헬라어 문장 검색 - Δεμοστ́Σπεεξηε

(데모스테네스, Speeches 51-61, Ἐπιτάφιοσ.)

ἐπειδὴ τοὺσ ἐν τῷδε τῷ τάφῳ κειμένουσ, ἄνδρασ ἀγαθοὺσ ἐν τῷ πολέμῳ γεγονότασ, ἔδοξεν τῇ πόλει δημοσίᾳ θάπτειν καὶ προσέταξεν ἐμοὶ τὸν νομιζόμενον λόγον εἰπεῖν ἐπ’ αὐτοῖσ, ἐσκόπουν μὲν εὐθὺσ ὅπωσ τοῦ προσήκοντοσ ἐπαίνου τεύξονται, ἐξετάζων δὲ καὶ σκοπῶν ἀξίωσ εἰπεῖν τῶν τετελευτηκότων ἕν τι τῶν ἀδυνάτων ηὑρ́ισκον ὄν. οἳ γὰρ τὴν ὑπάρχουσαν πᾶσιν ἔμφυτον τοῦ ζῆν ὑπερεῖδον ἐπιθυμίαν, καὶ τελευτῆσαι καλῶσ μᾶλλον ἠβουλήθησαν ἢ ζῶντεσ τὴν Ἑλλάδ’ ἰδεῖν ἀτυχοῦσαν, πῶσ οὐκ ἀνυπέρβλητον παντὶ λόγῳ τὴν αὑτῶν ἀρετὴν καταλελοίπασιν; ὁμοίωσ μέντοι διαλεχθῆναι τοῖσ πρότερόν ποτ’ εἰρηκόσιν ἐνθάδ’ εἶναι μοι δοκεῖ. ὡσ μὲν οὖν ἡ πόλισ σπουδάζει περὶ τοὺσ ἐν τῷ πολέμῳ τελευτῶντασ, ἔκ τε τῶν ἄλλων ἔστιν ἰδεῖν καὶ μάλιστ’ ἐκ τοῦδε τοῦ νόμου, καθ’ ὃν αἱρεῖται τὸν ἐροῦντ’ ἐπὶ ταῖσ δημοσίαισ ταφαῖσ·

εἰδυῖα γὰρ παρὰ τοῖσ ἀγαθοῖσ ἀνδράσιν τὰσ μὲν τῶν χρημάτων κτήσεισ καὶ τῶν κατὰ τὸν βίον ἡδονῶν ἀπολαύσεισ ὑπερεωραμένασ, τῆσ δ’ ἀρετῆσ καὶ τῶν ἐπαίνων πᾶσαν τὴν ἐπιθυμίαν οὖσαν, ἐξ ὧν ταῦτ’ ἂν αὐτοῖσ μάλιστα γένοιτο λόγων, τούτοισ ᾠήθησαν δεῖν αὐτοὺσ τιμᾶν, ἵν’ ἣν ζῶντεσ ἐκτήσαντ’ εὐδοξίαν, αὕτη καὶ τετελευτηκόσιν αὐτοῖσ ἀποδοθείη. εἰ μὲν οὖν τὴν ἀνδρείαν μόνον αὐτοῖσ τῶν εἰσ ἀρετὴν ἀνηκόντων ὑπάρχουσαν ἑώρων, ταύτην ἂν ἐπαινέσασ ἀπηλλαττόμην τῶν λοιπῶν·

ἐπειδὴ δὲ καὶ γεγενῆσθαι καλῶσ καὶ πεπαιδεῦσθαι σωφρόνωσ καὶ βεβιωκέναι φιλοτίμωσ συμβέβηκεν αὐτοῖσ, ἐξ ὧν εἰκότωσ ἦσαν σπουδαῖοι, αἰσχυνοίμην ἂν εἴ τι τούτων φανείην παραλιπών. ἄρξομαι δ’ ἀπὸ τῆσ τοῦ γένουσ αὐτῶν ἀρχῆσ. ἡ γὰρ εὐγένεια τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ἐκ πλείστου χρόνου παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποισ ἀνωμολόγηται.

οὐ γὰρ μόνον εἰσ πατέρ’ αὐτοῖσ καὶ τῶν ἄνω προγόνων κατ’ ἄνδρ’ ἀνενεγκεῖν ἑκάστῳ τὴν φύσιν ἔστιν, ἀλλ’ εἰσ ὅλην κοινῇ τὴν ὑπάρχουσαν πατρίδα, ἧσ αὐτόχθονεσ ὁμολογοῦνται εἶναι. μόνοι γὰρ πάντων ἀνθρώπων, ἐξ ἧσπερ ἔφυσαν, ταύτην ᾤκησαν καὶ τοῖσ ἐξ αὑτῶν παρέδωκαν, ὥστε δικαίωσ ἄν τισ ὑπολάβοι τοὺσ μὲν ἐπήλυδασ ἐλθόντασ εἰσ τὰσ πόλεισ καὶ τούτων πολίτασ προσαγορευομένουσ ὁμοίουσ εἶναι τοῖσ εἰσποιητοῖσ τῶν παίδων, τούτουσ δὲ γνησίουσ γόνῳ τῆσ πατρίδοσ πολίτασ εἶναι. δοκεῖ δέ μοι καὶ τὸ τοὺσ καρπούσ, οἷσ ζῶσιν ἅνθρωποι, παρ’ ἡμῖν πρώτοισ φανῆναι, χωρὶσ τοῦ μέγιστον εὐεργέτημ’ εἰσ πάντασ γενέσθαι, ὁμολογούμενον σημεῖον ὑπάρχειν τοῦ μητέρα τὴν χώραν εἶναι τῶν ἡμετέρων προγόνων.

πάντα γὰρ τὰ τίκτονθ’ ἅμα καὶ τροφὴν τοῖσ γιγνομένοισ ἀπ’ αὐτῆσ τῆσ φύσεωσ φέρει· ὅπερ ἥδ’ ἡ χώρα πεποίηκεν. τὰ μὲν οὖν εἰσ γένοσ ἀνήκοντα τοιαῦτα δι’ αἰῶνοσ ὑπάρχει τοῖσ τῶνδε τῶν ἀνδρῶν προγόνοισ.

τὰ δ’ εἰσ ἀνδρείαν καὶ τὴν ἄλλην ἀρετὴν πάντα μὲν κατοκνῶ λέγειν, φυλαττόμενοσ μὴ μῆκοσ ἄκαιρον ἐπιγένηται τῷ λόγῳ· ἃ δὲ καὶ τοῖσ εἰδόσιν χρήσιμ’ ἀναμνησθῆναι καὶ τοῖσ ἀπείροισ κάλλιστ’ ἀκοῦσαι, καὶ ζῆλον ἔχει πολὺν καὶ μῆκοσ λόγου ἄλυπον, ταῦτ’ ἐπὶ κεφαλαίων εἰπεῖν πειράσομαι. οἱ γὰρ τῆσ κατὰ τὸν παρόντα χρόνον γενεᾶσ πρόγονοι, καὶ πατέρεσ καὶ τούτων ἐπάνω τὰσ προσηγορίασ ἔχοντεσ, αἷσ ὑπὸ τῶν ἐν γένει γνωρίζονται, ἠδίκησαν μὲν οὐδένα πώποτ’ οὔθ’ Ἕλλην’ οὔτε βάρβαρον, ἀλλ’ ὑπῆρχεν αὐτοῖσ πρὸσ ἅπασι τοῖσ ἄλλοισ καλοῖσ κἀγαθοῖσ καὶ δικαιοτάτοισ εἶναι, ἀμυνόμενοι δὲ πολλὰ καὶ καλὰ διεπράξαντο.

καὶ γὰρ τὸν Ἀμαζόνων στρατὸν ἐλθόντ’ ἐκράτησαν οὕτωσ ὥστ’ ἔξω Φάσιδοσ ἐκβαλεῖν, καὶ τὸν Εὐμόλπου καὶ τῶν πολλῶν ἄλλων στόλον οὐ μόνον ἐκ τῆσ οἰκείασ, ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆσ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων χώρασ ἐξήλασαν, οὓσ οἱ πρὸ ἡμῶν οἰκοῦντεσ πρὸσ ἑσπέραν πάντεσ οὔθ’ ὑπέμειναν οὔτ’ ἐδυνήθησαν κωλῦσαι.

καὶ μὴν καὶ τῶν Ἡρακλέουσ παίδων, ὃσ τοὺσ ἄλλουσ ἔσῳζεν, σωτῆρεσ ὠνομάσθησαν, ἡνίκ’ ἦλθον εἰσ τήνδε τὴν γῆν ἱκέται, φεύγοντεσ Εὐρυσθέα. καὶ πρὸσ πᾶσι τούτοισ καὶ πολλοῖσ ἄλλοισ καὶ καλοῖσ ἔργοισ τὰ τῶν κατοιχομένων νόμιμ’ οὐ περιεῖδον ὑβριζόμενα, ὅτε τοὺσ ἕπτ’ ἐπὶ Θήβασ θάπτειν ἐκώλυεν Κρέων. τῶν μὲν οὖν εἰσ μύθουσ ἀνενηνεγμένων ἔργων πολλὰ παραλιπὼν τούτων ἐπεμνήσθην, ὧν οὕτωσ ἕκαστον εὐσχήμονασ καὶ πολλοὺσ ἔχει λόγουσ ὥστε καὶ τοὺσ ἐν μέτροισ καὶ τοὺσ τῶν ᾀδομένων ποιητὰσ καὶ πολλοὺσ τῶν συγγραφέων ὑποθέσεισ τἀκείνων ἔργα τῆσ αὑτῶν μουσικῆσ πεποιῆσθαι·

ἃ δὲ τῇ μὲν ἀξίᾳ τῶν ἔργων οὐδέν ἐστι τούτων ἐλάττω, τῷ δ’ ὑπογυώτερ’ εἶναι τοῖσ χρόνοισ οὔπω μεμυθολόγηται, οὐδ’ εἰσ τὴν ἡρωϊκὴν ἐπανῆκται τάξιν, ταῦτ’ ἤδη λέξω. ἐκεῖνοι τὸν ἐξ ἁπάσησ τῆσ Ἀσίασ στόλον ἐλθόντα μόνοι δὶσ ἠμύναντο καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν, καὶ διὰ τῶν ἰδίων κινδύνων κοινῆσ σωτηρίασ πᾶσι τοῖσ Ἕλλησιν αἴτιοι κατέστησαν.

καὶ προείρηται μὲν ὃ μέλλω λέγειν ὑπ’ ἄλλων πρότερον, δεῖ δὲ μηδὲ νῦν τοῦ δικαίου καὶ καλῶσ ἔχοντοσ ἐπαίνου τοὺσ ἄνδρασ ἐκείνουσ στερηθῆναι· τοσούτῳ γὰρ ἀμείνουσ τῶν ἐπὶ Τροίαν στρατευσαμένων νομίζοιντ’ ἂν εἰκότωσ,ὅσον οἱ μὲν ἐξ ἁπάσησ τῆσ Ἑλλάδοσ ὄντεσ ἀριστεῖσ δέκ’ ἔτη τῆσ Ἀσίασ ἓν χωρίον πολιορκοῦντεσ μόλισ εἷλον, οὗτοι δὲ τὸν ἐκ πάσησ τῆσ ἠπείρου στόλον ἐλθόντα μόνοι, τἄλλα πάντα κατεστραμμένον, οὐ μόνον ἠμύναντο, ἀλλὰ καὶ τιμωρίαν ὑπὲρ ὧν τοὺσ ἄλλουσ ἠδίκουν ἐπέθηκαν. ἔτι τοίνυν τὰσ ἐν αὐτοῖσ τοῖσ Ἕλλησιν πλεονεξίασ κωλύοντεσ πάντασ ὅσουσ συνέβη γενέσθαι κινδύνουσ ὑπέμειναν, ὅπου τὸ δίκαιον εἰή τεταγμένον, ἐνταῦθα προσνέμοντεσ ἑαυτούσ, ἑώσ εἰσ τὴν νῦν ζῶσαν ἡλικίαν ὁ χρόνοσ προήγαγεν ἡμᾶσ.

μηδεὶσ δ’ ἡγείσθω μ’ ἀποροῦντα τί χρὴ περὶ τούτων εἰπεῖν ἑκάστου, ταῦτα τὰ πραχθέντ’ ἀπηριθμηκέναι.

εἰ γὰρ ἁπάντων ἀμηχανώτατοσ ἦν ὅ τι χρὴ λέγειν πορίσασθαι, ἡ ’κείνων ἀρετὴ δείκνυσιν αὐτὴ ἃ καὶ πρόχειρα καὶ ῥᾴδι’ ἐπελθεῖν ἐστιν. ἀλλὰ προαιροῦμαι τῆσ εὐγενείασ καὶ τῶν παρὰ τοῖσ προγόνοισ μεγίστων μνησθεὶσ ὡσ τάχιστα συνάψαι τὸν λόγον πρὸσ τὰ τοῖσδε πεπραγμένα, ἵνα, ὥσπερ τὰσ φύσεισ ἦσαν συγγενεῖσ, οὕτω τοὺσ ἐπαίνουσ ἐπ’ αὐτῶν κοινοὺσ ποιήσωμαι, ὑπολαμβάνων ταῦτ’ ἂν εἶναι κεχαρισμένα κἀκείνοισ καὶ μάλιστ’ ἀμφοτέροισ, εἰ τῆσ ἀλλήλων ἀρετῆσ μὴ μόνον τῇ φύσει μετάσχοιεν, ἀλλὰ καὶ τοῖσ ἐπαίνοισ. ἀνάγκη δ’ ἐν τῷ μεταξὺ διαλαβεῖν, καὶ πρὸ τοῦ τὰ τοῖσδε πεπραγμένα τοῖσ ἀνδράσιν δηλοῦν καὶ τοὺσ ἔξω τοῦ γένουσ πρὸσ τὸν τάφον ἠκολουθηκότασ πρὸσ εὔνοιαν παρα‐ καλέσαι.

καὶ γὰρ εἰ μὲν εἰσ χρημάτων δαπάνην ἤ τιν’ ἄλλην θεωρίαν ἱππικῶν ἢ γυμνικῶν ἄθλων ἐτάχθην κοσμῆσαι τὸν τάφον, ὅσῳπερ ἂν προθυμότερον καὶ ἀφειδέστερον ταῦτα παρεσκευάσμην, τοσούτῳ μᾶλλον ἂν προσήκοντ’ ἔδοξα πεποιηκέναι· λόγῳ δ’ ἐπαινέσαι τούτουσ τοὺσ ἄνδρασ αἱρεθείσ, ἂν μὴ τοὺσ ἀκούοντασ συμβουλομένουσ λάβω, φοβοῦμαι μὴ τῇ προθυμίᾳ τοὐναντίον οὗ δεῖ ποιήσω. ὁ μὲν γὰρ πλοῦτοσ καὶ τὸ τάχοσ καὶ ἡ ἰσχὺσ καὶ ὅσ’ ἄλλα τούτοισ ὅμοια, αὐτάρκεισ ἔχει τὰσ ὀνήσεισ τοῖσ κεκτημένοισ, καὶ κρατοῦσιν ἐν αὐτοῖσ, οἷσ ἂν παρῇ, κἂν μηδεὶσ τῶν ἄλλων βούληται·

ἡ δὲ τῶν λόγων πειθὼ τῆσ τῶν ἀκουόντων εὐνοίασ προσδεῖται, καὶ μετὰ ταύτησ μέν, κἂν μετρίωσ ῥηθῇ, δόξαν ἤνεγκε καὶ χάριν προσποιεῖ, ἄνευ δὲ ταύτησ, κἂν ὑπερβάλῃ τῷ λέγειν καλῶσ, προσέστη τοῖσ ἀκούουσιν. πολλὰ τοίνυν ἔχων εἰπεῖν ὧν οἵδε πράξαντεσ δικαίωσ ἐπαινεθήσονται, ἐπειδὴ πρὸσ αὐτοῖσ εἰμι τοῖσ ἔργοισ, ἀπορῶ τί πρῶτον εἴπω·

προσιστάμενα γάρ μοι πάντ’ εἰσ ἕνα καιρὸν δύσκριτον καθίστησιν τὴν αἱρ́εσιν αὐτῶν. οὐ μὴν ἀλλὰ πειράσομαι τὴν αὐτὴν ποιήσασθαι τοῦ λόγου τάξιν ἥπερ ὑπῆρξεν τοῦ βίου τούτοισ. οἵδε γὰρ ἐξ ἀρχῆσ ἐν πᾶσιν τοῖσ παιδεύμασιν ἦσαν ἐπιφανεῖσ, τὰ πρέποντα καθ’ ἡλικίαν ἀσκοῦντεσ ἑκάστην, καὶ πᾶσιν ἀρέσκοντεσ οἷσ χρή, γονεῦσιν, φίλοισ, οἰκείοισ.

τοιγαροῦν ὥσπερ ἴχνη γνωρίζουσα νῦν ἡ τῶν οἰκείων αὐτοῖσ καὶ φίλων μνήμη πᾶσαν ὡρ́αν ἐπὶ τούτουσ φέρεται τῷ πόθῳ, πόλλ’ ὑπομνήματα λαμβάνουσα, ἐν οἷσ συνῄδει τούτοισ ἀρίστοισ οὖσιν. ἐπειδὴ δ’ εἰσ ἄνδρασ ἀφίκοντο, οὐ μόνον τοῖσ πολίταισ γνώριμον τὴν αὑτῶν φύσιν ἀλλὰ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποισ κατέστησαν.

ἔστιν γάρ, ἔστιν ἁπάσησ ἀρετῆσ ἀρχὴ μὲν σύνεσισ, πέρασ δ’ ἀνδρεία· καὶ τῇ μὲν δοκιμάζεται τί πρακτέον ἐστί, τῇ δὲ σῴζεται. ἐν τούτοισ ἀμφοτέροισ οἵδε πολὺ διήνεγκαν.

καὶ γὰρ εἴ τισ ἐφύετο κοινὸσ πᾶσιν κίνδυνοσ τοῖσ Ἕλλησιν, οὗτοι πρῶτοι προείδοντο καὶ πολλάκισ εἰσ σωτηρίαν ἅπαντασ παρεκάλεσαν, ὅπερ γνώμησ ἀπόδειξίσ ἐστιν εὖ φρονούσησ· καὶ τῆσ παρὰ τοῖσ Ἕλλησιν ἀγνοίασ μεμειγμένησ κακίᾳ, ὅτ’ ἐνῆν ταῦτα κωλύειν ἀσφαλῶσ, τὰ μὲν οὐ προορώσησ τὰ δ’ εἰρωνευομένησ, ὅμωσ, ἡνίχ’ ὑπήκουσαν καὶ τὰ δέοντα ποιεῖν ἠθέλησαν, οὐκ ἐμνησικάκησαν, ἀλλὰ προστάντεσ καὶ παρασχόντεσ ἅπαντα προθύμωσ, καὶ σώματα καὶ χρήματα καὶ συμμάχουσ, εἰσ πεῖραν ἦλθον ἀγῶνοσ, εἰσ ὃν οὐδὲ τῆσ ψυχῆσ ἐφείσαντο. ἐξ ἀνάγκησ δὲ συμβαίνει, ὅταν μάχη γίγνηται, τοῖσ μὲν ἡττᾶσθαι, τοῖσ δὲ νικᾶν·

οὐκ ἂν ὀκνήσαιμι δ’ εἰπεῖν ὅτι μοι δοκοῦσιν οἱ τελευτῶντεσ ἑκατέρων ἐν τάξει τῆσ μὲν ἥττησ οὐ μετέχειν, νικᾶν δ’ ὁμοίωσ ἀμφότεροι. τὸ μὲν γὰρ κρατεῖν ἐν τοῖσ ζῶσιν, ὡσ ἂν ὁ δαίμων παραδῷ, κρίνεται· ὃ δ’ εἰσ τοῦθ’ ἕκαστον ἔδει παρασχέσθαι, πᾶσ ὁ μένων ἐν τάξει πεποίηκεν. εἰ δὲ θνητὸσ ὢν τὴν εἱμαρμένην ἔσχεν, τῇ τύχῃ πέπονθε τὸ συμβαῖνον, οὐχὶ τὴν ψυχὴν ἥττηται τῶν ἐναντίων. νομίζω τοίνυν καὶ τοῦ τῆσ χώρασ ἡμῶν μὴ ἐπιβῆναι τοὺσ πολεμίουσ πρὸσ τῇ τῶν ἐναντίων ἀγνωμοσύνῃ τὴν τούτων ἀρετὴν αἰτίαν γεγενῆσθαι·

κατ’ ἄνδρα γὰρ πεῖραν εἰληφότεσ οἱ τότε συμμείξαντεσ ἐκεῖ, οὐκ ἐβούλοντ’ αὖθισ εἰσ ἀγῶνα καθίστασθαι τοῖσ ἐκείνων οἰκείοισ, ὑπολαμβάνοντεσ ταῖσ μὲν φύσεσιν ταῖσ ὁμοίαισ ἀπαντήσεσθαι, τύχην δ’ οὐκ εὔπορον εἶναι τὴν ὁμοίαν λαβεῖν. δηλοῖ δ’ οὐχ ἥκισθ’ ὅτι ταῦθ’ οὕτωσ ἔχει καὶ τὰ τῆσ γεγονυίασ εἰρήνησ· οὐ γὰρ ἔνεστ’ εἰπεῖν οὔτ’ ἀληθεστέραν οὔτε καλλίω πρόφασιν τοῦ τῆσ τῶν τετελευτηκότων ἀγασθέντ’ ἀρετῆσ τὸν τῶν ἐναντίων κύριον φίλον γενέσθαι τοῖσ ἐκείνων οἰκείοισ βούλεσθαι μᾶλλον ἢ πάλιν τὸν ὑπὲρ τῶν ὅλων κίνδυνον ἄρασθαι. οἶμαι δ’ ἄν, εἴ τισ αὐτοὺσ τοὺσ παραταξαμένουσ ἐρωτήσειεν πότερ’ ἡγοῦνται ταῖσ αὑτῶν ἀρεταῖσ ἢ τῇ παραδόξῳ καὶ χαλεπῇ τύχῃ κατωρθωκέναι καὶ τῇ τοῦ προεστηκότοσ αὑτῶν ἐμπειρίᾳ καὶ τόλμῃ, οὐδέν’ οὔτ’ ἀναίσχυντον οὔτε τολμηρὸν οὕτωσ εἶναι, ὅντιν’ ἀντιποιήσεσθαι τῶν πεπραγμένων.

ἀλλὰ μὴν ὑπὲρ ὧν ὁ πάντων κύριοσ δαίμων, ὡσ ἐβούλετο, ἔνειμε τὸ τέλοσ, ἅπαντασ ἀφεῖσθαι κακίασ ἀνάγκη τοὺσ λοιπούσ, ἀνθρώπουσ γ’ ὄντασ· περὶ ὧν δ’ ὁ τῶν ἐναντίων ἡγεμὼν ὑπερῆρε τοὺσ ἐπὶ τούτῳ ταχθέντασ, οὐχὶ τοὺσ πολλοὺσ οὔτ’ ἐκείνων οὔθ’ ἡμῶν αἰτιάσαιτ’ ἄν τισ εἰκότωσ εἰ δ’ ἄρ’ ἔστι τισ ἀνθρώπων ὅτῳ περὶ τούτων ἐγκαλέσαι προσήκει, τοῖσ ἐπὶ τούτῳ ταχθεῖσιν Θηβαίων, οὐχὶ τοῖσ πολλοῖσ οὔτ’ ἐκείνων οὔθ’ ἡμῶν ἐγκαλέσειεν ἄν τισ εἰκότωσ· οἳ δύναμιν λαβόντεσ ἔχουσαν θυμὸν ἀήττητον καὶ ἀπροφάσιστον καὶ φιλοτιμίαν ἐφάμιλλον οὐδενὶ τούτων ὀρθῶσ ἐχρήσαντο.

καὶ τὰ μὲν ἄλλ’ ἔστιν τούτων ὡσ ἕκαστοσ ἔχει γνώμησ, οὕτωσ ὑπολαμβάνειν·

ὃ δ’ ἅπασιν ὁμοίωσ τοῖσ οὖσιν ἀνθρώποισ γεγένηται φανερόν, ὅτι ἡ πάσησ τῆσ Ἑλλάδοσ ἄρ’ ἐλευθερία ἐν ταῖσ τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ψυχαῖσ διεσῴζετο· ἐπειδὴ γοῦν ἡ πεπρωμένη τούτουσ ἀνεῖλεν, οὐδεὶσ ἀντέστη τῶν λοιπῶν. καὶ φθόνοσ μὲν ἀπείη τοῦ λόγου, δοκεῖ δέ μοί τισ ἂν εἰπὼν ὡσ ἡ τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ἀρετὴ τῆσ Ἑλλάδοσ ἦν ψυχὴ τἀληθὲσ εἰπεῖν· ἅμα γὰρ τά τε τούτων πνεύματ’ ἀπηλλάγη τῶν οἰκείων σωμάτων, καὶ τὸ τῆσ Ἑλλάδοσ ἀξίωμ’ ἀνῄρηται.

μεγάλην μὲν οὖν ἴσωσ ὑπερβολὴν δόξομεν λέγειν, ῥητέον δ’ ὅμωσ· ὥσπερ γάρ, εἴ τισ ἐκ τοῦ καθεστηκότοσ κόσμου τὸ φῶσ ἐξέλοι, δυσχερὴσ καὶ χαλεπὸσ ἅπασ ὁ λειπόμενοσ ἂν ἡμῖν βίοσ γένοιτο, οὕτω τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ἀναιρεθέντων ἐν σκότει καὶ πολλῇ δυσκλείᾳ πᾶσ ὁ πρὸ τοῦ ζῆλοσ τῶν Ἑλλήνων γέγονεν. διὰ πολλὰ δ’ εἰκότωσ ὄντεσ τοιοῦτοι, διὰ τὴν πολιτείαν οὐχ ἥκιστ’ ἦσαν σπουδαῖοι.

αἱ μὲν γὰρ διὰ τῶν ὀλίγων δυναστεῖαι δέοσ μὲν ἐνεργάζονται τοῖσ πολίταισ, αἰσχύνην δ’ οὐ παριστᾶσιν· ἡνίκ’ ἂν οὖν ὁ ἀγὼν ἔλθῃ τοῦ πολέμου, πᾶσ τισ εὐχερῶσ ἑαυτὸν σῴζει, συνειδὼσ ὅτι, ἐὰν τοὺσ κυρίουσ ἢ δώροισ ἢ δι’ ἄλλησ ἡστινοσοῦν ὁμιλίασ ἐξαρέσηται, κἂν τὰ δεινότατ’ ἀσχημονήσῃ, μικρὸν ὄνειδοσ τὸ λοιπὸν αὐτῷ καταστήσεται· αἱ δὲ δημοκρατίαι πολλά τ’ ἄλλα καὶ καλὰ καὶ δίκαι’ ἔχουσιν, ὧν τὸν εὖ φρονοῦντ’ ἀντέχεσθαι δεῖ, καὶ τὴν παρρησίαν ἐκ τῆσ ἀληθείασ ἠρτημένην οὐκ ἔστι τἀληθὲσ δηλοῦν ἀποτρέψαι.

οὔτε γὰρ πάντασ ἐξαρέσασθαι τοῖσ αἰσχρόν τι ποιήσασιν δυνατόν, οὔτε μόνοσ ὁ τἀληθὲσ ὄνειδοσ λέγων λυπεῖ· καὶ γὰρ οἱ μηδὲν ἂν εἰπόντεσ αὐτοὶ βλάσφημον ἄλλου γε λέγοντοσ χαίρουσιν ἀκούοντεσ. ἃ φοβούμενοι πάντεσ εἰκότωσ τῇ τῶν μετὰ ταῦτ’ ὀνειδῶν αἰσχύνῃ τόν τε προσιόντ’ ἀπὸ τῶν ἐναντίων κίνδυνον εὐρώστωσ ὑπέμειναν, καὶ θάνατον καλὸν εἵλοντο μᾶλλον ἢ βίον αἰσχρόν. ἃ μὲν οὖν κοινῇ πᾶσιν ὑπῆρχεν τοῖσδε τοῖσ ἀνδράσιν εἰσ τὸ καλῶσ ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν, εἴρηται, γένοσ, παιδεία, χρηστῶν ἐπιτηδευμάτων συνήθεια, τῆσ ὅλησ πολιτείασ ὑπόθεσισ·

ἃ δὲ κατὰ φυλὰσ παρεκάλεσεν ἑκάστουσ εὐρώστουσ εἶναι, ταῦτ’ ἤδη λέξω. ᾔδεσαν πάντεσ Ἐρεχθεῖδαι τὸν ἐπώνυμον <τὸν> αὑτῶν Ἐρεχθέα, ἕνεκα τοῦ σῷσαι τὴν χώραν τὰσ αὑτοῦ παῖδασ, ἃσ Υἁκινθίδασ καλοῦσιν, εἰσ προῦπτον θάνατον δόντ’ ἀναλῶσαι. αἰσχρὸν οὖν ἡγοῦντο τὸν μὲν ἀπ’ ἀθανάτων πεφυκότα πάντα ποιεῖν ἕνεκα τοῦ τὴν πατρίδ’ ἐλευθερῶσαι, αὐτοὶ δὲ φανῆναι θνητὸν σῶμα ποιούμενοι περὶ πλείονοσ ἢ δόξαν ἀθάνατον. οὐκ ἠγνόουν Αἰγεῖδαι Θησέα τὸν Αἰγέωσ πρῶτον ἰσηγορίαν καταστησάμενον τῇ πόλει.

δεινὸν οὖν ἡγοῦντο τὴν ἐκείνου προδοῦναι προαίρεσιν, καὶ τεθνάναι μᾶλλον ᾑροῦνθ’ ἢ καταλυομένησ ταύτησ παρὰ τοῖσ Ἕλλησιν ζῆν φιλοψυχήσαντεσ. παρειλήφεσαν Πανδιονίδαι Πρόκνην καὶ Φιλομήλαν τὰσ Πανδίονοσ θυγατέρασ, ὡσ ἐτιμωρήσαντο Τηρέα διὰ τὴν εἰσ αὑτὰσ ὕβριν. οὐ βιωτὸν οὖν ἐνόμιζον αὑτοῖσ, εἰ μὴ συγγενῆ φανήσονται τὸν θυμὸν ἔχοντεσ ἐκείναισ, ἐφ’ οἷσ τὴν Ἑλλάδ’ ἑώρων ὑβριζομένην. ἠκηκόεσαν Λεωντίδαι μυθολογουμένασ τὰσ Λεὼ κόρασ, ὡσ ἑαυτὰσ ἔδοσαν σφάγιον τοῖσ πολίταισ ὑπὲρ τῆσ χώρασ.

ὅτε δὴ γυναῖκεσ ἐκεῖναι τοιαύτην ἔσχον ἀνδρείαν, οὐ θεμιτὸν αὑτοῖσ ὑπελάμβανον χείροσιν ἀνδράσιν οὖσιν ἐκείνων φανῆναι. ἐμέμνηντ’ Ἀκαμαντίδαι τῶν ἐπῶν ἐν οἷσ Ὅμηροσ ἕνεκα τῆσ μητρόσ φησιν Αἴθρασ Ἀκάμαντ’ εἰσ Τροίαν στεῖλαι. ὁ μὲν οὖν παντὸσ ἐπειρᾶτο κινδύνου τοῦ σῷσαι τὴν ἑαυτοῦ μητέρ’ ἕνεκα· οἱ δὲ τοὺσ οἴκοι σύμπαντασ γονέασ πῶσ οὐκ ἤμελλον ὑπὲρ τοῦ σῷσαι πάντα κίνδυνον ὑπομένειν; οὐκ ἐλάνθανεν Οἰνείδασ ὅτι Κάδμου μὲν Σεμέλη, τῆσ δ’ ὃν οὐ πρέπον ἐστὶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοῦδε τοῦ τάφου, τοῦ δ’ Οἰνεὺσ γέγονεν, ὃσ ἀρχηγὸσ αὐτῶν ἐκαλεῖτο.

κοινοῦ δ’ ὄντοσ ἀμφοτέραισ ταῖσ πόλεσιν τοῦ παρόντοσ κινδύνου, ὑπὲρ ἀμφοτέρων ἅπασαν ᾤοντο δεῖν ἀγωνίαν ἐκτεῖναι. ᾔδεσαν Κεκροπίδαι τὸν ἑαυτῶν ἀρχηγὸν τὰ μὲν ὡσ ἔστιν δράκων, τὰ δ’ ὡσ ἔστιν ἄνθρωποσ λεγόμενον, οὐκ ἄλλοθέν ποθεν ἢ τῷ τὴν σύνεσιν αὐτοῦ προσομοιοῦν ἀνθρώπῳ, τὴν ἀλκὴν δὲ δράκοντι. ἄξια δὴ τούτων πράττειν ὑπελάμβανον αὑτοῖσ προσήκειν. ἐμέμνηνθ’ Ἱπποθωντίδαι τῶν Ἀλόπησ γάμων, ἐξ ὧν Ἱπποθῶν ἔφυ, καὶ τὸν ἀρχηγὸν ᾔδεσαν·

ὧν, τὸ πρέπον φυλάττων ἐγὼ τῷδε τῷ καιρῷ, τὸ σαφὲσ εἰπεῖν ὑπερβαίνω. ἄξια δὴ τούτων ᾤοντο δεῖν ποιοῦντεσ ὀφθῆναι. οὐκ ἐλάνθανεν Αἰαντίδασ ὅτι τῶν ἀριστείων στερηθεὶσ Αἰάσ ἀβίωτον ἑαυτῷ ἡγήσατο τὸν βίον. ἡνίκ’ οὖν ὁ δαίμων ἄλλῳ τἀριστεῖ’ ἐδίδου, τότε τοὺσ ἐχθροὺσ ἀμυνόμενοι τεθνάναι δεῖν ᾤοντο, ὥστε μηδὲν ἀνάξιον αὑτῶν παθεῖν. οὐκ ἠμνημόνουν Ἀντιοχίδαι Ἡρακλέουσ ὄντ’ Ἀντίοχον. δεῖν οὖν ἡγήσαντ’ ἢ ζῆν ἀξίωσ τῶν ὑπαρχόντων ἢ τεθνάναι καλῶσ. οἱ μὲν οὖν ζῶντεσ οἰκεῖοι τούτων ἐλεινοί, τοιούτων ἀνδρῶν ἐστερημένοι καὶ συνηθείασ πολλῆσ καὶ φιλανθρώπου διεζευγμένοι, καὶ τὰ τῆσ πατρίδοσ πράγματ’ ἔρημα καὶ δακρύων καὶ πένθουσ πλήρη·

οἱ δ’ εὐδαίμονεσ τῷ δικαίῳ λογισμῷ. πρῶτον μὲν ἀντὶ μικροῦ χρόνου πολὺν καὶ τὸν ἅπαντ’ εὔκλειαν ἀγήρω καταλείπουσιν, ἐν ᾗ καὶ παῖδεσ οἱ τούτων ὀνομαστοὶ τραφήσονται καὶ γονεῖσ οἱ τούτων περίβλεπτοι γηροτροφήσονται, παραψυχὴν τῷ πένθει τὴν τούτων εὔκλειαν ἔχοντεσ. ἔπειτα νόσων ἀπαθεῖσ τὰ σώματα καὶ λυπῶν ἄπειροι τὰσ ψυχάσ, ἃσ ἐπὶ τοῖσ συμβεβηκόσιν οἱ ζῶντεσ ἔχουσιν, ἐν μεγάλῃ τιμῇ καὶ πολλῷ ζήλῳ τῶν νομιζομένων τυγχάνουσιν.

οὓσ γὰρ ἅπασα μὲν ἡ πατρὶσ θάπτει δημοσίᾳ, κοινῶν δ’ ἐπαίνων μόνοι τυγχάνουσιν, ποθοῦσι δ’ οὐ μόνοι συγγενεῖσ καὶ πολῖται, ἀλλὰ πᾶσαν ὅσην Ἑλλάδα χρὴ προσειπεῖν, συμπεπένθηκεν δὲ καὶ τῆσ οἰκουμένησ τὸ πλεῖστον μέροσ, πῶσ οὐ χρὴ τούτουσ εὐδαίμονασ νομίζεσθαι; οὓσ παρέδρουσ εἰκότωσ ἄν τισ φήσαι τοῖσ κάτω θεοῖσ εἶναι, τὴν αὐτὴν τάξιν ἔχοντασ τοῖσ προτέροισ ἀγαθοῖσ ἀνδράσιν ἐν μακάρων νήσοισ.

οὐ γὰρ ἰδών τισ οὐδὲ περὶ ἐκείνων ταῦτ’ ἀπήγγελκεν, ἀλλ’ οὓσ οἱ ζῶντεσ ἀξίουσ ὑπειλήφαμεν τῶν ἄνω τιμῶν, τούτουσ τῇ δόξῃ καταμαντευόμενοι κἀκεῖ τῶν αὐτῶν τιμῶν ἡγούμεθ’ αὐτοὺσ τυγχάνειν. ἔστι μὲν οὖν ἴσωσ χαλεπὸν τὰσ παρούσασ συμφορὰσ λόγῳ κουφίσαι·

δεῖ δ’ ὅμωσ πειρᾶσθαι καὶ πρὸσ τὰ παρηγοροῦντα τρέπειν τὴν ψυχήν, ὡσ τοὺσ τοιούτουσ ἄνδρασ γεγεννηκότασ καὶ πεφυκότασ αὐτοὺσ ἐκ τοιούτων ἑτέρων καλόν ἐστιν τὰ δείν’ εὐσχημονέστερον τῶν ἄλλων φέροντασ ὁρᾶσθαι καὶ πάσῃ τύχῃ χρωμένουσ ὁμοίουσ εἶναι. καὶ γὰρ ἐκείνοισ ταῦτ’ ἂν εἰή μάλιστ’ ἐν κόσμῳ καὶ τιμῇ, καὶ πάσῃ τῇ πόλει καὶ τοῖσ ζῶσιν ταῦτ’ ἂν ἐνέγκοι πλείστην εὐδοξίαν.

χαλεπὸν πατρὶ καὶ μητρὶ παίδων στερηθῆναι καὶ ἐρήμοισ εἶναι τῶν οἰκειοτάτων γηροτρόφων· σεμνὸν δέ γ’ ἀγήρωσ τιμὰσ καὶ μνήμην ἀρετῆσ δημοσίᾳ κτησαμένουσ ἐπιδεῖν, καὶ θυσιῶν καὶ ἀγώνων ἠξιωμένουσ ἀθανάτων. λυπηρὸν παισὶν ὀρφανοῖσ γεγενῆσθαι πατρόσ·

καλὸν δέ γε κληρονομεῖν πατρῴασ εὐδοξίασ. καὶ τοῦ μὲν λυπηροῦ τούτου τὸν δαίμον’ αἴτιον εὑρήσομεν ὄντα, ᾧ φύντασ ἀνθρώπουσ εἴκειν ἀνάγκη, τοῦ δὲ τιμίου καὶ καλοῦ τὴν τῶν ἐθελησάντων καλῶσ ἀποθνῄσκειν αἱρ́εσιν. ἐγὼ μὲν οὖν οὐχ ὅπωσ πολλὰ λέξω, τοῦτ’ ἐσκεψάμην, ἀλλ’ ὅπωσ τἀληθῆ.

ὑμεῖσ δ’ ἀποδυράμενοι καὶ τὰ προσήκονθ’ ὡσ χρὴ καὶ νόμιμα ποιήσαντεσ ἄπιτε.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Demosthenes, Speeches 51-61, Ἐπιτάφιοσ.

(데모스테네스, Speeches 51-61, Ἐπιτάφιοσ.)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION