Xenophon, Hellenica, Ἑλληνικῶν Ε, chapter 2

(크세노폰, Hellenica, Ἑλληνικῶν Ε, chapter 2)

τούτων δὲ προκεχωρηκότων ὡσ ἐβούλοντο, ἔδοξεν αὐτοῖσ, ὅσοι ἐν τῷ πολέμῳ τῶν συμμάχων ἐπέκειντο καὶ τοῖσ πολεμίοισ εὐμενέστεροι ἦσαν ἢ τῇ Λακεδαίμονι, τούτουσ κολάσαι καὶ κατασκευάσαι ὡσ μὴ δύναιντο ἀπιστεῖν. πρῶτον μὲν οὖν πέμψαντεσ πρὸσ τοὺσ Μαντινέασ ἐκέλευσαν αὐτοὺσ τὸ τεῖχοσ περιαιρεῖν, λέγοντεσ ὅτι οὐκ ἂν πιστεύσειαν ἄλλωσ αὐτοῖσ μὴ σὺν τοῖσ πολεμίοισ γενέσθαι. αἰσθάνεσθαι γὰρ ἔφασαν καὶ ὡσ σῖτον ἐξέπεμπον τοῖσ Ἀργείοισ σφῶν αὐτοῖσ πολεμούντων, καὶ ὡσ ἔστι μὲν ὅτε οὐδὲ συστρατεύοιεν ἐκεχειρίαν προφασιζόμενοι, ὁπότε δὲ καὶ ἀκολουθοῖεν, ὡσ κακῶσ συστρατεύοιεν.

ἔτι δὲ γιγνώσκειν ἔφασαν φθονοῦντασ μὲν αὐτούσ, εἴ τι σφίσιν ἀγαθὸν γίγνοιτο, ἐφηδομένουσ δ’, εἴ τισ συμφορὰ προσπίπτοι. ἐλέγοντο δὲ καὶ αἱ σπονδαὶ ἐξεληλυθέναι τοῖσ Μαντινεῦσι τούτῳ τῷ ἔτει αἱ μετὰ τὴν ἐν Μαντινείᾳ μάχην τριακονταετεῖσ γενόμεναι. ἐπεὶ δ’ οὐκ ἤθελον καθαιρεῖν τὰ τείχη, φρουρὰν φαίνουσιν ἐπ’ αὐτούσ.

Ἀγησίλαοσ μὲν οὖν ἐδεήθη τῆσ πόλεωσ ἀφεῖναι ἑαυτὸν ταύτησ τῆσ στρατηγίασ, λέγων ὅτι τῷ πατρὶ αὐτοῦ ἡ τῶν Μαντινέων πόλισ πολλὰ ὑπηρετήκοι ἐν τοῖσ πρὸσ Μεσσήνην πολέμοισ· Ἀγησίπολισ δὲ ἐξήγαγε τὴν φρουρὰν καὶ μάλα Παυσανίου τοῦ πατρὸσ αὐτοῦ φιλικῶσ ἔχοντοσ πρὸσ τοὺσ ἐν Μαντινείᾳ τοῦ δήμου προστάτασ. ὡσ δὲ ἐνέβαλε, πρῶτον μὲν τὴν γῆν ἐδῄου.

ἐπεὶ δὲ οὐδ’ οὕτω καθῄρουν τὰ τείχη, τάφρον ὤρυττε κύκλῳ περὶ τὴν πόλιν, τοῖσ μὲν ἡμίσεσι τῶν στρατιωτῶν προκαθημένοισ σὺν τοῖσ ὅπλοισ τῶν ταφρευόντων, τοῖσ δ’ ἡμίσεσιν ἐργαζομένοισ. ἐπεὶ δὲ ἐξείργαστο ἡ τάφροσ, ἀσφαλῶσ ἤδη κύκλῳ τεῖχοσ περὶ τὴν πόλιν ᾠκοδόμησεν. αἰσθόμενοσ δὲ ὅτι ὁ σῖτοσ ἐν τῇ πόλει πολὺσ ἐνείη, εὐετηρίασ γενομένησ τῷ πρόσθεν ἔτει, καὶ νομίσασ χαλεπὸν ἔσεσθαι, εἰ δεήσει πολὺν χρόνον τρύχειν στρατείαισ τήν τε πόλιν καὶ τοὺσ συμμάχουσ, ἀπέχωσε τὸν ῥέοντα ποταμὸν διὰ τῆσ πόλεωσ μάλ’ ὄντα εὐμεγέθη. ἐμφραχθείσησ δὲ τῆσ ἀπορροίασ ᾔρετο τὸ ὕδωρ ὑπέρ τε τῶν ὑπὸ ταῖσ οἰκίαισ καὶ ὑπὲρ τῶν ὑπὸ τῷ τείχει θεμελίων.

βρεχομένων δὲ τῶν κάτω πλίνθων καὶ προδιδουσῶν τὰσ ἄνω, τὸ μὲν πρῶτον ἐρρήγνυτο τὸ τεῖχοσ, ἔπειτα δὲ καὶ ἐκλίνετο. οἱ δὲ χρόνον μέν τινα ξύλα ἀντήρειδον καὶ ἐμηχανῶντο ὡσ μὴ πίπτοι ὁ πύργοσ· ἐπεὶ δὲ ἡττῶντο τοῦ ὕδατοσ, δείσαντεσ μὴ πεσόντοσ πῃ τοῦ κύκλῳ τείχουσ δοριάλωτοι γένοιντο, ὡμολόγουν περιαιρήσειν. οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι οὐκ ἔφασαν σπείσεσθαι, εἰ μὴ καὶ διοικιοῖντο κατὰ κώμασ. οἱ δ’ αὖ νομίσαντεσ ἀνάγκην εἶναι, συνέφασαν καὶ ταῦτα ποιήσειν. οἰομένων δὲ ἀποθανεῖσθαι τῶν ἀργολιζόντων καὶ τῶν τοῦ δήμου προστατῶν, διεπράξατο ὁ πατὴρ παρὰ τοῦ Ἀγησιπόλιδοσ ἀσφάλειαν αὐτοῖσ γενέσθαι ἀπαλλαττομένοισ ἐκ τῆσ πόλεωσ, ἑξήκοντα οὖσι.

καὶ ἀμφοτέρωθεν μὲν τῆσ ὁδοῦ ἀρξάμενοι ἀπὸ τῶν πυλῶν ἔχοντεσ τὰ δόρατα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἕστασαν, θεώμενοι τοὺσ ἐξιόντασ. καὶ μισοῦντεσ αὐτοὺσ ὅμωσ ἀπείχοντο αὐτῶν ῥᾷον ἢ οἱ βέλτιστοι τῶν Μαντινέων. καὶ τοῦτο μὲν εἰρήσθω μέγα τεκμήριον πειθαρχίασ. ἐκ δὲ τούτου καθῃρέθη μὲν τὸ τεῖχοσ, διῳκίσθη δ’ ἡ Μαντίνεια τετραχῇ, καθάπερ τὸ ἀρχαῖον ᾤκουν.

καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἤχθοντο, ὅτι τὰσ μὲν ὑπαρχούσασ οἰκίασ ἔδει καθαιρεῖν, ἄλλασ δὲ οἰκοδομεῖν· ἐπεὶ δὲ οἱ ἔχοντεσ τὰσ οὐσίασ ἐγγύτερον μὲν ᾤκουν τῶν χωρίων ὄντων αὐτοῖσ περὶ τὰσ κώμασ, ἀριστοκρατίᾳ δ’ ἐχρῶντο, ἀπηλλαγμένοι δ’ ἦσαν τῶν βαρέων δημαγωγῶν, ἥδοντο τοῖσ πεπραγμένοισ. καὶ ἔπεμπον μὲν αὐτοῖσ οἱ Λακεδαιμόνιοι οὐ καθ’ ἕν, ἀλλὰ κατὰ κώμην ἑκάστην ξεναγόν. συνεστρατεύοντο δ’ ἐκ τῶν κωμῶν πολὺ προθυμότερον ἢ ὅτε ἐδημοκρατοῦντο. καὶ τὰ μὲν δὴ περὶ Μαντινείασ οὕτω διεπέπρακτο, σοφωτέρων γενομένων ταύτῃ γε τῶν ἀνθρώπων τὸ μὴ διὰ τειχῶν ποταμὸν ποιεῖσθαι. οἱ δ’ ἐκ Φλειοῦντοσ φεύγοντεσ αἰσθανόμενοι τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ἐπισκοποῦντασ τῶν συμμάχων ὁποῖοί τινεσ ἕκαστοι ἐν τῷ πολέμῳ αὐτοῖσ ἐγεγένηντο, καιρὸν ἡγησάμενοι, ἐπορεύθησαν εἰσ Λακεδαίμονα καὶ ἐδίδασκον ὡσ ἑώσ μὲν σφεῖσ οἴκοι ἦσαν, ἐδέχετό τε ἡ πόλισ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ εἰσ τὸ τεῖχοσ καὶ συνεστρατεύοντο ὅποι ἡγοῖντο·

ἐπεὶ δὲ σφᾶσ αὐτοὺσ ἐξέβαλον, ὡσ ἕπεσθαι μὲν οὐδαμοῦ ἐθέλοιεν, μόνουσ δὲ πάντων ἀνθρώπων Λακεδαιμονίουσ οὐ δέχοιντο εἴσω τῶν πυλῶν. ἀκούσασιν οὖν ταῦτα τοῖσ ἐφόροισ ἄξιον ἔδοξεν ἐπιστροφῆσ εἶναι.

καὶ πέμψαντεσ πρὸσ τὴν τῶν Φλειασίων πόλιν ἔλεγον ὡσ φίλοι μὲν οἱ φυγάδεσ τῇ Λακεδαιμονίων πόλει εἰε͂ν, ἀδικοῦντεσ δ’ οὐδὲν φεύγοιεν. ἀξιοῦν δ’ ἔφασαν μὴ ὑπ’ ἀνάγκησ, ἀλλὰ παρ’ ἑκόντων διαπράξασθαι κατελθεῖν αὐτούσ. ἃ δὴ ἀκούσαντεσ οἱ Φλειάσιοι ἔδεισαν μὴ εἰ στρατεύσαιντο ἐπ’ αὐτούσ, τῶν ἔνδοθεν παρείησάν τινεσ αὐτοὺσ εἰσ τὴν πόλιν. καὶ γὰρ συγγενεῖσ πολλοὶ ἔνδον ἦσαν τῶν φευγόντων καὶ ἄλλωσ εὐμενεῖσ, καὶ οἱᾶ δὴ ἐν ταῖσ πλείσταισ πόλεσι νεωτέρων τινὲσ ἐπιθυμοῦντεσ πραγμάτων κατάγειν ἐβούλοντο τὴν φυγήν. τοιαῦτα μὲν δὴ φοβηθέντεσ, ἐψηφίσαντο καταδέχεσθαι τοὺσ φυγάδασ, καὶ ἐκείνοισ μὲν ἀποδοῦναι τὰ ἐμφανῆ κτήματα, τοὺσ δὲ τὰ ἐκείνων πριαμένουσ ἐκ δημοσίου τὴν τιμὴν ἀπολαβεῖν·

εἰ δέ τι ἀμφίλογον πρὸσ ἀλλήλουσ γίγνοιτο, δίκῃ διακριθῆναι. καὶ ταῦτα μὲν αὖ περὶ τῶν Φλειασίων φυγάδων ἐν ἐκείνῳ τῷ χρόνῳ ἐπέπρακτο. ἐξ Ἀκάνθου δὲ καὶ Ἀπολλωνίασ, αἵπερ μέγισται τῶν περὶ Ὄλυνθον πόλεων, πρέσβεισ ἀφίκοντο εἰσ Λακεδαίμονα.

ἀκούσαντεσ δ’ οἱ ἔφοροι ὧν ἕνεκα ἧκον, προσήγαγον αὐτοὺσ πρόσ τε τὴν ἐκκλησίαν καὶ τοὺσ συμμάχουσ. ἔνθα δὴ Κλειγένησ Ἀκάνθιοσ ἔλεξεν·

Ὦ ἄνδρεσ Λακεδαιμόνιοί τε καὶ σύμμαχοι, οἰόμεθα λανθάνειν ὑμᾶσ πρᾶγμα μέγα φυόμενον ἐν τῇ Ἑλλάδι. ὅτι μὲν γὰρ τῶν ἐπὶ Θρᾴκησ μεγίστη πόλισ Ὄλυνθοσ σχεδὸν πάντεσ ἐπίστασθε. οὗτοι τῶν πόλεων προσηγάγοντο ἐφ’ ᾧτε νόμοισ τοῖσ αὐτοῖσ χρῆσθαι καὶ συμπολιτεύειν, ἔπειτα δὲ καὶ τῶν μειζόνων προσέλαβόν τινασ. ἐκ δὲ τούτου ἐπεχείρησαν καὶ τὰσ τῆσ Μακεδονίασ πόλεισ ἐλευθεροῦν ἀπὸ Ἀμύντου τοῦ Μακεδόνων βασιλέωσ. ἐπεὶ δὲ εἰσήκουσαν αἱ ἐγγύτατα αὐτῶν, ταχὺ καὶ ἐπὶ τὰσ πόρρω καὶ μείζουσ ἐπορεύοντο·

καὶ κατελίπομεν ἡμεῖσ ἔχοντασ ἤδη ἄλλασ τε πολλὰσ καὶ Πέλλαν, ἥπερ μεγίστη τῶν ἐν Μακεδονίᾳ πόλεων· καὶ Ἀμύνταν δὲ ᾐσθανόμεθα ἀποχωροῦντά τε ἐκ τῶν πόλεων καὶ ὅσον οὐκ ἐκπεπτωκότα ἤδη ἐκ πάσησ Μακεδονίασ. πέμψαντεσ δὲ καὶ πρὸσ ἡμᾶσ καὶ πρὸσ Ἀπολλωνιάτασ οἱ Ὀλύνθιοι προεῖπον ἡμῖν ὅτι εἰ μὴ παρεσόμεθα συστρατευσόμενοι, ἐκεῖνοι ἐφ’ ἡμᾶσ ἰοιέν. ἡμεῖσ δέ, ὦ ἄνδρεσ Λακεδαιμόνιοι, βουλόμεθα μὲν τοῖσ πατρίοισ νόμοισ χρῆσθαι καὶ αὐτοπολῖται εἶναι·

εἰ μέντοι μὴ βοηθήσει τισ, ἀνάγκη καὶ ἡμῖν μετ’ ἐκείνων γίγνεσθαι. καίτοι νῦν γ’ ἤδη αὐτοῖσ εἰσὶν ὁπλῖται μὲν οὐκ ἐλάττουσ ὀκτακοσίων, πελτασταὶ δὲ πολὺ πλείουσ ἢ τοσοῦτοι· ἱππεῖσ γε μέντοι, ἐὰν καὶ ἡμεῖσ μετ’ αὐτῶν γενώμεθα, ἔσονται πλείουσ ἢ χίλιοι. κατελίπομεν δὲ καὶ Ἀθηναίων καὶ Βοιωτῶν πρέσβεισ ἤδη αὐτόθι.

ἠκούομεν δὲ ὡσ καὶ αὐτοῖσ Ὀλυνθίοισ ἐψηφισμένον εἰή συμπέμπειν πρέσβεισ εἰσ ταύτασ τὰσ πόλεισ περὶ συμμαχίασ. καίτοι εἰ τοσαύτη δύναμισ προσγενήσεται τῇ τε Ἀθηναίων καὶ Θηβαίων ἰσχύι, ὁρᾶτε, ἔφη, ὅπωσ μὴ οὐκέτι εὐμεταχείριστα ἔσται ἐκεῖνα ὑμῖν. ἐπεὶ δὲ καὶ Ποτείδαιαν ἔχουσιν ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τῆσ Παλλήνησ οὖσαν, νομίζετε καὶ τὰσ ἐντὸσ ταύτησ πόλεισ ὑπηκόουσ ἔσεσθαι αὐτῶν. τεκμήριον δ’ ἔτι ἔστω ὑμῖν καὶ τοῦτο ὅτι ἰσχυρῶσ αὗται αἱ πόλεισ πεφόβηνται· μάλιστα γὰρ μισοῦσαι τοὺσ Ὀλυνθίουσ ὅμωσ οὐκ ἐτόλμησαν μεθ’ ἡμῶν πρεσβείασ πέμπειν διδαξούσασ ταῦτα. ἐννοήσατε δὲ καὶ τόδε, πῶσ εἰκὸσ ὑμᾶσ τῆσ μὲν Βοιωτίασ ἐπιμεληθῆναι ὅπωσ μὴ καθ’ ἓν εἰή, πολὺ δὲ μείζονοσ ἁθροιζομένησ δυνάμεωσ ἀμελῆσαι, καὶ ταύτησ οὐ κατὰ γῆν μόνον, ἀλλὰ καὶ κατὰ θάλατταν ἰσχυρᾶσ γιγνομένησ.

τί γὰρ δὴ καὶ ἐμποδών, ὅπου ξύλα μὲν ναυπηγήσιμα ἐν αὐτῇ τῇ χώρᾳ ἐστί, χρημάτων δὲ πρόσοδοι ἐκ πολλῶν μὲν λιμένων, ἐκ πολλῶν δ’ ἐμπορίων, πολυανθρωπία γε μὴν διὰ τὴν πολυσιτίαν ὑπάρχει; ἀλλὰ μὴν καὶ γείτονέσ γ’ εἰσὶν αὐτοῖσ Θρᾷκεσ οἱ ἀβασίλευτοι, οἳ θεραπεύουσι μὲν καὶ νῦν ἤδη τοὺσ Ὀλυνθίουσ·

εἰ δὲ ὑπ’ ἐκείνοισ ἔσονται, πολλὴ καὶ αὕτη δύναμισ προσγένοιτ’ ἂν αὐτοῖσ. τούτων γε μὴν ἀκολουθούντων καὶ τὰ ἐν τῷ Παγγαίῳ χρύσεια χεῖρα ἂν αὐτοῖσ ἤδη ὀρέγοι. καὶ τούτων ἡμεῖσ οὐδὲν λέγομεν ὅ τι οὐ καὶ ἐν τῷ τῶν Ὀλυνθίων δήμῳ μυριόλεκτόν ἐστι. τό γε μὴν φρόνημα αὐτῶν τί ἄν τισ λέγοι;

καὶ γὰρ ὁ θεὸσ ἴσωσ ἐποίησεν ἅμα τῷ δύνασθαι καὶ τὰ φρονήματα αὔξεσθαι τῶν ἀνθρώπων. ἡμεῖσ μὲν οὖν, ὦ ἄνδρεσ Λακεδαιμόνιοί τε καὶ σύμμαχοι, ἐξαγγέλλομεν ὅτι οὕτω τἀκεῖ ἔχει· ὑμεῖσ δὲ βουλεύεσθε, εἰ δοκεῖ ἄξια ἐπιμελείασ εἶναι. δεῖ γε μὴν ὑμᾶσ καὶ τόδε εἰδέναι, ὡσ ἣν εἰρήκαμεν δύναμιν μεγάλην οὖσαν, οὔπω δυσπάλαιστόσ ἐστιν. αἱ γὰρ ἄκουσαι τῶν πόλεων τῆσ πολιτείασ κοινωνοῦσαι, αὗται, ἄν τι ἴδωσιν ἀντίπαλον, ταχὺ ἀποστήσονται· εἰ μέντοι συγκλεισθήσονται ταῖσ τε ἐπιγαμίαισ καὶ ἐγκτήσεσι παρ’ ἀλλήλοισ, ἃσ ἐψηφισμένοι εἰσί, καὶ γνώσονται ὅτι μετὰ τῶν κρατούντων ἕπεσθαι κερδαλέον ἐστίν, ὥσπερ Ἀρκάδεσ, ὅταν μεθ’ ὑμῶν ἰώσι, τά τε αὑτῶν σῴζουσι καὶ τὰ ἀλλότρια ἁρπάζουσιν, ἴσωσ οὐκέθ’ ὁμοίωσ εὔλυτα ἔσται.

λεχθέντων δὲ τούτων ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖσ συμμάχοισ λόγον καὶ ἐκέλευον συμβουλεύειν ὅ τι γιγνώσκει τισ ἄριστον τῇ Πελοποννήσῳ τε καὶ τοῖσ συμμάχοισ.

ἐκ τούτου μέντοι πολλοὶ μὲν συνηγόρευον στρατιὰν ποιεῖν, μάλιστα δὲ οἱ βουλόμενοι χαρίζεσθαι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ, καὶ ἔδοξε πέμπειν τὸ εἰσ τοὺσ μυρίουσ σύνταγμα ἑκάστην πόλιν. λόγοι δὲ ἐγένοντο ἀργύριόν τε ἀντ’ ἀνδρῶν ἐξεῖναι διδόναι τῇ βουλομένῃ τῶν πόλεων, τριώβολον Αἰγιναῖον κατὰ ἄνδρα, ἱππέασ τε εἴ τισ παρέχοι, ἀντὶ τεττάρων ὁπλιτῶν τὸν μισθὸν τῷ ἱππεῖ δίδοσθαι·

εἰ δέ τισ τῶν πόλεων ἐκλίποι τὴν στρατιάν, ἐξεῖναι Λακεδαιμονίοισ ἐπιζημιοῦν στατῆρι κατὰ τὸν ἄνδρα τῆσ ἡμέρασ.

ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἔδοξεν, ἀναστάντεσ οἱ Ἀκάνθιοι πάλιν ἐδίδασκον ὡσ ταῦτα καλὰ μὲν εἰή τὰ ψηφίσματα, οὐ μέντοι δυνατὰ ταχὺ περανθῆναι.

βέλτιον οὖν ἔφασαν εἶναι, ἐν ᾧ αὕτη ἡ παρασκευὴ ἁθροίζοιτο, ὡσ τάχιστα ἄνδρα ἐξελθεῖν ἄρχοντα καὶ δύναμιν ἐκ Λακεδαίμονόσ τε, ὅση ἂν ταχὺ ἐξέλθοι, καὶ ἐκ τῶν ἄλλων πόλεων· τούτου γὰρ γενομένου τάσ τε οὔπω προσκεχωρηκυίασ πόλεισ στῆναι ἂν καὶ τὰσ βεβιασμένασ ἧττον ἂν συμμαχεῖν. δοξάντων δὲ καὶ τούτων, ἐκπέμπουσιν οἱ Λακεδαιμόνιοι Εὐδαμίδαν, καὶ σὺν αὐτῷ νεοδαμώδεισ τε καὶ τῶν περιοίκων καὶ τῶν Σκιριτῶν ἄνδρασ ὡσ δισχιλίουσ.

ὁ μέντοι Εὐδαμίδασ ἐξιὼν Φοιβίδαν τὸν ἀδελφὸν ἐδεήθη τῶν ἐφόρων τοὺσ ὑπολειπομένουσ τῶν ἑαυτῷ προστεταγμένων ἁθροίσαντα μετιέναι· αὐτὸσ δὲ ἐπεὶ ἀφίκετο εἰσ τὰ ἐπὶ Θρᾴκησ χωρία, ταῖσ μὲν δεομέναισ τῶν πόλεων φρουροὺσ ἔπεμπε, Ποτείδαιαν δὲ καὶ προσέλαβεν ἑκοῦσαν, σύμμαχον ἤδη ἐκείνων οὖσαν, καὶ ἐντεῦθεν ὁρμώμενοσ ἐπολέμει ὥσπερ εἰκὸσ τὸν ἐλάττω ἔχοντα δύναμιν. ὁ δὲ Φοιβίδασ, ἐπεὶ ἡθροίσθησαν αὐτῷ οἱ ὑπολειφθέντεσ τοῦ Εὐδαμίδου, λαβὼν αὐτοὺσ ἐπορεύετο.

ὡσ δ’ ἐγένοντο ἐν Θήβαισ, ἐστρατοπεδεύσαντο μὲν ἔξω τῆσ πόλεωσ περὶ τὸ γυμνάσιον· στασιαζόντων δὲ τῶν Θηβαίων, πολεμαρχοῦντεσ μὲν ἐτύγχανον Ἰσμηνίασ τε καὶ Λεοντιάδησ, διάφοροι δὲ ὄντεσ ἀλλήλοισ καὶ ἀρχηγὸσ ἑκάτεροσ τῶν ἑταιριῶν. ὁ μὲν οὖν Ἰσμηνίασ διὰ τὸ μῖσοσ τῶν Λακεδαιμονίων οὐδὲ ἐπλησίαζε τῷ Φοιβίδᾳ. ὁ μέντοι Λεοντιάδησ ἄλλωσ τε ἐθεράπευεν αὐτόν, καὶ ἐπεὶ εἰσῳκειώθη, ἔλεγε τάδε· Ἔξεστί σοι, ὦ Φοιβίδα, τῇδε τῇ ἡμέρᾳ μέγιστα ἀγαθὰ τῇ σεαυτοῦ πατρίδι ὑπουργῆσαι·

ἐὰν γὰρ ἀκολουθήσῃσ ἐμοὶ σὺν τοῖσ ὁπλίταισ, εἰσάξω σε ἐγὼ εἰσ τὴν ἀκρόπολιν. τούτου δὲ γενομένου νόμιζε τὰσ Θήβασ παντάπασιν ὑπὸ Λακεδαιμονίοισ καὶ ἡμῖν τοῖσ ὑμετέροισ φίλοισ ἔσεσθαι. καίτοι νῦν μέν, ὡσ ὁρᾷσ, ἀποκεκήρυκται μηδένα μετὰ σοῦ στρατεύειν Θηβαίων ἐπ’ Ὀλυνθίουσ·

ἐὰν δέ γε σὺ ταῦτα μεθ’ ἡμῶν πράξῃσ, εὐθύσ σοι ἡμεῖσ πολλοὺσ μὲν ὁπλίτασ, πολλοὺσ δὲ ἱππέασ συμπέμψομεν· ὥστε πολλῇ δυνάμει βοηθήσεισ τῷ ἀδελφῷ, καὶ ἐν ᾧ μέλλει ἐκεῖνοσ Ὄλυνθον καταστρέφεσθαι, σὺ κατεστραμμένοσ ἔσει Θήβασ, πολὺ μείζω πόλιν Ὀλύνθου. ἀκούσασ δὲ ταῦτα ὁ Φοιβίδασ ἀνεκουφίσθη·

καὶ γὰρ ἦν τοῦ λαμπρόν τι ποιῆσαι πολὺ μᾶλλον ἢ τοῦ ζῆν ἐραστήσ, οὐ μέντοι λογιστικόσ γε οὐδὲ πάνυ φρόνιμοσ ἐδόκει εἶναι. ἐπεὶ δὲ ὡμολόγησε ταῦτα, προορμῆσαι μὲν αὐτὸν ἐκέλευσεν, ὥσπερ συνεσκευασμένοσ ἦν εἰσ τὸ ἀπιέναι· ἡνίκα δ’ ἂν ᾖ καιρόσ, πρὸσ σὲ ἥξω ἐγώ, ἔφη ὁ Λεοντιάδησ, καὶ αὐτόσ σοι ἡγήσομαι. ἐν ᾧ δὲ ἡ μὲν βουλὴ ἐκάθητο ἐν τῇ ἐν ἀγορᾷ στοᾷ διὰ τὸ τὰσ γυναῖκασ ἐν τῇ Καδμείᾳ θεσμοφοριάζειν, θέρουσ δὲ ὄντοσ καὶ μεσημβρίασ πλείστη ἦν ἐρημία ἐν ταῖσ ὁδοῖσ, ἐν τούτῳ προσελάσασ ἐφ’ ἵππου ὁ Λεοντιάδησ ἀποστρέφει τε τὸν Φοιβίδαν καὶ ἡγεῖται εὐθὺσ εἰσ τὴν ἀκρόπολιν.

καταστήσασ δ’ ἐκεῖ τὸν Φοιβίδαν καὶ τοὺσ μετ’ αὐτοῦ καὶ παραδοὺσ τὴν βαλανάγραν αὐτῷ τῶν πυλῶν, καὶ εἰπὼν μηδένα παριέναι εἰσ τὴν ἀκρόπολιν ὅντινα μὴ αὐτὸσ κελεύοι, εὐθὺσ ἐπορεύετο πρὸσ τὴν βουλήν. ἐλθὼν δὲ εἶπε τάδε·

Ὅτι μέν, ὦ ἄνδρεσ, Λακεδαιμόνιοι κατέχουσι τὴν ἀκρόπολιν, μηδὲν ἀθυμεῖτε· οὐδενὶ γάρ φασι πολέμιοι ἥκειν, ὅστισ μὴ πολέμου ἐρᾷ· ἐγὼ δὲ τοῦ νόμου κελεύοντοσ ἐξεῖναι πολεμάρχῳ λαβεῖν, εἴ τισ δοκεῖ ἄξια θανάτου ποιεῖν, λαμβάνω τουτονὶ Ἰσμηνίαν, ὡσ πολεμοποιοῦντα. καὶ ὑμεῖσ δὲ οἱ λοχαγοί τε καὶ οἱ μετὰ τούτων τεταγμένοι, ἀνίστασθε, καὶ λαβόντεσ ἀπαγάγετε τοῦτον ἔνθα εἴρηται. οἱ μὲν δὴ εἰδότεσ τὸ πρᾶγμα παρῆσάν τε καὶ ἐπείθοντο καὶ συνελάμβανον·

τῶν δὲ μὴ εἰδότων, ἐναντίων δὲ ὄντων τοῖσ περὶ Λεοντιάδην, οἱ μὲν ἔφευγον εὐθὺσ ἔξω τῆσ πόλεωσ, δείσαντεσ μὴ ἀποθάνοιεν· οἱ δὲ καὶ οἴκαδε πρῶτον ἀπεχώρησαν· ἐπεὶ δὲ εἰργμένον τὸν Ἰσμηνίαν ᾔσθοντο οἱ ἐν τῇ Καδμείᾳ, τότε δὴ ἀπεχώρησαν εἰσ τὰσ Ἀθήνασ οἱ ταὐτὰ γιγνώσκοντεσ Ἀνδροκλείδᾳ τε καὶ Ἰσμηνίᾳ μάλιστα τριακόσιοι. ὡσ δὲ ταῦτ’ ἐπέπρακτο, πολέμαρχον μὲν ἀντὶ Ἰσμηνίου ἄλλον εἵλοντο, ὁ δὲ Λεοντιάδησ εὐθὺσ εἰσ Λακεδαίμονα ἐπορεύετο.

ηὑρ͂ε δ’ ἐκεῖ τοὺσ μὲν ἐφόρουσ καὶ τῆσ πόλεωσ τὸ πλῆθοσ χαλεπῶσ ἔχοντασ τῷ Φοιβίδᾳ, ὅτι οὐ προσταχθέντα ὑπὸ τῆσ πόλεωσ ταῦτα ἐπεπράχει· ὁ μέντοι Ἀγησίλαοσ ἔλεγεν ὅτι εἰ μὲν βλαβερὰ τῇ Λακεδαίμονι πεπραχὼσ εἰή, δίκαιοσ εἰή ζημιοῦσθαι, εἰ δὲ ἀγαθά, ἀρχαῖον εἶναι νόμιμον ἐξεῖναι τὰ τοιαῦτα αὐτοσχεδιάζειν. αὐτὸ οὖν τοῦτ’, ἔφη, προσήκει σκοπεῖν, πότερον ἀγαθὰ ἢ κακά ἐστι τὰ πεπραγμένα. ἔπειτα μέντοι ὁ Λεοντιάδησ ἐλθὼν εἰσ τοὺσ ἐκκλήτουσ ἔλεγε τοιάδε·

Ἄνδρεσ Λακεδαιμόνιοι, ὡσ μὲν πολεμικῶσ εἶχον ὑμῖν οἱ Θηβαῖοι, πρὶν τὰ νῦν πεπραγμένα γενέσθαι, καὶ ὑμεῖσ ἐλέγετε· ἑωρᾶτε γὰρ ἀεὶ τούτουσ τοῖσ μὲν ὑμετέροισ δυσμενέσι φιλικῶσ ἔχοντασ, τοῖσ δ’ ὑμετέροισ φίλοισ ἐχθροὺσ ὄντασ. οὐκ ἐπὶ μὲν τὸν ἐν Πειραιεῖ δῆμον, πολεμιώτατον ὄντα ὑμῖν, οὐκ ἠθέλησαν συστρατεύειν, Φωκεῦσι δέ, ὅτι ὑμᾶσ εὐμενεῖσ ὄντασ ἑώρων, ἐπεστράτευον; ἀλλὰ μὴν καὶ πρὸσ Ὀλυνθίουσ εἰδότεσ ὑμᾶσ πόλεμον ἐκφέροντασ συμμαχίαν ἐποιοῦντο, καὶ ὑμεῖσ γε τότε μὲν ἀεὶ προσείχετε τὸν νοῦν πότε ἀκούσεσθε βιαζομένουσ αὐτοὺσ τὴν Βοιωτίαν ὑφ’ αὑτοῖσ εἶναι·

νῦν δ’ ἐπεὶ τάδε πέπρακται, οὐδὲν ὑμᾶσ δεῖ Θηβαίουσ φοβεῖσθαι· ἀλλ’ ἀρκέσει ὑμῖν μικρὰ σκυτάλη ὥστ’ ἐκεῖθεν πάντα ὑπηρετεῖσθαι ὅσων ἂν δέησθε, ἐὰν ὥσπερ ἡμεῖσ ὑμῶν, οὕτω καὶ ὑμεῖσ ἡμῶν ἐπιμελῆσθε. ἀκούουσι ταῦτα τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἔδοξε τήν τε ἀκρόπολιν ὥσπερ κατείληπτο φυλάττειν καὶ Ἰσμηνίᾳ κρίσιν ποιῆσαι.

ἐκ δὲ τούτου πέμπουσι δικαστὰσ Λακεδαιμονίων μὲν τρεῖσ, ἀπὸ δὲ τῶν συμμαχίδων ἕνα ἀφ’ ἑκάστησ καὶ μικρᾶσ καὶ μεγάλησ πόλεωσ. ἐπεὶ δὲ συνεκαθίζετο τὸ δικαστήριον, τότε δὴ κατηγορεῖτο τοῦ Ἰσμηνίου καὶ ὡσ βαρβαρίζοι καὶ ὡσ ξένοσ τῷ Πέρσῃ ἐπ’ οὐδενὶ ἀγαθῷ τῆσ Ἑλλάδοσ γεγενημένοσ εἰή καὶ ὡσ τῶν παρὰ βασιλέωσ χρημάτων μετειληφὼσ εἰή καὶ ὅτι τῆσ ἐν τῇ Ἑλλάδι ταραχῆσ πάσησ ἐκεῖνόσ τε καὶ Ἀνδροκλείδασ αἰτιώτατοι εἰε͂ν. ὁ δὲ ἀπελογεῖτο μὲν πρὸσ πάντα ταῦτα, οὐ μέντοι ἔπειθέ γε τὸ μὴ οὐ μεγαλοπράγμων τε καὶ κακοπράγμων εἶναι.

καὶ ἐκεῖνοσ μὲν κατεψηφίσθη καὶ ἀποθνῄσκει· οἱ δὲ περὶ Λεοντιάδην εἶχόν τε τὴν πόλιν καὶ τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἔτι πλείω ὑπηρέτουν ἢ προσετάττετο αὐτοῖσ. τούτων δὴ πεπραγμένων οἱ Λακεδαιμόνιοι πολὺ προθυμότερον τὴν εἰσ τὴν Ὄλυνθον στρατιὰν συναπέστελλον.

καὶ ἐκπέμπουσι Τελευτίαν μὲν ἁρμοστήν, τὴν δ’ εἰσ τοὺσ μυρίουσ σύνταξιν αὐτοί τε ἅπαντασ συνεξέπεμπον, καὶ εἰσ τὰσ συμμαχίδασ πόλεισ σκυτάλασ διέπεμπον, κελεύοντεσ ἀκολουθεῖν Τελευτίᾳ κατὰ τὸ δόγμα τῶν συμμάχων. καὶ οἵ τε ἄλλοι προθύμωσ τῷ Τελευτίᾳ ὑπηρέτουν, καὶ γὰρ οὐκ ἀχάριστοσ ἐδόκει εἶναι τοῖσ ὑπουργοῦσί τι, καὶ ἡ τῶν Θηβαίων δὲ πόλισ, ἅτε καὶ Ἀγησιλάου ὄντοσ αὐτῷ ἀδελφοῦ, προθύμωσ συνέπεμψε καὶ ὁπλίτασ καὶ ἱππέασ. ὁ δὲ σπεύδων μὲν οὐ μάλα ἐπορεύετο, ἐπιμελόμενοσ δὲ τοῦ τε μὴ ἀδικῶν τοὺσ φίλουσ πορεύεσθαι καὶ τοῦ ὡσ πλείστην δύναμιν ἁθροίζειν.

προέπεμπε δὲ καὶ πρὸσ Ἀμύνταν, καὶ ἠξίου αὐτὸν καὶ ξένουσ μισθοῦσθαι καὶ τοῖσ πλησίον βασιλεῦσι χρήματα διδόναι, ὡσ συμμάχουσ εἶναι, εἴπερ βούλοιτο τὴν ἀρχὴν ἀναλαβεῖν. ἔπεμπε δὲ καὶ πρὸσ Δέρδαν τὸν Ἐλιμίασ ἄρχοντα, διδάσκων ὅτι οἱ Ὀλύνθιοι κατεστραμμένοι τὴν μείζω δύναμιν Μακεδονίασ εἰε͂ν, καὶ οὐκ ἀνήσουσι τὴν ἐλάττω, εἰ μή τισ αὐτοὺσ παύσει τῆσ ὕβρεωσ. ταῦτα δὲ ποιῶν, μάλα πολλὴν ἔχων στρατιὰν ἀφίκετο εἰσ τὴν ἑαυτῶν συμμαχίδα.

ἐπεὶ δ’ ἦλθεν εἰσ τὴν Ποτείδαιαν, ἐκεῖθεν συνταξάμενοσ ἐπορεύετο εἰσ τὴν πολεμίαν. καὶ πρὸσ μὲν τὴν πόλιν ἰὼν οὔτ’ ἔκαεν οὔτ’ ἔκοπτε, νομίζων, εἴ τι ποιήσειε τούτων, ἐμποδὼν ἂν αὐτῷ πάντα γίγνεσθαι καὶ προσιόντι καὶ ἀπιόντι· ὁπότε δὲ ἀναχωροίη ἀπὸ τῆσ πόλεωσ, τότε ὀρθῶσ ἔχειν κόπτοντα τὰ δένδρα ἐμποδὼν καταβάλλειν, εἴ τισ ὄπισθεν ἐπίοι. ὡσ δὲ ἀπεῖχεν ἀπὸ τῆσ πόλεωσ οὐδὲ δέκα στάδια, ἔθετο τὰ ὅπλα, εὐώνυμον μὲν αὐτὸσ ἔχων, οὕτω γὰρ συνέβαινεν αὐτῷ κατὰ τὰσ πύλασ ἰέναι ᾗ ἐξῇσαν οἱ πολέμιοι, ἡ δ’ ἄλλη φάλαγξ τῶν συμμάχων ἀπετέτατο πρὸσ τὸ δεξιόν.

καὶ τῶν ἱππέων δὲ τοὺσ μὲν Λάκωνασ καὶ τοὺσ Θηβαίουσ καὶ ὅσοι τῶν Μακεδόνων παρῆσαν ἐπὶ τῷ δεξιῷ ἐτάξατο, παρὰ δὲ αὑτῷ εἶχε Δέρδαν τε καὶ τοὺσ ἐκείνου ἱππέασ ὡσ εἰσ τετρακοσίουσ διά τε τὸ ἄγασθαι τοῦτο τὸ ἱππικὸν καὶ διὰ τὸ θεραπεύειν τὸν Δέρδαν, ὡσ ἡδόμενοσ παρείη. ἐπεὶ δὲ καὶ οἱ πολέμιοι ἐλθόντεσ ἀντιπαρετάξαντο ὑπὸ τῷ τείχει, συσπειραθέντεσ αὐτῶν οἱ ἱππεῖσ ἐμβάλλουσι κατὰ τοὺσ Λάκωνασ καὶ Βοιωτούσ.

καὶ Πολύχαρμόν τε τὸν Λακεδαιμόνιον ἵππαρχον καταβάλλουσιν ἀπὸ τοῦ ἵππου καὶ κείμενον πάμπολλα κατέτρωσαν, καὶ ἄλλουσ ἀπέκτειναν, καὶ τέλοσ τρέπονται τὸ ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρατι ἱππικόν. φευγόντων δὲ τῶν ἱππέων ἐνέκλινε καὶ τὸ ἐχόμενον πεζὸν αὐτῶν, καὶ ὅλον δ’ ἂν ἐκινδύνευσεν ἡττηθῆναι τὸ στράτευμα, εἰ μὴ Δέρδασ ἔχων τὸ ἑαυτοῦ ἱππικὸν εὐθὺσ πρὸσ τὰσ πύλασ τῶν Ὀλυνθίων ἤλασεν. ἐπῄει δὲ καὶ ὁ Τελευτίασ σὺν τοῖσ περὶ ἑαυτὸν ἐν τάξει. ὡσ δὲ ταῦτα ᾔσθοντο οἱ Ὀλύνθιοι ἱππεῖσ, δείσαντεσ μὴ ἀποκλεισθεῖεν τῶν πυλῶν, ἀναστρέψαντεσ ἀπεχώρουν πολλῇ σπουδῇ.

ἔνθα δὴ ὁ Δέρδασ παρελαύνοντασ παμπόλλουσ ἱππέασ αὐτῶν ἀπέκτεινεν. ἀπεχώρησαν δὲ καὶ οἱ πεζοὶ τῶν Ὀλυνθίων εἰσ τὴν πόλιν· οὐ μέντοι πολλοὶ αὐτῶν ἀπέθανον, ἅτε ἐγγὺσ τοῦ τείχουσ ὄντοσ. ἐπεὶ δὲ τροπαῖόν τε ἐστάθη καὶ ἡ νίκη αὕτη τῷ Τελευτίᾳ ἐγεγένητο, ἀπιὼν δὴ ἔκοπτε τὰ δένδρα.

καὶ τοῦτο μὲν στρατευσάμενοσ τὸ θέροσ διῆκε καὶ τὸ Μακεδονικὸν στράτευμα καὶ τὸ τοῦ Δέρδα· πολλάκισ μέντοι καὶ οἱ Ὀλύνθιοι καταθέοντεσ εἰσ τὰσ τῶν Λακεδαιμονίων συμμαχίδασ πόλεισ ἐλεηλάτουν καὶ ἄνδρασ ἀπεκτίννυον.

상위

Hellenica

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION