Galen, On the Natural Faculties., B, section 3

(갈레노스, On the Natural Faculties., B, section 3)

λῆροσ οὖν μακρὸσ ἅπασα πόρων ὑπόθεσισ εἰσ φυσικὴν ἐνέργειαν. εἰ μὴ γὰρ δύναμίσ τισ σύμφυτοσ ἑκάστῳ τῶν ὀργάνων ὑπὸ τῆσ φύσεωσ εὐθὺσ ἐξ ἀρχῆσ δοθείη, διαρκεῖν οὐ δυνήσεται τὰ ζῷα, μὴ ὅτι τοσοῦτον ἀριθμὸν ἐτῶν ἀλλ’ οὐδ’ ἡμερῶν ὀλιγίστων· ἀνεπιτρόπευτα γὰρ ἐάσαντεσ αὐτὰ καὶ τέχνησ καὶ προνοίασ ἔρημα μόναισ ταῖσ τῶν ὑλῶν οἰακιζόμενα Ῥοπαῖσ, οὐδαμοῦ δυνάμεωσ οὐδεμιᾶσ τῆσ μὲν ἑλκούσησ τὸ προσῆκον ἑαυτῇ, τῆσ δ’ ἀπωθούσησ τὸ ἀλλότριον, τῆσ δ’ ἀλλοιούσησ τε καὶ προσφυούσησ τὸ θρέψον, οὐκ οἶδ’ ὅπωσ οὐκ ἂν εἰήμεν καταγέλαστοι περί τε τῶν φυσικῶν ἐνεργειῶν διαλεγόμενοι καὶ πολὺ μᾶλλον ἔτι περὶ τῶν ψυχικῶν καὶ συμπάσησ γε τῆσ ζωῆσ. οὐδὲ γὰρ ζῆν οὐδὲ διαμένειν οὐδενὶ τῶν ζῳών οὐδ’ εἰσ ἐλάχιστον χρόνον ἔσται δυνατόν, εἰ τοσαῦτα κεκτημένον ἐν ἑαυτῷ μόρια καὶ οὕτω διαφέροντα μήθ’ ἑλκτικῇ τῶν οἰκείων χρήσεται δυνάμει μήτ’ ἀποκριτικῇ τῶν ἀλλοτρίων μήτ’ ἀλλοιωτικῇ τῶν θρεψόντων. καὶ μὴν εἰ ταύτασ ἔχοιμεν, οὐδὲν ἔτι πόρων μικρῶν ἢ μεγάλων ἐξ ὑποθέσεωσ ἀναποδείκτου λαμβανομένων εἰσ οὔρου καὶ χολῆσ διάκρισιν δεόμεθα καί τινοσ ἐπικαίρου θέσεωσ, ἐν ᾧ μόνῳ σωφρονεῖν ἐοίκεν ὁ Ἐρασίστρατοσ ἅπαντα καλῶσ τεθῆναί τε καὶ διαπλασ θῆναι τὰ μόρια τοῦ σώματοσ ὑπὸ τῆσ φύσεωσ οἰόμενοσ. ἀλλ’ εἰ παρακολουθήσειεν ἑαυτῷ φύσιν ὀνομάζοντι τεχνικήν, εὐθὺσ μὲν ἐξ ἀρχῆσ ἅπαντα καλῶσ διαπλάσασάν τε καὶ διαθεῖσαν τοῦ ζῳού τὰ μόρια, μετὰ δὲ τὴν τοιαύτην ἐνέργειαν, ὡσ οὐδὲν ἔλειπεν, ἔτι προαγαγοῦσαν εἰσ φῶσ αὐτὸ σύν τισι δυνάμεσιν, ὧν ἄνευ ζῆν οὐκ ἠδύνατο, καὶ μετὰ ταῦτα κατὰ βραχὺ προσαυξήσασαν ἄχρι τοῦ πρέποντοσ μεγέθουσ, οὐκ οἶδα πῶσ ὑπομένει πόρων σμικρότησιν ἢ μεγέθεσιν ἤ τισιν ἄλλαισ οὕτω ληρώδεσιν ὑποθέσεσι φυσικὰσ ἐνεργείασ ἐπιτρέπειν. ἡ γὰρ διαπλάττουσα τὰ μόρια φύσισ ἐκείνη καὶ κατὰ βραχὺ προσαύξουσα πάντωσ δήπου δι’ ὅλων αὐτῶν ἐκτέταται· καὶ γὰρ ὅλα δι’ ὅλων οὐκ ἔξωθεν μόνον αὐτὰ διαπλάττει τε καὶ τρέφει καὶ προσαύξει. Πραξιτέλησ μὲν γὰρ ἢ Φειδίασ ἤ τισ ἄλλοσ ἀγαλματοποιὸσ ἔξωθεν μόνον ἐκόσμουν τὰσ ὕλασ, καθὰ καὶ ψαύειν αὐτῶν ἠδύναντο, τὸ βάθοσ δ’ ἀκόσμητον καὶ ἀργὸν καὶ ἄτεχνον καὶ ἀπρονόητον ἀπέλιπον, ὡσ ἂν μὴ δυνάμενοι κατελθεῖν εἰσ αὐτὸ καὶ καταδῦναι καὶ θιγεῖν ἁπάντων τῆσ ὕλησ τῶν μερῶν. ἡ φύσισ δ’ οὐχ οὕτωσ, ἀλλὰ τὸ μὲν ὀστοῦ μέροσ ἅπαν ὀστοῦν ἀποτελεῖ, τὸ δὲ σαρκὸσ σάρκα, τὸ δὲ πιμελῆσ πιμελὴν καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον· οὐδὲν γάρ ἐστιν ἄψαυστον αὐτῇ μέροσ οὐδ’ ἀνεξέργαστον οὐδ’ ἀκόσμητον. ἀλλὰ τὸν μὲν κηρὸν ὁ Φειδίασ οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν ἐλέφαντα καὶ χρυσόν, ἀλλ’ οὐδὲ τὸν χρυσὸν κηρόν· ἕκαστον γὰρ αὐτῶν μένον, οἱο͂ν ἦν ἐξ ἀρχῆσ, ἔξωθεν μόνον ἠμφιεσμένον εἶδόσ τι καὶ σχῆμα τεχνικόν, ἄγαλμα τέλειον γέγονεν. ἡ φύσισ δ’ οὐδεμιᾶσ ἔτι φυλάττει τῶν ὑλῶν τὴν ἀρχαίαν ἰδέαν· αἷμα γὰρ ἂν ἦν οὕτωσ ἅπαντα τοῦ ζῳού τὰ μόρια, τὸ παρὰ τῆσ κυούσησ ἐπιρρέον τῷ σπέρματι, δίκην κηροῦ τινοσ ὕλη μία καὶ μονοειδὴσ ὑποβεβλημένη τῷ τεχνίτῃ. γίγνεται δ’ ἐξ αὐτῆσ οὐδὲν τῶν τοῦ ζῳού μορίων οὔτ’ ἐρυθρὸν οὕτωσ οὔθ’ ὑγρόν. ὀστοῦν γὰρ καὶ ἀρτηρία καὶ φλὲψ καὶ νεῦρον καὶ χόνδροσ καὶ πιμελὴ καὶ ἀδὴν καὶ ὑμὴν καὶ μυελὸσ ἄναιμα μέν, ἐξ αἵματοσ δὲ γέγονε. τίνοσ ἀλλοιώσαντοσ καὶ τίνοσ πήξαντοσ καὶ τίνοσ διαπλάσαντοσ ἐδεόμην ἄν μοι τὸν Ἐρασίστρατον αὐτὸν ἀποκρίνασθαι. πάντωσ γὰρ ἂν εἶπεν ἤτοι τὴν φύσιν ἢ τὸ σπέρμα, ταὐτὸν μὲν λέγων καθ’ ἑκάτερον, διαφόροισ δ’ ἐπινοίαισ ἑρμηνεύων· ὃ γὰρ ἦν πρότερον σπέρμα, τοῦθ’, ὅταν ἄρξηται φύειν τε καὶ διαπλάττειν τὸ ζῷον, φύσισ τισ γίγνεται. καθάπερ γὰρ ὁ Φειδίασ εἶχε μὲν τὰσ δυνάμεισ τῆσ τέχνησ καὶ πρὶν ψαύειν τῆσ ὕλησ, ἐνήργει δ’ αὐταῖσ περὶ τὴν ὕλην‐‐ἅπασα γὰρ δύναμισ ἀργεῖ ἀποροῦσα τῆσ οἰκείασ ὕλησ‐‐, οὕτω καὶ τὸ σπέρμα τὰσ μὲν δυνάμεισ οἴκοθεν ἐκέκτητο, τὰσ δ’ ἐνεργείασ οὐκ ἐκ τῆσ ὕλησ ἔλαβεν, ἀλλὰ περὶ τὴν ὕλην ἐπεδείξατο. καὶ μὴν εἰ πολλῷ μὲν ἐπικλύζοιτο τῷ αἵματι τὸ σπέρμα, διαφθείροιτ’ ἄν· εἰ δ’ ὅλωσ ἀποροίη παντάπασιν ἀργοῦν, οὐκ ἂν γένοιτο φύσισ. ἵν’ οὖν μήτε φθείρηται καὶ γίγνηται φύσισ ἀντὶ σπέρματοσ, ὀλίγον ἐπιρρεῖν ἀναγκαῖον αὐτῷ τοῦ αἵματοσ, μᾶλλον δ’ οὐκ ὀλίγον λέγειν χρή, ἀλλὰ σύμμετρον τῷ πλήθει τοῦ σπέρματοσ. τίσ οὖν ὁ μετρῶν αὐτοῦ τὸ ποσὸν τῆσ ἐπιρροῆσ; τίσ ὁ κωλύων ἰέναι πλέον; τίσ ὁ προτρέπων, ἵν’ ἐνδεέστερον μὴ ἰῄ; τίνα ζητήσομεν ἐνταῦθα τρίτον ἐπιστάτην τοῦ ζῳού τῆσ γενέσεωσ, ὃσ χορηγήσει τῷ σπέρματι τὸ σύμμετρον αἷμα; τί ἂν εἶπεν Ἐρασίστρατοσ, εἰ ζῶν ταῦτ’ ἠρωτήθη; τὸ σπέρμα αὐτὸ δηλονότι· τοῦτο γάρ ἐστιν ὁ τεχνίτησ ὁ ἀναλογῶν τῷ Φειδίᾳ, τὸ δ’ αἷμα τῷ κηρῷ προσέοικεν. οὔκουν πρέπει τὸν κηρὸν αὐτὸν ἑαυτῷ τὸ μέτρον ἐξευρίσκειν, ἀλλὰ τὸν Φειδίαν. ἕλξει δὴ τοσοῦτον αἵματοσ ὁ τεχνίτησ εἰσ ἑαυτόν, ὁπόσου δεῖται. ἀλλ’ ἐνταῦθα χρὴ προσέχειν ἤδη τὸν νοῦν καὶ σκοπεῖν, μή πωσ λάθωμεν τῷ σπέρματι λογισμόν τινα καὶ νοῦν χαρισάμενοι· οὕτω γὰρ ἂν οὔτε σπέρμα ποιήσαιμεν οὔτε φύσιν ἀλλ’ ἤδη ζῷον αὐτό. καὶ μὴν εἰ φυλάξομεν ἀμφότερα, τήν θ’ ὁλκὴν τοῦ συμμέτρου καὶ τὸ χωρὶσ λογισμοῦ, δύναμίν τινα, καθάπερ ἡ λίθοσ ἑλκτικὴν εἶχε τοῦ σιδήρου, καὶ τῷ σπέρματι φήσομεν ὑπάρχειν αἵματοσ ἐπισπαστικήν. ἠναγκάσθημεν οὖν πάλιν κἀνταῦθα, καθάπερ ἤδη πολλάκισ ἔμπροσθεν, ἑλκτικήν τινα δύναμιν ὁμολογῆσαι κατὰ τὸ σπέρμα. τί δ’ ἦν τὸ σπέρμα; ἡ ἀρχὴ τοῦ ζῳού δηλονότι ἡ δραστική· ἡ γὰρ ὑλικὴ τὸ καταμήνιόν ἐστιν. εἶτ’ αὐτῆσ τῆσ ἀρχῆσ πρώτῃ ταύτῃ τῇ δυνάμει χρωμένησ, ἵνα γένηται τῶν ὑπ’ αὐτῆσ τι δεδημιουργημένων, ἄμοιρον εἶναι τῆσ οἰκείασ δυνάμεωσ οὐκ νδέχεται. πῶσ οὖν Ἐρασίστρατοσ αὐτὴν οὐκ οἶδεν, εἰ δὴ πρώτη μὲν αὕτη τοῦ σπέρματοσ ἐνέργ ια τὸ σύμμετρον αἵματοσ ἐπισπᾶσθαι πρὸσ ἑαυτό; σύμμετρον δ’ ἂν εἰή τὸ λεπτὸν οὕτω καὶ ἀτμῶδεσ, ὥστ’ εὐθὺσ εἰσ πᾶν μόριον ἑλκόμενον τοῦ σπέρματοσ δροσοειδῶσ μηδαμοῦ τὴν ἑαυτοῦ παρεμφαίνειν ἰδέαν. οὕτω γὰρ αὐτοῦ καὶ κρατήσει Ῥαδίωσ τὸ σπέρμα καὶ ταχέωσ ἐξομοιώσει καὶ τροφὴν ἑαυτῷ ποιήσεται κἄπειτ’ οἶμαι δεύτερον ἐπισπάσεται καὶ τρίτον, ὡσ ὄγκον ἑαυτῷ καὶ πλῆθοσ ἀξιόλογον ἐργάσασθαι τραφέντι. καὶ μὴν ἤδη καὶ ἡ ἀλλοιωτικὴ δύναμισ ἐξεύρηται μηδ’ αὐτὴ πρὸσ Ἐρασιστράτου γεγραμμένη. τρίτη δ’ ἂν ἡ διαπλαστικὴ φανείη, καθ’ ἣν πρῶτον μὲν οἱο͂ν ἐπίπαγόν τινα λεπτὸν ὑμένα περιτίθησιν ἑαυτῷ τὸ σπέρμα, τὸν ὑφ’ Ἱπποκράτουσ ἐπὶ τῆσ ἑκταίασ γονῆσ, ἣν ἐκπεσεῖν ἔλεγε τῆσ μουσουργοῦ, τῷ τῶν ὠῶν εἰκασθέντα χιτῶνι· μετὰ δὲ τοῦτον ἤδη καὶ τἆλλ’, ὅσα πρὸσ ἐκείνου λέγεται διὰ τοῦ περὶ φύσιοσ παιδίου συγγράμματοσ. ἀλλ’ εἰ τῶν διαπλασθέντων ἕκαστον οὕτω μείνειε σμικρόν, ὡσ ἐξ ἀρχῆσ ἐγένετο, τί ἂν εἰή πλέον; αὐξάνεσθαι τοίνυν αὐτὰ χρή. πῶσ οὖν αὐξηθήσεται; πάντη διατεινόμενα θ’ ἅμα καὶ τρεφόμενα. καί μοι τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων ἐπὶ τῆσ κύστεωσ, ἣν οἱ παῖδεσ ἐμφυσῶντεσ ἔτριβον, ἀναμνησθεὶσ μαθήσῃ μᾶλλον κἀκ τῶν νῦν Ῥηθησομένων. ἐννόησον γὰρ δὴ τὴν καρδίαν οὕτω μὲν μικρὰν εἶναι κατ’ ἀρχάσ, ὡσ κέγχρου μηδὲν διαφέρειν ἤ, εἰ βούλει, κυάμου, καὶ ζήτησον, ὅπωσ ἂν ἄλλωσ αὕτη γένοιτο μεγάλη χωρὶσ τοῦ πάντη διατεινομένην τρέφεσθαι δι’ ὅλησ ἑαυτῆσ, ὡσ ὀλίγῳ πρόσθεν ἐδείκνυτο τὸ σπέρμα τρεφόμενον. ἀλλ’ οὐδὲ τοῦτ’ Ἐρασίστρατοσ οἶδεν ὁ τὴν τέχνην τῆσ φύσεωσ ὑμνῶν, ἀλλ’ οὕτωσ αὐξάνεσθαι τὰ ζῷα νομίζει καθάπερ τινὰ κρησέραν ἢ σειρὰν ἢ σάκκον ἢ τάλαρον, ὧν ἑκάστῳ κατὰ τὸ πέρασ ἐπιπλεκομένων ὁμοίων ἑτέρων τοῖσ ἐξ ἀρχῆσ αὐτὰ συντιθεῖσιν ἡ πρόσθεσισ γίγνεται. ἀλλὰ τοῦτό γ’ οὐκ αὔξησίσ ἐστιν ἀλλὰ γένεσισ, ὦ σοφώτατε· γίγνεται γὰρ ὁ θύλακοσ ἔτι καὶ ὁ σάκκοσ καὶ θοἰμάτιον καὶ ἡ οἰκία καὶ τὸ πλοῖον καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον, ὅταν μηδέπω τὸ προσῆκον εἶδοσ, οὗ χάριν ὑπὸ τοῦ τεχνίτου δημιουργεῖται, συμπεπληρωμένον ᾖ. πότ’ οὖν αὐξάνεται; ὅταν ἤδη τέλειοσ ὢν ὁ τάλαροσ, ὡσ ἔχειν πυθμένα τέ τινα καὶ στόμα καὶ οἱο͂ν γαστέρα καὶ τὰ τούτων μεταξύ, μείζων ἅπασι τούτοισ γένηται. καὶ πῶσ ἔσται τοῦτο; φήσει τισ. πῶσ δ’ ἄλλωσ ἢ εἰ ζῷον ἐξαίφνησ ἢ φυτὸν ὁ τάλαροσ ἡμῖν γένοιτο; μόνων γὰρ τῶν ζώντων ἡ αὔξησισ. σὺ δ’ ἴσωσ οἰεί τὴν οἰκίαν οἰκοδομουμένην αὐξάνεσθαι καὶ τὸν τάλαρον πλεκόμενον καὶ θοἰμάτιον ὑφαινόμενον. ἀλλ’ οὐχ ὧδ’ ἔχει· τοῦ μὲν γὰρ ἤδη συμπεπληρωμένου κατὰ τὸ εἶδοσ ἡ αὔξησισ, τοῦ δ’ ἔτι γιγνομένου ἡ εἰσ τὸ εἶδοσ ὁδὸσ οὐκ αὔξησισ ἀλλὰ γένεσισ ὀνομάζεται· αὐξάνεται μὲν γὰρ τὸ ὄν, γίγνεται δὲ τὸ οὐκ ὄν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION