Demosthenes, Speeches, Περὶ τῶν ἐν Χερρονήσῳ

(데모스테네스, Speeches, Περὶ τῶν ἐν Χερρονήσῳ)

ἔδει μέν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὺσ λέγοντασ ἅπαντασ μήτε πρὸσ ἔχθραν ποιεῖσθαι λόγον μηδένα μήτε πρὸσ χάριν, ἀλλ’ ὃ βέλτιστον ἕκαστοσ ἡγεῖτο, τοῦτ’ ἀποφαίνεσθαι, ἄλλωσ τε καὶ περὶ κοινῶν πραγμάτων καὶ μεγάλων ὑμῶν βουλευομένων· ἐπεὶ δ’ ἔνιοι τὰ μὲν φιλονικίᾳ, τὰ δ’ ᾑτινιδήποτ’ αἰτίᾳ προάγονται λέγειν, ὑμᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὺσ πολλοὺσ δεῖ πάντα τἄλλ’ ἀφελόντασ, ἃ τῇ πόλει νομίζετε συμφέρειν, ταῦτα καὶ ψηφίζεσθαι καὶ πράττειν. ἡ μὲν οὖν σπουδὴ περὶ τῶν ἐν Χερρονήσῳ πραγμάτων ἐστὶ καὶ τῆσ στρατείασ, ἣν ἑνδέκατον μῆνα τουτονὶ Φίλιπποσ ἐν Θρᾴκῃ ποιεῖται·

τῶν δὲ λόγων οἱ πλεῖστοι περὶ ὧν Διοπείθησ πράττει καὶ μέλλει ποιεῖν εἴρηνται. ἐγὼ δ’ ὅσα μέν τισ αἰτιᾶταί τινα τούτων, οὓσ κατὰ τοὺσ νόμουσ ἐφ’ ὑμῖν ἐστιν, ὅταν βούλησθε, κολάζειν, κἂν ἤδη δοκῇ κἂν ἐπισχοῦσιν περὶ αὐτῶν σκοπεῖν ἐγχωρεῖν ἡγοῦμαι, καὶ οὐ πάνυ δεῖ περὶ τούτων οὔτ’ ἔμ’ οὔτ’ ἄλλον οὐδέν’ ἰσχυρίζεσθαι· ὅσα δ’ ἐχθρὸσ ὑπάρχων τῇ πόλει καὶ δυνάμει πολλῇ περὶ Ἑλλήσποντον ὢν πειρᾶται προλαβεῖν, κἂν ἅπαξ ὑστερήσωμεν, οὐκέθ’ ἕξομεν σῶσαι, περὶ τούτων δ’ οἰόμαι τὴν ταχίστην συμφέρειν καὶ βεβουλεῦσθαι καὶ παρεσκευάσθαι, καὶ μὴ τοῖσ περὶ τῶν ἄλλων θορύβοισ καὶ ταῖσ κατηγορίαισ ἀπὸ τούτων ἀποδρᾶναι.

πολλὰ δὲ θαυμάζων τῶν εἰωθότων λέγεσθαι παρ’ ὑμῖν, οὐδενὸσ ἧττον, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τεθαύμακα, ὃ καὶ πρώην τινὸσ ἤκουσ’ εἰπόντοσ ἐν τῇ βουλῇ, ὡσ ἄρα δεῖ τὸν συμβουλεύοντα ἢ πολεμεῖν ἁπλῶσ ἢ τὴν εἰρήνην ἄγειν συμβουλεύειν.

ἔστι δέ, εἰ μὲν ἡσυχίαν Φίλιπποσ ἄγει καὶ μήτε τῶν ἡμετέρων ἔχει παρὰ τὴν εἰρήνην μηδὲν μήτε συσκευάζεται πάντασ ἀνθρώπουσ ἐφ’ ἡμᾶσ, οὐκέτι δεῖ λέγειν, ἀλλ’ ἁπλῶσ εἰρήνην ἀκτέον, καὶ τά γ’ ἀφ’ ὑμῶν ἕτοιμ’ ὑπάρχονθ’ ὁρῶ·

ἔστιν ἰδεῖν καὶ γεγραμμένα κεῖται, φαίνεται δ’ ἀπ’ ἀρχῆσ ὁ Φίλιπποσ, πρὶν Διοπείθην ἐκπλεῦσαι καὶ τοὺσ κληρούχουσ, οὓσ νῦν αἰτιῶνται πεποιηκέναι τὸν πόλεμον, πολλὰ μὲν τῶν ἡμετέρων ἀδίκωσ εἰληφώσ, ὑπὲρ ὧν ψηφίσμαθ’ ὑμέτερ’ ἐγκαλοῦντα κύρια ταυτί, πάντα δὲ τὸν χρόνον συνεχῶσ τὰ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων καὶ βαρβάρων λαμβάνων καὶ ἐφ’ ἡμᾶσ συσκευαζόμενοσ, τί τοῦτο λέγουσιν, ὡσ πολεμεῖν ἢ ἄγειν εἰρήνην δεῖ;

οὐ γὰρ αἱρ́εσίσ ἐστιν ἡμῖν τοῦ πράγματοσ, ἀλλ’ ὑπολείπεται τὸ δικαιότατον καὶ ἀναγκαιότατον τῶν ἔργων, ὃ ὑπερβαίνουσιν ἑκόντεσ οὗτοι.

τί οὖν ἐστι τοῦτο; ἀμύνεσθαι τὸν πρότερον πολεμοῦνθ’ ἡμῖν. πλὴν εἰ τοῦτο λέγουσι νὴ Δί’, ὡσ, ἂν ἀπέχηται τῆσ Ἀττικῆσ καὶ τοῦ Πειραιῶσ Φίλιπποσ, οὔτ’ ἀδικεῖ τὴν πόλιν οὔτε ποιεῖ πόλεμον. εἰ δ’ ἐκ τούτων τὰ δίκαια τίθενται καὶ τὴν εἰρήνην ταύτην ὁρίζονται, ὅτι μὲν δήπουθεν οὔθ’ ὅσι’ οὔτ’ ἀνεκτὰ λέγουσιν οὔθ’ ὑμῖν ἀσφαλῆ, δῆλόν ἐστιν ἅπασιν, οὐ μὴν ἀλλ’ ἐναντία συμβαίνει ταῖσ κατηγορίαισ ἃσ Διοπείθουσ κατηγοροῦσι καὶ αὐτὰ ταῦτα λέγειν αὐτούσ.

τί γὰρ δήποτε τῷ μὲν Φιλίππῳ πάντα τἄλλα ποιεῖν ἐξουσίαν δώσομεν, ἂν τῆσ Ἀττικῆσ ἀπέχηται, τῷ Διοπείθει δ’ οὐδὲ βοηθεῖν τοῖσ Θρᾳξὶν ἐξέσται, ἢ πόλεμον ποιεῖν αὐτὸν φήσομεν; ἀλλὰ νὴ Δία, ταῦτα μὲν ἐξελέγχονται, δεινὰ ποιοῦσι δ’ οἱ ξένοι περικόπτοντεσ τὰ ἐν Ἑλλησπόντῳ, καὶ Διοπείθησ ἀδικεῖ κατάγων τὰ πλοῖα, καὶ δεῖ μὴ ἐπιτρέπειν αὐτῷ.

ἔστω, γιγνέσθω ταῦτα, οὐδὲν ἀντιλέγω. οἶμαι μέντοι δεῖν, εἴπερ ὡσ ἀληθῶσ ἐπὶ πᾶσι δικαίοισ ταῦτα συμβουλεύουσιν, ὥσπερ τὴν ὑπάρχουσαν τῇ πόλει δύναμιν καταλῦσαι ζητοῦσι, τὸν ἐφεστηκότα καὶ πορίζοντα χρήματα ταύτῃ διαβάλλοντεσ ἐν ὑμῖν, οὕτω τὴν Φιλίππου δύναμιν δεῖξαι διαλυθησομένην, ἂν ὑμεῖσ ταῦτα πεισθῆτε. εἰ δὲ μή, σκοπεῖθ’ ὅτι οὐδὲν ἄλλο ποιοῦσιν ἢ καθιστᾶσι τὴν πόλιν εἰσ τὸν αὐτὸν τρόπον δι’ οὗ τὰ παρόντα πράγμαθ’ ἅπαντ’ ἀπολώλεκεν.

ἴστε γὰρ δήπου τοῦθ’ ὅτι οὐδενὶ τῶν πάντων πλέον κεκράτηκε Φίλιπποσ, ἢ τῷ πρότεροσ πρὸσ τοῖσ πράγμασι γίγνεσθαι.

ὁ μὲν γὰρ ἔχων δύναμιν συνεστηκυῖαν ἀεὶ περὶ αὑτὸν καὶ προειδὼσ ἃ βούλεται πρᾶξαι, ἐξαίφνησ ἐφ’ οὓσ ἂν αὐτῷ δόξῃ πάρεστιν· ἡμεῖσ δ’ ἐπειδὰν πυθώμεθά τι γιγνόμενον, τηνικαῦτα θορυβούμεθα καὶ παρασκευαζόμεθα. εἶτ’, οἶμαι, συμβαίνει τῷ μὲν ἐφ’ ἃν ἔλθῃ, ταῦτ’ ἔχειν κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν, ἡμῖν δ’ ὑστερίζειν, καὶ ὅσ’ ἂν δαπανήσωμεν, ἅπαντα μάτην ἀνηλωκέναι, καὶ τὴν μὲν ἔχθραν καὶ τὸ βούλεσθαι κωλύειν ἐνδεδεῖχθαι, ὑστερίζοντασ δὲ τῶν ἔργων αἰσχύνην προσοφλισκάνειν.

μὴ τοίνυν ἀγνοεῖτ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ὅτι καὶ τὰ νῦν τἄλλα μέν ἐστι λόγοι ταῦτα καὶ προφάσεισ, πράττεται δὲ καὶ κατασκευάζεται τοῦτο, ὅπωσ ὑμῶν μὲν οἴκοι μενόντων, ἔξω δὲ μηδεμιᾶσ οὔσησ τῇ πόλει δυνάμεωσ, μετὰ πλείστησ ἡσυχίασ ἅπανθ’ ὅσα βούλεται Φίλιπποσ διοικήσεται.

θεωρεῖτε γὰρ τὸ παρὸν πρῶτον, ὃ γίγνεται. νυνὶ δύναμιν μεγάλην ἐκεῖνοσ ἔχων ἐν Θρᾴκῃ διατρίβει, καὶ μεταπέμπεται πολλήν, ὥσ φασιν οἱ παρόντεσ, ἀπὸ Μακεδονίασ καὶ Θετταλίασ.

ἐὰν οὖν περιμείνασ τοὺσ ἐτησίασ ἐπὶ Βυζάντιον ἐλθὼν πολιορκῇ, πρῶτον μὲν οἰέσθε τοὺσ Βυζαντίουσ μενεῖν ἐπὶ τῆσ ἀνοίασ τῆσ αὐτῆσ ὥσπερ νῦν, καὶ οὔτε παρακαλεῖν ὑμᾶσ οὔτε βοηθεῖν αὑτοῖσ ἀξιώσειν; ἐγὼ μὲν οὐκ οἰόμαι, ἀλλὰ καὶ εἴ τισι μᾶλλον ἀπιστοῦσιν ἢ ἡμῖν, καὶ τούτουσ εἰσφρήσεσθαι μᾶλλον ἢ ’κείνῳ παραδώσειν τὴν πόλιν, ἄν περ μὴ φθάσῃ λαβὼν αὐτούσ.

οὐκοῦν ἡμῶν μὲν μὴ δυναμένων ἐνθένδ’ ἀναπλεῦσαι, ἐκεῖ δὲ μηδεμιᾶσ ὑπαρχούσησ ἑτοίμου βοηθείασ, οὐδὲν αὐτοὺσ ἀπολωλέναι κωλύσει. νὴ Δία, κακοδαιμονῶσι γὰρ ἅνθρωποι καὶ ὑπερβάλλουσιν ἀνοίᾳ.

πάνυ γε, ἀλλ’ ὅμωσ αὐτοὺσ δεῖ σῶσ εἶναι· συμφέρει γὰρ τῇ πόλει. καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γε δῆλόν ἐστιν ἡμῖν, ὡσ ἐπὶ Χερρόνησον οὐχ ἥξει· ἀλλ’ εἴγ’ ἐκ τῆσ ἐπιστολῆσ δεῖ σκοπεῖν ἧσ ἔπεμψε πρὸσ ὑμᾶσ, ἀμυνεῖσθαί φησι τοὺσ ἐν Χερρονήσῳ. ἂν μὲν τοίνυν ᾖ τὸ συνεστηκὸσ στράτευμα, καὶ τῇ χώρᾳ βοηθῆσαι δυνήσεται καὶ τῶν ἐκείνου τι κακῶσ ποιῆσαι·

εἰ δ’ ἅπαξ διαλυθήσεται, τί ποιήσομεν, ἂν ἐπὶ Χερρόνησον ἰῄ; κρινοῦμεν Διοπείθη νὴ Δία. καὶ τί τὰ πράγματ’ ἔσται βελτίω; ἀλλ’ ἐνθένδ’ ἂν βοηθήσαιμεν αὐτοί. ἂν δ’ ὑπὸ τῶν πνευμάτων μὴ δυνώμεθα; ἀλλὰ μὰ Δί’ οὐχ ἥξει. καὶ τίσ ἐγγυητήσ ἐστι τούτου;

ἆρ’ ὁρᾶτε καὶ λογίζεσθ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὴν ἐπιοῦσαν ὡρ́αν τοῦ ἔτουσ, εἰσ ἣν ἔρημόν τινεσ οἰόνται δεῖν τὸν Ἑλλήσποντον ὑμῶν ποιῆσαι καὶ παραδοῦναι Φιλίππῳ; τί δ’, ἂν ἀπελθὼν ἐκ Θρᾴκησ καὶ μηδὲ προσελθὼν Χερρονήσῳ μηδὲ Βυζαντίῳ καὶ γὰρ ταῦτα λογίζεσθε ἐπὶ Χαλκίδα καὶ Μέγαρ’ ἥκῃ τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ ἐπ’ Ὠρεὸν πρώην, πότερον κρεῖττον ἐνθάδ’ αὐτὸν ἀμύνεσθαι καὶ προσελθεῖν τὸν πόλεμον πρὸσ τὴν Ἀττικὴν ἐᾶσαι, ἢ κατασκευάζειν ἐκεῖ τιν’ ἀσχολίαν αὐτῷ; ἐγὼ μὲν οἰόμαι τοῦτο. ταῦτα τοίνυν ἅπαντασ εἰδότασ καὶ λογιζομένουσ χρή, οὐ μὰ Δί’ οὐχ ἣν Διοπείθησ πειρᾶται τῇ πόλει δύναμιν παρασκευάζειν, ταύτην βασκαίνειν καὶ διαλῦσαι πειρᾶσθαι, ἀλλ’ ἑτέραν αὐτοὺσ προσπαρασκευάζειν καὶ συνευποροῦντασ ἐκείνῳ χρημάτων καὶ τἄλλ’ οἰκείωσ συναγωνιζομένουσ.

εἰ γάρ τισ ἔροιτο Φίλιππον, εἰπέ μοι, πότερ’ ἂν βούλοιο τούτουσ τοὺσ στρατιώτασ οὓσ Διοπείθησ νῦν ἔχει, τοὺσ ὁποιουστινασοῦν οὐδὲν γὰρ ἀντιλέγω εὐθενεῖν καὶ παρ’ Ἀθηναίοισ εὐδοξεῖν καὶ πλείουσ γίγνεσθαι τῆσ πόλεωσ συναγωνιζομένησ, ἢ διαβαλλόντων τινῶν καὶ κατηγορούντων διασπασθῆναι καὶ διαφθαρῆναι;

ταῦτ’ ἂν οἶμαι φήσειεν. εἶθ’ ἃ Φίλιπποσ ἂν εὔξαιτο τοῖσ θεοῖσ, ταῦθ’ ἡμῶν τινεσ ἐνθάδε πράττουσιν; εἶτ’ ἔτι ζητεῖτε πόθεν τὰ τῆσ πόλεωσ ἀπόλωλεν ἅπαντα; βούλομαι τοίνυν ὑμᾶσ μετὰ παρρησίασ ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπωσ χρώμεθ’ αὐτοῖσ.

ἀλλὰ βασκαίνομεν καὶ σκοποῦμεν πόθεν, καὶ τί μέλλει ποιεῖν, καὶ πάντα τὰ τοιαυτί, οὔτ’, ἐπειδήπερ οὕτωσ ἔχομεν, τὰ ἡμέτερ’ αὐτῶν πράττειν ἐθέλομεν, ἀλλ’ ἐν μὲν τοῖσ λόγοισ τοὺσ τῆσ πόλεωσ λέγοντασ ἄξι’ ἐπαινοῦμεν, ἐν δὲ τοῖσ ἔργοισ τοῖσ ἐναντιουμένοισ τούτοισ συναγωνιζόμεθα.

ὑμεῖσ μὲν τοίνυν εἰώθαθ’ ἑκάστοτε τὸν παριόντ’ ἐρωτᾶν, τί οὖν χρὴ ποιεῖν;

ἐγὼ δ’ ὑμᾶσ ἐρωτῆσαι βούλομαι, τί οὖν χρὴ λέγειν; εἰ γὰρ μήτ’ εἰσοίσετε, μήτ’ αὐτοὶ στρατεύσεσθε, μήτε τῶν κοινῶν ἀφέξεσθε, μήτε τὰσ συντάξεισ δώσετε, μήθ’ ὅσ’ ἂν αὐτὸσ αὑτῷ πορίσηται ἐάσετε, μήτε τὰ ὑμέτερ’ αὐτῶν πράττειν ἐθελήσετε, οὐκ ἔχω τί λέγω. οἱ γὰρ ἤδη τοσαύτην ἐξουσίαν τοῖσ αἰτιᾶσθαι καὶ διαβάλλειν βουλομένοισ διδόντεσ, ὥστε καὶ περὶ ὧν φασι μέλλειν αὐτὸν ποιεῖν, καὶ περὶ τούτων προκατηγορούντων ἀκροᾶσθαι, ‐ τί ἄν τισ λέγοι; ὅ τι τοίνυν δύναται ταῦτα ποιεῖν, ἐνίουσ μαθεῖν ὑμῶν δεῖ.

λέξω δὲ μετὰ παρρησίασ· καὶ γὰρ οὐδ’ ἂν ἄλλωσ δυναίμην. πάντεσ ὅσοι πώποτ’ ἐκπεπλεύκασι παρ’ ὑμῶν στρατηγοί ἢ ’γὼ πάσχειν ὁτιοῦν τιμῶμαι καὶ παρὰ Χίων καὶ παρ’ Ἐρυθραίων καὶ παρ’ ὧν ἂν ἕκαστοι δύνωνται, τούτων τῶν τὴν Ἀσίαν οἰκούντων λέγω, χρήματα λαμβάνουσιν. λαμβάνουσι δ’ οἱ μὲν ἔχοντεσ μίαν ἢ δύο ναῦσ ἐλάττονα, οἱ δὲ μείζω δύναμιν πλείονα.

καὶ διδόασιν οἱ διδόντεσ οὔτε τὰ μικρὰ οὔτε τὰ πολλὰ ἀντ’ οὐδενόσ οὐ γὰρ οὕτω μαίνονται, ἀλλ’ ὠνούμενοι μὴ ἀδικεῖσθαι τοὺσ παρ’ αὑτῶν ἐκπλέοντασ ἐμπόρουσ, μὴ συλᾶσθαι, παραπέμπεσθαι τὰ πλοῖα τὰ αὑτῶν, τὰ τοιαῦτα· φασὶ δ’ εὐνοίασ διδόναι, καὶ τοῦτο τοὔνομ’ ἔχει τὰ λήμματα ταῦτα. καὶ δὴ καὶ νῦν τῷ Διοπείθει στράτευμ’ ἔχοντι σαφῶσ ἐστι τοῦτο δῆλον ὅτι δώσουσι χρήματα πάντεσ οὗτοι·

πόθεν γὰρ οἰέσθ’ ἄλλοθεν τὸν μήτε λαβόντα παρ’ ὑμῶν μηδὲν μήτ’ αὐτὸν ἔχονθ’ ὁπόθεν μισθοδοτήσει, στρατιώτασ τρέφειν; ἐκ τοῦ οὐρανοῦ; οὐκ ἔστι ταῦτα, ἀλλ’ ἀφ’ ὧν ἀγείρει καὶ προσαιτεῖ καὶ δανείζεται, ἀπὸ τούτων διάγει. οὐδὲν οὖν ἄλλο ποιοῦσιν οἱ κατηγοροῦντεσ ἐν ὑμῖν ἢ προλέγουσιν ἅπασι μηδ’ ὁτιοῦν ἐκείνῳ διδόναι, ὡσ καὶ τοῦ μελλῆσαι δώσοντι δίκην, μή τι ποιήσαντί γ’ ἢ καταπραξαμένῳ.

τοῦτ’ εἰσὶν οἱ λόγοι· μέλλει πολιορκεῖν, τοὺσ Ἕλληνασ ἐκδίδωσιν. μέλει γάρ τινι τούτων τῶν τὴν Ἀσίαν οἰκούντων Ἑλλήνων; ἀμείνουσ μέντἂν εἰε͂ν τῶν ἄλλων ἢ τῆσ πατρίδοσ κήδεσθαι. καὶ τό γ’ εἰσ τὸν Ἑλλήσποντον εἰσπέμπειν ἕτερον στρατηγὸν τοῦτ’ ἐστίν.

εἰ γὰρ δεινὰ ποιεῖ Διοπείθησ καὶ κατάγει τὰ πλοῖα, μικρόν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, μικρὸν πινάκιον ταῦτα πάντα κωλῦσαι δύναιτ’ ἄν, καὶ λέγουσιν οἱ νόμοι, ταῦτα τοὺσ ἀδικοῦντασ εἰσαγγέλλειν, οὐ μὰ Δί’ οὐ δαπάναισ καὶ τριήρεσιν τοσαύταισ ἡμᾶσ αὐτοὺσ φυλάττειν, ἐπεὶ τοῦτό γ’ ἐστὶν ὑπερβολὴ μανίασ· ἀλλ’ ἐπὶ μὲν τοὺσ ἐχθρούσ, οὓσ οὐκ ἔστι λαβεῖν ὑπὸ τοῖσ νόμοισ, καὶ στρατιώτασ τρέφειν καὶ τριήρεισ ἐκπέμπειν καὶ χρήματ’ εἰσφέρειν δεῖ καὶ ἀναγκαῖόν ἐστιν, ἐπὶ δ’ ἡμᾶσ αὐτοὺσ ψήφισμα, εἰσαγγελία, πάραλοσ ταῦτ’ ἔστιν.

ταῦτ’ ἦν εὖ φρονούντων ἀνθρώπων, ἐπηρεαζόντων δὲ καὶ διαφθειρόντων τὰ πράγμαθ’ ἃ νῦν οὗτοι ποιοῦσιν. καὶ τὸ μὲν τούτων τινὰσ εἶναι τοιούτουσ, δεινὸν ὂν οὐ δεινόν ἐστιν·

ἀλλ’ ὑμεῖσ οἱ καθήμενοι οὕτωσ ἤδη διάκεισθε, ὥστ’, ἂν μέν τισ εἴπῃ παρελθὼν ὅτι Διοπείθησ ἐστὶ τῶν κακῶν πάντων αἴτιοσ, ἢ Χάρησ ἢ Ἀριστοφῶν ἢ ὃν ἂν τῶν πολιτῶν εἴπῃ τισ, εὐθέωσ φατὲ καὶ θορυβεῖθ’ ὡσ ὀρθῶσ λέγει· ἂν δὲ παρελθὼν λέγῃ τισ τἀληθῆ, ὅτι ληρεῖτ’, Ἀθηναῖοι·

πάντων τῶν κακῶν καὶ τῶν πραγμάτων τούτων Φίλιππόσ ἐστ’ αἴτιοσ· εἰ γὰρ ἐκεῖνοσ ἦγεν ἡσυχίαν, οὐδὲν ἂν ἦν πρᾶγμα τῇ πόλει, ὡσ μὲν οὐκ ἀληθῆ ταῦτ’ ἐστὶν οὐκ ἔχετ’ ἀντιλέγειν, ἄχθεσθαι δέ μοι δοκεῖτε καὶ ὥσπερ ἀπολλύναι τι νομίζειν. αἴτιον δὲ τούτων καί μοι πρὸσ θεῶν, ὅταν εἵνεκα τοῦ βελτίστου λέγω, ἔστω παρρησία·

παρεσκευάκασιν ὑμᾶσ τῶν πολιτευομένων ἔνιοι ἐν μὲν ταῖσ ἐκκλησίαισ φοβεροὺσ καὶ χαλεπούσ, ἐν δὲ ταῖσ παρασκευαῖσ ταῖσ τοῦ πολέμου ῥᾳθύμουσ καὶ εὐκαταφρονήτουσ. ἂν μὲν οὖν τὸν αἴτιον εἴπῃ τισ ὃν ἴσθ’ ὅτι λήψεσθε παρ’ ὑμῖν αὐτοῖσ, φατὲ καὶ βούλεσθε· ἂν δὲ τοιοῦτον λέγῃ τισ, ὃν κρατήσαντασ τοῖσ ὅπλοισ, ἄλλωσ δ’ οὐκ ἔστιν κολάσαι, οὐκ ἔχετ’, οἶμαι, τί ποιήσετε, ἐξελεγχόμενοι δ’ ἄχθεσθε. ἐχρῆν γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοὐναντίον ἢ νῦν ἅπαντασ τοὺσ πολιτευομένουσ ἐν μὲν ταῖσ ἐκκλησίαισ πράουσ καὶ φιλανθρώπουσ ὑμᾶσ ἐθίζειν εἶναι πρὸσ γὰρ ὑμᾶσ αὐτοὺσ καὶ τοὺσ συμμάχουσ ἐν ταύταισ ἐστὶ τὰ δίκαια, ἐν δὲ ταῖσ παρασκευαῖσ ταῖσ τοῦ πολέμου φοβεροὺσ καὶ χαλεποὺσ ἐπιδεικνύναι·

πρὸσ γὰρ τοὺσ ἐχθροὺσ καὶ τοὺσ ἀντιπάλουσ ἐκεῖνόσ ἐσθ’ ἁγών. νῦν δὲ δημαγωγοῦντεσ ὑμᾶσ καὶ χαριζόμενοι καθ’ ὑπερβολὴν οὕτω διατεθήκασιν, ὥστ’ ἐν μὲν ταῖσ ἐκκλησίαισ τρυφᾶν καὶ κολακεύεσθαι πάντα πρὸσ ἡδονὴν ἀκούοντασ, ἐν δὲ τοῖσ πράγμασι καὶ τοῖσ γιγνομένοισ περὶ τῶν ἐσχάτων ἤδη κινδυνεύειν.

φέρε γὰρ πρὸσ Διόσ, εἰ λόγον ὑμᾶσ ἀπαιτήσειαν οἱ Ἕλληνεσ ὧν νυνὶ παρείκατε καιρῶν διὰ ῥᾳθυμίαν, καὶ ἔροινθ’ ὑμᾶσ, ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, πέμπεθ’ ὡσ ἡμᾶσ ἑκάστοτε πρέσβεισ, καὶ λέγεθ’ ὡσ ἐπιβουλεύει Φίλιπποσ ἡμῖν καὶ πᾶσι τοῖσ Ἕλλησι, καὶ ὡσ φυλάττεσθαι δεῖ τὸν ἄνθρωπον, καὶ πάντα τὰ τοιαυτί; ἀνάγκη φάσκειν καὶ ὁμολογεῖν·

ποιοῦμεν γὰρ ταῦτα. οὔτε τὴν Εὔβοιαν ἠλευθερώσατε, οὔτε τῶν ὑμετέρων αὐτῶν οὐδὲν ἐκομίσασθε, ἀλλ’ ἐκεῖνοσ μὲν ὑμῶν οἴκοι μενόντων, σχολὴν ἀγόντων, ὑγιαινόντων εἰ δὴ τοὺσ τὰ τοιαῦτα ποιοῦντασ ὑγιαίνειν φήσαιμεν, δύ’ ἐν Εὐβοίᾳ κατέστησε τυράννουσ, τὸν μὲν ἀπαντικρὺ τῆσ Ἀττικῆσ ἐπιτειχίσασ, τὸν δ’ ἐπὶ Σκίαθον, ὑμεῖσ δ’ οὐδὲ ταῦτ’ ἀπελύσασθε, εἰ μηδὲν ἄλλ’ ἐβούλεσθε, ἀλλ’ εἰάκατε;

ἀφέστατε δῆλον ὅτι αὐτῷ, καὶ φανερὸν πεποιήκατε ὅτι οὐδ’ ἂν δεκάκισ ἀποθάνῃ, οὐδὲν μᾶλλον κινήσεσθε.

τί οὖν πρεσβεύετε καὶ κατηγορεῖτε καὶ πράγμαθ’ ἡμῖν παρέχετε; ἂν ταῦτα λέγωσι, τί ἐροῦμεν ἢ τί φήσομεν, Ἀθηναῖοι; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐχ ὁρῶ. εἰσὶ τοίνυν τινὲσ οἳ τότ’ ἐξελέγχειν τὸν παριόντ’ οἰόνται, ἐπειδὰν ἐρωτήσωσι τί οὖν χρὴ ποιεῖν;

οἷσ ἐγὼ μὲν τὸ δικαιότατον καὶ ἀληθέστατον τοῦτ’ ἀποκρινοῦμαι, ταῦτα μὴ ποιεῖν ἃ νυνὶ ποιεῖτε, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ καθ’ ἕκαστον ἀκριβῶσ ἐρῶ. καὶ ὅπωσ, ὥσπερ ἐρωτῶσι προθύμωσ, οὕτω καὶ ποιεῖν ἐθελήσουσιν. προσθήσω δὲ καὶ τοῖσ ἐν τῇ πόλει πᾶσιν ἀνθρώποισ, καὶ τοῖσ μάλιστ’ οἰομένοισ αὐτῷ χαρίζεσθαι εἰ δὲ μή, σκεψάσθων Εὐθυκράτη καὶ Λασθένη τοὺσ Ὀλυνθίουσ, οἳ δοκοῦντεσ οἰκειότατ’ αὐτῷ διακεῖσθαι, ἐπειδὴ τὴν πόλιν προὔδοσαν, πάντων κάκιστ’ ἀπολώλασιν, οὐδενὶ μέντοι μᾶλλον ἢ τῇ πολιτείᾳ πολεμεῖ οὐδ’ ἐπιβουλεύει, καὶ σκοπεῖ μᾶλλον οὐδὲ ἓν τῶν πάντων, ἢ πῶσ ταύτην καταλύσει.

καὶ τοῦτ’ εἰκότωσ τρόπον τινὰ πράττει·

οἶδεν γὰρ ἀκριβῶσ ὅτι οὐδ’ ἂν πάντων τῶν ἄλλων γένηται κύριοσ, οὐδὲν ἔστ’ αὐτῷ βεβαίωσ ἔχειν, ἑώσ ἂν ὑμεῖσ δημοκρατῆσθε, ἀλλ’ ἐάν ποτε συμβῇ τι πταῖσμα, ἃ πολλὰ γένοιτ’ ἂν ἀνθρώπῳ, ἥξει πάντα τὰ νῦν συμβεβιασμένα καὶ καταφεύξεται πρὸσ ὑμᾶσ· ἐστὲ γὰρ ὑμεῖσ οὐκ αὐτοὶ πλεονεκτῆσαι καὶ κατασχεῖν ἀρχὴν εὖ πεφυκότεσ, ἀλλ’ ἕτερον λαβεῖν κωλῦσαι καὶ ἔχοντ’ ἀφελέσθαι δεινοί, καὶ ὅλωσ ἐνοχλῆσαι τοῖσ ἄρχειν βουλομένοισ καὶ πάντασ ἀνθρώπουσ εἰσ ἐλευθερίαν ἐξελέσθαι ἕτοιμοι.

οὔκουν βούλεται τοῖσ ἑαυτοῦ καιροῖσ τὴν παρ’ ὑμῶν ἐλευθερίαν ἐφεδρεύειν, οὐδὲ πολλοῦ δεῖ, οὐ κακῶσ οὐδ’ ἀργῶσ ταῦτα λογιζόμενοσ. πρῶτον μὲν δὴ τοῦτο δεῖ, ἐχθρὸν ὑπειληφέναι τῆσ πολιτείασ καὶ τῆσ δημοκρατίασ ἀδιάλλακτον ἐκεῖνον·

εἰ γὰρ μὴ τοῦτο πεισθήσεσθε ταῖσ ψυχαῖσ, οὐκ ἐθελήσεθ’ ὑπὲρ τῶν πραγμάτων σπουδάζειν· δεύτερον δ’ εἰδέναι σαφῶσ ὅτι πάνθ’ ὅσα πραγματεύεται καὶ κατασκευάζεται νῦν, ἐπὶ τὴν ἡμετέραν πόλιν παρασκευάζεται, καὶ ὅπου τισ ἐκεῖνον ἀμύνεται, ἐνταῦθ’ ὑπὲρ ἡμῶν ἀμύνεται. οὐ γὰρ οὕτω γ’ εὐήθησ οὐδεὶσ ὃσ ὑπολαμβάνει τὸν Φίλιππον τῶν μὲν ἐν Θρᾴκῃ κακῶν τί γὰρ ἂν ἄλλο τισ εἴποι Δρογγίλον καὶ Καβύλην καὶ Μάστειραν καὶ ἃ νῦν ἐξαιρεῖ καὶ κατασκευάζεται;

τούτων μὲν ἐπιθυμεῖν καὶ ὑπὲρ τοῦ ταῦτα λαβεῖν καὶ πόνουσ καὶ χειμῶνασ καὶ τοὺσ ἐσχάτουσ κινδύνουσ ὑπομένειν, τῶν δ’ Ἀθηναίων λιμένων καὶ νεωρίων καὶ τριήρων καὶ τῶν ἔργων τῶν ἀργυρείων καὶ τοσούτων προσόδων οὐκ ἐπιθυμεῖν, ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὑμᾶσ ἐάσειν ἔχειν, ὑπὲρ δὲ τῶν μελινῶν καὶ τῶν ὀλυρῶν τῶν ἐν τοῖσ Θρᾳκίοισ σιροῖσ ἐν τῷ βαράθρῳ χειμάζειν. οὐκ ἔστι ταῦτα, ἀλλὰ κἀκεῖν’ ὑπὲρ τοῦ τούτων γενέσθαι κύριοσ καὶ τἄλλα πάντα πραγματεύεται.

τί οὖν εὖ φρονούντων ἀνθρώπων ἐστίν;

εἰδότασ ταῦτα καὶ ἐγνωκότασ τὴν μὲν ὑπερβάλλουσαν καὶ ἀνήκεστον ταύτην ῥᾳθυμίαν ἀποθέσθαι, χρήματα δ’ εἰσφέρειν καὶ τοὺσ συμμάχουσ ἀξιοῦν, καὶ ὅπωσ τὸ συνεστηκὸσ τοῦτο συμμενεῖ στράτευμ’ ὁρᾶν καὶ πράττειν, ἵν’ ὥσπερ ἐκεῖνοσ ἕτοιμον ἔχει δύναμιν τὴν ἀδικήσουσαν καὶ καταδουλωσομένην ἅπαντασ τοὺσ Ἕλληνασ, οὕτω τὴν σώσουσαν ὑμεῖσ καὶ βοηθήσουσαν ἅπασιν ἕτοιμον ἔχητε. οὐ γὰρ ἔστι βοηθείαισ χρωμένουσ οὐδέποτ’ οὐδὲν τῶν δεόντων πρᾶξαι, ἀλλὰ κατασκευάσαντασ δεῖ δύναμιν, καὶ τροφὴν ταύτῃ πορίσαντασ καὶ ταμίασ καὶ δημοσίουσ, καὶ ὅπωσ ἔνι τὴν τῶν χρημάτων φυλακὴν ἀκριβεστάτην γενέσθαι, οὕτω ποιήσαντασ, τὸν μὲν τῶν χρημάτων λόγον παρὰ τούτων λαμβάνειν, τὸν δὲ τῶν ἔργων παρὰ τοῦ στρατηγοῦ.

κἂν οὕτω ποιήσητε καὶ ταῦτ’ ἐθελήσηθ’ ὡσ ἀληθῶσ, ἄγειν εἰρήνην δικαίαν καὶ μένειν ἐπὶ τῆσ αὑτοῦ Φίλιππον ἀναγκάσετε, οὗ μεῖζον οὐδὲν ἂν γένοιτ’ ἀγαθόν, ἢ πολεμήσετ’ ἐξ ἴσου. εἰ δέ τῳ δοκεῖ ταῦτα καὶ δαπάνησ μεγάλησ καὶ πόνων πολλῶν καὶ πραγματείασ εἶναι, καὶ μάλ’ ὀρθῶσ δοκεῖ·

ἀλλ’ ἐὰν λογίσηται τὰ τῇ πόλει μετὰ ταῦτα γενησόμενα, ἂν ταῦτα μὴ ’θέλῃ, εὑρήσει λυσιτελοῦν τὸ ἑκόντασ ποιεῖν τὰ δέοντα. εἰ μὲν γάρ ἐστί τισ ἐγγυητὴσ θεῶν οὐ γὰρ ἀνθρώπων γ’ οὐδεὶσ ἂν γένοιτ’ ἀξιόχρεωσ τηλικούτου πράγματοσ ὡσ, ἐὰν ἄγηθ’ ἡσυχίαν καὶ ἅπαντα προῆσθε, οὐκ ἐπ’ αὐτοὺσ ὑμᾶσ τελευτῶν ἐκεῖνοσ ἥξει, αἰσχρὸν μὲν νὴ τὸν Δία καὶ πάντασ θεοὺσ καὶ ἀνάξιον ὑμῶν καὶ τῶν ὑπαρχόντων τῇ πόλει καὶ πεπραγμένων τοῖσ προγόνοισ, τῆσ ἰδίασ ἕνεκα ῥᾳθυμίασ τοὺσ ἄλλουσ πάντασ Ἕλληνασ εἰσ δουλείαν προέσθαι, καὶ ἔγωγ’ αὐτὸσ μὲν τεθνάναι μᾶλλον ἂν ἢ ταῦτ’ εἰρηκέναι βουλοίμην·

οὐ μὴν ἀλλ’ εἴ τισ ἄλλοσ λέγει καὶ ὑμᾶσ πείθει, ἔστω, μὴ ἀμύνεσθε, ἅπαντα πρόεσθε. εἰ δὲ μηδενὶ τοῦτο δοκεῖ, τοὐναντίον δὲ πρόϊσμεν ἅπαντεσ, ὅτι ὅσῳ ἂν πλειόνων ἐάσωμεν ἐκεῖνον γενέσθαι κύριον, τοσούτῳ χαλεπωτέρῳ καὶ ἰσχυροτέρῳ χρησόμεθ’ ἐχθρῷ, ποῖ ἀναδυόμεθα;

ἢ τί μέλλομεν; ἢ πότ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὰ δέοντα ποιεῖν ἐθελήσομεν; ὅταν νὴ Δί’ ἀναγκαῖον ᾖ.

ἀλλ’ ἣν μὲν ἄν τισ ἐλευθέρων ἀνθρώπων ἀνάγκην εἴποι, οὐ μόνον ἤδη πάρεστιν, ἀλλὰ καὶ πάλαι παρελήλυθε, τὴν δὲ τῶν δούλων ἀπεύχεσθαι δήπου μὴ γενέσθαι δεῖ. διαφέρει δὲ τί; ὅτι ἐστὶν ἐλευθέρῳ μὲν ἀνθρώπῳ μεγίστη ἀνάγκη ἡ ὑπὲρ τῶν γιγνομένων αἰσχύνη, καὶ μείζω ταύτησ οὐκ οἶδ’ ἥντιν’ ἂν εἴποιμεν· δούλῳ δὲ πληγαὶ καὶ ὁ τοῦ σώματοσ αἰκισμόσ, ἃ μήτε γένοιτο οὔτε λέγειν ἄξιον. πάντα τοίνυν τἄλλ’ εἰπὼν ἂν ἡδέωσ, καὶ δείξασ ὃν τρόπον ὑμᾶσ ἔνιοι καταπολιτεύονται, τὰ μὲν ἄλλ’ ἐάσω·

ἀλλ’ ἐπειδάν τι τῶν πρὸσ Φίλιππον ἐμπέσῃ, εὐθὺσ ἀναστάσ τισ λέγει τὸ τὴν εἰρήνην ἄγειν ὡσ ἀγαθὸν καὶ τὸ τρέφειν δύναμιν μεγάλην ὡσ χαλεπόν, καὶ διαρπάζειν τινὲσ τὰ χρήματα βούλονται, καὶ τοιούτουσ λόγουσ, ἐξ ὧν ἀναβάλλουσι μὲν ὑμᾶσ, ἡσυχίαν δὲ ποιοῦσιν ἐκείνῳ πράττειν ὅ τι βούλεται. ἐκ δὲ τούτων περιγίγνεται, ὑμῖν μὲν ἡ σχολὴ καὶ τὸ μηδὲν ἤδη ποιεῖν, ἃ δέδοιχ’ ὅπωσ μήποθ’ ἡγήσεσθ’ ἐπὶ πολλῷ γεγενῆσθαι, τούτοισ δ’ αἱ χάριτεσ καὶ ὁ μισθὸσ ὁ τούτων.

ἐγὼ δ’ οἰόμαι τὴν μὲν εἰρήνην ἄγειν οὐχ ὑμᾶσ δεῖν πείθειν, οἳ πεπεισμένοι κάθησθε, ἀλλὰ τὸν τὰ τοῦ πολέμου πράττοντα· ἂν γὰρ ἐκεῖνοσ πεισθῇ, τά γ’ ἀφ’ ὑμῶν ὑπάρχει· νομίζειν δ’ εἶναι χαλεπὰ οὐχ ὅσ’ ἂν εἰσ σωτηρίαν δαπανῶμεν, ἀλλ’ ἃ πεισόμεθα, ἂν ταῦτα μὴ ’θέλωμεν ποιεῖν·

καὶ τὸ διαρπασθήσεται τὰ χρήματα τῷ φυλακὴν εἰπεῖν δι’ ἧσ σωθήσεται κωλύειν, οὐχὶ τῷ τοῦ συμφέροντοσ ἀφεστάναι. καίτοι ἔγωγ’ ἀγανακτῶ καὶ αὐτὸ τοῦτ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, εἰ τὰ μὲν χρήματα λυπεῖ τινὰσ ὑμῶν εἰ διαρπασθήσεται, ἃ καὶ φυλάττειν καὶ κολάζειν τοὺσ ἀδικοῦντασ ἐφ’ ὑμῖν ἐστι, τὴν δ’ Ἑλλάδα πᾶσαν οὑτωσὶ Φίλιπποσ ἐφεξῆσ ἁρπάζων οὐ λυπεῖ, καὶ ταῦτ’ ἐφ’ ὑμᾶσ ἁρπάζων.

τί ποτ’ οὖν ἐστι τὸ αἴτιον, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὸ τὸν μὲν οὕτω φανερῶσ στρατεύοντα, ἀδικοῦντα, πόλεισ καταλαμβάνοντα, μηδένα τούτων πώποτ’ εἰπεῖν ὡσ πόλεμον ποιεῖ, τοὺσ δὲ μὴ ἐπιτρέπειν μηδὲ προί̈εσθαι ταῦτα συμβουλεύοντασ, τούτουσ τὸν πόλεμον ποιήσειν αἰτιᾶσθαι;

ἐγὼ διδάξω·

ὅτι τὴν ὀργὴν ἣν εἰκόσ ἐστι γενέσθαι παρ’ ὑμῶν, ἄν τι λυπῆσθε τῷ πολέμῳ, εἰσ τοὺσ ὑπὲρ ὑμῶν λέγοντασ τὰ βέλτιστα τρέψαι βούλονται, ἵνα τούτουσ κρίνητε, μὴ Φίλιππον ἀμύνησθε, καὶ κατηγορῶσιν αὐτοί, μὴ δίκην δῶσιν ὧν ποιοῦσι νῦν. τοῦτ’ αὐτοῖσ δύναται τὸ λέγειν ὡσ ἄρα βούλονται πόλεμόν τινεσ ποιῆσαι παρ’ ὑμῖν, καὶ περὶ τούτου ἡ διαδικασία αὕτη ἐστίν. ἐγὼ δ’ οἶδ’ ἀκριβῶσ ὅτι οὐ γράψαντοσ Ἀθηναίων οὐδενόσ πω πόλεμον, καὶ ἄλλα πολλὰ Φίλιπποσ ἔχει τῶν τῆσ πόλεωσ καὶ νῦν εἰσ Καρδίαν πέπομφε βοήθειαν.

εἰ μέντοι βουλόμεθ’ ἡμεῖσ μὴ προσποιεῖσθαι πολεμεῖν αὐτὸν ἡμῖν, ἀνοητότατοσ πάντων ἂν εἰή τῶν ὄντων ἀνθρώπων, εἰ τοῦτ’ ἐξελέγχοι. ἀλλ’ ἐπειδὰν ἐπ’ αὐτοὺσ ἡμᾶσ ἰῄ, τί φήσομεν;

ἐκεῖνοσ μὲν γὰρ οὐ πολεμεῖν, ὥσπερ οὐδ’ Ὠρείταισ, τῶν στρατιωτῶν ὄντων ἐν τῇ χώρᾳ, οὐδὲ Φεραίοισ πρότερον, πρὸσ τὰ τείχη προσβάλλων αὐτῶν, οὐδ’ Ὀλυνθίοισ ἐξ ἀρχῆσ, ἑώσ ἐν αὐτῇ τῇ χώρᾳ τὸ στράτευμα παρῆν ἔχων. ἢ καὶ τότε τοὺσ ἀμύνεσθαι κελεύοντασ πόλεμον ποιεῖν φήσομεν; οὐκοῦν ὑπόλοιπον δουλεύειν· οὐ γὰρ ἄλλο γ’ οὐδέν ἐστι μεταξὺ τοῦ μήτ’ ἀμύνεσθαι μήτ’ ἄγειν ἡσυχίαν ἐᾶσθαι. καὶ μὴν οὐχ ὑπὲρ τῶν ἴσων ὑμῖν καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἔσθ’ ὁ κίνδυνοσ·

οὐ γὰρ ὑφ’ αὑτῷ τὴν πόλιν ποιήσασθαι βούλεται Φίλιπποσ, ἀλλ’ ὅλωσ ἀνελεῖν. οἶδεν γὰρ ἀκριβῶσ ὅτι δουλεύειν μὲν ὑμεῖσ οὔτ’ ἐθελήσετε, οὔτ’, ἂν ἐθελήσητε, ἐπιστήσεσθε ἄρχειν γὰρ εἰώθατε, πράγματα δ’ αὐτῷ παρασχεῖν, ἂν καιρὸν λάβητε, πλείω τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἁπάντων δυνήσεσθε. ὡσ οὖν ὑπὲρ τῶν ἐσχάτων ὄντοσ τοῦ ἀγῶνοσ, οὕτω προσήκει γιγνώσκειν, καὶ τοὺσ πεπρακότασ αὑτοὺσ ἐκείνῳ μισεῖν κἀποτυμπανίσαι·

οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστι τῶν ἔξω τῆσ πόλεωσ ἐχθρῶν κρατῆσαι, πρὶν ἂν τοὺσ ἐν αὐτῇ τῇ πόλει κολάσητ’ ἐχθρούσ. πόθεν οἰέσθε νῦν αὐτὸν ὑβρίζειν ὑμᾶσ οὐδὲν γὰρ ἄλλ’ ἔμοιγε δοκεῖ ποιεῖν ἢ τοῦτο καὶ τοὺσ μὲν ἄλλουσ εὖ ποιοῦντα, εἰ μηδὲν ἄλλο, ἐξαπατᾶν, ὑμῖν δ’ ἀπειλεῖν ἤδη;

οἱο͂ν Θετταλοὺσ πολλὰ δοὺσ ὑπηγάγετ’ εἰσ τὴν νῦν παροῦσαν δουλείαν· οὐδ’ ἂν εἰπεῖν δύναιτ’ οὐδεὶσ ὅσα τοὺσ ταλαιπώρουσ Ὀλυνθίουσ πρότερον δοὺσ Ποτείδαιαν ἐξηπάτησε καὶ πόλλ’ ἕτερα· Θηβαίουσ νῦν ὑπάγει τὴν Βοιωτίαν αὐτοῖσ παραδοὺσ καὶ ἀπαλλάξασ πολέμου πολλοῦ καὶ χαλεποῦ·

ὥστε καρπωσάμενοί τιν’ ἕκαστοι τούτων πλεονεξίαν οἱ μὲν ἤδη πεπόνθασιν ἃ δὴ πάντεσ ἴσασιν, οἱ δ’ ὅταν ποτὲ συμβῇ πείσονται. ὑμεῖσ δ’ ὧν μὲν ἀπεστέρησθε, σιωπῶ· ἀλλ’ ἐν αὐτῷ τῷ τὴν εἰρήνην ποιήσασθαι, πόσ’ ἐξηπάτησθε, πόσων ἀπεστέρησθε. οὐχὶ Φωκέασ, οὐ Πύλασ, οὐχὶ τἀπὶ Θρᾴκησ, Δορίσκον, Σέρριον, τὸν Κερσοβλέπτην αὐτόν;

οὐ νῦν τὴν πόλιν τὴν Καρδιανῶν ἔχει καὶ ὁμολογεῖ; τί ποτ’ οὖν ἐκείνωσ τοῖσ ἄλλοισ καὶ οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον ὑμῖν προσφέρεται; ὅτι ἐν μόνῃ τῶν πασῶν πόλεων τῇ ὑμετέρᾳ ἄδει’ ὑπὲρ τῶν ἐχθρῶν λέγειν δέδοται, καὶ λαβόντα χρήματ’ αὐτὸν ἀσφαλέσ ἐστι λέγειν παρ’ ὑμῖν, κἂν ἀφῃρημένοι τὰ ὑμέτερ’ αὐτῶν ἦτε. οὐκ ἦν ἀσφαλὲσ λέγειν ἐν Ὀλύνθῳ τὰ Φιλίππου μὴ σὺν εὖ πεπονθότων τῶν πολλῶν Ὀλυνθίων τῷ Ποτείδαιαν καρποῦσθαι· οὐκ ἦν ἀσφαλὲσ λέγειν ἐν Θετταλίᾳ τὰ Φιλίππου μὴ σὺν εὖ πεπονθότοσ τοῦ πλήθουσ τοῦ Θετταλῶν τῷ τοὺσ τυράννουσ ἐκβαλεῖν Φίλιππον αὐτοῖσ καὶ τὴν Πυλαίαν ἀποδοῦναι·

οὐκ ἦν ἐν Θήβαισ ἀσφαλέσ, πρὶν τὴν Βοιωτίαν ἀπέδωκε καὶ τοὺσ Φωκέασ ἀνεῖλεν. ἀλλ’ Ἀθήνησιν, οὐ μόνον Ἀμφίπολιν καὶ τὴν Καρδιανῶν χώραν ἀπεστερηκότοσ Φιλίππου, ἀλλὰ καὶ κατασκευάζοντοσ ὑμῖν ἐπιτείχισμα τὴν Εὔβοιαν καὶ νῦν ἐπὶ Βυζάντιον παριόντοσ, ἀσφαλέσ ἐστι λέγειν ὑπὲρ Φιλίππου.

καὶ γάρ τοι τούτων μὲν ἐκ πτωχῶν ἔνιοι ταχὺ πλούσιοι γίγνονται, καὶ ἐξ ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων ἔνδοξοι καὶ γνώριμοι, ὑμεῖσ δὲ τοὐναντίον ἐκ μὲν ἐνδόξων ἄδοξοι, ἐκ δ’ εὐπόρων ἄποροι· πόλεωσ γὰρ ἔγωγε πλοῦτον ἡγοῦμαι συμμάχουσ, πίστιν, εὔνοιαν, ὧν πάντων ἔσθ’ ὑμεῖσ ἄποροι. ἐκ δὲ τοῦ τούτων ὀλιγώρωσ ἔχειν καὶ ἐᾶν ταῦτα φέρεσθαι ὁ μὲν εὐδαίμων καὶ μέγασ καὶ φοβερὸσ πᾶσιν Ἕλλησι καὶ βαρβάροισ, ὑμεῖσ δ’ ἔρημοι καὶ ταπεινοί, τῇ τῶν ὠνίων ἀφθονίᾳ λαμπροί, τῇ δ’ ὧν προσῆκε παρασκευῇ καταγέλαστοι.

οὐ τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον περί θ’ ὑμῶν καὶ περὶ αὑτῶν ἐνίουσ τῶν λεγόντων ὁρῶ βουλευομένουσ· ὑμᾶσ μὲν γὰρ ἡσυχίαν ἄγειν φασὶ δεῖν, κἄν τισ ὑμᾶσ ἀδικῇ, αὐτοὶ δ’ οὐ δύνανται παρ’ ὑμῖν ἡσυχίαν ἄγειν οὐδενὸσ αὐτοὺσ ἀδικοῦντοσ. εἶτα φησὶν ὃσ ἂν τύχῃ παρελθών οὐ γὰρ ἐθέλεισ γράφειν, οὐδὲ κινδυνεύειν, ἀλλ’ ἄτολμοσ εἶ καὶ μαλακόσ.

ἐγὼ δὲ θρασὺσ μὲν καὶ βδελυρὸσ καὶ ἀναιδὴσ οὔτ’ εἰμὶ μήτε γενοίμην, ἀνδρειότερον μέντοι πολλῶν πάνυ τῶν ἰταμῶσ πολιτευομένων παρ’ ὑμῖν ἐμαυτὸν ἡγοῦμαι. ὅστισ μὲν γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, παριδὼν ἃ συνοίσει τῇ πόλει, κρίνει, δημεύει, δίδωσι, κατηγορεῖ, οὐδεμιᾷ ταῦτ’ ἀνδρείᾳ ποιεῖ, ἀλλ’ ἔχων ἐνέχυρον τῆσ αὑτοῦ σωτηρίασ τὸ πρὸσ χάριν ὑμῖν λέγειν καὶ πολιτεύεσθαι, ἀσφαλῶσ θρασύσ ἐστιν·

ὅστισ δ’ ὑπὲρ τοῦ βελτίστου πολλὰ τοῖσ ὑμετέροισ ἐναντιοῦται βουλήμασι, καὶ μηδὲν λέγει πρὸσ χάριν ἀλλὰ τὸ βέλτιστον ἀεί, καὶ τὴν τοιαύτην πολιτείαν προαιρεῖται ἐν ᾗ πλειόνων ἡ τύχη κυρία γίγνεται ἢ οἱ λογισμοί, τούτων δ’ ἀμφοτέρων ἑαυτὸν ὑπεύθυνον ὑμῖν παρέχει, οὗτόσ ἐστ’ ἀνδρεῖοσ, καὶ χρήσιμόσ γε πολίτησ ὁ τοιοῦτόσ ἐστιν, οὐχ οἱ τῆσ παρ’ ἡμέραν χάριτοσ τὰ μέγιστα τῆσ πόλεωσ ἀπολωλεκότεσ, οὓσ ἐγὼ τοσούτου δέω ζηλοῦν ἢ νομίζειν ἀξίουσ πολίτασ τῆσ πόλεωσ εἶναι, ὥστ’ εἴ τισ ἔροιτό με, εἰπέ μοι, σὺ δὲ δὴ τί τὴν πόλιν ἡμῖν ἀγαθὸν πεποίηκασ; ἔχων, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, καὶ τριηραρχίασ εἰπεῖν καὶ χορηγίασ καὶ χρημάτων εἰσφορὰσ καὶ λύσεισ αἰχμαλώτων καὶ τοιαύτασ ἄλλασ φιλανθρωπίασ, οὐδὲν ἂν τούτων εἴποιμι, ἀλλ’ ὅτι τῶν τοιούτων πολιτευμάτων οὐδὲν πολιτεύομαι, ἀλλὰ δυνάμενοσ ἂν ἴσωσ, ὥσπερ καὶ ἕτεροι, καὶ κατηγορεῖν καὶ χαρίζεσθαι καὶ δημεύειν καὶ τἄλλ’ ἃ ποιοῦσιν οὗτοι ποιεῖν, οὐδ’ ἐφ’ ἓν τούτων πώποτ’ ἐμαυτὸν ἔταξα, οὐδὲ προήχθην οὔθ’ ὑπὸ κέρδουσ οὔθ’ ὑπὸ φιλοτιμίασ, ἀλλὰ διαμένω λέγων ἐξ ὧν ἐγὼ μὲν πολλῶν ἐλάττων εἰμὶ παρ’ ὑμῖν, ὑμεῖσ δ’, εἰ πείσεσθέ μοι, μείζουσ ἂν εἰήτε·

οὕτω γὰρ ἴσωσ ἀνεπίφθονον εἰπεῖν.

οὐδ’ ἔμοιγε δοκεῖ δικαίου τοῦτ’ εἶναι πολίτου, τοιαῦτα πολιτεύμαθ’ εὑρίσκειν ἐξ ὧν ἐγὼ μὲν πρῶτοσ ὑμῶν ἔσομαι εὐθέωσ, ὑμεῖσ δὲ τῶν ἄλλων ὕστατοι·

ἀλλὰ συναυξάνεσθαι δεῖ τὴν πόλιν τοῖσ τῶν ἀγαθῶν πολιτῶν πολιτεύμασι, καὶ τὸ βέλτιστον ἀεί, μὴ τὸ ῥᾷστον ἅπαντασ λέγειν· ἐπ’ ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἡ φύσισ αὐτὴ βαδιεῖται, ἐπὶ τοῦτο δὲ τῷ λόγῳ δεῖ προάγεσθαι διδάσκοντα τὸν ἀγαθὸν πολίτην. ἤδη τοίνυν τινὸσ ἤκουσα τοιοῦτόν τι λέγοντοσ, ὡσ ἄρ’ ἐγὼ λέγω μὲν ἀεὶ τὰ βέλτιστα, ἔστιν δ’ οὐδὲν ἀλλ’ ἢ λόγοι τὰ παρ’ ἐμοῦ, δεῖ δ’ ἔργων τῇ πόλει καὶ πράξεώσ τινοσ.

ἐγὼ δ’ ὡσ ἔχω περὶ τούτων, λέξω πρὸσ ὑμᾶσ καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι. οὐδ’ εἶναι νομίζω τοῦ συμβουλεύοντοσ ὑμῖν ἔργον οὐδὲν πλὴν εἰπεῖν τὰ βέλτιστα. καὶ τοῦθ’ ὅτι τοῦτον ἔχει τὸν τρόπον ῥᾳδίωσ οἶμαι δείξειν. ἴστε γὰρ δήπου τοῦθ’ ὅτι Τιμόθεόσ ποτ’ ἐκεῖνοσ ἐν ὑμῖν ἐδημηγόρησεν ὡσ δεῖ βοηθεῖν καὶ τοὺσ Εὐβοέασ σῴζειν, ὅτε Θηβαῖοι κατεδουλοῦντ’ αὐτούσ, καὶ λέγων εἶπεν οὕτω πωσ·

εἰπέ μοι, βουλεύεσθε, ἔφη, Θηβαίουσ ἔχοντεσ ἐν νήσῳ, τί χρήσεσθε καὶ τί δεῖ ποιεῖν; οὐκ ἐμπλήσετε τὴν θάλατταν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τριήρων; οὐκ ἀναστάντεσ ἤδη πορεύσεσθ’ εἰσ τὸν Πειραιᾶ; οὐ καθέλξετε τὰσ ναῦσ;

οὐκοῦν εἶπε μὲν ταῦθ’ ὁ Τιμόθεοσ, ἐποιήσατε δ’ ὑμεῖσ· ἐκ δὲ τούτων ἀμφοτέρων τὸ πρᾶγμ’ ἐπράχθη. εἰ δ’ ὁ μὲν εἶπεν ὡσ οἱο͂́ν τε τὰ ἄριστα, ὥσπερ εἶπεν, ὑμεῖσ δ’ ἀπερρᾳθυμήσατε καὶ μηδὲν ὑπηκούσατε, ἆρ’ ἂν ἦν γεγονόσ τι τῶν τότε συμβάντων τῇ πόλει; οὐχ οἱο͂́ν τε. οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ὧν ἂν ἐγὼ λέγω καὶ περὶ ὧν ἂν ὁ δεῖν’ εἴπῃ, τὰ μὲν ἔργα παρ’ ὑμῶν αὐτῶν ζητεῖτε, τὰ δὲ βέλτιστα ἐπιστήμῃ λέγειν παρὰ τοῦ παριόντοσ. ἐν κεφαλαίῳ δ’ ἃ λέγω φράσασ καταβῆναι βούλομαι.

χρήματ’ εἰσφέρειν φημὶ δεῖν· τὴν ὑπάρχουσαν δύναμιν συνέχειν, ἐπανορθοῦντασ εἴ τι δοκεῖ μὴ καλῶσ ἔχειν, μὴ ὅσοισ ἄν τισ αἰτιάσηται τὸ ὅλον καταλύοντασ· πρέσβεισ ἐκπέμπειν πανταχοῖ τοὺσ διδάξοντασ, νουθετήσοντασ, πράξοντασ· παρὰ πάντα ταῦτα τοὺσ ἐπὶ τοῖσ πράγμασι δωροδοκοῦντασ κολάζειν καὶ μισεῖν πανταχοῦ, ἵν’ οἱ μέτριοι καὶ δικαίουσ αὑτοὺσ παρέχοντεσ εὖ βεβουλεῦσθαι δοκῶσι καὶ τοῖσ ἄλλοισ καὶ ἑαυτοῖσ. ἂν οὕτω τοῖσ πράγμασι χρῆσθε καὶ παύσησθ’ ὀλιγωροῦντεσ ἁπάντων, ἴσωσ ἄν, ἴσωσ καὶ νῦν ἔτι βελτίω γένοιτο.

εἰ μέντοι καθεδεῖσθε, ἄχρι τοῦ θορυβῆσαι καὶ ἐπαινέσαι σπουδάζοντεσ, ἐὰν δὲ δέῃ τι ποιεῖν ἀναδυόμενοι, οὐχ ὁρῶ λόγον ὅστισ ἄνευ τοῦ ποιεῖν ὑμᾶσ ἃ προσήκει δυνήσεται τὴν πόλιν σῶσαι.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION