Xenophon, Anabasis, Κύρου Ἀναβάσεωσ Γ, chapter 1

(크세노폰, Anabasis, Κύρου Ἀναβάσεωσ Γ, chapter 1)

ὅσα μὲν δὴ ἐν τῇ Κύρου ἀναβάσει οἱ Ἕλληνεσ ἔπραξαν μέχρι τῆσ μάχησ, καὶ ὅσα ἐπεὶ Κῦροσ ἐτελεύτησεν ἐγένετο ἀπιόντων τῶν Ἑλλήνων σὺν Τισσαφέρνει ἐν ταῖσ σπονδαῖσ, ἐν τῷ πρόσθεν λόγῳ δεδήλωται. ἐπεὶ δὲ οἱ στρατηγοὶ συνειλημμένοι ἦσαν καὶ τῶν λοχαγῶν καὶ τῶν στρατιωτῶν οἱ συνεπόμενοι ἀπωλώλεσαν, ἐν πολλῇ δὴ ἀπορίᾳ ἦσαν οἱ Ἕλληνεσ, ἐννοούμενοι ὅτι ἐπὶ ταῖσ βασιλέωσ θύραισ ἦσαν, κύκλῳ δὲ αὐτοῖσ πάντῃ πολλὰ καὶ ἔθνη καὶ πόλεισ πολέμιαι ἦσαν, ἀγορὰν δὲ οὐδεὶσ ἔτι παρέξειν ἔμελλεν, ἀπεῖχον δὲ τῆσ Ἑλλάδοσ οὐ μεῖον ἢ μύρια στάδια, ἡγεμὼν δ’ οὐδεὶσ τῆσ ὁδοῦ ἦν, ποταμοὶ δὲ διεῖργον ἀδιάβατοι ἐν μέσῳ τῆσ οἴκαδε ὁδοῦ, προυδεδώκεσαν δὲ αὐτοὺσ καὶ οἱ σὺν Κύρῳ ἀναβάντεσ βάρβαροι, μόνοι δὲ καταλελειμμένοι ἦσαν οὐδὲ ἱππέα οὐδένα σύμμαχον ἔχοντεσ, ὥστε εὔδηλον ἦν ὅτι νικῶντεσ μὲν οὐδένα ἂν κατακάνοιεν, ἡττηθέντων δὲ αὐτῶν οὐδεὶσ ἂν λειφθείη·

ταῦτ’ ἐννοούμενοι καὶ ἀθύμωσ ἔχοντεσ ὀλίγοι μὲν αὐτῶν εἰσ τὴν ἑσπέραν σίτου ἐγεύσαντο, ὀλίγοι δὲ πῦρ ἀνέκαυσαν, ἐπὶ δὲ τὰ ὅπλα πολλοὶ οὐκ ἦλθον ταύτην τὴν νύκτα, ἀνεπαύοντο δὲ ὅπου ἐτύγχανον ἕκαστοσ, οὐ δυνάμενοι καθεύδειν ὑπὸ λύπησ καὶ πόθου πατρίδων, γονέων, γυναικῶν, παίδων, οὓσ οὔποτ’ ἐνόμιζον ἔτι ὄψεσθαι.

οὕτω μὲν δὴ διακείμενοι πάντεσ ἀνεπαύοντο. ἦν δέ τισ ἐν τῇ στρατιᾷ Ξενοφῶν Ἀθηναῖοσ, ὃσ οὔτε στρατηγὸσ οὔτε λοχαγὸσ οὔτε στρατιώτησ ὢν συνηκολούθει, ἀλλὰ Πρόξενοσ αὐτὸν μετεπέμψατο οἴκοθεν ξένοσ ὢν ἀρχαῖοσ·

ὑπισχνεῖτο δὲ αὐτῷ, εἰ ἔλθοι, φίλον αὐτὸν Κύρῳ ποιήσειν, ὃν αὐτὸσ ἔφη κρείττω ἑαυτῷ νομίζειν τῆσ πατρίδοσ. ὁ μέντοι Ξενοφῶν ἀναγνοὺσ τὴν ἐπιστολὴν ἀνακοινοῦται Σωκράτει τῷ Ἀθηναίῳ περὶ τῆσ πορείασ.

καὶ ὁ Σωκράτησ ὑποπτεύσασ μή τι πρὸσ τῆσ πόλεωσ ὑπαίτιον εἰή Κύρῳ φίλον γενέσθαι, ὅτι ἐδόκει ὁ Κῦροσ προθύμωσ τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἐπὶ τὰσ Ἀθήνασ συμπολεμῆσαι, συμβουλεύει τῷ Ξενοφῶντι ἐλθόντα εἰσ Δελφοὺσ ἀνακοινῶσαι τῷ θεῷ περὶ τῆσ πορείασ. ἐλθὼν δ’ ὁ Ξενοφῶν ἐπήρετο τὸν Ἀπόλλω τίνι ἂν θεῶν θύων καὶ εὐχόμενοσ κάλλιστα καὶ ἄριστα ἔλθοι τὴν ὁδὸν ἣν ἐπινοεῖ καὶ καλῶσ πράξασ σωθείη.

καὶ ἀνεῖλεν αὐτῷ ὁ Ἀπόλλων θεοῖσ οἷσ ἔδει θύειν. ἐπεὶ δὲ πάλιν ἦλθε, λέγει τὴν μαντείαν τῷ Σωκράτει.

ὁ δ’ ἀκούσασ ᾐτιᾶτο αὐτὸν ὅτι οὐ τοῦτο πρῶτον ἠρώτα πότερον λῷον εἰή αὐτῷ πορεύεσθαι ἢ μένειν, ἀλλ’ αὐτὸσ κρίνασ ἰτέον εἶναι τοῦτ’ ἐπυνθάνετο ὅπωσ ἂν κάλλιστα πορευθείη. ἐπεὶ μέντοι οὕτωσ ἤρου, ταῦτ’, ἔφη, χρὴ ποιεῖν ὅσα ὁ θεὸσ ἐκέλευσεν. ὁ μὲν δὴ Ξενοφῶν οὕτω θυσάμενοσ οἷσ ἀνεῖλεν ὁ θεὸσ ἐξέπλει, καὶ καταλαμβάνει ἐν Σάρδεσι Πρόξενον καὶ Κῦρον μέλλοντασ ἤδη ὁρμᾶν τὴν ἄνω ὁδόν, καὶ συνεστάθη Κύρῳ.

προθυμουμένου δὲ τοῦ Προξένου καὶ ὁ Κῦροσ συμπρουθυμεῖτο μεῖναι αὐτόν, εἶπε δὲ ὅτι ἐπειδὰν τάχιστα ἡ στρατεία λήξῃ, εὐθὺσ ἀποπέμψει αὐτόν.

ἐλέγετο δὲ ὁ στόλοσ εἶναι εἰσ Πισίδασ. ἐστρατεύετο μὲν δὴ οὕτωσ ἐξαπατηθείσ ‐ οὐχ ὑπὸ Προξένου·

οὐ γὰρ ᾔδει τὴν ἐπὶ βασιλέα ὁρμὴν οὐδὲ ἄλλοσ οὐδεὶσ τῶν Ἑλλήνων πλὴν Κλεάρχου· ἐπεὶ μέντοι εἰσ Κιλικίαν ἦλθον, σαφὲσ πᾶσιν ἤδη ἐδόκει εἶναι ὅτι ὁ στόλοσ εἰή ἐπὶ βασιλέα. φοβούμενοι δὲ τὴν ὁδὸν καὶ ἄκοντεσ ὅμωσ οἱ πολλοὶ δι’ αἰσχύνην καὶ ἀλλήλων καὶ Κύρου συνηκολούθησαν· ὧν εἷσ καὶ Ξενοφῶν ἦν. ἐπεὶ δὲ ἀπορία ἦν, ἐλυπεῖτο μὲν σὺν τοῖσ ἄλλοισ καὶ οὐκ ἐδύνατο καθεύδειν·

μικρὸν δ’ ὕπνου λαχὼν εἶδεν ὄναρ. ἔδοξεν αὐτῷ βροντῆσ γενομένησ σκηπτὸσ πεσεῖν εἰσ τὴν πατρῴαν οἰκίαν, καὶ ἐκ τούτου λάμπεσθαι πᾶσα. περίφοβοσ δ’ εὐθὺσ ἀνηγέρθη, καὶ τὸ ὄναρ τῇ μὲν ἔκρινεν ἀγαθόν, ὅτι ἐν πόνοισ ὢν καὶ κινδύνοισ φῶσ μέγα ἐκ Διὸσ ἰδεῖν ἔδοξε·

τῇ δὲ καὶ ἐφοβεῖτο, ὅτι ἀπὸ Διὸσ μὲν βασιλέωσ τὸ ὄναρ ἐδόκει αὐτῷ εἶναι, κύκλῳ δὲ ἐδόκει λάμπεσθαι τὸ πῦρ, μὴ οὐ δύναιτο ἐκ τῆσ χώρασ ἐξελθεῖν τῆσ βασιλέωσ, ἀλλ’ εἴργοιτο πάντοθεν ὑπό τινων ἀποριῶν. ὁποῖόν τι μὲν δὴ ἐστὶ τὸ τοιοῦτον ὄναρ ἰδεῖν ἔξεστι σκοπεῖν ἐκ τῶν συμβάντων μετὰ τὸ ὄναρ.

γίγνεται γὰρ τάδε. εὐθὺσ ἐπειδὴ ἀνηγέρθη πρῶτον μὲν ἔννοια αὐτῷ ἐμπίπτει· τί κατάκειμαι; ἡ δὲ νὺξ προβαίνει· ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ εἰκὸσ τοὺσ πολεμίουσ ἥξειν. εἰ δὲ γενησόμεθα ἐπὶ βασιλεῖ, τί ἐμποδὼν μὴ οὐχὶ πάντα μὲν τὰ χαλεπώτατα ἐπιδόντασ, πάντα δὲ τὰ δεινότατα παθόντασ ὑβριζομένουσ ἀποθανεῖν; ὅπωσ δ’ ἀμυνούμεθα οὐδεὶσ παρασκευάζεται οὐδὲ ἐπιμελεῖται, ἀλλὰ κατακείμεθα ὥσπερ ἐξὸν ἡσυχίαν ἄγειν.

ἐγὼ οὖν τὸν ἐκ ποίασ πόλεωσ στρατηγὸν προσδοκῶ ταῦτα πράξειν; ποίαν δ’ ἡλικίαν ἐμαυτῷ ἐλθεῖν ἀναμείνω; οὐ γὰρ ἔγωγ’ ἔτι πρεσβύτεροσ ἔσομαι, ἐὰν τήμερον προδῶ ἐμαυτὸν τοῖσ πολεμίοισ. ἐκ τούτου ἀνίσταται καὶ συγκαλεῖ τοὺσ Προξένου πρῶτον λοχαγούσ.

ἐπεὶ δὲ συνῆλθον, ἔλεξεν· ἐγώ, ὦ ἄνδρεσ λοχαγοί, οὔτε καθεύδειν δύναμαι, ὥσπερ οἶμαι οὐδ’ ὑμεῖσ, οὔτε κατακεῖσθαι ἔτι, ὁρῶν ἐν οἱοίσ ἐσμέν. οἱ μὲν γὰρ πολέμιοι δῆλον ὅτι οὐ πρότερον πρὸσ ἡμᾶσ τὸν πόλεμον ἐξέφηναν πρὶν ἐνόμισαν καλῶσ τὰ ἑαυτῶν παρασκευάσασθαι, ἡμῶν δ’ οὐδεὶσ οὐδὲν ἀντεπιμελεῖται ὅπωσ ὡσ κάλλιστα ἀγωνιούμεθα.

καὶ μὴν εἰ ὑφησόμεθα καὶ ἐπὶ βασιλεῖ γενησόμεθα, τί οἰόμεθα πείσεσθαι;

ὃσ καὶ τοῦ ὁμομητρίου ἀδελφοῦ καὶ τεθνηκότοσ ἤδη ἀποτεμὼν τὴν κεφαλὴν καὶ τὴν χεῖρα ἀνεσταύρωσεν· ἡμᾶσ δέ, οἷσ κηδεμὼν μὲν οὐδεὶσ πάρεστιν, ἐστρατεύσαμεν δὲ ἐπ’ αὐτὸν ὡσ δοῦλον ἀντὶ βασιλέωσ ποιήσοντεσ καὶ ἀποκτενοῦντεσ εἰ δυναίμεθα, τί ἂν οἰόμεθα παθεῖν; ἆρ’ οὐκ ἂν ἐπὶ πᾶν ἔλθοι ὡσ ἡμᾶσ τὰ ἔσχατα αἰκισάμενοσ πᾶσιν ἀνθρώποισ φόβον παράσχοι τοῦ στρατεῦσαί ποτε ἐπ’ αὐτόν;

ἀλλ’ ὅπωσ τοι μὴ ἐπ’ ἐκείνῳ γενησόμεθα πάντα ποιητέον. ἐγὼ μὲν οὖν ἔστε μὲν αἱ σπονδαὶ ἦσαν οὔποτε ἐπαυόμην ἡμᾶσ μὲν οἰκτίρων, βασιλέα δὲ καὶ τοὺσ σὺν αὐτῷ μακαρίζων, διαθεώμενοσ αὐτῶν ὅσην μὲν χώραν καὶ οἱάν ἔχοιεν, ὡσ δὲ ἄφθονα τὰ ἐπιτήδεια, ὅσουσ δὲ θεράποντασ, ὅσα δὲ κτήνη, χρυσὸν δέ, ἐσθῆτα δέ·

τὰ δ’ αὖ τῶν στρατιωτῶν ὁπότε ἐνθυμοίμην, ὅτι τῶν μὲν ἀγαθῶν τούτων οὐδενὸσ ἡμῖν μετείη, εἰ μὴ πριαίμεθα, ὅτου δ’ ὠνησόμεθα ᾔδειν ἔτι ὀλίγουσ ἔχοντασ, ἄλλωσ δέ πωσ πορίζεσθαι τὰ ἐπιτήδεια ἢ ὠνουμένουσ ὁρ́κουσ ἤδη κατέχοντασ ἡμᾶσ·

ταῦτ’ οὖν λογιζόμενοσ ἐνίοτε τὰσ σπονδὰσ μᾶλλον ἐφοβούμην ἢ νῦν τὸν πόλεμον. ἐπεὶ μέντοι ἐκεῖνοι ἔλυσαν τὰσ σπονδάσ, λελύσθαι μοι δοκεῖ καὶ ἡ ἐκείνων ὕβρισ καὶ ἡ ἡμετέρα ὑποψία.

ἐν μέσῳ γὰρ ἤδη κεῖται ταῦτα τὰ ἀγαθὰ ἆθλα ὁπότεροι ἂν ἡμῶν ἄνδρεσ ἀμείνονεσ ὦσιν, ἀγωνοθέται δ’ οἱ θεοί εἰσιν, οἳ σὺν ἡμῖν, ὡσ τὸ εἰκόσ, ἔσονται. οὗτοι μὲν γὰρ αὐτοὺσ ἐπιωρκήκασιν·

ἡμεῖσ δὲ πολλὰ ὁρῶντεσ ἀγαθὰ στερρῶσ αὐτῶν ἀπειχόμεθα διὰ τοὺσ τῶν θεῶν ὁρ́κουσ· ὥστε ἐξεῖναί μοι δοκεῖ ἰέναι ἐπὶ τὸν ἀγῶνα πολὺ σὺν φρονήματι μείζονι ἢ τούτοισ. ἔτι δ’ ἔχομεν σώματα ἱκανώτερα τούτων καὶ ψύχη καὶ θάλπη καὶ πόνουσ φέρειν·

ἔχομεν δὲ καὶ ψυχὰσ σὺν τοῖσ θεοῖσ ἀμείνονασ· οἱ δὲ ἄνδρεσ καὶ τρωτοὶ καὶ θνητοὶ μᾶλλον ἡμῶν, ἢν οἱ θεοὶ ὥσπερ τὸ πρόσθεν νίκην ἡμῖν διδῶσιν. ἀλλ’ ἴσωσ γὰρ καὶ ἄλλοι ταὐτὰ ἐνθυμοῦνται, πρὸσ τῶν θεῶν μὴ ἀναμένωμεν ἄλλουσ ἐφ’ ἡμᾶσ ἐλθεῖν παρακαλοῦντασ ἐπὶ τὰ κάλλιστα ἔργα, ἀλλ’ ἡμεῖσ ἄρξωμεν τοῦ ἐξορμῆσαι καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἐπὶ τὴν ἀρετήν·

φάνητε τῶν λοχαγῶν ἄριστοι καὶ τῶν στρατηγῶν ἀξιοστρατηγότεροι. κἀγὼ δέ, εἰ μὲν ὑμεῖσ ἐθέλετε ἐξορμᾶν ἐπὶ ταῦτα, ἕπεσθαι ὑμῖν βούλομαι, εἰ δ’ ὑμεῖσ τάττετ’ ἐμὲ ἡγεῖσθαι, οὐδὲν προφασίζομαι τὴν ἡλικίαν, ἀλλὰ καὶ ἀκμάζειν ἡγοῦμαι ἐρύκειν ἀπ’ ἐμαυτοῦ τὰ κακά.

ὁ μὲν ταῦτ’ ἔλεξεν, οἱ δὲ ἀρχηγοὶ ἀκούσαντεσ ἡγεῖσθαι ἐκέλευον πάντεσ, πλὴν Ἀπολλωνίδησ τισ ἦν βοιωτιάζων τῇ φωνῇ·

οὗτοσ δ’ εἶπεν ὅτι φλυαροίη ὅστισ λέγει ἄλλωσ πωσ σωτηρίασ ἂν τυχεῖν ἢ βασιλέα πείσασ, εἰ δύναιτο, καὶ ἅμα ἤρχετο λέγειν τὰσ ἀπορίασ. ὁ μέντοι Ξενοφῶν μεταξὺ ὑπολαβὼν ἔλεξεν ὧδε. ὦ θαυμασιώτατε ἄνθρωπε, σύγε οὐδὲ ὁρῶν γιγνώσκεισ οὐδὲ ἀκούων μέμνησαι.

ἐν ταὐτῷ γε μέντοι ἦσθα τούτοισ ὅτε βασιλεύσ, ἐπεὶ Κῦροσ ἀπέθανε, μέγα φρονήσασ ἐπὶ τούτῳ πέμπων ἐκέλευε παραδιδόναι τὰ ὅπλα. ἐπεὶ δὲ ἡμεῖσ οὐ παραδόντεσ, ἀλλ’ ἐξοπλισάμενοι ἐλθόντεσ παρεσκηνήσαμεν αὐτῷ, τί οὐκ ἐποίησε πρέσβεισ πέμπων καὶ σπονδὰσ αἰτῶν καὶ παρέχων τὰ ἐπιτήδεια, ἔστε σπονδῶν ἔτυχεν;

ἐπεὶ δ’ αὖ οἱ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοί, ὥσπερ δὴ σὺ κελεύεισ, εἰσ λόγουσ αὐτοῖσ ἄνευ ὅπλων ἦλθον πιστεύσαντεσ ταῖσ σπονδαῖσ, οὐ νῦν ἐκεῖνοι παιόμενοι, κεντούμενοι, ὑβριζόμενοι οὐδὲ ἀποθανεῖν οἱ τλήμονεσ δύνανται, καὶ μάλ’ οἶμαι ἐρῶντεσ τούτου;

ἃ σὺ πάντα εἰδὼσ τοὺσ μὲν ἀμύνασθαι κελεύοντασ φλυαρεῖν φῄσ, πείθειν δὲ πάλιν κελεύεισ ἰόντασ; ἐμοί, ὦ ἄνδρεσ, δοκεῖ τὸν ἄνθρωπον τοῦτον μήτε προσίεσθαι εἰσ ταὐτὸ ἡμῖν αὐτοῖσ ἀφελομένουσ τε τὴν λοχαγίαν σκεύη ἀναθέντασ ὡσ τοιούτῳ χρῆσθαι.

οὗτοσ γὰρ καὶ τὴν πατρίδα καταισχύνει καὶ πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα, ὅτι Ἕλλην ὢν τοιοῦτόσ ἐστιν. ἐντεῦθεν ὑπολαβὼν Ἀγασίασ Στυμφάλιοσ εἶπεν·

ἀλλὰ τούτῳ γε οὔτε τῆσ Βοιωτίασ προσήκει οὐδὲν οὔτε τῆσ Ἑλλάδοσ παντάπασιν, ἐπεὶ ἐγὼ αὐτὸν εἶδον ὥσπερ Λυδὸν ἀμφότερα τὰ ὦτα τετρυπημένον. καὶ εἶχεν οὕτωσ.

τοῦτον μὲν οὖν ἀπήλασαν· οἱ δὲ ἄλλοι παρὰ τὰσ τάξεισ ἰόντεσ, ὅπου μὲν στρατηγὸσ σῷοσ εἰή, τὸν στρατηγὸν παρεκάλουν, ὁπόθεν δὲ οἴχοιτο, τὸν ὑποστράτηγον, ὅπου δ’ αὖ λοχαγὸσ σῷοσ εἰή, τὸν λοχαγόν. ἐπεὶ δὲ πάντεσ συνῆλθον, εἰσ τὸ πρόσθεν τῶν ὅπλων ἐκαθέζοντο·

καὶ ἐγένοντο οἱ συνελθόντεσ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοὶ ἀμφὶ τοὺσ ἑκατόν. ὅτε δὲ ταῦτα ἦν σχεδὸν μέσαι ἦσαν νύκτεσ. ἐνταῦθα Ιἑρώνυμοσ Ἠλεῖοσ πρεσβύτατοσ ὢν τῶν Προξένου λοχαγῶν ἤρχετο λέγειν ὧδε.

ἡμῖν, ὦ ἄνδρεσ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοί, ὁρῶσι τὰ παρόντα ἔδοξε καὶ αὐτοῖσ συνελθεῖν καὶ ὑμᾶσ παρακαλέσαι, ὅπωσ βουλευσαίμεθα εἴ τι δυναίμεθα ἀγαθόν. λέξον δ’, ἔφη, καὶ σύ, ὦ Ξενοφῶν, ἅπερ καὶ πρὸσ ἡμᾶσ. ἐκ τούτου λέγει τάδε Ξενοφῶν.

ἀλλὰ ταῦτα μὲν δὴ πάντεσ ἐπιστάμεθα, ὅτι βασιλεὺσ καὶ Τισσαφέρνησ οὓσ μὲν ἐδυνήθησαν συνειλήφασιν ἡμῶν, τοῖσ δ’ ἄλλοισ δῆλον ὅτι ἐπιβουλεύουσιν, ὡσ, ἢν δύνωνται, ἀπολέσωσιν. ἡμῖν δέ γε οἶμαι πάντα ποιητέα ὡσ μήποτε ἐπὶ τοῖσ βαρβάροισ γενώμεθα, ἀλλὰ μᾶλλον ἐκεῖνοι ἐφ’ ἡμῖν. εὖ τοίνυν ἐπίστασθε ὅτι ὑμεῖσ τοσοῦτοι ὄντεσ ὅσοι νῦν συνεληλύθατε μέγιστον ἔχετε καιρόν.

οἱ γὰρ στρατιῶται οὗτοι πάντεσ πρὸσ ὑμᾶσ βλέπουσι, κἂν μὲν ὑμᾶσ ὁρῶσιν ἀθύμουσ, πάντεσ κακοὶ ἔσονται, ἢν δὲ ὑμεῖσ αὐτοί τε παρασκευαζόμενοι φανεροὶ ἦτε ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ καὶ τοὺσ ἄλλουσ παρακαλῆτε, εὖ ἴστε ὅτι ἕψονται ὑμῖν καὶ πειράσονται μιμεῖσθαι. ἴσωσ δέ τοι καὶ δίκαιόν ἐστιν ὑμᾶσ διαφέρειν τι τούτων.

ὑμεῖσ γάρ ἐστε στρατηγοί, ὑμεῖσ ταξίαρχοι καὶ λοχαγοί· καὶ ὅτε εἰρήνη ἦν, ὑμεῖσ καὶ χρήμασι καὶ τιμαῖσ τούτων ἐπλεονεκτεῖτε· καὶ νῦν τοίνυν ἐπεὶ πόλεμόσ ἐστιν, ἀξιοῦν δεῖ ὑμᾶσ αὐτοὺσ ἀμείνουσ τε τοῦ πλήθουσ εἶναι καὶ προβουλεύειν τούτων καὶ προπονεῖν, ἤν που δέῃ. καὶ νῦν πρῶτον μὲν οἰόμαι ἂν ὑμᾶσ μέγα ὠφελῆσαι τὸ στράτευμα, εἰ ἐπιμεληθείητε ὅπωσ ἀντὶ τῶν ἀπολωλότων ὡσ τάχιστα στρατηγοὶ καὶ λοχαγοὶ ἀντικατασταθῶσιν.

ἄνευ γὰρ ἀρχόντων οὐδὲν ἂν οὔτε καλὸν οὔτε ἀγαθὸν γένοιτο ὡσ μὲν συνελόντι εἰπεῖν οὐδαμοῦ, ἐν δὲ δὴ τοῖσ πολεμικοῖσ παντάπασιν. ἡ μὲν γὰρ εὐταξία σῴζειν δοκεῖ, ἡ δὲ ἀταξία πολλοὺσ ἤδη ἀπολώλεκεν. ἐπειδὰν δὲ καταστήσησθε τοὺσ ἄρχοντασ ὅσουσ δεῖ, ἢν καὶ τοὺσ ἄλλουσ στρατιώτασ συλλέγητε καὶ παραθαρρύνητε, οἶμαι ἂν ὑμᾶσ πάνυ ἐν καιρῷ ποιῆσαι.

νῦν γὰρ ἴσωσ καὶ ὑμεῖσ αἰσθάνεσθε ὡσ ἀθύμωσ μὲν ἦλθον ἐπὶ τὰ ὅπλα, ἀθύμωσ δὲ πρὸσ τὰσ φυλακάσ·

ὥστε οὕτω γ’ ἐχόντων οὐκ οἶδα ὅ τι ἄν τισ χρήσαιτο αὐτοῖσ, εἴτε νυκτὸσ δέοι εἴτε καὶ ἡμέρασ. ἢν δέ τισ αὐτῶν τρέψῃ τὰσ γνώμασ, ὡσ μὴ τοῦτο μόνον ἐννοῶνται, τί πείσονται, ἀλλὰ καὶ τί ποιήσουσι, πολὺ εὐθυμότεροι ἔσονται.

ἐπίστασθε γὰρ δὴ ὅτι οὔτε πλῆθόσ ἐστιν οὔτε ἰσχὺσ ἡ ἐν τῷ πολέμῳ τὰσ νίκασ ποιοῦσα, ἀλλ’ ὁπότεροι ἂν σὺν τοῖσ θεοῖσ ταῖσ ψυχαῖσ ἐρρωμενέστεροι ἰώσιν ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ, τούτουσ ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ οἱ ἀντίοι οὐ δέχονται.

ἐντεθύμημαι δ’ ἔγωγε, ὦ ἄνδρεσ, καὶ τοῦτο, ὅτι ὁπόσοι μὲν μαστεύουσι ζῆν ἐκ παντὸσ τρόπου ἐν τοῖσ πολεμικοῖσ, οὗτοι μὲν κακῶσ τε καὶ αἰσχρῶσ ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ ἀποθνῄσκουσιν, ὁπόσοι δὲ τὸν μὲν θάνατον ἐγνώκασι πᾶσι κοινὸν εἶναι καὶ ἀναγκαῖον ἀνθρώποισ, περὶ δὲ τοῦ καλῶσ ἀποθνῄσκειν ἀγωνίζονται, τούτουσ ὁρῶ μᾶλλόν πωσ εἰσ τὸ γῆρασ ἀφικνουμένουσ καὶ ἑώσ ἂν ζῶσιν εὐδαιμονέστερον διάγοντασ.

ἃ καὶ ὑμᾶσ δεῖ νῦν καταμαθόντασ ἐν τοιούτῳ γὰρ καιρῷ ἐσμεν αὐτούσ τε ἄνδρασ ἀγαθοὺσ εἶναι καὶ τοὺσ ἄλλουσ παρακαλεῖν.

ὁ μὲν ταῦτα εἰπὼν ἐπαύσατο.

μετὰ δὲ τοῦτον εἶπε Χειρίσοφοσ· ἀλλὰ πρόσθεν μέν, ὦ Ξενοφῶν, τοσοῦτον μόνον σε ἐγίγνωσκον ὅσον ἤκουον Ἀθηναῖον εἶναι, νῦν δὲ καὶ ἐπαινῶ σε ἐφ’ οἷσ λέγεισ τε καὶ πράττεισ καὶ βουλοίμην ἂν ὅτι πλείστουσ εἶναι τοιούτουσ· κοινὸν γὰρ ἂν εἰή τὸ ἀγαθόν. καὶ νῦν, ἔφη, μὴ μέλλωμεν, ὦ ἄνδρεσ, ἀλλ’ ἀπελθόντεσ ἤδη αἱρεῖσθε οἱ δεόμενοι ἄρχοντασ, καὶ ἑλόμενοι ἥκετε εἰσ τὸ μέσον τοῦ στρατοπέδου καὶ τοὺσ αἱρεθέντασ ἄγετε·

ἔπειτ’ ἐκεῖ συγκαλοῦμεν τοὺσ ἄλλουσ στρατιώτασ. παρέστω δ’ ἡμῖν, ἔφη, καὶ Τολμίδησ ὁ κῆρυξ. καὶ ἅμα ταῦτ’ εἰπὼν ἀνέστη, ὡσ μὴ μέλλοιτο ἀλλὰ περαίνοιτο τὰ δέοντα.

ἐκ τούτου ᾑρέθησαν ἄρχοντεσ ἀντὶ μὲν Κλεάρχου Τιμασίων Δαρδανεύσ, ἀντὶ δὲ Σωκράτουσ Ξανθικλῆσ Ἀχαιόσ, ἀντὶ δὲ Ἀγίου Κλεάνωρ Ἀρκάσ, ἀντὶ δὲ Μένωνοσ Φιλήσιοσ Ἀχαιόσ, ἀντὶ δὲ Προξένου Ξενοφῶν Ἀθηναῖοσ.

상위

Anabasis

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION