Strabo, Geography, Book 14, chapter 5

(스트라본, 지리학, Book 14, chapter 5)

τῆσ Κιλικίασ δὲ τῆσ ἔξω τοῦ Ταύρου ἡ μὲν λέγεται τραχεῖα ἡ δὲ πεδιάσ· τραχεῖα μέν, ἧσ ἡ παραλία στενή ἐστι καὶ οὐδὲν ἢ σπανίωσ ἔχει τι χωρίον ἐπίπεδον, καὶ ἔτι ἧσ ὑπέρκειται ὁ Ταῦροσ οἰκούμενοσ κακῶσ μέχρι καὶ τῶν προσβόρρων πλευρῶν τῶν περὶ Ἴσαυρα καὶ τοὺσ Ὁμοναδέασ μέχρι τῆσ Πισιδίασ· καλεῖται δ’ ἡ αὐτὴ καὶ Τραχειῶτισ καὶ οἱ ἐνοικοῦντεσ Τραχειῶται· πεδιὰσ δ’ ἡ ἀπὸ Σόλων καὶ Ταρσοῦ μέχρι Ἰσσοῦ, καὶ ἔτι ἧσ ὑπέρκεινται κατὰ τὸ πρόσβορρον τοῦ Ταύρου πλευρὸν Καππάδοκεσ· αὕτη γὰρ ἡ χώρα τὸ πλέον πεδίων εὐπορεῖ καὶ χώρασ ἀγαθῆσ. ἐπεὶ δὲ τούτων τὰ μέν ἐστιν ἐντὸσ τοῦ Ταύρου τὰ δ’ ἐκτόσ, περὶ μὲν τῶν ἐντὸσ εἴρηται, περὶ δὲ τῶν ἐκτὸσ λέγωμεν ἀπὸ τῶν Τραχειωτῶν ἀρξάμενοι. πρῶτον τοίνυν ἐστὶ τῶν Κιλίκων φρούριον τὸ Κορακήσιον ἱδρυμένον ἐπὶ πέτρασ ἀπορρῶγοσ, ᾧ ἐχρήσατο Διόδοτοσ ὁ Τρύφων προσαγορευθεὶσ ὁρμητηρίῳ καθ’ ὃν καιρὸν ἀπέστησε τὴν Συρίαν τῶν βασιλέων καὶ διεπολέμει πρὸσ ἐκείνουσ, τοτὲ μὲν κατορθῶν τοτὲ δὲ πταίων.

τοῦτον μὲν οὖν Ἀντίοχοσ ὁ Δημητρίου κατακλείσασ εἴσ τι χωρίον ἠνάγκασε διεργάσασθαι τὸ σῶμα· τοῖσ δὲ Κίλιξιν ἀρχὴν τοῦ τὰ πειρατικὰ συνίστασθαι Τρύφων αἴτιοσ κατέστη καὶ ἡ τῶν βασιλέων οὐδένεια τῶν τότε ἐκ διαδοχῆσ ἐπιστατούντων τῆσ Συρίασ ἅμα καὶ τῆσ Κιλικίασ· τῷ γὰρ ἐκείνου νεωτερισμῷ συνενεωτέρισαν καὶ ἄλλοι, διχοστατοῦντέσ τε ἀδελφοὶ πρὸσ ἀλλήλουσ ὑποχείριον ἐποίουν τὴν χώραν τοῖσ ἐπιτιθεμένοισ. ἡ δὲ τῶν ἀνδραπόδων ἐξαγωγὴ προὐκαλεῖτο μάλιστα εἰσ τὰσ κακουργίασ ἐπικερδεστάτη γενομένη· καὶ γὰρ ἡλίσκοντο ῥᾳδίωσ, καὶ τὸ ἐμπόριον οὐ παντελῶσ ἄπωθεν ἦν μέγα καὶ πολυχρήματον, ἡ Δῆλοσ, δυναμένη μυριάδασ ἀνδραπόδων αὐθημερὸν καὶ δέξασθαι καὶ ἀποπέμψαι, ὥστε καὶ παροιμίαν γενέσθαι διὰ τοῦτο "ἔμπορε, κατάπλευσον, ἐξελοῦ, πάντα πέπραται. " αἴτιον δ’ ὅτι πλούσιοι γενόμενοι Ῥωμαῖοι μετὰ τὴν Καρχηδόνοσ καὶ Κορίνθου κατασκαφὴν οἰκετείαισ ἐχρῶντο πολλαῖσ· ὁρῶντεσ δὲ τὴν εὐπέτειαν οἱ λῃσταὶ ταύτην ἐξήνθησαν ἀθρόωσ, αὐτοὶ καὶ λῃζόμενοι καὶ σωματεμποροῦντεσ. συνήργουν δ’ εἰσ ταῦτα καὶ οἱ τῆσ Κύπρου καὶ οἱ τῆσ Αἰγύπτου βασιλεῖσ ἐχθροὶ τοῖσ Σύροισ ὄντεσ· οὐδ’ οἱ Ῥόδιοι δὲ φίλοι ἦσαν αὐτοῖσ ὥστ’ οὐδὲν ἐβοήθουν· ἅμα δὲ καὶ οἱ λῃσταὶ προσποιούμενοι σωματεμπορεῖν ἄλυτον τὴν κακουργίαν εἶχον. ἀλλ’ οὐδὲ Ῥωμαῖοί πω τοσοῦτον ἐφρόντιζον τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου, ἀλλ’ ἔπεμψαν μὲν καὶ Σκιπίωνα τὸν Αἰμιλιανὸν ἐπισκεψόμενον τὰ ἔθνη καὶ τὰσ πόλεισ καὶ πάλιν ἄλλουσ τινάσ, ἔγνωσαν δὲ κακίᾳ τῶν ἀρχόντων συμβαῖνον τοῦτο, εἰ καὶ τὴν κατὰ γένοσ διαδοχὴν τὴν ἀπὸ Σελεύκου τοῦ Νικάτοροσ αὐτοὶ κεκυρωκότεσ ᾐδοῦντο ἀφαιρεῖσθαι. τοῦτο δὲ συμβὰν τῆσ μὲν χώρασ ἐποίησε κυρίουσ Παρθυαίουσ, οἳ τὰ πέραν τοῦ Εὐφράτου κατέσχον, τὸ τελευταῖον δὲ καὶ Ἀρμενίουσ, οἳ καὶ τὴν ἐκτὸσ τοῦ Ταύρου προσέλαβον μέχρι καὶ Φοινίκησ, καὶ τοὺσ βασιλέασ κατέλυσαν εἰσ δύναμιν καὶ τὸ γένοσ αὐτῶν σύμπαν, τὴν δὲ θάλατταν τοῖσ Κίλιξι παρέδωκαν. εἶτ’ αὐξηθέντασ ἠναγκάσθησαν καταλύειν Ῥωμαῖοι πολέμῳ καὶ μετὰ στρατιᾶσ οὓσ αὐξομένουσ οὐκ ἐκώλυσαν. ὀλιγωρίαν μὲν οὖν αὐτῶν χαλεπὸν καταγνῶναι· πρὸσ ἑτέροισ δὲ ὄντεσ τοῖσ ἐγγυτέρω καὶ κατὰ χεῖρα μᾶλλον οὐχ οἱοῖ́ τε ἦσαν τὰ ἀπωτέρω σκοπεῖν. ταῦτα μὲν οὖν ἔδοξεν ἡμῖν ἐν παρεκβάσει διὰ βραχέων εἰπεῖν. μετὰ δὲ τὸ Κορακήσιον Ἀρσινόη πόλισ, εἶθ’ Ἁμαξία ἐπὶ βουνοῦ κατοικία τισ ὕφορμον ἔχουσα, ὅπου κατάγεται ἡ ναυπηγήσιμοσ ὕλη.

κέδροσ δ’ ἐστὶν ἡ πλείστη, καὶ δοκεῖ ταῦτα τὰ μέρη πλεονεκτεῖν τῇ τοιαύτῃ ξυλείᾳ· καὶ διὰ τοῦτ’ Ἀντώνιοσ Κλεοπάτρᾳ τὰ χωρία ταῦτα προσένειμεν ἐπιτήδεια ὄντα πρὸσ τὰσ τῶν στόλων κατασκευάσ. εἶτα Λαέρτησ φρούριον ἐπὶ λόφου μαστοειδοῦσ ὕφορμον ἔχον· εἶτα Σελινοῦσ πόλισ· εἶτα Κράγοσ πέτρα περίκρημνοσ πρὸσ θαλάττῃ· εἶτα Χαραδροῦσ ἔρυμα καὶ αὐτὸ ὕφορμον ἔχον ὑπέρκειται δ’ ὄροσ Ἄνδρικλοσ καὶ παράπλουσ τραχὺσ Πλατανιστῆσ καλούμενοσ· εἶτ’ Ἀνεμούριον ἄκρα καθ’ ἣν ἡ ἤπειροσ ἐγγυτάτω τῆσ Κυπρίασ ἐστὶν ἐπὶ Κρομμύου ἄκραν ἐν διάρματι σταδίων τριακοσίων πεντήκοντα. εἰσ μὲν οὖν τὸ Ἀνεμούριον ἀπὸ τῶν ὁρ́ων τῆσ Παμφυλίασ ὁ Κιλίκιοσ παράπλουσ σταδίων ἐστὶν ὀκτακοσίων εἴκοσι, λοιπὸσ δ’ ἐστὶ μέχρι Σόλων ὅσον πεντακοσίων παράπλουσ σταδίων. τούτου δ’ ἐστὶ Νάγιδοσ πρώτη μετὰ τὸ Ἀνεμούριον πόλισ· εἶτ’ Ἀρσινόη πρόσορμον ἔχουσα· εἶτα τόποσ Μελανία καὶ Κελένδερισ πόλισ λιμένα ἔχουσα. τινὲσ δὲ ταύτην ἀρχὴν τίθενται τῆσ Κιλικίασ, οὐ τὸ Κορακήσιον, ὧν ἐστι καὶ ὁ Ἀρτεμίδωροσ· καί φησιν ἀπὸ μὲν τοῦ Πηλουσιακοῦ στόματοσ εἶναι τρισχιλίουσ ἑξακοσίουσ σταδίουσ εἰσ Ὀρθωσίαν, ἐπὶ δὲ τὸν Ὀρόντην ποταμὸν χίλια ἑκατὸν τριάκοντα, ἐπὶ δὲ τὰσ πύλασ ἑξῆσ πεντακόσια εἰκοσιπέντε, ἐπὶ δὲ τοὺσ ὁρ́ουσ τῶν Κιλίκων χίλια ἐνακόσια εἴκοσιν. εἶθ’ Ὅλμοι, ὅπου πρότερον ᾤκουν οἱ νῦν Σελευκεῖσ, κτισθείσησ δ’ ἐπὶ τῷ Καλυκάδνῳ τῆσ Σελευκείασ ἐκεῖ μετῳκίσθησαν.

μικρὸν δὲ πρὸ τῆσ τελευτῆσ πηρωθεὶσ τὴν ὄψιν κατέστρεψε νόσῳ τὸν βίον. εὐθὺσ γάρ ἐστιν ἡ τοῦ Καλυκάδνου ἐκβολὴ κάμψαντι ᾐόνα ποιοῦσαν ἄκραν ἣ καλεῖται Σαρπηδών. πλησίον δ’ ἐστὶ τοῦ Καλυκάδνου καὶ τὸ Ζεφύριον καὶ αὕτη ἄκρα· ἔχει δὲ ὁ ποταμὸσ ἀνάπλουν εἰσ τὴν Σελεύκειαν πόλιν εὖ συνοικουμένην καὶ πολὺ ἀφεστῶσαν τοῦ Κιλικίου καὶ Παμφυλίου τρόπου. ἐνταῦθα ἐγένοντο καθ’ ἡμᾶσ ἄνδρεσ ἀξιόλογοι τῶν ἐκ τοῦ περιπάτου φιλοσόφων Ἀθήναιόσ τε καὶ Ξέναρχοσ, ὧν ὁ μὲν Ἀθήναιοσ καὶ ἐπολιτεύσατο καὶ ἐδημαγώγησε χρόνον τινὰ ἐν τῇ πατρίδι, εἶτ’ ἐμπεσὼν εἰσ τὴν Μουρήνα φιλίαν ἐκείνῳ συνεάλω φεύγων φωραθείσησ τῆσ κατὰ Καίσαροσ τοῦ Σεβαστοῦ συσταθείσησ ἐπιβουλῆσ· ἀναίτιοσ δὲ φανεὶσ ἀφείθη ὑπὸ Καίσαροσ. ὡσ δ’ ἐπανιόντα εἰσ Ῥώμην ἠσπάζοντο καὶ ἐπυνθάνοντο οἱ πρῶτοι ἐντυγχάνοντεσ, τὸ Εὐριπίδου ἔφη ἥκω νεκρῶν κευθμῶνα καὶ σκότου πύλασ λιπών. ὀλίγον δ’ ἐπιβιοὺσ χρόνον ἐν συμπτώσει τῆσ οἰκίασ ἐν ᾗ ᾤκει διεφθάρη νύκτωρ γενομένῃ, Ξέναρχοσ δέ, οὗ ἠκροασάμεθα ἡμεῖσ, ἐν οἴκῳ μὲν οὐ πολὺ διέτριψεν, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ δὲ καὶ Ἀθήνησι καὶ τὸ τελευταῖον ἐν Ῥώμῃ, τὸν παιδευτικὸν βίον ἑλόμενοσ· χρησάμενοσ δὲ καὶ τῇ Ἀρείου φιλίᾳ καὶ μετὰ ταῦτα τῇ Καίσαροσ τοῦ Σεβαστοῦ διετέλεσε μέχρι γήρωσ ἐν τιμῇ ἀγόμενοσ· μετὰ δὲ τὸν Καλύκαδνον ἡ Ποικίλη λεγομένη πέτρα κλίμακα ἔχουσα λατομητὴν ἐπὶ Σελεύκειαν ἄγουσαν.

εἶτ’ Ἀνεμούριον ἄκρα ὁμώνυμοσ τῇ προτέρᾳ, καὶ Κράμβουσα νῆσοσ καὶ Κώρυκοσ ἄκρα, ὑπὲρ ἧσ ἐν εἴκοσι σταδίοισ ἐστὶ τὸ Κωρύκιον ἄντρον, ἐν ᾧ ἡ ἀρίστη κρόκοσ φύεται. ἔστι δὲ κοιλὰσ μεγάλη κυκλοτερὴσ ἔχουσα περικειμένην ὀφρὺν πετρώδη πανταχόθεν ἱκανῶσ ὑψηλήν· καταβάντι δ’ εἰσ αὐτὴν ἀνώμαλόν ἐστιν ἔδαφοσ καὶ τὸ πολὺ πετρῶδεσ, μεστὸν δὲ τῆσ θαμνώδουσ ὕλησ ἀειθαλοῦσ τε καὶ ἡμέρου· παρέσπαρται δὲ καὶ τὰ ἐδάφη τὰ φέροντα τὴν κρόκον. ἔστι δὲ καὶ ἄντρον αὐτόθι ἔχον πηγὴν μεγάλην ποταμὸν ἐξιεῖσαν καθαροῦ τε καὶ διαφανοῦσ ὕδατοσ, εὐθὺσ καταπίπτοντα ὑπὸ γῆσ· ἐνεχθεὶσ δ’ ἀφανὴσ ἔξεισιν εἰσ τὴν θάλατταν· καλοῦσι δὲ πικρὸν ὕδωρ. εἶθ’ ἡ Ἐλαιοῦσσα νῆσοσ μετὰ τὴν Κώρυκον, προσκειμένη τῇ ἠπείρῳ, ἣν συνῴκισεν Ἀρχέλαοσ καὶ κατεσκευάσατο βασίλειον λαβὼν τὴν Τραχειῶτιν Κιλικίαν ὅλην πλὴν Σελευκείασ, καθ’ ὃν τρόπον καὶ Ἀμύντασ πρότερον εἶχε καὶ ἔτι πρότερον Κλεοπάτρα.

εὐφυοῦσ γὰρ ὄντοσ τοῦ τόπου πρὸσ τὰ λῃστήρια καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν κατὰ γῆν μὲν διὰ τὸ μέγεθοσ τῶν ὀρῶν καὶ τῶν ὑπερκειμένων ἐθνῶν, πεδία καὶ γεώργια ἐχόντων μεγάλα καὶ εὐκατατρόχαστα, κατὰ θάλατταν δὲ διὰ τὴν εὐπορίαν τῆσ τε ναυπηγησίμου ὕλησ καὶ τῶν λιμένων καὶ ἐρυμάτων καὶ ὑποδυτηρίων, ἐδόκει πρὸσ ἅπαν τὸ τοιοῦτο βασιλεύεσθαι μᾶλλον τοὺσ τόπουσ ἢ ὑπὸ τοῖσ Ῥωμαίοισ ἡγεμόσιν εἶναι τοῖσ ἐπὶ τὰσ κρίσεισ πεμπομένοισ, οἳ μήτ’ ἀεὶ παρεῖναι ἔμελλον μήτε μεθ’ ὅπλων. οὕτω μὲν Ἀρχέλαοσ ἔλαβε πρὸσ τῇ Καππαδοκίᾳ τὴν τραχεῖαν Κιλικίαν. εἰσὶ δ’ ὁρ́οι ταύτησ μεταξὺ Σόλων τε καὶ Ἐλαιούσσησ ὁ Λάμοσ ποταμὸσ καὶ κώμη ὁμώνυμοσ. κατὰ δὲ τὰσ ἀκρωρείασ τοῦ Ταύρου τὸ Ζηνικέτου πειρατήριόν ἐστιν ὁ Ὄλυμποσ ὄροσ τε καὶ φρούριον ὁμώνυμον, ἀφ’ οὗ κατοπτεύεται πᾶσα Λυκία καὶ Παμφυλία καὶ Πισιδία καὶ Μιλυάσ·

ἁλόντοσ δὲ τοῦ ὄρουσ ὑπὸ τοῦ Ἰσαυρικοῦ, ἐνέπρησεν ἑαυτὸν πανοίκιον. τούτου δ’ ἦν καὶ ὁ Κώρυκοσ καὶ ἡ Φάσηλισ καὶ πολλὰ τῶν Παμφύλων χωρία· πάντα δ’ εἷλεν ὁ Ἰσαυρικόσ. μετὰ δὲ Λάμον Σόλοι πόλισ ἀξιόλογοσ, τῆσ ἄλλησ Κιλικίασ ἀρχὴ τῆσ περὶ τὸν Ἰσσόν, Ἀχαιῶν καὶ Ῥοδίων κτίσμα τῶν ἐκ Λίνδου·

εἰσ ταύτην λιπανδρήσασαν Πομπήιοσ Μάγνοσ κατῴκισε τοὺσ περιγενομένουσ τῶν πειρατῶν, οὓσ μάλιστα ἔγνω σωτηρίασ καὶ προνοίασ τινὸσ ἀξίουσ, καὶ μετωνόμασε Πομπηιόπολιν. γεγόνασι δ’ ἄνδρεσ ἐνθένδε τῶν ὀνομαστῶν Χρύσιππόσ τε ὁ στωικὸσ φιλόσοφοσ πατρὸσ ὢν Ταρσέωσ ἐκεῖθεν μετοικήσαντοσ, καὶ Φιλήμων ὁ κωμικὸσ ποιητήσ, καὶ Ἄρατοσ ὁ τὰ φαινόμενα συγγράψασ ἐν ἔπεσιν. εἶτα Ζεφύριον ὁμώνυμον τῷ πρὸσ Καλύδνῳ·

εἶτ’ Ἀγχιάλη μικρὸν ὑπὲρ τῆσ θαλάττησ, κτίσμα Σαρδαναπάλλου, φησὶν Ἀριστόβουλοσ· ἐνταῦθα δ’ εἶναι μνῆμα τοῦ Σαρδαναπάλλου καὶ τύπον λίθινον συμβάλλοντα τοὺσ τῆσ δεξιᾶσ χειρὸσ δακτύλουσ ὡσ ἂν ἀποκροτοῦντα, καὶ ἐπιγραφὴν εἶναι Ἀσσυρίοισ γράμμασι τοιάνδε "Σαρδανάπαλλοσ ὁ Ἀνακυνδαράξεω παῖσ Ἀγχιάλην καὶ Ταρσὸν ἔδειμεν ἡμέρῃ μιῇ. ἔσθιε πῖνε παῖζε, ὡσ τἆλλα τούτου οὐκ ἄξια," τοῦ ἀποκροτήματοσ. μέμνηται δὲ καὶ Χοιρίλοσ τούτων· καὶ δὴ καὶ περιφέρεται τὰ ἔπη ταυτί ταῦτ’ ἔχω, ὅσσ’ ἔφαγον καὶ ἀφύβρισα, καὶ μετ’ ἔρωτοσ τέρπν’ ἔπαθον, τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια κεῖνα λέλειπται. ὑπέρκειται δὲ τὰ Κύινδα τῆσ Ἀγχιάλησ ἔρυμα, ᾧ ἐχρήσαντό ποτε οἱ Μακεδόνεσ γαζοφυλακίῳ·

ἦρε δὲ τὰ χρήματα Εὐμένησ ἀποστὰσ Ἀντιγόνου. ἔτι δ’ ὕπερθεν τούτου τε καὶ τῶν Σόλων ὀρεινή ἐστιν, ἐν ᾗ Ὄλβη πόλισ Διὸσ ἱερὸν ἔχουσα, Αἰάντοσ ἵδρυμα τοῦ Τεύκρου· καὶ ὁ ἱερεὺσ δυνάστησ ἐγίνετο τῆσ Τραχειώτιδοσ· εἶτ’ ἐπέθεντο τῇ χώρᾳ τύραννοι πολλοί, καὶ συνέστη τὰ λῃστήρια. μετὰ δὲ τὴν τούτων κατάλυσιν ἐφ’ ἡμῶν ἤδη τὴν τοῦ Τεύκρου δυναστείαν ταύτην ἐκάλουν, τὴν δ’ αὐτὴν καὶ ἱερωσύνην· καὶ οἱ πλεῖστοί γε τῶν ἱερασαμένων ὠνομάζοντο Τεῦκροι ἢ Αἰάντεσ. εἰσιοῦσα δὲ Ἄβα κατ’ ἐπιγαμίαν εἰσ τὸν οἶκον τοῦτον, ἡ Ζηνοφάνουσ θυγάτηρ ἑνὸσ τῶν τυράννων, αὐτὴ κατέσχε τὴν ἀρχὴν προλαβόντοσ τοῦ πατρὸσ ἐν ἐπιτρόπου σχήματι· ὕστερον δὲ καὶ Ἀντώνιοσ καὶ Κλεοπάτρα κατεχαρίσαντο ἐκείνῃ θεραπείαισ ἐκλιπαρηθέντεσ· ἔπειθ’ ἡ μὲν κατελύθη τοῖσ δ’ ἀπὸ τοῦ γένουσ διέμεινεν ἡ ἀρχή. μετὰ δὲ τὴν Ἀγχιάλην αἱ τοῦ Κύδνου ἐκβολαὶ κατὰ τὸ Ῥῆγμα καλούμενον. ἔστι δὲ λιμνάζων τόποσ ἔχων καὶ παλαιὰ νεώρια, εἰσ ὃν ἐκπίπτει ὁ Κύδνοσ ὁ διαρρέων μέσην τὴν Ταρσὸν τὰσ ἀρχὰσ ἔχων ἀπὸ τοῦ ὑπερκειμένου τῆσ πόλεωσ Ταύρου· καὶ ἔστιν ἐπίνειον ἡ λίμνη τῆσ Ταρσοῦ. μέχρι μὲν δὴ δεῦρο ἡ παραλία πᾶσα ἀπὸ τῆσ Ῥοδίων περαίασ ἀρξαμένη πρὸσ ἰσημερινὰσ ἀνατολὰσ ἀπὸ τῶν ὁμωνύμων ἐκτείνεται δύσεων, εἶτ’ ἐπὶ τὴν χειμερινὴν ἀνατολὴν ἐπιστρέφει μέχρι Ἰσσοῦ, κἀντεῦθεν ἤδη καμπὴν λαμβάνει πρὸσ νότον μέχρι Φοινίκησ, τὸ δὲ λοιπὸν πρὸσ δύσιν μέχρι στηλῶν τελευτᾷ.

τὸ μὲν οὖν ἀληθὲσ ὁ ἰσθμὸσ τῆσ περιωδευμένησ χερρονήσου οὗτόσ ἐστιν ὁ ἀπὸ Ταρσοῦ καὶ τῆσ ἐκβολῆσ τοῦ Κύδνου μέχρι Ἀμισοῦ· τὸ γὰρ ἐλάχιστον ἐξ Ἀμισοῦ διάστημα ἐπὶ τοὺσ Κιλίκων ὁρ́ουσ τοῦτ’ ἔστιν· ἐντεῦθεν δὲ ἑκατὸν εἴκοσίν εἰσιν εἰσ Ταρσὸν στάδιοι, κἀκεῖθεν οὐ πλείουσ ἐπὶ τὴν ἐκβολὴν τοῦ Κύδνου. καὶ μὴν ἐπί γε Ἰσσὸν καὶ τὴν κατ’ αὐτὴν θάλατταν οὔτ’ ἄλλη ὁδὸσ συντομωτέρα ἐστὶν ἐξ Ἀμισοῦ τῆσ διὰ Ταρσοῦ, οὔτ’ ἐκ Ταρσοῦ ἐπὶ Ἰσσὸν ἐγγυτέρω ἐστὶν ἢ ἐπὶ Κύδνον, ὥστε δῆλον ὅτι ταῖσ μὲν ἀληθείαισ οὗτοσ ἂν εἰή ὁ ἰσθμόσ, λέγεται δ’ ὅμωσ ὁ μέχρι τοῦ Ἰσσικοῦ κόλπου, παρακλεπτόντων διὰ τὸ σημειῶδεσ. διὰ δὲ τοῦτ’ αὐτὸ καὶ τὴν ἐκ τῆσ Ῥοδίασ γραμμήν, ἣν μέχρι τοῦ Κύδνου κατηγάγομεν, τὴν αὐτὴν ἀποφαίνομεν τῇ μέχρι Ἰσσοῦ, οὐδὲν παρὰ τοῦτο ποιούμενοι, καὶ τὸν Ταῦρόν φαμεν διήκειν ἐπ’ εὐθείασ τῇδε τῇ γραμμῇ μέχρι τῆσ Ἰνδικῆσ. ἡ δὲ Ταρσὸσ κεῖται μὲν ἐν πεδίῳ κτίσμα δ’ ἐστὶ τῶν μετὰ Τριπτολέμου πλανηθέντων Ἀργείων κατὰ ζήτησιν Ιοὖσ·

διαρρεῖ δ’ αὐτὴν μέσην ὁ Κύδνοσ παρ’ αὐτὸ τὸ γυμνάσιον τῶν νέων· ἅτε δὲ τῆσ πηγῆσ οὐ πολὺ ἄπωθεν οὔσησ, καὶ τοῦ ῥείθρου διὰ φάραγγοσ βαθείασ ἰόντοσ, εἶτ’ εὐθὺσ εἰσ τὴν πόλιν ἐκπίπτοντοσ, ψυχρόν τε καὶ τραχὺ τὸ ῥεῦμά ἐστιν, ὅθεν καὶ τοῖσ παχυνευροῦσι ῥοϊζομένοισ καὶ κτήνεσι καὶ ἀνθρώποισ ἐπικουρεῖ. τοσαύτη δὲ τοῖσ ἐνθάδε ἀνθρώποισ σπουδὴ πρόσ τε φιλοσοφίαν καὶ τὴν ἄλλην παιδείαν ἐγκύκλιον ἅπασαν γέγονεν ὥσθ’ ὑπερβέβληνται καὶ Ἀθήνασ καὶ Ἀλεξάνδρειαν καὶ εἴ τινα ἄλλον τόπον δυνατὸν εἰπεῖν, ἐν ᾧ σχολαὶ καὶ διατριβαὶ φιλοσόφων γεγόνασι.

καὶ εἰσὶ σχολαὶ παρ’ αὐτοῖσ παντοδαπαὶ τῶν περὶ λόγουσ τεχνῶν, καὶ τἆλλα δ’ εὐανδρεῖ καὶ πλεῖστον δύναται τὸν τῆσ μητροπόλεωσ ἐπέχουσα λόγον. διαφέρει δὲ τοσοῦτον ὅτι ἐνταῦθα μὲν οἱ φιλομαθοῦντεσ ἐπιχώριοι πάντεσ εἰσί, ξένοι δ’ οὐκ ἐπιδημοῦσι ῥᾳδίωσ· οὐδ’ αὐτοὶ οὗτοι μένουσιν αὐτόθι, ἀλλὰ καὶ τελειοῦνται ἐκδημήσαντεσ καὶ τελειωθέντεσ ξενιτεύουσιν ἡδέωσ, κατέρχονται δ’ ὀλίγοι. ταῖσ δ’ ἄλλαισ πόλεσιν ἃσ ἀρτίωσ εἶπον πλὴν Ἀλεξανδρείασ συμβαίνει τἀναντία· φοιτῶσι γὰρ εἰσ αὐτὰσ πολλοὶ καὶ διατρίβουσιν αὐτόθι ἄσμενοι, τῶν δ’ ἐπιχωρίων οὐ πολλοὺσ οὔτ’ ἂν ἔξω φοιτῶντασ ἴδοισ κατὰ φιλομάθειαν, οὔτ’ αὐτόθι περὶ τοῦτο σπουδάζοντασ· Ἀλεξανδρεῦσι δ’ ἀμφότερα συμβαίνει· καὶ γὰρ δέχονται πολλοὺσ τῶν ξένων καὶ ἐκπέμπουσι τῶν ἰδίων οὐκ ὀλίγουσ . . . ἄνδρεσ δ’ ἐξ αὐτῆσ γεγόνασι τῶν μὲν στωικῶν Ἀντίπατρόσ τε καὶ Ἀρχέδημοσ καὶ Νέστωρ, ἔτι δ’ Ἀθηνόδωροι δύο, ὧν ὁ μὲν Κορδυλίων καλούμενοσ συνεβίωσε Μάρκῳ Κάτωνι καὶ ἐτελεύτα παρ’ ἐκείνῳ, ὁ δὲ τοῦ Σάνδωνοσ, ὃν καὶ Κανανίτην φασὶν ἀπὸ κώμησ τινόσ, Καίσαροσ καθηγήσατο καὶ τιμῆσ ἔτυχε μεγάλησ, κατιών τε εἰσ τὴν πατρίδα ἤδη γηραιὸσ κατέλυσε τὴν καθεστῶσαν πολιτείαν κακῶσ φερομένην ὑπό τε ἄλλων καὶ Βοήθου, κακοῦ μὲν ποιητοῦ κακοῦ δὲ πολίτου, δημοκοπίαισ ἰσχύσαντοσ τὸ πλέον.

ἐπῆρε δ’ αὐτὸν καὶ Ἀντώνιοσ κατ’ ἀρχὰσ ἀποδεξάμενοσ τὸ γραφὲν εἰσ τὴν ἐν Φιλίπποισ νίκην ἔποσ, καὶ ἔτι μᾶλλον ἡ εὐχέρεια ἡ ἐπιπολάζουσα παρὰ τοῖσ Ταρσεῦσιν ὥστ’ ἀπαύστωσ σχεδιάζειν παρὰ χρῆμα πρὸσ τὴν δεδομένην ὑπόθεσιν· καὶ δὴ καὶ γυμνασιαρχίαν ὑποσχόμενοσ Ταρσεῦσι τοῦτον ἀντὶ γυμνασιάρχου κατέστησε, καὶ τὰ ἀναλώματα ἐπίστευσεν αὐτῷ. ἐφωράθη δὲ νοσφισάμενοσ τά τε ἄλλα καὶ τοὔλαιον· ἐλεγχόμενοσ δ’ ὑπὸ τῶν κατηγόρων ἐπὶ τοῦ Ἀντωνίου παρῃτεῖτο τὴν ὀργήν, σὺν ἄλλοισ καὶ ταῦτα λέγων ὅτι "ὥσπερ Ὅμηροσ ἐξύμνησεν Ἀχιλλέα καὶ Ἀγαμέμνονα καὶ Ὀδυσσέα, οὕτωσ ἐγὼ σέ· οὐ δίκαιοσ οὖν εἰμι εἰσ τοιαύτασ ἄγεσθαι διαβολὰσ ἐπὶ σοῦ. " παραλαβὼν οὖν ὁ κατήγοροσ τὸν λόγον "ἀλλ’ Ὅμηροσ μέν" ἔφη ἔλαιον Ἀγαμέμνονοσ οὐκ ἔκλεψεν, ἀλλ’ οὐδὲ Ἀχιλλέωσ, σὺ δέ· ὥστε δώσεισ δίκην. " διακρουσάμενοσ δ’ οὖν θεραπείαισ τισὶ τὴν ὀργὴν οὐδὲν ἧττον διετέλεσεν ἄγων καὶ φέρων τὴν πόλιν μέχρι τῆσ καταστροφῆσ τοῦ Ἀντωνίου. τοιαύτην δὲ τὴν πόλιν καταλαβὼν ὁ Ἀθηνόδωροσ τέωσ μὲν ἐπεχείρει λόγῳ μετάγειν κἀκεῖνον καὶ τοὺσ συστασιώτασ· ὡσ δ’ οὐκ ἀπείχοντο ὕβρεωσ οὐδεμιᾶσ, ἐχρήσατο τῇ δοθείσῃ ὑπὸ τοῦ Καίσαροσ ἐξουσίᾳ καὶ ἐξέβαλεν αὐτοὺσ καταγνοὺσ φυγήν. οἱ δὲ πρῶτον μὲν κατετοιχογράφησαν αὐτοῦ τοιαῦτα ἔργα νέων, βουλαὶ δὲ μέσων, πορδαὶ δὲ γερόντων. ἐπεὶ δ’ ἐκεῖνοσ ἐν παιδιᾶσ μέρει δεξάμενοσ ἐκέλευσε παρεπιγράψαι "βρονταὶ δὲ γερόντων," καταφρονήσασ τισ τοῦ ἐπιεικοῦσ εὔλυτον τὸ κοιλίδιον ἔχων προσέρρανε πολὺ τῇ θύρᾳ καὶ τῷ τοίχῳ νύκτωρ παριὼν τὴν οἰκίαν· ὁ δὲ τῆσ στάσεωσ κατηγορῶν ἐν ἐκκλησίᾳ "τὴν νόσον τῆσ πόλεωσ" ἔφη "καὶ τὴν καχεξίαν πολλαχόθεν σκοπεῖν ἔξεστι, καὶ δὴ καὶ ἐκ τῶν διαχωρημάτων. " οὗτοι μὲν στωικοὶ ἄνδρεσ· ἀκαδημαϊκὸσ δὲ Νέστωρ ὁ καθ’ ἡμᾶσ, ὁ Μαρκέλλου καθηγησάμενοσ τοῦ Ὀκταουίασ παιδόσ, τῆσ Καίσαροσ ἀδελφῆσ. καὶ οὗτοσ δὲ προέστη τῆσ πολιτείασ διαδεξάμενοσ τὸν Ἀθηνόδωρον, καὶ διετέλεσε τιμώμενοσ παρά τε τοῖσ ἡγεμόσι καὶ ἐν τῇ πόλει. τῶν δ’ ἄλλων φιλοσόφων οὕσ κεν ἐὺ γνοίην καί τ’ οὔνομα μυθησαίμην, Πλουτιάδησ τε ἐγένετο καὶ Διογένησ τῶν περιπολιζόντων καὶ σχολὰσ διατιθεμένων εὐφυῶσ·

ὁ δὲ Διογένησ καὶ ποιήματα ὥσπερ ἀπεφοίβαζε τεθείσησ ὑποθέσεωσ, τραγικὰ ὡσ ἐπὶ πολύ· γραμματικοὶ δὲ ὧν καὶ συγγράμματα ἔστιν, Ἀρτεμίδωρόσ τε καὶ Διόδωροσ· ποιητὴσ δὲ τραγῳδίασ ἄριστοσ τῶν τῆσ Πλειάδοσ καταριθμουμένων Διονυσίδησ. μάλιστα δ’ ἡ Ῥώμη δύναται διδάσκειν τὸ πλῆθοσ τῶν ἐκ τῆσδε τῆσ πόλεωσ φιλολόγων· Ταρσέων γὰρ καὶ Ἀλεξανδρέων ἐστὶ μεστή. τοιαύτη μὲν ἡ Ταρσόσ. μετὰ δὲ τὸν Κύδνον ὁ Πύραμοσ ἐκ τῆσ Καταονίασ ῥέων, οὗπερ καὶ πρότερον ἐμνήσθημεν·

φησὶ δ’ Ἀρτεμίδωροσ ἐντεῦθεν εἰσ Σόλουσ εὐθυπλοίᾳ σταδίουσ εἶναι πεντακοσίουσ. πλησίον δὲ καὶ Μαλλὸσ ἐφ’ ὕψουσ κειμένη, κτίσμα Ἀμφιλόχου καὶ Μόψου τοῦ Ἀπόλλωνοσ καὶ Μαντοῦσ, περὶ ὧν πολλὰ μυθολογεῖται· καὶ δὴ καὶ ἡμεῖσ ἐμνήσθημεν αὐτῶν ἐν τοῖσ περὶ Κάλχαντοσ λόγοισ καὶ τῆσ ἔριδοσ ἣν ἤρισαν περὶ τῆσ μαντικῆσ ὅ τε Κάλχασ καὶ ὁ Μόψοσ· ταύτην τε γὰρ τὴν ἔριν μεταφέρουσιν ἔνιοι, καθάπερ καὶ Σοφοκλῆσ, εἰσ τὴν Κιλικίαν, καλέσασ ἐκεῖνοσ αὐτὴν Παμφυλίαν τραγικῶσ, καθάπερ καὶ τὴν Λυκίαν Καρίαν καὶ τὴν Τροίαν καὶ Λυδίαν Φρυγίαν· καὶ τὸν θάνατον δὲ τοῦ Κάλχαντοσ ἐνταῦθα παραδιδόασιν ἄλλοι τε καὶ Σοφοκλῆσ. οὐ μόνον δὲ τὴν περὶ τῆσ μαντικῆσ ἔριν μεμυθεύκασιν ἀλλὰ καὶ τῆσ ἀρχῆσ. τὸν γὰρ Μόψον φασὶ καὶ τὸν Ἀμφίλοχον ἐκ Τροίασ ἐλθόντασ κτίσαι Μαλλόν· εἶτ’ Ἀμφίλοχον εἰσ Ἄργοσ ἀπελθεῖν, δυσαρεστήσαντα δὲ τοῖσ ἐκεῖ πάλιν ἀναστρέψαι δεῦρο, ἀποκλειόμενον δὲ τῆσ κοινωνίασ συμβαλεῖν εἰσ μονομαχίαν πρὸσ τὸν Μόψον, πεσόντασ δ’ ἀμφοτέρουσ ταφῆναι μὴ ἐν ἐπόψει ἀλλήλοισ· καὶ νῦν οἱ τάφοι δείκνυνται περὶ Μάγαρσα τοῦ Πυράμου πλησίον. ἐντεῦθεν δ’ ἦν Κράτησ ὁ γραμματικόσ, οὗ φησι γενέσθαι μαθητὴσ Παναίτιοσ. ὑπέρκειται δὲ τῆσ παραλίασ ταύτησ Ἀλήιον πεδίον, δι’ οὗ Φιλωτᾶσ διήγαγεν Ἀλεξάνδρῳ τὴν ἵππον, ἐκείνου τὴν φάλαγγα ἀγαγόντοσ ἐκ τῶν Σόλων διὰ τῆσ παραλίασ καὶ τῆσ Μαλλώτιδοσ ἐπί τε Ἰσσὸν καὶ τὰσ Δαρείου δυνάμεισ.

φασὶ δὲ καὶ ἐναγίσαι τῷ Ἀμφιλόχῳ τὸν Ἀλέξανδρον διὰ τὴν ἐξ Ἄργουσ συγγένειαν. Ἡσίοδοσ δ’ ἐν Σόλοισ ὑπὸ Ἀπόλλωνοσ ἀναιρεθῆναι τὸν Ἀμφίλοχόν φησιν, οἱ δὲ περὶ τὸ Ἀλήιον πεδίον, οἱ δ’ ἐν Συρίᾳ, ἀπὸ τοῦ Ἀληίου ἀπιόντα διὰ τὴν ἔριν. μετὰ δὲ Μαλλὸν Αἰγαῖαι πολίχνιον ὕφορμον ἔχον·

εἶτ’ Ἀμανίδεσ πύλαι ὕφορμον ἔχουσαι, εἰσ ἃσ τελευτᾷ τὸ Ἀμανὸν ὄροσ ἀπὸ τοῦ Ταύρου καθῆκον, ὃ τῆσ Κιλικίασ ὑπέρκειται κατὰ τὸ πρὸσ ἑώ μέροσ, ἀεὶ μὲν ὑπὸ πλειόνων δυναστευόμενον τυράννων ἐχόντων ἐρύματα· καθ’ ἡμᾶσ δὲ κατέστη κύριοσ πάντων ἀνὴρ ἀξιόλογοσ καὶ βασιλεὺσ ὑπὸ Ῥωμαίων ὠνομάσθη διὰ τὰσ ἀνδραγαθίασ Ταρκονδίμοτοσ, καὶ τὴν διαδοχὴν τοῖσ μετ’ αὐτὸν παρέδωκε. μετὰ δὲ Αἰγαίασ Ἰσσὸσ πολίχνιον ὕφορμον ἔχον καὶ ποταμὸσ Πίναροσ.

ἐνταῦθα ὁ ἀγὼν συνέπεσεν Ἀλεξάνδρῳ καὶ Δαρείῳ· καὶ ὁ κόλποσ εἴρηται Ἰσσικόσ· ἐν αὐτῷ δὲ πόλισ Ῥωσὸσ καὶ Μυρίανδροσ πόλισ καὶ Ἀλεξάνδρεια καὶ Νικόπολισ καὶ Μοψουεστία καὶ αἱ πύλαι λεγόμεναι, ὁρ́ιον Κιλίκων τε καὶ Σύρων. ἐν δὲ τῇ Κιλικίᾳ ἐστὶ καὶ τὸ τῆσ Σαρπηδονίασ Ἀρτέμιδοσ ἱερὸν καὶ μαντεῖον, τοὺσ δὲ χρησμοὺσ ἔνθεοι προθεσπίζουσιν. μετὰ δὲ τὴν Κιλικίαν πρώτη πόλισ ἐστὶ τῶν Σύρων Σελεύκεια ἡ ἐν Πιερίᾳ, καὶ πλησίον Ὀρόντησ ἐκδίδωσι ποταμόσ.

ἔστι δ’ ἀπὸ Σελευκείασ εἰσ Σόλουσ ἐπ’ εὐθείασ πλοῦσ ὀλίγον ἀπολείπων τῶν χιλίων σταδίων. τῶν δ’ ἐν Τροίᾳ Κιλίκων ὧν Ὅμηροσ μέμνηται πολὺ διεστώτων ἀπὸ τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου Κιλίκων, οἱ μὲν ἀποφαίνουσιν ἀρχηγέτασ τοὺσ ἐν τῇ Τροίᾳ τούτων καὶ δεικνύουσί τινασ τόπουσ κἀνταῦθα, ὥσπερ ἐν τῇ Παμφυλίᾳ Θήβην καὶ Λυρνησσόν, οἱ δ’ ἔμπαλιν καὶ Ἀλήιόν τι πεδίον κἀκεῖ δεικνύουσι.

περιωδευμένων δὲ καὶ τῶν ἔξω τοῦ Ταύρου μερῶν τῆσ προειρημένησ χερρονήσου, προσθετέον ἐστὶ καὶ ταῦτα. ὁ γὰρ Ἀπολλόδωροσ ἐν τοῖσ περὶ νεῶν ἔτι καὶ τοιαῦτα λέγει·

τοὺσ γὰρ ἐκ τῆσ Ἀσίασ ἐπικούρουσ τῶν Τρώων ἅπαντασ καταριθμεῖσθαί φησιν ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ τῆσ χερρονήσου κατοίκουσ ὄντασ, ἧσ ὁ στενώτατοσ ἰσθμόσ ἐστι τὸ μεταξὺ τοῦ κατὰ Σινώπην μυχοῦ καὶ Ἰσσοῦ· αἱ δ’ ἐκτὸσ πλευραί φησί τριγωνοειδοῦσ οὔσησ, εἰσὶ μὲν ἄνισοι, παρήκουσι δὲ ἡ μὲν ἀπὸ Κιλικίασ ἐπὶ Χελιδονίασ, ἡ δ’ ἐνθένδε ἐπὶ τὸ στόμα τοῦ Εὐξείνου, ἡ δ’ ἐπὶ Σινώπην πάλιν ἐνθένδε. τὸ μὲν οὖν μόνουσ τοὺσ ἐν τῇ χερρονήσῳ διὰ τῶν αὐτῶν ἐλέγχοιτ’ ἂν ψεῦδοσ ὂν δι’ ὧν ἠλέγξαμεν πρότερον μὴ μόνουσ τοὺσ ἐντὸσ Ἅλυοσ. οἱ γὰρ περὶ Φαρνακίαν τόποι ἐν οἷσ τοὺσ Ἁλιζώνουσ ἔφαμεν, ὥσπερ ἔξω τοῦ Ἅλυόσ εἰσιν, οὕτω καὶ ἔξω τοῦ ἰσθμοῦ, εἴπερ καὶ τῶν στενῶν τῶν μεταξὺ Σινώπησ καὶ Ἰσσοῦ, καὶ οὐ τούτων γε μόνων ἀλλὰ καὶ τῶν κατ’ ἀλήθειαν στενῶν τῶν μεταξὺ Ἀμισοῦ τε καὶ Ἰσσοῦ· οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνοσ ὀρθῶσ ἀφώρισται τὸν ἰσθμὸν καὶ τὰ κατ’ αὐτὸν στενά, ἐκεῖνα ἀντὶ τούτων τιθείσ. πάντων δ’ εὐηθέστατον τὸ τὴν χερρόνησον τριγωνοειδῆ φήσαντα τρεῖσ ἀποφήνασθαι τὰσ ἔξω πλευράσ· ὁ γὰρ τὰσ ἔξω λέγων πλευρὰσ ἐοίκεν ὑπεξαιρουμένῳ τὴν κατὰ τὰ στενά, ὡσ καὶ ταύτην οὖσαν πλευράν, οὐκ ἔξω δὲ οὐδ’ ἐπὶ θαλάττῃ. εἰ μὲν τοίνυν τὰ στενὰ ταῦτα οὕτωσ ἦν συνηγμένα ὥστε μικρὸν ἀπολείπειν τοῦ συνάπτειν ἐπ’ ἀλλήλαισ τήν τε ἐπὶ Ἰσσὸν καὶ τὴν ἐπὶ Σινώπην πίπτουσαν πλευράν, συνεχώρει ἂν τριγωνοειδῆ λέγεσθαι τὴν χερρόνησον· νῦν δέ γε τρισχιλίουσ σταδίουσ ἀπολειπόντων μεταξὺ τῶν ὑπ’ αὐτοῦ λεγομένων στενῶν, ἀμαθία τὸ λέγειν τριγωνοειδὲσ τὸ τοιοῦτον τετράπλευρον, οὐδὲ χωρογραφικόν. ὁ δὲ καὶ χωρογραφίαν ἐξέδωκεν ἐν κωμικῷ μέτρῳ γῆσ περίοδον ἐπιγράψασ. μένει δ’ ἡ αὐτὴ ἀμαθία κἂν εἰσ τοὐλάχιστον καταγάγῃ διάστημά τισ τὸν ἰσθμόν, ὅσον εἰρήκασιν οἱ πλεῖστον ψευσάμενοι τὸ ἥμισυ τοῦ παντόσ, ὅσον εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωροσ, χιλίουσ καὶ πεντακοσίουσ σταδίουσ· οὐδὲ γὰρ τοῦτο συναγωγήν πω τριγωνοειδοῦσ ποιεῖ σχήματοσ. ἀλλ’ οὐδὲ τὰσ πλευρὰσ ὀρθῶσ διῄρηται τὰσ ἔξω τὴν ἀπὸ Ἰσσοῦ μέχρι Χελιδονίων εἰπών· λοιπὴ γάρ ἐστιν ὅλη ἐπ’ εὐθείασ ἡ Λυκιακὴ παραλία ταύτῃ, καὶ ἡ τῶν Ῥοδίων περαία μέχρι Φύσκου· ἐντεῦθεν δὲ καμπὴν λαβοῦσα ἡ ἤπειροσ ἄρχεται τὴν δευτέραν καὶ δυσμικὴν ποιεῖν πλευρὰν ἄχρι Προποντίδοσ καὶ Βυζαντίου. φήσαντοσ δὲ τοῦ Ἐφόρου διότι τὴν χερρόνησον κατοικεῖ ταύτην ἑκκαίδεκα γένη, τρία μὲν Ἑλληνικὰ τὰ δὲ λοιπὰ βάρβαρα χωρὶσ τῶν μιγάδων, ἐπὶ θαλάττῃ μὲν Κίλικεσ καὶ Πάμφυλοι καὶ Λύκιοι καὶ Βιθυνοὶ καὶ Παφλαγόνεσ καὶ Μαριανδυνοὶ καὶ Τρῶεσ καὶ Κᾶρεσ, Πισίδαι δὲ καὶ Μυσοὶ καὶ Χάλυβεσ καὶ Φρύγεσ καὶ Μιλύαι ἐν τῇ μεσογαίᾳ, διαιτῶν ταῦτα ὁ Ἀπολλόδωροσ ἑπτακαιδέκατόν φησιν εἶναι τὸ τῶν Γαλατῶν, ὃ νεώτερόν ἐστι τοῦ Ἐφόρου, τῶν δ’ εἰρημένων τὰ μὲν Ἑλληνικὰ μήπω κατὰ τὰ Τρωικὰ κατῳκίσθαι, τὰ δὲ βάρβαρα πολλὴν ἔχειν σύγχυσιν διὰ τὸν χρόνον·

καταλέγεσθαι δ’ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ τό τε τῶν Τρώων καὶ τῶν νῦν ὀνομαζομένων Παφλαγόνων καὶ Μυσῶν καὶ Φρυγῶν καὶ Καρῶν καὶ Λυκίων, Μῄονάσ τε ἀντὶ Λυδῶν καὶ ἄλλουσ ἀγνῶτασ, οἱο͂ν Ἁλιζῶνασ καὶ Καύκωνασ· ἐκτὸσ δὲ τοῦ καταλόγου Κητείουσ τε καὶ Σολύμουσ καὶ Κίλικασ τοὺσ ἐκ Θήβησ πεδίου καὶ Λέλεγασ· Παμφύλουσ δὲ καὶ Βιθυνοὺσ καὶ Μαριανδυνοὺσ καὶ Πισίδασ καὶ Χάλυβασ καὶ Μιλύασ καὶ Καππάδοκασ μηδ’ ὠνομάσθαι, τοὺσ μὲν διὰ τὸ μηδέπω τοὺσ τόπουσ κατῳκηκέναι τούτουσ, τοὺσ δὲ διὰ τὸ ἑτέροισ γένεσι περιέχεσθαι, ὡσ Ἰδριεῖσ μὲν καὶ Τερμίλαι Καρσί, Δολίονεσ δὲ καὶ Βέβρυκεσ Φρυξί. φαίνεται δ’ οὔτε τοῦ Ἐφόρου τὴν ἀπόφασιν διαιτῶν ἱκανῶσ τά τε τοῦ ποιητοῦ ταράττων καὶ καταψευδόμενοσ.

Ἐφόρου τε γὰρ τοῦτο πρῶτον ἀπαιτεῖν ἐχρῆν, τί δὴ τοὺσ Χάλυβασ τίθησιν ἐντὸσ τῆσ χερρονήσου τοσοῦτον ἀφεστῶτασ καὶ Σινώπησ καὶ Ἀμισοῦ πρὸσ ἑώ; οἱ γὰρ λέγοντεσ τὸν ἰσθμὸν τῆσ χερρονήσου ταύτησ τὴν ἀπὸ Ἰσσοῦ γραμμὴν ἐπὶ τὸν Εὔξεινον, ὡσ ἂν μεσημβρινήν τινα τιθέασι ταύτην, ἣν οἱ μὲν εἶναι νομίζουσι τὴν ἐπὶ Σινώπησ οἱ δὲ τὴν ἐπ’ Ἀμισοῦ, ἐπὶ δὲ τῶν Χαλύβων οὐδείσ· λοξὴ γάρ ἐστι τελέωσ. ὁ γὰρ δὴ διὰ Χαλύβων μεσημβρινὸσ διὰ τῆσ μικρᾶσ Ἀρμενίασ γράφοιτ’ ἂν καὶ τοῦ Εὐφράτου τὴν Καππαδοκίαν ὅλην ἐντὸσ ἀπολαμβάνων καὶ τὴν Κομμαγηνὴν καὶ τὸν Ἀμανὸν καὶ τὸν Ἰσσικὸν κόλπον. εἰ δ’ οὖν καὶ τὴν λοξὴν γραμμὴν ὁρίζειν τὸν ἰσθμὸν συγχωρήσαιμεν, τὰ πλεῖστά γε τούτων καὶ μάλιστα ἡ Καππαδοκία ἐντὸσ ἀπολαμβάνοιτ’ ἂν καὶ ὁ νῦν ἰδίωσ λεγόμενοσ Πόντοσ τῆσ Καππαδοκίασ μέροσ ὢν τὸ πρὸσ τῷ Εὐξείνῳ, ὥστ’ εἰ τοὺσ Χάλυβασ τῆσ χερρονήσου θετέον μέροσ, πολὺ μᾶλλον τοὺσ Κατάονασ καὶ Καππάδοκασ ἀμφοτέρουσ καὶ Λυκάονασ δέ, οὓσ καὶ αὐτοὺσ παρῆκε. διὰ τί δ’ ἐν τοῖσ μεσογαίοισ ἔταξε τοὺσ Χάλυβασ, οὓσ ὁ ποιητὴσ Ἁλιζῶνασ ἐκάλεσεν, ὥσπερ καὶ ἡμεῖσ ἀπεδείξαμεν; ἄμεινον γὰρ ἦν διελεῖν καὶ τοὺσ μὲν ἐπὶ τῇ θαλάττῃ φάναι τοὺσ δὲ ἐν τῇ μεσογαίᾳ· ὅπερ καὶ ἐπὶ τῆσ Καππαδοκίασ ποιητέον καὶ τῆσ Κιλικίασ. ὁ δὲ τὴν μὲν οὐδ’ ὠνόμακε, τοὺσ Κίλικασ δὲ τοὺσ ἐπὶ τῇ θαλάττῃ μόνον εἴρηκεν. οἱ οὖν ἐπ’ Ἀντιπάτρῳ τῷ Δερβήτῃ καὶ οἱ Ὁμοναδεῖσ καὶ ἄλλοι πλείουσ οἱ συνάπτοντεσ τοῖσ Πισίδαισ, οἳ οὐκ ἴσασι θάλατταν ἀνέρεσ, οὐδέ θ’ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσι τίνα λάβωσι τάξιν; ἀλλ’ οὐδὲ Λυδοὺσ οὐδὲ Μῄονασ εἴρηκεν, εἴτε δύο εἴθ’ οἱ αὐτοί εἰσι, καὶ εἴτε καθ’ ἑαυτοὺσ εἴτ’ ἐν ἑτέρῳ γένει περιεχομένουσ. οὕτω γὰρ ἐπίσημον ἔθνοσ οὐκ ἀποκρύψαι δυνατόν, ὅ τε μὴ λέγων περὶ αὐτοῦ μηδὲν οὐκ ἂν δόξειε παραλιπεῖν τι τῶν κυριωτάτων; τίνεσ δ’ εἰσὶν οἱ μιγάδεσ;

οὐ γὰρ ἂν ἔχοιμεν εἰπεῖν παρὰ τοὺσ λεχθέντασ τόπουσ ἢ ὠνομάσθαι ὑπ’ αὐτοῦ ἢ παραλελεῖφθαι ἄλλουσ οὓσ ἀποδώσομεν τοῖσ μιγάσιν, οὐδέ γε αὐτῶν τινασ τούτων ὧν ἢ εἶπεν ἢ παρέλιπε. καὶ γὰρ εἰ κατεμίχθησαν, ἀλλ’ ἡ ἐπικράτεια πεποίηκεν ἢ Ἕλληνασ ἢ βαρβάρουσ· τρίτον δὲ γένοσ οὐδὲν ἴσμεν τὸ μικτόν. πῶσ δὲ τρία γένη τῶν Ἑλλήνων ἐστὶ τὰ τὴν χερρόνησον οἰκοῦντα;

εἰ γάρ, ὅτι τὸ παλαιὸν οἱ αὐτοὶ ἦσαν Ιὤνεσ καὶ Ἀθηναῖοι. λεγέσθωσαν καὶ οἱ Δωριεῖσ καὶ οἱ Αἰολεῖσ οἱ αὐτοί, ὥστε δύο ἔθνη γίνοιτ’ ἄν· εἰ δὲ διαιρετέον κατὰ τὰ ὕστερα ἔθη, καθάπερ καὶ τὰσ διαλέκτουσ, τέτταρα ἂν εἰή καὶ τὰ ἔθνη, καθάπερ καὶ αἱ διάλεκτοι. οἰκοῦσι δὲ τὴν χερρόνησον ταύτην, καὶ μάλιστα κατὰ τὸν τοῦ Ἐφόρου διορισμόν, οὐκ Ιὤνεσ μόνον ἀλλὰ καὶ Ἀθηναῖοι, καθάπερ ἐν τοῖσ καθ’ ἕκαστα δεδήλωται. τοιαῦτα μὲν δὴ πρὸσ τὸν Ἔφορον διαπορεῖν ἄξιον· Ἀπολλόδωροσ δὲ τούτων μὲν ἐφρόντισεν οὐδέν, τοῖσ δὲ ἑκκαίδεκα ἔθνεσι προστίθησιν ἑπτακαιδέκατον, τὸ τῶν Γαλατῶν, ἄλλωσ μὲν χρήσιμον λεχθῆναι, πρὸσ δὲ τὴν δίαιταν τῶν ὑπὸ τοῦ Ἐφόρου λεγομένων ἢ παραλειπομένων οὐ δέον· εἴρηκε δὲ τὴν αἰτίαν αὐτόσ, ὅτι ταῦτα πάντα νεώτερα τῆσ ἐκείνου ἡλικίασ. μεταβὰσ δ’ ἐπὶ τὸν ποιητὴν τοῦτο μὲν ὀρθῶσ λέγει, διότι πολλὴ σύγχυσισ γεγένηται τῶν βαρβάρων ἐθνῶν ἀπὸ τῶν Τρωικῶν εἰσ τὰ νῦν διὰ τὰσ μεταπτώσεισ·

καὶ γὰρ προσγέγονέ τινα καὶ ἐλλέλοιπε καὶ διέσπασται καὶ συνῆκται εἰσ ἕν. οὐκ εὖ δὲ τὴν αἰτίαν διττὴν ἀποφαίνει δι’ ἣν οὐ μέμνηταί τινων ὁ ποιητήσ· ἢ τῷ μήπω τότ’ οἰκεῖσθαι ὑπὸ τοῦ ἔθνουσ τούτου, ἢ τῷ ἐν ἑτέρῳ γένει περιέχεσθαι. τὴν γὰρ Καππαδοκίαν οὐκ εἴρηκεν, οὐδὲ τὴν Καταονίαν, ὡσ δ’ αὕτωσ τὴν Λυκαονίαν, δι’ οὐδέτερον τούτων· οὐ γὰρ ἔχομεν τοιαύτην ἱστορίαν ἐπ’ αὐτῶν οὐδεμίαν. γελοῖόν τε τὸ τοὺσ Καππάδοκασ καὶ Λυκάονασ διὰ τί μὲν Ὅμηροσ παρέλιπε φροντίσαι καὶ ἀπολογήσασθαι, διὰ τί δ’ Ἔφοροσ παρῆλθε παρελθεῖν καὶ αὐτόν, καὶ ταῦτα παραθέμενον πρὸσ αὐτὸ τοῦτο τὴν ἀπόφασιν τἀνδρόσ, πρὸσ τὸ ἐξετάσαι καὶ διαιτῆσαι· καὶ διότι μὲν Μῄονασ ἀντὶ Λυδῶν Ὅμηροσ εἶπε διδάξαι, ὅτι δ’ οὔτε Λυδοὺσ οὔτε Μῄονασ εἴρηκεν Ἔφοροσ μὴ ἐπισημήνασθαι. φήσασ δὲ ἀγνώτων τινῶν μεμνῆσθαι τὸν ποιητήν, Καύκωνασ μὲν ὀρθῶσ λέγει καὶ Σολύμουσ καὶ Κητείουσ καὶ Λέλεγασ καὶ Κίλικασ τοὺσ ἐκ Θήβησ πεδίου, τοὺσ δ’ Ἁλιζῶνασ αὐτὸσ πλάττει, μᾶλλον δ’ οἱ πρῶτοι τοὺσ Ἁλιζῶνασ ἀγνοήσαντεσ τίνεσ εἰσί, καὶ μεταγράφοντεσ πλεοναχῶσ καὶ πλάττοντεσ τὴν τοῦ ἀργύρου γενέθλην καὶ ἄλλα πολλὰ μέταλλα, ἐκλελειμμένα ἅπαντα.

πρὸσ ταύτην δὲ τὴν φιλοτιμίαν κἀκείνασ συνήγαγον τὰσ ἱστορίασ, ἃσ ὁ Σκήψιοσ τίθησι παρὰ Καλλισθένουσ λαβὼν καὶ ἄλλων τινῶν, οὐ καθαρευόντων τῆσ περὶ τῶν Ἁλιζώνων ψευδοδοξίασ· ὡσ ὁ μὲν Ταντάλου πλοῦτοσ καὶ τῶν Πελοπιδῶν ἀπὸ τῶν περὶ Φρυγίαν καὶ Σίπυλον μετάλλων ἐγένετο· ὁ δὲ Κάδμου ἐκ τῶν περὶ Θρᾴκην καὶ τὸ Παγγαῖον ὄροσ· ὁ δὲ Πριάμου ἐκ τῶν ἐν Ἀστύροισ περὶ Ἄβυδον χρυσείων, ὧν καὶ νῦν ἔτι μικρὰ λείπεται· πολλὴ δ’ ἡ ἐκβολὴ καὶ τὰ ὀρύγματα σημεῖα τῆσ πάλαι μεταλλείασ· ὁ δὲ Μίδου ἐκ τῶν περὶ τὸ Βέρμιον ὄροσ· ὁ δὲ Γύγου καὶ Ἀλυάττου καὶ Κροίσου ἀπὸ τῶν ἐν Λυδίᾳ καὶ τῆσ μεταξὺ Ἀταρνέωσ τε καὶ Περγάμου πολίχνη ἐρήμη ἐκμεμεταλλευμένα ἔχουσα τὰ χωρία. ἔτι καὶ ταῦτα μέμψαιτο ἄν τισ τοῦ Ἀπολλοδώρου, ὅτι τῶν νεωτέρων καινοτομούντων πολλὰ παρὰ τὰσ Ὁμηρικὰσ ἀποφάσεισ, εἰωθὼσ ταῦτ’ ἐλέγχειν ἐπὶ πλέον, ἐνταῦθα οὐκ ὠλιγώρηκε μόνον, ἀλλὰ καὶ τἀναντία εἰσ ἓν συνάγει τὰ μὴ ὡσαύτωσ λεγόμενα.

ὁ μὲν γὰρ Ξάνθοσ ὁ Λυδὸσ μετὰ τὰ Τρωικά φησιν ἐλθεῖν τοὺσ Φρύγασ ἐκ τῆσ Εὐρώπησ καὶ τῶν ἀριστερῶν τοῦ Πόντου, ἀγαγεῖν δ’ αὐτοὺσ Σκαμάνδριον ἐκ Βερεκύντων καὶ Ἀσκανίασ. ἐπιλέγει δὲ τούτοισ ὁ Ἀπολλόδωροσ, ὅτι τῆσ Ἀσκανίασ ταύτησ μνημονεύει καὶ Ὅμηροσ ἧσ ὁ Ξάνθοσ Φόρκυσ δὲ Φρύγασ ἦγε καὶ Ἀσκάνιοσ θεοειδὴσ τῆλ’ ἐξ Ἀσκανίησ. ἀλλ’ εἰ οὕτωσ ἔχει, ἡ μὲν μετανάστασισ ὕστερον ἂν εἰή τῶν Τρωικῶν γεγονυῖα, ἐν δὲ τοῖσ Τρωικοῖσ τὸ λεγόμενον ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ ἐπικουρικὸν ἧκεν ἐκ τῆσ περαίασ ἐκ τῶν Βερεκύντων καὶ τῆσ Ἀσκανίασ. τίνεσ οὖν Φρύγεσ ἦσαν οἵ ῥα τότ’ ἐστρατόωντο παρ’ ὄχθασ Σαγγαρίοιο, ὅτε ὁ Πρίαμοσ ἐπίκουροσ ἐὼν μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην φησί; πῶσ δὲ ἐκ μὲν Βερεκύντων μετεπέμπετο Φρύγασ ὁ Πρίαμοσ, πρὸσ οὓσ οὐδὲν ἦν αὐτῷ συμβόλαιον, τοὺσ δ’ ὁμόρουσ καὶ οἷσ αὐτὸσ πρότερον ἐπεκούρησε παρέλιπεν; οὕτω δὲ περὶ τῶν Φρυγῶν εἰπὼν ἐπιφέρει καὶ τὰ περὶ τῶν Μυσῶν οὐχ ὁμολογούμενα τούτοισ· λέγεσθαι γάρ φησι καὶ τῆσ Μυσίασ κώμην Ἀσκανίαν περὶ λίμνην ὁμώνυμον, ἐξ ἧσ καὶ τὸν Ἀσκάνιον ποταμὸν ῥεῖν, οὗ μνημονεύει καὶ Εὐφορίων Μυσοῖοσ παρ’ ὕδασιν Ἀσκανίοιο. καὶ ὁ Αἰτωλὸσ Ἀλέξανδροσ οἳ καὶ ἐπ’ Ἀσκανίῳ δώματ’ ἔχουσι ῥόῳ, λίμνησ Ἀσκανίησ ἐπὶ χείλεσιν· ἔνθα Δολίων υἱὸσ Σιληνοῦ νάσσατο καὶ Μελίησ. καλοῦσι δέ, φησί, Δολιονίδα καὶ Μυσίαν τὴν περὶ Κύζικον ἰόντι εἰσ Μιλητούπολιν. εἰ οὖν οὕτωσ ἔχει ταῦτα, καὶ ἐκμαρτυρεῖται ὑπὸ τῶν δεικνυμένων νῦν καὶ ὑπὸ τῶν ποιητῶν, τί ἐκώλυε τὸν Ὅμηρον ταύτησ μεμνῆσθαι τῆσ Ἀσκανίασ, ἀλλὰ μὴ τῆσ ὑπὸ Ξάνθου λεγομένησ; εἴρηται δὲ καὶ πρότερον περὶ τούτων ἐν τῷ περὶ Μυσῶν καὶ Φρυγῶν λόγῳ, ὥστε ἐχέτω πέρασ.

상위

Geography (지리학)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION