헬라어 문장 검색 - ΣτραβόΓεογραπ́10́02́

(스트라본, 지리학, Book 10, chapter 2)

Αἰτωλοὶ μὲν τοίνυν καὶ Ἀκαρνᾶνεσ ὁμοροῦσιν ἀλλήλοισ, μέσον ἔχοντεσ τὸν Ἀχελῶον ποταμὸν ῥέοντα ἀπὸ τῶν ἄρκτων καὶ τῆσ Πίνδου πρὸσ νότον διά τε Ἀγραίων Αἰτωλικοῦ ἔθνουσ καὶ Ἀμφιλόχων, Ἀκαρνᾶνεσ μὲν τὸ πρὸσ ἑσπέραν μέροσ ἔχοντεσ τοῦ ποταμοῦ μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου τοῦ κατὰ Ἀμφιλόχουσ καὶ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀκτίου Ἀπόλλωνοσ, Αἰτωλοὶ δὲ τὸ πρὸσ ἑώ μέχρι τῶν Ὀζολῶν Λοκρῶν καὶ τοῦ Παρνασσοῦ καὶ τῶν Οἰταίων. ὑπέρκεινται δ’ ἐν τῇ μεσογαίᾳ καὶ τοῖσ προσβορείοισ μέρεσι τῶν μὲν Ἀκαρνάνων Ἀμφίλοχοι, τούτων δὲ Δόλοπεσ καὶ ἡ Πίνδοσ, τῶν δ’ Αἰτωλῶν Περραιβοί τε καὶ Ἀθαμᾶνεσ καὶ Αἰνιάνων τι μέροσ τῶν τὴν Οἴτην ἐχόντων· τὸ δὲ νότιον πλευρόν, τό τε Ἀκαρνανικὸν ὁμοίωσ καὶ τὸ Αἰτωλικόν, κλύζεται τῇ ποιούσῃ θαλάττῃ τὸν Κορινθιακὸν κόλπον, εἰσ ὃν καὶ ὁ Ἀχελῶοσ ποταμὸσ ἐξίησιν, ὁρίζων τὴν τῶν Αἰτωλῶν παραλίαν καὶ τὴν Ἀκαρνανικήν· ἐκαλεῖτο δὲ Θόασ ὁ Ἀχελῶοσ πρότερον. ἔστι δὲ καὶ ὁ παρὰ Δύμην ὁμώνυμοσ τούτῳ, καθάπερ εἴρηται, καὶ ὁ περὶ Λάμιαν. εἴρηται δὲ καὶ ὅτι ἀρχὴν τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου τὸ στόμα τοῦδε τοῦ ποταμοῦ φασι. πόλεισ δ’ εἰσὶν ἐν μὲν τοῖσ Ἀκαρνᾶσιν Ἀνακτόριόν τε ἐπὶ χερρονήσου ἱδρυμένον Ἀκτίου πλησίον, ἐμπόριον τῆσ νῦν ἐκτισμένησ ἐφ’ ἡμῶν Νικοπόλεωσ, καὶ Στράτοσ, ἀνάπλουν ἔχουσα τῷ Ἀχελώῳ πλειόνων ἢ διακοσίων σταδίων, καὶ Οἰνειάδαι, καὶ αὐτὴ ἐπὶ τῷ ποταμῷ, ἡ μὲν παλαιὰ οὐ κατοικουμένη, ἴσον ἀπέχουσα τῆσ τε θαλάττησ καὶ τοῦ Στράτου, ἡ δὲ νῦν ὅσον ἑβδομήκοντα σταδίουσ ὑπὲρ τῆσ ἐκβολῆσ διέχουσα·

καὶ ἄλλαι δ’ εἰσί, Πάλαιρόσ τε καὶ Ἀλυζία καὶ Λευκὰσ καὶ Ἄργοσ τὸ Ἀμφιλοχικὸν καὶ Ἀμβρακία, ὧν αἱ πλεῖσται περιοικίδεσ γεγόνασιν ἢ καὶ πᾶσαι τῆσ Νικοπόλεωσ· κεῖται δ’ ὁ Στράτοσ κατὰ μέσην τὴν ἐξ Ἀλυζίασ ὁδὸν εἰσ Ἀνακτόριον. Αἰτωλῶν δ’ εἰσὶ Καλυδών τε καὶ Πλευρών, νῦν μὲν τεταπεινωμέναι, τὸ δὲ παλαιὸν πρόσχημα τῆσ Ἑλλάδοσ ἦν ταῦτα τὰ κτίσματα.

καὶ δὴ καὶ διῃρῆσθαι συνέβαινε δίχα τὴν Αἰτωλίαν, καὶ τὴν μὲν ἀρχαίαν λέγεσθαι τὴν δ’ ἐπίκτητον· ἀρχαίαν μὲν τὴν ἀπὸ τοῦ Ἀχελώου μέχρι Καλυδῶνοσ παραλίαν ἐπὶ πολὺ καὶ τῆσ μεσογαίασ ἀνήκουσαν εὐκάρπου τε καὶ πεδιάδοσ, ᾗ ἐστὶ καὶ Στράτοσ καὶ τὸ Τριχώνιον ἀρίστην ἔχον γῆν· ἐπίκτητον δὲ τὴν τοῖσ Λοκροῖσ συνάπτουσαν ὡσ ἐπὶ Ναύπακτόν τε καὶ Εὐπάλιον, τραχυτέραν τε οὖσαν καὶ λυπροτέραν, μέχρι τῆσ Οἰταίασ καὶ τῆσ Ἀθαμάνων καὶ τῶν ἐφεξῆσ ἐπὶ τὴν ἄρκτον ἤδη περιισταμένων ὀρῶν τε καὶ ἐθνῶν. ἔχει δὲ καὶ ἡ Αἰτωλία ὄροσ μέγιστον μὲν τὸν Κόρακα, συνάπτοντα τῇ Οἴτῃ, τῶν δ’ ἄλλων ἐν μέσῳ μὲν μᾶλλον τὸν Ἀράκυνθον, περὶ ὃν τὴν νεωτέραν Πλευρῶνα συνῴκισαν ἀφέντεσ τὴν παλαιὰν ἐγγὺσ κειμένην Καλυδῶνοσ οἱ οἰκήτορεσ, εὔκαρπον οὖσαν καὶ πεδιάδα, πορθοῦντοσ τὴν χώραν Δημητρίου τοῦ ἐπικληθέντοσ Αἰτωλικοῦ·

ὑπὲρ δὲ τῆσ Μολυκρείασ Ταφιασσὸν καὶ Χαλκίδα, ὄρη ἱκανῶσ ὑψηλά, ἐφ’ οἷσ πολίχνια ἵδρυτο Μακυνία τε καὶ Χαλκίσ, ὁμώνυμοσ τῷ ὄρει, ἣν καὶ Ὑποχαλκίδα καλοῦσι· Κούριον δὲ πλησίον τῆσ παλαιᾶσ Πλευρῶνοσ, ἀφ’ οὗ τοὺσ Πλευρωνίουσ Κουρῆτασ ὀνομασθῆναί τινεσ ὑπέλαβον. ὁ δ’ Εὐήνοσ ποταμὸσ ἄρχεται μὲν ἐκ Βωμιέων τῶν ἐν Ὀφιεῦσιν Αἰτωλικῷ ἔθνει καθάπερ καὶ οἱ Εὐρυτᾶνεσ καὶ Ἀγραῖοι καὶ Κουρῆτεσ καὶ ἄλλοι, ῥεῖ δ’ οὐ διὰ τῆσ Κουρητικῆσ κατ’ ἀρχάσ, ἥτισ ἐστὶν ἡ αὐτὴ τῇ Πλευρωνίᾳ, ἀλλὰ διὰ τῆσ προσεῴασ μᾶλλον παρὰ τὴν Χαλκίδα καὶ Καλυδῶνα·

εἶτ’ ἀνακάμψασ ἐπὶ τὰ τῆσ Πλευρῶνοσ πεδία τῆσ παλαιᾶσ καὶ παραλλάξασ εἰσ δύσιν ἐπιστρέφει πρὸσ τὰσ ἐκβολὰσ καὶ τὴν μεσημβρίαν· ἐκαλεῖτο δὲ Λυκόρμασ πρότερον· καὶ ὁ Νέσσοσ ἐνταῦθα λέγεται πορθμεὺσ ἀποδεδειγμένοσ ὑφ’ Ἡρακλέουσ ἀποθανεῖν, ἐπειδὴ πορθμεύων τὴν Δηιάνειραν ἐπεχείρει βιάσασθαι. καὶ Ὤλενον δὲ καὶ Πυλήνην ὀνομάζει πόλεισ ὁ ποιητὴσ Αἰτωλικάσ, ὧν τὴν μὲν Ὤλενον ὁμωνύμωσ τῇ Ἀχαϊκῇ λεγομένην Αἰολεῖσ κατέσκαψαν, πλησίον οὖσαν τῆσ νεωτέρασ Πλευρῶνοσ, τῆσ δὲ χώρασ ἠμφισβήτουν Ἀκαρνᾶνεσ·

τὴν δὲ Πυλήνην μετενέγκαντεσ εἰσ τοὺσ ἀνώτερον τόπουσ ἤλλαξαν αὐτῆσ καὶ τοὔνομα Πρόσχιον καλέσαντεσ. Ἑλλάνικοσ δ’ οὐδὲ τὴν περὶ ταύτασ ἱστορίαν οἶδεν, ἀλλ’ ὡσ ἔτι καὶ αὐτῶν οὐσῶν ἐν τῇ ἀρχαίᾳ καταστάσει μέμνηται, τὰσ δ’ ὕστερον καὶ τῆσ τῶν Ἡρακλειδῶν καθόδου κτισθείσασ Μακυνίαν καὶ Μολύκρειαν ἐν ταῖσ ἀρχαίαισ καταλέγει, πλείστην εὐχέρειαν ἐπιδεικνύμενοσ ἐν πάσῃ σχεδόν τι τῇ γραφῇ. καθόλου μὲν οὖν ταῦτα περὶ τῆσ χώρασ ἐστὶ τῆσ τῶν Ἀκαρνάνων καὶ τῶν Αἰτωλῶν, περὶ δὲ τῆσ παραλίασ καὶ τῶν προκειμένων νήσων ἔτι καὶ ταῦτα προσληπτέον·

ἀπὸ γὰρ τοῦ στόματοσ ἀρξαμένοισ τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου πρῶτόν ἐστιν Ἀκαρνάνων χωρίον τὸ Ἄκτιον. ὁμωνύμωσ δὲ λέγεται τό τε ἱερὸν τοῦ Ἀκτίου Ἀπόλλωνοσ καὶ ἡ ἄκρα ἡ ποιοῦσα τὸ στόμα τοῦ κόλπου, ἔχουσα καὶ λιμένα ἐκτόσ. τοῦ δ’ ἱεροῦ τετταράκοντα μὲν σταδίουσ ἀπέχει τὸ Ἀνακτόριον ἐν τῷ κόλπῳ ἱδρυμένον, διακοσίουσ δὲ καὶ τετταράκοντα ἡ Λευκάσ. αὕτη δ’ ἦν τὸ παλαιὸν μὲν χερρόνησοσ τῆσ Ἀκαρνάνων γῆσ, καλεῖ δ’ ὁ ποιητὴσ αὐτὴν ἀκτὴν ἠπείροιο, τὴν περαίαν τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ἤπειρον καλῶν·

αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ Ἀκαρνανία· ὥστε, ὅταν φῇ ἀκτὴν ἠπείροιο, τῆσ Ἀκαρνανίασ ἀκτὴν δέχεσθαι δεῖ. τῆσ δὲ Λευκάδοσ ἥ τε Νήριτοσ, ἥν φησιν ἑλεῖν ὁ Λαέρτησ ἦ μὲν Νήριτον εἷλον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, ἀκτὴν ἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσιν ἀνάσσων, καὶ ἃσ ἐν καταλόγῳ φησί καὶ Κροκύλει’ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν. Κορίνθιοι δὲ πεμφθέντεσ ὑπὸ Κυψέλου καὶ Γόργου ταύτην τε κατέσχον τὴν ἀκτὴν καὶ μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου προῆλθον, καὶ ἥ τε Ἀμβρακία συνῳκίσθη καὶ Ἀνακτόριον, καὶ τῆσ χερρονήσου διορύξαντεσ τὸν ἰσθμὸν ἐποίησαν νῆσον τὴν Λευκάδα, καὶ μετενέγκαντεσ τὴν Νήριτον ἐπὶ τὸν τόπον, ὃσ ἦν ποτὲ μὲν ἰσθμὸσ νῦν δὲ πορθμὸσ γεφύρᾳ ζευκτόσ, μετωνόμασαν Λευκάδα, ἐπώνυμον δοκῶ μοι τοῦ Λευκάτα· πέτρα γάρ ἐστι λευκὴ τὴν χρόαν, προκειμένη τῆσ Λευκάδοσ εἰσ τὸ πέλαγοσ καὶ τὴν Κεφαλληνίαν, ὡσ ἐντεῦθεν τοὔνομα λαβεῖν. ἔχει δὲ τὸ τοῦ Λευκάτα Ἀπόλλωνοσ ἱερὸν καὶ τὸ ἅλμα τὸ τοὺσ ἔρωτασ παύειν πεπιστευμένον·

οὗ δὴ λέγεται πρώτη Σαπφώ ὥσ φησιν ὁ Μένανδροσ τὸν ὑπέρκομπον θηρῶσα Φάων’ οἰστρῶντι πόθῳ ῥῖψαι πέτρασ ἀπὸ τηλεφανοῦσ ἅλμα κατ’ εὐχὴν σήν, δέσποτ’ ἄναξ. ὁ μὲν οὖν Μένανδροσ πρώτην ἁλέσθαι λέγει τὴν Σαπφώ, οἱ δ’ ἔτι ἀρχαιολογικώτεροι Κέφαλόν φασιν ἐρασθέντα Πτερέλα τὸν Δηιονέωσ. ἦν δὲ καὶ πάτριον τοῖσ Λευκαδίοισ κατ’ ἐνιαυτὸν ἐν τῇ θυσίᾳ τοῦ Ἀπόλλωνοσ ἀπὸ τῆσ σκοπῆσ ῥιπτεῖσθαί τινα τῶν ἐν αἰτίαισ ὄντων ἀποτροπῆσ χάριν, ἐξαπτομένων ἐξ αὐτοῦ παντοδαπῶν πτερῶν καὶ ὀρνέων ἀνακουφίζειν δυναμένων τῇ πτήσει τὸ ἅλμα, ὑποδέχεσθαι δὲ κάτω μικραῖσ ἁλιάσι κύκλῳ περιεστῶτασ πολλοὺσ καὶ περισώζειν εἰσ δύναμιν τῶν ὁρ́ων ἔξω τὸν ἀναληφθέντα. Ὁ δὲ τὴν Ἀλκμαιονίδα γράψασ, Ἰκαρίου τοῦ Πηνελόπησ πατρὸσ υἱεῖσ γενέσθαι δύο, Ἀλυζέα καὶ Λευκάδιον, δυναστεῦσαι δ’ ἐν τῇ Ἀκαρνανίᾳ τούτουσ μετὰ τοῦ πατρόσ· τούτων οὖν ἐπωνύμουσ τὰσ πόλεισ Ἔφοροσ λέγεσθαι δοκεῖ. Κεφαλλῆνασ δὲ νῦν μὲν τοὺσ ἐκ τῆσ νήσου τῆσ Κεφαλληνίασ λέγουσιν, Ὅμηροσ δὲ πάντασ τοὺσ ὑπὸ τῷ Ὀδυσσεῖ, ὧν εἰσι καὶ οἱ Ἀκαρνᾶνεσ·

εἰπὼν γάρ αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἦγε Κεφαλλῆνασ, οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον τὸ ἐν ταύτῃ ὄροσ ἐπιφανέσ, ὡσ καί οἳ δ’ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων θ’ ἱεράων καὶ αὐτοῦ τοῦ Δουλιχίου τῶν Ἐχινάδων ὄντοσ· καί οἳ δ’ ἄρα Βουπράσιόν τε καὶ Ἤλιδα καὶ τοῦ Βουπρασίου ἐν Ἤλιδι ὄντοσ· καί οἳ δ’ Εὔβοιαν ἔχον καὶ Χαλκίδα τ’ Εἰρέτριάν τε καὶ τούτων ἐν Εὐβοίᾳ οὐσῶν· καί Τρῶεσ καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ὡσ καὶ ἐκείνων Τρώων ὄντων· πλὴν μετά γε Νήριτον φησί καὶ Κροκύλει’ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν, οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ’ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο, οἵ τ’ ἤπειρον ἔχον ἠδ’ ἀντιπέραι’ ἐνέμοντο. ἤπειρον μὲν οὖν τὰ ἀντιπέρα τῶν νήσων βούλεται λέγειν, ἅμα τῇ Λευκάδι καὶ τὴν ἄλλην Ἀκαρνανίαν συμπεριλαβεῖν βουλόμενοσ, περὶ ἧσ καὶ οὕτω λέγει δώδεκ’ ἐν ἠπείρῳ ἀγέλαι, τόσα πώεα μήλων, τάχα τῆσ Ἠπειρώτιδοσ τὸ παλαιὸν μέχρι δεῦρο διατεινούσησ καὶ ὀνόματι κοινῷ ἠπείρου λεγομένησ· Σάμον δὲ τὴν νῦν Κεφαλληνίαν, ὡσ καὶ ὅταν φῇ ἐν πορθμῷ Ἰθάκησ τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ. τῷ γὰρ ἐπιθέτῳ τὴν ὁμωνυμίαν διέσταλται, ὡσ οὐκ ἐπὶ τῆσ πόλεωσ ἀλλ’ ἐπὶ τῆσ νήσου τιθεὶσ τοὔνομα. τετραπόλεωσ γὰρ οὔσησ τῆσ νήσου μία τῶν τεττάρων ἐστὶν ἡ καὶ Σάμοσ καὶ Σάμη καλουμένη καθ’ ἑκάτερον τοὔνομα, ὁμωνυμοῦσα τῇ νήσῳ. ὅταν δ’ εἴπῃ ὅσσοι γὰρ νήσοισιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι Δουλιχίῳ τε Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ, τῶν νήσων ἀριθμὸν ποιῶν δῆλόσ ἐστι καὶ Σάμην καλῶν τὴν νῆσον, ἣν πρότερον Σάμον ἐκάλεσεν. Ἀπολλόδωροσ δὲ τοτὲ μὲν τῷ ἐπιθέτῳ λέγων διεστάλθαι τὴν ἀμφιβολίαν εἰπόντα Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ, ὡσ τὴν νῆσον λέγοντα, τοτὲ δὲ γράφεσθαι δεῖν Δουλιχίῳ τε Σάμῳ τε ἀλλὰ μή "Σάμῃ τε" δῆλόσ ἐστι τὴν μὲν πόλιν Σάμην καὶ Σάμον συνωνύμωσ ὑπολαμβάνων ἐκφέρεσθαι, τὴν δὲ νῆσον Σάμον μόνον· ὅτι γὰρ Σάμη λέγεται ἡ πόλισ δῆλον εἶναι ἔκ τε τοῦ διαριθμούμενον τοὺσ ἐξ ἑκάστησ πόλεωσ μνηστῆρασ φάναι ἐκ δὲ Σάμησ πίσυρέσ τε καὶ εἴκοσι φῶτεσ ἐάσι, καὶ ἐκ τοῦ περὶ τῆσ Κτιμένησ λόγου τὴν μὲν ἔπειτα Σάμηνδ’ ἔδοσαν. ἔχει δὲ ταῦτα λόγον. οὐ γὰρ εὐκρινῶσ ἀποδίδωσιν ὁ ποιητὴσ οὔτε περὶ τῆσ Κεφαλληνίασ οὔτε περὶ τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῶν ἄλλων πλησίον τόπων, ὥστε καὶ οἱ ἐξηγούμενοι διαφέρονται καὶ οἱ ἱστοροῦντεσ. αὐτίκα γὰρ ἐπὶ τῆσ Ἰθάκησ ὅταν φῇ οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον, ὅτι μὲν τὸ Νήριτον ὄροσ λέγει τῷ ἐπιθέτῳ δηλοῖ.

ἐν ἄλλοισ δὲ καὶ ῥητῶσ ὄροσ ναιετάω δ’ Ἰθάκην εὐδείελον· ἐν δ’ ὄροσ αὐτῇ, Νήριτον εἰνοσίφυλλον ἀριπρεπέσ. Ἰθάκην δ’ εἴτε τὴν πόλιν εἴτε τὴν νῆσον λέγει, οὐ δῆλον ἐν τούτῳ γε τῷ ἔπει οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον. κυρίωσ μὲν γὰρ ἀκούων τισ τὴν πόλιν δέξαιτ’ ἄν, ὡσ καὶ Ἀθήνασ καὶ Λυκαβηττὸν εἴ τισ λέγοι, καὶ Ῥόδον καὶ Ἀτάβυριν, καὶ ἔτι Λακεδαίμονα καὶ Ταύ̈γετον· ποιητικῶσ δὲ τοὐναντίον. ἐν μέντοι τῷ ναιετάω δ’ Ἰθάκην εὐδείελον· ἐν δ’ ὄροσ αὐτῇ Νήριτον δῆλον· ἐν γὰρ τῇ νήσῳ οὐκ ἐν τῇ πόλει τὸ ὄροσ. ὅταν δὲ οὕτω φῇ ἡμεῖσ ἐξ Ἰθάκησ ὑπὸ Νηίου εἰλήλουθμεν, ἄδηλον, εἴτε τὸ αὐτὸ τῷ Νηρίτῳ λέγει τὸ Νήιον εἴτε ἕτερον ἢ ὄροσ ἢ χωρίον. ὁ μέντοι ἀντὶ Νηρίτου γράφων Νήρικον, ἢ ἀνάπαλιν, παραπαίει τελέωσ· τὸ μὲν γὰρ εἰνοσίφυλλον καλεῖ ὁ ποιητήσ, τὸ δ’ ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, καὶ τὸ μὲν ἐν Ἰθάκῃ, τὸ δ’ ἀκτὴν ἠπείροιο. καὶ τοῦτο δὲ δοκεῖ ὑπεναντιότητά τινα δηλοῦν αὐτὴ δὲ χθαμαλὴ πανυπερτάτη εἰν ἁλὶ κεῖται.

χθαμαλὴ μὲν γὰρ ἡ ταπεινὴ καὶ χαμηλή, πανυπερτάτη δὲ ἡ ὑψηλή, οἱάν διὰ πλειόνων σημαίνει, Κραναὴν καλῶν· καὶ τὴν ὁδὸν τὴν ἐκ τοῦ λιμένοσ τρηχεῖαν ἀταρπὸν χῶρον ἀν’ ὑλήεντα καί οὐ γάρ τισ νήσων εὐδείελοσ, οὐδ’ εὐλείμων, αἵ θ’ ἁλὶ κεκλίαται· Ἰθάκη δέ τε καὶ περὶ πασέων. ἔχει μὲν οὖν ἀπεμφάσεισ τοιαύτασ ἡ φράσισ, ἐξηγοῦνται δὲ οὐ κακῶσ· οὔτε γὰρ χθαμαλὴν δέχονται ταπεινὴν ἐνταῦθα, ἀλλὰ πρόσχωρον τῇ ἠπείρῳ ἐγγυτάτω οὖσαν αὐτῆσ· οὔτε πανυπερτάτην ὑψηλοτάτην ἀλλὰ πανυπερτάτην πρὸσ ζόφον, οἱο͂ν ὑπὲρ πάσασ ἐσχάτην τετραμμένην πρὸσ ἄρκτον· τοῦτο γὰρ βούλεται λέγειν τὸ πρὸσ ζόφον, τὸ δ’ ἐναντίον πρὸσ νότον αἱ δέ τ’ ἄνευθε πρὸσ ἠῶ τ’ ἠέλιόν τε. τὸ γὰρ ἄνευθε πόρρω καὶ χωρὶσ ἔστιν, ὡσ τῶν μὲν ἄλλων πρὸσ νότον κεκλιμένων καὶ ἀπωτέρω τῆσ ἠπείρου, τῆσ δ’ Ἰθάκησ ἐγγύθεν καὶ πρὸσ ἄρκτον. ὅτι δ’ οὕτω λέγει τὸ νότιον μέροσ καὶ ἐν τοῖσδε φανερόν εἴτ’ ἐπὶ δεξί’ ἰώσι, πρὸσ ἠῶ τ’ ἠέλιόν τε, εἴτ’ ἐπ’ ἀριστερὰ τοί γε, ποτὶ ζόφον ἠερόεντα καὶ ἔτι μᾶλλον ἐν τοῖσδε ὦ φίλοι, οὐ γάρ τ’ ἴδμεν, ὅπη ζόφοσ, οὐδ’ ὅπη ἠώσ, οὐδ’ ὅπη ἠέλιοσ φαεσίμβροτοσ εἶσ’ ὑπὸ γαῖαν, οὐδ’ ὅπη ἀννεῖται. ἔστι μὲν γὰρ δέξασθαι τὰ τέτταρα κλίματα τὴν ἠῶ δεχομένουσ τὸ νότιον μέροσ, ἔχει τέ τινα τοῦτ’ ἔμφασιν· ἀλλὰ βέλτιον τὸ κατὰ τὴν πάροδον τοῦ ἡλίου νοεῖν ἀντιτιθέμενον τῷ ἀρκτικῷ μέρει· ἐξάλλαξιν γάρ τινα τῶν οὐρανίων πολλὴν βούλεται σημαίνειν ὁ λόγοσ, οὐχὶ ψιλὴν ἐπίκρυψιν τῶν κλιμάτων. δεῖ γὰρ κατὰ πάντα συννεφῆ καιρόν, ἄν θ’ ἡμέρασ ἄν τε νύκτωρ συμβῇ, παρακολουθεῖν· τὰ δ’ οὐράνια ἐξαλλάττει ἐπὶ πλέον τῷ πρὸσ μεσημβρίαν μᾶλλον ἢ ἧττον παραχωρεῖν ἡμᾶσ ἢ εἰσ τοὐναντίον. τοῦτο δὲ οὐ δύσεωσ καὶ ἀνατολῆσ ἐγκαλύψεισ ποιεῖ καὶ γὰρ αἰθρίασ οὔσησ συμβαίνει, ἀλλὰ μεσημβρίασ καὶ ἄρκτου. μάλιστα γὰρ ἀρκτικόσ ἐστιν ὁ πόλοσ· τούτου δὲ κινουμένου, καὶ ποτὲ μὲν κατὰ κορυφὴν ἡμῖν γινομένου ποτὲ δὲ ὑπὸ γῆσ ὄντοσ, καὶ οἱ ἀρκτικοὶ συμμεταβάλλουσι, ποτὲ δὲ συνεκλείπουσι κατὰ τὰσ τοιαύτασ παραχωρήσεισ, ὥστε οὐκ ἂν εἰδείησ ὅπου ἐστὶ τὸ ἀρκτικὸν κλίμα, οὐδ’ εἰ ἀρχὴν ἐστίν· εἰ δὲ τοῦτο, οὐδὲ τοὐναντίον ἂν γνοίησ. Κύκλοσ δὲ τῆσ Ἰθάκησ ἐστὶν ὡσ ὀγδοήκοντα σταδίων. περὶ μὲν Ἰθάκησ ταῦτα. τὴν δὲ Κεφαλληνίαν τετράπολιν οὖσαν οὔτ’ αὐτὴν εἴρηκε τῷ νῦν ὀνόματι οὔτε τῶν πόλεων οὐδεμίαν, πλὴν μιᾶσ εἴτε Σάμησ εἴτε Σάμου, ἣ νῦν μὲν οὐκέτ’ ἐστίν, ἴχνη δ’ αὐτῆσ δείκνυται κατὰ μέσον τὸν πρὸσ Ἰθάκῃ πορθμόν·

οἱ δ’ ἀπ’ αὐτῆσ Σαμαῖοι καλοῦνται· αἱ δ’ ἄλλαι καὶ νῦν εἰσὶν ἔτι μικραὶ πόλεισ τινέσ, Παλεῖσ Πρώνησοσ καὶ Κράνιοι. ἐφ’ ἡμῶν δὲ καὶ ἄλλην προσέκτισε Γάιοσ Ἀντώνιοσ, ὁ θεῖοσ Μάρκου Ἀντωνίου, ἡνίκα φυγὰσ γενόμενοσ μετὰ τὴν ὑπατείαν, ἣν συνῆρξε Κικέρωνι τῷ ῥήτορι, ἐν τῇ Κεφαλληνίᾳ διέτριψε καὶ τὴν ὅλην νῆσον ὑπήκοον ἔσχεν ὡσ ἴδιον κτῆμα· οὐκ ἔφθη μέντοι συνοικίσασ, ἀλλὰ καθόδου τυχὼν πρὸσ ἄλλοισ μείζοσιν ὢν κατέλυσε τὸν βίον. οὐκ ὤκνησαν δέ τινεσ τὴν Κεφαλληνίαν τὴν αὐτὴν τῷ Δουλιχίῳ φάναι, οἱ δὲ τῇ Τάφῳ, καὶ Ταφίουσ τοὺσ Κεφαλληνίουσ, τοὺσ δ’ αὐτοὺσ καὶ Τηλεβόασ, καὶ τὸν Ἀμφιτρύωνα δεῦρο στρατεῦσαι μετὰ Κεφάλου τοῦ Δηιονέωσ ἐξ Ἀθηνῶν φυγάδοσ παραληφθέντοσ, κατασχόντα δὲ τὴν νῆσον παραδοῦναι τῷ Κεφάλῳ, καὶ ταύτην μὲν ἐπώνυμον ἐκείνου γενέσθαι τὰσ δὲ πόλεισ τῶν παίδων αὐτοῦ.

ταῦτα δ’ οὐχ ὁμηρικά· οἱ μὲν γὰρ Κεφαλλῆνεσ ὑπὸ Ὀδυσσεῖ καὶ Λαέρτῃ, ἡ δὲ Τάφοσ ὑπὸ τῷ Μέντῃ Μέντησ Ἀγχιάλοιο δαί̈φρονοσ εὔχομαι εἶναι υἱόσ, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω. καλεῖται δὲ νῦν Ταφιὰσ ἡ Τάφοσ. οὐδ’ Ἑλλάνικοσ ὁμηρικὸσ Δουλίχιον τὴν Κεφαλληνίαν λέγων. τὸ μὲν γὰρ ὑπὸ Μέγητι εἴρηται καὶ αἱ λοιπαὶ Ἐχινάδεσ, οἵ τε ἐνοικοῦντεσ Ἐπειοὶ ἐξ Ἤλιδοσ ἀφιγμένοι· διόπερ καὶ τὸν Ὦτον τὸν Κυλλήνιον Φυλείδεω ἕταρον μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν καλεῖ. αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἦγε Κεφαλλῆνασ μεγαθύμουσ. οὔτ’ οὖν Δουλίχιον ἡ Κεφαλληνία καθ’ Ὅμηρον οὔτε τῆσ Κεφαλληνίασ τὸ Δουλίχιον, ὡσ Ἄνδρων φησί· τὸ μὲν γὰρ Ἐπειοὶ κατεῖχον, τὴν δὲ Κεφαλληνίαν ὅλην Κεφαλλῆνεσ ὑπὸ Ὀδυσσεῖ, οἱ δ’ ὑπὸ Μέγητι. οὐδὲ Παλεῖσ Δουλίχιον ὑφ’ Ὁμήρου λέγονται, ὡσ γράφει Φερεκύδησ. μάλιστα δ’ ἐναντιοῦται Ὁμήρῳ ὁ τὴν Κεφαλληνίαν τὴν αὐτὴν τῷ Δουλιχίῳ λέγων, εἴπερ τῶν μνηστήρων ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα ἦσαν, ἐκ δὲ Σάμησ πίσυρέσ τε καὶ εἴκοσιν. οὐ γὰρ τοῦτ’ ἂν εἰή λέγων, ἐξ ὅλησ μὲν τόσουσ ἐκ δὲ μιᾶσ τῶν τεττάρων παρὰ δύο τοὺσ ἡμίσεισ. εἰ δ’ ἄρα τοῦτο δώσει τισ, ἐρησόμεθα τίσ ἂν εἰή ἡ Σάμη, ὅταν οὕτω φῇ Δουλίχιόν τε Σάμην τ’ ἠδ’ ὑλήεντα Ζάκυνθον. κεῖται δ’ ἡ Κεφαλληνία κατὰ Ἀκαρνανίαν, διέχουσα τοῦ Λευκάτα περὶ πεντήκοντα οἱ δὲ τετταράκοντά φασι σταδίουσ, τοῦ δὲ Χελωνάτα περὶ ὀγδοήκοντα.

αὐτὴ δ’ ἐστὶν ὡσ τριακοσίων τὴν περίμετρον, μακρὰ δ’ ἀνήκουσα πρὸσ εὖρον, ὀρεινή· μέγιστον δ’ ὄροσ ἐν αὐτῇ ἐν ᾧ τὸ Διὸσ Αἰνησίου ἱερόν· καθ’ ὃ δὲ στενωτάτη ἐστὶν ἡ νῆσοσ, ταπεινὸν ἰσθμὸν ποιεῖ ὥσθ’ ὑπερκλύζεσθαι πολλάκισ ἐκ θαλάττησ εἰσ θάλατταν· πλησίον δ’ εἰσὶ τῶν στενῶν ἐν κόλπῳ Κράνιοί τε καὶ Παλεῖσ. μεταξὺ δὲ τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ἡ Ἀστερία νησίον Ἀστερὶσ δ’ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ λέγεται ἣν ὁ μὲν Σκήψιοσ μὴ μένειν τοιαύτην οἱάν φησὶν ὁ ποιητήσ λιμένεσ δ’ ἔνι ναύλοχοι αὐτῇ ἀμφίδυμοι.

ὁ δὲ Ἀπολλόδωροσ μένειν καὶ νῦν, καὶ πολίχνιον λέγει ἐν αὐτῇ Ἀλαλκομενὰσ τὸ ἐπ’ αὐτῷ τῷ ἰσθμῷ κείμενον. καλεῖ δ’ ὁ ποιητὴσ Σάμον καὶ τὴν Θρᾳκίαν, ἣν νῦν Σαμοθρᾴκην καλοῦμεν.

τὴν δ’ Ιὠνικὴν οἶδε μέν, ὡσ εἰκόσ· καὶ γὰρ τὴν Ιὠνικὴν ἀποικίαν εἰδέναι φαίνεται· οὐκ ἂν ἀντιδιέστειλε δὲ τὴν ὁμωνυμίαν, περὶ τῆσ Σαμοθρᾴκησ λέγων, τοτὲ μὲν τῷ ἐπιθέτῳ ὑψοῦ ἐπ’ ἀκροτάτησ κορυφῆσ Σάμου ὑληέσσησ, Θρηικίησ τοτὲ δὲ τῇ συζυγίᾳ τῶν πλησίον νήσων ἐσ Σάμον ἔσ τ’ Ἴμβρον καὶ Λῆμνον ἀμιχθαλόεσσαν καὶ πάλιν μεσσηγύσ τε Σάμοιο καὶ Ἴμβρου παιπαλοέσσησ. ᾔδει μὲν οὖν, οὐκ ὠνόμακε δ’ αὐτήν· οὐδ’ ἐκαλεῖτο τῷ αὐτῷ ὀνόματι πρότερον, ἀλλὰ Μελάμφυλλοσ, εἶτ’ Ἀνθεμίσ, εἶτα Παρθενία ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Παρθενίου, ὃσ Ἴμβρασοσ μετωνομάσθη. ἐπεὶ οὖν κατὰ τὰ Τρωικὰ Σάμοσ μὲν καὶ ἡ Κεφαλληνία ἐκαλεῖτο καὶ ἡ Σαμοθρᾴκη οὐ γὰρ ἂν Ἑκάβη εἰσήγετο λέγουσα ὅτι τοὺσ παῖδασ αὐτῆσ πέρνασχ’ ὅν κε λάβοι ἐσ Σάμον ἔσ τ’ Ἴμβρον, Ιὠνικὴ δ’ οὐκ ἀπῴκιστό πω, δῆλον ὅτι ἀπὸ τῶν προτέρων τινὸσ τὴν ὁμωνυμίαν ἔσχεν· ἐξ ὧν κἀκεῖνο δῆλον, ὅτι παρὰ τὴν ἀρχαίαν ἱστορίαν ὃ λέγουσιν οἱ φήσαντεσ, μετὰ τὴν Ιὠνικὴν ἀποικίαν καὶ τὴν Τεμβρίωνοσ παρουσίαν ἀποίκουσ ἐλθεῖν ἐκ Σάμου καὶ ὀνομάσαι Σάμον τὴν Σαμοθρᾴκην, ὡσ οἱ Σάμιοι τοῦτ’ ἐπλάσαντο δόξησ χάριν. πιθανώτεροι δ’ εἰσὶν οἱ ἀπὸ τοῦ Σάμουσ καλεῖσθαι τὰ ὕψη φήσαντεσ εὑρῆσθαι τοῦτο τοὔνομα τὴν νῆσον· ἐντεῦθεν γάρ ἐφαίνετο πᾶσα μὲν Ἴδη, φαίνετο δὲ Πριάμοιο πόλισ καὶ νῆεσ Ἀχαιῶν. τινὲσ δὲ Σάμον καλεῖσθαί φασιν ἀπὸ Σαί̈ων, τῶν οἰκούντων Θρᾳκῶν πρότερον, οἳ καὶ τὴν ἤπειρον ἔσχον τὴν προσεχῆ, εἴτε οἱ αὐτοὶ τοῖσ Σαπαίοισ ὄντεσ ἢ τοῖσ Σιντοῖσ, οὓσ Σίντιασ καλεῖ ὁ ποιητήσ, εἴθ’ ἕτεροι. μέμνηται δὲ τῶν Σαί̈ων Ἀρχίλοχοσ ἀσπίδα μὲν Σαί̈ων τὶσ ἀνείλετο, τὴν παρὰ θάμνῳ ἔντοσ ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων. λοιπὴ δ’ ἐστὶ τῶν ὑπὸ τῷ Ὀδυσσεῖ τεταγμένων νήσων ἡ Ζάκυνθοσ, μικρῷ πρὸσ ἑσπέραν μᾶλλον τῆσ Κεφαλληνίασ κεκλιμένη τῆσ Πελοποννήσου, συνάπτουσα δ’ αὐτῇ πλέον.

ἔστι δ’ ὁ κύκλοσ τῆσ Ζακύνθου σταδίων ἑκατὸν ἑξήκοντα· διέχει δὲ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ὅσον ἑξήκοντα σταδίουσ, ὑλώδησ μὲν εὔκαρποσ δέ· καὶ ἡ πόλισ ἀξιόλογοσ, ὁμώνυμοσ. ἐντεῦθεν εἰσ Ἑσπερίδασ τῆσ Λιβύησ στάδιοι τρισχίλιοι ἑξακόσιοι. καὶ ταύτησ δὲ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ πρὸσ ἑώ τὰσ Ἐχινάδασ ἱδρῦσθαι νήσουσ συμβέβηκεν, ὧν τό τε Δουλίχιόν ἐστι καλοῦσι δὲ νῦν Δολίχαν καὶ αἱ Ὀξεῖαι καλούμεναι, ἃσ Θοὰσ ὁ ποιητὴσ εἶπε·

καὶ ἡ μὲν Δολίχα κεῖται κατὰ Οἰνιάδασ καὶ τὴν ἐκβολὴν τοῦ Ἀχελώου, διέχουσα Ἀράξου τῆσ τῶν Ἠλείων ἄκρασ ἑκατόν, αἱ λοιπαὶ δ’ Ἐχινάδεσ πλείουσ δ’ εἰσί, πᾶσαι λυπραὶ καὶ τραχεῖαι πρὸ τῆσ ἐκβολῆσ τοῦ Ἀχελώου, πεντεκαίδεκα σταδίουσ ἀφεστῶσα ἡ ἀπωτάτω, ἡ δ’ ἐγγυτάτω πέντε, πελαγίζουσαι πρότερον, ἀλλ’ ἡ χοῦσ τὰσ μὲν ἐξηπείρωκεν αὐτῶν ἤδη, τὰσ δὲ μέλλει πολλὴ καταφερομένη· ἥπερ καὶ τὴν Παραχελωῖτιν καλουμένην χώραν, ἣν ὁ ποταμὸσ ἐπικλύζει, περιμάχητον ἐποίει τὸ παλαιὸν τοὺσ ὁρ́ουσ συγχέουσα ἀεὶ τοὺσ ἀποδεικνυμένουσ τοῖσ Ἀκαρνᾶσι καὶ τοῖσ Αἰτωλοῖσ· ἐκρίνοντο γὰρ τοῖσ ὅπλοισ οὐκ ἔχοντεσ διαιτητάσ, ἐνίκων δ’ οἱ πλέον δυνάμενοι· ἀφ’ ἧσ αἰτίασ καὶ μῦθοσ ἐπλάσθη τισ; ὡσ Ἡρακλέουσ καταπολεμήσαντοσ τὸν Ἀχελῶον καὶ ἐνεγκαμένου τῆσ νίκησ ἆθλον τὸν Δηιανείρασ γάμον τῆσ Οἰνέωσ θυγατρόσ, ἣν πεποίηκε Σοφοκλῆσ τοιαῦτα λέγουσαν μνηστὴρ γὰρ ἦν μοι ποταμόσ, Ἀχελῶον λέγω, ὅσ μ’ ἐν τρισὶν μορφαῖσιν ἐξῄτει πατρόσ, φοιτῶν ἐναργὴσ ταῦροσ, ἄλλοτ’ αἰόλοσ δράκων ἑλικτόσ, ἄλλοτ’ ἀνδρείῳ κύτει βούπρῳροσ. προστιθέασι δ’ ἔνιοι καὶ τὸ τῆσ Ἀμαλθείασ τοῦτ’ εἶναι λέγοντεσ κέρασ, ὃ ἀπέκλασεν ὁ Ἡρακλῆσ τοῦ Ἀχελώου καὶ ἔδωκεν Οἰνεῖ τῶν γάμων ἕδνον· οἱ δ’ εἰκάζοντεσ ἐξ αὐτῶν τἀληθὲσ ταύρῳ μὲν ἐοικότα λέγεσθαι τὸν Ἀχελῶόν φασι, καθάπερ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ποταμούσ, ἀπό τε τῶν ἤχων καὶ τῶν κατὰ τὰ ῥεῖθρα καμπῶν, ἃσ καλοῦσι κέρατα, δράκοντι δὲ διὰ τὸ μῆκοσ καὶ τὴν σκολιότητα, βούπρῳρον δὲ διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν δι’ ἣν καὶ ταυρωπόν· τὸν Ἡρακλέα δὲ καὶ ἄλλωσ εὐεργετικὸν ὄντα καὶ τῷ Οἰνεῖ κηδεύσοντα παραχώμασί τε καὶ διοχετείαισ βιάσασθαι τὸν ποταμὸν πλημμελῶσ ῥέοντα καὶ πολλὴν τῆσ Παραχελωίτιδοσ ἀναψύξαι χαριζόμενον τῷ Οἰνεῖ· καὶ τοῦτ’ εἶναι τὸ τῆσ Ἀμαλθείασ κέρασ. τῶν μὲν οὖν Ἐχινάδων καὶ τῶν Ὀξειῶν κατὰ τὰ Τρωικὰ Μέγητα ἄρχειν φησὶν Ὅμηροσ ὃν τίκτε Διὶ φίλοσ ἱππότα Φυλεύσ, ὅσ ποτε Δουλίχιόνδ’ ἀπενάσσατο, πατρὶ χολωθείσ. πατὴρ δ’ ἦν Αὐγέασ ὁ τῆσ Ἠλείασ καὶ τῶν Ἐπειῶν ἄρχων· ὥστ’ Ἐπειοὶ τὰσ νήσουσ ταύτασ εἶχον οἱ συνεξάραντεσ εἰσ τὸ Δουλίχιον τῷ Φυλεῖ. αἱ δὲ τῶν Ταφίων νῆσοι, πρότερον δὲ Τηλεβοῶν, ὧν ἦν καὶ ἡ Τάφοσ νῦν δὲ Ταφιὰσ καλουμένη, χωρὶσ ἦσαν τούτων οὐ τοῖσ διαστήμασιν ἐγγὺσ γὰρ κεῖνται ἀλλὰ ὑφ’ ἑτέροισ ἡγεμόσι ταττόμεναι, Ταφίοισ καὶ Τηλεβόαισ·

πρότερον μὲν οὖν Ἀμφιτρύων ἐπιστρατεύσασ αὐτοῖσ μετὰ Κεφάλου τοῦ Δηιονέωσ ἐξ Ἀθηνῶν φυγάδοσ, ἐκείνῳ τὴν ἀρχὴν παρέδωκεν αὐτῶν· ὁ δὲ ποιητὴσ ὑπὸ Μέντῃ τετάχθαι φησὶ λῃστὰσ καλῶν αὐτούσ, καθάπερ καὶ τοὺσ Τηλεβόασ ἅπαντάσ φασι. τὰ μὲν περὶ τὰσ νήσουσ τὰσ πρὸ τῆσ Ἀκαρνανίασ ταῦτα. μεταξὺ δὲ Λευκάδοσ καὶ τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου λιμνοθάλαττά ἐστι Μυρτούντιον λεγομένη.

ἀπὸ δὲ Λευκάδοσ ἑξῆσ Πάλαιροσ καὶ Ἀλυζία τῆσ Ἀκαρνανίασ εἰσὶ πόλεισ, ὧν ἡ Ἀλυζία πεντεκαίδεκα ἀπὸ θαλάττησ διέχει σταδίουσ, καθ’ ἥν ἐστι λιμὴν Ἡρακλέουσ ἱερὸσ καὶ τέμενοσ, ἐξ οὗ τοὺσ Ἡρακλέουσ ἄθλουσ, ἔργα Λυσίππου, μετήνεγκεν εἰσ Ῥώμην τῶν ἡγεμόνων τισ, παρὰ τόπον κειμένουσ διὰ τὴν ἐρημίαν. εἶτα ἄκρα Κριθώτη καὶ αἱ Ἐχινάδεσ καὶ πόλισ Ἀστακόσ, ὁμώνυμοσ τῇ περὶ Νικομήδειαν καὶ τὸν Ἀστακηνὸν κόλπον καὶ ἡ Κριθώτη δ’ ὁμώνυμοσ πολίχνη τῶν ἐν τῇ Θρᾳκίᾳ Χερρονήσῳ· πάντα δ’ εὐλίμενα τὰ μεταξύ· εἶτ’ Οἰνιάδαι καὶ ὁ Ἀχελῶοσ· εἶτα λίμνη τῶν Οἰνιαδῶν Μελίτη καλουμένη, μῆκοσ μὲν ἔχουσα τριάκοντα σταδίων πλάτοσ δὲ εἴκοσι, καὶ ἄλλη Κυνία διπλασία ταύτησ καὶ μῆκοσ καὶ πλάτοσ, τρίτη δ’ Οὐρία πολλῷ τούτων μικροτέρα· ἡ μὲν οὖν Κυνία καὶ ἐκδίδωσιν εἰσ τὴν θάλατταν, αἱ λοιπαὶ δ’ ὑπέρκεινται ὅσον ἡμιστάδιον· εἶθ’ ὁ Εὐήνοσ, εἰσ ὃν ἀπὸ τοῦ Ἀκτίου στάδιοι ἑξακόσιοι ἑβδομήκοντα· μετὰ δὲ τὸν Εὐήνον τὸ ὄροσ ἡ Χαλκίσ, ἣν Χαλκίαν εἴρηκεν Ἀρτεμίδωροσ· εἶθ’ ἡ Πλευρών, εἶθ’ ἡ Ἁλίκυρνα κώμη, ἧσ ὑπέρκειται Καλυδὼν ἐν τῇ μεσογαίᾳ σταδίοισ τριάκοντα· περὶ δὲ τὴν Καλυδῶνά ἐστι τὸ τοῦ Λαφρίου Ἀπόλλωνοσ ἱερόν· εἶθ’ ὁ Ταφιασσὸσ τὸ ὄροσ, εἶτα Μακυνία πόλισ, εἶτα Μολύκρεια καὶ πλησίον τὸ Ἀντίρριον τὸ τῆσ Αἰτωλίασ ὁρ́ιον καὶ τῆσ Λοκρίδοσ, εἰσ ὃ ἀπὸ τοῦ Εὐήνου στάδιοι περὶ ἑκατὸν εἴκοσιν. Ἀρτεμίδωροσ μὲν οὐχ οὕτω περὶ τῆσ εἴτε Χαλκίδοσ εἴτε Χαλκίασ τοῦ ὄρουσ, μεταξὺ τοῦ Ἀχελώου καὶ τῆσ Πλευρῶνοσ ἱδρύων αὐτήν, Ἀπολλόδωροσ δέ, ὡσ πρότερον εἶπον, ὑπὲρ τῆσ Μολυκρείασ καὶ τὴν Χαλκίδα καὶ τὸν Ταφιασσόν· καὶ τὴν δὲ Καλυδῶνα μεταξὺ ἱδρῦσθαί φησι τῆσ τε Πλευρῶνοσ καὶ τῆσ Χαλκίδοσ· εἰ μὴ ἄρα ἕτερον θετέον τὸ πρὸσ Πλευρῶνι ὄροσ Χαλκίαν καλούμενον, ἕτερον δὲ τὴν Χαλκίδα τὴν πρὸσ Μολυκρείᾳ. ἔστι δέ τισ καὶ πρὸσ τῇ Καλυδῶνι λίμνη μεγάλη καὶ εὐόψοσ, ἣν ἔχουσιν οἱ ἐν Πάτραισ Ῥωμαῖοι. τῆσ δὲ μεσογαίασ κατὰ μὲν τὴν Ἀκαρνανίαν Ἐρυσιχαίουσ τινάσ φησιν Ἀπολλόδωροσ λέγεσθαι, ὧν Ἀλκμὰν μέμνηται οὐδ’ Ἐρυσιχαῖοσ, οὐδὲ ποιμήν, ἀλλὰ Σαρδίων ἀπ’ ἀκρᾶν.

κατὰ δὲ τὴν Αἰτωλίαν ἦν Ὤλενοσ, ἧσ ἐν τῷ Αἰτωλικῷ καταλόγῳ μέμνηται Ὅμηροσ, ἴχνη δ’ αὐτῆσ λείπεται μόνον ἐγγὺσ τῆσ Πλευρῶνοσ ὑπὸ τῷ Ἀρακύνθῳ· ἦν δὲ καὶ Λυσιμάχεια πλησίον, ἠφανισμένη καὶ αὐτή, κειμένη πρὸσ τῇ λίμνῃ τῇ νῦν μὲν Λυσιμαχείᾳ πρότερον δ’ Ὕδρᾳ, μεταξὺ Πλευρῶνοσ καὶ Ἀρσινόησ πόλεωσ, ἣ κώμη μὲν ἦν πρότερον καλουμένη Κωνώπα, κτίσμα δ’ ὑπῆρξεν Ἀρσινόησ τῆσ Πτολεμαίου τοῦ δευτέρου γυναικὸσ ἅμα καὶ ἀδελφῆσ, εὐφυῶσ ἐπικειμένη πωσ τῇ τοῦ Ἀχελώου διαβάσει· παραπλήσιον δέ τι καὶ ἡ Πυλήνη τῷ Ὠλένῳ πέπονθεν. ὅταν δὲ φῇ τὴν Καλυδῶνα αἰπεῖάν τε καὶ πετρήεσσαν, ἀπὸ τῆσ χώρασ δεκτέον· εἴρηται γὰρ ὅτι τὴν χώραν δίχα διελόντεσ τὴν μὲν ὀρεινὴν καὶ ἐπίκτητον τῇ Καλυδῶνι προσένειμαν, τὴν πεδιάδα δὲ τῇ Πλευρῶνι. νυνὶ μὲν οὖν ἐκπεπόνηται καὶ ἀπηγόρευκεν ὑπὸ τῶν συνεχῶν πολέμων ἥ τ’ Ἀκαρνανία καὶ Αἰτωλοί, καθάπερ καὶ πολλὰ τῶν ἄλλων ἐθνῶν·

πλεῖστον μέντοι χρόνον συνέμειναν Αἰτωλοὶ μετὰ τῶν Ἀκαρνάνων πρόσ τε τοὺσ Μακεδόνασ καὶ τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ, ὕστατα δὲ καὶ πρὸσ Ῥωμαίουσ περὶ τῆσ αὐτονομίασ ἀγωνιζόμενοι. ἐπεὶ δὲ καὶ Ὅμηροσ αὐτῶν ἐπὶ πολὺ μέμνηται καὶ οἱ ἄλλοι ποιηταί τε καὶ συγγραφεῖσ, τὰ μὲν εὐσήμωσ τε καὶ ὁμολογουμένωσ, τὰ δ’ ἧττον γνωρίμωσ καθάπερ τοῦτο καὶ ἐν τοῖσ ἤδη λεχθεῖσι περὶ αὐτῶν ἀποδέδεικται, προσληπτέον καὶ τῶν παλαιοτέρων τινὰ τῶν ἀρχῆσ ἐχόντων τάξιν ἢ διαπορουμένων. εὐθὺσ ἐπὶ τῆσ Ἀκαρνανίασ ὅτι μὲν αὐτὴν ὁ Λαέρτησ καὶ οἱ Κεφαλλῆνεσ κατεκτήσαντο εἴρηται ἡμῖν, τίνων δὲ κατεχόντων πρότερον πολλοὶ μὲν εἰρήκασιν·

οὐχ ὁμολογούμενα δὲ εἰπόντων ἐπιφανῆ δέ, ἀπολείπεταί τισ λόγοσ ἡμῖν διαιτητικὸσ περὶ αὐτῶν. φασὶ γὰρ τοὺσ Ταφίουσ τε καὶ Τηλεβόασ λεγομένουσ οἰκεῖν τὴν Ἀκαρνανίαν πρότερον, καὶ τὸν ἡγεμόνα αὐτῶν Κέφαλον τὸν κατασταθέντα ὑπὸ Ἀμφιτρύωνοσ κύριον τῶν περὶ τὴν Τάφον νήσων κυριεῦσαι καὶ ταύτησ τῆσ χώρασ· ἐντεῦθεν δὲ καὶ τὸ ἀπὸ τοῦ Λευκάτα νομιζόμενον ἅλμα τούτῳ πρώτῳ προσμυθεύουσιν, ὡσ προείρηται. ὁ δὲ ποιητὴσ ὅτι μὲν ἦρχον οἱ Τάφιοι τῶν Ἀκαρνάνων πρὶν ἢ τοὺσ Κεφαλλῆνασ καὶ τὸν Λαέρτην ἐπελθεῖν οὐ λέγει, διότι δ’ ἦσαν φίλοι τοῖσ Ἰθακησίοισ λέγει, ὥστ’ ἢ οὐδ’ ὅλωσ ἐπῆρξαν τῶν τόπων κατ’ αὐτόν, ἢ ἑκόντεσ παρεχώρησαν ἢ καὶ σύνοικοι ἐγένοντο. φαίνονται δὲ καὶ ἐκ Λακεδαίμονόσ τινεσ ἐποικῆσαι τὴν Ἀκαρνανίαν, οἱ μετ’ Ἰκαρίου τοῦ Πηνελόπησ πατρόσ· καὶ γὰρ τοῦτον καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτῆσ ζῶντασ παραδίδωσιν ὁ ποιητὴσ κατὰ τὴν Ὀδύσσειαν οἳ πατρὸσ μὲν ἐσ οἶκον ἀπερρίγασι νέεσθαι Ἰκαρίου, ὥσ κ’ αὐτὸσ ἐεδνώσαιτο θύγατρα. καὶ περὶ τῶν ἀδελφῶν ἤδη γάρ ῥα πατήρ τε κασίγνητοί τε κέλονται Εὐρυμάχῳ γήμασθαι οὔτε γὰρ ἐν Λακεδαίμονι πιθανὸν αὐτοὺσ οἰκεῖν οὐ γὰρ ἂν ὁ Τηλέμαχοσ παρὰ Μενελάῳ κατήγετο ἀφιγμένοσ ἐκεῖσε, οὔτ’ ἄλλην οἴκησιν παρειλήφαμεν αὐτῶν. φασὶ δὲ Τυνδάρεων καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τὸν Ἰκάριον ἐκπεσόντασ ὑπὸ Ἱπποκόωντοσ τῆσ οἰκείασ ἐλθεῖν παρὰ Θέστιον τὸν τῶν Πλευρωνίων ἄρχοντα, καὶ συγκατακτήσασθαι τὴν πέραν τοῦ Ἀχελώου πολλὴν ἐπὶ μέρει· τὸν μὲν οὖν Τυνδάρεων ἐπανελθεῖν οἴκαδε γήμαντα Λήδαν τὴν τοῦ Θεστίου θυγατέρα, τὸν δ’ Ἰκάριον ὑπομεῖναι τῆσ Ἀκαρνανίασ ἔχοντα μέροσ, καὶ τεκνοποιήσασθαι τήν τε Πηνελόπην ἐκ Πολυκάστησ τῆσ Λυγαίου θυγατρὸσ καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτῆσ. ἡμεῖσ μὲν οὖν ἀπεδείξαμεν ἐν τῷ καταλόγῳ τῶν νεῶν καὶ τοὺσ Ἀκαρνᾶνασ καταριθμουμένουσ καὶ μετασχόντασ τῆσ ἐπὶ Ἴλιον στρατείασ, ἐν οἷσ κατωνομάζοντο οἵ τε τὴν ἀκτὴν οἰκοῦντεσ καὶ ἔτι οἵ τ’ ἤπειρον ἔχον ἠδ’ ἀντιπέραι’ ἐνέμοντο. οὔτε δ’ ἡ ἤπειροσ Ἀκαρνανία ὠνομάζετό πω οὔθ’ ἡ ἀκτὴ Λευκάσ. Ἔφοροσ δ’ οὔ φησι συστρατεῦσαι·

Ἀλκμέωνα γὰρ τὸν Ἀμφιάρεω στρατεύσαντα μετὰ Διομήδουσ καὶ τῶν ἄλλων Ἐπιγόνων καὶ κατορθώσαντα τὸν πρὸσ Θηβαίουσ πόλεμον συνελθεῖν Διομήδει καὶ τιμωρήσασθαι μετ’ αὐτοῦ τοὺσ Οἰνέωσ ἐχθρούσ, παραδόντα δ’ ἐκείνοισ τὴν Αἰτωλίαν αὐτὸν εἰσ τὴν Ἀκαρνανίαν παρελθεῖν καὶ ταύτην καταστρέφεσθαι. Ἀγαμέμνονα δ’ ἐν τούτῳ τοῖσ Ἀργείοισ ἐπιθέμενον κρατῆσαι ῥᾳδίωσ, τῶν πλείστων τοῖσ περὶ Διομήδη συνακολουθησάντων. μικρὸν δ’ ὕστερον ἐπιπεσούσησ τῆσ ἐπ’ Ἴλιον ἐξόδου, δείσαντα μὴ ἀπόντοσ αὐτοῦ κατὰ τὴν στρατείαν ἐπανελθόντεσ οἴκαδε οἱ περὶ τὸν Διομήδη καὶ γὰρ ἀκούεσθαι μεγάλην περὶ αὐτὸν συνεστραμμένην δύναμιν κατάσχοιεν τὴν μάλιστα προσήκουσαν αὐτοῖσ ἀρχήν τὸν μὲν γὰρ Ἀδράστου τὸν δὲ τοῦ πατρὸσ εἶναι κληρονόμον, ταῦτα δὴ διανοηθέντα καλεῖν αὐτοὺσ ἐπί τε τὴν τοῦ Ἄργουσ ἀπόληψιν καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ πολέμου· τὸν μὲν οὖν Διομήδη πεισθέντα μετασχεῖν τῆσ στρατείασ, τὸν δὲ Ἀλκμέωνα ἀγανακτοῦντα μὴ φροντίσαι· διὰ δὲ τοῦτο μηδὲ κοινωνῆσαι τῆσ στρατείασ μόνουσ τοὺσ Ἀκαρνᾶνασ τοῖσ Ἕλλησι· τούτοισ δ’, ὡσ εἰκόσ, τοῖσ λόγοισ ἐπακολουθήσαντεσ οἱ Ἀκαρνᾶνεσ σοφίσασθαι λέγονται Ῥωμαίουσ καὶ τὴν αὐτονομίαν παρ’ αὐτῶν ἐξανύσασθαι, λέγοντεσ ὡσ οὐ μετάσχοιεν μόνοι τῆσ ἐπὶ τοὺσ προγόνουσ τοὺσ ἐκείνων στρατείασ· οὔτε γὰρ ἐν τῷ Αἰτωλικῷ καταλόγῳ φράζοιντο οὔτε ἰδίᾳ· οὐδὲ γὰρ ὅλωσ τοὔνομα τοῦτ’ ἐμφέροιτο ἐν τοῖσ ἔπεσιν. ὁ μὲν οὖν Ἔφοροσ πρὸ τῶν Τρωικῶν ἤδη τὴν Ἀκαρνανίαν ὑπὸ τῷ Ἀλκμέωνι ποιήσασ, τό τε Ἄργοσ τὸ Ἀμφιλοχικὸν ἐκείνου κτίσμα ἀποφαίνει, καὶ τὴν Ἀκαρνανίαν ὠνομάσθαι φησὶν ἀπὸ τοῦ παιδὸσ αὐτοῦ Ἀκαρνᾶνοσ, Ἀμφιλόχουσ δὲ ἀπὸ τοῦ ἀδελφοῦ Ἀμφιλόχου·

ὥστε ἐκπίπτει εἰσ τὰ παρὰ τὴν ὁμηρικὴν ἱστορίαν λεγόμενα. Θουκυδίδησ δὲ καὶ ἄλλοι τὸν Ἀμφίλοχον ἀπὸ τῆσ στρατείασ τῆσ Τρωικῆσ ἐπανιόντα, οὐκ ἀρεσκόμενον τοῖσ ἐν Ἄργει, ταύτην οἰκῆσαί φασι τὴν χώραν, οἱ μὲν κατὰ διαδοχὴν ἥκοντα τῆσ τοῦ ἀδελφοῦ δυναστείασ, οἱ δ’ ἄλλωσ. καὶ ἰδίᾳ μὲν περὶ Ἀκαρνάνων ταῦτα λέγοιτ’ ἄν, κοινῇ δ’ ὅσα καὶ τοῖσ Αἰτωλικοῖσ ἐπιπλέκεται νῦν ἐροῦμεν, τὰ Αἰτωλικὰ λέγοντεσ ἐφεξῆσ ὅσα προσλαβεῖν τοῖσ εἰρημένοισ ἔγνωμεν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Strabo, Geography, Book 10, chapter 2

(스트라본, 지리학, Book 10, chapter 2)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION