Plato, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Ἀλκιβιάδησ α

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Ἀλκιβιάδησ α)

ὦ παῖ Κλεινίου, οἶμαί σε θαυμάζειν ὅτι πρῶτοσ ἐραστήσ σου γενόμενοσ τῶν ἄλλων πεπαυμένων μόνοσ οὐκ ἀπαλλάττομαι, καὶ ὅτι οἱ μὲν ἄλλοι δι’ ὄχλου ἐγένοντό σοι διαλεγόμενοι, ἐγὼ δὲ τοσούτων ἐτῶν οὐδὲ προσεῖπον. τούτου δὲ τὸ αἴτιον γέγονεν οὐκ ἀνθρώπειον, ἀλλά τι δαιμόνιον ἐναντίωμα, οὗ σὺ τὴν δύναμιν καὶ ὕστερον πεύσῃ. νῦν δὲ ἐπειδὴ οὐκέτι ἐναντιοῦται, οὕτω προσελήλυθα· εὐέλπισ δ’ εἰμὶ καὶ τὸ λοιπὸν μὴ ἐναντιώσεσθαι αὐτό.

σχεδὸν οὖν κατανενόηκα ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ σκοπούμενοσ ὡσ πρὸσ τοὺσ ἐραστὰσ ἔσχεσ· πολλῶν γὰρ γενομένων καὶ μεγαλοφρόνων οὐδεὶσ ὃσ οὐχ ὑπερβληθεὶσ τῷ φρονήματι ὑπὸ σοῦ πέφευγεν. τὸν δὲ λόγον, ᾧ ὑπερπεφρόνηκασ, ἐθέλω διελθεῖν.

οὐδενὸσ φῂσ ἀνθρώπων ἐνδεὴσ εἶναι εἰσ οὐδέν· τὰ γὰρ ὑπάρχοντά σοι μεγάλα εἶναι, ὥστε μηδενὸσ δεῖσθαι, ἀπὸ τοῦ σώματοσ ἀρξάμενα τελευτῶντα εἰσ τὴν ψυχήν. οἰεί γὰρ δὴ εἶναι πρῶτον μὲν κάλλιστόσ τε καὶ μέγιστοσ ‐ καὶ τοῦτο μὲν δὴ παντὶ δῆλον ἰδεῖν ὅτι οὐ ψεύδῃ ‐ ἔπειτα νεανικωτάτου γένουσ ἐν τῇ σεαυτοῦ πόλει, οὔσῃ μεγίστῃ τῶν Ἑλληνίδων, καὶ ἐνταῦθα πρὸσ πατρόσ τέ σοι φίλουσ καὶ συγγενεῖσ πλείστουσ εἶναι καὶ ἀρίστουσ, οἳ εἴ τι δέοι ὑπηρετοῖεν ἄν σοι, τούτων δὲ τοὺσ πρὸσ μητρὸσ οὐδὲν χείρουσ οὐδ’ ἐλάττουσ. συμπάντων δὲ ὧν εἶπον μείζω οἰεί σοι δύναμιν ὑπάρχειν Περικλέα τὸν Ξανθίππου, ὃν ὁ πατὴρ ἐπίτροπον κατέλιπε σοί τε καὶ τῷ ἀδελφῷ·

ὃσ οὐ μόνον ἐν τῇδε τῇ πόλει δύναται πράττειν ὅτι ἂν βούληται, ἀλλ’ ἐν πάσῃ τῇ Ἑλλάδι καὶ τῶν βαρβάρων ἐν πολλοῖσ καὶ μεγάλοισ γένεσιν. προσθήσω δὲ καὶ ὅτι τῶν πλουσίων· δοκεῖσ δέ μοι ἐπὶ τούτῳ ἥκιστα μέγα φρονεῖν.

κατὰ πάντα δὴ ταῦτα σύ τε μεγαλαυχούμενοσ κεκράτηκασ τῶν ἐραστῶν ἐκεῖνοί τε ὑποδεέστεροι ὄντεσ ἐκρατήθησαν, καί σε ταῦτ’ οὐ λέληθεν· ὅθεν δὴ εὖ οἶδα ὅτι θαυμάζεισ τί διανοούμενόσ ποτε οὐκ ἀπαλλάττομαι τοῦ ἔρωτοσ, καὶ ἥντιν’ ἔχων ἐλπίδα ὑπομένω τῶν ἄλλων πεφευγότων. καὶ ἴσωσ γε, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ οἶσθ’ ὅτι σμικρόν με ἔφθησ. ἐγὼ γάρ τοι ἐν νῷ εἶχον πρότερόσ σοι προσελθὼν αὐτὰ ταῦτ’ ἐρέσθαι, τί ποτε βούλει καὶ εἰσ τίνα ἐλπίδα βλέπων ἐνοχλεῖσ με, ἀεὶ ὅπου ἂν ὦ ἐπιμελέστατα παρών·

τῷ ὄντι γὰρ θαυμάζω ὅτι ποτ’ ἐστὶ τὸ σὸν πρᾶγμα, καὶ ἥδιστ’ ἂν πυθοίμην. ἀκούσῃ μὲν ἄρα μου, ὡσ τὸ εἰκόσ, προθύμωσ, εἴπερ, ὡσ φῄσ, ἐπιθυμεῖσ εἰδέναι τί διανοοῦμαι, καὶ ὡσ ἀκουσομένῳ καὶ περιμενοῦντι λέγω. πάνυ μὲν οὖν· ἀλλὰ λέγε. ὁρ́α δή·

οὐ γάρ τοι εἰή ἂν θαυμαστὸν εἰ, ὥσπερ μόγισ ἠρξάμην, οὕτω μόγισ καὶ παυσαίμην. ὠγαθὲ λέγε· ἀκούσομαι γάρ. λεκτέον ἂν εἰή. χαλεπὸν μὲν οὖν πρὸσ ἄνδρα οὐχ ἥττονα ἐραστῶν προσφέρεσθαι ἐραστῇ, ὅμωσ δὲ τολμητέον φράσαι τὴν ἐμὴν διάνοιαν. ἐγὼ γάρ, ὦ Ἀλκιβιάδη, εἰ μέν σε ἑώρων ἃ νυνδὴ διῆλθον ἀγαπῶντα καὶ οἰόμενον δεῖν ἐν τούτοισ καταβιῶναι, πάλαι ἂν ἀπηλλάγμην τοῦ ἔρωτοσ, ὥσ γε δὴ ἐμαυτὸν πείθω· νῦν δ’ ἕτερ’ αὖ κατηγορήσω διανοήματα σὰ πρὸσ αὐτὸν σέ, ᾧ καὶ γνώσῃ ὅτι προσέχων γέ σοι τὸν νοῦν διατετέλεκα.

δοκεῖσ γάρ μοι, εἴ τίσ σοι εἴποι θεῶν· "ὦ Ἀλκιβιάδη, πότερον βούλει ζῆν ἔχων ἃ νῦν ἔχεισ, ἢ αὐτίκα τεθνάναι εἰ μή σοι ἐξέσται μείζω κτήσασθαι; δοκεῖσ ἄν μοι ἑλέσθαι τεθνάναι· ἀλλὰ νῦν ἐπὶ τίνι δή ποτε ἐλπίδι ζῇσ, ἐγὼ φράσω. δῆμον παρέλθῃσ ‐ τοῦτο δ’ ἔσεσθαι μάλα ὀλίγων ἡμερῶν ‐ παρελθὼν οὖν ἐνδείξεσθαι Ἀθηναίοισ ὅτι ἄξιοσ εἶ τιμᾶσθαι ὡσ οὔτε Περικλῆσ οὔτ’ ἄλλοσ οὐδεὶσ τῶν πώποτε γενομένων, καὶ τοῦτ’ ἐνδειξάμενοσ μέγιστον δυνήσεσθαι ἐν τῇ πόλει, ἐὰν δ’ ἐνθάδε μέγιστοσ ᾖσ, καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ Ἕλλησι, καὶ οὐ μόνον ἐν Ἕλλησιν, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖσ βαρβάροισ, ὅσοι ἐν τῇ αὐτῇ ἡμῖν οἰκοῦσιν ἠπείρῳ.

καὶ εἰ αὖ σοι εἴποι ὁ αὐτὸσ οὗτοσ θεὸσ ὅτι αὐτοῦ σε δεῖ δυναστεύειν ἐν τῇ Εὐρώπῃ, διαβῆναι δὲ εἰσ τὴν Ἀσίαν οὐκ ἐξέσται σοι οὐδὲ ἐπιθέσθαι τοῖσ ἐκεῖ πράγμασιν, οὐκ ἂν αὖ μοι δοκεῖσ ἐθέλειν οὐδ’ ἐπὶ τούτοισ μόνοισ ζῆν, εἰ μὴ ἐμπλήσεισ τοῦ σοῦ ὀνόματοσ καὶ τῆσ σῆσ δυνάμεωσ πάντασ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἀνθρώπουσ· καὶ οἶμαί σε πλὴν Κύρου καὶ Ξέρξου ἡγεῖσθαι οὐδένα ἄξιον λόγου γεγονέναι.

ὅτι μὲν οὖν ἔχεισ ταύτην τὴν ἐλπίδα, εὖ οἶδα καὶ οὐκ εἰκάζω. ἴσωσ ἂν οὖν εἴποισ, ἅτε εἰδὼσ ὅτι ἀληθῆ λέγω, "τί δὴ οὖν, ὦ Σώκρατεσ, τοῦτ’ ἐστί σοι πρὸσ λόγον; ὃν ἔφησθα ἐρεῖν, διὸ ἐμοῦ οὐκ ἀπαλλάττῃ;

ἐγὼ δὲ σοί γε ἐρῶ, ὦ φίλε παῖ Κλεινίου καὶ Δεινομάχησ. τούτων γάρ σοι ἁπάντων τῶν διανοημάτων τέλοσ ἐπιτεθῆναι ἄνευ ἐμοῦ ἀδύνατον· τοσαύτην ἐγὼ δύναμιν οἶμαι ἔχειν εἰσ τὰ σὰ πράγματα καὶ εἰσ σέ, διὸ δὴ καὶ πάλαι οἰόμαί με τὸν θεὸν οὐκ ἐᾶν διαλέγεσθαί σοι, ὃν ἐγὼ περιέμενον ὁπηνίκα ἐάσει. ὥσπερ γὰρ σὺ ἐλπίδασ ἔχεισ ἐν τῇ πόλει ἐνδείξασθαι ὅτι αὐτῇ παντὸσ ἄξιοσ εἶ, ἐνδειξάμενοσ δὲ ὅτι οὐδὲν ὅτι οὐ παραυτίκα δυνήσεσθαι, οὕτω κἀγὼ παρὰ σοὶ ἐλπίζω μέγιστον δυνήσεσθαι ἐνδειξάμενοσ ὅτι παντὸσ ἄξιόσ εἰμί σοι καὶ οὔτε ἐπίτροποσ οὔτε συγγενὴσ οὔτ’ ἄλλοσ οὐδεὶσ ἱκανὸσ παραδοῦναι τὴν δύναμιν ἧσ ἐπιθυμεῖσ πλὴν ἐμοῦ, μετὰ τοῦ θεοῦ μέντοι. νεωτέρῳ μὲν οὖν ὄντι σοι καὶ πρὶν τοσαύτησ ἐλπίδοσ γέμειν, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, οὐκ εἰά ὁ θεὸσ διαλέγεσθαι, ἵνα μὴ μάτην διαλεγοίμην.

νῦν δ’ ἐφῆκεν·

νῦν γὰρ ἄν μου ἀκούσαισ. πολύ γέ μοι, ὦ Σώκρατεσ, νῦν ἀτοπώτεροσ αὖ φαίνῃ, ἐπειδὴ ἤρξω λέγειν, ἢ ὅτε σιγῶν εἵπου· καίτοι σφόδρα γε ἦσθ’ ἰδεῖν καὶ τότε τοιοῦτοσ. εἰ μὲν οὖν ἐγὼ ταῦτα διανοοῦμαι ἢ μή, ὡσ ἐοίκε, διέγνωκασ, καὶ ἐὰν μὴ φῶ, οὐδέν μοι ἔσται πλέον πρὸσ τὸ πείθειν σε. εἰε͂ν· εἰ δὲ δὴ ὅτι μάλιστα ταῦτα διανενόημαι, πῶσ διὰ σοῦ μοι ἔσται καὶ ἄνευ σοῦ οὐκ ἂν γένοιτο; ἔχεισ λέγειν; ἆρ’ ἐρωτᾷσ εἴ τιν’ ἔχω εἰπεῖν λόγον μακρόν, οἱούσ δὴ ἀκούειν εἴθισαι;

οὐ γάρ ἐστι τοιοῦτον τὸ ἐμόν· ἀλλ’ ἐνδείξασθαι μέν σοι, ὡσ ἐγᾦμαι, οἱο͂́σ τ’ ἂν εἰήν ὅτι ταῦτα οὕτωσ ἔχει, ἐὰν ἓν μόνον μοι ἐθελήσῃσ βραχὺ ὑπηρετῆσαι. ἀλλ’ εἴ γε δὴ μὴ χαλεπόν τι λέγεισ τὸ ὑπηρέτημα, ἐθέλω. ἦ χαλεπὸν δοκεῖ τὸ ἀποκρίνασθαι τὰ ἐρωτώμενα; οὐ χαλεπόν. ἀποκρίνου δή. Ἐρώτα. οὐκοῦν ὡσ διανοουμένου σου ταῦτα ἐρωτῶ, ἅ φημί σε διανοεῖσθαι; ἔστω, εἰ βούλει, οὕτωσ, ἵνα καὶ εἰδῶ ὅτι καὶ ἐρεῖσ.

φέρε δή· διανοῇ γάρ, ὡσ ἐγώ φημι, παριέναι συμβουλεύσων Ἀθηναίοισ ἐντὸσ οὐ πολλοῦ χρόνου· εἰ οὖν μέλλοντόσ σου ἰέναι ἐπὶ τὸ βῆμα λαβόμενοσ ἐροίμην· "ὦ Ἀλκιβιάδη, ἐπειδὴ περὶ τίνοσ Ἀθηναῖοι διανοοῦνται βουλεύεσθαι, ἀνίστασαι συμβουλεύσων; ἆρ’ ἐπειδὴ περὶ ὧν σὺ ἐπίστασαι βέλτιον ἢ οὗτοι; τί ἂν ἀποκρίναιο; εἴποιμ’ ἂν δήπου, περὶ ὧν οἶδα βέλτιον ἢ οὗτοι.

οὐ δῆτα. περὶ ὧν ἄρ’ εἰδὼσ τυγχάνεισ, ἀγαθὸσ σύμβουλοσ εἶ. πῶσ γὰρ οὔ; οὐκοῦν ταῦτα μόνον οἶσθα, ἃ παρ’ ἄλλων ἔμαθεσ ἢ αὐτὸσ ἐξηῦρεσ; ποῖα γὰρ ἄλλα; ἔστιν οὖν ὅπωσ ἄν ποτε ἔμαθέσ τι ἢ ἐξηῦρεσ μήτε μανθάνειν ἐθέλων μήτ’ αὐτὸσ ζητεῖν; οὐκ ἔστιν. τί δέ; ἠθέλησασ ἂν ζητῆσαι ἢ μαθεῖν ἃ ἐπίστασθαι ᾤου; ἃ ἄρα νῦν τυγχάνεισ ἐπιστάμενοσ, ἦν χρόνοσ ὅτε οὐχ ἡγοῦ εἰδέναι;

ἀνάγκη. ἀλλὰ μὴν ἅ γε μεμάθηκασ σχεδόν τι καὶ ἐγὼ οἶδα· εἰ δέ τι ἐμὲ λέληθεν, εἰπέ. ἔμαθεσ γὰρ δὴ σύ γε κατὰ μνήμην τὴν ἐμὴν γράμματα καὶ κιθαρίζειν καὶ παλαίειν· οὐ γὰρ δὴ αὐλεῖν γε ἤθελεσ μαθεῖν. ταῦτ’ ἐστὶν ἃ σὺ ἐπίστασαι, εἰ μή πού τι μανθάνων ἐμὲ λέληθασ· οἶμαι δέ γε, οὔτε νύκτωρ οὔτε μεθ’ ἡμέραν ἐξιὼν ἔνδοθεν. ἀλλ’ οὐ πεφοίτηκα εἰσ ἄλλων ἢ τούτων. πότερον οὖν, ὅταν περὶ γραμμάτων Ἀθηναῖοι βουλεύωνται, πῶσ ἂν ὀρθῶσ γράφοιεν, τότε ἀναστήσῃ αὐτοῖσ συμβουλεύσων;

οἰκοδόμοσ γὰρ ταῦτά γε σοῦ βέλτιον συμβουλεύσει. μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε. ἀλλ’ ὅταν περὶ κρουμάτων ἐν λύρᾳ; οὐδαμῶσ. οὐδὲ μὴν οὐδὲ περὶ παλαισμάτων γε εἰώθασι βουλεύεσθαι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ. οὐ μέντοι. ὅταν οὖν περὶ τίνοσ βουλεύωνται; οὐ γάρ που ὅταν γε περὶ οἰκοδομίασ. οὐ δῆτα. ναί.

ἀλλ’ ἐάντε πένησ ἐάντε πλούσιοσ ᾖ ὁ παραινῶν, οὐδὲν διοίσει Ἀθηναίοισ ὅταν περὶ τῶν ἐν τῇ πόλει βουλεύωνται, πῶσ ἂν ὑγιαίνοιεν, ἀλλὰ ζητήσουσιν ἰατρὸν εἶναι τὸν σύμβουλον. οὐδὲ μὴν ὅταν περὶ μαντικῆσ βουλεύωνται; οὔ. μάντισ γὰρ αὖ ταῦτα ἄμεινον ἢ σύ. ναί. ἐάν τέ γε σμικρὸσ ἢ μέγασ ᾖ, ἐάν τε καλὸσ ἢ αἰσχρόσ, ἔτι τε γενναῖοσ ἢ ἀγεννήσ. πῶσ γὰρ οὔ; εἰδότοσ γὰρ οἶμαι περὶ ἑκάστου ἡ συμβουλή, καὶ οὐ πλουτοῦντοσ. πῶσ γὰρ οὔ; εἰκότωσ γε.

ὅταν οὖν περὶ τίνοσ σκοπῶνται, τότε σὺ ἀνιστάμενοσ ὡσ συμβουλεύσων ὀρθῶσ ἀναστήσῃ; ὅταν περὶ τῶν ἑαυτῶν πραγμάτων, ὦ Σώκρατεσ. τῶν περὶ ναυπηγίασ λέγεισ, ὁποίασ τινὰσ χρὴ αὐτοὺσ τὰσ ναῦσ ναυπηγεῖσθαι; οὐκ ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ. ναυπηγεῖν γὰρ οἶμαι οὐκ ἐπίστασαι. τοῦτ’ αἴτιον ἢ ἄλλο τι; οὔκ, ἀλλὰ τοῦτο. ἀλλὰ περὶ ποίων τῶν ἑαυτῶν λέγεισ πραγμάτων ὅταν βουλεύωνται;

ὅταν περὶ πολέμου, ὦ Σώκρατεσ, ἢ περὶ εἰρήνησ ἢ ἄλλου του τῶν τῆσ πόλεωσ πραγμάτων. ἆρα λέγεισ ὅταν βουλεύωνται πρὸσ τίνασ χρὴ εἰρήνην ποιεῖσθαι καὶ τίσιν πολεμεῖν καὶ τίνα τρόπον; ναί. χρὴ δ’ οὐχ οἷσ βέλτιον; ναί. καὶ τόθ’ ὁπότε βέλτιον;

ναί. πάνυ γε. καὶ τοσοῦτον χρόνον ὅσον ἄμεινον; ναί. εἰ οὖν βουλεύοιντο Ἀθηναῖοι τίσιν χρὴ προσπαλαίειν καὶ τίσιν ἀκροχειρίζεσθαι καὶ τίνα τρόπον, σὺ ἄμεινον ἂν συμβουλεύοισ ἢ ὁ παιδοτρίβησ; ὁ παιδοτρίβησ δήπου. ἔχεισ οὖν εἰπεῖν πρὸσ τί <ἂν> βλέπων ὁ παιδοτρίβησ συμβουλεύσειεν οἷσ δεῖ προσπαλαίειν καὶ οἷσ μή, καὶ ὁπότε καὶ ὅντινα τρόπον; λέγω δὲ τὸ τοιόνδε· ἆρα τούτοισ δεῖ προσπαλαίειν οἷσ βέλτιον, ἢ οὔ; ἆρα καὶ τοσαῦτα ὅσα ἄμεινον;

τοσαῦτα. οὐκοῦν καὶ τότε ὅτε ἄμεινον; πάνυ γε. ἀλλὰ μὴν καὶ ᾄδοντα δεῖ κιθαρίζειν ποτὲ πρὸσ τὴν ᾠδὴν καὶ βαίνειν; δεῖ γάρ. οὐκοῦν τότε ὁπότε βέλτιον; ναί. καὶ τοσαῦθ’ ὅσα βέλτιον; φημί. τί οὖν; ἐπειδὴ βέλτιον μὲν ὠνόμαζεσ ἐπ’ ἀμφοτέροισ, τῷ τε κιθαρίζειν πρὸσ τὴν ᾠδὴν καὶ τῷ προσπαλαίειν, τί καλεῖσ τὸ ἐν τῷ κιθαρίζειν βέλτιον, ὥσπερ ἐγὼ τὸ ἐν τῷ παλαίειν καλῶ γυμναστικόν· σὺ δ’ ἐκεῖνο τί καλεῖσ;

οὐκ ἐννοῶ. ἀλλὰ πειρῶ ἐμὲ μιμεῖσθαι. ἐγὼ γάρ που ἀπεκρινάμην τὸ διὰ παντὸσ ὀρθῶσ ἔχον, ὀρθῶσ δὲ δήπου ἔχει τὸ κατὰ τὴν τέχνην γιγνόμενον· ἢ οὔ; ναί. ἡ δὲ τέχνη οὐ γυμναστικὴ ἦν; πῶσ δ’ οὔ; ἐγὼ δ’ εἶπον τὸ ἐν τῷ παλαίειν βέλτιον γυμναστικόν.

εἶπεσ γάρ. οὐκοῦν καλῶσ; ἔμοιγε δοκεῖ. ἴθι δὴ καὶ σύ ‐ πρέποι γὰρ ἄν που καὶ σοὶ τὸ καλῶσ διαλέγεσθαι ‐ εἰπὲ πρῶτον τίσ ἡ τέχνη ἧσ τὸ κιθαρίζειν καὶ τὸ ᾄδειν καὶ τὸ ἐμβαίνειν ὀρθῶσ; συνάπασα τίσ καλεῖται; οὔπω δύνασαι εἰπεῖν; οὐ δῆτα. ἀλλ’ ὧδε πειρῶ· τίνεσ αἱ θεαὶ ὧν ἡ τέχνη; τὰσ μούσασ, ὦ Σώκρατεσ, λέγεισ; ἔγωγε.

ὁρ́α δή· τίνα ἀπ’ αὐτῶν ἐπωνυμίαν ἡ τέχνη ἔχει; μουσικήν μοι δοκεῖσ λέγειν. λέγω γάρ. τί οὖν τὸ κατὰ ταύτην ὀρθῶσ γιγνόμενόν ἐστιν; ὥσπερ ἐκεῖ ἐγώ σοι τὸ κατὰ τὴν τέχνην ἔλεγον ὀρθῶσ, τὴν γυμναστικήν, καὶ σὺ δὴ οὖν οὕτωσ ἐνταῦθα τί φῄσ; πῶσ γίγνεσθαι; μουσικῶσ μοι δοκεῖ. εὖ λέγεισ. ἴθι δή, καὶ τὸ ἐν τῷ πολεμεῖν βέλτιον καὶ τὸ ἐν τῷ εἰρήνην ἄγειν, τοῦτο τὸ βέλτιον τί ὀνομάζεισ; ὥσπερ ἐκεῖ ἐφ’ ἑκάστῳ ἔλεγεσ τὸ ἄμεινον, ὅτι μουσικώτερον καὶ ἐπὶ τῷ ἑτέρῳ, ὅτι γυμναστικώτερον·

πειρῶ δὴ καὶ ἐνταῦθα λέγειν τὸ βέλτιον. ἀλλ’ οὐ πάνυ τι ἔχω. ἀλλὰ μέντοι αἰσχρόν γε εἰ μέν τισ σε λέγοντα καὶ συμβουλεύοντα περὶ σιτίων ὅτι βέλτιον τόδε τοῦδε καὶ νῦν καὶ τοσοῦτον, ἔπειτα ἐρωτήσειεν "τί τὸ ἄμεινον λέγεισ, ὦ Ἀλκιβιάδη; περὶ μὲν τούτων ἔχειν εἰπεῖν ὅτι τὸ ὑγιεινότερον, καίτοι οὐ προσποιῇ γε ἰατρὸσ εἶναι· περὶ δὲ οὗ προσποιῇ ἐπιστήμων εἶναι καὶ συμβουλεύσεισ ἀνιστάμενοσ ὡσ εἰδώσ, τούτου δ’, ὡσ ἐοίκασ, πέρι ἐρωτηθεὶσ ἐὰν μὴ ἔχῃσ εἰπεῖν, οὐκ αἰσχύνῃ; ἢ οὐκ αἰσχρὸν φανεῖται;

πάνυ γε. σκόπει δὴ καὶ προθυμοῦ εἰπεῖν πρὸσ τί τείνει τὸ ἐν τῷ εἰρήνην τε ἄγειν ἄμεινον καὶ τὸ ἐν τῷ πολεμεῖν οἷσ δεῖ; ἀλλὰ σκοπῶν οὐ δύναμαι ἐννοῆσαι. οὐδ’ οἶσθα, ἐπειδὰν πόλεμον ποιώμεθα, ὅτι ἐγκαλοῦντεσ ἀλλήλοισ πάθημα ἐρχόμεθα εἰσ τὸ πολεμεῖν, καὶ ὅτι αὐτὸ ὀνομάζοντεσ ἐρχόμεθα; ἔγωγε, ὅτι γε ἐξαπατώμενοί τι ἢ βιαζόμενοι ἢ ἀποστερούμενοι.

ἔχε· πῶσ ἕκαστα τούτων πάσχοντεσ; πειρῶ εἰπεῖν τί διαφέρει τὸ ὧδε ἢ ὧδε. ἦ τὸ ὧδε λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ, τὸ δικαίωσ ἢ τὸ ἀδίκωσ; αὐτὸ τοῦτο. ἀλλὰ μὴν τοῦτο γε διαφέρει ὅλον τε καὶ πᾶν. τί οὖν; Ἀθηναίοισ σὺ πρὸσ ποτέρουσ συμβουλεύσεισ πολεμεῖν, τοὺσ ἀδικοῦντασ ἢ τοὺσ τὰ δίκαια πράττοντασ; δεινὸν τοῦτό γε ἐρωτᾷσ·

φαίνεταί γε. εἰ γὰρ καὶ διανοεῖταί τισ ὡσ δεῖ πρὸσ τοὺσ τὰ δίκαια πράττοντασ πολεμεῖν, οὐκ ἂν ὁμολογήσειέν γε. οὐ γὰρ νόμιμον τοῦθ’, ὡσ ἐοίκεν. οὐ δῆτα· οὐδέ γε καλὸν δοκεῖ εἶναι. πρὸσ ταῦτ’ ἄρα καὶ σὺ τὸ δίκαιον τοὺσ λόγουσ ποιήσῃ; ἀνάγκη. ἄλλο τι οὖν, ὃ νυνδὴ ἐγὼ ἠρώτων βέλτιον πρὸσ τὸ πολεμεῖν καὶ μή, καὶ οἷσ δεῖ καὶ οἷσ μή, καὶ ὁπότε καὶ μή, τὸ δικαιότερον τυγχάνει ὄν; ἢ οὔ; πῶσ οὖν, ὦ φίλε Ἀλκιβιάδη;

πότερον σαυτὸν λέληθασ ὅτι οὐκ ἐπίστασαι τοῦτο, ἢ ἐμὲ ἔλαθεσ μανθάνων καὶ φοιτῶν εἰσ διδασκάλου ὅσ σε ἐδίδασκε διαγιγνώσκειν τὸ δικαιότερόν τε καὶ ἀδικώτερον; καὶ τίσ ἐστιν οὗτοσ; φράσον καὶ ἐμοί, ἵνα αὐτῷ φοιτητὴν προξενήσῃσ καὶ ἐμέ. σκώπτεισ, ὦ Σώκρατεσ. οὐ μὰ τὸν Φίλιον τὸν ἐμόν τε καὶ σόν, ὃν ἐγὼ ἥκιστ’ ἂν ἐπιορκήσαιμι· ἀλλ’ εἴπερ ἔχεισ, εἰπὲ τίσ ἐστιν. τί δ’ εἰ μὴ ἔχω;

ἔχεισ οὖν εἰπεῖν τοῦτον τὸν χρόνον ὅτε οὐκ ᾤου εἰδέναι τὰ δίκαια καὶ τὰ ἄδικα; οὐκ ἂν οἰεί με ἄλλωσ εἰδέναι περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων; ναί, εἴ γε εὑρ́οισ. ἀλλ’ οὐκ ἂν εὑρεῖν με ἡγῇ; καὶ μάλα γε, εἰ ζητήσαισ. εἶτα ζητῆσαι οὐκ ἂν οἰεί με; ἔγωγε, εἰ οἰηθείησ γε μὴ εἰδέναι. εἶτα οὐκ ἦν ὅτ’ εἶχον οὕτω; καλῶσ λέγεισ. φέρε, πέρυσιν ἐζήτεισ τε καὶ οὐκ ᾤου εἰδέναι;

ἢ ᾤου; καὶ τἀληθῆ ἀποκρίνου, ἵνα μὴ μάτην οἱ διάλογοι γίγνωνται. ἀλλ’ ᾤμην εἰδέναι. τρίτον δ’ ἔτοσ καὶ τέταρτον καὶ πέμπτον οὐχ οὕτωσ; ἔγωγε. ἀλλὰ μὴν τό γε πρὸ τοῦ παῖσ ἦσθα. ἦ γάρ; ναί. τότε μὲν τοίνυν εὖ οἶδα ὅτι ᾤου εἰδέναι. πῶσ εὖ οἶσθα; πολλάκισ σοῦ ἐν διδασκάλων ἤκουον παιδὸσ ὄντοσ καὶ ἄλλοθι, καὶ ὁπότε ἀστραγαλίζοισ ἢ ἄλλην τινὰ παιδιὰν παίζοισ, οὐχ ὡσ ἀποροῦντοσ περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων, ἀλλὰ μάλα μέγα καὶ θαρραλέωσ λέγοντοσ περὶ ὅτου τύχοισ τῶν παίδων ὡσ πονηρόσ τε καὶ ἄδικοσ εἰή καὶ ὡσ ἀδικοῖ·

ἢ οὐκ ἀληθῆ λέγω; ἀλλὰ τί ἔμελλον ποιεῖν, ὦ Σώκρατεσ, ὁπότε τίσ με ἀδικοῖ; σὺ δ’ εἰ τύχοισ ἀγνοῶν εἴτ’ ἀδικοῖο εἴτε μὴ τότε, λέγεισ, τί σε χρὴ ποιεῖν; μὰ Δί’ ἀλλ’ οὐκ ἠγνόουν ἔγωγε, ἀλλὰ σαφῶσ ἐγίγνωσκον ὅτι ἠδικούμην.

ὠιού ἄρα ἐπίστασθαι καὶ παῖσ ὤν, ὡσ ἐοίκε, τὰ δίκαια καὶ τὰ ἄδικα. ἔγωγε· καὶ ἠπιστάμην γε. ἐν ποίῳ χρόνῳ ἐξευρών; οὐ γὰρ δήπου ἐν ᾧ γε ᾤου εἰδέναι. οὐ δῆτα. πότε οὖν ἀγνοεῖν ἡγοῦ; σκόπει· οὐ γὰρ εὑρήσεισ τοῦτον τὸν χρόνον. μὰ τὸν Δί’, ὦ Σώκρατεσ, οὔκουν ἔχω γ’ εἰπεῖν. εὑρὼν μὲν ἄρ’ οὐκ οἶσθα αὐτά.

φράζε κἀμοί. οὐ πάνυ φαίνομαι. ἀλλὰ μὴν ἄρτι γε οὐδὲ μαθὼν ἔφησθα εἰδέναι· εἰ δὲ μήθ’ ηὑρ͂εσ μήτ’ ἔμαθεσ, πῶσ οἶσθα καὶ πόθεν; ἀλλ’ ἴσωσ τοῦτό σοι οὐκ ὀρθῶσ ἀπεκρινάμην, τὸ φάναι εἰδέναι αὐτὸσ ἐξευρών. τὸ δὲ πῶσ εἶχεν; ἔμαθον οἶμαι καὶ ἐγὼ ὥσπερ καὶ οἱ ἄλλοι. πάλιν εἰσ τὸν αὐτὸν ἥκομεν λόγον. παρὰ τοῦ; παρὰ τῶν πολλῶν.

οὐκ εἰσ σπουδαίουσ γε διδασκάλουσ καταφεύγεισ εἰσ τοὺσ πολλοὺσ ἀναφέρων. τί δέ; οὐχ ἱκανοὶ διδάξαι οὗτοι; οὔκουν τὰ πεττευτικά γε καὶ τὰ μή· καίτοι φαυλότερα αὐτὰ οἶμαι τῶν δικαίων εἶναι. τί δέ; σὺ οὐχ οὕτωσ οἰεί; ναί. εἶτα τὰ μὲν φαυλότερα οὐχ οἱοῖ́ τε διδάσκειν, τὰ δὲ σπουδαιότερα; οἶμαι ἔγωγε· ἄλλα γοῦν πολλὰ οἱοῖ́ τ’ εἰσὶν διδάσκειν σπουδαιότερα τοῦ πεττεύειν. ποῖα ταῦτα; οἱο͂ν καὶ τὸ ἑλληνίζειν παρὰ τούτων ἔγωγ’ ἔμαθον, καὶ οὐκ ἂν ἔχοιμι εἰπεῖν ἐμαυτοῦ διδάσκαλον, ἀλλ’ εἰσ τοὺσ αὐτοὺσ ἀναφέρω οὓσ σὺ φῂσ οὐ σπουδαίουσ εἶναι διδασκάλουσ.

ἀλλ’, ὦ γενναῖε, τούτου μὲν ἀγαθοὶ διδάσκαλοι οἱ πολλοί, καὶ δικαίωσ ἐπαινοῖντ’ ἂν αὐτῶν εἰσ διδασκαλίαν. τί δή; ὅτι ἔχουσι περὶ αὐτὰ ἃ χρὴ τοὺσ ἀγαθοὺσ διδασκάλουσ ἔχειν. τί τοῦτο λέγεισ; οὐκ οἶσθ’ ὅτι χρὴ τοὺσ μέλλοντασ διδάσκειν ὁτιοῦν αὐτοὺσ πρῶτον εἰδέναι; ἢ οὔ;

πῶσ γὰρ οὔ; οὐκοῦν τοὺσ εἰδότασ ὁμολογεῖν τε ἀλλήλοισ καὶ μὴ διαφέρεσθαι; ναί. ἐν οἷσ δ’ ἂν διαφέρωνται, ταῦτα φήσεισ εἰδέναι αὐτούσ; οὐ δῆτα. τούτων οὖν διδάσκαλοι πῶσ ἂν εἰε͂ν; οὐδαμῶσ. τί οὖν; δοκοῦσί σοι διαφέρεσθαι οἱ πολλοὶ ποῖόν ἐστι λίθοσ ἢ ξύλον; καὶ ἐάν τινα ἐρωτᾷσ, ἆρ’ οὐ τὰ αὐτὰ ὁμολογοῦσιν, καὶ ἐπὶ ταὐτὰ ὁρμῶσιν ὅταν βούλωνται λαβεῖν λίθον ἢ ξύλον; ὡσαύτωσ καὶ πάνθ’ ὅσα τοιαῦτα·

σχεδὸν γάρ τι μανθάνω τὸ ἑλληνίζειν ἐπίστασθαι ὅτι τοῦτο λέγεισ· ἢ οὔ; ναί. οὐκοῦν εἰσ μὲν ταῦθ’, ὥσπερ εἴπομεν, ἀλλήλοισ τε ὁμολογοῦσι καὶ αὐτοὶ ἑαυτοῖσ ἰδίᾳ, καὶ δημοσίᾳ αἱ πόλεισ πρὸσ ἀλλήλασ οὐκ ἀμφισβητοῦσιν αἱ μὲν ταῦθ’ αἱ δ’ ἄλλα φάσκουσαι; οὐ γάρ. εἰκότωσ ἂν ἄρα τούτων γε καὶ διδάσκαλοι εἰε͂ν ἀγαθοί. ναί.

οὐκοῦν εἰ μὲν βουλοίμεθα ποιῆσαί τινα περὶ αὐτῶν εἰδέναι, ὀρθῶσ ἂν αὐτὸν πέμποιμεν εἰσ διδασκαλίαν τούτων τῶν πολλῶν; πάνυ γε. τί δ’ εἰ βουληθεῖμεν εἰδέναι, μὴ μόνον ποῖοι ἄνθρωποί εἰσιν ἢ ποῖοι ἵπποι, ἀλλὰ καὶ τίνεσ αὐτῶν δρομικοί τε καὶ μή, ἆρ’ ἔτι οἱ πολλοὶ τοῦτο ἱκανοὶ διδάξαι; οὐ δῆτα. ἱκανὸν δέ σοι τεκμήριον ὅτι οὐκ ἐπίστανται οὐδὲ κρήγυοι διδάσκαλοί εἰσιν τούτων, ἐπειδὴ οὐδὲν ὁμολογοῦσιν ἑαυτοῖσ περὶ αὐτῶν; ἔμοιγε.

τί δ’ εἰ βουληθεῖμεν εἰδέναι, μὴ μόνον ποῖοι ἄνθρωποί εἰσιν, ἀλλ’ ὁποῖοι ὑγιεινοὶ ἢ νοσώδεισ, ἆρ’ ἱκανοὶ ἂν ἡμῖν ἦσαν διδάσκαλοι οἱ πολλοί; οὐ δῆτα. ἦν δ’ ἄν σοι τεκμήριον ὅτι μοχθηροί εἰσι τούτων διδάσκαλοι, εἰ ἑώρασ αὐτοὺσ διαφερομένουσ; ἔμοιγε. τί δὲ δή; νῦν περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων ἀνθρώπων καὶ πραγμάτων οἱ πολλοὶ δοκοῦσί σοι ὁμολογεῖν αὐτοὶ ἑαυτοῖσ ἢ ἀλλήλοισ; ἥκιστα νὴ Δί’, ὦ Σώκρατεσ.

τί δέ; μάλιστα περὶ αὐτῶν διαφέρεσθαι; πολύ γε. οὔκουν οἰόμαί γε πώποτέ σε ἰδεῖν οὐδ’ ἀκοῦσαι σφόδρα οὕτω διαφερομένουσ ἀνθρώπουσ περὶ ὑγιεινῶν καὶ μή, ὥστε διὰ ταῦτα μάχεσθαί τε καὶ ἀποκτεινύναι ἀλλήλουσ. οὐ δῆτα. ἀλλὰ περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων ἔγωγ’ οἶδ’ ὅτι, καὶ εἰ μὴ ἑώρακασ, ἀκήκοασ γοῦν ἄλλων τε πολλῶν καὶ Ὁμήρου· καὶ Ὀδυσσείασ γὰρ καὶ Ἰλιάδοσ ἀκήκοασ.

πάντωσ δήπου, ὦ Σώκρατεσ. οὐκοῦν ταῦτα ποιήματά ἐστι περὶ διαφορᾶσ δικαίων τε καὶ ἀδίκων; ναί. καὶ αἱ μάχαι γε καὶ οἱ θάνατοι διὰ ταύτην τὴν διαφορὰν τοῖσ τε Ἀχαιοῖσ καὶ τοῖσ ἄλλοισ Τρωσὶν ἐγένοντο, καὶ τοῖσ μνηστῆρσι τοῖσ τῆσ Πηνελόπησ καὶ τῷ Ὀδυσσεῖ. ἀληθῆ λέγεισ.

οἶμαι δὲ καὶ τοῖσ ἐν Τανάγρᾳ Ἀθηναίων τε καὶ Λακεδαιμονίων καὶ Βοιωτῶν ἀποθανοῦσι, καὶ τοῖσ ὕστερον ἐν Κορωνείᾳ, ἐν οἷσ καὶ ὁ σὸσ πατὴρ Κλεινίασ ἐτελεύτησεν, οὐδὲ περὶ ἑνὸσ ἄλλου ἡ διαφορὰ ἢ περὶ τοῦ δικαίου καὶ ἀδίκου τοὺσ θανάτουσ καὶ τὰσ μάχασ πεποίηκεν· ἦ γάρ; ἀληθῆ λέγεισ. τούτουσ οὖν φῶμεν ἐπίστασθαι περὶ ὧν οὕτωσ σφόδρα διαφέρονται, ὥστε ἀμφισβητοῦντεσ ἀλλήλοισ τὰ ἔσχατα σφᾶσ αὐτοὺσ ἐργάζονται; οὐ φαίνεταί γε.

οὐκοῦν εἰσ τοὺσ τοιούτουσ διδασκάλουσ ἀναφέρεισ οὓσ ὁμολογεῖσ αὐτὸσ μὴ εἰδέναι; ἐοίκα. πῶσ οὖν εἰκόσ σε εἰδέναι τὰ δίκαια καὶ τὰ ἄδικα, περὶ ὧν οὕτω πλανᾷ καὶ οὔτε μαθὼν φαίνῃ παρ’ οὐδενὸσ οὔτ’ αὐτὸσ ἐξευρών; ἐκ μὲν ὧν σὺ λέγεισ οὐκ εἰκόσ. ὁρᾷσ αὖ τοῦθ’ ὡσ οὐ καλῶσ εἶπεσ, ὦ Ἀλκιβιάδη;

τὸ ποῖον; ὅτι ἐμὲ φῂσ ταῦτα λέγειν. τί δέ; οὐ σὺ λέγεισ ὡσ ἐγὼ οὐδὲν ἐπίσταμαι περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων; οὐ μέντοι. ἀλλ’ ἐγώ; ναί. πῶσ δή; ὧδε εἴσῃ. ἐάν σε ἔρωμαι τὸ ἓν καὶ τὰ δύο πότερα πλείω ἐστί, φήσεισ ὅτι τὰ δύο; ἔγωγε. πόσῳ; ἑνί. πότεροσ οὖν ἡμῶν ὁ λέγων ὅτι τὰ δύο τοῦ ἑνὸσ ἑνὶ πλείω; ἐγώ. οὐκοῦν ἐγὼ μὲν ἠρώτων, σὺ δ’ ἀπεκρίνου; ναί. περὶ δὴ τούτων μῶν ἐγὼ φαίνομαι λέγων ὁ ἐρωτῶν, ἢ σὺ ὁ ἀποκρινόμενοσ;

ἐγώ. τί δ’ ἂν ἐγὼ μὲν ἔρωμαι ποῖα γράμματα Σωκράτουσ, σὺ δ’ εἴπῃσ, πότεροσ ὁ λέγων; ἐγώ. ἴθι δή, ἑνὶ λόγῳ εἰπέ· ὅταν ἐρώτησίσ τε καὶ ἀπόκρισισ γίγνηται, πότεροσ ὁ λέγων, ὁ ἐρωτῶν ἢ ὁ ἀποκρινόμενοσ; ὁ ἀποκρινόμενοσ, ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ. οὐκοῦν ἄρτι διὰ παντὸσ ἐγὼ μὲν ἦ ὁ ἐρωτῶν;

ναί. σὺ δ’ ὁ ἀποκρινόμενοσ; πάνυ γε. τί οὖν; τὰ λεχθέντα πότεροσ ἡμῶν εἴρηκεν; φαίνομαι μέν, ὦ Σώκρατεσ, ἐκ τῶν ὡμολογημένων ἐγώ. οὐκοῦν ἐλέχθη περὶ δικαίων καὶ ἀδίκων ὅτι Ἀλκιβιάδησ ὁ καλὸσ ὁ Κλεινίου οὐκ ἐπίσταιτο, οἰοίτο δέ, καὶ μέλλοι εἰσ ἐκκλησίαν ἐλθὼν συμβουλεύσειν Ἀθηναίοισ περὶ ὧν οὐδὲν οἶδεν; οὐ ταῦτ’ ἦν; φαίνεται.

τὸ τοῦ Εὐριπίδου ἄρα συμβαίνει, ὦ Ἀλκιβιάδη· σοῦ τάδε κινδυνεύεισ, οὐκ ἐμοῦ ἀκηκοέναι, οὐδ’ ἐγώ εἰμι ὁ ταῦτα λέγων, ἀλλὰ σύ, ἐμὲ δὲ αἰτιᾷ μάτην. καὶ μέντοι καὶ εὖ λέγεισ. μανικὸν γὰρ ἐν νῷ ἔχεισ ἐπιχείρημα ἐπιχειρεῖν, ὦ βέλτιστε, διδάσκειν ἃ οὐκ οἶσθα, ἀμελήσασ μανθάνειν. οἶμαι μέν, ὦ Σώκρατεσ, ὀλιγάκισ Ἀθηναίουσ βουλεύεσθαι καὶ τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ πότερα δικαιότερα ἢ ἀδικώτερα·

τὰ μὲν γὰρ τοιαῦτα ἡγοῦνται δῆλα εἶναι, ἐάσαντεσ οὖν περὶ αὐτῶν σκοποῦσιν ὁπότερα συνοίσει πράξασιν. οὐ γὰρ ταὐτὰ οἶμαι ἐστὶν τά τε δίκαια καὶ τὰ συμφέροντα, ἀλλὰ πολλοῖσ δὴ ἐλυσιτέλησεν ἀδικήσασι μεγάλα ἀδικήματα, καὶ ἑτέροισ γε οἶμαι δίκαια ἐργασαμένοισ οὐ συνήνεγκεν. τί οὖν; εἰ ὅτι μάλιστα ἕτερα μὲν τὰ δίκαια τυγχάνει ὄντα, ἕτερα δὲ τὰ συμφέροντα, οὔ τί που αὖ σὺ οἰεί ταῦτ’ εἰδέναι ἃ συμφέρει τοῖσ ἀνθρώποισ, καὶ δι’ ὅτι; τί γὰρ κωλύει, ὦ Σώκρατεσ;

εἰ μή με αὖ ἐρήσῃ παρ’ ὅτου ἔμαθον ἢ ὅπωσ αὐτὸσ ηὑρ͂ον. οἱο͂ν τοῦτο ποιεῖσ. εἴ τι μὴ ὀρθῶσ λέγεισ, τυγχάνει δὲ δυνατὸν ὂν ἀποδεῖξαι δι’ οὗπερ καὶ τὸ πρότερον λόγου, οἰεί δὴ καινὰ ἄττα δεῖν ἀκούειν ἀποδείξεισ τε ἑτέρασ, ὡσ τῶν προτέρων οἱο͂ν σκευαρίων κατατετριμμένων, καὶ οὐκέτ’ ἂν σὺ αὐτὰ ἀμπίσχοιο, εἰ μή τίσ σοι τεκμήριον καθαρὸν καὶ ἄχραντον οἴσει. ἐγὼ δὲ χαίρειν ἐάσασ τὰσ σὰσ προδρομὰσ τοῦ λόγου οὐδὲν ἧττον ἐρήσομαι πόθεν μαθὼν αὖ τὰ συμφέροντ’ ἐπίστασαι, καὶ ὅστισ ἐστὶν ὁ διδάσκαλοσ, καὶ πάντ’ ἐκεῖνα τὰ πρότερον ἐρωτῶ μιᾷ ἐρωτήσει;

ἀλλὰ γὰρ δῆλον ὡσ εἰσ ταὐτὸν ἥξεισ καὶ οὐχ ἕξεισ ἀποδεῖξαι οὔθ’ ὡσ ἐξευρὼν οἶσθα τὰ συμφέροντα οὔθ’ ὡσ μαθών. ἐπειδὴ δὲ τρυφᾷσ καὶ οὐκέτ’ ἂν ἡδέωσ τοῦ αὐτοῦ γεύσαιο λόγου, τοῦτον μὲν ἐῶ χαίρειν, εἴτ’ οἶσθα εἴτε μὴ τὰ Ἀθηναίοισ συμφέροντα· πότερον δὲ ταὐτά ἐστι δίκαιά τε καὶ συμφέροντ’ ἢ ἕτερα, τί οὐκ ἀπέδειξασ;

εἰ μὲν βούλει, ἐρωτῶν με ὥσπερ ἐγὼ σέ, εἰ δέ, καὶ αὐτὸσ ἐπὶ σεαυτοῦ λόγῳ διέξελθε. ἀλλ’ οὐκ οἶδα εἰ οἱο͂́σ τ’ ἂν εἰήν, ὦ Σώκρατεσ, πρὸσ σὲ διελθεῖν. ἀλλ’, ὠγαθέ, ἐμὲ ἐκκλησίαν νόμισον καὶ δῆμον· καὶ ἐκεῖ τοί σε δεήσει ἕνα ἕκαστον πείθειν. ἦ γάρ; ναί. οὐκοῦν τοῦ αὐτοῦ ἕνα τε οἱο͂́ν τε εἶναι κατὰ μόνασ πείθειν καὶ συμπόλλουσ περὶ ὧν ἂν εἰδῇ, ὥσπερ ὁ γραμματιστὴσ ἕνα τέ που πείθει περὶ γραμμάτων καὶ πολλούσ; ναί.

ἄλλο τι οὖν τοσοῦτον μόνον διαφέρει τοῦ ἐν τῷ δήμῳ ῥήτοροσ ὁ ἐν τῇ τοιᾷδε συνουσίᾳ, ὅτι ὁ μὲν ἁθρόουσ πείθει τὰ αὐτά, ὁ δὲ καθ’ ἕνα; ἆρ’ οὖν οὐ καὶ περὶ ἀριθμοῦ ὁ αὐτὸσ ἕνα τε καὶ πολλοὺσ πείσει; ναί. οὗτοσ δ’ ἔσται ὁ εἰδώσ, ὁ ἀριθμητικόσ; πάνυ γε. οὐκοῦν καὶ σὺ ἅπερ καὶ πολλοὺσ οἱο͂́σ τε πείθειν εἶ, ταῦτα καὶ ἕνα; εἰκόσ γε. ἔστι δὲ ταῦτα δῆλον ὅτι ἃ οἶσθα. ναί. κινδυνεύει.

ἴθι νῦν, ἐπειδὴ τοῦ αὐτοῦ φαίνεται πολλούσ τε καὶ ἕνα πείθειν, ἐν ἐμοὶ ἐμμελέτησον καὶ ἐπιχείρησον ἐπιδεῖξαι ὡσ τὸ δίκαιον ἐνίοτε οὐ συμφέρει. ὑβριστὴσ εἶ, ὦ Σώκρατεσ. νῦν γοῦν ὑφ’ ὕβρεωσ μέλλω σε πείθειν τἀναντία οἷσ σὺ ἐμὲ οὐκ ἐθέλεισ. λέγε δή. ἀποκρίνου μόνον τὰ ἐρωτώμενα. μή, ἀλλὰ σὺ αὐτὸσ λέγε.

καὶ γὰρ οὐδὲν οἰόμαι βλαβήσεσθαι. τί δ’; οὐχ ὅτι μάλιστα βούλει πεισθῆναι; πάντωσ δήπου. οὐκοῦν εἰ λέγεισ ὅτι ταῦθ’ οὕτωσ ἔχει, μάλιστ’ ἂν εἰήσ πεπεισμένοσ; ἔμοιγε δοκεῖ. ἀποκρίνου δή· καὶ ἐὰν μὴ αὐτὸσ σὺ σαυτοῦ ἀκούσῃσ ὅτι τὰ δίκαια καὶ συμφέροντά ἐστιν, ἄλλῳ γε λέγοντι μὴ πιστεύσῃσ. οὔτοι, ἀλλ’ ἀποκριτέον· μαντικὸσ γὰρ εἶ.

καί μοι λέγε· τῶν δικαίων φῂσ ἔνια μὲν συμφέρειν, ἔνια δ’ οὔ; ναί. τί δέ; τὰ μὲν καλὰ αὐτῶν εἶναι, τὰ δ’ οὔ; πῶσ τοῦτο ἐρωτᾷσ; εἴ τισ ἤδη σοι ἔδοξεν αἰσχρὰ μέν, δίκαια δὲ πράττειν; οὐκ ἔμοιγε. ἀλλὰ πάντα τὰ δίκαια καὶ καλά; ναί. τί δ’ αὖ τὰ καλά; πότερον πάντα ἀγαθά, ἢ τὰ μέν, τὰ δ’ οὔ; οἰόμαι ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ, ἔνια τῶν καλῶν κακὰ εἶναι. ἦ καὶ αἰσχρὰ ἀγαθά; ναί. ἆρα λέγεισ τὰ τοιάδε, οἱο͂ν πολλοὶ ἐν πολέμῳ βοηθήσαντεσ ἑταίρῳ ἢ οἰκείῳ τραύματα ἔλαβον καὶ ἀπέθανον, οἱ δ’ οὐ βοηθήσαντεσ, δέον, ὑγιεῖσ ἀπῆλθον;

πάνυ μὲν οὖν. οὐκοῦν τὴν τοιαύτην βοήθειαν καλὴν μὲν λέγεισ κατὰ τὴν ἐπιχείρησιν τοῦ σῶσαι οὓσ ἔδει, τοῦτο δ’ ἐστὶν ἀνδρεία· ἢ οὔ; ναί. κακὴν δέ γε κατὰ τοὺσ θανάτουσ τε καὶ ἕλκη· ἦ γάρ; ναί. ἆρ’ οὖν οὐκ ἄλλο μὲν ἡ ἀνδρεία, ἄλλο δὲ ὁ θάνατοσ;

ἀγαθά. πάνυ γε. οὐκ ἄρα κατὰ ταὐτόν γ’ ἐστι καλὸν καὶ κακὸν τὸ τοῖσ φίλοισ βοηθεῖν; οὐ φαίνεται. ὁρ́α τοίνυν εἰ, ᾗ γε καλόν, καὶ ἀγαθόν, ὥσπερ καὶ ἐνταῦθα. κατὰ τὴν ἀνδρείαν γὰρ ὡμολόγεισ καλὸν εἶναι τὴν βοήθειαν· τοῦτ’ οὖν αὐτὸ σκόπει, τὴν ἀνδρείαν, ἀγαθὸν ἢ κακόν; ὧδε δὲ σκόπει· σὺ πότερ’ ἂν δέξαιό σοι εἶναι, ἀγαθὰ ἢ κακά; οὐκοῦν τὰ μέγιστα μάλιστα.

<ναί.

>καὶ ἥκιστα τῶν τοιούτων δέξαιο ἂν στέρεσθαι; πῶσ γὰρ οὔ; πῶσ οὖν λέγεισ περὶ ἀνδρείασ; ἐπὶ πόσῳ ἂν αὐτοῦ δέξαιο στέρεσθαι; οὐδὲ ζῆν ἂν ἐγὼ δεξαίμην δειλὸσ ὤν. ἔσχατον ἄρα κακῶν εἶναί σοι δοκεῖ ἡ δειλία. ἔμοιγε. ἐξ ἴσου τῷ τεθνάναι, ὡσ ἐοίκε. φημί. οὐκοῦν θανάτῳ τε καὶ δειλίᾳ ἐναντιώτατον ζωὴ καὶ ἀνδρεία; ναί. καὶ τὰ μὲν μάλιστ’ ἂν εἶναι βούλοιό σοι, τὰ δὲ ἥκιστα;

ναί. ἆρ’ ὅτι τὰ μὲν ἄριστα ἡγῇ, τὰ δὲ κάκιστα; <πάνυ γε.

ἐν τοῖσ ἀρίστοισ ἄρα σὺ ἡγῇ ἀνδρείαν εἶναι κἀν τοῖσ κακίστοισ θάνατον. >ἔγωγε. τὸ ἄρα βοηθεῖν ἐν πολέμῳ τοῖσ φίλοισ, ᾗ μὲν καλόν, κατ’ ἀγαθοῦ πρᾶξιν τὴν τῆσ ἀνδρείασ, καλὸν αὐτὸ προσεῖπασ; φαίνομαί γε. κατὰ δέ γε κακοῦ πρᾶξιν τὴν τοῦ θανάτου κακόν; ναί. οὐκοῦν ὧδε δίκαιον προσαγορεύειν ἑκάστην τῶν πράξεων· εἴπερ ᾗ κακὸν ἀπεργάζεται κακὴν καλεῖσ, καὶ ᾗ ἀγαθὸν ἀγαθὴν κλητέον. ἔμοιγε δοκεῖ.

ἆρ’ οὖν καὶ ᾗ ἀγαθόν, καλόν· ᾗ δὲ κακόν, αἰσχρόν; ναί. τὴν ἄρ’ ἐν τῷ πολέμῳ τοῖσ φίλοισ βοήθειαν λέγων καλὴν μὲν εἶναι, κακὴν δέ, οὐδὲν διαφερόντωσ λέγεισ ἢ εἰ προσεῖπεσ αὐτὴν ἀγαθὴν μέν, κακὴν δέ. ἀληθῆ μοι δοκεῖσ λέγειν, ὦ Σώκρατεσ. οὐδὲν ἄρα τῶν καλῶν, καθ’ ὅσον καλόν, κακόν, οὐδὲ τῶν αἰσχρῶν, καθ’ ὅσον αἰσχρόν, ἀγαθόν. οὐ φαίνεται.

ἔτι τοίνυν καὶ ὧδε σκέψαι. ὅστισ καλῶσ πράττει, οὐχὶ καὶ εὖ πράττει; ναί. οἱ δ’ εὖ πράττοντεσ οὐκ εὐδαίμονεσ; πῶσ γὰρ οὔ; οὐκοῦν εὐδαίμονεσ δι’ ἀγαθῶν κτῆσιν; μάλιστα. κτῶνται δὲ ταῦτα τῷ εὖ καὶ καλῶσ πράττειν; ναί. τὸ εὖ ἄρα πράττειν ἀγαθόν; πῶσ δ’ οὔ; οὐκοῦν καλὸν ἡ εὐπραγία; ναί. ταὐτὸν ἄρα ἐφάνη ἡμῖν πάλιν αὖ καλόν τε καὶ ἀγαθόν.

φαίνεται. ὅτι ἂν ἄρα εὑρ́ωμεν καλόν, καὶ ἀγαθὸν εὑρήσομεν ἔκ γε τούτου τοῦ λόγου. ἀνάγκη. τί δέ; τὰ ἀγαθὰ συμφέρει ἢ οὔ; συμφέρει. μνημονεύεισ οὖν περὶ τῶν δικαίων πῶσ ὡμολογήσαμεν; οἶμαί γε τοὺσ τὰ δίκαια πράττοντασ ἀναγκαῖον εἶναι καλὰ πράττειν. οὐκοῦν καὶ τοὺσ τὰ καλὰ ἀγαθά; ναί. τὰ δὲ ἀγαθὰ συμφέρειν;

ναί. τὰ δίκαια ἄρα, ὦ Ἀλκιβιάδη, συμφέροντά ἐστιν. ἐοίκεν. τί οὖν; ταῦτα οὐ σὺ ὁ λέγων, ἐγὼ δὲ ὁ ἐρωτῶν; φαίνομαι, ὡσ ἐοίκα. εἰ οὖν τισ ἀνίσταται συμβουλεύσων εἴτε Ἀθηναίοισ εἴτε Πεπαρηθίοισ, οἰόμενοσ γιγνώσκειν τὰ δίκαια καὶ τὰ ἄδικα, φήσει δ’ εἶναι τὰ δίκαια κακὰ ἐνίοτε, ἄλλο τι ἢ καταγελῴησ ἂν αὐτοῦ, ἐπειδήπερ τυγχάνεισ καὶ σὺ λέγων ὅτι ταὐτά ἐστι δίκαιά τε καὶ συμφέροντα; ἀλλὰ μὰ τοὺσ θεούσ, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ οἶδ’ ἔγωγε οὐδ’ ὅτι λέγω, ἀλλ’ ἀτεχνῶσ ἐοίκα ἀτόπωσ ἔχοντι·

τοτὲ μὲν γάρ μοι ἕτερα δοκεῖ σοῦ ἐρωτῶντοσ, τοτὲ δ’ ἄλλα. εἶτα τοῦτο, ὦ φίλε, ἀγνοεῖσ τὸ πάθημα τί ἐστιν; πάνυ γε. οἰεί ἂν οὖν, εἴ τισ ἐρωτῴη σε δύο ὀφθαλμοὺσ ἢ τρεῖσ ἔχεισ, καὶ δύο χεῖρασ ἢ τέτταρασ, ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων, τοτὲ μὲν ἕτερα ἂν ἀποκρίνασθαι, τοτὲ δὲ ἄλλα, ἢ ἀεὶ τὰ αὐτά; δέδοικα μὲν ἔγωγε ἤδη περὶ ἐμαυτοῦ, οἶμαι μέντοι τὰ αὐτά.

οὐκοῦν ὅτι οἶσθα; τοῦτ’ αἴτιον; οἶμαι ἔγωγε. περὶ ὧν ἄρα ἄκων τἀναντία ἀποκρίνῃ, δῆλον ὅτι περὶ τούτων οὐκ οἶσθα. εἰκόσ γε. οὐκοῦν καὶ περὶ τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων καὶ καλῶν καὶ αἰσχρῶν καὶ κακῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ συμφερόντων καὶ μὴ ἀποκρινόμενοσ φῂσ πλανᾶσθαι; εἶτα οὐ δῆλον ὅτι διὰ τὸ μὴ εἰδέναι περὶ αὐτῶν, διὰ ταῦτα πλανᾷ; ἔμοιγε.

ἆρ’ οὖν οὕτω καὶ ἔχει· ἐπειδάν τίσ τι μὴ εἰδῇ, ἀναγκαῖον περὶ τούτου πλανᾶσθαι τὴν ψυχήν; πῶσ γὰρ οὔ; τί οὖν; οἶσθα ὅντινα τρόπον ἀναβήσῃ εἰσ τὸν οὐρανόν; μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε. ἦ καὶ πλανᾶταί σου ἡ δόξα περὶ ταῦτα; οὐ δῆτα. τὸ δ’ αἴτιον οἶσθα ἢ ἐγὼ φράσω; φράσον. ὅτι, ὦ φίλε, οὐκ οἰεί αὐτὸ ἐπίστασθαι οὐκ ἐπιστάμενοσ. πῶσ αὖ τοῦτο λέγεισ;

ὁρ́α καὶ σὺ κοινῇ. ἃ μὴ ἐπίστασαι, γιγνώσκεισ δὲ ὅτι οὐκ ἐπίστασαι, πλανᾷ περὶ τὰ τοιαῦτα; ὥσπερ περὶ ὄψου σκευασίασ οἶσθα δήπου ὅτι οὐκ οἶσθα; πάνυ γε. πότερον οὖν αὐτὸσ περὶ ταῦτα δοξάζεισ ὅπωσ χρὴ σκευάζειν καὶ πλανᾷ, ἢ τῷ ἐπισταμένῳ ἐπιτρέπεισ; οὕτωσ. τί δ’ εἰ ἐν νηὶ̈ πλέοισ, ἆρα δοξάζοισ ἂν πότερον χρὴ τὸν οἰάκα εἴσω ἄγειν ἢ ἔξω, καὶ ἅτε οὐκ εἰδὼσ πλανῷο ἄν, ἢ τῷ κυβερνήτῃ ἐπιτρέψασ ἂν ἡσυχίαν ἄγοισ; τῷ κυβερνήτῃ.

οὐκ ἄρα περὶ ἃ μὴ οἶσθα πλανᾷ, ἄνπερ εἰδῇσ ὅτι οὐκ οἶσθα; οὐκ ἐοίκα. ἐννοεῖσ οὖν ὅτι καὶ τὰ ἁμαρτήματα ἐν τῇ πράξει διὰ ταύτην τὴν ἄγνοιάν ἐστι, τὴν τοῦ μὴ εἰδότα οἰέσθαι εἰδέναι; πῶσ αὖ λέγεισ τοῦτο; τότε που ἐπιχειροῦμεν πράττειν, ὅταν οἰώμεθα εἰδέναι ὅτι πράττομεν; ναί. ὅταν δέ γέ πού τινεσ μὴ οἰώνται εἰδέναι, ἄλλοισ παραδιδόασι;

πῶσ δ’ οὔ; οὐκοῦν οἱ τοιοῦτοι τῶν μὴ εἰδότων ἀναμάρτητοι ζῶσι διὰ τὸ ἄλλοισ περὶ αὐτῶν ἐπιτρέπειν; ναί. τίνεσ οὖν οἱ ἁμαρτάνοντεσ; οὐ γάρ που οἵ γε εἰδότεσ. οὐ δῆτα. ἐπειδὴ δ’ οὔθ’ οἱ εἰδότεσ οὔθ’ οἱ τῶν μὴ εἰδότων εἰδότεσ ὅτι οὐκ ἴσασιν, ἦ ἄλλοι λείπονται ἢ οἱ μὴ εἰδότεσ, οἰόμενοι δ’ εἰδέναι; οὔκ, ἀλλ’ οὗτοι.

αὕτη ἄρα ἡ ἄγνοια τῶν κακῶν αἰτία καὶ ἡ ἐπονείδιστοσ ἀμαθία; ναί. οὐκοῦν ὅταν ᾖ περὶ τὰ μέγιστα, τότε κακουργοτάτη καὶ αἰσχίστη; πολύ γε. τί οὖν; ἔχεισ μείζω εἰπεῖν δικαίων τε καὶ καλῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ συμφερόντων; οὐ δῆτα. οὐκοῦν περὶ ταῦτα σὺ φῂσ πλανᾶσθαι; ναί. εἰ δὲ πλανᾷ, ἆρ’ οὐ δῆλον ἐκ τῶν ἔμπροσθεν ὅτι οὐ μόνον ἀγνοεῖσ τὰ μέγιστα, ἀλλὰ καὶ οὐκ εἰδὼσ οἰεί αὐτὰ εἰδέναι; κινδυνεύω.

βαβαῖ ἄρα, ὦ Ἀλκιβιάδη, οἱο͂ν πάθοσ πέπονθασ· ὃ ἐγὼ ὀνομάζειν μὲν ὀκνῶ, ὅμωσ δέ, ἐπειδὴ μόνω ἐσμέν, ῥητέον. ἀμαθίᾳ γὰρ συνοικεῖσ, ὦ βέλτιστε, τῇ ἐσχάτῃ, ὡσ ὁ λόγοσ σου κατηγορεῖ καὶ σὺ σαυτοῦ· διὸ καὶ ᾄττεισ ἄρα πρὸσ τὰ πολιτικὰ πρὶν παιδευθῆναι. πέπονθασ δὲ τοῦτο οὐ σὺ μόνοσ, ἀλλὰ καὶ οἱ πολλοὶ τῶν πραττόντων τὰ τῆσδε τῆσ πόλεωσ, πλὴν ὀλίγων γε καὶ ἴσωσ τοῦ σοῦ ἐπιτρόπου Περικλέουσ. λέγεταί γέ τοι, ὦ Σώκρατεσ, οὐκ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου σοφὸσ γεγονέναι, ἀλλὰ πολλοῖσ καὶ σοφοῖσ συγγεγονέναι, καὶ Πυθοκλείδῃ καὶ Ἀναξαγόρᾳ·

καὶ νῦν ἔτι τηλικοῦτοσ ὢν Δάμωνι σύνεστιν αὐτοῦ τούτου ἕνεκα. τί οὖν; ἤδη τιν’ εἶδεσ σοφὸν ὁτιοῦν ἀδυνατοῦντα ποιῆσαι ἄλλον σοφὸν ἅπερ αὐτόσ; ὥσπερ ὅσ σε ἐδίδαξεν γράμματα, αὐτόσ τ’ ἦν σοφὸσ καὶ σὲ ἐποίησε τῶν τε ἄλλων ὅντιν’ ἐβούλετο· ἦ γάρ; ναί. οὐκοῦν καὶ σὺ ὁ παρ’ ἐκείνου μαθὼν ἄλλον οἱο͂́σ τε ἔσῃ;

ναί. καὶ ὁ κιθαριστὴσ δὲ καὶ ὁ παιδοτρίβησ ὡσαύτωσ; πάνυ γε. καλὸν γὰρ δήπου τεκμήριον τοῦτο τῶν ἐπισταμένων ὁτιοῦν ὅτι ἐπίστανται, ἐπειδὰν καὶ ἄλλον οἱοῖ́ τ’ ὦσιν ἀποδεῖξαι ἐπιστάμενον. ἔμοιγε δοκεῖ. τί οὖν; ἔχεισ εἰπεῖν Περικλῆσ τίνα ἐποίησεν σοφόν, ἀπὸ τῶν ὑέων ἀρξάμενοσ; τί δ’ εἰ τὼ Περικλέουσ ὑεῖ ἠλιθίω ἐγενέσθην, ὦ Σώκρατεσ;

ἀλλὰ Κλεινίαν τὸν σὸν ἀδελφόν. τί δ’ ἂν αὖ Κλεινίαν λέγοισ, μαινόμενον ἄνθρωπον; ἐπειδὴ τοίνυν Κλεινίασ μὲν μαίνεται, τὼ δὲ Περικλέουσ ὑεῖ ἠλιθίω ἐγενέσθην, σοὶ τίνα αἰτίαν ἀναθῶμεν, δι’ ὅτι σε οὕτωσ ἔχοντα περιορᾷ; ἐγὼ οἶμαι αἴτιοσ οὐ προσέχων τὸν νοῦν. ἀλλὰ τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἢ τῶν ξένων δοῦλον ἢ ἐλεύθερον εἰπὲ ὅστισ αἰτίαν ἔχει διὰ τὴν Περικλέουσ συνουσίαν σοφώτεροσ γεγονέναι, ὥσπερ ἐγὼ ἔχω σοι εἰπεῖν διὰ τὴν Ζήνωνοσ Πυθόδωρον τὸν Ἰσολόχου καὶ Καλλίαν τὸν Καλλιάδου, ὧν ἑκάτεροσ Ζήνωνι ἑκατὸν μνᾶσ τελέσασ σοφόσ τε καὶ ἐλλόγιμοσ γέγονεν.

ἀλλὰ μὰ Δί’ οὐκ ἔχω. εἰε͂ν· τί οὖν διανοῇ περὶ σαυτοῦ; πότερον ἐᾶν ὡσ νῦν ἔχεισ, ἢ ἐπιμέλειάν τινα ποιεῖσθαι; κοινὴ βουλή, ὦ Σώκρατεσ.

καίτοι ἐννοῶ σου εἰπόντοσ καὶ συγχωρῶ· δοκοῦσι γάρ μοι οἱ τὰ τῆσ πόλεωσ πράττοντεσ ἐκτὸσ ὀλίγων ἀπαίδευτοι εἶναι. εἶτα τί δὴ τοῦτο; εἰ μέν που ἦσαν πεπαιδευμένοι, ἔδει ἂν τὸν ἐπιχειροῦντα αὐτοῖσ ἀνταγωνίζεσθαι μαθόντα καὶ ἀσκήσαντα ἰέναι ὡσ ἐπ’ ἀθλητάσ· νῦν δ’ ἐπειδὴ καὶ οὗτοι ἰδιωτικῶσ ἔχοντεσ ἐληλύθασιν ἐπὶ τὰ τῆσ πόλεωσ, τί δεῖ ἀσκεῖν καὶ μανθάνοντα πράγματα ἔχειν; ἐγὼ γὰρ εὖ οἶδ’ ὅτι τούτων τῇ γε φύσει πάνυ πολὺ περιέσομαι. βαβαῖ, οἱο͂ν, ὦ ἄριστε, τοῦτ’ εἴρηκασ·

ὡσ ἀνάξιον τῆσ ἰδέασ καὶ τῶν ἄλλων τῶν σοι ὑπαρχόντων. τί μάλιστα καὶ πρὸσ τί τοῦτο λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ; ἀγανακτῶ ὑπέρ τε σοῦ καὶ τοῦ ἐμαυτοῦ ἔρωτοσ. τί δή; εἰ ἠξίωσασ τὸν ἀγῶνά σοι εἶναι πρὸσ τοὺσ ἐνθάδε ἀνθρώπουσ. ἀλλὰ πρὸσ τίνασ μήν; ἄξιον τοῦτό γε καὶ ἐρέσθαι ἄνδρα οἰόμενον μεγαλόφρονα εἶναι.

πῶσ λέγεισ; οὐ πρὸσ τούτουσ μοι ὁ ἀγών; ἀλλὰ κἂν εἰ τριήρη διενοοῦ κυβερνᾶν μέλλουσαν ναυμαχεῖν, ἤρκει ἄν σοι τῶν συνναυτῶν βελτίστῳ εἶναι τὰ κυβερνητικά, ἢ ταῦτα μὲν ᾤου ἂν δεῖν ὑπάρχειν, ἀπέβλεπεσ δ’ ἂν εἰσ τοὺσ ὡσ ἀληθῶσ ἀνταγωνιστάσ, ἀλλ’ οὐχ ὡσ νῦν εἰσ τοὺσ συναγωνιστάσ; ὧν δήπου περιγενέσθαι σε δεῖ τοσοῦτον ὥστε μὴ ἀξιοῦν ἀνταγωνίζεσθαι, ἀλλὰ καταφρονηθέντασ συναγωνίζεσθαί σοι πρὸσ τοὺσ πολεμίουσ, εἰ δὴ τῷ ὄντι γε καλόν τι ἔργον ἀποδείξασθαι διανοῇ καὶ ἄξιον σαυτοῦ τε καὶ τῆσ πόλεωσ. ἀλλὰ μὲν δὴ διανοοῦμαί γε.

πάνυ σοι ἄρα ἄξιον ἀγαπᾶν εἰ τῶν στρατιωτῶν βελτίων εἶ, ἀλλ’ οὐ πρὸσ τοὺσ τῶν ἀντιπάλων ἡγεμόνασ ἀποβλέπειν εἴ ποτε ἐκείνων βελτίων γέγονασ, σκοποῦντα καὶ ἀσκοῦντα πρὸσ ἐκείνουσ. λέγεισ δὲ τίνασ τούτουσ, ὦ Σώκρατεσ;

οὐκ οἶσθα ἡμῶν τὴν πόλιν Λακεδαιμονίοισ τε καὶ τῷ μεγάλῳ βασιλεῖ πολεμοῦσαν ἑκάστοτε; ἀληθῆ λέγεισ. οὐκοῦν εἴπερ ἐν νῷ ἔχεισ ἡγεμὼν εἶναι τῆσδε τῆσ πόλεωσ, πρὸσ τοὺσ Λακεδαιμονίων βασιλέασ καὶ τοὺσ Περσῶν τὸν ἀγῶνα ἡγούμενόσ σοι εἶναι ὀρθῶσ ἂν ἡγοῖο; κινδυνεύεισ ἀληθῆ λέγειν. ἀποβλέπειν καὶ ἄλλουσ τοιούτουσ ‐ οἳ τὰ τῆσ πόλεωσ πράττειν ἐπιχειροῦσιν, ἔτι τὴν ἀνδραποδώδη, φαῖεν ἂν αἱ γυναῖκεσ, τρίχα ἔχοντεσ ἐν τῇ ψυχῇ ὑπ’ ἀμουσίασ καὶ οὔπω ἀποβεβληκότεσ, ἔτι δὲ βαρβαρίζοντεσ ἐληλύθασι κολακεύσοντεσ τὴν πόλιν ἀλλ’ οὐκ ἄρξοντεσ ‐ πρὸσ τούτουσ σε δεῖ, οὕσπερ λέγω, βλέποντα σαυτοῦ δὴ ἀμελεῖν, καὶ μήτε μανθάνειν ὅσα μαθήσεωσ ἔχεται, μέλλοντα τοσοῦτον ἀγῶνα ἀγωνίζεσθαι, μήτε ἀσκεῖν ὅσα δεῖται ἀσκήσεωσ, καὶ πᾶσαν παρασκευὴν παρεσκευασμένον οὕτωσ ἰέναι ἐπὶ τὰ τῆσ πόλεωσ.

ἀλλ’, ὦ Σώκρατεσ, δοκεῖσ μέν μοι ἀληθῆ λέγειν, οἶμαι μέντοι τούσ τε Λακεδαιμονίων στρατηγοὺσ καὶ τὸν Περσῶν βασιλέα οὐδὲν διαφέρειν τῶν ἄλλων.

ἀλλ’, ὦ ἄριστε, τὴν οἰήσιν ταύτην σκόπει οἱάν ἔχεισ. τοῦ πέρι; πρῶτον μὲν ποτέρωσ ἂν οἰεί σαυτοῦ μᾶλλον ἐπιμεληθῆναι, φοβούμενόσ τε καὶ οἰόμενοσ δεινοὺσ αὐτοὺσ εἶναι, ἢ μή; δῆλον ὅτι εἰ δεινοὺσ οἰοίμην.

μῶν οὖν οἰεί τι βλαβήσεσθαι ἐπιμεληθεὶσ σαυτοῦ; οὐδαμῶσ, ἀλλὰ καὶ μεγάλα ὀνήσεσθαι. οὐκοῦν ἓν μὲν τοῦτο τοσοῦτον κακὸν ἔχει ἡ οἰήσισ αὕτη. ἀληθῆ λέγεισ. τὸ δεύτερον τοίνυν, ὅτι καὶ ψευδήσ ἐστιν, ἐκ τῶν εἰκότων σκέψαι. πῶσ δή; πότερον εἰκὸσ ἀμείνουσ γίγνεσθαι φύσεισ ἐν γενναίοισ γένεσιν ἢ μή; δῆλον ὅτι ἐν τοῖσ γενναίοισ.

οὐκοῦν τοὺσ εὖ φύντασ, ἐὰν καὶ εὖ τραφῶσιν, οὕτω τελέουσ γίγνεσθαι πρὸσ ἀρετήν; ἀνάγκη. σκεψώμεθα δή, τοῖσ ἐκείνων τὰ ἡμέτερα ἀντιτιθέντεσ, πρῶτον μὲν εἰ δοκοῦσι φαυλοτέρων γενῶν εἶναι οἱ Λακεδαιμονίων καὶ Περσῶν βασιλῆσ. ἢ οὐκ ἴσμεν ὡσ οἱ μὲν Ἡρακλέουσ, οἱ δὲ Ἀχαιμένουσ ἔκγονοι, τὸ δ’ Ἡρακλέουσ τε γένοσ καὶ τὸ Ἀχαιμένουσ εἰσ Περσέα τὸν Διὸσ ἀναφέρεται; καὶ γὰρ τὸ ἡμέτερον, ὦ Σώκρατεσ, εἰσ Εὐρυσάκη, τὸ δ’ Εὐρυσάκουσ εἰσ Δία.

καὶ γὰρ τὸ ἡμέτερον, ὦ γενναῖε Ἀλκιβιάδη, εἰσ Δαίδαλον, ὁ δὲ Δαίδαλοσ εἰσ Ἥφαιστον τὸν Διόσ. ἀλλὰ τὰ μὲν τούτων ἀπ’ αὐτῶν ἀρξάμενα βασιλῆσ εἰσιν ἐκ βασιλέων μέχρι Διόσ, οἱ μὲν Ἄργουσ τε καὶ Λακεδαίμονοσ, οἱ δὲ τῆσ Περσίδοσ τὸ ἀεί, πολλάκισ δὲ καὶ τῆσ Ἀσίασ, ὥσπερ καὶ νῦν· ἡμεῖσ δὲ αὐτοί τε ἰδιῶται καὶ οἱ πατέρεσ. εἰ δὲ καὶ τοὺσ προγόνουσ σε δέοι καὶ τὴν πατρίδα Εὐρυσάκουσ ἐπιδεῖξαι Σαλαμῖνα ἢ τὴν Αἰακοῦ τοῦ ἔτι προτέρου Αἴγιναν Ἀρτοξέρξῃ τῷ Ξέρξου, πόσον ἂν οἰεί γέλωτα ὀφλεῖν;

ἀλλ’ ὁρ́α μὴ τοῦ τε γένουσ ὄγκῳ ἐλαττώμεθα τῶν ἀνδρῶν καὶ τῇ ἄλλῃ τροφῇ. ἢ οὐκ ᾔσθησαι τοῖσ τε Λακεδαιμονίων βασιλεῦσιν ὡσ μεγάλα τὰ ὑπάρχοντα, ὧν αἱ γυναῖκεσ δημοσίᾳ φυλάττονται ὑπὸ τῶν ἐφόρων, ὅπωσ εἰσ δύναμιν μὴ λάθῃ ἐξ ἄλλου γενόμενοσ ὁ βασιλεὺσ ἢ ἐξ Ἡρακλειδῶν; ὁ δὲ Περσῶν τοσοῦτον ὑπερβάλλει, ὥστ’ οὐδεὶσ ὑποψίαν ἔχει ὡσ ἐξ ἄλλου ἂν βασιλεὺσ γένοιτο ἢ ἐξ αὐτοῦ·

διὸ οὐ φρουρεῖται ἡ βασιλέωσ γυνὴ ἀλλ’ ἢ ὑπὸ φόβου. ἐπειδὰν δὲ γένηται ὁ παῖσ ὁ πρεσβύτατοσ, οὗπερ ἡ ἀρχή, πρῶτον μὲν ἑορτάζουσι πάντεσ οἱ ἐν τῇ βασιλέωσ, ὧν ἂν ἄρχῃ, εἶτα εἰσ τὸν ἄλλον χρόνον ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ βασιλέωσ γενέθλια πᾶσα θύει καὶ ἑορτάζει ἡ Ἀσία· ἡμῶν δὲ γενομένων, τὸ τοῦ κωμῳδοποιοῦ, οὐδ’ οἱ γείτονεσ σφόδρα τι αἰσθάνονται, ὦ Ἀλκιβιάδη. μετὰ τοῦτο τρέφεται ὁ παῖσ, οὐχ ὑπὸ γυναικὸσ τροφοῦ ὀλίγου ἀξίασ, ἀλλ’ ὑπ’ εὐνούχων οἳ ἂν δοκῶσιν τῶν περὶ βασιλέα ἄριστοι εἶναι·

οἷσ τά τε ἄλλα προστέτακται ἐπιμέλεσθαι τοῦ γενομένου, καὶ ὅπωσ ὅτι κάλλιστοσ ἔσται μηχανᾶσθαι, ἀναπλάττοντασ τὰ μέλη τοῦ παιδὸσ καὶ κατορθοῦντασ· καὶ ταῦτα δρῶντεσ ἐν μεγάλῃ τιμῇ εἰσιν. ἐπειδὰν δὲ ἑπτέτεισ γένωνται οἱ παῖδεσ, ἐπὶ τοὺσ ἵππουσ καὶ ἐπὶ τοὺσ τούτων διδασκάλουσ φοιτῶσιν, καὶ ἐπὶ τὰσ θήρασ ἄρχονται ἰέναι.

δὶσ ἑπτὰ δὲ γενόμενον ἐτῶν τὸν παῖδα παραλαμβάνουσιν οὓσ ἐκεῖνοι βασιλείουσ παιδαγωγοὺσ ὀνομάζουσιν· εἰσὶ δὲ ἐξειλεγμένοι Περσῶν οἱ ἄριστοι δόξαντεσ ἐν ἡλικίᾳ τέτταρεσ, ὅ τε σοφώτατοσ καὶ ὁ δικαιότατοσ καὶ ὁ σωφρονέστατοσ καὶ ὁ ἀνδρειότατοσ. ὧν ὁ μὲν μαγείαν τε διδάσκει τὴν Ζωροάστρου τοῦ Ὡρομάζου ‐ ἔστι δὲ τοῦτο θεῶν θεραπεία ‐ διδάσκει δὲ καὶ τὰ βασιλικά, ὁ δὲ δικαιότατοσ ἀληθεύειν διὰ παντὸσ τοῦ βίου, ὁ δὲ σωφρονέστατοσ μηδ’ ὑπὸ μιᾶσ ἄρχεσθαι τῶν ἡδονῶν, ἵνα ἐλεύθεροσ εἶναι ἐθίζηται καὶ ὄντωσ βασιλεύσ, ἄρχων πρῶτον τῶν ἐν αὑτῷ ἀλλὰ μὴ δουλεύων, ὁ δὲ ἀνδρειότατοσ ἄφοβον καὶ ἀδεᾶ παρασκευάζων, ὡσ ὅταν δείσῃ δοῦλον ὄντα·

σοὶ δ’, ὦ Ἀλκιβιάδη, Περικλῆσ ἐπέστησε παιδαγωγὸν τῶν οἰκετῶν τὸν ἀχρειότατον ὑπὸ γήρωσ, Ζώπυρον τὸν Θρᾷκα. διῆλθον δὲ καὶ τὴν ἄλλην ἄν σοι τῶν ἀνταγωνιστῶν τροφήν τε καὶ παιδείαν, εἰ μὴ πολὺ ἔργον ἦν καὶ ἅμα ταῦθ’ ἱκανὰ δηλῶσαι καὶ τἆλλα ὅσα τούτοισ ἀκόλουθα·

τῆσ δὲ σῆσ γενέσεωσ, ὦ Ἀλκιβιάδη, καὶ τροφῆσ καὶ παιδείασ, ἢ ἄλλου ὁτουοῦν Ἀθηναίων, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν οὐδενὶ μέλει, εἰ μὴ εἴ τισ ἐραστήσ σου τυγχάνει ὤν. εἰ δ’ αὖ ἐθέλεισ εἰσ πλούτουσ ἀποβλέψαι καὶ τρυφὰσ καὶ ἐσθῆτασ ἱματίων θ’ ἕλξεισ καὶ μύρων ἀλοιφὰσ καὶ θεραπόντων πλήθουσ ἀκολουθίασ τήν τε ἄλλην ἁβρότητα τὴν Περσῶν, αἰσχυνθείησ ἂν ἐπὶ σεαυτῷ, αἰσθόμενοσ ὅσον αὐτῶν ἐλλείπεισ. εἰ δ’ αὖ ἐθελήσεισ εἰσ σωφροσύνην τε καὶ κοσμιότητα ἀποβλέψαι καὶ εὐχέρειαν καὶ εὐκολίαν καὶ μεγαλοφροσύνην καὶ εὐταξίαν καὶ ἀνδρείαν καὶ καρτερίαν καὶ φιλοπονίαν καὶ φιλονικίαν καὶ φιλοτιμίασ τὰσ Λακεδαιμονίων, παῖδ’ ἂν ἡγήσαιο σαυτὸν πᾶσι τοῖσ τοιούτοισ.

εἰ δ’ αὖ τι καὶ πλούτῳ προσέχεισ καὶ κατὰ τοῦτο οἰεί τι εἶναι, μηδὲ τοῦθ’ ἡμῖν ἄρρητον ἔστω, ἐάν πωσ αἴσθῃ οὗ εἶ.

τοῦτο μὲν γὰρ εἰ ἐθέλεισ <εἰσ> τοὺσ Λακεδαιμονίων πλούτουσ ἰδεῖν, γνώσῃ ὅτι πολὺ τἀνθάδε τῶν ἐκεῖ ἐλλείπει· γῆν μὲν γὰρ ὅσην ἔχουσιν τῆσ θ’ ἑαυτῶν καὶ Μεσσήνησ, οὐδ’ ἂν εἷσ ἀμφισβητήσειε τῶν τῇδε πλήθει οὐδ’ ἀρετῇ, οὐδ’ αὖ ἀνδραπόδων κτήσει τῶν τε ἄλλων καὶ τῶν εἱλωτικῶν, οὐδὲ μὴν ἵππων γε, οὐδ’ ὅσα ἄλλα βοσκήματα κατὰ Μεσσήνην νέμεται. ἀλλὰ ταῦτα μὲν πάντα ἐῶ χαίρειν, χρυσίον δὲ καὶ ἀργύριον οὐκ ἔστιν ἐν πᾶσιν Ἕλλησιν ὅσον ἐν Λακεδαίμονι ἰδίᾳ·

πολλὰσ γὰρ ἤδη γενεὰσ εἰσέρχεται μὲν αὐτόσε ἐξ ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων, πολλάκισ δὲ καὶ ἐκ τῶν βαρβάρων, ἐξέρχεται δὲ οὐδαμόσε, ἀλλ’ ἀτεχνῶσ κατὰ τὸν Αἰσώπου μῦθον ὃν ἡ ἀλώπηξ πρὸσ τὸν λέοντα εἶπεν, καὶ τοῦ εἰσ Λακεδαίμονα νομίσματοσ εἰσιόντοσ μὲν τὰ ἴχνη τὰ ἐκεῖσε τετραμμένα δῆλα, ἐξιόντοσ δὲ οὐδαμῇ ἄν τισ ἴδοι. ὥστε εὖ χρὴ εἰδέναι ὅτι καὶ χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ οἱ ἐκεῖ πλουσιώτατοί εἰσιν τῶν Ἑλλήνων, καὶ αὐτῶν ἐκείνων ὁ βασιλεύσ·

ἔκ τε γὰρ τῶν τοιούτων μέγισται λήψεισ καὶ πλεῖσταί εἰσι τοῖσ βασιλεῦσιν, ἔτι δὲ καὶ ὁ βασιλικὸσ φόροσ οὐκ ὀλίγοσ γίγνεται, ὃν τελοῦσιν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖσ βασιλεῦσιν. καὶ τὰ μὲν Λακεδαιμονίων ὡσ πρὸσ Ἑλληνικοὺσ μὲν πλούτουσ μεγάλα, ὡσ δὲ πρὸσ τοὺσ Περσικοὺσ καὶ τοῦ ἐκείνων βασιλέωσ οὐδέν.

ἐπεί ποτ’ ἐγὼ ἤκουσα ἀνδρὸσ ἀξιοπίστου τῶν ἀναβεβηκότων παρὰ βασιλέα, ὃσ ἔφη παρελθεῖν χώραν πάνυ πολλὴν καὶ ἀγαθήν, ἐγγὺσ ἡμερησίαν ὁδόν, ἣν καλεῖν τοὺσ ἐπιχωρίουσ ζώνην τῆσ βασιλέωσ γυναικόσ· εἶναι δὲ καὶ ἄλλην ἣν αὖ καλεῖσθαι καλύπτραν, καὶ ἄλλουσ πολλοὺσ τόπουσ καλοὺσ καὶ ἀγαθοὺσ εἰσ τὸν κόσμον ἐξῃρημένουσ τὸν τῆσ γυναικόσ, καὶ ὀνόματα ἔχειν ἑκάστουσ τῶν τόπων ἀπὸ ἑκάστου τῶν κόσμων. ὥστ’ οἶμαι ἐγώ, εἴ τισ εἴποι τῇ βασιλέωσ μητρί, Ξέρξου δὲ γυναικί, Ἀμήστριδι, ὅτι ἐν νῷ ἔχει σοῦ τῷ ὑεῖ ἀντιτάττεσθαι ὁ Δεινομάχησ ὑόσ, ᾗ ἔστι κόσμοσ ἴσωσ ἄξιοσ μνῶν πεντήκοντα εἰ πάνυ πολλοῦ, τῷ δ’ ὑεῖ αὐτῆσ γῆσ πλέθρα Ἐρχίασιν οὐδὲ τριακόσια, θαυμάσαι ἂν ὅτῳ ποτὲ πιστεύων ἐν νῷ ἔχει οὗτοσ ὁ Ἀλκιβιάδησ τῷ Ἀρτοξέρξῃ διαγωνίζεσθαι, καὶ οἶμαι ἂν αὐτὴν εἰπεῖν ὅτι οὐκ ἔσθ’ ὅτῳ ἄλλῳ πιστεύων οὗτοσ ἀνὴρ ἐπιχειρεῖ πλὴν ἐπιμελείᾳ τε καὶ σοφίᾳ·

ταῦτα γὰρ μόνα ἄξια λόγου ἐν Ἕλλησιν.

ἐπεὶ εἴ γε πύθοιτο ὅτι Ἀλκιβιάδησ οὗτοσ νῦν ἐπιχειρεῖ πρῶτον μὲν ἔτη οὐδέπω γεγονὼσ σφόδρα εἴκοσιν, ἔπειτα παντάπασιν ἀπαίδευτοσ, πρὸσ δὲ τούτοισ, τοῦ ἐραστοῦ αὐτῷ λέγοντοσ ὅτι χρὴ πρῶτον μαθόντα καὶ ἐπιμεληθέντα αὑτοῦ καὶ ἀσκήσαντα οὕτωσ ἰέναι διαγωνιούμενον βασιλεῖ, οὐκ ἐθέλει, ἀλλά φησιν ἐξαρκεῖν καὶ ὡσ ἔχει, οἶμαι ἂν αὐτὴν θαυμάσαι τε καὶ ἐρέσθαι· "τί οὖν ποτ’ ἔστιν ὅτῳ πιστεύει τὸ μειράκιον;

εἰ οὖν λέγοιμεν ὅτι κάλλει τε καὶ μεγέθει καὶ γένει καὶ πλούτῳ καὶ φύσει τῆσ ψυχῆσ, ἡγήσαιτ’ ἂν ἡμᾶσ, ὦ Ἀλκιβιάδη, μαίνεσθαι πρὸσ τὰ παρὰ σφίσιν ἀποβλέψασα πάντα τὰ τοιαῦτα. οἶμαι δὲ κἂν Λαμπιδώ, τὴν Λεωτυχίδου μὲν θυγατέρα, Ἀρχιδάμου δὲ γυναῖκα, Ἄγιδοσ δὲ μητέρα, οἳ πάντεσ βασιλῆσ γεγόνασιν, θαυμάσαι ἂν καὶ ταύτην εἰσ τὰ παρὰ σφίσιν ὑπάρχοντα ἀποβλέψασαν, εἰ σὺ ἐν νῷ ἔχεισ τῷ ὑεῖ αὐτῆσ διαγωνίζεσθαι οὕτω κακῶσ ἠγμένοσ. καίτοι οὐκ αἰσχρὸν δοκεῖ εἶναι, εἰ αἱ τῶν πολεμίων γυναῖκεσ βέλτιον περὶ ἡμῶν διανοοῦνται, οἱούσ χρὴ ὄντασ σφίσιν ἐπιχειρεῖν, ἢ ἡμεῖσ περὶ ἡμῶν αὐτῶν;

ἀλλ’, ὦ μακάριε, πειθόμενοσ ἐμοί τε καὶ τῷ ἐν Δελφοῖσ γράμματι, γνῶθι σαυτόν, ὅτι οὗτοι ἡμῖν εἰσιν ἀντίπαλοι, ἀλλ’ οὐχ οὓσ σὺ οἰεί· ὧν ἄλλῳ μὲν οὐδ’ ἂν ἑνὶ περιγενοίμεθα, εἰ μή περ ἐπιμελείᾳ γε ἂν καὶ τέχνῃ.

ὧν σὺ εἰ ἀπολειφθήσῃ, καὶ τοῦ ὀνομαστὸσ γενέσθαι ἀπολειφθήσῃ ἐν Ἕλλησί τε καὶ βαρβάροισ, οὗ μοι δοκεῖσ ἐρᾶν ὡσ οὐδεὶσ ἄλλοσ ἄλλου. τίνα οὖν χρὴ τὴν ἐπιμέλειαν, ὦ Σώκρατεσ, ποιεῖσθαι; ἔχεισ ἐξηγήσασθαι; παντὸσ γὰρ μᾶλλον ἐοίκασ ἀληθῆ εἰρηκότι. ναί· ἀλλὰ γὰρ κοινὴ βουλὴ ᾧτινι τρόπῳ ἂν ὅτι βέλτιστοι γενοίμεθα. ἐγὼ γάρ τοι οὐ περὶ μὲν σοῦ λέγω ὡσ χρὴ παιδευθῆναι, περὶ ἐμοῦ δὲ οὔ·

οὐ γὰρ ἔσθ’ ὅτῳ σου διαφέρω πλήν γ’ ἑνί. τίνι; ὁ ἐπίτροποσ ὁ ἐμὸσ βελτίων ἐστὶ καὶ σοφώτεροσ ἢ Περικλῆσ ὁ σόσ. τίσ οὗτοσ, ὦ Σώκρατεσ; θεόσ, ὦ Ἀλκιβιάδη, ὅσπερ σοί με οὐκ εἰά πρὸ τῆσδε τῆσ ἡμέρασ διαλεχθῆναι· ᾧ καὶ πιστεύων λέγω ὅτι ἡ ἐπιφάνεια δι’ οὐδενὸσ ἄλλου σοι ἔσται ἢ δι’ ἐμοῦ. παίζεισ, ὦ Σώκρατεσ.

καί μοι λέγε· ἴσωσ· λέγω μέντοι ἀληθῆ, ὅτι ἐπιμελείασ δεόμεθα, μᾶλλον μὲν πάντεσ ἄνθρωποι, ἀτὰρ νώ γε καὶ μάλα σφόδρα. ὅτι μὲν ἐγώ, οὐ ψεύδῃ. οὐδὲ μὴν ὅτι γε ἐγώ. τί οὖν ἂν ποιοῖμεν; οὐκ ἀπορρητέον οὐδὲ μαλθακιστέον, ὦ ἑταῖρε. οὔτοι δὴ πρέπει γ’, ὦ Σώκρατεσ. οὐ γάρ, ἀλλὰ σκεπτέον κοινῇ. φαμὲν γὰρ δὴ ὡσ ἄριστοι βούλεσθαι γενέσθαι.

ἦ γάρ; ναί. τίνα ἀρετήν; δῆλον ὅτι ἥνπερ οἱ ἄνδρεσ οἱ ἀγαθοί. οἱ τί ἀγαθοί; δῆλον ὅτι οἱ πράττειν τὰ πράγματα. ποῖα; ἆρα τὰ ἱππικά; οὐ δῆτα. παρὰ τοὺσ ἱππικοὺσ γὰρ ἂν ᾖμεν; ναί. ἀλλὰ τὰ ναυτικὰ λέγεισ; οὔ. παρὰ τοὺσ ναυτικοὺσ γὰρ ἂν ᾖμεν; ναί. ἀλλὰ ποῖα; ἃ τίνεσ πράττουσιν; ἅπερ Ἀθηναίων οἱ καλοὶ κἀγαθοί. καλοὺσ δὲ κἀγαθοὺσ λέγεισ τοὺσ φρονίμουσ ἢ τοὺσ ἄφρονασ;

τοὺσ φρονίμουσ. οὐκοῦν ὃ ἕκαστοσ φρόνιμοσ, τοῦτ’ ἀγαθόσ; ναί. ὃ δὲ ἄφρων, πονηρόσ; πῶσ γὰρ οὔ; ἆρ’ οὖν ὁ σκυτοτόμοσ φρόνιμοσ εἰσ ὑποδημάτων ἐργασίαν; πάνυ γε. ἀγαθὸσ ἄρ’ εἰσ αὐτά; ἀγαθόσ. τί δ’; εἰσ ἱματίων ἐργασίαν οὐκ ἄφρων ὁ σκυτοτόμοσ; ναί. κακὸσ ἄρα εἰσ τοῦτο;

ναί. ὁ αὐτὸσ ἄρα τούτῳ γε τῷ λόγῳ κακόσ τε καὶ ἀγαθόσ. φαίνεται. ἦ οὖν λέγεισ τοὺσ ἀγαθοὺσ ἄνδρασ εἶναι καὶ κακούσ; οὐ δῆτα. ἀλλὰ τίνασ ποτὲ τοὺσ ἀγαθοὺσ λέγεισ; τοὺσ δυναμένουσ ἔγωγε ἄρχειν ἐν τῇ πόλει. οὐ δήπου ἵππων γε; οὐ δῆτα. ἀλλ’ ἀνθρώπων; ναί. ἆρα καμνόντων; οὔ. ἀλλὰ πλεόντων; οὔ φημι. ἀλλὰ θεριζόντων; οὔ. ἀλλ’ οὐδὲν ποιούντων ἤ τι ποιούντων;

ποιούντων λέγω. τί; πειρῶ καὶ ἐμοὶ δηλῶσαι. οὐκοῦν τῶν καὶ συμβαλλόντων ἑαυτοῖσ καὶ χρωμένων ἀλλήλοισ, ὥσπερ ἡμεῖσ ζῶμεν ἐν ταῖσ πόλεσιν. οὐκοῦν ἀνθρώπων λέγεισ ἄρχειν ἀνθρώποισ χρωμένων; ναί. ἆρα κελευστῶν χρωμένων ἐρέταισ; οὐ δῆτα. κυβερνητικὴ γὰρ αὕτη γε ἀρετή; ναί. ἀλλ’ ἀνθρώπων λέγεισ ἄρχειν αὐλητῶν, ἀνθρώποισ ἡγουμένων ᾠδῆσ καὶ χρωμένων χορευταῖσ; οὐ δῆτα.

χοροδιδασκαλικὴ γὰρ αὕτη γ’ αὖ; πάνυ γε. ἀλλὰ τί ποτε λέγεισ χρωμένων ἀνθρώπων ἀνθρώποισ οἱο͂́ν τ’ εἶναι ἄρχειν; κοινωνούντων ἔγωγε λέγω πολιτείασ καὶ συμβαλλόντων πρὸσ ἀλλήλουσ, τούτων ἄρχειν τῶν ἐν τῇ πόλει. τίσ οὖν αὕτη ἡ τέχνη; ὥσπερ ἂν εἴ σε ἐροίμην πάλιν τὰ νυνδή, κοινωνούντων ναυτιλίασ ἐπίστασθαι ἄρχειν τίσ ποιεῖ τέχνη; κυβερνητική. κοινωνούντων δ’ ᾠδῆσ, ὡσ νυνδὴ ἐλέγετο, τισ ἐπιστήμη ποιεῖ ἄρχειν;

ἥνπερ σὺ ἄρτι ἔλεγεσ, ἡ χοροδιδασκαλία. τί δέ; πολιτείασ κοινωνούντων τίνα καλεῖσ ἐπιστήμην; εὐβουλίαν ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ. τί δέ; μῶν ἀβουλία δοκεῖ εἶναι ἡ τῶν κυβερνητῶν; οὐ δῆτα. ἀλλ’ εὐβουλία; ἔμοιγε δοκεῖ, εἴσ γε τὸ σῴζεσθαι πλέοντασ.

οὐ καὶ σὺ οἰεί οὕτωσ; καλῶσ λέγεισ. τί δέ; ἣν σὺ λέγεισ εὐβουλίαν, εἰσ τί ἐστιν; εἰσ τὸ ἄμεινον τὴν πόλιν διοικεῖν καὶ σῴζεσθαι. ἄμεινον δὲ διοικεῖται καὶ σῴζεται τίνοσ παραγιγνομένου ἢ ἀπογιγνομένου; ὥσπερ ἂν εἰ σύ με ἔροιο· "ἄμεινον διοικεῖται σῶμα καὶ σῴζεται τίνοσ παραγιγνομένου ἢ ἀπογιγνομένου; εἴποιμ’ ἂν ὅτι ὑγιείασ μὲν παραγιγνομένησ, νόσου δὲ ἀπογιγνομένησ. ναί.

καὶ εἴ μ’ αὖ ἔροιο· "τίνοσ δὲ παραγιγνομένου ἄμεινον ὄμματα; ὡσαύτωσ εἴποιμ’ ἂν ὅτι ὄψεωσ μὲν παραγιγνομένησ, τυφλότητοσ δὲ ἀπογιγνομένησ. καὶ ὦτα δὲ κωφότητοσ μὲν ἀπογιγνομένησ, ἀκοῆσ δὲ ἐγγιγνομένησ βελτίω τε γίγνεται καὶ ἄμεινον θεραπεύεται. ὀρθῶσ. τί δὲ δή; πόλισ τίνοσ παραγιγνομένου καὶ ἀπογιγνομένου βελτίων τε γίγνεται καὶ ἄμεινον θεραπεύεται καὶ διοικεῖται; ἐμοὶ μὲν δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ, ὅταν φιλία μὲν αὐτοῖσ γίγνηται πρὸσ ἀλλήλουσ, τὸ μισεῖν δὲ καὶ στασιάζειν ἀπογίγνηται.

ἆρ’ οὖν φιλίαν λέγεισ ὁμόνοιαν ἢ διχόνοιαν; ὁμόνοιαν. διὰ τίν’ οὖν τέχνην ὁμονοοῦσιν αἱ πόλεισ περὶ ἀριθμούσ; διὰ τὴν ἀριθμητικήν. τί δὲ οἱ ἰδιῶται; οὐ διὰ τὴν αὐτήν; ναί. οὐκοῦν καὶ αὐτὸσ αὑτῷ ἕκαστοσ; ναί. διὰ τίνα δὲ τέχνην ἕκαστοσ αὐτὸσ αὑτῷ ὁμονοεῖ περὶ σπιθαμῆσ καὶ πήχεοσ ὁπότερον μεῖζον; οὐ διὰ τὴν μετρητικήν;

τί μήν; οὐκοῦν καὶ οἱ ἰδιῶται ἀλλήλοισ καὶ αἱ πόλεισ; ναί. τί δέ; περὶ σταθμοῦ οὐχ ὡσαύτωσ; φημί. ἣν δὲ δὴ σὺ λέγεισ ὁμόνοιαν, τίσ ἐστι καὶ περὶ τοῦ, καὶ τίσ αὐτὴν τέχνη παρασκευάζει; καὶ ἆρα ἥπερ πόλει, αὑτὴ καὶ ἰδιώτῃ, αὐτῷ τε πρὸσ αὑτὸν καὶ πρὸσ ἄλλον; εἰκόσ γέ τοι. τίσ οὖν ἔστι; μὴ κάμῃσ ἀποκρινόμενοσ, ἀλλὰ προθυμοῦ εἰπεῖν. ἐγὼ μὲν οἶμαι φιλίαν τε λέγειν καὶ ὁμόνοιαν, ἥνπερ πατήρ τε ὑὸν φιλῶν ὁμονοεῖ καὶ μήτηρ, καὶ ἀδελφὸσ ἀδελφῷ καὶ γυνὴ ἀνδρί. οἰεί ἂν οὖν, ὦ Ἀλκιβιάδη, ἄνδρα γυναικὶ περὶ ταλασιουργίασ δύνασθαι ὁμονοεῖν, τὸν μὴ ἐπιστάμενον τῇ ἐπισταμένῃ; οὐ δῆτα.

οὐδέ γε δεῖ οὐδέν· γυναικεῖον γὰρ τοῦτό γε μάθημα. ναί. τί δέ;

γυνὴ ἀνδρὶ περὶ ὁπλιτικῆσ δύναιτ’ ἂν ὁμονοεῖν μὴ μαθοῦσα; οὐ δῆτα. ἀνδρεῖον γὰρ τοῦτό γε ἴσωσ αὖ φαίησ ἂν εἶναι. ἔγωγε. ἔστιν ἄρα τὰ μὲν γυναικεῖα, τὰ δὲ ἀνδρεῖα μαθήματα κατὰ τὸν σὸν λόγον. πῶσ δ’ οὔ; οὐκ ἄρα ἔν γε τούτοισ ἐστὶν ὁμόνοια γυναιξὶ πρὸσ ἄνδρασ. οὔ. οὐδ’ ἄρα φιλία, εἴπερ ἡ φιλία ὁμόνοια ἦν. οὐ φαίνεται. ἡῖ ἄρα αἱ γυναῖκεσ τὰ αὑτῶν πράττουσιν, οὐ φιλοῦνται ὑπὸ τῶν ἀνδρῶν. οὐκ ἐοίκεν.

οὐδ’ ἄρα οἱ ἄνδρεσ ὑπὸ τῶν γυναικῶν ᾗ τὰ αὑτῶν. οὔ. οὐδ’ εὖ ἄρα ταύτῃ οἰκοῦνται αἱ πόλεισ, ὅταν τὰ αὑτῶν ἕκαστοι πράττωσιν; οἶμαι ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ. πῶσ λέγεισ, φιλίασ μὴ παρούσησ, ἧσ ἔφαμεν ἐγγιγνομένησ εὖ οἰκεῖσθαι τὰσ πόλεισ, ἄλλωσ δ’ οὔ; ἀλλά μοι δοκεῖ καὶ κατὰ τοῦτ’ αὐτοῖσ φιλία ἐγγίγνεσθαι, ὅτι τὰ αὑτῶν ἑκάτεροι πράττουσιν. οὐκ ἄρτι γε·

ἀνάγκη αὖ μοι δοκεῖ εἶναι, ὦ Σώκρατεσ. νῦν δὲ πῶσ αὖ λέγεισ; ὁμονοίασ μὴ ἐγγιγνομένησ φιλία ἐγγίγνεται; ἢ οἱο͂́ν θ’ ὁμόνοιαν ἐγγίγνεσθαι περὶ τούτων ὧν οἱ μὲν ἴσασι περὶ τούτων, οἱ δ’ οὔ; ἀδύνατον. δίκαια δὲ πράττουσιν ἢ ἄδικα, ὅταν τὰ αὑτῶν ἕκαστοι πράττωσιν; δίκαια· πῶσ γὰρ οὔ; τὰ δίκαια οὖν πραττόντων ἐν τῇ πόλει τῶν πολιτῶν φιλία οὐκ ἐγγίγνεται πρὸσ ἀλλήλουσ; τίνα οὖν ποτε λέγεισ τὴν φιλίαν ἢ ὁμόνοιαν περὶ ἧσ δεῖ ἡμᾶσ σοφούσ τε εἶναι καὶ εὐβούλουσ, ἵνα ἀγαθοὶ ἄνδρεσ ὦμεν;

οὐ γὰρ δύναμαι μαθεῖν οὔθ’ ἥτισ οὔτ’ ἐν οἷστισιν· τοτὲ μὲν γὰρ ἐν τοῖσ αὐτοῖσ φαίνεται ἐνοῦσα, τοτὲ δ’ οὔ, ὡσ ἐκ τοῦ σοῦ λόγου. ἀλλὰ μὰ τοὺσ θεούσ, ὦ Σώκρατεσ, οὐδ’ αὐτὸσ οἶδ’ ὅτι λέγω, κινδυνεύω δὲ καὶ πάλαι λεληθέναι ἐμαυτὸν αἴσχιστα ἔχων. ἀλλὰ χρὴ θαρρεῖν. εἰ μὲν γὰρ αὐτὸ ᾔσθου πεπονθὼσ πεντηκονταετήσ, χαλεπὸν ἂν ἦν σοι ἐπιμεληθῆναι σαυτοῦ· νῦν δ’ ἣν ἔχεισ ἡλικίαν, αὕτη ἐστὶν ἐν ᾗ δεῖ αὐτὸ αἰσθέσθαι.

τί οὖν τὸν αἰσθανόμενον χρὴ ποιεῖν, ὦ Σώκρατεσ; ἀποκρίνεσθαι τὰ ἐρωτώμενα, ὦ Ἀλκιβιάδη· καὶ ἐὰν τοῦτο ποιῇσ, ἂν θεὸσ θέλῃ, εἴ τι δεῖ καὶ τῇ ἐμῇ μαντείᾳ πιστεύειν, σύ τε κἀγὼ βέλτιον σχήσομεν. ἔσται ταῦτα ἕνεκά γε τοῦ ἐμὲ ἀποκρίνεσθαι. φέρε δή, τί ἐστιν τὸ ἑαυτοῦ ἐπιμελεῖσθαι ‐ μὴ πολλάκισ λάθωμεν οὐχ ἡμῶν αὐτῶν ἐπιμελούμενοι, οἰόμενοι δέ ‐ καὶ πότ’ ἄρα αὐτὸ ποιεῖ ἅνθρωποσ; ἆρ’ ὅταν τῶν αὑτοῦ ἐπιμελῆται, τότε καὶ αὑτοῦ;

ἐμοὶ γοῦν δοκεῖ. τί δέ; ποδῶν ἅνθρωποσ ποτε ἐπιμελεῖται; ἆρ’ ὅταν ἐκείνων ἐπιμελῆται ἅ ἐστι τῶν ποδῶν; οὐ μανθάνω. καλεῖσ δέ τι χειρόσ; οἱο͂ν δακτύλιον ἔστιν ὅτου ἂν ἄλλου τῶν τοῦ ἀνθρώπου φαίησ ἢ δακτύλου; οὐ δῆτα. οὐκοῦν καὶ ποδὸσ ὑπόδημα τὸν αὐτὸν τρόπον; ναί. <καὶ ἱμάτια καὶ στρώματα τοῦ ἄλλου σώματοσ ὁμοίωσ;

ναί.

>ἆρ’ οὖν ὅταν ὑποδημάτων ἐπιμελώμεθα, τότε ποδῶν ἐπιμελούμεθα; οὐ πάνυ μανθάνω, ὦ Σώκρατεσ. τί δέ, ὦ Ἀλκιβιάδη; ὀρθῶσ ἐπιμελεῖσθαι καλεῖσ τι ὁτουοῦν πράγματοσ; ἔγωγε. ἆρ’ οὖν ὅταν τίσ τι βέλτιον ποιῇ, τότε ὀρθὴν λέγεισ ἐπιμέλειαν; ναί. τίσ οὖν τέχνη ὑποδήματα βελτίω ποιεῖ; σκυτική. σκυτικῇ ἄρα ὑποδημάτων ἐπιμελούμεθα; ναί.

ἦ καὶ ποδὸσ σκυτικῇ; ἢ ἐκείνῃ ᾗ πόδασ βελτίουσ ποιοῦμεν; ἐκείνῃ. βελτίουσ δὲ πόδασ οὐχ ᾗπερ καὶ τὸ ἄλλο σῶμα; ἔμοιγε δοκεῖ. αὕτη δ’ οὐ γυμναστική; μάλιστα. γυμναστικῇ μὲν ἄρα ποδὸσ ἐπιμελούμεθα, σκυτικῇ δὲ τῶν τοῦ ποδόσ; πάνυ γε. καὶ γυμναστικῇ μὲν χειρῶν, δακτυλιογλυφίᾳ δὲ τῶν τῆσ χειρόσ; ναί. καὶ γυμναστικῇ μὲν σώματοσ, ὑφαντικῇ δὲ καὶ ταῖσ ἄλλαισ τῶν τοῦ σώματοσ; παντάπασι μὲν οὖν.

ἄλλῃ μὲν ἄρα τέχνῃ αὐτοῦ ἑκάστου ἐπιμελούμεθα, ἄλλῃ δὲ τῶν αὐτοῦ. φαίνεται. οὐκ ἄρα ὅταν τῶν σαυτοῦ ἐπιμελῇ, σαυτοῦ ἐπιμελῇ. οὐδαμῶσ. οὐ γὰρ ἡ αὐτὴ τέχνη, ὡσ ἐοίκεν, ᾗ τισ ἂν αὑτοῦ τε ἐπιμελοῖτο καὶ τῶν αὑτοῦ. οὐ φαίνεται. φέρε δή, ποίᾳ ποτ’ ἂν ἡμῶν αὐτῶν ἐπιμεληθείημεν; οὐκ ἔχω λέγειν. ἀλλὰ τοσόνδε γε ὡμολόγηται, ὅτι οὐχ ᾗ ἂν τῶν ἡμετέρων καὶ ὁτιοῦν βέλτιον ποιοῖμεν, ἀλλ’ ᾗ ἡμᾶσ αὐτούσ;

ἀληθῆ λέγεισ. ἦ οὖν ἔγνωμεν ἄν ποτε τίσ τέχνη ὑπόδημα βέλτιον ποιεῖ, μὴ εἰδότεσ ὑπόδημα; ἀδύνατον. οὐδέ γε τίσ τέχνη δακτυλίουσ βελτίουσ ποιεῖ, ἀγνοοῦντεσ δακτύλιον. ἀληθῆ. τί δέ; τίσ τέχνη βελτίω ποιεῖ αὐτόν, ἆρ’ ἄν ποτε γνοῖμεν ἀγνοοῦντεσ τί ποτ’ ἐσμὲν αὐτοί; ἀδύνατον.

πότερον οὖν δὴ ῥᾴδιον τυγχάνει τὸ γνῶναι ἑαυτόν, καί τισ ἦν φαῦλοσ ὁ τοῦτο ἀναθεὶσ εἰσ τὸν ἐν Πυθοῖ νεών, ἢ χαλεπόν τι καὶ οὐχὶ παντόσ; ἐμοὶ μέν, ὦ Σώκρατεσ, πολλάκισ μὲν ἔδοξε παντὸσ εἶναι, πολλάκισ δὲ παγχάλεπον. ἀλλ’, ὦ Ἀλκιβιάδη, εἴτε ῥᾴδιον εἴτε μή ἐστιν, ὅμωσ γε ἡμῖν ὧδ’ ἔχει· γνόντεσ μὲν αὐτὸ τάχ’ ἂν γνοῖμεν τὴν ἐπιμέλειαν ἡμῶν αὐτῶν, ἀγνοοῦντεσ δὲ οὐκ ἄν ποτε. ἔστι ταῦτα. φέρε δή, τίν’ ἂν τρόπον εὑρεθείη αὐτὸ ταὐτό;

οὕτω μὲν γὰρ ἂν τάχ’ εὑρ́οιμεν τί ποτ’ ἐσμὲν αὐτοί, τούτου δ’ ἔτι ὄντεσ ἐν ἀγνοίᾳ ἀδύνατοί που. ὀρθῶσ λέγεισ. ἔχε οὖν πρὸσ Διόσ. τῷ διαλέγῃ σὺ νῦν; ἄλλο τι ἢ ἐμοί; ναί. οὐκοῦν καὶ ἐγὼ σοί; ναί. Σωκράτησ ἄρ’ ἐστὶν ὁ διαλεγόμενοσ; πάνυ γε. Ἀλκιβιάδησ δ’ ὁ ἀκούων; ναί. οὐκοῦν λόγῳ διαλέγεται ὁ Σωκράτησ; τί μήν;

τὸ δὲ διαλέγεσθαι καὶ τὸ λόγῳ χρῆσθαι ταὐτόν που καλεῖσ. πάνυ γε. ὁ δὲ χρώμενοσ καὶ ᾧ χρῆται οὐκ ἄλλο; πῶσ λέγεισ; ὥσπερ σκυτοτόμοσ τέμνει που τομεῖ καὶ σμίλῃ καὶ ἄλλοισ ὀργάνοισ. ναί. οὐκοῦν ἄλλο μὲν ὁ τέμνων καὶ χρώμενοσ, ἄλλο δὲ οἷσ τέμνων χρῆται; πῶσ γὰρ οὔ; ἆρ’ οὖν οὕτωσ καὶ οἷσ ὁ κιθαριστὴσ κιθαρίζει καὶ αὐτὸσ ὁ κιθαριστὴσ ἄλλο ἂν εἰή; ναί. τοῦτο τοίνυν ἀρτίωσ ἠρώτων, εἰ ὁ χρώμενοσ καὶ ᾧ χρῆται ἀεὶ δοκεῖ ἕτερον εἶναι.

δοκεῖ. τί οὖν φῶμεν τὸν σκυτοτόμον; τέμνειν ὀργάνοισ μόνον ἢ καὶ χερσίν; καὶ χερσίν. χρῆται ἄρα καὶ ταύταισ; ναί. ἦ καὶ τοῖσ ὀφθαλμοῖσ χρώμενοσ σκυτοτομεῖ; ναί. τὸν δὲ χρώμενον καὶ οἷσ χρῆται ἕτερα ὁμολογοῦμεν; ναί. ἕτερον ἄρα σκυτοτόμοσ καὶ κιθαριστὴσ χειρῶν καὶ ὀφθαλμῶν οἷσ ἐργάζονται; φαίνεται.

οὐκοῦν καὶ παντὶ τῷ σώματι χρῆται ἅνθρωποσ; πάνυ γε. ἕτερον δ’ ἦν τό τε χρώμενον καὶ ᾧ χρῆται; ναί. ἕτερον ἄρα ἅνθρωπόσ ἐστι τοῦ σώματοσ τοῦ ἑαυτοῦ; ἐοίκεν. τί ποτ’ οὖν ὁ ἄνθρωποσ; οὐκ ἔχω λέγειν. ἔχεισ μὲν οὖν, ὅτι γε τὸ τῷ σώματι χρώμενον. ναί. ἦ οὖν ἄλλο τι χρῆται αὐτῷ ἢ ψυχή;

οὐκ ἄλλο. οὐκοῦν ἄρχουσα; ναί. καὶ μὴν τόδε γ’ οἶμαι οὐδένα ἂν ἄλλωσ οἰηθῆναι. τὸ ποῖον; μὴ οὐ τριῶν ἕν γέ τι εἶναι τὸν ἄνθρωπον. τίνων; ψυχὴν ἢ σῶμα ἢ συναμφότερον, τὸ ὅλον τοῦτο. τί μήν; ἀλλὰ μὴν αὐτό γε τὸ τοῦ σώματοσ ἄρχον ὡμολογήσαμεν ἄνθρωπον εἶναι; ὡμολογήσαμεν.

ἆρ’ οὖν σῶμα αὐτὸ αὑτοῦ ἄρχει; οὐδαμῶσ. ἄρχεσθαι γὰρ αὐτὸ εἴπομεν. ναί. οὐκ ἂν δὴ τοῦτό γε εἰή ὃ ζητοῦμεν. οὐκ ἐοίκεν. ἀλλ’ ἄρα τὸ συναμφότερον τοῦ σώματοσ ἄρχει, καὶ ἔστι δὴ τοῦτο ἄνθρωποσ; ἴσωσ δῆτα. πάντων γε ἥκιστα· μὴ γὰρ συνάρχοντοσ τοῦ ἑτέρου οὐδεμία που μηχανὴ τὸ συναμφότερον ἄρχειν. ὀρθῶσ. ἐπειδὴ δ’ οὔτε σῶμα οὔτε τὸ συναμφότερόν ἐστιν ἄνθρωποσ, λείπεται οἶμαι ἢ μηδὲν αὔτ’ εἶναι, ἢ εἴπερ τί ἐστι, μηδὲν ἄλλο τὸν ἄνθρωπον συμβαίνειν ἢ ψυχήν.

κομιδῇ μὲν οὖν. ἔτι οὖν τι σαφέστερον δεῖ ἀποδειχθῆναί σοι ὅτι ἡ ψυχή ἐστιν ἄνθρωποσ; μὰ Δία, ἀλλ’ ἱκανῶσ μοι δοκεῖ ἔχειν. εἰ δέ γε μὴ ἀκριβῶσ ἀλλὰ καὶ μετρίωσ, ἐξαρκεῖ ἡμῖν· ἀκριβῶσ μὲν γὰρ τότε εἰσόμεθα, ὅταν εὑρ́ωμεν ὃ νυνδὴ παρήλθομεν διὰ τὸ πολλῆσ εἶναι σκέψεωσ. τί τοῦτο;

ὃ ἄρτι οὕτω πωσ ἐρρήθη, ὅτι πρῶτον σκεπτέον εἰή αὐτὸ τὸ αὐτό· νῦν δὲ ἀντὶ τοῦ αὐτοῦ αὐτὸ ἕκαστον ἐσκέμμεθα ὅτι ἐστί. καὶ ἴσωσ ἐξαρκέσει· οὐ γάρ που κυριώτερόν γε οὐδὲν ἂν ἡμῶν αὐτῶν φήσαιμεν ἢ τὴν ψυχήν. οὐ δῆτα. οὐκοῦν καλῶσ ἔχει οὕτω νομίζειν, ἐμὲ καὶ σὲ προσομιλεῖν ἀλλήλοισ τοῖσ λόγοισ χρωμένουσ τῇ ψυχῇ πρὸσ τὴν ψυχήν; πάνυ μὲν οὖν.

τοῦτ’ ἄρα ἦν ὃ καὶ ὀλίγῳ ἔμπροσθεν εἴπομεν, ὅτι Σωκράτησ Ἀλκιβιάδῃ διαλέγεται λόγῳ χρώμενοσ, οὐ πρὸσ τὸ σὸν πρόσωπον, ὡσ ἐοίκεν, ἀλλὰ πρὸσ τὸν Ἀλκιβιάδην ποιούμενοσ τοὺσ λόγουσ· τοῦτο δέ ἐστιν ἡ ψυχή. ἔμοιγε δοκεῖ. ψυχὴν ἄρα ἡμᾶσ κελεύει γνωρίσαι ὁ ἐπιτάττων γνῶναι ἑαυτόν. ἐοίκεν.

ὅστισ ἄρα τῶν τοῦ σώματόσ τι γιγνώσκει, τὰ αὑτοῦ ἀλλ’ οὐχ αὑτὸν ἔγνωκεν. οὕτωσ. οὐδεὶσ ἄρα τῶν ἰατρῶν ἑαυτὸν γιγνώσκει, καθ’ ὅσον ἰατρόσ, οὐδὲ τῶν παιδοτριβῶν, καθ’ ὅσον παιδοτρίβησ. οὐκ ἐοίκεν. πολλοῦ ἄρα δέουσιν οἱ γεωργοὶ καὶ οἱ ἄλλοι δημιουργοὶ γιγνώσκειν ἑαυτούσ. οὐδὲ γὰρ τὰ ἑαυτῶν οὗτοί γε, ὡσ ἐοίκεν, ἀλλ’ ἔτι πορρωτέρω τῶν ἑαυτῶν κατά γε τὰσ τέχνασ ἃσ ἔχουσιν· τὰ γὰρ τοῦ σώματοσ γιγνώσκουσιν, οἷσ τοῦτο θεραπεύεται.

ἀληθῆ λέγεισ. εἰ ἄρα σωφροσύνη ἐστὶ τὸ ἑαυτὸν γιγνώσκειν, οὐδεὶσ τούτων σώφρων κατὰ τὴν τέχνην. οὔ μοι δοκεῖ. διὰ ταῦτα δὴ καὶ βάναυσοι αὗται αἱ τέχναι δοκοῦσιν εἶναι καὶ οὐκ ἀνδρὸσ ἀγαθοῦ μαθήματα. πάνυ μὲν οὖν. οὐκοῦν πάλιν ὅστισ αὖ σῶμα θεραπεύει, τὰ ἑαυτοῦ ἀλλ’ οὐχ αὑτὸν θεραπεύει; κινδυνεύει. ὅστισ δέ γε τὰ χρήματα, οὔθ’ ἑαυτὸν οὔτε τὰ ἑαυτοῦ, ἀλλ’ ἔτι πορρωτέρω τῶν ἑαυτοῦ; ἔμοιγε δοκεῖ.

οὐ τὰ αὑτοῦ ἄρα ἔτι πράττει ὁ χρηματιστήσ. ὀρθῶσ. εἰ ἄρα τισ γέγονεν ἐραστὴσ τοῦ Ἀλκιβιάδου σώματοσ, οὐκ Ἀλκιβιάδου ἄρα ἠράσθη ἀλλά τινοσ τῶν Ἀλκιβιάδου. ἀληθῆ λέγεισ. ὅστισ δέ σου τῆσ ψυχῆσ ἐρᾷ; ἀνάγκη φαίνεται ἐκ τοῦ λόγου. οὐκοῦν ὁ μὲν τοῦ σώματόσ σου ἐρῶν, ἐπειδὴ λήγει ἀνθοῦν, ἀπιὼν οἴχεται; φαίνεται. ὁ δέ γε τῆσ ψυχῆσ ἐρῶν οὐκ ἄπεισιν, ἑώσ ἂν ἐπὶ τὸ βέλτιον ἰῄ;

εἰκόσ γε. οὐκοῦν ἐγώ εἰμι ὁ οὐκ ἀπιὼν ἀλλὰ παραμένων λήγοντοσ τοῦ σώματοσ, τῶν ἄλλων ἀπεληλυθότων. εὖ γε ποιῶν, ὦ Σώκρατεσ· καὶ μηδὲ ἀπέλθοισ. προθυμοῦ τοίνυν ὅτι κάλλιστοσ εἶναι. ἀλλὰ προθυμήσομαι. ὡσ οὕτω γέ σοι ἔχει·

οὔτ’ ἐγένεθ’, ὡσ ἐοίκεν, Ἀλκιβιάδῃ τῷ Κλεινίου ἐραστὴσ οὔτ’ ἔστιν ἀλλ’ ἢ εἷσ μόνοσ, καὶ οὗτοσ ἀγαπητόσ, Σωκράτησ ὁ Σωφρονίσκου καὶ Φαιναρέτησ. ἀληθῆ. οὐκοῦν ἔφησθα σμικρὸν φθῆναί με προσελθόντα σοι, ἐπεὶ πρότεροσ ἄν μοι προσελθεῖν, βουλόμενοσ πυθέσθαι δι’ ὅτι μόνοσ οὐκ ἀπέρχομαι; ἦν γὰρ οὕτω. τοῦτο τοίνυν αἴτιον, ὅτι μόνοσ ἐραστὴσ ἦν σόσ, οἱ δ’ ἄλλοι τῶν σῶν· τὰ δὲ σὰ λήγει ὡρ́ασ, σὺ δ’ ἄρχῃ ἀνθεῖν. καὶ νῦν γε ἂν μὴ διαφθαρῇσ ὑπὸ τοῦ Ἀθηναίων δήμου καὶ αἰσχίων γένῃ, οὐ μή σε ἀπολίπω.

τοῦτο γὰρ δὴ μάλιστα ἐγὼ φοβοῦμαι, μὴ δημεραστὴσ ἡμῖν γενόμενοσ διαφθαρῇσ· πολλοὶ γὰρ ἤδη καὶ ἀγαθοὶ αὐτὸ πεπόνθασιν Ἀθηναίων. εὐπρόσωποσ γὰρ ὁ τοῦ μεγαλήτοροσ δῆμοσ Ἐρεχθέωσ· ἀλλ’ ἀποδύντα χρὴ αὐτὸν θεάσασθαι. εὐλαβοῦ οὖν τὴν εὐλάβειαν ἣν ἐγὼ λέγω. τίνα; γύμνασαι πρῶτον, ὦ μακάριε, καὶ μάθε ἃ δεῖ μαθόντα ἰέναι ἐπὶ τὰ τῆσ πόλεωσ, πρότερον δὲ μή, ἵν’ ἀλεξιφάρμακα ἔχων ἰῄσ καὶ μηδὲν πάθῃσ δεινόν.

εὖ μοι δοκεῖσ λέγειν, ὦ Σώκρατεσ· ἀλλὰ πειρῶ ἐξηγεῖσθαι ὅντιν’ ἂν τρόπον ἐπιμεληθεῖμεν ἡμῶν αὐτῶν. οὐκοῦν τοσοῦτον μὲν ἡμῖν εἰσ τὸ πρόσθεν πεπέρανται ‐ ὃ γὰρ ἐσμέν, ἐπιεικῶσ ὡμολόγηται ‐ ἐφοβούμεθα δὲ μὴ τούτου σφαλέντεσ λάθωμεν ἑτέρου τινὸσ ἐπιμελόμενοι ἀλλ’ οὐχ ἡμῶν. ἔστι ταῦτα. καὶ μετὰ τοῦτο δὴ ὅτι ψυχῆσ ἐπιμελητέον καὶ εἰσ τοῦτο βλεπτέον.

δῆλον. σωμάτων δὲ καὶ χρημάτων τὴν ἐπιμέλειαν ἑτέροισ παραδοτέον. τί μήν; τίν’ οὖν ἂν τρόπον γνοῖμεν αὐτὸ ἐναργέστατα; ἐπειδὴ τοῦτο γνόντεσ, ὡσ ἐοίκεν, καὶ ἡμᾶσ αὐτοὺσ γνωσόμεθα. ἆρα πρὸσ θεῶν εὖ λέγοντοσ οὗ νυνδὴ ἐμνήσθημεν τοῦ Δελφικοῦ γράμματοσ οὐ συνίεμεν; τὸ ποῖόν τι διανοούμενοσ λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ; ἐγώ σοι φράσω, ὅ γε ὑποπτεύω λέγειν καὶ συμβουλεύειν ἡμῖν τοῦτο τὸ γράμμα.

κινδυνεύει γὰρ οὐδὲ πολλαχοῦ εἶναι παράδειγμα αὐτοῦ, ἀλλὰ κατὰ τὴν ὄψιν μόνον. πῶσ τοῦτο λέγεισ; σκόπει καὶ σύ. εἰ ἡμῶν τῷ ὄμματι ὥσπερ ἀνθρώπῳ συμβουλεῦον εἶπεν "ἰδὲ σαυτόν," πῶσ ἂν ὑπελάβομεν τί παραινεῖν; ἆρα οὐχὶ εἰσ τοῦτο βλέπειν, εἰσ ὃ βλέπων ὁ ὀφθαλμὸσ ἔμελλεν αὑτὸν ἰδεῖν; δῆλον. ἐννοῶμεν δὴ εἰσ τί βλέποντεσ τῶν ὄντων ἐκεῖνό τε ὁρῷμεν ἅμα ἂν καὶ ἡμᾶσ αὐτούσ; δῆλον δή, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι εἰσ κάτοπτρά τε καὶ τὰ τοιαῦτα.

ὀρθῶσ λέγεισ. οὐκοῦν καὶ τῷ ὀφθαλμῷ ᾧ ὁρῶμεν ἔνεστί <τι> τῶν τοιούτων; πάνυ γε. ἐννενόηκασ οὖν ὅτι τοῦ ἐμβλέποντοσ εἰσ τὸν ὀφθαλμὸν τὸ πρόσωπον ἐμφαίνεται ἐν τῇ τοῦ καταντικρὺ ὄψει ὥσπερ ἐν κατόπτρῳ, ὃ δὴ καὶ κόρην καλοῦμεν, εἴδωλον ὄν τι τοῦ ἐμβλέποντοσ; ἀληθῆ λέγεισ.

ὀφθαλμὸσ ἄρα ὀφθαλμὸν θεώμενοσ, καὶ ἐμβλέπων εἰσ τοῦτο ὅπερ βέλτιστον αὐτοῦ καὶ ᾧ ὁρᾷ, οὕτωσ ἂν αὑτὸν ἴδοι. φαίνεται. εἰ δέ γ’ εἰσ ἄλλο τῶν τοῦ ἀνθρώπου βλέποι ἤ τι τῶν ὄντων, πλὴν εἰσ ἐκεῖνο ᾧ τοῦτο τυγχάνει ὅμοιον, οὐκ ὄψεται ἑαυτόν. ἀληθῆ λέγεισ.

ὀφθαλμὸσ ἄρ’ εἰ μέλλει ἰδεῖν αὑτόν, εἰσ ὀφθαλμὸν αὐτῷ βλεπτέον, καὶ τοῦ ὄμματοσ εἰσ ἐκεῖνον τὸν τόπον ἐν ᾧ τυγχάνει ἡ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ ἐγγιγνομένη· ἔστι δὲ τοῦτό που ὄψισ; οὕτωσ. ἆρ’ οὖν, ὦ φίλε Ἀλκιβιάδη, καὶ ψυχὴ εἰ μέλλει γνώσεσθαι αὑτήν, εἰσ ψυχὴν αὐτῇ βλεπτέον, καὶ μάλιστ’ εἰσ τοῦτον αὐτῆσ τὸν τόπον ἐν ᾧ ἐγγίγνεται ἡ ψυχῆσ ἀρετή, σοφία, καὶ εἰσ ἄλλο ᾧ τοῦτο τυγχάνει ὅμοιον ὄν; ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ. ἔχομεν οὖν εἰπεῖν ὅτι ἐστὶ τῆσ ψυχῆσ θειότερον ἢ τοῦτο, περὶ ὃ τὸ εἰδέναι τε καὶ φρονεῖν ἐστιν;

οὐκ ἔχομεν. τῷ θεῷ ἄρα τοῦτ’ ἐοίκεν αὐτῆσ, καί τισ εἰσ τοῦτο βλέπων καὶ πᾶν τὸ θεῖον γνούσ, θεόν τε καὶ φρόνησιν, οὕτω καὶ ἑαυτὸν ἂν γνοίη μάλιστα. φαίνεται. <ἆρ’ οὖν, ὅθ’ ὥσπερ κάτοπτρά ἐστι σαφέστερα τοῦ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ ἐνόπτρου καὶ καθαρώτερα καὶ λαμπρότερα, οὕτω καὶ ὁ θεὸσ τοῦ ἐν τῇ ἡμετέρᾳ ψυχῇ βελτίστου καθαρώτερόν τε καὶ λαμπρότερον τυγχάνει ὄν;

ἐοίκέ γε, ὦ Σώκρατεσ. εἰσ τὸν θεὸν ἄρα βλέποντεσ ἐκείνῳ καλλίστῳ ἐνόπτρῳ χρῴμεθ’ ἂν καὶ τῶν ἀνθρωπίνων εἰσ τὴν ψυχῆσ ἀρετήν, καὶ οὕτωσ ἂν μάλιστα ὁρῷμεν καὶ γιγνώσκοιμεν ἡμᾶσ αὐτούσ. ναί. >τὸ δὲ γιγνώσκειν αὑτὸν ὡμολογοῦμεν σωφροσύνην εἶναι; πάνυ γε. ἆρ’ οὖν μὴ γιγνώσκοντεσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ μηδὲ σώφρονεσ ὄντεσ δυναίμεθ’ ἂν εἰδέναι τὰ ἡμέτερα αὐτῶν κακά τε καὶ ἀγαθά; καὶ πῶσ ἂν τοῦτο γένοιτο, ὦ Σώκρατεσ; ἀδύνατον γὰρ ἴσωσ σοι φαίνεται μὴ γιγνώσκοντα Ἀλκιβιάδην τὰ Ἀλκιβιάδου γιγνώσκειν ὅτι Ἀλκιβιάδου ἐστίν.

ἀδύνατον μέντοι νὴ Δία. οὐδ’ ἄρα τὰ ἡμέτερα ὅτι ἡμέτερα, εἰ μηδ’ ἡμᾶσ αὐτούσ; πῶσ γάρ; εἰ δ’ ἄρα μηδὲ τὰ ἡμέτερα, οὐδὲ τὰ τῶν ἡμετέρων; οὐ φαίνεται. οὐκ ἄρα πάνυ τι ὀρθῶσ ὡμολογοῦμεν ὁμολογοῦντεσ ἄρτι εἶναί τινασ οἳ ἑαυτοὺσ μὲν οὐ γιγνώσκουσιν, τὰ δ’ αὑτῶν, ἄλλουσ δὲ τὰ τῶν ἑαυτῶν. ἐοίκε γὰρ πάντα ταῦτα εἶναι κατιδεῖν ἑνόσ τε καὶ μιᾶσ τέχνησ, αὑτόν, τὰ αὑτοῦ, τὰ τῶν ἑαυτοῦ. κινδυνεύει. ὅστισ δὲ τὰ αὑτοῦ ἀγνοεῖ, καὶ τὰ τῶν ἄλλων που ἂν ἀγνοοῖ κατὰ ταὐτά.

τί μήν; οὐκοῦν εἰ τὰ τῶν ἄλλων, καὶ τὰ τῶν πόλεων ἀγνοήσει. ἀνάγκη. οὐκ ἄρ’ ἂν γένοιτο ὁ τοιοῦτοσ ἀνὴρ πολιτικόσ. οὐ δῆτα. οὐ μὴν οὐδ’ οἰκονομικόσ γε. οὐ δῆτα.

οὐδέ γε εἴσεται ὅτι πράττει. οὐ γὰρ οὖν. ὁ δὲ μὴ εἰδὼσ οὐχ ἁμαρτήσεται; πάνυ γε. ἐξαμαρτάνων δὲ οὐ κακῶσ πράξει ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ; πῶσ δ’ οὔ; κακῶσ δὲ πράττων οὐκ ἄθλιοσ; σφόδρα γε. τί δ’ οἷσ οὗτοσ πράττει; καὶ οὗτοι. οὐκ ἄρα οἱο͂́ν τε, ἐὰν μή τισ σώφρων καὶ ἀγαθὸσ ᾖ, εὐδαίμονα εἶναι. οὐχ οἱο͂́ν τε.

οἱ ἄρα κακοὶ τῶν ἀνθρώπων ἄθλιοι. σφόδρα γε. οὐκ ἄρα οὐδ’ ὁ πλουτήσασ ἀθλιότητοσ ἀπαλλάττεται, ἀλλ’ ὁ σωφρονήσασ. φαίνεται. οὐκ ἄρα τειχῶν οὐδὲ τριήρων οὐδὲ νεωρίων δέονται αἱ πόλεισ, ὦ Ἀλκιβιάδη, εἰ μέλλουσιν εὐδαιμονήσειν, οὐδὲ πλήθουσ οὐδὲ μεγέθουσ ἄνευ ἀρετῆσ. οὐ μέντοι. εἰ δὴ μέλλεισ τὰ τῆσ πόλεωσ πράξειν ὀρθῶσ καὶ καλῶσ, ἀρετῆσ σοι μεταδοτέον τοῖσ πολίταισ. πῶσ γὰρ οὔ;

δύναιτο δ’ ἄν τισ μεταδιδόναι ὃ μὴ ἔχοι; καὶ πῶσ; αὐτῷ ἄρα σοὶ πρῶτον κτητέον ἀρετήν, καὶ ἄλλῳ ὃσ μέλλει μὴ ἰδίᾳ μόνον αὑτοῦ τε καὶ τῶν αὑτοῦ ἄρξειν καὶ ἐπιμελήσεσθαι, ἀλλὰ πόλεωσ καὶ τῶν τῆσ πόλεωσ. ἀληθῆ λέγεισ. οὐκ ἄρα ἐξουσίαν σοι οὐδ’ ἀρχὴν παρασκευαστέον σαυτῷ ποιεῖν ὅτι ἂν βούλῃ, οὐδὲ τῇ πόλει, ἀλλὰ δικαιοσύνην καὶ σωφροσύνην. φαίνεται. δικαίωσ μὲν γὰρ πράττοντεσ καὶ σωφρόνωσ σύ τε καὶ ἡ πόλισ θεοφιλῶσ πράξετε.

εἰκόσ γε. καὶ ὅπερ γε ἐν τοῖσ πρόσθεν ἐλέγομεν, εἰσ τὸ θεῖον καὶ λαμπρὸν ὁρῶντεσ πράξετε. φαίνεται. ἀλλὰ μὴν ἐνταῦθά γε βλέποντεσ ὑμᾶσ τε αὐτοὺσ καὶ τὰ ὑμέτερα ἀγαθὰ κατόψεσθε καὶ γνώσεσθε. ναί. οὐκοῦν ὀρθῶσ τε καὶ εὖ πράξετε; ναί. ἀλλὰ μὴν οὕτω γε πράττοντασ ὑμᾶσ ἐθέλω ἐγγυήσασθαι ἦ μὴν εὐδαιμονήσειν.

ἀσφαλὴσ γὰρ εἶ ἐγγυητήσ. ἀδίκωσ δέ γε πράττοντεσ, εἰσ τὸ ἄθεον καὶ σκοτεινὸν βλέποντεσ, ὡσ τὰ εἰκότα, ὅμοια τούτοισ πράξετε ἀγνοοῦντεσ ὑμᾶσ αὐτούσ. ἐοίκεν. ὡῖ γὰρ <ἄν>, ὦ φίλε Ἀλκιβιάδη, ἐξουσία μὲν ᾖ ποιεῖν ὃ βούλεται, νοῦν δὲ μὴ ἔχῃ, τί τὸ εἰκὸσ συμβαίνειν, ἰδιώτῃ ἢ καὶ πόλει; οἱο͂ν νοσοῦντι ἐξουσίασ οὔσησ δρᾶν ὃ βούλεται, νοῦν ἰατρικὸν μὴ ἔχοντι, τυραννοῦντι δὲ ὡσ μηδὲν ἐπιπλήττοι τισ αὐτῷ, τί τὸ συμβησόμενον; ἆρ’ οὐχ, ὡσ τὸ εἰκόσ, διαφθαρῆναι τὸ σῶμα;

ἀληθῆ λέγεισ. τί δ’ ἐν νηί, εἴ τῳ ἐξουσία εἰή ποιεῖν ὃ δοκεῖ, νοῦ τε καὶ ἀρετῆσ κυβερνητικῆσ ἐστερημένῳ, καθορᾷσ ἃ ἂν συμβαίη αὐτῷ τε καὶ τοῖσ συνναύταισ; ἔγωγε, ὅτι γε ἀπόλοιντο πάντεσ ἄν. οὐκοῦν ὡσαύτωσ ἐν πόλει τε καὶ πάσαισ ἀρχαῖσ καὶ ἐξουσίαισ ἀπολειπομέναισ ἀρετῆσ ἕπεται τὸ κακῶσ πράττειν; ἀνάγκη.

οὐκ ἄρα τυραννίδα χρή, ὦ ἄριστε Ἀλκιβιάδη, παρασκευάζεσθαι οὔθ’ αὑτῷ οὔτε τῇ πόλει, εἰ μέλλετε εὐδαιμονεῖν, ἀλλ’ ἀρετήν. ἀληθῆ λέγεισ. πρὶν δέ γε ἀρετὴν ἔχειν, τὸ ἄρχεσθαι ἄμεινον ὑπὸ τοῦ βελτίονοσ ἢ τὸ ἄρχειν ἀνδρί, οὐ μόνον παιδί. φαίνεται. οὐκοῦν τό γ’ ἄμεινον καὶ κάλλιον; ναί. τὸ δὲ κάλλιον πρεπωδέστερον; πῶσ δ’ οὔ;

πρέπει ἄρα τῷ κακῷ δουλεύειν· ἄμεινον γάρ. ναί. δουλοπρεπὲσ ἄρ’ ἡ κακία. φαίνεται. ἐλευθεροπρεπὲσ δὲ ἡ ἀρετή. ναί. οὐκοῦν φεύγειν χρή, ὦ ἑταῖρε, τὴν δουλοπρέπειαν; μάλιστά γε, ὦ Σώκρατεσ. αἰσθάνῃ δὲ νῦν πῶσ ἔχεισ; ἐλευθεροπρεπῶσ ἢ οὔ; δοκῶ μοι καὶ μάλα σφόδρα αἰσθάνεσθαι. οἶσθ’ οὖν πῶσ ἀποφεύξῃ τοῦτο τὸ περὶ σὲ νῦν; ἵνα μὴ ὀνομάζωμεν αὐτὸ ἐπὶ καλῷ ἀνδρί, ἔγωγε. πῶσ;

ἐὰν βούλῃ σύ, ὦ Σώκρατεσ. οὐ καλῶσ λέγεισ, ὦ Ἀλκιβιάδη. ἀλλὰ πῶσ χρὴ λέγειν; ὅτι ἐὰν θεὸσ ἐθέλῃ. λέγω δή. καὶ πρὸσ τούτοισ μέντοι τόδε λέγω, ὅτι κινδυνεύσομεν μεταβαλεῖν τὸ σχῆμα, ὦ Σώκρατεσ, τὸ μὲν σὸν ἐγώ, σὺ δὲ τοὐμόν· οὐ γὰρ ἔστιν ὅπωσ οὐ παιδαγωγήσω σε ἀπὸ τῆσδε τῆσ ἡμέρασ, σὺ δ’ ὑπ’ ἐμοῦ παιδαγωγήσῃ. ὦ γενναῖε, πελαργοῦ ἄρα ὁ ἐμὸσ ἔρωσ οὐδὲν διοίσει, εἰ παρὰ σοὶ ἐννεοττεύσασ ἔρωτα ὑπόπτερον ὑπὸ τούτου πάλιν θεραπεύσεται.

ἀλλὰ οὕτωσ ἔχει, καὶ ἄρξομαί γε ἐντεῦθεν τῆσ δικαιοσύνησ ἐπιμέλεσθαι. βουλοίμην ἄν σε καὶ διατελέσαι· ὀρρωδῶ δέ, οὔ τι τῇ σῇ φύσει ἀπιστῶν, ἀλλὰ τὴν τῆσ πόλεωσ ὁρῶν ῥώμην, μὴ ἐμοῦ τε καὶ σοῦ κρατήσῃ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION