Lucian, Prometheus es in verbis

(루키아노스, Prometheus es in verbis)

ὁ μὲν Καύκασοσ, ὦ Ἥφαιστε, οὗτοσ, ω τὸν ἄθλιον τουτονὶ Τιτᾶνα προσηλῶσθαι δεήσει· περισκοπῶμεν δὲ ἤδη κρημνόν τινα ἐπιτήδειον, εἴ που τῆσ χιόνοσ τι γυμνόν ἐστιν, ὡσ βεβαιότερον καταπαγείη τὰ δεσμὰ καὶ οὗτοσ ἅπασι περιφανὴσ εἰή κρεμάμενοσ. περισκοπῶμεν, ὦ Ἑρμῆ· οὔτε γὰρ ταπεινὸν καὶ πρόσγειον ἐσταυρῶσθαι χρή, ὡσ μὴ ἐπαμύνοιεν αὐτῷ τὰ πλάσματα αὐτοῦ οἱ ἄνθρωποι, οὔτε μὴν κατὰ τὸ ἄκρον, ‐ ἀφανὴσ γὰρ ἂν εἰή τοῖσ κάτω ‐ ἀλλ’ εἰ δοκεῖ κατὰ μέσον ἐνταῦθά που ὑπὲρ τῆσ φάραγγοσ ἀνεσταυρώσθω ἐκπετασθεὶσ τὼ χεῖρε ἀπὸ τουτουὶ τοῦ κρημνοῦ πρὸσ τὸν ἐναντίον. εὖ λέγεισ· ἀπόξυροί τε γὰρ αἱ πέτραι καὶ ἀπρόσβατοι πανταχόθεν, ἠρέμα ἐπινενευκυῖαι, καὶ τῷ ποδὶ στενὴν ταύτην ὁ κρημνὸσ ἔχει τὴν ἐπίβασιν, ὡσ ἀκροποδητὶ μόλισ ἑστάναι, καὶ ὅλωσ ἐπικαιρότατοσ ἂν ὁ σταυρὸσ γένοιτο. μὴ μέλλε οὖν, ὦ Προμηθεῦ, ἀλλ’ ἀνάβαινε καὶ πάρεχε σεαυτὸν καταπαγησόμενον πρὸσ τὸ ὄροσ. ἀλλὰ κἂν ὑμεῖσ γε, ὦ Ἥφαιστε καὶ Ἑρμῆ, κατελεησατέ με παρὰ τὴν ἀξίαν δυστυχοῦντα.

τοῦτο φήσ, ὦ Προμηθεῦ, ἀντὶ σοῦ ἀνασκολοπισθῆναι ^ αὐτίκα μάλα παρακούσαντασ τοῦ ἐπιτάγματοσ· ἢ οὐχ ἱκανὸσ εἶναί σοι δοκεῖ ὁ Καύκασοσ καὶ ἄλλουσ χωρῆσαι δύο προσπατταλευθέντασ; ἀλλ’ ὄρεγε τὴν δεξιάν· σὺ δέ, ὦ Ἥφαιστε, κατάκλειε καὶ προσήλου καὶ τὴν σφῦραν ἐρρωμένωσ κατάφερε. δὸσ καὶ τὴν ἑτέραν κατειλήφθω εὖ μάλα καὶ αὕτη εὖ ἔχει. καταπτήσεται δὲ ἤδη καὶ ὁ ἀετὸσ ἀποκερῶν τὸ ἧπαρ, ὡσ πάντα ἔχοισ ἀντὶ τῆσ καλῆσ καὶ εὐμηχάνου πλαστικῆσ. ὦ Κρόνε καὶ Ιἀπετὲ καὶ σὺ ὦ μῆτερ, οἱᾶ πέπονθα ὁ κακοδαίμων οὐδὲν δεινὸν εἰργασμένοσ.

"καλύψασ ἄργετι δημῷ ; μέμνημαι γὰρ Ἡσιόδου νὴ Δί’ οὕτωσ εἰπόντοσ· ἔπειτα δὲ τοὺσ ἀνθρώπουσ ἀνέπλασασ, πανουργότατα ζῷα, καὶ μάλιστά γε τὰσ γυναῖκασ· ἐπὶ πᾶσι δὲ τὸ τιμιώτατον κτῆμα τῶν θεῶν τὸ πῦρ κλέψασ, καὶ τοῦτο ἔδωκασ τοῖσ ἀνθρώποισ; τοσαῦτα δεινὰ εἰργασμένοσ φὴσ μηδὲν ἀδικήσασ δεδέσθαι; ὃσ τὰ τοιαῦτά μοι προφέρεισ, ἐφ’ οἷσ ἔγωγε τῆσ ἐν πρυτανείῳ σιτήσεωσ, εἰ τὰ δίκαια ἐγίγνετο, ἐτιμησάμην ἂν ἐμαυτῷ.

εἰ γοῦν σχολή σοι, ἡδέωσ ἂν καὶ δικαιολογησαίμην ὑπὲρ τῶν ἐγκλημάτων, ὡσ δείξαιμι ἄδικα ἐγνωκότα περὶ ἡμῶν τὸν Δία· σὺ δὲ ‐ στωμύλοσ γὰρ εἶ καὶ δικανικὸσ ‐ ἀπολόγησαι ὑπὲρ αὐτοῦ ὡσ δικαίαν τὴν ψῆφον ἔθετο, ἀνεσταυρῶσθαί με πλησίον τῶν Κασπίων τούτων πυλῶν ἐπὶ τοῦ Καυκάσου, οἴκτιστον θέαμα πᾶσι Σκύθαισ. ἑώλον μέν, ὦ Προμηθεῦ, τὴν ἔφεσιν ἀγωνιῇ καὶ ἐσ οὐδὲν δέον ὅμωσ δ’ οὖν λέγε· καὶ γὰρ ἄλλωσ περιμένειν ἀναγκαῖον, ἔστ’ ἂν ὁ ἀετὸσ καταπτῇ ἐπιμελησόμενόσ σου τοῦ ἥπατοσ. τὴν ἐν τῷ μέσῳ δὴ ταύτην σχολὴν καλῶσ ἂν ἔχον εἰή ^ εἰσ ἀκρόασιν καταχρήσασθαι σοφιστικήν, οἱο͂σ εἶ σὺ πανουργότατοσ ἐν τοῖσ λόγοισ. πρότεροσ οὖν, ὦ Ἑρμῆ, λέγε, καὶ ὅπωσ μου ὡσ δεινότατα κατηγορήσῃσ μηδὲ καθυφῇσ τι τῶν δικαίων τοῦ πατρόσ.

πλὴν ἀλλ’ εἰ καὶ τοῦτο, ὦ Μαίασ παῖ, ὑφίστασαι, καιρὸσ ἤδη περαίνειν τὴν κατηγορίαν, , πάνυ γοῦν, ὦ Προμηθεῦ, μακρῶν δεῖ λόγων καὶ ἱκανῆσ τινοσ παρασκευῆσ ἐπὶ τὰ σοὶ πεπραγμένα, οὐχὶ δὲ ἀπόχρη μόνα τὰ κεφάλαια εἰπεῖν τῶν ἀδικημάτων, ὅτι ἐπιτραπέν σοι μοιρᾶσαι τὰ κρέα σαυτῷ μὲν τὰ κάλλιστα ἐφύλαττεσ, ἐξηπάτασ δὲ τὸν βασιλέα, καὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ ἀνέπλασασ, οὐδὲν δέον, καὶ τὸ πῦρ κλέψασ παρ’ ἡμῶν ἐκόμισασ ἐσ αὐτούσ· σὲ δέ, ὦ Ἥφαιστε, δικαστὴν ποιοῦμαι ἔγωγε. μὰ Δί’, ἀλλὰ κατήγορον ἀντὶ δικαστοῦ ἴσθι με ἕξων, ὃσ τὸ πῦρ ὑφελόμενοσ ψυχράν μοι τὴν κάμινον ἀπολέλοιπασ. οὐκοῦν διελόμενοι τὴν κατηγορίαν, σὺ μὲν περὶ τῆσ κλοπῆσ ἤδη σύνειρε, ὁ Ἑρμῆσ δὲ τὴν κρεανομίαν καὶ τὴν ἀνθρωποποιίαν αἰτιάσεται· ἄμφω δὲ τεχνῖται καὶ εἰπεῖν δεινοὶ ἐοίκατε εἶναι. ὁ Ἑρμῆσ καὶ ὑπὲρ ἐμοῦ ἐρεῖ· ἐγὼ γὰρ οὐ πρὸσ λόγοισ τοῖσ δικανικοῖσ εἰμι, ἀλλ’ ἀμφὶ τὴν κάμινον ἔχω τὰ πολλά· ὁ δὲ ῥήτωρ τέ ἐστι καὶ τῶν τοιούτων οὐ παρέργωσ μεμέληκεν αὐτῷ. ἐγὼ μὲν οὐκ ἄν ποτε ᾤμην καὶ περὶ τῆσ κλοπῆσ τὸν Ἑρμῆν ἐθελῆσαι ἂν εἰπεῖν οὐδὲ ὀνειδιεῖν μοι τὸ τοιοῦτον ὁμοτέχνῳ ὄντι. καί μοι δοκεῖσ, ὦ βέλτιστε, μὴ συνιέναι ἐπὶ τοῖσ τηλικούτοισ πάνυ φιλανθρώπου τοῦ Διὸσ πεπειραμένοσ.

εἰ μὲν οὖν ἔξαρνοσ εἶ μὴ εἰργάσθαι αὐτά, δεήσει καὶ διελέγχειν καὶ ῥῆσίν τινα μακρὰν ἀποτείνειν καὶ πειρᾶσθαι ὡσ ἔνι μάλιστα ἐμφανίζειν τὴν ἀλήθειαν εἰ δὲ φὴσ τοιαύτην πεποιῆσθαι τὴν νομὴν τῶν κρεῶν καὶ τὰ περὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ καινουργῆσαι καὶ τὸ πῦρ κεκλοφέναι, ἱκανῶσ κατηγόρηταί μοι, καὶ μακρότερα οὐκ ἂν εἴποιμι· λῆροσ γὰρ ἄλλωσ τὸ τοιοῦτον. εἰ μὲν καὶ ταῦτα λῆρόσ ἐστιν ἃ εἴρηκασ, εἰσόμεθα μικρὸν ὕστερον ἐγὼ δέ, ἐπείπερ ἱκανὰ φὴσ εἶναι τὰ κατηγορημένα, πειράσομαι ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ διαλύσασθαι τὰ ἐγκλήματα.

καὶ πρῶτόν γε ἄκουσον τὰ περὶ τῶν κρεῶν. καίτοι, νὴ τὸν Οὐρανόν, καὶ νῦν λέγων αὐτὰ αἰσχύνομαι ὑπὲρ τοῦ Διόσ, εἰ οὕτω μικρολόγοσ καὶ μεμψίμοιρόσ ἐστιν, ὡσ διότι μικρὸν. ὀστοῦν ἐν τῇ μερίδι εὑρ͂ε, ἀνασκολοπισθησόμενον πέμπειν παλαιὸν οὕτω θεόν, μήτε τῆσ συμμαχίασ μνημονεύσαντα μήτε αὖ τὸ τῆσ ὀργῆσ κεφάλαιον ἡλίκον ἐστὶν ἐννοήσαντα καὶ ὡσ μειρακίον τὸ τοιοῦτον, ὀργίζεσθαι καὶ ἀγανακτεῖν εἰ μὴ τὸ μεῖζον αὐτὸσ λήψεται. καίτοι τάσ γε ἀπάτασ, ὦ Ἑρμῆ, τὰσ τοιαύτασ συμποτικὰσ οὔσασ οὐ χρή, οἶμαι, ἀπομνημονεύειν, ἀλλ’ εἰ καί τι ἡμάρτηται μεταξὺ εὐωχουμένων, παιδιὰν ἡγεῖσθαι καὶ αὐτοῦ ἐν τῷ συμποσίῳ καταλιπεῖν τὴν ὀργὴν ἐσ δὲ τὴν αὔριον ταμιεύεσθαι τὸ μῖσοσ καὶ μνησικακεῖν καὶ ἑώλόν τινα μῆνιν διαφυλάττειν, ἄπαγε, οὔτε θεοῖσ πρέπον οὔτε ἄλλωσ βασιλικὸν ἢν γοῦν ἀφέλῃ τισ τῶν συμποσίων τὰσ κομψείασ ταύτασ, ἀπάτην καὶ σκώμματα καὶ τὸ διασιλλαίνειν καὶ ἐπιγελᾶν, τὸ καταλειπόμενόν ἐστι μέθη καὶ κόροσ καὶ σιωπή, σκυθρωπὰ καὶ ἀτερπῆ πράγματα καὶ ἥκιστα συμποσίῳ πρέποντα.

ὥστε ἔγωγε οὐδὲ μνημονεύσειν εἰσ τὴν ὑστεραίαν ἔτι ᾤμην τούτων τὸν Δία, οὐχ ὅπωσ τηλικαῦτα ἐπ’ αὐτοῖσ ἀγανακτήσειν καὶ πάνδεινα ἡγήσεσθαι πεπονθέναι, εἰ διανέμων τισ κρέα παιδιάν τινα ἔπαιζε πειρώμενοσ εἰ διαγνώσεται τὸ βέλτιον ὁ αἱρούμενοσ. τίθει δ’ ὅμωσ, ὦ Ἑρμῆ, τὸ χαλεπώτερον, μὴ τὴν ἐλάττω μοῖραν ἀπονενεμηκέναι τῷ Διί, τὴν δ’ ὅλην ὑφῃρῆσθαι·

τί οὖν; διὰ τοῦτο ἐχρῆν, τὸ τοῦ λόγου, τῇ γῇ τὸν οὐρανὸν ἀναμεμῖχθαι καὶ δεσμὰ καὶ σταυροὺσ καὶ Καύκασον ὅλον ἐπινοεῖν καὶ ἀετοὺσ καταπέμπειν καὶ τὸ ἧπαρ ἐκκολάπτειν; ὁρ́α γὰρ μὴ πολλήν τινα ταῦτα κατηγορῇ τοῦ ἀγανακτοῦντοσ αὐτοῦ μικροψυχίαν καὶ ἀγένειαν τῆσ γνώμησ καὶ πρὸσ ὀργὴν εὐχέρειαν. ἢ τί γάρ ἂν ἐποίησεν οὗτοσ ὅλον βοῦν ἀπολέσασ, εἰ κρεῶν ὀλίγων ἕνεκα τηλικαῦτα ἐργάζεται; καίτοι πόσῳ οἱ ἄνθρωποι εὐγνωμονέστερον διάκεινται πρὸσ τὰ τοιαῦτα, οὓσ εἰκὸσ ἦν καὶ τὰ ἐσ τὴν ὀργὴν ὀξυτέρουσ εἶναι τῶν θεῶν;

ἀλλ’ ὅμωσ ἐκείνων οὐκ ἔστιν ὅστισ τῷ μαγείρῳ σταυροῦ ἂν τιμήσαιτο, εἰ τὰ κρέα ἕψων καθεὶσ τὸν δάκτυλον τοῦ ζωμοῦ τι περιελιχμήσατο ἢ ὀπτωμένων ἀποσπάσασ τι κατεβρόχθισεν, ἀλλὰ συγγνώμην ἀπονέμουσιν αὐτοῖσ· εἰ δὲ καὶ πάνυ ὀργισθεῖεν, ἢ κονδύλουσ ἐνέτριψαν ἢ κατὰ κόρρησ ἐπάταξαν, ἀνεσκολοπίσθη δὲ οὐδεὶσ παρ’ αὐτοῖσ τῶν τηλικούτων ἕνεκα. καὶ περὶ μὲν τῶν κρεῶν τοσαῦτα, αἰσχρὰ μὲν κἀμοὶ ἀπολογεῖσθαι, πολὺ δὲ αἰσχίω κατηγορεῖν ἐκείνῳ. περὶ δὲ τῆσ πλαστικῆσ καὶ ὅτι τοὺσ ἀνθρώπουσ ἐποίησα, καιρὸσ ἤδη λέγειν. τοῦτο δέ, ὦ Ἑρμῆ, διττὴν ἔχον τὴν κατηγορίαν, οὐκ οἶδα καθ’ ὁπότερον αἰτιᾶσθέ μου, πότερα ὡσ οὐδὲ ὅλωσ ἐχρῆν τοὺσ ἀνθρώπουσ γεγονέναι, ἀλλ’ ἄμεινον ἦν ἀτρεμεῖν αὐτοὺσ γῆν ἄλλωσ ὄντασ, ἢ ὡσ πεπλάσθαι μὲν ἐχρῆν, ἄλλον δέ τινα καὶ μὴ τοῦτον διεσχηματίσθαι τὸν τρόπον;

ἐγὼ δὲ ὅμωσ ὑπὲρ ἀμφοῖν ἐρῶ· καὶ πρῶτόν γε, ὡσ οὐδεμία τοῖσ θεοῖσ ἀπὸ τούτου βλάβη γεγένηται, τῶν ἀνθρώπων ἐσ τὸν βίον παραχθέντων, πειράσομαι δεικνύειν· ἔπειτα δέ, ὡσ καὶ συμφέροντα καὶ ἀμείνω ταῦτα αὐτοῖσ παρὰ πολὺ ἢ εἰ ἐρήμην καὶ ἀπάνθρωπον συνέβαινε τὴν γῆν μένειν. ἦν τοίνυν πάλαι ‐ ῥᾷον γὰρ οὕτω δῆλον ἂν γένοιτο, εἴ τι ἠδίκηκα ἐγὼ μετακοσμήσασ καὶ νεωτερίσασ τὰ περὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ ‐ ἦν οὖν τὸ θεῖον μόνον καὶ τὸ ἐπουράνιον γένοσ, ἡ γῆ δὲ ἄγριόν τι χρῆμα καὶ ἄμορφον, ὕλαισ ἅπασα καὶ ταύταισ ἀνημέροισ λάσιοσ, οὔτε δὲ βωμοὶ θεῶν ἢ νέωσ, ‐ πόθεν γάρ ^ ;

‐ ἢ ξόανα ^ ἤ τι ἄλλο τοιοῦτον, οἱᾶ πολλὰ νῦν ἁπανταχόθι φαίνεται μετὰ πάσησ ἐπιμελείασ τιμώμενα· ἐγὼ δὲ ‐ ἀεὶ γάρ τι προβουλεύω ἐσ τὸ κοινὸν καὶ σκοπῶ ὅπωσ αὐξηθήσεται μὲν τὰ τῶν θεῶν, ἐπιδώσει δὲ καὶ τἆλλα πάντα ἐσ κόσμον καὶ κάλλοσ ‐ ἐνενόησα ὡσ ἄμεινον εἰή ὀλίγον ὅσον τοῦ πηλοῦ λαβόντα ζῷά τινα συστήσασθαι καὶ ἀναπλάσαι τὰσ μορφὰσ μὲν ἡμῖν αὐτοῖσ προσεοικότα· καὶ γὰρ ἐνδεῖν τι ᾤμην τῷ θείῳ, μὴ ὄντοσ τοῦ ἐναντίου αὐτῷ καὶ πρὸσ ὃ ἔμελλεν ἡ ἐξέτασισ γιγνομένη εὐδαιμονέστερον ἀποφαίνειν αὐτό· θνητὸν μέντοι εἶναι τοῦτο, εὐμηχανώτατον δ’ ἄλλωσ καὶ συνετώτατον καὶ τοῦ βελτίονοσ αἰσθανόμενον. καὶ διαμαλάξασ ἀνέπλασα τοὺσ ἀνθρώπουσ, ἔτι καὶ τὴν Ἀθηνᾶν παρακαλέσασ συνεπιλαβέσθαι μοι τοῦ ἔργου.

ταῦτά ἐστιν ἃ μεγάλα ἐγὼ τοὺσ θεοὺσ ἠδίκηκα. καὶ τὸ ζημίωμα ὁρᾷσ ἡλίκον, εἰ ἐκ πηλοῦ ζῷα ἐποίησα καὶ τὸ τέωσ ἀκίνητον εἰσ κίνησιν ἤγαγον· καί, ὡσ ἐοίκε, τὸ ἀπ’ ἐκείνου ἧττον θεοὶ εἰσιν οἱ θεοί, διότι καὶ ἐπὶ γῆσ τινα θνητὰ ζῷα γεγένηται· οὕτω γὰρ δὴ καὶ ἀγανακτεῖ νῦν ὁ Ζεὺσ ὥσπερ ἐλαττουμένων τῶν θεῶν ἐκ τῆσ τῶν ἀνθρώπων γενέσεωσ, εἰ μὴ ἄρα τοῦτο δέδιε, μὴ καὶ οὗτοι ἐπανάστασιν ^ ἐπ’ αὐτὸν βουλεύσωσι καὶ πόλεμον ἐξενέγκωσι πρὸσ τοὺσ θεοὺσ ὥσπερ οἱ Γίγαντεσ. ἀλλ’ ὅτι μὲν δὴ οὐδὲν ἠδίκησθε, ὦ Ἑρμῆ, πρὸσ ἐμοῦ καὶ τῶν ἔργων τῶν ἐμῶν, δῆλον ἢ σὺ δεῖξον κἂν ἕν τι μικρότατον, κἀγὼ σιωπήσομαι καὶ δίκαια ἔσομαι πεπονθὼσ πρὸσ ὑμῶν. ὅτι δὲ καὶ χρήσιμα ταῦτα γεγένηται τοῖσ θεοῖσ, οὕτωσ ἂν μάθοισ, εἰ ἐπιβλέψειασ ἅπασαν τὴν γῆν οὐκέτ’ αὐχμηρὰν καὶ ἀκαλλῆ οὖσαν, ἀλλὰ πόλεσι καὶ γεωργίαισ καὶ φυτοῖσ ἡμέροισ διακεκοσμημένην καὶ τὴν θάλατταν πλεομένην καὶ τὰσ νήσουσ κατοικουμένασ, ἁπανταχοῦ δὲ βωμοὺσ καὶ θυσίασ καὶ ναοὺσ καὶ πανηγύρεισ· μεσταὶ δὲ Διὸσ πᾶσαι μὲν ἀγυιαί, πᾶσαι δ’ ἀνθρώπων ἀγοραί.

καὶ γὰρ εἰ μὲν ἐμαυτῷ μόνῳ κτῆμα τοῦτο ἐπλασάμην, ἐπλεονέκτουν ἂν ἴσωσ, νυνὶ δὲ εἰσ τὸ κοινὸν φέρων κατέθηκα ὑμῖν αὐτοῖσ· μᾶλλον δὲ Διὸσ μὲν καὶ Ἀπόλλωνοσ καὶ Ἥρασ καὶ σοῦ δέ, ὦ Ἑρμῆ, νεὼσ ἰδεῖν ἁπανταχοῦ ἐστι, Προμηθέωσ δὲ οὐδαμοῦ. ὁρᾷσ ὅπωσ τὰ ἐμαυτοῦ μόνα σκοπῶ, τὰ κοινὰ δὲ καταπροδίδωμι καὶ ἐλάττω ποιῶ; ἔτι δέ μοι, ὦ Ἑρμῆ, καὶ τόδε ἐννόησον, εἴ τι σοι δοκεῖ ἀγαθὸν ἀμάρτυρον, οἱο͂ν κτῆμα ἢ ποίημα ὃ μηδεὶσ ὄψεται μηδὲ ἐπαινέσεται, ὁμοίωσ ἡδὺ καὶ τερπνὸν ἔσεσθαι τῷ ἔχοντι.

πρὸσ δὴ τί τοῦτ’ ἔφην; ὅτι μὴ γενομένων τῶν ἀνθρώπων ἀμάρτυρον συνέβαινε τὸ κάλλοσ εἶναι τῶν ὅλων, καὶ πλοῦτόν τινα πλουτήσειν ἐμέλλομεν οὔτε ὑπ’ ἄλλου τινὸσ θαυμασθησόμενον αὔτε ἡμῖν αὐτοῖσ ὁμοίωσ τίμιον οὐδὲ γὰρ ἂν εἴχομεν πρὸσ ὅ τι ἔλαττον παραθεωρῶμεν αὐτόν, οὐδ’ ἂν συνίεμεν ἡλίκα εὐδαιμονοῦμεν οὐχ ὁρῶντεσ ἀμοίρουσ τῶν ἡμετέρων τινάσ· οὕτω γὰρ δὴ καὶ τό μέγα δόξειεν ἄν μέγα, εἰ τῷ μικρῷ παραμετροῖτο. ὑμεῖσ δέ, τιμᾶν ἐπὶ τῷ πολιτεύματι τούτῳ δέον, ἀνεσταυρώκατέ με καὶ ταύτην μοι τὴν ἀμοιβὴν ἀποδεδώκατε τοῦ βουλεύματοσ. ἀλλὰ κακοῦργοί τινεσ, φήσ, ἐν αὐτοῖσ καὶ ;

ἠργοῦμεν ἂν καὶ τὸ νέκταρ ἐπίνομεν καὶ τῆσ ἀμβροσίασ ἐνεφορούμεθα οὐδὲν ποιοῦντεσ. μοιχεύουσι καὶ πολεμοῦσι καὶ ἀδελφὰσ γαμοῦσι καὶ πατράσιν ἐπιβουλεύουσι. παρ’ ἡμῖν γὰρ οὐχὶ πολλὴ τούτων ἀφθονία; καὶ οὐ δήπου διὰ τοῦτο αἰτιάσαιτ’ ἄν τισ τὸν Οὐρανὸν καὶ τὴν Γῆν, ὅτι ἡμᾶσ συνεστήσαντο. ἔτι καὶ τοῦτο ἴσωσ φαίησ ἄν, ὅτι ἀνάγκη πολλὰ ἡμᾶσ ἔχειν πράγματα ἐπιμελουμένουσ αὐτῶν. οὐκοῦν διά γε τοῦτο καὶ ὁ νομεὺσ ἀχθέσθω ἐπὶ τῷ ἔχειν τὴν ἀγέλην, διότι ἀναγκαῖον αὐτῷ ἐπιμελεῖσθαι αὐτῆσ. καίτοι τό γε ἐργῶδεσ τοῦτο καὶ ἡδύ· ἄλλωσ καὶ ἡ φροντὶσ οὐκ ἀτερπὴσ ἔχουσά τινα διατριβήν. ἢ τί γὰρ ἂν ἐπράττομεν οὐκ ἔχοντεσ ὧν προνοοῦμεν τούτων; ὃ δὲ μάλιστά με πνίγει τοῦτ’ ἐστίν, ὅτι μεμφόμενοι τὴν ἀνθρωποποιίαν καὶ μάλιστά γε τὰσ γυναῖκασ ὅμωσ ἐρᾶτε αὐτῶν καὶ οὐ διαλείπετε κατιόντεσ, ἄρτι μὲν ταῦροι,γεχνοἄρτι δὲ σάτυροι καὶ κύκνοι γενόμενοι, καὶ θεοὺσ ἐξ αὐτῶν ποιεῖσθαι ἀξιοῦτε.

ἀλλ’ ἐχρῆν μέν, ἴσωσ φήσεισ, ἀναπεπλάσθαι τοὺσ ἀνθρώπουσ, ἄλλον δέ τινα τρόπον, ἀλλὰ μὴ ἡμῖν ἐοικότασ· καὶ τί ἂν ἄλλο παράδειγμα τούτου ἄμεινον προεστησάμην, ὃ πάντωσ καλὸν ἠπιστάμην; ἢ ἀσύνετον καὶ θηριῶδεσ ἔδει καὶ ἄγριον ἀπεργάσασθαι τὸ ζῷον; καὶ πῶσ ἂν ἢ θεοῖσ ἔθυσαν ἢ τὰσ ἄλλασ ὑμῖν τιμὰσ ἀπένειμαν οὐχὶ τοιοῦτοι γενόμενοι; "μετ’ ἀμύμονασ Αἰθιοπῆασ· τὸν δὲ τῶν τιμῶν ὑμῖν καὶ τῶν θυσιῶν αἴτιον ἀνεσταυρώκατε. περὶ μὲν οὖν τῶν ἀνθρώπων καὶ ταῦτα ἱκανά. ἤδη δὲ καὶ ἐπὶ τὸ πῦρ, εἰ δοκεῖ, μέτειμι καὶ τὴν ἐπονείδιστον ταύτην κλοπήν.

καὶ πρὸσ θεῶν τοῦτό μοι ἀπόκριναι μηδὲν ὀκνήσασ· ἔσθ’ ὅ τι ἡμεῖσ τοῦ πυρὸσ ἀπολωλέκαμεν, ἐξ οὗ καὶ παρ’ ἀνθρώποισ ἐστίν; οὐκ ἂν εἴποισ. αὕτη γάρ, οἶμαι, φύσισ τουτουὶ τοῦ κτήματοσ, οὐδέν τι ἔλαττον γίγνεται, εἰ καί τισ ἄλλοσ αὐτοῦ μεταλάβοι· οὐ γὰρ ἀποσβέννυται ἐναυσαμένου τινόσ· φθόνοσ δὲ δὴ ἄντικρυσ τὸ τοιοῦτο, ἀφ’ ὧν μηδὲν ὑμεῖσ ἠδίκησθε, τούτων κωλύειν μεταδιδόναι τοῖσ δεομένοισ. καὶ ἔξω φθόνου παντὸσ ἑστάναι· ὅπου γε καὶ εἰ τὸ πᾶν τοῦτο πῦρ ὑφελόμενοσ κατεκόμισα ἐσ τὴν γῆν μηδ’ ὅλωσ τι αὐτοῦ καταλιπών, οὐ μεγάλα ὑμᾶσ ἠδίκουν οὐδὲν γὰρ ὑμεῖσ δεῖσθε αὐτοῦ μήτε ῥιγοῦντεσ μήτε ἕψοντεσ τὴν ἀμβροσίαν μήτε φωτὸσ ἐπιτεχνητοῦ δεόμενοι. οἱ δὲ ἄνθρωποι καὶ εἰσ τὰ ἄλλα μὲν ἀναγκαίῳ χρῶνται τῷ πυρί, μάλιστα δὲ ἐσ τὰσ θυσίασ, ὅπωσ ἔχοιεν κνισᾶν τὰσ ἀγυιὰσ καὶ τοῦ λιβανωτοῦ θυμιᾶν καὶ τὰ μηρία καίειν ἐπὶ τῶν βωμῶν.

"ἑλισσομένη περὶ καπνῷ. ἐναντιωτάτη τοίνυν ἡ μέμψισ αὕτη ἂν γένοιτο τῇ ὑμετέρᾳ ἐπιθυμίᾳ. θαυμάζω δὲ ὅπωσ οὐχὶ καὶ τὸν ἥλιον κεκωλύκατε καταλάμπειν αὐτούσ· καίτοι πῦρ καὶ οὗτόσ ἐστι πολὺ θειότερὸν τε καὶ πυρωδέστερον. ἢ κἀκεῖνον αἰτιᾶσθε ὡσ σπαθῶντα ὑμῶν τὸ κτῆμα; εἴρηκα. σφὼ δέ, ὦ Ἑρμῆ καὶ Ἥφαιστε, εἴ τι μὴ καλῶσ εἰρῆσθαι δοκεῖ, διευθύνετε καὶ ἐξελέγχετε,^ κἀγὼ αὖθισ ἀπολογήσομαι. οὐ ῥᾴδιον, ὦ Προμηθεῦ, πρὸσ οὕτω γενναῖον σοφιστὴν ἁμιλλᾶσθαι·

πλὴν ἀλλὰ ὤνησο, διότι μὴ καὶ ὁ Ζεὺσ ταῦτα ἐπήκουσέ σου· εὖ γὰρ οἶδα, ἑκκαίδεκα ^ γῦπασ ἂν ἐπέστησέ σοι τὰ ἔγκατα ἐξαιρήσοντασ· οὕτω δεινῶσ αὐτοῦ κατηγόρηκασ ἀπολογεῖσθαι δοκῶν. ἐκεῖνο δέ γε θαυμάζω, ὅπωσ μάντισ ὢν οὐ προεγίγνωσκεσ ἐπὶ τούτοισ κολασθησόμενοσ. ἠπιστάμην, ὦ Ἑρμῆ, καὶ ταῦτα μὲν καὶ ὅτι ἀπολυθήσομαι αὖθισ οἶδα, καὶ ἤδη γέ τισ ἐκ Θηβῶν ἀφίξεται σὸσ ἀδελφὸσ οὐκ εἰσ μακρὰν κατατοξεύσων ὃν φὴσ ἐπιπτήσεσθαί μοι τὸν ἀετόν. εἰ γὰρ γένοιτο, ὦ Προμηθεῦ, ταῦτα καὶ ἐπίδοιμὶ σε λελυμένον, κοινῇ σὺν ἡμῖν εὐωχούμενον, οὐ μέντοι καὶ κρεανομοῦντά γε. θάρρει·

καὶ συνευωχήσομαι ὑμῖν καὶ ὁ Ζεὺσ λύσει με οὐκ ἀντὶ μικρᾶσ εὐεργεσίασ. τίνοσ ταύτησ; μὴ γὰρ ὀκνήσῃσ εἰπεῖν. οἶσθα, ὦ Ἑρμῆ, τὴν Θέτιν; ἀλλ’ οὐ χρὴ λέγειν φυλάττειν γὰρ ἄμεινον τὸ ἀπόρρητον, ὡσ μισθὸσ εἰή καὶ λύτρα μοι ἀντὶ τῆσ καταδίκησ. ἀλλὰ φύλαττε, ὦ Τιτάν, εἰ τοῦτ’ ἄμεινον. ἡμεῖσ δὲ ἀπίωμεν, ὦ Ἥφαιστε· καὶ γὰρ ἤδη πλησίον οὑτοσὶ ὁ ἀετόσ. ὑπόμενε οὖν καρτερῶσ· εἰή δέ γε ἤδη σοι τὸν Θηβαῖον ὃν φὴσ τοξότην ἐπιφανῆναι, ὡσ παύσειέ σε ἀνατεμνόμενον ὑπὸ τοῦ ὀρνέου. Οὐκοῦν Προμηθέα με εἶναι φήσ;

εἰ μὲν κατὰ τοῦτο, ὦ ἄριστε, ὡσ πηλίνων κἀμοὶ τῶν ἔργων ὄντων, γνωρίζω τὴν εἰκόνα καί φημι ὅμοιοσ εἶναι αὐτῷ, οὐδ̓ ἀναίνομαι πηλοπλάθοσ ἀκούειν, εἰ καὶ φαυλότεροσ ἐμοὶ ὁ πηλὸσ οἱο͂σ ἐκ τριόδου, βόρβορόσ τισ παρὰ μικρόν· εἰ δὲ ὑπερεπαινῶν τοὺσ λόγουσ ὡσ δῆθεν εὐμηχάνουσ ὄντασ τὸν σοφώτατον τῶν Τιτάνων ἐπιφημίζεισ αὐτοῖσ, ὁρ́α μή τισ εἰρωνείαν φῇ καὶ μυκτῆρα οἱο͂ν τὸν Ἀττικὸν προσεῖναι τῷ ἐπαίνῳ.

ἢ πόθεν γὰρ εὐμήχανον τοὐμόν; τίσ δ̓ ἡ περιττὴ σοφία καὶ προμήθεια ἐν τοῖσ γράμμασιν; ὡσ ἔμοιγε ἱκανόν, εἰ μὴ πάνυ σοι γήϊνα ἔδοξε μηδὲ κομιδῇ ἄξια τοῦ Καυκάσου. καίτοι πόσῳ δικαιότερον ὑμεῖσ ἂν εἰκάζοισθε τῷ Προμηθεῖ, ὁπόσοι ἐν δίκαισ εὐδοκιμεῖτε ξὺν ἀληθείᾳ ποιούμενοι τοὺσ ἀγῶνασ; ζῶντα γοῦν ὡσ ἀληθῶσ καὶ ἔμψυχα ὑμῖν τὰ ἔργα, καὶ νὴ Δία καὶ τὸ θερμὸν αὐτῶν ἐστι διάπυρον· καὶ τοῦτο ἐκ τοῦ Προμηθέωσ ἂν εἰή, πλὴν εἰ μὴ διαλλάττοιτε, ὅτι μὴ ἐκ πηλοῦ πλάττετε, ἀλλὰ χρυσᾶ ὑμῖν τοῖσ πολλοῖσ τὰ πλάσματα.

ἡμεῖσ δὲ οἱ ἐσ τὰ πλήθη παριόντεσ καὶ τὰσ τοιαύτασ τῶν ἀκροάσεων ἐπαγγέλλοντεσ εἴδωλα ἄττα ἐπιδεικνύμεθα·

καὶ τὸ μὲν ὅλον ἐν πηλῷ, καθαπερ ἔφην μικρὸν ἔμπροσθεν, ἡ πλαστικὴ κατὰ ταὐτὰ τοῖσ κοροπλάθοισ· τὰ δ̓ ἄλλα οὔτε κίνησισ ὁμοία πρόσεστιν οὔτε ψυχῆσ δεῖγμά τι, ἀλλὰ τέρψισ ἄλλωσ καὶ παιδιὰ τὸ πρᾶγμα. ὥστε μοι ἐνθυμεῖσθαι ἔπεισι, μὴ ἄρα οὕτω με Προμηθέα λέγοισ εἶναι, ὡσ ὁ κωμικὸσ τὸν Κλέωνα·

φησὶ δέ, οἶσθα, περὶ αὐτοῦ· Κλέων Προμηθεύσ ἐστι μετὰ τὰ πράγματα. καὶ αὐτοὶ δὲ Ἀθηναῖοι τοὺσ χυτρέασ καὶ ἰπνοποιοὺσ καὶ πάντασ, ὅσοι πηλουργοί, Προμηθέασ ἀπεκάλουν ἐπισκώπτοντεσ ἐσ τὸν πηλὸν καὶ τὴν ἐν πυρὶ οἶμαι τῶν σκευῶν ὄπτησιν· καὶ εἴ γε σοι τοῦτο βούλεται εἶναι ὁ Προμηθεύσ, πάνυ εὐστόχωσ ἀποτετόξευται καὶ ἐσ τὴν Ἀττικὴν δριμύτητα τῶν σκωμμάτων, ἐπεὶ καὶ εὔθρυπτα ἡμῖν τὰ ἔργα, ὥσπερ ἐκείνοισ τὰ χυτρίδια, καὶ μικρόν τισ λίθον ἐμβαλὼν συντρίψειεν ἂν πάντα. καίτοι, φαίη τισ ἂν παραμυθούμενοσ, οὐ ταῦτα εἴκασέ σε τῷ Προμηθεῖ, ἀλλὰ τὸ καινουργὸν τοῦτο ἐπαινῶν καὶ μὴ πρόσ τι ἄλλο ἀρχέτυπον μεμιμημένον, ὥσπερ ἐκεῖνοσ οὐκ ὄντων ἀνθρώπων τέωσ, ἐννοήσασ αὐτοὺσ ἀνέπλασε, τοιαῦτα ζῷα μορφώσασ καὶ διακοσμήσασ, ὡσ εὐκίνητά τε εἰή καὶ ὀφθῆναι χαρίεντα·

καὶ τὸ μὲν ὅλον ἀρχιτέκτων αὐτὸσ ἦν, συνειργάζετο δέ τι καὶ ἡ Ἀθηνᾶ ἐμπνέουσα τὸν πηλὸν καὶ ἔμψυχα ποιοῦσα εἶναι τὰ πλάσματα.

ὁ μὲν ταῦτα ἂν εἴποι πρόσ γε τὸ εὐφημότατον ἐξηγούμενοσ τὸ εἰρημένον. καὶ ἴσωσ οὗτοσ ὁ νοῦσ ἦν τῷ λελεγμένῳ. ἐμοὶ δὲ οὐ πάνυ ἱκανόν, εἰ καινοποιεῖν δοκοίην, μηδὲ ἔχοι τισ λέγειν ἀρχαιότερόν τι τοῦ πλάσματοσ, οὗ τοῦτο ἀπόγονόν ἐστιν, ἀλλ̓ εἰ μὴ καὶ χάριεν φαίνοιτο, αἰσχυνοίμην ἄν, εὖ ἴσθι, ἐπ̓ αὐτῷ καὶ ξυμπατήσασ ἂν ἀφανίσαιμι· οὐδ̓ ἂν ὠφελήσειεν αὐτό, παρὰ γοῦν ἐμοί, ἡ καινότησ, μὴ οὐχὶ συντετρῖφθαι ἄμορφον ὄν.

καὶ εἴ γε μὴ οὕτω φρονοίην, ἄξιοσ ἄν μοι δοκῶ ὑπὸ ἑκκαίδεκα γυπῶν κείρεσθαι, οὐ συνιεὶσ ὡσ πολὺ ἀμορφότερα τὰ μετὰ τοῦ ξένου ταὐτὸ πεπονθότα. Πτολεμαῖοσ γοῦν ο Λάγου δύο καινὰ ἐσ Αἴγυπτον ἄγων, κάμηλόν τε Βακτριανὴν παμμέλαιναν καὶ δίχρωμον ἄνθρωπον, ὡσ το μεν ἡμίτομον αὐτοῦ ἀκριβῶσ μέλαν εἶναι, το δ̓ ἕτερον ἐσ ὑπερβολὴν λευκόν, ἐπ̓ ἴσησ δὲ μεμερισμένον, ἐσ το θέατρον συναγαγὼν τοὺσ Αἰγυπτίουσ ἐπεδείκνυτο αὐτοῖσ ἄλλα τε πολλὰ θεάματα καὶ τὸ τελευταῖον καὶ ταῦτα.

τὴν κάμηλον καὶ τὸν ἡμίλευκον ἄνθρωπον, και ᾤετο εκπλήξειν τῷ θεάματι.

οἱ δὲ πρὸσ μὲν τὴν κάμηλον εφοβήθησαν καὶ ὀλίγου δεῖν ἔφυγον ἀναθορόντεσ, καίτοι χρυσῶ πᾶσα ἐκεκόσμητο καὶ ἁλουργίδι ἐπέστρωτο και ὁ χαλινὸσ ἦν λιθοκόλλητοσ, Δαρείου τινὸσ ἢ Καμβύσου ἢ Κύρου αὐτοῦ κειμήλιον· πρὸσ δὲ τὸν ἄνθρωπον οἱ μεν πολλοὶ ἐγέλων, οἱ δέ τινεσ ὡσ ἐπὶ τέρατι ἐμυσάττοντο· ὥστε ὁ Πτολεμαῖοσ συνεὶσ ὅτι οὐκ εὐδοκιμεῖ ἐπ̓ αὐτοῖσ οὐδὲ θαυμάζεται ὑπὸ τῶν Αἰγυπτίων ἡ καινότησ, ἀλλὰ πρὸ αὐτῆσ τὸ εὔρυθμον καὶ τὸ εὔμορφον κρίνουσι, μετέστησεν αὐτὰ καὶ τὸν ἄνθρωπον οὐκέτι διὰ τιμῆσ ἦγεν ὡσ πρὸ τοῦ· τὸν ἄνθρωπον δὲ τὸν διττὸν Θέσπιδι τῷ αὐλητῇ ἐδωρήσατο καλῶσ αὐλήσαντι παρὰ τὸν πότον.

δέδοικα δὲ μὴ καὶ τοὐμὸν κάμηλοσ ἐν Αἰγυπτίοισ ᾖ, οἱ δὲ ἄνθρωποι τὸν χαλινὸν ἔτι αὐτῆσ θαυμάζωσι καὶ τὴν ἁλουργίδα, ἐπειδὴ οὐδὲ τὸ ἐκ δυοῖν τοῖν καλλίστοιν συγκεῖσθαι, διαλόγου καὶ κωμῳδίασ, οὐδὲ τοῦτο ἀπόχρη εἰσ εὐμορφίαν, εἰ μὴ καὶ ἡ μῖξισ ἐναρμόνιοσ καὶ κατὰ τὸ σύμμετρον γίγνοιτο·

ἔστι γοῦν ἐκ δύο καλῶν ἀλλόκοτον τὴν ξυνθήκην εἶναι, οἱο͂ν ἐκεῖνο τὸ προχειρότατον, ὁ ἱπποκένταυροσ· οὐ γὰρ ἂν φαίησ ἐπέραστόν τι ζῷον τουτὶ γενέσθαι, ἀλλὰ καὶ ὑβριστότατον, εἰ χρὴ πιστεύειν τοῖσ ζωγραφοισ ἐπιδεικνυμένοισ τὰσ παροινίασ καὶ σφαγὰσ αὐτων. τι οὖν;

οὐχὶ καὶ ἔμπαλιν γένοιτ̓ ἂν εὔμορφόν τι ἐκ δυοῖν τοῖν ἀρίστοιν ξυντεθέν, ὥσπερ ἐξ οἴνου καὶ μελιτοσ το ξυναμφότερον ἥδιστον; φημὶ ἔγωγε· οὐ μὴν περι γε τῶν ἐμῶν ἔχω διατείνεσθαι ὡσ τοιούτων ὄντων, ἀλλὰ δέδια μὴ τὸ ἑκατέρου κάλλοσ ἡ μῖξισ συνέφθειρεν. καὶ ξυνέπαιζε καὶ ἐγελωτοποίει καὶ ἐπέσκωπτε καὶ ἐν ῥυθμῷ ἔβαινε πρὸσ αὐλὸν ἐνίοτε, καὶ τὸ ὅλον, ἀναπαίστοισ μέτροισ ἐποχουμένη τὰ πολλά, τοὺσ τοῦ διαλόγου ἑταίρουσ ἐχλεύαζε φροντιστὰσ καὶ μετεωρολέσχασ καὶ τὰ τοιαῦτα προσαγορεύουσα·

καὶ μίαν ταύτην προαίρεσιν ἐπεποίητο ἐκείνουσ ἐπισκώπτειν καὶ τὴν Διονυσιακὴν ἐλευθερίαν καταχεῖν αὐτῶν, ἄρτι μὲν ἀεροβατοῦντασ δεικνύουσα καὶ νεφέλαισ ξυνόντασ, ἄρτι δὲ ψυλλῶν πηδήματα διαμετροῦντασ, ὡσ δῆθεν τὰ ἀέρια λεπτολογουμένουσ.

ὁ διάλογοσ δὲ σεμνοτάτασ ἐποιεῖτο τὰσ συνουσίασ φύσεώσ τε πέρι καὶ ἀρετῆσ φιλοσοφῶν·

ὥστε το τῶν μουσικῶν τοῦτο, δὶσ διὰ πασῶν εἶναι τὴν ἁρμονίαν, ἀπὸ τοῦ ὀξυτάτου ἐσ τὸ βαρύτατον. τὴν κοινωνίαν.

δέδια τοίνυν, μὴ αὖθισ ὅμοιόν τι τῷ Προμηθεῖ τῷ σῷ πεποιηκὼσ φαίνωμαι τὸ θῆλυ τῷ ἄρρενι ἐγκαταμίξασ καὶ δἰ αὐτὸ δίκην ὑπόσχω·

μᾶλλον δὲ μὴ καὶ ἄλλο τι τοιοῦτοσ φανείην ἐξαπατῶν ἴσωσ τοὺσ ἀκούοντασ καὶ ὀστᾶ παραθεὶσ αὐτοῖσ κεκαλυμμένα τῇ πιμελῇ, γέλωτα κωμικὸν ὑπὸ σεμνότητι φιλοσόφῳ· τὸ γὰρ τῆσ κλεπτικῆσ ‐ καὶ γὰρ κλεπτικῆσ ὁ θεόσ ‐ ἄπαγε· τοῦτο μόνον οὐκ ἂν εἴποισ ἐνεῖναι τοῖσ ἡμετέροισ· ἢ παρὰ τοῦ γὰρ ἂν ἐκλέπτομεν;

εἰ μὴ ἄρα τισ ἐμὲ διέλαθε τοιούτουσ πιτυοκάμπτασ καὶ τραγελάφουσ καὶ αὐτὸσ συντεθεικώσ. πλὴν ἀλλὰ τί ἂν πάθοιμι; ἐμμενετέον γὰρ οἷσ ἅπαξ προειλόμην·

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION