Xenophon, Hellenica, Ἑλληνικῶν Β, chapter 4

(크세노폰, Hellenica, Ἑλληνικῶν Β, chapter 4)

Θηραμένησ μὲν δὴ οὕτωσ ἀπέθανεν· οἱ δὲ τριάκοντα, ὡσ ἐξὸν ἤδη αὐτοῖσ τυραννεῖν ἀδεῶσ, προεῖπον μὲν τοῖσ ἔξω τοῦ καταλόγου μὴ εἰσιέναι εἰσ τὸ ἄστυ, ἦγον δὲ ἐκ τῶν χωρίων, ἵν’ αὐτοὶ καὶ οἱ φίλοι τοὺσ τούτων ἀγροὺσ ἔχοιεν. φευγόντων δὲ εἰσ τὸν Πειραιᾶ καὶ ἐντεῦθεν πολλοὺσ ἄγοντεσ ἐνέπλησαν καὶ τὰ Μέγαρα καὶ τὰσ Θήβασ τῶν ὑποχωρούντων. ἐκ δὲ τούτου Θρασύβουλοσ ὁρμηθεὶσ ἐκ Θηβῶν ὡσ σὺν ἑβδομήκοντα Φυλὴν χωρίον καταλαμβάνει ἰσχυρόν.

οἱ δὲ τριάκοντα ἐβοήθουν ἐκ τοῦ ἄστεωσ σύν τε τοῖσ τρισχιλίοισ καὶ σὺν τοῖσ ἱππεῦσι καὶ μάλ’ εὐημερίασ οὔσησ. ἐπεὶ δὲ ἀφίκοντο, εὐθὺσ μὲν θρασυνόμενοί τινεσ τῶν νέων προσέβαλλον πρὸσ τὸ χωρίον, καὶ ἐποίησαν μὲν οὐδέν, τραύματα δὲ λαβόντεσ ἀπῆλθον. βουλομένων δὲ τῶν τριάκοντα ἀποτειχίζειν, ὅπωσ ἐκπολιορκήσειαν αὐτοὺσ ἀποκλείσαντεσ τὰσ ἐφόδουσ τῶν ἐπιτηδείων, ἐπιγίγνεται τῆσ νυκτὸσ χιὼν παμπλήθησ καὶ τῇ ὑστεραίᾳ.

οἱ δὲ νιφόμενοι ἀπῆλθον εἰσ τὸ ἄστυ, μάλα συχνοὺσ τῶν σκευοφόρων ὑπὸ τῶν ἐκ Φυλῆσ ἀποβαλόντεσ. γιγνώσκοντεσ δὲ ὅτι καὶ ἐκ τῶν ἀγρῶν λεηλατήσοιεν, εἰ μή τισ φυλακὴ ἔσοιτο, διαπέμπουσιν εἰσ τὰσ ἐσχατιὰσ ὅσον πεντεκαίδεκα στάδια ἀπὸ Φυλῆσ τούσ τε Λακωνικοὺσ πλὴν ὀλίγων φρουροὺσ καὶ τῶν ἱππέων δύο φυλάσ.

οὗτοι δὲ στρατοπεδευσάμενοι ἐν χωρίῳ λασίῳ ἐφύλαττον. ὁ δὲ Θρασύβουλοσ, ἤδη συνειλεγμένων εἰσ τὴν Φυλὴν περὶ ἑπτακοσίουσ, λαβὼν αὐτοὺσ καταβαίνει τῆσ νυκτόσ·

θέμενοσ δὲ τὰ ὅπλα ὅσον τρία ἢ τέτταρα στάδια ἀπὸ τῶν φρουρῶν ἡσυχίαν εἶχεν. ἐπεὶ δὲ πρὸσ ἡμέραν ἐγίγνετο, καὶ ἤδη ἀνίσταντο ὅποι ἐδεῖτο ἕκαστοσ ἀπὸ τῶν ὅπλων, καὶ οἱ ἱπποκόμοι ψήχοντεσ τοὺσ ἵππουσ ψόφον ἐποίουν, ἐν τούτῳ ἀναλαβόντεσ οἱ περὶ Θρασύβουλον τὰ ὅπλα δρόμῳ προσέπιπτον·

καὶ ἔστι μὲν οὓσ αὐτῶν κατέβαλον, πάντασ δὲ τρεψάμενοι ἐδίωξαν ἓξ ἢ ἑπτὰ στάδια, καὶ ἀπέκτειναν τῶν μὲν ὁπλιτῶν πλέον ἢ εἴκοσι καὶ ἑκατόν, τῶν δὲ ἱππέων Νικόστρατόν τε τὸν καλὸν ἐπικαλούμενον, καὶ ἄλλουσ δὲ δύο, ἔτι καταλαβόντεσ ἐν ταῖσ εὐναῖσ. ἐπαναχωρήσαντεσ δὲ καὶ τροπαῖον στησάμενοι καὶ συσκευασάμενοι ὅπλα τε ὅσα ἔλαβον καὶ σκεύη ἀπῆλθον ἐπὶ Φυλῆσ.

οἱ δὲ ἐξ ἄστεωσ ἱππεῖσ βοηθήσαντεσ τῶν μὲν πολεμίων οὐδένα ἔτι εἶδον, προσμείναντεσ δὲ ἑώσ τοὺσ νεκροὺσ ἀνείλοντο οἱ προσήκοντεσ ἀνεχώρησαν εἰσ ἄστυ. ἐκ δὲ τούτου οἱ τριάκοντα, οὐκέτι νομίζοντεσ ἀσφαλῆ σφίσι τὰ πράγματα, ἐβουλήθησαν Ἐλευσῖνα ἐξιδιώσασθαι, ὥστε εἶναι σφίσι καταφυγήν, εἰ δεήσειε.

καὶ παραγγείλαντεσ τοῖσ ἱππεῦσιν ἦλθον εἰσ Ἐλευσῖνα Κριτίασ τε καὶ οἱ ἄλλοι τῶν τριάκοντα· ἐξέτασίν τε ποιήσαντεσ ἐν τοῖσ ἱππεῦσι, φάσκοντεσ εἰδέναι βούλεσθαι πόσοι εἰε͂ν καὶ πόσησ φυλακῆσ προσδεήσοιντο, ἐκέλευον ἀπογράφεσθαι πάντασ· τὸν δὲ ἀπογραψάμενον ἀεὶ διὰ τῆσ πυλίδοσ ἐπὶ τὴν θάλατταν ἐξιέναι. ἐπὶ δὲ τῷ αἰγιαλῷ τοὺσ μὲν ἱππέασ ἔνθεν καὶ ἔνθεν κατέστησαν, τὸν δ’ ἐξιόντα ἀεὶ οἱ ὑπηρέται συνέδουν. ἐπεὶ δὲ πάντεσ συνειλημμένοι ἦσαν, Λυσίμαχον τὸν ἵππαρχον ἐκέλευον ἀναγαγόντα παραδοῦναι αὐτοὺσ τοῖσ ἕνδεκα. τῇ δ’ ὑστεραίᾳ εἰσ τὸ Ωἰδεῖον παρεκάλεσαν τοὺσ ἐν τῷ καταλόγῳ ὁπλίτασ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἱππέασ.

ἀναστὰσ δὲ Κριτίασ ἔλεξεν· Ἡμεῖσ, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, οὐδὲν ἧττον ὑμῖν κατασκευάζομεν τὴν πολιτείαν ἢ ἡμῖν αὐτοῖσ. δεῖ οὖν ὑμᾶσ, ὥσπερ καὶ τιμῶν μεθέξετε, οὕτω καὶ τῶν κινδύνων μετέχειν. τῶν οὖν συνειλημμένων Ἐλευσινίων καταψηφιστέον ἐστίν, ἵνα ταὐτὰ ἡμῖν καὶ θαρρῆτε καὶ φοβῆσθε. δείξασ δέ τι χωρίον, εἰσ τοῦτο ἐκέλευε φανερὰν φέρειν τὴν ψῆφον. οἱ δὲ Λακωνικοὶ φρουροὶ ἐν τῷ ἡμίσει τοῦ Ωἰδείου ἐξωπλισμένοι ἦσαν·

ἦν δὲ ταῦτα ἀρεστὰ καὶ τῶν πολιτῶν οἷσ τὸ πλεονεκτεῖν μόνον ἔμελεν. ἐκ δὲ τούτου λαβὼν ὁ Θρασύβουλοσ τοὺσ ἀπὸ Φυλῆσ περὶ χιλίουσ ἤδη συνειλεγμένουσ, ἀφικνεῖται τῆσ νυκτὸσ εἰσ τὸν Πειραιᾶ.

οἱ δὲ τριάκοντα ἐπεὶ ᾔσθοντο ταῦτα, εὐθὺσ ἐβοήθουν σύν τε τοῖσ Λακωνικοῖσ καὶ σὺν τοῖσ ἱππεῦσι καὶ τοῖσ ὁπλίταισ· ἔπειτα ἐχώρουν κατὰ τὴν εἰσ τὸν Πειραιᾶ ἁμαξιτὸν ἀναφέρουσαν. οἱ δὲ ἀπὸ Φυλῆσ ἔτι μὲν ἐπεχείρησαν μὴ ἀνιέναι αὐτούσ, ἐπεὶ δὲ μέγασ ὁ κύκλοσ ὢν πολλῆσ φυλακῆσ ἐδόκει δεῖσθαι οὔπω πολλοῖσ οὖσι, συνεσπειράθησαν ἐπὶ τὴν Μουνιχίαν.

οἱ δ’ ἐκ τοῦ ἄστεωσ εἰσ τὴν Ἱπποδάμειον ἀγορὰν ἐλθόντεσ πρῶτον μὲν συνετάξαντο, ὥστε ἐμπλῆσαι τὴν ὁδὸν ἣ φέρει πρόσ τε τὸ ἱερὸν τῆσ Μουνιχίασ Ἀρτέμιδοσ καὶ τὸ Βενδίδειον· καὶ ἐγένοντο βάθοσ οὐκ ἔλαττον ἢ ἐπὶ πεντήκοντα ἀσπίδων. οὕτω δὲ συντεταγμένοι ἐχώρουν ἄνω. οἱ δὲ ἀπὸ Φυλῆσ ἀντενέπλησαν μὲν τὴν ὁδόν, βάθοσ δὲ οὐ πλέον ἢ εἰσ δέκα ὁπλίτασ ἐγένοντο.

ἐτάχθησαν μέντοι ἐπ’ αὐτοῖσ πελτοφόροι τε καὶ ψιλοὶ ἀκοντισταί, ἐπὶ δὲ τούτοισ οἱ πετροβόλοι. οὗτοι μέντοι συχνοὶ ἦσαν· καὶ γὰρ αὐτόθεν προσεγένοντο. ἐν ᾧ δὲ προσῇσαν οἱ ἐναντίοι, Θρασύβουλοσ τοὺσ μεθ’ αὑτοῦ θέσθαι κελεύσασ τὰσ ἀσπίδασ καὶ αὐτὸσ θέμενοσ, τὰ δ’ ἄλλα ὅπλα ἔχων, κατὰ μέσον στὰσ ἔλεξεν· Ἄνδρεσ πολῖται, τοὺσ μὲν διδάξαι, τοὺσ δὲ ἀναμνῆσαι ὑμῶν βούλομαι ὅτι εἰσὶ τῶν προσιόντων οἱ μὲν τὸ δεξιὸν ἔχοντεσ οὓσ ὑμεῖσ ἡμέραν πέμπτην τρεψάμενοι ἐδιώξατε, οἱ δ’ ἐπὶ τοῦ εὐωνύμου ἔσχατοι, οὗτοι δὴ οἱ τριάκοντα, οἳ ἡμᾶσ καὶ πόλεωσ ἀπεστέρουν οὐδὲν ἀδικοῦντασ καὶ οἰκιῶν ἐξήλαυνον καὶ τοὺσ φιλτάτουσ τῶν ἡμετέρων ἀπεσημαίνοντο.

ἀλλὰ νῦν τοι παραγεγένηνται οὗ οὗτοι μὲν οὔποτε ᾤοντο, ἡμεῖσ δὲ ἀεὶ ηὐχόμεθα. ἔχοντεσ γὰρ ὅπλα μὲν ἐναντίοι αὐτοῖσ καθέσταμεν·

οἱ δὲ θεοί, ὅτι ποτὲ καὶ δειπνοῦντεσ συνελαμβανόμεθα καὶ καθεύδοντεσ καὶ ἀγοράζοντεσ, οἱ δὲ καὶ οὐχ ὅπωσ ἀδικοῦντεσ, ἀλλ’ οὐδ’ ἐπιδημοῦντεσ ἐφυγαδευόμεθα, νῦν φανερῶσ ἡμῖν συμμαχοῦσι. καὶ γὰρ ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιοῦσιν, ὅταν ἡμῖν συμφέρῃ, καὶ ὅταν ἐγχειρῶμεν, πολλῶν ὄντων ἐναντίων ὀλίγοισ οὖσι τροπαῖα ἵστασθαι διδόασι· καὶ νῦν δὲ κεκομίκασιν ἡμᾶσ εἰσ χωρίον ἐν ᾧ οὗτοι μὲν οὔτε βάλλειν οὔτε ἀκοντίζειν ὑπὲρ τῶν προτεταγμένων διὰ τὸ πρὸσ ὄρθιον ἰέναι δύναιντ’ ἄν, ἡμεῖσ δὲ εἰσ τὸ κάταντεσ καὶ δόρατα ἀφιέντεσ καὶ ἀκόντια καὶ πέτρουσ ἐξιξόμεθά τε αὐτῶν καὶ πολλοὺσ κατατρώσομεν.

καὶ ᾤετο μὲν ἄν τισ δεήσειν τοῖσ γε πρωτοστάταισ ἐκ τοῦ ἴσου μάχεσθαι·

νῦν δέ, ἂν ὑμεῖσ, ὥσπερ προσήκει, προθύμωσ ἀφιῆτε τὰ βέλη, ἁμαρτήσεται μὲν οὐδεὶσ ὧν γε μεστὴ ἡ ὁδόσ, φυλαττόμενοι δὲ δραπετεύσουσιν ἀεὶ ὑπὸ ταῖσ ἀσπίσιν· ὥστε ἐξέσται ὥσπερ τυφλοὺσ καὶ τύπτειν ὅπου ἂν βουλώμεθα καὶ ἐναλλομένουσ ἀνατρέπειν. ἀλλ’, ὦ ἄνδρεσ, οὕτω χρὴ ποιεῖν ὅπωσ ἕκαστόσ τισ ἑαυτῷ συνείσεται τῆσ νίκησ αἰτιώτατοσ ὤν.

αὕτη γὰρ ἡμῖν, ἂν θεὸσ θέλῃ, νῦν ἀποδώσει καὶ πατρίδα καὶ οἴκουσ καὶ ἐλευθερίαν καὶ τιμὰσ καὶ παῖδασ, οἷσ εἰσί, καὶ γυναῖκασ. ὦ μακάριοι δῆτα, οἳ ἂν ἡμῶν νικήσαντεσ ἐπίδωσι τὴν πασῶν ἡδίστην ἡμέραν. εὐδαίμων δὲ καὶ ἄν τισ ἀποθάνῃ· μνημείου γὰρ οὐδεὶσ οὕτω πλούσιοσ ὢν καλοῦ τεύξεται. ἐξάρξω μὲν οὖν ἐγὼ ἡνίκ’ ἂν καιρὸσ ᾖ παιᾶνα· ὅταν δὲ τὸν Ἐνυάλιον παρακαλέσωμεν, τότε πάντεσ ὁμοθυμαδὸν ἀνθ’ ὧν ὑβρίσθημεν τιμωρώμεθα τοὺσ ἄνδρασ. ταῦτα δ’ εἰπὼν καὶ μεταστραφεὶσ πρὸσ τοὺσ ἐναντίουσ, ἡσυχίαν εἶχε·

καὶ γὰρ ὁ μάντισ παρήγγελλεν αὐτοῖσ μὴ πρότερον ἐπιτίθεσθαι, πρὶν ἂν τῶν σφετέρων ἢ πέσοι τισ ἢ τρωθείη· ἐπειδὰν μέντοι τοῦτο γένηται, ἡγησόμεθα μέν, ἔφη, ἡμεῖσ, νίκη δ’ ὑμῖν ἔσται ἑπομένοισ, ἐμοὶ μέντοι θάνατοσ, ὥσ γέ μοι δοκεῖ. καὶ οὐκ ἐψεύσατο, ἀλλ’ ἐπεὶ ἀνέλαβον τὰ ὅπλα, αὐτὸσ μὲν ὥσπερ ὑπὸ μοίρασ τινὸσ ἀγόμενοσ ἐκπηδήσασ πρῶτοσ ἐμπεσὼν τοῖσ πολεμίοισ ἀποθνῄσκει, καὶ τέθαπται ἐν τῇ διαβάσει τοῦ Κηφισοῦ·

οἱ δ’ ἄλλοι ἐνίκων καὶ κατεδίωξαν μέχρι τοῦ ὁμαλοῦ. ἀπέθανον δ’ ἐνταῦθα τῶν μὲν τριάκοντα Κριτίασ τε καὶ Ἱππόμαχοσ, τῶν δὲ ἐν Πειραιεῖ δέκα ἀρχόντων Χαρμίδησ ὁ Γλαύκωνοσ, τῶν δ’ ἄλλων περὶ ἑβδομήκοντα. καὶ τὰ μὲν ὅπλα ἔλαβον, τοὺσ δὲ χιτῶνασ οὐδενὸσ τῶν πολιτῶν ἐσκύλευσαν. ἐπεὶ δὲ τοῦτο ἐγένετο καὶ τοὺσ νεκροὺσ ὑποσπόνδουσ ἀπεδίδοσαν, προσιόντεσ ἀλλήλοισ πολλοὶ διελέγοντο. Κλεόκριτοσ δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ, μάλ’ εὔφωνοσ ὤν, κατασιωπησάμενοσ ἔλεξεν·

Ἄνδρεσ πολῖται, τί ἡμᾶσ ἐξελαύνετε; τί ἀποκτεῖναι βούλεσθε; ἡμεῖσ γὰρ ὑμᾶσ κακὸν μὲν οὐδὲν πώποτε ἐποιήσαμεν, μετεσχήκαμεν δὲ ὑμῖν καὶ ἱερῶν τῶν σεμνοτάτων καὶ θυσιῶν καὶ ἑορτῶν τῶν καλλίστων, καὶ συγχορευταὶ καὶ συμφοιτηταὶ γεγενήμεθα καὶ συστρατιῶται, καὶ πολλὰ μεθ’ ὑμῶν κεκινδυνεύκαμεν καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὑπὲρ τῆσ κοινῆσ ἀμφοτέρων ἡμῶν σωτηρίασ τε καὶ ἐλευθερίασ. πρὸσ θεῶν πατρῴων καὶ μητρῴων καὶ συγγενείασ καὶ κηδεστίασ καὶ ἑταιρίασ, πάντων γὰρ τούτων πολλοὶ κοινωνοῦμεν ἀλλήλοισ, αἰδούμενοι καὶ θεοὺσ καὶ ἀνθρώπουσ παύσασθε ἁμαρτάνοντεσ εἰσ τὴν πατρίδα, καὶ μὴ πείθεσθε τοῖσ ἀνοσιωτάτοισ τριάκοντα, οἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείουσ ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντεσ Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντεσ.

ἐξὸν δ’ ἡμῖν ἐν εἰρήνῃ πολιτεύεσθαι, οὗτοι τὸν πάντων αἴσχιστόν τε καὶ χαλεπώτατον καὶ ἀνοσιώτατον καὶ ἔχθιστον καὶ θεοῖσ καὶ ἀνθρώποισ πόλεμον ἡμῖν πρὸσ ἀλλήλουσ παρέχουσιν.

ἀλλ’ εὖ γε μέντοι ἐπίστασθε ὅτι καὶ τῶν νῦν ὑφ’ ἡμῶν ἀποθανόντων οὐ μόνον ὑμεῖσ ἀλλὰ καὶ ἡμεῖσ ἔστιν οὓσ πολλὰ κατεδακρύσαμεν. ὁ μὲν τοιαῦτα ἔλεγεν·

οἱ δὲ λοιποὶ ἄρχοντεσ καὶ διὰ τὸ τοιαῦτα προσακούειν τοὺσ μεθ’ αὑτῶν ἀπήγαγον εἰσ τὸ ἄστυ. τῇ δ’ ὑστεραίᾳ οἱ μὲν τριάκοντα πάνυ δὴ ταπεινοὶ καὶ ἔρημοι συνεκάθηντο ἐν τῷ συνεδρίῳ·

τῶν δὲ τρισχιλίων ὅπου ἕκαστοι τεταγμένοι ἦσαν, πανταχοῦ διεφέροντο πρὸσ ἀλλήλουσ. ὅσοι μὲν γὰρ ἐπεποιήκεσάν τι βιαιότερον καὶ ἐφοβοῦντο, ἐντόνωσ ἔλεγον ὡσ οὐ χρείη καθυφίεσθαι τοῖσ ἐν Πειραιεῖ· ὅσοι δὲ ἐπίστευον μηδὲν ἠδικηκέναι, αὐτοί τε ἀνελογίζοντο καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἐδίδασκον ὡσ οὐδὲν δέοιντο τούτων τῶν κακῶν, καὶ τοῖσ τριάκοντα οὐκ ἔφασαν χρῆναι πείθεσθαι οὐδ’ ἐπιτρέπειν ἀπολλύναι τὴν πόλιν. καὶ τὸ τελευταῖον ἐψηφίσαντο ἐκείνουσ μὲν καταπαῦσαι, ἄλλουσ δὲ ἑλέσθαι. καὶ εἵλοντο δέκα, ἕνα ἀπὸ φυλῆσ. καὶ οἱ μὲν τριάκοντα Ἐλευσῖνάδε ἀπῆλθον·

οἱ δὲ δέκα τῶν ἐν ἄστει καὶ μάλα τεταραγμένων καὶ ἀπιστούντων ἀλλήλοισ σὺν τοῖσ ἱππάρχοισ ἐπεμέλοντο. ἐξεκάθευδον δὲ καὶ οἱ ἱππεῖσ ἐν τῷ Ωἰδείῳ, τούσ τε ἵππουσ καὶ τὰσ ἀσπίδασ ἔχοντεσ, καὶ δι’ ἀπιστίαν ἐφώδευον τὸ μὲν ἀφ’ ἑσπέρασ σὺν ταῖσ ἀσπίσι κατὰ τείχη, τὸ δὲ πρὸσ ὄρθρον σὺν τοῖσ ἵπποισ, ἀεὶ φοβούμενοι μὴ ἐπεισπέσοιέν τινεσ αὐτοῖσ τῶν ἐκ τοῦ Πειραιῶσ. οἱ δὲ πολλοί τε ἤδη ὄντεσ καὶ παντοδαποί, ὅπλα ἐποιοῦντο, οἱ μὲν ξύλινα, οἱ δὲ οἰσύινα, καὶ ταῦτα ἐλευκοῦντο.

πρὶν δὲ ἡμέρασ δέκα γενέσθαι, πιστὰ δόντεσ, οἵτινεσ συμπολεμήσειαν, καὶ εἰ ξένοι εἰε͂ν, ἰσοτέλειαν ἔσεσθαι, ἐξῇσαν πολλοὶ μὲν ὁπλῖται, πολλοὶ δὲ γυμνῆτεσ· ἐγένοντο δὲ αὐτοῖσ καὶ ἱππεῖσ ὡσεὶ ἑβδομήκοντα· προνομὰσ δὲ ποιούμενοι, καὶ λαμβάνοντεσ ξύλα καὶ ὀπώραν, ἐκάθευδον πάλιν ἐν Πειραιεῖ. τῶν δ’ ἐκ τοῦ ἄστεωσ ἄλλοσ μὲν οὐδεὶσ σὺν ὅπλοισ ἐξῄει, οἱ δὲ ἱππεῖσ ἔστιν ὅτε καὶ λῃστὰσ ἐχειροῦντο τῶν ἐκ τοῦ Πειραιῶσ, καὶ τὴν φάλαγγα αὐτῶν ἐκακούργουν.

περιέτυχον δὲ καὶ τῶν Αἰξωνέων τισὶν εἰσ τοὺσ αὑτῶν ἀγροὺσ ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια πορευομένοισ· καὶ τούτουσ Λυσίμαχοσ ὁ ἵππαρχοσ ἀπέσφαξε, πολλὰ λιτανεύοντασ καὶ πολλῶν χαλεπῶσ φερόντων ἱππέων. ἀνταπέκτειναν δὲ καὶ οἱ ἐν Πειραιεῖ τῶν ἱππέων ἐπ’ ἀγροῦ λαβόντεσ Καλλίστρατον φυλῆσ Λεοντίδοσ.

καὶ γὰρ ἤδη μέγα ἐφρόνουν, ὥστε καὶ πρὸσ τὸ τεῖχοσ τοῦ ἄστεωσ προσέβαλλον. εἰ δὲ καὶ τοῦτο δεῖ εἰπεῖν τοῦ μηχανοποιοῦ τοῦ ἐν τῷ ἄστει, ὃσ ἐπεὶ ἔγνω ὅτι κατὰ τὸν ἐκ Λυκείου δρόμον μέλλοιεν τὰσ μηχανὰσ προσάγειν, τὰ ζεύγη ἐκέλευσε πάντα ἁμαξιαίουσ λίθουσ ἄγειν καὶ καταβάλλειν ὅπου ἕκαστοσ βούλοιτο τοῦ δρόμου. ὡσ δὲ τοῦτο ἐγένετο, πολλὰ εἷσ ἕκαστοσ τῶν λίθων πράγματα παρεῖχε. πεμπόντων δὲ πρέσβεισ εἰσ Λακεδαίμονα τῶν μὲν τριάκοντα ἐξ Ἐλευσῖνοσ, τῶν δ’ ἐν τῷ καταλόγῳ ἐξ ἄστεωσ, καὶ βοηθεῖν κελευόντων, ὡσ ἀφεστηκότοσ τοῦ δήμου ἀπὸ Λακεδαιμονίων, Λύσανδροσ λογισάμενοσ ὅτι οἱο͂́ν τε εἰή ταχὺ ἐκπολιορκῆσαι τοὺσ ἐν τῷ Πειραιεῖ κατά τε γῆν καὶ κατὰ θάλατταν, εἰ τῶν ἐπιτηδείων ἀποκλεισθείησαν, συνέπραξεν ἑκατόν τε τάλαντα αὐτοῖσ δανεισθῆναι, καὶ αὐτὸν μὲν κατὰ γῆν ἁρμοστήν, Λίβυν δὲ τὸν ἀδελφὸν ναυαρχοῦντα ἐκπεμφθῆναι.

καὶ ἐξελθὼν αὐτὸσ μὲν Ἐλευσῖνάδε συνέλεγεν ὁπλίτασ πολλοὺσ Πελοποννησίουσ·

ὁ δὲ ναύαρχοσ κατὰ θάλατταν ἐφύλαττεν ὅπωσ μηδὲν εἰσπλέοι αὐτοῖσ τῶν ἐπιτηδείων· ὥστε ταχὺ πάλιν ἐν ἀπορίᾳ ἦσαν οἱ ἐν Πειραιεῖ, οἱ δ’ ἐν τῷ ἄστει πάλιν αὖ μέγα ἐφρόνουν ἐπὶ τῷ Λυσάνδρῳ. οὕτω δὲ προχωρούντων Παυσανίασ ὁ βασιλεὺσ φθονήσασ Λυσάνδρῳ, εἰ κατειργασμένοσ ταῦτα ἅμα μὲν εὐδοκιμήσοι, ἅμα δὲ ἰδίασ ποιήσοιτο τὰσ Ἀθήνασ, πείσασ τῶν ἐφόρων τρεῖσ ἐξάγει φρουράν. συνείποντο δὲ καὶ οἱ σύμμαχοι πάντεσ πλὴν Βοιωτῶν καὶ Κορινθίων·

οὗτοι δὲ ἔλεγον μὲν ὅτι οὐ νομίζοιεν εὐορκεῖν ἂν στρατευόμενοι ἐπ’ Ἀθηναίουσ μηδὲν παράσπονδον ποιοῦντασ· ἔπραττον δὲ ταῦτα, ὅτι ἐγίγνωσκον Λακεδαιμονίουσ βουλομένουσ τὴν τῶν Ἀθηναίων χώραν οἰκείαν καὶ πιστὴν ποιήσασθαι. ὁ δὲ Παυσανίασ ἐστρατοπεδεύσατο μὲν ἐν τῷ Ἁλιπέδῳ καλουμένῳ πρὸσ τῷ Πειραιεῖ δεξιὸν ἔχων κέρασ, Λύσανδροσ δὲ σὺν τοῖσ μισθοφόροισ τὸ εὐώνυμον. πέμπων δὲ πρέσβεισ ὁ Παυσανίασ πρὸσ τοὺσ ἐν Πειραιεῖ ἐκέλευεν ἀπιέναι ἐπὶ τὰ ἑαυτῶν·

ἐπεὶ δ’ οὐκ ἐπείθοντο, προσέβαλλεν ὅσον ἀπὸ βοῆσ ἕνεκεν, ὅπωσ μὴ δῆλοσ εἰή εὐμενὴσ αὐτοῖσ ὤν. ἐπεὶ δ’ οὐδὲν ἀπὸ τῆσ προσβολῆσ πράξασ ἀπῆλθε, τῇ ὑστεραίᾳ λαβὼν τῶν μὲν Λακεδαιμονίων δύο μόρασ, τῶν δὲ Ἀθηναίων ἱππέων τρεῖσ φυλάσ, παρῆλθεν ἐπὶ τὸν κωφὸν λιμένα, σκοπῶν πῇ εὐαποτειχιστότατοσ εἰή ὁ Πειραιεύσ. ἐπεὶ δὲ ἀπιόντοσ αὐτοῦ προσέθεόν τινεσ καὶ πράγματα αὐτῷ παρεῖχον, ἀχθεσθεὶσ παρήγγειλε τοὺσ μὲν ἱππέασ ἐλᾶν εἰσ αὐτοὺσ ἐνέντασ, καὶ τοὺσ τὰ δέκα ἀφ’ ἥβησ συνέπεσθαι·

σὺν δὲ τοῖσ ἄλλοισ αὐτὸσ ἐπηκολούθει. καὶ ἀπέκτειναν μὲν ἐγγὺσ τριάκοντα τῶν ψιλῶν, τοὺσ δ’ ἄλλουσ κατεδίωξαν πρὸσ τὸ Πειραιοῖ θέατρον. ἐκεῖ δὲ ἔτυχον ἐξοπλιζόμενοι οἵ τε πελτασταὶ πάντεσ καὶ οἱ ὁπλῖται τῶν ἐκ Πειραιῶσ.

καὶ οἱ μὲν ψιλοὶ εὐθὺσ ἐκδραμόντεσ ἠκόντιζον, ἔβαλλον, ἐτόξευον, ἐσφενδόνων· οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι, ἐπεὶ αὐτῶν πολλοὶ ἐτιτρώσκοντο, μάλα πιεζόμενοι ἀνεχώρουν ἐπὶ πόδα· οἱ δ’ ἐν τούτῳ πολὺ μᾶλλον ἐπέκειντο. ἐνταῦθα καὶ ἀποθνῄσκει Χαίρων τε καὶ Θίβραχοσ, ἄμφω πολεμάρχω, καὶ Λακράτησ ὁ Ὀλυμπιονίκησ καὶ ἄλλοι οἱ τεθαμμένοι Λακεδαιμονίων πρὸ τῶν πυλῶν ἐν Κεραμεικῷ. ὁρῶν δὲ ταῦτα ὁ Θρασύβουλοσ καὶ οἱ ἄλλοι ὁπλῖται, ἐβοήθουν, καὶ ταχὺ παρετάξαντο πρὸ τῶν ἄλλων ἐπ’ ὀκτώ.

ὁ δὲ Παυσανίασ μάλα πιεσθεὶσ καὶ ἀναχωρήσασ ὅσον στάδια τέτταρα ἢ πέντε πρὸσ λόφον τινά, παρήγγελλε τοῖσ Λακεδαιμονίοισ καὶ τοῖσ ἄλλοισ συμμάχοισ ἐπιχωρεῖν πρὸσ ἑαυτόν. ἐκεῖ δὲ συνταξάμενοσ παντελῶσ βαθεῖαν τὴν φάλαγγα ἦγεν ἐπὶ τοὺσ Ἀθηναίουσ. οἱ δ’ εἰσ χεῖρασ μὲν ἐδέξαντο, ἔπειτα δὲ οἱ μὲν ἐξεώσθησαν εἰσ τὸν ἐν ταῖσ Ἁλαῖσ πηλόν, οἱ δὲ ἐνέκλιναν· καὶ ἀποθνῄσκουσιν αὐτῶν ὡσ πεντήκοντα καὶ ἑκατόν. ὁ δὲ Παυσανίασ τροπαῖον στησάμενοσ ἀνεχώρησε·

καὶ οὐδ’ ὣσ ὠργίζετο αὐτοῖσ, ἀλλὰ λάθρᾳ πέμπων ἐδίδασκε τοὺσ ἐν Πειραιεῖ οἱᾶ χρὴ λέγοντασ πρέσβεισ πέμπειν πρὸσ ἑαυτὸν καὶ τοὺσ παρόντασ ἐφόρουσ. οἱ δ’ ἐπείθοντο. διίστη δὲ καὶ τοὺσ ἐν τῷ ἄστει, καὶ ἐκέλευε πρὸσ σφᾶσ προσιέναι ὡσ πλείστουσ συλλεγομένουσ, λέγοντασ ὅτι οὐδὲν δέονται τοῖσ ἐν τῷ Πειραιεῖ πολεμεῖν, ἀλλὰ διαλυθέντεσ κοινῇ ἀμφότεροι Λακεδαιμονίοισ φίλοι εἶναι. ἡδέωσ δὲ ταῦτα καὶ Ναυκλείδασ ἔφοροσ ὢν συνήκουεν·

ὥσπερ γὰρ νομίζεται σὺν βασιλεῖ δύο τῶν ἐφόρων συστρατεύεσθαι, καὶ τότε παρῆν οὗτόσ τε καὶ ἄλλοσ, ἀμφότεροι τῆσ μετὰ Παυσανίου γνώμησ ὄντεσ μᾶλλον ἢ τῆσ μετὰ Λυσάνδρου. διὰ ταῦτα οὖν καὶ εἰσ τὴν Λακεδαίμονα προθύμωσ ἔπεμπον τούσ τ’ ἐκ τοῦ Πειραιῶσ ἔχοντασ τὰσ πρὸσ Λακεδαιμονίουσ σπονδὰσ καὶ τοὺσ ἀπὸ τῶν ἐν τῷ ἄστει ἰδιώτασ, καὶ Κηφισοφῶντά τε καὶ Μέλητον. ἐπεὶ μέντοι οὗτοι ᾤχοντο εἰσ Λακεδαίμονα, ἔπεμπον δὴ καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ κοινοῦ ἐκ τοῦ ἄστεωσ λέγοντασ ὅτι αὐτοὶ μὲν παραδιδόασι καὶ τὰ τείχη ἃ ἔχουσι καὶ σφᾶσ αὐτοὺσ Λακεδαιμονίοισ χρῆσθαι ὅ τι βούλονται·

ἀξιοῦν δ’ ἔφασαν καὶ τοὺσ ἐν Πειραιεῖ, εἰ φίλοι φασὶν εἶναι Λακεδαιμονίοισ, παραδιδόναι τόν τε Πειραιᾶ καὶ τὴν Μουνιχίαν. ἀκούσαντεσ δὲ πάντων αὐτῶν οἱ ἔφοροι καὶ οἱ ἔκκλητοι, ἐξέπεμψαν πεντεκαίδεκα ἄνδρασ εἰσ τὰσ Ἀθήνασ, καὶ ἐπέταξαν σὺν Παυσανίᾳ διαλλάξαι ὅπῃ δύναιντο κάλλιστα.

οἱ δὲ διήλλαξαν ἐφ’ ᾧτε εἰρήνην μὲν ἔχειν ὡσ πρὸσ ἀλλήλουσ, ἀπιέναι δὲ ἐπὶ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστον πλὴν τῶν τριάκοντα καὶ τῶν ἕνδεκα καὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀρξάντων δέκα. εἰ δέ τινεσ φοβοῖντο τῶν ἐξ ἄστεωσ, ἔδοξεν αὐτοῖσ Ἐλευσῖνα κατοικεῖν. τούτων δὲ περανθέντων Παυσανίασ μὲν διῆκε τὸ στράτευμα, οἱ δ’ ἐκ τοῦ Πειραιῶσ ἀνελθόντεσ σὺν τοῖσ ὅπλοισ εἰσ τὴν ἀκρόπολιν ἔθυσαν τῇ Ἀθηνᾷ.

ἐπεὶ δὲ κατέβησαν οἱ στρατηγοί, ἔνθα δὴ ὁ Θρασύβουλοσ ἔλεξεν· Ὑμῖν, ἔφη, ὦ ἐκ τοῦ ἄστεωσ ἄνδρεσ, συμβουλεύω ἐγὼ γνῶναι ὑμᾶσ αὐτούσ.

μάλιστα δ’ ἂν γνοίητε, εἰ ἀναλογίσαισθε ἐπὶ τίνι ὑμῖν μέγα φρονητέον ἐστίν, ὥστε ἡμῶν ἄρχειν ἐπιχειρεῖν. πότερον δικαιότεροί ἐστε; ἀλλ’ ὁ μὲν δῆμοσ πενέστεροσ ὑμῶν ὢν οὐδὲν πώποτε ἕνεκα χρημάτων ὑμᾶσ ἠδίκηκεν· ὑμεῖσ δὲ πλουσιώτεροι πάντων ὄντεσ πολλὰ καὶ αἰσχρὰ ἕνεκα κερδέων πεποιήκατε. ἐπεὶ δὲ δικαιοσύνησ οὐδὲν ὑμῖν προσήκει, σκέψασθε εἰ ἄρα ἐπ’ ἀνδρείᾳ ὑμῖν μέγα φρονητέον. καὶ τίσ ἂν καλλίων κρίσισ τούτου γένοιτο ἢ ὡσ ἐπολεμήσαμεν πρὸσ ἀλλήλουσ;

ἀλλὰ γνώμῃ φαίητ’ ἂν προέχειν, οἳ ἔχοντεσ καὶ τεῖχοσ καὶ ὅπλα καὶ χρήματα καὶ συμμάχουσ Πελοποννησίουσ ὑπὸ τῶν οὐδὲν τούτων ἐχόντων περιείληφθε; ἀλλ’ ἐπὶ Λακεδαιμονίοισ δὴ οἰέσθε μέγα φρονητέον εἶναι; πῶσ, οἵγε ὥσπερ τοὺσ δάκνοντασ κύνασ κλοιῷ δήσαντεσ παραδιδόασιν, οὕτω κἀκεῖνοι ὑμᾶσ παραδόντεσ τῷ ἠδικημένῳ τούτῳ δήμῳ οἴχονται ἀπιόντεσ; οὐ μέντοι γε ὑμᾶσ, ὦ ἄνδρεσ, ἀξιῶ ἐγὼ ὧν ὀμωμόκατε παραβῆναι οὐδέν, ἀλλὰ καὶ τοῦτο πρὸσ τοῖσ ἄλλοισ καλοῖσ ἐπιδεῖξαι, ὅτι καὶ εὐόρκοι καὶ ὅσιοί ἐστε.

εἰπὼν δὲ ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, καὶ ὅτι οὐδὲν δέοι ταράττεσθαι, ἀλλὰ τοῖσ νόμοισ τοῖσ ἀρχαίοισ χρῆσθαι, ἀνέστησε τὴν ἐκκλησίαν. καὶ τότε μὲν ἀρχὰσ καταστησάμενοι ἐπολιτεύοντο·

ὑστέρῳ δὲ χρόνῳ ἀκούσαντεσ ξένουσ μισθοῦσθαι τοὺσ Ἐλευσῖνι, στρατευσάμενοι πανδημεὶ ἐπ’ αὐτοὺσ τοὺσ μὲν στρατηγοὺσ αὐτῶν εἰσ λόγουσ ἐλθόντασ ἀπέκτειναν, τοῖσ δὲ ἄλλοισ εἰσπέμψαντεσ τοὺσ φίλουσ καὶ ἀναγκαίουσ ἔπεισαν συναλλαγῆναι. καὶ ὀμόσαντεσ ὁρ́κουσ ἦ μὴν μὴ μνησικακήσειν, ἔτι καὶ νῦν ὁμοῦ τε πολιτεύονται καὶ τοῖσ ὁρ́κοισ ἐμμένει ὁ δῆμοσ.

상위

Hellenica

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION