Plato, Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Κρίτων

(플라톤, Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Κρίτων)

τί τηνικάδε ἀφῖξαι, ὦ Κρίτων; ἢ οὐ πρῲ ἔτι ἐστίν; γπάνυ μὲν οὖν. πηνίκα μάλιστα; ὄρθροσ βαθύσ. θαυμάζω ὅπωσ ἠθέλησέ σοι ὁ τοῦ δεσμωτηρίου φύλαξ ὑπακοῦσαι. συνήθησ ἤδη μοί ἐστιν, ὦ Σώκρατεσ, διὰ τὸ πολλάκισ δεῦρο φοιτᾶν, καί τι καὶ εὐεργέτηται ὑπ’ ἐμοῦ. ἄρτι δὲ ἥκεισ ἢ πάλαι; ἐπιεικῶσ πάλαι. εἶτα πῶσ οὐκ εὐθὺσ ἐπήγειράσ με, ἀλλὰ σιγῇ παρακάθησαι;

γοὐ μὰ τὸν Δία, ὦ Σώκρατεσ, οὐδ’ ἂν αὐτὸσ ἤθελον ἐν τοσαύτῃ τε ἀγρυπνίᾳ καὶ λύπῃ εἶναι, ἀλλὰ καὶ σοῦ πάλαι θαυμάζω αἰσθανόμενοσ ὡσ ἡδέωσ καθεύδεισ· καὶ ἐπίτηδέσ σε οὐκ ἤγειρον ἵνα ὡσ ἥδιστα διάγῃσ. καὶ πολλάκισ μὲν δή σε καὶ πρότερον ἐν παντὶ τῷ βίῳ ηὐδαιμόνισα τοῦ τρόπου, πολὺ δὲ μάλιστα ἐν τῇ νῦν παρεστώσῃ συμφορᾷ, ὡσ ῥᾳδίωσ αὐτὴν καὶ πρᾴωσ φέρεισ. καὶ γὰρ ἄν, ὦ Κρίτων, πλημμελὲσ εἰή ἀγανακτεῖν τηλικοῦτον ὄντα εἰ δεῖ ἤδη τελευτᾶν. καὶ ἄλλοι, ὦ Σώκρατεσ, τηλικοῦτοι ἐν τοιαύταισ συμφοραῖσ ἁλίσκονται, ἀλλ’ οὐδὲν αὐτοὺσ ἐπιλύεται ἡ ἡλικία τὸ μὴ οὐχὶ ἀγανακτεῖν τῇ παρούσῃ τύχῃ.

ἔστι ταῦτα. ἀλλὰ τί δὴ οὕτω πρῲ ἀφῖξαι; ἀγγελίαν, ὦ Σώκρατεσ, φέρων χαλεπήν, οὐ σοί, ὡσ ἐμοὶ φαίνεται, ἀλλ’ ἐμοὶ καὶ τοῖσ σοῖσ ἐπιτηδείοισ πᾶσιν καὶ χαλεπὴν καὶ βαρεῖαν, ἣν ἐγώ, ὡσ ἐμοὶ δοκῶ, ἐν τοῖσ βαρύτατ’ ἂν ἐνέγκαιμι. τίνα ταύτην; ἢ τὸ πλοῖον ἀφῖκται ἐκ Δήλου, οὗ δεῖ ἀφικομένου τεθνάναι με; οὔτοι δὴ ἀφῖκται, ἀλλὰ δοκεῖν μέν μοι ἥξει τήμερον ἐξ ὧν ἀπαγγέλλουσιν ἥκοντέσ τινεσ ἀπὸ Σουνίου καὶ καταλιπόντεσ ἐκεῖ αὐτό.

δῆλον οὖν ἐκ τούτων τῶν ἀγγέλων ὅτι ἥξει τήμερον, καὶ ἀνάγκη δὴ εἰσ αὔριον ἔσται, ὦ Σώκρατεσ, τὸν βίον σε τελευτᾶν. ἀλλ’, ὦ Κρίτων, τύχῃ ἀγαθῇ, εἰ ταύτῃ τοῖσ θεοῖσ φίλον, ταύτῃ ἔστω· οὐ μέντοι οἶμαι ἥξειν αὐτὸ τήμερον. πόθεν τοῦτο τεκμαίρῃ;

γἐγώ σοι ἐρῶ. τῇ γάρ που ὑστεραίᾳ δεῖ με ἀποθνῄσκειν ἢ ᾗ ἂν ἔλθῃ τὸ πλοῖον. φασί γέ τοι δὴ οἱ τούτων κύριοι. οὐ τοίνυν τῆσ ἐπιούσησ ἡμέρασ οἶμαι αὐτὸ ἥξειν ἀλλὰ τῆσ ἑτέρασ. τεκμαίρομαι δὲ ἔκ τινοσ ἐνυπνίου ὃ ἑώρακα ὀλίγον πρότερον ταύτησ τῆσ νυκτόσ· καὶ κινδυνεύεισ ἐν καιρῷ τινι οὐκ ἐγεῖραί με. ἦν δὲ δὴ τί τὸ ἐνύπνιον; ἐδόκει τίσ μοι γυνὴ προσελθοῦσα καλὴ καὶ εὐειδήσ, λευκὰ ἱμάτια ἔχουσα, καλέσαι με καὶ εἰπεῖν· "ὦ Σώκρατεσ,ἤματί κεν τριτάτῳ Φθίην ἐρίβωλον ἵκοιο.

" ἄτοπον τὸ ἐνύπνιον, ὦ Σώκρατεσ. ἐναργὲσ μὲν οὖν, ὥσ γέ μοι δοκεῖ, ὦ Κρίτων. λίαν γε, ὡσ ἐοίκεν. ἀλλ’, ὦ δαιμόνιε Σώκρατεσ, ἔτι καὶ νῦν ἐμοὶ πιθοῦ καὶ σώθητι· ὡσ ἐμοί, ἐὰν σὺ ἀποθάνῃσ, οὐ μία συμφορά ἐστιν, ἀλλὰ χωρὶσ μὲν τοῦ ἐστερῆσθαι τοιούτου ἐπιτηδείου οἱο͂ν ἐγὼ οὐδένα μή ποτε εὑρήσω, ἔτι δὲ καὶ πολλοῖσ δόξω, οἳ ἐμὲ καὶ σὲ μὴ σαφῶσ ἴσασιν, ὡσ οἱο͂́σ τ’ ὤν σε σῴζειν εἰ ἤθελον ἀναλίσκειν χρήματα, ἀμελῆσαι. καίτοι τίσ ἂν αἰσχίων εἰή ταύτησ δόξα ἢ δοκεῖν χρήματα περὶ πλείονοσ ποιεῖσθαι ἢ φίλουσ;

οὐ γὰρ πείσονται οἱ πολλοὶ ὡσ σὺ αὐτὸσ οὐκ ἠθέλησασ ἀπιέναι ἐνθένδε ἡμῶν προθυμουμένων. ἀλλὰ τί ἡμῖν, ὦ μακάριε Κρίτων, οὕτω τῆσ τῶν πολλῶν δόξησ μέλει; οἱ γὰρ ἐπιεικέστατοι, ὧν μᾶλλον ἄξιον φροντίζειν, ἡγήσονται αὐτὰ οὕτω πεπρᾶχθαι ὥσπερ ἂν πραχθῇ. ἀλλ’ ὁρᾷσ δὴ ὅτι ἀνάγκη, ὦ Σώκρατεσ, καὶ τῆσ τῶν πολλῶν δόξησ μέλειν.

αὐτὰ δὲ δῆλα τὰ παρόντα νυνὶ ὅτι οἱοῖ́ τ’ εἰσὶν οἱ πολλοὶ οὐ τὰ σμικρότατα τῶν κακῶν ἐξεργάζεσθαι ἀλλὰ τὰ μέγιστα σχεδόν, ἐάν τισ ἐν αὐτοῖσ διαβεβλημένοσ ᾖ. εἰ γὰρ ὤφελον, ὦ Κρίτων, οἱοῖ́ τ’ εἶναι οἱ πολλοὶ τὰ μέγιστα κακὰ ἐργάζεσθαι, ἵνα οἱοῖ́ τ’ ἦσαν καὶ ἀγαθὰ τὰ μέγιστα, καὶ καλῶσ ἂν εἶχεν. νῦν δὲ οὐδέτερα οἱοῖ́ τε· οὔτε γὰρ φρόνιμον οὔτε ἄφρονα δυνατοὶ ποιῆσαι, ποιοῦσι δὲ τοῦτο ὅτι ἂν τύχωσι. ταῦτα μὲν δὴ οὕτωσ ἐχέτω·

τάδε δέ, ὦ Σώκρατεσ, εἰπέ μοι. ἆρά γε μὴ ἐμοῦ προμηθῇ καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων μή, ἐὰν σὺ ἐνθένδε ἐξέλθῃσ, οἱ συκοφάνται ἡμῖν πράγματα παρέχωσιν ὡσ σὲ ἐνθένδε ἐκκλέψασιν, καὶ ἀναγκασθῶμεν ἢ καὶ πᾶσαν τὴν οὐσίαν ἀποβαλεῖν ἢ συχνὰ χρήματα, ἢ καὶ ἄλλο τι πρὸσ τούτοισ παθεῖν; εἰ γάρ τι τοιοῦτον φοβῇ, ἐάσον αὐτὸ χαίρειν· ἡμεῖσ γάρ που δίκαιοί ἐσμεν σώσαντέσ σε κινδυνεύειν τοῦτον τὸν κίνδυνον καὶ ἐὰν δέῃ ἔτι τούτου μείζω.

ἀλλ’ ἐμοὶ πείθου καὶ μὴ ἄλλωσ ποίει. καὶ ταῦτα προμηθοῦμαι, ὦ Κρίτων, καὶ ἄλλα πολλά. μήτε τοίνυν ταῦτα φοβοῦ ‐ καὶ γὰρ οὐδὲ πολὺ τἀργύριόν ἐστιν ὃ θέλουσι λαβόντεσ τινὲσ σῶσαί σε καὶ ἐξαγαγεῖν ἐνθένδε. ἔπειτα οὐχ ὁρᾷσ τούτουσ τοὺσ συκοφάντασ ὡσ εὐτελεῖσ, καὶ οὐδὲν ἂν δέοι ἐπ’ αὐτοὺσ πολλοῦ ἀργυρίου; σοὶ δὲ ὑπάρχει μὲν τὰ ἐμὰ χρήματα, ὡσ ἐγὼ οἶμαι, ἱκανά·

ἔπειτα καὶ εἴ τι ἐμοῦ κηδόμενοσ οὐκ οἰεί δεῖν ἀναλίσκειν τἀμά, ξένοι οὗτοι ἐνθάδε ἕτοιμοι ἀναλίσκειν· εἷσ δὲ καὶ κεκόμικεν ἐπ’ αὐτὸ τοῦτο ἀργύριον ἱκανόν, Σιμμίασ ὁ Θηβαῖοσ, ἕτοιμοσ δὲ καὶ Κέβησ καὶ ἄλλοι πολλοὶ πάνυ. ὥστε, ὅπερ λέγω, μήτε ταῦτα φοβούμενοσ ἀποκάμῃσ σαυτὸν σῶσαι, μήτε, ὃ ἔλεγεσ ἐν τῷ δικαστηρίῳ, δυσχερέσ σοι γενέσθω ὅτι οὐκ ἂν ἔχοισ ἐξελθὼν ὅτι χρῷο σαυτῷ· πολλαχοῦ μὲν γὰρ καὶ ἄλλοσε ὅποι ἂν ἀφίκῃ ἀγαπήσουσί σε· ἐὰν δὲ βούλῃ εἰσ Θετταλίαν ἰέναι, εἰσὶν ἐμοὶ ἐκεῖ ξένοι οἵ σε περὶ πολλοῦ ποιήσονται καὶ ἀσφάλειάν σοι παρέξονται, ὥστε σε μηδένα λυπεῖν τῶν κατὰ Θετταλίαν.

ἔτι δέ, ὦ Σώκρατεσ, οὐδὲ δίκαιόν μοι δοκεῖσ ἐπιχειρεῖν πρᾶγμα, σαυτὸν προδοῦναι, ἐξὸν σωθῆναι, καὶ τοιαῦτα σπεύδεισ περὶ σαυτὸν γενέσθαι ἅπερ ἂν καὶ οἱ ἐχθροί σου σπεύσαιέν τε καὶ ἔσπευσαν σὲ διαφθεῖραι βουλόμενοι.

πρὸσ δὲ τούτοισ καὶ τοὺσ ὑεῖσ τοὺσ σαυτοῦ ἔμοιγε δοκεῖσ προδιδόναι, οὕσ σοι ἐξὸν καὶ ἐκθρέψαι καὶ ἐκπαιδεῦσαι οἰχήσῃ καταλιπών, καὶ τὸ σὸν μέροσ ὅτι ἂν τύχωσι τοῦτο πράξουσιν· τεύξονται δέ, ὡσ τὸ εἰκόσ, τοιούτων οἱᾶ́περ εἰώθεν γίγνεσθαι ἐν ταῖσ ὀρφανίαισ περὶ τοὺσ ὀρφανούσ.

ἢ γὰρ οὐ χρὴ ποιεῖσθαι παῖδασ ἢ συνδιαταλαιπωρεῖν καὶ τρέφοντα καὶ παιδεύοντα, σὺ δέ μοι δοκεῖσ τὰ ῥᾳθυμότατα αἱρεῖσθαι. χρὴ δέ, ἅπερ ἂν ἀνὴρ ἀγαθὸσ καὶ ἀνδρεῖοσ ἕλοιτο, ταῦτα αἱρεῖσθαι, φάσκοντά γε δὴ ἀρετῆσ διὰ παντὸσ τοῦ βίου ἐπιμελεῖσθαι· ὑπὲρ σοῦ καὶ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν σῶν ἐπιτηδείων αἰσχύνομαι μὴ δόξῃ ἅπαν τὸ πρᾶγμα τὸ περὶ σὲ ἀνανδρίᾳ τινὶ τῇ ἡμετέρᾳ πεπρᾶχθαι, καὶ ἡ εἴσοδοσ τῆσ δίκησ εἰσ τὸ δικαστήριον ὡσ εἰσῆλθεν ἐξὸν μὴ εἰσελθεῖν, καὶ αὐτὸσ ὁ ἀγὼν τῆσ δίκησ ὡσ ἐγένετο, καὶ τὸ τελευταῖον δὴ τουτί, ὥσπερ κατάγελωσ τῆσ πράξεωσ, κακίᾳ τινὶ καὶ ἀνανδρίᾳ τῇ ἡμετέρᾳ διαπεφευγέναι ἡμᾶσ δοκεῖν, οἵτινέσ σε οὐχὶ ἐσώσαμεν οὐδὲ σὺ σαυτόν, οἱο͂́ν τε ὂν καὶ δυνατὸν εἴ τι καὶ μικρὸν ἡμῶν ὄφελοσ ἦν.

ταῦτα οὖν, ὦ Σώκρατεσ, ὁρ́α μὴ ἅμα τῷ κακῷ καὶ αἰσχρὰ ᾖ σοί τε καὶ ἡμῖν. ἀλλὰ βουλεύου ‐ μᾶλλον δὲ οὐδὲ βουλεύεσθαι ἔτι ὡρ́α ἀλλὰ βεβουλεῦσθαι ‐ μία δὲ βουλή· τῆσ γὰρ ἐπιούσησ νυκτὸσ πάντα ταῦτα δεῖ πεπρᾶχθαι, εἰ δ’ ἔτι περιμενοῦμεν, ἀδύνατον καὶ οὐκέτι οἱο͂́ν τε.

ἀλλὰ παντὶ τρόπῳ, ὦ Σώκρατεσ, πείθου μοι καὶ μηδαμῶσ ἄλλωσ ποίει. ὦ φίλε Κρίτων, ἡ προθυμία σου πολλοῦ ἀξία εἰ μετά τινοσ ὀρθότητοσ εἰή·

εἰ δὲ μή, ὅσῳ μείζων τοσούτῳ χαλεπωτέρα. σκοπεῖσθαι οὖν χρὴ ἡμᾶσ εἴτε ταῦτα πρακτέον εἴτε μή· ὡσ ἐγὼ οὐ νῦν πρῶτον ἀλλὰ καὶ ἀεὶ τοιοῦτοσ οἱο͂σ τῶν ἐμῶν μηδενὶ ἄλλῳ πείθεσθαι ἢ τῷ λόγῳ ὃσ ἄν μοι λογιζομένῳ βέλτιστοσ φαίνηται. τοὺσ δὴ λόγουσ οὓσ ἐν τῷ ἔμπροσθεν ἔλεγον οὐ δύναμαι νῦν ἐκβαλεῖν, ἐπειδή μοι ἥδε ἡ τύχη γέγονεν, ἀλλὰ σχεδόν τι ὅμοιοι φαίνονταί μοι, καὶ τοὺσ αὐτοὺσ πρεσβεύω καὶ τιμῶ οὕσπερ καὶ πρότερον· ὧν ἐὰν μὴ βελτίω ἔχωμεν λέγειν ἐν τῷ παρόντι, εὖ ἴσθι ὅτι οὐ μή σοι συγχωρήσω, οὐδ’ ἂν πλείω τῶν νῦν παρόντων ἡ τῶν πολλῶν δύναμισ ὥσπερ παῖδασ ἡμᾶσ μορμολύττηται, δεσμοὺσ καὶ θανάτουσ ἐπιπέμπουσα καὶ χρημάτων ἀφαιρέσεισ.

πῶσ οὖν ἂν μετριώτατα σκοποίμεθα αὐτά; εἰ πρῶτον μὲν τοῦτον τὸν λόγον ἀναλάβοιμεν, ὃν σὺ λέγεισ περὶ τῶν δοξῶν. πότερον καλῶσ ἐλέγετο ἑκάστοτε ἢ οὔ, ὅτι ταῖσ μὲν δεῖ τῶν δοξῶν προσέχειν τὸν νοῦν, ταῖσ δὲ οὔ; ἢ πρὶν μὲν ἐμὲ δεῖν ἀποθνῄσκειν καλῶσ ἐλέγετο, νῦν δὲ κατάδηλοσ ἄρα ἐγένετο ὅτι ἄλλωσ ἕνεκα λόγου ἐλέγετο, ἦν δὲ παιδιὰ καὶ φλυαρία ὡσ ἀληθῶσ;

ἐπιθυμῶ δ’ ἔγωγ’ ἐπισκέψασθαι, ὦ Κρίτων, κοινῇ μετὰ σοῦ εἴ τί μοι ἀλλοιότεροσ φανεῖται, ἐπειδὴ ὧδε ἔχω, ἢ ὁ αὐτόσ, καὶ ἐάσομεν χαίρειν ἢ πεισόμεθα αὐτῷ. ἐλέγετο δέ πωσ, ὡσ ἐγᾦμαι, ἑκάστοτε ὧδε ὑπὸ τῶν οἰομένων τὶ λέγειν, ὥσπερ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον, ὅτι τῶν δοξῶν ἃσ οἱ ἄνθρωποι δοξάζουσιν δέοι τὰσ μὲν περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι, τὰσ δὲ μή. τοῦτο πρὸσ θεῶν, ὦ Κρίτων, οὐ δοκεῖ καλῶσ σοι λέγεσθαι; ‐ σὺ γάρ, ὅσα γε τἀνθρώπεια, ἐκτὸσ εἶ τοῦ μέλλειν ἀποθνῄσκειν αὔριον, καὶ οὐκ ἂν σὲ παρακρούοι ἡ παροῦσα συμφορά·

σκόπει δή ‐ οὐχ ἱκανῶσ δοκεῖ σοι λέγεσθαι ὅτι οὐ πάσασ χρὴ τὰσ δόξασ τῶν ἀνθρώπων τιμᾶν ἀλλὰ τὰσ μέν, τὰσ δ’ οὔ, οὐδὲ πάντων ἀλλὰ τῶν μέν, τῶν δ’ οὔ;

γυμναζόμενοσ ἀνὴρ καὶ τοῦτο πράττων πότερον παντὸσ ἀνδρὸσ ἐπαίνῳ καὶ ψόγῳ καὶ δόξῃ τὸν νοῦν προσέχει, ἢ ἑνὸσ μόνου ἐκείνου ὃσ ἂν τυγχάνῃ ἰατρὸσ ἢ παιδοτρίβησ ὤν; τί φῄσ; ταῦτα οὐχὶ καλῶσ λέγεται; καλῶσ. οὐκοῦν τὰσ μὲν χρηστὰσ τιμᾶν, τὰσ δὲ πονηρὰσ μή; ναί. χρησταὶ δὲ οὐχ αἱ τῶν φρονίμων, πονηραὶ δὲ αἱ τῶν ἀφρόνων; πῶσ δ’ οὔ; φέρε δή, πῶσ αὖ τὰ τοιαῦτα ἐλέγετο; ἑνὸσ μόνου.

οὐκοῦν φοβεῖσθαι χρὴ τοὺσ ψόγουσ καὶ ἀσπάζεσθαι τοὺσ ἐπαίνουσ τοὺσ τοῦ ἑνὸσ ἐκείνου ἀλλὰ μὴ τοὺσ τῶν πολλῶν. δῆλα δή. ταύτῃ ἄρα αὐτῷ πρακτέον καὶ γυμναστέον καὶ ἐδεστέον γε καὶ ποτέον, ᾗ ἂν τῷ ἑνὶ δοκῇ, τῷ ἐπιστάτῃ καὶ ἐπαί̈οντι, μᾶλλον ἢ ᾗ σύμπασι τοῖσ ἄλλοισ. ἔστι ταῦτα. εἰε͂ν.

ἀπειθήσασ δὲ τῷ ἑνὶ καὶ ἀτιμάσασ αὐτοῦ τὴν δόξαν καὶ τοὺσ ἐπαίνουσ, τιμήσασ δὲ τοὺσ τῶν πολλῶν λόγουσ καὶ μηδὲν ἐπαϊόντων, ἆρα οὐδὲν κακὸν πείσεται; γπῶσ γὰρ οὔ; τί δ’ ἔστι τὸ κακὸν τοῦτο, καὶ ποῖ τείνει, καὶ εἰσ τί τῶν τοῦ ἀπειθοῦντοσ; δῆλον ὅτι εἰσ τὸ σῶμα· τοῦτο γὰρ διόλλυσι. καλῶσ λέγεισ. οὐκοῦν καὶ τἆλλα, ὦ Κρίτων, οὕτωσ, ἵνα μὴ πάντα διί̈ωμεν, καὶ δὴ καὶ περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων καὶ αἰσχρῶν καὶ καλῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ κακῶν, περὶ ὧν νῦν ἡ βουλὴ ἡμῖν ἐστιν, πότερον τῇ τῶν πολλῶν δόξῃ δεῖ ἡμᾶσ ἕπεσθαι καὶ φοβεῖσθαι αὐτὴν ἢ τῇ τοῦ ἑνόσ, εἴ τίσ ἐστιν ἐπαί̈ων, ὃν δεῖ καὶ αἰσχύνεσθαι καὶ φοβεῖσθαι μᾶλλον ἢ σύμπαντασ τοὺσ ἄλλουσ; ᾧ εἰ μὴ ἀκολουθήσομεν, διαφθεροῦμεν ἐκεῖνο καὶ λωβησόμεθα, ὃ τῷ μὲν δικαίῳ βέλτιον ἐγίγνετο τῷ δὲ ἀδίκῳ ἀπώλλυτο.

ἢ οὐδέν ἐστι τοῦτο; οἶμαι ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ. φέρε δή, ἐὰν τὸ ὑπὸ τοῦ ὑγιεινοῦ μὲν βέλτιον γιγνόμενον, ὑπὸ τοῦ νοσώδουσ δὲ διαφθειρόμενον διολέσωμεν πειθόμενοι μὴ τῇ τῶν ἐπαϊόντων δόξῃ, ἆρα βιωτὸν ἡμῖν ἐστιν διεφθαρμένου αὐτοῦ; ἔστι δέ που τοῦτο σῶμα·

ἢ οὐχί; ναί. ἆρ’ οὖν βιωτὸν ἡμῖν ἐστιν μετὰ μοχθηροῦ καὶ διεφθαρμένου σώματοσ; οὐδαμῶσ. ἀλλὰ μετ’ ἐκείνου ἄρ’ ἡμῖν βιωτὸν διεφθαρμένου, ᾧ τὸ ἄδικον μὲν λωβᾶται, τὸ δὲ δίκαιον ὀνίνησιν; ἢ φαυλότερον ἡγούμεθα εἶναι τοῦ σώματοσ ἐκεῖνο, ὅτι ποτ’ ἐστὶ τῶν ἡμετέρων, περὶ ὃ ἥ τε ἀδικία καὶ ἡ δικαιοσύνη ἐστίν; οὐδαμῶσ.

ἀλλὰ τιμιώτερον; πολύ γε. οὐκ ἄρα, ὦ βέλτιστε, πάνυ ἡμῖν οὕτω φροντιστέον τί ἐροῦσιν οἱ πολλοὶ ἡμᾶσ, ἀλλ’ ὅτι ὁ ἐπαί̈ων περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων, ὁ εἷσ καὶ αὐτὴ ἡ ἀλήθεια. ὥστε πρῶτον μὲν ταύτῃ οὐκ ὀρθῶσ εἰσηγῇ, εἰσηγούμενοσ τῆσ τῶν πολλῶν δόξησ δεῖν ἡμᾶσ φροντίζειν περὶ τῶν δικαίων καὶ καλῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ τῶν ἐναντίων. "ἀλλὰ μὲν δή," φαίη γ’ ἄν τισ, "οἱοῖ́ τέ εἰσιν ἡμᾶσ οἱ πολλοὶ ἀποκτεινύναι. δῆλα δὴ καὶ ταῦτα·

φαίη γὰρ ἄν, ὦ Σώκρατεσ. ἀληθῆ λέγεισ. ἀλλ’, ὦ θαυμάσιε, οὗτόσ τε ὁ λόγοσ ὃν διεληλύθαμεν ἔμοιγε δοκεῖ ἔτι ὅμοιοσ εἶναι καὶ πρότερον· καὶ τόνδε δὲ αὖ σκόπει εἰ ἔτι μένει ἡμῖν ἢ οὔ, ὅτι οὐ τὸ ζῆν περὶ πλείστου ποιητέον ἀλλὰ τὸ εὖ ζῆν. ἀλλὰ μένει. τὸ δὲ εὖ καὶ καλῶσ καὶ δικαίωσ ὅτι ταὐτόν ἐστιν, μένει ἢ οὐ μένει; μένει. οὐκοῦν ἐκ τῶν ὁμολογουμένων τοῦτο σκεπτέον, πότερον δίκαιον ἐμὲ ἐνθένδε πειρᾶσθαι ἐξιέναι μὴ ἀφιέντων Ἀθηναίων ἢ οὐ δίκαιον· καὶ ἐὰν μὲν φαίνηται δίκαιον, πειρώμεθα, εἰ δὲ μή, ἐῶμεν.

ἃσ δὲ σὺ λέγεισ τὰσ σκέψεισ περί τε ἀναλώσεωσ χρημάτων καὶ δόξησ καὶ παίδων τροφῆσ, μὴ ὡσ ἀληθῶσ ταῦτα, ὦ Κρίτων, σκέμματα ᾖ τῶν ῥᾳδίωσ ἀποκτεινύντων καὶ ἀναβιωσκομένων γ’ ἄν, εἰ οἱοῖ́ τ’ ἦσαν, οὐδενὶ ξὺν νῷ, τούτων τῶν πολλῶν. ἡμῖν δ’, ἐπειδὴ ὁ λόγοσ οὕτωσ αἱρεῖ, μὴ οὐδὲν ἄλλο σκεπτέον ᾖ ἢ ὅπερ νυνδὴ ἐλέγομεν, πότερον δίκαια πράξομεν καὶ χρήματα τελοῦντεσ τούτοισ τοῖσ ἐμὲ ἐνθένδε ἐξάξουσιν καὶ χάριτασ, καὶ αὐτοὶ ἐξάγοντέσ τε καὶ ἐξαγόμενοι, ἢ τῇ ἀληθείᾳ ἀδικήσομεν πάντα ταῦτα ποιοῦντεσ· κἂν φαινώμεθα ἄδικα αὐτὰ ἐργαζόμενοι, μὴ οὐ δέῃ ὑπολογίζεσθαι οὔτ’ εἰ ἀποθνῄσκειν δεῖ παραμένοντασ καὶ ἡσυχίαν ἄγοντασ, οὔτε ἄλλο ὁτιοῦν πάσχειν πρὸ τοῦ ἀδικεῖν.

καλῶσ μέν μοι δοκεῖσ λέγειν, ὦ Σώκρατεσ, ὁρ́α δὲ τί δρῶμεν. σκοπῶμεν, ὦ ἀγαθέ, κοινῇ, καὶ εἴ πῃ ἔχεισ ἀντιλέγειν ἐμοῦ λέγοντοσ, ἀντίλεγε καί σοι πείσομαι· εἰ δὲ μή, παῦσαι ἤδη, ὦ μακάριε, πολλάκισ μοι λέγων τὸν αὐτὸν λόγον, ὡσ χρὴ ἐνθένδε ἀκόντων Ἀθηναίων ἐμὲ ἀπιέναι·

ὡσ ἐγὼ περὶ πολλοῦ ποιοῦμαι πείσασ σε ταῦτα πράττειν, ἀλλὰ μὴ ἄκοντοσ. ὁρ́α δὲ δὴ τῆσ σκέψεωσ τὴν ἀρχὴν ἐάν σοι ἱκανῶσ λέγηται, καὶ πειρῶ ἀποκρίνεσθαι τὸ ἐρωτώμενον ᾗ ἂν μάλιστα οἰῄ. ἀλλὰ πειράσομαι. οὐδενὶ τρόπῳ φαμὲν ἑκόντασ ἀδικητέον εἶναι, ἢ τινὶ μὲν ἀδικητέον τρόπῳ τινὶ δὲ οὔ;

ἢ οὐδαμῶσ τό γε ἀδικεῖν οὔτε ἀγαθὸν οὔτε καλόν, ὡσ πολλάκισ ἡμῖν καὶ ἐν τῷ ἔμπροσθεν χρόνῳ ὡμολογήθη; ὅπερ καὶ ἄρτι ἐλέγετο ἢ πᾶσαι ἡμῖν ἐκεῖναι αἱ πρόσθεν ὁμολογίαι ἐν ταῖσδε ταῖσ ὀλίγαισ ἡμέραισ ἐκκεχυμέναι εἰσίν, καὶ πάλαι, ὦ Κρίτων, ἄρα τηλικοίδε γέροντεσ ἄνδρεσ πρὸσ ἀλλήλουσ σπουδῇ διαλεγόμενοι ἐλάθομεν ἡμᾶσ αὐτοὺσ παίδων οὐδὲν διαφέροντεσ; ἢ παντὸσ μᾶλλον οὕτωσ ἔχει ὥσπερ τότε ἐλέγετο ἡμῖν·

εἴτε φασὶν οἱ πολλοὶ εἴτε μή, καὶ εἴτε δεῖ ἡμᾶσ ἔτι τῶνδε χαλεπώτερα πάσχειν εἴτε καὶ πρᾳότερα, ὅμωσ τό γε ἀδικεῖν τῷ ἀδικοῦντι καὶ κακὸν καὶ αἰσχρὸν τυγχάνει ὂν παντὶ τρόπῳ; φαμὲν ἢ οὔ; φαμέν. οὐδαμῶσ ἄρα δεῖ ἀδικεῖν. οὐ δῆτα. οὐδὲ ἀδικούμενον ἄρα ἀνταδικεῖν, ὡσ οἱ πολλοὶ οἰόνται, ἐπειδή γε οὐδαμῶσ δεῖ ἀδικεῖν. οὐ φαίνεται.

τί δὲ δή; κακουργεῖν δεῖ, ὦ Κρίτων, ἢ οὔ; οὐ δεῖ δήπου, ὦ Σώκρατεσ. τί δέ; ἀντικακουργεῖν κακῶσ πάσχοντα, ὡσ οἱ πολλοί φασιν, δίκαιον ἢ οὐ δίκαιον; οὐδαμῶσ. τὸ γάρ που κακῶσ ποιεῖν ἀνθρώπουσ τοῦ ἀδικεῖν οὐδὲν διαφέρει. ἀληθῆ λέγεισ. οὔτε ἄρα ἀνταδικεῖν δεῖ οὔτε κακῶσ ποιεῖν οὐδένα ἀνθρώπων, οὐδ’ ἂν ὁτιοῦν πάσχῃ ὑπ’ αὐτῶν. καὶ ὁρ́α, ὦ Κρίτων, ταῦτα καθομολογῶν, ὅπωσ μὴ παρὰ δόξαν ὁμολογῇσ· οἶδα γὰρ ὅτι ὀλίγοισ τισὶ ταῦτα καὶ δοκεῖ καὶ δόξει.

οἷσ οὖν οὕτω δέδοκται καὶ οἷσ μή, τούτοισ οὐκ ἔστι κοινὴ βουλή, ἀλλὰ ἀνάγκη τούτουσ ἀλλήλων καταφρονεῖν ὁρῶντασ ἀλλήλων τὰ βουλεύματα. σκόπει δὴ οὖν καὶ σὺ εὖ μάλα πότερον κοινωνεῖσ καὶ συνδοκεῖ σοι καὶ ἀρχώμεθα ἐντεῦθεν βουλευόμενοι, ὡσ οὐδέποτε ὀρθῶσ ἔχοντοσ οὔτε τοῦ ἀδικεῖν οὔτε τοῦ ἀνταδικεῖν οὔτε κακῶσ πάσχοντα ἀμύνεσθαι ἀντιδρῶντα κακῶσ, ἢ ἀφίστασαι καὶ οὐ κοινωνεῖσ τῆσ ἀρχῆσ; ἐμοὶ μὲν γὰρ καὶ πάλαι οὕτω καὶ νῦν ἔτι δοκεῖ, σοὶ δὲ εἴ πῃ ἄλλῃ δέδοκται, λέγε καὶ δίδασκε.

εἰ δ’ ἐμμένεισ τοῖσ πρόσθε, τὸ μετὰ τοῦτο ἄκουε. ἀλλ’ ἐμμένω τε καὶ συνδοκεῖ μοι· ἀλλὰ λέγε. λέγω δὴ αὖ τὸ μετὰ τοῦτο, μᾶλλον δ’ ἐρωτῶ· πότερον ἃ ἄν τισ ὁμολογήσῃ τῳ δίκαια ὄντα ποιητέον ἢ ἐξαπατητέον; ποιητέον. ἐκ τούτων δὴ ἄθρει. ἀπιόντεσ ἐνθένδε ἡμεῖσ μὴ πείσαντεσ τὴν πόλιν πότερον κακῶσ τινασ ποιοῦμεν, καὶ ταῦτα οὓσ ἥκιστα δεῖ, ἢ οὔ; καὶ ἐμμένομεν οἷσ ὡμολογήσαμεν δικαίοισ οὖσιν ἢ οὔ;

οὐκ ἔχω, ὦ Σώκρατεσ, ἀποκρίνασθαι πρὸσ ὃ ἐρωτᾷσ· οὐ γὰρ ἐννοῶ. ἀλλ’ ὧδε σκόπει. εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ’ ὅπωσ δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντεσ οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆσ πόλεωσ ἐπιστάντεσ ἔροιντο· "εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατεσ, τί ἐν νῷ ἔχεισ ποιεῖν; ἄλλο τι ἢ τούτῳ τῷ ἔργῳ ᾧ ἐπιχειρεῖσ διανοῇ τούσ τε νόμουσ ἡμᾶσ ἀπολέσαι καὶ σύμπασαν τὴν πόλιν τὸ σὸν μέροσ; ἢ δοκεῖ σοι οἱο͂́ν τε ἔτι ἐκείνην τὴν πόλιν εἶναι καὶ μὴ ἀνατετράφθαι, ἐν ᾗ ἂν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν ἀλλὰ ὑπὸ ἰδιωτῶν ἄκυροί τε γίγνωνται καὶ διαφθείρωνται;

τί ἐροῦμεν, ὦ Κρίτων, πρὸσ ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα; πολλὰ γὰρ ἄν τισ ἔχοι, ἄλλωσ τε καὶ ῥήτωρ, εἰπεῖν ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου ὃσ τὰσ δίκασ τὰσ δικασθείσασ προστάττει κυρίασ εἶναι. ἢ ἐροῦμεν πρὸσ αὐτοὺσ ὅτι "ἠδίκει γὰρ ἡμᾶσ ἡ πόλισ καὶ οὐκ ὀρθῶσ τὴν δίκην ἔκρινεν;

ταῦτα ἢ τί ἐροῦμεν; ταῦτα νὴ Δία, ὦ Σώκρατεσ. τί οὖν ἂν εἴπωσιν οἱ νόμοι· "ὦ Σώκρατεσ, ἦ καὶ ταῦτα ὡμολόγητο ἡμῖν τε καὶ σοί, ἢ ἐμμενεῖν ταῖσ δίκαισ αἷσ ἂν ἡ πόλισ δικάζῃ; εἰ οὖν αὐτῶν θαυμάζοιμεν λεγόντων, ἴσωσ ἂν εἴποιεν ὅτι "ὦ Σώκρατεσ, μὴ θαύμαζε τὰ λεγόμενα ἀλλ’ ἀποκρίνου, ἐπειδὴ καὶ εἰώθασ χρῆσθαι τῷ ἐρωτᾶν τε καὶ ἀποκρίνεσθαι. φέρε γάρ, τί ἐγκαλῶν ἡμῖν καὶ τῇ πόλει ἐπιχειρεῖσ ἡμᾶσ ἀπολλύναι; οὐ πρῶτον μέν σε ἐγεννήσαμεν ἡμεῖσ, καὶ δι’ ἡμῶν ἔλαβε τὴν μητέρα σου ὁ πατὴρ καὶ ἐφύτευσέν σε;

φράσον οὖν, τούτοισ ἡμῶν, τοῖσ νόμοισ τοῖσ περὶ τοὺσ γάμουσ, μέμφῃ τι ὡσ οὐ καλῶσ ἔχουσιν; "οὐ μέμφομαι," φαίην ἄν. "ἀλλὰ τοῖσ περὶ τὴν τοῦ γενομένου τροφήν τε καὶ παιδείαν ἐν ᾗ καὶ σὺ ἐπαιδεύθησ; ἢ οὐ καλῶσ προσέταττον ἡμῶν οἱ ἐπὶ τούτῳ τεταγμένοι νόμοι, παραγγέλλοντεσ τῷ πατρὶ τῷ σῷ σε ἐν μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ παιδεύειν; "καλῶσ," φαίην ἄν.

"εἰε͂ν. ἐπειδὴ δὲ ἐγένου τε καὶ ἐξετράφησ καὶ ἐπαιδεύθησ, ἔχοισ ἂν εἰπεῖν πρῶτον μὲν ὡσ οὐχὶ ἡμέτεροσ ἦσθα καὶ ἔκγονοσ καὶ δοῦλοσ, αὐτόσ τε καὶ οἱ σοὶ πρόγονοι; καὶ εἰ τοῦθ’ οὕτωσ ἔχει, ἆρ’ ἐξ ἴσου οἰεί εἶναι σοὶ τὸ δίκαιον καὶ ἡμῖν, καὶ ἅττ’ ἂν ἡμεῖσ σε ἐπιχειρῶμεν ποιεῖν, καὶ σοὶ ταῦτα ἀντιποιεῖν οἰεί δίκαιον εἶναι; ἢ πρὸσ μὲν ἄρα σοι τὸν πατέρα οὐκ ἐξ ἴσου ἦν τὸ δίκαιον καὶ πρὸσ δεσπότην, εἴ σοι ὢν ἐτύγχανεν, ὥστε ἅπερ πάσχοισ ταῦτα καὶ ἀντιποιεῖν, οὔτε κακῶσ ἀκούοντα ἀντιλέγειν οὔτε τυπτόμενον ἀντιτύπτειν οὔτε ἄλλα τοιαῦτα πολλά· πρὸσ δὲ τὴν πατρίδα ἄρα καὶ τοὺσ νόμουσ ἐξέσται σοι, ὥστε, ἐάν σε ἐπιχειρῶμεν ἡμεῖσ ἀπολλύναι δίκαιον ἡγούμενοι εἶναι, καὶ σὺ δὲ ἡμᾶσ τοὺσ νόμουσ καὶ τὴν πατρίδα καθ’ ὅσον δύνασαι ἐπιχειρήσεισ ἀνταπολλύναι, καὶ φήσεισ ταῦτα ποιῶν δίκαια πράττειν, ὁ τῇ ἀληθείᾳ τῆσ ἀρετῆσ ἐπιμελόμενοσ;

καὶ ἐν μείζονι μοίρᾳ καὶ παρὰ θεοῖσ καὶ παρ’ ἀνθρώποισ τοῖσ νοῦν ἔχουσι, καὶ σέβεσθαι δεῖ καὶ μᾶλλον ὑπείκειν καὶ θωπεύειν πατρίδα χαλεπαίνουσαν ἢ πατέρα, καὶ ἢ πείθειν ἢ ποιεῖν ἃ ἂν κελεύῃ, καὶ πάσχειν ἐάν τι προστάττῃ παθεῖν ἡσυχίαν ἄγοντα, ἐάντε τύπτεσθαι ἐάντε δεῖσθαι, ἐάντε εἰσ πόλεμον ἄγῃ τρωθησόμενον ἢ ἀποθανούμενον, ποιητέον ταῦτα, καὶ τὸ δίκαιον οὕτωσ ἔχει, καὶ οὐχὶ ὑπεικτέον οὐδὲ ἀναχωρητέον οὐδὲ λειπτέον τὴν τάξιν, ἀλλὰ καὶ ἐν πολέμῳ καὶ ἐν δικαστηρίῳ καὶ πανταχοῦ ποιητέον ἃ ἂν κελεύῃ ἡ πόλισ καὶ ἡ πατρίσ, ἢ πείθειν αὐτὴν ᾗ τὸ δίκαιον πέφυκε·

βιάζεσθαι δὲ οὐχ ὅσιον οὔτε μητέρα οὔτε πατέρα, πολὺ δὲ τούτων ἔτι ἧττον τὴν πατρίδα;

τί φήσομεν πρὸσ ταῦτα, ὦ Κρίτων; ἀληθῆ λέγειν τοὺσ νόμουσ ἢ οὔ; ἔμοιγε δοκεῖ. "σκόπει τοίνυν, ὦ Σώκρατεσ," φαῖεν ἂν ἴσωσ οἱ νόμοι, "εἰ ἡμεῖσ ταῦτα ἀληθῆ λέγομεν, ὅτι οὐ δίκαια ἡμᾶσ ἐπιχειρεῖσ δρᾶν ἃ νῦν ἐπιχειρεῖσ. ἡμεῖσ γάρ σε γεννήσαντεσ, ἐκθρέψαντεσ, παιδεύσαντεσ, μεταδόντεσ ἁπάντων ὧν οἱοῖ́ τ’ ἦμεν καλῶν σοὶ καὶ τοῖσ ἄλλοισ πᾶσιν πολίταισ, ὅμωσ προαγορεύομεν τῷ ἐξουσίαν πεποιηκέναι Ἀθηναίων τῷ βουλομένῳ, ἐπειδὰν δοκιμασθῇ καὶ ἴδῃ τὰ ἐν τῇ πόλει πράγματα καὶ ἡμᾶσ τοὺσ νόμουσ, ᾧ ἂν μὴ ἀρέσκωμεν ἡμεῖσ, ἐξεῖναι λαβόντα τὰ αὑτοῦ ἀπιέναι ὅποι ἂν βούληται. ἂν βούληται, ἔχοντα τὰ αὑτοῦ.

ὃσ δ’ ἂν ὑμῶν παραμείνῃ, ὁρῶν ὃν τρόπον ἡμεῖσ τάσ τε δίκασ δικάζομεν καὶ τἆλλα τὴν πόλιν διοικοῦμεν, ἤδη φαμὲν τοῦτον ὡμολογηκέναι ἔργῳ ἡμῖν ἃ ἂν ἡμεῖσ κελεύωμεν ποιήσειν ταῦτα, καὶ τὸν μὴ πειθόμενον τριχῇ φαμεν ἀδικεῖν, ὅτι τε γεννηταῖσ οὖσιν ἡμῖν οὐ πείθεται, καὶ ὅτι τροφεῦσι, καὶ ὅτι ὁμολογήσασ ἡμῖν πείσεσθαι οὔτε πείθεται οὔτε πείθει ἡμᾶσ, εἰ μὴ καλῶσ τι ποιοῦμεν, προτιθέντων ἡμῶν καὶ οὐκ ἀγρίωσ ἐπιταττόντων ποιεῖν ἃ ἂν κελεύωμεν, ἀλλὰ ἐφιέντων δυοῖν θάτερα, ἢ πείθειν ἡμᾶσ ἢ ποιεῖν, τούτων οὐδέτερα ποιεῖ. ταύταισ δή φαμεν καὶ σέ, ὦ Σώκρατεσ, ταῖσ αἰτίαισ ἐνέξεσθαι, εἴπερ ποιήσεισ ἃ ἐπινοεῖσ, καὶ οὐχ ἥκιστα Ἀθηναίων σέ, ἀλλ’ ἐν τοῖσ μάλιστα. " εἰ οὖν ἐγὼ εἴποιμι·

"διὰ τί δή; ἴσωσ ἄν μου δικαίωσ καθάπτοιντο λέγοντεσ ὅτι ἐν τοῖσ μάλιστα Ἀθηναίων ἐγὼ αὐτοῖσ ὡμολογηκὼσ τυγχάνω ταύτην τὴν ὁμολογίαν. φαῖεν γὰρ ἂν ὅτι "ὦ Σώκρατεσ, μεγάλα ἡμῖν τούτων τεκμήριά ἐστιν, ὅτι σοι καὶ ἡμεῖσ ἠρέσκομεν καὶ ἡ πόλισ· οὐ γὰρ ἄν ποτε τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἁπάντων διαφερόντωσ ἐν αὐτῇ ἐπεδήμεισ εἰ μή σοι διαφερόντωσ ἤρεσκεν, καὶ οὔτ’ ἐπὶ θεωρίαν πώποτ’ ἐκ τῆσ πόλεωσ ἐξῆλθεσ, ὅτι μὴ ἅπαξ εἰσ Ἰσθμόν, οὔτε ἄλλοσε οὐδαμόσε, εἰ μή ποι στρατευσόμενοσ, οὔτε ἄλλην ἀποδημίαν ἐποιήσω πώποτε ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, οὐδ’ ἐπιθυμία σε ἄλλησ πόλεωσ οὐδὲ ἄλλων νόμων ἔλαβεν εἰδέναι, ἀλλὰ ἡμεῖσ σοι ἱκανοὶ ἦμεν καὶ ἡ ἡμετέρα πόλισ·

οὕτω σφόδρα ἡμᾶσ ᾑροῦ καὶ ὡμολόγεισ καθ’ ἡμᾶσ πολιτεύσεσθαι, τά τε ἄλλα καὶ παῖδασ ἐν αὐτῇ ἐποιήσω, ὡσ ἀρεσκούσησ σοι τῆσ πόλεωσ.

ἔτι τοίνυν ἐν αὐτῇ τῇ δίκῃ ἐξῆν σοι φυγῆσ τιμήσασθαι εἰ ἐβούλου, καὶ ὅπερ νῦν ἀκούσησ τῆσ πόλεωσ ἐπιχειρεῖσ, τότε ἑκούσησ ποιῆσαι. σὺ δὲ τότε μὲν ἐκαλλωπίζου ὡσ οὐκ ἀγανακτῶν εἰ δέοι τεθνάναι σε, ἀλλὰ ᾑροῦ, ὡσ ἔφησθα, πρὸ τῆσ φυγῆσ θάνατον· νῦν δὲ οὔτ’ ἐκείνουσ τοὺσ λόγουσ αἰσχύνῃ, οὔτε ἡμῶν τῶν νόμων ἐντρέπῃ, ἐπιχειρῶν διαφθεῖραι, πράττεισ τε ἅπερ ἂν δοῦλοσ ὁ φαυλότατοσ πράξειεν, ἀποδιδράσκειν ἐπιχειρῶν παρὰ τὰσ συνθήκασ τε καὶ τὰσ ὁμολογίασ καθ’ ἃσ ἡμῖν συνέθου πολιτεύεσθαι. πρῶτον μὲν οὖν ἡμῖν τοῦτ’ αὐτὸ ἀπόκριναι, εἰ ἀληθῆ λέγομεν φάσκοντέσ σε ὡμολογηκέναι πολιτεύσεσθαι καθ’ ἡμᾶσ ἔργῳ ἀλλ’ οὐ λόγῳ, ἢ οὐκ ἀληθῆ.

" τί φῶμεν πρὸσ ταῦτα, ὦ Κρίτων; ἄλλο τι ἢ ὁμολογῶμεν; ἀνάγκη, ὦ Σώκρατεσ. "ἄλλο τι οὖν," ἂν φαῖεν, "ἢ συνθήκασ τὰσ πρὸσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ καὶ ὁμολογίασ παραβαίνεισ, οὐχ ὑπὸ ἀνάγκησ ὁμολογήσασ οὐδὲ ἀπατηθεὶσ οὐδὲ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ ἀναγκασθεὶσ βουλεύσασθαι, ἀλλ’ ἐν ἔτεσιν ἑβδομήκοντα, ἐν οἷσ ἐξῆν σοι ἀπιέναι, εἰ μὴ ἠρέσκομεν ἡμεῖσ μηδὲ δίκαιαι ἐφαίνοντό σοι αἱ ὁμολογίαι εἶναι. σὺ δὲ οὔτε Λακεδαίμονα προῃροῦ οὔτε Κρήτην, ἃσ δὴ ἑκάστοτε φῂσ εὐνομεῖσθαι, οὔτε ἄλλην οὐδεμίαν τῶν Ἑλληνίδων πόλεων οὐδὲ τῶν βαρβαρικῶν, ἀλλὰ ἐλάττω ἐξ αὐτῆσ ἀπεδήμησασ ἢ οἱ χωλοί τε καὶ τυφλοὶ καὶ οἱ ἄλλοι ἀνάπηροι·

οὕτω σοι διαφερόντωσ τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἤρεσκεν ἡ πόλισ τε καὶ ἡμεῖσ οἱ νόμοι δῆλον ὅτι·

τίνι γὰρ ἂν πόλισ ἀρέσκοι ἄνευ νόμων; νῦν δὲ δὴ οὐκ ἐμμενεῖσ τοῖσ ὡμολογημένοισ; ἐὰν ἡμῖν γε πείθῃ, ὦ Σώκρατεσ· καὶ οὐ καταγέλαστόσ γε ἔσῃ ἐκ τῆσ πόλεωσ ἐξελθών. "σκόπει γὰρ δή, ταῦτα παραβὰσ καὶ ἐξαμαρτάνων τι τούτων τί ἀγαθὸν ἐργάσῃ σαυτὸν ἢ τοὺσ ἐπιτηδείουσ τοὺσ σαυτοῦ.

ὅτι μὲν γὰρ κινδυνεύσουσί γέ σου οἱ ἐπιτήδειοι καὶ αὐτοὶ φεύγειν καὶ στερηθῆναι τῆσ πόλεωσ ἢ τὴν οὐσίαν ἀπολέσαι, σχεδόν τι δῆλον· αὐτὸσ δὲ πρῶτον μὲν ἐὰν εἰσ τῶν ἐγγύτατά τινα πόλεων ἔλθῃσ, ἢ Θήβαζε ἢ Μέγαράδε ‐ εὐνομοῦνται γὰρ ἀμφότεραι ‐ πολέμιοσ ἥξεισ, ὦ Σώκρατεσ, τῇ τούτων πολιτείᾳ, καὶ ὅσοιπερ κήδονται τῶν αὑτῶν πόλεων ὑποβλέψονταί σε διαφθορέα ἡγούμενοι τῶν νόμων, καὶ βεβαιώσεισ τοῖσ δικασταῖσ τὴν δόξαν, ὥστε δοκεῖν ὀρθῶσ τὴν δίκην δικάσαι·

ὅστισ γὰρ νόμων διαφθορεύσ ἐστιν σφόδρα που δόξειεν ἂν νέων γε καὶ ἀνοήτων ἀνθρώπων διαφθορεὺσ εἶναι.

πότερον οὖν φεύξῃ τάσ τε εὐνομουμένασ πόλεισ καὶ τῶν ἀνδρῶν τοὺσ κοσμιωτάτουσ; καὶ τοῦτο ποιοῦντι ἆρα ἄξιόν σοι ζῆν ἔσται; ἢ πλησιάσεισ τούτοισ καὶ ἀναισχυντήσεισ διαλεγόμενοσ ‐ τίνασ λόγουσ, ὦ Σώκρατεσ; ἢ οὕσπερ ἐνθάδε, ὡσ ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ δικαιοσύνη πλείστου ἄξιον τοῖσ ἀνθρώποισ καὶ τὰ νόμιμα καὶ οἱ νόμοι; καὶ οὐκ οἰεί ἄσχημον ἂν φανεῖσθαι τὸ τοῦ Σωκράτουσ πρᾶγμα; οἰέσθαί γε χρή.

ἀλλ’ ἐκ μὲν τούτων τῶν τόπων ἀπαρεῖσ, ἥξεισ δὲ εἰσ Θετταλίαν παρὰ τοὺσ ξένουσ τοὺσ Κρίτωνοσ; ἐκεῖ γὰρ δὴ πλείστη ἀταξία καὶ ἀκολασία, καὶ ἴσωσ ἂν ἡδέωσ σου ἀκούοιεν ὡσ γελοίωσ ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου ἀπεδίδρασκεσ σκευήν τέ τινα περιθέμενοσ, ἢ διφθέραν λαβὼν ἢ ἄλλα οἱᾶ δὴ εἰώθασιν ἐνσκευάζεσθαι οἱ ἀποδιδράσκοντεσ, καὶ τὸ σχῆμα τὸ σαυτοῦ μεταλλάξασ· ὅτι δὲ γέρων ἀνήρ, σμικροῦ χρόνου τῷ βίῳ λοιποῦ ὄντοσ ὡσ τὸ εἰκόσ, ἐτόλμησασ οὕτω γλίσχρωσ ἐπιθυμεῖν ζῆν, νόμουσ τοὺσ μεγίστουσ παραβάσ, οὐδεὶσ ὃσ ἐρεῖ; ἴσωσ, ἂν μή τινα λυπῇσ·

εἰ δὲ μή, ἀκούσῃ, ὦ Σώκρατεσ, πολλὰ καὶ ἀνάξια σαυτοῦ. ὑπερχόμενοσ δὴ βιώσῃ πάντασ ἀνθρώπουσ καὶ δουλεύων ‐ τί ποιῶν ἢ εὐωχούμενοσ ἐν Θετταλίᾳ, ὥσπερ ἐπὶ δεῖπνον ἀποδεδημηκὼσ εἰσ Θετταλίαν; λόγοι δὲ ἐκεῖνοι οἱ περὶ δικαιοσύνησ τε καὶ τῆσ ἄλλησ ἀρετῆσ ποῦ ἡμῖν ἔσονται; ἀλλὰ δὴ τῶν παίδων ἕνεκα βούλει ζῆν, ἵνα αὐτοὺσ ἐκθρέψῃσ καὶ παιδεύσῃσ;

τί δέ; εἰσ Θετταλίαν αὐτοὺσ ἀγαγὼν θρέψεισ τε καὶ παιδεύσεισ, ξένουσ ποιήσασ, ἵνα καὶ τοῦτο ἀπολαύσωσιν; ἢ τοῦτο μὲν οὔ, αὐτοῦ δὲ τρεφόμενοι σοῦ ζῶντοσ βέλτιον θρέψονται καὶ παιδεύσονται μὴ συνόντοσ σοῦ αὐτοῖσ; οἱ γὰρ ἐπιτήδειοι οἱ σοὶ ἐπιμελήσονται αὐτῶν. πότερον ἐὰν μὲν εἰσ Θετταλίαν ἀποδημήσῃσ, ἐπιμελήσονται, ἐὰν δὲ εἰσ Αἵδου ἀποδημήσῃσ, οὐχὶ ἐπιμελήσονται; ἐστιν τῶν σοι φασκόντων ἐπιτηδείων εἶναι, οἰέσθαί γε χρή.

"ἀλλ’, ὦ Σώκρατεσ, πειθόμενοσ ἡμῖν τοῖσ σοῖσ τροφεῦσι μήτε παῖδασ περὶ πλείονοσ ποιοῦ μήτε τὸ ζῆν μήτε ἄλλο μηδὲν πρὸ τοῦ δικαίου, ἵνα εἰσ Αἵδου ἐλθὼν ἔχῃσ πάντα ταῦτα ἀπολογήσασθαι τοῖσ ἐκεῖ ἄρχουσιν·

οὔτε γὰρ ἐνθάδε σοι φαίνεται ταῦτα πράττοντι ἄμεινον εἶναι οὐδὲ δικαιότερον οὐδὲ ὁσιώτερον, οὐδὲ ἄλλῳ τῶν σῶν οὐδενί, οὔτε ἐκεῖσε ἀφικομένῳ ἄμεινον ἔσται. ἀλλὰ νῦν μὲν ἠδικημένοσ ἄπει, ἐὰν ἀπίῃσ, οὐχ ὑφ’ ἡμῶν τῶν νόμων ἀλλὰ ὑπ’ ἀνθρώπων· ἐὰν δὲ ἐξέλθῃσ οὕτωσ αἰσχρῶσ ἀνταδικήσασ τε καὶ ἀντικακουργήσασ, τὰσ σαυτοῦ ὁμολογίασ τε καὶ συνθήκασ τὰσ πρὸσ ἡμᾶσ παραβὰσ καὶ κακὰ ἐργασάμενοσ τούτουσ οὓσ ἥκιστα ἔδει, σαυτόν τε καὶ φίλουσ καὶ πατρίδα καὶ ἡμᾶσ, ἡμεῖσ τέ σοι χαλεπανοῦμεν ζῶντι, καὶ ἐκεῖ οἱ ἡμέτεροι ἀδελφοὶ οἱ ἐν Αἵδου νόμοι οὐκ εὐμενῶσ σε ὑποδέξονται, εἰδότεσ ὅτι καὶ ἡμᾶσ ἐπεχείρησασ ἀπολέσαι τὸ σὸν μέροσ.

πείσῃ Κρίτων ποιεῖν ἃ λέγει μᾶλλον ἢ ἡμεῖσ.

ταῦτα, ὦ φίλε ἑταῖρε Κρίτων, εὖ ἴσθι ὅτι ἐγὼ δοκῶ ἀκούειν, ὥσπερ οἱ κορυβαντιῶντεσ τῶν αὐλῶν δοκοῦσιν ἀκούειν, καὶ ἐν ἐμοὶ αὕτη ἡ ἠχὴ τούτων τῶν λόγων βομβεῖ καὶ ποιεῖ μὴ δύνασθαι τῶν ἄλλων ἀκούειν·

ἀλλὰ ἴσθι, ὅσα γε τὰ νῦν ἐμοὶ δοκοῦντα, ἐὰν λέγῃσ παρὰ ταῦτα, μάτην ἐρεῖσ. ὅμωσ μέντοι εἴ τι οἰεί πλέον ποιήσειν, λέγε. ἀλλ’, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ ἔχω λέγειν. ἐά τοίνυν, ὦ Κρίτων, καὶ πράττωμεν ταύτῃ, ἐπειδὴ ταύτῃ ὁ θεὸσ ὑφηγεῖται.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION