Galen, On the Natural Faculties., G, section 13

(갈레노스, On the Natural Faculties., G, section 13)

οὐ μὴν οὐδὲ τὸ διὰ τοῦ αὐτοῦ πόρου τήν θ’ ὁλκὴν γίγνεσθαι καὶ τὴν ἀπόκρισιν ἐν διαφέρουσι χρόνοισ οὐδὲν ἔτι χαλεπὸν ἐξευρεῖν, εἴ γε καὶ τῆσ γαστρὸσ ὁ στόμαχοσ οὐ μόνον ἐδέσματα καὶ πόματα παράγων εἰσ αὐτήν, ἀλλὰ κἀν ταῖσ ναυτίαισ τὴν ἐναντίαν ὑπηρεσίαν ὑπηρετῶν ἐναργῶσ φαίνεται, καὶ τῆσ ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστεωσ ὁ αὐχὴν εἷσ ὢν ἅμα μὲν πληροῖ δι’ αὑτοῦ τὴν κύστιν, ἅμα δ’ ἐκκενοῖ, καὶ τῶν μητρῶν ὁ στόμαχοσ ὡσαύτωσ ὁδόσ ἐστιν εἴσω μὲν τοῦ σπέρματοσ, ἔξω δὲ τοῦ κυήματοσ. ἀλλὰ κἀνταῦθα πάλιν ἡ μὲν ἐκκριτικὴ δύναμισ ἐναργήσ, οὐ μὴν ὁμοίωσ γ’ αὐτῇ σαφὴσ τοῖσ πολλοῖσ ἡ ἑλκτική· ἀλλ’ Ἱπποκράτησ μὲν ἀρρώστου μήτρασ αἰτιώμενοσ αὐχένα φησί· "Οὐ γὰρ δύναται αὐτέησ ὁ στόμαχοσ εἰρύσαι τὴν γονήν. " Ἐρασίστρατοσ δὲ καὶ Ἀσκληπιάδησ εἰσ τοσοῦτον ἥκουσι σοφίασ, ὥστ’ οὐ μόνον τὴν κοιλίαν καὶ τὰσ μήτρασ ἀποστεροῦσι τῆσ τοιαύτησ δυνάμεωσ ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστιν ἅμα τοῖσ νεφροῖσ. καίτοι γ’ ὅτι μηδ’ εἰπεῖν δυνατὸν ἕτερον αἴτιον ἢ οὔρων ἢ χολῆσ διακρίσεωσ, ἐν τῷ πρώτῳ δέδεικται λόγῳ. καὶ μήτραν οὖν καὶ γαστέρα καὶ τὴν ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστιν δι’ ἑνὸσ καὶ ταὐτοῦ στομάχου τήν θ’ ὁλκὴν καὶ τὴν ἀπόκρισιν εὑρίσκοντεσ ποιουμένασ μηκέτι θαυμάζωμεν, εἰ καὶ διὰ τῶν φλεβῶν ἡ φύσισ ἐκκρίνει πολλάκισ εἰσ τὴν γαστέρα περιττώματα. τούτου δ’ ἔτι μᾶλλον οὐ χρὴ θαυμάζειν, εἰ, δι’ ὧν εἰσ ἧπαρ ἀνεδόθη φλεβῶν ἐκ γαστρόσ, αὖθισ εἰσ αὐτὴν ἐξ ἥπατοσ ἐν ταῖσ μακροτέραισ ἀσιτίαισ ἕλκεσθαί τισ δύναται τροφή. τὸ γὰρ τοῖσ τοιούτοισ ἀπιστεῖν ὅμοιόν ἐστι δήπου τῷ μηκέτι πιστεύειν μηδ’ ὅτι τὰ καθαίροντα φάρμακα διὰ τῶν αὐτῶν στομάτων ἐξ ὅλου τοῦ σώματοσ εἰσ τὴν γαστέρα τοὺσ οἰκείουσ ἐπισπᾶται χυμούσ, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἡ ἀνάδοσισ ἐγένετο, ἀλλ’ ἕτερα μὲν ζητεῖν ἀναδόσεωσ, ἕτερα δὲ καθάρσεωσ στόματα. καὶ μὴν εἴπερ ἓν καὶ ταὐτὸ στόμα διτταῖσ ὑπηρετεῖ δυνάμεσιν, ἐν διαφόροισ χρόνοισ εἰσ τἀναντία τὴν ὁλκὴν ποιουμέναισ, ἔμπροσθεν μὲν τῇ κατὰ τὸ ἧπαρ, ἐν δὲ τῷ τῆσ καθάρσεωσ καιρῷ τῇ τοῦ φαρμάκου, τί θαυμαστόν ἐστι διττὴν ὑπηρεσίαν τε καὶ χρείαν εἶναι ταῖσ φλεψὶ ταῖσ ἐν τῷ μέσῳ τεταγμέναισ ἥπατόσ τε καὶ τῶν κατὰ τὴν κοιλίαν, ὥσθ’, ὁπότε μὲν ἐν τούτοισ ἄφθονοσ εἰή περιεχομένη τροφή, διὰ τῶν εἰρημένων εἰσ ἧπαρ ἀναφέρεσθαι φλεβῶν, ὁπότε δ’ εἰή κενὰ καὶ δεόμενα τρέφεσθαι, διὰ τῶν αὐτῶν αὖθισ ἐξ ἥπατοσ ἕλκεσθαι; πᾶν γὰρ ἐκ παντὸσ ἕλκειν φαίνεται καὶ παντὶ μεταδιδόναι καὶ μία τισ εἶναι σύρροια καὶ σύμπνοια πάντων, καθάπερ καὶ τοῦθ’ ὁ θειότατοσ Ἱπποκράτησ εἶπεν. ἕλκει μὲν οὖν τὸ ἰσχυρότερον, ἐκκενοῦται δὲ τὸ ἀσθενέστερον. ἰσχυρότερον δὲ καὶ ἀσθενέστερον ἕτερον ἑτέρου μόριον ἢ ἁπλῶσ καὶ φύσει καὶ κοινῇ πᾶσίν ἐστιν ἢ ἰδίωσ τῷδέ τινι γίγνεται. φύσει μὲν καὶ κοινῇ πᾶσιν ἀνθρώποισ θ’ ἅμα καὶ ζώοισ ἡ μὲν καρδία τοῦ ἥπατοσ, τὸ δ’ ἧπαρ τῶν ἐντέρων τε καὶ τῆσ γαστρόσ, αἱ δ’ ἀρτηρίαι τῶν φλεβῶν ἑλκύσαι τε τὸ χρήσιμον ἑαυταῖσ ἀποκρῖναί τε τὸ μὴ τοιοῦτον ἰσχυρότεραι. καθ’ ἕκαστον δ’ ἡμῶν ἰδίωσ ἐν μὲν τῷδε τῷ καιρῷ τὸ ἧπαρ ἰσχυρότερον ἕλκειν, ἡ γαστὴρ δ’ ἐν τῷδε. πολλῆσ μὲν γὰρ ἐν τῇ κοιλίᾳ περιεχομένησ τροφῆσ καὶ σφοδρῶσ ὀρεγομένου τε καὶ χρῄζοντοσ τοῦ ἥπατοσ, πάντωσ ἰσχυρότερον ἕλκει τὸ σπλάγχνον· ἔμπαλιν δὲ τοῦ μὲν ἥπατοσ ἐμπεπλησμένου τε καὶ διατεταμένου, τῆσ γαστρὸσ δ’ ὀρεγομένησ καὶ κενῆσ ὑπαρχούσησ ἡ τῆσ ὁλκῆσ ἰσχὺσ εἰσ ἐκείνην μεθίσταται. ὡσ γάρ, εἰ κἂν ταῖσ χερσί τινα σιτία κατέχοντεσ ἀλλήλων ἁρπάζοιμεν, εἰ μὲν ὁμοίωσ εἰήμεν δεόμενοι, περιγίγνεσθαι τὸν ἰσχυρότερον εἰκόσ, εἰ δ’ οὗτοσ μὲν ἐμπεπλησμένοσ εἰή καὶ διὰ τοῦτ’ ἀμελῶσ κατέχων τὰ περιττὰ ἢ καί τινι μεταδοῦναι ποθῶν, ὁ δ’ ἀσθενέστεροσ ὀρέγοιτο δεινῶσ, οὐδὲν ἂν εἰή κώλυμα τοῦ μὴ πάντα λαβεῖν αὐτόν, οὕτω καὶ ἡ γαστὴρ ἐκ τοῦ ἥπατοσ ἐπισπᾶται Ῥᾳδίωσ, ὅταν αὐτὴ μὲν ἱκανῶσ ὀρέγηται τροφῆσ, ἐμπεπλησμένον δ’ ᾖ τὸ σπλάγχνον. καὶ τοῦ γε μὴ πεινῆν ἐνίοτε τὸ ζῷον ἡ περιουσία τῆσ ἐν ἥπατι τροφῆσ αἰτία· κρείττονα γὰρ ἔχουσα καὶ ἑτοιμοτέραν ἡ γαστὴρ τροφὴν οὐδὲν δεῖται τῆσ ἔξωθεν· εἰ δέ γέ ποτε δέοιτο μέν, ἀποροίη δέ, πληροῦται περιττωμάτων. ἰχῶρεσ δέ τινέσ εἰσι ταῦτα χολώδεισ τε καὶ φλεγματώδεισ καὶ ὀρρώδεισ, οὓσ μόνουσ ἑλκούσῃ μεθίησιν αὐτῇ τὸ ἧπαρ, ὅταν ποτὲ καὶ αὐτὴ δέηται τροφῆσ. ὥσπερ οὖν ἐξ ἀλλήλων ἕλκει τὰ μόρια τροφήν, οὕτω καὶ ἀποτίθεταί ποτ’ εἰσ ἄλληλα τὸ περιττὸν καὶ ὥσπερ ἑλκόντων ἐπλεονέκτει τὸ ἰσχυρότερον, οὕτω καὶ ἀποτιθεμένων καὶ τῶν γε καλουμένων Ῥευμάτων ἥδε ἡ πρόφασισ. ἕκαστον γὰρ τῶν μορίων ἔχει τινὰ τόνον σύμφυτον, ᾧ διωθεῖται τὸ περιττόν. ὅταν οὖν ἓν ἐξ αὐτῶν ἀρρωστότερον γένηται κατὰ δή τινα διάθεσιν, ἐξ ἁπάντων εἰσ ἐκεῖνο συρρεῖν ἀνάγκη τὰ περιττώματα. τὸ μὲν γὰρ ἰσχυρότατον ἐναποτίθεται τοῖσ πλησίον ἅπασιν, ἐκείνων δ’ αὖ πάλιν ἕκαστον εἰσ ἕτερ’ ἄττα τῶν ἀσθενεστέρων, εἶτ’ αὖθισ ἐκείνων ἕκαστον εἰσ ἄλλα καὶ τοῦτ’ ἐπὶ πλεῖστον γίγνεται, μέχρι περ ἂν ἐξ ἁπάντων ἐλαυνόμενον τὸ περίττωμα καθ’ ἕν τι μείνῃ τῶν ἀσθενεστάτων· ἐντεῦθεν γὰρ οὐκέτ’ εἰσ ἄλλο δύναται μεταρρεῖν, ὡσ· ἂν μήτε δεχομένου τινὸσ αὐτὸ τῶν ἰσχυροτέρων μήτ’ ἀπώσασθαι δυναμένου τοῦ πεπονθότοσ. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν παθῶν τῆσ γενέσεωσ καὶ τῆσ ἰάσεωσ αὖθισ ἡμῶν ἐπιδεικνύντων ἱκανὰ κἀξ ἐκείνων ἔσται λαβεῖν μαρτύρια τῶν ἐν τῷδε τῷ λόγῳ παντὶ δεδειγμένων ὀρθῶσ. ὃ δ’ ἐν τῷ παρόντι δεῖξαι προὔκειτο, πάλιν ἀναλάβωμεν, ὡσ οὐδὲν θαυμαστὸν ἐξ ἥπατοσ ἥκειν τινὰ τροφὴν ἐντέροισ τε καὶ γαστρὶ διὰ τῶν αὐτῶν φλεβῶν, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἐξ ἐκείνων εἰσ ἧπαρ ἀνεδίδοτο. καὶ πολλοῖσ ἀθρόωσ τε καὶ τελέωσ ἀποστᾶσιν ἰσχυρῶν γυμνασίων ἤ τι κῶλον ἀποκοπεῖσιν αἵματοσ διὰ τῶν ἐντέρων γίγνεται κένωσισ ἔκ τινων περιόδων, ὥσ που καὶ Ἱπποκράτησ ἔλεγεν, οὐδὲν μὲν ἄλλο λυποῦσα, καθαίρουσα δ’ ὀξέωσ τὸ πᾶν σῶμα καὶ τὰσ πλησμονὰσ ἐκκενοῦσα, διὰ τῶν αὐτῶν δήπου φλεβῶν τῆσ φορᾶσ τῶν περιττῶν ἐπιτελουμένησ, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἡ ἀνάδοσισ ἐγίγνετο. πολλάκισ δ’ ἐν νόσοισ ἡ φύσισ διὰ μὲν τῶν αὐτῶν δήπου φλεβῶν τὸ πᾶν ἐκκαθαίρει ζῷον, οὐ μὴν αἱματώδησ γ’ ἡ κένωσισ αὐτοῖσ, ἀλλὰ κατὰ τὸν λυποῦντα γίγνεται χυμόν. οὕτω δὲ κἀν ταῖσ χολέραισ ἐκκενοῦται τὸ πᾶν σῶμα διὰ τῶν εἰσ ἔντερά τε καὶ γαστέρα καθηκουσῶν φλεβῶν. τὸ δ’ οἰέσθαι μίαν εἶναι ταῖσ ὕλαισ φορὰν τελέωσ ἀγνοοῦντόσ ἐστι τὰσ φυσικὰσ δυνάμεισ τάσ τ’ ἄλλασ καὶ τὴν ἐκκριτικὴν ἐναντίαν οὖσαν τῇ ἑλκτικῇ· ταῖσ γὰρ ἐναντίαισ δυνάμεσιν ἐναντίασ κινήσεισ τε καὶ φορὰσ τῶν ὑλῶν ἀναγκαῖον ἀκολουθεῖν. ἕκαστον γὰρ τῶν μορίων, ὅταν ἑλκύσῃ τὸν οἰκεῖον χυμόν, ἔπειτα κατάσχῃ καὶ ἀπολαύσῃ, τὸ περιττὸν ἅπαν ἀποθέσθαι σπεύδει, καθότι μάλιστα δύναται τάχιστά θ’ ἅμα καὶ κάλλιστα, κατὰ τὴν τοῦ περιττοῦ Ῥοπήν. ὅθεν ἡ γαστὴρ τὰ μὲν ἐπιπολάζοντα τῶν περιττωμάτων ἐμέτοισ ἐκκαθαίρει, τὰ δ’ ὑφιστάμενα διαρροίαισ. καὶ τό γε ναυτιῶδεσ γίγνεσθαι τὸ ζῷον τοῦτ’ ἔστιν ὁρμῆσαι τὴν γαστέρα κενωθῆναι δι’ ἐμέτου. οὕτω δὲ δή τι βίαιον καὶ σφοδρὸν ἡ ἐκκριτικὴ δύναμισ ἔχει, ὥστ’ ἐν τοῖσ εἰλεοῖσ, ὅταν ἀποκλεισθῇ τελέωσ ἡ κάτω διέξοδοσ, ἐμεῖται κόπροσ. καίτοι πρὶν διελθεῖν τό τε λεπτὸν ἔντερον ἅπαν καὶ τὴν νῆστιν καὶ τὸν πυλωρὸν καὶ τὴν γαστέρα καὶ τὸν οἰσοφάγον οὐχ οἱο͂́ν τε. διὰ τοῦ στόματοσ ἐκπεσεῖν οὐδενὶ τοιούτῳ περιττώματι. τί δὴ θαυμαστόν, εἰ κἀκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ τῆσ κατὰ τὸ δέρμα μέχρι τῶν ἐντέρων τε καὶ τῆσ γαστρὸσ ἀφικνοῖτό τι μεταλαμβανόμενον, ὡσ καὶ τοῦθ’ Ἱπποκράτησ ἡμᾶσ ἐδίδαξεν, οὐ πνεῦμα μόνον ἢ περίττωμα φάσκων ἀλλὰ καὶ τὴν τροφὴν αὐτὴν ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ αὖθισ ἐπὶ τὴν ἀρχήν, ὅθεν ἀνηνέχθη, καταφέρεσθαι. ἐλάχισται γὰρ Ῥοπαὶ κινήσεων τὴν ἐκκριτικὴν ταύτην οἰακίζουσι δύναμιν, ὡσ ἂν διὰ τῶν ἐγκαρσίων μὲν ἰνῶν γιγνομένην, ὠκύτατα δὲ διαδιδομένην ἀπὸ τῆσ κινησάσησ ἀρχῆσ ἐπὶ τὰ καταντικρὺ πέρατα. οὔκουν ἀπεικὸσ οὐδ’ ἀδύνατον ἀήθει ποτὲ ψύξει τὸ πρὸσ τῷ δέρματι μόριον ἐξαίφνησ πιληθὲν ἅμα μὲν ἀρρωστότερον αὐτὸ γενόμενον, ἅμα δ’ οἱο͂ν ἄχθοσ τι μᾶλλον ἢ παρασκευὴν θρέψεωσ ἔχον τὴν ἔμπροσθεν ἀλύπωσ αὐτῷ παρεσπαρμένην ὑγρότητα καὶ διὰ τοῦτ’ ἀπωθεῖσθαι σπεῦδον, ἅμα δὲ τῆσ ἔξω φορᾶσ ἀποκεκλεισμένησ τῇ πυκνώσει, πρὸσ τὴν λοιπὴν ἐπιστραφῆναι καὶ οὕτω βιασάμενον εἰσ τὸ παρακείμενον αὐτῷ μόριον ἀθρόωσ ἀπώσασθαι τὸ περιττόν, ἐκεῖνο δ’ αὖ πάλιν εἰσ τὸ μετ’ αὐτό, καὶ τοῦτο μὴ παύσασθαι γιγνόμενον, ἄχρισ ἂν ἡ μετάληψισ ἐπὶ τὰ ἐντὸσ πέρατα τῶν φλεβῶν τελευτήσῃ. αἱ μὲν δὴ τοιαῦται κινήσεισ θᾶττον ἀποπαύονται, αἱ δ’ ἀπὸ τῶν ἔνδοθεν διερεθιζόντων, ὡσ ἔν τε τοῖσ καθαίρουσι φαρμάκοισ καὶ ταῖσ χολέραισ ἰσχυρότεραί τε πολὺ καὶ μονιμώτεραι γίγνονται καὶ διαμένουσιν, ἔστ’ ἂν καὶ ἡ περὶ τοῖσ στόμασι τῶν ἀγγείων διάθεσισ, ἡ τὸ πλησίον ἕλκουσα, παραμένῃ. αὕτη μὲν γὰρ τὸ συνεχὲσ ἐκκενοῖ μόριον, ἐκεῖνο δ’ αὖ τὸ μετ’ αὐτὸ καὶ τοῦτ’ οὐ παύεται μέχρι τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ, ὥστε διαδιδόντων τῶν ἐφεξῆσ ἀεὶ μορίων ἑτέρων ἑτέροισ τὸ πρῶτον πάθοσ ὠκύτατα διικνεῖσθαι μέχρι τῶν ἐσχάτων. οὕτωσ οὖν ἔχει κἀπὶ τῶν εἰλεῶν. αὐτὸ μὲν γὰρ τὸ φλεγμαῖνον ἔντερον οὔτε τοῦ βάρουσ οὔτε τῆσ δριμύτητοσ ἀνέχεται τῶν περιττωμάτων καὶ διὰ τοῦτ’ ἐκκρίνειν αὐτὰ σπεύδει καὶ ἀπωθεῖσθαι πορρωτάτω. κωλυόμενον δὲ κάτω ποιεῖσθαι τὴν δίωσιν, ὅταν ἐνταυθοῖ ποτε τὸ σφοδρότατον ᾖ τῆσ φλεγμονῆσ, εἰσ τὰ πλησιάζοντα τῶν ὑπερκειμένων ἐντέρων ἀπωθεῖται. καὶ οὕτωσ ἤδη κατὰ τὸ συνεχὲσ τὴν Ῥοπὴν τῆσ ἐκκριτικῆσ δυνάμεωσ ἄνω ποιησαμένησ ἄχρι τοῦ στόματοσ ἐπανέρχεται τὰ περιττώματα. ταῦτα μὲν οὖν δὴ κἀν τοῖσ τῶν νοσημάτων λογισμοῖσ ἐπὶ πλέον εἰρήσεται. τὸ δ’ ἐκ παντὸσ εἰσ πᾶν φέρεσθαί τι καὶ μεταλαμβάνεσθαι καὶ μίαν ἁπάντων εἶναι σύμπνοιάν τε καὶ σύρροιαν, ὡσ Ἱπποκράτησ ἔλεγεν, ἤδη μοι δοκῶ δεδεῖχθαι σαφῶσ καὶ μηκέτ’ ἄν τινα, μηδ’ εἰ βραδὺσ αὐτῷ νοῦσ ἐνείη, περὶ τῶν τοιούτων ἀπορῆσαι μηδενόσ, οἱο͂ν ὅπωσ ἡ γαστὴρ ἢ τὰ ἔντερα τρέφεται καὶ τίνα τρόπον ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ εἴσω τι διικνεῖται. πάντων γὰρ τῶν μορίων ἕλκειν μὲν τὸ προσῆκόν τε καὶ φίλιον, ἀποκρίνειν δὲ τὸ βαρῦνον ἢ δάκνον ἐχόντων δύναμιν οὐδὲν θαυμαστὸν ἐναντίασ συνεχῶσ γίγνεσθαι κινήσεισ ἐν αὐτοῖσ, ὥσπερ ἐπί τε τῆσ καρδίασ ὁρᾶται σαφῶσ καὶ τῶν ἀρτηριῶν ἁπασῶν καὶ τοῦ θώρακοσ καὶ τοῦ πνεύμονοσ. ἐπὶ μέν γε τούτων ἁπάντων μόνον οὐ καθ’ ἑκάστην καιροῦ Ῥοπὴν τὰσ ἐναντίασ κινήσεισ θ’ ἅμα τῶν ὀργάνων καὶ φορὰσ τῶν ὑλῶν ἐναργῶσ ἔστιν ἰδεῖν γιγνομένασ. εἶτ’ ἐπὶ μὲν τῆσ τραχείασ ἀρτηρίασ οὐκ ἀπορεῖσ ἐναλλὰξ ποτὲ μὲν εἴσω παραγούσησ εἰσ τὸν πνεύμονα τὸ πνεῦμα, ποτὲ δ’ ἔξω, καὶ τῶν κατὰ τὰσ Ῥῖνασ πόρων καὶ ὅλου τοῦ στόματοσ ὡσαύτωσ οὐδ’ εἶναί σοι δοκεῖ θαυμαστὸν οὐδὲ παράδοξον, εἰ, δι’ οὗ μικρῷ πρόσθεν εἴσω παρεκομίζετο τὸ πνεῦμα, διὰ τούτου νῦν ἐκπέμπεται, περὶ δὲ τῶν ἐξ ἥπατοσ εἰσ ἔντερά τε καὶ γαστέρα καθηκουσῶν φλεβῶν ἀπορεῖσ καί σοι θαυμαστὸν εἶναι φαίνεται, διὰ τῶν αὐτῶν ἀναδίδοσθαί θ’ ἅμα τὴν τροφὴν εἰσ ἧπαρ ἕλκεσθαί τ’ ἐξ ἐκείνου πάλιν εἰσ γαστέρα; διόρισαι δὴ τὸ ἅμα τοῦτο ποτέρωσ λέγεισ. εἰ μὲν γὰρ κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον, οὐδ’ ἡμεῖσ τοῦτό γέ φαμεν. ὥσπερ γὰρ εἰσπνέομεν ἐν ἑτέρῳ χρόνῳ καὶ αὖθισ πάλιν ἐν ἑτέρῳ ἀντεκπνέομεν, οὕτω καὶ τροφὴν ἐν ἑτέρῳ μὲν χρόνῳ τὸ ἧπαρ ἐκ τῆσ γαστρόσ, ἐν ἑτέρῳ δ’ ἡ γαστὴρ ἐκ τοῦ ἥπατοσ ἐπισπᾶται. εἰ δ’ ὅτι καθ’ ἓν καὶ ταὐτὸ ζῷον ἓν ὄργανον ἐναντίαισ φοραῖσ ὑλῶν ὑπηρετεῖ, τοῦτό σοι βούλεται δηλοῦν τὸ ἅμα καὶ τοῦτό σε ταράττει, τήν τ’ εἰσπνοὴν ἰδὲ καὶ τὴν ἐκπνοήν. πάντωσ που καὶ αὗται διὰ μὲν τῶν αὐτῶν ὀργάνων γίγνονται, τρόπῳ δὲ κινήσεώσ τε καὶ φορᾶσ τῶν ὑλῶν διαφέρουσιν. ὁ πνεύμων μὲν οὖν καὶ ὁ θώραξ καὶ ἀρτηρίαι αἱ τραχεῖαι καὶ αἱ λεῖαι καὶ καρδία καὶ στόμα καὶ Ῥῖνεσ ἐν ἐλαχίσταισ χρόνου Ῥοπαῖσ εἰσ ἐναντίασ κινήσεισ αὐτά τε μεταβάλλει καὶ τὰσ ὕλασ μεθίστησιν. αἱ δ’ ἐξ ἥπατοσ εἰσ ἔντερα καὶ γαστέρα καθήκουσαι φλέβεσ οὐκ ἐν οὕτω βραχέσι χρόνου μορίοισ ἀλλ’ ἐν πολλαῖσ ἡμέραισ ἅπαξ ἐνίοτε τὴν ἐναντίαν κινοῦνται κίνησιν. ἔχει γὰρ ὧδε τὸ σύμπαν. ἕκαστον τῶν ὀργάνων εἰσ ἑαυτὸ τὴν πλησιάζουσαν ἐπισπᾶται τροφὴν ἐκβοσκόμενον αὐτῆσ ἅπασαν τὴν χρηστὴν νοτίδα, μέχρισ ἂν ἱκανῶσ κορεσθῇ, καὶ ταύτην, ὡσ καὶ πρόσθεν ἐδείκνυμεν, ἐναποτίθεται ἑαυτῷ καὶ μετὰ ταῦτα προσφύει τε καὶ ὁμοιοῖ, τουτέστι τρέφεται. διώρισται γὰρ ἱκανῶσ ἔμπροσθεν ἕτερόν τι τῆσ θρέψεωσ ἐξ ἀνάγκησ αὐτῆσ προηγούμενον ἡ πρόσφυσισ ὑπάρχειν, ἐκείνησ δ’ ἔτι πρότερον ἡ πρόσθεσισ. ὥσπερ οὖν τοῖσ ζῳοίσ αὐτοῖσ ὁρ́οσ ἐστὶ τῆσ ἐδωδῆσ τὸ πληρῶσαι τὴν γαστέρα, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἑκάστῳ τῶν μορίων ὁρ́οσ ἐστὶ τῆσ προσθέσεωσ ἡ πλήρωσισ τῆσ οἰκείασ ὑγρότητοσ. ἐπεὶ τοίνυν ἅπαν μόριον τῇ γαστρὶ ὁμοίωσ ὀρέγεται τρέφεσθαι, καὶ περιπτύσσεται τῇ τροφῇ καὶ οὕτω σφίγγει πανταχόθεν αὐτὴν ὡσ ἡ γαστήρ. ἕπεται δ’ ἐξ ἀνάγκησ τούτῳ, καθάπερ καὶ πρόσθεν ἐρρηθη, τὸ πέττεσθαι τοῖσ σιτίοισ, τῆσ γαστρὸσ οὐ διὰ τοῦτο περιστελλομένησ αὐτοῖσ, ἵν’ ἐπιτήδεια τοῖσ ἄλλοισ ἐργάσηται μορίοισ· οὕτω γὰρ ἂν οὐκέτι φυσικὸν ὄργανον ἀλλὰ ζῷόν τι γίγνοιτο λογισμόν τε καὶ νοῦν ἔχον, ὡσ αἱρεῖσθαι τὸ βέλτιον. ἀλλ’ αὕτη μὲν μὲν περιστέλλεται τῷ τὸ πᾶν σῶμα δύναμιν ἑλκτικήν τινα καὶ ἀπολαυστικὴν κεκτῆσθαι τῶν οἰκείων ποιοτήτων, ὡσ ἔμπροσθεν ἐδείκνυτο· συμβαίνει δ’ ἐν τούτῳ τοῖσ σιτίοισ ἀλλοιοῦσθαι. καὶ μέντοι καὶ πληρωθεῖσα τῆσ ἐξ αὐτῶν ὑγρότητοσ καὶ κορεσθεῖσα βάροσ ἡγεῖται τὸ λοιπὸν αὐτά. τὸ περιττὸν οὖν εὐθὺσ ἀποτρίβεταί τε καὶ ὠθεῖ κάτω πρὸσ ἕτερον ἔργον αὐτὴ τρεπομένη, τὴν πρόσφυσιν. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ διερχομένη τὸ ἔντερον ἅπαν ἡ τροφὴ διὰ τῶν εἰσ αὐτὸ καθηκόντων ἀγγείων ἀναρπάζεται, πλείστη μὲν εἰσ τὰσ φλέβασ, ὀλίγη δέ τισ εἰσ τὰσ ἀρτηρίασ, ὡσ μικρὸν ὕστερον ἀποδείξομεν. ἐν τούτῳ δ’ αὖ τῷ χρόνῳ καὶ τοῖσ τῶν ἐντέρων χιτῶσι προστίθεται. καί μοι τεμὼν ἤδη τῷ λογισμῷ τὴν τῆσ τροφῆσ οἰκονομίαν ἅπασαν εἰσ τρεῖσ μοίρασ χρόνων, ἐν μὲν τῇ πρώτῃ νόει μένουσάν θ’ ἅμα κατὰ τὴν κοιλίαν αὐτὴν καὶ πεττομένην καὶ προστιθεμένην εἰσ κόρον τῇ γαστρὶ καί τι καὶ τῷ ἥπατι παρ’ αὐτῆσ ἀναφερόμενον. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ διερχομένην τά τ’ ἔντερα καὶ προστιθεμένην εἰσ κόρον αὐτοῖσ τε τούτοισ καὶ τῷ ἥπατι καί τι βραχὺ μέροσ αὐτῆσ πάντη τοῦ σώματοσ φερόμενον· ἐν δὲ δὴ τούτῳ τῷ καιρῷ τὸ προστεθὲν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ προσφύεσθαι νόει τῇ γαστρί. κατὰ δὲ τὴν τρίτην μοῖραν τοῦ χρόνου τρέφεσθαι μὲν ἤδη τὴν κοιλίαν ὁμοιώσασαν ἑαυτῇ τελέωσ τὰ προσφύντα, πρόσφυσιν δὲ τοῖσ ἐντέροισ καὶ τῷ ἥπατι γίγνεσθαι τῶν προστεθέντων, ἀνάδοσιν δὲ πάντη τοῦ σώματοσ καὶ πρόσθεσιν. εἰ μὲν οὖν ἐπὶ τούτοισ εὐθέωσ τὸ ζῷον λαμβάνοι τροφήν, ἐν ᾧ πάλιν ἡ γαστὴρ χρόνῳ πέττει τε ταύτην καὶ ἀπολαύει προστιθεῖσα πᾶν ἐξ αὐτῆσ τὸ χρηστὸν τοῖσ ἑαυτῆσ χιτῶσι, τὰ μὲν ἔντερα τελέωσ ὁμοιώσει τὸν προσφύντα χυμόν, ὡσαύτωσ δὲ καὶ τὸ ἧπαρ. ἐν ὅλῳ δὲ τῷ σώματι πρόσφυσισ τῶν προστεθέντων τῆσ τροφῆσ ἔσται μορίων. εἰ δ’ ἄσιτοσ ἀναγκάζοιτο μένειν ἡ γαστὴρ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ, παρὰ τῶν ἐν μεσεντερίῳ τε καὶ ἥπατι φλεβῶν ἕλξει τὴν τροφήν· οὐ γὰρ ἐξ αὐτοῦ γε τοῦ σώματοσ τοῦ ἥπατοσ. λέγω δὲ σῶμα τοῦ ἥπατοσ αὐτήν τε τὴν ἰδίαν αὐτοῦ σάρκα πρώτην καὶ μάλιστα, μετὰ δὲ τήνδε καὶ τῶν ἀγγείων ἕκαστον τῶν κατ’ αὐτό. τὸν μὲν γὰρ ἐν ἑκάστῳ τῶν μορίων ἤδη περιεχόμενον χυμὸν οὐκέτ’ εὔλογον ἀντισπᾶν ἑτέρῳ μορίῳ καὶ μάλισθ’ ὅταν ἤδη πρόσφυσισ ἢ ἐξομοίωσισ αὐτοῦ γίγνηται. τὸν δ’ ἐν ταῖσ εὐρυχωρίαισ τῶν φλεβῶν τὸ μᾶλλον ἰσχύον θ’ ἅμα καὶ δεόμενον ἀντισπᾷ μόριον. Οὕτωσ οὖν καὶ ἡ γαστὴρ ἐν ᾧ χρόνῳ δεῖται μὲν αὐτὴ τροφῆσ, ἐσθίει δ’ οὐδέπω τὸ ζῷον, ἐν τούτῳ τῶν κατὰ τὸ ἧπαρ ἐξαρπάζει φλεβῶν. ἐπεὶ δὲ καὶ τὸν σπλῆνα διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἐδείκνυμεν ὅσον ἐν ἥπατι παχύτερον ἕλκοντα κατεργάζεσθαί τε καὶ μεταβάλλειν ἐπὶ τὸ χρηστότερον, οὐδὲν οὐδ’ ἐνταῦθα θαυμαστὸν ἕλκεσθαί τι κἀκ τοῦ σπληνὸσ εἰσ ἕκαστον τῶν κοινωνούντων αὐτῷ κατὰ τὰσ φλέβασ ὀργάνων, οἱο͂ν εἰσ ἐπίπλοον καὶ μεσεντέριον καὶ λεπτὸν ἔντερον καὶ κῶλον καὶ αὐτὴν τὴν γαστέρα· κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐξερεύγεσθαι μὲν εἰσ τὴν γαστέρα τὸ περίττωμα καθ’ ἕτερον χρόνον, αὐτὸν δ’ αὖθισ ἐκ τῆσ γαστρὸσ ἕλκειν τι τῆσ οἰκείασ τροφῆσ ἐν ἑτέρῳ καιρῷ. καθόλου δ’ εἰπεῖν, ὃ καὶ πρόσθεν ἤδη λέλεκται, πᾶν ἐκ παντὸσ ἕλκειν τε καὶ πέμπειν ἐγχωρεῖ κατὰ διαφέροντασ χρόνουσ, ὁμοιοτάτου γιγνομένου τοῦ συμβαίνοντοσ, ὡσ εἰ καὶ ζῷα νοήσαισ πολλὰ τροφὴν ἄφθονον ἐν κοινῷ κατακειμένην, εἰσ ὅσον βούλεται, προσφερόμενα. καθ’ ὃν γὰρ ἤδη πέπαυται χρόνον ἕτερα, κατὰ τοῦτον εἰκὸσ ἐσθίειν ἕτερα, καὶ μέλλειν γε τὰ μὲν παύεσθαι, τὰ δ’ ἄρχεσθαι, καί τινα μὲν συνεσθίοντα, τὰ δ’ ἀνὰ μέροσ ἐσθίοντα καὶ ναὶ μὰ Δία γε τὸ ἕτερον ἁρπάζειν θατέρου πολλάκισ, εἰ τὸ μὲν ἕτερον ἐπιδέοιτο, τῷ δ’ ἀφθόνωσ παρακέοιτο. καὶ οὕτωσ οὐδὲν θαυμαστὸν οὔτ’ ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ εἴσω τι πάλιν ὑποστρέφειν οὔτε διὰ τῶν αὐτῶν ἀγγείων ἐξ ἥπατόσ τε καὶ σπληνὸσ εἰσ κοιλίαν ἀνενεχθῆναί τι, δι’ ὧν ἐκ ταύτησ εἰσ ἐκεῖνα πρότερον ἀνηνέχθη. κατὰ μὲν γὰρ τὰσ ἀρτηρίασ ἱκανῶσ ἐναργὲσ τὸ τοιοῦτον, ὥσπερ καὶ κατὰ τὴν καρδίαν τε καὶ τὸν θώρακα καὶ τὸν πνεύμονα. τούτων γὰρ ἁπάντων διαστελλομένων τε καὶ συστελλομένων ἐναλλὰξ ἀναγκαῖον, ἐξ ὧν εἱλκύσθη τι πρότερον, εἰσ ταῦθ’ ὕστερον ἐκπέμπεσθαι. καὶ ταύτην ἄρα τὴν ἀνάγκην ἡ φύσισ προγιγνώσκουσα τοῖσ ἐν τῇ καρδίᾳ στόμασι τῶν ἀγγείων ὑμένασ ἐπέφυσε κωλύσοντασ εἰσ τοὐπίσω φέρεσθαι τὰσ ὕλασ. ἀλλ’ ὅπωσ μὲν τοῦτο γίγνεται καὶ καθ’ ὅντινα τρόπον, ἐν τοῖσ περὶ χρείασ μορίων εἰρήσεται δεικνύντων ἡμῶν τά τ’ ἄλλα καὶ ὡσ ἀδύνατον οὕτωσ ἀκριβῶσ κλείεσθαι τὰ στόματα τῶν ἀγγείων, ὡσ μηδὲν παλινδρομεῖν. εἰσ μὲν γὰρ τὴν ἀρτηρίαν τὴν φλεβώδη, καὶ γὰρ καὶ τοῦτ’ ἐν ἐκείνοισ δειχθήσεται, πολὺ πλέον ἢ διὰ τῶν ἄλλων στομάτων εἰσ τοὐπίσω πάλιν ἀναγκαῖον ἐπανέρχεσθαι. τὸ δ’ εἰσ τὰ παρόντα χρήσιμον, ὡσ οὐκ ἐνδέχεταί τι τῶν αἰσθητὴν καὶ μεγάλην ἐχόντων εὐρύτητα μὴ οὐκ ἤτοι διαστελλόμενον ἕλκειν ἐξ ἁπάντων τῶν πλησίον ἢ ἐκθλίβειν αὖθισ εἰσ ταῦτα συστελλόμενον ἔκ τε τῶν ἤδη προειρημένων ἐν τῷδε τῷ λόγῳ σαφὲσ ἂν εἰή κἀξ ὧν Ἐρασίστρατόσ τε καὶ ἡμεῖσ ἑτέρωθι περὶ τῆσ πρὸσ τὸ κενούμενον ἀκολουθίασ ἐδείξαμεν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION