Demosthenes, Speeches 51-61, Ἔφεσισ πρὸσ Εὐβουλίδην

(데모스테네스, Speeches 51-61, Ἔφεσισ πρὸσ Εὐβουλίδην)

πολλὰ καὶ ψευδῆ κατηγορηκότοσ ἡμῶν Εὐβουλίδου, καὶ βλασφημίασ οὔτε προσηκούσασ οὔτε δικαίασ πεποιημένου, πειράσομαι τἀληθῆ καὶ τὰ δίκαια λέγων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, δεῖξαι καὶ μετὸν τῆσ πόλεωσ ἡμῖν καὶ πεπονθότ’ ἐμαυτὸν οὐχὶ προσήκονθ’ ὑπὸ τούτου. δέομαι δ’ ἁπάντων ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ ἱκετεύω καὶ ἀντιβολῶ, λογισαμένουσ τό τε μέγεθοσ τοῦ παρόντοσ ἀγῶνοσ καὶ τὴν αἰσχύνην μεθ’ ἧσ ὑπάρχει τοῖσ ἁλισκομένοισ ἀπολωλέναι, ἀκοῦσαι καὶ ἐμοῦ σιωπῇ, μάλιστα μέν, εἰ δυνατόν, μετὰ πλείονοσ εὐνοίασ ἢ τούτου τοῖσ γὰρ ἐν κινδύνῳ καθεστηκόσιν εἰκὸσ εὐνοϊκωτέρουσ ὑπάρχειν, εἰ δὲ μή, μετά γε τῆσ ἴσησ. συμβαίνει δέ μοι τὸ μὲν καθ’ ἡμᾶσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ τὸ προσήκειν μοι τῆσ πόλεωσ, θαρρεῖν καὶ πολλὰσ ἔχειν ἐλπίδασ καλῶσ ἀγωνιεῖσθαι, τὸν καιρὸν δὲ καὶ τὸ παρωξύνθαι τὴν πόλιν πρὸσ τὰσ ἀποψηφίσεισ φοβεῖσθαι· πολλῶν γὰρ ἐξεληλαμένων δικαίωσ ἐκ πάντων τῶν δήμων, συγκεκοινωνήκαμεν τῆσ δόξησ ταύτησ οἱ κατεστασιασμένοι, καὶ πρὸσ τὴν κατ’ ἐκείνων αἰτίαν, οὐ πρὸσ τὸ καθ’ αὑτὸν ἕκαστοσ ἀγωνιζόμεθα, ὥστ’ ἐξ ἀνάγκησ μέγαν ἡμῖν εἶναι τὸν φόβον.

οὐ μὴν ἀλλὰ καίπερ τούτων οὕτωσ ἐχόντων, ἃ νομίζω περὶ τούτων αὐτῶν πρῶτον εἶναι δίκαια, ἐρῶ πρὸσ ὑμᾶσ.

ἐγὼ γὰρ οἰόμαι δεῖν ὑμᾶσ τοῖσ μὲν ἐξελεγχομένοισ ξένοισ οὖσιν χαλεπαίνειν, εἰ μήτε πείσαντεσ μήτε δεηθέντεσ ὑμῶν λάθρᾳ καὶ βίᾳ τῶν ὑμετέρων ἱερῶν καὶ κοινῶν μετεῖχον, τοῖσ δ’ ἠτυχηκόσι καὶ δεικνύουσι πολίτασ ὄντασ αὑτοὺσ βοηθεῖν καὶ σῴζειν, ἐνθυμουμένουσ ὅτι πάντων οἰκτρότατον πάθοσ ἡμῖν ἂν συμβαίη τοῖσ ἠδικημένοισ, εἰ τῶν λαμβανόντων δίκην ὄντεσ ἂν δικαίωσ μεθ’ ὑμῶν, ἐν τοῖσ διδοῦσι γενοίμεθα καὶ συναδικηθείημεν διὰ τὴν τοῦ πράγματοσ ὀργήν. ᾤμην μὲν οὖν ἔγωγ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, προσήκειν Εὐβουλίδῃ, καὶ πᾶσιν δ’ ὅσοι νῦν ἐπὶ ταῖσ ἀποψηφίσεσιν κατηγοροῦσιν, ὅσ’ ἴσασιν ἀκριβῶσ λέγειν καὶ μηδεμίαν προσάγειν ἀκοὴν πρὸσ τὸν τοιοῦτον ἀγῶνα.

οὕτω γὰρ τοῦτ’ ἄδικον καὶ σφόδρα πάλαι κέκριται, ὥστ’ οὐδὲ μαρτυρεῖν ἀκοὴν ἐῶσιν οἱ νόμοι, οὐδ’ ἐπὶ τοῖσ πάνυ φαύλοισ ἐγκλήμασιν, εἰκότωσ· ὅπου γὰρ εἰδέναι τινὲσ ἤδη φήσαντεσ ψευδεῖσ ἐφάνησαν, πῶσ ἅ γε μηδ’ αὐτὸσ οἶδεν ὁ λέγων, προσήκει πιστεύεσθαι; ἀλλὰ μὴν ὅπου γε μηδ’ ὑπεύθυνον καθιστάνθ’ ἑαυτὸν ἔξεστιν, δι’ ὧν ἂν ἀκοῦσαι τισ φῇ, βλάπτειν μηδένα, πῶσ ἀνυπευθύνῳ γε λέγοντι προσήκει πιστεύειν ὑμᾶσ;

ἐπειδὴ τοίνυν οὗτοσ εἰδὼσ τοὺσ νόμουσ καὶ μᾶλλον ἢ προσῆκεν, ἀδίκωσ καὶ πλεονεκτικῶσ τὴν κατηγο‐ ρίαν πεποίηται, ἀναγκαῖον ἐμοὶ περὶ ὧν ἐν τοῖσ δημόταισ ὑβρίσθην πρῶτον εἰπεῖν. ἀξιῶ δ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, μηδέπω τὴν τῶν δημοτῶν ἀποψήφισιν ποιεῖσθαι τεκμήριον ὑμᾶσ, ὡσ ἄρ’ οὐχὶ προσήκει μοι τῆσ πόλεωσ.

εἰ γὰρ πάντ’ ἐνομίζετε τὰ δίκαια δυνήσεσθαι τοὺσ δημότασ διακρῖναι, οὐκ ἂν ἐδώκατε τὴν εἰσ ὑμᾶσ ἔφεσιν· νῦν δὲ καὶ διὰ φιλονικίαν καὶ διὰ φθόνον καὶ δι’ ἔχθραν καὶ δι’ ἄλλασ προφάσεισ ἔσεσθαί τι τοιοῦτον ἡγούμενοι, τὴν εἰσ ὑμᾶσ τοῖσ ἀδικηθεῖσιν ἐποιήσατε καταφυγήν, δι’ ἣν καλῶσ ποιοῦντεσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὺσ ἠδικημένουσ ἅπαντασ σεσῴκατε. πρῶτον μὲν οὖν ὃν τρόπον ἐν τοῖσ δημόταισ συνέβη τὴν διαψήφισιν γενέσθαι, φράσω πρὸσ ὑμᾶσ·

τὸ γὰρ εἰσ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα πάντα λέγειν τοῦτ’ ἐγὼ ὑπολαμβάνω, ὅσα τισ παρὰ τὸ ψήφισμα πέπονθεν ἀδίκωσ καταστασιασθείσ, ἐπιδεῖξαι. Εὐβουλίδησ γὰρ οὑτοσί, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ὡσ ὑμῶν ἴσασι πολλοί, γραψάμενοσ ἀσεβείασ τὴν ἀδελφὴν τὴν Λακεδαιμονίου τὸ πέμπτον μέροσ τῶν ψήφων οὐ μετέλαβεν.

ὅτι δὴ ἐν ἐκείνῳ τῷ ἀγῶνι τὰ δίκαια, τούτῳ δὲ τἀναντί’ ἐμαρτύρησα, διὰ ταύτην τὴν ἔχθραν ἐπιτίθεταί μοι. καὶ βουλεύων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ κύριοσ ὢν τοῦ θ’ ὁρ́κου καὶ τῶν γραμμάτων ἐξ ὧν ἀνεκάλει τοὺσ δημότασ, τί ποιεῖ; πρῶτον μέν, ἐπειδὴ συνελέγησαν οἱ δημόται, κατέτριψεν τὴν ἡμέραν δημηγορῶν καὶ ψηφίσματα γράφων.

τοῦτο δ’ ἦν οὐκ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου, ἀλλ’ ἐπιβουλεύων ἐμοί, ὅπωσ ὡσ ὀψιαίταθ’ ἡ διαψήφισισ ἡ περὶ ἐμοῦ γένοιτο· καὶ διεπράξατο τοῦτο. καὶ τῶν μὲν δημοτῶν οἱ ὀμόσαντεσ ἐγενόμεθα τρεῖσ καὶ ἑβδομήκοντα, ἠρξάμεθα δὲ τοῦ διαψηφίζεσθαι δείλησ ὀψίασ, ὥστε συνέβη, ἡνίκα τοὐμὸν ὄνομ’ ἐκαλεῖτο, σκότοσ εἶναι ἤδη· καὶ γὰρ ἦν περὶ ἑξηκοστόν, καὶ ἐκλήθην ὕστα‐ τοσ ἁπάντων τῶν ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ κληθέντων, ἡνίχ’ οἱ μὲν πρεσβύτεροι τῶν δημοτῶν ἀπεληλύθεσαν εἰσ τοὺσ ἀγρούσ·

τοῦ γὰρ δήμου ἡμῖν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, πέντε καὶ τριάκοντα στάδια τοῦ ἄστεωσ ἀπέχοντοσ καὶ τῶν πλείστων ἐκεῖ οἰκούντων, ἀπεληλύθεσαν οἱ πολλοί· οἱ δὲ κατάλοιποι ἦσαν οὐ πλείουσ ἢ τριάκοντα. ἐν δὲ τούτοισ ἦσαν ἅπαντεσ οἱ τούτῳ παρεσκευασμένοι. ἐπειδὴ δ’ ἐκλήθη τοὐμὸν ὄνομα, ἀναπηδήσασ οὗτοσ ἐβλασφήμει κατ’ ἐμοῦ ταχὺ καὶ πολλὰ καὶ μεγάλῃ τῇ φωνῇ, ὥσπερ καὶ νῦν, μάρτυρα μὲν ὧν κατηγόρησεν οὐδένα παρασχόμενοσ οὔτε τῶν δημοτῶν οὔτε τῶν ἄλλων πολιτῶν, παρεκελεύετο δὲ τοῖσ δημόταισ ἀποψηφίζεσθαι.

ἀξιοῦντοσ δέ μου ἀναβαλέσθαι εἰσ τὴν ὑστεραίαν διά τε τὴν ὡρ́αν καὶ τὸ μηδένα μοι παρεῖναι τό τε πρᾶγμ’ ἄφνω προσπεπτωκέναι, ἵνα τούτῳ τ’ ἐξουσία γένοιθ’ ὁπόσα βούλοιτο κατηγορῆσαι καὶ μάρτυρασ εἴ τινασ ἔχοι παρασχέσθαι, ἐμοί τ’ ἐκγένοιτ’ ἀπολογήσασθαι ἐν ἅπασι τοῖσ δημόταισ καὶ τοὺσ οἰκείουσ μάρτυρασ παρασχέσθαι·

καὶ ὅ τι γνοίησαν περὶ ἐμοῦ, τούτοισ ἤθελον ἐμμένειν· οὗτοσ ὧν μὲν ἐγὼ προὐκαλούμην οὐδὲν ἐφρόντισεν, τὴν δὲ ψῆφον εὐθὺσ ἐδίδου τοῖσ παροῦσι τῶν δημοτῶν, οὔτ’ ἀπολογίαν οὐδεμίαν ἐμοὶ δοὺσ οὔτ’ ἔλεγχον οὐδέν’ ἀκριβῆ ποιήσασ.

οἱ δὲ τούτῳ συνεστῶτεσ ἀναπηδήσαντεσ ἐψηφίζοντο. καὶ ἦν μὲν σκότοσ, οἱ δὲ λαμβάνοντεσ δύο καὶ τρεῖσ ψήφουσ ἕκαστοσ παρὰ τούτου ἐνέβαλλον εἰσ τὸν καδίσκον. σημεῖον δέ· οἱ μὲν γὰρ ψηφισάμενοι οὐ πλείουσ ἢ τριάκοντ’ ἦσαν, αἱ δὲ ψῆφοι ἠριθμήθησαν πλείουσ ἢ ἑξήκοντα, ὥστε πάντασ ἡμᾶσ ἐκπλαγῆναι. καὶ ταῦθ’ ὡσ ἀληθῆ λέγω, καὶ ὅτι οὔτ’ ἐδόθη ἡ ψῆφοσ ἐν ἅπασιν πλείουσ τ’ ἐγένοντο τῶν ψηφισαμένων, μάρτυρασ ὑμῖν παρέξομαι.

συμβαίνει δέ μοι περὶ τούτων τῶν μὲν φίλων ἢ τῶν ἄλλων Ἀθηναίων μηδένα μάρτυρα παρεῖναι διά τε τὴν ὡρ́αν καὶ διὰ τὸ μηδένα παρακαλέσαι, αὐτοῖσ δὲ τοῖσ ἠδικηκόσιν με χρῆσθαι μάρτυσιν. ἃ οὖν οὐ δυνήσονται ἔξαρνοι γενέσθαι, ταῦτα γέγραφ’ αὐτοῖσ. λέγε. Μαρτυρία εἰ μὲν τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, συνέβαινεν τοῖσ Ἁλιμουσίοισ περὶ ἁπάντων τῶν δημοτῶν διαψηφίσασθαι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, εἰκὸσ ἦν καὶ εἰσ ὀψὲ ψηφίζεσθαι, ἵν’ ἀπηλλαγμένοι ἦσαν ποιήσαντεσ τὰ ὑμῖν ἐψηφισμένα. εἰ δὲ πλείουσ ἢ εἴκοσιν ὑπόλοιποι ἦσαν τῶν δημοτῶν, περὶ ὧν ἔδει τῇ ὑστεραίᾳ διαψηφίσασθαι, καὶ ὁμοίωσ ἦν ἀνάγκη συλλέγεσθαι τοὺσ δημότασ, τί ποτ’ ἦν τὸ δυσχερὲσ Εὐβουλίδῃ ἀναβαλέσθαι εἰσ τὴν ὑστεραίαν καὶ περὶ ἐμοῦ πρώτου τὴν ψῆφον διδόναι τοῖσ δημόταισ;

διότι, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐκ ἠγνόει Εὐβουλίδησ ὅτι, εἰ λόγοσ ἀποδοθήσοιτο καὶ παραγένοιντό μοι πάντεσ οἱ δημόται καὶ ἡ ψῆφοσ δικαίωσ δοθείη, οὐδαμοῦ γενήσονται οἱ μετὰ τούτου συνεστηκότεσ.

ὅθεν δ’ οὗτοι συνέστησαν, ταῦτα, ἐπειδὰν περὶ τοῦ γένουσ εἴπω, τότε, ἂν βούλησθ’ ἀκούειν, ἐρῶ. νῦν δὲ τί δίκαιον νομίζω καὶ τί παρεσκεύασμαι ποιεῖν, ἄνδρεσ δικασταί;

δεῖξαι πρὸσ ὑμᾶσ ἐμαυτὸν Ἀθηναῖον ὄντα καὶ τὰ πρὸσ πατρὸσ καὶ τὰ πρὸσ μητρόσ, καὶ μάρτυρασ τούτων, οὓσ ὑμεῖσ ἀληθεῖσ φήσετ’ εἶναι, παρασχέσθαι, τὰσ δὲ λοιδορίασ καὶ τὰσ αἰτίασ ἀνελεῖν· ὑμᾶσ δ’ ἀκούσαντασ τούτων, ἐὰν μὲν ὑμῖν πολίτησ ὢν κατεστασιάσθαι δοκῶ, σῴζειν, εἰ δὲ μή, πράττειν ὁποῖον ἄν τι ὑμῖν εὐσεβὲσ εἶναι δοκῇ. ἄρξομαι δ’ ἐντεῦθεν. διαβεβλήκασι γάρ μου τὸν πατέρα, ὡσ ἐξένιζεν·

καὶ ὅτι μὲν ἁλοὺσ ὑπὸ τῶν πολεμίων ὑπὸ τὸν Δεκελεικὸν πόλεμον καὶ πραθεὶσ εἰσ Λευκάδα, Κλεάνδρῳ περιτυχὼν τῷ ὑποκριτῇ πρὸσ τοὺσ οἰκείουσ ἐσώθη δεῦρο πολλοστῷ χρόνῳ, παρα‐ λελοίπασιν, ὥσπερ δὲ δέον ἡμᾶσ δι’ ἐκείνασ τὰσ ἀτυχίασ ἀπολέσθαι, τὸ ξενίζειν αὐτοῦ κατηγορήκασιν. ἐγὼ δ’ ἐξ αὐτῶν τούτων μάλιστ’ οἶμαι ὑμῖν ἐμαυτὸν Ἀθηναῖον ὄντ’ ἐπιδείξειν.

καὶ πρῶτον μὲν ὡσ ἑάλω καὶ ἐσώθη, μάρτυρασ ὑμῖν παρέξομαι, ἔπειθ’ ὅτι ἀφικόμενοσ τῆσ οὐσίασ παρὰ τῶν θείων τὸ μέροσ μετέλαβεν, εἶθ’ ὅτι οὔτ’ ἐν τοῖσ δημόταισ οὔτ’ ἐν τοῖσ φράτερσιν οὔτ’ ἄλλοθι οὐδαμοῦ τὸν ξενίζοντ’ οὐδεὶσ πώποτ’ ᾐτιάσαθ’ ὡσ εἰή ξένοσ. καί μοι λαβὲ τὰσ μαρτυρίασ. Μαρτυρίαι περὶ μὲν τῆσ ἁλώσεωσ καὶ τῆσ σωτηρίασ, ἣν συνέβη γενέσθαι τῷ πατρὶ δεῦρο, ἀκηκόατε. ὡσ δ’ ὑμέτεροσ ἦν πολίτησ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί τὸ γὰρ ὂν καὶ ἀληθὲσ οὕτωσ ὑπάρχει, μάρτυρασ καλῶ τοὺσ ζῶντασ ὑμῖν τῶν συγγενῶν τῶν πρὸσ πατρόσ.

κάλει δή μοι πρῶτον μὲν Θουκριτίδην καὶ Χαρισιάδην· ὁ γὰρ τούτων πατὴρ Χαρίσιοσ ἀδελφὸσ ἦν τοῦ πάππου τοῦ ἐμοῦ Θουκριτίδου καὶ Λυσαρέτησ τῆσ ἐμῆσ τήθησ ἀδελφὴν γὰρ ὁ πάπποσ οὑμὸσ ἔγημεν οὐχ ὁμομητρίαν, θεῖοσ δὲ τοῦ πατρὸσ τοῦ ἐμοῦ· ἔπειτα Νικιάδην·

καὶ γὰρ ὁ τούτου πατὴρ Λυσανίασ ἀδελφὸσ ἦν τοῦ Θουκριτίδου καὶ τῆσ Λυσαρέτησ, θεῖοσ δὲ τοῦ πατρὸσ τοῦ ἐμοῦ· ἔπειτα Νικόστρατον· καὶ γὰρ ὁ τούτου πατὴρ Νικιάδησ ἀδελφιδοῦσ ἦν τῷ πάππῳ τῷ ἐμῷ καὶ τῇ τήθῃ, ἀνεψιὸσ δὲ τῷ πατρί. καί μοι κάλει τούτουσ πάντασ. σὺ δ’ ἐπίλαβε τὸ ὕδωρ. Μάρτυρεσ τῶν μὲν τοίνυν πρὸσ ἀνδρῶν τῷ πατρὶ συγγενῶν ἀκηκόατ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, καὶ μαρτυρούντων καὶ διομνυμένων <Ἀθηναῖον> εἶναι καὶ συγγενῆ τὸν ἐμὸν πατέρ’ αὑτοῖσ· ὧν οὐδεὶσ δήπου, παραστησάμενοσ τοὺσ συνεισομένουσ αὑτῷ τὰ ψευδῆ μαρτυροῦντι, κατ’ ἐξωλείασ ἐπιορκεῖ.

λαβὲ δὴ καὶ τὰσ τῶν πρὸσ γυναικῶν τῷ πατρὶ συγγενῶν μαρτυρίασ. Μαρτυρίαι οἱ μὲν τοίνυν ζῶντεσ οὗτοι τῶν συγγενῶν τοῦ πατρὸσ καὶ πρὸσ ἀνδρῶν καὶ πρὸσ γυναικῶν μεμαρτυρήκασιν, ὡσ ἦν ἀμφοτέρωθεν Ἀθηναῖοσ καὶ μετῆν τῆσ πόλεωσ αὐτῷ δικαίωσ. κάλει δή μοι καὶ τοὺσ φράτερασ, ἔπειτα τοὺσ γεννήτασ.

Μάρτυρεσ λαβὲ δὴ καὶ τὰσ τῶν δημοτῶν μαρτυρίασ, καὶ τὰσ τῶν συγγενῶν περὶ τῶν φρατέρων, ὡσ εἵλοντό με φρατρίαρχον. Μαρτυρίαι τὰ μὲν τοίνυν ὑπὸ τῶν συγγενῶν καὶ φρατέρων καὶ δημοτῶν καὶ γεννητῶν, ὧν προσήκει, μαρτυρούμεν’ ἀκηκόατε.

ἐξ ὧν ἔστιν ὑμῖν εἰδέναι, πότερόν ποτ’ ἀστὸσ ἢ ξένοσ ἦν ᾧ ταῦθ’ ὑπῆρχεν.

καὶ γὰρ εἰ μὲν εἰσ ἕν’ ἢ δύ’ ἀνθρώπουσ κατεφεύγομεν, εἴχομεν ἄν τιν’ ὑποψίαν παρεσκευάσθαι τούτουσ· εἰ δ’ ἐν ἅπασιν, ὅσοισπερ ἕκαστοσ ὑμῶν, ἐξητασμένοσ φαίνεται καὶ ζῶν ὁ πατὴρ καὶ νῦν ἐγώ, λέγω φράτερσι, συγγενέσι, δημόταισ, γεννήταισ, πῶσ ἔνεστιν ἢ πῶσ δυνατὸν τούτουσ ἅπαντασ μὴ μετ’ ἀληθείασ ὑπάρχοντασ κατεσκευάσθαι; εἰ μὲν τοίνυν εὔποροσ ὢν ὁ πατὴρ χρήματα δοὺσ τούτοισ ἐφαίνετο πείσασ συγγενεῖσ αὐτοὺσ ἑαυτοῦ φάσκειν εἶναι, λόγον εἶχεν ἂν ὑποψίαν τιν’ ἔχειν ὡσ οὐκ ἦν ἀστόσ·

εἰ δὲ πένησ ὢν ἅμα συγγενεῖσ τε παρέσχετο τοὺσ αὐτοὺσ καὶ μεταδιδόντασ τῶν ὄντων ἐπεδείκνυε, πῶσ οὐκ εὔδηλον ὅτι τῇ ἀληθείᾳ προσῆκε τούτοισ; οὐ γὰρ ἂν δήπου, εἴ γε μηδενὶ ἦν οἰκεῖοσ, χρήματ’ αὐτῷ προστιθέντεσ οὗτοι τοῦ γένουσ μετεδίδοσαν. ἀλλ’ ἦν, ὡσ τό τ’ ἔργον ἐδήλωσεν καὶ ὑμῖν μεμαρτύρηται. ἔτι τοίνυν ἀρχὰσ ἔλαχεν καὶ ἦρξεν δοκιμασθείσ. καί μοι λαβὲ τὴν μαρτυρίαν. Μαρτυρία οἰέταί τισ οὖν ὑμῶν ἐᾶσαί ποτ’ ἂν τοὺσ δημότασ ἐκεῖνον τὸν ξένον καὶ μὴ πολίτην ἄρχειν παρ’ αὑτοῖσ, ἀλλ’ οὐκ ἂν κατηγορεῖν; οὐ τοίνυν κατηγόρησεν οὐδὲ εἷσ, οὐδ’ ᾐτιάσατο.

ἀλλὰ μὴν καὶ διαψηφίσεισ ἐξ ἀνάγκησ ἐγένοντο τοῖσ δημόταισ ὀμόσασιν καθ’ ἱερῶν, ὅτ’ ἀπώλετ’ αὐτοῖσ τὸ ληξιαρχικὸν γραμματεῖον δημαρχοῦντοσ Ἀντιφίλου τοῦ πατρὸσ τοῦ Εὐβουλίδου, καί τινασ ἀπήλασαν αὑτῶν· περὶ ἐκείνου δ’ οὐδεὶσ οὔτ’ εἶπεν οὔτ’ ᾐτιάσατο τοιοῦτον οὐδέν. καίτοι πᾶσίν ἐστιν ἀνθρώποισ τέλοσ τοῦ βίου θάνατοσ, καὶ περὶ ὧν μὲν ἄν τισ ζῶν αἰτίαν σχῇ, δίκαιον τοὺσ παῖδασ τὴν ἀειλογίαν παρέχειν·

περὶ ὧν δ’ ἂν μηδεὶσ αὐτὸν ζῶντα καταιτιάσηται, πῶσ οὐ δεινὸν εἰ τοὺσ παῖδασ ὁ βουλόμενοσ κρινεῖ; εἰ μὲν τοίνυν περὶ τούτων μηδεὶσ λόγοσ ἐξητάσθη, δῶμεν τοῦτο λεληθέναι· εἰ δ’ ἐδόθη καὶ διεψηφίσαντο καὶ μηδὲν ᾐτιάσατο πώποτε μηδείσ, πῶσ οὐ δικαίωσ ἂν ἐγὼ κατ’ ἐκεῖνον Ἀθηναῖοσ εἰήν, τὸν τελευτήσαντα πρὶν ἀμφισβητηθῆναι τοῦ γένουσ αὐτῷ; ὡσ δὴ ταῦτ’ ἀληθῆ λέγω, καλῶ καὶ τούτων μάρτυρασ. Μάρτυρεσ ἔτι τοίνυν παίδων αὐτῷ τεττάρων γενομένων ὁμομητρίων ἐμοὶ καὶ τελευτησάντων, ἔθαψε τούτουσ εἰσ τὰ πατρῷα μνήματα, ὧν ὅσοιπέρ εἰσιν τοῦ γένουσ κοινωνοῦσιν· καὶ τούτων οὐδεὶσ οὐκ ἀπεῖπεν πώποτε, οὐκ ἐκώλυσεν, οὐ δίκην ἔλαχεν.

καίτοι τίσ ἔστιν ὅστισ ἂν εἰσ τὰ πατρῷα μνήματα τοὺσ μηδὲν ἐν γένει τιθέναι ἐάσαι; ὡσ τοίνυν καὶ ταῦτ’ ἀληθῆ λέγω, λαβὲ τὴν μαρτυρίαν. Μαρτυρία περὶ μὲν τοίνυν τοῦ πατρόσ, ὡσ Ἀθηναῖοσ ἦν, ταῦτ’ ἔχω λέγειν, καὶ μάρτυρασ παρέσχημαι τοὺσ ὑπ’ αὐτῶν τούτων ἐψηφισμένουσ εἶναι πολίτασ, μαρτυροῦντασ ἐκεῖνον ἑαυτοῖσ ἀνεψιὸν εἶναι. φαίνεται δὲ βιοὺσ ἔτη τόσα καὶ τόσ’ ἐνθάδε, καὶ οὐδαμοῦ πώποθ’ ὡσ ξένοσ ἐξετασθείσ, ἀλλὰ πρὸσ τούτουσ ὄντασ συγγενεῖσ καταφεύγων, οὗτοι δὲ καὶ προσδεχόμενοι καὶ τῆσ οὐσίασ μεταδιδόντεσ ὡσ αὑτῶν ἑνί.

τοῖσ χρόνοισ τοίνυν οὕτω φαίνεται γεγονὼσ ὥστε, εἰ καὶ κατὰ θάτερ’ ἀστὸσ ἦν, εἶναι πολίτην προσήκειν αὐτόν·

γέγονε γὰρ πρὸ Εὐκλείδου. περὶ δὲ τῆσ μητρὸσ καὶ γὰρ ταύτην διαβεβλήκασί μου λέξω, καὶ μάρτυρασ ὧν ἂν λέγω, καλῶ. καίτοι, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, οὐ μόνον παρὰ τὸ ψήφισμα τὰ περὶ τὴν ἀγορὰν διέβαλλεν ἡμᾶσ Εὐβουλίδησ, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοὺσ νόμουσ, οἳ κελεύουσιν ἔνοχον εἶναι τῇ κακηγορίᾳ τὸν τὴν ἐργασίαν τὴν ἐν τῇ ἀγορᾷ ἢ τῶν πολιτῶν ἢ τῶν πολιτίδων ὀνειδίζοντά τινι. ἡμεῖσ δ’ ὁμολογοῦμεν καὶ ταινίασ πωλεῖν καὶ ζῆν οὐχ ὅντινα τρόπον βουλόμεθα.

καὶ εἴ σοί ἐστιν τοῦτο σημεῖον, ὦ Εὐβουλίδη, τοῦ μὴ Ἀθη‐ ναίουσ εἶναι ἡμᾶσ, ἐγώ σοι τούτου ὅλωσ τοὐναντίον ἐπιδείξω, ὅτι οὐκ ἔξεστιν ξένῳ ἐν τῇ ἀγορᾷ ἐργάζεσθαι. καί μοι λαβὼν ἀνάγνωθι πρῶτον τὸν Σόλωνοσ νόμον. Νόμοσ λαβὲ δὴ καὶ τὸν Ἀριστοφῶντοσ· οὕτω γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοῦτον ἔδοξεν ἐκεῖνοσ καλῶσ καὶ δημοτικῶσ νομοθετῆσαι, ὥστ’ ἐψηφίσασθε πάλιν ἀνανεώσασθαι.

προσήκει τοίνυν ὑμῖν βοηθοῦσι τοῖσ νόμοισ μὴ τοὺσ ἐργαζομένουσ ξένουσ νομίζειν, ἀλλὰ τοὺσ συκοφαντοῦντασ πονηρούσ.

ἐπεί, ὦ Εὐβουλίδη, ἔστι καὶ ἕτεροσ περὶ τῆσ ἀργίασ νόμοσ, ᾧ αὐτὸσ ἔνοχοσ ὢν ἡμᾶσ τοὺσ ἐργαζομένουσ διαβάλλεισ. ἀλλὰ γὰρ τοσαύτη τισ ἀτυχία ἐστὶν περὶ ἡμᾶσ νῦν, ὥστε τούτῳ μὲν ἔξεστιν ἔξω τοῦ πράγματοσ βλασφημεῖν καὶ πάντα ποιεῖν, ὅπωσ μηδενὸσ τῶν δικαίων ἐγὼ τύχω·

ἐμοὶ δ’ ἐπιτιμήσετ’ ἴσωσ, ἐὰν λέγω ὃν τρόπον οὗτοσ ἐργάζεται περιιὼν ἐν τῇ πόλει, καὶ εἰκότωσ· ἃ γὰρ ὑμεῖσ ἴστε, τί δεῖ λέγειν; σκοπεῖτε δή· νομίζω γὰρ ἔγωγε τὸ ἐν τῇ ἀγορᾷ ἡμᾶσ ἐργάζεσθαι μέγιστον εἶναι σημεῖον τοῦ ψευδεῖσ ἡμῖν αἰτίασ τοῦτον ἐπιφέρειν. ἣν γάρ φησιν ταινιόπωλιν εἶναι καὶ φανερὰν πᾶσιν, προσῆκεν δήπουθεν εἰδότασ αὐτὴν πολλοὺσ ἥτισ ἐστὶ μαρτυρεῖν, καὶ μὴ μόνον ἀκοήν, ἀλλ’ εἰ μὲν ξένη ἦν, τὰ τέλη ἐξετάσαντασ τὰ ἐν τῇ ἀγορᾷ, εἰ ξενικὰ ἐτέλει, καὶ ποδαπὴ ἦν ἐπιδεικνύντασ· εἰ δὲ δούλη, μάλιστα μὲν τὸν πριάμενον, εἰ δὲ μή, τὸν ἀποδόμενον ἥκειν καταμαρτυροῦντα, εἰ δὲ μή, τῶν ἄλλων τινά, ἢ ὡσ ἐδούλευσεν ἢ ὡσ ἀφείθη ἐλευθέρα.

νῦν δὲ τούτων μὲν ἀπέδειξεν οὐδέν, λελοιδόρηκεν δέ, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, οὐδὲν ὅ τι οὔ. τοῦτο γάρ ἐστιν ὁ συκοφάντησ, αἰτιᾶσθαι μὲν πάντα, ἐξελέγξαι δὲ μηδέν. ἐπεὶ κἀκεῖνο περὶ τῆσ μητρὸσ εἴρηκεν, ὅτι ἐτίτθευσεν.

ἡμεῖσ δέ, ὅθ’ ἡ πόλισ ἠτύχει καὶ πάντεσ κακῶσ ἔπραττον, οὐκ ἀρνούμεθα τοῦτο γενέσθαι· ὃν δὲ τρόπον καὶ ὧν ἕνεκ’ ἐτίτθευσεν, ἐγὼ σαφῶσ ὑμῖν ἐπιδείξω. μηδεὶσ δ’ ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, δυσχερῶσ ὑπολάβῃ· καὶ γὰρ νῦν ἀστὰσ γυναῖκασ πολλὰσ εὑρήσετε τιτθευούσασ, ἃσ ὑμῖν καὶ κατ’ ὄνομα, ἐὰν βούλησθε, ἐροῦμεν. εἰ δέ γε πλούσιοι ἦμεν, οὔτ’ ἂν τὰσ ταινίασ ἐπωλοῦμεν οὔτ’ ἂν ὅλωσ ἦμεν ἄποροι. ἀλλὰ τί ταῦτα κοινωνεῖ τῷ γένει; ἐγὼ μὲν οὐδὲν οἶμαι.

μηδαμῶσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοὺσ πένητασ ἀτιμάζετε ἱκανὸν γὰρ αὐτοῖσ τὸ πένεσθαι κακόν, μηδέ γε τοὺσ ἐργάζεσθαι καὶ ζῆν ἐκ τοῦ δικαίου προαιρουμένουσ· ἀλλ’ ἀκούσαντεσ, ἐὰν ὑμῖν ἐπιδεικνύω τῆσ μητρὸσ τοὺσ οἰκείουσ οἱούσ προσήκει εἶναι ἀνθρώποισ ἐλευθέροισ, ἃ καταιτιᾶται περὶ αὐτῆσ, ταύτασ τὰσ διαβολὰσ ἐξομνυμένουσ, καὶ μαρτυροῦντασ αὐτὴν ἀστὴν οὖσαν εἰδέναι, οὓσ ὑμεῖσ φήσετε πιστοὺσ εἶναι, δικαίαν ἡμῖν θέσθε τὴν ψῆφον. ἐμοὶ γὰρ ἦν πάπποσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τῆσ μητρὸσ πατήρ, Δαμόστρατοσ Μελιτεύσ.

τούτῳ γίγνονται τέτταρεσ παῖδεσ, ἐκ μὲν ἧσ τὸ πρῶτον ἔσχεν γυναικὸσ θυγάτηρ καὶ υἱὸσ ᾧ ὄνομ’ Ἀμυθέων, ἐκ δὲ τῆσ ὕστερον, Χαιρεστράτησ, ἡ μήτηρ ἡ ἐμὴ καὶ Τιμοκράτησ. τούτοισ δὲ γίγνονται παῖδεσ, τῷ μὲν Ἀμυθέωνι Δαμόστρατοσ, τοῦ πάππου τοὔνομ’ ἔχων, καὶ Καλλίστρατοσ καὶ Δεξίθεοσ. καὶ ὁ μὲν Ἀμυθέων ὁ τῆσ μητρὸσ ἀδελφὸσ τῶν ἐν Σικελίᾳ στρατευσαμένων καὶ τελευτησάντων ἐστίν, καὶ τέθαπται ἐν τοῖσ δημοσίοισ μνήμασιν· καὶ ταῦτα μαρτυρήσεται. τῇ δ’ ἀδελφῇ αὐτοῦ συνοικησάσῃ Διοδώρῳ Ἁλαιεῖ υἱὸσ γίγνεται Κτησίβιοσ.

καὶ οὗτοσ μὲν ἐτελεύτησεν ἐν Ἀβύδῳ μετὰ Θρασυβούλου στρατευόμενοσ, ζῇ δὲ τούτων ὁ Δαμόστρατοσ ὁ τοῦ Ἀμυθέωνοσ, τῆσ μητρὸσ ἀδελφιδοῦσ τῆσ ἐμῆσ. τῆσ δὲ Χαιρεστράτησ τῆσ ἐμῆσ τήθησ τὴν ἀδελφὴν λαμβάνει Ἀπολλόδωροσ Πλωθεύσ· τούτων γίγνεται Ὀλύμπιχοσ, τοῦ δ’ Ὀλυμπίχου Ἀπολλόδωροσ, καὶ οὗτοσ ζῇ. καί μοι κάλει αὐτούσ. Μάρτυρεσ τούτων μὲν τοίνυν ἀκηκόατε μαρτυρούντων καὶ διομνυμένων· τὸν δὲ καὶ ὁμομήτριον καὶ κατ’ ἀμφότερ’ ἡμῖν συγγενῆ καλῶ, καὶ τοὺσ υἱεῖσ αὐτοῦ.

τῷ γὰρ Τιμοκράτει τῷ τῆσ μητρὸσ ἀδελφῷ τῆσ ἐμῆσ τῷ ὁμοπατρίῳ καὶ ὁμομητρίῳ γίγνεται Εὐξίθεοσ, τοῦ δ’ Εὐξιθέου τρεῖσ υἱεῖσ· οὗτοι πάντεσ ζῶσιν. καί μοι κάλει τοὺσ ἐπιδημοῦντασ αὐτῶν. λαβὲ δή μοι καὶ τὰσ τῶν φρατέρων τῶν συγγενῶν τῶν τῆσ μητρὸσ καὶ δημοτῶν μαρτυρίασ, καὶ ὧν τὰ μνήματα ταὐτά.

Μαρτυρίαι τὰ μὲν τοίνυν τοῦ γένουσ τοῦ τῆσ μητρὸσ οὕτωσ ὑμῖν ἐπιδεικνύω, καὶ πρὸσ ἀνδρῶν καὶ πρὸσ γυναικῶν ἀστήν. τῇ δὲ μητρὶ τῇ ἐμῇ γίγνεται, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τὸ μὲν πρῶτον ἐκ Πρωτομάχου, ᾧ αὐτὴν ὁ Τιμοκράτησ ὁμομήτριοσ καὶ ὁμοπάτριοσ ὢν ἀδελφὸσ ἔδωκεν, θυγάτηρ, εἶτ’ ἐκ τοῦ πατρὸσ τοῦ ἐμοῦ ἐγώ. ὃν δὲ τρόπον τῷ πατρὶ τῷ ἐμῷ συνῴκησεν, ταῦθ’ ὑμᾶσ ἀκοῦσαι δεῖ· καὶ γὰρ ἃ περὶ τὸν Κλεινίαν αἰτιᾶται καὶ τὸ τιτθεῦσαι τὴν μητέρα καὶ ταῦτα πάντ’ ἐγὼ σαφῶσ ὑμῖν διηγήσομαι.

ὁ Πρωτόμαχοσ πένησ ἦν·

ἐπικλήρου δὲ κληρονομήσασ εὐπόρου, τὴν μητέρα βουληθεὶσ ἐκδοῦναι πείθει λαβεῖν αὐτὴν Θούκριτον τὸν πατέρα τὸν ἐμόν, ὄνθ’ ἑαυτοῦ γνώριμον, καὶ ἐγγυᾶται ὁ πατὴρ τὴν μητέρα τὴν ἐμὴν παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆσ Τιμοκράτουσ Μελιτέωσ, παρόντων τῶν τε θείων ἀμφοτέρων τῶν ἑαυτοῦ καὶ ἄλλων μαρτύρων· καὶ τούτων ὅσοι ζῶσι, μαρτυρήσουσιν ὑμῖν. μετὰ δὲ ταῦτα χρόνῳ ὕστερον παιδίων αὐτῇ δυοῖν ἤδη γεγενημένων, καὶ τοῦ μὲν πατρὸσ στρατευομένου καὶ ἀποδημοῦντοσ μετὰ Θρασυβούλου, αὐτὴ δ’ οὖσ’ ἐν ἀπορίαισ ἠναγκάσθη τὸν Κλεινίαν τὸν τοῦ Κλειδίκου τιτθεῦσαι, τῷ μὲν εἰσ ἔμ’ ἥκοντι κινδύνῳ νῦν μὰ τὸν Δι’ οὐχὶ συμφέρον πρᾶγμα ποιήσασα ἀπὸ γὰρ ταύτησ τῆσ τιτθείασ ἅπασ’ ἡ περὶ ἡμᾶσ γέγονεν βλασφημία, τῇ μέντοι ὑπαρχούσῃ πενίᾳ ἴσωσ καὶ ἀναγκαῖα καὶ ἁρμόττοντα ποιοῦσα.

φαίνεται τοίνυν οὐχ ὁ ἐμὸσ πατὴρ πρῶτοσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, λαβὼν τὴν ἐμὴν μητέρα, ἀλλ’ ὁ Πρωτόμαχοσ, καὶ παῖδασ ποιησάμενοσ καὶ θυγατέρ’ ἐκδούσ·

ὃσ καὶ τετελευτηκὼσ ὅμωσ μαρτυρεῖ τοῖσ ἔργοισ ἀστήν τ’ αὐτὴν καὶ πολῖτιν εἶναι. ὡσ οὖν ταῦτ’ ἀληθῆ λέγω, κάλει μοι πρῶτον μὲν τοὺσ τοῦ Πρωτομάχου υἱεῖσ, ἔπειτα τοὺσ ἐγγυωμένῳ παρόντασ τῷ πατρὶ καὶ τῶν φρατέρων τοὺσ οἰκείουσ, οἷσ τὴν γαμηλίαν εἰσήνεγκεν ὑπὲρ τῆσ μητρὸσ ὁ πατήρ, εἶτ’ Εὔνικον Χολαργέα τὸν τὴν ἀδελφὴν λαβόντα τὴν ἐμὴν παρὰ τοῦ Πρωτομάχου, εἶτα τὸν υἱὸν τῆσ ἀδελφῆσ. κάλει τούτουσ. Μάρτυρεσ πῶσ οὖν οὐκ ἂν οἰκτρότατ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, πάντων ἐγὼ πεπονθὼσ εἰήν, εἰ τῶν συγγενῶν ὄντων τοσούτων τουτωνὶ καὶ μαρτυρούντων καὶ διομνυμένων ἐμοὶ προσήκειν, μηδεὶσ μηδενὶ τούτων ἀμφισβητῶν ὡσ οὐκ εἰσὶ πολῖται, ἐμὲ ψηφίσαισθ’ εἶναι ξένον; λαβὲ δή μοι καὶ τὴν τοῦ Κλεινίου καὶ τὴν τῶν συγγενῶν αὐτοῦ μαρτυρίαν·

οἳ ἴσασιν δήπου τίσ οὖσά ποθ’ ἡ ἐμὴ μήτηρ ἐτίτθευσεν αὐτόν. οὐ γὰρ ἃ τήμερον ἡμεῖσ φαμέν, εὐόρκον αὐτοῖσ μαρτυρεῖν, ἀλλ’ ἃ πάντα τὸν χρόνον ᾔδεσαν τὴν ἡμετέραν μὲν μητέρα, τιτθὴν δὲ τούτου νομιζομένην. καὶ γὰρ εἰ ταπεινὸν ἡ τιτθή, τὴν ἀλήθειαν οὐ φεύγω·

οὐ γὰρ εἰ πένητεσ ἦμεν, ἠδικήκαμεν, ἀλλ’ εἰ μὴ πολῖται· οὐδὲ περὶ τύχησ οὐδὲ περὶ χρημάτων ἡμῖν ἐστὶν ὁ παρὼν ἀγών, ἀλλ’ ὑπὲρ γένουσ. πολλὰ δουλικὰ καὶ ταπεινὰ πράγματα τοὺσ ἐλευθέρουσ ἡ πενία βιάζεται ποιεῖν, ἐφ’ οἷσ ἐλεοῖντ’ ἄν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, δικαιότερον ἢ προσαπολλύοιντο. ὡσ γὰρ ἐγὼ ἀκούω, πολλαὶ καὶ τιτθαὶ καὶ ἔριθοι καὶ τρυγήτριαι γεγόνασιν ὑπὸ τῶν τῆσ πόλεωσ κατ’ ἐκείνουσ τοὺσ χρόνουσ συμφορῶν ἀσταὶ γυναῖκεσ, πολλαὶ δ’ ἐκ πενήτων πλούσιαι νῦν. ἀλλ’ αὐτίχ’ ὑπὲρ τούτων. νῦν δὲ τοὺσ μάρτυρασ κάλει. Μάρτυρεσ οὐκοῦν ὅτι μὲν καὶ τὰ πρὸσ μητρόσ εἰμ’ ἀστὸσ καὶ τὰ πρὸσ πατρόσ, τὰ μὲν ἐξ ὧν ἄρτι μεμαρτύρηται μεμαθήκατε πάντεσ, τὰ δ’ ἐξ ὧν πρότερον περὶ τοῦ πατρόσ. λοιπὸν δέ μοι περὶ ἐμαυτοῦ πρὸσ ὑμᾶσ εἰπεῖν, τὸ μὲν ἁπλούστατον οἶμαι καὶ δικαιότατον, ἐξ ἀμφοτέρων ἀστῶν ὄντα με, κεκληρονομηκότα καὶ τῆσ οὐσίασ καὶ τοῦ γένουσ, εἶναι πολίτην· οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὰ προσήκοντα πάντ’ ἐπιδείξω μάρτυρασ παρεχόμενοσ, ὡσ εἰσήχθην εἰσ τοὺσ φράτερασ, ὡσ ἐνεγράφην εἰσ τοὺσ δημότασ, ὡσ ὑπ’ αὐτῶν τούτων προὐκρίθην ἐν τοῖσ εὐγενεστάτοισ κληροῦσθαι τῆσ ἱερωσύνησ τῷ Ἡρακλεῖ, ὡσ ἦρχον ἀρχὰσ δοκιμασθείσ.

καί μοι κάλει αὐτούσ. Μάρτυρεσ οὔκουν δεινόν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἰ μὲν ἔλαχον ἱερεύσ, ὥσπερ προὐκρίθην, δεῖν ἄν με καὶ αὐτὸν θύειν ὑπὲρ τούτων καὶ τοῦτον μετ’ ἐμοῦ συνθύειν, νῦν δὲ τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ ἐμὲ μεθ’ αὑτῶν μηδὲ συνθύειν ἐᾶν; φαίνομαι τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὸν μὲν ἄλλον χρόνον ἅπαντα παρὰ πᾶσιν τοῖσ νῦν κατηγοροῦσι πολίτησ ὡμολογημένοσ·

οὐ γὰρ ἂν δήπου τόν γε ξένον καὶ μέτοικον, ὡσ νῦν φησιν Εὐβουλίδησ, οὔτ’ ἀρχὰσ ἄρχειν οὔθ’ ἱερωσύνην κληροῦσθαι μεθ’ ἑαυτοῦ προκριθέντ’ εἰάσεν·

καὶ γὰρ οὗτοσ ἦν τῶν κληρουμένων καὶ προκριθέντων. οὐδέ γ’ ἄν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, παλαιὸσ ὢν ἐχθρὸσ ἐμοὶ τοῦτον τὸν καιρὸν περιέμενεν, ὃν οὐδεὶσ ᾔδει γενησόμενον, εἴπερ τι συνῄδει τοιοῦτον. ἀλλ’ οὐ συνῄδει·

διόπερ τὸν μὲν ἄλλον ἅπαντα χρόνον δημοτευόμενοσ μετ’ ἐμοῦ καὶ κληρούμενοσ οὐδὲν ἑώρα τούτων, ἐπειδὴ δ’ ἡ πόλισ πᾶσα τοῖσ ἀσελγῶσ εἰσπεπηδηκόσιν εἰσ τοὺσ δήμουσ ὀργιζομένη παρώξυντο, τηνικαῦτα μοι ἐπεβούλευσεν. ἦν δ’ ἐκεῖνοσ μὲν ὁ καιρὸσ τοῦ συνειδότοσ αὑτῷ τἀληθῆ λέγειν, ὁ δὲ νυνὶ παρὼν ἐχθροῦ καὶ συκοφαντεῖν βουλομένου. ἐγὼ δ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί καί μοι πρὸσ Διὸσ καὶ θεῶν μηδεὶσ θορυβήσῃ, μηδ’ ἐφ’ ᾧ μέλλω λέγειν ἀχθεσθῇ, ἐμαυτὸν Ἀθηναῖον ὑπείληφ’ ὥσπερ ὑμῶν ἕκαστοσ ἑαυτόν, μητέρ’ ἐξ ἀρχῆσ νομίζων ἥνπερ εἰσ ὑμᾶσ ἀποφαίνω, καὶ οὐχ ἑτέρασ μὲν ὢν ταύτησ δὲ προσποιούμενοσ·

πατέρα πάλιν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὸν αὐτὸν τρόπον. καίτοι εἰ τοῖσ ἐξελεγχομένοισ ὧν μέν εἰσιν ἀποκρυπτομένοισ, ὧν δ’ οὐκ εἰσὶν προσποιουμένοισ, δίκαιον ὑπάρχειν παρ’ ὑμῖν τοῦτο σημεῖον ὡσ εἰσὶ ξένοι, ἐμοὶ δήπου τοὐναντίον ὡσ εἰμὶ πολίτησ.

οὐ γὰρ ἂν ξένην καὶ ξένον τοὺσ ἐμαυτοῦ γονέασ ἐπιγραψάμενοσ μετέχειν ἠξίουν τῆσ πόλεωσ· ἀλλ’ εἴ τι τοιοῦτον συνῄδειν, ἐζήτησ’ ἂν ὧν φήσω γονέων εἶναι. ἀλλ’ οὐ συνῄδειν, διόπερ μένων ἐπὶ τοῖσ οὖσιν δικαίωσ γονεῦσιν ἐμαυτῷ τῆσ πόλεωσ μετέχειν ἀξιῶ. ἔτι τοίνυν ὀρφανὸσ κατελείφθην, καὶ φασίν μ’ εὔπορον εἶναι καὶ τῶν μαρτύρων ἐνίουσ ὠφελουμένουσ μοι μαρτυρεῖν συγγενεῖσ εἶναι.

καὶ ἅμα μὲν κατ’ ἐμοῦ λέγουσιν τὰσ ἐκ τῆσ πενίασ ἀδοξίασ καὶ περὶ τὸ γένοσ διαβάλλουσιν, ἅμα δὲ δι’ εὐπορίαν φασὶ πάντα μ’ ὠνεῖσθαι. ὥστε πότερα χρὴ αὐτοῖσ πιστεύειν;

ἐξῆν δὲ δήπου τούτοισ, εἰ νόθοσ ἢ ξένοσ ἦν ἐγώ, κληρονόμοισ εἶναι τῶν ἐμῶν πάντων. εἶθ’ οὗτοι μικρὰ λαμβάνειν καὶ κινδυνεύειν ἐν ψευδομαρτυρίοισ καὶ ἐπιορκεῖν μᾶλλον αἱροῦνται ἢ πάντ’ ἔχειν, καὶ ταῦτ’ ἀσφαλῶσ, καὶ μηδεμιᾶσ ἐξωλείασ ὑπόχουσ ἑαυτοὺσ ποιεῖν; οὐκ ἔστι ταῦτα, ἀλλ’ οἶμαι συγγενεῖσ ὄντεσ τὰ δίκαια ποιοῦσι, βοηθοῦντεσ αὑτῶν ἑνί. καὶ ταῦτ’ οὐχὶ νῦν πεπεισμένοι ποιοῦσιν, ἀλλὰ παιδίον ὄντα μ’ εὐθέωσ ἦγον εἰσ τοὺσ φράτερασ, εἰσ Ἀπόλλωνοσ πατρῴου ἦγον, εἰσ τἄλλ’ ἱερά.

καίτοι οὐ δήπου παῖσ ὢν ἐγὼ ταῦτ’ ἔπειθον αὐτοὺσ ἀργύριον διδούσ. ἀλλὰ μὴν ὁ πατὴρ αὐτὸσ ζῶν ὀμόσασ τὸν νόμιμον τοῖσ φράτερσιν ὁρ́κον εἰσήγαγέν με, ἀστὸν ἐξ ἀστῆσ ἐγγυητῆσ αὑτῷ γεγενημένον εἰδώσ, καὶ ταῦτα μεμαρτύρηται. εἶτ’ ἐγὼ ξένοσ;

ποῦ μετοίκιον καταθείσ; ἢ τίσ τῶν ἐμῶν πώποτε; ποῦ πρὸσ ἄλλουσ δημότασ ἐλθών, καὶ οὐ δυνηθεὶσ ἐκείνουσ πεῖσαι δεῦρ’ ἐμαυτὸν ἐνέγραψα; ποῦ τί ποιήσασ ὧν ὅσοι μὴ καθαρῶσ ἦσαν πολῖται πεποιηκότεσ φαίνονται; οὐδαμοῦ, ἀλλ’ ἁπλῶσ, ἐν οἷσ ὁ πάπποσ ὁ τοῦ πατρόσ, ὁ ἐμόσ, <ὁ> πατήρ, ἐνταῦθα καὶ αὐτὸσ φαίνομαι δημοτευόμενοσ. καὶ νῦν πῶσ ἄν τισ ὑμῖν σαφέστερον ἐπιδείξειεν μετὸν τῆσ πόλεωσ αὑτῷ; ἐνθυμείσθω γὰρ ἕκαστοσ ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὺσ ἑαυτῷ προσήκοντασ τίν’ ἄλλον ἂν δύναιτ’ ἐπιδεῖξαι τρόπον ἢ τὸν αὐτὸν ἐμοί, μαρτυροῦντασ, ὀμνύοντασ, πάλαι τοὺσ αὐτοὺσ ἀπὸ τῆσ ἀρχῆσ ὄντασ;

διὰ ταῦτα τοίνυν ἐγὼ πιστεύων ἐμαυτῷ κατέφυγον εἰσ ὑμᾶσ.

ὁρῶ γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, οὐ μόνον τῶν ἀποψηφισαμένων Ἁλιμουσίων ἐμοῦ κυριώτερ’ ὄντα τὰ δικαστήρια, ἀλλὰ καὶ τῆσ βουλῆσ καὶ τοῦ δήμου, δικαίωσ· κατὰ γὰρ πάνθ’ αἱ παρ’ ὑμῖν εἰσι κρίσεισ δικαιόταται. ἐνθυμεῖσθε τοίνυν κἀκεῖνο, ὅσοι τῶν μεγάλων δήμων ἐστέ, ὡσ οὐδέν’ ἀπεστερεῖτ’ οὔτε κατηγορίασ οὔτ’ ἀπολογίασ.

καὶ πόλλ’ ἀγαθὰ γένοιτο πᾶσιν ὑμῖν τοῖσ δικαίωσ τούτῳ τῷ πράγματι χρησαμένοισ, ὅτι καὶ τῶν ἀναβαλέσθαι δεομένων οὐκ ἀφῄρησθε τὸ παρασκευάσασθαι· ᾧ καὶ τοὺσ συκοφαντοῦντασ καὶ δι’ ἔχθραν ἐπιβουλεύοντασ ἐξηλέγχετε. καὶ ὑμᾶσ μὲν ἄξιον ἐπαινεῖν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὺσ δὲ καλῷ καὶ δικαίῳ πράγματι μὴ καλῶσ χρησαμένουσ ψέγειν.

ἐν οὐδενὶ τοίνυν εὑρήσετε τῶν δήμων δεινότερα γεγενημένα τῶν παρ’ ἡμῖν. οὗτοι γὰρ ἀδελφῶν ὁμομητρίων καὶ ὁμοπατρίων τῶν μέν εἰσιν ἀπεψηφισμένοι, τῶν δ’ οὔ, καὶ πρεσβυτέρων ἀνθρώπων ἀπόρων, ὧν τοὺσ υἱεῖσ ἐγκαταλελοίπασιν· καὶ τούτων ἂν βούλησθε, μάρτυρασ παρέξομαι. ὃ δὲ πάντων δεινότατον οἱ συνεστηκότεσ πεποιήκασιν καί μοι πρὸσ Διὸσ καὶ θεῶν μηδεὶσ ὑπολάβῃ δυσκόλωσ, ἐὰν τοὺσ ἠδικηκότασ ἐμαυτὸν πονηροὺσ ὄντασ ἐπιδεικνύω·

νομίζω γὰρ ὑμῖν τὴν τούτων πονηρίαν δεικνὺσ εἰσ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα λέγειν τὸ γενόμενόν μοι· οὗτοι γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, βουλομένουσ τινὰσ ἀνθρώπουσ ξένουσ πολίτασ γενέσθαι, Ἀναξιμένην καὶ Νικόστρατον, κοινῇ διανειμάμενοι πέντε δραχμὰσ ἕκαστοσ προσεδέξαντο. καὶ ταῦτ’ οὐκ ἂν ἐξομόσαιτ’ Εὐβουλίδησ οὐδ’ οἱ μετ’ αὐτοῦ μὴ οὐκ εἰδέναι. καὶ νῦν τούτων οὐκ ἀπεψηφίσαντο. τί οὖν οὐκ ἂν οἰέσθε τούτουσ ἰδίᾳ ποιῆσαι, οἳ κοινῇ ταῦτ’ ἐτόλμων; πολλούσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οἱ μετ’ Εὐβουλίδου συνεστῶτεσ καὶ ἀπ‐ ολωλέκασιν καὶ σεσῴκασιν ἕνεκ’ ἀργυρίου.

ἐπεὶ καὶ τὸ πρότερον ἐρῶ δ’ εἰσ αὐτὸ τὸ πρᾶγμ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι δημαρχῶν ὁ Εὐβουλίδου πατήρ, ὥσπερ εἶπον, Ἀντίφιλοσ, τεχνάζει βουλόμενοσ παρά τινων λαβεῖν ἀργύριον, καὶ ἔφη τὸ κοινὸν γραμματεῖον ἀπολωλέναι, ὥστ’ ἔπεισε διαψηφίσασθαι τοὺσ Ἁλιμουσίουσ περὶ αὑτῶν, καὶ κατηγορῶν δέκα τῶν δημοτῶν ἐξέβαλεν, οὓσ ἅπαντασ πλὴν ἑνὸσ κατεδέξατο τὸ δικαστήριον. καὶ ταῦτα πάντεσ ἴσασιν οἱ πρεσβύτεροι. πολλοῦ γ’ ἔδεόν τινασ ἐγκαταλιπεῖν τῶν μὴ Ἀθηναίων, ὅπου καὶ τοὺσ ὄντασ πολίτασ συνιστάμενοι ἐξέβαλον, οὓσ τὸ δικαστήριον κατεδέξατο.

καὶ ὢν ἐχθρὸσ τῷ ἐμῷ πατρὶ τότ’ οὐ μόνον οὐ κατηγόρησεν, ἀλλ’ οὐδὲ τὴν ψῆφον ἤνεγκεν ὡσ οὐκ ἦν Ἀθηναῖοσ. τῷ τοῦτο δῆλον; ὅτι ἁπάσαισ ἔδοξεν δημότησ εἶναι. καὶ τί δεῖ περὶ τῶν πατέρων λέγειν; ἀλλ’ Εὐβουλίδησ αὐτὸσ οὑτοσί, ἡνίκ’ ἐνεγράφην ἐγὼ καὶ ὀμόσαντεσ οἱ δημόται δικαίωσ πάντεσ περὶ ἐμοῦ τὴν ψῆφον ἔφερον, οὔτε κατηγόρησεν οὔτ’ ἐναντίαν τὴν ψῆφον ἤνεγκεν· καὶ γὰρ ἐνταῦθα πάλιν ἐμὲ πάντεσ ἐψηφίσαντο δημότην. καὶ εἴ φασίν με τοῦτο ψεύδεσθαι, ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ὕδατοσ ὅστισ βούλεται τούτων τἀναντία μαρτυρησάτω. εἰ τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοῦτο δοκοῦσιν οὗτοι λέγειν μάλιστ’ ἰσχυρόν, ὡσ ἀπεψηφίσαντό μου νῦν οἱ δημόται, ἐγὼ τετράκισ ἐπιδεικνύω πρότερον, ὅθ’ ὁσίωσ ἄνευ συστάσεωσ ἐψηφίσαντο, καὶ ἐμὲ καὶ τὸν πατέρα δημότασ αὑτῶν εἶναι ψηφισαμένουσ, πρῶτον μέν γε τοῦ πατρὸσ δοκιμασθέντοσ, εἶτ’ ἐμοῦ, εἶτ’ ἐν τῇ προτέρᾳ διαψηφίσει, ὅτ’ ἠφάνισαν οὗτοι τὸ γραμματεῖον·

τὸ δὲ τελευταῖον προκρίναντεσ ἐμὲ ἐψηφίσαντ’ ἐν τοῖσ εὐγενεστάτοισ κληροῦσθαι τῆσ ἱερωσύνησ τῷ Ἡρακλεῖ. καὶ ταῦτα πάντα μεμαρτύρηται. εἰ δὲ δεῖ τὴν δημαρχίαν λέγειν, δι’ ἣν ὠργίζοντό μοί τινεσ, ἐν ᾗ διάφοροσ ἐγενόμην εἰσπράττων ὀφείλοντασ πολλοὺσ αὐτῶν μισθώσεισ τεμενῶν καὶ ἕτερ’ ἃ τῶν κοινῶν διηρπάκεσαν, ἐγὼ μὲν ἂν βουλοίμην ὑμᾶσ ἀκούειν, ἀλλ’ ἴσωσ ἔξω τοῦ πράγματοσ ὑπολήψεσθε ταῦτ’ εἶναι.

ἐπεὶ καὶ τοῦτ’ ἔχω δεικνύναι τεκμήριον ὡσ συνέστησαν· ἔκ τε γὰρ τοῦ ὁρ́κου ἐξήλειψαν τὸ ψηφιεῖσθαι γνώμῃ τῇ δικαιοτάτῃ καὶ οὔτε χάριτοσ ἕνεκ’ οὔτ’ ἔχθρασ· καὶ γὰρ τοῦτο φανερὸν ἐγένετο καὶ ὅτι ἱεροσυλήσαντεσ τὰ ὅπλα εἰρήσεται γάρ, ἃ ἐγὼ ἀνέθηκα τῇ Ἀθηνᾷ, καὶ τὸ ψήφισμ’ ἐκκολάψαντεσ ὃ ἐμοὶ ἐψηφίσανθ’ οἱ δημόται, συνώμνυον οὗτοι ἐπ’ ἐμὲ οἱ ὑπ’ ἐμοῦ τὰ κοινὰ εἰσπραχθέντεσ.

καὶ εἰσ τοσοῦτ’ ἀναιδείασ ἐληλύθασιν, ὥστ’ ἔλεγον περιιόντεσ ἐμὲ τῆσ ἀπολογίασ ἕνεκα ταῦτα ποιῆσαι. καὶ τίσ ὑμῶν ἂν καταγνοίη μου τοσαύτην μανίαν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ὥστε τηλικούτων ἕνεκα πρὸσ τὸ πρᾶγμα τεκμηρίων ἄξια θανάτου διαπράξασθαι, καὶ ἃ ἐμοὶ φιλοτιμίαν ἔφερεν, ταῦτ’ ἀφανίζειν; τὸ δὲ πάντων δεινότατον οὐ δήπου γε φήσαιεν ἂν ἐμὲ κατασκευάσαι.

οὐ γὰρ ἔφθη μοι συμβᾶσ’ ἡ ἀτυχία καὶ εὐθύσ, ὥσπερ φυγάδοσ ἤδη μου ὄντοσ καὶ ἀπολωλότοσ, τούτων τινὲσ ἐπὶ τὸ οἰκίδιον ἐλθόντεσ <τὸ> ἐν ἀγρῷ νύκτωρ ἐπεχείρησαν διαφορῆσαι τὰ ἔνδοθεν· οὕτω σφόδρ’ ὑμῶν καὶ τῶν νόμων κατεφρόνησαν. καὶ ταῦτα τοὺσ εἰδότασ, ἐὰν βούλησθε, καλοῦμεν. πολλὰ δ’ ἔχων καὶ ἄλλ’ ἐπιδεῖξαι, ἃ τούτοισ ἐστὶν διαπεπραγμένα καὶ ἅ εἰσιν ἐψευσμένοι, ἡδέωσ μὲν ἂν ὑμῖν λέγοιμι, ἐπειδὴ δ’ ἔξω τοῦ πράγματοσ νομίζετ’ εἶναι, ἐάσω.

ἀναμνήσθητε δ’ ἐκείνων καὶ θεάσασθε, ὡσ πολλὰ καὶ δίκαι’ ἔχων πρὸσ ὑμᾶσ ἥκω. ὥσπερ γὰρ τοὺσ θεσμοθέτασ ἀνακρίνετε, ἐγὼ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐμαυτὸν ὑμῖν ἀνακρινῶ. ὦ ἄνθρωπε, τίσ ἦν σοι πατήρ;

ἐμοί; Θούκριτοσ. οἰκεῖοί τινεσ εἶναι μαρτυροῦσιν αὐτῷ; πάνυ γε, πρῶτον μέν γε τέτταρεσ ἀνεψιοί, εἶτ’ ἀνεψιαδοῦσ, εἶθ’ οἱ τὰσ ἀνεψιὰσ λαβόντεσ αὐτῷ, εἶτα φράτερεσ, εἶτ’ Ἀπόλλωνοσ πατρῴου καὶ Διὸσ ἑρκείου γεννῆται, εἶθ’ οἷσ ἠρία ταὐτά, εἶθ’ οἱ δημόται πολλάκισ αὐτὸν δεδοκιμάσθαι καὶ ἀρχὰσ ἄρξαι, καὶ αὐτοὶ διεψηφισμένοι φαίνονται. τὰ μὲν τοίνυν περὶ τοῦ πατρὸσ πῶσ ἂν ὑμῖν δικαιότερον ἢ καθαρώτερον ἐπιδείξαιμι; καλῶ δ’ ὑμῖν τοὺσ οἰκείουσ, εἰ βούλεσθε. τὰ δὲ περὶ τῆσ μητρὸσ ἀκούσατε. ἐμοὶ γάρ ἐστιν μήτηρ Νικαρέτη Δαμοστράτου θυγάτηρ Μελιτέωσ.

ταύτησ τίνεσ οἰκεῖοι μαρτυροῦσιν; πρῶτον μὲν ἀδελφιδοῦσ, εἶτα τοῦ ἑτέρου ἀδελφιδοῦ δύ’ υἱοί, εἶτ’ ἀνεψιαδοῦσ, εἶθ’ οἱ Πρωτομάχου υἱεῖσ τοῦ λαβόντοσ τὴν ἐμὴν μητέρα πρότερον, εἶθ’ ὁ τὴν ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν τὴν ἐκ τοῦ Πρωτομάχου γήμασ Εὔνικοσ Χολαργεύσ, εἶθ’ υἱὸσ τῆσ ἀδελφῆσ. ἀλλὰ μὴν καὶ φράτερεσ τῶν οἰκείων αὐτῆσ καὶ δημόται ταῦτα μεμαρτυρήκασι.

τίνοσ οὖν ἂν προσδέοισθε; καὶ γὰρ ὅτι κατὰ τοὺσ νόμουσ ὁ πατὴρ ἔγημεν καὶ γαμηλίαν τοῖσ φράτερσιν εἰσήνεγκεν μεμαρτύρηται. πρὸσ δὲ τούτοισ καὶ ἐμαυτὸν ἐπέδειξα πάντων μετειληφόθ’ ὅσων προσήκει τοὺσ ἐλευθέρουσ. ὥστε πανταχῇ δικαίωσ καὶ προσηκόντωσ ἡμῖν ἂν προσθέμενοι τὴν ψῆφον εὐορκοίητε. ἔτι τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοὺσ ἐννέα ἄρχοντασ ἀνακρίνετε, εἰ γονέασ εὖ ποιοῦσιν.

ἐγὼ δὲ τοῦ μὲν πατρὸσ ὀρφανὸσ κατελείφθην, τὴν δὲ μητέρ’ ἱκετεύω ὑμᾶσ καὶ ἀντιβολῶ διὰ τοῦτον τὸν ἀγῶν’ ἀπόδοτέ μοι θάψαι εἰσ τὰ πατρῷα μνήματα καὶ μή με κωλύσητε, μηδ’ ἄπολιν ποιήσητε, μηδὲ τῶν οἰκείων ἀποστερήσητε τοσούτων ὄντων τὸ πλῆθοσ, καὶ ὅλωσ ἀπολέσητε. πρότερον γὰρ ἢ προλιπεῖν τούτουσ, εἰ μὴ δυνατὸν ὑπ’ αὐτῶν εἰή σωθῆναι, ἀποκτείναιμ’ ἂν ἐμαυτόν, ὥστ’ ἐν τῇ πατρίδι γ’ ὑπὸ τούτων ταφῆναι.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION