Xenophon, Hellenica, Ἑλληνικῶν Ε, chapter 4

(크세노폰, Hellenica, Ἑλληνικῶν Ε, chapter 4)

πολλὰ μὲν οὖν ἄν τισ ἔχοι καὶ ἄλλα λέγειν καὶ Ἑλληνικὰ καὶ βαρβαρικά, ὡσ θεοὶ οὔτε τῶν ἀσεβούντων οὔτε τῶν ἀνόσια ποιούντων ἀμελοῦσι· νῦν γε μὴν λέξω τὰ προκείμενα. Λακεδαιμόνιοί τε γὰρ οἱ ὀμόσαντεσ αὐτονόμουσ ἐάσειν τὰσ πόλεισ τὴν ἐν Θήβαισ ἀκρόπολιν κατασχόντεσ ὑπ’ αὐτῶν μόνων τῶν ἀδικηθέντων ἐκολάσθησαν πρῶτον οὐδ’ ὑφ’ ἑνὸσ τῶν πώποτε ἀνθρώπων κρατηθέντεσ, τούσ τε τῶν πολιτῶν εἰσαγαγόντασ εἰσ τὴν ἀκρόπολιν αὐτοὺσ καὶ βουληθέντασ Λακεδαιμονίοισ δουλεύειν τὴν πόλιν, ὥστε αὐτοὶ τυραννεῖν, τὴν τούτων ἀρχὴν ἑπτὰ μόνον τῶν φυγόντων ἤρκεσαν καταλῦσαι. ὡσ δὲ τοῦτ’ ἐγένετο διηγήσομαι. ἦν τισ Φιλλίδασ, ὃσ ἐγραμμάτευε τοῖσ περὶ Ἀρχίαν πολεμάρχοισ, καὶ τἆλλα ὑπηρέτει, ὡσ ἐδόκει, ἄριστα.

τούτῳ δ’ ἀφιγμένῳ Ἀθήναζε κατὰ πρᾶξίν τινα καὶ πρόσθεν γνώριμοσ ὢν Μέλων τῶν Ἀθήναζε πεφευγότων Θηβαίων συγγίγνεται, καὶ διαπυθόμενοσ μὲν τὰ περὶ Ἀρχίαν τε τὸν πολεμαρχοῦντα καὶ τὴν περὶ Φίλιππον τυραννίδα, γνοὺσ δὲ μισοῦντα αὐτὸν ἔτι μᾶλλον αὑτοῦ τὰ οἴκοι, πιστὰ δοὺσ καὶ λαβὼν συνέθετο ὡσ δεῖ ἕκαστα γίγνεσθαι. ἐκ δὲ τούτου προσλαβὼν ὁ Μέλων ἓξ τοὺσ ἐπιτηδειοτάτουσ τῶν φευγόντων ξιφίδια ἔχοντασ καὶ ἄλλο ὅπλον οὐδέν, ἔρχεται πρῶτον μὲν εἰσ τὴν χώραν νυκτόσ·

ἔπειτα δὲ ἡμερεύσαντεσ ἔν τινι τόπῳ ἐρήμῳ πρὸσ τὰσ πύλασ ἦλθον, ὡσ δὴ ἐξ ἀγροῦ ἀπιόντεσ, ἡνίκαπερ οἱ ἀπὸ τῶν ἔργων ὀψιαίτατοι. ἐπεὶ δ’ εἰσῆλθον εἰσ τὴν πόλιν, διενυκτέρευσαν μὲν ἐκείνην τὴν νύκτα παρὰ Χάρωνί τινι, καὶ τὴν ἐπιοῦσαν δὲ ἡμέραν διημέρευσαν. ὁ μὲν οὖν Φιλλίδασ τά τε ἄλλα ἐπεμελεῖτο τοῖσ πολεμάρχοισ, ὡσ Ἀφροδίσια ἄγουσιν ἐπ’ ἐξόδῳ τῆσ ἀρχῆσ, καὶ δὴ καὶ γυναῖκασ πάλαι ὑπισχνούμενοσ ἄξειν αὐτοῖσ τὰσ σεμνοτάτασ καὶ καλλίστασ τῶν ἐν Θήβαισ, τότε ἔφη ἄξειν.

οἱ δέ, ἦσαν γὰρ τοιοῦτοι, μάλα ἡδέωσ προσεδέχοντο νυκτερεύειν. ἐπεὶ δὲ ἐδείπνησάν τε καὶ συμπροθυμουμένου ἐκείνου ταχὺ ἐμεθύσθησαν, πάλαι κελευόντων ἄγειν τὰσ ἑταίρασ, ἐξελθὼν ἤγαγε τοὺσ περὶ Μέλωνα, τρεῖσ μὲν στείλασ ὡσ δεσποίνασ, τοὺσ δὲ ἄλλουσ ὡσ θεραπαίνασ.

κἀκείνουσ μὲν εἰσήγαγεν εἰσ τὸ προταμιεῖον τοῦ πολεμαρχείου, αὐτὸσ δ’ εἰσελθὼν εἶπε τοῖσ περὶ Ἀρχίαν ὅτι οὐκ ἄν φασιν εἰσελθεῖν αἱ γυναῖκεσ, εἴ τισ τῶν διακόνων ἔνδον ἔσοιτο.

ἔνθεν οἱ μὲν ταχὺ ἐκέλευον πάντασ ἐξιέναι, ὁ δὲ Φιλλίδασ δοὺσ οἶνον εἰσ ἑνὸσ τῶν διακόνων ἐξέπεμψεν αὐτούσ. ἐκ δὲ τούτου εἰσήγαγε τὰσ ἑταίρασ δή, καὶ ἐκάθιζε παρ’ ἑκάστῳ. ἦν δὲ σύνθημα, ἐπεὶ καθίζοιντο, παίειν εὐθὺσ ἀνακαλυψαμένουσ. οἱ μὲν δὴ οὕτω λέγουσιν αὐτοὺσ ἀποθανεῖν, οἱ δὲ καὶ ὡσ κωμαστὰσ εἰσελθόντασ τοὺσ ἀμφὶ Μέλωνα ἀποκτεῖναι τοὺσ πολεμάρχουσ.

λαβὼν δὲ ὁ Φιλλίδασ τρεῖσ αὐτῶν ἐπορεύετο ἐπὶ τὴν τοῦ Λεοντιάδου οἰκίαν· κόψασ δὲ τὴν θύραν εἶπεν ὅτι παρὰ τῶν πολεμάρχων ἀπαγγεῖλαί τι βούλοιτο. ὁ δὲ ἐτύγχανε μὲν χωρὶσ κατακείμενοσ ἔτι μετὰ δεῖπνον, καὶ ἡ γυνὴ ἐριουργοῦσα παρεκάθητο. ἐκέλευσε δὲ τὸν Φιλλίδαν πιστὸν νομίζων εἰσιέναι. οἱ δ’ ἐπεὶ εἰσῆλθον, τὸν μὲν ἀποκτείναντεσ, τὴν δὲ γυναῖκα φοβήσαντεσ κατεσιώπησαν. ἐξιόντεσ δὲ εἶπον τὴν θύραν κεκλεῖσθαι· εἰ δὲ λήψονται ἀνεῳγμένην, ἠπείλησαν ἀποκτεῖναι ἅπαντασ τοὺσ ἐν τῇ οἰκίᾳ. ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἐπέπρακτο, λαβὼν δύο ὁ Φιλλίδασ τῶν ἀνδρῶν ἦλθε πρὸσ τὸ ἀνάκειον, καὶ εἶπε τῷ εἰργμοφύλακι ὅτι ἄνδρα ἄγοι παρὰ πολεμάρχων ὃν εἶρξαι δέοι.

ὡσ δὲ ἀνέῳξε, τοῦτον μὲν εὐθὺσ ἀπέκτειναν, τοὺσ δὲ δεσμώτασ ἔλυσαν. καὶ τούτουσ μὲν ταχὺ τῶν ἐκ τῆσ στοᾶσ ὅπλων καθελόντεσ ὥπλισαν, καὶ ἀγαγόντεσ ἐπὶ τὸ Ἀμφεῖον θέσθαι ἐκέλευον τὰ ὅπλα. ἐκ δὲ τούτου εὐθὺσ ἐκήρυττον ἐξιέναι πάντασ Θηβαίουσ, ἱππέασ τε καὶ ὁπλίτασ, ὡσ τῶν τυράννων τεθνεώτων.

οἱ δὲ πολῖται, ἑώσ μὲν νὺξ ἦν, ἀπιστοῦντεσ ἡσυχίαν εἶχον· ἐπεὶ δ’ ἡμέρα τ’ ἦν καὶ φανερὸν ἦν τὸ γεγενημένον, ταχὺ δὴ καὶ οἱ ὁπλῖται καὶ οἱ ἱππεῖσ σὺν τοῖσ ὅπλοισ ἐξεβοήθουν. ἔπεμψαν δ’ ἱππέασ οἱ κατεληλυθότεσ καὶ ἐπὶ τοὺσ πρὸσ τοῖσ ὁρίοισ Ἀθηναίων τοὺσ δύο τῶν στρατηγῶν. οἱ δ’ εἰδότεσ τὸ πρᾶγμα ἐφ’ ὃ ἀπεστάλκεσαν . . . ὁ μέντοι ἐν τῇ ἀκροπόλει ἁρμοστὴσ ἐπεὶ ᾔσθετο τὸ νυκτερινὸν κήρυγμα, εὐθὺσ ἔπεμψεν εἰσ Πλαταιὰσ καὶ Θεσπιὰσ ἐπὶ βοήθειαν.

καὶ τοὺσ μὲν Πλαταιᾶσ αἰσθόμενοι προσιόντασ οἱ τῶν Θηβαίων ἱππεῖσ, ἀπαντήσαντεσ ἀπέκτειναν αὐτῶν πλέον ἢ εἴκοσιν· ἐπεὶ δὲ εἰσῆλθον ταῦτα πράξαντεσ καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπὸ τῶν ὁρίων ἤδη παρῆσαν, προσέβαλον πρὸσ τὴν ἀκρόπολιν. ὡσ δὲ ἔγνωσαν οἱ ἐν τῇ ἀκροπόλει ὀλίγοι ὄντεσ, τήν τε προθυμίαν τῶν προσιόντων ἁπάντων ἑώρων, καὶ τῶν κηρυγμάτων μεγάλων γιγνομένων τοῖσ πρώτοισ ἀναβᾶσιν, ἐκ τούτων φοβηθέντεσ εἶπον ὅτι ἀπίοιεν ἄν, εἰ σφίσιν ἀσφάλειαν μετὰ τῶν ὅπλων ἀπιοῦσι διδοῖεν.

οἱ δὲ ἄσμενοί τε ἔδοσαν ἃ ᾔτουν, καὶ σπεισάμενοι καὶ ὁρ́κουσ ὀμόσαντεσ ἐπὶ τούτοισ ἐξέπεμπον. ἐξιόντων μέντοι, ὅσουσ ἐπέγνωσαν τῶν ἐχθρῶν ὄντασ, συλλαμβάνοντεσ ἀπέκτειναν.

ἦσαν δέ τινεσ οἳ καὶ ὑπὸ Ἀθηναίων τῶν ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐπιβοηθησάντων ἐξεκλάπησαν καὶ διεσώθησαν. οἱ μέντοι Θηβαῖοι καὶ τοὺσ παῖδασ τῶν ἀποθανόντων, ὅσοισ ἦσαν, λαβόντεσ ἀπέσφαξαν. ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἐπύθοντο οἱ Λακεδαιμόνιοι, τὸν μὲν ἁρμοστὴν τὸν ἐγκαταλιπόντα τὴν ἀκρόπολιν καὶ οὐκ ἀναμείναντα τὴν βοήθειαν ἀπέκτειναν, φρουρὰν δὲ φαίνουσιν ἐπὶ τοὺσ Θηβαίουσ.

καὶ Ἀγησίλαοσ μὲν λέγων ὅτι ὑπὲρ τετταράκοντα ἀφ’ ἥβησ εἰή, καὶ ὥσπερ τοῖσ ἄλλοισ τοῖσ τηλικούτοισ οὐκέτι ἀνάγνη εἰή τῆσ ἑαυτῶν ἔξω στρατεύεσθαι, οὕτω δὴ καὶ βασιλεῦσι τὸν αὐτὸν νόμον ὄντα ἀπεδείκνυε. κἀκεῖνοσ μὲν δὴ λέγων ταῦτα οὐκ ἐστρατεύετο. οὐ μέντοι τούτου γ’ ἕνεκεν κατέμεινεν, ἀλλ’ εὖ εἰδὼσ ὅτι εἰ στρατηγοίη, λέξοιεν οἱ πολῖται ὡσ Ἀγησίλαοσ, ὅπωσ βοηθήσειε τοῖσ τυράννοισ, πράγματα τῇ πόλει παρέχοι. εἰά οὖν αὐτοὺσ βουλεύεσθαι ὁποῖόν τι βούλοιντο περὶ τούτων. οἱ δ’ ἔφοροι διδασκόμενοι ὑπὸ τῶν μετὰ τὰσ ἐν Θήβαισ σφαγὰσ ἐκπεπτωκότων, Κλεόμβροτον ἐκπέμπουσι, πρῶτον τότε ἡγούμενον, μάλα χειμῶνοσ ὄντοσ.

τὴν μὲν οὖν δι’ Ἐλευθερῶν ὁδὸν Χαβρίασ ἔχων Ἀθηναίων πελταστὰσ ἐφύλαττεν· ὁ δὲ Κλεόμβροτοσ ἀνέβαινε κατὰ τὴν εἰσ Πλαταιὰσ φέρουσαν. προϊόντεσ δὲ οἱ πελτασταὶ περιτυγχάνουσιν ἐπὶ τῷ ἄκρῳ φυλάττουσι τοῖσ ἐκ τοῦ ἀνακείου λελυμένοισ, ὡσ περὶ ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα οὖσι. καὶ τούτουσ μὲν ἅπαντασ, εἰ μή τισ ἐξέφυγεν, οἱ πελτασταὶ ἀπέκτειναν· αὐτὸσ δὲ κατέβαινε πρὸσ τὰσ Πλαταιάσ, ἔτι φιλίασ οὔσασ. ἐπεὶ δὲ εἰσ Θεσπιὰσ ἀφίκετο, ἐκεῖθεν ὁρμηθεὶσ εἰσ Κυνὸσ κεφαλὰσ οὔσασ Θηβαίων ἐστρατοπεδεύσατο.

μείνασ δὲ ἐκεῖ περὶ ἑκκαίδεκα ἡμέρασ ἀπεχώρησε πάλιν εἰσ Θεσπιάσ. κἀκεῖ μὲν ἁρμοστὴν κατέλιπε Σφοδρίαν καὶ ἀπὸ τῶν συμμάχων τὸ τρίτον μέροσ ἑκάστων· παρέδωκε δὲ αὐτῷ καὶ χρήματα ὅσα ἐτύγχανεν οἴκοθεν ἔχων, καὶ ἐκέλευσε ξενικὸν προσμισθοῦσθαι. καὶ ὁ μὲν Σφοδρίασ ταῦτ’ ἔπραττεν.

ὁ δὲ Κλεόμβροτοσ ἀπῆγεν ἐπ’ οἴκου τὴν διὰ Κρεύσιοσ τοὺσ μεθ’ αὑτοῦ στρατιώτασ καὶ μάλα ἀποροῦντασ πότερά ποτε πόλεμοσ πρὸσ Θηβαίουσ ἢ εἰρήνη εἰή· ἤγαγε μὲν γὰρ εἰσ τὴν τῶν Θηβαίων τὸ στράτευμα, ἀπῆλθε δὲ ὡσ ἐδύνατο ἐλάχιστα κακουργήσασ. ἀπιόντι γε μὴν ἄνεμοσ αὐτῷ ἐξαίσιοσ ἐπεγένετο, ὃν καὶ οἰωνίζοντό τινεσ σημαίνειν πρὸ τῶν μελλόντων.

πολλὰ μὲν γὰρ καὶ ἄλλα βίαια ἐποίησεν, ἀτὰρ καὶ ὑπερβάλλοντοσ αὐτοῦ μετὰ τῆσ στρατιᾶσ ἐκ τῆσ Κρεύσιοσ τὸ καθῆκον ἐπὶ θάλατταν ὄροσ πολλοὺσ μὲν ὄνουσ κατεκρήμνισεν αὐτοῖσ σκεύεσι, πάμπολλα δὲ ὅπλα ἀφαρπασθέντα ἐξέπεσεν εἰσ τὴν θάλατταν. τέλοσ δὲ πολλοὶ οὐ δυνάμενοι σὺν τοῖσ ὅπλοισ πορεύεσθαι, ἔνθεν καὶ ἔνθεν τοῦ ἄκρου κατέλιπον λίθων ἐμπλήσαντεσ ὑπτίασ τὰσ ἀσπίδασ.

καὶ τότε μὲν τῆσ Μεγαρικῆσ ἐν Αἰγοσθένοισ ἐδείπνησαν ὡσ ἐδύναντο· τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐλθόντεσ ἐκομίσαντο τὰ ὅπλα. καὶ ἐκ τούτου οἴκαδε ἤδη ἕκαστοι ἀπῇσαν· ἀφῆκε γὰρ αὐτοὺσ ὁ Κλεόμβροτοσ. οἱ μὲν οὖν Ἀθηναῖοι ὁρῶντεσ τὴν τῶν Λακεδαιμονίων ῥώμην καὶ ὅτι πόλεμοσ ἐν Κορίνθῳ οὐκέτι ἦν, ἀλλ’ ἤδη παριόντεσ τὴν Ἀττικὴν οἱ Λακεδαιμόνιοι εἰσ τὰσ Θήβασ ἐνέβαλλον, οὕτωσ ἐφοβοῦντο ὥστε καὶ τὼ δύο στρατηγώ, οἳ συνηπιστάσθην τὴν τοῦ Μέλωνοσ ἐπὶ τοὺσ περὶ Λεοντιάδην ἐπανάστασιν, κρίναντεσ τὸν μὲν ἀπέκτειναν, τὸν δ’, ἐπεὶ οὐχ ὑπέμεινεν, ἐφυγάδευσαν.

οἱ δ’ αὖ Θηβαῖοι καὶ αὐτοὶ φοβούμενοι, εἰ μηδένεσ ἄλλοι ἢ αὐτοὶ πολεμήσοιεν τοῖσ Λακεδαιμονίοισ, τοιόνδε εὑρίσκουσι μηχάνημα.

πείθουσι τὸν ἐν ταῖσ Θεσπιαῖσ ἁρμοστὴν Σφοδρίαν, χρήματα δόντεσ, ὡσ ὑπωπτεύετο, ἐμβαλεῖν εἰσ τὴν Ἀττικήν, ἵν’ ἐκπολεμώσειε τοὺσ Ἀθηναίουσ πρὸσ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ. κἀκεῖνοσ πειθόμενοσ αὐτοῖσ, προσποιησάμενοσ τὸν Πειραιᾶ καταλήψεσθαι, ὅτι δὴ ἀπύλωτοσ ἦν, ἦγεν ἐκ τῶν Θεσπιῶν πρῲ δειπνήσαντασ τοὺσ στρατιώτασ, φάσκων πρὸ ἡμέρασ καθανύσειν εἰσ τὸν Πειραιᾶ. Θριᾶσι δ’ αὐτῷ ἡμέρα ἐπεγένετο, καὶ οὐδὲν ἐντεῦθεν ἐποίησεν ὥστε λαθεῖν, ἀλλ’ ἐπεὶ ἀπετράπετο, βοσκήματα διήρπασε καὶ οἰκίασ ἐπόρθησε.

τῶν δ’ ἐντυχόντων τινὲσ τῆσ νυκτὸσ φεύγοντεσ εἰσ τὸ ἄστυ ἀπήγγελλον τοῖσ Ἀθηναίοισ ὅτι στράτευμα πάμπολυ προσίοι. οἱ μὲν δὴ ταχὺ ὁπλισάμενοι καὶ ἱππεῖσ καὶ ὁπλῖται ἐν φυλακῇ τῆσ πόλεωσ ἦσαν. τῶν δὲ Λακεδαιμονίων καὶ πρέσβεισ ἐτύγχανον Ἀθήνησιν ὄντεσ παρὰ Καλλίᾳ τῷ προξένῳ Ἐτυμοκλῆσ τε καὶ Ἀριστόλοχοσ καὶ Ὤκυλλοσ·

οὓσ οἱ Ἀθηναῖοι, ἐπεὶ τὸ πρᾶγμα ἠγγέλθη, συλλαβόντεσ ἐφύλαττον, ὡσ καὶ τούτουσ συνεπιβουλεύοντασ. οἱ δὲ ἐκπεπληγμένοι τε ἦσαν τῷ πράγματι καὶ ἀπελογοῦντο ὡσ οὐκ ἄν ποτε οὕτω μῶροι ἦσαν ὡσ εἰ ᾔδεσαν καταλαμβανόμενον τὸν Πειραιᾶ, ἐν τῷ ἄστει ἂν ὑποχειρίουσ αὑτοὺσ παρεῖχον, καὶ ταῦτα παρὰ τῷ προξένῳ, οὗ τάχιστ’ ἂν ηὑρέθησαν. ἔτι δ’ ἔλεγον ὡσ εὔδηλον καὶ τοῖσ Ἀθηναίοισ ἔσοιτο ὅτι οὐδ’ ἡ πόλισ τῶν Λακεδαιμονίων ταῦτα συνῄδει.

Σφοδρίαν γὰρ εὖ εἰδέναι ἔφασαν ὅτι ἀπολωλότα πεύσοιντο ὑπὸ τῆσ πόλεωσ. κἀκεῖνοι μὲν κριθέντεσ μηδὲν συνειδέναι ἀφείθησαν. οἱ δ’ ἔφοροι ἀνεκάλεσάν τε τὸν Σφοδρίαν καὶ ὑπῆγον θανάτου.

ἐκεῖνοσ μέντοι φοβούμενοσ οὐχ ὑπήκουσεν· ὅμωσ δὲ καίπερ οὐχ ὑπακούων εἰσ τὴν κρίσιν ἀπέφυγε. καὶ πολλοῖσ ἔδοξεν αὕτη δὴ ἀδικώτατα ἐν Λακεδαίμονι <ἡ> δίκη κριθῆναι. ἐγένετο δὲ τοῦτο τὸ αἴτιον. ἦν υἱὸσ τῷ Σφοδρία Κλεώνυμοσ, ἡλικίαν τε ἔχων τὴν ἄρτι ἐκ παίδων, καὶ ἅμα κάλλιστόσ τε καὶ εὐδοκιμώτατοσ τῶν ἡλίκων.

τούτου δὲ ἐρῶν ἐτύγχανεν Ἀρχίδαμοσ ὁ Ἀγησιλάου. οἱ μὲν οὖν τοῦ Κλεομβότου φίλοι, ἅτε ἑταῖροι ὄντεσ τῷ Σφοδρίᾳ, ἀπολυτικῶσ αὐτοῦ εἶχον, τὸν δέ γε Ἀγησίλαον καὶ τοὺσ ἐκείνου φίλουσ ἐφοβοῦντο, καὶ τοὺσ διὰ μέσου δέ· δεινὰ γὰρ ἐδόκει πεποιηκέναι. ἐκ τούτου δὲ ὁ μὲν Σφοδρίασ εἶπε πρὸσ τὸν Κλεώνυμον·

Ἔξεστί σοι, ὦ υἱέ, σῶσαι τὸν πατέρα, δεηθέντι Ἀρχιδάμου εὐμενῆ Ἀγησίλαον ἐμοὶ εἰσ τὴν κρίσιν παρασχεῖν. ὁ δὲ ἀκούσασ ἐτόλμησεν ἐλθεῖν πρὸσ τὸν Ἀρχίδαμον, καὶ ἐδεῖτο σωτῆρα αὐτῷ τοῦ πατρὸσ γενέσθαι. ὁ μέντοι Ἀρχίδαμοσ ἰδὼν μὲν τὸν Κλεώνυμον κλαίοντα συνεδάκρυε παρεστηκώσ·

ἀκούσασ δὲ δεομένου, ἀπεκρίνατο· Ἀλλ’, ὦ Κλεώνυμε, ἴσθι μὲν ὅτι ἐγὼ τῷ ἐμῷ πατρὶ οὐδ’ ἀντιβλέπειν δύναμαι, ἀλλὰ κἄν τι βούλωμαι διαπράξασθαι ἐν τῇ πόλει, πάντων μᾶλλον ἢ τοῦ πατρὸσ δέομαι· ὅμωσ δ’, ἐπεὶ σὺ κελεύεισ, νόμιζε πᾶσάν με προθυμίαν ἕξειν ταῦτά σοι πραχθῆναι. καὶ τότε μὲν δὴ ἐκ τοῦ φιλιτίου εἰσ τὸν οἶκον ἐλθὼν ἀνεπαύετο·

τοῦ δ’ ὄρθρου ἀναστὰσ ἐφύλαττε μὴ λάθοι αὐτὸν ὁ πατὴρ ἐξελθών. ἐπεὶ δὲ εἶδεν αὐτὸν ἐξιόντα, πρῶτον μέν, εἴ τισ τῶν πολιτῶν παρῆν, παρίει τούτουσ διαλέγεσθαι αὐτῷ, ἔπειτα δ’, εἴ τισ ξένοσ, ἔπειτα δὲ καὶ τῶν θεραπόντων τῷ δεομένῳ παρεχώρει. τέλοσ δ’, ἐπεὶ ἀπὸ τοῦ Εὐρώτα ἀπιὼν ὁ Ἀγησίλαοσ εἰσῆλθεν οἴκαδε, ἀπιὼν ᾤχετο οὐδὲ προσελθών. καὶ τῇ ὑστεραίᾳ δὲ ταὐτὰ ταῦτα ἐποίησεν. ὁ δ’ Ἀγησίλαοσ ὑπώπτευε μὲν ὧν ἕνεκεν ἐφοίτα, οὐδὲν μέντοι ἠρώτα, ἀλλ’ εἰά αὐτόν.

ὁ δ’ αὖ Ἀρχίδαμοσ ἐπεθύμει μέν, ὥσπερ εἰκόσ, ὁρᾶν τὸν Κλεώνυμον· ὅπωσ μέντοι ἔλθοι πρὸσ αὐτὸν μὴ διειλεγμένοσ τῷ πατρὶ περὶ ὧν ἐκεῖνοσ ἐδεήθη οὐκ εἶχεν. οἱ δὲ ἀμφὶ τὸν Σφοδρίαν οὐχ ὁρῶντεσ τὸν Ἀρχίδαμον ἰόντα, πρόσθεν δὲ θαμίζοντα, ἐν παντὶ ἦσαν μὴ λελοιδορημένοσ ὑπὸ Ἀγησιλάου εἰή. τέλοσ μέντοι ὁ Ἀρχίδαμοσ ἐτόλμησε προσελθεῖν καὶ εἰπεῖν·

Ὦ πάτερ, Κλεώνυμόσ με κελεύει σου δεηθῆναι σῶσαί οἱ τὸν πατέρα· καὶ ἐγὼ ταὐτά σου δέομαι, εἰ δυνατόν. ὁ δ’ ἀπεκρίνατο· Ἀλλὰ σοὶ μὲν ἔγωγε συγγνώμην ἔχω· αὐτὸσ μέντοι ὅπωσ <ἂν> συγγνώμησ τύχοιμι παρὰ τῆσ πόλεωσ ἄνδρα μὴ καταγιγνώσκων ἀδικεῖν οἷσ ἐχρηματίσατο ἐπὶ κακῷ τῆσ πόλεωσ οὐχ ὁρῶ. ὁ δὲ τότε μὲν πρὸσ ταῦτα οὐδὲν εἶπεν, ἀλλ’ ἡττηθεὶσ τοῦ δικαίου ἀπῆλθεν.

ὕστερον δὲ ἢ αὐτὸσ νοήσασ ἢ διδαχθεὶσ ὑπό του εἶπεν ἐλθών· Ἀλλ’ ὅτι μέν, ὦ πάτερ, εἰ μηδὲν ἠδίκει Σφοδρίασ, ἀπέλυσασ ἂν αὐτὸν οἶδα· νῦν δέ, εἰ ἠδίκηκέ τι, ἡμῶν ἕνεκεν συγγνώμησ ὑπὸ σοῦ τυχέτω. ὁ δὲ εἶπεν· Οὐκοῦν ἂν μέλλῃ καλὰ ταῦθ’ ἡμῖν εἶναι, οὕτωσ ἔσται. ὁ μὲν δὴ ταῦτ’ ἀκούσασ μάλα δύσελπισ ὢν ἀπῄει. τῶν δὲ τοῦ Σφοδρία φίλων τισ διαλεγόμενοσ Ἐτυμοκλεῖ εἶπεν·

Ὑμεῖσ μέν, οἶμαι, ἔφη, πάντεσ οἱ Ἀγησιλάου φίλοι ἀποκτενεῖτε τὸν Σφοδρίαν. καὶ ὁ Ἐτυμοκλῆσ· Μὰ Δία οὐκ ἄρα ταὔτ’, ἔφη, ποιήσομεν Ἀγησιλάῳ, ἐπεὶ ἐκεῖνόσ γε πρὸσ πάντασ ὅσοισ διείλεκται ταὐτὰ λέγει, μὴ ἀδικεῖν μὲν Σφοδρίαν ἀδύνατον εἶναι· ὅστισ μέντοι παῖσ τε ὢν καὶ παιδίσκοσ καὶ ἡβῶν πάντα τὰ καλὰ ποιῶν διετέλεσε, χαλεπὸν εἶναι τοιοῦτον ἄνδρα ἀποκτιννύναι· τὴν γὰρ Σπάρτην τοιούτων δεῖσθαι στρατιωτῶν. ὁ οὖν ἀκούσασ ταῦτα ἀπήγγειλε τῷ Κλεωνύμῳ.

ὁ δ’ ἡσθείσ, εὐθὺσ ἐλθὼν πρὸσ τὸν Ἀρχίδαμον εἶπεν· Ὅτι μὲν ἡμῶν ἐπιμελῇ ἤδη ἴσμεν· εὖ δ’ ἐπίστω, Ἀρχίδαμε, ὅτι καὶ ἡμεῖσ πειρασόμεθα ἐπιμελεῖσθαι ὡσ μήποτε σὺ ἐπὶ τῇ ἡμετέρᾳ φιλίᾳ αἰσχυνθῇσ. καὶ οὐκ ἐψεύσατο, ἀλλὰ καὶ ζῶν ἅπαντ’ ἐποίει ὅσα καλὰ ἐν τῇ Σπάρτῃ, καὶ ἐν Λεύκτροισ πρὸ τοῦ βασιλέωσ μαχόμενοσ σὺν Δείνωνι τῷ πολεμάρχῳ τρὶσ πεσὼν πρῶτοσ τῶν πολιτῶν ἐν μέσοισ τοῖσ πολεμίοισ ἀπέθανε. καὶ ἠνίασε μὲν εἰσ τὰ ἔσχατα τὸν Ἀρχίδαμον, ὡσ δ’ ὑπέσχετο, οὐ κατῄσχυνεν, ἀλλὰ μᾶλλον ἐκόσμησε. τοιούτῳ μὲν δὴ τρόπῳ Σφοδρίασ ἀπέφυγε. τῶν μέντοι Ἀθηναίων οἱ βοιωτιάζοντεσ ἐδίδασκον τὸν δῆμον ὡσ οἱ Λακεδαιμόνιοι οὐχ ὅπωσ τιμωρήσαιντο, ἀλλὰ καὶ ἐπαινέσειαν τὸν Σφοδρίαν, ὅτι ἐπεβούλευσε ταῖσ Ἀθήναισ.

καὶ ἐκ τούτου οἱ Ἀθηναῖοι ἐπύλωσάν τε τὸν Πειραιᾶ, ναῦσ τε ἐναυπηγοῦντο, τοῖσ τε Βοιωτοῖσ πάσῃ προθυμίᾳ ἐβοήθουν. οἱ δ’ αὖ Λακεδαιμόνιοι φρουράν τε ἔφηναν ἐπὶ τοὺσ Θηβαίουσ, καὶ τὸν Ἀγησίλαον νομίσαντεσ φρονιμώτερον ἂν σφίσι τοῦ Κλεομβρότου ἡγεῖσθαι, ἐδέοντο αὐτοῦ ἄγειν τὴν στρατιάν.

ὁ δὲ εἰπὼν ὅτι οὐδὲν ἂν ὅ τι τῇ πόλει δοκοίη ἀντειπεῖν παρεσκευάζετο εἰσ τὴν ἔξοδον. γιγνώσκων δ’ ὅτι εἰ μή τισ προκαταλήψοιτο τὸν Κιθαιρῶνα, οὐ ῥᾴδιον ἔσται εἰσ τὰσ Θήβασ ἐμβαλεῖν, μαθὼν πολεμοῦντασ τοὺσ Κλητορίουσ τοῖσ Ὀρχομενίοισ καὶ ξενικὸν τρέφοντασ, ἐκοινολογήσατο αὐτοῖσ, ὅπωσ <προσ>γένοιτο τὸ ξενικὸν αὐτῷ, εἴ τι δεηθείη.

ἐπεὶ δὲ τὰ διαβατήρια ἐγένετο, πέμψασ, πρὶν ἐν Τεγέᾳ αὐτὸσ εἶναι, πρὸσ τὸν ἄρχοντα τῶν παρὰ τοῖσ Κλητορίοισ ξένων, καὶ μισθὸν δοὺσ μηνόσ, ἐκέλευε προκαταλαβεῖν αὐτοὺσ τὸν Κιθαιρῶνα.

τοῖσ δ’ Ὀρχομενίοισ εἶπεν, ἑώσ στρατεία εἰή, παύσασθαι τοῦ πολέμου· εἰ δέ τισ πόλισ στρατιᾶσ οὔσησ ἔξω ἐπὶ πόλιν στρατεύσοι, ἐπὶ ταύτην ἔφη πρῶτον ἰέναι κατὰ τὸ δόγμα τῶν συμμάχων. ἐπεὶ δὲ ὑπερέβαλε τὸν Κιθαιρῶνα, ἐλθὼν εἰσ Θεσπιὰσ ἐκεῖθεν ὁρμηθεὶσ ᾔει ἐπὶ τὴν τῶν Θηβαίων χώραν.

εὑρὼν δὲ ἀποτεταφρευμένον τε καὶ ἀπεσταυρωμένον κύκλῳ τὸ πεδίον καὶ τὰ πλείστου ἄξια τῆσ χώρασ, στρατοπεδευόμενοσ ἄλλοτ’ ἄλλῃ καὶ μετ’ ἄριστον ἐξάγων ἐδῄου τῆσ χώρασ τὰ πρὸσ ἑαυτοῦ τῶν σταυρωμάτων καὶ τῆσ τάφρου. οἱ γὰρ πολέμιοι, ὅπου ἐπιφαίνοιτο ὁ Ἀγησίλαοσ, ἀντιπαρῇσαν αὐτῷ ἐντὸσ τοῦ χαρακώματοσ ὡσ ἀμυνούμενοι. καί ποτε ἀποχωροῦντοσ αὐτοῦ ἤδη τὴν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον, οἱ τῶν Θηβαίων ἱππεῖσ τέωσ ἀφανεῖσ ὄντεσ ἐξαίφνησ διὰ τῶν ὡδοποιημένων τοῦ χαρακώματοσ ἐξόδων ἐξελαύνουσι, καὶ οἱᾶ δὴ ἀπιόντων πρὸσ δεῖπνον καὶ συσκευαζομένων τῶν πελταστῶν, τῶν δ’ ἱππέων τῶν μὲν ἔτι καταβεβηκότων, τῶν δ’ ἀναβαινόντων, ἐπελαύνουσι·

καὶ τῶν πελταστῶν συχνοὺσ κατέβαλον καὶ τῶν ἱππέων Κλέαν καὶ Ἐπικυδίδαν Σπαρτιάτασ, καὶ τῶν περιοίκων ἕνα, Εὔδικον, καὶ τῶν Θηβαίων τινὰσ φυγάδασ, οὔπω ἀναβεβηκότασ ἐπὶ τοὺσ ἵππουσ. ὡσ δὲ ἀναστρέψασ σὺν τοῖσ ὁπλίταισ ἐβοήθησεν ὁ Ἀγησίλαοσ, οἵ τε ἱππεῖσ ἤλαυνον ἐναντίον τοῖσ ἱππεῦσι καὶ τὰ δέκα ἀφ’ ἥβησ ἐκ τῶν ὁπλιτῶν ἔθει σὺν αὐτοῖσ.

οἱ μέντοι τῶν Θηβαίων ἱππεῖσ ἐῴκεσαν ὑποπεπωκόσι που ἐν μεσημβρίᾳ· ὑπέμενον μὲν γὰρ τοῖσ ἐπελαύνουσιν ὥστ’ ἐξακοντίζειν τὰ δόρατα, ἐξικνοῦντο δ’ οὔ. ἀναστρέφοντεσ δὲ ἐκ τοσούτου ἀπέθανον αὐτῶν δώδεκα.

ὡσ δὲ κατέγνω ὁ Ἀγησίλαοσ ὅτι ἀεὶ μετ’ ἄριστον καὶ οἱ πολέμιοι ἐφαίνοντο, θυσάμενοσ ἅμα τῇ ἡμέρᾳ ἦγεν ὡσ οἱο͂́ν τε τάχιστα, καὶ παρῆλθε δι’ ἐρημίασ ἔσω τῶν χαρακωμάτων. ἐκ δὲ τούτου τὰ ἐντὸσ ἔτεμνε καὶ ἔκαε μέχρι τοῦ ἄστεωσ. ταῦτα δὲ ποιήσασ καὶ πάλιν ἀποχωρήσασ εἰσ Θεσπιάσ, ἐτείχισε τὸ ἄστυ αὐτοῖσ· καὶ ἐκεῖ μὲν Φοιβίδαν κατέλιπεν ἁρμοστήν, αὐτὸσ δὲ ὑπερβαλὼν πάλιν εἰσ τὰ Μέγαρα τοὺσ μὲν συμμάχουσ διῆκε, τὸ δὲ πολιτικὸν στράτευμα ἐπ’ οἴκου ἀπήγαγεν. ἐκ δὲ τούτου ὁ Φοιβίδασ ἐκπέμπων μὲν λῃστήρια ἔφερε καὶ ἦγε τοὺσ Θηβαίουσ, καταδρομὰσ δὲ ποιούμενοσ ἐκακούργει τὴν χώραν.

οἱ δ’ αὖ Θηβαῖοι ἀντιτιμωρεῖσθαι βουλόμενοι στρατεύουσι πανδημεὶ ἐπὶ τὴν τῶν Θεσπιῶν χώραν. ἐπεὶ δ’ ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ, ὁ Φοιβίδασ σὺν τοῖσ πελτασταῖσ προσκείμενοσ οὐδαμοῦ εἰά αὐτοὺσ ἀποσκεδάννυσθαι τῆσ φάλαγγοσ· ὥστε οἱ Θηβαῖοι μάλα ἀχθόμενοι τῇ ἐμβολῇ θάττονα τὴν ἀποχώρησιν ἐποιοῦντο, καὶ οἱ ὀρεοκόμοι δὲ ἀπορριπτοῦντεσ ὃν εἰλήφεσαν καρπὸν ἀπήλαυνον οἴκαδε· οὕτω δεινὸσ φόβοσ τῷ στρατεύματι ἐνέπεσεν. ὁ δὲ ἐν τούτῳ θρασέωσ ἐπέκειτο, περὶ ἑαυτὸν μὲν ἔχων τὸ πελταστικόν, τὸ δ’ ὁπλιτικὸν ἐν τάξει ἕπεσθαι κελεύσασ.

καὶ ἐν ἐλπίδι ἐγένετο τροπὴν τῶν ἀνδρῶν ποιήσασθαι· αὐτόσ τε γὰρ ἐρρωμένωσ ἡγεῖτο, καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἅπτεσθαι τῶν ἀνδρῶν παρεκελεύετο, καὶ τοὺσ τῶν Θεσπιῶν ὁπλίτασ ἀκολουθεῖν ἐκέλευεν. ὡσ δὲ ἀποχωροῦντεσ οἱ τῶν Θηβαίων ἱππεῖσ ἐπὶ νάπῃ ἀδιαβάτῳ ἐγίγνοντο, πρῶτον μὲν ἡθροίσθησαν, ἔπειτα δὲ ἀνέστρεφον διὰ τὸ ἀπορεῖν ὅπῃ διαβαῖεν.

οἱ μὲν οὖν πελτασταὶ ὀλίγοι ὄντεσ οἱ πρῶτοι φοβηθέντεσ αὐτοὺσ ἔφυγον· οἱ δὲ ἱππεῖσ αὖ τοῦτο ὡσ εἶδον, ἐδιδάχθησαν ὑπὸ τῶν φευγόντων ἐπιθέσθαι αὐτοῖσ. καὶ ὁ μὲν δὴ Φοιβίδασ καὶ δύο ἢ τρεῖσ μετ’ αὐτοῦ μαχόμενοι ἀπέθανον, οἱ δὲ μισθοφόροι τούτου γενομένου πάντεσ ἔφυγον.

ἐπεὶ δὲ φεύγοντεσ ἀφίκοντο πρὸσ τοὺσ ὁπλίτασ τῶν Θεσπιῶν, κἀκεῖνοι, μάλα πρόσθεν μέγα φρονοῦντεσ μὴ ὑπείξειν τοῖσ Θηβαίοισ, ἔφυγον, οὐδέν τι πάνυ διωκόμενοι· καὶ γὰρ ἦν ἤδη ὀψέ. καὶ ἀπέθανον μὲν οὐ πολλοί, ὅμωσ δὲ οὐ πρόσθεν ἔστησαν οἱ Θεσπιεῖσ, πρὶν ἐν τῷ τείχει ἐγένοντο. ἐκ δὲ τούτου πάλιν αὖ τὰ τῶν Θηβαίων ἀνεζωπυρεῖτο, καὶ ἐστρατεύοντο εἰσ Θεσπιὰσ καὶ εἰσ τὰσ ἄλλασ τὰσ περιοικίδασ πόλεισ.

ὁ μέντοι δῆμοσ ἐξ αὐτῶν εἰσ τὰσ Θήβασ ἀπεχώρει· ἐν πάσαισ γὰρ ταῖσ πόλεσι δυναστεῖαι καθειστήκεσαν, ὥσπερ ἐν Θήβαισ· ὥστε καὶ οἱ ἐν ταύταισ ταῖσ πόλεσι φίλοι τῶν Λακεδαιμονίων βοηθείασ ἐδέοντο. μετὰ δὲ τὸν Φοιβίδα θάνατον πολέμαρχον μὲν καὶ μόραν οἱ Λακεδαιμόνιοι κατὰ θάλατταν πέμψαντεσ τὰσ Θεσπιὰσ ἐφύλαττον. ἐπεὶ δὲ τὸ ἐάρ ἐπέστη, πάλιν ἔφαινον φρουρὰν οἱ ἔφοροι εἰσ τὰσ Θήβασ, καὶ τοῦ Ἀγησιλάου, ᾗπερ τὸ πρόσθεν, ἐδέοντο ἡγεῖσθαι.

ὁ δ’ ὑπὲρ τῆσ ἐμβολῆσ ταὐτὰ γιγνώσκων, πρὶν καὶ τὰ διαβατήρια θύεσθαι, πέμψασ πρὸσ τὸν ἐν Θεσπιαῖσ πολέμαρχον ἐκέλευε προκαταλαβεῖν τὸ ὑπὲρ τῆσ κατὰ τὸν Κιθαιρῶνα ὁδοῦ ἄκρον καὶ φυλάττειν, ἑώσ ἂν αὐτὸσ ἔλθῃ. ἐπεὶ δὲ τοῦτο ὑπερβαλὼν ἐν ταῖσ Πλαταιαῖσ ἐγένετο, πάλιν προσεποιήσατο εἰσ τὰσ Θεσπιὰσ πρῶτον ἰέναι, καὶ πέμπων ἀγοράν τε ἐκέλευε παρασκευάζειν καὶ τὰσ πρεσβείασ ἐκεῖ περιμένειν·

ὥστε οἱ Θηβαῖοι ἰσχυρῶσ τὴν πρὸσ Θεσπιῶν ἐμβολὴν ἐφύλαττον. ὁ δὲ Ἀγησίλαοσ τῇ ὑστεραίᾳ ἅμα τῇ ἡμέρᾳ θυσάμενοσ ἐπορεύετο τὴν ἐπ’ Ἐρυθράσ·

καὶ ὡσ στρατεύματι δυοῖν ἡμέραιν ὁδὸν ἐν μιᾷ καθανύσασ ἔφθασεν ὑπερβὰσ τὸ κατὰ Σκῶλον σταύρωμα, πρὶν ἐλθεῖν τοὺσ Θηβαίουσ ἀπὸ τῆσ φυλακῆσ, καθ’ ἣν τὸ πρόσθεν εἰσῆλθε. τοῦτο δὲ ποιήσασ τὰ πρὸσ ἑώ τῆσ τῶν Θηβαίων πόλεωσ ἐδῄου μέχρι τῆσ Ταναγραίων· ἔτι γὰρ τότε καὶ τὴν Τάναγραν οἱ περὶ Ὑπατόδωρον, φίλοι ὄντεσ τῶν Λακεδαιμονίων, εἶχον. καὶ ἐκ τούτου δὴ ἀπῄει ἐν ἀριστερᾷ ἔχων τὸ τεῖχοσ. οἱ δὲ Θηβαῖοι ὑπελθόντεσ ἀντετάξαντο ἐπὶ Γραὸσ στήθει, ὄπισθεν ἔχοντεσ τήν τε τάφρον καὶ τὸ σταύρωμα, νομίζοντεσ καλὸν εἶναι ἐνταῦθα διακινδυνεύειν·

καὶ γὰρ στενὸν ἦν ταύτῃ ἐπιεικῶσ καὶ δύσβατον τὸ χωρίον. ὁ δ’ Ἀγησίλαοσ ἰδὼν ταῦτα πρὸσ ἐκείνουσ μὲν οὐκ ἦγεν, ἐπισιμώσασ δὲ πρὸσ τὴν πόλιν ᾔει. οἱ δ’ αὖ Θηβαῖοι δείσαντεσ περὶ τῆσ πόλεωσ, ὅτι ἐρήμη ἦν, ἀπολιπόντεσ ἔνθα παρατεταγμένοι ἦσαν δρόμῳ ἔθεον εἰσ τὴν πόλιν τὴν ἐπὶ Ποτνιὰσ ὁδόν·

ἦν γὰρ αὕτη ἀσφαλεστέρα. καὶ μέντοι ἐδόκει καλὸν γενέσθαι τὸ ἐνθύμημα τοῦ Ἀγησιλάου, ὅτι πόρρω ἀπαγαγὼν ἀπὸ τῶν πολεμίων ἀποχωρεῖν δρόμῳ αὐτοὺσ ἐποίησεν· ὅμωσ μέντοι ἐπὶ παραθέοντασ αὐτοὺσ τῶν πολεμάρχων τινὲσ ἐπέδραμον σὺν ταῖσ μόραισ. οἱ μέντοι Θηβαῖοι ἀπὸ τῶν λόφων τὰ δόρατα ἐξηκόντιζον, ὥστε καὶ ἀπέθανεν Ἀλύπητοσ, εἷσ τῶν πολεμάρχων, ἀκοντισθεὶσ δόρατι·

ὅμωσ δὲ καὶ ἀπὸ τούτου τοῦ λόφου ἐτράπησαν οἱ Θηβαῖοι· ὥστε ἀναβάντεσ οἱ Σκιρῖται καὶ τῶν ἱππέων τινὲσ ἔπαιον τοὺσ τελευταίουσ τῶν Θηβαίων παρελαύνοντασ <εἰσ> τὴν πόλιν. ὡσ μέντοι ἐγγὺσ τοῦ τείχουσ ἐγένοντο, ὑποστρέφουσιν οἱ Θηβαῖοι·

οἱ δὲ Σκιρῖται ἰδόντεσ αὐτοὺσ θᾶττον ἢ βάδην ἀπῆλθον. καὶ ἀπέθανε μὲν οὐδεὶσ αὐτῶν· ὅμωσ δὲ οἱ Θηβαῖοι τροπαῖόν τε ἐστήσαντο, ὅτι ἀπεχώρησαν οἱ ἀναβάντεσ. ὁ μέντοι Ἀγησίλαοσ, ἐπεὶ ὡρ́α ἦν, ἀπελθὼν ἐστρατοπεδεύσατο ἔνθαπερ τοὺσ πολεμίουσ εἶδε παρατεταγμένουσ·

τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἀπήγαγε τὴν ἐπὶ Θεσπιάσ. θρασέωσ δὲ παρακολουθούντων τῶν πελταστῶν, οἳ ἦσαν μισθοφόροι τοῖσ Θηβαίοισ, καὶ τὸν Χαβρίαν ἀνακαλούντων, ὅτι οὐκ ἠκολούθει, ὑποστραφέντεσ οἱ τῶν Ὀλυνθίων ἱππεῖσ, ἤδη γὰρ κατὰ τοὺσ ὁρ́κουσ συνεστρατεύοντο, ἐδίωξάν τε αὐτοὺσ πρὸσ ὄρθιον, καθάπερ ἠκολούθουν, καὶ ἀπέκτειναν αὐτῶν μάλα πολλούσ· ταχὺ γὰρ πρὸσ ἄναντεσ εὐήλατον ἁλίσκονται πεζοὶ ὑφ’ ἱππέων. ἐπεὶ δ’ ἐγένετο ὁ Ἀγησίλαοσ ἐν ταῖσ Θεσπιαῖσ, εὑρὼν στασιάζοντασ τοὺσ πολίτασ, καὶ βουλομένων τῶν φασκόντων λακωνίζειν ἀποκτεῖναι τοὺσ ἐναντίουσ, ὧν καὶ Μένων ἦν, τοῦτο μὲν οὖν οὐκ ἐπέτρεψε·

διαλλάξασ δὲ αὐτοὺσ καὶ ὁρ́κουσ ὀμόσαι ἀλλήλοισ ἀναγκάσασ, οὕτωσ ἀπῆλθε πάλιν διὰ τοῦ Κιθαιρῶνοσ τὴν ἐπὶ Μέγαρα. καὶ ἐκεῖθεν τοὺσ μὲν συμμάχουσ ἀφῆκε, τὸ δὲ πολιτικὸν στράτευμα οἴκαδε ἀπήγαγε. μάλα δὲ πιεζόμενοι οἱ Θηβαῖοι σπάνει σίτου διὰ τὸ δυοῖν ἐτοῖν μὴ εἰληφέναι καρπὸν ἐκ τῆσ γῆσ, πέμπουσιν ἐπὶ δυοῖν τριήροιν ἄνδρασ εἰσ Παγασὰσ ἐπὶ σῖτον δέκα τάλαντα δόντεσ.

Ἀλκέτασ δὲ ὁ Λακεδαιμόνιοσ φυλάττων Ὠρεόν, ἐν ᾧ ἐκεῖνοι τὸν σῖτον συνεωνοῦντο, ἐπληρώσατο τρεῖσ τριήρεισ, ἐπιμεληθεὶσ ὅπωσ μὴ ἐξαγγελθείη. ἐπεὶ δὲ ἀπήγετο ὁ σῖτοσ, λαμβάνει ὁ Ἀλκέτασ τόν τε σῖτον καὶ τὰσ τριήρεισ, καὶ τοὺσ ἄνδρασ ἐζώγρησεν οὐκ ἐλάττουσ ἢ τριακοσίουσ. τούτουσ δὲ εἶρξεν ἐν τῇ ἀκροπόλει, οὗπερ αὐτὸσ ἐσκήνου. ἀκολουθοῦντοσ δέ τινοσ τῶν Ὠρειτῶν παιδόσ, ὡσ ἔφασαν, μάλα καλοῦ τε κἀγαθοῦ, καταβαίνων ἐκ τῆσ ἀκροπόλεωσ περὶ τοῦτον ἦν.

καταγνόντεσ δὲ οἱ αἰχμάλωτοι τὴν ἀμέλειαν, καταλαμβάνουσι τὴν ἀκρόπολιν, καὶ ἡ πόλισ ἀφίσταται· ὥστ’ εὐπόρωσ ἤδη οἱ Θηβαῖοι σῖτον παρεκομίζοντο. ὑποφαίνοντοσ δὲ πάλιν τοῦ ἦροσ ὁ μὲν Ἀγησίλαοσ κλινοπετὴσ ἦν.

ὅτε γὰρ ἀπῆγε τὸ στράτευμα ἐκ τῶν Θηβῶν, ἐν τοῖσ Μεγάροισ ἀναβαίνοντοσ αὐτοῦ ἐκ τοῦ Ἀφροδισίου εἰσ τὸ ἀρχεῖον ῥήγνυται ὁποία δὴ φλέψ, καὶ ἐρρύη τὸ ἐκ τοῦ σώματοσ αἷμα εἰσ τὸ ὑγιὲσ σκέλοσ. γενομένησ δὲ τῆσ κνήμησ ὑπερόγκου καὶ ὀδυνῶν ἀφορήτων, Συρακόσιόσ τισ ἰατρὸσ σχάζει τὴν παρὰ τῷ σφυρῷ φλέβα αὐτοῦ. ὡσ δὲ ἅπαξ ἤρξατο, ἔρρει αὐτῷ νύκτα τε καὶ ἡμέραν τὸ αἷμα, καὶ πάντα ποιοῦντεσ οὐκ ἐδύναντο σχεῖν τὸ ῥεῦμα πρὶν ἐλιποψύχησε· τότε μέντοι ἐπαύσατο. καὶ οὕτωσ ἐκεῖνοσ μὲν ἀποκομισθεὶσ εἰσ Λακεδαίμονα ἠρρώστει τό τε λοιπὸν θέροσ καὶ διὰ χειμῶνοσ. οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι, ἐπεὶ ἐάρ ὑπέφαινε, πάλιν φρουράν τε ἔφαινον καὶ Κλεόμβροτον ἡγεῖσθαι ἐκέλευον.

ἐπεὶ δ’ ἔχων τὸ στράτευμα πρὸσ τῷ Κιθαιρῶνι ἐγένετο, προῇσαν αὐτῷ οἱ πελτασταὶ ὡσ προκαταληψόμενοι τὰ ὑπὲρ τῆσ ὁδοῦ. Θηβαίων δὲ καὶ Ἀθηναίων προκατέχοντέσ τινεσ τὸ ἄκρον τέωσ μὲν εἰών αὐτοὺσ ἀναβαίνειν· ἐπεὶ δ’ ἐπ’ αὐτοῖσ ἦσαν, ἐξαναστάντεσ ἐδίωκον καὶ ἀπέκτειναν περὶ τετταράκοντα. τούτου δὲ γενομένου ὁ Κλεόμβροτοσ ἀδύνατον νομίσασ τὸ ὑπερβῆναι εἰσ τὴν τῶν Θηβαίων, ἀπῆγέ τε καὶ διῆκε τὸ στράτευμα. συλλεγέντων δὲ τῶν συμμάχων εἰσ Λακεδαίμονα, λόγοι ἐγίγνοντο ἀπὸ τῶν συμμάχων ὅτι διὰ μαλακίαν κατατριβήσοιντο ὑπὸ τοῦ πολέμου.

ἐξεῖναι γὰρ σφίσι ναῦσ πληρώσαντασ πολὺ πλείουσ τῶν Ἀθηναίων ἑλεῖν λιμῷ τὴν πόλιν αὐτῶν· ἐξεῖναι δ’ ἐν ταῖσ αὐταῖσ ταύταισ ναυσὶ καὶ εἰσ Θήβασ στράτευμα διαβιβάζειν, εἰ μὲν βούλοιντο, ἐπὶ Φωκέων, εἰ δὲ βούλοιντο, ἐπὶ Κρεύσιοσ. ταῦτα δὲ λογισάμενοι ἑξήκοντα μὲν τριήρεισ ἐπλήρωσαν, Πόλλισ δ’ αὐτῶν ναύαρχοσ ἐγένετο.

καὶ μέντοι οὐκ ἐψεύσθησαν οἱ ταῦτα γνόντεσ, ἀλλ’ οἱ Ἀθηναῖοι ἐπολιορκοῦντο· τὰ γὰρ σιταγωγὰ αὐτοῖσ πλοῖα ἐπὶ μὲν τὸν Γεραστὸν ἀφίκετο, ἐκεῖθεν δ’ οὐκέτι ἤθελε παραπλεῖν, τοῦ ναυτικοῦ ὄντοσ τοῦ Λακεδαιμονίων περί τε Αἴγιναν καὶ Κέω καὶ Ἄνδρον. γνόντεσ δ’ οἱ Ἀθηναῖοι τὴν ἀνάγκην, ἐνέβησαν αὐτοὶ εἰσ τὰσ ναῦσ, καὶ ναυμαχήσαντεσ πρὸσ τὸν Πόλλιν Χαβρίου ἡγουμένου νικῶσι τῇ ναυμαχίᾳ. καὶ ὁ μὲν σῖτοσ τοῖσ Ἀθηναίοισ οὕτω παρεκομίσθη. παρασκευαζομένων δὲ τῶν Λακεδαιμονίων στράτευμα διαβιβάζειν ἐπὶ τοὺσ Βοιωτούσ, ἐδεήθησαν οἱ Θηβαῖοι τῶν Ἀθηναίων περὶ Πελοπόννησον στράτευμα πέμψαι, νομίσαντεσ εἰ τοῦτο γένοιτο, οὐ δυνατὸν ἔσεσθαι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἅμα μὲν τὴν ἑαυτῶν χώραν φυλάττειν, ἅμα δὲ τὰσ περὶ ἐκεῖνα τὰ χωρία συμμαχίδασ πόλεισ, ἅμα δὲ στράτευμα διαβιβάζειν ἱκανὸν πρὸσ ἑαυτούσ.

καὶ οἱ Ἀθηναῖοι μέντοι ὀργιζόμενοι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ διὰ τὸ Σφοδρία ἔργον, προθύμωσ ἐξέπεμψαν περὶ τὴν Πελοπόννησον ναῦσ τε ἑξήκοντα πληρώσαντεσ καὶ στρατηγὸν αὐτῶν Τιμόθεον ἑλόμενοι.

ἅτε δὲ εἰσ τὰσ Θήβασ οὐκ ἐμβεβληκότων τῶν πολεμίων οὔτ’ ἐν ᾧ Κλεόμβροτοσ ἦγε τὴν στρατιὰν ἔτει οὔτ’ ἐν ᾧ Τιμόθεοσ περιέπλευσε, θρασέωσ δὴ ἐστρατεύοντο οἱ Θηβαῖοι ἐπὶ τὰσ περιοικίδασ πόλεισ καὶ πάλιν αὐτὰσ ἀνελάμβανον. ὁ μέντοι Τιμόθεοσ περιπλεύσασ Κέρκυραν μὲν εὐθὺσ ὑφ’ ἑαυτῷ ἐποιήσατο·

οὐ μέντοι ἠνδραποδίσατο οὐδὲ ἄνδρασ ἐφυγάδευσεν οὐδὲ νόμουσ μετέστησεν· ἐξ ὧν τὰσ περὶ ἐκεῖνα πόλεισ πάσασ εὐμενεστέρασ ἔσχεν. ἀντεπλήρωσαν δὲ καὶ οἱ Λακεδαιμόνιοι ναυτικόν, καὶ Νικόλοχον ναύαρχον, μάλα θρασὺν ἄνδρα, ἐξέπεμψαν·

ὃσ ἐπειδὴ εἶδε τὰσ μετὰ Τιμοθέου ναῦσ, οὐκ ἐμέλλησε, καίπερ ἓξ νεῶν αὐτῷ ἀπουσῶν τῶν Ἀμβρακιωτίδων, ἀλλὰ πέντε καὶ πεντήκοντα ἔχων ναῦσ ἑξήκοντα οὔσαισ ταῖσ μετὰ Τιμοθέου ἐναυμάχησε. καὶ τότε μὲν ἡττήθη, καὶ τροπαῖον ὁ Τιμόθεοσ ἔστησεν ἐν Ἀλυζείᾳ. ὁ δὲ ἀνειλκυσμένων τῶν Τιμοθέου νεῶν καὶ ἐπισκευαζομένων, ἐπεὶ παρεγένοντο αὐτῷ αἱ Ἀμβρακιώτιδεσ ἓξ τριήρεισ, ἐπὶ τὴν Ἀλύζειαν ἔπλευσεν, ἔνθα ἦν ὁ Τιμόθεοσ.

ὡσ δὲ οὐκ ἀντανῆγε, τροπαῖον αὖ κἀκεῖνοσ ἐστήσατο ἐν ταῖσ ἐγγυτάτω νήσοισ. ὁ δὲ Τιμόθεοσ ἐπεὶ ἅσ τε εἶχεν ἐπεσκεύασε καὶ ἐκ Κερκύρασ ἄλλασ προσεπληρώσατο, γενομένων αὐτῷ τῶν πασῶν πλέον ἑβδομήκοντα, πολὺ δὴ ὑπερεῖχε ναυτικῷ· χρήματα μέντοι μετεπέμπετο Ἀθήνηθεν· πολλῶν γὰρ ἐδεῖτο, ἅτε πολλὰσ ναῦσ ἔχων.

상위

Hellenica

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION