Plato, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Ἀλκιβιάδησ β

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Ἀλκιβιάδησ β)

ὦ Ἀλκιβιάδη, ἆρά γε πρὸσ τὸν θεὸν προσευξόμενοσ πορεύῃ; πάνυ μὲν οὖν, ὦ Σώκρατεσ. φαίνῃ γέ τοι ἐσκυθρωπακέναι τε καὶ εἰσ γῆν βλέπειν, ὥσ τι συννοούμενοσ. καὶ τί ἄν τισ συννοοῖτο, ὦ Σώκρατεσ; τὴν μεγίστην, ὦ Ἀλκιβιάδη, σύννοιαν, ὥσ γ’ ἐμοὶ δοκεῖ. ἐπεὶ φέρε πρὸσ Διόσ, οὐκ οἰεί τοὺσ θεούσ, ἃ τυγχάνομεν εὐχόμενοι καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ, ἐνίοτε τούτων τὰ μὲν διδόναι, τὰ δ’ οὔ, καὶ ἔστιν οἷσ μὲν αὐτῶν, ἔστι δ’ οἷσ οὔ; πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν δοκεῖ σοι πολλῆσ προμηθείασ γε προσδεῖσθαι, ὅπωσ μὴ λήσεται αὑτὸν εὐχόμενοσ μεγάλα κακά, δοκῶν δ’ ἀγαθά, οἱ δὲ θεοὶ τύχωσιν ἐν ταύτῃ ὄντεσ τῇ ἕξει, ἐν ᾗ διδόασιν αὐτοὶ ἅ τισ εὐχόμενοσ τυγχάνει; ὥσπερ τὸν Οἰδίπουν αὐτίκα φασὶν εὔξασθαι χαλκῷ διελέσθαι τὰ πατρῷα τοὺσ ὑεῖσ· ἐξὸν αὐτῷ τῶν παρόντων αὐτῷ κακῶν ἀποτροπήν τινα εὔξασθαι, ἕτερα πρὸσ τοῖσ ὑπάρχουσιν κατηρᾶτο·

τοιγαροῦν ταῦτά τε ἐξετελέσθη, καὶ ἐκ τούτων ἄλλα πολλὰ καὶ δεινά, ἃ τί δεῖ καθ’ ἕκαστα λέγειν; ἀλλὰ σὺ μέν, ὦ Σώκρατεσ, μαινόμενον ἄνθρωπον εἴρηκασ· ἐπεὶ τίσ ἄν σοι δοκεῖ τολμῆσαι ὑγιαίνων τοιαῦτ’ εὔξασθαι; τὸ μαίνεσθαι ἆρά γε ὑπεναντίον σοι δοκεῖ τῷ φρονεῖν; πάνυ μὲν οὖν. ἄφρονεσ δὲ καὶ φρόνιμοι δοκοῦσιν ἄνθρωποι εἶναι τινέσ σοι;

εἶναι μέντοι. φέρε δή, ἐπισκεψώμεθα τίνεσ ποτ’ εἰσὶν οὗτοι. ὅτι μὲν γάρ εἰσί τινεσ, ὡμολόγηται, ἄφρονέσ τε καὶ φρόνιμοι, καὶ μαινόμενοι ἕτεροι. ὡμολόγηται γάρ. ἔτι δὲ ὑγιαίνοντέσ εἰσί τινεσ; εἰσίν. οὐκοῦν καὶ ἀσθενοῦντεσ ἕτεροι; πάνυ γε.

οὐκοῦν οὐχ οἱ αὐτοί; οὐ γάρ. ἆρ’ οὖν καὶ ἕτεροί τινέσ εἰσιν, οἳ μηδέτερα τούτων πεπόνθασιν; οὐ δῆτα. ἀνάγκη γάρ ἐστιν ἄνθρωπον ὄντα ἢ νοσεῖν ἢ μὴ νοσεῖν. ἔμοιγε δοκεῖ. τί δέ; περὶ φρονήσεωσ καὶ ἀφροσύνησ ἆρά γε τὴν αὐτὴν ἔχεισ σὺ γνώμην; πῶσ λέγεισ; εἰ δοκεῖ σοι οἱο͂́ν τε εἶναι ἢ φρόνιμον ἢ ἄφρονα, ἢ ἔστι τι διὰ μέσου τρίτον πάθοσ, ὃ ποιεῖ τὸν ἄνθρωπον μήτε φρόνιμον μήτε ἄφρονα; οὐ δῆτα.

ἀνάγκη ἄρ’ ἐστὶ τὸ ἕτερον τούτων πεπονθέναι. ἔμοιγε δοκεῖ. οὐκοῦν μέμνησαι ὁμολογήσασ ὑπεναντίον εἶναι μανίαν φρονήσει; ἔγωγε. οὐκοῦν καὶ μηδὲν εἶναι διὰ μέσου τρίτον πάθοσ, ὃ ποιεῖ τὸν ἄνθρωπον μήτε φρόνιμον μήτε ἄφρονα εἶναι; ὡμολόγησα γάρ. καὶ μὴν δύο γε ὑπεναντία ἑνὶ πράγματι πῶσ ἂν εἰή; οὐδαμῶσ. ἀφροσύνη ἄρα καὶ μανία κινδυνεύει ταὐτὸν εἶναι.

φαίνεται. πάντασ οὖν ἂν φάντεσ, ὦ Ἀλκιβιάδη, τοὺσ ἄφρονασ μαίνεσθαι ὀρθῶσ ἂν φαίημεν· αὐτίκα τῶν σῶν ἡλικιωτῶν εἴ τινεσ τυγχάνουσιν ἄφρονεσ ὄντεσ, ὥσπερ εἰσί, καὶ τῶν ἔτι πρεσβυτέρων. ἐπεὶ φέρε πρὸσ Διόσ, οὐκ οἰεί τῶν ἐν τῇ πόλει ὀλίγουσ μὲν εἶναι τοὺσ φρονίμουσ, ἄφρονασ δὲ δὴ τοὺσ πολλούσ, οὓσ δὴ σὺ μαινομένουσ καλεῖσ; ἔγωγε. οἰεί ἂν οὖν χαίροντασ ἡμᾶσ εἶναι μετὰ τοσούτων μαινομένων πολιτευομένουσ, καὶ οὐκ ἂν παιομένουσ καὶ βαλλομένουσ, καὶ ἅπερ εἰώθασιν οἱ μαινόμενοι διαπράττεσθαι, πάλαι δὴ δίκην δεδωκέναι; ἀλλὰ ὁρ́α, ὦ μακάριε, μὴ οὐχ οὕτωσ ταῦτ’ ἔχει.

πάνυ μὲν οὖν. πῶσ ἂν οὖν ποτ’ ἔχοι, ὦ Σώκρατεσ; κινδυνεύει γὰρ οὐχ οὕτωσ ἔχειν ὥσπερ ᾠήθην. οὐδ’ ἐμοὶ δοκεῖ. ἀλλὰ τῇδέ πῃ ἀθρητέον. πῇ ποτε λέγεισ; ἐγὼ δή σοί γε ἐρῶ. ὑπολαμβάνομέν γέ τινασ εἶναι νοσοῦντασ· ἢ οὔ; ἆρ’ οὖν δοκεῖ σοι ἀναγκαῖον εἶναι τὸν νοσοῦντα ποδαγρᾶν ἢ πυρέττειν ἢ ὀφθαλμιᾶν, ἢ οὐκ ἂν δοκεῖ σοι καὶ μηδὲν τούτων πεπονθὼσ ἑτέραν νόσον νοσεῖν;

πολλαὶ γὰρ δήπου γέ εἰσι, καὶ οὐχ αὗται μόναι. ἔμοιγε δοκοῦσιν. ὀφθαλμία σοι οὖν δοκεῖ πᾶσα νόσοσ εἶναι; ναί. ἆρ’ οὖν καὶ πᾶσα νόσοσ ὀφθαλμία; οὐ δῆτα ἔμοιγε· ἀπορῶ μέντοι γε πῶσ λέγω. ἀλλ’ ἐὰν ἔμοιγε προσέχῃσ τὸν νοῦν, σύν τε δύο σκεπτομένω τυχὸν εὑρήσομεν.

ἀλλὰ προσέχω, ὦ Σώκρατεσ, εἰσ δύναμιν τὴν ἐμήν. οὐκοῦν ὡμολογήθη ἡμῖν ὀφθαλμία μὲν πᾶσα νόσοσ εἶναι, νόσοσ μέντοι οὐκ εἶναι πᾶσα ὀφθαλμία; ὡμολογήθη. καὶ ὀρθῶσ γέ μοι δοκεῖ ὁμολογηθῆναι. καὶ γὰρ οἱ πυρέττοντεσ πάντεσ νοσοῦσιν, οὐ μέντοι οἱ νοσοῦντεσ πάντεσ πυρέττουσιν οὐδὲ ποδαγρῶσιν οὐδέ γε ὀφθαλμιῶσιν, οἶμαι· ἀλλὰ νόσοσ μὲν πᾶν τὸ τοιοῦτόν ἐστι, διαφέρειν δέ φασιν οὓσ δὴ καλοῦμεν ἰατροὺσ τὴν ἀπεργασίαν αὐτῶν.

οὐ γὰρ πᾶσιν οὔτε ὅμοιαι οὔτε ὁμοίωσ διαπράττονται, ἀλλὰ κατὰ τὴν αὑτῆσ δύναμιν ἑκάστη· νόσοι μέντοι πᾶσαί εἰσιν. ὥσπερ δημιουργούσ τινασ ὑπολαμβάνομεν· ἢ οὔ; πάνυ μὲν οὖν. οὐκοῦν τοὺσ σκυτοτόμουσ καὶ τέκτονασ καὶ ἀνδριαντοποιοὺσ καὶ ἑτέρουσ παμπληθεῖσ, οὓσ τί δεῖ καθ’ ἕκαστα λέγειν; ἔχουσι δ’ οὖν διειληφότεσ δημιουργίασ μέρη, καὶ πάντεσ οὗτοί εἰσι δημιουργοί, οὐ μέντοι εἰσὶ τέκτονέσ γε οὐδὲ σκυτοτόμοι οὐδ’ ἀνδριαντοποιοί, οἳ σύμπαντέσ εἰσι δημιουργοί. οὐ δῆτα. οὕτωσ μὲν τοίνυν καὶ τὴν ἀφροσύνην διειληφότεσ εἰσί, καὶ τοὺσ μὲν πλεῖστον αὐτῆσ μέροσ ἔχοντασ μαινομένουσ καλοῦμεν, τοὺσ δ’ ὀλίγον ἔλαττον ἠλιθίουσ τε καὶ ἐμβροντήτουσ·

οἱ δὲ ἐν εὐφημοτάτοισ ὀνόμασι βουλόμενοι κατονομάζειν οἱ μὲν μεγαλοψύχουσ, οἱ δὲ εὐήθεισ, ἕτεροι δὲ ἀκάκουσ καὶ ἀπείρουσ καὶ ἐνεούσ· εὑρήσεισ δὲ καὶ ἕτερα πολλὰ ἀναζητῶν ὀνόματα.

πάντα δὲ ταῦτα ἀφροσύνη ἐστίν, διαφέρει δέ, ὥσπερ τέχνη τέχνησ ἡμῖν κατεφαίνετο καὶ νόσοσ νόσου· ἢ πῶσ σοι δοκεῖ; ἐμοὶ μὲν οὕτωσ. οὐκοῦν ἀπ’ ἐκείνου πάλιν ἐπανέλθωμεν. ἦν γὰρ δήπου καὶ ἐν ἀρχῇ τοῦ λόγου, σκεπτέον εἶναι τοὺσ ἄφρονάσ τε καὶ φρονίμουσ, τίνεσ ποτ’ εἰσίν. ὡμολόγητο γὰρ εἶναί τινασ· ἦ γὰρ οὔ; ναί, ὡμολόγηται. ἆρ’ οὖν τούτουσ φρονίμουσ ὑπολαμβάνεισ, οἳ ἂν εἰδῶσιν ἅττα δεῖ πράττειν καὶ λέγειν;

ἔγωγε. ἄφρονασ δὲ ποτέρουσ; ἆρά γε τοὺσ μηδέτερα τούτων εἰδότασ; τούτουσ. οὐκοῦν οἵ γε μὴ εἰδότεσ μηδέτερα τούτων λήσουσιν αὑτοὺσ καὶ λέγοντεσ καὶ πράττοντεσ ἅττα μὴ δεῖ; φαίνεται. τούτων μέντοι ἔλεγον, ὦ Ἀλκιβιάδη, καὶ τὸν Οἰδίπουν εἶναι τῶν ἀνθρώπων· εὑρήσεισ δ’ ἔτι καὶ τῶν νῦν πολλοὺσ οὐκ ὀργῇ κεχρημένουσ, ὥσπερ ἐκεῖνον, οὐδ’ οἰομένουσ κακά σφισιν εὔχεσθαι, ἀλλ’ ἀγαθά.

ἐκεῖνοσ μὲν ὥσπερ οὐδ’ ηὔχετο, οὐδ’ ᾤετο· ἕτεροι δέ τινέσ εἰσιν οἳ τἀναντία τούτων πεπόνθασιν. ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαί σε πρῶτον, εἴ σοι ἐμφανὴσ γενόμενοσ ὁ θεὸσ πρὸσ ὃν τυγχάνεισ πορευόμενοσ, ἐρωτήσειεν, πρὶν ὁτιοῦν εὔξασθαί σε, εἰ ἐξαρκέσει σοι τύραννον γενέσθαι τῆσ Ἀθηναίων πόλεωσ· εἰ δὲ τοῦτο φαῦλον ἡγήσαιο καὶ μὴ μέγα τι, προσθείη καὶ πάντων τῶν Ἑλλήνων· εἰ δέ σε ὁρῴη ἔτι ἔλαττον δοκοῦντα ἔχειν, εἰ μὴ καὶ πάσησ Εὐρώπησ, ὑποσταίη σοι καὶ τοῦτο, <καὶ τοῦτο> μὴ μόνον ὑποσταίη, <ἀλλ’> αὐθημερόν σου βουλομένου ὡσ πάντασ αἰσθήσεσθαι ὅτι Ἀλκιβιάδησ ὁ Κλεινίου τύραννόσ ἐστιν·

αὐτὸν οἶμαι ἄν σε ἀπιέναι περιχαρῆ γενόμενον, ὡσ τῶν μεγίστων ἀγαθῶν κεκυρηκότα. ἐγὼ μὲν οἶμαι, ὦ Σώκρατεσ, κἂν ἄλλον ὁντινοῦν, εἴπερ τοιαῦτα συμβαίη αὐτῷ. ἀλλὰ μέντοι ἀντί γε τῆσ σῆσ ψυχῆσ οὐδ’ ἂν τὴν πάντων Ἑλλήνων τε καὶ βαρβάρων χώραν τε καὶ τυραννίδα βουληθείησ σοι γενέσθαι.

οὐκ οἶμαι ἔγωγε. πῶσ γὰρ ἄν, μηθέν γέ τι μέλλων αὐτοῖσ χρήσεσθαι; τί δ’ εἰ μέλλοισ κακῶσ τε καὶ βλαβερῶσ χρῆσθαι; οὐδ’ ἂν οὕτωσ; οὐ δῆτα. ὁρᾷσ οὖν ὡσ οὐκ ἀσφαλὲσ οὔτε τὰ διδόμενα εἰκῇ δέχεσθαί τε οὔτε αὐτὸν εὔχεσθαι γενέσθαι, εἴ γέ τισ βλάπτεσθαι μέλλοι διὰ ταῦτα ἢ τὸ παράπαν τοῦ βίου ἀπαλλαγῆναι. πολλοὺσ δ’ ἂν ἔχοιμεν εἰπεῖν, ὅσοι τυραννίδοσ ἐπιθυμήσαντεσ ἤδη καὶ σπουδάσαντεσ τοῦτ’ αὐτοῖσ παραγενέσθαι, ὡσ ἀγαθόν τι πράξαντεσ, διὰ τὴν τυραννίδα ἐπιβουλευθέντεσ τὸν βίον ἀφῃρέθησαν.

οἶμαι δέ σε οὐκ ἀνήκοον εἶναι ἔνιά γε χθιζά τε καὶ πρωιζὰ γεγενημένα, ὅτε Ἀρχέλαον τὸν Μακεδόνων τύραννον τὰ παιδικά, ἐρασθέντα τῆσ τυραννίδοσ οὐθὲν ἧττον ἤπερ ἐκεῖνοσ τῶν παιδικῶν, ἀπέκτεινε τὸν ἐραστὴν ὡσ τύραννόσ τε καὶ εὐδαίμων ἀνὴρ ἐσόμενοσ· κατασχὼν δὲ τρεῖσ ἢ τέτταρασ ἡμέρασ τὴν τυραννίδα πάλιν αὐτὸσ ἐπιβουλευθεὶσ ὑφ’ ἑτέρων τινῶν ἐτελεύτησεν.

ὁρᾷσ δὴ καὶ τῶν ἡμετέρων πολιτῶν ‐ ταῦτα γὰρ οὐκ ἄλλων ἀκηκόαμεν, ἀλλ’ αὐτοὶ παρόντεσ οἴδαμεν ‐ ὅσοι στρατηγίασ ἐπιθυμήσαντεσ ἤδη καὶ τυχόντεσ αὐτῆσ οἱ μὲν ἔτι καὶ νῦν φυγάδεσ τῆσδε τῆσ πόλεώσ εἰσιν, οἱ δὲ τὸν βίον ἐτελεύτησαν· οἱ δὲ ἄριστα δοκοῦντεσ αὐτῶν πράττειν διὰ πολλῶν κινδύνων ἐλθόντεσ καὶ φόβων οὐ μόνον ἐν ταύτῃ τῇ στρατηγίᾳ, ἀλλ’ ἐπεὶ εἰσ τὴν ἑαυτῶν κατῆλθον, ὑπὸ τῶν συκοφαντῶν πολιορκούμενοι πολιορκίαν οὐδὲν ἐλάττω τῆσ ὑπὸ τῶν πολεμίων διετέλεσαν, ὥστε ἐνίουσ αὐτῶν εὔχεσθαι ἀστρατηγήτουσ εἶναι μᾶλλον ἢ ἐστρατηγηκέναι.

εἰ μὲν οὖν ἦσαν οἱ κίνδυνοί τε καὶ πόνοι φέροντεσ εἰσ ὠφέλειαν, εἶχεν ἄν τινα λόγον·

νῦν δὲ καὶ πολὺ τοὐναντίον. εὑρήσεισ δὲ καὶ περὶ τέκνων τὸν αὐτὸν τρόπον, εὐξαμένουσ τινὰσ ἤδη γενέσθαι καὶ γενομένων εἰσ συμφοράσ τε καὶ λύπασ τὰσ μεγίστασ καταστάντασ. οἱ μὲν γὰρ μοχθηρῶν διὰ τέλουσ ὄντων τῶν τέκνων ὅλον τὸν βίον λυπούμενοι διήγαγον· τοὺσ δὲ χρηστῶν μὲν γενομένων, συμφοραῖσ δὲ χρησαμένων ὥστε στερηθῆναι, καὶ τούτουσ οὐδὲν εἰσ ἐλάττονασ δυστυχίασ καθεστηκότασ ἤπερ ἐκείνουσ καὶ βουλομένουσ ἂν ἀγένητα μᾶλλον εἶναι ἢ γενέσθαι. ἀλλ’ ὅμωσ τούτων τε καὶ ἑτέρων πολλῶν ὁμοιοτρόπων τούτοισ οὕτω σφόδρα καταδήλων ὄντων, σπάνιον εὑρεῖν ὅστισ ἂν ἢ διδομένων ἀπόσχοιτο ἢ μέλλων δι’ εὐχῆσ τεύξεσθαι παύσαιτο ἂν εὐχόμενοσ·

οἱ δὲ πολλοὶ οὔτε ἂν τυραννίδοσ διδομένησ ἀπόσχοιντο ἂν οὔτε στρατηγίασ οὐδ’ ἑτέρων πολλῶν, ἃ παρόντα βλάπτει μᾶλλον ἢ ὠφελεῖ, ἀλλὰ κἂν εὔξαιντο ἂν γενέσθαι, εἴ τῳ μὴ παρόντα τυγχάνει· ὀλίγον δὲ ἐπισχόντεσ ἐνίοτε παλινῳδοῦσιν, ἀνευχόμενοι ἅττ’ ἂν τὸ πρῶτον εὔξωνται.

ἐγὼ μὲν οὖν ἀπορῶ μὴ ὡσ ἀληθῶσ μάτην θεοὺσ ἄνθρωποι αἰτιῶνται, ἐξ ἐκείνων φάμενοι κακά σφισιν εἶναι· οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ σφῇσιν εἴτε ἀτασθαλίαισιν εἴτε ἀφροσύναισ χρὴ εἰπεῖν, ὑπὲρ μόρον ἄλγε’ ἔχουσι. κινδυνεύει γοῦν, ὦ Ἀλκιβιάδη, φρόνιμόσ τισ εἶναι ἐκεῖνοσ ὁ ποιητήσ, ὃσ δοκεῖ μοι φίλοισ ἀνοήτοισ τισὶ χρησάμενοσ, ὁρῶν αὐτοὺσ καὶ πράττοντασ καὶ εὐχομένουσ ἅπερ οὐ βέλτιον ἦν, ἐκείνοισ δὲ ἐδόκει, κοινῇ ὑπὲρ ἁπάντων αὐτῶν εὐχὴν ποιήσασθαι·

λέγει δέ πωσ ὡδί ‐ Ζεῦ βασιλεῦ, τὰ μὲν ἐσθλά, φησί, καὶ εὐχομένοισκαὶ ἀνεύκτοισἄμμι δίδου, τὰ δὲ δειλὰ καὶ εὐχομένοισ ἀπαλέξεινκελεύει. ἐμοὶ μὲν οὖν καλῶσ δοκεῖ καὶ ἀσφαλῶσ λέγειν ὁ ποιητήσ·

σὺ δ’ εἴ τι ἐν νῷ ἔχεισ πρὸσ ταῦτα, μὴ σιώπα. χαλεπόν, ὦ Σώκρατεσ, ἐστὶν ἀντιλέγειν πρὸσ τὰ καλῶσ εἰρημένα· ἐκεῖνο δ’ οὖν ἐννοῶ, ὅσων κακῶν αἰτία ἡ ἄγνοια τοῖσ ἀνθρώποισ, ὁπότε, ὡσ ἐοίκε, λελήθαμεν ἡμᾶσ αὐτοὺσ διὰ ταύτην καὶ πράττοντεσ καὶ τό γε ἔσχατον εὐχόμενοι ἡμῖν αὐτοῖσ τὰ κάκιστα. ὅπερ οὖν οὐδεὶσ ἂν οἰηθείη, ἀλλὰ τοῦτό γε πᾶσ ἂν οἰοίτο ἱκανὸσ εἶναι, αὐτὸσ αὑτῷ τὰ βέλτιστα εὔξασθαι, ἀλλ’ οὐ τὰ κάκιστα.

τοῦτο μὲν γὰρ ὡσ ἀληθῶσ κατάρᾳ τινὶ ἀλλ’ οὐκ εὐχῇ ὅμοιον ἂν εἰή. ἀλλ’ ἴσωσ, ὦ βέλτιστε, φαίη ἄν τισ ἀνήρ, ὃσ ἐμοῦ τε καὶ σοῦ σοφώτεροσ ὢν τυγχάνοι, οὐκ ὀρθῶσ ἡμᾶσ λέγειν, οὕτωσ εἰκῇ ψέγοντασ ἄγνοιαν, εἴ γε μὴ προσθείημεν τὴν ἔστιν ὧν τε ἄγνοιαν καὶ ἔστιν οἷσ καὶ ἔχουσί πωσ ἀγαθόν, ὥσπερ ἐκείνοισ κακόν. πῶσ λέγεισ; ἔστι γὰρ ὁτιοῦν πρᾶγμα ὅτῳ δὴ ὁπωσοῦν ἔχοντι ἄμεινον ἀγνοεῖν ἢ γιγνώσκειν;

ἔμοιγε δοκεῖ· σοὶ δ’ οὔ; οὐ μέντοι μὰ Δία. ἀλλὰ μὴν οὐδὲ ἐκεῖνό σου καταγνώσομαι, ἐθέλειν ἄν σε πρὸσ τὴν ἑαυτοῦ μητέρα διαπεπρᾶχθαι ἅπερ Ὀρέστην φασὶ καὶ τὸν Ἀλκμέωνα καὶ εἰ δή τινεσ ἄλλοι ἐκείνοισ τυγχάνουσι ταὐτὰ διαπεπραγμένοι. εὐφήμει πρὸσ Διόσ, ὦ Σώκρατεσ.

οὔτοι τὸν λέγοντα, ὦ Ἀλκιβιάδη, ὡσ οὐκ ἂν ἐθέλοισ σοι ταῦτα πεπρᾶχθαι, εὐφημεῖν δεῖ σε κελεύειν, ἀλλὰ μᾶλλον πολύ, εἴ τισ τὰ ἐναντία λέγοι, ἐπειδὴ οὕτω σοι δοκεῖ σφόδρα δεινὸν εἶναι τὸ πρᾶγμα, ὥστ’ οὐδὲ ῥητέον εἶναι οὕτωσ εἰκῇ. δοκεῖσ δ’ ἂν τὸν Ὀρέστην, εἰ ἐτύγχανε φρόνιμοσ ὢν καὶ εἰδὼσ ὅτι βέλτιστον ἦν αὐτῷ πράττειν, τολμῆσαι ἄν τι τούτων διαπράξασθαι; οὐ δῆτα. οὐδέ γε ἄλλον οἶμαι οὐδένα.

οὐ μέντοι. κακὸν ἄρα, ὡσ ἐοίκεν, ἐστὶν ἡ τοῦ βελτίστου ἄγνοια καὶ τὸ ἀγνοεῖν τὸ βέλτιστον. ἔμοιγε δοκεῖ. οὐκοῦν καὶ ἐκείνῳ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἅπασιν; φημί. ἔτι τοίνυν καὶ τόδε ἐπισκεψώμεθα· εἴ σοι αὐτίκα μάλα παρεσταίη, οἰηθέντι βέλτιον εἶναι, Περικλέα τὸν σεαυτοῦ ἐπίτροπόν τε καὶ φίλον, ἐγχειρίδιον λαβόντα, ἐλθόντα ἐπὶ τὰσ θύρασ, εἰπεῖν εἰ ἔνδον ἐστί, βουλόμενον ἀποκτεῖναι αὐτὸν ἐκεῖνον, ἄλλον δὲ μηδένα· οἱ δὲ φαῖεν ἔνδον εἶναι ‐ καὶ οὐ λέγω ἐθέλειν ἄν σε τούτων τι πράττειν·

ἀλλ’ εἰ, οἶμαι, δόξει σοι, ὅπερ οὐθὲν κωλύει δήπου τῷ γε ἀγνοοῦντι τὸ βέλτιστον παραστῆναί ποτε δόξαν, ὥστε οἰηθῆναι καὶ τὸ κάκιστόν ποτε βέλτιστον εἶναι· ἢ οὐκ ἂν δοκεῖ σοι; πάνυ μὲν οὖν. εἰ οὖν παρελθὼν εἴσω καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐκεῖνον ἀγνοήσαισ τε καὶ οἰηθείησ ἂν ἄλλον εἶναί τινα, ἆρ’ ἔτι ἂν αὐτὸν τολμήσαισ ἀποκτεῖναι; οὐ μὰ τὸν Δία, οὐκ ἄν μοι δοκῶ.

οὐ γὰρ δήπου τὸν ἐντυχόντα, ἀλλ’ αὐτὸν ἐκεῖνον ὃν ἠβούλου. ἦ γάρ; ναί. οὐκοῦν καὶ εἰ πολλάκισ ἐγχειροῖσ, αἰεὶ δὲ ἀγνοοῖσ τὸν Περικλέα, ὁπότε μέλλοισ τοῦτο πράττειν, οὔποτε ἂν ἐπίθοιο αὐτῷ. οὐ δῆτα. τί δέ; τὸν Ὀρέστην δοκεῖσ ἄν ποτε τῇ μητρὶ ἐπιθέσθαι, εἴ γε ὡσαύτωσ ἠγνόησεν; οὐκ οἶμαι ἔγωγε.

οὐ γὰρ δήπου οὐδ’ ἐκεῖνοσ τὴν προστυχοῦσαν γυναῖκα οὐδὲ τὴν ὁτουοῦν μητέρα διενοεῖτο ἀποκτεῖναι, ἀλλὰ τὴν αὐτὸσ αὑτοῦ. ἔστι ταῦτα. ἀγνοεῖν ἄρα τά γε τοιαῦτα βέλτιον τοῖσ οὕτω διακειμένοισ καὶ τοιαύτασ δόξασ ἔχουσιν. φαίνεται. ὁρᾷσ οὖν ὅτι ἡ ἔστιν ὧν τε ἄγνοια καὶ ἔστιν οἷσ καὶ ἔχουσί πωσ ἀγαθόν, ἀλλ’ οὐ κακόν, ὥσπερ ἄρτι σοι ἐδόκει; ἐοίκεν. ἔτι τοίνυν εἰ βούλει τὸ μετὰ τοῦτο ἐπισκοπεῖν, ἄτοπον ἂν ἴσωσ ἄν σοι δόξειεν εἶναι.

τί μάλιστα, ὦ Σώκρατεσ; ὅτι, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, κινδυνεύει τό γε τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν κτῆμα, ἐάν τισ ἄνευ τοῦ βελτίστου κεκτημένοσ ᾖ, ὀλιγάκισ μὲν ὠφελεῖν, βλάπτειν δὲ τὰ πλείω τὸν ἔχοντα αὐτό. σκόπει δὲ ὧδε. ἆρ’ οὐκ ἀναγκαῖόν σοι δοκεῖ εἶναι, ὅταν τι μέλλωμεν ἤτοι πράττειν ἢ λέγειν, οἰηθῆναι δεῖν πρῶτον ἡμᾶσ εἰδέναι ἢ τῷ ὄντι εἰδέναι τοῦθ’ ὃ ἂν προχειροτέρωσ μέλλωμεν ἢ λέγειν ἢ πράττειν; ἔμοιγε δοκεῖ.

οὐκοῦν οἱ ῥήτορεσ αὐτίκα ἤτοι εἰδότεσ συμβουλεύειν ἢ οἰηθέντεσ εἰδέναι συμβουλεύουσιν ἡμῖν ἑκάστοτε, οἱ μὲν περὶ πολέμου τε καὶ εἰρήνησ, οἱ δὲ περὶ τειχῶν οἰκοδομίασ ἢ καὶ λιμένων κατασκευῆσ· ἑνὶ δὲ λόγῳ, ὅσα δή ποτε ἡ πόλισ πράττει πρὸσ ἄλλην πόλιν ἢ αὐτὴ καθ’ αὑτήν, ἀπὸ τῆσ τῶν ῥητόρων συμβουλῆσ πάντα γίγνεται. ἀληθῆ λέγεισ.

ὁρ́α τοίνυν καὶ τὰ ἐπὶ τούτοισ. ἂν δυνηθῶ. καλεῖσ γὰρ δήπου φρονίμουσ τε καὶ ἄφρονασ; ἔγωγε. οὐκοῦν τοὺσ μὲν πολλοὺσ ἄφρονασ, τοὺσ δ’ ὀλίγουσ φρονίμουσ; οὕτωσ. οὐκοῦν πρόσ τι ἀποβλέπων ἀμφοτέρουσ; ναί. ἆρ’ οὖν τὸν τοιοῦτον συμβουλεύειν εἰδότα, χωρὶσ τοῦ πότερον βέλτιον καὶ ὅτε βέλτιον, φρόνιμον καλεῖσ;

οὐ δῆτα. οὐδέ γε οἶμαι ὅστισ τὸ πολεμεῖν αὐτὸ οἶδε χωρὶσ τοῦ ὁπότε βέλτιον καὶ τοσοῦτον χρόνον ὅσον βέλτιον. ἦ γάρ; ναί. οὐκοῦν οὐδὲ εἴ τίσ τινα ἀποκτεινύναι οἶδεν οὐδὲ χρήματα ἀφαιρεῖσθαι καὶ φυγάδα ποιεῖν τῆσ πατρίδοσ, χωρὶσ τοῦ ὁπότε βέλτιον καὶ ὅντινα βέλτιον; οὐ μέντοι. ὅστισ ἄρα τι τῶν τοιούτων οἶδεν, ἐὰν μὲν παρέπηται αὐτῷ ἡ τοῦ βελτίστου ἐπιστήμη ‐ αὕτη δ’ ἦν ἡ αὐτὴ δήπου ἥπερ καὶ ἡ τοῦ ὠφελίμου·

ἦ γάρ; ‐ ναί. φρόνιμον δέ γε αὐτὸν φήσομεν καὶ ἀποχρῶντα σύμβουλον καὶ τῇ πόλει καὶ αὐτὸν αὑτῷ· τὸν δὲ μὴ τοιοῦτον τἀναντία τούτων. ἢ πῶσ δοκεῖ; ἐμοὶ μὲν οὕτωσ. τί δ’ εἴ τισ ἱππεύειν ἢ τοξεύειν οἶδεν, ἢ αὖ πυκτεύειν ἢ παλαίειν ἤ τι τῆσ ἄλλησ ἀγωνίασ ἢ καὶ ἄλλο τι τῶν τοιούτων ὅσα τέχνῃ οἴδαμεν, τί καλεῖσ ὃσ ἂν εἰδῇ τὸ κατὰ ταύτην τὴν τέχνην βέλτιον γιγνόμενον; ἆρ’ οὐ τὸν κατὰ τὴν ἱππικὴν ἱππικόν;

ἔγωγε. τὸν δέ γε οἶμαι κατὰ τὴν πυκτικὴν πυκτικόν, τὸν δὲ κατ’ αὐλητικὴν αὐλητικόν, καὶ τἆλλα δήπου ἀνὰ λόγον τούτοισ· ἢ ἄλλωσ πωσ; οὔκ, ἀλλ’ οὕτωσ. δοκεῖ οὖν σοι ἀναγκαῖον εἶναι τὸν περὶ τούτων τι ἐπιστήμονα ὄντα ἄρα καὶ ἄνδρα φρόνιμον εἶναι, ἢ πολλοῦ φήσομεν ἐνδεῖν; πολλοῦ μέντοι νὴ Δία.

ποίαν οὖν οἰεί πολιτείαν εἶναι τοξοτῶν τε ἀγαθῶν καὶ αὐλητῶν, ἔτι δὲ καὶ ἀθλητῶν τε καὶ τῶν ἄλλων τεχνιτῶν, ἀναμεμειγμένων δ’ ἐν τούτοισ οὓσ ἄρτι εἰρήκαμεν τῶν τε αὐτὸ τὸ πολεμεῖν εἰδότων καὶ αὐτὸ τὸ ἀποκτεινύναι, πρὸσ δὲ καὶ ἀνδρῶν ῥητορικῶν πολιτικὸν φύσημα φυσώντων, ἁπάντων δὲ τούτων ὄντων ἄνευ τῆσ τοῦ βελτίστου ἐπιστήμησ καὶ τοῦ εἰδότοσ, ὁπότε βέλτιον ἑνὶ ἑκάστῳ τούτων χρῆσθαι καὶ πρὸσ τίνα; φαύλην τινὰ ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ.

φαίησ γε ἂν οἶμαι ὁπόταν ὁρῴησ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν φιλοτιμούμενόν τε καὶ νέμοντα τὸ πλεῖστον τῆσ πολιτείασ. . . τούτῳ μέροσ,ἵν’ αὐτὸσ αὑτοῦ τυγχάνει κράτιστοσ ὤν· λέγω δὲ τὸ κατ’ αὐτὴν τὴν τέχνην βέλτιστον γιγνόμενον· τοῦ δὲ τῇ πόλει τε καὶ αὐτὸν αὑτῷ βελτίστου ὄντοσ τὰ πολλὰ διημαρτηκότα, ἅτε οἶμαι ἄνευ νοῦ δόξῃ πεπιστευκότα. οὕτωσ δὲ τούτων ἐχόντων, ἆρα οὐκ ἂν ὀρθῶσ λέγοιμεν φάντεσ πολλῆσ ταραχῆσ τε καὶ ἀνομίασ μεστὴν εἶναι τὴν τοιαύτην πολιτείαν;

ὀρθῶσ μέντοι νὴ Δία. οὐκοῦν ἀναγκαῖον ἡμῖν ἐδόκει οἰηθῆναι δεῖν πρῶτον ἡμᾶσ εἰδέναι ἢ τῷ ὄντι εἰδέναι τοῦτο ὃ ἂν προχείρωσ μέλλωμεν ἢ πράττειν ἢ λέγειν; ἐδόκει. οὐκοῦν κἂν μὲν πράττῃ ἅ τισ οἶδεν ἢ δοκεῖ εἰδέναι, παρέπηται δὲ τὸ ὠφελίμωσ, καὶ λυσιτελούντωσ ἡμᾶσ ἕξειν καὶ τῇ πόλει καὶ αὐτὸν αὑτῷ; πῶσ γὰρ οὔ;

ἐὰν δέ γ’ οἶμαι τἀναντία τούτων, οὔτε τῇ πόλει οὔτ’ αὐτὸν αὑτῷ; οὐ δῆτα. τί δέ; καὶ νῦν ἔτι ὡσαύτωσ σοι δοκεῖ ἢ ἄλλωσ πωσ; οὔκ, ἀλλ’ οὕτωσ. ἆρ’ οὖν ἔφησθα καλεῖν τοὺσ μὲν πολλοὺσ ἄφρονασ, τοὺσ δ’ ὀλίγουσ φρονίμουσ; ἔγωγε. οὐκοῦν φαμεν πάλιν τοὺσ πολλοὺσ διημαρτηκέναι τοῦ βελτίστου, ὡσ τὰ πολλά γε οἶμαι ἄνευ νοῦ δόξῃ πεπιστευκότασ. φαμὲν γάρ.

Λυσιτελεῖ ἄρα τοῖσ πολλοῖσ μήτ’ εἰδέναι μηδὲν μήτ’ οἰέσθαι εἰδέναι, εἴπερ γε μᾶλλον προθυμήσονται πράττειν μὲν ταῦτα ἅττ’ ἂν εἰδῶσιν ἢ οἰηθῶσιν εἰδέναι, πράττοντεσ δὲ βλάπτεσθαι τὰ πλείω μᾶλλον ἢ ὠφελεῖσθαι. ἀληθέστατα λέγεισ. ὁρᾷσ οὖν, ὅτε γ’ ἔφην κινδυνεύειν τό γε τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν κτῆμα, ἐάν τισ ἄνευ τῆσ τοῦ βελτίστου ἐπιστήμησ κεκτημένοσ ᾖ, ὀλιγάκισ μὲν ὠφελεῖν, βλάπτειν δὲ τὰ πλείω τὸν ἔχοντα αὐτό, ἆρ’ οὐχὶ τῷ ὄντι ὀρθῶσ ἐφαινόμην λέγων; καὶ εἰ μὴ τότε, ἀλλὰ νῦν μοι δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ.

δεῖ ἄρα καὶ πόλιν καὶ ψυχὴν τὴν μέλλουσαν ὀρθῶσ βιώσεσθαι ταύτησ τῆσ ἐπιστήμησ ἀντέχεσθαι, ἀτεχνῶσ ὥσπερ ἀσθενοῦντα ἰατροῦ ἤ τινοσ κυβερνήτου τὸν ἀσφαλῶσ μέλλοντα πλεῖν. ἄνευ γὰρ ταύτησ, ὅσῳπερ ἂν λαμπρότερον ἐπουρίσῃ τὸ τῆσ τύχησ ἢ περὶ χρημάτων κτῆσιν ἢ σώματοσ ῥώμην ἢ καὶ ἄλλο τι τῶν τοιούτων, τοσούτῳ μείζω ἁμαρτήματα ἀπ’ αὐτῶν ἀναγκαῖόν ἐστιν, ὡσ ἐοίκε, γίγνεσθαι. ὁ δὲ δὴ τὴν καλουμένην πολυμαθίαν τε καὶ πολυτεχνίαν κεκτημένοσ, ὀρφανὸσ δὲ ὢν ταύτησ τῆσ ἐπιστήμησ, ἀγόμενοσ δὲ ὑπὸ μιᾶσ ἑκάστησ τῶν ἄλλων, ἆρ’ οὐχὶ τῷ ὄντι δικαίωσ πολλῷ χειμῶνι χρήσεται, ἅτε οἶμαι ἄνευ κυβερνήτου διατελῶν ἐν πελάγει, χρόνον οὐ μακρὸν βίου θέων;

ὥστε συμβαίνειν μοι δοκεῖ καὶ ἐνταῦθα τὸ τοῦ ποιητοῦ, ὃ λέγει κατηγορῶν πού τινοσ, ὡσ ἄρα πολλὰ μὲν ἠπίστατο ἔργα, κακῶσ δέ, φησίν, ἠπίστατο πάντα.

καὶ τί δή ποτε συμβαίνει τὸ τοῦ ποιητοῦ, ὦ Σώκρατεσ; ἐμοὶ μὲν γὰρ οὐδ’ ὁτιοῦν δοκεῖ πρὸσ λόγον εἰρηκέναι. καὶ μάλα γε πρὸσ λόγον· ἀλλ’ αἰνίττεται, ὦ βέλτιστε, καὶ οὗτοσ καὶ ἇλλοι δὲ ποιηταὶ σχεδόν τι πάντεσ. ἔστιν τε γὰρ φύσει ποιητικὴ ἡ σύμπασα αἰνιγματώδησ καὶ οὐ τοῦ προστυχόντοσ ἀνδρὸσ γνωρίσαι· ἔτι τε πρὸσ τῷ φύσει τοιαύτη εἶναι, ὅταν λάβηται ἀνδρὸσ φθονεροῦ τε καὶ μὴ βουλομένου ἡμῖν ἐνδείκνυσθαι ἀλλ’ ἀποκρύπτεσθαι ὅτι μάλιστα τὴν αὑτοῦ σοφίαν, ὑπερφυῶσ δὴ τὸ χρῆμα ὡσ δύσγνωστον φαίνεται, ὅτι ποτὲ νοοῦσιν ἕκαστοσ αὐτῶν.

οὐ γὰρ δήπου Ὅμηρόν γε τὸν θειότατόν τε καὶ σοφώτατον ποιητὴν ἀγνοεῖν δοκεῖσ ὡσ οὐχ οἱο͂́ν τε ἦν ἐπίστασθαι κακῶσ ‐ ἐκεῖνοσ γάρ ἐστιν ὁ λέγων τὸν Μαργίτην πολλὰ μὲν ἐπίστασθαι, κακῶσ δέ, φησί, πάντα ἠπίστατο ‐ ἀλλ’ αἰνίττεται οἶμαι παράγων τὸ κακῶσ μὲν ἀντὶ τοῦ κακοῦ, τὸ δὲ ἠπίστατο ἀντὶ τοῦ ἐπίστασθαι· γίγνεται οὖν συντεθὲν ἔξω μὲν τοῦ μέτρου, ἔστι δ’ ὅ γε βούλεται, ὡσ πολλὰ μὲν ἠπίστατο ἔργα, κακὸν δ’ ἦν ἐπίστασθαι αὐτῷ πάντα ταῦτα.

δῆλον οὖν ὅτι εἴπερ ἦν αὐτῷ κακὸν τὸ πολλὰ εἰδέναι, φαῦλόσ τισ ὢν ἐτύγχανεν, εἴπερ γε πιστεύειν δεῖ τοῖσ προειρημένοισ λόγοισ. ἀλλ’ ἐμοὶ μὲν δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ·

ἦ χαλεπῶσ γ’ ἂν ἄλλοισ τισὶ πιστεύσαιμι λόγοισ, εἴπερ μηδὲ τούτοισ. καὶ ὀρθῶσ γέ σοι δοκεῖ. πάλιν αὖ μοι δοκεῖ. ἀλλὰ φέρε πρὸσ Διόσ ‐ ὁρᾷσ γὰρ δήπου τὴν ἀπορίαν ὅση τε καὶ οἱά, ταύτησ δὲ καὶ σύ μοι δοκεῖσ κεκοινωνηκέναι· μεταβαλλόμενόσ γέ τοι ἄνω καὶ κάτω οὐδ’ ὁτιοῦν παύῃ, ἀλλ’ ὅτι ἂν μάλιστά σοι δόξῃ, τοῦτο καὶ ἐκδεδυκέναι αὖ καὶ οὐκέτι ὡσαύτωσ δοκεῖν ‐ εἰ οὖν σοί γ’ ἔτι καὶ νῦν ἐμφανὴσ γενόμενοσ ὁ θεὸσ πρὸσ ὃν τυγχάνεισ πορευόμενοσ ἐρωτήσειε, πρὶν ὁτιοῦν εὔξασθαί σε, εἰ ἐξαρκέσει σοι ἐκείνων τι γενέσθαι ὧνπερ καὶ ἐν ἀρχῇ ἐλέγετο, εἴτε καὶ αὐτῷ σοι ἐπιτρέψειεν εὔξασθαι, τί ποτ’ ἂν οἰεί ἢ τῶν παρ’ ἐκείνου διδομένων λαμβάνων ἢ αὐτὸσ εὐξάμενοσ γενέσθαι τοῦ καιροῦ τυχεῖν; ἀλλὰ μὰ τοὺσ θεούσ, ἐγὼ μὲν οὐθὲν ἂν ἔχοιμί σοι εἰπεῖν, ὦ Σώκρατεσ, οὕτωσ·

ἀλλὰ μάργον τί μοι δοκεῖ εἶναι, καὶ ὡσ ἀληθῶσ πολλῆσ φυλακῆσ, ὅπωσ μὴ λήσει τισ αὑτὸν εὐχόμενοσ μὲν κακά, δοκῶν δὲ τἀγαθά, ἔπειτ’ ὀλίγον ἐπισχών, ὅπερ καὶ σὺ ἔλεγεσ, παλινῳδῇ, ἀνευχόμενοσ ἅττ’ ἂν τὸ πρῶτον εὔξηται. ἆρ’ οὖν οὐχὶ εἰδώσ τι πλέον ἡμῶν ὁ ποιητήσ, οὗ καὶ ἐν ἀρχῇ τοῦ λόγου ἐπεμνήσθην, τὰ δειλὰ καὶ εὐχομένοισ ἀπαλέξειν ἐκέλευεν;

ἔμοιγε δοκεῖ. τοῦτον μὲν τοίνυν, ὦ Ἀλκιβιάδη, καὶ Λακεδαιμόνιοι τὸν ποιητὴν ἐζηλωκότεσ, εἴτε καὶ αὐτοὶ οὕτωσ ἐπεσκεμμένοι, καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ ἑκάστοτε παραπλησίαν εὐχὴν εὔχονται, τὰ καλὰ ἐπὶ τοῖσ ἀγαθοῖσ τοὺσ θεοὺσ διδόναι κελεύοντεσ αὖ σφίσιν αὐτοῖσ· πλείω δ’ οὐδεὶσ ἂν ἐκείνων εὐξαμένων ἀκούσειεν.

τοιγαροῦν εἰσ τὸ παρῆκον τοῦ χρόνου οὐδένων ἧττον εὐτυχεῖσ εἰσιν ἄνθρωποι· εἰ δ’ ἄρα καὶ συμβέβηκεν αὐτοῖσ ὥστε μὴ πάντα εὐτυχεῖν, ἀλλ’ οὖν <οὐ> διὰ τὴν ἐκείνων εὐχήν, ἐπὶ τοῖσ θεοῖσ δ’ ἐστὶν ὥστε οἶμαι καὶ διδόναι ἅττ’ ἄν τισ εὐχόμενοσ τυγχάνῃ καὶ τἀναντία τούτων. βούλομαι δέ σοι καὶ ἕτερόν τι διηγήσασθαι, ὅ ποτε ἤκουσα τῶν πρεσβυτέρων τινῶν, ὡσ Ἀθηναίοισ καὶ Λακεδαιμονίοισ διαφορᾶσ γενομένησ συνέβαινεν ἀεὶ τῇ πόλει ἡμῶν ὥστε καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὁπότε μάχη γένοιτο δυστυχεῖν καὶ μηδέποτε δύνασθαι κρατῆσαι·

τοὺσ οὖν Ἀθηναίουσ ἀγανακτοῦντασ τῷ πράγματι καὶ ἀπορουμένουσ τίνι χρὴ μηχανῇ τῶν παρόντων κακῶν ἀποτροπὴν εὑρεῖν, βουλευομένοισ αὐτοῖσ δοκεῖν κράτιστον εἶναι πέμψαντασ πρὸσ Ἄμμωνα ἐκεῖνον ἐπερωτᾶν· ἔτι δὲ πρὸσ τούτοισ τάδε, καὶ ἀνθ’ ὅτου ποτὲ Λακεδαιμονίοισ οἱ θεοὶ μᾶλλον νίκην διδόασιν ἢ σφίσιν αὐτοῖσ, οἳ πλείστασ, φάναι, μὲν θυσίασ καὶ καλλίστασ τῶν Ἑλλήνων ἄγομεν, ἀναθήμασί τε κεκοσμήκαμεν τὰ ἱερὰ αὐτῶν ὡσ οὐδένεσ ἄλλοι, πομπάσ τε πολυτελεστάτασ καὶ σεμνοτάτασ ἐδωρούμεθα τοῖσ θεοῖσ ἀν’ ἕκαστον ἔτοσ, καὶ ἐτελοῦμεν χρήματα ὅσα οὐδ’ ἇλλοι σύμπαντεσ Ἕλληνεσ·

Λακεδαιμονίοισ δέ, φάναι, οὐδεπώποτ’ ἐμέλησεν οὐδὲν τούτων, ἀλλ’ οὕτωσ ὀλιγώρωσ διάκεινται πρὸσ τοὺσ θεούσ, ὥστε καὶ ἀνάπηρα θύουσιν ἑκάστοτε καὶ τἆλλα πάντα οὐκ ὀλίγῳ ἐνδεεστέρωσ τιμῶσιν ἤπερ ἡμεῖσ, χρήματα οὐδὲν ἐλάττω κεκτημένοι τῆσ ἡμετέρασ πόλεωσ.

ἐπεὶ δὴ εἰρηκέναι ταῦτα καὶ ἐπερωτῆσαι τί χρὴ πράττοντασ αὐτοὺσ τῶν παρόντων κακῶν ἀπαλλαγὴν εὑρεῖν, ἄλλο μὲν οὐθὲν ἀποκριθῆναι τὸν προφήτην ‐ τὸν γὰρ θεὸν οὐκ ἐᾶν δῆλον ὅτι ‐ καλέσαντα δὲ αὐτόν, Ἀθηναίοισ, φάναι, τάδε λέγει Ἄμμων· φησὶν ἂν βούλεσθαι αὑτῷ τὴν Λακεδαιμονίων εὐφημίαν εἶναι μᾶλλον ἢ τὰ σύμπαντα τῶν Ἑλλήνων ἱερά.

τοσαῦτα εἰπεῖν, οὐκέτι περαιτέρω. τήν γ’ οὖν εὐφημίαν οὐκ ἄλλην τινά μοι δοκεῖ λέγειν ὁ θεὸσ ἢ τὴν εὐχὴν αὐτῶν· ἔστι γὰρ τῷ ὄντι πολὺ διαφέρουσα τῶν ἄλλων. οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι Ἕλληνεσ οἱ μὲν χρυσόκερωσ βοῦσ παραστησάμενοι, ἕτεροι δ’ ἀναθήμασι δωρούμενοι τοὺσ θεούσ, εὔχονται ἅττ’ ἂν τύχῃ ταῦτα, ἄντε ἀγαθὰ ἄντε κακά·

βλασφημούντων οὖν αὐτῶν ἀκούοντεσ οἱ θεοὶ οὐκ ἀποδέχονται τὰσ πολυτελεῖσ ταυτασὶ πομπάσ τε καὶ θυσίασ. ἀλλὰ δοκεῖ μοι πολλῆσ φυλακῆσ δεῖσθαι καὶ σκέψεωσ ὅτι ποτὲ ῥητέον ἐστὶ καὶ μή. εὑρήσεισ δὲ καὶ παρ’ Ὁμήρῳ ἕτερα παραπλήσια τούτοισ εἰρημένα.

φησὶν γὰρ τοὺσ Τρῶασ ἔπαυλιν ποιουμένουσἔρδειν ἀθανάτοισι τεληέσσασ ἑκατόμβασ·

τὴν δὲ κνῖσαν ἐκ τοῦ πεδίου τοὺσ ἀνέμουσ φέρειν οὐρανὸν εἴσωἡδεῖαν· τῆσ δ’ οὔ τι θεοὺσ μάκαρασ δατέεσθαι,οὐδ’ ἐθέλειν· μάλα γάρ σφιν ἀπήχθετο Ἴλιοσ ἱρὴ καὶ Πρίαμοσ καὶ λαὸσ ἐυμμελίω Πριάμοιο· ὥστε οὐδὲν αὐτοῖσ ἦν προύργου θύειν τε καὶ δῶρα τελεῖν μάτην, θεοῖσ ἀπηχθημένουσ.

οὐ γὰρ οἶμαι τοιοῦτόν ἐστι τὸ τῶν θεῶν ὥστε ὑπὸ δώρων παράγεσθαι οἱο͂ν κακὸν τοκιστήν· ἀλλὰ καὶ ἡμεῖσ εὐήθη λόγον λέγομεν, ἀξιοῦντεσ Λακεδαιμονίων ταύτῃ περιεῖναι. καὶ γὰρ ἂν δεινὸν εἰή εἰ πρὸσ τὰ δῶρα καὶ τὰσ θυσίασ ἀποβλέπουσιν ἡμῶν οἱ θεοὶ ἀλλὰ μὴ πρὸσ τὴν ψυχήν, ἄν τισ ὅσιοσ καὶ δίκαιοσ ὢν τυγχάνῃ. πολλῷ γε μᾶλλον οἶμαι ἢ πρὸσ τὰσ πολυτελεῖσ ταύτασ πομπάσ τε καὶ θυσίασ, ἃσ οὐδὲν κωλύει πολλὰ μὲν εἰσ θεούσ, πολλὰ δ’ εἰσ ἀνθρώπουσ ἡμαρτηκότασ καὶ ἰδιώτην καὶ πόλιν ἔχειν ἀν’ ἕκαστον ἔτοσ τελεῖν· οἱ δέ, ἅτε οὐ δωροδόκοι ὄντεσ, καταφρονοῦσιν ἁπάντων τούτων, ὥσ φησιν ὁ θεὸσ καὶ θεῶν προφήτησ.

κινδυνεύει γοῦν καὶ παρὰ θεοῖσ καὶ παρ’ ἀνθρώποισ τοῖσ νοῦν ἔχουσι δικαιοσύνη τε καὶ φρόνησισ διαφερόντωσ τετιμῆσθαι· φρόνιμοι δὲ καὶ δίκαιοι οὐκ ἄλλοι τινέσ εἰσιν ἢ τῶν εἰδότων ἃ δεῖ πράττειν καὶ λέγειν καὶ πρὸσ θεοὺσ καὶ πρὸσ ἀνθρώπουσ.

βουλοίμην δ’ ἂν καὶ σοῦ πυθέσθαι ὅτι ποτ’ ἐν νῷ ἔχεισ πρὸσ ταῦτα. ἀλλ’ ἐμοὶ μέν, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ ἄλλῃ πῃ δοκεῖ ἢ ᾗπερ σοί τε καὶ τῷ θεῷ· οὐδὲ γὰρ ἂν εἰκὸσ εἰή ἀντίψηφον ἐμὲ τῷ θεῷ γενέσθαι. οὐκοῦν μέμνησαι ἐν πολλῇ ἀπορίᾳ φάσκων εἶναι, ὅπωσ μὴ λάθῃσ σεαυτὸν εὐχόμενοσ κακά, δοκῶν δὲ ἀγαθά; ἔγωγε.

ὁρᾷσ οὖν ὡσ οὐκ ἀσφαλέσ σοί ἐστιν ἐλθεῖν πρὸσ τὸν θεὸν εὐξομένῳ, ἵνα μηδ’ ἂν οὕτω τύχῃ, βλασφημοῦντόσ σου ἀκούων οὐθὲν ἀποδέξηται τῆσ θυσίασ ταύτησ, τυχὸν δὲ καὶ ἕτερόν τι προσαπολαύσῃσ. ἐμοὶ μὲν οὖν δοκεῖ βέλτιστον εἶναι ἡσυχίαν ἔχειν· τῇ μὲν γὰρ Λακεδαιμονίων εὐχῇ διὰ τὴν μεγαλοψυχίαν ‐ τοῦτο γὰρ κάλλιστον τῶν ἐν ἀφροσύνῃ γε ὀνομάτων ‐ οὐκ ἂν οἶμαί σε ἐθέλειν χρῆσθαι. ἀναγκαῖον οὖν ἐστι περιμένειν ἑώσ ἄν τισ μάθῃ ὡσ δεῖ πρὸσ θεοὺσ καὶ πρὸσ ἀνθρώπουσ διακεῖσθαι.

πότε οὖν παρέσται ὁ χρόνοσ οὗτοσ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ τίσ ὁ παιδεύσων; ἥδιστα γὰρ ἄν μοι δοκῶ ἰδεῖν τοῦτον τὸν ἄνθρωπον τίσ ἐστιν. οὗτοσ ᾧ μέλει περὶ σοῦ. ἀλλὰ δοκεῖ μοι, ὥσπερ τῷ Διομήδει φησὶν τὴν Ἀθηνᾶν Ὅμηροσ ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ἀφελεῖν τὴν ἀχλύν,ὄφρ’ εὖ γιγνώσκοι ἠμὲν θεὸν ἠδὲ καὶ ἄνδρα, οὕτω καὶ σοὶ δεῖν ἀπὸ τῆσ ψυχῆσ πρῶτον τὴν ἀχλὺν ἀφελόντα, ἣ νῦν παροῦσα τυγχάνει, τὸ τηνικαῦτ’ ἤδη προσφέρειν δι’ ὧν μέλλεισ γνώσεσθαι ἠμὲν κακὸν ἠδὲ καὶ ἐσθλόν. νῦν μὲν γὰρ οὐκ ἄν μοι δοκεῖσ δυνηθῆναι. ἀφαιρείτω, εἴτε βούλεται τὴν ἀχλὺν εἴτε ἄλλο τι·

ὡσ ἐγὼ παρεσκεύασμαι μηθὲν ἂν φυγεῖν τῶν ὑπ’ ἐκείνου προσταττομένων, ὅστισ ποτ’ ἐστὶν ἅνθρωποσ, εἴ γε μέλλοιμι βελτίων γενέσθαι. ἀλλὰ μὴν κἀκεῖνοσ θαυμαστὴν ὅσην περὶ σὲ προθυμίαν ἔχει.

εἰσ τότε τοίνυν καὶ τὴν θυσίαν ἀναβάλλεσθαι κράτιστον εἶναί μοι δοκεῖ. καὶ ὀρθῶσ γέ σοι δοκεῖ· ἀσφαλέστερον γάρ ἐστιν ἢ παρακινδυνεύειν τοσοῦτον κίνδυνον. ἀλλὰ πῶσ, ὦ Σώκρατεσ; καὶ μὴν τουτονὶ τὸν στέφανον, ἐπειδή μοι δοκεῖσ καλῶσ συμβεβουλευκέναι, σοὶ περιθήσω· τοῖσ θεοῖσ δὲ καὶ στεφάνουσ καὶ τἆλλα πάντα τὰ νομιζόμενα τότε δώσομεν, ὅταν ἐκείνην τὴν ἡμέραν ἐλθοῦσαν ἴδω.

ἥξει δ’ οὐ διὰ μακροῦ τούτων θελόντων. ἀλλὰ δέχομαι καὶ τοῦτο, καὶ ἄλλο δὲ ἄν τι τῶν παρὰ σοῦ δοθέντων ἡδέωσ ἴδοιμι δεξάμενον ἐμαυτόν. ὥσπερ δὲ καὶ ὁ Κρέων Εὐριπίδῃ πεποίηται τὸν Τειρεσίαν ἰδὼν ἔχοντα τὰ στέφη καὶ ἀκούσασ ἀπὸ τῶν πολεμίων ἀπαρχὰσ αὐτὸν εἰληφέναι διὰ τὴν τέχνην,οἰωνὸν ἐθέμην, φησί, καλλίνικα <σὰ> στέφη· ἐν γὰρ κλύδωνι κείμεθ’, ὥσπερ οἶσθα σύ· οὕτω δὲ κἀγὼ παρὰ σοῦ τὴν δόξαν ταύτην οἰωνὸν τίθεμαι. δοκῶ δέ μοι οὐκ ἐν ἐλάττονι κλύδωνι τοῦ Κρέοντοσ εἶναι, καὶ βουλοίμην ἂν καλλίνικοσ γενέσθαι τῶν σῶν ἐραστῶν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION