헬라어 문장 검색 - ΣτραβόΓεογραπ́14́05́

(스트라본, 지리학, Book 14, chapter 5)

τῆσ Κιλικίασ δὲ τῆσ ἔξω τοῦ Ταύρου ἡ μὲν λέγεται τραχεῖα ἡ δὲ πεδιάσ· τραχεῖα μέν, ἧσ ἡ παραλία στενή ἐστι καὶ οὐδὲν ἢ σπανίωσ ἔχει τι χωρίον ἐπίπεδον, καὶ ἔτι ἧσ ὑπέρκειται ὁ Ταῦροσ οἰκούμενοσ κακῶσ μέχρι καὶ τῶν προσβόρρων πλευρῶν τῶν περὶ Ἴσαυρα καὶ τοὺσ Ὁμοναδέασ μέχρι τῆσ Πισιδίασ· καλεῖται δ’ ἡ αὐτὴ καὶ Τραχειῶτισ καὶ οἱ ἐνοικοῦντεσ Τραχειῶται· πεδιὰσ δ’ ἡ ἀπὸ Σόλων καὶ Ταρσοῦ μέχρι Ἰσσοῦ, καὶ ἔτι ἧσ ὑπέρκεινται κατὰ τὸ πρόσβορρον τοῦ Ταύρου πλευρὸν Καππάδοκεσ· αὕτη γὰρ ἡ χώρα τὸ πλέον πεδίων εὐπορεῖ καὶ χώρασ ἀγαθῆσ. ἐπεὶ δὲ τούτων τὰ μέν ἐστιν ἐντὸσ τοῦ Ταύρου τὰ δ’ ἐκτόσ, περὶ μὲν τῶν ἐντὸσ εἴρηται, περὶ δὲ τῶν ἐκτὸσ λέγωμεν ἀπὸ τῶν Τραχειωτῶν ἀρξάμενοι. πρῶτον τοίνυν ἐστὶ τῶν Κιλίκων φρούριον τὸ Κορακήσιον ἱδρυμένον ἐπὶ πέτρασ ἀπορρῶγοσ, ᾧ ἐχρήσατο Διόδοτοσ ὁ Τρύφων προσαγορευθεὶσ ὁρμητηρίῳ καθ’ ὃν καιρὸν ἀπέστησε τὴν Συρίαν τῶν βασιλέων καὶ διεπολέμει πρὸσ ἐκείνουσ, τοτὲ μὲν κατορθῶν τοτὲ δὲ πταίων.

τοῦτον μὲν οὖν Ἀντίοχοσ ὁ Δημητρίου κατακλείσασ εἴσ τι χωρίον ἠνάγκασε διεργάσασθαι τὸ σῶμα· τοῖσ δὲ Κίλιξιν ἀρχὴν τοῦ τὰ πειρατικὰ συνίστασθαι Τρύφων αἴτιοσ κατέστη καὶ ἡ τῶν βασιλέων οὐδένεια τῶν τότε ἐκ διαδοχῆσ ἐπιστατούντων τῆσ Συρίασ ἅμα καὶ τῆσ Κιλικίασ· τῷ γὰρ ἐκείνου νεωτερισμῷ συνενεωτέρισαν καὶ ἄλλοι, διχοστατοῦντέσ τε ἀδελφοὶ πρὸσ ἀλλήλουσ ὑποχείριον ἐποίουν τὴν χώραν τοῖσ ἐπιτιθεμένοισ. ἡ δὲ τῶν ἀνδραπόδων ἐξαγωγὴ προὐκαλεῖτο μάλιστα εἰσ τὰσ κακουργίασ ἐπικερδεστάτη γενομένη· καὶ γὰρ ἡλίσκοντο ῥᾳδίωσ, καὶ τὸ ἐμπόριον οὐ παντελῶσ ἄπωθεν ἦν μέγα καὶ πολυχρήματον, ἡ Δῆλοσ, δυναμένη μυριάδασ ἀνδραπόδων αὐθημερὸν καὶ δέξασθαι καὶ ἀποπέμψαι, ὥστε καὶ παροιμίαν γενέσθαι διὰ τοῦτο "ἔμπορε, κατάπλευσον, ἐξελοῦ, πάντα πέπραται. " αἴτιον δ’ ὅτι πλούσιοι γενόμενοι Ῥωμαῖοι μετὰ τὴν Καρχηδόνοσ καὶ Κορίνθου κατασκαφὴν οἰκετείαισ ἐχρῶντο πολλαῖσ· ὁρῶντεσ δὲ τὴν εὐπέτειαν οἱ λῃσταὶ ταύτην ἐξήνθησαν ἀθρόωσ, αὐτοὶ καὶ λῃζόμενοι καὶ σωματεμποροῦντεσ. συνήργουν δ’ εἰσ ταῦτα καὶ οἱ τῆσ Κύπρου καὶ οἱ τῆσ Αἰγύπτου βασιλεῖσ ἐχθροὶ τοῖσ Σύροισ ὄντεσ· οὐδ’ οἱ Ῥόδιοι δὲ φίλοι ἦσαν αὐτοῖσ ὥστ’ οὐδὲν ἐβοήθουν· ἅμα δὲ καὶ οἱ λῃσταὶ προσποιούμενοι σωματεμπορεῖν ἄλυτον τὴν κακουργίαν εἶχον. ἀλλ’ οὐδὲ Ῥωμαῖοί πω τοσοῦτον ἐφρόντιζον τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου, ἀλλ’ ἔπεμψαν μὲν καὶ Σκιπίωνα τὸν Αἰμιλιανὸν ἐπισκεψόμενον τὰ ἔθνη καὶ τὰσ πόλεισ καὶ πάλιν ἄλλουσ τινάσ, ἔγνωσαν δὲ κακίᾳ τῶν ἀρχόντων συμβαῖνον τοῦτο, εἰ καὶ τὴν κατὰ γένοσ διαδοχὴν τὴν ἀπὸ Σελεύκου τοῦ Νικάτοροσ αὐτοὶ κεκυρωκότεσ ᾐδοῦντο ἀφαιρεῖσθαι. τοῦτο δὲ συμβὰν τῆσ μὲν χώρασ ἐποίησε κυρίουσ Παρθυαίουσ, οἳ τὰ πέραν τοῦ Εὐφράτου κατέσχον, τὸ τελευταῖον δὲ καὶ Ἀρμενίουσ, οἳ καὶ τὴν ἐκτὸσ τοῦ Ταύρου προσέλαβον μέχρι καὶ Φοινίκησ, καὶ τοὺσ βασιλέασ κατέλυσαν εἰσ δύναμιν καὶ τὸ γένοσ αὐτῶν σύμπαν, τὴν δὲ θάλατταν τοῖσ Κίλιξι παρέδωκαν. εἶτ’ αὐξηθέντασ ἠναγκάσθησαν καταλύειν Ῥωμαῖοι πολέμῳ καὶ μετὰ στρατιᾶσ οὓσ αὐξομένουσ οὐκ ἐκώλυσαν. ὀλιγωρίαν μὲν οὖν αὐτῶν χαλεπὸν καταγνῶναι· πρὸσ ἑτέροισ δὲ ὄντεσ τοῖσ ἐγγυτέρω καὶ κατὰ χεῖρα μᾶλλον οὐχ οἱοῖ́ τε ἦσαν τὰ ἀπωτέρω σκοπεῖν. ταῦτα μὲν οὖν ἔδοξεν ἡμῖν ἐν παρεκβάσει διὰ βραχέων εἰπεῖν. μετὰ δὲ τὸ Κορακήσιον Ἀρσινόη πόλισ, εἶθ’ Ἁμαξία ἐπὶ βουνοῦ κατοικία τισ ὕφορμον ἔχουσα, ὅπου κατάγεται ἡ ναυπηγήσιμοσ ὕλη.

κέδροσ δ’ ἐστὶν ἡ πλείστη, καὶ δοκεῖ ταῦτα τὰ μέρη πλεονεκτεῖν τῇ τοιαύτῃ ξυλείᾳ· καὶ διὰ τοῦτ’ Ἀντώνιοσ Κλεοπάτρᾳ τὰ χωρία ταῦτα προσένειμεν ἐπιτήδεια ὄντα πρὸσ τὰσ τῶν στόλων κατασκευάσ. εἶτα Λαέρτησ φρούριον ἐπὶ λόφου μαστοειδοῦσ ὕφορμον ἔχον· εἶτα Σελινοῦσ πόλισ· εἶτα Κράγοσ πέτρα περίκρημνοσ πρὸσ θαλάττῃ· εἶτα Χαραδροῦσ ἔρυμα καὶ αὐτὸ ὕφορμον ἔχον ὑπέρκειται δ’ ὄροσ Ἄνδρικλοσ καὶ παράπλουσ τραχὺσ Πλατανιστῆσ καλούμενοσ· εἶτ’ Ἀνεμούριον ἄκρα καθ’ ἣν ἡ ἤπειροσ ἐγγυτάτω τῆσ Κυπρίασ ἐστὶν ἐπὶ Κρομμύου ἄκραν ἐν διάρματι σταδίων τριακοσίων πεντήκοντα. εἰσ μὲν οὖν τὸ Ἀνεμούριον ἀπὸ τῶν ὁρ́ων τῆσ Παμφυλίασ ὁ Κιλίκιοσ παράπλουσ σταδίων ἐστὶν ὀκτακοσίων εἴκοσι, λοιπὸσ δ’ ἐστὶ μέχρι Σόλων ὅσον πεντακοσίων παράπλουσ σταδίων. τούτου δ’ ἐστὶ Νάγιδοσ πρώτη μετὰ τὸ Ἀνεμούριον πόλισ· εἶτ’ Ἀρσινόη πρόσορμον ἔχουσα· εἶτα τόποσ Μελανία καὶ Κελένδερισ πόλισ λιμένα ἔχουσα. τινὲσ δὲ ταύτην ἀρχὴν τίθενται τῆσ Κιλικίασ, οὐ τὸ Κορακήσιον, ὧν ἐστι καὶ ὁ Ἀρτεμίδωροσ· καί φησιν ἀπὸ μὲν τοῦ Πηλουσιακοῦ στόματοσ εἶναι τρισχιλίουσ ἑξακοσίουσ σταδίουσ εἰσ Ὀρθωσίαν, ἐπὶ δὲ τὸν Ὀρόντην ποταμὸν χίλια ἑκατὸν τριάκοντα, ἐπὶ δὲ τὰσ πύλασ ἑξῆσ πεντακόσια εἰκοσιπέντε, ἐπὶ δὲ τοὺσ ὁρ́ουσ τῶν Κιλίκων χίλια ἐνακόσια εἴκοσιν. εἶθ’ Ὅλμοι, ὅπου πρότερον ᾤκουν οἱ νῦν Σελευκεῖσ, κτισθείσησ δ’ ἐπὶ τῷ Καλυκάδνῳ τῆσ Σελευκείασ ἐκεῖ μετῳκίσθησαν.

μικρὸν δὲ πρὸ τῆσ τελευτῆσ πηρωθεὶσ τὴν ὄψιν κατέστρεψε νόσῳ τὸν βίον. εὐθὺσ γάρ ἐστιν ἡ τοῦ Καλυκάδνου ἐκβολὴ κάμψαντι ᾐόνα ποιοῦσαν ἄκραν ἣ καλεῖται Σαρπηδών. πλησίον δ’ ἐστὶ τοῦ Καλυκάδνου καὶ τὸ Ζεφύριον καὶ αὕτη ἄκρα· ἔχει δὲ ὁ ποταμὸσ ἀνάπλουν εἰσ τὴν Σελεύκειαν πόλιν εὖ συνοικουμένην καὶ πολὺ ἀφεστῶσαν τοῦ Κιλικίου καὶ Παμφυλίου τρόπου. ἐνταῦθα ἐγένοντο καθ’ ἡμᾶσ ἄνδρεσ ἀξιόλογοι τῶν ἐκ τοῦ περιπάτου φιλοσόφων Ἀθήναιόσ τε καὶ Ξέναρχοσ, ὧν ὁ μὲν Ἀθήναιοσ καὶ ἐπολιτεύσατο καὶ ἐδημαγώγησε χρόνον τινὰ ἐν τῇ πατρίδι, εἶτ’ ἐμπεσὼν εἰσ τὴν Μουρήνα φιλίαν ἐκείνῳ συνεάλω φεύγων φωραθείσησ τῆσ κατὰ Καίσαροσ τοῦ Σεβαστοῦ συσταθείσησ ἐπιβουλῆσ· ἀναίτιοσ δὲ φανεὶσ ἀφείθη ὑπὸ Καίσαροσ. ὡσ δ’ ἐπανιόντα εἰσ Ῥώμην ἠσπάζοντο καὶ ἐπυνθάνοντο οἱ πρῶτοι ἐντυγχάνοντεσ, τὸ Εὐριπίδου ἔφη ἥκω νεκρῶν κευθμῶνα καὶ σκότου πύλασ λιπών. ὀλίγον δ’ ἐπιβιοὺσ χρόνον ἐν συμπτώσει τῆσ οἰκίασ ἐν ᾗ ᾤκει διεφθάρη νύκτωρ γενομένῃ, Ξέναρχοσ δέ, οὗ ἠκροασάμεθα ἡμεῖσ, ἐν οἴκῳ μὲν οὐ πολὺ διέτριψεν, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ δὲ καὶ Ἀθήνησι καὶ τὸ τελευταῖον ἐν Ῥώμῃ, τὸν παιδευτικὸν βίον ἑλόμενοσ· χρησάμενοσ δὲ καὶ τῇ Ἀρείου φιλίᾳ καὶ μετὰ ταῦτα τῇ Καίσαροσ τοῦ Σεβαστοῦ διετέλεσε μέχρι γήρωσ ἐν τιμῇ ἀγόμενοσ· μετὰ δὲ τὸν Καλύκαδνον ἡ Ποικίλη λεγομένη πέτρα κλίμακα ἔχουσα λατομητὴν ἐπὶ Σελεύκειαν ἄγουσαν.

εἶτ’ Ἀνεμούριον ἄκρα ὁμώνυμοσ τῇ προτέρᾳ, καὶ Κράμβουσα νῆσοσ καὶ Κώρυκοσ ἄκρα, ὑπὲρ ἧσ ἐν εἴκοσι σταδίοισ ἐστὶ τὸ Κωρύκιον ἄντρον, ἐν ᾧ ἡ ἀρίστη κρόκοσ φύεται. ἔστι δὲ κοιλὰσ μεγάλη κυκλοτερὴσ ἔχουσα περικειμένην ὀφρὺν πετρώδη πανταχόθεν ἱκανῶσ ὑψηλήν· καταβάντι δ’ εἰσ αὐτὴν ἀνώμαλόν ἐστιν ἔδαφοσ καὶ τὸ πολὺ πετρῶδεσ, μεστὸν δὲ τῆσ θαμνώδουσ ὕλησ ἀειθαλοῦσ τε καὶ ἡμέρου· παρέσπαρται δὲ καὶ τὰ ἐδάφη τὰ φέροντα τὴν κρόκον. ἔστι δὲ καὶ ἄντρον αὐτόθι ἔχον πηγὴν μεγάλην ποταμὸν ἐξιεῖσαν καθαροῦ τε καὶ διαφανοῦσ ὕδατοσ, εὐθὺσ καταπίπτοντα ὑπὸ γῆσ· ἐνεχθεὶσ δ’ ἀφανὴσ ἔξεισιν εἰσ τὴν θάλατταν· καλοῦσι δὲ πικρὸν ὕδωρ. εἶθ’ ἡ Ἐλαιοῦσσα νῆσοσ μετὰ τὴν Κώρυκον, προσκειμένη τῇ ἠπείρῳ, ἣν συνῴκισεν Ἀρχέλαοσ καὶ κατεσκευάσατο βασίλειον λαβὼν τὴν Τραχειῶτιν Κιλικίαν ὅλην πλὴν Σελευκείασ, καθ’ ὃν τρόπον καὶ Ἀμύντασ πρότερον εἶχε καὶ ἔτι πρότερον Κλεοπάτρα.

εὐφυοῦσ γὰρ ὄντοσ τοῦ τόπου πρὸσ τὰ λῃστήρια καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν κατὰ γῆν μὲν διὰ τὸ μέγεθοσ τῶν ὀρῶν καὶ τῶν ὑπερκειμένων ἐθνῶν, πεδία καὶ γεώργια ἐχόντων μεγάλα καὶ εὐκατατρόχαστα, κατὰ θάλατταν δὲ διὰ τὴν εὐπορίαν τῆσ τε ναυπηγησίμου ὕλησ καὶ τῶν λιμένων καὶ ἐρυμάτων καὶ ὑποδυτηρίων, ἐδόκει πρὸσ ἅπαν τὸ τοιοῦτο βασιλεύεσθαι μᾶλλον τοὺσ τόπουσ ἢ ὑπὸ τοῖσ Ῥωμαίοισ ἡγεμόσιν εἶναι τοῖσ ἐπὶ τὰσ κρίσεισ πεμπομένοισ, οἳ μήτ’ ἀεὶ παρεῖναι ἔμελλον μήτε μεθ’ ὅπλων. οὕτω μὲν Ἀρχέλαοσ ἔλαβε πρὸσ τῇ Καππαδοκίᾳ τὴν τραχεῖαν Κιλικίαν. εἰσὶ δ’ ὁρ́οι ταύτησ μεταξὺ Σόλων τε καὶ Ἐλαιούσσησ ὁ Λάμοσ ποταμὸσ καὶ κώμη ὁμώνυμοσ. κατὰ δὲ τὰσ ἀκρωρείασ τοῦ Ταύρου τὸ Ζηνικέτου πειρατήριόν ἐστιν ὁ Ὄλυμποσ ὄροσ τε καὶ φρούριον ὁμώνυμον, ἀφ’ οὗ κατοπτεύεται πᾶσα Λυκία καὶ Παμφυλία καὶ Πισιδία καὶ Μιλυάσ·

ἁλόντοσ δὲ τοῦ ὄρουσ ὑπὸ τοῦ Ἰσαυρικοῦ, ἐνέπρησεν ἑαυτὸν πανοίκιον. τούτου δ’ ἦν καὶ ὁ Κώρυκοσ καὶ ἡ Φάσηλισ καὶ πολλὰ τῶν Παμφύλων χωρία· πάντα δ’ εἷλεν ὁ Ἰσαυρικόσ. μετὰ δὲ Λάμον Σόλοι πόλισ ἀξιόλογοσ, τῆσ ἄλλησ Κιλικίασ ἀρχὴ τῆσ περὶ τὸν Ἰσσόν, Ἀχαιῶν καὶ Ῥοδίων κτίσμα τῶν ἐκ Λίνδου·

εἰσ ταύτην λιπανδρήσασαν Πομπήιοσ Μάγνοσ κατῴκισε τοὺσ περιγενομένουσ τῶν πειρατῶν, οὓσ μάλιστα ἔγνω σωτηρίασ καὶ προνοίασ τινὸσ ἀξίουσ, καὶ μετωνόμασε Πομπηιόπολιν. γεγόνασι δ’ ἄνδρεσ ἐνθένδε τῶν ὀνομαστῶν Χρύσιππόσ τε ὁ στωικὸσ φιλόσοφοσ πατρὸσ ὢν Ταρσέωσ ἐκεῖθεν μετοικήσαντοσ, καὶ Φιλήμων ὁ κωμικὸσ ποιητήσ, καὶ Ἄρατοσ ὁ τὰ φαινόμενα συγγράψασ ἐν ἔπεσιν. εἶτα Ζεφύριον ὁμώνυμον τῷ πρὸσ Καλύδνῳ·

εἶτ’ Ἀγχιάλη μικρὸν ὑπὲρ τῆσ θαλάττησ, κτίσμα Σαρδαναπάλλου, φησὶν Ἀριστόβουλοσ· ἐνταῦθα δ’ εἶναι μνῆμα τοῦ Σαρδαναπάλλου καὶ τύπον λίθινον συμβάλλοντα τοὺσ τῆσ δεξιᾶσ χειρὸσ δακτύλουσ ὡσ ἂν ἀποκροτοῦντα, καὶ ἐπιγραφὴν εἶναι Ἀσσυρίοισ γράμμασι τοιάνδε "Σαρδανάπαλλοσ ὁ Ἀνακυνδαράξεω παῖσ Ἀγχιάλην καὶ Ταρσὸν ἔδειμεν ἡμέρῃ μιῇ. ἔσθιε πῖνε παῖζε, ὡσ τἆλλα τούτου οὐκ ἄξια," τοῦ ἀποκροτήματοσ. μέμνηται δὲ καὶ Χοιρίλοσ τούτων· καὶ δὴ καὶ περιφέρεται τὰ ἔπη ταυτί ταῦτ’ ἔχω, ὅσσ’ ἔφαγον καὶ ἀφύβρισα, καὶ μετ’ ἔρωτοσ τέρπν’ ἔπαθον, τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια κεῖνα λέλειπται. ὑπέρκειται δὲ τὰ Κύινδα τῆσ Ἀγχιάλησ ἔρυμα, ᾧ ἐχρήσαντό ποτε οἱ Μακεδόνεσ γαζοφυλακίῳ·

ἦρε δὲ τὰ χρήματα Εὐμένησ ἀποστὰσ Ἀντιγόνου. ἔτι δ’ ὕπερθεν τούτου τε καὶ τῶν Σόλων ὀρεινή ἐστιν, ἐν ᾗ Ὄλβη πόλισ Διὸσ ἱερὸν ἔχουσα, Αἰάντοσ ἵδρυμα τοῦ Τεύκρου· καὶ ὁ ἱερεὺσ δυνάστησ ἐγίνετο τῆσ Τραχειώτιδοσ· εἶτ’ ἐπέθεντο τῇ χώρᾳ τύραννοι πολλοί, καὶ συνέστη τὰ λῃστήρια. μετὰ δὲ τὴν τούτων κατάλυσιν ἐφ’ ἡμῶν ἤδη τὴν τοῦ Τεύκρου δυναστείαν ταύτην ἐκάλουν, τὴν δ’ αὐτὴν καὶ ἱερωσύνην· καὶ οἱ πλεῖστοί γε τῶν ἱερασαμένων ὠνομάζοντο Τεῦκροι ἢ Αἰάντεσ. εἰσιοῦσα δὲ Ἄβα κατ’ ἐπιγαμίαν εἰσ τὸν οἶκον τοῦτον, ἡ Ζηνοφάνουσ θυγάτηρ ἑνὸσ τῶν τυράννων, αὐτὴ κατέσχε τὴν ἀρχὴν προλαβόντοσ τοῦ πατρὸσ ἐν ἐπιτρόπου σχήματι· ὕστερον δὲ καὶ Ἀντώνιοσ καὶ Κλεοπάτρα κατεχαρίσαντο ἐκείνῃ θεραπείαισ ἐκλιπαρηθέντεσ· ἔπειθ’ ἡ μὲν κατελύθη τοῖσ δ’ ἀπὸ τοῦ γένουσ διέμεινεν ἡ ἀρχή. μετὰ δὲ τὴν Ἀγχιάλην αἱ τοῦ Κύδνου ἐκβολαὶ κατὰ τὸ Ῥῆγμα καλούμενον. ἔστι δὲ λιμνάζων τόποσ ἔχων καὶ παλαιὰ νεώρια, εἰσ ὃν ἐκπίπτει ὁ Κύδνοσ ὁ διαρρέων μέσην τὴν Ταρσὸν τὰσ ἀρχὰσ ἔχων ἀπὸ τοῦ ὑπερκειμένου τῆσ πόλεωσ Ταύρου· καὶ ἔστιν ἐπίνειον ἡ λίμνη τῆσ Ταρσοῦ. μέχρι μὲν δὴ δεῦρο ἡ παραλία πᾶσα ἀπὸ τῆσ Ῥοδίων περαίασ ἀρξαμένη πρὸσ ἰσημερινὰσ ἀνατολὰσ ἀπὸ τῶν ὁμωνύμων ἐκτείνεται δύσεων, εἶτ’ ἐπὶ τὴν χειμερινὴν ἀνατολὴν ἐπιστρέφει μέχρι Ἰσσοῦ, κἀντεῦθεν ἤδη καμπὴν λαμβάνει πρὸσ νότον μέχρι Φοινίκησ, τὸ δὲ λοιπὸν πρὸσ δύσιν μέχρι στηλῶν τελευτᾷ.

τὸ μὲν οὖν ἀληθὲσ ὁ ἰσθμὸσ τῆσ περιωδευμένησ χερρονήσου οὗτόσ ἐστιν ὁ ἀπὸ Ταρσοῦ καὶ τῆσ ἐκβολῆσ τοῦ Κύδνου μέχρι Ἀμισοῦ· τὸ γὰρ ἐλάχιστον ἐξ Ἀμισοῦ διάστημα ἐπὶ τοὺσ Κιλίκων ὁρ́ουσ τοῦτ’ ἔστιν· ἐντεῦθεν δὲ ἑκατὸν εἴκοσίν εἰσιν εἰσ Ταρσὸν στάδιοι, κἀκεῖθεν οὐ πλείουσ ἐπὶ τὴν ἐκβολὴν τοῦ Κύδνου. καὶ μὴν ἐπί γε Ἰσσὸν καὶ τὴν κατ’ αὐτὴν θάλατταν οὔτ’ ἄλλη ὁδὸσ συντομωτέρα ἐστὶν ἐξ Ἀμισοῦ τῆσ διὰ Ταρσοῦ, οὔτ’ ἐκ Ταρσοῦ ἐπὶ Ἰσσὸν ἐγγυτέρω ἐστὶν ἢ ἐπὶ Κύδνον, ὥστε δῆλον ὅτι ταῖσ μὲν ἀληθείαισ οὗτοσ ἂν εἰή ὁ ἰσθμόσ, λέγεται δ’ ὅμωσ ὁ μέχρι τοῦ Ἰσσικοῦ κόλπου, παρακλεπτόντων διὰ τὸ σημειῶδεσ. διὰ δὲ τοῦτ’ αὐτὸ καὶ τὴν ἐκ τῆσ Ῥοδίασ γραμμήν, ἣν μέχρι τοῦ Κύδνου κατηγάγομεν, τὴν αὐτὴν ἀποφαίνομεν τῇ μέχρι Ἰσσοῦ, οὐδὲν παρὰ τοῦτο ποιούμενοι, καὶ τὸν Ταῦρόν φαμεν διήκειν ἐπ’ εὐθείασ τῇδε τῇ γραμμῇ μέχρι τῆσ Ἰνδικῆσ. ἡ δὲ Ταρσὸσ κεῖται μὲν ἐν πεδίῳ κτίσμα δ’ ἐστὶ τῶν μετὰ Τριπτολέμου πλανηθέντων Ἀργείων κατὰ ζήτησιν Ιοὖσ·

διαρρεῖ δ’ αὐτὴν μέσην ὁ Κύδνοσ παρ’ αὐτὸ τὸ γυμνάσιον τῶν νέων· ἅτε δὲ τῆσ πηγῆσ οὐ πολὺ ἄπωθεν οὔσησ, καὶ τοῦ ῥείθρου διὰ φάραγγοσ βαθείασ ἰόντοσ, εἶτ’ εὐθὺσ εἰσ τὴν πόλιν ἐκπίπτοντοσ, ψυχρόν τε καὶ τραχὺ τὸ ῥεῦμά ἐστιν, ὅθεν καὶ τοῖσ παχυνευροῦσι ῥοϊζομένοισ καὶ κτήνεσι καὶ ἀνθρώποισ ἐπικουρεῖ. τοσαύτη δὲ τοῖσ ἐνθάδε ἀνθρώποισ σπουδὴ πρόσ τε φιλοσοφίαν καὶ τὴν ἄλλην παιδείαν ἐγκύκλιον ἅπασαν γέγονεν ὥσθ’ ὑπερβέβληνται καὶ Ἀθήνασ καὶ Ἀλεξάνδρειαν καὶ εἴ τινα ἄλλον τόπον δυνατὸν εἰπεῖν, ἐν ᾧ σχολαὶ καὶ διατριβαὶ φιλοσόφων γεγόνασι.

καὶ εἰσὶ σχολαὶ παρ’ αὐτοῖσ παντοδαπαὶ τῶν περὶ λόγουσ τεχνῶν, καὶ τἆλλα δ’ εὐανδρεῖ καὶ πλεῖστον δύναται τὸν τῆσ μητροπόλεωσ ἐπέχουσα λόγον. διαφέρει δὲ τοσοῦτον ὅτι ἐνταῦθα μὲν οἱ φιλομαθοῦντεσ ἐπιχώριοι πάντεσ εἰσί, ξένοι δ’ οὐκ ἐπιδημοῦσι ῥᾳδίωσ· οὐδ’ αὐτοὶ οὗτοι μένουσιν αὐτόθι, ἀλλὰ καὶ τελειοῦνται ἐκδημήσαντεσ καὶ τελειωθέντεσ ξενιτεύουσιν ἡδέωσ, κατέρχονται δ’ ὀλίγοι. ταῖσ δ’ ἄλλαισ πόλεσιν ἃσ ἀρτίωσ εἶπον πλὴν Ἀλεξανδρείασ συμβαίνει τἀναντία· φοιτῶσι γὰρ εἰσ αὐτὰσ πολλοὶ καὶ διατρίβουσιν αὐτόθι ἄσμενοι, τῶν δ’ ἐπιχωρίων οὐ πολλοὺσ οὔτ’ ἂν ἔξω φοιτῶντασ ἴδοισ κατὰ φιλομάθειαν, οὔτ’ αὐτόθι περὶ τοῦτο σπουδάζοντασ· Ἀλεξανδρεῦσι δ’ ἀμφότερα συμβαίνει· καὶ γὰρ δέχονται πολλοὺσ τῶν ξένων καὶ ἐκπέμπουσι τῶν ἰδίων οὐκ ὀλίγουσ . . . ἄνδρεσ δ’ ἐξ αὐτῆσ γεγόνασι τῶν μὲν στωικῶν Ἀντίπατρόσ τε καὶ Ἀρχέδημοσ καὶ Νέστωρ, ἔτι δ’ Ἀθηνόδωροι δύο, ὧν ὁ μὲν Κορδυλίων καλούμενοσ συνεβίωσε Μάρκῳ Κάτωνι καὶ ἐτελεύτα παρ’ ἐκείνῳ, ὁ δὲ τοῦ Σάνδωνοσ, ὃν καὶ Κανανίτην φασὶν ἀπὸ κώμησ τινόσ, Καίσαροσ καθηγήσατο καὶ τιμῆσ ἔτυχε μεγάλησ, κατιών τε εἰσ τὴν πατρίδα ἤδη γηραιὸσ κατέλυσε τὴν καθεστῶσαν πολιτείαν κακῶσ φερομένην ὑπό τε ἄλλων καὶ Βοήθου, κακοῦ μὲν ποιητοῦ κακοῦ δὲ πολίτου, δημοκοπίαισ ἰσχύσαντοσ τὸ πλέον.

ἐπῆρε δ’ αὐτὸν καὶ Ἀντώνιοσ κατ’ ἀρχὰσ ἀποδεξάμενοσ τὸ γραφὲν εἰσ τὴν ἐν Φιλίπποισ νίκην ἔποσ, καὶ ἔτι μᾶλλον ἡ εὐχέρεια ἡ ἐπιπολάζουσα παρὰ τοῖσ Ταρσεῦσιν ὥστ’ ἀπαύστωσ σχεδιάζειν παρὰ χρῆμα πρὸσ τὴν δεδομένην ὑπόθεσιν· καὶ δὴ καὶ γυμνασιαρχίαν ὑποσχόμενοσ Ταρσεῦσι τοῦτον ἀντὶ γυμνασιάρχου κατέστησε, καὶ τὰ ἀναλώματα ἐπίστευσεν αὐτῷ. ἐφωράθη δὲ νοσφισάμενοσ τά τε ἄλλα καὶ τοὔλαιον· ἐλεγχόμενοσ δ’ ὑπὸ τῶν κατηγόρων ἐπὶ τοῦ Ἀντωνίου παρῃτεῖτο τὴν ὀργήν, σὺν ἄλλοισ καὶ ταῦτα λέγων ὅτι "ὥσπερ Ὅμηροσ ἐξύμνησεν Ἀχιλλέα καὶ Ἀγαμέμνονα καὶ Ὀδυσσέα, οὕτωσ ἐγὼ σέ· οὐ δίκαιοσ οὖν εἰμι εἰσ τοιαύτασ ἄγεσθαι διαβολὰσ ἐπὶ σοῦ. " παραλαβὼν οὖν ὁ κατήγοροσ τὸν λόγον "ἀλλ’ Ὅμηροσ μέν" ἔφη ἔλαιον Ἀγαμέμνονοσ οὐκ ἔκλεψεν, ἀλλ’ οὐδὲ Ἀχιλλέωσ, σὺ δέ· ὥστε δώσεισ δίκην. " διακρουσάμενοσ δ’ οὖν θεραπείαισ τισὶ τὴν ὀργὴν οὐδὲν ἧττον διετέλεσεν ἄγων καὶ φέρων τὴν πόλιν μέχρι τῆσ καταστροφῆσ τοῦ Ἀντωνίου. τοιαύτην δὲ τὴν πόλιν καταλαβὼν ὁ Ἀθηνόδωροσ τέωσ μὲν ἐπεχείρει λόγῳ μετάγειν κἀκεῖνον καὶ τοὺσ συστασιώτασ· ὡσ δ’ οὐκ ἀπείχοντο ὕβρεωσ οὐδεμιᾶσ, ἐχρήσατο τῇ δοθείσῃ ὑπὸ τοῦ Καίσαροσ ἐξουσίᾳ καὶ ἐξέβαλεν αὐτοὺσ καταγνοὺσ φυγήν. οἱ δὲ πρῶτον μὲν κατετοιχογράφησαν αὐτοῦ τοιαῦτα ἔργα νέων, βουλαὶ δὲ μέσων, πορδαὶ δὲ γερόντων. ἐπεὶ δ’ ἐκεῖνοσ ἐν παιδιᾶσ μέρει δεξάμενοσ ἐκέλευσε παρεπιγράψαι "βρονταὶ δὲ γερόντων," καταφρονήσασ τισ τοῦ ἐπιεικοῦσ εὔλυτον τὸ κοιλίδιον ἔχων προσέρρανε πολὺ τῇ θύρᾳ καὶ τῷ τοίχῳ νύκτωρ παριὼν τὴν οἰκίαν· ὁ δὲ τῆσ στάσεωσ κατηγορῶν ἐν ἐκκλησίᾳ "τὴν νόσον τῆσ πόλεωσ" ἔφη "καὶ τὴν καχεξίαν πολλαχόθεν σκοπεῖν ἔξεστι, καὶ δὴ καὶ ἐκ τῶν διαχωρημάτων. " οὗτοι μὲν στωικοὶ ἄνδρεσ· ἀκαδημαϊκὸσ δὲ Νέστωρ ὁ καθ’ ἡμᾶσ, ὁ Μαρκέλλου καθηγησάμενοσ τοῦ Ὀκταουίασ παιδόσ, τῆσ Καίσαροσ ἀδελφῆσ. καὶ οὗτοσ δὲ προέστη τῆσ πολιτείασ διαδεξάμενοσ τὸν Ἀθηνόδωρον, καὶ διετέλεσε τιμώμενοσ παρά τε τοῖσ ἡγεμόσι καὶ ἐν τῇ πόλει. τῶν δ’ ἄλλων φιλοσόφων οὕσ κεν ἐὺ γνοίην καί τ’ οὔνομα μυθησαίμην, Πλουτιάδησ τε ἐγένετο καὶ Διογένησ τῶν περιπολιζόντων καὶ σχολὰσ διατιθεμένων εὐφυῶσ·

ὁ δὲ Διογένησ καὶ ποιήματα ὥσπερ ἀπεφοίβαζε τεθείσησ ὑποθέσεωσ, τραγικὰ ὡσ ἐπὶ πολύ· γραμματικοὶ δὲ ὧν καὶ συγγράμματα ἔστιν, Ἀρτεμίδωρόσ τε καὶ Διόδωροσ· ποιητὴσ δὲ τραγῳδίασ ἄριστοσ τῶν τῆσ Πλειάδοσ καταριθμουμένων Διονυσίδησ. μάλιστα δ’ ἡ Ῥώμη δύναται διδάσκειν τὸ πλῆθοσ τῶν ἐκ τῆσδε τῆσ πόλεωσ φιλολόγων· Ταρσέων γὰρ καὶ Ἀλεξανδρέων ἐστὶ μεστή. τοιαύτη μὲν ἡ Ταρσόσ. μετὰ δὲ τὸν Κύδνον ὁ Πύραμοσ ἐκ τῆσ Καταονίασ ῥέων, οὗπερ καὶ πρότερον ἐμνήσθημεν·

φησὶ δ’ Ἀρτεμίδωροσ ἐντεῦθεν εἰσ Σόλουσ εὐθυπλοίᾳ σταδίουσ εἶναι πεντακοσίουσ. πλησίον δὲ καὶ Μαλλὸσ ἐφ’ ὕψουσ κειμένη, κτίσμα Ἀμφιλόχου καὶ Μόψου τοῦ Ἀπόλλωνοσ καὶ Μαντοῦσ, περὶ ὧν πολλὰ μυθολογεῖται· καὶ δὴ καὶ ἡμεῖσ ἐμνήσθημεν αὐτῶν ἐν τοῖσ περὶ Κάλχαντοσ λόγοισ καὶ τῆσ ἔριδοσ ἣν ἤρισαν περὶ τῆσ μαντικῆσ ὅ τε Κάλχασ καὶ ὁ Μόψοσ· ταύτην τε γὰρ τὴν ἔριν μεταφέρουσιν ἔνιοι, καθάπερ καὶ Σοφοκλῆσ, εἰσ τὴν Κιλικίαν, καλέσασ ἐκεῖνοσ αὐτὴν Παμφυλίαν τραγικῶσ, καθάπερ καὶ τὴν Λυκίαν Καρίαν καὶ τὴν Τροίαν καὶ Λυδίαν Φρυγίαν· καὶ τὸν θάνατον δὲ τοῦ Κάλχαντοσ ἐνταῦθα παραδιδόασιν ἄλλοι τε καὶ Σοφοκλῆσ. οὐ μόνον δὲ τὴν περὶ τῆσ μαντικῆσ ἔριν μεμυθεύκασιν ἀλλὰ καὶ τῆσ ἀρχῆσ. τὸν γὰρ Μόψον φασὶ καὶ τὸν Ἀμφίλοχον ἐκ Τροίασ ἐλθόντασ κτίσαι Μαλλόν· εἶτ’ Ἀμφίλοχον εἰσ Ἄργοσ ἀπελθεῖν, δυσαρεστήσαντα δὲ τοῖσ ἐκεῖ πάλιν ἀναστρέψαι δεῦρο, ἀποκλειόμενον δὲ τῆσ κοινωνίασ συμβαλεῖν εἰσ μονομαχίαν πρὸσ τὸν Μόψον, πεσόντασ δ’ ἀμφοτέρουσ ταφῆναι μὴ ἐν ἐπόψει ἀλλήλοισ· καὶ νῦν οἱ τάφοι δείκνυνται περὶ Μάγαρσα τοῦ Πυράμου πλησίον. ἐντεῦθεν δ’ ἦν Κράτησ ὁ γραμματικόσ, οὗ φησι γενέσθαι μαθητὴσ Παναίτιοσ. ὑπέρκειται δὲ τῆσ παραλίασ ταύτησ Ἀλήιον πεδίον, δι’ οὗ Φιλωτᾶσ διήγαγεν Ἀλεξάνδρῳ τὴν ἵππον, ἐκείνου τὴν φάλαγγα ἀγαγόντοσ ἐκ τῶν Σόλων διὰ τῆσ παραλίασ καὶ τῆσ Μαλλώτιδοσ ἐπί τε Ἰσσὸν καὶ τὰσ Δαρείου δυνάμεισ.

φασὶ δὲ καὶ ἐναγίσαι τῷ Ἀμφιλόχῳ τὸν Ἀλέξανδρον διὰ τὴν ἐξ Ἄργουσ συγγένειαν. Ἡσίοδοσ δ’ ἐν Σόλοισ ὑπὸ Ἀπόλλωνοσ ἀναιρεθῆναι τὸν Ἀμφίλοχόν φησιν, οἱ δὲ περὶ τὸ Ἀλήιον πεδίον, οἱ δ’ ἐν Συρίᾳ, ἀπὸ τοῦ Ἀληίου ἀπιόντα διὰ τὴν ἔριν. μετὰ δὲ Μαλλὸν Αἰγαῖαι πολίχνιον ὕφορμον ἔχον·

εἶτ’ Ἀμανίδεσ πύλαι ὕφορμον ἔχουσαι, εἰσ ἃσ τελευτᾷ τὸ Ἀμανὸν ὄροσ ἀπὸ τοῦ Ταύρου καθῆκον, ὃ τῆσ Κιλικίασ ὑπέρκειται κατὰ τὸ πρὸσ ἑώ μέροσ, ἀεὶ μὲν ὑπὸ πλειόνων δυναστευόμενον τυράννων ἐχόντων ἐρύματα· καθ’ ἡμᾶσ δὲ κατέστη κύριοσ πάντων ἀνὴρ ἀξιόλογοσ καὶ βασιλεὺσ ὑπὸ Ῥωμαίων ὠνομάσθη διὰ τὰσ ἀνδραγαθίασ Ταρκονδίμοτοσ, καὶ τὴν διαδοχὴν τοῖσ μετ’ αὐτὸν παρέδωκε. μετὰ δὲ Αἰγαίασ Ἰσσὸσ πολίχνιον ὕφορμον ἔχον καὶ ποταμὸσ Πίναροσ.

ἐνταῦθα ὁ ἀγὼν συνέπεσεν Ἀλεξάνδρῳ καὶ Δαρείῳ· καὶ ὁ κόλποσ εἴρηται Ἰσσικόσ· ἐν αὐτῷ δὲ πόλισ Ῥωσὸσ καὶ Μυρίανδροσ πόλισ καὶ Ἀλεξάνδρεια καὶ Νικόπολισ καὶ Μοψουεστία καὶ αἱ πύλαι λεγόμεναι, ὁρ́ιον Κιλίκων τε καὶ Σύρων. ἐν δὲ τῇ Κιλικίᾳ ἐστὶ καὶ τὸ τῆσ Σαρπηδονίασ Ἀρτέμιδοσ ἱερὸν καὶ μαντεῖον, τοὺσ δὲ χρησμοὺσ ἔνθεοι προθεσπίζουσιν. μετὰ δὲ τὴν Κιλικίαν πρώτη πόλισ ἐστὶ τῶν Σύρων Σελεύκεια ἡ ἐν Πιερίᾳ, καὶ πλησίον Ὀρόντησ ἐκδίδωσι ποταμόσ.

ἔστι δ’ ἀπὸ Σελευκείασ εἰσ Σόλουσ ἐπ’ εὐθείασ πλοῦσ ὀλίγον ἀπολείπων τῶν χιλίων σταδίων. τῶν δ’ ἐν Τροίᾳ Κιλίκων ὧν Ὅμηροσ μέμνηται πολὺ διεστώτων ἀπὸ τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου Κιλίκων, οἱ μὲν ἀποφαίνουσιν ἀρχηγέτασ τοὺσ ἐν τῇ Τροίᾳ τούτων καὶ δεικνύουσί τινασ τόπουσ κἀνταῦθα, ὥσπερ ἐν τῇ Παμφυλίᾳ Θήβην καὶ Λυρνησσόν, οἱ δ’ ἔμπαλιν καὶ Ἀλήιόν τι πεδίον κἀκεῖ δεικνύουσι.

περιωδευμένων δὲ καὶ τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου μερῶν τῆσ προειρημένησ χερρονήσου, προσθετέον ἐστὶ καὶ ταῦτα. ὁ γὰρ Ἀπολλόδωροσ ἐν τοῖσ περὶ νεῶν ἔτι καὶ τοιαῦτα λέγει·

τοὺσ γὰρ ἐκ τῆσ Ἀσίασ ἐπικούρουσ τῶν Τρώων ἅπαντασ καταριθμεῖσθαί φησιν ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ τῆσ χερρονήσου κατοίκουσ ὄντασ, ἧσ ὁ στενώτατοσ ἰσθμόσ ἐστι τὸ μεταξὺ τοῦ κατὰ Σινώπην μυχοῦ καὶ Ἰσσοῦ· αἱ δ’ ἐκτὸσ πλευραί φησί τριγωνοειδοῦσ οὔσησ, εἰσὶ μὲν ἄνισοι, παρήκουσι δὲ ἡ μὲν ἀπὸ Κιλικίασ ἐπὶ Χελιδονίασ, ἡ δ’ ἐνθένδε ἐπὶ τὸ στόμα τοῦ Εὐξείνου, ἡ δ’ ἐπὶ Σινώπην πάλιν ἐνθένδε. τὸ μὲν οὖν μόνουσ τοὺσ ἐν τῇ χερρονήσῳ διὰ τῶν αὐτῶν ἐλέγχοιτ’ ἂν ψεῦδοσ ὂν δι’ ὧν ἠλέγξαμεν πρότερον μὴ μόνουσ τοὺσ ἐντὸσ Ἅλυοσ. οἱ γὰρ περὶ Φαρνακίαν τόποι ἐν οἷσ τοὺσ Ἁλιζώνουσ ἔφαμεν, ὥσπερ ἔξω τοῦ Ἅλυόσ εἰσιν, οὕτω καὶ ἔξω τοῦ ἰσθμοῦ, εἴπερ καὶ τῶν στενῶν τῶν μεταξὺ Σινώπησ καὶ Ἰσσοῦ, καὶ οὐ τούτων γε μόνων ἀλλὰ καὶ τῶν κατ’ ἀλήθειαν στενῶν τῶν μεταξὺ Ἀμισοῦ τε καὶ Ἰσσοῦ· οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνοσ ὀρθῶσ ἀφώρισται τὸν ἰσθμὸν καὶ τὰ κατ’ αὐτὸν στενά, ἐκεῖνα ἀντὶ τούτων τιθείσ. πάντων δ’ εὐηθέστατον τὸ τὴν χερρόνησον τριγωνοειδῆ φήσαντα τρεῖσ ἀποφήνασθαι τὰσ ἔξω πλευράσ· ὁ γὰρ τὰσ ἔξω λέγων πλευρὰσ ἐοίκεν ὑπεξαιρουμένῳ τὴν κατὰ τὰ στενά, ὡσ καὶ ταύτην οὖσαν πλευράν, οὐκ ἔξω δὲ οὐδ’ ἐπὶ θαλάττῃ. εἰ μὲν τοίνυν τὰ στενὰ ταῦτα οὕτωσ ἦν συνηγμένα ὥστε μικρὸν ἀπολείπειν τοῦ συνάπτειν ἐπ’ ἀλλήλαισ τήν τε ἐπὶ Ἰσσὸν καὶ τὴν ἐπὶ Σινώπην πίπτουσαν πλευράν, συνεχώρει ἂν τριγωνοειδῆ λέγεσθαι τὴν χερρόνησον· νῦν δέ γε τρισχιλίουσ σταδίουσ ἀπολειπόντων μεταξὺ τῶν ὑπ’ αὐτοῦ λεγομένων στενῶν, ἀμαθία τὸ λέγειν τριγωνοειδὲσ τὸ τοιοῦτον τετράπλευρον, οὐδὲ χωρογραφικόν. ὁ δὲ καὶ χωρογραφίαν ἐξέδωκεν ἐν κωμικῷ μέτρῳ γῆσ περίοδον ἐπιγράψασ. μένει δ’ ἡ αὐτὴ ἀμαθία κἂν εἰσ τοὐλάχιστον καταγάγῃ διάστημά τισ τὸν ἰσθμόν, ὅσον εἰρήκασιν οἱ πλεῖστον ψευσάμενοι τὸ ἥμισυ τοῦ παντόσ, ὅσον εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωροσ, χιλίουσ καὶ πεντακοσίουσ σταδίουσ· οὐδὲ γὰρ τοῦτο συναγωγήν πω τριγωνοειδοῦσ ποιεῖ σχήματοσ. ἀλλ’ οὐδὲ τὰσ πλευρὰσ ὀρθῶσ διῄρηται τὰσ ἔξω τὴν ἀπὸ Ἰσσοῦ μέχρι Χελιδονίων εἰπών· λοιπὴ γάρ ἐστιν ὅλη ἐπ’ εὐθείασ ἡ Λυκιακὴ παραλία ταύτῃ, καὶ ἡ τῶν Ῥοδίων περαία μέχρι Φύσκου· ἐντεῦθεν δὲ καμπὴν λαβοῦσα ἡ ἤπειροσ ἄρχεται τὴν δευτέραν καὶ δυσμικὴν ποιεῖν πλευρὰν ἄχρι Προποντίδοσ καὶ Βυζαντίου. φήσαντοσ δὲ τοῦ Ἐφόρου διότι τὴν χερρόνησον κατοικεῖ ταύτην ἑκκαίδεκα γένη, τρία μὲν Ἑλληνικὰ τὰ δὲ λοιπὰ βάρβαρα χωρὶσ τῶν μιγάδων, ἐπὶ θαλάττῃ μὲν Κίλικεσ καὶ Πάμφυλοι καὶ Λύκιοι καὶ Βιθυνοὶ καὶ Παφλαγόνεσ καὶ Μαριανδυνοὶ καὶ Τρῶεσ καὶ Κᾶρεσ, Πισίδαι δὲ καὶ Μυσοὶ καὶ Χάλυβεσ καὶ Φρύγεσ καὶ Μιλύαι ἐν τῇ μεσογαίᾳ, διαιτῶν ταῦτα ὁ Ἀπολλόδωροσ ἑπτακαιδέκατόν φησιν εἶναι τὸ τῶν Γαλατῶν, ὃ νεώτερόν ἐστι τοῦ Ἐφόρου, τῶν δ’ εἰρημένων τὰ μὲν Ἑλληνικὰ μήπω κατὰ τὰ Τρωικὰ κατῳκίσθαι, τὰ δὲ βάρβαρα πολλὴν ἔχειν σύγχυσιν διὰ τὸν χρόνον·

καταλέγεσθαι δ’ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ τό τε τῶν Τρώων καὶ τῶν νῦν ὀνομαζομένων Παφλαγόνων καὶ Μυσῶν καὶ Φρυγῶν καὶ Καρῶν καὶ Λυκίων, Μῄονάσ τε ἀντὶ Λυδῶν καὶ ἄλλουσ ἀγνῶτασ, οἱο͂ν Ἁλιζῶνασ καὶ Καύκωνασ· ἐκτὸσ δὲ τοῦ καταλόγου Κητείουσ τε καὶ Σολύμουσ καὶ Κίλικασ τοὺσ ἐκ Θήβησ πεδίου καὶ Λέλεγασ· Παμφύλουσ δὲ καὶ Βιθυνοὺσ καὶ Μαριανδυνοὺσ καὶ Πισίδασ καὶ Χάλυβασ καὶ Μιλύασ καὶ Καππάδοκασ μηδ’ ὠνομάσθαι, τοὺσ μὲν διὰ τὸ μηδέπω τοὺσ τόπουσ κατῳκηκέναι τούτουσ, τοὺσ δὲ διὰ τὸ ἑτέροισ γένεσι περιέχεσθαι, ὡσ Ἰδριεῖσ μὲν καὶ Τερμίλαι Καρσί, Δολίονεσ δὲ καὶ Βέβρυκεσ Φρυξί. φαίνεται δ’ οὔτε τοῦ Ἐφόρου τὴν ἀπόφασιν διαιτῶν ἱκανῶσ τά τε τοῦ ποιητοῦ ταράττων καὶ καταψευδόμενοσ.

Ἐφόρου τε γὰρ τοῦτο πρῶτον ἀπαιτεῖν ἐχρῆν, τί δὴ τοὺσ Χάλυβασ τίθησιν ἐντὸσ τῆσ χερρονήσου τοσοῦτον ἀφεστῶτασ καὶ Σινώπησ καὶ Ἀμισοῦ πρὸσ ἑώ; οἱ γὰρ λέγοντεσ τὸν ἰσθμὸν τῆσ χερρονήσου ταύτησ τὴν ἀπὸ Ἰσσοῦ γραμμὴν ἐπὶ τὸν Εὔξεινον, ὡσ ἂν μεσημβρινήν τινα τιθέασι ταύτην, ἣν οἱ μὲν εἶναι νομίζουσι τὴν ἐπὶ Σινώπησ οἱ δὲ τὴν ἐπ’ Ἀμισοῦ, ἐπὶ δὲ τῶν Χαλύβων οὐδείσ· λοξὴ γάρ ἐστι τελέωσ. ὁ γὰρ δὴ διὰ Χαλύβων μεσημβρινὸσ διὰ τῆσ μικρᾶσ Ἀρμενίασ γράφοιτ’ ἂν καὶ τοῦ Εὐφράτου τὴν Καππαδοκίαν ὅλην ἐντὸσ ἀπολαμβάνων καὶ τὴν Κομμαγηνὴν καὶ τὸν Ἀμανὸν καὶ τὸν Ἰσσικὸν κόλπον. εἰ δ’ οὖν καὶ τὴν λοξὴν γραμμὴν ὁρίζειν τὸν ἰσθμὸν συγχωρήσαιμεν, τὰ πλεῖστά γε τούτων καὶ μάλιστα ἡ Καππαδοκία ἐντὸσ ἀπολαμβάνοιτ’ ἂν καὶ ὁ νῦν ἰδίωσ λεγόμενοσ Πόντοσ τῆσ Καππαδοκίασ μέροσ ὢν τὸ πρὸσ τῷ Εὐξείνῳ, ὥστ’ εἰ τοὺσ Χάλυβασ τῆσ χερρονήσου θετέον μέροσ, πολὺ μᾶλλον τοὺσ Κατάονασ καὶ Καππάδοκασ ἀμφοτέρουσ καὶ Λυκάονασ δέ, οὓσ καὶ αὐτοὺσ παρῆκε. διὰ τί δ’ ἐν τοῖσ μεσογαίοισ ἔταξε τοὺσ Χάλυβασ, οὓσ ὁ ποιητὴσ Ἁλιζῶνασ ἐκάλεσεν, ὥσπερ καὶ ἡμεῖσ ἀπεδείξαμεν; ἄμεινον γὰρ ἦν διελεῖν καὶ τοὺσ μὲν ἐπὶ τῇ θαλάττῃ φάναι τοὺσ δὲ ἐν τῇ μεσογαίᾳ· ὅπερ καὶ ἐπὶ τῆσ Καππαδοκίασ ποιητέον καὶ τῆσ Κιλικίασ. ὁ δὲ τὴν μὲν οὐδ’ ὠνόμακε, τοὺσ Κίλικασ δὲ τοὺσ ἐπὶ τῇ θαλάττῃ μόνον εἴρηκεν. οἱ οὖν ἐπ’ Ἀντιπάτρῳ τῷ Δερβήτῃ καὶ οἱ Ὁμοναδεῖσ καὶ ἄλλοι πλείουσ οἱ συνάπτοντεσ τοῖσ Πισίδαισ, οἳ οὐκ ἴσασι θάλατταν ἀνέρεσ, οὐδέ θ’ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσι τίνα λάβωσι τάξιν; ἀλλ’ οὐδὲ Λυδοὺσ οὐδὲ Μῄονασ εἴρηκεν, εἴτε δύο εἴθ’ οἱ αὐτοί εἰσι, καὶ εἴτε καθ’ ἑαυτοὺσ εἴτ’ ἐν ἑτέρῳ γένει περιεχομένουσ. οὕτω γὰρ ἐπίσημον ἔθνοσ οὐκ ἀποκρύψαι δυνατόν, ὅ τε μὴ λέγων περὶ αὐτοῦ μηδὲν οὐκ ἂν δόξειε παραλιπεῖν τι τῶν κυριωτάτων; τίνεσ δ’ εἰσὶν οἱ μιγάδεσ;

οὐ γὰρ ἂν ἔχοιμεν εἰπεῖν παρὰ τοὺσ λεχθέντασ τόπουσ ἢ ὠνομάσθαι ὑπ’ αὐτοῦ ἢ παραλελεῖφθαι ἄλλουσ οὓσ ἀποδώσομεν τοῖσ μιγάσιν, οὐδέ γε αὐτῶν τινασ τούτων ὧν ἢ εἶπεν ἢ παρέλιπε. καὶ γὰρ εἰ κατεμίχθησαν, ἀλλ’ ἡ ἐπικράτεια πεποίηκεν ἢ Ἕλληνασ ἢ βαρβάρουσ· τρίτον δὲ γένοσ οὐδὲν ἴσμεν τὸ μικτόν. πῶσ δὲ τρία γένη τῶν Ἑλλήνων ἐστὶ τὰ τὴν χερρόνησον οἰκοῦντα;

εἰ γάρ, ὅτι τὸ παλαιὸν οἱ αὐτοὶ ἦσαν Ιὤνεσ καὶ Ἀθηναῖοι. λεγέσθωσαν καὶ οἱ Δωριεῖσ καὶ οἱ Αἰολεῖσ οἱ αὐτοί, ὥστε δύο ἔθνη γίνοιτ’ ἄν· εἰ δὲ διαιρετέον κατὰ τὰ ὕστερα ἔθη, καθάπερ καὶ τὰσ διαλέκτουσ, τέτταρα ἂν εἰή καὶ τὰ ἔθνη, καθάπερ καὶ αἱ διάλεκτοι. οἰκοῦσι δὲ τὴν χερρόνησον ταύτην, καὶ μάλιστα κατὰ τὸν τοῦ Ἐφόρου διορισμόν, οὐκ Ιὤνεσ μόνον ἀλλὰ καὶ Ἀθηναῖοι, καθάπερ ἐν τοῖσ καθ’ ἕκαστα δεδήλωται. τοιαῦτα μὲν δὴ πρὸσ τὸν Ἔφορον διαπορεῖν ἄξιον· Ἀπολλόδωροσ δὲ τούτων μὲν ἐφρόντισεν οὐδέν, τοῖσ δὲ ἑκκαίδεκα ἔθνεσι προστίθησιν ἑπτακαιδέκατον, τὸ τῶν Γαλατῶν, ἄλλωσ μὲν χρήσιμον λεχθῆναι, πρὸσ δὲ τὴν δίαιταν τῶν ὑπὸ τοῦ Ἐφόρου λεγομένων ἢ παραλειπομένων οὐ δέον· εἴρηκε δὲ τὴν αἰτίαν αὐτόσ, ὅτι ταῦτα πάντα νεώτερα τῆσ ἐκείνου ἡλικίασ. μεταβὰσ δ’ ἐπὶ τὸν ποιητὴν τοῦτο μὲν ὀρθῶσ λέγει, διότι πολλὴ σύγχυσισ γεγένηται τῶν βαρβάρων ἐθνῶν ἀπὸ τῶν Τρωικῶν εἰσ τὰ νῦν διὰ τὰσ μεταπτώσεισ·

καὶ γὰρ προσγέγονέ τινα καὶ ἐλλέλοιπε καὶ διέσπασται καὶ συνῆκται εἰσ ἕν. οὐκ εὖ δὲ τὴν αἰτίαν διττὴν ἀποφαίνει δι’ ἣν οὐ μέμνηταί τινων ὁ ποιητήσ· ἢ τῷ μήπω τότ’ οἰκεῖσθαι ὑπὸ τοῦ ἔθνουσ τούτου, ἢ τῷ ἐν ἑτέρῳ γένει περιέχεσθαι. τὴν γὰρ Καππαδοκίαν οὐκ εἴρηκεν, οὐδὲ τὴν Καταονίαν, ὡσ δ’ αὕτωσ τὴν Λυκαονίαν, δι’ οὐδέτερον τούτων· οὐ γὰρ ἔχομεν τοιαύτην ἱστορίαν ἐπ’ αὐτῶν οὐδεμίαν. γελοῖόν τε τὸ τοὺσ Καππάδοκασ καὶ Λυκάονασ διὰ τί μὲν Ὅμηροσ παρέλιπε φροντίσαι καὶ ἀπολογήσασθαι, διὰ τί δ’ Ἔφοροσ παρῆλθε παρελθεῖν καὶ αὐτόν, καὶ ταῦτα παραθέμενον πρὸσ αὐτὸ τοῦτο τὴν ἀπόφασιν τἀνδρόσ, πρὸσ τὸ ἐξετάσαι καὶ διαιτῆσαι· καὶ διότι μὲν Μῄονασ ἀντὶ Λυδῶν Ὅμηροσ εἶπε διδάξαι, ὅτι δ’ οὔτε Λυδοὺσ οὔτε Μῄονασ εἴρηκεν Ἔφοροσ μὴ ἐπισημήνασθαι. φήσασ δὲ ἀγνώτων τινῶν μεμνῆσθαι τὸν ποιητήν, Καύκωνασ μὲν ὀρθῶσ λέγει καὶ Σολύμουσ καὶ Κητείουσ καὶ Λέλεγασ καὶ Κίλικασ τοὺσ ἐκ Θήβησ πεδίου, τοὺσ δ’ Ἁλιζῶνασ αὐτὸσ πλάττει, μᾶλλον δ’ οἱ πρῶτοι τοὺσ Ἁλιζῶνασ ἀγνοήσαντεσ τίνεσ εἰσί, καὶ μεταγράφοντεσ πλεοναχῶσ καὶ πλάττοντεσ τὴν τοῦ ἀργύρου γενέθλην καὶ ἄλλα πολλὰ μέταλλα, ἐκλελειμμένα ἅπαντα.

πρὸσ ταύτην δὲ τὴν φιλοτιμίαν κἀκείνασ συνήγαγον τὰσ ἱστορίασ, ἃσ ὁ Σκήψιοσ τίθησι παρὰ Καλλισθένουσ λαβὼν καὶ ἄλλων τινῶν, οὐ καθαρευόντων τῆσ περὶ τῶν Ἁλιζώνων ψευδοδοξίασ· ὡσ ὁ μὲν Ταντάλου πλοῦτοσ καὶ τῶν Πελοπιδῶν ἀπὸ τῶν περὶ Φρυγίαν καὶ Σίπυλον μετάλλων ἐγένετο· ὁ δὲ Κάδμου ἐκ τῶν περὶ Θρᾴκην καὶ τὸ Παγγαῖον ὄροσ· ὁ δὲ Πριάμου ἐκ τῶν ἐν Ἀστύροισ περὶ Ἄβυδον χρυσείων, ὧν καὶ νῦν ἔτι μικρὰ λείπεται· πολλὴ δ’ ἡ ἐκβολὴ καὶ τὰ ὀρύγματα σημεῖα τῆσ πάλαι μεταλλείασ· ὁ δὲ Μίδου ἐκ τῶν περὶ τὸ Βέρμιον ὄροσ· ὁ δὲ Γύγου καὶ Ἀλυάττου καὶ Κροίσου ἀπὸ τῶν ἐν Λυδίᾳ καὶ τῆσ μεταξὺ Ἀταρνέωσ τε καὶ Περγάμου πολίχνη ἐρήμη ἐκμεμεταλλευμένα ἔχουσα τὰ χωρία. ἔτι καὶ ταῦτα μέμψαιτο ἄν τισ τοῦ Ἀπολλοδώρου, ὅτι τῶν νεωτέρων καινοτομούντων πολλὰ παρὰ τὰσ Ὁμηρικὰσ ἀποφάσεισ, εἰωθὼσ ταῦτ’ ἐλέγχειν ἐπὶ πλέον, ἐνταῦθα οὐκ ὠλιγώρηκε μόνον, ἀλλὰ καὶ τἀναντία εἰσ ἓν συνάγει τὰ μὴ ὡσαύτωσ λεγόμενα.

ὁ μὲν γὰρ Ξάνθοσ ὁ Λυδὸσ μετὰ τὰ Τρωικά φησιν ἐλθεῖν τοὺσ Φρύγασ ἐκ τῆσ Εὐρώπησ καὶ τῶν ἀριστερῶν τοῦ Πόντου, ἀγαγεῖν δ’ αὐτοὺσ Σκαμάνδριον ἐκ Βερεκύντων καὶ Ἀσκανίασ. ἐπιλέγει δὲ τούτοισ ὁ Ἀπολλόδωροσ, ὅτι τῆσ Ἀσκανίασ ταύτησ μνημονεύει καὶ Ὅμηροσ ἧσ ὁ Ξάνθοσ Φόρκυσ δὲ Φρύγασ ἦγε καὶ Ἀσκάνιοσ θεοειδὴσ τῆλ’ ἐξ Ἀσκανίησ. ἀλλ’ εἰ οὕτωσ ἔχει, ἡ μὲν μετανάστασισ ὕστερον ἂν εἰή τῶν Τρωικῶν γεγονυῖα, ἐν δὲ τοῖσ Τρωικοῖσ τὸ λεγόμενον ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ ἐπικουρικὸν ἧκεν ἐκ τῆσ περαίασ ἐκ τῶν Βερεκύντων καὶ τῆσ Ἀσκανίασ. τίνεσ οὖν Φρύγεσ ἦσαν οἵ ῥα τότ’ ἐστρατόωντο παρ’ ὄχθασ Σαγγαρίοιο, ὅτε ὁ Πρίαμοσ ἐπίκουροσ ἐὼν μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην φησί; πῶσ δὲ ἐκ μὲν Βερεκύντων μετεπέμπετο Φρύγασ ὁ Πρίαμοσ, πρὸσ οὓσ οὐδὲν ἦν αὐτῷ συμβόλαιον, τοὺσ δ’ ὁμόρουσ καὶ οἷσ αὐτὸσ πρότερον ἐπεκούρησε παρέλιπεν; οὕτω δὲ περὶ τῶν Φρυγῶν εἰπὼν ἐπιφέρει καὶ τὰ περὶ τῶν Μυσῶν οὐχ ὁμολογούμενα τούτοισ· λέγεσθαι γάρ φησι καὶ τῆσ Μυσίασ κώμην Ἀσκανίαν περὶ λίμνην ὁμώνυμον, ἐξ ἧσ καὶ τὸν Ἀσκάνιον ποταμὸν ῥεῖν, οὗ μνημονεύει καὶ Εὐφορίων Μυσοῖοσ παρ’ ὕδασιν Ἀσκανίοιο. καὶ ὁ Αἰτωλὸσ Ἀλέξανδροσ οἳ καὶ ἐπ’ Ἀσκανίῳ δώματ’ ἔχουσι ῥόῳ, λίμνησ Ἀσκανίησ ἐπὶ χείλεσιν· ἔνθα Δολίων υἱὸσ Σιληνοῦ νάσσατο καὶ Μελίησ. καλοῦσι δέ, φησί, Δολιονίδα καὶ Μυσίαν τὴν περὶ Κύζικον ἰόντι εἰσ Μιλητούπολιν. εἰ οὖν οὕτωσ ἔχει ταῦτα, καὶ ἐκμαρτυρεῖται ὑπὸ τῶν δεικνυμένων νῦν καὶ ὑπὸ τῶν ποιητῶν, τί ἐκώλυε τὸν Ὅμηρον ταύτησ μεμνῆσθαι τῆσ Ἀσκανίασ, ἀλλὰ μὴ τῆσ ὑπὸ Ξάνθου λεγομένησ; εἴρηται δὲ καὶ πρότερον περὶ τούτων ἐν τῷ περὶ Μυσῶν καὶ Φρυγῶν λόγῳ, ὥστε ἐχέτω πέρασ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Strabo, Geography, Book 14, chapter 5

(스트라본, 지리학, Book 14, chapter 5)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION