헬라어 문장 검색 - ΠλατόΕυτηψπή4́

(플라톤, Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Φαίδων)

αὐτόσ, ὦ Φαίδων, παρεγένου Σωκράτει ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ᾗ τὸ φάρμακον ἔπιεν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, ἢ ἄλλου του ἤκουσασ; γαὐτόσ, ὦ Ἐχέκρατεσ. τί οὖν δή ἐστιν ἅττα εἶπεν ὁ ἀνὴρ πρὸ τοῦ θανάτου; καὶ πῶσ ἐτελεύτα; ἡδέωσ γὰρ ἂν ἐγὼ ἀκούσαιμι. καὶ γὰρ οὔτε τῶν πολιτῶν Φλειασίων οὐδεὶσ πάνυ τι ἐπιχωριάζει τὰ νῦν Ἀθήναζε, οὔτε τισ ξένοσ ἀφῖκται χρόνου συχνοῦ ἐκεῖθεν ὅστισ ἂν ἡμῖν σαφέσ τι ἀγγεῖλαι οἱο͂́σ τ’ ἦν περὶ τούτων, πλήν γε δὴ ὅτι φάρμακον πιὼν ἀποθάνοι· τῶν δὲ ἄλλων οὐδὲν εἶχεν φράζειν.

οὐδὲ τὰ περὶ τῆσ δίκησ ἄρα ἐπύθεσθε ὃν τρόπον ἐγένετο;

γναί, ταῦτα μὲν ἡμῖν ἤγγειλέ τισ, καὶ ἐθαυμάζομέν γε ὅτι πάλαι γενομένησ αὐτῆσ πολλῷ ὕστερον φαίνεται ἀποθανών. τί οὖν ἦν τοῦτο, ὦ Φαίδων; τύχη τισ αὐτῷ, ὦ Ἐχέκρατεσ, συνέβη· ἔτυχεν γὰρ τῇ προτεραίᾳ τῆσ δίκησ ἡ πρύμνα ἐστεμμένη τοῦ πλοίου ὃ εἰσ Δῆλον Ἀθηναῖοι πέμπουσιν. τοῦτο δὲ δὴ τί ἐστιν; τοῦτ’ ἔστι τὸ πλοῖον, ὥσ φασιν Ἀθηναῖοι, ἐν ᾧ Θησεύσ ποτε εἰσ Κρήτην τοὺσ "δὶσ ἑπτὰ" ἐκείνουσ ᾤχετο ἄγων καὶ ἔσωσέ τε καὶ αὐτὸσ ἐσώθη. τῷ οὖν Ἀπόλλωνι ηὔξαντο ὡσ λέγεται τότε, εἰ σωθεῖεν, ἑκάστου ἔτουσ θεωρίαν ἀπάξειν εἰσ Δῆλον·

ἣν δὴ ἀεὶ καὶ νῦν ἔτι ἐξ ἐκείνου κατ’ ἐνιαυτὸν τῷ θεῷ πέμπουσιν. ἐπειδὰν οὖν ἄρξωνται τῆσ θεωρίασ, νόμοσ ἐστὶν αὐτοῖσ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ καθαρεύειν τὴν πόλιν καὶ δημοσίᾳ μηδένα ἀποκτεινύναι, πρὶν ἂν εἰσ Δῆλόν τε ἀφίκηται τὸ πλοῖον καὶ πάλιν δεῦρο· τοῦτο δ’ ἐνίοτε ἐν πολλῷ χρόνῳ γίγνεται, ὅταν τύχωσιν ἄνεμοι ἀπολαβόντεσ αὐτούσ. ἀρχὴ δ’ ἐστὶ τῆσ θεωρίασ ἐπειδὰν ὁ ἱερεὺσ τοῦ Ἀπόλλωνοσ στέψῃ τὴν πρύμναν τοῦ πλοίου· τοῦτο δ’ ἔτυχεν, ὥσπερ λέγω, τῇ προτεραίᾳ τῆσ δίκησ γεγονόσ.

διὰ ταῦτα καὶ πολὺσ χρόνοσ ἐγένετο τῷ Σωκράτει ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ὁ μεταξὺ τῆσ δίκησ τε καὶ τοῦ θανάτου. τί δὲ δὴ τὰ περὶ αὐτὸν τὸν θάνατον, ὦ Φαίδων; τί ἦν τὰ λεχθέντα καὶ πραχθέντα, καὶ τίνεσ οἱ παραγενόμενοι τῶν ἐπιτηδείων τῷ ἀνδρί; ἢ οὐκ εἰών οἱ ἄρχοντεσ παρεῖναι, ἀλλ’ ἔρημοσ ἐτελεύτα φίλων; οὐδαμῶσ, ἀλλὰ παρῆσάν τινεσ, καὶ πολλοί γε.

ταῦτα δὴ πάντα προθυμήθητι ὡσ σαφέστατα ἡμῖν ἀπαγγεῖλαι, εἰ μή τίσ σοι ἀσχολία τυγχάνει οὖσα. ἀλλὰ σχολάζω γε καὶ πειράσομαι ὑμῖν διηγήσασθαι· καὶ γὰρ τὸ μεμνῆσθαι Σωκράτουσ καὶ αὐτὸν λέγοντα καὶ ἄλλου ἀκούοντα ἔμοιγε ἀεὶ πάντων ἥδιστον. ἀλλὰ μήν, ὦ Φαίδων, καὶ τοὺσ ἀκουσομένουσ γε τοιούτουσ ἑτέρουσ ἔχεισ· ἀλλὰ πειρῶ ὡσ ἂν δύνῃ ἀκριβέστατα διεξελθεῖν πάντα. καὶ μὴν ἔγωγε θαυμάσια ἔπαθον παραγενόμενοσ.

οὔτε γὰρ ὡσ θανάτῳ παρόντα με ἀνδρὸσ ἐπιτηδείου ἔλεοσ εἰσῄει· εὐδαίμων γάρ μοι ἁνὴρ ἐφαίνετο, ὦ Ἐχέκρατεσ, καὶ τοῦ τρόπου καὶ τῶν λόγων, ὡσ ἀδεῶσ καὶ γενναίωσ ἐτελεύτα, ὥστε μοι ἐκεῖνον παρίστασθαι μηδ’ εἰσ Αἵδου ἰόντα ἄνευ θείασ μοίρασ ἰέναι, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖσε ἀφικόμενον εὖ πράξειν εἴπερ τισ πώποτε καὶ ἄλλοσ. διὰ δὴ ταῦτα οὐδὲν πάνυ μοι ἐλεινὸν εἰσῄει, ὡσ εἰκὸσ ἂν δόξειεν εἶναι παρόντι πένθει, οὔτε αὖ ἡδονὴ ὡσ ἐν φιλοσοφίᾳ ἡμῶν ὄντων ὥσπερ εἰώθεμεν ‐ καὶ γὰρ οἱ λόγοι τοιοῦτοί τινεσ ἦσαν ‐ ἀλλ’ ἀτεχνῶσ ἄτοπόν τί μοι πάθοσ παρῆν καί τισ ἀήθησ κρᾶσισ ἀπό τε τῆσ ἡδονῆσ συγκεκραμένη ὁμοῦ καὶ ἀπὸ τῆσ λύπησ, ἐνθυμουμένῳ ὅτι αὐτίκα ἐκεῖνοσ ἔμελλε τελευτᾶν.

καὶ πάντεσ οἱ παρόντεσ σχεδόν τι οὕτω διεκείμεθα, τοτὲ μὲν γελῶντεσ, ἐνίοτε δὲ δακρύοντεσ, εἷσ δὲ ἡμῶν καὶ διαφερόντωσ, Ἀπολλόδωροσ ‐ οἶσθα γάρ που τὸν ἄνδρα καὶ τὸν τρόπον αὐτοῦ. πῶσ γὰρ οὔ; γἐκεῖνόσ τε τοίνυν παντάπασιν οὕτωσ εἶχεν, καὶ αὐτὸσ ἔγωγε ἐτεταράγμην καὶ οἱ ἄλλοι.

ἔτυχον δέ, ὦ Φαίδων, τίνεσ παραγενόμενοι; οὗτόσ τε δὴ ὁ Ἀπολλόδωροσ τῶν ἐπιχωρίων παρῆν καὶ Κριτόβουλοσ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἔτι Ἑρμογένησ καὶ Ἐπιγένησ καὶ Αἰσχίνησ καὶ Ἀντισθένησ· ἦν δὲ καὶ Κτήσιπποσ ὁ Παιανιεὺσ καὶ Μενέξενοσ καὶ ἄλλοι τινὲσ τῶν ἐπιχωρίων. Πλάτων δὲ οἶμαι ἠσθένει. ξένοι δέ τινεσ παρῆσαν; ναί, Σιμμίασ τέ γε ὁ Θηβαῖοσ καὶ Κέβησ καὶ Φαιδώνδησ καὶ Μεγαρόθεν Εὐκλείδησ τε καὶ Τερψίων.

ἐγώ σοι ἐξ ἀρχῆσ πάντα πειράσομαι διηγήσασθαι. τί δέ; Ἀρίστιπποσ καὶ Κλεόμβροτοσ παρεγένοντο; οὐ δῆτα· ἐν Αἰγίνῃ γὰρ ἐλέγοντο εἶναι. ἄλλοσ δέ τισ παρῆν; σχεδόν τι οἶμαι τούτουσ παραγενέσθαι. τί οὖν δή; τίνεσ φῂσ ἦσαν οἱ λόγοι; ἀεὶ γὰρ δὴ καὶ τὰσ πρόσθεν ἡμέρασ εἰώθεμεν φοιτᾶν καὶ ἐγὼ καὶ οἱ ἄλλοι παρὰ τὸν Σωκράτη, συλλεγόμενοι ἑώθεν εἰσ τὸ δικαστήριον ἐν ᾧ καὶ ἡ δίκη ἐγένετο·

πλησίον γὰρ ἦν τοῦ δεσμωτηρίου. περιεμένομεν οὖν ἑκάστοτε ἑώσ ἀνοιχθείη τὸ δεσμωτήριον, διατρίβοντεσ μετ’ ἀλλήλων, ἀνεῴγετο γὰρ οὐ πρῴ· ἐπειδὴ δὲ ἀνοιχθείη, εἰσῇμεν παρὰ τὸν Σωκράτη καὶ τὰ πολλὰ διημερεύομεν μετ’ αὐτοῦ. καὶ δὴ καὶ τότε πρῳαίτερον συνελέγημεν· τῇ γὰρ προτεραίᾳ ἡμέρᾳ ἐπειδὴ ἐξήλθομεν ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου ἑσπέρασ, ἐπυθόμεθα ὅτι τὸ πλοῖον ἐκ Δήλου ἀφιγμένον εἰή. παρηγγείλαμεν οὖν ἀλλήλοισ ἥκειν ὡσ πρῳαίτατα εἰσ τὸ εἰωθόσ. καὶ ἥκομεν καὶ ἡμῖν ἐξελθὼν ὁ θυρωρόσ, ὅσπερ εἰώθει ὑπακούειν, εἶπεν περιμένειν καὶ μὴ πρότερον παριέναι ἑώσ ἂν αὐτὸσ κελεύσῃ· "λύουσι γάρ," ἔφη, "οἱ ἕνδεκα Σωκράτη καὶ παραγγέλλουσιν ὅπωσ ἂν τῇδε τῇ ἡμέρᾳ τελευτᾷ.

" οὐ πολὺν δ’ οὖν χρόνον ἐπισχὼν ἧκεν καὶ ἐκέλευεν ἡμᾶσ εἰσιέναι. εἰσιόντεσ οὖν κατελαμβάνομεν τὸν μὲν Σωκράτη ἄρτι λελυμένον, τὴν δὲ Ξανθίππην ‐ γιγνώσκεισ γάρ ‐ ἔχουσάν τε τὸ παιδίον αὐτοῦ καὶ παρακαθημένην. ὡσ οὖν εἶδεν ἡμᾶσ ἡ Ξανθίππη, ἀνηυφήμησέ τε καὶ τοιαῦτ’ ἄττα εἶπεν, οἱᾶ δὴ εἰώθασιν αἱ γυναῖκεσ, ὅτι "ὦ Σώκρατεσ, ὕστατον δή σε προσεροῦσι νῦν οἱ ἐπιτήδειοι καὶ σὺ τούτουσ.

" καὶ ὁ Σωκράτησ βλέψασ εἰσ τὸν Κρίτωνα, "ὦ Κρίτων," ἔφη, "ἀπαγέτω τισ αὐτὴν οἴκαδε. καὶ ἐκείνην μὲν ἀπῆγόν τινεσ τῶν τοῦ Κρίτωνοσ βοῶσάν τε καὶ κοπτομένην·

ὁ δὲ Σωκράτησ ἀνακαθιζόμενοσ εἰσ τὴν κλίνην συνέκαμψέ τε τὸ σκέλοσ καὶ ἐξέτριψε τῇ χειρί, καὶ τρίβων ἅμα, ὡσ ἄτοπον, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, ἐοίκέ τι εἶναι τοῦτο ὃ καλοῦσιν οἱ ἄνθρωποι ἡδύ·

ὡσ θαυμασίωσ πέφυκε πρὸσ τὸ δοκοῦν ἐναντίον εἶναι, τὸ λυπηρόν, τὸ ἅμα μὲν αὐτὼ μὴ ’θέλειν παραγίγνεσθαι τῷ ἀνθρώπῳ, ἐὰν δέ τισ διώκῃ τὸ ἕτερον καὶ λαμβάνῃ, σχεδόν τι ἀναγκάζεσθαι ἀεὶ λαμβάνειν καὶ τὸ ἕτερον, ὥσπερ ἐκ μιᾶσ κορυφῆσ ἡμμένω δύ’ ὄντε. καί μοι δοκεῖ, ἔφη, εἰ ἐνενόησεν αὐτὰ Αἴσωποσ, μῦθον ἂν συνθεῖναι ὡσ ὁ θεὸσ βουλόμενοσ αὐτὰ διαλλάξαι πολεμοῦντα, ἐπειδὴ οὐκ ἐδύνατο, συνῆψεν εἰσ ταὐτὸν αὐτοῖσ τὰσ κορυφάσ, καὶ διὰ ταῦτα ᾧ ἂν τὸ ἕτερον παραγένηται ἐπακολουθεῖ ὕστερον καὶ τὸ ἕτερον.

ὥσπερ οὖν καὶ αὐτῷ μοι ἐοίκεν· ἐπειδὴ ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἦν ἐν τῷ σκέλει τὸ ἀλγεινόν, ἥκειν δὴ φαίνεται ἐπακολουθοῦν τὸ ἡδύ. ὁ οὖν Κέβησ ὑπολαβών, νὴ τὸν Δία, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, εὖ γ’ ἐποίησασ ἀναμνήσασ με.

περὶ γάρ τοι τῶν ποιημάτων ὧν πεποίηκασ ἐντείνασ τοὺσ τοῦ Αἰσώπου λόγουσ καὶ τὸ εἰσ τὸν Ἀπόλλω προοίμιον καὶ ἄλλοι τινέσ με ἤδη ἤροντο, ἀτὰρ καὶ Εὐήνοσ πρῴην, ὅτι ποτὲ διανοηθείσ, ἐπειδὴ δεῦρο ἦλθεσ, ἐποίησασ αὐτά, πρότερον οὐδὲν πώποτε ποιήσασ. εἰ οὖν τί σοι μέλει τοῦ ἔχειν ἐμὲ Εὐήνῳ ἀποκρίνασθαι ὅταν με αὖθισ ἐρωτᾷ ‐ εὖ οἶδα γὰρ ὅτι ἐρήσεται ‐ εἰπὲ τί χρὴ λέγειν.

λέγε τοίνυν, ἔφη, αὐτῷ, ὦ Κέβησ, τἀληθῆ, ὅτι οὐκ ἐκείνῳ βουλόμενοσ οὐδὲ τοῖσ ποιήμασιν αὐτοῦ ἀντίτεχνοσ εἶναι ἐποίησα ταῦτα ‐ ᾔδη γὰρ ὡσ οὐ ῥᾴδιον εἰή ‐ ἀλλ’ ἐνυπνίων τινῶν ἀποπειρώμενοσ τί λέγοι, καὶ ἀφοσιούμενοσ εἰ ἄρα πολλάκισ ταύτην τὴν μουσικήν μοι ἐπιτάττοι ποιεῖν.

ἦν γὰρ δὴ ἄττα τοιάδε· πολλάκισ μοι φοιτῶν τὸ αὐτὸ ἐνύπνιον ἐν τῷ παρελθόντι βίῳ, ἄλλοτ’ ἐν ἄλλῃ ὄψει φαινόμενον, τὰ αὐτὰ δὲ λέγον, "ὦ Σώκρατεσ," ἔφη, "μουσικὴν ποίει καὶ ἐργάζου.

" καὶ ἐγὼ ἔν γε τῷ πρόσθεν χρόνῳ ὅπερ ἔπραττον τοῦτο ὑπελάμβανον αὐτό μοι παρακελεύεσθαί τε καὶ ἐπικελεύειν, ὥσπερ οἱ τοῖσ θέουσι διακελευόμενοι, καὶ ἐμοὶ οὕτω τὸ ἐνύπνιον ὅπερ ἔπραττον τοῦτο ἐπικελεύειν, μουσικὴν ποιεῖν, ὡσ φιλοσοφίασ μὲν οὔσησ μεγίστησ μουσικῆσ, ἐμοῦ δὲ τοῦτο πράττοντοσ. νῦν δ’ ἐπειδὴ ἥ τε δίκη ἐγένετο καὶ ἡ τοῦ θεοῦ ἑορτὴ διεκώλυέ με ἀποθνῄσκειν, ἔδοξε χρῆναι, εἰ ἄρα πολλάκισ μοι προστάττοι τὸ ἐνύπνιον ταύτην τὴν δημώδη μουσικὴν ποιεῖν, μὴ ἀπειθῆσαι αὐτῷ ἀλλὰ ποιεῖν·

ἀσφαλέστερον γὰρ εἶναι μὴ ἀπιέναι πρὶν ἀφοσιώσασθαι ποιήσαντα ποιήματα καὶ πιθόμενον τῷ ἐνυπνίῳ. οὕτω δὴ πρῶτον μὲν εἰσ τὸν θεὸν ἐποίησα οὗ ἦν ἡ παροῦσα θυσία· μετὰ δὲ τὸν θεόν, ἐννοήσασ ὅτι τὸν ποιητὴν δέοι, εἴπερ μέλλοι ποιητὴσ εἶναι, ποιεῖν μύθουσ ἀλλ’ οὐ λόγουσ, καὶ αὐτὸσ οὐκ ἦ μυθολογικόσ, διὰ ταῦτα δὴ οὓσ προχείρουσ εἶχον μύθουσ καὶ ἠπιστάμην τοὺσ Αἰσώπου, τούτων ἐποίησα οἷσ πρώτοισ ἐνέτυχον.

ταῦτα οὖν, ὦ Κέβησ, Εὐήνῳ φράζε, καὶ ἐρρῶσθαι καί, ἂν σωφρονῇ, ἐμὲ διώκειν ὡσ τάχιστα. ἄπειμι δέ, ὡσ ἐοίκε, τήμερον·

κελεύουσι γὰρ Ἀθηναῖοι. καὶ ὁ Σιμμίασ, οἱο͂ν παρακελεύῃ, ἔφη, τοῦτο, ὦ Σώκρατεσ, Εὐήνῳ.

πολλὰ γὰρ ἤδη ἐντετύχηκα τῷ ἀνδρί· σχεδὸν οὖν ἐξ ὧν ἐγὼ ᾔσθημαι οὐδ’ ὁπωστιοῦν σοι ἑκὼν εἶναι πείσεται. τί δέ;

ἦ δ’ ὅσ, οὐ φιλόσοφοσ Εὐήνοσ; ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

ἐθελήσει τοίνυν καὶ Εὐήνοσ καὶ πᾶσ ὅτῳ ἀξίωσ τούτου τοῦ πράγματοσ μέτεστιν.

οὐ μέντοι ἴσωσ βιάσεται αὑτόν· οὐ γάρ φασι θεμιτὸν εἶναι. τὰ σκέλη ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ καθεζόμενοσ οὕτωσ ἤδη τὰ λοιπὰ διελέγετο.

ἤρετο οὖν αὐτὸν ὁ Κέβησ·

πῶσ τοῦτο λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ, τὸ μὴ θεμιτὸν εἶναι ἑαυτὸν βιάζεσθαι, ἐθέλειν δ’ ἂν τῷ ἀποθνῄσκοντι τὸν φιλόσοφον ἕπεσθαι; τί δέ, ὦ Κέβησ;

οὐκ ἀκηκόατε σύ τε καὶ Σιμμίασ περὶ τῶν τοιούτων Φιλολάῳ συγγεγονότεσ; οὐδέν γε σαφέσ, ὦ Σώκρατεσ.

ἀλλὰ μὴν καὶ ἐγὼ ἐξ ἀκοῆσ περὶ αὐτῶν λέγω·

ἃ μὲν οὖν τυγχάνω ἀκηκοὼσ φθόνοσ οὐδεὶσ λέγειν. καὶ γὰρ ἴσωσ καὶ μάλιστα πρέπει μέλλοντα ἐκεῖσε ἀποδημεῖν διασκοπεῖν τε καὶ μυθολογεῖν περὶ τῆσ ἀποδημίασ τῆσ ἐκεῖ, ποίαν τινὰ αὐτὴν οἰόμεθα εἶναι· τί γὰρ ἄν τισ καὶ ποιοῖ ἄλλο ἐν τῷ μέχρι ἡλίου δυσμῶν χρόνῳ;

κατὰ τί δὴ οὖν ποτε οὔ φασι θεμιτὸν εἶναι αὐτὸν ἑαυτὸν ἀποκτεινύναι, ὦ Σώκρατεσ;

ἤδη γὰρ ἔγωγε, ὅπερ νυνδὴ σὺ ἤρου, καὶ Φιλολάου ἤκουσα, ὅτε παρ’ ἡμῖν διῃτᾶτο, ἤδη δὲ καὶ ἄλλων τινῶν, ὡσ οὐ δέοι τοῦτο ποιεῖν· σαφὲσ δὲ περὶ αὐτῶν οὐδενὸσ πώποτε οὐδὲν ἀκήκοα. ἀλλὰ προθυμεῖσθαι χρή, ἔφη·

τάχα γὰρ ἂν καὶ ἀκούσαισ. ἴσωσ μέντοι θαυμαστόν σοι φανεῖται εἰ τοῦτο μόνον τῶν ἄλλων ἁπάντων ἁπλοῦν ἐστιν, καὶ οὐδέποτε τυγχάνει τῷ ἀνθρώπῳ, ὥσπερ καὶ τἆλλα, ἔστιν ὅτε καὶ οἷσ βέλτιον <ὂν> τεθνάναι ἢ ζῆν, οἷσ δὲ βέλτιον τεθνάναι, θαυμαστὸν ἴσωσ σοι φαίνεται εἰ τούτοισ τοῖσ ἀνθρώποισ μὴ ὅσιον αὐτοὺσ ἑαυτοὺσ εὖ ποιεῖν, ἀλλὰ ἄλλον δεῖ περιμένειν εὐεργέτην. καὶ ὁ Κέβησ ἠρέμα ἐπιγελάσασ, Ἴττω Ζεύσ, ἔφη, τῇ αὑτοῦ φωνῇ εἰπών.

καὶ γὰρ ἂν δόξειεν, ἔφη ὁ Σωκράτησ, οὕτω γ’ εἶναι ἄλογον·

οὐ μέντοι ἀλλ’ ἴσωσ γ’ ἔχει τινὰ λόγον. ὁ μὲν οὖν ἐν ἀπορρήτοισ λεγόμενοσ περὶ αὐτῶν λόγοσ, ὡσ ἔν τινι φρουρᾷ ἐσμεν οἱ ἄνθρωποι καὶ οὐ δεῖ δὴ ἑαυτὸν ἐκ ταύτησ λύειν οὐδ’ ἀποδιδράσκειν, μέγασ τέ τίσ μοι φαίνεται καὶ οὐ ῥᾴδιοσ διιδεῖν· οὐ μέντοι ἀλλὰ τόδε γέ μοι δοκεῖ, ὦ Κέβησ, εὖ λέγεσθαι, τὸ θεοὺσ εἶναι ἡμῶν τοὺσ ἐπιμελουμένουσ καὶ ἡμᾶσ τοὺσ ἀνθρώπουσ ἓν τῶν κτημάτων τοῖσ θεοῖσ εἶναι. ἢ σοὶ οὐ δοκεῖ οὕτωσ; ἔμοιγε, φησὶν ὁ Κέβησ.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, καὶ σὺ ἂν τῶν σαυτοῦ κτημάτων εἴ τι αὐτὸ ἑαυτὸ ἀποκτεινύοι, μὴ σημήναντόσ σου ὅτι βούλει αὐτὸ τεθνάναι, χαλεπαίνοισ ἂν αὐτῷ καί, εἴ τινα ἔχοισ τιμωρίαν, τιμωροῖο ἄν;

πάνυ γ’, ἔφη.

ἴσωσ τοίνυν ταύτῃ οὐκ ἄλογον μὴ πρότερον αὑτὸν ἀποκτεινύναι δεῖν, πρὶν ἀνάγκην τινὰ θεὸσ ἐπιπέμψῃ, ὥσπερ καὶ τὴν νῦν ἡμῖν παροῦσαν.

ἀλλ’ εἰκόσ, ἔφη ὁ Κέβησ, τοῦτό γε φαίνεται.

ὃ μέντοι νυνδὴ ἔλεγεσ, τὸ τοὺσ φιλοσόφουσ ῥᾳδίωσ ἂν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν, ἐοίκεν τοῦτο, ὦ Σώκρατεσ, ἀτόπῳ, εἴπερ ὃ νυνδὴ ἐλέγομεν εὐλόγωσ ἔχει, τὸ θεόν τε εἶναι τὸν ἐπιμελούμενον ἡμῶν καὶ ἡμᾶσ ἐκείνου κτήματα εἶναι. τὸ γὰρ μὴ ἀγανακτεῖν τοὺσ φρονιμωτάτουσ ἐκ ταύτησ τῆσ θεραπείασ ἀπιόντασ, ἐν ᾗ ἐπιστατοῦσιν αὐτῶν οἵπερ ἄριστοί εἰσιν τῶν ὄντων ἐπιστάται, θεοί, οὐκ ἔχει λόγον·

οὐ γάρ που αὐτόσ γε αὑτοῦ οἰέται ἄμεινον ἐπιμελήσεσθαι ἐλεύθεροσ γενόμενοσ. ἀλλ’ ἀνόητοσ μὲν ἄνθρωποσ τάχ’ ἂν οἰηθείη ταῦτα, φευκτέον εἶναι ἀπὸ τοῦ δεσπότου, καὶ οὐκ ἂν λογίζοιτο ὅτι οὐ δεῖ ἀπό γε τοῦ ἀγαθοῦ φεύγειν ἀλλ’ ὅτι μάλιστα παραμένειν, διὸ ἀλογίστωσ ἂν φεύγοι· ὁ δὲ νοῦν ἔχων ἐπιθυμοῖ που ἂν ἀεὶ εἶναι παρὰ τῷ αὑτοῦ βελτίονι.

καίτοι οὕτωσ, ὦ Σώκρατεσ, τοὐναντίον εἶναι εἰκὸσ ἢ ὃ νυνδὴ ἐλέγετο· τοὺσ μὲν γὰρ φρονίμουσ ἀγανακτεῖν ἀποθνῄσκοντασ πρέπει, τοὺσ δὲ ἄφρονασ χαίρειν. κέβητοσ πραγματείᾳ, καὶ ἐπιβλέψασ εἰσ ἡμᾶσ, ἀεί τοι, ἔφη, ὁ Κέβησ λόγουσ τινὰσ ἀνερευνᾷ, καὶ οὐ πάνυ εὐθέωσ ἐθέλει πείθεσθαι ὅτι ἄν τισ εἴπῃ.

καὶ ὁ Σιμμίασ, ἀλλὰ μήν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, νῦν γέ μοι δοκεῖ τι καὶ αὐτῷ λέγειν Κέβησ·

τί γὰρ ἂν βουλόμενοι ἄνδρεσ σοφοὶ ὡσ ἀληθῶσ δεσπότασ ἀμείνουσ αὑτῶν φεύγοιεν καὶ ῥᾳδίωσ ἀπαλλάττοιντο αὐτῶν; καί μοι δοκεῖ Κέβησ εἰσ σὲ τείνειν τὸν λόγον, ὅτι οὕτω ῥᾳδίωσ φέρεισ καὶ ἡμᾶσ ἀπολείπων καὶ ἄρχοντασ ἀγαθούσ, ὡσ αὐτὸσ ὁμολογεῖσ, θεούσ. δίκαια, ἔφη, λέγετε·

οἶμαι γὰρ ὑμᾶσ λέγειν ὅτι χρή με πρὸσ ταῦτα ἀπολογήσασθαι ὥσπερ ἐν δικαστηρίῳ. πάνυ μὲν οὖν, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

φέρε δή, ἦ δ’ ὅσ, πειραθῶ πιθανώτερον πρὸσ ὑμᾶσ ἀπολογήσασθαι ἢ πρὸσ τοὺσ δικαστάσ.

ἐγὼ γάρ, ἔφη, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, εἰ μὲν μὴ ᾤμην ἥξειν πρῶτον μὲν παρὰ θεοὺσ ἄλλουσ σοφούσ τε καὶ ἀγαθούσ, ἔπειτα καὶ παρ’ ἀνθρώπουσ τετελευτηκότασ ἀμείνουσ τῶν ἐνθάδε, ἠδίκουν ἂν οὐκ ἀγανακτῶν τῷ θανάτῳ· νῦν δὲ εὖ ἴστε ὅτι παρ’ ἄνδρασ τε ἐλπίζω ἀφίξεσθαι ἀγαθούσ ‐ καὶ τοῦτο μὲν οὐκ ἂν πάνυ διισχυρισαίμην ‐ ὅτι μέντοι παρὰ θεοὺσ δεσπότασ πάνυ ἀγαθοὺσ ἥξειν, εὖ ἴστε ὅτι εἴπερ τι ἄλλο τῶν τοιούτων διισχυρισαίμην ἂν καὶ τοῦτο. ὥστε διὰ ταῦτα οὐχ ὁμοίωσ ἀγανακτῶ, ἀλλ’ εὐέλπίσ εἰμι εἶναί τι τοῖσ τετελευτηκόσι καί, ὥσπερ γε καὶ πάλαι λέγεται, πολὺ ἄμεινον τοῖσ ἀγαθοῖσ ἢ τοῖσ κακοῖσ.

τί οὖν, ἔφη ὁ Σιμμίασ, ὦ Σώκρατεσ;

αὐτὸσ ἔχων τὴν διάνοιαν ταύτην ἐν νῷ ἔχεισ ἀπιέναι, ἢ κἂν ἡμῖν μεταδοίησ; κοινὸν γὰρ δὴ ἔμοιγε δοκεῖ καὶ ἡμῖν εἶναι ἀγαθὸν τοῦτο, καὶ ἅμα σοι ἡ ἀπολογία ἔσται, ἐὰν ἅπερ λέγεισ ἡμᾶσ πείσῃσ.

ἀλλὰ πειράσομαι, ἔφη.

πρῶτον δὲ Κρίτωνα τόνδε σκεψώμεθα τί ἐστιν ὃ βούλεσθαί μοι δοκεῖ πάλαι εἰπεῖν. τί δέ, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη ὁ Κρίτων, ἄλλο γε ἢ πάλαι μοι λέγει ὁ μέλλων σοι δώσειν τὸ φάρμακον ὅτι χρή σοι φράζειν ὡσ ἐλάχιστα διαλέγεσθαι;

φησὶ γὰρ θερμαίνεσθαι μᾶλλον διαλεγομένουσ, δεῖν δὲ οὐδὲν τοιοῦτον προσφέρειν τῷ φαρμάκῳ· εἰ δὲ μή, ἐνίοτε ἀναγκάζεσθαι καὶ δὶσ καὶ τρὶσ πίνειν τούσ τι τοιοῦτον ποιοῦντασ.

καὶ ὁ Σωκράτησ, ἐά, ἔφη, χαίρειν αὐτόν·

ἀλλὰ μόνον τὸ ἑαυτοῦ παρασκευαζέτω ὡσ καὶ δὶσ δώσων, ἐὰν δὲ δέῃ, καὶ τρίσ. ἀλλὰ σχεδὸν μέν τι ᾔδη, ἔφη ὁ Κρίτων·

ἀλλά μοι πάλαι πράγματα παρέχει. ἐά αὐτόν, ἔφη.

ἀποθανεῖσθαι καὶ εὐέλπισ εἶναι ἐκεῖ μέγιστα οἴσεσθαι ἀγαθὰ ἐπειδὰν τελευτήσῃ.

πῶσ ἂν οὖν δὴ τοῦθ’ οὕτωσ ἔχοι, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, ἐγὼ πειράσομαι φράσαι. κινδυνεύουσι γὰρ ὅσοι τυγχάνουσιν ὀρθῶσ ἁπτόμενοι φιλοσοφίασ λεληθέναι τοὺσ ἄλλουσ ὅτι οὐδὲν ἄλλο αὐτοὶ ἐπιτηδεύουσιν ἢ ἀποθνῄσκειν τε καὶ τεθνάναι.

εἰ οὖν τοῦτο ἀληθέσ, ἄτοπον δήπου ἂν εἰή προθυμεῖσθαι μὲν ἐν παντὶ τῷ βίῳ μηδὲν ἄλλο ἢ τοῦτο, ἥκοντοσ δὲ δὴ αὐτοῦ ἀγανακτεῖν ὃ πάλαι προυθυμοῦντό τε καὶ ἐπετήδευον. καὶ ὁ Σιμμίασ γελάσασ, νὴ τὸν Δία, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, οὐ πάνυ γέ με νυνδὴ γελασείοντα ἐποίησασ γελάσαι.

οἶμαι γὰρ ἂν τοὺσ πολλοὺσ αὐτὸ τοῦτο ἀκούσαντασ δοκεῖν εὖ πάνυ εἰρῆσθαι εἰσ τοὺσ φιλοσοφοῦντασ ‐ καὶ συμφάναι ἂν τοὺσ μὲν παρ’ ἡμῖν ἀνθρώπουσ καὶ πάνυ ‐ ὅτι τῷ ὄντι οἱ φιλοσοφοῦντεσ θανατῶσι, καὶ σφᾶσ γε οὐ λελήθασιν ὅτι ἄξιοί εἰσιν τοῦτο πάσχειν.

καὶ ἀληθῆ γ’ ἂν λέγοιεν, ὦ Σιμμία, πλήν γε τοῦ σφᾶσ μὴ λεληθέναι.

λέληθεν γὰρ αὐτοὺσ ᾗ τε θανατῶσι καὶ ᾗ ἄξιοί εἰσιν θανάτου καὶ οἱού θανάτου οἱ ὡσ ἀληθῶσ φιλόσοφοι. εἴπωμεν γάρ, ἔφη, πρὸσ ἡμᾶσ αὐτούσ, χαίρειν εἰπόντεσ ἐκείνοισ·

ἡγούμεθά τι τὸν θάνατον εἶναι; πάνυ γε, ἔφη ὑπολαβὼν ὁ Σιμμίασ.

ἆρα μὴ ἄλλο τι ἢ τὴν τῆσ ψυχῆσ ἀπὸ τοῦ σώματοσ ἀπαλλαγήν;

καὶ εἶναι τοῦτο τὸ τεθνάναι, χωρὶσ μὲν ἀπὸ τῆσ ψυχῆσ ἀπαλλαγὲν αὐτὸ καθ’ αὑτὸ τὸ σῶμα γεγονέναι, χωρὶσ δὲ τὴν ψυχὴν ἀπὸ τοῦ σώματοσ ἀπαλλαγεῖσαν αὐτὴν καθ’ αὑτὴν εἶναι; ἆρα μὴ ἄλλο τι ᾖ ὁ θάνατοσ ἢ τοῦτο; οὔκ, ἀλλὰ τοῦτο, ἔφη.

σκέψαι δή, ὠγαθέ, ἐὰν ἄρα καὶ σοὶ συνδοκῇ ἅπερ ἐμοί·

ἐκ γὰρ τούτων μᾶλλον οἶμαι ἡμᾶσ εἴσεσθαι περὶ ὧν σκοποῦμεν.

φαίνεταί σοι φιλοσόφου ἀνδρὸσ εἶναι ἐσπουδακέναι περὶ τὰσ ἡδονὰσ καλουμένασ τὰσ τοιάσδε, οἱο͂ν σιτίων τε καὶ ποτῶν; ἥκιστα, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

τί δὲ τὰσ τῶν ἀφροδισίων;

οὐδαμῶσ.

τί δὲ τὰσ ἄλλασ τὰσ περὶ τὸ σῶμα θεραπείασ;

δοκεῖ σοι ἐντίμουσ ἡγεῖσθαι ὁ τοιοῦτοσ; καθ’ ὅσον μὴ πολλὴ ἀνάγκη μετέχειν αὐτῶν;

ἀτιμάζειν ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη, ὅ γε ὡσ ἀληθῶσ φιλόσοφοσ.

οὐκοῦν ὅλωσ δοκεῖ σοι, ἔφη, ἡ τοῦ τοιούτου πραγματεία οὐ περὶ τὸ σῶμα εἶναι, ἀλλὰ καθ’ ὅσον δύναται ἀφεστάναι αὐτοῦ, πρὸσ δὲ τὴν ψυχὴν τετράφθαι;

ἔμοιγε.

φιλόσοφοσ ἀπολύων ὅτι μάλιστα τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῆσ τοῦ σώματοσ κοινωνίασ διαφερόντωσ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων;

φαίνεται.

καὶ δοκεῖ γέ που, ὦ Σιμμία, τοῖσ πολλοῖσ ἀνθρώποισ ᾧ μηδὲν ἡδὺ τῶν τοιούτων μηδὲ μετέχει αὐτῶν οὐκ ἄξιον εἶναι ζῆν, ἀλλ’ ἐγγύσ τι τείνειν τοῦ τεθνάναι ὁ μηδὲν φροντίζων τῶν ἡδονῶν αἳ διὰ τοῦ σώματόσ εἰσιν.

πάνυ μὲν οὖν ἀληθῆ λέγεισ.

τί δὲ δὴ περὶ αὐτὴν τὴν τῆσ φρονήσεωσ κτῆσιν;

πότερον ἐμπόδιον τὸ σῶμα ἢ οὔ, ἐάν τισ αὐτὸ ἐν τῇ ζητήσει κοινωνὸν συμπαραλαμβάνῃ; οἱο͂ν τὸ τοιόνδε λέγω·

ἆρα ἔχει ἀλήθειάν τινα ὄψισ τε καὶ ἀκοὴ τοῖσ ἀνθρώποισ, ἢ τά γε τοιαῦτα καὶ οἱ ποιηταὶ ἡμῖν ἀεὶ θρυλοῦσιν, ὅτι οὔτ’ ἀκούομεν ἀκριβὲσ οὐδὲν οὔτε ὁρῶμεν; καίτοι εἰ αὗται τῶν περὶ τὸ σῶμα αἰσθήσεων μὴ ἀκριβεῖσ εἰσιν μηδὲ σαφεῖσ, σχολῇ αἵ γε ἄλλαι· πᾶσαι γάρ που τούτων φαυλότεραί εἰσιν. ἢ σοὶ οὐ δοκοῦσιν; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

πότε οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ἡ ψυχὴ τῆσ ἀληθείασ ἅπτεται;

ὅταν μὲν γὰρ μετὰ τοῦ σώματοσ ἐπιχειρῇ τι σκοπεῖν, δῆλον ὅτι τότε ἐξαπατᾶται ὑπ’ αὐτοῦ. ἀληθῆ λέγεισ.

ἆρ’ οὖν οὐκ ἐν τῷ λογίζεσθαι εἴπερ που ἄλλοθι κατάδηλον αὐτῇ γίγνεταί τι τῶν ὄντων;

ναί.

λογίζεται δέ γέ που τότε κάλλιστα, ὅταν αὐτὴν τούτων μηδὲν παραλυπῇ, μήτε ἀκοὴ μήτε ὄψισ μήτε ἀλγηδὼν μηδέ τισ ἡδονή, ἀλλ’ ὅτι μάλιστα αὐτὴ καθ’ αὑτὴν γίγνηται ἐῶσα χαίρειν τὸ σῶμα, καὶ καθ’ ὅσον δύναται μὴ κοινωνοῦσα αὐτῷ μηδ’ ἁπτομένη ὀρέγηται τοῦ ὄντοσ.

ἔστι ταῦτα.

ἀτιμάζει τὸ σῶμα καὶ φεύγει ἀπ’ αὐτοῦ, ζητεῖ δὲ αὐτὴ καθ’ αὑτὴν γίγνεσθαι;

φαίνεται.

τί δὲ δὴ τὰ τοιάδε, ὦ Σιμμία;

φαμέν τι εἶναι δίκαιον αὐτὸ ἢ οὐδέν; φαμὲν μέντοι νὴ Δία.

καὶ αὖ καλόν γέ τι καὶ ἀγαθόν;

πῶσ δ’ οὔ;

ἤδη οὖν πώποτέ τι τῶν τοιούτων τοῖσ ὀφθαλμοῖσ εἶδεσ;

οὐδαμῶσ, ἦ δ’ ὅσ.

ἀλλ’ ἄλλῃ τινὶ αἰσθήσει τῶν διὰ τοῦ σώματοσ ἐφήψω αὐτῶν;

λέγω δὲ περὶ πάντων, οἱο͂ν μεγέθουσ πέρι, ὑγιείασ, ἰσχύοσ, καὶ τῶν ἄλλων ἑνὶ λόγῳ ἁπάντων τῆσ οὐσίασ ὃ τυγχάνει ἕκαστον ὄν· ἆρα διὰ τοῦ σώματοσ αὐτῶν τὸ ἀληθέστατον θεωρεῖται, ἢ ὧδε ἔχει·

ὃσ ἂν μάλιστα ἡμῶν καὶ ἀκριβέστατα παρασκευάσηται αὐτὸ ἕκαστον διανοηθῆναι περὶ οὗ σκοπεῖ, οὗτοσ ἂν ἐγγύτατα ἰοί τοῦ γνῶναι ἕκαστον; πάνυ μὲν οὖν.

ἆρ’ οὖν ἐκεῖνοσ ἂν τοῦτο ποιήσειεν καθαρώτατα ὅστισ ὅτι μάλιστα αὐτῇ τῇ διανοίᾳ ἰοί ἐφ’ ἕκαστον, μήτε τιν’ ὄψιν παρατιθέμενοσ ἐν τῷ διανοεῖσθαι μήτε τινὰ ἄλλην αἴσθησιν ἐφέλκων μηδεμίαν μετὰ τοῦ λογισμοῦ, ἀλλ’ αὐτῇ καθ’ αὑτὴν εἰλικρινεῖ τῇ διανοίᾳ χρώμενοσ αὐτὸ καθ’ αὑτὸ εἰλικρινὲσ ἕκαστον ἐπιχειροῖ θηρεύειν τῶν ὄντων, ἀπαλλαγεὶσ ὅτι μάλιστα ὀφθαλμῶν τε καὶ ὤτων καὶ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν σύμπαντοσ τοῦ σώματοσ, ὡσ ταράττοντοσ καὶ οὐκ ἐῶντοσ τὴν ψυχὴν κτήσασθαι ἀλήθειάν τε καὶ φρόνησιν ὅταν κοινωνῇ;

ἆρ’ οὐχ οὗτόσ ἐστιν, ὦ Σιμμία, εἴπερ τισ καὶ ἄλλοσ ὁ τευξόμενοσ τοῦ ὄντοσ;

ὑπερφυῶσ, ἔφη ὁ Σιμμίασ, ὡσ ἀληθῆ λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν ἀνάγκη, ἔφη, ἐκ πάντων τούτων παρίστασθαι δόξαν τοιάνδε τινὰ τοῖσ γνησίωσ φιλοσόφοισ, ὥστε καὶ πρὸσ ἀλλήλουσ τοιαῦτα ἄττα λέγειν, ὅτι "κινδυνεύει τοι ὥσπερ ἀτραπόσ τισ ἐκφέρειν ἡμᾶσ μετὰ τοῦ λόγου ἐν τῇ σκέψει, ὅτι, ἑώσ ἂν τὸ σῶμα ἔχωμεν καὶ συμπεφυρμένη ᾖ ἡμῶν ἡ ψυχὴ μετὰ τοιούτου κακοῦ, οὐ μή ποτε κτησώμεθα ἱκανῶσ οὗ ἐπιθυμοῦμεν·

φαμὲν δὲ τοῦτο εἶναι τὸ ἀληθέσ. μυρίασ μὲν γὰρ ἡμῖν ἀσχολίασ παρέχει τὸ σῶμα διὰ τὴν ἀναγκαίαν τροφήν· ἔτι δέ, ἄν τινεσ νόσοι προσπέσωσιν, ἐμποδίζουσιν ἡμῶν τὴν τοῦ ὄντοσ θήραν.

ἐρώτων δὲ καὶ ἐπιθυμιῶν καὶ φόβων καὶ εἰδώλων παντοδαπῶν καὶ φλυαρίασ ἐμπίμπλησιν ἡμᾶσ πολλῆσ, ὥστε τὸ λεγόμενον ὡσ ἀληθῶσ τῷ ὄντι ὑπ’ αὐτοῦ οὐδὲ φρονῆσαι ἡμῖν ἐγγίγνεται οὐδέποτε οὐδέν. καὶ γὰρ πολέμουσ καὶ στάσεισ καὶ μάχασ οὐδὲν ἄλλο παρέχει ἢ τὸ σῶμα καὶ αἱ τούτου ἐπιθυμίαι. διὰ γὰρ τὴν τῶν χρημάτων κτῆσιν πάντεσ οἱ πόλεμοι γίγνονται, τὰ δὲ χρήματα ἀναγκαζόμεθα κτᾶσθαι διὰ τὸ σῶμα, δουλεύοντεσ τῇ τούτου θεραπείᾳ· καὶ ἐκ τούτου ἀσχολίαν ἄγομεν φιλοσοφίασ πέρι διὰ πάντα ταῦτα.

τὸ δ’ ἔσχατον πάντων ὅτι, ἐάν τισ ἡμῖν καὶ σχολὴ γένηται ἀπ’ αὐτοῦ καὶ τραπώμεθα πρὸσ τὸ σκοπεῖν τι, ἐν ταῖσ ζητήσεσιν αὖ πανταχοῦ παραπῖπτον θόρυβον παρέχει καὶ ταραχὴν καὶ ἐκπλήττει, ὥστε μὴ δύνασθαι ὑπ’ αὐτοῦ καθορᾶν τἀληθέσ. ἀλλὰ τῷ ὄντι ἡμῖν δέδεικται ὅτι, εἰ μέλλομέν ποτε καθαρῶσ τι εἴσεσθαι, ἀπαλλακτέον αὐτοῦ καὶ αὐτῇ τῇ ψυχῇ θεατέον αὐτὰ τὰ πράγματα· καὶ τότε, ὡσ ἐοίκεν, ἡμῖν ἔσται οὗ ἐπιθυμοῦμέν τε καί φαμεν ἐρασταὶ εἶναι, φρονήσεωσ, ἐπειδὰν τελευτήσωμεν, ὡσ ὁ λόγοσ σημαίνει, ζῶσιν δὲ οὔ.

εἰ γὰρ μὴ οἱο͂́ν τε μετὰ τοῦ σώματοσ μηδὲν καθαρῶσ γνῶναι, δυοῖν θάτερον, ἢ οὐδαμοῦ ἔστιν κτήσασθαι τὸ εἰδέναι ἢ τελευτήσασιν· τότε γὰρ αὐτὴ καθ’ αὑτὴν ἡ ψυχὴ ἔσται χωρὶσ τοῦ σώματοσ, πρότερον δ’ οὔ. καὶ ἐν ᾧ ἂν ζῶμεν, οὕτωσ, ὡσ ἐοίκεν, ἐγγυτάτω ἐσόμεθα τοῦ εἰδέναι, ἐὰν ὅτι μάλιστα μηδὲν ὁμιλῶμεν τῷ σώματι μηδὲ κοινωνῶμεν, ὅτι μὴ πᾶσα ἀνάγκη, μηδὲ ἀναπιμπλώμεθα τῆσ τούτου φύσεωσ, ἀλλὰ καθαρεύωμεν ἀπ’ αὐτοῦ, ἑώσ ἂν ὁ θεὸσ αὐτὸσ ἀπολύσῃ ἡμᾶσ· καὶ οὕτω μὲν καθαροὶ ἀπαλλαττόμενοι τῆσ τοῦ σώματοσ ἀφροσύνησ, ὡσ τὸ εἰκὸσ μετὰ τοιούτων τε ἐσόμεθα καὶ γνωσόμεθα δι’ ἡμῶν αὐτῶν πᾶν τὸ εἰλικρινέσ, τοῦτο δ’ ἐστὶν ἴσωσ τὸ ἀληθέσ·

μὴ καθαρῷ γὰρ καθαροῦ ἐφάπτεσθαι μὴ οὐ θεμιτὸν ᾖ.

" τοιαῦτα οἶμαι, ὦ Σιμμία, ἀναγκαῖον εἶναι πρὸσ ἀλλήλουσ λέγειν τε καὶ δοξάζειν πάντασ τοὺσ ὀρθῶσ φιλομαθεῖσ. ἢ οὐ δοκεῖ σοι οὕτωσ; παντόσ γε μᾶλλον, ὦ Σώκρατεσ.

ἀποδημία ἡ νῦν μοι προστεταγμένη μετὰ ἀγαθῆσ ἐλπίδοσ γίγνεται καὶ ἄλλῳ ἀνδρὶ ὃσ ἡγεῖταί οἱ παρεσκευάσθαι τὴν διάνοιαν ὥσπερ κεκαθαρμένην.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

ἔπειτα μόνην καθ’ αὑτήν, ἐκλυομένην ὥσπερ ἐκ δεσμῶν ἐκ τοῦ σώματοσ;

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

οὐκοῦν τοῦτό γε θάνατοσ ὀνομάζεται, λύσισ καὶ χωρισμὸσ ψυχῆσ ἀπὸ σώματοσ;

παντάπασί γε, ἦ δ’ ὅσ.

λύειν δέ γε αὐτήν, ὥσ φαμεν, προθυμοῦνται ἀεὶ μάλιστα καὶ μόνοι οἱ φιλοσοφοῦντεσ ὀρθῶσ, καὶ τὸ μελέτημα αὐτὸ τοῦτό ἐστιν τῶν φιλοσόφων, λύσισ καὶ χωρισμὸσ ψυχῆσ ἀπὸ σώματοσ·

ἢ οὔ; φαίνεται.

παρασκευάζονθ’ ἑαυτὸν ἐν τῷ βίῳ ὅτι ἐγγυτάτω ὄντα τοῦ τεθνάναι οὕτω ζῆν, κἄπειθ’ ἥκοντοσ αὐτῷ τούτου ἀγανακτεῖν;

γελοῖον·

πῶσ δ’ οὔ; τῷ ὄντι ἄρα, ἔφη, ὦ Σιμμία, οἱ ὀρθῶσ φιλοσοφοῦντεσ ἀποθνῄσκειν μελετῶσι, καὶ τὸ τεθνάναι ἥκιστα αὐτοῖσ ἀνθρώπων φοβερόν.

ἐκ τῶνδε δὲ σκόπει. εἰ γὰρ διαβέβληνται μὲν πανταχῇ τῷ σώματι, αὐτὴν δὲ καθ’ αὑτὴν ἐπιθυμοῦσι τὴν ψυχὴν ἔχειν, τούτου δὲ γιγνομένου εἰ φοβοῖντο καὶ ἀγανακτοῖεν, οὐ πολλὴ ἂν ἀλογία εἰή, εἰ μὴ ἅσμενοι ἐκεῖσε ἰοιέν, οἷ ἀφικομένοισ ἐλπίσ ἐστιν οὗ διὰ βίου ἤρων τυχεῖν ‐ ἤρων δὲ φρονήσεωσ ‐ ᾧ τε διεβέβληντο, τούτου ἀπηλλάχθαι συνόντοσ αὐτοῖσ; ἢ ἀνθρωπίνων μὲν παιδικῶν καὶ γυναικῶν καὶ ὑέων ἀποθανόντων πολλοὶ δὴ ἑκόντεσ ἠθέλησαν εἰσ Αἵδου μετελθεῖν, ὑπὸ ταύτησ ἀγόμενοι τῆσ ἐλπίδοσ, τῆσ τοῦ ὄψεσθαί τε ἐκεῖ ὧν ἐπεθύμουν καὶ συνέσεσθαι·

φρονήσεωσ δὲ ἄρα τισ τῷ ὄντι ἐρῶν, καὶ λαβὼν σφόδρα τὴν αὐτὴν ταύτην ἐλπίδα, μηδαμοῦ ἄλλοθι ἐντεύξεσθαι αὐτῇ ἀξίωσ λόγου ἢ ἐν Αἵδου, ἀγανακτήσει τε ἀποθνῄσκων καὶ οὐχ ἅσμενοσ εἶσιν αὐτόσε; οἰέσθαί γε χρή, ἐὰν τῷ ὄντι γε ᾖ, ὦ ἑταῖρε, φιλόσοφοσ·

σφόδρα γὰρ αὐτῷ ταῦτα δόξει, μηδαμοῦ ἄλλοθι καθαρῶσ ἐντεύξεσθαι φρονήσει ἀλλ’ ἢ ἐκεῖ. εἰ δὲ τοῦτο οὕτωσ ἔχει, ὅπερ ἄρτι ἔλεγον, οὐ πολλὴ ἂν ἀλογία εἰή εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον ὁ τοιοῦτοσ; πολλὴ μέντοι νὴ Δία, ἦ δ’ ὅσ.

οὐκοῦν ἱκανόν σοι τεκμήριον, ἔφη, τοῦτο ἀνδρόσ, ὃν ἂν ἴδῃσ ἀγανακτοῦντα μέλλοντα ἀποθανεῖσθαι, ὅτι οὐκ ἄρ’ ἦν φιλόσοφοσ ἀλλά τισ φιλοσώματοσ;

ὁ αὐτὸσ δέ που οὗτοσ τυγχάνει ὢν καὶ φιλοχρήματοσ καὶ φιλότιμοσ, ἤτοι τὰ ἕτερα τούτων ἢ ἀμφότερα.

πάνυ, ἔφη, ἔχει οὕτωσ ὡσ λέγεισ.

ἆρ’ οὖν, ἔφη, ὦ Σιμμία, οὐ καὶ ἡ ὀνομαζομένη ἀνδρεία τοῖσ οὕτω διακειμένοισ μάλιστα προσήκει;

πάντωσ δήπου, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ ἡ σωφροσύνη, ἣν καὶ οἱ πολλοὶ ὀνομάζουσι σωφροσύνην, τὸ περὶ τὰσ ἐπιθυμίασ μὴ ἐπτοῆσθαι ἀλλ’ ὀλιγώρωσ ἔχειν καὶ κοσμίωσ, ἆρ’ οὐ τούτοισ μόνοισ προσήκει, τοῖσ μάλιστα τοῦ σώματοσ ὀλιγωροῦσίν τε καὶ ἐν φιλοσοφίᾳ ζῶσιν;

ἀνάγκη, ἔφη.

εἰ γὰρ ἐθέλεισ, ἦ δ’ ὅσ, ἐννοῆσαι τήν γε τῶν ἄλλων ἀνδρείαν τε καὶ σωφροσύνην, δόξει σοι εἶναι ἄτοποσ.

πῶσ δή, ὦ Σώκρατεσ;

οἶσθα, ἦ δ’ ὅσ, ὅτι τὸν θάνατον ἡγοῦνται πάντεσ οἱ ἄλλοι τῶν μεγάλων κακῶν;

καὶ μάλ’, ἔφη.

οὐκοῦν φόβῳ μειζόνων κακῶν ὑπομένουσιν αὐτῶν οἱ ἀνδρεῖοι τὸν θάνατον, ὅταν ὑπομένωσιν;

ἔστι ταῦτα.

τῷ δεδιέναι ἄρα καὶ δέει ἀνδρεῖοί εἰσι πάντεσ πλὴν οἱ φιλόσοφοι·

καίτοι ἄλογόν γε δέει τινὰ καὶ δειλίᾳ ἀνδρεῖον εἶναι. πάνυ μὲν οὖν.

τί δὲ οἱ κόσμιοι αὐτῶν;

οὐ ταὐτὸν τοῦτο πεπόνθασιν· ἀκολασίᾳ τινὶ σώφρονέσ εἰσιν; καίτοι φαμέν γε ἀδύνατον εἶναι, ἀλλ’ ὅμωσ αὐτοῖσ συμβαίνει τούτῳ ὅμοιον τὸ πάθοσ τὸ περὶ ταύτην τὴν εὐήθη σωφροσύνην· φοβούμενοι γὰρ ἑτέρων ἡδονῶν στερηθῆναι καὶ ἐπιθυμοῦντεσ ἐκείνων, ἄλλων ἀπέχονται ὑπ’ ἄλλων κρατούμενοι. τὸ ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἄρχεσθαι, ἀλλ’ ὅμωσ συμβαίνει αὐτοῖσ κρατουμένοισ ὑφ’ ἡδονῶν κρατεῖν ἄλλων ἡδονῶν.

τοῦτο δ’ ὅμοιόν ἐστιν ᾧ νυνδὴ ἐλέγετο, τῷ τρόπον τινὰ δι’ ἀκολασίαν αὐτοὺσ σεσωφρονίσθαι. ἐοίκε γάρ.

ὦ μακάριε Σιμμία, μὴ γὰρ οὐχ αὕτη ᾖ ἡ ὀρθὴ πρὸσ ἀρετὴν ἀλλαγή, ἡδονὰσ πρὸσ ἡδονὰσ καὶ λύπασ πρὸσ λύπασ καὶ φόβον πρὸσ φόβον καταλλάττεσθαι, καὶ μείζω πρὸσ ἐλάττω ὥσπερ νομίσματα, ἀλλ’ ᾖ ἐκεῖνο μόνον τὸ νόμισμα ὀρθόν, ἀντὶ οὗ δεῖ πάντα ταῦτα καταλλάττεσθαι, φρόνησισ, καὶ τούτου μὲν πάντα καὶ μετὰ τούτου ὠνούμενά τε καὶ πιπρασκόμενα τῷ ὄντι ᾖ καὶ ἀνδρεία καὶ σωφροσύνη καὶ δικαιοσύνη καὶ συλλήβδην ἀληθὴσ ἀρετή, μετὰ φρονήσεωσ, καὶ προσγιγνομένων καὶ ἀπογιγνομένων καὶ ἡδονῶν καὶ φόβων καὶ τῶν ἄλλων πάντων τῶν τοιούτων·

χωριζόμενα δὲ φρονήσεωσ καὶ ἀλλαττόμενα ἀντὶ ἀλλήλων μὴ σκιαγραφία τισ ᾖ ἡ τοιαύτη ἀρετὴ καὶ τῷ ὄντι ἀνδραποδώδησ τε καὶ οὐδὲν ὑγιὲσ οὐδ’ ἀληθὲσ ἔχῃ, τὸ δ’ ἀληθὲσ τῷ ὄντι ᾖ κάθαρσίσ τισ τῶν τοιούτων πάντων καὶ ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ δικαιοσύνη καὶ ἀνδρεία, καὶ αὐτὴ ἡ φρόνησισ μὴ καθαρμόσ τισ ᾖ.

καὶ κινδυνεύουσι καὶ οἱ τὰσ τελετὰσ ἡμῖν οὗτοι καταστήσαντεσ οὐ φαῦλοί τινεσ εἶναι, ἀλλὰ τῷ ὄντι πάλαι αἰνίττεσθαι ὅτι ὃσ ἂν ἀμύητοσ καὶ ἀτέλεστοσ εἰσ Αἵδου ἀφίκηται ἐν βορβόρῳ κείσεται, ὁ δὲ κεκαθαρμένοσ τε καὶ τετελεσμένοσ ἐκεῖσε ἀφικόμενοσ μετὰ θεῶν οἰκήσει. εἰσὶν γὰρ δή, ὥσ φασιν οἱ περὶ τὰσ τελετάσ, "ναρθηκοφόροι μὲν πολλοί, βάκχοι δέ τε παῦροι·

οὗτοι δ’ εἰσὶν κατὰ τὴν ἐμὴν δόξαν οὐκ ἄλλοι ἢ οἱ πεφιλοσοφηκότεσ ὀρθῶσ.

ὧν δὴ καὶ ἐγὼ κατά γε τὸ δυνατὸν οὐδὲν ἀπέλιπον ἐν τῷ βίῳ ἀλλὰ παντὶ τρόπῳ προυθυμήθην γενέσθαι· εἰ δ’ ὀρθῶσ προυθυμήθην καί τι ἠνύσαμεν, ἐκεῖσε ἐλθόντεσ τὸ σαφὲσ εἰσόμεθα, ἂν θεὸσ ἐθέλῃ, ὀλίγον ὕστερον, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ. ταῦτ’ οὖν ἐγώ, ἔφη, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, ἀπολογοῦμαι, ὡσ εἰκότωσ ὑμᾶσ τε ἀπολείπων καὶ τοὺσ ἐνθάδε δεσπότασ οὐ χαλεπῶσ φέρω οὐδ’ ἀγανακτῶ, ἡγούμενοσ κἀκεῖ οὐδὲν ἧττον ἢ ἐνθάδε δεσπόταισ τε ἀγαθοῖσ ἐντεύξεσθαι καὶ ἑταίροισ· τοῖσ δὲ πολλοῖσ ἀπιστίαν παρέχει·

εἴ τι οὖν ὑμῖν πιθανώτερόσ εἰμι ἐν τῇ ἀπολογίᾳ ἢ τοῖσ Ἀθηναίων δικασταῖσ, εὖ ἂν ἔχοι. εἰπόντοσ δὴ τοῦ Σωκράτουσ ταῦτα, ὑπολαβὼν ὁ Κέβησ ἔφη·

τὰ δὲ περὶ τῆσ ψυχῆσ πολλὴν ἀπιστίαν παρέχει τοῖσ ἀνθρώποισ μή, ἐπειδὰν ἀπαλλαγῇ τοῦ σώματοσ, οὐδαμοῦ ἔτι ᾖ, ἀλλ’ ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ διαφθείρηταί τε καὶ ἀπολλύηται ᾗ ἂν ὁ ἄνθρωποσ ἀποθνῄσκῃ, εὐθὺσ ἀπαλλαττομένη τοῦ σώματοσ, καὶ ἐκβαίνουσα ὥσπερ πνεῦμα ἢ καπνὸσ διασκεδασθεῖσα οἴχηται διαπτομένη καὶ οὐδὲν ἔτι οὐδαμοῦ ᾖ.

ἐπεί, εἴπερ εἰή που αὐτὴ καθ’ αὑτὴν συνηθροισμένη καὶ ἀπηλλαγμένη τούτων τῶν κακῶν ὧν σὺ νυνδὴ διῆλθεσ, πολλὴ ἂν εἰή ἐλπὶσ καὶ καλή, ὦ Σώκρατεσ, ὡσ ἀληθῆ ἐστιν ἃ σὺ λέγεισ· ἀλλὰ τοῦτο δὴ ἴσωσ οὐκ ὀλίγησ παραμυθίασ δεῖται καὶ πίστεωσ, ὡσ ἔστι τε ψυχὴ ἀποθανόντοσ τοῦ ἀνθρώπου καί τινα δύναμιν ἔχει καὶ φρόνησιν.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ, ὁ Σωκράτησ, ὦ Κέβησ·

ἀλλὰ τί δὴ ποιῶμεν; ἢ περὶ αὐτῶν τούτων βούλει διαμυθολογῶμεν, εἴτε εἰκὸσ οὕτωσ ἔχειν εἴτε μή; ἐγὼ γοῦν, ἔφη ὁ Κέβησ, ἡδέωσ ἂν ἀκούσαιμι ἥντινα δόξαν ἔχεισ περὶ αὐτῶν.

οὔκουν γ’ ἂν οἶμαι, ἦ δ’ ὃσ ὁ Σωκράτησ, εἰπεῖν τινα νῦν ἀκούσαντα, οὐδ’ εἰ κωμῳδοποιὸσ εἰή, ὡσ ἀδολεσχῶ καὶ οὐ περὶ προσηκόντων τοὺσ λόγουσ ποιοῦμαι.

εἰ οὖν δοκεῖ, χρὴ διασκοπεῖσθαι.

σκεψώμεθα δὲ αὐτὸ τῇδέ πῃ, εἴτ’ ἄρα ἐν Αἵδου εἰσὶν αἱ ψυχαὶ τελευτησάντων τῶν ἀνθρώπων εἴτε καὶ οὔ.

παλαιὸσ μὲν οὖν ἔστι τισ λόγοσ οὗ μεμνήμεθα, ὡσ εἰσὶν ἐνθένδε ἀφικόμεναι ἐκεῖ, καὶ πάλιν γε δεῦρο ἀφικνοῦνται καὶ γίγνονται ἐκ τῶν τεθνεώτων· καὶ εἰ τοῦθ’ οὕτωσ ἔχει, πάλιν γίγνεσθαι ἐκ τῶν ἀποθανόντων τοὺσ ζῶντασ, ἄλλο τι ἢ εἰε͂ν ἂν αἱ ψυχαὶ ἡμῶν ἐκεῖ; οὐ γὰρ ἄν που πάλιν ἐγίγνοντο μὴ οὖσαι, καὶ τοῦτο ἱκανὸν τεκμήριον τοῦ ταῦτ’ εἶναι, εἰ τῷ ὄντι φανερὸν γίγνοιτο ὅτι οὐδαμόθεν ἄλλοθεν γίγνονται οἱ ζῶντεσ ἢ ἐκ τῶν τεθνεώτων·

εἰ δὲ μὴ ἔστι τοῦτο, ἄλλου ἄν του δέοι λόγου. πάνυ μὲν οὖν, ἔφη ὁ Κέβησ.

μὴ τοίνυν κατ’ ἀνθρώπων, ἦ δ’ ὅσ, σκόπει μόνον τοῦτο, εἰ βούλει ῥᾷον μαθεῖν, ἀλλὰ καὶ κατὰ ζῴων πάντων καὶ φυτῶν, καὶ συλλήβδην ὅσαπερ ἔχει γένεσιν περὶ πάντων ἴδωμεν ἆρ’ οὑτωσὶ γίγνεται πάντα, οὐκ ἄλλοθεν ἢ ἐκ τῶν ἐναντίων τὰ ἐναντία, ὅσοισ τυγχάνει ὂν τοιοῦτόν τι, οἱο͂ν τὸ καλὸν τῷ αἰσχρῷ ἐναντίον που καὶ δίκαιον ἀδίκῳ, καὶ ἄλλα δὴ μυρία οὕτωσ ἔχει.

τοῦτο οὖν σκεψώμεθα, ἆρα ἀναγκαῖον ὅσοισ ἔστι τι ἐναντίον, μηδαμόθεν ἄλλοθεν αὐτὸ γίγνεσθαι ἢ ἐκ τοῦ αὐτῷ ἐναντίου.

οἱο͂ν ὅταν μεῖζόν τι γίγνηται, ἀνάγκη που ἐξ ἐλάττονοσ ὄντοσ πρότερον ἔπειτα μεῖζον γίγνεσθαι; ναί.

ὕστερον ἔλαττον γενήσεται;

ἔστιν οὕτω, ἔφη.

καὶ μὴν ἐξ ἰσχυροτέρου γε τὸ ἀσθενέστερον καὶ ἐκ βραδυτέρου τὸ θᾶττον;

πάνυ γε.

τί δέ;

ἄν τι χεῖρον γίγνηται, οὐκ ἐξ ἀμείνονοσ, καὶ ἂν δικαιότερον, ἐξ ἀδικωτέρου; πῶσ γὰρ οὔ;

ἱκανῶσ οὖν, ἔφη, ἔχομεν τοῦτο, ὅτι πάντα οὕτω γίγνεται, ἐξ ἐναντίων τὰ ἐναντία πράγματα;

πάνυ γε.

τί δ’ αὖ;

ἔστι τι καὶ τοιόνδε ἐν αὐτοῖσ, οἱο͂ν μεταξὺ ἀμφοτέρων πάντων τῶν ἐναντίων δυοῖν ὄντοιν δύο γενέσεισ, ἀπὸ μὲν τοῦ ἑτέρου ἐπὶ τὸ ἕτερον, ἀπὸ δ’ αὖ τοῦ ἑτέρου πάλιν ἐπὶ τὸ ἕτερον· μείζονοσ μὲν πράγματοσ καὶ ἐλάττονοσ μεταξὺ αὔξησισ καὶ φθίσισ, καὶ καλοῦμεν οὕτω τὸ μὲν αὐξάνεσθαι, τὸ δὲ φθίνειν;

ναί, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ διακρίνεσθαι καὶ συγκρίνεσθαι, καὶ ψύχεσθαι καὶ θερμαίνεσθαι, καὶ πάντα οὕτω, κἂν εἰ μὴ χρώμεθα τοῖσ ὀνόμασιν ἐνιαχοῦ, ἀλλ’ ἔργῳ γοῦν πανταχοῦ οὕτωσ ἔχειν ἀναγκαῖον, γίγνεσθαί τε αὐτὰ ἐξ ἀλλήλων γένεσίν τε εἶναι ἑκατέρου εἰσ ἄλληλα;

πάνυ μὲν οὖν, ἦ δ’ ὅσ.

τί οὖν;

ἔφη, τῷ ζῆν ἐστί τι ἐναντίον, ὥσπερ τῷ ἐγρηγορέναι τὸ καθεύδειν; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

τί;

τὸ τεθνάναι, ἔφη.

οὐκοῦν ἐξ ἀλλήλων τε γίγνεται ταῦτα, εἴπερ ἐναντία ἐστιν, καὶ αἱ γενέσεισ εἰσὶν αὐτοῖν μεταξὺ δύο δυοῖν ὄντοιν;

πῶσ γὰρ οὔ;

τὴν μὲν τοίνυν ἑτέραν συζυγίαν ὧν νυνδὴ ἔλεγον ἐγώ σοι, ἔφη, ἐρῶ, ὁ Σωκράτησ, καὶ αὐτὴν καὶ τὰσ γενέσεισ·

σὺ δέ μοι τὴν ἑτέραν. λέγω δὲ τὸ μὲν καθεύδειν, τὸ δὲ ἐγρηγορέναι, καὶ ἐκ τοῦ καθεύδειν τὸ ἐγρηγορέναι γίγνεσθαι καὶ ἐκ τοῦ ἐγρηγορέναι τὸ καθεύδειν, καὶ τὰσ γενέσεισ αὐτοῖν τὴν μὲν καταδαρθάνειν εἶναι, τὴν δ’ ἀνεγείρεσθαι. ἱκανῶσ σοι, ἔφη, ἢ οὔ;

πάνυ μὲν οὖν.

λέγε δή μοι καὶ σύ, ἔφη, οὕτω περὶ ζωῆσ καὶ θανάτου.

οὐκ ἐναντίον μὲν φῂσ τῷ ζῆν τὸ τεθνάναι εἶναι; ἔγωγε.

γίγνεσθαι δὲ ἐξ ἀλλήλων;

ναί.

ἐξ οὖν τοῦ ζῶντοσ τί τὸ γιγνόμενον;

τὸ τεθνηκόσ, ἔφη.

τί δέ, ἦ δ’ ὅσ, ἐκ τοῦ τεθνεῶτοσ;

ἀναγκαῖον, ἔφη, ὁμολογεῖν ὅτι τὸ ζῶν.

ἐκ τῶν τεθνεώτων ἄρα, ὦ Κέβησ, τὰ ζῶντά τε καὶ οἱ ζῶντεσ γίγνονται;

φαίνεται, ἔφη.

εἰσὶν ἄρα, ἔφη, αἱ ψυχαὶ ἡμῶν ἐν Αἵδου.

ἐοίκεν.

οὐκοῦν καὶ τοῖν γενεσέοιν τοῖν περὶ ταῦτα ἥ γ’ ἑτέρα σαφὴσ οὖσα τυγχάνει;

τὸ γὰρ ἀποθνῄσκειν σαφὲσ δήπου, ἢ οὔ; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

πῶσ οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ποιήσομεν;

οὐκ ἀνταποδώσομεν τὴν ἐναντίαν γένεσιν, ἀλλὰ ταύτῃ χωλὴ ἔσται ἡ φύσισ; ἢ ἀνάγκη ἀποδοῦναι τῷ ἀποθνῄσκειν ἐναντίαν τινὰ γένεσιν; πάντωσ που, ἔφη.

τίνα ταύτην;

τὸ ἀναβιώσκεσθαι.

τεθνεώτων ἂν εἰή γένεσισ εἰσ τοὺσ ζῶντασ αὕτη, τὸ ἀναβιώσκεσθαι;

πάνυ γε.

ὁμολογεῖται ἄρα ἡμῖν καὶ ταύτῃ τοὺσ ζῶντασ ἐκ τῶν τεθνεώτων γεγονέναι οὐδὲν ἧττον ἢ τοὺσ τεθνεῶτασ ἐκ τῶν ζώντων, τούτου δὲ ὄντοσ ἱκανόν που ἐδόκει τεκμήριον εἶναι ὅτι ἀναγκαῖον τὰσ τῶν τεθνεώτων ψυχὰσ εἶναί που, ὅθεν δὴ πάλιν γίγνεσθαι.

δοκεῖ μοι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ἐκ τῶν ὡμολογημένων ἀναγκαῖον οὕτωσ ἔχειν.

ἰδὲ τοίνυν οὕτωσ, ἔφη, ὦ Κέβησ, ὅτι οὐδ’ ἀδίκωσ ὡμολογήκαμεν, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ.

ἕτερα τοῖσ ἑτέροισ γιγνόμενα, ὡσπερεὶ κύκλῳ περιιόντα, ἀλλ’ εὐθεῖά τισ εἰή ἡ γένεσισ ἐκ τοῦ ἑτέρου μόνον εἰσ τὸ καταντικρὺ καὶ μὴ ἀνακάμπτοι πάλιν ἐπὶ τὸ ἕτερον μηδὲ καμπὴν ποιοῖτο, οἶσθ’ ὅτι πάντα τελευτῶντα τὸ αὐτὸ σχῆμα ἂν σχοίη καὶ τὸ αὐτὸ πάθοσ ἂν πάθοι καὶ παύσαιτο γιγνόμενα;

πῶσ λέγεισ;

ἔφη. οὐδὲν χαλεπόν, ἦ δ’ ὅσ, ἐννοῆσαι ὃ λέγω·

ἀλλ’ οἱο͂ν εἰ τὸ καταδαρθάνειν μὲν εἰή, τὸ δ’ ἀνεγείρεσθαι μὴ ἀνταποδιδοίη γιγνόμενον ἐκ τοῦ καθεύδοντοσ, οἶσθ’ ὅτι τελευτῶντα πάντ’ <ἂν> λῆρον τὸν Ἐνδυμίωνα ἀποδείξειεν καὶ οὐδαμοῦ ἂν φαίνοιτο διὰ τὸ καὶ τἆλλα πάντα ταὐτὸν ἐκείνῳ πεπονθέναι, καθεύδειν. κἂν εἰ συγκρίνοιτο μὲν πάντα, διακρίνοιτο δὲ μή, ταχὺ ἂν τὸ τοῦ Ἀναξαγόρου γεγονὸσ εἰή, "ὁμοῦ πάντα χρήματα.

" ὡσαύτωσ δέ, ὦ φίλε Κέβησ, καὶ εἰ ἀποθνῄσκοι μὲν πάντα ὅσα τοῦ ζῆν μεταλάβοι, ἐπειδὴ δὲ ἀποθάνοι, μένοι ἐν τούτῳ τῷ σχήματι τὰ τεθνεῶτα καὶ μὴ πάλιν ἀναβιώσκοιτο, ἆρ’ οὐ πολλὴ ἀνάγκη τελευτῶντα πάντα τεθνάναι καὶ μηδὲν ζῆν; εἰ γὰρ ἐκ μὲν τῶν ἄλλων τὰ ζῶντα γίγνοιτο, τὰ δὲ ζῶντα θνῄσκοι, τίσ μηχανὴ μὴ οὐχὶ πάντα καταναλωθῆναι εἰσ τὸ τεθνάναι;

οὐδὲ μία μοι δοκεῖ, ἔφη ὁ Κέβησ, ὦ Σώκρατεσ, ἀλλά μοι δοκεῖσ παντάπασιν ἀληθῆ λέγειν.

εἶναι καὶ ταῖσ μέν γε ἀγαθαῖσ ἄμεινον εἶναι, ταῖσ δὲ κακαῖσ κάκιον.

καὶ μήν, ἔφη ὁ Κέβησ ὑπολαβών, καὶ κατ’ ἐκεῖνόν γε τὸν λόγον, ὦ Σώκρατεσ, εἰ ἀληθήσ ἐστιν, ὃν σὺ εἰώθασ θαμὰ λέγειν, ὅτι ἡμῖν ἡ μάθησισ οὐκ ἄλλο τι ἢ ἀνάμνησισ τυγχάνει οὖσα, καὶ κατὰ τοῦτον ἀνάγκη που ἡμᾶσ ἐν προτέρῳ τινὶ χρόνῳ μεμαθηκέναι ἃ νῦν ἀναμιμνῃσκόμεθα.

τοῦτο δὲ ἀδύνατον, εἰ μὴ ἦν που ἡμῖν ἡ ψυχὴ πρὶν ἐν τῷδε τῷ ἀνθρωπίνῳ εἴδει γενέσθαι· ὥστε καὶ ταύτῃ ἀθάνατον ἡ ψυχή τι ἐοίκεν εἶναι.

ἀλλά, ὦ Κέβησ, ἔφη ὁ Σιμμίασ ὑπολαβών, ποῖαι τούτων αἱ ἀποδείξεισ;

ὑπόμνησόν με· οὐ γὰρ σφόδρα ἐν τῷ παρόντι μέμνημαι. ἐάν τισ ἐπὶ τὰ διαγράμματα ἄγῃ ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων, ἐνταῦθα σαφέστατα κατηγορεῖ ὅτι τοῦτο οὕτωσ ἔχει.

εἰ δὲ μὴ ταύτῃ γε, ἔφη, πείθῃ, ὦ Σιμμία, ὁ Σωκράτησ, σκέψαι ἂν τῇδέ πῄ σοι σκοπουμένῳ συνδόξῃ.

ἀπιστεῖσ γὰρ δὴ πῶσ ἡ καλουμένη μάθησισ ἀνάμνησίσ ἐστιν; ἀπιστῶ μέν σοι ἔγωγε, ἦ δ’ ὃσ ὁ Σιμμίασ, οὔ, αὐτὸ δὲ τοῦτο, ἔφη, δέομαι παθεῖν περὶ οὗ ὁ λόγοσ, ἀναμνησθῆναι.

καὶ σχεδόν γε ἐξ ὧν Κέβησ ἐπεχείρησε λέγειν ἤδη μέμνημαι καὶ πείθομαι· οὐδὲν μεντἂν ἧττον ἀκούοιμι νῦν πῇ σὺ ἐπεχείρησασ λέγειν. τῇδ’ ἔγωγε, ἦ δ’ ὅσ.

ὁμολογοῦμεν γὰρ δήπου, εἴ τίσ τι ἀναμνησθήσεται, δεῖν αὐτὸν τοῦτο πρότερόν ποτε ἐπίστασθαι. πάνυ γ’, ἔφη.

ἆρ’ οὖν καὶ τόδε ὁμολογοῦμεν, ὅταν ἐπιστήμη παραγίγνηται τρόπῳ τοιούτῳ, ἀνάμνησιν εἶναι;

λέγω δὲ τίνα τρόπον; τόνδε. ἔλαβεν;

πῶσ λέγεισ;

οἱο͂ν τὰ τοιάδε·

ἄλλη που ἐπιστήμη ἀνθρώπου καὶ λύρασ. πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν οἶσθα ὅτι οἱ ἐρασταί, ὅταν ἴδωσιν λύραν ἢ ἱμάτιον ἢ ἄλλο τι οἷσ τὰ παιδικὰ αὐτῶν εἰώθε χρῆσθαι, πάσχουσι τοῦτο·

ἔγνωσάν τε τὴν λύραν καὶ ἐν τῇ διανοίᾳ ἔλαβον τὸ εἶδοσ τοῦ παιδὸσ οὗ ἦν ἡ λύρα; τοῦτο δέ ἐστιν ἀνάμνησισ· ὥσπερ γε καὶ Σιμμίαν τισ ἰδὼν πολλάκισ κέβητοσ ἀνεμνήσθη, καὶ ἄλλα που μυρία τοιαῦτ’ ἂν εἰή. μυρία μέντοι νὴ Δία, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, τὸ τοιοῦτον ἀνάμνησίσ τίσ ἐστι;

μάλιστα μέντοι ὅταν τισ τοῦτο πάθῃ περὶ ἐκεῖνα ἃ ὑπὸ χρόνου καὶ τοῦ μὴ ἐπισκοπεῖν ἤδη ἐπελέληστο; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

τί δέ;

ἦ δ’ ὅσ· ἔστιν ἵππον γεγραμμένον ἰδόντα καὶ λύραν γεγραμμένην ἀνθρώπου ἀναμνησθῆναι, καὶ Σιμμίαν ἰδόντα γεγραμμένον κέβητοσ ἀναμνησθῆναι; πάνυ γε.

οὐκοῦν καὶ Σιμμίαν ἰδόντα γεγραμμένον αὐτοῦ Σιμμίου ἀναμνησθῆναι;

ἔστι μέντοι, ἔφη.

ἆρ’ οὖν οὐ κατὰ πάντα ταῦτα συμβαίνει τὴν ἀνάμνησιν εἶναι μὲν ἀφ’ ὁμοίων, εἶναι δὲ καὶ ἀπὸ ἀνομοίων;

συμβαίνει.

ἀλλ’ ὅταν γε ἀπὸ τῶν ὁμοίων ἀναμιμνῄσκηταί τίσ τι, ἆρ’ οὐκ ἀναγκαῖον τόδε προσπάσχειν, ἐννοεῖν εἴτε τι ἐλλείπει τοῦτο κατὰ τὴν ὁμοιότητα εἴτε μὴ ἐκείνου οὗ ἀνεμνήσθη;

ἀνάγκη, ἔφη.

σκόπει δή, ἦ δ’ ὅσ, εἰ ταῦτα οὕτωσ ἔχει.

φαμέν πού τι εἶναι ἴσον, οὐ ξύλον λέγω ξύλῳ οὐδὲ λίθον λίθῳ οὐδ’ ἄλλο τῶν τοιούτων οὐδέν, ἀλλὰ παρὰ ταῦτα πάντα ἕτερόν τι, αὐτὸ τὸ ἴσον· φῶμέν τι εἶναι ἢ μηδέν; φῶμεν μέντοι νὴ Δί’, ἔφη ὁ Σιμμίασ, θαυμαστῶσ γε.

ἦ καὶ ἐπιστάμεθα αὐτὸ ὃ ἔστιν;

πάνυ γε, ἦ δ’ ὅσ.

πόθεν λαβόντεσ αὐτοῦ τὴν ἐπιστήμην;

ἆρ’ οὐκ ἐξ ὧν νυνδὴ ἐλέγομεν, ἢ ξύλα ἢ λίθουσ ἢ ἄλλα ἄττα ἰδόντεσ ἴσα, ἐκ τούτων ἐκεῖνο ἐνενοήσαμεν, ἕτερον ὂν τούτων; ἢ οὐχ ἕτερόν σοι φαίνεται; σκόπει δὲ καὶ τῇδε. ἆρ’ οὐ λίθοι μὲν ἴσοι καὶ ξύλα ἐνίοτε ταὐτὰ ὄντα τῷ μὲν ἴσα φαίνεται, τῷ δ’ οὔ; πάνυ μὲν οὖν.

τί δέ;

αὐτὰ τὰ ἴσα ἔστιν ὅτε ἄνισά σοι ἐφάνη, ἢ ἡ ἰσότησ ἀνισότησ; οὐδεπώποτέ γε, ὦ Σώκρατεσ.

οὐ ταὐτὸν ἄρα ἐστίν, ἦ δ’ ὅσ, ταῦτά τε τὰ ἴσα καὶ αὐτὸ τὸ ἴσον.

οὐδαμῶσ μοι φαίνεται, ὦ Σώκρατεσ.

ἀλλὰ μὴν ἐκ τούτων γ’, ἔφη, τῶν ἴσων, ἑτέρων ὄντων ἐκείνου τοῦ ἴσου, ὅμωσ αὐτοῦ τὴν ἐπιστήμην ἐννενόηκάσ τε καὶ εἴληφασ;

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

οὐκοῦν ἢ ὁμοίου ὄντοσ τούτοισ ἢ ἀνομοίου;

πάνυ γε.

διαφέρει δέ γε, ἦ δ’ ὅσ, οὐδέν·

ταύτησ τῆσ ὄψεωσ ἄλλο ἐννοήσῃσ, εἴτε ὅμοιον εἴτε ἀνόμοιον, ἀναγκαῖον, ἔφη, αὐτὸ ἀνάμνησιν γεγονέναι.

πάνυ μὲν οὖν.

τί δέ;

ἦ δ’ ὅσ· ἦ πάσχομέν τι τοιοῦτον περὶ τὰ ἐν τοῖσ ξύλοισ τε καὶ οἷσ νυνδὴ ἐλέγομεν τοῖσ ἴσοισ; ἆρα φαίνεται ἡμῖν οὕτωσ ἴσα εἶναι ὥσπερ αὐτὸ τὸ ὃ ἔστιν, ἢ ἐνδεῖ τι ἐκείνου τῷ τοιοῦτον εἶναι οἱο͂ν τὸ ἴσον, ἢ οὐδέν; καὶ πολύ γε, ἔφη, ἐνδεῖ.

ἐνδεῖ δὲ καὶ οὐ δύναται τοιοῦτον εἶναι ἴσον οἱο͂ν ἐκεῖνο, ἀλλ’ ἔστιν φαυλότερον, ἀναγκαῖόν που τὸν τοῦτο ἐννοοῦντα τυχεῖν προειδότα ἐκεῖνο ᾧ φησιν αὐτὸ προσεοικέναι μέν, ἐνδεεστέρωσ δὲ ἔχειν;

ἀνάγκη.

τί οὖν;

τὸ τοιοῦτον πεπόνθαμεν καὶ ἡμεῖσ ἢ οὒ περί τε τὰ ἴσα καὶ αὐτὸ τὸ ἴσον; παντάπασί γε.

χρόνου ὅτε τὸ πρῶτον ἰδόντεσ τὰ ἴσα ἐνενοήσαμεν ὅτι ὀρέγεται μὲν πάντα ταῦτα εἶναι οἱο͂ν τὸ ἴσον, ἔχει δὲ ἐνδεεστέρωσ.

ἔστι ταῦτα.

ἀλλὰ μὴν καὶ τόδε ὁμολογοῦμεν, μὴ ἄλλοθεν αὐτὸ ἐννενοηκέναι μηδὲ δυνατὸν εἶναι ἐννοῆσαι ἀλλ’ ἢ ἐκ τοῦ ἰδεῖν ἢ ἅψασθαι ἢ ἔκ τινοσ ἄλλησ τῶν αἰσθήσεων·

ταὐτὸν δὲ πάντα ταῦτα λέγω. ταὐτὸν γὰρ ἔστιν, ὦ Σώκρατεσ, πρόσ γε ὃ βούλεται δηλῶσαι ὁ λόγοσ.

ἀλλὰ μὲν δὴ ἔκ γε τῶν αἰσθήσεων δεῖ ἐννοῆσαι ὅτι πάντα τὰ ἐν ταῖσ αἰσθήσεσιν ἐκείνου τε ὀρέγεται τοῦ ὃ ἔστιν ἴσον, καὶ αὐτοῦ ἐνδεέστερά ἐστιν·

ἢ πῶσ λέγομεν;

οὕτωσ.

πρὸ τοῦ ἄρα ἄρξασθαι ἡμᾶσ ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ τἆλλα αἰσθάνεσθαι τυχεῖν ἔδει που εἰληφότασ ἐπιστήμην αὐτοῦ τοῦ ἴσου ὅτι ἔστιν, εἰ ἐμέλλομεν τὰ ἐκ τῶν αἰσθήσεων ἴσα ἐκεῖσε ἀνοίσειν, ὅτι προθυμεῖται μὲν πάντα τοιαῦτ’ εἶναι οἱο͂ν ἐκεῖνο, ἔστιν δὲ αὐτοῦ φαυλότερα.

ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν γενόμενοι εὐθὺσ ἑωρῶμέν τε καὶ ἠκούομεν καὶ τὰσ ἄλλασ αἰσθήσεισ εἴχομεν;

πάνυ γε.

ἔδει δέ γε, φαμέν, πρὸ τούτων τὴν τοῦ ἴσου ἐπιστήμην εἰληφέναι;

ναί.

πρὶν γενέσθαι ἄρα, ὡσ ἐοίκεν, ἀνάγκη ἡμῖν αὐτὴν εἰληφέναι.

ἐοίκεν.

οὐκοῦν εἰ μὲν λαβόντεσ αὐτὴν πρὸ τοῦ γενέσθαι ἔχοντεσ ἐγενόμεθα, ἠπιστάμεθα καὶ πρὶν γενέσθαι καὶ εὐθὺσ γενόμενοι οὐ μόνον τὸ ἴσον καὶ τὸ μεῖζον καὶ τὸ ἔλαττον ἀλλὰ καὶ σύμπαντα τὰ τοιαῦτα;

οὐ γὰρ περὶ τοῦ ἴσου νῦν ὁ λόγοσ ἡμῖν μᾶλλόν τι ἢ καὶ περὶ αὐτοῦ τοῦ καλοῦ καὶ αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ καὶ δικαίου καὶ ὁσίου καί, ὅπερ λέγω, περὶ ἁπάντων οἷσ ἐπισφραγιζόμεθα τὸ "αὐτὸ ὃ ἔστι" καὶ ἐν ταῖσ ἐρωτήσεσιν ἐρωτῶντεσ καὶ ἐν ταῖσ ἀποκρίσεσιν ἀποκρινόμενοι. ὥστε ἀναγκαῖον ἡμῖν τούτων πάντων τὰσ ἐπιστήμασ πρὸ τοῦ γενέσθαι εἰληφέναι.

ἔστι ταῦτα.

καὶ εἰ μέν γε λαβόντεσ ἑκάστοτε μὴ ἐπιλελήσμεθα, εἰδότασ ἀεὶ γίγνεσθαι καὶ ἀεὶ διὰ βίου εἰδέναι·

τὸ γὰρ εἰδέναι τοῦτ’ ἔστιν, λαβόντα του ἐπιστήμην ἔχειν καὶ μὴ ἀπολωλεκέναι· ἢ οὐ τοῦτο λήθην λέγομεν, ὦ Σιμμία, ἐπιστήμησ ἀποβολήν; πάντωσ δήπου, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

εἰ δέ γε οἶμαι λαβόντεσ πρὶν γενέσθαι γιγνόμενοι ἀπωλέσαμεν, ὕστερον δὲ ταῖσ αἰσθήσεσι χρώμενοι περὶ αὐτὰ ἐκείνασ ἀναλαμβάνομεν τὰσ ἐπιστήμασ ἅσ ποτε καὶ πρὶν εἴχομεν, ἆρ’ οὐχ ὃ καλοῦμεν μανθάνειν οἰκείαν ἂν ἐπιστήμην ἀναλαμβάνειν εἰή;

τοῦτο δέ που ἀναμιμνῄσκεσθαι λέγοντεσ ὀρθῶσ ἂν λέγοιμεν; πάνυ γε.

δυνατὸν γὰρ δὴ τοῦτό γε ἐφάνη, αἰσθόμενόν τι ἢ ἰδόντα ἢ ἀκούσαντα ἤ τινα ἄλλην αἴσθησιν λαβόντα ἕτερόν τι ἀπὸ τούτου ἐννοῆσαι ὃ ἐπελέληστο, ᾧ τοῦτο ἐπλησίαζεν ἀνόμοιον ὂν ἢ ᾧ ὅμοιον·

ὥστε, ὅπερ λέγω, δυοῖν θάτερα, ἤτοι ἐπιστάμενοί γε αὐτὰ γεγόναμεν καὶ ἐπιστάμεθα διὰ βίου πάντεσ, ἢ ὕστερον, οὕσ φαμεν μανθάνειν, οὐδὲν ἀλλ’ ἢ ἀναμιμνῄσκονται οὗτοι, καὶ ἡ μάθησισ ἀνάμνησισ ἂν εἰή. καὶ μάλα δὴ οὕτωσ ἔχει, ὦ Σώκρατεσ.

πότερον οὖν αἱρῇ, ὦ Σιμμία;

ἢ ἀναμιμνῄσκεσθαι ὕστερον ὧν πρότερον ἐπιστήμην εἰληφότεσ ἦμεν;

οὐκ ἔχω, ὦ Σώκρατεσ, ἐν τῷ παρόντι ἑλέσθαι.

τί δέ;

τόδε ἔχεισ ἑλέσθαι, καὶ πῇ σοι δοκεῖ περὶ αὐτοῦ; ἀνὴρ ἐπιστάμενοσ περὶ ὧν ἐπίσταται ἔχοι ἂν δοῦναι λόγον ἢ οὔ; πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

ἦ καὶ δοκοῦσί σοι πάντεσ ἔχειν διδόναι λόγον περὶ τούτων ὧν νυνδὴ ἐλέγομεν;

βουλοίμην μεντἄν, ἔφη ὁ Σιμμίασ·

ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον φοβοῦμαι μὴ αὔριον τηνικάδε οὐκέτι ᾖ ἀνθρώπων οὐδεὶσ ἀξίωσ οἱο͂́σ τε τοῦτο ποιῆσαι. οὐκ ἄρα δοκοῦσί σοι ἐπίστασθαί γε, ἔφη, ὦ Σιμμία, πάντεσ αὐτά;

οὐδαμῶσ.

ἀναμιμνῄσκονται ἄρα ἅ ποτε ἔμαθον;

ἀνάγκη.

πότε λαβοῦσαι αἱ ψυχαὶ ἡμῶν τὴν ἐπιστήμην αὐτῶν;

οὐ γὰρ δὴ ἀφ’ οὗ γε ἄνθρωποι γεγόναμεν. οὐ δῆτα.

πρότερον ἄρα.

ναί.

ἦσαν ἄρα, ὦ Σιμμία, αἱ ψυχαὶ καὶ πρότερον, πρὶν εἶναι ἐν ἀνθρώπου εἴδει, χωρὶσ σωμάτων, καὶ φρόνησιν εἶχον.

εἰ μὴ ἄρα ἅμα γιγνόμενοι λαμβάνομεν, ὦ Σώκρατεσ, ταύτασ τὰσ ἐπιστήμασ·

οὗτοσ γὰρ λείπεται ἔτι ὁ χρόνοσ. εἰε͂ν, ὦ ἑταῖρε·

ἀπόλλυμεν δὲ αὐτὰσ ἐν ποίῳ ἄλλῳ χρόνῳ; ‐ οὐ γὰρ δὴ ἔχοντέσ γε αὐτὰσ γιγνόμεθα, ὡσ ἄρτι ὡμολογήσαμεν ‐ ἢ ἐν τούτῳ ἀπόλλυμεν ἐν ᾧπερ καὶ λαμβάνομεν; ἢ ἔχεισ ἄλλον τινὰ εἰπεῖν χρόνον; οὐδαμῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ἀλλὰ ἔλαθον ἐμαυτὸν οὐδὲν εἰπών.

ἆρ’ οὖν οὕτωσ ἔχει, ἔφη, ἡμῖν, ὦ Σιμμία;

εἰ μὲν ἔστιν ἃ θρυλοῦμεν ἀεί, καλόν τέ τι καὶ ἀγαθὸν καὶ πᾶσα ἡ τοιαύτη οὐσία, καὶ ἐπὶ ταύτην τὰ ἐκ τῶν αἰσθήσεων πάντα ἀναφέρομεν, ὑπάρχουσαν πρότερον ἀνευρίσκοντεσ ἡμετέραν οὖσαν, καὶ ταῦτα ἐκείνῃ ἀπεικάζομεν, ἀναγκαῖον, οὕτωσ ὥσπερ καὶ ταῦτα ἔστιν, οὕτωσ καὶ τὴν ἡμετέραν ψυχὴν εἶναι καὶ πρὶν γεγονέναι ἡμᾶσ· εἰ δὲ μὴ ἔστι ταῦτα, ἄλλωσ ἂν ὁ λόγοσ οὗτοσ εἰρημένοσ εἰή;

ἆρ’ οὕτωσ ἔχει, καὶ ἴση ἀνάγκη ταῦτά τε εἶναι καὶ τὰσ ἡμετέρασ ψυχὰσ πρὶν καὶ ἡμᾶσ γεγονέναι, καὶ εἰ μὴ ταῦτα, οὐδὲ τάδε; ὑπερφυῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη ὁ Σιμμίασ, δοκεῖ μοι ἡ αὐτὴ ἀνάγκη εἶναι, καὶ εἰσ καλόν γε καταφεύγει ὁ λόγοσ εἰσ τὸ ὁμοίωσ εἶναι τήν τε ψυχὴν ἡμῶν πρὶν γενέσθαι ἡμᾶσ καὶ τὴν οὐσίαν ἣν σὺ νῦν λέγεισ.

οὐ γὰρ ἔχω ἔγωγε οὐδὲν οὕτω μοι ἐναργὲσ ὂν ὡσ τοῦτο, τὸ πάντα τὰ τοιαῦτ’ εἶναι ὡσ οἱο͂́ν τε μάλιστα, καλόν τε καὶ ἀγαθὸν καὶ τἆλλα πάντα ἃ σὺ νυνδὴ ἔλεγεσ·

καὶ ἔμοιγε δοκεῖ ἱκανῶσ ἀποδέδεικται. τί δὲ δὴ Κέβητι;

ἔφη ὁ Σωκράτησ· δεῖ γὰρ καὶ Κέβητα πείθειν. ἱκανῶσ, ἔφη ὁ Σιμμίασ, ὡσ ἔγωγε οἶμαι·

καίτοι καρτερώτατοσ ἀνθρώπων ἐστὶν πρὸσ τὸ ἀπιστεῖν τοῖσ λόγοισ. ἀλλ’ οἶμαι οὐκ ἐνδεῶσ τοῦτο πεπεῖσθαι αὐτόν, ὅτι πρὶν γενέσθαι ἡμᾶσ ἦν ἡμῶν ἡ ψυχή· εἰ μέντοι καὶ ἐπειδὰν ἀποθάνωμεν ἔτι ἔσται, οὐδὲ αὐτῷ μοι δοκεῖ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ἀποδεδεῖχθαι, ἀλλ’ ἔτι ἐνέστηκεν ὃ νυνδὴ Κέβησ ἔλεγε, τὸ τῶν πολλῶν, ὅπωσ μὴ ἅμα ἀποθνῄσκοντοσ τοῦ ἀνθρώπου διασκεδάννυται ἡ ψυχὴ καὶ αὐτῇ τοῦ εἶναι τοῦτο τέλοσ ᾖ.

τί γὰρ κωλύει γίγνεσθαι μὲν αὐτὴν καὶ συνίστασθαι ἄλλοθέν ποθεν καὶ εἶναι πρὶν καὶ εἰσ ἀνθρώπειον σῶμα ἀφικέσθαι, ἐπειδὰν δὲ ἀφίκηται καὶ ἀπαλλάττηται τούτου, τότε καὶ αὐτὴν τελευτᾶν καὶ διαφθείρεσθαι; εὖ λέγεισ, ἔφη, ὦ Σιμμία, ὁ Κέβησ.

φαίνεται γὰρ ὥσπερ ἥμισυ ἀποδεδεῖχθαι οὗ δεῖ, ὅτι πρὶν γενέσθαι ἡμᾶσ ἦν ἡμῶν ἡ ψυχή, δεῖ δὲ προσαποδεῖξαι ὅτι καὶ ἐπειδὰν ἀποθάνωμεν οὐδὲν ἧττον ἔσται ἢ πρὶν γενέσθαι, εἰ μέλλει τέλοσ ἡ ἀπόδειξισ ἕξειν. ἀποδέδεικται μέν, ἔφη, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, ὁ Σωκράτησ, καὶ νῦν, εἰ ’θέλετε συνθεῖναι τοῦτόν τε τὸν λόγον εἰσ ταὐτὸν καὶ ὃν πρὸ τούτου ὡμολογήσαμεν, τὸ γίγνεσθαι πᾶν τὸ ζῶν ἐκ τοῦ τεθνεῶτοσ.

εἰ γὰρ ἔστιν μὲν ἡ ψυχὴ καὶ πρότερον, ἀνάγκη δὲ αὐτῇ εἰσ τὸ ζῆν ἰούσῃ τε καὶ γιγνομένῃ μηδαμόθεν ἄλλοθεν ἢ ἐκ θανάτου καὶ τοῦ τεθνάναι γίγνεσθαι, πῶσ οὐκ ἀνάγκη αὐτὴν καὶ ἐπειδὰν ἀποθάνῃ εἶναι, ἐπειδή γε δεῖ αὖθισ αὐτὴν γίγνεσθαι; ἀποδέδεικται μὲν οὖν ὅπερ λέγετε καὶ νῦν.

καὶ διασκεδάννυσιν, ἄλλωσ τε καὶ ὅταν τύχῃ τισ μὴ ἐν νηνεμίᾳ ἀλλ’ ἐν μεγάλῳ τινὶ πνεύματι ἀποθνῄσκων.

καὶ ὁ Κέβησ ἐπιγελάσασ, ὡσ δεδιότων, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, πειρῶ ἀναπείθειν·

μᾶλλον δὲ μὴ ὡσ ἡμῶν δεδιότων, ἀλλ’ ἴσωσ ἔνι τισ καὶ ἐν ἡμῖν παῖσ ὅστισ τὰ τοιαῦτα φοβεῖται. τοῦτον οὖν πειρῶ μεταπείθειν μὴ δεδιέναι τὸν θάνατον ὥσπερ τὰ μορμολύκεια. ἀλλὰ χρή, ἔφη ὁ Σωκράτησ, ἐπᾴδειν αὐτῷ ἑκάστησ ἡμέρασ ἑώσ ἂν ἐξεπᾴσητε.

πόθεν οὖν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, τῶν τοιούτων ἀγαθὸν ἐπῳδὸν ληψόμεθα, ἐπειδὴ σύ, ἔφη, ἡμᾶσ ἀπολείπεισ;

πολλὴ μὲν ἡ Ἑλλάσ, ἔφη, ὦ Κέβησ, ἐν ᾗ ἔνεισί που ἀγαθοὶ ἄνδρεσ, πολλὰ δὲ καὶ τὰ τῶν βαρβάρων γένη, οὓσ πάντασ χρὴ διερευνᾶσθαι ζητοῦντασ τοιοῦτον ἐπῳδόν, μήτε χρημάτων φειδομένουσ μήτε πόνων, ὡσ οὐκ ἔστιν εἰσ ὅτι ἂν εὐκαιρότερον ἀναλίσκοιτε χρήματα.

ζητεῖν δὲ χρὴ καὶ αὐτοὺσ μετ’ ἀλλήλων· ἴσωσ γὰρ ἂν οὐδὲ ῥᾳδίωσ εὑρ́οιτε μᾶλλον ὑμῶν δυναμένουσ τοῦτο ποιεῖν. ἀλλὰ ταῦτα μὲν δή, ἔφη, ὑπάρξει, ὁ Κέβησ·

ἀπελίπομεν ἐπανέλθωμεν, εἴ σοι ἡδομένῳ ἐστίν.

ἀλλὰ μὴν ἡδομένῳ γε·

πῶσ γὰρ οὐ μέλλει; καλῶσ, ἔφη, λέγεισ.

οὐκοῦν τοιόνδε τι, ἦ δ’ ὃσ ὁ Σωκράτησ, δεῖ ἡμᾶσ ἀνερέσθαι ἑαυτούσ, τῷ ποίῳ τινὶ ἄρα προσήκει τοῦτο τὸ πάθοσ πάσχειν, τὸ διασκεδάννυσθαι, καὶ ὑπὲρ τοῦ ποίου τινὸσ δεδιέναι μὴ πάθῃ αὐτό, καὶ τῷ ποίῳ τινὶ <οὔ>·

καὶ μετὰ τοῦτο αὖ ἐπισκέψασθαι πότερον ἡ ψυχή ἐστιν, καὶ ἐκ τούτων θαρρεῖν ἢ δεδιέναι ὑπὲρ τῆσ ἡμετέρασ ψυχῆσ; ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

ἆρ’ οὖν τῷ μὲν συντεθέντι τε καὶ συνθέτῳ ὄντι φύσει προσήκει τοῦτο πάσχειν, διαιρεθῆναι ταύτῃ ᾗπερ συνετέθη·

εἰ δέ τι τυγχάνει ὂν ἀσύνθετον, τούτῳ μόνῳ προσήκει μὴ πάσχειν ταῦτα, εἴπερ τῳ ἄλλῳ; δοκεῖ μοι, ἔφη, οὕτωσ ἔχειν, ὁ Κέβησ.

οὐκοῦν ἅπερ ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ καὶ ὡσαύτωσ ἔχει, ταῦτα μάλιστα εἰκὸσ εἶναι τὰ ἀσύνθετα, τὰ δὲ ἄλλοτ’ ἄλλωσ καὶ μηδέποτε κατὰ ταὐτά, ταῦτα δὲ σύνθετα;

ἔμοιγε δοκεῖ οὕτωσ.

ἰώμεν δή, ἔφη, ἐπὶ ταὐτὰ ἐφ’ ἅπερ ἐν τῷ ἔμπροσθεν λόγῳ.

αὐτὴ ἡ οὐσία ἧσ λόγον δίδομεν τοῦ εἶναι καὶ ἐρωτῶντεσ καὶ ἀποκρινόμενοι, πότερον ὡσαύτωσ ἀεὶ ἔχει κατὰ ταὐτὰ ἢ ἄλλοτ’ ἄλλωσ; αὐτὸ τὸ ἴσον, αὐτὸ τὸ καλόν, αὐτὸ ἕκαστον ὃ ἔστιν, τὸ ὄν, μή ποτε μεταβολὴν καὶ ἡντινοῦν ἐνδέχεται;

ἢ ἀεὶ αὐτῶν ἕκαστον ὃ ἔστι, μονοειδὲσ ὂν αὐτὸ καθ’ αὑτό, ὡσαύτωσ κατὰ ταὐτὰ ἔχει καὶ οὐδέποτε οὐδαμῇ οὐδαμῶσ ἀλλοίωσιν οὐδεμίαν ἐνδέχεται; ὡσαύτωσ, ἔφη, ἀνάγκη, ὁ Κέβησ, κατὰ ταὐτὰ ἔχειν, ὦ Σώκρατεσ.

τί δὲ τῶν πολλῶν καλῶν, οἱο͂ν ἀνθρώπων ἢ ἵππων ἢ ἱματίων ἢ ἄλλων ὡντινωνοῦν τοιούτων, ἢ ἴσων ἢ καλῶν ἢ πάντων τῶν ἐκείνοισ ὁμωνύμων;

ἆρα κατὰ ταὐτὰ ἔχει, ἢ πᾶν τοὐναντίον ἐκείνοισ οὔτε αὐτὰ αὑτοῖσ οὔτε ἀλλήλοισ οὐδέποτε ὡσ ἔποσ εἰπεῖν οὐδαμῶσ κατὰ ταὐτά;

οὕτωσ αὖ, ἔφη ὁ Κέβησ, ταῦτα·

οὐδέποτε ὡσαύτωσ ἔχει. οὐκοῦν τούτων μὲν κἂν ἅψαιο κἂν ἴδοισ κἂν ταῖσ ἄλλαισ αἰσθήσεσιν αἴσθοιο, τῶν δὲ κατὰ ταὐτὰ ἐχόντων οὐκ ἔστιν ὅτῳ ποτ’ ἂν ἄλλῳ ἐπιλάβοιο ἢ τῷ τῆσ διανοίασ λογισμῷ, ἀλλ’ ἔστιν ἀιδῆ τὰ τοιαῦτα καὶ οὐχ ὁρατά;

παντάπασιν, ἔφη, ἀληθῆ λέγεισ.

θῶμεν οὖν βούλει, ἔφη, δύο εἴδη τῶν ὄντων, τὸ μὲν ὁρατόν, τὸ δὲ ἀιδέσ;

θῶμεν, ἔφη.

καὶ τὸ μὲν ἀιδὲσ ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ ἔχον, τὸ δὲ ὁρατὸν μηδέποτε κατὰ ταὐτά;

καὶ τοῦτο, ἔφη, θῶμεν.

φέρε δή, ἦ δ’ ὅσ, ἄλλο τι ἡμῶν αὐτῶν τὸ μὲν σῶμά ἐστι, τὸ δὲ ψυχή;

οὐδὲν ἄλλο, ἔφη.

ποτέρῳ οὖν ὁμοιότερον τῷ εἴδει φαμὲν ἂν εἶναι καὶ συγγενέστερον τὸ σῶμα;

παντί, ἔφη, τοῦτό γε δῆλον, ὅτι τῷ ὁρατῷ.

τί δὲ ἡ ψυχή;

ὁρατὸν ἢ ἀιδέσ; οὐχ ὑπ’ ἀνθρώπων γε, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη.

ἀλλὰ μὴν ἡμεῖσ γε τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ μὴ τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει ἐλέγομεν·

ἢ ἄλλῃ τινὶ οἰεί; τῇ τῶν ἀνθρώπων.

τί οὖν περὶ ψυχῆσ λέγομεν;

ὁρατὸν ἢ ἀόρατον εἶναι; οὐχ ὁρατόν.

ἀιδὲσ ἄρα;

ναί.

ὁμοιότερον ἄρα ψυχὴ σώματόσ ἐστιν τῷ ἀιδεῖ, τὸ δὲ τῷ ὁρατῷ.

πᾶσα ἀνάγκη, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν καὶ τόδε πάλαι ἐλέγομεν, ὅτι ἡ ψυχή, ὅταν μὲν τῷ σώματι προσχρῆται εἰσ τὸ σκοπεῖν τι ἢ διὰ τοῦ ὁρᾶν ἢ διὰ τοῦ ἀκούειν ἢ δι’ ἄλλησ τινὸσ αἰσθήσεωσ ‐ τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ διὰ τοῦ σώματοσ, τὸ δι’ αἰσθήσεωσ σκοπεῖν τι ‐ τότε μὲν ἕλκεται ὑπὸ τοῦ σώματοσ εἰσ τὰ οὐδέποτε κατὰ ταὐτὰ ἔχοντα, καὶ αὐτὴ πλανᾶται καὶ ταράττεται καὶ εἰλιγγιᾷ ὥσπερ μεθύουσα, ἅτε τοιούτων ἐφαπτομένη;

πάνυ γε.

ὅταν δέ γε αὐτὴ καθ’ αὑτὴν σκοπῇ, ἐκεῖσε οἴχεται εἰσ τὸ καθαρόν τε καὶ ἀεὶ ὂν καὶ ἀθάνατον καὶ ὡσαύτωσ ἔχον, καὶ ὡσ συγγενὴσ οὖσα αὐτοῦ ἀεὶ μετ’ ἐκείνου τε γίγνεται, ὅτανπερ αὐτὴ καθ’ αὑτὴν γένηται καὶ ἐξῇ αὐτῇ, καὶ πέπαυταί τε τοῦ πλάνου καὶ περὶ ἐκεῖνα ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ ὡσαύτωσ ἔχει, ἅτε τοιούτων ἐφαπτομένη·

καὶ τοῦτο αὐτῆσ τὸ πάθημα φρόνησισ κέκληται; παντάπασιν, ἔφη, καλῶσ καὶ ἀληθῆ λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ.

τῶν νῦν λεγομένων ψυχὴ ὁμοιότερον εἶναι καὶ συγγενέστερον;

πᾶσ ἄν μοι δοκεῖ, ἦ δ’ ὅσ, συγχωρῆσαι, ὦ Σώκρατεσ, ἐκ ταύτησ τῆσ μεθόδου, καὶ ὁ δυσμαθέστατοσ, ὅτι ὅλῳ καὶ παντὶ ὁμοιότερόν ἐστι ψυχὴ τῷ ἀεὶ ὡσαύτωσ ἔχοντι μᾶλλον ἢ τῷ μή.

τί δὲ τὸ σῶμα;

τῷ ἑτέρῳ.

ὁρ́α δὴ καὶ τῇδε ὅτι ἐπειδὰν ἐν τῷ αὐτῷ ὦσι ψυχὴ καὶ σῶμα, τῷ μὲν δουλεύειν καὶ ἄρχεσθαι ἡ φύσισ προστάττει, τῇ δὲ ἄρχειν καὶ δεσπόζειν·

καὶ κατὰ ταῦτα αὖ πότερόν σοι δοκεῖ ὅμοιον τῷ θείῳ εἶναι καὶ πότερον τῷ θνητῷ;

ἢ οὐ δοκεῖ σοι τὸ μὲν θεῖον οἱο͂ν ἄρχειν τε καὶ ἡγεμονεύειν πεφυκέναι, τὸ δὲ θνητὸν ἄρχεσθαί τε καὶ δουλεύειν; ἔμοιγε.

ποτέρῳ οὖν ἡ ψυχὴ ἐοίκεν;

δῆλα δή, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι ἡ μὲν ψυχὴ τῷ θείῳ, τὸ δὲ σῶμα τῷ θνητῷ.

σκόπει δή, ἔφη, ὦ Κέβησ, εἰ ἐκ πάντων τῶν εἰρημένων τάδε ἡμῖν συμβαίνει, τῷ μὲν θείῳ καὶ ἀθανάτῳ καὶ νοητῷ καὶ μονοειδεῖ καὶ ἀδιαλύτῳ καὶ ἀεὶ ὡσαύτωσ κατὰ ταὐτὰ ἔχοντι ἑαυτῷ ὁμοιότατον εἶναι ψυχή, τῷ δὲ ἀνθρωπίνῳ καὶ θνητῷ καὶ πολυειδεῖ καὶ ἀνοήτῳ καὶ διαλυτῷ καὶ μηδέποτε κατὰ ταὐτὰ ἔχοντι ἑαυτῷ ὁμοιότατον αὖ εἶναι σῶμα.

ἔχομέν τι παρὰ ταῦτα ἄλλο λέγειν, ὦ φίλε Κέβησ, ᾗ οὐχ οὕτωσ ἔχει;

οὐκ ἔχομεν.

τί οὖν;

τούτων οὕτωσ ἐχόντων ἆρ’ οὐχὶ σώματι μὲν ταχὺ διαλύεσθαι προσήκει, ψυχῇ δὲ αὖ τὸ παράπαν ἀδιαλύτῳ εἶναι ἢ ἐγγύσ τι τούτου; πῶσ γὰρ οὔ;

ἐννοεῖσ οὖν, ἔφη, ἐπειδὰν ἀποθάνῃ ὁ ἄνθρωποσ, τὸ μὲν ὁρατὸν αὐτοῦ, τὸ σῶμα, καὶ ἐν ὁρατῷ κείμενον, ὃ δὴ νεκρὸν καλοῦμεν, ᾧ προσήκει διαλύεσθαι καὶ διαπίπτειν καὶ διαπνεῖσθαι, οὐκ εὐθὺσ τούτων οὐδὲν πέπονθεν, ἀλλ’ ἐπιεικῶσ συχνὸν ἐπιμένει χρόνον, ἐὰν μέν τισ καὶ χαριέντωσ ἔχων τὸ σῶμα τελευτήσῃ καὶ ἐν τοιαύτῃ ὡρ́ᾳ, καὶ πάνυ μάλα·

συμπεσὸν γὰρ τὸ σῶμα καὶ ταριχευθέν, ὥσπερ οἱ ἐν Αἰγύπτῳ ταριχευθέντεσ, ὀλίγου ὅλον μένει ἀμήχανον ὅσον χρόνον, ἔνια δὲ μέρη τοῦ σώματοσ, καὶ ἂν σαπῇ, ὀστᾶ τε καὶ νεῦρα καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα, ὅμωσ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἀθάνατά ἐστιν· ἢ οὔ;

ναί.

ἡ δὲ ψυχὴ ἄρα, τὸ ἀιδέσ, τὸ εἰσ τοιοῦτον τόπον ἕτερον οἰχόμενον γενναῖον καὶ καθαρὸν καὶ ἀιδῆ, εἰσ Αἵδου ὡσ ἀληθῶσ, παρὰ τὸν ἀγαθὸν καὶ φρόνιμον θεόν, οἷ, ἂν θεὸσ θέλῃ, αὐτίκα καὶ τῇ ἐμῇ ψυχῇ ἰτέον, αὕτη δὲ δὴ ἡμῖν ἡ τοιαύτη καὶ οὕτω πεφυκυῖα ἀπαλλαττομένη τοῦ σώματοσ εὐθὺσ διαπεφύσηται καὶ ἀπόλωλεν, ὥσ φασιν οἱ πολλοὶ ἄνθρωποι;

πολλοῦ γε δεῖ, ὦ φίλε Κέβησ τε καὶ Σιμμία, ἀλλὰ πολλῷ μᾶλλον ὧδ’ ἔχει·

ἐὰν μὲν καθαρὰ ἀπαλλάττηται, μηδὲν τοῦ σώματοσ συνεφέλκουσα, ἅτε οὐδὲν κοινωνοῦσα αὐτῷ ἐν τῷ βίῳ ἑκοῦσα εἶναι, ἀλλὰ φεύγουσα αὐτὸ καὶ συνηθροισμένη αὐτὴ εἰσ ἑαυτήν, ἅτε μελετῶσα ἀεὶ τοῦτο ‐ τὸ δὲ οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν ἢ ὀρθῶσ φιλοσοφοῦσα καὶ τῷ ὄντι τεθνάναι μελετῶσα ῥᾳδίωσ· ἢ οὐ τοῦτ’ ἂν εἰή μελέτη θανάτου;

παντάπασί γε.

οὐκοῦν οὕτω μὲν ἔχουσα εἰσ τὸ ὅμοιον αὐτῇ τὸ ἀιδὲσ ἀπέρχεται, τὸ θεῖόν τε καὶ ἀθάνατον καὶ φρόνιμον, οἷ ἀφικομένῃ ὑπάρχει αὐτῇ εὐδαίμονι εἶναι, πλάνησ καὶ ἀνοίασ καὶ φόβων καὶ ἀγρίων ἐρώτων καὶ τῶν ἄλλων κακῶν τῶν ἀνθρωπείων ἀπηλλαγμένῃ, ὥσπερ δὲ λέγεται κατὰ τῶν μεμυημένων, ὡσ ἀληθῶσ τὸν λοιπὸν χρόνον μετὰ θεῶν διάγουσα;

οὕτω φῶμεν, ὦ Κέβησ, ἢ ἄλλωσ; οὕτω νὴ Δία, ἔφη ὁ Κέβησ.

δὴ ἔχουσαν οἰεί ψυχὴν αὐτὴν καθ’ αὑτὴν εἰλικρινῆ ἀπαλλάξεσθαι;

οὐδ’ ὁπωστιοῦν, ἔφη.

ἀλλὰ καὶ διειλημμένην γε οἶμαι ὑπὸ τοῦ σωματοειδοῦσ, ὃ αὐτῇ ἡ ὁμιλία τε καὶ συνουσία τοῦ σώματοσ διὰ τὸ ἀεὶ συνεῖναι καὶ διὰ τὴν πολλὴν μελέτην ἐνεποίησε σύμφυτον;

πάνυ γε.

ἐμβριθὲσ δέ γε, ὦ φίλε, τοῦτο οἰέσθαι χρὴ εἶναι καὶ βαρὺ καὶ γεῶδεσ καὶ ὁρατόν·

μνήματά τε καὶ τοὺσ τάφουσ κυλινδουμένη, περὶ ἃ δὴ καὶ ὤφθη ἄττα ψυχῶν σκιοειδῆ φαντάσματα, οἱᾶ παρέχονται αἱ τοιαῦται ψυχαὶ εἴδωλα, αἱ μὴ καθαρῶσ ἀπολυθεῖσαι ἀλλὰ τοῦ ὁρατοῦ μετέχουσαι, διὸ καὶ ὁρῶνται.

εἰκόσ γε, ὦ Σώκρατεσ.

εἰκὸσ μέντοι, ὦ Κέβησ·

καὶ οὔ τί γε τὰσ τῶν ἀγαθῶν αὐτὰσ εἶναι, ἀλλὰ τὰσ τῶν φαύλων, αἳ περὶ τὰ τοιαῦτα ἀναγκάζονται πλανᾶσθαι δίκην τίνουσαι τῆσ προτέρασ τροφῆσ κακῆσ οὔσησ. καὶ μέχρι γε τούτου πλανῶνται, ἑώσ ἂν τῇ τοῦ συνεπακολουθοῦντοσ, τοῦ σωματοειδοῦσ, ἐπιθυμίᾳ πάλιν ἐνδεθῶσιν εἰσ σῶμα· ἐνδοῦνται δέ, ὥσπερ εἰκόσ, εἰσ τοιαῦτα ἤθη ὁποῖ’ ἄττ’ ἂν καὶ μεμελετηκυῖαι τύχωσιν ἐν τῷ βίῳ.

τὰ ποῖα δὴ ταῦτα λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ;

οἱο͂ν τοὺσ μὲν γαστριμαργίασ τε καὶ ὕβρεισ καὶ φιλοποσίασ μεμελετηκότασ καὶ μὴ διηυλαβημένουσ εἰσ τὰ τῶν ὄνων γένη καὶ τῶν τοιούτων θηρίων εἰκὸσ ἐνδύεσθαι.

ἢ οὐκ οἰεί;

πάνυ μὲν οὖν εἰκὸσ λέγεισ.

τοὺσ δέ γε ἀδικίασ τε καὶ τυραννίδασ καὶ ἁρπαγὰσ προτετιμηκότασ εἰσ τὰ τῶν λύκων τε καὶ ἱεράκων καὶ ἰκτίνων γένη·

ἢ ποῖ ἂν ἄλλοσέ φαμεν τὰσ τοιαύτασ ἰέναι; ἀμέλει, ἔφη ὁ Κέβησ, εἰσ τὰ τοιαῦτα.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, δῆλα δὴ καὶ τἆλλα ᾗ ἂν ἕκαστα ἰοί κατὰ τὰσ αὐτῶν ὁμοιότητασ τῆσ μελέτησ;

δῆλον δή, ἔφη·

πῶσ δ’ οὔ; ἀρετὴν ἐπιτετηδευκότεσ, ἣν δὴ καλοῦσι σωφροσύνην τε καὶ δικαιοσύνην, ἐξ ἔθουσ τε καὶ μελέτησ γεγονυῖαν ἄνευ φιλοσοφίασ τε καὶ νοῦ;

πῇ δὴ οὗτοι εὐδαιμονέστατοι;

ὅτι τούτουσ εἰκόσ ἐστιν εἰσ τοιοῦτον πάλιν ἀφικνεῖσθαι πολιτικὸν καὶ ἥμερον γένοσ, ἤ που μελιττῶν ἢ σφηκῶν ἢ μυρμήκων, καὶ εἰσ ταὐτόν γε πάλιν τὸ ἀνθρώπινον γένοσ, καὶ γίγνεσθαι ἐξ αὐτῶν ἄνδρασ μετρίουσ.

εἰκόσ.

εἰσ δέ γε θεῶν γένοσ μὴ φιλοσοφήσαντι καὶ παντελῶσ καθαρῷ ἀπιόντι οὐ θέμισ ἀφικνεῖσθαι ἀλλ’ ἢ τῷ φιλομαθεῖ.

ἀλλὰ τούτων ἕνεκα, ὦ ἑταῖρε Σιμμία τε καὶ Κέβησ, οἱ ὀρθῶσ φιλόσοφοι ἀπέχονται τῶν κατὰ τὸ σῶμα ἐπιθυμιῶν ἁπασῶν καὶ καρτεροῦσι καὶ οὐ παραδιδόασιν αὐταῖσ ἑαυτούσ, οὔ τι οἰκοφθορίαν τε καὶ πενίαν φοβούμενοι, ὥσπερ οἱ πολλοὶ καὶ φιλοχρήματοι· οὐδὲ αὖ ἀτιμίαν τε καὶ ἀδοξίαν μοχθηρίασ δεδιότεσ, ὥσπερ οἱ φίλαρχοί τε καὶ φιλότιμοι, ἔπειτα ἀπέχονται αὐτῶν.

οὐ γὰρ ἂν πρέποι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ὁ Κέβησ.

οὐ μέντοι μὰ Δία, ἦ δ’ ὅσ.

τοιγάρτοι τούτοισ μὲν ἅπασιν, ὦ Κέβησ, ἐκεῖνοι οἷσ τι μέλει τῆσ ἑαυτῶν ψυχῆσ ἀλλὰ μὴ σώματι πλάττοντεσ ζῶσι, χαίρειν εἰπόντεσ, οὐ κατὰ ταὐτὰ πορεύονται αὐτοῖσ ὡσ οὐκ εἰδόσιν ὅπῃ ἔρχονται, αὐτοὶ δὲ ἡγούμενοι οὐ δεῖν ἐναντία τῇ φιλοσοφίᾳ πράττειν καὶ τῇ ἐκείνησ λύσει τε καὶ καθαρμῷ ταύτῃ δὴ τρέπονται ἐκείνῃ ἑπόμενοι, ᾗ ἐκείνη ὑφηγεῖται. πῶσ, ὦ Σώκρατεσ;

ἐγὼ ἐρῶ, ἔφη.

εἰή τοῦ δεδέσθαι, ‐ ὅπερ οὖν λέγω, γιγνώσκουσιν οἱ φιλομαθεῖσ ὅτι οὕτω παραλαβοῦσα ἡ φιλοσοφία ἔχουσαν αὐτῶν τὴν ψυχὴν ἠρέμα παραμυθεῖται καὶ λύειν ἐπιχειρεῖ, ἐνδεικνυμένη ὅτι ἀπάτησ μὲν μεστὴ ἡ διὰ τῶν ὀμμάτων σκέψισ, ἀπάτησ δὲ ἡ διὰ τῶν ὤτων καὶ τῶν ἄλλων αἰσθήσεων, πείθουσα δὲ ἐκ τούτων μὲν ἀναχωρεῖν, ὅσον μὴ ἀνάγκη αὐτοῖσ χρῆσθαι, αὐτὴν δὲ εἰσ αὑτὴν συλλέγεσθαι καὶ ἁθροίζεσθαι παρακελευομένη, πιστεύειν δὲ μηδενὶ ἄλλῳ ἀλλ’ ἢ αὐτὴν αὑτῇ, ὅτι ἂν νοήσῃ αὐτὴ καθ’ αὑτὴν αὐτὸ καθ’ αὑτὸ τῶν ὄντων·

ὅτι δ’ ἂν δι’ ἄλλων σκοπῇ ἐν ἄλλοισ ὂν ἄλλο, μηδὲν ἡγεῖσθαι ἀληθέσ·

εἶναι δὲ τὸ μὲν τοιοῦτον αἰσθητόν τε καὶ ὁρατόν, ὃ δὲ αὐτὴ ὁρᾷ νοητόν τε καὶ ἀιδέσ. αὐτῶν ὧν ἄν τισ οἰηθείη, οἱο͂ν ἢ νοσήσασ ἤ τι ἀναλώσασ διὰ τὰσ ἐπιθυμίασ, ἀλλ’ ὃ πάντων μέγιστόν τε κακῶν καὶ ἔσχατόν ἐστι, τοῦτο πάσχει καὶ οὐ λογίζεται αὐτό.

τί τοῦτο, ὦ Σώκρατεσ;

ἔφη ὁ Κέβησ. ὅτι ψυχὴ παντὸσ ἀνθρώπου ἀναγκάζεται ἅμα τε ἡσθῆναι σφόδρα ἢ λυπηθῆναι ἐπί τῳ καὶ ἡγεῖσθαι περὶ ὃ ἂν μάλιστα τοῦτο πάσχῃ, τοῦτο ἐναργέστατόν τε εἶναι καὶ ἀληθέστατον, οὐχ οὕτωσ ἔχον·

ταῦτα δὲ μάλιστα <τὰ> ὁρατά· ἢ οὔ; πάνυ γε.

οὐκοῦν ἐν τούτῳ τῷ πάθει μάλιστα καταδεῖται ψυχὴ ὑπὸ σώματοσ;

πῶσ δή;

ὅτι ἑκάστη ἡδονὴ καὶ λύπη ὥσπερ ἧλον ἔχουσα προσηλοῖ αὐτὴν πρὸσ τὸ σῶμα καὶ προσπερονᾷ καὶ ποιεῖ σωματοειδῆ, δοξάζουσαν ταῦτα ἀληθῆ εἶναι ἅπερ ἂν καὶ τὸ σῶμα φῇ.

ἄλλο σῶμα καὶ ὥσπερ σπειρομένη ἐμφύεσθαι, καὶ ἐκ τούτων ἄμοιροσ εἶναι τῆσ τοῦ θείου τε καὶ καθαροῦ καὶ μονοειδοῦσ συνουσίασ.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ, ὁ Κέβησ, ὦ Σώκρατεσ.

τούτων τοίνυν ἕνεκα, ὦ Κέβησ, οἱ δικαίωσ φιλομαθεῖσ κόσμιοί εἰσι καὶ ἀνδρεῖοι, οὐχ ὧν οἱ πολλοὶ ἕνεκά φασιν·

ἢ σὺ οἰεί; οὐ δῆτα ἔγωγε.

οὐ γάρ·

θεωμένη καὶ ὑπ’ ἐκείνου τρεφομένη, ζῆν τε οἰέται οὕτω δεῖν ἑώσ ἂν ζῇ, καὶ ἐπειδὰν τελευτήσῃ, εἰσ τὸ συγγενὲσ καὶ εἰσ τὸ τοιοῦτον ἀφικομένη ἀπηλλάχθαι τῶν ἀνθρωπίνων κακῶν.

ἐκ δὴ τῆσ τοιαύτησ τροφῆσ οὐδὲν δεινὸν μὴ φοβηθῇ, ταῦτα δ’ ἐπιτηδεύσασα, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, ὅπωσ μὴ διασπασθεῖσα ἐν τῇ ἀπαλλαγῇ τοῦ σώματοσ ὑπὸ τῶν ἀνέμων διαφυσηθεῖσα καὶ διαπτομένη οἴχηται καὶ οὐδὲν ἔτι οὐδαμοῦ ᾖ. σιγὴ οὖν ἐγένετο ταῦτα εἰπόντοσ τοῦ Σωκράτουσ ἐπὶ πολὺν χρόνον, καὶ αὐτόσ τε πρὸσ τῷ εἰρημένῳ λόγῳ ἦν ὁ Σωκράτησ, ὡσ ἰδεῖν ἐφαίνετο, καὶ ἡμῶν οἱ πλεῖστοι·

Κέβησ δὲ καὶ Σιμμίασ σμικρὸν πρὸσ ἀλλήλω διελεγέσθην. καὶ ὁ Σωκράτησ ἰδὼν αὐτὼ ἤρετο, τί; ἔφη, ὑμῖν τὰ λεχθέντα μῶν μὴ δοκεῖ ἐνδεῶσ λέγεσθαι; πολλὰσ γὰρ δὴ ἔτι ἔχει ὑποψίασ καὶ ἀντιλαβάσ, εἴ γε δή τισ αὐτὰ μέλλει ἱκανῶσ διεξιέναι. εἰ μὲν οὖν τι ἄλλο σκοπεῖσθον, οὐδὲν λέγω· διελθεῖν, εἴ πῃ ὑμῖν φαίνεται βέλτιον <ἂν> λεχθῆναι, καὶ αὖ καὶ ἐμὲ συμπαραλαβεῖν, εἴ τι μᾶλλον οἰέσθε μετ’ ἐμοῦ εὐπορήσειν.

καὶ ὁ Σιμμίασ ἔφη·

καὶ μήν, ὦ Σώκρατεσ, τἀληθῆ σοι ἐρῶ. πάλαι γὰρ ἡμῶν ἑκάτεροσ ἀπορῶν τὸν ἕτερον προωθεῖ καὶ κελεύει ἐρέσθαι διὰ τὸ ἐπιθυμεῖν μὲν ἀκοῦσαι, ὀκνεῖν δὲ ὄχλον παρέχειν, μή σοι ἀηδὲσ ᾖ διὰ τὴν παροῦσαν συμφοράν. καὶ ὃσ ἀκούσασ ἐγέλασέν τε ἠρέμα καί φησιν·

Βαβαί, ὦ Σιμμία· ἦ που χαλεπῶσ ἂν τοὺσ ἄλλουσ ἀνθρώπουσ πείσαιμι ὡσ οὐ συμφορὰν ἡγοῦμαι τὴν παροῦσαν τύχην, ὅτε γε μηδ’ ὑμᾶσ δύναμαι πείθειν, ἀλλὰ φοβεῖσθε μὴ δυσκολώτερόν τι νῦν διάκειμαι ἢ ἐν τῷ πρόσθεν βίῳ· καί, ὡσ ἐοίκε, τῶν κύκνων δοκῶ φαυλότεροσ ὑμῖν εἶναι τὴν μαντικήν, οἳ ἐπειδὰν αἴσθωνται ὅτι δεῖ αὐτοὺσ ἀποθανεῖν, ᾄδοντεσ καὶ ἐν τῷ πρόσθεν χρόνῳ, τότε δὴ πλεῖστα καὶ κάλλιστα ᾄδουσι, γεγηθότεσ ὅτι μέλλουσι παρὰ τὸν θεὸν ἀπιέναι οὗπέρ εἰσι θεράποντεσ.

οἱ δ’ ἄνθρωποι διὰ τὸ αὑτῶν δέοσ τοῦ θανάτου καὶ τῶν κύκνων καταψεύδονται, καί φασιν αὐτοὺσ θρηνοῦντασ τὸν θάνατον ὑπὸ λύπησ ἐξᾴδειν, καὶ οὐ λογίζονται ὅτι οὐδὲν ὄρνεον ᾄδει ὅταν πεινῇ ἢ ῥιγῷ ἤ τινα ἄλλην λύπην λυπῆται, οὐδὲ αὐτὴ ἥ τε ἀηδὼν καὶ χελιδὼν καὶ ὁ ἔποψ, ἃ δή φασι διὰ λύπην θρηνοῦντα ᾄδειν.

ἀλλ’ οὔτε ταῦτά μοι φαίνεται λυπούμενα ᾄδειν οὔτε οἱ κύκνοι, ἀλλ’ ἅτε οἶμαι τοῦ Ἀπόλλωνοσ ὄντεσ, μαντικοί τέ εἰσι καὶ προειδότεσ τὰ ἐν Αἵδου ἀγαθὰ ᾄδουσι καὶ τέρπονται ἐκείνην τὴν ἡμέραν διαφερόντωσ ἢ ἐν τῷ ἔμπροσθεν χρόνῳ. ἐγὼ δὲ καὶ αὐτὸσ ἡγοῦμαι ὁμόδουλόσ τε εἶναι τῶν κύκνων καὶ ἱερὸσ τοῦ αὐτοῦ θεοῦ, καὶ οὐ χεῖρον ἐκείνων τὴν μαντικὴν ἔχειν παρὰ τοῦ δεσπότου, οὐδὲ δυσθυμότερον αὐτῶν τοῦ βίου ἀπαλλάττεσθαι. ἀλλὰ τούτου γ’ ἕνεκα λέγειν τε χρὴ καὶ ἐρωτᾶν ὅτι ἂν βούλησθε, ἑώσ ἂν Ἀθηναίων ἐῶσιν ἄνδρεσ ἕνδεκα.

καλῶσ, ἔφη, λέγεισ, ὁ Σιμμίασ·

καὶ ἐγώ τέ σοι ἐρῶ ὃ ἀπορῶ, καὶ αὖ ὅδε, ᾗ οὐκ ἀποδέχεται τὰ εἰρημένα. ἐμοὶ γὰρ δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ, περὶ τῶν τοιούτων ἴσωσ ὥσπερ καὶ σοὶ τὸ μὲν σαφὲσ εἰδέναι ἐν τῷ νῦν βίῳ ἢ ἀδύνατον εἶναι ἢ παγχάλεπόν τι, τὸ μέντοι αὖ τὰ λεγόμενα περὶ αὐτῶν μὴ οὐχὶ παντὶ τρόπῳ ἐλέγχειν καὶ μὴ προαφίστασθαι πρὶν ἂν πανταχῇ σκοπῶν ἀπείπῃ τισ, πάνυ μαλθακοῦ εἶναι ἀνδρόσ·

δεῖν γὰρ περὶ αὐτὰ ἕν γέ τι τούτων διαπράξασθαι, ἢ μαθεῖν ὅπῃ ἔχει ἢ εὑρεῖν ἤ, εἰ ταῦτα ἀδύνατον, τὸν γοῦν βέλτιστον τῶν ἀνθρωπίνων λόγων λαβόντα καὶ δυσεξελεγκτότατον, ἐπὶ τούτου ὀχούμενον ὥσπερ ἐπὶ σχεδίασ κινδυνεύοντα διαπλεῦσαι τὸν βίον, εἰ μή τισ δύναιτο ἀσφαλέστερον καὶ ἀκινδυνότερον ἐπὶ βεβαιοτέρου ὀχήματοσ, ἢ λόγου θείου τινόσ, διαπορευθῆναι. καὶ δὴ καὶ νῦν ἔγωγε οὐκ ἐπαισχυνθήσομαι ἐρέσθαι, ἐπειδὴ καὶ σὺ ταῦτα λέγεισ, οὐδ’ ἐμαυτὸν αἰτιάσομαι ἐν ὑστέρῳ χρόνῳ ὅτι νῦν οὐκ εἶπον ἅ μοι δοκεῖ.

ἐμοὶ γάρ, ὦ Σώκρατεσ, ἐπειδὴ καὶ πρὸσ ἐμαυτὸν καὶ πρὸσ τόνδε σκοπῶ τὰ εἰρημένα, οὐ πάνυ φαίνεται ἱκανῶσ εἰρῆσθαι. καὶ ὁ Σωκράτησ, ἴσωσ γάρ, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, ἀληθῆ σοι φαίνεται·

ἀλλὰ λέγε ὅπῃ δὴ οὐχ ἱκανῶσ. θεῖόν ἐστιν ἐν τῇ ἡρμοσμένῃ λύρᾳ, αὐτὴ δ’ ἡ λύρα καὶ αἱ χορδαὶ σώματά τε καὶ σωματοειδῆ καὶ σύνθετα καὶ γεώδη ἐστὶ καὶ τοῦ θνητοῦ συγγενῆ.

ἑώσ ἂν ἢ κατακαυθῇ ἢ κατασαπῇ ‐ ὁρ́α οὖν πρὸσ τοῦτον τὸν λόγον τί φήσομεν, ἐάν τισ ἀξιοῖ κρᾶσιν οὖσαν τὴν ψυχὴν τῶν ἐν τῷ σώματι ἐν τῷ καλουμένῳ θανάτῳ πρώτην ἀπόλλυσθαι.

διαβλέψασ οὖν ὁ Σωκράτησ, ὥσπερ τὰ πολλὰ εἰώθει, καὶ μειδιάσασ, δίκαια μέντοι, ἔφη, λέγει ὁ Σιμμίασ.

εἰ οὖν τισ ὑμῶν εὐπορώτεροσ ἐμοῦ, τί οὐκ ἀπεκρίνατο; καὶ γὰρ οὐ φαύλωσ ἐοίκεν ἁπτομένῳ τοῦ λόγου. δοκεῖ μέντοι μοι χρῆναι πρὸ τῆσ ἀποκρίσεωσ ἔτι πρότερον κέβητοσ ἀκοῦσαι τί αὖ ὅδε ἐγκαλεῖ τῷ λόγῳ, ἵνα χρόνου ἐγγενομένου βουλευσώμεθα τί ἐροῦμεν, ἔπειτα δὲ ἀκούσαντασ ἢ συγχωρεῖν αὐτοῖσ ἐάν τι δοκῶσι προσᾴδειν, ἐὰν δὲ μή, οὕτωσ ἤδη ὑπερδικεῖν τοῦ λόγου. ἀλλ’ ἄγε, ἦ δ’ ὅσ, ὦ Κέβησ, λέγε, τί ἦν τὸ σὲ αὖ θρᾶττον ἀπιστίαν παρέχει.

λέγω δή, ἦ δ’ ὃσ ὁ Κέβησ.

ἐμοὶ γὰρ φαίνεται ἔτι ἐν τῷ αὐτῷ ὁ λόγοσ εἶναι, καί, ὅπερ ἐν τοῖσ πρόσθεν ἐλέγομεν, ταὐτὸν ἔγκλημα ἔχειν. ὅτι μὲν γὰρ ἦν ἡμῶν ἡ ψυχὴ καὶ πρὶν εἰσ τόδε τὸ εἶδοσ ἐλθεῖν, οὐκ ἀνατίθεμαι μὴ οὐχὶ πάνυ χαριέντωσ καί, εἰ μὴ ἐπαχθέσ ἐστιν εἰπεῖν, πάνυ ἱκανῶσ ἀποδεδεῖχθαι·

ὡσ δὲ καὶ ἀποθανόντων ἡμῶν ἔτι που ἔστιν, οὔ μοι δοκεῖ τῇδε. ὡσ μὲν οὐκ ἰσχυρότερον καὶ πολυχρονιώτερον ψυχὴ σώματοσ, οὐ συγχωρῶ τῇ Σιμμίου ἀντιλήψει· δοκεῖ γάρ μοι πᾶσι τούτοισ πάνυ πολὺ διαφέρειν. τί οὖν, ἂν φαίη ὁ λόγοσ, ἔτι ἀπιστεῖσ, ἐπειδὴ ὁρᾷσ ἀποθανόντοσ τοῦ ἀνθρώπου τό γε ἀσθενέστερον ἔτι ὄν; τὸ δὲ πολυχρονιώτερον οὐ δοκεῖ σοι ἀναγκαῖον εἶναι ἔτι σῴζεσθαι ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ; πρὸσ δὴ τοῦτο τόδε ἐπίσκεψαι, εἴ τι λέγω·

εἰκόνοσ γάρ τινοσ, ὡσ ἐοίκεν, κἀγὼ ὥσπερ Σιμμίασ δέομαι. ἐμοὶ γὰρ δοκεῖ ὁμοίωσ λέγεσθαι ταῦτα ὥσπερ ἄν τισ περὶ ἀνθρώπου ὑφάντου πρεσβύτου ἀποθανόντοσ λέγοι τοῦτον τὸν λόγον, ὅτι οὐκ ἀπόλωλεν ὁ ἄνθρωποσ ἀλλ’ ἔστι που σῶσ, τεκμήριον δὲ παρέχοιτο θοἰμάτιον ὃ ἠμπείχετο αὐτὸσ ὑφηνάμενοσ ὅτι ἐστὶ σῶν καὶ οὐκ ἀπόλωλεν, καὶ εἴ τισ ἀπιστοίη αὐτῷ, ἀνερωτῴη πότερον πολυχρονιώτερόν ἐστι τὸ γένοσ ἀνθρώπου ἢ ἱματίου ἐν χρείᾳ τε ὄντοσ καὶ φορουμένου, ἀποκριναμένου δή τινοσ ὅτι πολὺ τὸ τοῦ ἀνθρώπου, οἰοίτο ἀποδεδεῖχθαι ὅτι παντὸσ ἄρα μᾶλλον ὅ γε ἄνθρωποσ σῶσ ἐστιν, ἐπειδὴ τό γε ὀλιγοχρονιώτερον οὐκ ἀπόλωλεν. τὸ δ’ οἶμαι, ὦ Σιμμία, οὐχ οὕτωσ ἔχει·

σκόπει γὰρ καὶ σὺ ἃ λέγω. πᾶσ γὰρ ἂν ὑπολάβοι ὅτι εὐήθεσ λέγει ὁ τοῦτο λέγων· ὁ γὰρ ὑφάντησ οὗτοσ πολλὰ κατατρίψασ τοιαῦτα ἱμάτια καὶ ὑφηνάμενοσ ἐκείνων μὲν ὕστεροσ ἀπόλωλεν πολλῶν ὄντων, τοῦ δὲ τελευταίου οἶμαι πρότεροσ, καὶ οὐδέν τι μᾶλλον τούτου ἕνεκα ἄνθρωπόσ ἐστιν ἱματίου φαυλότερον οὐδ’ ἀσθενέστερον. τὴν αὐτὴν δὲ ταύτην οἶμαι εἰκόνα δέξαιτ’ ἂν ψυχὴ πρὸσ σῶμα, καί τισ λέγων αὐτὰ ταῦτα περὶ αὐτῶν μέτρι’ ἄν μοι φαίνοιτο λέγειν, ὡσ ἡ μὲν ψυχὴ πολυχρόνιόν ἐστι, τὸ δὲ σῶμα ἀσθενέστερον καὶ ὀλιγοχρονιώτερον·

ἀλλὰ γὰρ ἂν φαίη ἑκάστην τῶν ψυχῶν πολλὰ σώματα κατατρίβειν, ἄλλωσ τε κἂν πολλὰ ἔτη βιῷ ‐ εἰ γὰρ ῥέοι τὸ σῶμα καὶ ἀπολλύοιτο ἔτι ζῶντοσ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλ’ ἡ ψυχὴ ἀεὶ τὸ κατατριβόμενον ἀνυφαίνοι ‐ ἀναγκαῖον μεντἂν εἰή, ὁπότε ἀπολλύοιτο ἡ ψυχή, τὸ τελευταῖον ὕφασμα τυχεῖν αὐτὴν ἔχουσαν καὶ τούτου μόνου προτέραν ἀπόλλυσθαι, ἀπολομένησ δὲ τῆσ ψυχῆσ τότ’ ἤδη τὴν φύσιν τῆσ ἀσθενείασ ἐπιδεικνύοι τὸ σῶμα καὶ ταχὺ σαπὲν διοίχοιτο. ὥστε τούτῳ τῷ λόγῳ οὔπω ἄξιον πιστεύσαντα θαρρεῖν ὡσ ἐπειδὰν ἀποθάνωμεν ἔτι που ἡμῶν ἡ ψυχὴ ἔστιν.

εἰ γάρ τισ καὶ πλέον ἔτι τῷ λέγοντι ἢ ἃ σὺ λέγεισ συγχωρήσειεν, δοὺσ αὐτῷ μὴ μόνον ἐν τῷ πρὶν καὶ γενέσθαι ἡμᾶσ χρόνῳ εἶναι ἡμῶν τὰσ ψυχάσ, ἀλλὰ μηδὲν κωλύειν καὶ ἐπειδὰν ἀποθάνωμεν ἐνίων ἔτι εἶναι καὶ ἔσεσθαι καὶ πολλάκισ γενήσεσθαι καὶ ἀποθανεῖσθαι αὖθισ ‐ οὕτω γὰρ αὐτὸ φύσει ἰσχυρὸν εἶναι, ὥστε πολλάκισ γιγνομένην ψυχὴν ἀντέχειν ‐ δοὺσ δὲ ταῦτα ἐκεῖνο μηκέτι συγχωροῖ, μὴ οὐ πονεῖν αὐτὴν ἐν ταῖσ πολλαῖσ γενέσεσιν καὶ τελευτῶσάν γε ἔν τινι τῶν θανάτων παντάπασιν ἀπόλλυσθαι, τοῦτον δὲ τὸν θάνατον καὶ ταύτην τὴν διάλυσιν τοῦ σώματοσ ἣ τῇ ψυχῇ φέρει ὄλεθρον μηδένα φαίη εἰδέναι ‐ ἀδύνατον γὰρ εἶναι ὁτῳοῦν αἰσθέσθαι ἡμῶν ‐ εἰ δὲ τοῦτο οὕτωσ ἔχει, οὐδενὶ προσήκει θάνατον θαρροῦντι μὴ οὐκ ἀνοήτωσ θαρρεῖν, ὃσ ἂν μὴ ἔχῃ ἀποδεῖξαι ὅτι ἔστι ψυχὴ παντάπασιν ἀθάνατόν τε καὶ ἀνώλεθρον·

εἰ δὲ μή, ἀνάγκην εἶναι ἀεὶ τὸν μέλλοντα ἀποθανεῖσθαι δεδιέναι ὑπὲρ τῆσ αὑτοῦ ψυχῆσ μὴ ἐν τῇ νῦν τοῦ σώματοσ διαζεύξει παντάπασιν ἀπόληται.

πάντεσ οὖν ἀκούσαντεσ εἰπόντων αὐτῶν ἀηδῶσ διετέθημεν, ὡσ ὕστερον ἐλέγομεν πρὸσ ἀλλήλουσ, ὅτι ὑπὸ τοῦ ἔμπροσθεν λόγου σφόδρα πεπεισμένουσ ἡμᾶσ πάλιν ἐδόκουν ἀναταράξαι καὶ εἰσ ἀπιστίαν καταβαλεῖν οὐ μόνον τοῖσ προειρημένοισ λόγοισ, ἀλλὰ καὶ εἰσ τὰ ὕστερον μέλλοντα ῥηθήσεσθαι, μὴ οὐδενὸσ ἄξιοι εἶμεν κριταὶ ἢ καὶ τὰ πράγματα αὐτὰ ἄπιστα ᾖ.

νὴ τοὺσ θεούσ, ὦ Φαίδων, συγγνώμην γε ἔχω ὑμῖν. καὶ γὰρ αὐτόν με νῦν ἀκούσαντά σου τοιοῦτόν τι λέγειν πρὸσ ἐμαυτὸν ἐπέρχεται· "τίνι οὖν ἔτι πιστεύσομεν λόγῳ;

ὡσ γὰρ σφόδρα πιθανὸσ ὤν, ὃν ὁ Σωκράτησ ἔλεγε λόγον, νῦν εἰσ ἀπιστίαν καταπέπτωκεν. " θαυμαστῶσ γάρ μου ὁ λόγοσ οὗτοσ ἀντιλαμβάνεται καὶ νῦν καὶ ἀεί, τὸ ἁρμονίαν τινὰ ἡμῶν εἶναι τὴν ψυχήν, καὶ ὥσπερ ὑπέμνησέν με ῥηθεὶσ ὅτι καὶ αὐτῷ μοι ταῦτα προυδέδοκτο. καὶ πάνυ δέομαι πάλιν ὥσπερ ἐξ ἀρχῆσ ἄλλου τινὸσ λόγου ὅσ με πείσει ὡσ τοῦ ἀποθανόντοσ οὐ συναποθνῄσκει ἡ ψυχή. λέγε οὖν πρὸσ Διὸσ πῇ ὁ Σωκράτησ μετῆλθε τὸν λόγον; καὶ πότερον κἀκεῖνοσ, ὥσπερ ὑμᾶσ φῄσ, ἔνδηλόσ τι ἐγένετο ἀχθόμενοσ ἢ οὔ, ἀλλὰ πρᾴωσ ἐβοήθει τῷ λόγῳ; ἢ καὶ ἱκανῶσ ἐβοήθησεν ἢ ἐνδεῶσ;

πάντα ἡμῖν δίελθε ὡσ δύνασαι ἀκριβέστατα. καὶ μήν, ὦ Ἐχέκρατεσ, πολλάκισ θαυμάσασ Σωκράτη οὐ πώποτε μᾶλλον ἠγάσθην ἢ τότε παραγενόμενοσ. τὸ μὲν οὖν ἔχειν ὅτι λέγοι ἐκεῖνοσ ἴσωσ οὐδὲν ἄτοπον·

ἀλλὰ ἔγωγε μάλιστα ἐθαύμασα αὐτοῦ πρῶτον μὲν τοῦτο, ὡσ ἡδέωσ καὶ εὐμενῶσ καὶ ἀγαμένωσ τῶν νεανίσκων τὸν λόγον ἀπεδέξατο, ἔπειτα ἡμῶν ὡσ ὀξέωσ ᾔσθετο ὃ ’πεπόνθεμεν ὑπὸ τῶν λόγων, ἔπειτα ὡσ εὖ ἡμᾶσ ἰάσατο καὶ ὥσπερ πεφευγότασ καὶ ἡττημένουσ ἀνεκαλέσατο καὶ προύτρεψεν πρὸσ τὸ παρέπεσθαί τε καὶ συσκοπεῖν τὸν λόγον. πῶσ δή; γἐγὼ ἐρῶ. παρὰ τὴν κλίνην ἐπὶ χαμαιζήλου τινόσ, ὁ δὲ ἐπὶ πολὺ ὑψηλοτέρου ἢ ἐγώ.

καταψήσασ οὖν μου τὴν κεφαλὴν καὶ συμπιέσασ τὰσ ἐπὶ τῷ αὐχένι τρίχασ ‐ εἰώθει γάρ, ὁπότε τύχοι, παίζειν μου εἰσ τὰσ τρίχασ ‐ Αὔριον δή, ἔφη, ἴσωσ, ὦ Φαίδων, τὰσ καλὰσ ταύτασ κόμασ ἀποκερῇ. ἐοίκεν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Σώκρατεσ.

οὔκ, ἄν γε ἐμοὶ πείθῃ.

ἀλλὰ τί;

ἦν δ’ ἐγώ. τήμερον, ἔφη, κἀγὼ τὰσ ἐμὰσ καὶ σὺ ταύτασ, ἐάνπερ γε ἡμῖν ὁ λόγοσ τελευτήσῃ καὶ μὴ δυνώμεθα αὐτὸν ἀναβιώσασθαι.

καὶ ἔγωγ’ ἄν, εἰ σὺ εἰήν καί με διαφεύγοι ὁ λόγοσ, ἔνορκον ἂν ποιησαίμην ὥσπερ Ἀργεῖοι, μὴ πρότερον κομήσειν, πρὶν ἂν νικήσω ἀναμαχόμενοσ τὸν Σιμμίου τε καὶ κέβητοσ λόγον.

ἀλλ’, ἦν δ’ ἐγώ, πρὸσ δύο λέγεται οὐδ’ ὁ Ἡρακλῆσ οἱο͂́σ τε εἶναι.

ἀλλὰ καὶ ἐμέ, ἔφη, τὸν Ιὄλεων παρακάλει, ἑώσ ἔτι φῶσ ἐστιν.

παρακαλῶ τοίνυν, ἔφην, οὐχ ὡσ Ἡρακλῆσ, ἀλλ’ ὡσ Ιὄλεωσ τὸν Ἡρακλῆ.

οὐδὲν διοίσει, ἔφη.

ἀλλὰ πρῶτον εὐλαβηθῶμέν τι πάθοσ μὴ πάθωμεν. τὸ ποῖον;

ἦν δ’ ἐγώ. μὴ γενώμεθα, ἦ δ’ ὅσ, μισόλογοι, ὥσπερ οἱ μισάνθρωποι γιγνόμενοι·

ὡσ οὐκ ἔστιν, ἔφη, ὅτι ἄν τισ μεῖζον τούτου κακὸν πάθοι ἢ λόγουσ μισήσασ. γίγνεται δὲ ἐκ τοῦ αὐτοῦ τρόπου μισολογία τε καὶ μισανθρωπία. ἥ τε γὰρ μισανθρωπία ἐνδύεται ἐκ τοῦ σφόδρα τινὶ πιστεῦσαι ἄνευ τέχνησ, καὶ ἡγήσασθαι παντάπασί γε ἀληθῆ εἶναι καὶ ὑγιῆ καὶ πιστὸν τὸν ἄνθρωπον, ἔπειτα ὀλίγον ὕστερον εὑρεῖν τοῦτον πονηρόν τε καὶ ἄπιστον, καὶ αὖθισ ἕτερον· καὶ ὅταν τοῦτο πολλάκισ πάθῃ τισ καὶ ὑπὸ τούτων μάλιστα οὓσ ἂν ἡγήσαιτο οἰκειοτάτουσ τε καὶ ἑταιροτάτουσ, τελευτῶν δὴ θαμὰ προσκρούων μισεῖ τε πάντασ καὶ ἡγεῖται οὐδενὸσ οὐδὲν ὑγιὲσ εἶναι τὸ παράπαν. ἢ οὐκ ᾔσθησαι σύ πω τοῦτο γιγνόμενον;

πάνυ γε, ἦν δ’ ἐγώ.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, αἰσχρόν, καὶ δῆλον ὅτι ἄνευ τέχνησ τῆσ περὶ τἀνθρώπεια ὁ τοιοῦτοσ χρῆσθαι ἐπεχείρει τοῖσ ἀνθρώποισ;

ἂν ἡγήσατο, τοὺσ μὲν χρηστοὺσ καὶ πονηροὺσ σφόδρα ὀλίγουσ εἶναι ἑκατέρουσ, τοὺσ δὲ μεταξὺ πλείστουσ.

πῶσ λέγεισ;

ἔφην ἐγώ. ὥσπερ, ἦ δ’ ὅσ, περὶ τῶν σφόδρα σμικρῶν καὶ μεγάλων·

οἰεί τι σπανιώτερον εἶναι ἢ σφόδρα μέγαν ἢ σφόδρα σμικρὸν ἐξευρεῖν ἄνθρωπον ἢ κύνα ἢ ἄλλο ὁτιοῦν; ἢ αὖ ταχὺν ἢ βραδὺν ἢ αἰσχρὸν ἢ καλὸν ἢ λευκὸν ἢ μέλανα; ἢ οὐχὶ ᾔσθησαι ὅτι πάντων τῶν τοιούτων τὰ μὲν ἄκρα τῶν ἐσχάτων σπάνια καὶ ὀλίγα, τὰ δὲ μεταξὺ ἄφθονα καὶ πολλά; πάνυ γε, ἦν δ’ ἐγώ.

οὐκοῦν οἰεί, ἔφη, εἰ πονηρίασ ἀγὼν προτεθείη, πάνυ ἂν ὀλίγουσ καὶ ἐνταῦθα τοὺσ πρώτουσ φανῆναι;

εἰκόσ γε, ἦν δ’ ἐγώ.

εἰκὸσ γάρ, ἔφη.

ἀλλὰ ταύτῃ μὲν οὐχ ὅμοιοι οἱ λόγοι τοῖσ ἀνθρώποισ, ἀλλὰ σοῦ νυνδὴ προάγοντοσ ἐγὼ ἐφεσπόμην, ἀλλ’ ἐκείνῃ, ᾗ, ἐπειδάν τισ πιστεύσῃ λόγῳ τινὶ ἀληθεῖ εἶναι ἄνευ τῆσ περὶ τοὺσ λόγουσ τέχνησ, κἄπειτα ὀλίγον ὕστερον αὐτῷ δόξῃ ψευδὴσ εἶναι, ἐνίοτε μὲν ὤν, ἐνίοτε δ’ οὐκ ὤν, καὶ αὖθισ ἕτεροσ καὶ ἕτεροσ· περὶ τοὺσ ἀντιλογικοὺσ λόγουσ διατρίψαντεσ οἶσθ’ ὅτι τελευτῶντεσ οἰόνται σοφώτατοι γεγονέναι καὶ κατανενοηκέναι μόνοι ὅτι οὔτε τῶν πραγμάτων οὐδενὸσ οὐδὲν ὑγιὲσ οὐδὲ βέβαιον οὔτε τῶν λόγων, ἀλλὰ πάντα τὰ ὄντα ἀτεχνῶσ ὥσπερ ἐν Εὐρίπῳ ἄνω κάτω στρέφεται καὶ χρόνον οὐδένα ἐν οὐδενὶ μένει.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφην ἐγώ, ἀληθῆ λέγεισ.

κατανοῆσαι, ἔπειτα διὰ τὸ παραγίγνεσθαι τοιούτοισ τισὶ λόγοισ, τοῖσ αὐτοῖσ τοτὲ μὲν δοκοῦσιν ἀληθέσιν εἶναι, τοτὲ δὲ μή, μὴ ἑαυτόν τισ αἰτιῷτο μηδὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀτεχνίαν, ἀλλὰ τελευτῶν διὰ τὸ ἀλγεῖν ἅσμενοσ ἐπὶ τοὺσ λόγουσ ἀφ’ ἑαυτοῦ τὴν αἰτίαν ἀπώσαιτο καὶ ἤδη τὸν λοιπὸν βίον μισῶν τε καὶ λοιδορῶν τοὺσ λόγουσ διατελοῖ, τῶν δὲ ὄντων τῆσ ἀληθείασ τε καὶ ἐπιστήμησ στερηθείη.

νὴ τὸν Δία, ἦν δ’ ἐγώ, οἰκτρὸν δῆτα.

παρίωμεν εἰσ τὴν ψυχὴν ὡσ τῶν λόγων κινδυνεύει οὐδὲν ὑγιὲσ εἶναι, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ὅτι ἡμεῖσ οὔπω ὑγιῶσ ἔχομεν, ἀλλὰ ἀνδριστέον καὶ προθυμητέον ὑγιῶσ ἔχειν, σοὶ μὲν οὖν καὶ τοῖσ ἄλλοισ καὶ τοῦ ἔπειτα βίου παντὸσ ἕνεκα, ἐμοὶ δὲ αὐτοῦ ἕνεκα τοῦ θανάτου, ὡσ κινδυνεύω ἔγωγε ἐν τῷ παρόντι περὶ αὐτοῦ τούτου οὐ φιλοσόφωσ ἔχειν ἀλλ’ ὥσπερ οἱ πάνυ ἀπαίδευτοι φιλονίκωσ.

καὶ γὰρ ἐκεῖνοι ὅταν περί του ἀμφισβητῶσιν, ὅπῃ μὲν ἔχει περὶ ὧν ἂν ὁ λόγοσ ᾖ οὐ φροντίζουσιν, ὅπωσ δὲ ἃ αὐτοὶ ἔθεντο ταῦτα δόξει τοῖσ παροῦσιν, τοῦτο προθυμοῦνται.

καὶ ἐγώ μοι δοκῶ ἐν τῷ παρόντι τοσοῦτον μόνον ἐκείνων διοίσειν· οὐ γὰρ ὅπωσ τοῖσ παροῦσιν ἃ ἐγὼ λέγω δόξει ἀληθῆ εἶναι προθυμήσομαι, εἰ μὴ εἰή πάρεργον, ἀλλ’ ὅπωσ αὐτῷ ἐμοὶ ὅτι μάλιστα δόξει οὕτωσ ἔχειν. λογίζομαι γάρ, ὦ φίλε ἑταῖρε ‐ θέασαι ὡσ πλεονεκτικῶσ ‐ εἰ μὲν τυγχάνει ἀληθῆ ὄντα ἃ λέγω, καλῶσ δὴ ἔχει τὸ πεισθῆναι·

εἰ δὲ μηδέν ἐστι τελευτήσαντι, ἀλλ’ οὖν τοῦτόν γε τὸν χρόνον αὐτὸν τὸν πρὸ τοῦ θανάτου ἧττον τοῖσ παροῦσιν ἀηδὴσ ἔσομαι ὀδυρόμενοσ, ἡ δὲ ἄνοιά μοι αὕτη οὐ συνδιατελεῖ ‐ κακὸν γὰρ ἂν ἦν ‐ ἀλλ’ ὀλίγον ὕστερον ἀπολεῖται. παρεσκευασμένοσ δή, ἔφη, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, οὑτωσὶ ἔρχομαι ἐπὶ τὸν λόγον· σμικρὸν φροντίσαντεσ Σωκράτουσ, τῆσ δὲ ἀληθείασ πολὺ μᾶλλον, ἐὰν μέν τι ὑμῖν δοκῶ ἀληθὲσ λέγειν, συνομολογήσατε, εἰ δὲ μή, παντὶ λόγῳ ἀντιτείνετε, εὐλαβούμενοι ὅπωσ μὴ ἐγὼ ὑπὸ προθυμίασ ἅμα ἐμαυτόν τε καὶ ὑμᾶσ ἐξαπατήσασ, ὥσπερ μέλιττα τὸ κέντρον ἐγκαταλιπὼν οἰχήσομαι.

ἀλλ’ ἰτέον, ἔφη.

πρῶτόν με ὑπομνήσατε ἃ ἐλέγετε, ἐὰν μὴ φαίνωμαι μεμνημένοσ. Σιμμίασ μὲν γάρ, ὡσ ἐγᾦμαι, ἀπιστεῖ τε καὶ φοβεῖται μὴ ἡ ψυχὴ ὅμωσ καὶ θειότερον καὶ κάλλιον ὂν τοῦ σώματοσ προαπολλύηται ἐν ἁρμονίασ εἴδει οὖσα· Κέβησ δέ μοι ἔδοξε τοῦτο μὲν ἐμοὶ συγχωρεῖν, πολυχρονιώτερόν γε εἶναι ψυχὴν σώματοσ, ἀλλὰ τόδε ἄδηλον παντί, μὴ πολλὰ δὴ σώματα καὶ πολλάκισ κατατρίψασα ἡ ψυχὴ τὸ τελευταῖον σῶμα καταλιποῦσα νῦν αὐτὴ ἀπολλύηται, καὶ ᾖ αὐτὸ τοῦτο θάνατοσ, ψυχῆσ ὄλεθροσ, ἐπεὶ σῶμά γε ἀεὶ ἀπολλύμενον οὐδὲν παύεται.

ἆρα ἄλλ’ ἢ ταῦτ’ ἐστίν, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ, ἃ δεῖ ἡμᾶσ ἐπισκοπεῖσθαι; συνωμολογείτην δὴ ταῦτ’ εἶναι ἄμφω.

πότερον οὖν, ἔφη, πάντασ τοὺσ ἔμπροσθε λόγουσ οὐκ ἀποδέχεσθε, ἢ τοὺσ μέν, τοὺσ δ’ οὔ;

τοὺσ μέν, ἐφάτην, τοὺσ δ’ οὔ.

ψυχήν, πρὶν ἐν τῷ σώματι ἐνδεθῆναι;

ἐγὼ μέν, ἔφη ὁ Κέβησ, καὶ τότε θαυμαστῶσ ὡσ ἐπείσθην ὑπ’ αὐτοῦ καὶ νῦν ἐμμένω ὡσ οὐδενὶ λόγῳ.

καὶ μήν, ἔφη ὁ Σιμμίασ, καὶ αὐτὸσ οὕτωσ ἔχω, καὶ πάνυ ἂν θαυμάζοιμι εἴ μοι περί γε τούτου ἄλλο ποτέ τι δόξειεν.

καὶ ὁ Σωκράτησ, ἀλλὰ ἀνάγκη σοι, ἔφη, ὦ ξένε Θηβαῖε, ἄλλα δόξαι, ἐάνπερ μείνῃ ἥδε ἡ οἰήσισ, τὸ ἁρμονίαν μὲν εἶναι σύνθετον πρᾶγμα, ψυχὴν δὲ ἁρμονίαν τινὰ ἐκ τῶν κατὰ τὸ σῶμα ἐντεταμένων συγκεῖσθαι·

οὐ γάρ που ἀποδέξῃ γε σαυτοῦ λέγοντοσ ὡσ πρότερον ἦν ἁρμονία συγκειμένη, πρὶν ἐκεῖνα εἶναι ἐξ ὧν ἔδει αὐτὴν συντεθῆναι. ἢ ἀποδέξῃ;

οὐδαμῶσ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

αἰσθάνῃ οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ὅτι ταῦτά σοι συμβαίνει λέγειν, ὅταν φῇσ μὲν εἶναι τὴν ψυχὴν πρὶν καὶ εἰσ ἀνθρώπου εἶδόσ τε καὶ σῶμα ἀφικέσθαι, εἶναι δὲ αὐτὴν συγκειμένην ἐκ τῶν οὐδέπω ὄντων;

οὐ γὰρ δὴ ἁρμονία γέ σοι τοιοῦτόν ἐστιν ᾧ ἀπεικάζεισ, ἀλλὰ πρότερον καὶ ἡ λύρα καὶ αἱ χορδαὶ καὶ οἱ φθόγγοι ἔτι ἀνάρμοστοι ὄντεσ γίγνονται, τελευταῖον δὲ πάντων συνίσταται ἡ ἁρμονία καὶ πρῶτον ἀπόλλυται. οὗτοσ οὖν σοι ὁ λόγοσ ἐκείνῳ πῶσ συνᾴσεται;

οὐδαμῶσ, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

καὶ μήν, ἦ δ’ ὅσ, πρέπει γε εἴπερ τῳ ἄλλῳ λόγῳ συνῳδῷ εἶναι καὶ τῷ περὶ ἁρμονίασ.

πρέπει γάρ, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

οὗτοσ τοίνυν, ἔφη, σοὶ οὐ συνῳδόσ·

ἀλλ’ ὁρ́α πότερον αἱρῇ τῶν λόγων, τὴν μάθησιν ἀνάμνησιν εἶναι ἢ ψυχὴν ἁρμονίαν; πολὺ μᾶλλον, ἔφη, ἐκεῖνον, ὦ Σώκρατεσ.

ὅδε μὲν γάρ μοι γέγονεν ἄνευ ἀποδείξεωσ μετὰ εἰκότοσ τινὸσ καὶ εὐπρεπείασ, ὅθεν καὶ τοῖσ πολλοῖσ δοκεῖ ἀνθρώποισ· ἐγὼ δὲ τοῖσ διὰ τῶν εἰκότων τὰσ ἀποδείξεισ ποιουμένοισ λόγοισ σύνοιδα οὖσιν ἀλαζόσιν, καὶ ἄν τισ αὐτοὺσ μὴ φυλάττηται, εὖ μάλα ἐξαπατῶσι, καὶ ἐν γεωμετρίᾳ καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ ἅπασιν.

ὁ δὲ περὶ τῆσ ἀναμνήσεωσ καὶ μαθήσεωσ λόγοσ δι’ ὑποθέσεωσ ἀξίασ ἀποδέξασθαι εἴρηται. ἐρρήθη γάρ που οὕτωσ ἡμῶν εἶναι ἡ ψυχὴ καὶ πρὶν εἰσ σῶμα ἀφικέσθαι, ὥσπερ αὐτῆσ ἐστιν ἡ οὐσία ἔχουσα τὴν ἐπωνυμίαν τὴν τοῦ "ὃ ἔστιν" ἐγὼ δὲ ταύτην, ὡσ ἐμαυτὸν πείθω, ἱκανῶσ τε καὶ ὀρθῶσ ἀποδέδεγμαι. ἀνάγκη οὖν μοι, ὡσ ἐοίκε, διὰ ταῦτα μήτε ἐμαυτοῦ μήτε ἄλλου ἀποδέχεσθαι λέγοντοσ ὡσ ψυχή ἐστιν ἁρμονία.

τί δέ, ἦ δ’ ὅσ, ὦ Σιμμία, τῇδε;

τινὶ συνθέσει προσήκειν ἄλλωσ πωσ ἔχειν ἢ ὡσ ἂν ἐκεῖνα ἔχῃ ἐξ ὧν ἂν συγκέηται;

οὐδαμῶσ.

οὐδὲ μὴν ποιεῖν τι, ὡσ ἐγᾦμαι, οὐδέ τι πάσχειν ἄλλο παρ’ ἃ ἂν ἐκεῖνα ἢ ποιῇ ἢ πάσχῃ;

συνέφη. οὐκ ἄρα ἡγεῖσθαί γε προσήκει ἁρμονίαν τούτων ἐξ ὧν ἂν συντεθῇ, ἀλλ’ ἕπεσθαι.

συνεδόκει. πολλοῦ ἄρα δεῖ ἐναντία γε ἁρμονία κινηθῆναι ἂν ἢ φθέγξασθαι ἤ τι ἄλλο ἐναντιωθῆναι τοῖσ αὑτῆσ μέρεσιν.

πολλοῦ μέντοι, ἔφη.

τί δέ;

οὐχ οὕτωσ ἁρμονία πέφυκεν εἶναι ἑκάστη ἁρμονία ὡσ ἂν ἁρμοσθῇ; οὐ μανθάνω, ἔφη.

εἴπερ ἐνδέχεται τοῦτο γίγνεσθαι, μᾶλλόν τε ἂν ἁρμονία εἰή καὶ πλείων, εἰ δ’ ἧττόν τε καὶ ἐπ’ ἔλαττον, ἥττων τε καὶ ἐλάττων;

πάνυ γε.

ἦ οὖν ἔστι τοῦτο περὶ ψυχήν, ὥστε καὶ κατὰ τὸ σμικρότατον μᾶλλον ἑτέραν ἑτέρασ ψυχῆσ ἐπὶ πλέον καὶ μᾶλλον ἢ ἐπ’ ἔλαττον καὶ ἧττον αὐτὸ τοῦτο εἶναι, ψυχήν;

οὐδ’ ὁπωστιοῦν, ἔφη.

φέρε δή, ἔφη, πρὸσ Διόσ·

λέγεται ψυχὴ ἡ μὲν νοῦν τε ἔχειν καὶ ἀρετὴν καὶ εἶναι ἀγαθή, ἡ δὲ ἄνοιάν τε καὶ μοχθηρίαν καὶ εἶναι κακή; καὶ ταῦτα ἀληθῶσ λέγεται;

ἀληθῶσ μέντοι.

τῶν οὖν θεμένων ψυχὴν ἁρμονίαν εἶναι τί τισ φήσει ταῦτα ὄντα εἶναι ἐν ταῖσ ψυχαῖσ, τήν τε ἀρετὴν καὶ τὴν κακίαν;

πότερον ἁρμονίαν αὖ τινα ἄλλην καὶ ἀναρμοστίαν; καὶ τὴν μὲν ἡρμόσθαι, τὴν ἀγαθήν, καὶ ἔχειν ἐν αὑτῇ ἁρμονίᾳ οὔσῃ ἄλλην ἁρμονίαν, τὴν δὲ ἀνάρμοστον αὐτήν τε εἶναι καὶ οὐκ ἔχειν ἐν αὑτῇ ἄλλην; οὐκ ἔχω ἔγωγ’, ἔφη ὁ Σιμμίασ, εἰπεῖν·

δῆλον δ’ ὅτι τοιαῦτ’ ἄττ’ ἂν λέγοι ὁ ἐκεῖνο ὑποθέμενοσ. ἀλλὰ προωμολόγηται, ἔφη, μηδὲν μᾶλλον μηδ’ ἧττον ἑτέραν ἑτέρασ ψυχὴν ψυχῆσ εἶναι·

τοῦτο δ’ ἔστι τὸ ὁμολόγημα, μηδὲν μᾶλλον μηδ’ ἐπὶ πλέον μηδ’ ἧττον μηδ’ ἐπ’ ἔλαττον ἑτέραν ἑτέρασ ἁρμονίαν ἁρμονίασ εἶναι. ἦ γάρ; πάνυ γε.

τὴν δέ γε μηδὲν μᾶλλον μηδὲ ἧττον ἁρμονίαν οὖσαν μήτε μᾶλλον μήτε ἧττον ἡρμόσθαι·

ἔστιν οὕτωσ; ἔστιν.

ἡ δὲ μήτε μᾶλλον μήτε ἧττον ἡρμοσμένη ἔστιν ὅτι πλέον ἢ ἔλαττον ἁρμονίασ μετέχει, ἢ τὸ ἴσον;

τὸ ἴσον.

ἄλλησ αὐτὸ τοῦτο, ψυχή, ἐστίν, οὐδὲ δὴ μᾶλλον οὐδὲ ἧττον ἡρ́μοσται;

οὕτω.

τοῦτο δέ γε πεπονθυῖα οὐδὲν πλέον ἀναρμοστίασ οὐδὲ ἁρμονίασ μετέχοι ἄν;

οὐ γὰρ οὖν.

τοῦτο δ’ αὖ πεπονθυῖα ἆρ’ ἄν τι πλέον κακίασ ἢ ἀρετῆσ μετέχοι ἑτέρα ἑτέρασ, εἴπερ ἡ μὲν κακία ἀναρμοστία, ἡ δὲ ἀρετὴ ἁρμονία εἰή;

οὐδὲν πλέον.

μᾶλλον δέ γέ που, ὦ Σιμμία, κατὰ τὸν ὀρθὸν λόγον κακίασ οὐδεμία ψυχὴ μεθέξει, εἴπερ ἁρμονία ἐστίν·

ἁρμονία γὰρ δήπου παντελῶσ αὐτὸ τοῦτο οὖσα, ἁρμονία, ἀναρμοστίασ οὔποτ’ ἂν μετάσχοι. οὐ μέντοι.

οὐδέ γε δήπου ψυχή, οὖσα παντελῶσ ψυχή, κακίασ.

πῶσ γὰρ ἔκ γε τῶν προειρημένων;

ἐκ τούτου ἄρα τοῦ λόγου ἡμῖν πᾶσαι ψυχαὶ πάντων ζῴων ὁμοίωσ ἀγαθαὶ ἔσονται, εἴπερ ὁμοίωσ ψυχαὶ πεφύκασιν αὐτὸ τοῦτο, ψυχαί, εἶναι.

ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

ἂν ταῦτα ὁ λόγοσ εἰ ὀρθὴ ἡ ὑπόθεσισ ἦν, τὸ ψυχὴν ἁρμονίαν εἶναι;

οὐδ’ ὁπωστιοῦν, ἔφη.

τί δέ;

ἦ δ’ ὅσ· τῶν ἐν ἀνθρώπῳ πάντων ἔσθ’ ὅτι ἄλλο λέγεισ ἄρχειν ἢ ψυχὴν ἄλλωσ τε καὶ φρόνιμον; οὐκ ἔγωγε.

πότερον συγχωροῦσαν τοῖσ κατὰ τὸ σῶμα πάθεσιν ἢ καὶ ἐναντιουμένην;

λέγω δὲ τὸ τοιόνδε, οἱο͂ν καύματοσ ἐνόντοσ καὶ δίψουσ ἐπὶ τοὐναντίον ἕλκειν, τὸ μὴ πίνειν, καὶ πείνησ ἐνούσησ ἐπὶ τὸ μὴ ἐσθίειν, καὶ ἄλλα μυρία που ὁρῶμεν ἐναντιουμένην τὴν ψυχὴν τοῖσ κατὰ τὸ σῶμα· ἢ οὔ;

πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν αὖ ὡμολογήσαμεν ἐν τοῖσ πρόσθεν μήποτ’ ἂν αὐτήν, ἁρμονίαν γε οὖσαν, ἐναντία ᾄδειν οἷσ ἐπιτείνοιτο καὶ χαλῷτο καὶ ψάλλοιτο καὶ ἄλλο ὁτιοῦν πάθοσ πάσχοι ἐκεῖνα ἐξ ὧν τυγχάνοι οὖσα, ἀλλ’ ἕπεσθαι ἐκείνοισ καὶ οὔποτ’ ἂν ἡγεμονεύειν;

ὡμολογήσαμεν, ἔφη·

πῶσ γὰρ οὔ; τί οὖν;

νῦν οὐ πᾶν τοὐναντίον ἡμῖν φαίνεται ἐργαζομένη, ἡγεμονεύουσά τε ἐκείνων πάντων ἐξ ὧν φησί τισ αὐτὴν εἶναι, καὶ ἐναντιουμένη ὀλίγου πάντα διὰ παντὸσ τοῦ βίου καὶ δεσπόζουσα πάντασ τρόπουσ, τὰ μὲν χαλεπώτερον κολάζουσα καὶ μετ’ ἀλγηδόνων, τά τε κατὰ τὴν γυμναστικὴν καὶ τὴν ἰατρικήν, τὰ δὲ πρᾳότερον, καὶ τὰ μὲν ἀπειλοῦσα, τὰ δὲ νουθετοῦσα, ταῖσ ἐπιθυμίαισ καὶ ὀργαῖσ καὶ φόβοισ ὡσ ἄλλη οὖσα ἄλλῳ πράγματι διαλεγομένη; οἱο͂́ν που καὶ Ὅμηροσ ἐν Ὀδυσσείᾳ πεποίηκεν, οὗ λέγει τὸν Ὀδυσσέα·

στῆθοσ δὲ πλήξασ κραδίην ἠνίπαπε μύθῳ· τέτλαθι δή, κραδίη·

καὶ κύντερον ἄλλο ποτ’ ἔτλησ. ἆρ’ οἰεί αὐτὸν ταῦτα ποιῆσαι διανοούμενον ὡσ ἁρμονίασ αὐτῆσ οὔσησ καὶ οἱάσ ἄγεσθαι ὑπὸ τῶν τοῦ σώματοσ παθημάτων, ἀλλ’ οὐχ οἱάσ ἄγειν τε ταῦτα καὶ δεσπόζειν, καὶ οὔσησ αὐτῆσ πολὺ θειοτέρου τινὸσ πράγματοσ ἢ καθ’ ἁρμονίαν; νὴ Δία, ὦ Σώκρατεσ, ἔμοιγε δοκεῖ.

οὐκ ἄρα, ὦ ἄριστε, ἡμῖν οὐδαμῇ καλῶσ ἔχει ψυχὴν ἁρμονίαν τινὰ φάναι εἶναι·

οὔτε γὰρ ἄν, ὡσ ἐοίκεν, Ὁμήρῳ θείῳ ποιητῇ ὁμολογοῖμεν οὔτε αὐτοὶ ἡμῖν αὐτοῖσ.

ἔχει οὕτωσ, ἔφη.

εἰε͂ν δή, ἦ δ’ ὃσ ὁ Σωκράτησ, τὰ μὲν Ἁρμονίασ ἡμῖν τῆσ Θηβαϊκῆσ ἵλεά πωσ, ὡσ ἐοίκε, μετρίωσ γέγονεν·

τί δὲ δὴ τὰ Κάδμου, ἔφη, ὦ Κέβησ, πῶσ ἱλασόμεθα καὶ τίνι λόγῳ; σύ μοι δοκεῖσ, ἔφη ὁ Κέβησ, ἐξευρήσειν·

τουτονὶ γοῦν τὸν λόγον τὸν πρὸσ τὴν ἁρμονίαν θαυμαστῶσ μοι εἶπεσ ὡσ παρὰ δόξαν. Σιμμίου γὰρ λέγοντοσ ὅτε ἠπόρει, πάνυ ἐθαύμαζον εἴ τι ἕξει τισ χρήσασθαι τῷ λόγῳ αὐτοῦ· πάνυ οὖν μοι ἀτόπωσ ἔδοξεν εὐθὺσ τὴν πρώτην ἔφοδον οὐ δέξασθαι τοῦ σοῦ λόγου.

ταὐτὰ δὴ οὐκ ἂν θαυμάσαιμι καὶ τὸν τοῦ Κάδμου λόγον εἰ πάθοι. ὠγαθέ, ἔφη ὁ Σωκράτησ, μὴ μέγα λέγε, μή τισ ἡμῖν βασκανία περιτρέψῃ τὸν λόγον τὸν μέλλοντα ἔσεσθαι.

ἀλλὰ δὴ ταῦτα μὲν τῷ θεῷ μελήσει, ἡμεῖσ δὲ Ὁμηρικῶσ ἐγγὺσ ἰόντεσ πειρώμεθα εἰ ἄρα τι λέγεισ. ἔστι δὲ δὴ τὸ κεφάλαιον ὧν ζητεῖσ· ἀξιοῖσ ἐπιδειχθῆναι ἡμῶν τὴν ψυχὴν ἀνώλεθρόν τε καὶ ἀθάνατον οὖσαν, εἰ φιλόσοφοσ ἀνὴρ μέλλων ἀποθανεῖσθαι, θαρρῶν τε καὶ ἡγούμενοσ ἀποθανὼν ἐκεῖ εὖ πράξειν διαφερόντωσ ἢ εἰ ἐν ἄλλῳ βίῳ βιοὺσ ἐτελεύτα, μὴ ἀνόητόν τε καὶ ἠλίθιον θάρροσ θαρρήσει. τὸ δὲ ἀποφαίνειν ὅτι ἰσχυρόν τί ἐστιν ἡ ψυχὴ καὶ θεοειδὲσ καὶ ἦν ἔτι πρότερον, πρὶν ἡμᾶσ ἀνθρώπουσ γενέσθαι, οὐδὲν κωλύειν φῂσ πάντα ταῦτα μηνύειν ἀθανασίαν μὲν μή, ὅτι δὲ πολυχρόνιόν τέ ἐστιν ψυχὴ καὶ ἦν που πρότερον ἀμήχανον ὅσον χρόνον καὶ ᾔδει τε καὶ ἔπραττεν πολλὰ ἄττα·

ἀλλὰ γὰρ οὐδέν τι μᾶλλον ἦν ἀθάνατον, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τὸ εἰσ ἀνθρώπου σῶμα ἐλθεῖν ἀρχὴ ἦν αὐτῇ ὀλέθρου, ὥσπερ νόσοσ· καὶ ταλαιπωρουμένη τε δὴ τοῦτον τὸν βίον ζῴη καὶ τελευτῶσά γε ἐν τῷ καλουμένῳ θανάτῳ ἀπολλύοιτο.

διαφέρειν δὲ δὴ φῂσ οὐδὲν εἴτε ἅπαξ εἰσ σῶμα ἔρχεται εἴτε πολλάκισ, πρόσ γε τὸ ἕκαστον ἡμῶν φοβεῖσθαι· προσήκει γὰρ φοβεῖσθαι, εἰ μὴ ἀνόητοσ εἰή, τῷ μὴ εἰδότι μηδὲ ἔχοντι λόγον διδόναι ὡσ ἀθάνατόν ἐστι. τοιαῦτ’ ἄττα ἐστίν, οἶμαι, ὦ Κέβησ, ἃ λέγεισ·

καὶ ἐξεπίτηδεσ πολλάκισ ἀναλαμβάνω, ἵνα μή τι διαφύγῃ ἡμᾶσ, εἴ τέ τι βούλει, προσθῇσ ἢ ἀφέλῃσ. καὶ ὁ Κέβησ, ἀλλ’ οὐδὲν ἔγωγε ἐν τῷ παρόντι, ἔφη, οὔτε ἀφελεῖν οὔτε προσθεῖναι δέομαι·

ἔστι δὲ ταῦτα ἃ λέγω. ὁ οὖν Σωκράτησ συχνὸν χρόνον ἐπισχὼν καὶ πρὸσ ἑαυτόν τι σκεψάμενοσ, οὐ φαῦλον πρᾶγμα, ἔφη, ὦ Κέβησ, ζητεῖσ·

ὅλωσ γὰρ δεῖ περὶ γενέσεωσ καὶ φθορᾶσ τὴν αἰτίαν διαπραγματεύσασθαι. ἐγὼ οὖν σοι δίειμι περὶ αὐτῶν, ἐὰν βούλῃ, τά γε ἐμὰ πάθη·

ἔπειτα ἄν τί σοι χρήσιμον φαίνηται ὧν ἂν λέγω, πρὸσ τὴν πειθὼ περὶ ὧν δὴ λέγεισ χρήσῃ. ἀλλὰ μήν, ἔφη ὁ Κέβησ, βούλομαί γε.

ἄκουε τοίνυν ὡσ ἐροῦντοσ.

ἐγὼ γάρ, ἔφη, ὦ Κέβησ, νέοσ ὢν θαυμαστῶσ ὡσ ἐπεθύμησα ταύτησ τῆσ σοφίασ ἣν δὴ καλοῦσι περὶ φύσεωσ ἱστορίαν· ὑπερήφανοσ γάρ μοι ἐδόκει εἶναι, εἰδέναι τὰσ αἰτίασ ἑκάστου, διὰ τί γίγνεται ἕκαστον καὶ διὰ τί ἀπόλλυται καὶ διὰ τί ἔστι. καὶ πολλάκισ ἐμαυτὸν ἄνω κάτω μετέβαλλον σκοπῶν πρῶτον τὰ τοιάδε· "ἆρ’ ἐπειδὰν τὸ θερμὸν καὶ τὸ ψυχρὸν σηπεδόνα τινὰ λάβῃ, ὥσ τινεσ ἔλεγον, τότε δὴ τὰ ζῷα συντρέφεται;

καὶ πότερον τὸ αἷμά ἐστιν ᾧ φρονοῦμεν, ἢ ὁ ἀὴρ ἢ τὸ πῦρ; ἢ τούτων μὲν οὐδέν, ὁ δ’ ἐγκέφαλόσ ἐστιν ὁ τὰσ αἰσθήσεισ παρέχων τοῦ ἀκούειν καὶ ὁρᾶν καὶ ὀσφραίνεσθαι, ἐκ τούτων δὲ γίγνοιτο μνήμη καὶ δόξα, ἐκ δὲ μνήμησ καὶ δόξησ λαβούσησ τὸ ἠρεμεῖν, κατὰ ταῦτα γίγνεσθαι ἐπιστήμην; καὶ αὖ τούτων τὰσ φθορὰσ σκοπῶν, καὶ τὰ περὶ τὸν οὐρανόν τε καὶ τὴν γῆν πάθη, τελευτῶν οὕτωσ ἐμαυτῷ ἔδοξα πρὸσ ταύτην τὴν σκέψιν ἀφυὴσ εἶναι ὡσ οὐδὲν χρῆμα. τεκμήριον δέ σοι ἐρῶ ἱκανόν·

ἐγὼ γὰρ ἃ καὶ πρότερον σαφῶσ ἠπιστάμην, ὥσ γε ἐμαυτῷ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἐδόκουν, τότε ὑπὸ ταύτησ τῆσ σκέψεωσ οὕτω σφόδρα ἐτυφλώθην, ὥστε ἀπέμαθον καὶ ταῦτα ἃ πρὸ τοῦ ᾤμην εἰδέναι, περὶ ἄλλων τε πολλῶν καὶ διὰ τί ἄνθρωποσ αὐξάνεται. τοῦτο γὰρ ᾤμην πρὸ τοῦ παντὶ δῆλον εἶναι, ὅτι διὰ τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν· ἐπειδὰν γὰρ ἐκ τῶν σιτίων ταῖσ μὲν σαρξὶ σάρκεσ προσγένωνται, τοῖσ δὲ ὀστοῖσ ὀστᾶ, καὶ οὕτω κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον καὶ τοῖσ ἄλλοισ τὰ αὐτῶν οἰκεῖα ἑκάστοισ προσγένηται, τότε δὴ τὸν ὀλίγον ὄγκον ὄντα ὕστερον πολὺν γεγονέναι, καὶ οὕτω γίγνεσθαι τὸν σμικρὸν ἄνθρωπον μέγαν.

οὕτωσ τότε ᾤμην· οὐ δοκῶ σοι μετρίωσ; ἔμοιγε, ἔφη ὁ Κέβησ.

σκέψαι δὴ καὶ τάδε ἔτι.

ᾤμην γὰρ ἱκανῶσ μοι δοκεῖν, ὁπότε τισ φαίνοιτο ἄνθρωποσ παραστὰσ μέγασ σμικρῷ μείζων εἶναι αὐτῇ τῇ κεφαλῇ, καὶ ἵπποσ ἵππου· καὶ ἔτι γε τούτων ἐναργέστερα, τὰ δέκα μοι ἐδόκει τῶν ὀκτὼ πλέονα εἶναι διὰ τὸ δύο αὐτοῖσ προσεῖναι, καὶ τὸ δίπηχυ τοῦ πηχυαίου μεῖζον εἶναι διὰ τὸ ἡμίσει αὐτοῦ ὑπερέχειν.

νῦν δὲ δή, ἔφη ὁ Κέβησ, τί σοι δοκεῖ περὶ αὐτῶν;

πόρρω που, ἔφη, νὴ Δία ἐμὲ εἶναι τοῦ οἰέσθαι περὶ τούτων του τὴν αἰτίαν εἰδέναι, ὅσ γε οὐκ ἀποδέχομαι ἐμαυτοῦ οὐδὲ ὡσ ἐπειδὰν ἑνί τισ προσθῇ ἕν, ἢ τὸ ἓν ᾧ προσετέθη δύο γέγονεν, <ἢ τὸ προστεθέν>, ἢ τὸ προστεθὲν καὶ ᾧ προσετέθη διὰ τὴν πρόσθεσιν τοῦ ἑτέρου τῷ ἑτέρῳ δύο ἐγένετο·

θαυμάζω γὰρ εἰ ὅτε μὲν ἑκάτερον αὐτῶν χωρὶσ ἀλλήλων ἦν, ἓν ἄρα ἑκάτερον ἦν καὶ οὐκ ἤστην τότε δύο, ἐπεὶ δ’ ἐπλησίασαν ἀλλήλοισ, αὕτη ἄρα αἰτία αὐτοῖσ ἐγένετο τοῦ δύο γενέσθαι, ἡ σύνοδοσ τοῦ πλησίον ἀλλήλων τεθῆναι.

οὐδέ γε ὡσ ἐάν τισ ἓν διασχίσῃ, δύναμαι ἔτι πείθεσθαι ὡσ αὕτη αὖ αἰτία γέγονεν, ἡ σχίσισ, τοῦ δύο γεγονέναι· ἐναντία γὰρ γίγνεται ἢ τότε αἰτία τοῦ δύο γίγνεσθαι. τότε μὲν γὰρ ὅτι συνήγετο πλησίον ἀλλήλων καὶ προσετίθετο ἕτερον ἑτέρῳ, νῦν δ’ ὅτι ἀπάγεται καὶ χωρίζεται ἕτερον ἀφ’ ἑτέρου.

οὐδέ γε δι’ ὅτι ἓν γίγνεται ὡσ ἐπίσταμαι, ἔτι πείθω ἐμαυτόν, οὐδ’ ἄλλο οὐδὲν ἑνὶ λόγῳ δι’ ὅτι γίγνεται ἢ ἀπόλλυται ἢ ἔστι, κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον τῆσ μεθόδου, ἀλλά τιν’ ἄλλον τρόπον αὐτὸσ εἰκῇ φύρω, τοῦτον δὲ οὐδαμῇ προσίεμαι. ἀλλ’ ἀκούσασ μέν ποτε ἐκ βιβλίου τινόσ, ὡσ ἔφη, Ἀναξαγόρου ἀναγιγνώσκοντοσ, καὶ λέγοντοσ ὡσ ἄρα νοῦσ ἐστιν ὁ διακοσμῶν τε καὶ πάντων αἴτιοσ, ταύτῃ δὴ τῇ αἰτίᾳ ἥσθην τε καὶ ἔδοξέ μοι τρόπον τινὰ εὖ ἔχειν τὸ τὸν νοῦν εἶναι πάντων αἴτιον, καὶ ἡγησάμην, εἰ τοῦθ’ οὕτωσ ἔχει, τόν γε νοῦν κοσμοῦντα πάντα κοσμεῖν καὶ ἕκαστον τιθέναι ταύτῃ ὅπῃ ἂν βέλτιστα ἔχῃ·

εἰ οὖν τισ βούλοιτο τὴν αἰτίαν εὑρεῖν περὶ ἑκάστου ὅπῃ γίγνεται ἢ ἀπόλλυται ἢ ἔστι, τοῦτο δεῖν περὶ αὐτοῦ εὑρεῖν, ὅπῃ βέλτιστον αὐτῷ ἐστιν ἢ εἶναι ἢ ἄλλο ὁτιοῦν πάσχειν ἢ ποιεῖν·

ἐκ δὲ δὴ τοῦ λόγου τούτου οὐδὲν ἄλλο σκοπεῖν προσήκειν ἀνθρώπῳ καὶ περὶ αὐτοῦ ἐκείνου καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἀλλ’ ἢ τὸ ἄριστον καὶ τὸ βέλτιστον.

ἀναγκαῖον δὲ εἶναι τὸν αὐτὸν τοῦτον καὶ τὸ χεῖρον εἰδέναι· τὴν αὐτὴν γὰρ εἶναι ἐπιστήμην περὶ αὐτῶν. ταῦτα δὴ λογιζόμενοσ ἅσμενοσ ηὑρηκέναι ᾤμην διδάσκαλον τῆσ αἰτίασ περὶ τῶν ὄντων κατὰ νοῦν ἐμαυτῷ, τὸν Ἀναξαγόραν, καί μοι φράσειν πρῶτον μὲν πότερον ἡ γῆ πλατεῖά ἐστιν ἢ στρογγύλη, ἐπειδὴ δὲ φράσειεν, ἐπεκδιηγήσεσθαι τὴν αἰτίαν καὶ τὴν ἀνάγκην, λέγοντα τὸ ἄμεινον καὶ ὅτι αὐτὴν ἄμεινον ἦν τοιαύτην εἶναι· καὶ εἰ ἐν μέσῳ φαίη εἶναι αὐτήν, ἐπεκδιηγήσεσθαι ὡσ ἄμεινον ἦν αὐτὴν ἐν μέσῳ εἶναι·

καὶ εἴ μοι ταῦτα ἀποφαίνοι, παρεσκευάσμην ὡσ οὐκέτι ποθεσόμενοσ αἰτίασ ἄλλο εἶδοσ. καὶ δὴ καὶ περὶ ἡλίου οὕτω παρεσκευάσμην ὡσαύτωσ πευσόμενοσ, καὶ σελήνησ καὶ τῶν ἄλλων ἄστρων, τάχουσ τε πέρι πρὸσ ἄλληλα καὶ τροπῶν καὶ τῶν ἄλλων παθημάτων, πῇ ποτε ταῦτ’ ἄμεινόν ἐστιν ἕκαστον καὶ ποιεῖν καὶ πάσχειν ἃ πάσχει.

οὐ γὰρ ἄν ποτε αὐτὸν ᾤμην, φάσκοντά γε ὑπὸ νοῦ αὐτὰ κεκοσμῆσθαι, ἄλλην τινὰ αὐτοῖσ αἰτίαν ἐπενεγκεῖν ἢ ὅτι βέλτιστον αὐτὰ οὕτωσ ἔχειν ἐστὶν ὥσπερ ἔχει· ἑκάστῳ οὖν αὐτῶν ἀποδιδόντα τὴν αἰτίαν καὶ κοινῇ πᾶσι τὸ ἑκάστῳ βέλτιστον ᾤμην καὶ τὸ κοινὸν πᾶσιν ἐπεκδιηγήσεσθαι ἀγαθόν·

καὶ οὐκ ἂν ἀπεδόμην πολλοῦ τὰσ ἐλπίδασ, ἀλλὰ πάνυ σπουδῇ λαβὼν τὰσ βίβλουσ ὡσ τάχιστα οἱο͂́σ τ’ ἦ ἀνεγίγνωσκον, ἵν’ ὡσ τάχιστα εἰδείην τὸ βέλτιστον καὶ τὸ χεῖρον. ἀπὸ δὴ θαυμαστῆσ ἐλπίδοσ, ὦ ἑταῖρε, ᾠχόμην φερόμενοσ, ἐπειδὴ προϊὼν καὶ ἀναγιγνώσκων ὁρῶ ἄνδρα τῷ μὲν νῷ οὐδὲν χρώμενον οὐδέ τινασ αἰτίασ ἐπαιτιώμενον εἰσ τὸ διακοσμεῖν τὰ πράγματα, ἀέρασ δὲ καὶ αἰθέρασ καὶ ὕδατα αἰτιώμενον καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ ἄτοπα.

καί μοι ἔδοξεν ὁμοιότατον πεπονθέναι ὥσπερ ἂν εἴ τισ λέγων ὅτι Σωκράτησ πάντα ὅσα πράττει νῷ πράττει, κἄπειτα ἐπιχειρήσασ λέγειν τὰσ αἰτίασ ἑκάστων ὧν πράττω, λέγοι πρῶτον μὲν ὅτι διὰ ταῦτα νῦν ἐνθάδε κάθημαι, ὅτι σύγκειταί μου τὸ σῶμα ἐξ ὀστῶν καὶ νεύρων, καὶ τὰ μὲν ὀστᾶ ἐστιν στερεὰ καὶ διαφυὰσ ἔχει χωρὶσ ἀπ’ ἀλλήλων, τὰ δὲ νεῦρα οἱᾶ ἐπιτείνεσθαι καὶ ἀνίεσθαι, περιαμπέχοντα τὰ ὀστᾶ μετὰ τῶν σαρκῶν καὶ δέρματοσ ὃ συνέχει αὐτά·

αἰωρουμένων οὖν τῶν ὀστῶν ἐν ταῖσ αὑτῶν συμβολαῖσ χαλῶντα καὶ συντείνοντα τὰ νεῦρα κάμπτεσθαί που ποιεῖ οἱο͂́ν τ’ εἶναι ἐμὲ νῦν τὰ μέλη, καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν συγκαμφθεὶσ ἐνθάδε κάθημαι·

καὶ αὖ περὶ τοῦ διαλέγεσθαι ὑμῖν ἑτέρασ τοιαύτασ αἰτίασ λέγοι, φωνάσ τε καὶ ἀέρασ καὶ ἀκοὰσ καὶ ἄλλα μυρία τοιαῦτα αἰτιώμενοσ, ἀμελήσασ τὰσ ὡσ ἀληθῶσ αἰτίασ λέγειν, ὅτι, ἐπειδὴ Ἀθηναίοισ ἔδοξε βέλτιον εἶναι ἐμοῦ καταψηφίσασθαι, διὰ ταῦτα δὴ καὶ ἐμοὶ βέλτιον αὖ δέδοκται ἐνθάδε καθῆσθαι, καὶ δικαιότερον παραμένοντα ὑπέχειν τὴν δίκην ἣν ἂν κελεύσωσιν· ἐπεὶ νὴ τὸν κύνα, ὡσ ἐγᾦμαι, πάλαι ἂν ταῦτα τὰ νεῦρα καὶ τὰ ὀστᾶ ἢ περὶ Μέγαρα ἢ Βοιωτοὺσ ἦν, ὑπὸ δόξησ φερόμενα τοῦ βελτίστου, εἰ μὴ δικαιότερον ᾤμην καὶ κάλλιον εἶναι πρὸ τοῦ φεύγειν τε καὶ ἀποδιδράσκειν ὑπέχειν τῇ πόλει δίκην ἥντιν’ ἂν τάττῃ.

ἀλλ’ αἴτια μὲν τὰ τοιαῦτα καλεῖν λίαν ἄτοπον· εἰ δέ τισ λέγοι ὅτι ἄνευ τοῦ τὰ τοιαῦτα ἔχειν καὶ ὀστᾶ καὶ νεῦρα καὶ ὅσα ἄλλα ἔχω οὐκ ἂν οἱο͂́σ τ’ ἦ ποιεῖν τὰ δόξαντά μοι, ἀληθῆ ἂν λέγοι·

ὡσ μέντοι διὰ ταῦτα ποιῶ ἃ ποιῶ, καὶ ταῦτα νῷ πράττων, ἀλλ’ οὐ τῇ τοῦ βελτίστου αἱρέσει, πολλὴ ἂν καὶ μακρὰ ῥᾳθυμία εἰή τοῦ λόγου. τὸ γὰρ μὴ διελέσθαι οἱο͂́ν τ’ εἶναι ὅτι ἄλλο μέν τί ἐστι τὸ αἴτιον τῷ ὄντι, ἄλλο δὲ ἐκεῖνο ἄνευ οὗ τὸ αἴτιον οὐκ ἄν ποτ’ εἰή αἴτιον·

ὃ δή μοι φαίνονται ψηλαφῶντεσ οἱ πολλοὶ ὥσπερ ἐν σκότει, ἀλλοτρίῳ ὀνόματι προσχρώμενοι, ὡσ αἴτιον αὐτὸ προσαγορεύειν. διὸ δὴ καὶ ὁ μέν τισ δίνην περιτιθεὶσ τῇ γῇ ὑπὸ τοῦ οὐρανοῦ μένειν δὴ ποιεῖ τὴν γῆν, ὁ δὲ ὥσπερ καρδόπῳ πλατείᾳ βάθρον τὸν ἀέρα ὑπερείδει· τὴν δὲ τοῦ ὡσ οἱο͂́ν τε βέλτιστα αὐτὰ τεθῆναι δύναμιν οὕτω νῦν κεῖσθαι, ταύτην οὔτε ζητοῦσιν οὔτε τινὰ οἰόνται δαιμονίαν ἰσχὺν ἔχειν, ἀλλὰ ἡγοῦνται τούτου Ἄτλαντα ἄν ποτε ἰσχυρότερον καὶ ἀθανατώτερον καὶ μᾶλλον ἅπαντα συνέχοντα ἐξευρεῖν, καὶ ὡσ ἀληθῶσ τὸ ἀγαθὸν καὶ δέον συνδεῖν καὶ συνέχειν οὐδὲν οἰόνται.

ἐγὼ μὲν οὖν τῆσ τοιαύτησ αἰτίασ ὅπῃ ποτὲ ἔχει μαθητὴσ ὁτουοῦν ἥδιστ’ ἂν γενοίμην· πλοῦν ἐπὶ τὴν τῆσ αἰτίασ ζήτησιν ᾗ πεπραγμάτευμαι βούλει σοι, ἔφη, ἐπίδειξιν ποιήσωμαι, ὦ Κέβησ;

ὑπερφυῶσ μὲν οὖν, ἔφη, ὡσ βούλομαι.

ἔδοξε τοίνυν μοι, ἦ δ’ ὅσ, μετὰ ταῦτα, ἐπειδὴ ἀπειρήκη τὰ ὄντα σκοπῶν, δεῖν εὐλαβηθῆναι μὴ πάθοιμι ὅπερ οἱ τὸν ἥλιον ἐκλείποντα θεωροῦντεσ καὶ σκοπούμενοι πάσχουσιν·

διαφθείρονται γάρ που ἔνιοι τὰ ὄμματα, ἐὰν μὴ ἐν ὕδατι ἤ τινι τοιούτῳ σκοπῶνται τὴν εἰκόνα αὐτοῦ. τοιοῦτόν τι καὶ ἐγὼ διενοήθην, καὶ ἔδεισα μὴ παντάπασι τὴν ψυχὴν τυφλωθείην βλέπων πρὸσ τὰ πράγματα τοῖσ ὄμμασι καὶ ἑκάστῃ τῶν αἰσθήσεων ἐπιχειρῶν ἅπτεσθαι αὐτῶν. ἔδοξε δή μοι χρῆναι εἰσ τοὺσ λόγουσ καταφυγόντα ἐν ἐκείνοισ σκοπεῖν τῶν ὄντων τὴν ἀλήθειαν. ἴσωσ μὲν οὖν ᾧ εἰκάζω τρόπον τινὰ οὐκ ἐοίκεν·

οὐ γὰρ πάνυ συγχωρῶ τὸν ἐν τοῖσ λόγοισ σκοπούμενον τὰ ὄντα ἐν εἰκόσι μᾶλλον σκοπεῖν ἢ τὸν ἐν τοῖσ ἔργοισ.

ἀλλ’ οὖν δὴ ταύτῃ γε ὡρ́μησα, καὶ ὑποθέμενοσ ἑκάστοτε λόγον ὃν ἂν κρίνω ἐρρωμενέστατον εἶναι, ἃ μὲν ἄν μοι δοκῇ τούτῳ συμφωνεῖν τίθημι ὡσ ἀληθῆ ὄντα, καὶ περὶ αἰτίασ καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ὄντων, ἃ δ’ ἂν μή, ὡσ οὐκ ἀληθῆ. βούλομαι δέ σοι σαφέστερον εἰπεῖν ἃ λέγω· οἶμαι γάρ σε νῦν οὐ μανθάνειν. οὐ μὰ τὸν Δία, ἔφη ὁ Κέβησ, οὐ σφόδρα.

ἀλλ’, ἦ δ’ ὅσ, ὧδε λέγω, οὐδὲν καινόν, ἀλλ’ ἅπερ ἀεί τε ἄλλοτε καὶ ἐν τῷ παρεληλυθότι λόγῳ οὐδὲν πέπαυμαι λέγων.

ἔρχομαι γὰρ δὴ ἐπιχειρῶν σοι ἐπιδείξασθαι τῆσ αἰτίασ τὸ εἶδοσ ὃ πεπραγμάτευμαι, καὶ εἶμι πάλιν ἐπ’ ἐκεῖνα τὰ πολυθρύλητα καὶ ἄρχομαι ἀπ’ ἐκείνων, ὑποθέμενοσ εἶναί τι καλὸν αὐτὸ καθ’ αὑτὸ καὶ ἀγαθὸν καὶ μέγα καὶ τἆλλα πάντα· ἃ εἴ μοι δίδωσ τε καὶ συγχωρεῖσ εἶναι ταῦτα, ἐλπίζω σοι ἐκ τούτων τὴν αἰτίαν ἐπιδείξειν καὶ ἀνευρήσειν ὡσ ἀθάνατον ἡ ψυχή. ἀλλὰ μήν, ἔφη ὁ Κέβησ, ὡσ διδόντοσ σοι οὐκ ἂν φθάνοισ περαίνων.

σκόπει δή, ἔφη, τὰ ἑξῆσ ἐκείνοισ ἐάν σοι συνδοκῇ ὥσπερ ἐμοί.

φαίνεται γάρ μοι, εἴ τί ἐστιν ἄλλο καλὸν πλὴν αὐτὸ τὸ καλόν, οὐδὲ δι’ ἓν ἄλλο καλὸν εἶναι ἢ διότι μετέχει ἐκείνου τοῦ καλοῦ· καὶ πάντα δὴ οὕτωσ λέγω. τῇ τοιᾷδε αἰτίᾳ συγχωρεῖσ; συγχωρῶ, ἔφη.

οὐ τοίνυν, ἦ δ’ ὅσ, ἔτι μανθάνω οὐδὲ δύναμαι τὰσ ἄλλασ αἰτίασ τὰσ σοφὰσ ταύτασ γιγνώσκειν·

ἀλλ’ ἐάν τίσ μοι λέγῃ δι’ ὅτι καλόν ἐστιν ὁτιοῦν, ἢ χρῶμα εὐανθὲσ ἔχον ἢ σχῆμα ἢ ἄλλο ὁτιοῦν τῶν τοιούτων, τὰ μὲν ἄλλα χαίρειν ἐῶ, ‐ ταράττομαι γὰρ ἐν τοῖσ ἄλλοισ πᾶσι ‐ τοῦτο δὲ ἁπλῶσ καὶ ἀτέχνωσ καὶ ἴσωσ εὐήθωσ ἔχω παρ’ ἐμαυτῷ, ὅτι οὐκ ἄλλο τι ποιεῖ αὐτὸ καλὸν ἢ ἡ ἐκείνου τοῦ καλοῦ εἴτε παρουσία εἴτε κοινωνία εἴτε ὅπῃ δὴ καὶ ὅπωσ προσγενομένη· οὐ γὰρ ἔτι τοῦτο διισχυρίζομαι, ἀλλ’ ὅτι τῷ καλῷ πάντα τὰ καλὰ γίγνεται καλά.

τοῦτο γάρ μοι δοκεῖ ἀσφαλέστατον εἶναι καὶ ἐμαυτῷ ἀποκρίνασθαι καὶ ἄλλῳ, καὶ τούτου ἐχόμενοσ ἡγοῦμαι οὐκ ἄν ποτε πεσεῖν, ἀλλ’ ἀσφαλὲσ εἶναι καὶ ἐμοὶ καὶ ὁτῳοῦν ἄλλῳ ἀποκρίνασθαι ὅτι τῷ καλῷ τὰ καλὰ γίγνεται καλά· ἢ οὐ καὶ σοὶ δοκεῖ;

δοκεῖ.

καὶ μεγέθει ἄρα τὰ μεγάλα μεγάλα καὶ τὰ μείζω μείζω, καὶ σμικρότητι τὰ ἐλάττω ἐλάττω;

ναί.

ἐλάττω, ἀλλὰ διαμαρτύροιο ἂν ὅτι σὺ μὲν οὐδὲν ἄλλο λέγεισ ἢ ὅτι τὸ μεῖζον πᾶν ἕτερον ἑτέρου οὐδενὶ ἄλλῳ μεῖζόν ἐστιν ἢ μεγέθει, καὶ διὰ τοῦτο μεῖζον, διὰ τὸ μέγεθοσ, τὸ δὲ ἔλαττον οὐδενὶ ἄλλῳ ἔλαττον ἢ σμικρότητι, καὶ διὰ τοῦτο ἔλαττον, διὰ τὴν σμικρότητα, φοβούμενοσ οἶμαι μή τίσ σοι ἐναντίοσ λόγοσ ἀπαντήσῃ, ἐὰν τῇ κεφαλῇ μείζονά τινα φῇσ εἶναι καὶ ἐλάττω, πρῶτον μὲν τῷ αὐτῷ τὸ μεῖζον μεῖζον εἶναι καὶ τὸ ἔλαττον ἔλαττον, ἔπειτα τῇ κεφαλῇ σμικρᾷ οὔσῃ τὸν μείζω μείζω εἶναι, καὶ τοῦτο δὴ τέρασ εἶναι, τὸ σμικρῷ τινι μέγαν τινὰ εἶναι·

ἢ οὐκ ἂν φοβοῖο ταῦτα;

καὶ ὁ Κέβησ γελάσασ, ἔγωγε, ἔφη.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, τὰ δέκα τῶν ὀκτὼ δυοῖν πλείω εἶναι, καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν ὑπερβάλλειν, φοβοῖο ἂν λέγειν, ἀλλὰ μὴ πλήθει καὶ διὰ τὸ πλῆθοσ;

καὶ τὸ δίπηχυ τοῦ πηχυαίου ἡμίσει μεῖζον εἶναι ἀλλ’ οὐ μεγέθει; ὁ αὐτὸσ γάρ που φόβοσ. πάνυ γ’, ἔφη.

τί δέ;

ἑνὶ ἑνὸσ προστεθέντοσ τὴν πρόσθεσιν αἰτίαν εἶναι τοῦ δύο γενέσθαι ἢ διασχισθέντοσ τὴν σχίσιν οὐκ εὐλαβοῖο ἂν λέγειν; καὶ μέγα ἂν βοῴησ ὅτι οὐκ οἶσθα ἄλλωσ πωσ ἕκαστον γιγνόμενον ἢ μετασχὸν τῆσ ἰδίασ οὐσίασ ἑκάστου οὗ ἂν μετάσχῃ, καὶ ἐν τούτοισ οὐκ ἔχεισ ἄλλην τινὰ αἰτίαν τοῦ δύο γενέσθαι ἀλλ’ ἢ τὴν τῆσ δυάδοσ μετάσχεσιν, καὶ δεῖν τούτου μετασχεῖν τὰ μέλλοντα δύο ἔσεσθαι, καὶ μονάδοσ ὃ ἂν μέλλῃ ἓν ἔσεσθαι, τὰσ δὲ σχίσεισ ταύτασ καὶ προσθέσεισ καὶ τὰσ ἄλλασ τὰσ τοιαύτασ κομψείασ ἐῴησ ἂν χαίρειν, παρεὶσ ἀποκρίνασθαι τοῖσ σεαυτοῦ σοφωτέροισ·

σὺ δὲ δεδιὼσ ἄν, τὸ λεγόμενον, τὴν σαυτοῦ σκιὰν καὶ τὴν ἀπειρίαν, ἐχόμενοσ ἐκείνου τοῦ ἀσφαλοῦσ τῆσ ὑποθέσεωσ, οὕτωσ ἀποκρίναιο ἄν. εἰ δέ τισ αὐτῆσ τῆσ ὑποθέσεωσ ἔχοιτο, χαίρειν ἐῴησ ἂν καὶ οὐκ ἀποκρίναιο ἑώσ ἂν τὰ ἀπ’ ἐκείνησ ὁρμηθέντα σκέψαιο εἴ σοι ἀλλήλοισ συμφωνεῖ ἢ διαφωνεῖ· ἐπειδὴ δὲ ἐκείνησ αὐτῆσ δέοι σε διδόναι λόγον, ὡσαύτωσ ἂν διδοίησ, ἄλλην αὖ ὑπόθεσιν ὑποθέμενοσ ἥτισ τῶν ἄνωθεν βελτίστη φαίνοιτο, ἑώσ ἐπί τι ἱκανὸν ἔλθοισ, ἅμα δὲ οὐκ ἂν φύροιο ὥσπερ οἱ ἀντιλογικοὶ περί τε τῆσ ἀρχῆσ διαλεγόμενοσ καὶ τῶν ἐξ ἐκείνησ ὡρμημένων, εἴπερ βούλοιό τι τῶν ὄντων εὑρεῖν;

ἐκείνοισ μὲν γὰρ ἴσωσ οὐδὲ εἷσ περὶ τούτου λόγοσ οὐδὲ φροντίσ·

ἱκανοὶ γὰρ ὑπὸ σοφίασ ὁμοῦ πάντα κυκῶντεσ ὅμωσ δύνασθαι αὐτοὶ αὑτοῖσ ἀρέσκειν· οἶμαι ἂν ὡσ ἐγὼ λέγω ποιοῖσ.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ, ὅ τε Σιμμίασ ἅμα καὶ ὁ Κέβησ.

νὴ Δία, ὦ Φαίδων, εἰκότωσ γε· θαυμαστῶσ γάρ μοι δοκεῖ ὡσ ἐναργῶσ τῷ καὶ σμικρὸν νοῦν ἔχοντι εἰπεῖν ἐκεῖνοσ ταῦτα. πάνυ μὲν οὖν, ὦ Ἐχέκρατεσ, καὶ πᾶσι τοῖσ παροῦσιν ἔδοξεν. καὶ γὰρ ἡμῖν τοῖσ ἀποῦσι, νῦν δὲ ἀκούουσιν. ἀλλὰ τίνα δὴ ἦν τὰ μετὰ ταῦτα λεχθέντα; καὶ ὡμολογεῖτο εἶναί τι ἕκαστον τῶν εἰδῶν καὶ τούτων τἆλλα μεταλαμβάνοντα αὐτῶν τούτων τὴν ἐπωνυμίαν ἴσχειν, τὸ δὴ μετὰ ταῦτα ἠρώτα, εἰ δή, ἦ δ’ ὅσ, ταῦτα οὕτωσ λέγεισ, ἆρ’ οὐχ, ὅταν Σιμμίαν Σωκράτουσ φῇσ μείζω εἶναι, Φαίδωνοσ δὲ ἐλάττω, λέγεισ τότ’ εἶναι ἐν τῷ Σιμμίᾳ ἀμφότερα, καὶ μέγεθοσ καὶ σμικρότητα;

ἔγωγε.

ἀλλὰ γάρ, ἦ δ’ ὅσ, ὁμολογεῖσ τὸ τὸν Σιμμίαν ὑπερέχειν Σωκράτουσ οὐχ ὡσ τοῖσ ῥήμασι λέγεται οὕτω καὶ τὸ ἀληθὲσ ἔχειν;

οὐ γάρ που πεφυκέναι Σιμμίαν ὑπερέχειν τούτῳ, τῷ Σιμμίαν εἶναι, ἀλλὰ τῷ μεγέθει ὃ τυγχάνει ἔχων·

οὐδ’ αὖ Σωκράτουσ ὑπερέχειν ὅτι Σωκράτησ ὁ Σωκράτησ ἐστίν, ἀλλ’ ὅτι σμικρότητα ἔχει ὁ Σωκράτησ πρὸσ τὸ ἐκείνου μέγεθοσ; ἀληθῆ.

οὐδέ γε αὖ ὑπὸ Φαίδωνοσ ὑπερέχεσθαι τῷ ὅτι Φαίδων ὁ Φαίδων ἐστίν, ἀλλ’ ὅτι μέγεθοσ ἔχει ὁ Φαίδων πρὸσ τὴν Σιμμίου σμικρότητα;

ἔστι ταῦτα.

οὕτωσ ἄρα ὁ Σιμμίασ ἐπωνυμίαν ἔχει σμικρόσ τε καὶ μέγασ εἶναι, ἐν μέσῳ ὢν ἀμφοτέρων, τοῦ μὲν τῷ μεγέθει ὑπερέχειν τὴν σμικρότητα ὑπέχων, τῷ δὲ τὸ μέγεθοσ τῆσ σμικρότητοσ παρέχων ὑπερέχον.

καὶ ἅμα μειδιάσασ, ἐοίκα, ἔφη, καὶ συγγραφικῶσ ἐρεῖν, ἀλλ’ οὖν ἔχει γέ που ὡσ λέγω.

συνέφη. λέγω δὴ τοῦδ’ ἕνεκα, βουλόμενοσ δόξαι σοὶ ὅπερ ἐμοί.

ἐμοὶ γὰρ φαίνεται οὐ μόνον αὐτὸ τὸ μέγεθοσ οὐδέποτ’ ἐθέλειν ἅμα μέγα καὶ σμικρὸν εἶναι, ἀλλὰ καὶ τὸ ἐν ἡμῖν μέγεθοσ οὐδέποτε προσδέχεσθαι τὸ σμικρὸν οὐδ’ ἐθέλειν ὑπερέχεσθαι, ἀλλὰ δυοῖν τὸ ἕτερον, ἢ φεύγειν καὶ ὑπεκχωρεῖν ὅταν αὐτῷ προσίῃ τὸ ἐναντίον, τὸ σμικρόν, ἢ προσελθόντοσ ἐκείνου ἀπολωλέναι· ὑπομένον δὲ καὶ δεξάμενον τὴν σμικρότητα οὐκ ἐθέλειν εἶναι ἕτερον ἢ ὅπερ ἦν.

ὥσπερ ἐγὼ δεξάμενοσ καὶ ὑπομείνασ τὴν σμικρότητα, καὶ ἔτι ὢν ὅσπερ εἰμί, οὗτοσ ὁ αὐτὸσ σμικρόσ εἰμι· ἐκεῖνο δὲ οὐ τετόλμηκεν μέγα ὂν σμικρὸν εἶναι· καὶ εἶναι, ἀλλ’ ἤτοι ἀπέρχεται ἢ ἀπόλλυται ἐν τούτῳ τῷ παθήματι.

παντάπασιν, ἔφη ὁ Κέβησ, οὕτω φαίνεταί μοι.

καί τισ εἶπε τῶν παρόντων ἀκούσασ ‐ ὅστισ δ’ ἦν, οὐ σαφῶσ μέμνημαι ‐ πρὸσ θεῶν, οὐκ ἐν τοῖσ πρόσθεν ἡμῖν λόγοισ αὐτὸ τὸ ἐναντίον τῶν νυνὶ λεγομένων ὡμολογεῖτο, ἐκ τοῦ ἐλάττονοσ τὸ μεῖζον γίγνεσθαι καὶ ἐκ τοῦ μείζονοσ τὸ ἔλαττον, καὶ ἀτεχνῶσ αὕτη εἶναι ἡ γένεσισ τοῖσ ἐναντίοισ, ἐκ τῶν ἐναντίων;

νῦν δέ μοι δοκεῖ λέγεσθαι ὅτι τοῦτο οὐκ ἄν ποτε γένοιτο. καὶ ὁ Σωκράτησ παραβαλὼν τὴν κεφαλὴν καὶ ἀκούσασ, ἀνδρικῶσ, ἔφη, ἀπεμνημόνευκασ, οὐ μέντοι ἐννοεῖσ τὸ διαφέρον τοῦ τε νῦν λεγομένου καὶ τοῦ τότε.

τότε μὲν γὰρ ἐλέγετο ἐκ τοῦ ἐναντίου πράγματοσ τὸ ἐναντίον πρᾶγμα γίγνεσθαι, νῦν δέ, ὅτι αὐτὸ τὸ ἐναντίον ἑαυτῷ ἐναντίον οὐκ ἄν ποτε γένοιτο, οὔτε τὸ ἐν ἡμῖν οὔτε τὸ ἐν τῇ φύσει.

τότε μὲν γάρ, ὦ φίλε, περὶ τῶν ἐχόντων τὰ ἐναντία ἐλέγομεν, ἐπονομάζοντεσ αὐτὰ τῇ ἐκείνων ἐπωνυμίᾳ, νῦν δὲ περὶ ἐκείνων αὐτῶν ὧν ἐνόντων ἔχει τὴν ἐπωνυμίαν τὰ ὀνομαζόμενα· αὐτὰ δ’ ἐκεῖνα οὐκ ἄν ποτέ φαμεν ἐθελῆσαι γένεσιν ἀλλήλων δέξασθαι.

καὶ ἅμα βλέψασ πρὸσ τὸν Κέβητα εἶπεν, ἆρα μή που, ὦ Κέβησ, ἔφη, καὶ σέ τι τούτων ἐτάραξεν ὧν ὅδε εἶπεν; οὐδ’ αὖ, ἔφη ὁ Κέβησ, οὕτωσ ἔχω·

καίτοι οὔτι λέγω ὡσ οὐ πολλά με ταράττει. συνωμολογήκαμεν ἄρα, ἦ δ’ ὅσ, ἁπλῶσ τοῦτο, μηδέποτε ἐναντίον ἑαυτῷ τὸ ἐναντίον ἔσεσθαι.

παντάπασιν, ἔφη.

ἔτι δή μοι καὶ τόδε σκέψαι, ἔφη, εἰ ἄρα συνομολογήσεισ.

θερμόν τι καλεῖσ καὶ ψυχρόν; ἔγωγε.

ἆρ’ ὅπερ χιόνα καὶ πῦρ;

μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε.

ἀλλ’ ἕτερόν τι πυρὸσ τὸ θερμὸν καὶ ἕτερόν τι χιόνοσ τὸ ψυχρόν;

ναί.

ἀλλὰ τόδε γ’ οἶμαι δοκεῖ σοι, οὐδέποτε χιόνα γ’ οὖσαν δεξαμένην τὸ θερμόν, ὥσπερ ἐν τοῖσ πρόσθεν ἐλέγομεν, ἔτι ἔσεσθαι ὅπερ ἦν, χιόνα καὶ θερμόν, ἀλλὰ προσιόντοσ τοῦ θερμοῦ ἢ ὑπεκχωρήσειν αὐτῷ ἢ ἀπολεῖσθαι.

πάνυ γε.

καὶ τὸ πῦρ γε αὖ προσιόντοσ τοῦ ψυχροῦ αὐτῷ ἢ ὑπεξιέναι ἢ ἀπολεῖσθαι, οὐ μέντοι ποτὲ τολμήσειν δεξάμενον τὴν ψυχρότητα ἔτι εἶναι ὅπερ ἦν, πῦρ καὶ ψυχρόν.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

ἔστιν ἄρα, ἦ δ’ ὅσ, περὶ ἔνια τῶν τοιούτων, ὥστε μὴ μόνον αὐτὸ τὸ εἶδοσ ἀξιοῦσθαι τοῦ αὑτοῦ ὀνόματοσ εἰσ τὸν ἀεὶ χρόνον, ἀλλὰ καὶ ἄλλο τι ὃ ἔστι μὲν οὐκ ἐκεῖνο, ἔχει δὲ τὴν ἐκείνου μορφὴν ἀεί, ὅτανπερ ᾖ.

ἔτι δὲ ἐν τῷδε ἴσωσ ἔσται σαφέστερον ὃ λέγω· τὸ γὰρ περιττὸν ἀεί που δεῖ τούτου τοῦ ὀνόματοσ τυγχάνειν ὅπερ νῦν λέγομεν· ἢ οὔ; πάνυ γε.

ἆρα μόνον τῶν ὄντων ‐ τοῦτο γὰρ ἐρωτῶ ‐ ἢ καὶ ἄλλο τι ὃ ἔστι μὲν οὐχ ὅπερ τὸ περιττόν, ὅμωσ δὲ δεῖ αὐτὸ μετὰ τοῦ ἑαυτοῦ ὀνόματοσ καὶ τοῦτο καλεῖν ἀεὶ διὰ τὸ οὕτω πεφυκέναι ὥστε τοῦ περιττοῦ μηδέποτε ἀπολείπεσθαι;

λέγω δὲ αὐτὸ εἶναι οἱο͂ν καὶ ἡ τριὰσ πέπονθε καὶ ἄλλα πολλά.

σκόπει δὲ περὶ τῆσ τριάδοσ. ἆρα οὐ δοκεῖ σοι τῷ τε αὑτῆσ ὀνόματι ἀεὶ προσαγορευτέα εἶναι καὶ τῷ τοῦ περιττοῦ, ὄντοσ οὐχ ὅπερ τῆσ τριάδοσ; ἀλλ’ ὅμωσ οὕτωσ πέφυκε καὶ ἡ τριὰσ καὶ ἡ πεμπτὰσ καὶ ὁ ἥμισυσ τοῦ ἀριθμοῦ ἅπασ, ὥστε οὐκ ὢν ὅπερ τὸ περιττὸν ἀεὶ ἕκαστοσ αὐτῶν ἐστι περιττόσ· καὶ αὖ τὰ δύο καὶ τὰ τέτταρα καὶ ἅπασ ὁ ἕτεροσ αὖ στίχοσ τοῦ ἀριθμοῦ οὐκ ὢν ὅπερ τὸ ἄρτιον ὅμωσ ἕκαστοσ αὐτῶν ἄρτιόσ ἐστιν ἀεί·

συγχωρεῖσ ἢ οὔ; πῶσ γὰρ οὔκ;

ἔφη. ὃ τοίνυν, ἔφη, βούλομαι δηλῶσαι, ἄθρει.

ἔστιν δὲ τόδε, ὅτι φαίνεται οὐ μόνον ἐκεῖνα τὰ ἐναντία ἄλληλα οὐ δεχόμενα, ἀλλὰ καὶ ὅσα οὐκ ὄντ’ ἀλλήλοισ ἐναντία ἔχει ἀεὶ τἀναντία, οὐδὲ ταῦτα ἐοίκε δεχομένοισ ἐκείνην τὴν ἰδέαν ἣ ἂν τῇ ἐν αὐτοῖσ οὔσῃ ἐναντία ᾖ, ἀλλ’ ἐπιούσησ αὐτῆσ ἤτοι ἀπολλύμενα ἢ ὑπεκχωροῦντα. ἢ οὐ φήσομεν τὰ τρία καὶ ἀπολεῖσθαι πρότερον καὶ ἄλλο ὁτιοῦν πείσεσθαι, πρὶν ὑπομεῖναι ἔτι τρία ὄντα ἄρτια γενέσθαι;

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη ὁ Κέβησ.

οὐδὲ μήν, ἦ δ’ ὅσ, ἐναντίον γέ ἐστι δυὰσ τριάδι.

οὐ γὰρ οὖν.

οὐκ ἄρα μόνον τὰ εἴδη τὰ ἐναντία οὐχ ὑπομένει ἐπιόντα ἄλληλα, ἀλλὰ καὶ ἄλλ’ ἄττα τὰ ἐναντία οὐχ ὑπομένει ἐπιόντα.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

βούλει οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ἐὰν οἱοῖ́ τ’ ὦμεν, ὁρισώμεθα ὁποῖα ταῦτά ἐστιν;

πάνυ γε.

ἆρ’ οὖν, ἔφη, ὦ Κέβησ, τάδε εἰή ἄν, ἃ ὅτι ἂν κατάσχῃ μὴ μόνον ἀναγκάζει τὴν αὑτοῦ ἰδέαν αὐτὸ ἴσχειν, ἀλλὰ καὶ ἐναντίου αὐτῷ ἀεί τινοσ;

πῶσ λέγεισ;

ὥσπερ ἄρτι ἐλέγομεν.

οἶσθα γὰρ δήπου ὅτι ἃ ἂν ἡ τῶν τριῶν ἰδέα κατάσχῃ, ἀνάγκη αὐτοῖσ οὐ μόνον τρισὶν εἶναι ἀλλὰ καὶ περιττοῖσ. πάνυ γε.

ἐπὶ τὸ τοιοῦτον δή, φαμέν, ἡ ἐναντία ἰδέα ἐκείνῃ τῇ μορφῇ ἣ ἂν τοῦτο ἀπεργάζηται οὐδέποτ’ ἂν ἔλθοι.

οὐ γάρ.

εἰργάζετο δέ γε ἡ περιττή;

ναί.

ἐναντία δὲ ταύτῃ ἡ τοῦ ἀρτίου;

ναί.

ἐπὶ τὰ τρία ἄρα ἡ τοῦ ἀρτίου ἰδέα οὐδέποτε ἥξει.

οὐ δῆτα.

ἄμοιρα δὴ τοῦ ἀρτίου τὰ τρία.

ἄμοιρα.

ἀνάρτιοσ ἄρα ἡ τριάσ.

ναί.

ὃ τοίνυν ἔλεγον ὁρίσασθαι, ποῖα οὐκ ἐναντία τινὶ ὄντα ὅμωσ οὐ δέχεται αὐτό, τὸ ἐναντίον ‐ οἱο͂ν νῦν ἡ τριὰσ τῷ ἀρτίῳ οὐκ οὖσα ἐναντία οὐδέν τι μᾶλλον αὐτὸ δέχεται, τὸ γὰρ ἐναντίον ἀεὶ αὐτῷ ἐπιφέρει, καὶ ἡ δυὰσ τῷ περιττῷ καὶ τὸ πῦρ τῷ ψυχρῷ καὶ ἄλλα πάμπολλα ‐ ἀλλ’ ὁρ́α δὴ εἰ οὕτωσ ὁρίζῃ, μὴ μόνον τὸ ἐναντίον τὸ ἐναντίον μὴ δέχεσθαι, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνο, ὃ ἂν ἐπιφέρῃ τι ἐναντίον ἐκείνῳ, ἐφ’ ὅτι ἂν αὐτὸ ἰῄ, αὐτὸ τὸ ἐπιφέρον τὴν τοῦ ἐπιφερομένου ἐναντιότητα μηδέποτε δέξασθαι.

πάλιν δὲ ἀναμιμνῄσκου·

οὐ γὰρ χεῖρον πολλάκισ ἀκούειν. τὰ πέντε τὴν τοῦ ἀρτίου οὐ δέξεται, οὐδὲ τὰ δέκα τὴν τοῦ περιττοῦ, τὸ διπλάσιον. τοῦτο μὲν οὖν καὶ αὐτὸ ἄλλῳ ἐναντίον, ὅμωσ δὲ τὴν τοῦ περιττοῦ οὐ δέξεται· οὐδὲ δὴ τὸ ἡμιόλιον οὐδὲ τἆλλα τὰ τοιαῦτα, τὸ ἥμισυ, τὴν τοῦ ὅλου, καὶ τριτημόριον αὖ καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, εἴπερ ἕπῃ τε καὶ συνδοκεῖ σοι οὕτωσ.

πάνυ σφόδρα καὶ συνδοκεῖ, ἔφη, καὶ ἕπομαι.

πάλιν δή μοι, ἔφη, ἐξ ἀρχῆσ λέγε.

καὶ μή μοι ὃ ἂν ἐρωτῶ ἀποκρίνου, ἀλλὰ μιμούμενοσ ἐμέ. λέγω δὴ παρ’ ἣν τὸ πρῶτον ἔλεγον ἀπόκρισιν, τὴν ἀσφαλῆ ἐκείνην, ἐκ τῶν νῦν λεγομένων ἄλλην ὁρῶν ἀσφάλειαν. εἰ γὰρ ἔροιό με ᾧ ἂν τί ἐν τῷ σώματι ἐγγένηται θερμὸν ἔσται, οὐ τὴν ἀσφαλῆ σοι ἐρῶ ἀπόκρισιν ἐκείνην τὴν ἀμαθῆ, ὅτι ᾧ ἂν θερμότησ, ἀλλὰ κομψοτέραν ἐκ τῶν νῦν, ὅτι ᾧ ἂν πῦρ· οὐδὲ ἂν ἔρῃ ᾧ ἂν σώματι τί ἐγγένηται νοσήσει, οὐκ ἐρῶ ὅτι ᾧ ἂν νόσοσ, ἀλλ’ ᾧ ἂν πυρετόσ·

οὐδ’ ᾧ ἂν ἀριθμῷ τί ἐγγένηται περιττὸσ ἔσται, οὐκ ἐρῶ ᾧ ἂν περιττότησ, ἀλλ’ ᾧ ἂν μονάσ, καὶ τἆλλα οὕτωσ. ἀλλ’ ὁρ́α εἰ ἤδη ἱκανῶσ οἶσθ’ ὅτι βούλομαι. ἀλλὰ πάνυ ἱκανῶσ, ἔφη.

ἀποκρίνου δή, ἦ δ’ ὅσ, ᾧ ἂν τί ἐγγένηται σώματι ζῶν ἔσται;

ὡῖ ἂν ψυχή, ἔφη.

οὐκοῦν ἀεὶ τοῦτο οὕτωσ ἔχει;

πῶσ γὰρ οὐχί;

ἦ δ’ ὅσ. ψυχὴ ἄρα ὅτι ἂν αὐτὴ κατάσχῃ, ἀεὶ ἥκει ἐπ’ ἐκεῖνο φέρουσα ζωήν;

ἥκει μέντοι, ἔφη.

πότερον δ’ ἔστι τι ζωῇ ἐναντίον ἢ οὐδέν;

ἔστιν, ἔφη.

τί;

θάνατοσ.

οὐκοῦν ψυχὴ τὸ ἐναντίον ᾧ αὐτὴ ἐπιφέρει ἀεὶ οὐ μή ποτε δέξηται, ὡσ ἐκ τῶν πρόσθεν ὡμολόγηται;

καὶ μάλα σφόδρα, ἔφη ὁ Κέβησ.

τί οὖν;

τὸ μὴ δεχόμενον τὴν τοῦ ἀρτίου ἰδέαν τί νυνδὴ ὠνομάζομεν; ἀνάρτιον, ἔφη.

τὸ δὲ δίκαιον μὴ δεχόμενον καὶ ὃ ἂν μουσικὸν μὴ δέχηται;

ἄμουσον, ἔφη, τὸ δὲ ἄδικον.

εἰε͂ν·

ὃ δ’ ἂν θάνατον μὴ δέχηται τί καλοῦμεν; ἀθάνατον, ἔφη.

οὐκοῦν ψυχὴ οὐ δέχεται θάνατον;

οὔ.

ἀθάνατον ἄρα ψυχή.

ἀθάνατον.

εἰε͂ν, ἔφη·

τοῦτο μὲν δὴ ἀποδεδεῖχθαι φῶμεν; ἢ πῶσ δοκεῖ; καὶ μάλα γε ἱκανῶσ, ὦ Σώκρατεσ.

τί οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ὦ Κέβησ;

ἀνωλέθρῳ εἶναι, ἄλλο τι τὰ τρία ἢ ἀνώλεθρα ἂν ἦν;

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν εἰ καὶ τὸ ἄθερμον ἀναγκαῖον ἦν ἀνώλεθρον εἶναι, ὁπότε τισ ἐπὶ χιόνα θερμὸν ἐπάγοι, ὑπεξῄει ἂν ἡ χιὼν οὖσα σῶσ καὶ ἄτηκτοσ;

οὐ γὰρ ἂν ἀπώλετό γε, οὐδ’ αὖ ὑπομένουσα ἐδέξατο ἂν τὴν θερμότητα. ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

ὣσ δ’ αὔτωσ οἶμαι κἂν εἰ τὸ ἄψυκτον ἀνώλεθρον ἦν, ὁπότε ἐπὶ τὸ πῦρ ψυχρόν τι ἐπῄει, οὔποτ’ ἂν ἀπεσβέννυτο οὐδ’ ἀπώλλυτο, ἀλλὰ σῶν ἂν ἀπελθὸν ᾤχετο.

ἀνάγκη, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ ὧδε, ἔφη, ἀνάγκη περὶ τοῦ ἀθανάτου εἰπεῖν;

εἰ μὲν τὸ ἀθάνατον καὶ ἀνώλεθρόν ἐστιν, ἀδύνατον ψυχῇ, ὅταν θάνατοσ ἐπ’ αὐτὴν ἰῄ, ἀπόλλυσθαι· θάνατον μὲν γὰρ δὴ ἐκ τῶν προειρημένων οὐ δέξεται οὐδ’ ἔσται τεθνηκυῖα, ὥσπερ τὰ τρία οὐκ ἔσται, ἔφαμεν, ἄρτιον, οὐδέ γ’ αὖ τὸ περιττόν, οὐδὲ δὴ πῦρ ψυχρόν, οὐδέ γε ἡ ἐν τῷ πυρὶ θερμότησ. "ἀλλὰ τί κωλύει," φαίη ἄν τισ, "ἄρτιον μὲν τὸ περιττὸν μὴ γίγνεσθαι ἐπιόντοσ τοῦ ἀρτίου, ὥσπερ ὡμολόγηται, ἀπολομένου δὲ αὐτοῦ ἀντ’ ἐκείνου ἄρτιον γεγονέναι; τῷ ταῦτα λέγοντι οὐκ ἂν ἔχοιμεν διαμαχέσασθαι ὅτι οὐκ ἀπόλλυται·

τὸ γὰρ ἀνάρτιον οὐκ ἀνώλεθρόν ἐστιν· ἐπεὶ εἰ τοῦτο ὡμολόγητο ἡμῖν, ῥᾳδίωσ ἂν διεμαχόμεθα ὅτι ἐπελθόντοσ τοῦ ἀρτίου τὸ περιττὸν καὶ τὰ τρία οἴχεται ἀπιόντα· καὶ περὶ πυρὸσ καὶ θερμοῦ καὶ τῶν ἄλλων οὕτωσ ἂν διεμαχόμεθα. ἢ οὔ; πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν καὶ νῦν περὶ τοῦ ἀθανάτου, εἰ μὲν ἡμῖν ὁμολογεῖται καὶ ἀνώλεθρον εἶναι, ψυχὴ ἂν εἰή πρὸσ τῷ ἀθάνατοσ εἶναι καὶ ἀνώλεθροσ·

εἰ δὲ μή, ἄλλου ἂν δέοι λόγου.

ἀλλ’ οὐδὲν δεῖ, ἔφη, τούτου γε ἕνεκα·

σχολῇ γὰρ ἄν τι ἄλλο φθορὰν μὴ δέχοιτο, εἰ τό γε ἀθάνατον ἀίδιον ὂν φθορὰν δέξεται. ὁ δέ γε θεὸσ οἶμαι, ἔφη ὁ Σωκράτησ, καὶ αὐτὸ τὸ τῆσ ζωῆσ εἶδοσ καὶ εἴ τι ἄλλο ἀθάνατόν ἐστιν, παρὰ πάντων ἂν ὁμολογηθείη μηδέποτε ἀπόλλυσθαι.

παρὰ πάντων μέντοι νὴ Δί’, ἔφη, ἀνθρώπων τέ γε καὶ ἔτι μᾶλλον, ὡσ ἐγᾦμαι, παρὰ θεῶν.

ὁπότε δὴ τὸ ἀθάνατον καὶ ἀδιάφθορόν ἐστιν, ἄλλο τι ψυχὴ ἤ, εἰ ἀθάνατοσ τυγχάνει οὖσα, καὶ ἀνώλεθροσ ἂν εἰή;

πολλὴ ἀνάγκη.

ἐπιόντοσ ἄρα θανάτου ἐπὶ τὸν ἄνθρωπον τὸ μὲν θνητόν, ὡσ ἐοίκεν, αὐτοῦ ἀποθνῄσκει, τὸ δ’ ἀθάνατον σῶν καὶ ἀδιάφθορον οἴχεται ἀπιόν, ὑπεκχωρῆσαν τῷ θανάτῳ.

φαίνεται.

ἀνώλεθρον, καὶ τῷ ὄντι ἔσονται ἡμῶν αἱ ψυχαὶ ἐν Αἵδου.

οὔκουν ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, ἔχω παρὰ ταῦτα ἄλλο τι λέγειν οὐδέ πῃ ἀπιστεῖν τοῖσ λόγοισ.

ἀλλ’ εἰ δή τι Σιμμίασ ὅδε ἤ τισ ἄλλοσ ἔχει λέγειν, εὖ ἔχει μὴ κατασιγῆσαι· ὡσ οὐκ οἶδα εἰσ ὅντινά τισ ἄλλον καιρὸν ἀναβάλλοιτο ἢ τὸν νῦν παρόντα, περὶ τῶν τοιούτων βουλόμενοσ ἤ τι εἰπεῖν ἢ ἀκοῦσαι. ἀλλὰ μήν, ἦ δ’ ὃσ ὁ Σιμμίασ, οὐδ’ αὐτὸσ ἔχω ἔτι ὅπῃ ἀπιστῶ ἔκ γε τῶν λεγομένων·

ὧν οἱ λόγοι εἰσίν, καὶ τὴν ἀνθρωπίνην ἀσθένειαν ἀτιμάζων, ἀναγκάζομαι ἀπιστίαν ἔτι ἔχειν παρ’ ἐμαυτῷ περὶ τῶν εἰρημένων.

οὐ μόνον γ’, ἔφη, ὦ Σιμμία, ὁ Σωκράτησ, ἀλλὰ ταῦτά τε εὖ λέγεισ καὶ τάσ γε ὑποθέσεισ τὰσ πρώτασ, καὶ εἰ πισταὶ ὑμῖν εἰσιν, ὅμωσ ἐπισκεπτέαι σαφέστερον·

καὶ ἐὰν αὐτὰσ ἱκανῶσ διέλητε, ὡσ ἐγᾦμαι, ἀκολουθήσετε τῷ λόγῳ, καθ’ ὅσον δυνατὸν μάλιστ’ ἀνθρώπῳ ἐπακολουθῆσαι· κἂν τοῦτο αὐτὸ σαφὲσ γένηται, οὐδὲν ζητήσετε περαιτέρω. ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

ἀλλὰ τόδε γ’, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, δίκαιον διανοηθῆναι, ὅτι, εἴπερ ἡ ψυχὴ ἀθάνατοσ, ἐπιμελείασ δὴ δεῖται οὐχ ὑπὲρ τοῦ χρόνου τούτου μόνον ἐν ᾧ καλοῦμεν τὸ ζῆν, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ παντόσ, καὶ ὁ κίνδυνοσ νῦν δὴ καὶ δόξειεν ἂν δεινὸσ εἶναι, εἴ τισ αὐτῆσ ἀμελήσει.

εἰ μὲν γὰρ ἦν ὁ θάνατοσ τοῦ παντὸσ ἀπαλλαγή, ἑρ́μαιον ἂν ἦν τοῖσ κακοῖσ ἀποθανοῦσι τοῦ τε σώματοσ ἅμ’ ἀπηλλάχθαι καὶ τῆσ αὑτῶν κακίασ μετὰ τῆσ ψυχῆσ· νῦν δ’ ἐπειδὴ ἀθάνατοσ φαίνεται οὖσα, οὐδεμία ἂν εἰή αὐτῇ ἄλλη ἀποφυγὴ κακῶν οὐδὲ σωτηρία πλὴν τοῦ ὡσ βελτίστην τε καὶ φρονιμωτάτην γενέσθαι. οὐδὲν γὰρ ἄλλο ἔχουσα εἰσ Αἵδου ἡ ψυχὴ ἔρχεται πλὴν τῆσ παιδείασ τε καὶ τροφῆσ, ἃ δὴ καὶ μέγιστα λέγεται ὠφελεῖν ἢ βλάπτειν τὸν τελευτήσαντα εὐθὺσ ἐν ἀρχῇ τῆσ ἐκεῖσε πορείασ.

λέγεται δὲ οὕτωσ, ὡσ ἄρα τελευτήσαντα ἕκαστον ὁ ἑκάστου δαίμων, ὅσπερ ζῶντα εἰλήχει, οὗτοσ ἄγειν ἐπιχειρεῖ εἰσ δή τινα τόπον, οἷ δεῖ τοὺσ συλλεγέντασ διαδικασαμένουσ εἰσ Αἵδου πορεύεσθαι μετὰ ἡγεμόνοσ ἐκείνου ᾧ δὴ προστέτακται τοὺσ ἐνθένδε ἐκεῖσε πορεῦσαι· τυχόντασ δὲ ἐκεῖ ὧν δὴ τυχεῖν καὶ μείναντασ ὃν χρὴ χρόνον ἄλλοσ δεῦρο πάλιν ἡγεμὼν κομίζει ἐν πολλαῖσ χρόνου καὶ μακραῖσ περιόδοισ.

ἔστι δὲ ἄρα ἡ πορεία οὐχ ὡσ ὁ Αἰσχύλου Τήλεφοσ λέγει· ἐκεῖνοσ μὲν γὰρ ἁπλῆν οἶμόν φησιν εἰσ Αἵδου φέρειν, ἡ δ’ οὔτε ἁπλῆ οὔτε μία φαίνεταί μοι εἶναι. οὐδὲ γὰρ ἂν ἡγεμόνων ἔδει·

οὐ γάρ πού τισ ἂν διαμάρτοι οὐδαμόσε μιᾶσ ὁδοῦ οὔσησ. νῦν δὲ ἐοίκε σχίσεισ τε καὶ τριόδουσ πολλὰσ ἔχειν· ἀπὸ τῶν θυσιῶν τε καὶ νομίμων τῶν ἐνθάδε τεκμαιρόμενοσ λέγω. ἡ μὲν οὖν κοσμία τε καὶ φρόνιμοσ ψυχὴ ἕπεταί τε καὶ οὐκ ἀγνοεῖ τὰ παρόντα· ἡ δ’ ἐπιθυμητικῶσ τοῦ σώματοσ ἔχουσα, ὅπερ ἐν τῷ ἔμπροσθεν εἶπον, περὶ ἐκεῖνο πολὺν χρόνον ἐπτοημένη καὶ περὶ τὸν ὁρατὸν τόπον, πολλὰ ἀντιτείνασα καὶ πολλὰ παθοῦσα, βίᾳ καὶ μόγισ ὑπὸ τοῦ προστεταγμένου δαίμονοσ οἴχεται ἀγομένη. ἀφικομένην δὲ ὅθιπερ αἱ ἄλλαι, τὴν μὲν ἀκάθαρτον καί τι πεποιηκυῖαν τοιοῦτον, ἢ φόνων ἀδίκων ἡμμένην ἢ ἄλλ’ ἄττα τοιαῦτα εἰργασμένην, ἃ τούτων ἀδελφά τε καὶ ἀδελφῶν ψυχῶν ἔργα τυγχάνει ὄντα, ταύτην μὲν ἅπασ φεύγει τε καὶ ὑπεκτρέπεται καὶ οὔτε συνέμποροσ οὔτε ἡγεμὼν ἐθέλει γίγνεσθαι, αὐτὴ δὲ πλανᾶται ἐν πάσῃ ἐχομένη ἀπορίᾳ ἑώσ ἂν δή τινεσ χρόνοι γένωνται, ὧν ἐλθόντων ὑπ’ ἀνάγκησ φέρεται εἰσ τὴν αὐτῇ πρέπουσαν οἴκησιν·

ἡ δὲ καθαρῶσ τε καὶ μετρίωσ τὸν βίον διεξελθοῦσα, καὶ συνεμπόρων καὶ ἡγεμόνων θεῶν τυχοῦσα, ᾤκησεν τὸν αὐτῇ ἑκάστη τόπον προσήκοντα.

εἰσὶν δὲ πολλοὶ καὶ θαυμαστοὶ τῆσ γῆσ τόποι, καὶ αὐτὴ οὔτε οἱά οὔτε ὅση δοξάζεται ὑπὸ τῶν περὶ γῆσ εἰωθότων λέγειν, ὡσ ἐγὼ ὑπό τινοσ πέπεισμαι. καὶ ὁ Σιμμίασ, πῶσ ταῦτα, ἔφη, λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ;

περὶ γάρ τοι γῆσ καὶ αὐτὸσ πολλὰ δὴ ἀκήκοα, οὐ μέντοι ταῦτα ἃ σὲ πείθει· ἡδέωσ οὖν ἂν ἀκούσαιμι. ἀλλὰ μέντοι, ὦ Σιμμία, οὐχ ἡ Γλαύκου τέχνη γέ μοι δοκεῖ εἶναι διηγήσασθαι ἅ γ’ ἐστίν·

ὡσ μέντοι ἀληθῆ, χαλεπώτερόν μοι φαίνεται ἢ κατὰ τὴν Γλαύκου τέχνην, καὶ ἅμα μὲν ἐγὼ ἴσωσ οὐδ’ ἂν οἱο͂́σ τε εἰήν, ἅμα δέ, εἰ καὶ ἠπιστάμην, ὁ βίοσ μοι δοκεῖ ὁ ἐμόσ, ὦ Σιμμία, τῷ μήκει τοῦ λόγου οὐκ ἐξαρκεῖν. πέπεισμαι εἶναι, καὶ τοὺσ τόπουσ αὐτῆσ οὐδέν με κωλύει λέγειν.

ἀλλ’, ἔφη ὁ Σιμμίασ, καὶ ταῦτα ἀρκεῖ.

πέπεισμαι τοίνυν, ἦ δ’ ὅσ, ἐγὼ ὡσ πρῶτον μέν, εἰ ἔστιν ἐν μέσῳ τῷ οὐρανῷ περιφερὴσ οὖσα, μηδὲν αὐτῇ δεῖν μήτε ἀέροσ πρὸσ τὸ μὴ πεσεῖν μήτε ἄλλησ ἀνάγκησ μηδεμιᾶσ τοιαύτησ, ἀλλὰ ἱκανὴν εἶναι αὐτὴν ἴσχειν τὴν ὁμοιότητα τοῦ οὐρανοῦ αὐτοῦ ἑαυτῷ πάντῃ καὶ τῆσ γῆσ αὐτῆσ τὴν ἰσορροπίαν·

ἰσόρροπον γὰρ πρᾶγμα ὁμοίου τινὸσ ἐν μέσῳ τεθὲν οὐχ ἕξει μᾶλλον οὐδ’ ἧττον οὐδαμόσε κλιθῆναι, ὁμοίωσ δ’ ἔχον ἀκλινὲσ μενεῖ.

πρῶτον μὲν τοίνυν, ἦ δ’ ὅσ, τοῦτο πέπεισμαι. καὶ ὀρθῶσ γε, ἔφη ὁ Σιμμίασ.

ἔτι τοίνυν, ἔφη, πάμμεγά τι εἶναι αὐτό, καὶ ἡμᾶσ οἰκεῖν τοὺσ μέχρι Ἡρακλείων στηλῶν ἀπὸ Φάσιδοσ ἐν σμικρῷ τινι μορίῳ, ὥσπερ περὶ τέλμα μύρμηκασ ἢ βατράχουσ περὶ τὴν θάλατταν οἰκοῦντασ, καὶ ἄλλουσ ἄλλοθι πολλοὺσ ἐν πολλοῖσι τοιούτοισ τόποισ οἰκεῖν.

εἶναι γὰρ πανταχῇ περὶ τὴν γῆν πολλὰ κοῖλα καὶ παντοδαπὰ καὶ τὰσ ἰδέασ καὶ τὰ μεγέθη, εἰσ ἃ συνερρυηκέναι τό τε ὕδωρ καὶ τὴν ὁμίχλην καὶ τὸν ἀέρα· αὐτὴν δὲ τὴν γῆν καθαρὰν ἐν καθαρῷ κεῖσθαι τῷ οὐρανῷ ἐν ᾧπέρ ἐστι τὰ ἄστρα, ὃν δὴ αἰθέρα ὀνομάζειν τοὺσ πολλοὺσ τῶν περὶ τὰ τοιαῦτα εἰωθότων λέγειν·

οὗ δὴ ὑποστάθμην ταῦτα εἶναι καὶ συρρεῖν ἀεὶ εἰσ τὰ κοῖλα τῆσ γῆσ.

ἡμᾶσ οὖν οἰκοῦντασ ἐν τοῖσ κοίλοισ αὐτῆσ λεληθέναι καὶ οἰέσθαι ἄνω ἐπὶ τῆσ γῆσ οἰκεῖν, ὥσπερ ἂν εἴ τισ ἐν μέσῳ τῷ πυθμένι τοῦ πελάγουσ οἰκῶν οἰοίτό τε ἐπὶ τῆσ θαλάττησ οἰκεῖν καὶ διὰ τοῦ ὕδατοσ ὁρῶν τὸν ἥλιον καὶ τὰ ἄλλα ἄστρα τὴν θάλατταν ἡγοῖτο οὐρανὸν εἶναι, διὰ δὲ βραδυτῆτά τε καὶ ἀσθένειαν μηδεπώποτε ἐπὶ τὰ ἄκρα τῆσ θαλάττησ ἀφιγμένοσ μηδὲ ἑωρακὼσ εἰή, ἐκδὺσ καὶ ἀνακύψασ ἐκ τῆσ θαλάττησ εἰσ τὸν ἐνθάδε τόπον, ὅσῳ καθαρώτεροσ καὶ καλλίων τυγχάνει ὢν τοῦ παρὰ σφίσι, μηδὲ ἄλλου ἀκηκοὼσ εἰή τοῦ ἑωρακότοσ. ταὐτὸν δὴ τοῦτο καὶ ἡμᾶσ πεπονθέναι·

οἰκοῦντασ γὰρ ἔν τινι κοίλῳ τῆσ γῆσ οἰέσθαι ἐπάνω αὐτῆσ οἰκεῖν, καὶ τὸν ἀέρα οὐρανὸν καλεῖν, ὡσ διὰ τούτου οὐρανοῦ ὄντοσ τὰ ἄστρα χωροῦντα· τὸ δὲ εἶναι ταὐτόν, ὑπ’ ἀσθενείασ καὶ βραδυτῆτοσ οὐχ οἱούσ τε εἶναι ἡμᾶσ διεξελθεῖν ἐπ’ ἔσχατον τὸν ἀέρα· ἐπεί, εἴ τισ αὐτοῦ ἐπ’ ἄκρα ἔλθοι ἢ πτηνὸσ γενόμενοσ ἀνάπτοιτο, κατιδεῖν <ἂν> ἀνακύψαντα, ὥσπερ ἐνθάδε οἱ ἐκ τῆσ θαλάττησ ἰχθύεσ ἀνακύπτοντεσ ὁρῶσι τὰ ἐνθάδε, οὕτωσ ἄν τινα καὶ τὰ ἐκεῖ κατιδεῖν, καὶ εἰ ἡ φύσισ ἱκανὴ εἰή ἀνασχέσθαι θεωροῦσα, γνῶναι ἂν ὅτι ἐκεῖνόσ ἐστιν ὁ ἀληθῶσ οὐρανὸσ καὶ τὸ ἀληθινὸν φῶσ καὶ ἡ ὡσ ἀληθῶσ γῆ.

ἥδε μὲν γὰρ ἡ γῆ καὶ οἱ λίθοι καὶ ἅπασ ὁ τόποσ ὁ ἐνθάδε διεφθαρμένα ἐστὶν καὶ καταβεβρωμένα, ὥσπερ τὰ ἐν τῇ θαλάττῃ ὑπὸ τῆσ ἅλμησ, καὶ οὔτε φύεται ἄξιον λόγου οὐδὲν ἐν τῇ θαλάττῃ, οὔτε τέλειον ὡσ ἔποσ εἰπεῖν οὐδέν ἐστι, σήραγγεσ δὲ καὶ ἄμμοσ καὶ πηλὸσ ἀμήχανοσ καὶ βόρβοροί εἰσιν, ὅπου ἂν καὶ ἡ γῆ ᾖ, καὶ πρὸσ τὰ παρ’ ἡμῖν κάλλη κρίνεσθαι οὐδ’ ὁπωστιοῦν ἄξια. ἐκεῖνα δὲ αὖ τῶν παρ’ ἡμῖν πολὺ ἂν ἔτι πλέον φανείη διαφέρειν·

εἰ γὰρ δὴ καὶ μῦθον λέγειν καλόν, ἄξιον ἀκοῦσαι, ὦ Σιμμία, οἱᾶ τυγχάνει τὰ ἐπὶ τῆσ γῆσ ὑπὸ τῷ οὐρανῷ ὄντα.

ἀλλὰ μήν, ἔφη ὁ Σιμμίασ, ὦ Σώκρατεσ, ἡμεῖσ γε τούτου τοῦ μύθου ἡδέωσ ἂν ἀκούσαιμεν.

λέγεται τοίνυν, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, πρῶτον μὲν εἶναι τοιαύτη ἡ γῆ αὐτὴ ἰδεῖν, εἴ τισ ἄνωθεν θεῷτο, ὥσπερ αἱ δωδεκάσκυτοι σφαῖραι, ποικίλη, χρώμασιν διειλημμένη, ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε εἶναι χρώματα ὥσπερ δείγματα, οἷσ δὴ οἱ γραφῆσ καταχρῶνται.

ἐκεῖ δὲ πᾶσαν τὴν γῆν ἐκ τοιούτων εἶναι, καὶ πολὺ ἔτι ἐκ λαμπροτέρων καὶ καθαρωτέρων ἢ τούτων·

τὴν μὲν γὰρ ἁλουργῆ εἶναι καὶ θαυμαστὴν τὸ κάλλοσ, τὴν δὲ χρυσοειδῆ, τὴν δὲ ὅση λευκὴ γύψου ἢ χιόνοσ λευκοτέραν, καὶ ἐκ τῶν ἄλλων χρωμάτων συγκειμένην ὡσαύτωσ, καὶ ἔτι πλειόνων καὶ καλλιόνων ἢ ὅσα ἡμεῖσ ἑωράκαμεν. καὶ γὰρ αὐτὰ ταῦτα τὰ κοῖλα αὐτῆσ, ὕδατόσ τε καὶ ἀέροσ ἔκπλεα ὄντα, χρώματόσ τι εἶδοσ παρέχεσθαι στίλβοντα ἐν τῇ τῶν ἄλλων χρωμάτων ποικιλίᾳ, ὥστε ἕν τι αὐτῆσ εἶδοσ συνεχὲσ ποικίλον φαντάζεσθαι. ἐν δὲ ταύτῃ οὔσῃ τοιαύτῃ ἀνὰ λόγον τὰ φυόμενα φύεσθαι, δένδρα τε καὶ ἄνθη καὶ τοὺσ καρπούσ·

καὶ αὖ τὰ ὄρη ὡσαύτωσ καὶ τοὺσ λίθουσ ἔχειν ἀνὰ τὸν αὐτὸν λόγον τήν τε λειότητα καὶ τὴν διαφάνειαν καὶ τὰ χρώματα καλλίω· ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε λιθίδια εἶναι ταῦτα τὰ ἀγαπώμενα μόρια, σάρδιά τε καὶ ἰάσπιδασ καὶ σμαράγδουσ καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα· ἐκεῖ δὲ οὐδὲν ὅτι οὐ τοιοῦτον εἶναι καὶ ἔτι τούτων καλλίω.

τὸ δ’ αἴτιον τούτου εἶναι ὅτι ἐκεῖνοι οἱ λίθοι εἰσὶ καθαροὶ καὶ οὐ κατεδηδεσμένοι οὐδὲ διεφθαρμένοι ὥσπερ οἱ ἐνθάδε ὑπὸ σηπεδόνοσ καὶ ἅλμησ ὑπὸ τῶν δεῦρο συνερρυηκότων, ἃ καὶ λίθοισ καὶ γῇ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ζῴοισ τε καὶ φυτοῖσ αἴσχη τε καὶ νόσουσ παρέχει. τὴν δὲ γῆν αὐτὴν κεκοσμῆσθαι τούτοισ τε ἅπασι καὶ ἔτι χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ καὶ τοῖσ ἄλλοισ αὖ τοῖσ τοιούτοισ. ἐκφανῆ γὰρ αὐτὰ πεφυκέναι, ὄντα πολλὰ πλήθει καὶ μεγάλα καὶ πανταχοῦ τῆσ γῆσ, ὥστε αὐτὴν ἰδεῖν εἶναι θέαμα εὐδαιμόνων θεατῶν.

ζῷα δ’ ἐπ’ αὐτῇ εἶναι ἄλλα τε πολλὰ καὶ ἀνθρώπουσ, τοὺσ μὲν ἐν μεσογαίᾳ οἰκοῦντασ, τοὺσ δὲ περὶ τὸν ἀέρα ὥσπερ ἡμεῖσ περὶ τὴν θάλατταν, τοὺσ δ’ ἐν νήσοισ ἃσ περιρρεῖν τὸν ἀέρα πρὸσ τῇ ἠπείρῳ οὔσασ· καὶ ἑνὶ λόγῳ, ὅπερ ἡμῖν τὸ ὕδωρ τε καὶ ἡ θάλαττά ἐστι πρὸσ τὴν ἡμετέραν χρείαν, τοῦτο ἐκεῖ τὸν ἀέρα, ὃ δὲ ἡμῖν ἀήρ, ἐκείνοισ τὸν αἰθέρα. τὰσ δὲ ὡρ́ασ αὐτοῖσ κρᾶσιν ἔχειν τοιαύτην ὥστε ἐκείνουσ ἀνόσουσ εἶναι καὶ χρόνον τε ζῆν πολὺ πλείω τῶν ἐνθάδε, καὶ ὄψει καὶ ἀκοῇ καὶ φρονήσει καὶ πᾶσι τοῖσ τοιούτοισ ἡμῶν ἀφεστάναι τῇ αὐτῇ ἀποστάσει ᾗπερ ἀήρ τε ὕδατοσ ἀφέστηκεν καὶ αἰθὴρ ἀέροσ πρὸσ καθαρότητα.

καὶ δὴ καὶ θεῶν ἄλση τε καὶ ἱερὰ αὐτοῖσ εἶναι, ἐν οἷσ τῷ ὄντι οἰκητὰσ θεοὺσ εἶναι, καὶ φήμασ τε καὶ μαντείασ καὶ αἰσθήσεισ τῶν θεῶν καὶ τοιαύτασ συνουσίασ γίγνεσθαι αὐτοῖσ πρὸσ αὐτούσ· καὶ τόν γε ἥλιον καὶ σελήνην καὶ ἄστρα ὁρᾶσθαι ὑπ’ αὐτῶν οἱᾶ τυγχάνει ὄντα, καὶ τὴν ἄλλην εὐδαιμονίαν τούτων ἀκόλουθον εἶναι.

καὶ ὅλην μὲν δὴ τὴν γῆν οὕτω πεφυκέναι καὶ τὰ περὶ τὴν γῆν·

τόπουσ δ’ ἐν αὐτῇ εἶναι κατὰ τὰ ἔγκοιλα αὐτῆσ κύκλῳ περὶ ὅλην πολλούσ, τοὺσ μὲν βαθυτέρουσ καὶ ἀναπεπταμένουσ μᾶλλον ἢ ἐν ᾧ ἡμεῖσ οἰκοῦμεν, τοὺσ δὲ βαθυτέρουσ ὄντασ τὸ χάσμα αὐτοὺσ ἔλαττον ἔχειν τοῦ παρ’ ἡμῖν τόπου, ἔστι δ’ οὓσ καὶ βραχυτέρουσ τῷ βάθει τοῦ ἐνθάδε εἶναι καὶ πλατυτέρουσ. τούτουσ δὲ πάντασ ὑπὸ γῆν εἰσ ἀλλήλουσ συντετρῆσθαί τε πολλαχῇ καὶ κατὰ στενότερα καὶ εὐρύτερα καὶ διεξόδουσ ἔχειν, ᾗ πολὺ μὲν ὕδωρ ῥεῖν ἐξ ἀλλήλων εἰσ ἀλλήλουσ ὥσπερ εἰσ κρατῆρασ, καὶ ἀενάων ποταμῶν ἀμήχανα μεγέθη ὑπὸ τὴν γῆν καὶ θερμῶν ὑδάτων καὶ ψυχρῶν, πολὺ δὲ πῦρ καὶ πυρὸσ μεγάλουσ ποταμούσ, πολλοὺσ δὲ ὑγροῦ πηλοῦ καὶ καθαρωτέρου καὶ βορβορωδεστέρου, ὥσπερ ἐν Σικελίᾳ οἱ πρὸ τοῦ ῥύακοσ πηλοῦ ῥέοντεσ ποταμοὶ καὶ αὐτὸσ ὁ ῥύαξ·

ὧν δὴ καὶ ἑκάστουσ τοὺσ τόπουσ πληροῦσθαι, ὡσ ἂν ἑκάστοισ τύχῃ ἑκάστοτε ἡ περιρροὴ γιγνομένη.

ταῦτα δὲ πάντα κινεῖν ἄνω καὶ κάτω ὥσπερ αἰώραν τινὰ ἐνοῦσαν ἐν τῇ γῇ· ἔστι δὲ ἄρα αὕτη ἡ αἰώρα διὰ φύσιν τοιάνδε τινά. ἕν τι τῶν χασμάτων τῆσ γῆσ ἄλλωσ τε μέγιστον τυγχάνει ὂν καὶ διαμπερὲσ τετρημένον δι’ ὅλησ τῆσ γῆσ, τοῦτο ὅπερ Ὅμηροσ εἶπε, λέγων αὐτότῆλε μάλ’, ᾗχι βάθιστον ὑπὸ χθονόσ ἐστι βέρεθρον· ὃ καὶ ἄλλοθι καὶ ἐκεῖνοσ καὶ ἄλλοι πολλοὶ τῶν ποιητῶν Τάρταρον κεκλήκασιν.

εἰσ γὰρ τοῦτο τὸ χάσμα συρρέουσί τε πάντεσ οἱ ποταμοὶ καὶ ἐκ τούτου πάλιν ἐκρέουσιν· γίγνονται δὲ ἕκαστοι τοιοῦτοι δι’ οἱάσ ἂν καὶ τῆσ γῆσ ῥέωσιν. ἡ δὲ αἰτία ἐστὶν τοῦ ἐκρεῖν τε ἐντεῦθεν καὶ εἰσρεῖν πάντα τὰ ῥεύματα, ὅτι πυθμένα οὐκ ἔχει οὐδὲ βάσιν τὸ ὑγρὸν τοῦτο. αἰωρεῖται δὴ καὶ κυμαίνει ἄνω καὶ κάτω, καὶ ὁ ἀὴρ καὶ τὸ πνεῦμα τὸ περὶ αὐτὸ ταὐτὸν ποιεῖ·

συνέπεται γὰρ αὐτῷ καὶ ὅταν εἰσ τὸ ἐπ’ ἐκεῖνα τῆσ γῆσ ὁρμήσῃ καὶ ὅταν εἰσ τὸ ἐπὶ τάδε, καὶ ὥσπερ τῶν ἀναπνεόντων ἀεὶ ἐκπνεῖ τε καὶ ἀναπνεῖ ῥέον τὸ πνεῦμα, οὕτω καὶ ἐκεῖ συναιωρούμενον τῷ ὑγρῷ τὸ πνεῦμα δεινούσ τινασ ἀνέμουσ καὶ ἀμηχάνουσ παρέχεται καὶ εἰσιὸν καὶ ἐξιόν. ὅταν τε οὖν ὑποχωρήσῃ τὸ ὕδωρ εἰσ τὸν τόπον τὸν δὴ κάτω καλούμενον, τοῖσ κατ’ ἐκεῖνα τὰ ῥεύματα διὰ τῆσ γῆσ εἰσρεῖ τε καὶ πληροῖ αὐτὰ ὥσπερ οἱ ἐπαντλοῦντεσ· ὅταν τε αὖ ἐκεῖθεν μὲν ἀπολίπῃ, δεῦρο δὲ ὁρμήσῃ, τὰ ἐνθάδε πληροῖ αὖθισ, τὰ δὲ πληρωθέντα ῥεῖ διὰ τῶν ὀχετῶν καὶ διὰ τῆσ γῆσ, καὶ εἰσ τοὺσ τόπουσ ἕκαστα ἀφικνούμενα, εἰσ οὓσ ἑκάστοισ ὡδοποίηται, θαλάττασ τε καὶ λίμνασ καὶ ποταμοὺσ καὶ κρήνασ ποιεῖ·

ἐντεῦθεν δὲ πάλιν δυόμενα κατὰ τῆσ γῆσ, τὰ μὲν μακροτέρουσ τόπουσ περιελθόντα καὶ πλείουσ, τὰ δὲ ἐλάττουσ καὶ βραχυτέρουσ, πάλιν εἰσ τὸν Τάρταρον ἐμβάλλει, τὰ μὲν πολὺ κατωτέρω <ἢ> ᾗ ἐπηντλεῖτο, τὰ δὲ ὀλίγον· πάντα δὲ ὑποκάτω εἰσρεῖ τῆσ ἐκροῆσ, καὶ ἔνια μὲν καταντικρὺ <ἢ> ᾗ εἰσρεῖ ἐξέπεσεν, ἔνια δὲ κατὰ τὸ αὐτὸ μέροσ·

ἔστι δὲ ἃ παντάπασιν κύκλῳ περιελθόντα, ἢ ἅπαξ ἢ καὶ πλεονάκισ περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν ὥσπερ οἱ ὄφεισ, εἰσ τὸ δυνατὸν κάτω καθέντα πάλιν ἐμβάλλει. δυνατὸν δέ ἐστιν ἑκατέρωσε μέχρι τοῦ μέσου καθιέναι, πέρα δ’ οὔ·

ἄναντεσ γὰρ ἀμφοτέροισ τοῖσ ῥεύμασι τὸ ἑκατέρωθεν γίγνεται μέροσ. τὰ μὲν οὖν δὴ ἄλλα πολλά τε καὶ μεγάλα καὶ παντοδαπὰ ῥεύματά ἐστι·

τυγχάνει δ’ ἄρα ὄντα ἐν τούτοισ τοῖσ πολλοῖσ τέτταρ’ ἄττα ῥεύματα, ὧν τὸ μὲν μέγιστον καὶ ἐξωτάτω ῥέον περὶ κύκλῳ ὁ καλούμενοσ Ὠκεανόσ ἐστιν, τούτου δὲ καταντικρὺ καὶ ἐναντίωσ ῥέων Ἀχέρων, ὃσ δι’ ἐρήμων τε τόπων ῥεῖ ἄλλων καὶ δὴ καὶ ὑπὸ γῆν ῥέων εἰσ τὴν λίμνην ἀφικνεῖται τὴν Ἀχερουσιάδα, οὗ αἱ τῶν τετελευτηκότων ψυχαὶ τῶν πολλῶν ἀφικνοῦνται καί τινασ εἱμαρμένουσ χρόνουσ μείνασαι, αἱ μὲν μακροτέρουσ, αἱ δὲ βραχυτέρουσ, πάλιν ἐκπέμπονται εἰσ τὰσ τῶν ζῴων γενέσεισ. τρίτοσ δὲ ποταμὸσ τούτων κατὰ μέσον ἐκβάλλει, καὶ ἐγγὺσ τῆσ ἐκβολῆσ ἐκπίπτει εἰσ τόπον μέγαν πυρὶ πολλῷ καόμενον, καὶ λίμνην ποιεῖ μείζω τῆσ παρ’ ἡμῖν θαλάττησ, ζέουσαν ὕδατοσ καὶ πηλοῦ·

ἐντεῦθεν δὲ χωρεῖ κύκλῳ θολερὸσ καὶ πηλώδησ, περιελιττόμενοσ δὲ τῇ γῇ ἄλλοσέ τε ἀφικνεῖται καὶ παρ’ ἔσχατα τῆσ Ἀχερουσιάδοσ λίμνησ, οὐ συμμειγνύμενοσ τῷ ὕδατι· περιελιχθεὶσ δὲ πολλάκισ ὑπὸ γῆσ ἐμβάλλει κατωτέρω τοῦ Ταρτάρου·

οὗτοσ δ’ ἐστὶν ὃν ἐπονομάζουσιν Πυριφλεγέθοντα, οὗ καὶ οἱ ῥύακεσ ἀποσπάσματα ἀναφυσῶσιν ὅπῃ ἂν τύχωσι τῆσ γῆσ. τούτου δὲ αὖ καταντικρὺ ὁ τέταρτοσ ἐκπίπτει εἰσ τόπον πρῶτον δεινόν τε καὶ ἄγριον, ὡσ λέγεται, χρῶμα δ’ ἔχοντα ὅλον οἱο͂ν ὁ κυανόσ, ὃν δὴ ἐπονομάζουσι Στύγιον, καὶ τὴν λίμνην ἣν ποιεῖ ὁ ποταμὸσ ἐμβάλλων, Στύγα· ὁ δ’ ἐμπεσὼν ἐνταῦθα καὶ δεινὰσ δυνάμεισ λαβὼν ἐν τῷ ὕδατι, δὺσ κατὰ τῆσ γῆσ, περιελιττόμενοσ χωρεῖ ἐναντίοσ τῷ Πυριφλεγέθοντι καὶ ἀπαντᾷ ἐν τῇ Ἀχερουσιάδι λίμνῃ ἐξ ἐναντίασ·

καὶ οὐδὲ τὸ τούτου ὕδωρ οὐδενὶ μείγνυται, ἀλλὰ καὶ οὗτοσ κύκλῳ περιελθὼν ἐμβάλλει εἰσ τὸν Τάρταρον ἐναντίοσ τῷ Πυριφλεγέθοντι· ὄνομα δὲ τούτῳ ἐστίν, ὡσ οἱ ποιηταὶ λέγουσιν, κωκυτόσ. τούτων δὲ οὕτωσ πεφυκότων, ἐπειδὰν ἀφίκωνται οἱ τετελευτηκότεσ εἰσ τὸν τόπον οἷ ὁ δαίμων ἕκαστον κομίζει, πρῶτον μὲν διεδικάσαντο οἵ τε καλῶσ καὶ ὁσίωσ βιώσαντεσ καὶ οἱ μή.

καὶ οἳ μὲν ἂν δόξωσι μέσωσ βεβιωκέναι, πορευθέντεσ ἐπὶ τὸν Ἀχέροντα, ἀναβάντεσ ἃ δὴ αὐτοῖσ ὀχήματά ἐστιν, ἐπὶ τούτων ἀφικνοῦνται εἰσ τὴν λίμνην, καὶ ἐκεῖ οἰκοῦσί τε καὶ καθαιρόμενοι τῶν τε ἀδικημάτων διδόντεσ δίκασ ἀπολύονται, εἴ τίσ τι ἠδίκηκεν, τῶν τε εὐεργεσιῶν τιμὰσ φέρονται κατὰ τὴν ἀξίαν ἕκαστοσ· οἳ δ’ ἂν δόξωσιν ἀνιάτωσ ἔχειν διὰ τὰ μεγέθη τῶν ἁμαρτημάτων, ἢ ἱεροσυλίασ πολλὰσ καὶ μεγάλασ ἢ φόνουσ ἀδίκουσ καὶ παρανόμουσ πολλοὺσ ἐξειργασμένοι ἢ ἄλλα ὅσα τοιαῦτα τυγχάνει ὄντα, τούτουσ δὲ ἡ προσήκουσα μοῖρα ῥίπτει εἰσ τὸν Τάρταρον, ὅθεν οὔποτε ἐκβαίνουσιν.

οἳ δ’ ἂν ἰάσιμα μὲν μεγάλα δὲ δόξωσιν ἡμαρτηκέναι ἁμαρτήματα, οἱο͂ν πρὸσ πατέρα ἢ μητέρα ὑπ’ ὀργῆσ βίαιόν τι πράξαντεσ, καὶ μεταμέλον αὐτοῖσ τὸν ἄλλον βίον βιῶσιν, ἢ ἀνδροφόνοι τοιούτῳ τινὶ ἄλλῳ τρόπῳ γένωνται, τούτουσ δὲ ἐμπεσεῖν μὲν εἰσ τὸν Τάρταρον ἀνάγκη, ἐμπεσόντασ δὲ αὐτοὺσ καὶ ἐνιαυτὸν ἐκεῖ γενομένουσ ἐκβάλλει τὸ κῦμα, τοὺσ μὲν ἀνδροφόνουσ κατὰ τὸν Κωκυτόν, τοὺσ δὲ πατραλοίασ καὶ μητραλοίασ κατὰ τὸν Πυριφλεγέθοντα· ἐπειδὰν δὲ φερόμενοι γένωνται κατὰ τὴν λίμνην τὴν Ἀχερουσιάδα, ἐνταῦθα βοῶσί τε καὶ καλοῦσιν, οἱ μὲν οὓσ ἀπέκτειναν, οἱ δὲ οὓσ ὕβρισαν, καλέσαντεσ δ’ ἱκετεύουσι καὶ δέονται ἐᾶσαι σφᾶσ ἐκβῆναι εἰσ τὴν λίμνην καὶ δέξασθαι, καὶ ἐὰν μὲν πείσωσιν, ἐκβαίνουσί τε καὶ λήγουσι τῶν κακῶν, εἰ δὲ μή, φέρονται αὖθισ εἰσ τὸν Τάρταρον καὶ ἐκεῖθεν πάλιν εἰσ τοὺσ ποταμούσ, καὶ ταῦτα πάσχοντεσ οὐ πρότερον παύονται πρὶν ἂν πείσωσιν οὓσ ἠδίκησαν·

αὕτη γὰρ ἡ δίκη ὑπὸ τῶν δικαστῶν αὐτοῖσ ἐτάχθη.

οἳ δὲ δὴ ἂν δόξωσι διαφερόντωσ πρὸσ τὸ ὁσίωσ βιῶναι, οὗτοί εἰσιν οἱ τῶνδε μὲν τῶν τόπων τῶν ἐν τῇ γῇ ἐλευθερούμενοί τε καὶ ἀπαλλαττόμενοι ὥσπερ δεσμωτηρίων, ἄνω δὲ εἰσ τὴν καθαρὰν οἴκησιν ἀφικνούμενοι καὶ ἐπὶ γῆσ οἰκιζόμενοι. τούτων δὲ αὐτῶν οἱ φιλοσοφίᾳ ἱκανῶσ καθηράμενοι ἄνευ τε σωμάτων ζῶσι τὸ παράπαν εἰσ τὸν ἔπειτα χρόνον, καὶ εἰσ οἰκήσεισ ἔτι τούτων καλλίουσ ἀφικνοῦνται, ἃσ οὔτε ῥᾴδιον δηλῶσαι οὔτε ὁ χρόνοσ ἱκανὸσ ἐν τῷ παρόντι.

ἀλλὰ τούτων δὴ ἕνεκα χρὴ ὧν διεληλύθαμεν, ὦ Σιμμία, πᾶν ποιεῖν ὥστε ἀρετῆσ καὶ φρονήσεωσ ἐν τῷ βίῳ μετασχεῖν· καλὸν γὰρ τὸ ἆθλον καὶ ἡ ἐλπὶσ μεγάλη. τὸ μὲν οὖν ταῦτα διισχυρίσασθαι οὕτωσ ἔχειν ὡσ ἐγὼ διελήλυθα, οὐ πρέπει νοῦν ἔχοντι ἀνδρί·

ὅτι μέντοι ἢ ταῦτ’ ἐστὶν ἢ τοιαῦτ’ ἄττα περὶ τὰσ ψυχὰσ ἡμῶν καὶ τὰσ οἰκήσεισ, ἐπείπερ ἀθάνατόν γε ἡ ψυχὴ φαίνεται οὖσα, τοῦτο καὶ πρέπειν μοι δοκεῖ καὶ ἄξιον κινδυνεῦσαι οἰομένῳ οὕτωσ ἔχειν ‐ καλὸσ γὰρ ὁ κίνδυνοσ ‐ καὶ χρὴ τὰ τοιαῦτα ὥσπερ ἐπᾴδειν ἑαυτῷ, διὸ δὴ ἔγωγε καὶ πάλαι μηκύνω τὸν μῦθον. ἄνδρα ὅστισ ἐν τῷ βίῳ τὰσ μὲν ἄλλασ ἡδονὰσ τὰσ περὶ τὸ σῶμα καὶ τοὺσ κόσμουσ εἰάσε χαίρειν, ὡσ ἀλλοτρίουσ τε ὄντασ, καὶ πλέον θάτερον ἡγησάμενοσ ἀπεργάζεσθαι, τὰσ δὲ περὶ τὸ μανθάνειν ἐσπούδασέ τε καὶ κοσμήσασ τὴν ψυχὴν οὐκ ἀλλοτρίῳ ἀλλὰ τῷ αὐτῆσ κόσμῳ, σωφροσύνῃ τε καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνδρείᾳ καὶ ἐλευθερίᾳ καὶ ἀληθείᾳ, οὕτω περιμένει τὴν εἰσ Αἵδου πορείαν ὡσ πορευσόμενοσ ὅταν ἡ εἱμαρμένη καλῇ.

ὑμεῖσ μὲν οὖν, ἔφη, ὦ Σιμμία τε καὶ Κέβησ καὶ οἱ ἄλλοι, εἰσ αὖθισ ἔν τινι χρόνῳ ἕκαστοι πορεύσεσθε· ἐμὲ δὲ νῦν ἤδη καλεῖ, φαίη ἂν ἀνὴρ τραγικόσ, ἡ εἱμαρμένη, καὶ σχεδόν τί μοι ὡρ́α τραπέσθαι πρὸσ τὸ λουτρόν·

δοκεῖ γὰρ δὴ βέλτιον εἶναι λουσάμενον πιεῖν τὸ φάρμακον καὶ μὴ πράγματα ταῖσ γυναιξὶ παρέχειν νεκρὸν λούειν. ταῦτα δὴ εἰπόντοσ αὐτοῦ ὁ Κρίτων, εἰε͂ν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ·

τί δὲ τούτοισ ἢ ἐμοὶ ἐπιστέλλεισ ἢ περὶ τῶν παίδων ἢ περὶ ἄλλου του, ὅτι ἄν σοι ποιοῦντεσ ἡμεῖσ ἐν χάριτι μάλιστα ποιοῖμεν; ἅπερ ἀεὶ λέγω, ἔφη, ὦ Κρίτων, οὐδὲν καινότερον·

ὅτι ὑμῶν αὐτῶν ἐπιμελούμενοι ὑμεῖσ καὶ ἐμοὶ καὶ τοῖσ ἐμοῖσ καὶ ὑμῖν αὐτοῖσ ἐν χάριτι ποιήσετε ἅττ’ ἂν ποιῆτε, κἂν μὴ νῦν ὁμολογήσητε· ἐν τῷ παρόντι καὶ σφόδρα, οὐδὲν πλέον ποιήσετε.

ταῦτα μὲν τοίνυν προθυμησόμεθα, ἔφη, οὕτω ποιεῖν·

θάπτωμεν δέ σε τίνα τρόπον; ὅπωσ ἄν, ἔφη, βούλησθε, ἐάνπερ γε λάβητέ με καὶ μὴ ἐκφύγω ὑμᾶσ.

γελάσασ δὲ ἅμα ἡσυχῇ καὶ πρὸσ ἡμᾶσ ἀποβλέψασ εἶπεν· οὐ πείθω, ὦ ἄνδρεσ, Κρίτωνα, ὡσ ἐγώ εἰμι οὗτοσ Σωκράτησ, ὁ νυνὶ διαλεγόμενοσ καὶ διατάττων ἕκαστον τῶν λεγομένων, ἀλλ’ οἰέταί με ἐκεῖνον εἶναι ὃν ὄψεται ὀλίγον ὕστερον νεκρόν, καὶ ἐρωτᾷ δὴ πῶσ με θάπτῃ. ὅτι δὲ ἐγὼ πάλαι πολὺν λόγον πεποίημαι, ὡσ, ἐπειδὰν πίω τὸ φάρμακον, οὐκέτι ὑμῖν παραμενῶ, ἀλλ’ οἰχήσομαι ἀπιὼν εἰσ μακάρων δή τινασ εὐδαιμονίασ, ταῦτά μοι δοκῶ αὐτῷ ἄλλωσ λέγειν, παραμυθούμενοσ ἅμα μὲν ὑμᾶσ, ἅμα δ’ ἐμαυτόν. ἐγγυήσασθε οὖν με πρὸσ Κρίτωνα, ἔφη, τὴν ἐναντίαν ἐγγύην ἢ ἣν οὗτοσ πρὸσ τοὺσ δικαστὰσ ἠγγυᾶτο. οὗτοσ μὲν γὰρ ἦ μὴν παραμενεῖν·

ὑμεῖσ δὲ ἦ μὴν μὴ παραμενεῖν ἐγγυήσασθε ἐπειδὰν ἀποθάνω, ἀλλὰ οἰχήσεσθαι ἀπιόντα, ἵνα Κρίτων ῥᾷον φέρῃ, καὶ μὴ ὁρῶν μου τὸ σῶμα ἢ καόμενον ἢ κατορυττόμενον ἀγανακτῇ ὑπὲρ ἐμοῦ ὡσ δεινὰ πάσχοντοσ, μηδὲ λέγῃ ἐν τῇ ταφῇ ὡσ ἢ προτίθεται Σωκράτη ἢ ἐκφέρει ἢ κατορύττει. εὖ γὰρ ἴσθι, ἦ δ’ ὅσ, ὦ ἄριστε Κρίτων, τὸ μὴ καλῶσ λέγειν οὐ μόνον εἰσ αὐτὸ τοῦτο πλημμελέσ, ἀλλὰ καὶ κακόν τι ἐμποιεῖ ταῖσ ψυχαῖσ.

οὕτωσ ὅπωσ ἄν σοι φίλον ᾖ καὶ μάλιστα ἡγῇ νόμιμον εἶναι.

ταῦτ’ εἰπὼν ἐκεῖνοσ μὲν ἀνίστατο εἰσ οἴκημά τι ὡσ λουσόμενοσ, καὶ ὁ Κρίτων εἵπετο αὐτῷ, ἡμᾶσ δ’ ἐκέλευε περιμένειν.

περιεμένομεν οὖν πρὸσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ διαλεγόμενοι περὶ τῶν εἰρημένων καὶ ἀνασκοποῦντεσ, τοτὲ δ’ αὖ περὶ τῆσ συμφορᾶσ διεξιόντεσ ὅση ἡμῖν γεγονυῖα εἰή, ἀτεχνῶσ ἡγούμενοι ὥσπερ πατρὸσ στερηθέντεσ διάξειν ὀρφανοὶ τὸν ἔπειτα βίον. ἐπειδὴ δὲ ἐλούσατο καὶ ἠνέχθη παρ’ αὐτὸν τὰ παιδία ‐ δύο γὰρ αὐτῷ ὑεῖσ σμικροὶ ἦσαν, εἷσ δὲ μέγασ ‐ καὶ αἱ οἰκεῖαι γυναῖκεσ ἀφίκοντο ἐκεῖναι, ἐναντίον τοῦ Κρίτωνοσ διαλεχθείσ τε καὶ ἐπιστείλασ ἅττα ἐβούλετο, τὰσ μὲν γυναῖκασ καὶ τὰ παιδία ἀπιέναι ἐκέλευσεν, αὐτὸσ δὲ ἧκε παρ’ ἡμᾶσ. καὶ ἦν ἤδη ἐγγὺσ ἡλίου δυσμῶν· χρόνον γὰρ πολὺν διέτριψεν ἔνδον.

ἐλθὼν δ’ ἐκαθέζετο λελουμένοσ καὶ οὐ πολλὰ ἄττα μετὰ ταῦτα διελέχθη, καὶ ἧκεν ὁ τῶν ἕνδεκα ὑπηρέτησ καὶ στὰσ παρ’ αὐτόν, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, οὐ καταγνώσομαί γε σοῦ ὅπερ ἄλλων καταγιγνώσκω, ὅτι μοι χαλεπαίνουσι καὶ καταρῶνται ἐπειδὰν αὐτοῖσ παραγγείλω πίνειν τὸ φάρμακον ἀναγκαζόντων τῶν ἀρχόντων. σὲ δὲ ἐγὼ καὶ ἄλλωσ ἔγνωκα ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ γενναιότατον καὶ πρᾳότατον καὶ ἄριστον ἄνδρα ὄντα τῶν πώποτε δεῦρο ἀφικομένων, καὶ δὴ καὶ νῦν εὖ οἶδ’ ὅτι οὐκ ἐμοὶ χαλεπαίνεισ, γιγνώσκεισ γὰρ τοὺσ αἰτίουσ, ἀλλὰ ἐκείνοισ.

ἀγγέλλων, χαῖρέ τε καὶ πειρῶ ὡσ ῥᾷστα φέρειν τὰ ἀναγκαῖα.

καὶ ἅμα δακρύσασ μεταστρεφόμενοσ ἀπῄει. καὶ ὁ Σωκράτησ ἀναβλέψασ πρὸσ αὐτόν, καὶ σύ, ἔφη, χαῖρε, καὶ ἡμεῖσ ταῦτα ποιήσομεν.

καὶ ἅμα πρὸσ ἡμᾶσ, ὡσ ἀστεῖοσ, ἔφη, ὁ ἄνθρωποσ· καὶ παρὰ πάντα μοι τὸν χρόνον προσῄει καὶ διελέγετο ἐνίοτε καὶ ἦν ἀνδρῶν λῷστοσ, καὶ νῦν ὡσ γενναίωσ με ἀποδακρύει. ἀλλ’ ἄγε δή, ὦ Κρίτων, πειθώμεθα αὐτῷ, καὶ ἐνεγκάτω τισ τὸ φάρμακον, εἰ τέτριπται· εἰ δὲ μή, τριψάτω ὁ ἄνθρωποσ. καὶ ὁ Κρίτων, ἀλλ’ οἶμαι, ἔφη, ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ, ἔτι ἥλιον εἶναι ἐπὶ τοῖσ ὄρεσιν καὶ οὔπω δεδυκέναι.

καὶ ἅμα ἐγὼ οἶδα καὶ ἄλλουσ πάνυ ὀψὲ πίνοντασ, ἐπειδὰν παραγγελθῇ αὐτοῖσ, δειπνήσαντάσ τε καὶ πιόντασ εὖ μάλα, καὶ συγγενομένουσ γ’ ἐνίουσ ὧν ἂν τύχωσιν ἐπιθυμοῦντεσ. ἀλλὰ μηδὲν ἐπείγου· ἔτι γὰρ ἐγχωρεῖ. καὶ ὁ Σωκράτησ, εἰκότωσ γε, ἔφη, ὦ Κρίτων, ἐκεῖνοί τε ταῦτα ποιοῦσιν, οὓσ σὺ λέγεισ ‐ οἰόνται γὰρ κερδαίνειν ταῦτα ποιήσαντεσ ‐ καὶ ἔγωγε ταῦτα εἰκότωσ οὐ ποιήσω·

οὐδὲν γὰρ οἶμαι κερδανεῖν ὀλίγον ὕστερον πιὼν ἄλλο γε ἢ γέλωτα ὀφλήσειν παρ’ ἐμαυτῷ, γλιχόμενοσ τοῦ ζῆν καὶ φειδόμενοσ οὐδενὸσ ἔτι ἐνόντοσ. ἀλλ’ ἴθι, ἔφη, πείθου καὶ μὴ ἄλλωσ ποίει.

καὶ ὁ Κρίτων ἀκούσασ ἔνευσε τῷ παιδὶ πλησίον ἑστῶτι.

καὶ ὁ παῖσ ἐξελθὼν καὶ συχνὸν χρόνον διατρίψασ ἧκεν ἄγων τὸν μέλλοντα δώσειν τὸ φάρμακον, ἐν κύλικι φέροντα τετριμμένον. ἰδὼν δὲ ὁ Σωκράτησ τὸν ἄνθρωπον, εἰε͂ν, ἔφη, ὦ βέλτιστε, σὺ γὰρ τούτων ἐπιστήμων, τί χρὴ ποιεῖν; οὐδὲν ἄλλο, ἔφη, ἢ πιόντα περιιέναι, ἑώσ ἄν σου βάροσ ἐν τοῖσ σκέλεσι γένηται, ἔπειτα κατακεῖσθαι·

καὶ οὕτωσ αὐτὸ ποιήσει.

καὶ ἅμα ὤρεξε τὴν κύλικα τῷ Σωκράτει. καὶ ὃσ λαβὼν καὶ μάλα ἵλεωσ, ὦ Ἐχέκρατεσ, οὐδὲν τρέσασ οὐδὲ διαφθείρασ οὔτε τοῦ χρώματοσ οὔτε τοῦ προσώπου, ἀλλ’ ὥσπερ εἰώθει ταυρηδὸν ὑποβλέψασ πρὸσ τὸν ἄνθρωπον, τί λέγεισ, ἔφη, περὶ τοῦδε τοῦ πώματοσ πρὸσ τὸ ἀποσπεῖσαί τινι;

ἔξεστιν ἢ οὔ; τοσοῦτον, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, τρίβομεν ὅσον οἰόμεθα μέτριον εἶναι πιεῖν.

μανθάνω, ἦ δ’ ὅσ·

ἀλλ’ εὔχεσθαί γέ που τοῖσ θεοῖσ ἔξεστί τε καὶ χρή, τὴν μετοίκησιν τὴν ἐνθένδε ἐκεῖσε εὐτυχῆ γενέσθαι· ἃ δὴ καὶ ἐγὼ εὔχομαί τε καὶ γένοιτο ταύτῃ. καὶ ἅμ’ εἰπὼν ταῦτα ἐπισχόμενοσ καὶ μάλα εὐχερῶσ καὶ εὐκόλωσ ἐξέπιεν. καὶ ἡμῶν οἱ πολλοὶ τέωσ μὲν ἐπιεικῶσ οἱοῖ́ τε ἦσαν κατέχειν τὸ μὴ δακρύειν, ὡσ δὲ εἴδομεν πίνοντά τε καὶ πεπωκότα, οὐκέτι, ἀλλ’ ἐμοῦ γε βίᾳ καὶ αὐτοῦ ἀστακτὶ ἐχώρει τὰ δάκρυα, ὥστε ἐγκαλυψάμενοσ ἀπέκλαον ἐμαυτόν ‐ οὐ γὰρ δὴ ἐκεῖνόν γε, ἀλλὰ τὴν ἐμαυτοῦ τύχην, οἱού ἀνδρὸσ ἑταίρου ἐστερημένοσ εἰήν. ὁ δὲ Κρίτων ἔτι πρότεροσ ἐμοῦ, ἐπειδὴ οὐχ οἱο͂́σ τ’ ἦν κατέχειν τὰ δάκρυα, ἐξανέστη. Ἀπολλόδωροσ δὲ καὶ ἐν τῷ ἔμπροσθεν χρόνῳ οὐδὲν ἐπαύετο δακρύων, καὶ δὴ καὶ τότε ἀναβρυχησάμενοσ κλάων καὶ ἀγανακτῶν οὐδένα ὅντινα οὐ κατέκλασε τῶν παρόντων πλήν γε αὐτοῦ Σωκράτουσ.

ἐκεῖνοσ δέ, "οἱᾶ, ἔφη, ποιεῖτε, ὦ θαυμάσιοι.

ἐγὼ μέντοι οὐχ ἥκιστα τούτου ἕνεκα τὰσ γυναῖκασ ἀπέπεμψα, ἵνα μὴ τοιαῦτα πλημμελοῖεν· καὶ γὰρ ἀκήκοα ὅτι ἐν εὐφημίᾳ χρὴ τελευτᾶν.

ἀλλ’ ἡσυχίαν τε ἄγετε καὶ καρτερεῖτε. καὶ ἡμεῖσ ἀκούσαντεσ ᾐσχύνθημέν τε καὶ ἐπέσχομεν τοῦ δακρύειν.

ὁ δὲ περιελθών, ἐπειδή οἱ βαρύνεσθαι ἔφη τὰ σκέλη, κατεκλίνη ὕπτιοσ ‐ οὕτω γὰρ ἐκέλευεν ὁ ἄνθρωποσ ‐ καὶ ἅμα ἐφαπτόμενοσ αὐτοῦ οὗτοσ ὁ δοὺσ τὸ φάρμακον, διαλιπὼν χρόνον ἐπεσκόπει τοὺσ πόδασ καὶ τὰ σκέλη, κἄπειτα σφόδρα πιέσασ αὐτοῦ τὸν πόδα ἤρετο εἰ αἰσθάνοιτο, ὁ δ’ οὐκ ἔφη. καὶ μετὰ τοῦτο αὖθισ τὰσ κνήμασ·

καὶ ἐπανιὼν οὕτωσ ἡμῖν ἐπεδείκνυτο ὅτι ψύχοιτό τε καὶ πήγνυτο. καὶ αὐτὸσ ἥπτετο καὶ εἶπεν ὅτι, ἐπειδὰν πρὸσ τῇ καρδίᾳ γένηται αὐτῷ, τότε οἰχήσεται. ἤδη οὖν σχεδόν τι αὐτοῦ ἦν τὰ περὶ τὸ ἦτρον ψυχόμενα, καὶ ἐκκαλυψάμενοσ ‐ ἐνεκεκάλυπτο γάρ ‐ εἶπεν ‐ ὃ δὴ τελευταῖον ἐφθέγξατο ‐ "ὦ Κρίτων, ἔφη, τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλομεν ἀλεκτρυόνα·

ἀλλὰ ἀπόδοτε καὶ μὴ ἀμελήσητε. ἀλλὰ ταῦτα, ἔφη, ἔσται, ὁ Κρίτων·

ἀλλ’ ὁρ́α εἴ τι ἄλλο λέγεισ. ταῦτα ἐρομένου αὐτοῦ οὐδὲν ἔτι ἀπεκρίνατο, ἀλλ’ ὀλίγον χρόνον διαλιπὼν ἐκινήθη τε καὶ ὁ ἄνθρωποσ ἐξεκάλυψεν αὐτόν, καὶ ὃσ τὰ ὄμματα ἔστησεν·

ἰδὼν δὲ ὁ Κρίτων συνέλαβε τὸ στόμα καὶ τοὺσ ὀφθαλμούσ. ἥδε ἡ τελευτή, ὦ Ἐχέκρατεσ, τοῦ ἑταίρου ἡμῖν ἐγένετο, ἀνδρόσ, ὡσ ἡμεῖσ φαῖμεν ἄν, τῶν τότε ὧν ἐπειράθημεν ἀρίστου καὶ ἄλλωσ φρονιμωτάτου καὶ δικαιοτάτου.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Φαίδων

(플라톤, Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Φαίδων)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION