헬라어 문장 검색 - ΠλατόΑλξιβιά6́

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Χαρμίδης)

ἥκομεν τῇ προτεραίᾳ ἑσπέρασ ἐκ Ποτειδαίασ ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου, οἱο͂ν δὲ διὰ χρόνου ἀφιγμένοσ ἁσμένωσ ᾖα ἐπὶ τὰσ συνήθεισ διατριβάσ. καὶ δὴ καὶ εἰσ τὴν Ταυρέου παλαίστραν τὴν καταντικρὺ τοῦ τῆσ Βασίλησ ἱεροῦ εἰσῆλθον, καὶ αὐτόθι κατέλαβον πάνυ πολλούσ, τοὺσ μὲν καὶ ἀγνῶτασ ἐμοί, τοὺσ δὲ πλείστουσ γνωρίμουσ. καί με ὡσ εἶδον εἰσιόντα ἐξ ἀπροσδοκήτου, εὐθὺσ πόρρωθεν ἠσπάζοντο ἄλλοσ ἄλλοθεν· Χαιρεφῶν δέ, ἅτε καὶ μανικὸσ ὤν, ἀναπηδήσασ ἐκ μέσων ἔθει πρόσ με, καί μου λαβόμενοσ τῆσ χειρόσ, ὦ Σώκρατεσ, ἦ δ’ ὅσ, πῶσ ἐσώθησ ἐκ τῆσ μάχησ;

Ὀλίγον δὲ πρὶν ἡμᾶσ ἀπιέναι μάχη ἐγεγόνει ἐν τῇ Ποτειδαίᾳ, ἣν ἄρτι ἦσαν οἱ τῇδε πεπυσμένοι. καὶ ἐγὼ πρὸσ αὐτὸν ἀποκρινόμενοσ, Οὑτωσί, ἔφην, ὡσ σὺ ὁρᾷσ.

γεγονέναι καὶ ἐν αὐτῇ πολλοὺσ τῶν γνωρίμων τεθνάναι.

καὶ ἐπιεικῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἀληθῆ ἀπήγγελται.

παρεγένου μέν, ἦ δ’ ὅσ, τῇ μάχῃ;

παρεγενόμην.

δεῦρο δή, ἔφη, καθεζόμενοσ ἡμῖν διήγησαι·

οὐ γάρ τί πω πάντα σαφῶσ πεπύσμεθα. καὶ ἅμα με καθίζει ἄγων παρὰ Κριτίαν τὸν Καλλαίσχρου. παρακαθεζόμενοσ οὖν ἠσπαζόμην τόν τε Κριτίαν καὶ τοὺσ ἄλλουσ, καὶ διηγούμην αὐτοῖσ τὰ ἀπὸ στρατοπέδου, ὅτι μέ τισ ἀνέροιτο·

ἠρώτων δὲ ἄλλοσ ἄλλο.

ἐπειδὴ δὲ τῶν τοιούτων ἅδην εἴχομεν, αὖθισ ἐγὼ αὐτοὺσ ἀνηρώτων τὰ τῇδε, περὶ φιλοσοφίασ ὅπωσ ἔχοι τὰ νῦν, περί τε τῶν νέων, εἴ τινεσ ἐν αὐτοῖσ διαφέροντεσ ἢ σοφίᾳ ἢ κάλλει ἢ ἀμφοτέροισ ἐγγεγονότεσ εἰε͂ν.

καὶ ὁ Κριτίασ ἀποβλέψασ πρὸσ τὴν θύραν, ἰδών τινασ νεανίσκουσ εἰσιόντασ καὶ λοιδορουμένουσ ἀλλήλοισ καὶ ἄλλον ὄχλον ὄπισθεν ἑπόμενον, περὶ μὲν τῶν καλῶν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, αὐτίκα μοι δοκεῖσ εἴσεσθαι· οὗτοι γὰρ τυγχάνουσιν οἱ εἰσιόντεσ πρόδρομοί τε καὶ ἐρασταὶ ὄντεσ τοῦ δοκοῦντοσ καλλίστου εἶναι τά γε δὴ νῦν, φαίνεται δέ μοι καὶ αὐτὸσ ἐγγὺσ ἤδη που εἶναι προσιών.

ἔστιν δέ, ἦν δ’ ἐγώ, τίσ τε καὶ τοῦ;

ἀπιέναι, Χαρμίδην τὸν τοῦ Γλαύκωνοσ τοῦ ἡμετέρου θείου ὑόν, ἐμὸν δὲ ἀνεψιόν.

οἶδα μέντοι νὴ Δία, ἦν δ’ ἐγώ·

οὐ γάρ τι φαῦλοσ οὐδὲ τότε ἦν ἔτι παῖσ ὤν, νῦν δ’ οἶμαί που εὖ μάλα ἂν ἤδη μειράκιον εἰή. αὐτίκα, ἔφη, εἴσῃ καὶ ἡλίκοσ καὶ οἱο͂σ γέγονεν.

καὶ ἅμα ταῦτ’ αὐτοῦ λέγοντοσ ὁ Χαρμίδησ εἰσέρχεται. ἐμοὶ μὲν οὖν, ὦ ἑταῖρε, οὐδὲν σταθμητόν·

ἀτεχνῶσ γὰρ λευκὴ στάθμη εἰμὶ πρὸσ τοὺσ καλούσ ‐ σχεδὸν γάρ τί μοι πάντεσ οἱ ἐν τῇ ἡλικίᾳ καλοὶ φαίνονται ‐ ἀτὰρ οὖν δὴ καὶ τότε ἐκεῖνοσ ἐμοὶ θαυμαστὸσ ἐφάνη τό τε μέγεθοσ καὶ τὸ κάλλοσ, οἱ δὲ δὴ ἄλλοι πάντεσ ἐρᾶν ἔμοιγε ἐδόκουν αὐτοῦ ‐ οὕτωσ ἐκπεπληγμένοι τε καὶ τεθορυβημένοι ἦσαν, ἡνίκ’ εἰσῄει ‐ πολλοὶ δὲ δὴ ἄλλοι ἐρασταὶ καὶ ἐν τοῖσ ὄπισθεν εἵποντο. καὶ τὸ μὲν ἡμέτερον τὸ τῶν ἀνδρῶν ἧττον θαυμαστὸν ἦν·

ἀλλ’ ἐγὼ καὶ τοῖσ παισὶ προσέσχον τὸν νοῦν, ὡσ οὐδεὶσ ἄλλοσ’ ἔβλεπεν αὐτῶν, οὐδ’ ὅστισ σμικρότατοσ ἦν, ἀλλὰ πάντεσ ὥσπερ ἄγαλμα ἐθεῶντο αὐτόν. καὶ ὁ Χαιρεφῶν καλέσασ με, τί σοι φαίνεται ὁ νεανίσκοσ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ; οὐκ εὐπρόσωποσ;

ὑπερφυῶσ, ἦν δ’ ἐγώ.

οὗτοσ μέντοι, ἔφη, εἰ ἐθέλοι ἀποδῦναι, δόξει σοι ἀπρόσωποσ εἶναι·

οὕτωσ τὸ εἶδοσ πάγκαλόσ ἐστιν. συνέφασαν οὖν καὶ οἱ ἄλλοι ταὐτὰ ταῦτα τῷ Χαιρεφῶντι·

κἀγώ, Ἡράκλεισ, ἔφην, ὡσ ἄμαχον λέγετε τὸν ἄνδρα, εἰ ἔτι αὐτῷ ἓν δὴ μόνον τυγχάνει προσὸν σμικρόν τι. τί;

ἔφη ὁ Κριτίασ. εἰ τὴν ψυχήν, ἦν δ’ ἐγώ, τυγχάνει εὖ πεφυκώσ.

πρέπει δέ που, ὦ Κριτία, τοιοῦτον αὐτὸν εἶναι τῆσ γε ὑμετέρασ ὄντα οἰκίασ. ἀλλ’, ἔφη, πάνυ καλὸσ καὶ ἀγαθόσ ἐστιν καὶ ταῦτα.

τί οὖν, ἔφην, οὐκ ἀπεδύσαμεν αὐτοῦ αὐτὸ τοῦτο καὶ ἐθεασάμεθα πρότερον τοῦ εἴδουσ;

πάντωσ γάρ που τηλικοῦτοσ ὢν ἤδη ἐθέλει διαλέγεσθαι. τε καί, ὡσ δοκεῖ ἄλλοισ τε καὶ ἑαυτῷ, πάνυ ποιητικόσ.

τοῦτο μέν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ φίλε Κριτία, πόρρωθεν ὑμῖν τὸ καλὸν ὑπάρχει ἀπὸ τῆσ Σόλωνοσ συγγενείασ.

ἀλλὰ τί οὐκ ἐπέδειξάσ μοι τὸν νεανίαν καλέσασ δεῦρο; οὐδὲ γὰρ ἄν που εἰ ἔτι ἐτύγχανε νεώτεροσ ὤν, αἰσχρὸν ἂν ἦν αὐτῷ διαλέγεσθαι ἡμῖν ἐναντίον γε σοῦ, ἐπιτρόπου τε ἅμα καὶ ἀνεψιοῦ ὄντοσ. ἀλλὰ καλῶσ, ἔφη, λέγεισ, καὶ καλοῦμεν αὐτόν.

καὶ ἅμα πρὸσ τὸν ἀκόλουθον, Παῖ, ἔφη, κάλει Χαρμίδην, εἰπὼν ὅτι βούλομαι αὐτὸν ἰατρῷ συστῆσαι περὶ τῆσ ἀσθενείασ ἧσ πρῴην πρόσ με ἔλεγεν ὅτι ἀσθενοῖ. πρὸσ οὖν ἐμὲ ὁ Κριτίασ, Ἔναγχόσ τοι ἔφη βαρύνεσθαί τι τὴν κεφαλὴν ἑώθεν ἀνιστάμενοσ· ἀλλὰ τί σε κωλύει προσποιήσασθαι πρὸσ αὐτὸν ἐπίστασθαί τι κεφαλῆσ φάρμακον;

οὐδέν, ἦν δ’ ἐγώ·

μόνον ἐλθέτω. ἀλλ’ ἥξει, ἔφη.

ὃ οὖν καὶ ἐγένετο.

ἧκε γάρ, καὶ ἐποίησε γέλωτα πολύν· ἕκαστοσ γὰρ ἡμῶν τῶν καθημένων συγχωρῶν τὸν πλησίον ἐώθει σπουδῇ, ἵνα παρ’ αὑτῷ καθέζοιτο, ἑώσ τῶν ἐπ’ ἐσχάτῳ καθημένων τὸν μὲν ἀνεστήσαμεν, τὸν δὲ πλάγιον κατεβάλομεν.

ὁ δ’ ἐλθὼν μεταξὺ ἐμοῦ τε καὶ τοῦ Κριτίου ἐκαθέζετο. ἐνταῦθα μέντοι, ὦ φίλε, ἐγὼ ἤδη ἠπόρουν, καί μου ἡ πρόσθεν θρασύτησ ἐξεκέκοπτο, ἣν εἶχον ἐγὼ ὡσ πάνυ ῥᾳδίωσ αὐτῷ διαλεξόμενοσ· τοῖσ ὀφθαλμοῖσ ἀμήχανόν τι οἱο͂ν καὶ ἀνήγετο ὡσ ἐρωτήσων, καὶ οἱ ἐν τῇ παλαίστρᾳ ἅπαντεσ περιέρρεον ἡμᾶσ κύκλῳ κομιδῇ, τότε δή, ὦ γεννάδα, εἶδόν τε τὰ ἐντὸσ τοῦ ἱματίου καὶ ἐφλεγόμην καὶ οὐκέτ’ ἐν ἐμαυτοῦ ἦν καὶ ἐνόμισα σοφώτατον εἶναι τὸν Κυδίαν τὰ ἐρωτικά, ὃσ εἶπεν ἐπὶ καλοῦ λέγων παιδόσ, ἄλλῳ ὑποτιθέμενοσ, εὐλαβεῖσθαι μὴ κατέναντα λέοντοσ νεβρὸν ἐλθόντα μοῖραν αἱρεῖσθαι κρεῶν·

αὐτὸσ γάρ μοι ἐδόκουν ὑπὸ τοῦ τοιούτου θρέμματοσ ἑαλωκέναι.

ὅμωσ δὲ αὐτοῦ ἐρωτήσαντοσ εἰ ἐπισταίμην τὸ τῆσ κεφαλῆσ φάρμακον, μόγισ πωσ ἀπεκρινάμην ὅτι ἐπισταίμην. τί οὖν, ἦ δ’ ὅσ, ἐστίν;

καὶ ἐγὼ εἶπον ὅτι αὐτὸ μὲν εἰή φύλλον τι, ἐπῳδὴ δέ τισ ἐπὶ τῷ φαρμάκῳ εἰή, ἣν εἰ μέν τισ ἐπᾴδοι ἅμα καὶ χρῷτο αὐτῷ, παντάπασιν ὑγιᾶ ποιοῖ τὸ φάρμακον·

ἄνευ δὲ τῆσ ἐπῳδῆσ οὐδὲν ὄφελοσ εἰή τοῦ φύλλου. καὶ ὅσ, Ἀπογράψομαι τοίνυν, ἔφη, παρὰ σοῦ τὴν ἐπῳδήν.

πότερον, ἦν δ’ ἐγώ, ἐάν με πείθῃσ ἢ κἂν μή;

γελάσασ οὖν, ἐάν σε πείθω, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ·

καὶ τοὔνομά μου σὺ ἀκριβοῖσ; εἰ μὴ ἀδικῶ γε, ἔφη·

οὐ γάρ τι σοῦ ὀλίγοσ λόγοσ ἐστὶν ἐν τοῖσ ἡμετέροισ ἡλικιώταισ, μέμνημαι δὲ ἔγωγε καὶ παῖσ ὢν Κριτίᾳ τῷδε συνόντα σε. καλῶσ γε σύ, ἦν δ’ ἐγώ, ποιῶν·

μᾶλλον γάρ σοι παρρησιάσομαι περὶ τῆσ ἐπῳδῆσ οἱά τυγχάνει οὖσα· ἄρτι δ’ ἠπόρουν τίνι τρόπῳ σοι ἐνδειξαίμην τὴν δύναμιν αὐτῆσ.

ἔστι γάρ, ὦ Χαρμίδη, τοιαύτη οἱά μὴ δύνασθαι τὴν κεφαλὴν μόνον ὑγιᾶ ποιεῖν, ἀλλ’ ὥσπερ ἴσωσ ἤδη καὶ σὺ ἀκήκοασ τῶν ἀγαθῶν ἰατρῶν, ἐπειδάν τισ αὐτοῖσ προσέλθῃ τοὺσ ὀφθαλμοὺσ ἀλγῶν, λέγουσί που ὅτι οὐχ οἱο͂́ν τε αὐτοὺσ μόνουσ ἐπιχειρεῖν τοὺσ ὀφθαλμοὺσ ἰᾶσθαι, ἀλλ’ ἀναγκαῖον εἰή ἅμα καὶ τὴν κεφαλὴν θεραπεύειν, εἰ μέλλοι καὶ τὰ τῶν ὀμμάτων εὖ ἔχειν· καὶ αὖ τὸ τὴν κεφαλὴν οἰέσθαι ἄν ποτε θεραπεῦσαι αὐτὴν ἐφ’ ἑαυτῆσ ἄνευ ὅλου τοῦ σώματοσ πολλὴν ἄνοιαν εἶναι.

ἐκ δὴ τούτου τοῦ λόγου διαίταισ ἐπὶ πᾶν τὸ σῶμα τρεπόμενοι μετὰ τοῦ ὅλου τὸ μέροσ ἐπιχειροῦσιν θεραπεύειν τε καὶ ἰᾶσθαι· ἢ οὐκ ᾔσθησαι ὅτι ταῦτα οὕτωσ λέγουσίν τε καὶ ἔχει; πάνυ γε, ἔφη.

οὐκοῦν καλῶσ σοι δοκεῖ λέγεσθαι καὶ ἀποδέχῃ τὸν λόγον;

πάντων μάλιστα, ἔφη.

κἀγὼ ἀκούσασ αὐτοῦ ἐπαινέσαντοσ ἀνεθάρρησά τε, καί μοι κατὰ σμικρὸν πάλιν ἡ θρασύτησ συνηγείρετο, καὶ ἀνεζωπυρούμην.

καὶ εἶπον· τοιοῦτον τοίνυν ἐστίν, ὦ Χαρμίδη, καὶ τὸ ταύτησ τῆσ ἐπῳδῆσ. ἔμαθον δ’ αὐτὴν ἐγὼ ἐκεῖ ἐπὶ στρατιᾶσ παρά τινοσ τῶν Θρᾳκῶν τῶν Ζαλμόξιδοσ ἰατρῶν, οἳ λέγονται καὶ ἀπαθανατίζειν. ἔλεγεν δὲ ὁ Θρᾲξ οὗτοσ ὅτι ταῦτα μὲν ἰατροὶ οἱ Ἕλληνεσ, ἃ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον, καλῶσ λέγοιεν· ἀλλὰ Ζάλμοξισ, ἔφη, λέγει ὁ ἡμέτεροσ βασιλεύσ, θεὸσ ὤν, ὅτι ὥσπερ ὀφθαλμοὺσ ἄνευ κεφαλῆσ οὐ δεῖ ἐπιχειρεῖν ἰᾶσθαι οὐδὲ κεφαλὴν ἄνευ σώματοσ, οὕτωσ οὐδὲ σῶμα ἄνευ ψυχῆσ, ἀλλὰ τοῦτο καὶ αἴτιον εἰή τοῦ διαφεύγειν τοὺσ παρὰ τοῖσ Ἕλλησιν ἰατροὺσ τὰ πολλὰ νοσήματα, ὅτι τοῦ ὅλου ἀμελοῖεν οὗ δέοι τὴν ἐπιμέλειαν ποιεῖσθαι, οὗ μὴ καλῶσ ἔχοντοσ ἀδύνατον εἰή τὸ μέροσ εὖ ἔχειν. πάντα γὰρ ἔφη ἐκ τῆσ ψυχῆσ ὡρμῆσθαι καὶ τὰ κακὰ καὶ τὰ ἀγαθὰ τῷ σώματι καὶ παντὶ τῷ ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκεῖθεν ἐπιρρεῖν ὥσπερ ἐκ τῆσ κεφαλῆσ ἐπὶ τὰ ὄμματα·

δεῖν οὖν ἐκεῖνο καὶ πρῶτον καὶ μάλιστα θεραπεύειν, εἰ μέλλει καὶ τὰ τῆσ κεφαλῆσ καὶ τὰ τοῦ ἄλλου σώματοσ καλῶσ ἔχειν.

θεραπεύεσθαι δὲ τὴν ψυχὴν ἔφη, ὦ μακάριε, ἐπῳδαῖσ τισιν, τὰσ δ’ ἐπῳδὰσ ταύτασ τοὺσ λόγουσ εἶναι τοὺσ καλούσ· ἐκ δὲ τῶν τοιούτων λόγων ἐν ταῖσ ψυχαῖσ σωφροσύνην ἐγγίγνεσθαι, ἧσ ἐγγενομένησ καὶ παρούσησ ῥᾴδιον ἤδη εἶναι τὴν ὑγίειαν καὶ τῇ κεφαλῇ καὶ τῷ ἄλλῳ σώματι πορίζειν. διδάσκων οὖν με τό τε φάρμακον καὶ τὰσ ἐπῳδάσ, "ὅπωσ," ἔφη, "τῷ φαρμάκῳ τούτῳ μηδείσ σε πείσει τὴν αὑτοῦ κεφαλὴν θεραπεύειν, ὃσ ἂν μὴ τὴν ψυχὴν πρῶτον παράσχῃ τῇ ἐπῳδῇ ὑπὸ σοῦ θεραπευθῆναι.

καὶ γὰρ νῦν," ἔφη, "τοῦτ’ ἔστιν τὸ ἁμάρτημα περὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ, ὅτι χωρὶσ ἑκατέρου, σωφροσύνησ τε καὶ ὑγιείασ, ἰατροί τινεσ ἐπιχειροῦσιν εἶναι· καί μοι πάνυ σφόδρα ἐνετέλλετο μήτε πλούσιον οὕτω μηδένα εἶναι μήτε γενναῖον μήτε καλόν, ὃσ ἐμὲ πείσει ἄλλωσ ποιεῖν. ἐγὼ οὖν ‐ ὀμώμοκα γὰρ αὐτῷ, καί μοι ἀνάγκη πείθεσθαι ‐ πείσομαι οὖν, καὶ σοί, ἐὰν μὲν βούλῃ κατὰ τὰσ τοῦ ξένου ἐντολὰσ τὴν ψυχὴν πρῶτον παρασχεῖν ἐπᾷσαι ταῖσ τοῦ Θρᾳκὸσ ἐπῳδαῖσ, προσοίσω τὸ φάρμακον τῇ κεφαλῇ· εἰ δὲ μή, οὐκ ἂν ἔχοιμεν ὅτι ποιοῖμέν σοι, ὦ φίλε Χαρμίδη.

ἀκούσασ οὖν μου ὁ Κριτίασ ταῦτ’ εἰπόντοσ, Ἕρμαιον, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, γεγονὸσ ἂν εἰή ἡ τῆσ κεφαλῆσ ἀσθένεια τῷ νεανίσκῳ, εἰ ἀναγκασθήσεται καὶ τὴν διάνοιαν διὰ τὴν κεφαλὴν βελτίων γενέσθαι.

λέγω μέντοι σοι ὅτι Χαρμίδησ τῶν ἡλικιωτῶν οὐ μόνον τῇ ἰδέᾳ δοκεῖ διαφέρειν, ἀλλὰ καὶ αὐτῷ τούτῳ, οὗ σὺ φῂσ τὴν ἐπῳδὴν ἔχειν·

φῂσ δὲ σωφροσύνησ· ἦ γάρ; πάνυ γε, ἦν δ’ ἐγώ.

εὖ τοίνυν ἴσθι, ἔφη, ὅτι πάνυ πολὺ δοκεῖ σωφρονέστατοσ εἶναι τῶν νυνί, καὶ τἆλλα πάντα, εἰσ ὅσον ἡλικίασ ἥκει, οὐδενὸσ χείρων ὤν.

καὶ γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ δίκαιον, ὦ Χαρμίδη, διαφέρειν σε τῶν ἄλλων πᾶσιν τοῖσ τοιούτοισ·

οὐ γὰρ οἶμαι ἄλλον οὐδένα τῶν ἐνθάδε ῥᾳδίωσ ἂν ἔχειν ἐπιδεῖξαι ποῖαι δύο οἰκίαι συνελθοῦσαι εἰσ ταὐτὸν τῶν Ἀθήνησιν ἐκ τῶν εἰκότων καλλίω ἂν καὶ ἀμείνω γεννήσειαν ἢ ἐξ ὧν σὺ γέγονασ.

ἥ τε γὰρ πατρῴα ὑμῖν οἰκία, ἡ Κριτίου τοῦ Δρωπίδου, καὶ ὑπὸ Ἀνακρέοντοσ καὶ ὑπὸ Σόλωνοσ καὶ ὑπ’ ἄλλων πολλῶν ποιητῶν ἐγκεκωμιασμένη παραδέδοται ἡμῖν, ὡσ διαφέρουσα κάλλει τε καὶ ἀρετῇ καὶ τῇ ἄλλῃ λεγομένῃ εὐδαιμονίᾳ, καὶ αὖ ἡ πρὸσ μητρὸσ ὡσαύτωσ· Πυριλάμπουσ γὰρ τοῦ σοῦ θείου οὐδεὶσ τῶν ἐν τῇ ἠπείρῳ λέγεται καλλίων καὶ μείζων ἀνὴρ δόξαι εἶναι, ὁσάκισ ἐκεῖνοσ ἢ παρὰ μέγαν βασιλέα ἢ παρὰ ἄλλον τινὰ τῶν ἐν τῇ ἠπείρῳ πρεσβεύων ἀφίκετο, σύμπασα δὲ αὕτη ἡ οἰκία οὐδὲν τῆσ ἑτέρασ ὑποδεεστέρα.

ἐκ δὴ τοιούτων γεγονότα εἰκόσ σε εἰσ πάντα πρῶτον εἶναι. τὰ μὲν οὖν ὁρώμενα τῆσ ἰδέασ, ὦ φίλε παῖ Γλαύκωνοσ, δοκεῖσ μοι οὐδένα τῶν πρὸ σοῦ ἐν οὐδενὶ ὑποβεβηκέναι· εἰ δὲ δὴ καὶ πρὸσ σωφροσύνην καὶ πρὸσ τἆλλα κατὰ τὸν τοῦδε λόγον ἱκανῶσ πέφυκασ, μακάριόν σε, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ φίλε Χαρμίδη, ἡ μήτηρ ἔτικτεν.

ἔχει δ’ οὖν οὕτωσ. εἰ μέν σοι ἤδη πάρεστιν, ὡσ λέγει Κριτίασ ὅδε, σωφροσύνη καὶ εἶ σώφρων ἱκανῶσ, οὐδὲν ἔτι σοι ἔδει οὔτε τῶν Ζαλμόξιδοσ οὔτε τῶν Ἀβάριδοσ τοῦ Ὑπερβορέου ἐπῳδῶν, ἀλλ’ αὐτό σοι ἂν ἤδη δοτέον εἰή τὸ τῆσ κεφαλῆσ φάρμακον· εἰ δ’ ἔτι τούτων ἐπιδεὴσ εἶναι δοκεῖσ, ἐπᾳστέον πρὸ τῆσ τοῦ φαρμάκου δόσεωσ.

αὐτὸσ οὖν μοι εἰπὲ πότερον ὁμολογεῖσ τῷδε καὶ φῂσ ἱκανῶσ ἤδη σωφροσύνησ μετέχειν ἢ ἐνδεὴσ εἶναι; ἀνερυθριάσασ οὖν ὁ Χαρμίδησ πρῶτον μὲν ἔτι καλλίων ἐφάνη ‐ καὶ γὰρ τὸ αἰσχυντηλὸν αὐτοῦ τῇ ἡλικίᾳ ἔπρεψεν ‐ ἔπειτα καὶ οὐκ ἀγεννῶσ ἀπεκρίνατο·

εἶπεν γὰρ ὅτι οὐ ῥᾴδιον εἰή ἐν τῷ παρόντι οὔθ’ ὁμολογεῖν οὔτε ἐξάρνῳ εἶναι τὰ ἐρωτώμενα. ἐὰν μὲν γάρ, ἦ δ’ ὅσ, μὴ φῶ εἶναι σώφρων, ἅμα μὲν ἄτοπον αὐτὸν καθ’ ἑαυτοῦ τοιαῦτα λέγειν, ἅμα δὲ καὶ Κριτίαν τόνδε ψευδῆ ἐπιδείξω καὶ ἄλλουσ πολλούσ, οἷσ δοκῶ εἶναι σώφρων, ὡσ ὁ τούτου λόγοσ·

ἐὰν δ’ αὖ φῶ καὶ ἐμαυτὸν ἐπαινῶ, ἴσωσ ἐπαχθὲσ φανεῖται. ὥστε οὐκ ἔχω ὅτι σοι ἀποκρίνωμαι. καὶ ἐγὼ εἶπον ὅτι μοι εἰκότα φαίνῃ λέγειν, ὦ Χαρμίδη.

καί μοι δοκεῖ, ἦν δ’ ἐγώ, κοινῇ ἂν εἰή σκεπτέον εἴτε κέκτησαι εἴτε μὴ ὃ πυνθάνομαι, ἵνα μήτε σὺ ἀναγκάζῃ λέγειν ἃ μὴ βούλει, μήτ’ αὖ ἐγὼ ἀσκέπτωσ ἐπὶ τὴν ἰατρικὴν τρέπωμαι. εἰ οὖν σοι φίλον, ἐθέλω σκοπεῖν μετὰ σοῦ·

εἰ δὲ μή, ἐᾶν. ἀλλὰ πάντων μάλιστα, ἔφη, φίλον·

ὥστε τούτου γε ἕνεκα, ὅπῃ αὐτὸσ οἰεί βέλτιον σκέψασθαι, ταύτῃ σκόπει. τῇδε τοίνυν, ἔφην ἐγώ, δοκεῖ μοι βελτίστη εἶναι ἡ σκέψισ περὶ αὐτοῦ.

δῆλον γὰρ ὅτι εἴ σοι πάρεστιν σωφροσύνη, ἔχεισ τι περὶ αὐτῆσ δοξάζειν. ἀνάγκη γάρ που ἐνοῦσαν αὐτήν, εἴπερ ἔνεστιν, αἴσθησίν τινα παρέχειν, ἐξ ἧσ δόξα ἄν τίσ σοι περὶ αὐτῆσ εἰή ὅτι ἐστὶν καὶ ὁποῖόν τι ἡ σωφροσύνη·

ἢ οὐκ οἰεί; ἔγωγε, ἔφη, οἶμαι.

οὐκοῦν τοῦτό γε, ἔφην, ὃ οἰεί, ἐπειδήπερ ἑλληνίζειν ἐπίστασαι, κἂν εἴποισ δήπου αὐτὸ ὅτι σοι φαίνεται;

ἴσωσ, ἔφη.

ἵνα τοίνυν τοπάσωμεν εἴτε σοι ἔνεστιν εἴτε μή, εἰπέ, ἦν δ’ ἐγώ, τί φῂσ εἶναι σωφροσύνην κατὰ τὴν σὴν δόξαν.

καὶ ὃσ τὸ μὲν πρῶτον ὤκνει τε καὶ οὐ πάνυ ἤθελεν ἀποκρίνασθαι·

ἔπειτα μέντοι εἶπεν ὅτι οἷ δοκοῖ σωφροσύνη εἶναι τὸ κοσμίωσ πάντα πράττειν καὶ ἡσυχῇ, ἔν τε ταῖσ ὁδοῖσ βαδίζειν καὶ διαλέγεσθαι, καὶ τὰ ἄλλα πάντα ὡσαύτωσ ποιεῖν. καί μοι δοκεῖ, ἔφη, συλλήβδην ἡσυχιότησ τισ εἶναι ὃ ἐρωτᾷσ. ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, εὖ λέγεισ;

φασί γέ τοι, ὦ Χαρμίδη, τοὺσ ἡσυχίουσ σώφρονασ εἶναι· ἴδωμεν δὴ εἴ τι λέγουσιν. εἰπὲ γάρ μοι, οὐ τῶν καλῶν μέντοι ἡ σωφροσύνη ἐστίν;

πάνυ γε, ἔφη.

πότερον οὖν κάλλιστον ἐν γραμματιστοῦ τὰ ὅμοια γράμματα γράφειν ταχὺ ἢ ἡσυχῇ;

ταχύ.

τί δ’ ἀναγιγνώσκειν;

ταχέωσ ἢ βραδέωσ; ταχέωσ.

καὶ μὲν δὴ καὶ τὸ κιθαρίζειν ταχέωσ καὶ τὸ παλαίειν ὀξέωσ πολὺ κάλλιον τοῦ ἡσυχῇ τε καὶ βραδέωσ;

ναί.

τί δὲ πυκτεύειν τε καὶ παγκρατιάζειν;

οὐχ ὡσαύτωσ; πάνυ γε.

οὐ τὰ μὲν ὀξέωσ καὶ ταχὺ γιγνόμενα τὰ τοῦ καλοῦ ἐστιν, τὰ δὲ βραδέα μόγισ τε καὶ ἡσυχῇ τὰ τοῦ αἰσχροῦ;

φαίνεται.

φαίνεται ἄρα ἡμῖν, ἔφην ἐγώ, κατά γε τὸ σῶμα οὐ τὸ ἡσύχιον, ἀλλὰ τὸ τάχιστον καὶ ὀξύτατον κάλλιστον ὄν.

ἦ γάρ; πάνυ γε.

ἡ δέ γε σωφροσύνη καλόν τι ἦν;

ναί.

οὐ τοίνυν κατά γε τὸ σῶμα ἡ ἡσυχιότησ ἂν ἀλλ’ ἡ ταχυτὴσ σωφρονέστερον εἰή, ἐπειδὴ καλὸν ἡ σωφροσύνη.

ἐοίκεν, ἔφη.

τί δέ;

ἦν δ’ ἐγώ, εὐμαθία κάλλιον ἢ δυσμαθία; εὐμαθία.

ἔστιν δέ γ’, ἔφην, ἡ μὲν εὐμαθία ταχέωσ μανθάνειν, ἡ δὲ δυσμαθία ἡσυχῇ καὶ βραδέωσ;

ναί.

διδάσκειν δὲ ἄλλον οὐ ταχέωσ καὶ κάλλιον καὶ σφόδρα μᾶλλον ἢ ἡσυχῇ τε καὶ βραδέωσ;

ναί.

τί δέ;

ἀναμιμνῄσκεσθαι καὶ μεμνῆσθαι ἡσυχῇ τε καὶ βραδέωσ κάλλιον ἢ σφόδρα καὶ ταχέωσ; σφόδρ’, ἔφη, καὶ ταχέωσ.

ἡ δ’ ἀγχίνοια οὐχὶ ὀξύτησ τίσ ἐστιν τῆσ ψυχῆσ ἀλλ’ οὐχὶ ἡσυχία;

ἀληθῆ.

οὐκοῦν καὶ τὸ συνιέναι τὰ λεγόμενα, καὶ ἐν γραμματιστοῦ καὶ κιθαριστοῦ καὶ ἄλλοθι πανταχοῦ, οὐχ ὡσ ἡσυχαίτατα ἀλλ’ ὡσ τάχιστά ἐστι κάλλιστα;

ναί.

ἀλλ’ ὁ ῥᾷστά τε καὶ τάχιστα τοῦτο δρῶν.

ἔστιν ταῦτα, ἔφη.

οὐκοῦν πάντα, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Χαρμίδη, ἡμῖν καὶ τὰ περὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὰ περὶ τὸ σῶμα, τὰ τοῦ τάχουσ τε καὶ τῆσ ὀξύτητοσ καλλίω φαίνεται ἢ τὰ τῆσ βραδυτῆτόσ τε καὶ ἡσυχιότητοσ;

κινδυνεύει, ἔφη.

οὐκ ἄρα ἡσυχιότησ τισ ἡ σωφροσύνη ἂν εἰή, οὐδ’ ἡσύχιοσ ὁ σώφρων βίοσ, ἔκ γε τούτου τοῦ λόγου, ἐπειδὴ καλὸν αὐτὸν δεῖ εἶναι σώφρονα ὄντα.

δυοῖν γὰρ δὴ τὰ ἕτερα· ἡμῖν ἢ πάνυ που ὀλιγαχοῦ αἱ ἡσύχιοι πράξεισ ἐν τῷ βίῳ καλλίουσ ἐφάνησαν ἢ αἱ ταχεῖαί τε καὶ ἰσχυραί.

σωφρονέστεροσ ἂν εἰή, ἐπειδὴ ἐν τῷ λόγῳ τῶν καλῶν τι ἡμῖν ἡ σωφροσύνη ὑπετέθη, καλὰ δὲ οὐχ ἧττον <τὰ> ταχέα τῶν ἡσυχίων πέφανται.

ὀρθῶσ μοι δοκεῖσ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, εἰρηκέναι.

ἀνδρείωσ τί σοι φαίνεται εἶναι;

καὶ ὃσ ἐπισχὼν καὶ πάνυ ἀνδρικῶσ πρὸσ ἑαυτὸν διασκεψάμενοσ, δοκεῖ τοίνυν μοι, ἔφη, αἰσχύνεσθαι ποιεῖν ἡ σωφροσύνη καὶ αἰσχυντηλὸν τὸν ἄνθρωπον, καὶ εἶναι ὅπερ αἰδὼσ ἡ σωφροσύνη.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ, οὐ καλὸν ἄρτι ὡμολόγεισ τὴν σωφροσύνην εἶναι;

πάνυ γ’, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ ἀγαθοὶ ἄνδρεσ οἱ σώφρονεσ;

ναί.

ἆρ’ οὖν ἂν εἰή ἀγαθὸν ὃ μὴ ἀγαθοὺσ ἀπεργάζεται;

οὐ δῆτα.

οὐ μόνον οὖν ἄρα καλόν, ἀλλὰ καὶ ἀγαθόν ἐστιν.

ἔμοιγε δοκεῖ.

τί οὖν;

ἦν δ’ ἐγώ· Ὁμήρῳ οὐ πιστεύεισ καλῶσ λέγειν, λέγοντι ὅτιαἰδὼσ δ’ οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένῳ ἀνδρὶ παρεῖναι; ἔγωγ’, ἔφη.

ἔστιν ἄρα, ὡσ ἐοίκεν, αἰδὼσ οὐκ ἀγαθὸν καὶ ἀγαθόν.

φαίνεται.

σωφροσύνη δέ γε ἀγαθόν, εἴπερ ἀγαθοὺσ ποιεῖ οἷσ ἂν παρῇ, κακοὺσ δὲ μή.

ἀλλὰ μὴν οὕτω γε δοκεῖ μοι ἔχειν, ὡσ σὺ λέγεισ.

τυγχάνει ὄν, αἰδὼσ δὲ μὴ οὐδὲν μᾶλλον ἀγαθὸν ἢ καὶ κακόν.

ἀλλ’ ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, τοῦτο μὲν ὀρθῶσ λέγεσθαι·

τόδε δὲ σκέψαι τί σοι δοκεῖ εἶναι περὶ σωφροσύνησ. ἄρτι γὰρ ἀνεμνήσθην ‐ ὃ ἤδη του ἤκουσα λέγοντοσ ‐ ὅτι σωφροσύνη ἂν εἰή τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν. σκόπει οὖν τοῦτο εἰ ὀρθῶσ σοι δοκεῖ λέγειν ὁ λέγων. ἄλλου του τῶν σοφῶν.

ἐοίκεν, ἔφη ὁ Κριτίασ, ἄλλου·

οὐ γὰρ δὴ ἐμοῦ γε. ἀλλὰ τί διαφέρει, ἦ δ’ ὅσ, ὁ Χαρμίδησ, ὦ Σώκρατεσ, ὅτου ἤκουσα;

οὐδέν, ἦν δ’ ἐγώ·

πάντωσ γὰρ οὐ τοῦτο σκεπτέον, ὅστισ αὐτὸ εἶπεν, ἀλλὰ πότερον ἀληθὲσ λέγεται ἢ οὔ. νῦν ὀρθῶσ λέγεισ, ἦ δ’ ὅσ.

νὴ Δία, ἦν δ’ ἐγώ.

ἀλλ’ εἰ καὶ εὑρήσομεν αὐτὸ ὅπῃ γε ἔχει, θαυμάζοιμ’ ἄν· αἰνίγματι γάρ τινι ἐοίκεν. ὅτι δὴ τί γε;

ἔφη. ὅτι οὐ δήπου, ἦν δ’ ἐγώ, ᾗ τὰ ῥήματα ἐφθέγξατο ταύτῃ καὶ ἐνόει, λέγων σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν.

ἢ σὺ οὐδὲν ἡγῇ πράττειν τὸν γραμματιστὴν ὅταν γράφῃ ἢ ἀναγιγνώσκῃ; ἔγωγε, ἡγοῦμαι μὲν οὖν, ἔφη.

δοκεῖ οὖν σοι τὸ αὑτοῦ ὄνομα μόνον γράφειν ὁ γραμματιστὴσ καὶ ἀναγιγνώσκειν ἢ ὑμᾶσ τοὺσ παῖδασ διδάσκειν, ἢ οὐδὲν ἧττον τὰ τῶν ἐχθρῶν ἐγράφετε ἢ τὰ ὑμέτερα καὶ τὰ τῶν φίλων ὀνόματα;

οὐδὲν ἧττον.

δρῶντεσ;

οὐδαμῶσ.

καὶ μὴν οὐ τὰ ὑμέτερά γε αὐτῶν ἐπράττετε, εἴπερ τὸ γράφειν πράττειν τί ἐστιν καὶ τὸ ἀναγιγνώσκειν.

ἀλλὰ μὴν ἔστιν.

καὶ γὰρ τὸ ἰᾶσθαι, ὦ ἑταῖρε, καὶ τὸ οἰκοδομεῖν καὶ τὸ ὑφαίνειν καὶ τὸ ᾑτινιοῦν τέχνῃ ὁτιοῦν τῶν τέχνησ ἔργων ἀπεργάζεσθαι πράττειν δήπου τί ἐστιν.

πάνυ γε.

τί οὖν;

τῶν μὲν ἀλλοτρίων μὴ ἅπτεσθαι, τὰ δὲ ἑαυτοῦ ἕκαστον ἐργάζεσθαί τε καὶ πράττειν;

οὐκ ἔμοιγε δοκεῖ, ἦ δ’ ὅσ.

ἀλλὰ μέντοι, ἔφην ἐγώ, σωφρόνωσ γε οἰκοῦσα εὖ ἂν οἰκοῖτο.

πῶσ δ’ οὔκ;

ἔφη. οὐκ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, τὸ τὰ τοιαῦτά τε καὶ οὕτω τὰ αὑτοῦ πράττειν σωφροσύνη ἂν εἰή.

οὐ φαίνεται.

ἠινίττετο ἄρα, ὡσ ἐοίκεν, ὅπερ ἄρτι ἐγὼ ἔλεγον, ὁ λέγων τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν σωφροσύνην εἶναι·

οὐ γάρ που οὕτω γε ἦν εὐήθησ. ἤ τινοσ ἠλιθίου ἤκουσασ τουτὶ λέγοντοσ, ὦ Χαρμίδη;

ἥκιστά γε, ἔφη, ἐπεί τοι καὶ πάνυ ἐδόκει σοφὸσ εἶναι.

παντὸσ τοίνυν μᾶλλον, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, αἴνιγμα αὐτὸ προύβαλεν, ὡσ ὂν χαλεπὸν τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν γνῶναι ὅτι ποτε ἔστιν.

ἴσωσ, ἔφη.

τί οὖν ἂν εἰή ποτὲ τὸ τὰ αὑτοῦ πράττειν;

ἔχεισ εἰπεῖν; οὐκ οἶδα μὰ Δία ἔγωγε, ἦ δ’ ὅσ·

ἀλλ’ ἴσωσ οὐδὲν κωλύει μηδὲ τὸν λέγοντα μηδὲν εἰδέναι ὅτι ἐνόει. καὶ ἅμα ταῦτα λέγων ὑπεγέλα τε καὶ εἰσ τὸν Κριτίαν ἀπέβλεπεν. καὶ ὁ Κριτίασ δῆλοσ μὲν ἦν καὶ πάλαι ἀγωνιῶν καὶ φιλοτίμωσ πρόσ τε τὸν Χαρμίδην καὶ πρὸσ τοὺσ παρόντασ ἔχων, μόγισ δ’ ἑαυτὸν ἐν τῷ πρόσθεν κατέχων τότε οὐχ οἱο͂́σ τε ἐγένετο·

δοκεῖ γάρ μοι παντὸσ μᾶλλον ἀληθὲσ εἶναι, ὃ ἐγὼ ὑπέλαβον, τοῦ Κριτίου ἀκηκοέναι τὸν Χαρμίδην ταύτην τὴν ἀπόκρισιν περὶ τῆσ σωφροσύνησ. ὁ μὲν οὖν Χαρμίδησ βουλόμενοσ μὴ αὐτὸσ ὑπέχειν λόγον ἀλλ’ ἐκεῖνον τῆσ ἀποκρίσεωσ, ὑπεκίνει αὐτὸν ἐκεῖνον, καὶ ἐνεδείκνυτο ὡσ ἐξεληλεγμένοσ εἰή· ὁ δ’ οὐκ ἠνέσχετο, ἀλλά μοι ἔδοξεν ὀργισθῆναι αὐτῷ ὥσπερ ποιητὴσ ὑποκριτῇ κακῶσ διατιθέντι τὰ ἑαυτοῦ ποιήματα.

ὥστ’ ἐμβλέψασ αὐτῷ εἶπεν, οὕτωσ οἰεί, ὦ Χαρμίδη, εἰ σὺ μὴ οἶσθα ὅτι ποτ’ ἐνόει ὃσ ἔφη σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν, οὐδὲ δὴ ἐκεῖνον εἰδέναι; ἀλλ’, ὦ βέλτιστε, ἔφην ἐγώ, Κριτία, τοῦτον μὲν οὐδὲν θαυμαστὸν ἀγνοεῖν τηλικοῦτον ὄντα·

σὲ δέ που εἰκὸσ εἰδέναι καὶ ἡλικίασ ἕνεκα καὶ ἐπιμελείασ.

εἰ οὖν συγχωρεῖσ τοῦτ’ εἶναι σωφροσύνην ὅπερ οὑτοσὶ λέγει καὶ παραδέχῃ τὸν λόγον, ἔγωγε πολὺ ἂν ἥδιον μετὰ σοῦ σκοποίμην εἴτ’ ἀληθὲσ εἴτε μὴ τὸ λεχθέν. ἀλλὰ πάνυ συγχωρῶ, ἔφη, καὶ παραδέχομαι.

καλῶσ γε σὺ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ποιῶν.

καί μοι λέγε, ἦ καὶ ἃ νυνδὴ ἠρώτων ἐγὼ συγχωρεῖσ, τοὺσ δημιουργοὺσ πάντασ ποιεῖν τι; ἔγωγε.

ἦ οὖν δοκοῦσί σοι τὰ ἑαυτῶν μόνον ποιεῖν ἢ καὶ τὰ τῶν ἄλλων;

καὶ τὰ τῶν ἄλλων.

σωφρονοῦσιν οὖν οὐ τὰ ἑαυτῶν μόνον ποιοῦντεσ;

τί γὰρ κωλύει;

ἔφη. οὐδὲν ἐμέ γε, ἦν δ’ ἐγώ·

ἀλλ’ ὁρ́α μὴ ἐκεῖνον κωλύει, ὃσ ὑποθέμενοσ σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν ἔπειτα οὐδέν φησι κωλύειν καὶ τοὺσ τὰ τῶν ἄλλων πράττοντασ σωφρονεῖν. ἐγὼ γάρ που, ἦ δ’ ὅσ, τοῦθ’ ὡμολόγηκα, ὡσ οἱ τὰ τῶν ἄλλων πράττοντεσ σωφρονοῦσιν, εἰ τοὺσ ποιοῦντασ ὡμολόγησα.

εἰπέ μοι, ἦν δ’ ἐγώ, οὐ ταὐτὸν καλεῖσ τὸ ποιεῖν καὶ τὸ πράττειν;

οὐ μέντοι, ἔφη·

οὐδέ γε τὸ ἐργάζεσθαι καὶ τὸ ποιεῖν. ἔμαθον γὰρ παρ’ Ἡσιόδου, ὃσ ἔφη ἔργον δ’ οὐδὲν εἶναι ὄνειδοσ. οἰεί οὖν αὐτόν, εἰ τὰ τοιαῦτα ἔργα ἐκάλει καὶ ἐργάζεσθαι καὶ πράττειν, οἱᾶ νυνδὴ σὺ ἔλεγεσ, οὐδενὶ ἂν ὄνειδοσ φάναι εἶναι σκυτοτομοῦντι ἢ ταριχοπωλοῦντι ἢ ἐπ’ οἰκήματοσ καθημένῳ; καὶ ποίημα μὲν γίγνεσθαι ὄνειδοσ ἐνίοτε, ὅταν μὴ 1 μετὰ τοῦ καλοῦ γίγνηται, ἔργον δὲ οὐδέποτε οὐδὲν ὄνειδοσ·

τὰ γὰρ καλῶσ τε καὶ ὠφελίμωσ ποιούμενα ἔργα ἐκάλει, καὶ ἐργασίασ τε καὶ πράξεισ τὰσ τοιαύτασ ποιήσεισ.

φάναι δέ γε χρὴ καὶ οἰκεῖα μόνα τὰ τοιαῦτα ἡγεῖσθαι αὐτόν, τὰ δὲ βλαβερὰ πάντα ἀλλότρια· ὥστε καὶ Ἡσίοδον χρὴ οἰέσθαι καὶ ἄλλον ὅστισ φρόνιμοσ τὸν τὰ αὑτοῦ πράττοντα τοῦτον σώφρονα καλεῖν. ὦ Κριτία, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ εὐθὺσ ἀρχομένου σου σχεδὸν ἐμάνθανον τὸν λόγον, ὅτι τὰ οἰκεῖά τε καὶ τὰ αὑτοῦ ἀγαθὰ καλοίησ, καὶ τὰσ τῶν ἀγαθῶν ποιήσεισ πράξεισ·

καὶ γὰρ Προδίκου μυρία τινὰ ἀκήκοα περὶ ὀνομάτων διαιροῦντοσ. ἀλλ’ ἐγώ σοι τίθεσθαι μὲν τῶν ὀνομάτων δίδωμι ὅπῃ ἂν βούλῃ ἕκαστον· δήλου δὲ μόνον ἐφ’ ὅτι ἂν φέρῃσ τοὔνομα ὅτι ἂν λέγῃσ. νῦν οὖν πάλιν ἐξ ἀρχῆσ σαφέστερον ὁρ́ισαι· ἆρα τὴν τῶν ἀγαθῶν πρᾶξιν ἢ ποίησιν ἢ ὅπωσ σὺ βούλει ὀνομάζειν, ταύτην λέγεισ σὺ σωφροσύνην εἶναι;

ἔγωγε, ἔφη.

οὐκ ἄρα σωφρονεῖ ὁ τὰ κακὰ πράττων, ἀλλ’ ὁ τἀγαθά;

σοὶ δέ, ἦ δ’ ὅσ, ὦ βέλτιστε, οὐχ οὕτω δοκεῖ;

ἐά, ἦν δ’ ἐγώ·

μὴ γάρ πω τὸ ἐμοὶ δοκοῦν σκοπῶμεν, ἀλλ’ ὃ σὺ λέγεισ νῦν. ἀλλὰ μέντοι ἔγωγε, ἔφη, τὸν μὴ ἀγαθὰ ἀλλὰ κακὰ ποιοῦντα οὔ φημι σωφρονεῖν, τὸν δὲ ἀγαθὰ ἀλλὰ μὴ κακὰ σωφρονεῖν·

τὴν γὰρ τῶν ἀγαθῶν πρᾶξιν σωφροσύνην εἶναι σαφῶσ σοι διορίζομαι. καὶ οὐδέν γέ σε ἴσωσ κωλύει ἀληθῆ λέγειν·

τόδε γε μέντοι, ἦν δ’ ἐγώ, θαυμάζω, εἰ σωφρονοῦντασ ἀνθρώπουσ ἡγῇ σὺ ἀγνοεῖν ὅτι σωφρονοῦσιν. ἀλλ’ οὐχ ἡγοῦμαι, ἔφη.

οὐκ ὀλίγον πρότερον, ἔφην ἐγώ, ἐλέγετο ὑπὸ σοῦ ὅτι τοὺσ δημιουργοὺσ οὐδὲν κωλύει καὶ αὖ τὰ τῶν ἄλλων ποιοῦντασ σωφρονεῖν;

ἐλέγετο γάρ, ἔφη·

ἀλλὰ τί τοῦτο; οὐδέν·

ποιῶν, ὠφέλιμα καὶ ἑαυτῷ ποιεῖν καὶ ἐκείνῳ ὃν ἰῷτο;

ἔμοιγε.

οὐκοῦν τὰ δέοντα πράττει ὅ γε ταῦτα πράττων;

ναί.

ὁ τὰ δέοντα πράττων οὐ σωφρονεῖ;

σωφρονεῖ μὲν οὖν.

ἦ οὖν καὶ γιγνώσκειν ἀνάγκη τῷ ἰατρῷ ὅταν τε ὠφελίμωσ ἰᾶται καὶ ὅταν μή;

καὶ ἑκάστῳ τῶν δημιουργῶν ὅταν τε μέλλῃ ὀνήσεσθαι ἀπὸ τοῦ ἔργου οὗ ἂν πράττῃ καὶ ὅταν μή; ἴσωσ οὔ.

ἐνίοτε ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, ὠφελίμωσ πράξασ ἢ βλαβερῶσ ὁ ἰατρὸσ οὐ γιγνώσκει ἑαυτὸν ὡσ ἔπραξεν·

καίτοι ὠφελίμωσ πράξασ, ὡσ ὁ σὸσ λόγοσ, σωφρόνωσ ἔπραξεν.

ἢ οὐχ οὕτωσ ἔλεγεσ; ἔγωγε.

οὐκοῦν, ὡσ ἐοίκεν, ἐνίοτε ὠφελίμωσ πράξασ πράττει μὲν σωφρόνωσ καὶ σωφρονεῖ, ἀγνοεῖ δ’ ἑαυτὸν ὅτι σωφρονεῖ;

ἀλλὰ τοῦτο μέν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ ἄν ποτε γένοιτο, ἀλλ’ εἴ τι σὺ οἰεί ἐκ τῶν ἔμπροσθεν ὑπ’ ἐμοῦ ὡμολογημένων εἰσ τοῦτο ἀναγκαῖον εἶναι συμβαίνειν, ἐκείνων ἄν τι ἔγωγε μᾶλλον ἀναθείμην, καὶ οὐκ ἂν αἰσχυνθείην μὴ οὐχὶ ὀρθῶσ φάναι εἰρηκέναι, μᾶλλον ἤ ποτε συγχωρήσαιμ’ ἂν ἀγνοοῦντα αὐτὸν ἑαυτὸν ἄνθρωπον σωφρονεῖν.

σχεδὸν γάρ τι ἔγωγε αὐτὸ τοῦτό φημι εἶναι σωφροσύνην, τὸ γιγνώσκειν ἑαυτόν, καὶ συμφέρομαι τῷ ἐν Δελφοῖσ ἀναθέντι τὸ τοιοῦτον γράμμα. καὶ γὰρ τοῦτο οὕτω μοι δοκεῖ τὸ γράμμα ἀνακεῖσθαι, ὡσ δὴ πρόσρησισ οὖσα τοῦ θεοῦ τῶν εἰσιόντων ἀντὶ τοῦ χαῖρε, ὡσ τούτου μὲν οὐκ ὀρθοῦ ὄντοσ τοῦ προσρήματοσ, τοῦ χαίρειν, οὐδὲ δεῖν τοῦτο παρακελεύεσθαι ἀλλήλοισ ἀλλὰ σωφρονεῖν.

οὕτω μὲν δὴ ὁ θεὸσ προσαγορεύει τοὺσ εἰσιόντασ εἰσ τὸ ἱερὸν διαφέρον τι ἢ οἱ ἄνθρωποι, ὡσ διανοούμενοσ ἀνέθηκεν ὁ ἀναθείσ, ὥσ μοι δοκεῖ· καὶ λέγει πρὸσ τὸν ἀεὶ εἰσιόντα οὐκ ἄλλο τι ἢ Σωφρόνει, φησίν.

αἰνιγματωδέστερον δὲ δή, ὡσ μάντισ, λέγει· τὸ γὰρ Γνῶθι σαυτόν καὶ τὸ Σωφρόνει ἔστιν μὲν ταὐτόν, ὡσ τὰ γράμματά φησιν καὶ ἐγώ, τάχα δ’ ἄν τισ οἰηθείη ἄλλο εἶναι, ὃ δή μοι δοκοῦσιν παθεῖν καὶ οἱ τὰ ὕστερον γράμματα ἀναθέντεσ, τό τε μηδὲν ἄγαν καὶ τὸ Ἐγγύη πάρα δ’ ἄτη. καὶ γὰρ οὗτοι συμβουλὴν ᾠήθησαν εἶναι τὸ Γνῶθι σαυτόν, ἀλλ’ οὐ τῶν εἰσιόντων ἕνεκεν ὑπὸ τοῦ θεοῦ πρόσρησιν·

εἶθ’ ἵνα δὴ καὶ σφεῖσ μηδὲν ἧττον συμβουλὰσ χρησίμουσ ἀναθεῖεν, ταῦτα γράψαντεσ ἀνέθεσαν. οὗ δὴ οὖν ἕνεκα λέγω, ὦ Σώκρατεσ, ταῦτα πάντα, τόδ’ ἐστίν· ἔμπροσθέν σοι πάντα ἀφίημι ‐ ἴσωσ μὲν γάρ τι σὺ ἔλεγεσ περὶ αὐτῶν ὀρθότερον, ἴσωσ δ’ ἐγώ, σαφὲσ δ’ οὐδὲν πάνυ ἦν ὧν ἐλέγομεν ‐ νῦν δ’ ἐθέλω τούτου σοι διδόναι λόγον, εἰ μὴ ὁμολογεῖσ σωφροσύνην εἶναι τὸ γιγνώσκειν αὐτὸν ἑαυτόν.

ἀλλ’, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Κριτία, σὺ μὲν ὡσ φάσκοντοσ ἐμοῦ εἰδέναι περὶ ὧν ἐρωτῶ προσφέρῃ πρόσ με, καὶ ἐὰν δὴ βούλωμαι, ὁμολογήσοντόσ σοι·

τὸ δ’ οὐχ οὕτωσ ἔχει, ἀλλὰ ζητῶ γὰρ μετὰ σοῦ ἀεὶ τὸ προτιθέμενον διὰ τὸ μὴ αὐτὸσ εἰδέναι. σκεψάμενοσ οὖν ἐθέλω εἰπεῖν εἴτε ὁμολογῶ εἴτε μή.

ἀλλ’ ἐπίσχεσ ἑώσ ἂν σκέψωμαι. σκόπει δή, ἦ δ’ ὅσ.

καὶ γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, σκοπῶ.

εἰ γὰρ δὴ γιγνώσκειν γέ τί ἐστιν ἡ σωφροσύνη, δῆλον ὅτι ἐπιστήμη τισ ἂν εἰή καὶ τινόσ· ἢ οὔ; ἔστιν, ἔφη, ἑαυτοῦ γε.

οὐκοῦν καὶ ἰατρική, ἔφην, ἐπιστήμη ἐστὶν τοῦ ὑγιεινοῦ;

πάνυ γε.

εἰ τοίνυν με, ἔφην, ἔροιο σύ·

"ἰατρικὴ ὑγιεινοῦ ἐπιστήμη οὖσα τί ἡμῖν χρησίμη ἐστὶν καὶ τί ἀπεργάζεται," εἴποιμ’ ἂν ὅτι οὐ σμικρὰν ὠφελίαν· τὴν γὰρ ὑγίειαν καλὸν ἡμῖν ἔργον ἀπεργάζεται, εἰ ἀποδέχῃ τοῦτο.

ἀποδέχομαι.

καὶ εἰ τοίνυν με ἔροιο τὴν οἰκοδομικήν, ἐπιστήμην οὖσαν τοῦ οἰκοδομεῖν, τί φημι ἔργον ἀπεργάζεσθαι, εἴποιμ’ ἂν ὅτι οἰκήσεισ·

ὡσαύτωσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων τεχνῶν. χρὴ οὖν καὶ σὲ ὑπὲρ τῆσ σωφροσύνησ, ἐπειδὴ φῂσ αὐτὴν ἑαυτοῦ ἐπιστήμην εἶναι, ἔχειν εἰπεῖν ἐρωτηθέντα, "ὦ Κριτία, σωφροσύνη, ἐπιστήμη οὖσα ἑαυτοῦ, τί καλὸν ἡμῖν ἔργον ἀπεργάζεται καὶ ἄξιον τοῦ ὀνόματοσ; ἴθι οὖν, εἰπέ.

ἀλλ’, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, οὐκ ὀρθῶσ ζητεῖσ.

οὐ γὰρ ὁμοία αὕτη πέφυκεν ταῖσ ἄλλαισ ἐπιστήμαισ, οὐδέ γε αἱ ἄλλαι ἀλλήλαισ· σὺ δ’ ὡσ ὁμοίων οὐσῶν ποιῇ τὴν ζήτησιν. ἐπεὶ λέγε μοι, ἔφη, τῆσ λογιστικῆσ τέχνησ ἢ τῆσ γεωμετρικῆσ τί ἐστιν τοιοῦτον ἔργον οἱο͂ν οἰκία οἰκοδομικῆσ ἢ ἱμάτιον ὑφαντικῆσ ἢ ἄλλα τοιαῦτ’ ἔργα, ἃ πολλὰ ἄν τισ ἔχοι πολλῶν τεχνῶν δεῖξαι; ἔχεισ οὖν μοι καὶ σὺ τούτων τοιοῦτόν τι ἔργον δεῖξαι;

ἀλλ’ οὐχ ἕξεισ. καὶ ἐγὼ εἶπον ὅτι ἀληθῆ λέγεισ·

ἀλλὰ τόδε σοι ἔχω δεῖξαι, τίνοσ ἐστὶν ἐπιστήμη ἑκάστη τούτων τῶν ἐπιστημῶν, ὃ τυγχάνει ὂν ἄλλο αὐτῆσ τῆσ ἐπιστήμησ. οἱο͂ν ἡ λογιστική ἐστίν που τοῦ ἀρτίου καὶ τοῦ περιττοῦ, πλήθουσ ὅπωσ ἔχει πρὸσ αὑτὰ καὶ πρὸσ ἄλληλα· ἦ γάρ; πάνυ γε, ἔφη.

οὐκοῦν ἑτέρου ὄντοσ τοῦ περιττοῦ καὶ ἀρτίου αὐτῆσ τῆσ λογιστικῆσ;

πῶσ δ’ οὔ;

καὶ μὴν αὖ ἡ στατικὴ τοῦ βαρυτέρου τε καὶ κουφοτέρου σταθμοῦ ἐστιν στατική·

ἕτερον δέ ἐστιν τὸ βαρύ τε καὶ κοῦφον τῆσ στατικῆσ αὐτῆσ. συγχωρεῖσ; ἔγωγε.

λέγε δή, καὶ ἡ σωφροσύνη τίνοσ ἐστὶν ἐπιστήμη, ὃ τυγχάνει ἕτερον ὂν αὐτῆσ τῆσ σωφροσύνησ;

τοῦτό ἐστιν ἐκεῖνο, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ·

ἐπ’ αὐτὸ ἥκεισ ἐρευνῶν τὸ ᾧ διαφέρει πασῶν τῶν ἐπιστημῶν ἡ σωφροσύνη· σὺ δὲ ὁμοιότητά τινα ζητεῖσ αὐτῆσ ταῖσ ἄλλαισ. τὸ δ’ οὐκ ἔστιν οὕτωσ, ἀλλ’ αἱ μὲν ἄλλαι πᾶσαι ἄλλου εἰσὶν ἐπιστῆμαι, ἑαυτῶν δ’ οὔ, ἡ δὲ μόνη τῶν τε ἄλλων ἐπιστημῶν ἐπιστήμη ἐστὶ καὶ αὐτὴ ἑαυτῆσ. καὶ ταῦτά σε πολλοῦ δεῖ λεληθέναι, ἀλλὰ γὰρ οἶμαι ὃ ἄρτι οὐκ ἔφησθα ποιεῖν, τοῦτο ποιεῖσ· ἐμὲ γὰρ ἐπιχειρεῖσ ἐλέγχειν, ἐάσασ περὶ οὗ ὁ λόγοσ ἐστίν.

οἱο͂ν, ἦν δ’ ἐγώ, ποιεῖσ ἡγούμενοσ, εἰ ὅτι μάλιστα σὲ ἐλέγχω, ἄλλου τινὸσ ἕνεκα ἐλέγχειν ἢ οὗπερ ἕνεκα κἂν ἐμαυτὸν διερευνῴμην τί λέγω, φοβούμενοσ μή ποτε λάθω οἰόμενοσ μέν τι εἰδέναι, εἰδὼσ δὲ μή.

καὶ νῦν δὴ οὖν ἔγωγέ φημι τοῦτο ποιεῖν, τὸν λόγον σκοπεῖν μάλιστα μὲν ἐμαυτοῦ ἕνεκα, ἴσωσ δὲ δὴ καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων· ἢ οὐ κοινὸν οἰεί ἀγαθὸν εἶναι σχεδόν τι πᾶσιν ἀνθρώποισ, γίγνεσθαι καταφανὲσ ἕκαστον τῶν ὄντων ὅπῃ ἔχει;

καὶ μάλα, ἦ δ’ ὅσ, ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ.

θαρρῶν τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ μακάριε, ἀποκρινόμενοσ τὸ ἐρωτώμενον ὅπῃ σοι φαίνεται, ἐά χαίρειν εἴτε Κριτίασ ἐστὶν εἴτε Σωκράτησ ὁ ἐλεγχόμενοσ·

ἀλλ’ αὐτῷ προσέχων τὸν νοῦν τῷ λόγῳ σκόπει ὅπῃ ποτὲ ἐκβήσεται ἐλεγχόμενοσ.

ἀλλά, ἔφη, ποιήσω οὕτω·

δοκεῖσ γάρ μοι μέτρια λέγειν. λέγε τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, περὶ τῆσ σωφροσύνησ πῶσ λέγεισ;

λέγω τοίνυν, ἦ δ’ ὅσ, ὅτι μόνη τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν αὐτή τε αὑτῆσ ἐστιν καὶ τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν ἐπιστήμη.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἀνεπιστημοσύνησ ἐπιστήμη ἂν εἰή, εἴπερ καὶ ἐπιστήμησ;

πάνυ γε, ἔφη.

ὁ ἄρα σώφρων μόνοσ αὐτόσ τε ἑαυτὸν γνώσεται καὶ οἱο͂́σ τε ἔσται ἐξετάσαι τί τε τυγχάνει εἰδὼσ καὶ τί μή, καὶ τοὺσ ἄλλουσ ὡσαύτωσ δυνατὸσ ἔσται ἐπισκοπεῖν τί τισ οἶδεν καὶ οἰέται, εἴπερ οἶδεν, καὶ τί αὖ οἰέται μὲν εἰδέναι, οἶδεν δ’ οὔ, τῶν δὲ ἄλλων οὐδείσ·

καὶ ἔστιν δὴ τοῦτο τὸ σωφρονεῖν τε καὶ σωφροσύνη καὶ τὸ ἑαυτὸν αὐτὸν γιγνώσκειν, τὸ εἰδέναι ἅ τε οἶδεν καὶ ἃ μὴ οἶδεν. ἆρα ταῦτά ἐστιν ἃ λέγεισ; ἔγωγ’, ἔφη.

ἀρχῆσ ἐπισκεψώμεθα πρῶτον μὲν εἰ δυνατόν ἐστιν τοῦτ’ εἶναι ἢ οὔ ‐ τὸ ἃ οἶδεν καὶ ἃ μὴ οἶδεν εἰδέναι <ὅτι οἶδε καὶ> ὅτι οὐκ οἶδεν ‐ ἔπειτα εἰ ὅτι μάλιστα δυνατόν, τίσ ἂν εἰή ἡμῖν ὠφελία εἰδόσιν αὐτό.

ἀλλὰ χρή, ἔφη, σκοπεῖν.

ἴθι δή, ἔφην ἐγώ, ὦ Κριτία, σκέψαι, ἐάν τι περὶ αὐτῶν εὐπορώτεροσ φανῇσ ἐμοῦ·

ἐγὼ μὲν γὰρ ἀπορῶ. ᾗ δὲ ἀπορῶ, φράσω σοι; πάνυ γ’, ἔφη.

ἐστιν ἢ ἑαυτῆσ τε καὶ τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν ἐπιστήμη, καὶ δὴ καὶ ἀνεπιστημοσύνησ ἡ αὐτὴ αὕτη;

πάνυ γε.

ἰδὲ δὴ ὡσ ἄτοπον ἐπιχειροῦμεν, ὦ ἑταῖρε, λέγειν·

ἐν ἄλλοισ γάρ που τὸ αὐτὸ τοῦτο ἐὰν σκοπῇσ, δόξει σοι, ὡσ ἐγᾦμαι, ἀδύνατον εἶναι. πῶσ δὴ καὶ ποῦ;

ἐν τοῖσδε.

ἐννόει γὰρ εἴ σοι δοκεῖ ὄψισ τισ εἶναι, ἣ ὧν μὲν αἱ ἄλλαι ὄψεισ εἰσίν, οὐκ ἔστιν τούτων ὄψισ, ἑαυτῆσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων ὄψεων ὄψισ ἐστὶν καὶ μὴ ὄψεων ὡσαύτωσ, καὶ χρῶμα μὲν ὁρᾷ οὐδὲν ὄψισ οὖσα, αὑτὴν δὲ καὶ τὰσ ἄλλασ ὄψεισ· δοκεῖ τίσ σοι εἶναι τοιαύτη;

μὰ Δί’ οὐκ ἔμοιγε.

τί δὲ ἀκοήν, ἣ φωνῆσ μὲν οὐδεμιᾶσ ἀκούει, αὑτῆσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἀκοῶν ἀκούει καὶ τῶν μὴ ἀκοῶν;

οὐδὲ τοῦτο.

συλλήβδην δὴ σκόπει περὶ πασῶν τῶν αἰσθήσεων εἴ τίσ σοι δοκεῖ εἶναι αἰσθήσεων μὲν αἴσθησισ καὶ ἑαυτῆσ, ὧν δὲ δὴ αἱ ἄλλαι αἰσθήσεισ αἰσθάνονται, μηδενὸσ αἰσθανομένη;

οὐκ ἔμοιγε.

ἀλλ’ ἐπιθυμία δοκεῖ τίσ σοι εἶναι, ἥτισ ἡδονῆσ μὲν οὐδεμιᾶσ ἐστὶν ἐπιθυμία, αὑτῆσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐπιθυμιῶν;

οὐ δῆτα.

οὐδὲ μὴν βούλησισ, ὡσ ἐγᾦμαι, ἣ ἀγαθὸν μὲν οὐδὲν βούλεται, αὑτὴν δὲ καὶ τὰσ ἄλλασ βουλήσεισ βούλεται.

οὐ γὰρ οὖν.

ἔρωτα δὲ φαίησ ἄν τινα εἶναι τοιοῦτον, ὃσ τυγχάνει ὢν ἔρωσ καλοῦ μὲν οὐδενόσ, αὑτοῦ δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐρώτων;

οὔκ, ἔφη, ἔγωγε.

ἄλλουσ φόβουσ φοβεῖται, τῶν δεινῶν δ’ οὐδὲ ἓν φοβεῖται;

οὐ κατανενόηκα, ἔφη.

δόξαν δὲ δοξῶν δόξαν καὶ αὑτῆσ, ὧν δὲ αἱ ἄλλαι δοξάζουσιν μηδὲν δοξάζουσαν;

οὐδαμῶσ.

ἀλλ’ ἐπιστήμην, ὡσ ἐοίκεν, φαμέν τινα εἶναι τοιαύτην, ἥτισ μαθήματοσ μὲν οὐδενόσ ἐστιν ἐπιστήμη, αὑτῆσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν ἐπιστήμη;

φαμὲν γάρ.

οὐκοῦν ἄτοπον, εἰ ἄρα καὶ ἔστιν;

μηδὲν γάρ πω διισχυριζώμεθα ὡσ οὐκ ἔστιν, ἀλλ’ εἰ ἔστιν ἔτι σκοπῶμεν. ὀρθῶσ λέγεισ.

φέρε δή·

ἔστι μὲν αὕτη ἡ ἐπιστήμη τινὸσ ἐπιστήμη, καὶ ἔχει τινὰ τοιαύτην δύναμιν ὥστε τινὸσ εἶναι· ἦ γάρ; πάνυ γε.

καὶ γὰρ τὸ μεῖζόν φαμεν τοιαύτην τινὰ ἔχειν δύναμιν, ὥστε τινὸσ εἶναι μεῖζον;

ἔχει γάρ.

οὐκοῦν ἐλάττονόσ τινοσ, εἴπερ ἔσται μεῖζον.

ἀνάγκη.

εἰ οὖν τι εὑρ́οιμεν μεῖζον, ὃ τῶν μὲν μειζόνων ἐστὶν μεῖζον καὶ ἑαυτοῦ, ὧν δὲ τἆλλα μείζω ἐστὶν μηδενὸσ μεῖζον, πάντωσ ἄν που ἐκεῖνό γ’ αὐτῷ ὑπάρχοι, εἴπερ ἑαυτοῦ μεῖζον εἰή, καὶ ἔλαττον ἑαυτοῦ εἶναι·

ἢ οὔ;

πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν καὶ εἴ τι διπλάσιόν ἐστιν τῶν τε ἄλλων διπλασίων καὶ ἑαυτοῦ, ἡμίσεοσ δήπου ὄντοσ ἑαυτοῦ τε καὶ τῶν ἄλλων διπλάσιον ἂν εἰή·

οὐ γάρ ἐστίν που ἄλλου διπλάσιον ἢ ἡμίσεοσ. ἀληθῆ.

πλέον δὲ αὑτοῦ ὂν οὐ καὶ ἔλαττον ἔσται, καὶ βαρύτερον ὂν κουφότερον, καὶ πρεσβύτερον ὂν νεώτερον, καὶ τἆλλα πάντα ὡσαύτωσ, ὅτιπερ ἂν τὴν ἑαυτοῦ δύναμιν πρὸσ ἑαυτὸ ἔχῃ, οὐ καὶ ἐκείνην ἕξει τὴν οὐσίαν, πρὸσ ἣν ἡ δύναμισ αὐτοῦ ἦν;

λέγω δὲ τὸ τοιόνδε·

οἱο͂ν ἡ ἀκοή, φαμέν, οὐκ ἄλλου τινὸσ ἦν ἀκοὴ ἢ φωνῆσ· ἦ γάρ; ναί.

οὐκοῦν εἴπερ αὐτὴ αὑτῆσ ἀκούσεται, φωνὴν ἐχούσησ ἑαυτῆσ ἀκούσεται·

οὐ γὰρ ἂν ἄλλωσ ἀκούσειεν. πολλὴ ἀνάγκη.

καὶ ἡ ὄψισ γέ που, ὦ ἄριστε, εἴπερ ὄψεται αὐτὴ ἑαυτήν, χρῶμά τι αὐτὴν ἀνάγκη ἔχειν·

μή ποτε ἴδῃ.

οὐ γὰρ οὖν.

ὁρᾷσ οὖν, ὦ Κριτία, ὅτι ὅσα διεληλύθαμεν, τὰ μὲν αὐτῶν ἀδύνατα παντάπασι φαίνεται ἡμῖν, τὰ δ’ ἀπιστεῖται σφόδρα μή ποτ’ ἂν τὴν ἑαυτῶν δύναμιν πρὸσ ἑαυτὰ σχεῖν;

μεγέθη μὲν γὰρ καὶ πλήθη καὶ τὰ τοιαῦτα παντάπασιν ἀδύνατον· ἢ οὐχί; πάνυ γε.

ἀκοὴ δ’ αὖ καὶ ὄψισ καὶ ἔτι γε κίνησισ αὐτὴ ἑαυτὴν κινεῖν, καὶ θερμότησ κάειν, καὶ πάντα αὖ τὰ τοιαῦτα τοῖσ μὲν ἀπιστίαν <ἂν> παράσχοι, ἴσωσ δέ τισιν οὔ.

μεγάλου δή τινοσ, ὦ φίλε, ἀνδρὸσ δεῖ, ὅστισ τοῦτο κατὰ πάντων ἱκανῶσ διαιρήσεται, πότερον οὐδὲν τῶν ὄντων τὴν αὑτοῦ δύναμιν αὐτὸ πρὸσ ἑαυτὸ πέφυκεν ἔχειν πλὴν ἐπιστήμησ, ἀλλὰ πρὸσ ἄλλο, ἢ τὰ μέν, τὰ δ’ οὔ· καὶ εἰ ἔστιν αὖ ἅτινα αὐτὰ πρὸσ αὑτὰ ἔχει, ἆρ’ ἐν τούτοισ ἐστὶν ἐπιστήμη, ἣν δὴ ἡμεῖσ σωφροσύνην φαμὲν εἶναι.

ἐγὼ μὲν οὐ πιστεύω ἐμαυτῷ ἱκανὸσ εἶναι ταῦτα διελέσθαι· διὸ καὶ οὔτ’ εἰ δυνατόν ἐστι τοῦτο γενέσθαι, ἐπιστήμησ ἐπιστήμην εἶναι, ἔχω διισχυρίσασθαι, οὔτ’ εἰ ὅτι μάλιστα ἔστι, σωφροσύνην ἀποδέχομαι αὐτὸ εἶναι, πρὶν ἂν ἐπισκέψωμαι εἴτε τι ἂν ἡμᾶσ ὠφελοῖ τοιοῦτον ὂν εἴτε μή. τὴν γὰρ οὖν δὴ σωφροσύνην ὠφέλιμόν τι καὶ ἀγαθὸν μαντεύομαι εἶναι· σὺ οὖν, ὦ παῖ Καλλαίσχρου ‐ τίθεσαι γὰρ σωφροσύνην τοῦτ’ εἶναι, ἐπιστήμην ἐπιστήμησ καὶ δὴ καὶ ἀνεπιστημοσύνησ ‐ πρῶτον μὲν τοῦτο ἔνδειξαι, ὅτι δυνατὸν ἀποδεῖξαί σε ὃ νυνδὴ ἔλεγον, ἔπειτα πρὸσ τῷ δυνατῷ ὅτι καὶ ὠφέλιμον·

κἀμὲ τάχ’ ἂν ἀποπληρώσαισ ὡσ ὀρθῶσ λέγεισ περὶ σωφροσύνησ ὃ ἔστιν.

καὶ ὁ Κριτίασ ἀκούσασ ταῦτα καὶ ἰδών με ἀποροῦντα, ὥσπερ οἱ τοὺσ χασμωμένουσ καταντικρὺ ὁρῶντεσ ταὐτὸν τοῦτο συμπάσχουσιν, κἀκεῖνοσ ἔδοξέ μοι ὑπ’ ἐμοῦ ἀποροῦντοσ ἀναγκασθῆναι καὶ αὐτὸσ ἁλῶναι ὑπὸ ἀπορίασ.

ἅτε οὖν εὐδοκιμῶν ἑκάστοτε, ᾐσχύνετο τοὺσ παρόντασ, καὶ οὔτε συγχωρῆσαί μοι ἤθελεν ἀδύνατοσ εἶναι διελέσθαι ἃ προυκαλούμην αὐτόν, ἔλεγέν τε οὐδὲν σαφέσ, ἐπικαλύπτων τὴν ἀπορίαν. κἀγὼ ἡμῖν ἵνα ὁ λόγοσ προί̈οι, εἶπον·

ἀλλ’ εἰ δοκεῖ, ὦ Κριτία, νῦν μὲν τοῦτο συγχωρήσωμεν, δυνατὸν εἶναι γενέσθαι ἐπιστήμην ἐπιστήμησ· αὖθισ δὲ ἐπισκεψόμεθα εἴτε οὕτωσ ἔχει εἴτε μή. ἴθι δὴ οὖν, εἰ ὅτι μάλιστα δυνατὸν τοῦτο, τί μᾶλλον οἱο͂́ν τέ ἐστιν εἰδέναι ἅ τέ τισ οἶδε καὶ ἃ μή; τοῦτο γὰρ δήπου ἔφαμεν εἶναι τὸ γιγνώσκειν αὑτὸν καὶ σωφρονεῖν· ἦ γάρ; πάνυ γε, ἦ δ’ ὅσ, καὶ συμβαίνει γέ που, ὦ Σώκρατεσ.

εἰ γάρ τισ ἔχει ἐπιστήμην ἣ αὐτὴ αὑτὴν γιγνώσκει, τοιοῦτοσ ἂν αὐτὸσ εἰή οἱο͂́νπερ ἐστὶν ὃ ἔχει· ὥσπερ ὅταν τάχοσ τισ ἔχῃ, ταχύσ, καὶ ὅταν κάλλοσ, καλόσ, καὶ ὅταν γνῶσιν, γιγνώσκων, ὅταν δὲ δὴ γνῶσιν αὐτὴν αὑτῆσ τισ ἔχῃ, γιγνώσκων που αὐτὸσ ἑαυτὸν τότε ἔσται.

οὐ τοῦτο, ἦν δ’ ἐγώ, ἀμφισβητῶ, ὡσ οὐχ ὅταν τὸ αὑτὸ γιγνῶσκόν τισ ἔχῃ, αὐτὸσ αὑτὸν γνώσεται, ἀλλ’ ἔχοντι τοῦτο τίσ ἀνάγκη εἰδέναι ἅ τε οἶδεν καὶ ἃ μὴ οἶδεν;

ὅτι, ὦ Σώκρατεσ, ταὐτόν ἐστιν τοῦτο ἐκείνῳ.

ἴσωσ, ἔφην, ἀλλ’ ἐγὼ κινδυνεύω ἀεὶ ὅμοιοσ εἶναι·

οὐ γὰρ αὖ μανθάνω ὡσ ἔστιν τὸ αὐτό, ἃ οἶδεν εἰδέναι καὶ ἅ τισ μὴ οἶδεν εἰδέναι. πῶσ λέγεισ, ἔφη;

ὧδε, ἦν δ’ ἐγώ.

ἐπιστήμη που ἐπιστήμησ οὖσα ἆρα πλέον τι οἱά τ’ ἔσται διαιρεῖν, ἢ ὅτι τούτων τόδε μὲν ἐπιστήμη, τόδε δ’ οὐκ ἐπιστήμη; οὔκ, ἀλλὰ τοσοῦτον.

καὶ ἐπιστήμῃ τε καὶ ἀνεπιστημοσύνῃ δικαίου;

οὐδαμῶσ.

ἀλλὰ τὸ μὲν οἶμαι ἰατρική, τὸ δὲ πολιτική, τὸ δὲ οὐδὲν ἄλλο ἢ ἐπιστήμη.

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν ἐὰν μὴ προσεπίστηταί τισ τὸ ὑγιεινὸν καὶ τὸ δίκαιον, ἀλλ’ ἐπιστήμην μόνον γιγνώσκῃ ἅτε τούτου μόνον ἔχων ἐπιστήμην, ὅτι μέν τι ἐπίσταται καὶ ὅτι ἐπιστήμην τινὰ ἔχει, εἰκότωσ ἂν γιγνώσκοι καὶ περὶ αὑτοῦ καὶ περὶ τῶν ἄλλων·

ἦ γάρ; ναί.

ὅτι δὲ γιγνώσκει, ταύτῃ τῇ ἐπιστήμῃ πῶσ εἴσεται;

γιγνώσκει γὰρ δὴ τὸ μὲν ὑγιεινὸν τῇ ἰατρικῇ ἀλλ’ οὐ σωφροσύνῃ, τὸ δ’ ἁρμονικὸν μουσικῇ ἀλλ’ οὐ σωφροσύνῃ, τὸ δ’ οἰκοδομικὸν οἰκοδομικῇ ἀλλ’ οὐ σωφροσύνῃ, καὶ οὕτω πάντα·

ἢ οὔ; φαίνεται.

σωφροσύνῃ δέ, εἴπερ μόνον ἐστὶν ἐπιστημῶν ἐπιστήμη, πῶσ εἴσεται ὅτι τὸ ὑγιεινὸν γιγνώσκει ἢ ὅτι τὸ οἰκοδομικόν;

οὐδαμῶσ.

οὐκ ἄρα εἴσεται ὃ οἶδεν ὁ τοῦτο ἀγνοῶν, ἀλλ’ ὅτι οἶδεν μόνον.

ἐοίκεν.

οὐκ ἄρα σωφρονεῖν τοῦτ’ ἂν εἰή οὐδὲ σωφροσύνη, εἰδέναι ἅ τε οἶδεν καὶ ἃ μὴ οἶδεν, ἀλλ’, ὡσ ἐοίκεν, ὅτι οἶδεν καὶ ὅτι οὐκ οἶδεν μόνον.

κινδυνεύει.

οὐδὲ ἄλλον ἄρα οἱο͂́σ τε ἔσται οὗτοσ ἐξετάσαι φάσκοντά τι ἐπίστασθαι, πότερον ἐπίσταται ὅ φησιν ἐπίστασθαι ἢ οὐκ ἐπίσταται·

ἀλλὰ τοσοῦτον μόνον, ὡσ ἐοίκεν, γνώσεται, ὅτι ἔχει τινὰ ἐπιστήμην, ὅτου δέ γε, ἡ σωφροσύνη οὐ ποιήσει αὐτὸν γιγνώσκειν. οὐ φαίνεται.

οὔτε ἄρα τὸν προσποιούμενον ἰατρὸν εἶναι, ὄντα δὲ μή, καὶ τὸν ὡσ ἀληθῶσ ὄντα οἱο͂́σ τε ἔσται διακρίνειν, οὔτε ἄλλον οὐδένα τῶν ἐπιστημόνων καὶ μή.

σκεψώμεθα δὲ ἐκ τῶνδε· εἰ μέλλει ὁ σώφρων ἢ ὁστισοῦν ἄλλοσ τὸν ὡσ ἀληθῶσ ἰατρὸν διαγνώσεσθαι καὶ τὸν μή, ἆρ’ οὐχ ὧδε ποιήσει· περὶ μὲν ἰατρικῆσ δήπου αὐτῷ οὐ διαλέξεται ‐ οὐδὲν γὰρ ἐπαί̈ει, ὡσ ἔφαμεν, ὁ ἰατρὸσ ἀλλ’ ἢ τὸ ὑγιεινὸν καὶ τὸ νοσῶδεσ ‐ ἢ οὔ; ναί, οὕτωσ.

περὶ δέ γε ἐπιστήμησ οὐδὲν οἶδεν, ἀλλὰ τοῦτο δὴ τῇ σωφροσύνῃ μόνῃ ἀπέδομεν.

ναί.

ἰατρικὴ ἐπιστήμη οὖσα τυγχάνει.

ἀληθῆ.

ὅτι μὲν δὴ ἐπιστήμην τινὰ ἔχει, γνώσεται ὁ σώφρων τὸν ἰατρόν·

δέον δὲ πεῖραν λαβεῖν ἥτισ ἐστίν, ἄλλο τι σκέψεται ὧντινων; ἢ οὐ τούτῳ ὡρ́ισται ἑκάστη ἐπιστήμη μὴ μόνον ἐπιστήμη εἶναι ἀλλὰ καὶ τίσ, τῷ τινῶν εἶναι; τούτῳ μὲν οὖν.

καὶ ἡ ἰατρικὴ δὴ ἑτέρα εἶναι τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν ὡρίσθη τῷ τοῦ ὑγιεινοῦ εἶναι καὶ νοσώδουσ ἐπιστήμη.

ναί.

οὐκοῦν ἐν τούτοισ ἀναγκαῖον σκοπεῖν τὸν βουλόμενον ἰατρικὴν σκοπεῖν, ἐν οἷσ ποτ’ ἔστιν·

οὐ γὰρ δήπου ἔν γε τοῖσ ἔξω, ἐν οἷσ οὐκ ἔστιν;

οὐ δῆτα.

ἐν τοῖσ ὑγιεινοῖσ ἄρα καὶ νοσώδεσιν ἐπισκέψεται τὸν ἰατρόν, ᾗ ἰατρικόσ ἐστιν, ὁ ὀρθῶσ σκοπούμενοσ.

ἐοίκεν.

οὐκοῦν ἐν τοῖσ οὕτωσ ἢ λεγομένοισ ἢ πραττομένοισ τὰ μὲν λεγόμενα, εἰ ἀληθῆ λέγεται, σκοπούμενοσ, τὰ δὲ πραττόμενα, εἰ ὀρθῶσ πράττεται;

ἀνάγκη.

ἦ οὖν ἄνευ ἰατρικῆσ δύναιτ’ ἄν τισ τούτων ποτέροισ ἐπακολουθῆσαι;

οὐ δῆτα.

οὐδέ γε ἄλλοσ οὐδείσ, ὡσ ἐοίκεν, πλὴν ἰατρόσ, οὔτε δὴ ὁ σώφρων·

ἰατρὸσ γὰρ ἂν εἰή πρὸσ τῇ σωφροσύνῃ. ἔστι ταῦτα.

παντὸσ ἄρα μᾶλλον, εἰ ἡ σωφροσύνη ἐπιστήμησ ἐπιστήμη μόνον ἐστὶν καὶ ἀνεπιστημοσύνησ, οὔτε ἰατρὸν διακρῖναι οἱά τε ἔσται ἐπιστάμενον τὰ τῆσ τέχνησ ἢ μὴ ἐπιστάμενον, προσποιούμενον δὲ ἢ οἰόμενον, οὔτε ἄλλον οὐδένα τῶν ἐπισταμένων καὶ ὁτιοῦν, πλήν γε τὸν αὑτοῦ ὁμότεχνον, ὥσπερ οἱ ἄλλοι δημιουργοί.

φαίνεται, ἔφη.

τίσ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Κριτία, ὠφελία ἡμῖν ἔτι ἂν εἰή ἀπὸ τῆσ σωφροσύνησ τοιαύτησ οὔσησ;

εἰ μὲν γάρ, ὃ ἐξ ἀρχῆσ ὑπετιθέμεθα, ᾔδει ὁ σώφρων ἅ τε ᾔδει καὶ ἃ μὴ ᾔδει, τὰ μὲν ὅτι οἶδεν, τὰ δ’ ὅτι οὐκ οἶδεν, καὶ ἄλλον ταὐτὸν τοῦτο πεπονθότα ἐπισκέψασθαι οἱο͂́σ τ’ ἦν, μεγαλωστὶ ἂν ἡμῖν, φαμέν, ὠφέλιμον ἦν σώφροσιν εἶναι· ἀναμάρτητοι γὰρ ἂν τὸν βίον διεζῶμεν αὐτοί τε καὶ οἱ τὴν σωφροσύνην ἔχοντεσ καὶ οἱ ἄλλοι πάντεσ ὅσοι ὑφ’ ἡμῶν ἤρχοντο. οὔτε γὰρ ἂν αὐτοὶ ἐπεχειροῦμεν πράττειν ἃ μὴ ἠπιστάμεθα, ἀλλ’ ἐξευρίσκοντεσ τοὺσ ἐπισταμένουσ ἐκείνοισ ἂν παρεδίδομεν, οὔτε τοῖσ ἄλλοισ ἐπετρέπομεν, ὧν ἤρχομεν, ἄλλο τι πράττειν ἢ ὅτι πράττοντεσ ὀρθῶσ ἔμελλον πράξειν ‐ τοῦτο δ’ ἦν ἄν, οὗ ἐπιστήμην εἶχον ‐ καὶ οὕτω δὴ ὑπὸ σωφροσύνησ οἰκία τε οἰκουμένη ἔμελλεν καλῶσ οἰκεῖσθαι, πόλισ τε πολιτευομένη, καὶ ἄλλο πᾶν οὗ σωφροσύνη ἄρχοι· ἁμαρτίασ γὰρ ἐξῃρημένησ, ὀρθότητοσ δὲ ἡγουμένησ, ἐν πάσῃ πράξει καλῶσ καὶ εὖ πράττειν ἀναγκαῖον τοὺσ οὕτω διακειμένουσ, τοὺσ δὲ εὖ πράττοντασ εὐδαίμονασ εἶναι.

ἆρ’ οὐχ οὕτωσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Κριτία, ἐλέγομεν περὶ σωφροσύνησ, λέγοντεσ ὅσον ἀγαθὸν εἰή τὸ εἰδέναι ἅ τε οἶδέν τισ καὶ ἃ μὴ οἶδεν;

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, οὕτωσ.

νῦν δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ὁρᾷσ ὅτι οὐδαμοῦ ἐπιστήμη οὐδεμία τοιαύτη οὖσα πέφανται.

ὁρῶ, ἔφη.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, τοῦτ’ ἔχει τὸ ἀγαθὸν ἣν νῦν εὑρίσκομεν σωφροσύνην οὖσαν, τὸ ἐπιστήμην ἐπίστασθαι καὶ ἀνεπιστημοσύνην, ὅτι ὁ ταύτην ἔχων, ὅτι ἂν ἄλλο μανθάνῃ, ῥᾷόν τε μαθήσεται καὶ ἐναργέστερα πάντα αὐτῷ φανεῖται, ἅτε πρὸσ ἑκάστῳ ᾧ ἂν μανθάνῃ προσκαθορῶντι τὴν ἐπιστήμην·

καὶ τοὺσ ἄλλουσ δὴ κάλλιον ἐξετάσει περὶ ὧν ἂν καὶ αὐτὸσ μάθῃ, οἱ δὲ ἄνευ τούτου ἐξετάζοντεσ ἀσθενέστερον καὶ φαυλότερον τοῦτο δράσουσιν; ἄττα ἐστὶν ἃ ἀπολαυσόμεθα τῆσ σωφροσύνησ, ἡμεῖσ δὲ μεῖζόν τι βλέπομεν καὶ ζητοῦμεν αὐτὸ μεῖζόν τι εἶναι ἢ ὅσον ἐστίν;

τάχα δ’ ἄν, ἔφη, οὕτωσ ἔχοι.

ἴσωσ, ἦν δ’ ἐγώ·

ἴσωσ δέ γε ἡμεῖσ οὐδὲν χρηστὸν ἐζητήσαμεν. τεκμαίρομαι δέ, ὅτι μοι ἄτοπ’ ἄττα καταφαίνεται περὶ σωφροσύνησ, εἰ τοιοῦτόν ἐστιν. ἴδωμεν γάρ, εἰ βούλει, συγχωρήσαντεσ καὶ ἐπίστασθαι ἐπιστήμην δυνατὸν εἶναι εἰδέναι, καὶ ὅ γε ἐξ ἀρχῆσ ἐτιθέμεθα σωφροσύνην εἶναι, τὸ εἰδέναι ἅ τε οἶδεν καὶ ἃ μὴ οἶδεν, μὴ ἀποστερήσωμεν, ἀλλὰ δῶμεν· καὶ πάντα ταῦτα δόντεσ ἔτι βέλτιον σκεψώμεθα εἰ ἄρα τι καὶ ἡμᾶσ ὀνήσει τοιοῦτον ὄν.

ἃ γὰρ νυνδὴ ἐλέγομεν, ὡσ μέγα ἂν εἰή ἀγαθὸν ἡ σωφροσύνη εἰ τοιοῦτον εἰή, ἡγουμένη διοικήσεωσ καὶ οἰκίασ καὶ πόλεωσ, οὔ μοι δοκοῦμεν, ὦ Κριτία, καλῶσ ὡμολογηκέναι. πῶσ δή;

ἦ δ’ ὅσ. ὅτι, ἦν δ’ ἐγώ, ῥᾳδίωσ ὡμολογήσαμεν μέγα τι ἀγαθὸν εἶναι τοῖσ ἀνθρώποισ εἰ ἕκαστοι ἡμῶν, ἃ μὲν ἴσασιν, πράττοιεν ταῦτα, ἃ δὲ μὴ ἐπίσταιντο, ἄλλοισ παραδιδοῖεν τοῖσ ἐπισταμένοισ.

οὐκ οὖν, ἔφη, καλῶσ ὡμολογήσαμεν;

οὔ μοι δοκοῦμεν, ἦν δ’ ἐγώ.

ἄτοπα λέγεισ ὡσ ἀληθῶσ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

νὴ τὸν κύνα, ἔφην, καὶ ἐμοί τοι δοκεῖ οὕτω, κἀνταῦθα καὶ ἄρτι ἀποβλέψασ ἄτοπ’ ἄττ’ ἔφην μοι προφαίνεσθαι, καὶ ὅτι φοβοίμην μὴ οὐκ ὀρθῶσ σκοποῖμεν.

δῆλον εἶναι δοκεῖ ὅτι ἀγαθὸν ἡμᾶσ ἀπεργάζεται.

πῶσ δή;

ἦ δ’ ὅσ. λέγε, ἵνα καὶ ἡμεῖσ εἰδῶμεν ὅτι λέγεισ. οἶμαι μέν, ἦν δ’ ἐγώ, ληρεῖν με·

ὅμωσ τό γε προφαινόμενον ἀναγκαῖον σκοπεῖν καὶ μὴ εἰκῇ παριέναι, εἴ τίσ γε αὑτοῦ καὶ σμικρὸν κήδεται. καλῶσ γάρ, ἔφη, λέγεισ.

ἄκουε δή, ἔφην, τὸ ἐμὸν ὄναρ, εἴτε διὰ κεράτων εἴτε δι’ ἐλέφαντοσ ἐλήλυθεν.

εἰ γὰρ ὅτι μάλιστα ἡμῶν ἄρχοι ἡ σωφροσύνη, οὖσα οἱάν νῦν ὁριζόμεθα, ἄλλο τι κατὰ τὰσ ἐπιστήμασ πάντ’ ἂν πράττοιτο, καὶ οὔτε τισ κυβερνήτησ φάσκων εἶναι, ὢν δὲ οὔ, ἐξαπατῷ ἂν ἡμᾶσ, οὔτε ἰατρὸσ οὔτε στρατηγὸσ οὔτ’ ἄλλοσ οὐδείσ, προσποιούμενόσ τι εἰδέναι ὃ μὴ οἶδεν, λανθάνοι ἄν· ἐκ δὴ τούτων οὕτωσ ἐχόντων ἄλλο ἂν ἡμῖν τι συμβαίνοι ἢ ὑγιέσιν τε τὰ σώματα εἶναι μᾶλλον ἢ νῦν, καὶ ἐν τῇ θαλάττῃ κινδυνεύοντασ καὶ ἐν πολέμῳ σῴζεσθαι, καὶ τὰ σκεύη καὶ τὴν ἀμπεχόνην καὶ ὑπόδεσιν πᾶσαν καὶ τὰ χρήματα πάντα τεχνικῶσ ἡμῖν εἰργασμένα εἶναι καὶ ἄλλα πολλὰ διὰ τὸ ἀληθινοῖσ δημιουργοῖσ χρῆσθαι;

εἰ δὲ βούλοιό γε, καὶ τὴν μαντικὴν εἶναι συγχωρήσωμεν ἐπιστήμην τοῦ μέλλοντοσ ἔσεσθαι, καὶ τὴν σωφροσύνην, αὐτῆσ ἐπιστατοῦσαν, τοὺσ μὲν ἀλαζόνασ ἀποτρέπειν, τοὺσ δὲ ὡσ ἀληθῶσ μάντεισ καθιστάναι ἡμῖν προφήτασ τῶν μελλόντων.

ὅτι μὲν ἐπιστημόνωσ ἂν πράττοι καὶ ζῴη, ἕπομαι ‐ ἡ γὰρ σωφροσύνη φυλάττουσα οὐκ ἂν ἐῴη παρεμπίπτουσαν τὴν ἀνεπιστημοσύνην συνεργὸν ἡμῖν εἶναι ‐ ὅτι δ’ ἐπιστημόνωσ ἂν πράττοντεσ εὖ ἂν πράττοιμεν καὶ εὐδαιμονοῖμεν, τοῦτο δὲ οὔπω δυνάμεθα μαθεῖν, ὦ φίλε Κριτία.

ἀλλὰ μέντοι, ἦ δ’ ὅσ, οὐ ῥᾳδίωσ εὑρήσεισ ἄλλο τι τέλοσ τοῦ εὖ πράττειν, ἐὰν τὸ ἐπιστημόνωσ ἀτιμάσῃσ.

σμικρὸν τοίνυν με, ἦν δ’ ἐγώ, ἔτι προσδίδαξον.

τίνοσ ἐπιστημόνωσ λέγεισ; ἦ σκυτῶν τομῆσ; μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε.

ἀλλὰ χαλκοῦ ἐργασίασ;

οὐδαμῶσ.

ἀλλὰ ἐρίων ἢ ξύλων ἢ ἄλλου του τῶν τοιούτων;

οὐ δῆτα.

οὐκ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, ἔτι ἐμμένομεν τῷ λόγῳ τῷ εὐδαίμονα εἶναι τὸν ἐπιστημόνωσ ζῶντα.

οὗτοι γὰρ ἐπιστημόνωσ ζῶντεσ οὐχ ὁμολογοῦνται παρὰ σοῦ εὐδαίμονεσ εἶναι, ἀλλὰ περί τινων ἐπιστημόνωσ ζῶντα σὺ δοκεῖσ μοι ἀφορίζεσθαι τὸν εὐδαίμονα. καὶ ἴσωσ λέγεισ ὃν νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον, τὸν εἰδότα τὰ μέλλοντα ἔσεσθαι πάντα, τὸν μάντιν. τοῦτον ἢ ἄλλον τινὰ λέγεισ;

καὶ τοῦτον ἔγωγε, ἔφη, καὶ ἄλλον.

τίνα;

ἦν δ’ ἐγώ. ἆρα μὴ τὸν τοιόνδε, εἴ τισ πρὸσ τοῖσ μέλλουσιν καὶ τὰ γεγονότα πάντα εἰδείη καὶ τὰ νῦν ὄντα, καὶ μηδὲν ἀγνοοῖ; θῶμεν γάρ τινα εἶναι αὐτόν. οὐ γὰρ οἶμαι τούτου γε ἔτι ἂν εἴποισ οὐδένα ἐπιστημονέστερον ζῶντα εἶναι. οὐ δῆτα.

τόδε δὴ ἔτι προσποθῶ, τίσ αὐτὸν τῶν ἐπιστημῶν ποιεῖ εὐδαίμονα;

ἢ ἅπασαι ὁμοίωσ; οὐδαμῶσ ὁμοίωσ, ἔφη.

ἀλλὰ ποία μάλιστα;

ᾗ τί οἶδεν καὶ τῶν ὄντων καὶ τῶν γεγονότων καὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι; ἆρά γε ᾗ τὸ πεττευτικόν; ποῖον, ἦ δ’ ὅσ, πεττευτικόν;

ἀλλ’ ᾗ τὸ λογιστικόν;

οὐδαμῶσ.

ἀλλ’ ᾗ τὸ ὑγιεινόν;

μᾶλλον, ἔφη.

ἐκείνη δ’ ἣν λέγω μάλιστα, ἦν δ’ ἐγώ, ᾗ τί;

ἡῖ τὸ ἀγαθόν, ἔφη, καὶ τὸ κακόν.

τε καὶ εὐδαιμονεῖν ποιοῦν, οὐδὲ συμπασῶν τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν, ἀλλὰ μιᾶσ οὔσησ ταύτησ μόνον τῆσ περὶ τὸ ἀγαθόν τε καὶ κακόν.

ἐπεί, ὦ Κριτία, εἰ ’θέλεισ ἐξελεῖν ταύτην τὴν ἐπιστήμην ἐκ τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν, ἧττόν τι ἡ μὲν ἰατρικὴ ὑγιαίνειν ποιήσει, ἡ δὲ σκυτικὴ ὑποδεδέσθαι, ἡ δὲ ὑφαντικὴ ἠμφιέσθαι, ἡ δὲ κυβερνητικὴ κωλύσει ἐν τῇ θαλάττῃ ἀποθνῄσκειν καὶ ἡ στρατηγικὴ ἐν πολέμῳ; οὐδὲν ἧττον, ἔφη.

καὶ ὠφελίμωσ ἀπολελοιπὸσ ἡμᾶσ ἔσται ταύτησ ἀπούσησ.

ἀληθῆ λέγεισ.

οὐχ αὕτη δέ γε, ὡσ ἐοίκεν, ἐστὶν ἡ σωφροσύνη, ἀλλ’ ἧσ ἔργον ἐστὶν τὸ ὠφελεῖν ἡμᾶσ.

οὐ γὰρ ἐπιστημῶν γε καὶ ἀνεπιστημοσυνῶν ἡ ἐπιστήμη ἐστίν, ἀλλὰ ἀγαθοῦ τε καὶ κακοῦ· ὥστε εἰ αὕτη ἐστὶν ὠφέλιμοσ, ἡ σωφροσύνη ἄλλο τι ἂν εἰή ἡ ὠφελίμη ἡμῖν. τί δ’, ἦ δ’ ὅσ, οὐκ ἂν αὕτη ὠφελοῖ;

δὲ καὶ ταῖσ ἄλλαισ ἐπιστήμαισ, καὶ ταύτησ δήπου ἂν ἄρχουσα τῆσ περὶ τἀγαθὸν ἐπιστήμησ ὠφελοῖ ἂν ἡμᾶσ.

ἦ κἂν ὑγιαίνειν ποιοῖ, ἦν δ’ ἐγώ, αὕτη, ἀλλ’ οὐχ ἡ ἰατρική;

καὶ τἆλλα τὰ τῶν τεχνῶν αὕτη ἂν ποιοῖ, καὶ οὐχ αἱ ἄλλαι τὸ αὑτῆσ ἔργον ἑκάστη; ἢ οὐ πάλαι διεμαρτυρόμεθα ὅτι ἐπιστήμησ μόνον ἐστὶν καὶ ἀνεπιστημοσύνησ ἐπιστήμη, ἄλλου δὲ οὐδενόσ· οὐχ οὕτω; φαίνεταί γε.

οὐκ ἄρα ὑγιείασ ἔσται δημιουργόσ;

οὐ δῆτα.

ἄλλησ γὰρ ἦν τέχνησ ὑγίεια·

ἢ οὔ; ἄλλησ.

οὐδ’ ἄρα ὠφελίασ, ὦ ἑταῖρε·

ἄλλῃ γὰρ αὖ ἀπέδομεν τοῦτο τὸ ἔργον τέχνῃ νυνδή· ἦ γάρ; πάνυ γε.

πῶσ οὖν ὠφέλιμοσ ἔσται ἡ σωφροσύνη, οὐδεμιᾶσ ὠφελίασ οὖσα δημιουργόσ;

οὐδαμῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ἐοίκέν γε.

ὁρᾷσ οὖν, ὦ Κριτία, ὡσ ἐγὼ πάλαι εἰκότωσ ἐδεδοίκη καὶ δικαίωσ ἐμαυτὸν ᾐτιώμην ὅτι οὐδὲν χρηστὸν περὶ σωφροσύνησ σκοπῶ;

οὐ γὰρ ἄν που ὅ γε κάλλιστον πάντων ὁμολογεῖται εἶναι, τοῦτο ἡμῖν ἀνωφελὲσ ἐφάνη, εἴ τι ἐμοῦ ὄφελοσ ἦν πρὸσ τὸ καλῶσ ζητεῖν. νῦν δὲ πανταχῇ γὰρ ἡττώμεθα, καὶ οὐ δυνάμεθα εὑρεῖν ἐφ’ ὅτῳ ποτὲ τῶν ὄντων ὁ νομοθέτησ τοῦτο τοὔνομα ἔθετο, τὴν σωφροσύνην. καίτοι πολλά γε συγκεχωρήκαμεν οὐ συμβαίνονθ’ ἡμῖν ἐν τῷ λόγῳ.

καὶ γὰρ ἐπιστήμην ἐπιστήμησ εἶναι συνεχωρήσαμεν, οὐκ ἐῶντοσ τοῦ λόγου οὐδὲ φάσκοντοσ εἶναι· καὶ ταύτῃ αὖ τῇ ἐπιστήμῃ καὶ τὰ τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν ἔργα γιγνώσκειν συνεχωρήσαμεν, οὐδὲ τοῦτ’ ἐῶντοσ τοῦ λόγου, ἵνα δὴ ἡμῖν γένοιτο ὁ σώφρων ἐπιστήμων ὧν τε οἶδεν ὅτι οἶδεν, καὶ ὧν μὴ οἶδεν ὅτι οὐκ οἶδεν. τοῦτο μὲν δὴ καὶ παντάπασι μεγαλοπρεπῶσ συνεχωρήσαμεν, οὐδ’ ἐπισκεψάμενοι τὸ ἀδύνατον εἶναι ἅ τισ μὴ οἶδεν μηδαμῶσ, ταῦτα εἰδέναι ἁμῶσ γέ πωσ·

ὅτι γὰρ οὐκ οἶδεν, φησὶν αὐτὰ εἰδέναι ἡ ἡμετέρα ὁμολογία. καίτοι, ὡσ ἐγᾦμαι, οὐδενὸσ ὅτου οὐχὶ ἀλογώτερον τοῦτ’ ἂν φανείη. ἀλλ’ ὅμωσ οὕτωσ ἡμῶν εὐηθικῶν τυχοῦσα ἡ ζήτησισ καὶ οὐ σκληρῶν, οὐδέν τι μᾶλλον εὑρεῖν δύναται τὴν ἀλήθειαν, ἀλλὰ τοσοῦτον κατεγέλασεν αὐτῆσ, ὥστε ὃ ἡμεῖσ πάλαι συνομολογοῦντεσ καὶ συμπλάττοντεσ ἐτιθέμεθα σωφροσύνην εἶναι, τοῦτο ἡμῖν πάνυ ὑβριστικῶσ ἀνωφελὲσ ὂν ἀπέφαινε. τὸ μὲν οὖν ἐμὸν καὶ ἧττον ἀγανακτῶ·

ὑπὲρ δὲ σοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Χαρμίδη, πάνυ ἀγανακτῶ, εἰ σὺ τοιοῦτοσ ὢν τὴν ἰδέαν καὶ πρὸσ τούτῳ τὴν ψυχὴν σωφρονέστατοσ, μηδὲν ὀνήσῃ ἀπὸ ταύτησ τῆσ σωφροσύνησ μηδέ τί σ’ ὠφελήσει ἐν τῷ βίῳ παροῦσα. ἔτι δὲ μᾶλλον ἀγανακτῶ ὑπὲρ τῆσ ἐπῳδῆσ ἣν παρὰ τοῦ Θρᾳκὸσ ἔμαθον, εἰ μηδενὸσ ἀξίου πράγματοσ οὖσαν αὐτὴν μετὰ πολλῆσ σπουδῆσ ἐμάνθανον.

ταῦτ’ οὖν πάνυ μὲν οὖν οὐκ οἰόμαι οὕτωσ ἔχειν, ἀλλ’ ἐμὲ φαῦλον εἶναι ζητητήν· ἐπεὶ τήν γε σωφροσύνην μέγα τι ἀγαθὸν εἶναι, καὶ εἴπερ γε ἔχεισ αὐτό, μακάριον εἶναί σε. ἀλλ’ ὁρ́α εἰ ἔχεισ τε καὶ μηδὲν δέῃ τῆσ ἐπῳδῆσ·

εἰ γὰρ ἔχεισ, μᾶλλον ἂν ἔγωγέ σοι συμβουλεύσαιμι ἐμὲ μὲν λῆρον ἡγεῖσθαι εἶναι καὶ ἀδύνατον λόγῳ ὁτιοῦν ζητεῖν, σεαυτὸν δέ, ὅσῳπερ σωφρονέστεροσ εἶ, τοσούτῳ εἶναι καὶ εὐδαιμονέστερον. καὶ ὁ Χαρμίδησ, ἀλλὰ μὰ Δί’, ἦ δ’ ὅσ, ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ οἶδα οὔτ’ εἰ ἔχω οὔτ’ εἰ μὴ ἔχω·

πῶσ γὰρ ἂν εἰδείην ὅ γε μηδ’ ὑμεῖσ οἱοῖ́ τέ ἐστε ἐξευρεῖν ὅτι ποτ’ ἔστιν, ὡσ φῂσ σύ; ἐγὼ μέντοι οὐ πάνυ σοι πείθομαι, καὶ ἐμαυτόν, ὦ Σώκρατεσ, πάνυ οἶμαι δεῖσθαι τῆσ ἐπῳδῆσ, καὶ τό γ’ ἐμὸν οὐδὲν κωλύει ἐπᾴδεσθαι ὑπὸ σοῦ ὅσαι ἡμέραι, ἑώσ ἂν φῇσ σὺ ἱκανῶσ ἔχειν.

εἰε͂ν·

ἀλλ’, ἔφη ὁ Κριτίασ, ὦ Χαρμίδη, <ἢν> δρᾷσ τοῦτο ἔμοιγ’ ἔσται τοῦτο τεκμήριον ὅτι σωφρονεῖσ, ἢν ἐπᾴδειν παρέχῃσ Σωκράτει καὶ μὴ ἀπολείπῃ τούτου μήτε μέγα μήτε σμικρόν. ὡσ ἀκολουθήσοντοσ, ἔφη, καὶ μὴ ἀπολειψομένου·

γὰρ ἂν ποιοίην, εἰ μὴ πειθοίμην σοὶ τῷ ἐπιτρόπῳ καὶ μὴ ποιοίην ἃ κελεύεισ.

ἀλλὰ μήν, ἔφη, κελεύω ἔγωγε.

ποιήσω τοίνυν, ἔφη, ἀπὸ ταυτησὶ τῆσ ἡμέρασ ἀρξάμενοσ.

οὗτοι, ἦν δ’ ἐγώ, τί βουλεύεσθον ποιεῖν;

οὐδέν, ἔφη ὁ Χαρμίδησ, ἀλλὰ βεβουλεύμεθα.

βιάσῃ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ οὐδ’ ἀνάκρισίν μοι δώσεισ;

ὡσ βιασομένου, ἔφη, ἐπειδήπερ ὅδε γε ἐπιτάττει·

πρὸσ ταῦτα σὺ αὖ βουλεύου ὅτι ποιήσεισ. ἀλλ’ οὐδεμία, ἔφην ἐγώ, λείπεται βουλή·

σοὶ γὰρ ἐπιχειροῦντι πράττειν ὁτιοῦν καὶ βιαζομένῳ οὐδεὶσ οἱο͂́σ τ’ ἔσται ἐναντιοῦσθαι ἀνθρώπων. μὴ τοίνυν, ἦ δ’ ὅσ, μηδὲ σὺ ἐναντιοῦ.

οὐ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ἐναντιώσομαι.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Χαρμίδης

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Χαρμίδης)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION