헬라어 문장 검색 - ΠλατόΑλξιβιά7́

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Λάχης)

τεθέασθε μὲν τὸν ἄνδρα μαχόμενον ἐν ὅπλοισ, ὦ Νικία τε καὶ Λάχησ· οὗ δ’ ἕνεκα ὑμᾶσ ἐκελεύσαμεν συνθεάσασθαι ἐγώ τε καὶ Μελησίασ ὅδε, τότε μὲν οὐκ εἴπομεν, νῦν δ’ ἐροῦμεν. ἡγούμεθα γὰρ χρῆναι πρόσ γε ὑμᾶσ παρρησιάζεσθαι. εἰσὶ γάρ τινεσ οἳ τῶν τοιούτων καταγελῶσι, καὶ ἐάν τισ αὐτοῖσ συμβουλεύσηται, οὐκ ἂν εἴποιεν ἃ νοοῦσιν, ἀλλὰ στοχαζόμενοι τοῦ συμβουλευομένου ἄλλα λέγουσι παρὰ τὴν αὑτῶν δόξαν· ὑμᾶσ δὲ ἡμεῖσ ἡγησάμενοι καὶ ἱκανοὺσ γνῶναι καὶ γνόντασ ἁπλῶσ ἂν εἰπεῖν ἃ δοκεῖ ὑμῖν, οὕτω παρελάβομεν ἐπὶ τὴν συμβουλὴν περὶ ὧν μέλλομεν ἀνακοινοῦσθαι.

ἔστιν οὖν τοῦτο, περὶ οὗ πάλαι τοσαῦτα προοιμιάζομαι, τόδε. ἡμῖν εἰσὶν ὑεῖσ οὑτοιί, ὅδε μὲν τοῦδε, πάππου ἔχων ὄνομα Θουκυδίδησ, ἐμὸσ δὲ αὖ ὅδε ‐ παππῷον δὲ καὶ οὗτοσ ὄνομ’ ἔχει τοὐμοῦ πατρόσ·

Ἀριστείδην γὰρ αὐτὸν καλοῦμεν ‐ ἡμῖν οὖν τούτων δέδοκται ἐπιμεληθῆναι ὡσ οἱο͂́ν τε μάλιστα, καὶ μὴ ποιῆσαι ὅπερ οἱ πολλοί, ἐπειδὴ μειράκια γέγονεν, ἀνεῖναι αὐτοὺσ ὅτι βούλονται ποιεῖν, ἀλλὰ νῦν δὴ καὶ ἄρχεσθαι αὐτῶν ἐπιμελεῖσθαι καθ’ ὅσον οἱοῖ́ τ’ ἐσμέν. εἰδότεσ οὖν καὶ ὑμῖν ὑεῖσ ὄντασ ἡγησάμεθα μεμεληκέναι περὶ αὐτῶν, εἴπερ τισὶν ἄλλοισ, πῶσ ἂν θεραπευθέντεσ γένοιντο ἄριστοι· εἰ δ’ ἄρα πολλάκισ μὴ προσεσχήκατε τὸν νοῦν τῷ τοιούτῳ, ὑπομνήσοντεσ ὅτι οὐ χρὴ αὐτοῦ ἀμελεῖν, καὶ παρακαλοῦντεσ ὑμᾶσ ἐπὶ τὸ ἐπιμέλειάν τινα ποιήσασθαι τῶν ὑέων κοινῇ μεθ’ ἡμῶν.

ὅθεν δὲ ἡμῖν ταῦτ’ ἔδοξεν, ὦ Νικία τε καὶ Λάχησ, χρὴ ἀκοῦσαι, κἂν ᾖ ὀλίγῳ μακρότερα. συσσιτοῦμεν γὰρ δὴ ἐγώ τε καὶ Μελησίασ ὅδε, καὶ ἡμῖν τὰ μειράκια παρασιτεῖ. ὅπερ οὖν καὶ ἀρχόμενοσ εἶπον τοῦ λόγου, παρρησιασόμεθα πρὸσ ὑμᾶσ.

ἡμῶν γὰρ ἑκάτεροσ περὶ τοῦ ἑαυτοῦ πατρὸσ πολλὰ καὶ καλὰ ἔργα ἔχει λέγειν πρὸσ τοὺσ νεανίσκουσ, καὶ ὅσα ἐν πολέμῳ ἠργάσαντο καὶ ὅσα ἐν εἰρήνῃ, διοικοῦντεσ τά τε τῶν συμμάχων καὶ τὰ τῆσδε τῆσ πόλεωσ· ἡμέτερα δ’ αὐτῶν ἔργα οὐδέτεροσ ἔχει λέγειν. ταῦτα δὴ ὑπαισχυνόμεθά τε τούσδε καὶ αἰτιώμεθα τοὺσ πατέρασ ἡμῶν ὅτι ἡμᾶσ μὲν εἰών τρυφᾶν, ἐπειδὴ μειράκια ἐγενόμεθα, τὰ δὲ τῶν ἄλλων πράγματα ἔπραττον· καὶ τοῖσδε τοῖσ νεανίσκοισ αὐτὰ ταῦτα ἐνδεικνύμεθα, λέγοντεσ ὅτι εἰ μὲν ἀμελήσουσιν ἑαυτῶν καὶ μὴ πείσονται ἡμῖν, ἀκλεεῖσ γενήσονται, εἰ δ’ ἐπιμελήσονται, τάχ’ ἂν τῶν ὀνομάτων ἄξιοι γένοιντο ἃ ἔχουσιν.

οὗτοι μὲν οὖν φασιν πείσεσθαι· ἡμεῖσ δὲ δὴ τοῦτο σκοποῦμεν, τί ἂν οὗτοι μαθόντεσ ἢ ἐπιτηδεύσαντεσ ὅτι ἄριστοι γένοιντο. εἰσηγήσατο οὖν τισ ἡμῖν καὶ τοῦτο τὸ μάθημα, ὅτι καλὸν εἰή τῷ νέῳ μαθεῖν ἐν ὅπλοισ μάχεσθαι·

καὶ ἐπῄνει τοῦτον ὃν νῦν ὑμεῖσ ἐθεάσασθε ἐπιδεικνύμενον, κᾆτ’ ἐκέλευε θεάσασθαι. ἔδοξε δὴ χρῆναι αὐτούσ τε ἐλθεῖν ἐπὶ θέαν τἀνδρὸσ καὶ ὑμᾶσ συμπαραλαβεῖν ἅμα μὲν συνθεατάσ, ἅμα δὲ συμβούλουσ τε καὶ κοινωνούσ, ἐὰν βούλησθε, περὶ τῆσ τῶν ὑέων ἐπιμελείασ. ταῦτ’ ἐστὶν ἃ ἐβουλόμεθα ὑμῖν ἀνακοινώσασθαι.

ἤδη οὖν ὑμέτερον μέροσ συμβουλεύειν καὶ περὶ τούτου τοῦ μαθήματοσ, εἴτε δοκεῖ χρῆναι μανθάνειν εἴτε μή, καὶ περὶ τῶν ἄλλων, εἴ τι ἔχετε ἐπαινέσαι μάθημα νέῳ ἀνδρὶ ἢ ἐπιτήδευμα, καὶ περὶ τῆσ κοινωνίασ λέγειν ὁποῖόν τι ποιήσετε. ἐγὼ μέν, ὦ Λυσίμαχε καὶ Μελησία, ἐπαινῶ τε ὑμῶν τὴν διάνοιαν καὶ κοινωνεῖν ἕτοιμοσ, οἶμαι δὲ καὶ Λάχητα τόνδε. ἀληθῆ γὰρ οἰεί, ὦ Νικία.

ὡσ ὅ γε ἔλεγεν ὁ Λυσίμαχοσ ἄρτι περὶ τοῦ πατρὸσ τοῦ αὑτοῦ τε καὶ τοῦ Μελησίου, πάνυ μοι δοκεῖ εὖ εἰρῆσθαι καὶ εἰσ ἐκείνουσ καὶ εἰσ ἡμᾶσ καὶ εἰσ ἅπαντασ ὅσοι τὰ τῶν πόλεων πράττουσιν, ὅτι αὐτοῖσ σχεδόν τι ταῦτα συμβαίνει ἃ οὗτοσ λέγει καὶ περὶ παῖδασ καὶ περὶ τἆλλα, τὰ ἴδια ὀλιγωρεῖσθαί τε καὶ ἀμελῶσ διατίθεσθαι. ταῦτα μὲν οὖν καλῶσ λέγεισ, ὦ Λυσίμαχε· ὅτι δ’ ἡμᾶσ μὲν συμβούλουσ παρακαλεῖσ ἐπὶ τὴν τῶν νεανίσκων παιδείαν, Σωκράτη δὲ τόνδε οὐ παρακαλεῖσ, θαυμάζω, πρῶτον μὲν ὄντα δημότην, ἔπειτα ἐνταῦθα ἀεὶ τὰσ διατριβὰσ ποιούμενον ὅπου τί ἐστι τῶν τοιούτων ὧν σὺ ζητεῖσ περὶ τοὺσ νέουσ ἢ μάθημα ἢ ἐπιτήδευμα καλόν. πῶσ λέγεισ, ὦ Λάχησ; Σωκράτησ γὰρ ὅδε τινὸσ τῶν τοιούτων ἐπιμέλειαν πεποίηται;

πάνυ μὲν οὖν, ὦ Λυσίμαχε. τοῦτο μέν σοι κἂν ἐγὼ ἔχοιμι εἰπεῖν οὐ χεῖρον Λάχητοσ· καὶ γὰρ αὐτῷ μοι ἔναγχοσ ἄνδρα προυξένησε τῷ ὑεῖ διδάσκαλον μουσικῆσ, Ἀγαθοκλέουσ μαθητὴν Δάμωνα, ἀνδρῶν χαριέστατον οὐ μόνον τὴν μουσικήν, ἀλλὰ καὶ τἆλλα ὁπόσου βούλει ἄξιον συνδιατρίβειν τηλικούτοισ νεανίσκοισ. οὔτοι, ὦ Σώκρατέσ τε καὶ Νικία καὶ Λάχησ, οἱ ἡλίκοι ἐγὼ ἔτι γιγνώσκομεν τοὺσ νεωτέρουσ, ἅτε κατ’ οἰκίαν τὰ πολλὰ διατρίβοντεσ ὑπὸ τῆσ ἡλικίασ·

ἀλλ’ εἴ τι καὶ σύ, ὦ παῖ Σωφρονίσκου, ἔχεισ τῷδε τῷ σαυτοῦ δημότῃ ἀγαθὸν συμβουλεῦσαι, χρὴ συμβουλεύειν. δίκαιοσ δ’ εἶ·

καὶ γὰρ πατρικὸσ ἡμῖν φίλοσ τυγχάνεισ ὤν· ἀεὶ γὰρ ἐγὼ καὶ ὁ σὸσ πατὴρ ἑταίρω τε καὶ φίλω ἦμεν, καὶ πρότερον ἐκεῖνοσ ἐτελεύτησε, πρίν τι ἐμοὶ διενεχθῆναι. περιφέρει δέ τίσ με καὶ μνήμη ἄρτι τῶνδε λεγόντων· τὰ γὰρ μειράκια τάδε πρὸσ ἀλλήλουσ οἴκοι διαλεγόμενοι θαμὰ ἐπιμέμνηνται Σωκράτουσ καὶ σφόδρα ἐπαινοῦσιν· οὐ μέντοι πώποτε αὐτοὺσ ἀνηρώτησα εἰ τὸν Σωφρονίσκου λέγοιεν. ἀλλ’, ὦ παῖδεσ, λέγετέ μοι, ὅδ’ ἐστὶ Σωκράτησ, περὶ οὗ ἑκάστοτε ἐμέμνησθε;

πάνυ μὲν οὖν, ὦ πάτερ, οὗτοσ. εὖ γε νὴ τὴν Ἥραν, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι ὀρθοῖσ τὸν πατέρα, ἄριστον ἀνδρῶν ὄντα, καὶ ἄλλωσ καὶ δὴ καὶ ὅτι οἰκεῖα τά τε σὰ ἡμῖν ὑπάρξει καὶ σοὶ τὰ ἡμέτερα. καὶ μήν, ὦ Λυσίμαχε, μὴ ἀφίεσό γε τἀνδρόσ· ὡσ ἐγὼ καὶ ἄλλοθί γε αὐτὸν ἐθεασάμην οὐ μόνον τὸν πατέρα ἀλλὰ καὶ τὴν πατρίδα ὀρθοῦντα· ἐν γὰρ τῇ ἀπὸ Δηλίου φυγῇ μετ’ ἐμοῦ συνανεχώρει, κἀγώ σοι λέγω ὅτι εἰ οἱ ἄλλοι ἤθελον τοιοῦτοι εἶναι, ὀρθὴ ἂν ἡμῶν ἡ πόλισ ἦν καὶ οὐκ ἂν ἔπεσε τότε τοιοῦτον πτῶμα.

ὦ Σώκρατεσ, οὗτοσ μέντοι ὁ ἔπαινόσ ἐστιν καλόσ, ὃν σὺ νῦν ἐπαινῇ ὑπ’ ἀνδρῶν ἀξίων πιστεύεσθαι καὶ εἰσ ταῦτα εἰσ ἃ οὗτοι ἐπαινοῦσιν. εὖ οὖν ἴσθι ὅτι ἐγὼ ταῦτα ἀκούων χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖσ, καὶ σὺ δὲ ἡγοῦ με ἐν τοῖσ εὐνούστατόν σοι εἶναι. χρῆν μὲν οὖν καὶ πρότερόν γε φοιτᾶν αὐτὸν παρ’ ἡμᾶσ καὶ οἰκείουσ ἡγεῖσθαι, ὥσπερ τὸ δίκαιον·

νῦν δ’ οὖν ἀπὸ τῆσδε τῆσ ἡμέρασ, ἐπειδὴ ἀνεγνωρίσαμεν ἀλλήλουσ, μὴ ἄλλωσ ποίει, ἀλλὰ σύνισθί τε καὶ γνώριζε καὶ ἡμᾶσ καὶ τούσδε τοὺσ νεωτέρουσ, ὅπωσ ἂν διασῴζητε καὶ ὑμεῖσ τὴν ἡμετέραν φιλίαν. ταῦτα μὲν οὖν καὶ σὺ ποιήσεισ καὶ ἡμεῖσ σε καὶ αὖθισ ὑπομνήσομεν· περὶ δὲ ὧν ἠρξάμεθα τί φατε; τί δοκεῖ; τὸ μάθημα τοῖσ μειρακίοισ ἐπιτήδειον εἶναι ἢ οὔ, τὸ μαθεῖν ἐν ὅπλοισ μάχεσθαι; ἀλλὰ καὶ τούτων πέρι, ὦ Λυσίμαχε, ἔγωγε πειράσομαι συμβουλεύειν ἄν τι δύνωμαι, καὶ αὖ ἃ προκαλῇ πάντα ποιεῖν.

δικαιότατον μέντοι μοι δοκεῖ εἶναι ἐμὲ νεώτερον ὄντα τῶνδε καὶ ἀπειρότερον τούτων ἀκούειν πρότερον τί λέγουσιν καὶ μανθάνειν παρ’ αὐτῶν· ἐὰν δ’ ἔχω τι ἄλλο παρὰ τὰ ὑπὸ τούτων λεγόμενα, τότ’ ἤδη διδάσκειν καὶ πείθειν καὶ σὲ καὶ τούτουσ. ἀλλ’, ὦ Νικία, τί οὐ λέγει πότεροσ ὑμῶν; ἀλλ’ οὐδὲν κωλύει, ὦ Σώκρατεσ. ἐμοὶ τοῦτο τὸ μάθημα τοῖσ νέοισ ὠφέλιμον εἶναι ἐπίστασθαι πολλαχῇ.

καὶ γὰρ τὸ μὴ ἄλλοθι διατρίβειν, ἐν οἷσ δὴ φιλοῦσιν οἱ νέοι τὰσ διατριβὰσ ποιεῖσθαι ὅταν σχολὴν ἄγωσιν, ἀλλ’ ἐν τούτῳ, εὖ ἔχει, ὅθεν καὶ τὸ σῶμα βέλτιον ἴσχειν ἀνάγκη ‐ οὐδενὸσ γὰρ τῶν γυμνασίων φαυλότερον οὐδ’ ἐλάττω πόνον ἔχει ‐ καὶ ἅμα προσήκει μάλιστ’ ἐλευθέρῳ τοῦτό τε τὸ γυμνάσιον καὶ ἡ ἱππική· οὗ γὰρ ἀγῶνοσ ἀθληταί ἐσμεν καὶ ἐν οἷσ ἡμῖν ὁ ἀγὼν πρόκειται, μόνοι οὗτοι γυμνάζονται οἱ ἐν τούτοισ τοῖσ τὸν περὶ τὸν πόλεμον ὀργάνοισ γυμναζόμενοι.

ἔπειτα ὀνήσει μέν τι τοῦτο τὸ μάθημα καὶ ἐν τῇ μάχῃ αὐτῇ, ὅταν ἐν τάξει δέῃ μάχεσθαι μετὰ πολλῶν ἄλλων· μέγιστον μέντοι αὐτοῦ ὄφελοσ, ὅταν λυθῶσιν αἱ τάξεισ καὶ ἤδη τι δέῃ μόνον πρὸσ μόνον ἢ διώκοντα ἀμυνομένῳ τινὶ ἐπιθέσθαι ἢ καὶ ἐν φυγῇ ἐπιτιθεμένου ἄλλου ἀμύνασθαι αὐτόν· οὔτ’ ἂν ὑπό γε ἑνὸσ εἷσ ὁ τοῦτ’ ἐπιστάμενοσ οὐδὲν ἂν πάθοι, ἴσωσ δ’ οὐδὲ ὑπὸ πλειόνων, ἀλλὰ πανταχῇ ἂν ταύτῃ πλεονεκτοῖ.

ἔτι δὲ καὶ εἰσ ἄλλου καλοῦ μαθήματοσ ἐπιθυμίαν παρακαλεῖ τὸ τοιοῦτον· πᾶσ γὰρ ἂν μαθὼν ἐν ὅπλοισ μάχεσθαι ἐπιθυμήσειε καὶ τοῦ ἑξῆσ μαθήματοσ τοῦ περὶ τὰσ τάξεισ, καὶ ταῦτα λαβὼν καὶ φιλοτιμηθεὶσ ἐν αὐτοῖσ ἐπὶ πᾶν ἂν τὸ περὶ τὰσ στρατηγίασ ὁρμήσειε· καὶ ἤδη δῆλον ὅτι τὰ τούτων ἐχόμενα καὶ μαθήματα πάντα καὶ ἐπιτηδεύματα καὶ καλὰ καὶ πολλοῦ ἄξια ἀνδρὶ μαθεῖν τε καὶ ἐπιτηδεῦσαι, ὧν καθηγήσαιτ’ ἂν τοῦτο τὸ μάθημα.

προσθήσομεν δ’ αὐτῷ οὐ σμικρὰν προσθήκην, ὅτι πάντα ἄνδρα ἐν πολέμῳ καὶ θαρραλεώτερον καὶ ἀνδρειότερον ἂν ποιήσειεν αὐτὸν αὑτοῦ οὐκ ὀλίγῳ αὕτη ἡ ἐπιστήμη. μὴ ἀτιμάσωμεν δὲ εἰπεῖν, εἰ καί τῳ σμικρότερον δοκεῖ εἶναι, ὅτι καὶ εὐσχημονέστερον ἐνταῦθα οὗ χρὴ τὸν ἄνδρα εὐσχημονέστερον φαίνεσθαι, οὗ ἅμα καὶ δεινότεροσ τοῖσ ἐχθροῖσ φανεῖται διὰ τὴν εὐσχημοσύνην. ἐμοὶ μὲν οὖν, ὦ Λυσίμαχε, ὥσπερ λέγω, δοκεῖ τε χρῆναι διδάσκειν τοὺσ νεανίσκουσ ταῦτα καὶ δι’ ἃ δοκεῖ εἴρηκα·

Λάχητοσ δ’, εἴ τι παρὰ ταῦτα λέγει, κἂν αὐτὸσ ἡδέωσ ἀκούσαιμι. ἀλλ’ ἔστι μέν, ὦ Νικία, χαλεπὸν λέγειν περὶ ὁτουοῦν μαθήματοσ ὡσ οὐ χρὴ μανθάνειν· πάντα γὰρ ἐπίστασθαι ἀγαθὸν δοκεῖ εἶναι. καὶ δὴ καὶ τὸ ὁπλιτικὸν τοῦτο, εἰ μέν ἐστιν μάθημα, ὅπερ φασὶν οἱ διδάσκοντεσ, καὶ οἱο͂ν Νικίασ λέγει, χρὴ αὐτὸ μανθάνειν· εἰ δ’ ἔστιν μὲν μὴ μάθημα, ἀλλ’ ἐξαπατῶσιν οἱ ὑπισχνούμενοι, ἢ μάθημα μὲν τυγχάνει ὄν, μὴ μέντοι πάνυ σπουδαῖον, τί καὶ δέοι ἂν αὐτὸ μανθάνειν;

λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ εἰσ τάδε ἀποβλέψασ, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἰ τὶ ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίουσ, οἷσ οὐδὲν ἄλλο μέλει ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῦτο ζητεῖν καὶ ἐπιτηδεύειν, ὅτι ἂν μαθόντεσ καὶ ἐπιτηδεύσαντεσ πλεονεκτοῖεν τῶν ἄλλων περὶ τὸν πόλεμον. εἰ δ’ ἐκείνουσ λέληθεν, ἀλλ’ οὐ τούτουσ γε τοὺσ διδασκάλουσ αὐτοῦ λέληθεν αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ἐκεῖνοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων σπουδάζουσιν ἐπὶ τοῖσ τοιούτοισ καὶ ὅτι παρ’ ἐκείνοισ ἄν τισ τιμηθεὶσ εἰσ ταῦτα καὶ παρὰ τῶν ἄλλων πλεῖστ’ ἂν ἐργάζοιτο χρήματα, ὥσπερ γε καὶ τραγῳδίασ ποιητὴσ παρ’ ἡμῖν τιμηθείσ.

τοιγάρτοι ὃσ ἂν οἰήται τραγῳδίαν καλῶσ ποιεῖν, οὐκ ἔξωθεν κύκλῳ περὶ τὴν Ἀττικὴν κατὰ τὰσ ἄλλασ πόλεισ ἐπιδεικνύμενοσ περιέρχεται, ἀλλ’ εὐθὺσ δεῦρο φέρεται καὶ τοῖσδ’ ἐπιδείκνυσιν εἰκότωσ· τοὺσ δὲ ἐν ὅπλοισ μαχομένουσ ἐγὼ τούτουσ ὁρῶ τὴν μὲν Λακεδαίμονα ἡγουμένουσ εἶναι ἄβατον ἱερὸν καὶ οὐδὲ ἄκρῳ ποδὶ ἐπιβαίνοντασ, κύκλῳ δὲ περιιόντασ αὐτὴν καὶ πᾶσι μᾶλλον ἐπιδεικνυμένουσ, καὶ μάλιστα τούτοισ οἳ κἂν αὐτοὶ ὁμολογήσειαν πολλοὺσ σφῶν προτέρουσ εἶναι πρὸσ τὰ τοῦ πολέμου.

ἔπειτα, ὦ Λυσίμαχε, οὐ πάνυ ὀλίγοισ ἐγὼ τούτων παραγέγονα ἐν αὐτῷ τῷ ἔργῳ, καὶ ὁρῶ οἱοῖ́ εἰσιν.

ἔξεστι δὲ καὶ αὐτόθεν ἡμῖν σκέψασθαι. ὥσπερ γὰρ ἐπίτηδεσ οὐδεὶσ πώποτ’ εὐδόκιμοσ γέγονεν ἐν τῷ πολέμῳ ἀνὴρ τῶν τὰ ὁπλιτικὰ ἐπιτηδευσάντων. καίτοι εἴσ γε τἆλλα πάντα ἐκ τούτων οἱ ὀνομαστοὶ γίγνονται, ἐκ τῶν ἐπιτηδευσάντων ἕκαστα· οὗτοι δ’, ὡσ ἐοίκε, παρὰ τοὺσ ἄλλουσ οὕτω σφόδρα εἰσ τοῦτο δεδυστυχήκασιν. ἐπεὶ καὶ τοῦτον τὸν Στησίλεων, ὃν ὑμεῖσ μετ’ ἐμοῦ ἐν τοσούτῳ ὄχλῳ ἐθεάσασθε ἐπιδεικνύμενον καὶ τὰ μεγάλα περὶ αὑτοῦ λέγοντα ἃ ἔλεγεν, ἑτέρωθι ἐγὼ κάλλιον ἐθεασάμην ἐν τῇ ἀληθείᾳ ὡσ ἀληθῶσ ἐπιδεικνύμενον οὐχ ἑκόντα. προσβαλούσησ γὰρ τῆσ νεὼσ ἐφ’ ᾗ ἐπεβάτευεν πρὸσ ὁλκάδα τινά, ἐμάχετο ἔχων δορυδρέπανον, διαφέρον δὴ ὅπλον ἅτε καὶ αὐτὸσ τῶν ἄλλων διαφέρων.

τὰ μὲν οὖν ἄλλα οὐκ ἄξια λέγειν περὶ τἀνδρόσ, τὸ δὲ σόφισμα τὸ τοῦ δρεπάνου τοῦ πρὸσ τῇ λόγχῃ οἱο͂ν ἀπέβη. μαχομένου γὰρ αὐτοῦ ἐνέσχετό που ἐν τοῖσ τῆσ νεὼσ σκεύεσιν καὶ ἀντελάβετο·

εἷλκεν οὖν ὁ Στησίλεωσ βουλόμενοσ ἀπολῦσαι, καὶ οὐχ οἱο͂́σ τ’ ἦν, ἡ δὲ ναῦσ τὴν ναῦν παρῄει. τέωσ μὲν οὖν παρέθει ἐν τῇ νηὶ ἀντεχόμενοσ τοῦ δόρατοσ· ἐπεὶ δὲ δὴ παρημείβετο ἡ ναῦσ τὴν ναῦν καὶ ἐπέσπα αὐτὸν τοῦ δόρατοσ ἐχόμενον, ἐφίει τὸ δόρυ διὰ τῆσ χειρόσ, ἑώσ ἄκρου τοῦ στύρακοσ ἀντελάβετο. ἦν δὲ γέλωσ καὶ κρότοσ ὑπὸ τῶν ἐκ τῆσ ὁλκάδοσ ἐπί τε τῷ σχήματι αὐτοῦ, καὶ ἐπειδὴ βαλόντοσ τινὸσ λίθῳ παρὰ τοὺσ πόδασ αὐτοῦ ἐπὶ τὸ κατάστρωμα ἀφίεται τοῦ δόρατοσ, τότ’ ἤδη καὶ οἱ ἐκ τῆσ τριήρουσ οὐκέτι οἱοῖ́ τ’ ἦσαν τὸν γέλωτα κατέχειν, ὁρῶντεσ αἰωρούμενον ἐκ τῆσ ὁλκάδοσ τὸ δορυδρέπανον ἐκεῖνο.

ἴσωσ μὲν οὖν εἰή ἂν τὶ ταῦτα, ὥσπερ Νικίασ λέγει· οἷσ δ’ οὖν ἐγὼ ἐντετύχηκα, τοιαῦτ’ ἄττα ἐστίν. ὃ οὖν καὶ ἐξ ἀρχῆσ εἶπον, εἴτε οὕτω σμικρὰσ ὠφελίασ ἔχει μάθημα ὄν, εἴτε μὴ ὂν φασὶ καὶ προσποιοῦνται αὐτὸ εἶναι μάθημα, οὐκ ἄξιον ἐπιχειρεῖν μανθάνειν. καὶ γὰρ οὖν μοι δοκεῖ, εἰ μὲν δειλόσ τισ ὢν οἰοίτο αὐτὸ ἐπίστασθαι, θρασύτεροσ ἂν δι’ αὐτὸ γενόμενοσ ἐπιφανέστεροσ γένοιτο οἱο͂σ ἦν, εἰ δὲ ἀνδρεῖοσ, φυλαττόμενοσ ἂν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, εἰ καὶ σμικρὸν ἐξαμάρτοι, μεγάλασ ἂν διαβολὰσ ἴσχειν·

ἐπίφθονοσ γὰρ ἡ προσποίησισ τῆσ τοιαύτησ ἐπιστήμησ, ὥστ’ εἰ μή τι θαυμαστὸν ὅσον διαφέρει τῇ ἀρετῇ τῶν ἄλλων, οὐκ ἔσθ’ ὅπωσ ἄν τισ φύγοι τὸ καταγέλαστοσ γενέσθαι φάσκων ἔχειν ταύτην τὴν ἐπιστήμην.

τοιαύτη τισ ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Λυσίμαχε, ἡ περὶ τοῦτο τὸ μάθημα εἶναι σπουδή· χρὴ δ’ ὅπερ σοι ἐξ ἀρχῆσ ἔλεγον, καὶ Σωκράτη τόνδε μὴ ἀφιέναι, ἀλλὰ δεῖσθαι συμβουλεύειν ὅπῃ δοκεῖ αὐτῷ περὶ τοῦ προκειμένου. ἀλλὰ δέομαι ἔγωγε, ὦ Σώκρατεσ· καὶ γὰρ ὥσπερ τοῦ ἐπιδιακρινοῦντοσ δοκεῖ μοι δεῖν ἡμῖν ἡ βουλή. εἰ μὲν γὰρ συνεφερέσθην τώδε, ἧττον ἂν τοῦ τοιούτου ἔδει· νῦν δὲ τὴν ἐναντίαν γάρ, ὡσ ὁρᾷσ, Λάχησ Νικίᾳ ἔθετο, εὖ δὴ ἔχει ἀκοῦσαι καὶ σοῦ ποτέρῳ τοῖν ἀνδροῖν σύμψηφοσ εἶ.

τί δέ, ὦ Λυσίμαχε; ὁπότερ’ ἂν οἱ πλείουσ ἐπαινῶσιν ἡμῶν, τούτοισ μέλλεισ χρῆσθαι; τί γὰρ ἄν τισ καὶ ποιοῖ, ὦ Σώκρατεσ; ἦ καὶ σύ, ὦ Μελησία, οὕτωσ ἂν ποιοῖσ; κἂν εἴ τισ περὶ ἀγωνίασ τοῦ ὑέοσ σοι βουλὴ εἰή τί χρὴ ἀσκεῖν, ἆρα τοῖσ πλείοσιν ἂν ἡμῶν πείθοιο, ἢ ’κείνῳ ὅστισ τυγχάνει ὑπὸ παιδοτρίβῃ ἀγαθῷ πεπαιδευμένοσ καὶ ἠσκηκώσ; ἐκείνῳ εἰκόσ γε, ὦ Σώκρατεσ.

αὐτῷ ἄρ’ ἂν μᾶλλον πείθοιο ἢ τέτταρσιν οὖσιν ἡμῖν; ἴσωσ. ἐπιστήμῃ γὰρ οἶμαι δεῖ κρίνεσθαι ἀλλ’ οὐ πλήθει τὸ μέλλον καλῶσ κριθήσεσθαι. πῶσ γὰρ οὔ; οὐκοῦν καὶ νῦν χρὴ πρῶτον αὐτὸ τοῦτο σκέψασθαι, εἰ ἔστιν τισ ἡμῶν τεχνικὸσ περὶ οὗ βουλευόμεθα ἢ οὔ· καὶ εἰ μὲν ἔστιν, ἐκείνῳ πείθεσθαι ἑνὶ ὄντι, τοὺσ δ’ ἄλλουσ ἐᾶν, εἰ δὲ μή, ἄλλον τινὰ ζητεῖν.

ἢ περὶ σμικροῦ οἰέσθε νυνὶ κινδυνεύειν καὶ σὺ καὶ Λυσίμαχοσ ἀλλ’ οὐ περὶ τούτου τοῦ κτήματοσ ὃ τῶν ὑμετέρων μέγιστον ὂν τυγχάνει; ὑέων γάρ που ἢ χρηστῶν ἢ τἀναντία γενομένων καὶ πᾶσ ὁ οἶκοσ ὁ τοῦ πατρὸσ οὕτωσ οἰκήσεται, ὁποῖοι ἄν τινεσ οἱ παῖδεσ γένωνται. ἀληθῆ λέγεισ. πολλὴν ἄρα δεῖ προμηθίαν αὐτοῦ ἔχειν. πάνυ γε. πῶσ οὖν, ὃ ἐγὼ ἄρτι ἔλεγον, ἐσκοποῦμεν ἄν, εἰ ἐβουλόμεθα σκέψασθαι τίσ ἡμῶν περὶ ἀγωνίαν τεχνικώτατοσ;

ἆρ’ οὐχ ὁ μαθὼν καὶ ἐπιτηδεύσασ, ᾧ καὶ διδάσκαλοι ἀγαθοὶ γεγονότεσ ἦσαν αὐτοῦ τούτου; ἔμοιγε δοκεῖ. οὐκοῦν ἔτι πρότερον, τίνοσ ὄντοσ τούτου οὗ ζητοῦμεν τοὺσ διδασκάλουσ; πῶσ λέγεισ; ὧδε ἴσωσ μᾶλλον κατάδηλον ἔσται. οὔ μοι δοκεῖ ἐξ ἀρχῆσ ἡμῖν ὡμολογῆσθαι τί ποτ’ ἔστιν περὶ οὗ βουλευόμεθα καὶ σκεπτόμεθα, ὅστισ ἡμῶν τεχνικὸσ καὶ τούτου ἕνεκα διδασκάλουσ ἐκτήσατο, καὶ ὅστισ μή. οὐ γάρ, ὦ Σώκρατεσ, περὶ τοῦ ἐν ὅπλοισ μάχεσθαι σκοποῦμεν, εἴτε χρὴ αὐτὸ τοὺσ νεανίσκουσ μανθάνειν εἴτε μή; πάνυ μὲν οὖν, ὦ Νικία.

ἀλλ’ ὅταν περὶ φαρμάκου τίσ του πρὸσ ὀφθαλμοὺσ σκοπῆται, εἴτε χρὴ αὐτὸ ὑπαλείφεσθαι εἴτε μή, πότερον οἰεί τότε εἶναι τὴν βουλὴν περὶ τοῦ φαρμάκου ἢ περὶ τῶν ὀφθαλμῶν; περὶ τῶν ὀφθαλμῶν. οὐκοῦν καὶ ὅταν ἵππῳ χαλινὸν σκοπῆταί τισ εἰ προσοιστέον ἢ μή, καὶ ὁπότε, τότε που περὶ τοῦ ἵππου βουλεύεται ἀλλ’ οὐ περὶ τοῦ χαλινοῦ;

ἀληθῆ. οὐκοῦν ἑνὶ λόγῳ, ὅταν τίσ τι ἕνεκά του σκοπῇ, περὶ ἐκείνου ἡ βουλὴ τυγχάνει οὖσα οὗ ἕνεκα ἐσκόπει, ἀλλ’ οὐ περὶ τοῦ ὃ ἕνεκα ἄλλου ἐζήτει. ἀνάγκη. δεῖ ἄρα καὶ τὸν σύμβουλον σκοπεῖν ἆρα τεχνικόσ ἐστιν εἰσ ἐκείνου θεραπείαν, οὗ ἕνεκα σκοπούμενοι σκοποῦμεν. πάνυ γε. οὐκοῦν νῦν φαμεν περὶ μαθήματοσ σκοπεῖν τῆσ ψυχῆσ ἕνεκα τῆσ τῶν νεανίσκων;

ναί. εἴ τισ ἄρα ἡμῶν τεχνικὸσ περὶ ψυχῆσ θεραπείαν καὶ οἱο͂́σ τε καλῶσ τοῦτο θεραπεῦσαι, καὶ ὅτῳ διδάσκαλοι ἀγαθοὶ γεγόνασιν, τοῦτο σκεπτέον. τί δέ, ὦ Σώκρατεσ; οὔπω ἑώρακασ ἄνευ διδασκάλων τεχνικωτέρουσ γεγονότασ εἰσ ἔνια ἢ μετὰ διδασκάλων; ἔγωγε, ὦ Λάχησ· οἷσ γε σὺ οὐκ ἂν ἐθέλοισ πιστεῦσαι, εἰ φαῖεν ἀγαθοὶ εἶναι δημιουργοί, εἰ μή τί σοι τῆσ αὑτῶν τέχνησ ἔργον ἔχοιεν ἐπιδεῖξαι εὖ εἰργασμένον, καὶ ἓν καὶ πλείω. τοῦτο μὲν ἀληθῆ λέγεισ. καὶ ἡμᾶσ ἄρα δεῖ, ὦ Λάχησ τε καὶ Νικία ‐ ἐπειδὴ Λυσίμαχοσ καὶ Μελησίασ εἰσ συμβουλὴν παρεκαλεσάτην ἡμᾶσ περὶ τοῖν ὑέοιν, προθυμούμενοι αὐτοῖν ὅτι ἀρίστασ γενέσθαι τὰσ ψυχάσ ‐ εἰ μέν φαμεν ἔχειν, ἐπιδεῖξαι αὐτοῖσ καὶ διδασκάλουσ οἵτινεσ ἡμῶν γεγόνασιν αὐτοὶ πρῶτον ἀγαθοὶ ὄντεσ καὶ πολλῶν νέων τεθεραπευκότεσ ψυχὰσ ἔπειτα καὶ ἡμᾶσ διδάξαντεσ φαίνονται·

ἢ εἴ τισ ἡμῶν αὐτῶν ἑαυτῷ διδάσκαλον μὲν οὔ φησι γεγονέναι, ἀλλ’ οὖν ἔργα αὐτὸν αὑτοῦ ἔχειν εἰπεῖν καὶ ἐπιδεῖξαι τίνεσ Ἀθηναίων ἢ τῶν ξένων, ἢ δοῦλοι ἢ ἐλεύθεροι, δι’ ἐκεῖνον ὁμολογουμένωσ ἀγαθοὶ γεγόνασιν·

εἰ δὲ μηδὲν ἡμῖν τούτων ὑπάρχει, ἄλλουσ κελεύειν ζητεῖν καὶ μὴ ἐν ἑταίρων ἀνδρῶν ὑέσιν κινδυνεύειν διαφθείροντασ τὴν μεγίστην αἰτίαν ἔχειν ὑπὸ τῶν οἰκειοτάτων. ἐγὼ μὲν οὖν, ὦ Λυσίμαχέ τε καὶ Μελησία, πρῶτοσ περὶ ἐμαυτοῦ λέγω ὅτι διδάσκαλόσ μοι οὐ γέγονε τούτου πέρι. καίτοι ἐπιθυμῶ γε τοῦ πράγματοσ ἐκ νέου ἀρξάμενοσ.

ἀλλὰ τοῖσ μὲν σοφισταῖσ οὐκ ἔχω τελεῖν μισθούσ, οἵπερ μόνοι ἐπηγγέλλοντό με οἱοῖ́ τ’ εἶναι ποιῆσαι καλόν τε κἀγαθόν· αὐτὸσ δ’ αὖ εὑρεῖν τὴν τέχνην ἀδυνατῶ ἔτι νυνί. εἰ δὲ Νικίασ ἢ Λάχησ ηὑρ́ηκεν ἢ μεμάθηκεν, οὐκ ἂν θαυμάσαιμι· καὶ γὰρ χρήμασιν ἐμοῦ δυνατώτεροι, ὥστε μαθεῖν παρ’ ἄλλων, καὶ ἅμα πρεσβύτεροι, ὥστε ἤδη ηὑρηκέναι. δοκοῦσι δή μοι δυνατοὶ εἶναι παιδεῦσαι ἄνθρωπον· οὐ γὰρ ἄν ποτε ἀδεῶσ ἀπεφαίνοντο περὶ ἐπιτηδευμάτων νέῳ χρηστῶν τε καὶ πονηρῶν, εἰ μὴ αὑτοῖσ ἐπίστευον ἱκανῶσ εἰδέναι.

τὰ μὲν οὖν ἄλλα ἔγωγε τούτοισ πιστεύω· ὅτι δὲ διαφέρεσθον ἀλλήλοιν, ἐθαύμασα. τοῦτο οὖν σου ἐγὼ ἀντιδέομαι, ὦ Λυσίμαχε· φησιν ἐπαί̈ειν περὶ τοῦ πράγματοσ οὐδ’ ἱκανὸσ εἶναι διακρῖναι ὁπότεροσ ὑμῶν ἀληθῆ λέγει ‐ οὔτε γὰρ εὑρετὴσ οὔτε μαθητὴσ οὐδενὸσ περὶ τῶν τοιούτων γεγονέναι ‐ σὺ δ’, ὦ Λάχησ καὶ Νικία, εἴπετον ἡμῖν ἑκάτεροσ τίνι δὴ δεινοτάτῳ συγγεγόνατον περὶ τῆσ τῶν νέων τροφῆσ, καὶ πότερα μαθόντε παρά του ἐπίστασθον ἢ αὐτὼ ἐξευρόντε, καὶ εἰ μὲν μαθόντε, τίσ ὁ διδάσκαλοσ ἑκατέρῳ καὶ τίνεσ ἄλλοι ὁμότεχνοι αὐτοῖσ, ἵν’, ἂν μὴ ὑμῖν σχολὴ ᾖ ὑπὸ τῶν τῆσ πόλεωσ πραγμάτων, ἐπ’ ἐκείνουσ ἰώμεν καὶ πείθωμεν ἢ δώροισ ἢ χάρισιν ἢ ἀμφότερα ἐπιμεληθῆναι καὶ τῶν ἡμετέρων καὶ τῶν ὑμετέρων παίδων, ὅπωσ μὴ καταισχύνωσι τοὺσ αὑτῶν προγόνουσ φαῦλοι γενόμενοι·

εἰ δ’ αὐτοὶ εὑρεταὶ γεγονότε τοῦ τοιούτου, δότε παράδειγμα τίνων ἤδη ἄλλων ἐπιμεληθέντεσ ἐκ φαύλων καλούσ τε κἀγαθοὺσ ἐποιήσατε.

εἰ γὰρ νῦν πρῶτον ἄρξεσθε παιδεύειν, σκοπεῖν χρὴ μὴ οὐκ ἐν τῷ Καρὶ ὑμῖν ὁ κίνδυνοσ κινδυνεύηται, ἀλλ’ ἐν τοῖσ ὑέσι τε καὶ ἐν τοῖσ τῶν φίλων παισί, καὶ ἀτεχνῶσ τὸ λεγόμενον κατὰ τὴν παροιμίαν ὑμῖν συμβαίνῃ ἐν πίθῳ ἡ κεραμεία γιγνομένη. λέγετε οὖν τί τούτων ἢ φατὲ ὑμῖν ὑπάρχειν τε καὶ προσήκειν ἢ οὔ φατε.

ταῦτ’, ὦ Λυσίμαχε, παρ’ αὐτῶν πυνθάνου τε καὶ μὴ μεθίει τοὺσ ἄνδρασ. καλῶσ μὲν ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ ἄνδρεσ, Σωκράτησ λέγειν· εἰ δὲ βουλομένοισ ὑμῖν ἐστι περὶ τῶν τοιούτων ἐρωτᾶσθαί τε καὶ διδόναι λόγον, αὐτοὺσ δὴ χρὴ γιγνώσκειν, ὦ Νικία τε καὶ Λάχησ.

ἐμοὶ μὲν γὰρ καὶ Μελησίᾳ τῷδε δῆλον ὅτι ἡδομένοισ ἂν εἰή εἰ πάντα ἃ Σωκράτησ ἐρωτᾷ ἐθέλοιτε λόγῳ διεξιέναι· καὶ γὰρ ἐξ ἀρχῆσ ἐντεῦθεν ἠρχόμην λέγων, ὅτι εἰσ συμβουλὴν διὰ ταῦτα ὑμᾶσ παρακαλέσαιμεν, ὅτι μεμεληκέναι ὑμῖν ἡγούμεθα, ὡσ εἰκόσ, περὶ τῶν τοιούτων, καὶ ἄλλωσ καὶ ἐπειδὴ οἱ παῖδεσ ὑμῖν ὀλίγου ὥσπερ οἱ ἡμέτεροι ἡλικίαν ἔχουσι παιδεύεσθαι. εἰ οὖν ὑμῖν μή τι διαφέρει, εἴπατε καὶ κοινῇ μετὰ Σωκράτουσ σκέψασθε, διδόντεσ τε καὶ δεχόμενοι λόγον παρ’ ἀλλήλων·

εὖ γὰρ καὶ τοῦτο λέγει ὅδε, ὅτι περὶ τοῦ μεγίστου νῦν βουλευόμεθα τῶν ἡμετέρων. ἀλλ’ ὁρᾶτε εἰ δοκεῖ χρῆναι οὕτω ποιεῖν. ὦ Λυσίμαχε, δοκεῖσ μοι ὡσ ἀληθῶσ Σωκράτη πατρόθεν γιγνώσκειν μόνον, αὐτῷ δ’ οὐ συγγεγονέναι ἀλλ’ ἢ παιδὶ ὄντι, εἴ που ἐν τοῖσ δημόταισ μετὰ τοῦ πατρὸσ ἀκολουθῶν ἐπλησίασέν σοι ἢ ἐν ἱερῷ ἢ ἐν ἄλλῳ τῳ συλλόγῳ τῶν δημοτῶν· ἐπειδὴ δὲ πρεσβύτεροσ γέγονεν, οὐκ ἐντετυχηκὼσ τῷ ἀνδρὶ δῆλοσ ἔτι εἶ.

τί μάλιστα, ὦ Νικία; οὔ μοι δοκεῖσ εἰδέναι ὅτι ὃσ ἂν ἐγγύτατα Σωκράτουσ ᾖ λόγῳ ὥσπερ γένει καὶ πλησιάζῃ διαλεγόμενοσ, ἀνάγκη αὐτῷ, ἐὰν ἄρα καὶ περὶ ἄλλου του πρότερον ἄρξηται διαλέγεσθαι, μὴ παύεσθαι ὑπὸ τούτου περιαγόμενον τῷ λόγῳ, πρὶν <ἂν> ἐμπέσῃ εἰσ τὸ διδόναι περὶ αὑτοῦ λόγον, ὅντινα τρόπον νῦν τε ζῇ καὶ ὅντινα τὸν παρεληλυθότα βίον βεβίωκεν· ἐπειδὰν δ’ ἐμπέσῃ, ὅτι οὐ πρότερον αὐτὸν ἀφήσει Σωκράτησ, πρὶν ἂν βασανίσῃ ταῦτα εὖ τε καὶ καλῶσ ἅπαντα.

ἐγὼ δὲ συνήθησ τέ εἰμι τῷδε καὶ οἶδ’ ὅτι ἀνάγκη ὑπὸ τούτου πάσχειν ταῦτα, καὶ ἔτι γε αὐτὸσ ὅτι πείσομαι ταῦτα εὖ οἶδα· χαίρω γάρ, ὦ Λυσίμαχε, τῷ ἀνδρὶ πλησιάζων, καὶ οὐδὲν οἶμαι κακὸν εἶναι τὸ ὑπομιμνῄσκεσθαι ὅτι μὴ καλῶσ ἢ πεποιήκαμεν ἢ ποιοῦμεν, ἀλλ’ εἰσ τὸν ἔπειτα βίον προμηθέστερον ἀνάγκη εἶναι τὸν ταῦτα μὴ φεύγοντα ἀλλ’ ἐθέλοντα κατὰ τὸ τοῦ Σόλωνοσ καὶ ἀξιοῦντα μανθάνειν ἑώσπερ ἂν ζῇ, καὶ μὴ οἰόμενον αὐτῷ τὸ γῆρασ νοῦν ἔχον προσιέναι. ἐμοὶ μὲν οὖν οὐδὲν ἀήθεσ οὐδ’ αὖ ἀηδὲσ ὑπὸ Σωκράτουσ βασανίζεσθαι, ἀλλὰ καὶ πάλαι σχεδόν τι ἠπιστάμην ὅτι οὐ περὶ τῶν μειρακίων ἡμῖν ὁ λόγοσ ἔσοιτο Σωκράτουσ παρόντοσ, ἀλλὰ περὶ ἡμῶν αὐτῶν.

ὅπερ οὖν λέγω, τὸ μὲν ἐμὸν οὐδὲν κωλύει Σωκράτει συνδιατρίβειν ὅπωσ οὗτοσ βούλεται· Λάχητα δὲ τόνδε ὁρ́α ὅπωσ ἔχει περὶ τοῦ τοιούτου.

ἁπλοῦν τό γ’ ἐμόν, ὦ Νικία, περὶ λόγων ἐστίν, εἰ δὲ βούλει, οὐχ ἁπλοῦν ἀλλὰ διπλοῦν· καὶ γὰρ ἂν δόξαιμί τῳ φιλόλογοσ εἶναι καὶ αὖ μισόλογοσ. ὅταν μὲν γὰρ ἀκούω ἀνδρὸσ περὶ ἀρετῆσ διαλεγομένου ἢ περί τινοσ σοφίασ ὡσ ἀληθῶσ ὄντοσ ἀνδρὸσ καὶ ἀξίου τῶν λόγων ὧν λέγει, χαίρω ὑπερφυῶσ, θεώμενοσ ἅμα τόν τε λέγοντα καὶ τὰ λεγόμενα ὅτι πρέποντα ἀλλήλοισ καὶ ἁρμόττοντά ἐστι. καὶ κομιδῇ μοι δοκεῖ μουσικὸσ ὁ τοιοῦτοσ εἶναι, ἁρμονίαν καλλίστην ἡρμοσμένοσ οὐ λύραν οὐδὲ παιδιᾶσ ὄργανα, ἀλλὰ τῷ ὄντι ζῆν ἡρμοσμένοσ οὗ αὐτὸσ αὑτοῦ τὸν βίον σύμφωνον τοῖσ λόγοισ πρὸσ τὰ ἔργα, ἀτεχνῶσ δωριστὶ ἀλλ’ οὐκ ἰαστί, οἰόμαι δὲ οὐδὲ φρυγιστὶ οὐδὲ λυδιστί, ἀλλ’ ἥπερ μόνη Ἑλληνική ἐστιν ἁρμονία.

ὁ μὲν οὖν τοιοῦτοσ χαίρειν με ποιεῖ φθεγγόμενοσ καὶ δοκεῖν ὁτῳοῦν φιλόλογον εἶναι ‐ οὕτω σφόδρα ἀποδέχομαι παρ’ αὐτοῦ τὰ λεγόμενα ‐ ὁ δὲ τἀναντία τούτου πράττων λυπεῖ με, ὅσῳ ἂν δοκῇ ἄμεινον λέγειν, τοσούτῳ μᾶλλον, καὶ ποιεῖ αὖ δοκεῖν εἶναι μισόλογον. Σωκράτουσ δ’ ἐγὼ τῶν μὲν λόγων οὐκ ἔμπειρόσ εἰμι, ἀλλὰ πρότερον, ὡσ ἐοίκε, τῶν ἔργων ἐπειράθην, καὶ ἐκεῖ αὐτὸν ηὑρ͂ον ἄξιον ὄντα λόγων καλῶν καὶ πάσησ παρρησίασ.

εἰ οὖν καὶ τοῦτο ἔχει, συμβούλομαι τἀνδρί, καὶ ἥδιστ’ ἂν ἐξεταζοίμην ὑπὸ τοῦ τοιούτου, καὶ οὐκ ἂν ἀχθοίμην μανθάνων, ἀλλὰ καὶ ἐγὼ τῷ Σόλωνι, ἓν μόνον προσλαβών, συγχωρῶ·

γηράσκων γὰρ πολλὰ διδάσκεσθαι ἐθέλω ὑπὸ χρηστῶν μόνον. τοῦτο γάρ μοι συγχωρείτω, ἀγαθὸν καὶ αὐτὸν εἶναι τὸν διδάσκαλον, ἵνα μὴ δυσμαθὴσ φαίνωμαι ἀηδῶσ μανθάνων· εἰ δὲ νεώτεροσ ὁ διδάσκων ἔσται ἢ μήπω ἐν δόξῃ ὢν ἤ τι ἄλλο τῶν τοιούτων ἔχων, οὐδέν μοι μέλει. σοὶ οὖν, ὦ Σώκρατεσ, ἐγὼ ἐπαγγέλλομαι καὶ διδάσκειν καὶ ἐλέγχειν ἐμὲ ὅτι ἂν βούλῃ, καὶ μανθάνειν γε ὅτι αὖ ἐγὼ οἶδα·

οὕτω σὺ παρ’ ἐμοὶ διάκεισαι ἀπ’ ἐκείνησ τῆσ ἡμέρασ ᾗ μετ’ ἐμοῦ συνδιεκινδύνευσασ καὶ ἔδωκασ σαυτοῦ πεῖραν ἀρετῆσ ἣν χρὴ διδόναι τὸν μέλλοντα δικαίωσ δώσειν. λέγ’ οὖν ὅτι σοι φίλον, μηδὲν τὴν ἡμετέραν ἡλικίαν ὑπόλογον ποιούμενοσ. οὐ τὰ ὑμέτερα, ὡσ ἐοίκεν, αἰτιασόμεθα μὴ οὐχ ἕτοιμα εἶναι καὶ συμβουλεύειν καὶ συσκοπεῖν.

ἀλλ’ ἡμέτερον δὴ ἔργον, ὦ Σώκρατεσ ‐ ἕνα γάρ σε ἔγωγε ἡμῶν τίθημι ‐ σκόπει οὖν ἀντ’ ἐμοῦ ὑπὲρ τῶν νεανίσκων ὅτι δεόμεθα παρὰ τῶνδε πυνθάνεσθαι, καὶ συμβούλευε διαλεγόμενοσ τούτοισ. ἐγὼ μὲν γὰρ καὶ ἐπιλανθάνομαι ἤδη τὰ πολλὰ διὰ τὴν ἡλικίαν ὧν ἂν διανοηθῶ ἐρέσθαι καὶ αὖ ἃ ἂν ἀκούσω· ἐὰν δὲ μεταξὺ ἄλλοι λόγοι γένωνται, οὐ πάνυ μέμνημαι. ὑμεῖσ οὖν λέγετε καὶ διέξιτε πρὸσ ὑμᾶσ αὐτοὺσ περὶ ὧν προυθέμεθα·

ἐγὼ δ’ ἀκούσομαι καὶ ἀκούσασ αὖ μετὰ Μελησίου τοῦδε ποιήσω τοῦτο ὅτι ἂν καὶ ὑμῖν δοκῇ. πειστέον, ὦ Νικία τε καὶ Λάχησ, Λυσιμάχῳ καὶ Μελησίᾳ. ἃ μὲν οὖν νυνδὴ ἐπεχειρήσαμεν σκοπεῖν, τίνεσ οἱ διδάσκαλοι ἡμῖν τῆσ τοιαύτησ παιδείασ γεγόνασιν ἢ τίνασ ἄλλουσ βελτίουσ πεποιήκαμεν, ἴσωσ μὲν οὐ κακῶσ εἶχεν ἐξετάζειν καὶ τὰ τοιαῦτα ἡμᾶσ αὐτούσ· ἀλλ’ οἶμαι καὶ ἡ τοιάδε σκέψισ εἰσ ταὐτὸν φέρει, σχεδὸν δέ τι καὶ μᾶλλον ἐξ ἀρχῆσ εἰή ἄν.

εἰ γὰρ τυγχάνομεν ἐπιστάμενοι ὁτουοῦν πέρι ὅτι παραγενόμενόν τῳ βέλτιον ποιεῖ ἐκεῖνο ᾧ παρεγένετο, καὶ προσέτι οἱοῖ́ τέ ἐσμεν αὐτὸ ποιεῖν παραγίγνεσθαι ἐκείνῳ, δῆλον ὅτι αὐτό γε ἴσμεν τοῦτο οὗ πέρι σύμβουλοι ἂν γενοίμεθα ὡσ ἄν τισ αὐτὸ ῥᾷστα καὶ ἄριστ’ ἂν κτήσαιτο. ἴσωσ οὖν οὐ μανθάνετέ μου ὅτι λέγω, ἀλλ’ ὧδε ῥᾷον μαθήσεσθε. εἰ τυγχάνομεν ἐπιστάμενοι ὅτι ὄψισ παραγενομένη ὀφθαλμοῖσ βελτίουσ ποιεῖ ἐκείνουσ οἷσ παρεγένετο, καὶ προσέτι οἱοῖ́ τ’ ἐσμὲν ποιεῖν αὐτὴν παραγίγνεσθαι ὄμμασι, δῆλον ὅτι ὄψιν γε ἴσμεν αὐτὴν ὅτι ποτ’ ἔστιν, ἧσ πέρι σύμβουλοι ἂν γενοίμεθα ὡσ ἄν τισ αὐτὴν ῥᾷστα καὶ ἄριστα κτήσαιτο.

εἰ γὰρ μηδ’ αὐτὸ τοῦτο εἰδεῖμεν, ὅτι ποτ’ ἔστιν ὄψισ ἢ ὅτι ἔστιν ἀκοή, σχολῇ ἂν σύμβουλοί γε ἄξιοι λόγου γενοίμεθα καὶ ἰατροὶ ἢ περὶ ὀφθαλμῶν ἢ περὶ ὤτων, ὅντινα τρόπον ἀκοὴν ἢ ὄψιν κάλλιστ’ ἂν κτήσαιτό τισ. ἀληθῆ λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν, ὦ Λάχησ, καὶ νῦν ἡμᾶσ τώδε παρακαλεῖτον εἰσ συμβουλήν, τίν’ ἂν τρόπον τοῖσ ὑέσιν αὐτῶν ἀρετὴ παραγενομένη ταῖσ ψυχαῖσ ἀμείνουσ ποιήσειε; πάνυ γε. ἆρ’ οὖν ἡμῖν τοῦτό γ’ ὑπάρχειν δεῖ, τὸ εἰδέναι ὅτι ποτ’ ἔστιν ἀρετή; εἰ γάρ που μηδ’ ἀρετὴν εἰδεῖμεν τὸ παράπαν ὅτι ποτε τυγχάνει ὄν, τίν’ ἂν τρόπον τούτου σύμβουλοι γενοίμεθ’ ἂν ὁτῳοῦν, ὅπωσ ἂν αὐτὸ κάλλιστα κτήσαιτο; οὐδένα, ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ.

φαμὲν ἄρα, ὦ Λάχησ, εἰδέναι αὐτὸ ὅτι ἔστιν. φαμὲν μέντοι. οὐκοῦν ὅ γε ἴσμεν, κἂν εἴποιμεν δήπου τί ἐστιν. πῶσ γὰρ οὔ; μὴ τοίνυν, ὦ ἄριστε, περὶ ὅλησ ἀρετῆσ εὐθέωσ σκοπώμεθα ‐ πλέον γὰρ ἴσωσ ἔργον ‐ ἀλλὰ μέρουσ τινὸσ πέρι πρῶτον ἴδωμεν εἰ ἱκανῶσ ἔχομεν πρὸσ τὸ εἰδέναι· καὶ ἡμῖν, ὡσ τὸ εἰκόσ, ῥᾴων ἡ σκέψισ ἔσται. ἀλλ’ οὕτω ποιῶμεν, ὦ Σώκρατεσ, ὡσ σὺ βούλει.

τί οὖν ἂν προελοίμεθα τῶν τῆσ ἀρετῆσ μερῶν; ἢ δῆλον δὴ ὅτι τοῦτο εἰσ ὃ τείνειν δοκεῖ ἡ ἐν τοῖσ ὅπλοισ μάθησισ; δοκεῖ δέ που τοῖσ πολλοῖσ εἰσ ἀνδρείαν. ἦ γάρ; καὶ μάλα δὴ οὕτω δοκεῖ. τοῦτο τοίνυν πρῶτον ἐπιχειρήσωμεν, ὦ Λάχησ, εἰπεῖν, ἀνδρεία τί ποτ’ ἐστίν· ἔπειτα μετὰ τοῦτο σκεψόμεθα καὶ ὅτῳ ἂν τρόπῳ τοῖσ νεανίσκοισ παραγένοιτο, καθ’ ὅσον οἱο͂́ν τε ἐξ ἐπιτηδευμάτων τε καὶ μαθημάτων παραγενέσθαι. ἀλλὰ πειρῶ εἰπεῖν ὃ λέγω, τί ἐστιν ἀνδρεία.

οὐ μὰ τὸν Δία, ὦ Σώκρατεσ, οὐ χαλεπὸν εἰπεῖν· εἰ γάρ τισ ἐθέλοι ἐν τῇ τάξει μένων ἀμύνεσθαι τοὺσ πολεμίουσ καὶ μὴ φεύγοι, εὖ ἴσθι ὅτι ἀνδρεῖοσ ἂν εἰή. εὖ μὲν λέγεισ, ὦ Λάχησ· ἀλλ’ ἴσωσ ἐγὼ αἴτιοσ, οὐ σαφῶσ εἰπών, τὸ σὲ ἀποκρίνασθαι μὴ τοῦτο ὃ διανοούμενοσ ἠρόμην, ἀλλ’ ἕτερον. πῶσ τοῦτο λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ; ἐγὼ φράσω, ἐὰν οἱο͂́σ τε γένωμαι.

ἀνδρεῖόσ που οὗτοσ, ὃν καὶ σὺ λέγεισ, ὃσ ἂν ἐν τῇ τάξει μένων μάχηται τοῖσ πολεμίοισ. ἐγὼ γοῦν φημι. καὶ γὰρ ἐγώ. ἀλλὰ τί αὖ ὅδε, ὃσ ἂν φεύγων μάχηται τοῖσ πολεμίοισ ἀλλὰ μὴ μένων; πῶσ φεύγων; ὥσπερ που καὶ Σκύθαι λέγονται οὐχ ἧττον φεύγοντεσ ἢ διώκοντεσ μάχεσθαι, καὶ Ὅμηρόσ που ἐπαινῶν τοὺσ τοῦ Αἰνείου ἵππουσ κραιπνὰ μάλ’ ἔνθα καὶ ἔνθα ἔφη αὐτοὺσ ἐπίστασθαι διώκειν ἠδὲ φέβεσθαι· καὶ αὐτὸν τὸν Αἰνείαν κατὰ τοῦτ’ ἐνεκωμίασε, κατὰ τὴν τοῦ φόβου ἐπιστήμην, καὶ εἶπεν αὐτὸν εἶναι μήστωρα φόβοιο.

καὶ καλῶσ γε, ὦ Σώκρατεσ· περὶ ἁρμάτων γὰρ ἔλεγε. καὶ σὺ τὸ τῶν Σκυθῶν ἱππέων πέρι λέγεισ· τὸ μὲν γὰρ ἱππικὸν τὸ ἐκείνων οὕτω μάχεται, τὸ δὲ ὁπλιτικὸν τό γε τῶν Ἑλλήνων, ὡσ ἐγὼ λέγω. πλήν γ’ ἴσωσ, ὦ Λάχησ, τὸ Λακεδαιμονίων. Λακεδαιμονίουσ γάρ φασιν ἐν Πλαταιαῖσ, ἐπειδὴ πρὸσ τοῖσ γερροφόροισ ἐγένοντο, οὐκ ἐθέλειν μένοντασ πρὸσ αὐτοὺσ μάχεσθαι, ἀλλὰ φεύγειν, ἐπειδὴ δ’ ἐλύθησαν αἱ τάξεισ τῶν Περσῶν, ἀναστρεφομένουσ ὥσπερ ἱππέασ μάχεσθαι καὶ οὕτω νικῆσαι τὴν ἐκεῖ μάχην. ἀληθῆ λέγεισ.

γάρ σου πυθέσθαι μὴ μόνον τοὺσ ἐν τῷ ὁπλιτικῷ ἀνδρείουσ, ἀλλὰ καὶ τοὺσ ἐν τῷ ἱππικῷ καὶ ἐν σύμπαντι τῷ πολεμικῷ εἴδει, καὶ μὴ μόνον τοὺσ ἐν τῷ πολέμῳ, ἀλλὰ καὶ τοὺσ ἐν τοῖσ πρὸσ τὴν θάλατταν κινδύνοισ ἀνδρείουσ ὄντασ, καὶ ὅσοι γε πρὸσ νόσουσ καὶ ὅσοι πρὸσ πενίασ ἢ καὶ πρὸσ τὰ πολιτικὰ ἀνδρεῖοί εἰσιν, καὶ ἔτι αὖ μὴ μόνον ὅσοι πρὸσ λύπασ ἀνδρεῖοί εἰσιν ἢ φόβουσ, ἀλλὰ καὶ πρὸσ ἐπιθυμίασ ἢ ἡδονὰσ δεινοὶ μάχεσθαι, καὶ μένοντεσ καὶ ἀναστρέφοντεσ ‐ εἰσὶ γάρ πού τινεσ, ὦ Λάχησ, καὶ ἐν τοῖσ τοιούτοισ ἀνδρεῖοι ‐ καὶ σφόδρα, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν ἀνδρεῖοι μὲν πάντεσ οὗτοί εἰσιν, ἀλλ’ οἱ μὲν ἐν ἡδοναῖσ, οἱ δ’ ἐν λύπαισ, οἱ δ’ ἐν ἐπιθυμίαισ, οἱ δ’ ἐν φόβοισ τὴν ἀνδρείαν κέκτηνται·

οἱ δέ γ’ οἶμαι δειλίαν ἐν τοῖσ αὐτοῖσ τούτοισ. πάνυ γε. τί ποτε ὂν ἑκάτερον τούτων; τοῦτο ἐπυνθανόμην. πάλιν οὖν πειρῶ εἰπεῖν ἀνδρείαν πρῶτον τί ὂν ἐν πᾶσι τούτοισ ταὐτόν ἐστιν· ἢ οὔπω καταμανθάνεισ ὃ λέγω; οὐ πάνυ τι. ἀλλ’ ὧδε λέγω, ὥσπερ ἂν εἰ τάχοσ ἠρώτων τί ποτ’ ἐστίν, ὃ καὶ ἐν τῷ τρέχειν τυγχάνει ὂν ἡμῖν καὶ ἐν τῷ κιθαρίζειν καὶ ἐν τῷ λέγειν καὶ ἐν τῷ μανθάνειν καὶ ἐν ἄλλοισ πολλοῖσ, καὶ σχεδόν τι αὐτὸ κεκτήμεθα, οὗ καὶ πέρι ἄξιον λέγειν, ἢ ἐν ταῖσ τῶν χειρῶν πράξεσιν ἢ σκελῶν ἢ στόματόσ τε καὶ φωνῆσ ἢ διανοίασ·

ἢ οὐχ οὕτω καὶ σὺ λέγεισ; πάνυ γε. εἰ τοίνυν τίσ με ἔροιτο· "ὦ Σώκρατεσ, τί λέγεισ τοῦτο ὃ ἐν πᾶσιν ὀνομάζεισ ταχυτῆτα εἶναι; εἴποιμ’ ἂν αὐτῷ ὅτι τὴν ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πολλὰ διαπραττομένην δύναμιν ταχυτῆτα ἔγωγε καλῶ καὶ περὶ φωνὴν καὶ περὶ δρόμον καὶ περὶ τἆλλα πάντα. ὀρθῶσ γε σὺ λέγων.

πειρῶ δὴ καὶ σύ, ὦ Λάχησ, τὴν ἀνδρείαν οὕτωσ εἰπεῖν τίσ οὖσα δύναμισ ἡ αὐτὴ ἐν ἡδονῇ καὶ ἐν λύπῃ καὶ ἐν ἅπασιν οἷσ νυνδὴ ἐλέγομεν αὐτὴν εἶναι, ἔπειτα ἀνδρεία κέκληται. δοκεῖ τοίνυν μοι καρτερία τισ εἶναι τῆσ ψυχῆσ, εἰ τό γε διὰ πάντων περὶ ἀνδρείασ πεφυκὸσ δεῖ εἰπεῖν. ἀλλὰ μὴν δεῖ, εἴ γε τὸ ἐρωτώμενον ἀποκρινούμεθα ἡμῖν αὐτοῖσ. τοῦτο τοίνυν ἔμοιγε φαίνεται· οὔτι πᾶσά γε, ὡσ ἐγᾦμαι, καρτερία ἀνδρεία σοι φαίνεται.

τεκμαίρομαι δὲ ἐνθένδε· σχεδὸν γάρ τι οἶδα, ὦ Λάχησ, ὅτι τῶν πάνυ καλῶν πραγμάτων ἡγῇ σὺ ἀνδρείαν εἶναι. εὖ μὲν οὖν ἴσθι ὅτι τῶν καλλίστων. οὐκοῦν ἡ μὲν μετὰ φρονήσεωσ καρτερία καλὴ κἀγαθή; πάνυ γε. τί δ’ ἡ μετ’ ἀφροσύνησ;

οὐ τοὐναντίον ταύτῃ βλαβερὰ καὶ κακοῦργοσ; ναί. καλὸν οὖν τι φήσεισ σὺ εἶναι τὸ τοιοῦτον, ὂν κακοῦργόν τε καὶ βλαβερόν; οὔκουν δίκαιόν γε, ὦ Σώκρατεσ. οὐκ ἄρα τήν γε τοιαύτην καρτερίαν ἀνδρείαν ὁμολογήσεισ εἶναι, ἐπειδήπερ οὐ καλή ἐστιν, ἡ δὲ ἀνδρεία καλόν ἐστιν. ἀληθῆ λέγεισ. ἡ φρόνιμοσ ἄρα καρτερία κατὰ τὸν σὸν λόγον ἀνδρεία ἂν εἰή. ἐοίκεν. ἴδωμεν δή, ἡ εἰσ τί φρόνιμοσ;

ἢ ἡ εἰσ ἅπαντα καὶ τὰ μεγάλα καὶ τὰ σμικρά; οἱο͂ν εἴ τισ καρτερεῖ ἀναλίσκων ἀργύριον φρονίμωσ, εἰδὼσ ὅτι ἀναλώσασ πλέον ἐκτήσεται, τοῦτον ἀνδρεῖον καλοῖσ ἄν; μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε. ἀλλ’ οἱο͂ν εἴ τισ ἰατρὸσ ὤν, περιπλευμονίᾳ τοῦ ὑέοσ ἐχομένου ἢ ἄλλου τινὸσ καὶ δεομένου πιεῖν ἢ φαγεῖν δοῦναι, μὴ κάμπτοιτο ἀλλὰ καρτεροῖ; οὐδ’ ὁπωστιοῦν οὐδ’ αὕτη.

ἀλλ’ ἐν πολέμῳ καρτεροῦντα ἄνδρα καὶ ἐθέλοντα μάχεσθαι, φρονίμωσ λογιζόμενον, εἰδότα μὲν ὅτι βοηθήσουσιν ἄλλοι αὐτῷ, πρὸσ ἐλάττουσ δὲ καὶ φαυλοτέρουσ μαχεῖται ἢ μεθ’ ὧν αὐτόσ ἐστιν, ἔτι δὲ χωρία ἔχει κρείττω, τοῦτον τὸν μετὰ τῆσ τοιαύτησ φρονήσεωσ καὶ παρασκευῆσ καρτεροῦντα ἀνδρειότερον ἂν φαίησ ἢ τὸν ἐν τῷ ἐναντίῳ στρατοπέδῳ ἐθέλοντα ὑπομένειν τε καὶ καρτερεῖν; τὸν ἐν τῷ ἐναντίῳ, ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ.

ἀλλὰ μὴν ἀφρονεστέρα γε ἡ τούτου ἢ ἡ τοῦ ἑτέρου καρτερία. ἀληθῆ λέγεισ. καὶ τὸν μετ’ ἐπιστήμησ ἄρα ἱππικῆσ καρτεροῦντα ἐν ἱππομαχίᾳ ἧττον φήσεισ ἀνδρεῖον εἶναι ἢ τὸν ἄνευ ἐπιστήμησ. ἔμοιγε δοκεῖ. καὶ τὸν μετὰ σφενδονητικῆσ ἢ τοξικῆσ ἢ ἄλλησ τινὸσ τέχνησ καρτεροῦντα. πάνυ γε.

καὶ ὅσοι ἂν ἐθέλωσιν εἰσ φρέαρ καταβαίνοντεσ καὶ κολυμβῶντεσ καρτερεῖν ἐν τούτῳ τῷ ἔργῳ, μὴ ὄντεσ δεινοί, ἢ ἔν τινι ἄλλῳ τοιούτῳ, ἀνδρειοτέρουσ φήσεισ τῶν ταῦτα δεινῶν. τί γὰρ ἄν τισ ἄλλο φαίη, ὦ Σώκρατεσ; οὐδέν, εἴπερ οἰοίτό γε οὕτωσ. ἀλλὰ μὴν οἶμαί γε. καὶ μήν που ἀφρονεστέρωσ γε, ὦ Λάχησ, οἱ τοιοῦτοι κινδυνεύουσίν τε καὶ καρτεροῦσιν ἢ οἱ μετὰ τέχνησ αὐτὸ πράττοντεσ. φαίνονται. οὐκοῦν αἰσχρὰ ἡ ἄφρων τόλμα τε καὶ καρτέρησισ ἐν τῷ πρόσθεν ἐφάνη ἡμῖν οὖσα καὶ βλαβερά;

πάνυ γε. ἡ δέ γε ἀνδρεία ὡμολογεῖτο καλόν τι εἶναι. ὡμολογεῖτο γάρ. νῦν δ’ αὖ πάλιν φαμὲν ἐκεῖνο τὸ αἰσχρόν, τὴν ἄφρονα καρτέρησιν, ἀνδρείαν εἶναι. ἐοίκαμεν. καλῶσ οὖν σοι δοκοῦμεν λέγειν; μὰ τὸν Δί’, ὦ Σώκρατεσ, ἐμοὶ μὲν οὔ. οὐκ ἄρα που κατὰ τὸν σὸν λόγον δωριστὶ ἡρμόσμεθα ἐγώ τε καὶ σύ, ὦ Λάχησ· τὰ γὰρ ἔργα οὐ συμφωνεῖ ἡμῖν τοῖσ λόγοισ.

ἔργῳ μὲν γάρ, ὡσ ἐοίκε, φαίη ἄν τισ ἡμᾶσ ἀνδρείασ μετέχειν, λόγῳ δ’, ὡσ ἐγᾦμαι, οὐκ ἄν, εἰ νῦν ἡμῶν ἀκούσειε διαλεγομένων. ἀληθέστατα λέγεισ. τί οὖν; δοκεῖ καλὸν εἶναι οὕτωσ ἡμᾶσ διακεῖσθαι; οὐδ’ ὁπωστιοῦν. βούλει οὖν ᾧ λέγομεν πειθώμεθα τό γε τοσοῦτον; τὸ ποῖον δὴ τοῦτο, καὶ τίνι τούτῳ; τῷ λόγῳ ὃσ καρτερεῖν κελεύει.

εἰ οὖν βούλει, καὶ ἡμεῖσ ἐπὶ τῇ ζητήσει ἐπιμείνωμέν τε καὶ καρτερήσωμεν, ἵνα καὶ μὴ ἡμῶν αὐτὴ ἡ ἀνδρεία καταγελάσῃ, ὅτι οὐκ ἀνδρείωσ αὐτὴν ζητοῦμεν, εἰ ἄρα πολλάκισ αὐτὴ ἡ καρτέρησίσ ἐστιν ἀνδρεία. ἐγὼ μὲν ἕτοιμοσ, ὦ Σώκρατεσ, μὴ προαφίστασθαι. καίτοι ἀήθησ γ’ εἰμὶ τῶν τοιούτων λόγων· ἀλλά τίσ με καὶ φιλονικία εἴληφεν πρὸσ τὰ εἰρημένα, καὶ ὡσ ἀληθῶσ ἀγανακτῶ εἰ οὑτωσὶ ἃ νοῶ μὴ οἱο͂́σ τ’ εἰμὶ εἰπεῖν. νοεῖν μὲν γὰρ ἔμοιγε δοκῶ περὶ ἀνδρείασ ὅτι ἔστιν, οὐκ οἶδα δ’ ὅπῃ με ἄρτι διέφυγεν, ὥστε μὴ συλλαβεῖν τῷ λόγῳ αὐτὴν καὶ εἰπεῖν ὅτι ἔστιν. οὐκοῦν, ὦ φίλε, τὸν ἀγαθὸν κυνηγέτην μεταθεῖν χρὴ καὶ μὴ ἀνιέναι.

παντάπασι μὲν οὖν. βούλει οὖν καὶ Νικίαν τόνδε παρακαλῶμεν ἐπὶ τὸ κυνηγέσιον, εἴ τι ἡμῶν εὐπορώτερόσ ἐστιν; βούλομαι·

πῶσ γὰρ οὔ; ἴθι δή, ὦ Νικία, ἀνδράσι φίλοισ χειμαζομένοισ ἐν λόγῳ καὶ ἀποροῦσιν βοήθησον, εἴ τινα ἔχεισ δύναμιν. τὰ μὲν γὰρ δὴ ἡμέτερα ὁρᾷσ ὡσ ἄπορα· σὺ δ’ εἰπὼν ὅτι ἡγῇ ἀνδρείαν εἶναι, ἡμᾶσ τε τῆσ ἀπορίασ ἔκλυσαι καὶ αὐτὸσ ἃ νοεῖσ τῷ λόγῳ βεβαίωσαι. δοκεῖτε τοίνυν μοι πάλαι οὐ καλῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ὁρίζεσθαι τὴν ἀνδρείαν· ὃ γὰρ ἐγὼ σοῦ ἤδη καλῶσ λέγοντοσ ἀκήκοα, τούτῳ οὐ χρῆσθε. ποίῳ δή, ὦ Νικία; πολλάκισ ἀκήκοά σου λέγοντοσ ὅτι ταῦτα ἀγαθὸσ ἕκαστοσ ἡμῶν ἅπερ σοφόσ, ἃ δὲ ἀμαθήσ, ταῦτα δὲ κακόσ.

ἀληθῆ μέντοι νὴ Δία λέγεισ, ὦ Νικία. οὐκοῦν εἴπερ ὁ ἀνδρεῖοσ ἀγαθόσ, δῆλον ὅτι σοφόσ ἐστιν. ἤκουσασ, ὦ Λάχησ; ἔγωγε, καὶ οὐ σφόδρα γε μανθάνω ὃ λέγει. ἀλλ’ ἐγὼ δοκῶ μανθάνειν, καί μοι δοκεῖ ἁνὴρ σοφίαν τινὰ τὴν ἀνδρείαν λέγειν. ποίαν, ὦ Σώκρατεσ, σοφίαν; οὐκοῦν τόνδε τοῦτο ἐρωτᾷσ;

ταύτην ἔγωγε, ὦ Λάχησ, τὴν τῶν δεινῶν καὶ θαρραλέων ἐπιστήμην καὶ ἐν πολέμῳ καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ ἅπασιν. ἔγωγε. ἴθι δή, αὐτῷ εἰπέ, ὦ Νικία, ποία σοφία ἀνδρεία ἂν εἰή κατὰ τὸν σὸν λόγον. οὐ γάρ που ἥ γε αὐλητική. οὐδαμῶσ. οὐδὲ μὴν ἡ κιθαριστική. οὐ δῆτα. ἀλλὰ τίσ δὴ αὕτη ἢ τίνοσ ἐπιστήμη; πάνυ μὲν οὖν ὀρθῶσ αὐτὸν ἐρωτᾷσ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ εἰπέτω γε τίνα φησὶν αὐτὴν εἶναι. ὡσ ἄτοπα λέγει, ὦ Σώκρατεσ.

πρὸσ τί τοῦτ’ εἶπεσ βλέψασ, ὦ Λάχησ; πρὸσ ὅτι; χωρὶσ δήπου σοφία ἐστὶν ἀνδρείασ. οὔκουν φησί γε Νικίασ. οὐ μέντοι μὰ Δία· ταῦτά τοι καὶ ληρεῖ. οὐκοῦν διδάσκωμεν αὐτὸν ἀλλὰ μὴ λοιδορῶμεν. οὔκ, ἀλλά μοι δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ, Λάχησ ἐπιθυμεῖν κἀμὲ φανῆναι μηδὲν λέγοντα, ὅτι καὶ αὐτὸσ ἄρτι τοιοῦτόσ τισ ἐφάνη. πάνυ μὲν οὖν, ὦ Νικία, καὶ πειράσομαί γε ἀποφῆναι·

οὐδὲν γὰρ λέγεισ. ἐπεὶ αὐτίκα ἐν ταῖσ νόσοισ οὐχ οἱ ἰατροὶ τὰ δεινὰ ἐπίστανται; ἢ οἱ ἀνδρεῖοι δοκοῦσί σοι ἐπίστασθαι; ἢ τοὺσ ἰατροὺσ σὺ ἀνδρείουσ καλεῖσ; οὐδ’ ὁπωστιοῦν. οὐδέ γε τοὺσ γεωργοὺσ οἶμαι. καίτοι τά γε ἐν τῇ γεωργίᾳ δεινὰ οὗτοι δήπου ἐπίστανται, καὶ οἱ ἄλλοι δημιουργοὶ ἅπαντεσ τὰ ἐν ταῖσ αὑτῶν τέχναισ δεινά τε καὶ θαρραλέα ἴσασιν· ἀλλ’ οὐδέν τι μᾶλλον οὗτοι ἀνδρεῖοί εἰσιν.

τοῦτο γὰρ εἰπέ· τί δοκεῖ Λάχησ λέγειν, ὦ Νικία; ἐοίκεν μέντοι λέγειν τι. καὶ γὰρ λέγει γέ τι, οὐ μέντοι ἀληθέσ γε. πῶσ δή; ὅτι οἰέται τοὺσ ἰατροὺσ πλέον τι εἰδέναι περὶ τοὺσ κάμνοντασ ἢ τὸ ὑγιεινὸν εἰπεῖν οἱο͂́ν τε καὶ νοσῶδεσ. οἱ δὲ δήπου τοσοῦτον μόνον ἴσασιν· εἰ δὲ δεινόν τῳ τοῦτό ἐστιν τὸ ὑγιαίνειν μᾶλλον ἢ τὸ κάμνειν, ἡγῇ σὺ τουτί, ὦ Λάχησ, τοὺσ ἰατροὺσ ἐπίστασθαι; ἢ οὐ πολλοῖσ οἰεί ἐκ τῆσ νόσου ἄμεινον εἶναι μὴ ἀναστῆναι ἢ ἀναστῆναι; σὺ πᾶσι φῂσ ἄμεινον εἶναι ζῆν καὶ οὐ πολλοῖσ κρεῖττον τεθνάναι;

οἶμαι ἔγωγε τοῦτό γε. οἷσ οὖν τεθνάναι λυσιτελεῖ, ταὐτὰ οἰεί δεινὰ εἶναι καὶ οἷσ ζῆν; οὐκ ἔγωγε. ἀλλὰ τοῦτο δὴ σὺ δίδωσ τοῖσ ἰατροῖσ γιγνώσκειν ἢ ἄλλῳ τινὶ δημιουργῷ πλὴν τῷ τῶν δεινῶν καὶ μὴ δεινῶν ἐπιστήμονι, ὃν ἐγὼ ἀνδρεῖον καλῶ; κατανοεῖσ, ὦ Λάχησ, ὅτι λέγει; ἔγωγε, ὅτι γε τοὺσ μάντεισ καλεῖ τοὺσ ἀνδρείουσ·

τίσ γὰρ δὴ ἄλλοσ εἴσεται ὅτῳ ἄμεινον ζῆν ἢ τεθνάναι; καίτοι σύ, ὦ Νικία, πότερον ὁμολογεῖσ μάντισ εἶναι ἢ οὔτε μάντισ οὔτε ἀνδρεῖοσ; τί δέ; μάντει αὖ οἰεί προσήκει τὰ δεινὰ γιγνώσκειν καὶ τὰ θαρραλέα; ἔγωγε· τίνι γὰρ ἄλλῳ; ὡῖ ἐγὼ λέγω πολὺ μᾶλλον, ὦ βέλτιστε· ἐπεὶ μάντιν γε τὰ σημεῖα μόνον δεῖ γιγνώσκειν τῶν ἐσομένων, εἴτε τῳ θάνατοσ εἴτε νόσοσ εἴτε ἀποβολὴ χρημάτων ἔσται, εἴτε νίκη εἴτε ἧττα ἢ πολέμου ἢ καὶ ἄλλησ τινὸσ ἀγωνίασ· ὅτι δέ τῳ ἄμεινον τούτων ἢ παθεῖν ἢ μὴ παθεῖν, τί μᾶλλον μάντει προσήκει κρῖναι ἢ ἄλλῳ ὁτῳοῦν;

ἀλλ’ ἐγὼ τούτου οὐ μανθάνω, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι βούλεται λέγειν· οὔτε γὰρ μάντιν οὔτε ἰατρὸν οὔτε ἄλλον οὐδένα δηλοῖ ὅντινα λέγει τὸν ἀνδρεῖον, εἰ μὴ εἰ θεόν τινα λέγει αὐτὸν εἶναι. ἐμοὶ μὲν οὖν φαίνεται Νικίασ οὐκ ἐθέλειν γενναίωσ ὁμολογεῖν ὅτι οὐδὲν λέγει, ἀλλὰ στρέφεται ἄνω καὶ κάτω ἐπικρυπτόμενοσ τὴν αὑτοῦ ἀπορίαν· καίτοι κἂν ἡμεῖσ οἱοῖ́ τε ἦμεν ἄρτι ἐγώ τε καὶ σὺ τοιαῦτα στρέφεσθαι, εἰ ἐβουλόμεθα μὴ δοκεῖν ἐναντία ἡμῖν αὐτοῖσ λέγειν.

εἰ μὲν οὖν ἐν δικαστηρίῳ ἡμῖν οἱ λόγοι ἦσαν, εἶχεν ἄν τινα λόγον ταῦτα ποιεῖν· νῦν δὲ τί ἄν τισ ἐν συνουσίᾳ τοιᾷδε μάτην κενοῖσ λόγοισ αὐτὸσ αὑτὸν κοσμοῖ; οὐδὲν οὐδ’ ἐμοὶ δοκεῖ, ὦ Λάχησ·

ἀλλ’ ὁρῶμεν μὴ Νικίασ οἰέταί τι λέγειν καὶ οὐ λόγου ἕνεκα ταῦτα λέγει. αὐτοῦ οὖν σαφέστερον πυθώμεθα τί ποτε νοεῖ· καὶ ἐάν τι φαίνηται λέγων, συγχωρησόμεθα, εἰ δὲ μή, διδάξομεν. σὺ τοίνυν, ὦ Σώκρατεσ, εἰ βούλει πυνθάνεσθαι, πυνθάνου· ἐγὼ δ’ ἴσωσ ἱκανῶσ πέπυσμαι. ἀλλ’ οὐδέν με κωλύει· κοινὴ γὰρ ἔσται ἡ πύστισ ὑπὲρ ἐμοῦ τε καὶ σοῦ. πάνυ μὲν οὖν. λέγε δή μοι, ὦ Νικία ‐ μᾶλλον δ’ ἡμῖν· κοινούμεθα γὰρ ἐγώ τε καὶ Λάχησ τὸν λόγον ‐ τὴν ἀνδρείαν ἐπιστήμην φῂσ δεινῶν τε καὶ θαρραλέων εἶναι; ἔγωγε.

τοῦτο δὲ οὐ παντὸσ δὴ εἶναι ἀνδρὸσ γνῶναι, ὁπότε γε μήτε ἰατρὸσ μήτε μάντισ αὐτὸ γνώσεται μηδὲ ἀνδρεῖοσ ἔσται, ἐὰν μὴ αὐτὴν ταύτην τὴν ἐπιστήμην προσλάβῃ· οὐχ οὕτωσ ἔλεγεσ; οὕτω μὲν οὖν. κατὰ τὴν παροιμίαν ἄρα τῷ ὄντι οὐκ ἂν πᾶσα ὗσ γνοίη οὐδ’ ἂν ἀνδρεία γένοιτο. οὔ μοι δοκεῖ. δῆλον δή, ὦ Νικία, ὅτι οὐδὲ τὴν Κρομμυωνίαν ὗν πιστεύεισ σύ γε ἀνδρείαν γεγονέναι.

τοῦτο δὲ λέγω οὐ παίζων, ἀλλ’ ἀναγκαῖον οἶμαι τῷ ταῦτα λέγοντι μηδενὸσ θηρίου ἀποδέχεσθαι ἀνδρείαν, ἢ συγχωρεῖν θηρίον τι οὕτω σοφὸν εἶναι, ὥστε ἃ ὀλίγοι ἀνθρώπων ἴσασι διὰ τὸ χαλεπὰ εἶναι γνῶναι, ταῦτα λέοντα ἢ πάρδαλιν ἤ τινα κάπρον φάναι εἰδέναι· ἀλλ’ ἀνάγκη ὁμοίωσ λέοντα καὶ ἔλαφον καὶ ταῦρον καὶ πίθηκον πρὸσ ἀνδρείαν φάναι πεφυκέναι τὸν τιθέμενον ἀνδρείαν τοῦθ’ ὅπερ σὺ τίθεσαι. νὴ τοὺσ θεούσ, καὶ εὖ γε λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ.

καὶ ἡμῖν ὡσ ἀληθῶσ τοῦτο ἀπόκριναι, ὦ Νικία, πότερον σοφώτερα φῂσ ἡμῶν ταῦτα εἶναι τὰ θηρία, ἃ πάντεσ ὁμολογοῦμεν ἀνδρεῖα εἶναι, ἢ πᾶσιν ἐναντιούμενοσ τολμᾷσ μηδὲ ἀνδρεῖα αὐτὰ καλεῖν; οὐ γάρ τι, ὦ Λάχησ, ἔγωγε ἀνδρεῖα καλῶ οὔτε θηρία οὔτε ἄλλο οὐδὲν τὸ τὰ δεινὰ ὑπὸ ἀνοίασ μὴ φοβούμενον, ἀλλ’ ἄφοβον καὶ μῶρον· ἢ καὶ τὰ παιδία πάντα οἰεί με ἀνδρεῖα καλεῖν, ἃ δι’ ἄνοιαν οὐδὲν δέδοικεν; ἀλλ’ οἶμαι τὸ ἄφοβον καὶ τὸ ἀνδρεῖον οὐ ταὐτόν ἐστιν.

ἐγὼ δὲ ἀνδρείασ μὲν καὶ προμηθίασ πάνυ τισὶν ὀλίγοισ οἶμαι μετεῖναι, θρασύτητοσ δὲ καὶ τόλμησ καὶ τοῦ ἀφόβου μετὰ ἀπρομηθίασ πάνυ πολλοῖσ καὶ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν καὶ παίδων καὶ θηρίων. ταῦτ’ οὖν ἃ σὺ καλεῖσ ἀνδρεῖα καὶ οἱ πολλοί, ἐγὼ θρασέα καλῶ, ἀνδρεῖα δὲ τὰ φρόνιμα περὶ ὧν λέγω. θέασαι, ὦ Σώκρατεσ, ὡσ εὖ ὅδε ἑαυτὸν δή, ὡσ οἰέται, κοσμεῖ τῷ λόγῳ·

οὓσ δὲ πάντεσ ὁμολογοῦσιν ἀνδρείουσ εἶναι, τούτουσ ἀποστερεῖν ἐπιχειρεῖ ταύτησ τῆσ τιμῆσ. οὔκουν σέ γε, ὦ Λάχησ, ἀλλὰ θάρρει· φημὶ γάρ σε εἶναι σοφόν, καὶ Λάμαχόν γε, εἴπερ ἐστὲ ἀνδρεῖοι, καὶ ἄλλουσ γε συχνοὺσ Ἀθηναίων. οὐδὲν ἐρῶ πρὸσ ταῦτα, ἔχων εἰπεῖν, ἵνα μή με φῇσ ὡσ ἀληθῶσ Αἰξωνέα εἶναι. μηδέ γε εἴπῃσ, ὦ Λάχησ·

καὶ γάρ μοι δοκεῖσ οὐδὲ ᾐσθῆσθαι ὅτι ταύτην τὴν σοφίαν παρὰ Δάμωνοσ τοῦ ἡμετέρου ἑταίρου παρείληφεν, ὁ δὲ Δάμων τῷ προδίκῳ πολλὰ πλησιάζει, ὃσ δὴ δοκεῖ τῶν σοφιστῶν κάλλιστα τὰ τοιαῦτα ὀνόματα διαιρεῖν. καὶ γὰρ πρέπει, ὦ Σώκρατεσ, σοφιστῇ τὰ τοιαῦτα μᾶλλον κομψεύεσθαι ἢ ἀνδρὶ ὃν ἡ πόλισ ἀξιοῖ αὑτῆσ προεστάναι. πρέπει μέν που, ὦ μακάριε, τῶν μεγίστων προστατοῦντι μεγίστησ φρονήσεωσ μετέχειν·

δοκεῖ δέ μοι Νικίασ ἄξιοσ εἶναι ἐπισκέψεωσ, ὅποι ποτὲ βλέπων τοὔνομα τοῦτο τίθησι τὴν ἀνδρείαν. αὐτὸσ τοίνυν σκόπει, ὦ Σώκρατεσ. τοῦτο μέλλω ποιεῖν, ὦ ἄριστε· μὴ μέντοι οἰού με ἀφήσειν σε τῆσ κοινωνίασ τοῦ λόγου, ἀλλὰ πρόσεχε τὸν νοῦν καὶ συσκόπει τὰ λεγόμενα. ταῦτα δὴ ἔστω, εἰ δοκεῖ χρῆναι. ἀλλὰ δοκεῖ. σὺ δέ, Νικία, λέγε ἡμῖν πάλιν ἐξ ἀρχῆσ· οἶσθ’ ὅτι τὴν ἀνδρείαν κατ’ ἀρχὰσ τοῦ λόγου ἐσκοποῦμεν ὡσ μέροσ ἀρετῆσ σκοποῦντεσ;

πάνυ γε. οὐκοῦν καὶ σὺ τοῦτο ἀπεκρίνω ὡσ μόριον, ὄντων δὴ καὶ ἄλλων μερῶν, ἃ σύμπαντα ἀρετὴ κέκληται; πῶσ γὰρ οὔ; ἆρ’ οὖν ἅπερ ἐγὼ καὶ σὺ ταῦτα λέγεισ; ἐγὼ δὲ καλῶ πρὸσ ἀνδρείᾳ σωφροσύνην καὶ δικαιοσύνην καὶ ἄλλ’ ἄττα τοιαῦτα. οὐ καὶ σύ; πάνυ μὲν οὖν.

ἔχε δή. ταῦτα μὲν γὰρ ὁμολογοῦμεν, περὶ δὲ τῶν δεινῶν καὶ θαρραλέων σκεψώμεθα, ὅπωσ μὴ σὺ μὲν ἄλλ’ ἄττα ἡγῇ, ἡμεῖσ δὲ ἄλλα. ἃ μὲν οὖν ἡμεῖσ ἡγούμεθα, φράσομέν σοι· σὺ δὲ ἂν μὴ ὁμολογῇσ, διδάξεισ. ἡγούμεθα δ’ ἡμεῖσ δεινὰ μὲν εἶναι ἃ καὶ δέοσ παρέχει, θαρραλέα δὲ ἃ μὴ δέοσ παρέχει ‐ δέοσ δὲ παρέχει οὐ τὰ γεγονότα οὐδὲ τὰ παρόντα τῶν κακῶν, ἀλλὰ τὰ προσδοκώμενα· δέοσ γὰρ εἶναι προσδοκίαν μέλλοντοσ κακοῦ ‐ ἢ οὐχ οὕτω καὶ συνδοκεῖ, ὦ Λάχησ; πάνυ γε σφόδρα, ὦ Σώκρατεσ.

τὰ μὲν ἡμέτερα τοίνυν, ὦ Νικία, ἀκούεισ, ὅτι δεινὰ μὲν τὰ μέλλοντα κακά φαμεν εἶναι, θαρραλέα δὲ τὰ μὴ κακὰ ἢ ἀγαθὰ μέλλοντα· σὺ δὲ ταύτῃ ἢ ἄλλῃ περὶ τούτων λέγεισ; ταύτῃ ἔγωγε. τούτων δέ γε τὴν ἐπιστήμην ἀνδρείαν προσαγορεύεισ; κομιδῇ γε. ἔτι δὴ τὸ τρίτον σκεψώμεθα εἰ συνδοκεῖ σοί τε καὶ ἡμῖν. τὸ ποῖον δὴ τοῦτο; ἐγὼ δὴ φράσω.

δοκεῖ γὰρ δὴ ἐμοί τε καὶ τῷδε, περὶ ὅσων ἐστὶν ἐπιστήμη, οὐκ ἄλλη μὲν εἶναι περὶ γεγονότοσ εἰδέναι ὅπῃ γέγονεν, ἄλλη δὲ περὶ γιγνομένων ὅπῃ γίγνεται, ἄλλη δὲ ὅπῃ ἂν κάλλιστα γένοιτο καὶ γενήσεται τὸ μήπω γεγονόσ, ἀλλ’ ἡ αὐτή. οἱο͂ν περὶ τὸ ὑγιεινὸν εἰσ ἅπαντασ τοὺσ χρόνουσ οὐκ ἄλλη τισ ἢ ἰατρική, μία οὖσα, ἐφορᾷ καὶ γιγνόμενα καὶ γεγονότα καὶ γενησόμενα ὅπῃ γενήσεται· καὶ περὶ τὰ ἐκ τῆσ γῆσ αὖ φυόμενα ἡ γεωργία ὡσαύτωσ ἔχει·

καὶ δήπου τὰ περὶ τὸν πόλεμον αὐτοὶ ἂν μαρτυρήσαιτε ὅτι ἡ στρατηγία κάλλιστα προμηθεῖται τά τε ἄλλα καὶ περὶ τὸ μέλλον ἔσεσθαι, οὐδὲ τῇ μαντικῇ οἰέται δεῖν ὑπηρετεῖν ἀλλὰ ἄρχειν, ὡσ εἰδυῖα κάλλιον τὰ περὶ τὸν πόλεμον καὶ γιγνόμενα καὶ γενησόμενα· καὶ ὁ νόμοσ οὕτω τάττει, μὴ τὸν μάντιν τοῦ στρατηγοῦ ἄρχειν, ἀλλὰ τὸν στρατηγὸν τοῦ μάντεωσ.

φήσομεν ταῦτα, ὦ Λάχησ; φήσομεν. τί δέ; σὺ ἡμῖν, ὦ Νικία, σύμφῃσ περὶ τῶν αὐτῶν τὴν αὐτὴν ἐπιστήμην καὶ ἐσομένων καὶ γιγνομένων καὶ γεγονότων ἐπαί̈ειν; ἔγωγε· δοκεῖ γάρ μοι οὕτωσ, ὦ Σώκρατεσ. οὐκοῦν, ὦ ἄριστε, καὶ ἡ ἀνδρεία τῶν δεινῶν ἐπιστήμη ἐστὶν καὶ θαρραλέων, ὡσ φῄσ· ἦ γάρ;

ναί. τὰ δὲ δεινὰ ὡμολόγηται καὶ τὰ θαρραλέα τὰ μὲν μέλλοντα ἀγαθά, τὰ δὲ μέλλοντα κακὰ εἶναι. πάνυ γε. ἡ δέ γ’ αὐτὴ ἐπιστήμη τῶν αὐτῶν καὶ μελλόντων καὶ πάντωσ ἐχόντων εἶναι. ἔστι ταῦτα. οὐ μόνον ἄρα τῶν δεινῶν καὶ θαρραλέων ἡ ἀνδρεία ἐπιστήμη ἐστίν· οὐ γὰρ μελλόντων μόνον πέρι τῶν ἀγαθῶν τε καὶ κακῶν ἐπαί̈ει, ἀλλὰ καὶ γιγνομένων καὶ γεγονότων καὶ πάντωσ ἐχόντων, ὥσπερ αἱ ἄλλαι ἐπιστῆμαι. ἐοίκέν γε.

μέροσ ἄρα ἀνδρείασ ἡμῖν, ὦ Νικία, ἀπεκρίνω σχεδόν τι τρίτον· καίτοι ἡμεῖσ ἠρωτῶμεν ὅλην ἀνδρείαν ὅτι εἰή. καὶ νῦν δή, ὡσ ἐοίκεν, κατὰ τὸν σὸν λόγον οὐ μόνον δεινῶν τε καὶ θαρραλέων ἐπιστήμη ἡ ἀνδρεία ἐστίν, ἀλλὰ σχεδόν τι ἡ περὶ πάντων ἀγαθῶν τε καὶ κακῶν καὶ πάντωσ ἐχόντων, ὡσ νῦν αὖ ὁ σὸσ λόγοσ, ἀνδρεία ἂν εἰή. οὕτωσ αὖ μετατίθεσθαι ἢ πῶσ λέγεισ, ὦ Νικία; ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατεσ.

δοκεῖ οὖν σοι, ὦ δαιμόνιε, ἀπολείπειν ἄν τι ὁ τοιοῦτοσ ἀρετῆσ, εἴπερ εἰδείη τά τε ἀγαθὰ πάντα καὶ παντάπασιν ὡσ γίγνεται καὶ γενήσεται καὶ γέγονε, καὶ τὰ κακὰ ὡσαύτωσ; καὶ τοῦτον οἰεί ἂν σὺ ἐνδεᾶ εἶναι σωφροσύνησ ἢ δικαιοσύνησ τε καὶ ὁσιότητοσ, ᾧ γε μόνῳ προσήκει καὶ περὶ θεοὺσ καὶ περὶ ἀνθρώπουσ ἐξευλαβεῖσθαί τε τὰ δεινὰ καὶ τὰ μή, καὶ τἀγαθὰ πορίζεσθαι, ἐπισταμένῳ ὀρθῶσ προσομιλεῖν; λέγειν τὶ ὦ Σώκρατέσ μοι δοκεῖσ.

καὶ μὴν ἔγωγε, ὦ φίλε Νικία, ᾤμην σε εὑρήσειν, ἐπειδὴ ἐμοῦ κατεφρόνησασ Σωκράτει ἀποκριναμένου· οὐκ ἄρα, ὦ Νικία, μόριον ἀρετῆσ ἂν εἰή τὸ νῦν σοι λεγόμενον, ἀλλὰ σύμπασα ἀρετή. ἐοίκεν. καὶ μὴν ἔφαμέν γε τὴν ἀνδρείαν μόριον εἶναι ἓν τῶν τῆσ ἀρετῆσ. ἔφαμεν γάρ. τὸ δέ γε νῦν λεγόμενον οὐ φαίνεται. οὐκ ἐοίκεν. οὐκ ἄρα ηὑρήκαμεν, ὦ Νικία, ἀνδρεία ὅτι ἔστιν. οὐ φαινόμεθα. πάνυ δὴ μεγάλην ἐλπίδα εἶχον, ὡσ τῇ παρὰ τοῦ Δάμωνοσ σοφίᾳ αὐτὴν ἀνευρήσεισ.

εὖ γε, ὦ Λάχησ, ὅτι οὐδὲν οἰεί σὺ ἔτι πρᾶγμα εἶναι ὅτι αὐτὸσ ἄρτι ἐφάνησ ἀνδρείασ πέρι οὐδὲν εἰδώσ, ἀλλ’ εἰ καὶ ἐγὼ ἕτεροσ τοιοῦτοσ ἀναφανήσομαι, πρὸσ τοῦτο βλέπεισ, καὶ οὐδὲν ἔτι διοίσει, ὡσ ἐοίκε, σοὶ μετ’ ἐμοῦ μηδὲν εἰδέναι ὧν προσήκει ἐπιστήμην ἔχειν ἀνδρὶ οἰομένῳ τὶ εἶναι. σὺ μὲν οὖν μοι δοκεῖσ ὡσ ἀληθῶσ ἀνθρώπειον πρᾶγμα ἐργάζεσθαι οὐδὲ πρὸσ σαυτὸν βλέπειν ἀλλὰ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ· ἐγὼ δ’ οἶμαι ἐμοὶ περὶ ὧν ἐλέγομεν νῦν τε ἐπιεικῶσ εἰρῆσθαι, καὶ εἴ τι αὐτῶν μὴ ἱκανῶσ εἴρηται, ὕστερον ἐπανορθώσεσθαι καὶ μετὰ Δάμωνοσ ‐ οὗ σύ που οἰεί καταγελᾶν, καὶ ταῦτα οὐδ’ ἰδὼν πώποτε τὸν Δάμωνα ‐ καὶ μετ’ ἄλλων·

καὶ ἐπειδὰν βεβαιώσωμαι αὐτά, διδάξω καὶ σέ, καὶ οὐ φθονήσω· δοκεῖσ γάρ μοι καὶ μάλα σφόδρα δεῖσθαι μαθεῖν. σοφὸσ γάρ τοι σὺ εἶ, ὦ Νικία. ἀλλ’ ὅμωσ ἐγὼ Λυσιμάχῳ τῷδε καὶ Μελησίᾳ συμβουλεύω σὲ μὲν καὶ ἐμὲ περὶ τῆσ παιδείασ τῶν νεανίσκων χαίρειν ἐᾶν, Σωκράτη δὲ τουτονί, ὅπερ ἐξ ἀρχῆσ ἔλεγον, μὴ ἀφιέναι· εἰ δὲ καὶ ἐμοὶ ἐν ἡλικίᾳ ἦσαν οἱ παῖδεσ, ταὐτὰ ἂν ταῦτ’ ἐποίουν.

ταῦτα μὲν κἀγὼ συγχωρῶ· ἐάνπερ ἐθέλῃ Σωκράτησ τῶν μειρακίων ἐπιμελεῖσθαι, μηδένα ἄλλον ζητεῖν. ἐπεὶ κἂν ἐγὼ τὸν Νικήρατον τούτῳ ἥδιστα ἐπιτρέποιμι, εἰ ἐθέλοι οὗτοσ· ἀλλὰ γὰρ ἄλλουσ μοι ἑκάστοτε συνίστησιν, ὅταν τι αὐτῷ περὶ τούτου μνησθῶ, αὐτὸσ δὲ οὐκ ἐθέλει.

ἀλλ’ ὁρ́α, ὦ Λυσίμαχε, εἴ τι σοῦ ἂν μᾶλλον ὑπακούοι Σωκράτησ. δίκαιόν γέ τοι, ὦ Νικία, ἐπεὶ καὶ ἐγὼ τούτῳ πολλὰ ἂν ἐθελήσαιμι ποιεῖν, ἃ οὐκ ἂν ἄλλοισ πάνυ πολλοῖσ ἐθέλοιμι. πῶσ οὖν φῄσ, ὦ Σώκρατεσ; ὑπακούσῃ τι καὶ συμπροθυμήσῃ ὡσ βελτίστοισ γενέσθαι τοῖσ μειρακίοισ; καὶ γὰρ ἂν δεινὸν εἰή, ὦ Λυσίμαχε, τοῦτό γε, μὴ ἐθέλειν τῳ συμπροθυμεῖσθαι ὡσ βελτίστῳ γενέσθαι.

εἰ μὲν οὖν ἐν τοῖσ διαλόγοισ τοῖσ ἄρτι ἐγὼ μὲν ἐφάνην εἰδώσ, τώδε δὲ μὴ εἰδότε, δίκαιον ἂν ἦν ἐμὲ μάλιστα ἐπὶ τοῦτο τὸ ἔργον παρακαλεῖν, νῦν δ’ ὁμοίωσ γὰρ πάντεσ ἐν ἀπορίᾳ ἐγενόμεθα· τί οὖν ἄν τισ ἡμῶν τίνα προαιροῖτο; ἐμοὶ μὲν οὖν δὴ αὐτῷ δοκεῖ οὐδένα· ἀλλ’ ἐπειδὴ ταῦτα οὕτωσ ἔχει, σκέψασθε ἄν τι δόξω συμβουλεύειν ὑμῖν.

ἐγὼ γάρ φημι χρῆναι, ὦ ἄνδρεσ ‐ οὐδεὶσ γὰρ ἔκφοροσ λόγοσ ‐ κοινῇ πάντασ ἡμᾶσ ζητεῖν μάλιστα μὲν ἡμῖν αὐτοῖσ διδάσκαλον ὡσ ἄριστον ‐ δεόμεθα γάρ ‐ ἔπειτα καὶ τοῖσ μειρακίοισ, μήτε χρημάτων φειδομένουσ μήτε ἄλλου μηδενόσ· ἐᾶν δὲ ἡμᾶσ αὐτοὺσ ἔχειν ὡσ νῦν ἔχομεν οὐ συμβουλεύω. εἰ δέ τισ ἡμῶν καταγελάσεται, ὅτι τηλικοίδε ὄντεσ εἰσ διδασκάλων ἀξιοῦμεν φοιτᾶν, τὸν Ὅμηρον δοκεῖ μοι χρῆναι προβάλλεσθαι, ὃσ ἔφη οὐκ ἀγαθὴν εἶναι αἰδῶ κεχρημένῳ ἀνδρὶ παρεῖναι. καὶ ἡμεῖσ οὖν ἐάσαντεσ χαίρειν εἴ τίσ τι ἐρεῖ, κοινῇ ἡμῶν αὐτῶν καὶ τῶν μειρακίων ἐπιμέλειαν ποιησώμεθα.

ἐμοὶ μὲν ἀρέσκει, ὦ Σώκρατεσ, ἃ λέγεισ· καὶ ἐθέλω, ὅσῳπερ γεραίτατόσ εἰμι, τοσούτῳ προθυμότατα μανθάνειν μετὰ τῶν νεανίσκων. ἀλλά μοι οὑτωσὶ ποίησον· αὔριον ἑώθεν ἀφίκου οἴκαδε καὶ μὴ ἄλλωσ ποιήσῃσ, ἵνα βουλευσώμεθα περὶ αὐτῶν τούτων, τὸ δὲ νῦν εἶναι τὴν συνουσίαν διαλύσωμεν. ἀλλὰ ποιήσω, ὦ Λυσίμαχε, ταῦτα, καὶ ἥξω παρὰ σὲ αὔριον, ἐὰν θεὸσ ἐθέλῃ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Λάχης

(플라톤, Alcibiades 1, Alcibiades 2, Hipparchus, Lovers, Theages, Charmides, Laches, Lysis, Λάχης)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION