Dionysius of Halicarnassus, De Compositione Verborum, chapter 3

(디오니시오스, De Compositione Verborum, chapter 3)

ἔστι τοίνυν πᾶσα λέξισ ᾗ σημαίνομεν τὰσ νοήσεισ ἣ μὲν ἔμμετροσ, ἣ δὲ ἄμετροσ· ὧν ἑκατέρα καλῆσ μὲν ἁρμονίασ τυχοῦσα καλὸν οἱά τ’ ἐστὶ ποιεῖν καὶ τὸ μέτρον καὶ τὸν λόγον, ἀνεπιστάτωσ δὲ καὶ ὡσ ἔτυχεν ῥιπτουμένη προσαπόλλυσι καὶ τὸ ἐν τῇ διανοίᾳ χρήσιμον. πολλοὶ γοῦν καὶ ποιηταὶ καὶ συγγραφεῖσ φιλόσοφοί τε καὶ ῥήτορεσ λέξεισ πάνυ καλὰσ καὶ πρεπούσασ τοῖσ ὑποκειμένοισ ἐκλέξαντεσ ἐπιμελῶσ, ἁρμονίαν δὲ αὐταῖσ ἀποδόντεσ εἰκαίαν τινὰ καὶ ἄμουσον οὐδὲν χρηστὸν ἀπέλαυσαν ἐκείνου τοῦ πόνου. ἕτεροι δ’ εὐκαταφρόνητα καὶ ταπεινὰ λαβόντεσ ὀνόματα, συνθέντεσ δ’ αὐτὰ ἡδέωσ καὶ περιττῶσ πολλὴν τὴν ἀφροδίτην τῷ λόγῳ περιέθηκαν. καὶ σχεδὸν ἀνάλογόν τι πεπονθέναι δόξειεν ἂν ἡ σύνθεσισ πρὸσ τὴν ἐκλογήν, ὃ πάσχει τὰ ὀνόματα πρὸσ τὰ νοήματα. ὥσπερ γὰρ οὐδὲν ὄφελοσ διανοίασ ἐστὶ χρηστῆσ, εἰ μή τισ αὐτῇ κόσμον ἀποδώσει καλῆσ ὀνομασίασ, οὕτω κἀνταῦθα οὐδέν ἐστι προὔργου λέξιν εὑρεῖν καθαρὰν καὶ καλλιρήμονα, εἰ μὴ καὶ κόσμον αὐτῇ τισ ἁρμονίασ τὸν προσήκοντα περιθήσει. ἵνα δὲ μὴ δόξω φάσιν ἀναπόδεικτον λέγειν, ἐξ ὧν ἐπείσθην κρεῖττον εἶναι καὶ τελειότερον ἄσκημα τῆσ ἐκλογῆσ τὴν σύνθεσιν, ἔργῳ πειράσομαι δεικνύναι, ἐμμέτρων τε καὶ πεζῶν λόγων ἀπαρχὰσ ὀλίγασ προχειρισάμενοσ. λαμβανέσθω δὲ ποιητῶν μὲν Ὅμηροσ, συγγραφέων δὲ Ἡρόδοτοσ· ἀπόχρη γὰρ ἐκ τούτων καὶ περὶ τῶν ἄλλων εἰκάσαι. ἔστι δὴ παρ’ Ὁμήρῳ μὲν ὁ παρὰ τῷ συβώτῃ καταγόμενοσ Ὀδυσσεὺσ περὶ τὴν ἑωθινὴν ὡρ́αν ἀκρατίζεσθαι μέλλων, ὡσ τοῖσ παλαιοῖσ ἔθοσ ἦν· ἔπειτα ὁ Τηλέμαχοσ αὐτοῖσ ἐπιφαινόμενοσ ἐκ τῆσ εἰσ Πελοπόννησον ἀποδημίασ· πραγμάτι’ ἄττα βιωτικὰ ἡρμηνευμένα ὑπέρευ. ποῦ δ’ ἐστὶν ἡ τῆσ ἑρμηνείασ ἀρετή, τὰ ποιήματα δηλώσει παρατεθέντα αὐτά· τὼ δ’ αὖτ’ ἐν κλισίῃσ Ὀδυσεὺσ καὶ δῖοσ ὑφορβὸσ ἐντύνοντ’ ἄριστον ἅμ’ ἠοῖ κειαμένω πῦρ ἔκπεμψάν τε νομῆασ ἅμ’ ἀγρομένοισι σύεσσι. Τηλέμαχον δὲ περίσσαινον κύνεσ ὑλακόμωροι οὐδ’ ὕλαον προσιόντα. νόησε δὲ δῖοσ Ὀδυσσεὺσ σαίνοντάσ τε κύνασ, ὑπὸ δὲ κτύποσ ἦλθε ποδοῖιν· αἶψα δ’ ἂρ Εὔμαιον προσεφώνεεν ἐγγὺσ ἐόντα· Εὔμαι’, ἦ μάλα τίσ τοι ἐλεύσεται ἐνθάδ’ ἑταῖροσ ἢ καὶ γνώριμοσ ἄλλοσ, ἐπεὶ κύνεσ οὐχ ὑλάουσιν, ἀλλὰ περισσαίνουσι· ποδῶν δ’ ὑπὸ δοῦπον ἀκούω. οὔπω πᾶν εἴρητο ἔποσ, ὅτε οἱ φίλοσ υἱὸσ ἔστη ἐνὶ προθύροισι. ταφὼν δ’ ἀνόρουσε συβώτησ· ἐκ δ’ ἄρα οἱ χειρῶν πέσεν ἄγγεα, τοῖσ ἐπονεῖτο κιρνὰσ αἴθοπα οἶνον. ὃ δ’ ἀντίοσ ἔδραμ’ ἄνακτοσ· κύσσε δέ μιν κεφαλήν τε καὶ ἄμφω φάεα καλὰ χεῖράσ τ’ ἀμφοτέρασ· θαλερὸν δέ οἱ ἔκπεσε δάκρυ. ταῦθ’ ὅτι μὲν ἐπάγεται καὶ κηλεῖ τὰσ ἀκοὰσ ποιημάτων τε τῶν πάνυ ἡδίστων οὐδενὸσ ἥττω μοῖραν ἔχει, πάντεσ ἂν εὖ οἶδ’ ὅτι μαρτυρήσειαν. ποῦ δὲ αὐτῶν ἐστιν ἡ πειθὼ καὶ διὰ τί τοιαῦτά ἐστι, πότερον διὰ τὴν ἐκλογὴν τῶν ὀνομάτων ἢ διὰ τὴν σύνθεσιν; οὐδεὶσ ἂν εἴποι διὰ τὴν ἐκλογήν, ὡσ ἐγὼ πείθομαι· διὰ γὰρ τῶν εὐτελεστάτων καὶ ταπεινοτάτων ὀνομάτων πέπλεκται πᾶσα ἡ λέξισ, οἷσ ἂν καὶ γεωργὸσ καὶ θαλαττουργὸσ καὶ χειροτέχνησ καὶ πᾶσ ὁ μηδεμίαν ὤραν τοῦ λέγειν εὖ ποιούμενοσ ἐξ ἑτοίμου λαβὼν ἐχρήσατο. λυθέντοσ γοῦν τοῦ μέτρου φαῦλα φανήσεται τὰ αὐτὰ ταῦτα καὶ ἄζηλα· οὔτε γὰρ μεταφοραί τινεσ ἔνεισιν εὐγενεῖσ οὔτε ὑπαλλαγαὶ οὔτε καταχρήσεισ οὔτ’ ἄλλη τροπικὴ διάλεκτοσ οὐδεμία, οὐδὲ δὴ γλῶτται παλαιαί τινεσ οὐδὲ ξένα ἢ πεποιημένα ὀνόματα. τί οὖν λείπεται μὴ οὐχὶ τὴν σύνθεσιν τοῦ κάλλουσ τῆσ ἑρμηνείασ αἰτιᾶσθαι; τοιαῦτα δ’ ἐστὶ παρὰ τῷ ποιητῇ μυρία, ὡσ εὖ οἶδ’ ὅτι πάντεσ ἴσασιν· ἐμοὶ δ’ ὑπομνήσεωσ ἕνεκα λέγοντι ἀρκεῖ ταῦτα μόνα εἰρῆσθαι. φέρε δὴ μεταβῶμεν ἤδη καὶ ἐπὶ τὴν πεζὴν διάλεκτον καὶ σκοπῶμεν, εἰ κἀκείνῃ τοῦτο συμβέβηκε τὸ πάθοσ, ὥστε παρὰ μικρὰ καὶ φαῦλα πράγματά τε καὶ ὀνόματα συνταχθέντα καλῶσ μεγάλασ ἡδονὰσ γίνεσθαι καὶ χάριτασ. ἔστι δὴ παρὰ τῷ Ἡροδότῳ βασιλεύσ τισ Λυδῶν, ὃν ἐκεῖνοσ Κανδαύλην καλεῖ, Μυρσίλον δὲ καλεῖσθαί φησιν ὑφ’ Ἑλλήνων, τῆσ ἑαυτοῦ γυναικὸσ ἐρῶν, ἔπειτα ἀξιῶν τινα τῶν ἑταίρων αὐτοῦ γυμνὴν τὴν ἄνθρωπον ἰδεῖν, ὃ δὲ ἀπομαχόμενοσ μὴ ἀναγκασθῆναι, ὡσ δὲ οὐκ ἔπειθεν, ὑπομένων τε καὶ θεώμενοσ αὐτήν ‐ πρᾶγμα οὐχ ὅτι σεμνὸν ἢ καλλιλογεῖσθαι ἐπιτήδειον, ἀλλὰ καὶ παιδικὸν καὶ ἐπικίνδυνον καὶ τοῦ αἰσχροῦ μᾶλλον ἢ τοῦ καλοῦ ἐγγυτέρῳ· ἀλλ’ εἴρηται σφόδρα δεξιῶσ, καὶ κρεῖττον γέγονεν ἀκουσθῆναι λεγόμενον ἢ ὀφθῆναι γινόμενον. ἵνα δὲ μή τισ ὑπολάβῃ τὴν διάλεκτον εἶναι τῆσ ἡδονῆσ αἰτίαν τῇ λέξει, μεταθεὶσ αὐτῆσ τὸν χαρακτῆρα εἰσ τὴν Ἀτθίδα γλῶτταν καὶ οὐδὲν ἄλλο περιεργασάμενοσ οὕτωσ ἐξοίσω τὸν διάλογον. "Γύγη, οὐ γάρ σε δοκῶ πείθεσθαί μοι λέγοντι περὶ τοῦ εἴδουσ τῆσ γυναικόσ· "ὦτα γὰρ τυγχάνει ἀνθρώποισ ὄντα ἀπιστότερα ὀφθαλμῶν· "ποίει ὅπωσ ἐκείνην θεάσῃ γυμνήν. ὃ δ’ ἀναβοήσασ εἶπε· "δέσποτα, τίνα λόγον λέγεισ οὐχ ὑγιᾶ, κελεύων με δέσποιναν τὴν ἐμὴν θεάσασθαι γυμνήν; "ἅμα δὲ χιτῶνι ἐκδυομένῳ συνεκδύεται καὶ τὴν αἰδῶ γυνή. πάλαι δὲ τὰ καλὰ ἀνθρώποισ ἐξεύρηται, ἐξ ὧν μανθάνειν δεῖ· "ἐν οἷσ ἓν τόδ’ ἐστίν, ὁρᾶν τινα τὰ ἑαυτοῦ. ἐγὼ δὲ πείθομαι ἐκείνην εἶναι πασῶν γυναικῶν καλλίστην, καὶ σοῦ δέομαι μὴ δεῖσθαι ἀνόμων. "ὃ μὲν δὴ λέγων ταῦτα ἀπεμάχετο . . . , ὃ δ’ ἠμείβετο τοῖσδε· "θάρσει Γύγη, καὶ μὴ φοβοῦ μήτ’ ἐμέ, ὡσ πειρώμενόν σου λέγω λόγον τόνδε, μήτε γυναῖκα τὴν ἐμήν, μή τί σοι ἐξ αὐτῆσ γένηται βλάβοσ. "ἀρχὴν γὰρ ἐγὼ μηχανήσομαι οὕτωσ, ὥστε μηδὲ μαθεῖν αὐτὴν ὀφθεῖσαν ὑπὸ σοῦ. ἀγαγὼν γάρ σε εἰσ τὸ οἴκημα, ἐν ᾧ κοιμώμεθα, ὄπισθε τῆσ ἀνοιγομένησ θύρασ στήσω· "μετὰ δὲ ἐμὲ εἰσελθόντα παρέσται καὶ ἡ γυνὴ ἡ ἐμὴ εἰσ κοίτην. "κεῖται δ’ ἐγγὺσ τῆσ εἰσόδου θρόνοσ· "ἐπὶ τοῦτον τῶν ἱματίων καθ’ ἓν ἕκαστον ἐκδῦσα θήσει, καὶ καθ’ ἡσυχίαν πολλὴν παρέσται σοι θεάσασθαι. "ὅταν δ’ ἀπὸ τοῦ θρόνου πορεύηται ἐπὶ τὴν εὐνὴν κατὰ νώτου τε αὐτῆσ γένῃ, σοὶ μελέτω τὸ ἐντεῦθεν, ὅπωσ μή σε ὄψεται ἀπιόντα διὰ θυρῶν. . οὐκ ἂν ἔχοι τισ οὐδὲ ἐνταῦθα εἰπεῖν, ὅτι τὸ ἀξίωμα καὶ ἡ σεμνότησ τῶν ὀνομάτων εὔμορφον πεποίηκε τὴν φράσιν· ἀνεπιτήδευτα γάρ ἐστι καὶ ἀνέκλεκτα, οἱᾶ ἡ φύσισ τέθηκεν σύμβολα τοῖσ πράγμασιν· οὐδὲ γὰρ ἡρ́μοττεν ἴσωσ κρείττοσι χρήσασθαι ἑτέροισ. ἀνάγκη δὲ δή που, ὅταν τοῖσ κυριωτάτοισ τε καὶ προσεχεστάτοισ ὀνόμασιν ἐκφέρηται, τὰ νοήματα μηδὲν σεμνότερ’ εἶναι, ἢ οἱᾶ́ ἐστιν ἐκεῖνα. ὅτι δὲ οὐδὲν ἐν αὐτοῖσ ἐστι σεμνὸν οὐδὲ περιττόν, ὁ βουλόμενοσ εἴσεται μεταθεὶσ οὐδὲν ὅ τι μὴ τὴν ἁρμονίαν. πολλὰ δὲ καὶ παρὰ τούτῳ τῷ ἀνδρὶ τοιαῦτά ἐστιν, ἐξ ὧν ἄν τισ τεκμήραιτο, ὅτι οὐκ ἐν τῷ κάλλει τῶν ὀνομάτων ἡ πειθὼ τῆσ ἑρμηνείασ ἦν, ἀλλ’ ἐν τῇ συζυγίᾳ. καὶ περὶ μὲν τούτων ἱκανὰ ταῦτα.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION