Flavius Josephus, De bello Judaico libri vii, Φλαυίου Ιὠσήπου ἱστορία Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου πρὸσ Ῥωμαίουσ βιβλίον ζ.

(플라비우스 요세푸스, De bello Judaico libri vii, Φλαυίου Ιὠσήπου ἱστορία Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου πρὸσ Ῥωμαίουσ βιβλίον ζ.)

τοῦτο μέν, ὅπωσ εἰή τοῖσ ὑπολειφθησομένοισ φρουροῖσ στρατόπεδον, τοὺσ πύργουσ δέ, ἵνα τοῖσ ἔπειτα σημαίνωσιν οἱάσ πόλεωσ καὶ τίνα τρόπον ὀχυρᾶσ οὕτωσ ἐκράτησεν ἡ Ῥωμαίων ἀνδραγαθία. τὸν δ’ ἄλλον ἅπαντα τῆσ πόλεωσ περίβολον οὕτωσ ἐξωμάλισαν οἱ κατασκάπτοντεσ, ὡσ μηδεπώποτ’ οἰκηθῆναι πίστιν ἂν ἔτι παρασχεῖν τοῖσ προσελθοῦσι.

τοῦτο μὲν οὖν τὸ τέλοσ ἐκ τῆσ τῶν νεωτερισάντων ἀνοίασ Ιἑροσολύμοισ ἐγένετο, λαμπρᾷ τε πόλει καὶ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποισ διαβοηθείσῃ.

Καῖσαρ δὲ φυλακὴν μὲν αὐτόθι καταλιπεῖν ἔγνω τῶν ταγμάτων τὸ δέκατον καί τινασ ἴλασ ἱππέων καὶ λόχουσ πεζῶν, πάντα δ’ ἤδη τὰ τοῦ πολέμου διῳκηκὼσ ἐπαινέσαι τε σύμπασαν ἐπόθει τὴν στρατιὰν ἐπὶ τοῖσ κατορθώμασιν καὶ τὰ προσήκοντα γέρα τοῖσ ἀριστεύσασιν ἀποδοῦναι.

ποιηθέντοσ οὖν αὐτῷ μεγάλου κατὰ μέσην τὴν πρότερον παρεμβολὴν βήματοσ, καταστὰσ ἐπὶ τοῦτο μετὰ τῶν ἡγεμόνων εἰσ ἐπήκοον ἁπάσῃ τῇ στρατιᾷ ἔλεγε χάριν μὲν πολλὴν ἔχειν αὐτοῖσ τῆσ πρὸσ αὐτὸν εὐνοίασ, ᾗ χρώμενοι διατελοῦσιν·

ἐπῄνει δὲ τῆσ ἐν παντὶ πολέμῳ πειθαρχίασ, ἣν ἐν πολλοῖσ καὶ μεγάλοισ κινδύνοισ ἅμα τῇ κατὰ σφᾶσ ἀνδρείᾳ παρέσχον, τῇ μὲν πατρίδι καὶ δι’ αὐτῶν τὸ κράτοσ αὔξοντεσ, φανερὸν δὲ πᾶσιν ἀνθρώποισ καθιστάντεσ, ὅτι μήτε πλῆθοσ πολεμίων μήτε χωρίων ὀχυρότητεσ ἢ μεγέθη πόλεων ἢ τῶν ἀντιτεταγμένων ἀλόγιστοι τόλμαι καὶ θηριώδεισ ἀγριότητεσ δύναιντ’ ἄν ποτε τὴν Ῥωμαίων ἀρετὴν διαφυγεῖν, κἂν εἰσ πολλά τινεσ τὴν τύχην εὑρ́ωνται συναγωνιζομένην.

καλὸν μὲν οὖν ἔφη καὶ τῷ πολέμῳ τέλοσ αὐτοὺσ ἐπιθεῖναι πολλῷ χρόνῳ γενομένῳ·

μηδὲ γὰρ εὔξασθαί τι τούτων ἄμεινον, ὅτ’ εἰσ αὐτὸν καθίσταντο· τούτου δὲ κάλλιον αὐτοῖσ καὶ λαμπρότερον ὑπάρχειν, ὅτι τοὺσ ἡγησομένουσ καὶ τῆσ Ῥωμαίων ἀρχῆσ ἐπιτροπεύσοντασ αὐτῶν χειροτονησάντων εἴσ τε τὴν πατρίδα προπεμψάντων ἄσμενοι πάντεσ προσίενται καὶ τοῖσ ὑπ’ αὐτῶν ἐγνωσμένοισ ἐμμένουσι, χάριν ἔχοντεσ τοῖσ ἑλομένοισ.

θαυμάζειν μὲν οὖν ἔφη πάντασ καὶ ἀγαπᾶν, εἰδὼσ ὅτι τοῦ δυνατοῦ τὴν προθυμίαν οὐδεὶσ ἔσχε βραδυτέραν·

τοῖσ μέντοι διαπρεπέστερον ἀγωνισαμένοισ ὑπὸ ῥώμησ πλείονοσ καὶ τὸν μὲν αὑτῶν βίον ἀριστείαισ κεκοσμηκόσι, τὴν δ’ αὐτοῦ στρατείαν ἐπιφανεστέραν διὰ τῶν κατορθωμάτων πεποιηκόσιν ἔφη τὰ γέρα καὶ τὰσ τιμὰσ εὐθὺσ ἀποδώσειν, καὶ μηδένα τῶν πλέον πονεῖν ἑτέρου θελησάντων τῆσ δικαίασ ἀμοιβῆσ ἁμαρτήσεσθαι.

πλείστην γὰρ αὐτῷ τούτου γενήσεσθαι τὴν ἐπιμέλειαν, ἐπεὶ καὶ μᾶλλον ἐθέλειν τὰσ ἀρετὰσ τιμᾶν τῶν συστρατευομένων ἢ κολάζειν τοὺσ ἁμαρτάνοντασ.

Εὐθέωσ οὖν ἐκέλευσεν ἀναγινώσκειν τοῖσ ἐπὶ τοῦτο τεταγμένοισ ὅσοι τι λαμπρὸν ἦσαν ἐν τῷ πολέμῳ κατωρθωκότεσ.

καὶ τὴν ἑκάστου τάξιν ἤλλαττεν εἰσ τὸ κρεῖττον, οὐ μὴν ἀλλὰ κἀκ τῶν λαφύρων ἄργυρον καὶ χρυσὸν ἐσθῆτάσ τε καὶ τῆσ ἄλλησ αὐτοῖσ λείασ δαψιλῶσ ἀπένειμε.

πάντων δὲ τετιμημένων ὅπωσ αὐτὸσ ἕκαστον ἠξίωσε, τῇ συμπάσῃ στρατιᾷ ποιησάμενοσ εὐχὰσ ἐπὶ πολλῇ κατέβαινεν εὐφημίᾳ τρέπεταί τε πρὸσ θυσίασ ἐπινικίουσ, καὶ πολλοῦ βοῶν πλήθουσ τοῖσ βωμοῖσ παρεστηκότοσ καταθύσασ πάντασ τῇ στρατιᾷ διαδίδωσιν εἰσ εὐωχίαν.

αὐτὸσ δὲ τοῖσ ἐν τέλει τρεῖσ ἡμέρασ συνεορτάσασ τὴν μὲν ἄλλην στρατιὰν διαφίησιν ᾗ καλῶσ εἶχεν ἑκάστουσ ἀπιέναι, τῷ δεκάτῳ δὲ τάγματι τὴν τῶν Ιἑροσολύμων ἐπέτρεψε φυλακὴν οὐκέτι αὐτοὺσ ἐπὶ τὸν Εὐφράτην ἀποστείλασ, ἔνθα πρότερον ἦσαν.

μεμνημένοσ δὲ τοῦ δωδεκάτου τάγματοσ, ὅτι Κεστίου στρατηγοῦντοσ ἐνέδωκαν τοῖσ Ιοὐδαίοισ, τῆσ μὲν Συρίασ αὐτὸ παντάπασιν ἐξήλασεν, ἦν γὰρ τὸ παλαιὸν ἐν Ῥαφανέαισ, εἰσ δὲ τὴν Μελιτηνὴν καλουμένην ἀπέστειλε·

παρὰ τὸν Εὐφράτην ἐν μεθορίοισ τῆσ Ἀρμενίασ ἐστὶ καὶ Καππαδοκίασ. δύο δὲ ἠξίωσεν αὐτῷ μέχρι τῆσ εἰσ Αἴγυπτον ἀφίξεωσ, τὸ πέμπτον καὶ τὸ πεντεκαιδέκατον, παραμένειν.

καὶ καταβὰσ ἅμα τῷ στρατῷ πρὸσ τὴν ἐπὶ τῇ θαλάττῃ Καισάρειαν εἰσ ταύτην τό τε πλῆθοσ τῶν λαφύρων ἀπέθετο καὶ τοὺσ αἰχμαλώτουσ προσέταξεν ἐν αὐτῇ φυλάττεσθαι·

τὸν γὰρ εἰσ τὴν Ἰταλίαν πλοῦν ὁ χειμὼν ἐκώλυε. Καθ’ ὃ δὲ καιροῦ Τίτοσ Καῖσαρ τοῖσ Ιἑροσολύμοισ πολιορκῶν προσήδρευεν, ἐν τούτῳ νεὼσ φορτίδοσ Οὐεσπασιανὸσ ἐπιβὰσ ἀπὸ τῆσ Ἀλεξανδρείασ εἰσ Ῥόδον διέβαινεν.

ἐντεῦθεν δὲ πλέων ἐπὶ τριήρων καὶ πάσασ τὰσ ἐν τῷ παράπλῳ πόλεισ ἐπελθὼν εὐκταίωσ αὐτὸν δεχομένασ, ἀπὸ τῆσ Ιὠνίασ εἰσ τὴν Ἑλλάδα περαιοῦται κἀκεῖθεν ἀπὸ Κερκύρασ ἐπ’ ἄκραν Ιἀπυγίαν, ὅθεν ἤδη κατὰ γῆν ἐποιεῖτο τὴν πορείαν.

τ’ ἐν αὐτῇ χρόνον ἐπέμεινεν παντοίασ θεωρίασ ἐπιτελῶν καὶ πολλοὶ τῶν αἰχμαλώτων ἐνταῦθα διεφθάρησαν, οἱ μὲν θηρίοισ παραβληθέντεσ, οἱ δὲ κατὰ πληθὺν ἀλλήλοισ ἀναγκαζόμενοι χρήσασθαι πολεμίοισ.

ἐνταῦθα καὶ τὴν Σίμωνοσ τοῦ Γιώρα σύλληψιν ἐπύθετο τοῦτον γενομένην τὸν τρόπον.

Σίμων οὗτοσ Ιἑροσολύμων πολιορκουμένων ἐπὶ τῆσ ἄνω πόλεωσ ὤν, ἐπεὶ τῶν τειχῶν ἐντὸσ ἡ Ῥωμαίων στρατιὰ γενομένη πᾶσαν ἐπόρθει τὴν πόλιν, τότε τῶν φίλων τοὺσ πιστοτάτουσ παραλαβὼν καὶ σὺν αὐτοῖσ λιθοτόμουσ τε καὶ τὸν πρὸσ τὴν ἐργασίαν ἐπιτήδειον τούτοισ σίδηρον τροφήν τε διαρκεῖν εἰσ πολλὰσ ἡμέρασ δυναμένην, σὺν ἐκείνοισ ἅπασι καθίησιν αὑτὸν εἴσ τινα τῶν ἀφανῶν ὑπονόμων.

καὶ μέχρι μὲν ἦν τὸ παλαιὸν ὄρυγμα, προυχώρουν δι’ αὐτοῦ, τῆσ στερεᾶσ δὲ γῆσ ὑπαντώσησ ταύτην ὑπενόμευον, ἐλπίδι τοῦ πορρωτέρω δυνήσεσθαι προελθόντεσ ἐν ἀσφαλεῖ ποιησάμενοι τὴν ἀνάδυσιν ἀποσώζεσθαι.

ψευδῆ δὲ τὴν ἐλπίδα διήλεγχεν ἡ πεῖρα τῶν ἔργων·

ὀλίγον τε γὰρ μόλισ προύβαινον οἱ μεταλλεύοντεσ, ἥ τε τροφὴ καίτοι ταμιευομένοισ ἔμελλεν ἐπιλείψειν. τότε δὴ τοίνυν ὡσ δι’ ἐκπλήξεωσ ἀπατῆσαι τοὺσ Ῥωμαίουσ δυνησόμενοσ λευκοὺσ ἐνδιδύσκει χιτωνίσκουσ καὶ πορφυρᾶν ἐμπερονησάμενοσ χλανίδα κατ’ αὐτὸν ἐκεῖνον τὸν τόπον, ἐν ᾧ τὸ ἱερὸν ἦν πρόσθεν, ἐκ τῆσ γῆσ ἀνεφάνη.

τὸ μὲν οὖν πρῶτον τοῖσ ἰδοῦσι θάμβοσ προσέπεσε καὶ κατὰ χώραν ἔμενον, ἔπειτα δ’ ἐγγυτέρω προσελθόντεσ ὅστισ ἐστὶν ἤροντο.

καὶ τοῦτο μὲν οὐκ ἐδήλου Σίμων αὐτοῖσ, καλεῖν δὲ τὸν ἡγεμόνα προσέταττεν.

καὶ ταχέωσ πρὸσ αὐτὸν δραμόντων ἧκεν Τερέντιοσ Ῥοῦφοσ· οὗτοσ γὰρ ἄρχων τῆσ στρατιᾶσ κατελέλειπτο· πυθόμενόσ τε παρ’ αὐτοῦ πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν τὸν μὲν ἐφύλαττε δεδεμένον, Καίσαρι δ’ ὅπωσ εἰή συνειλημμένοσ ἐδήλου. οὐ βίᾳ γενόμενον αὐτοῖσ ὑποχείριον, ἀλλ’ αὑτὸν ἑκουσίωσ εἰσ τὴν τιμωρίαν παραβαλόντα, δι’ ὃ πολλοὺσ αὐτὸσ ὠμῶσ ἀπέκτεινε ψευδεῖσ αἰτίασ ἐπιφέρων τῆσ πρὸσ Ῥωμαίουσ μεταβολῆσ.

οὐδὲ γὰρ διαφεύγει πονηρία θεοῦ χόλον, οὐδὲ ἀσθενὴσ ἡ δίκη, χρόνῳ δὲ μέτεισι τοὺσ εἰσ αὐτὴν παρανομήσαντασ καὶ χείρω τὴν τιμωρίαν ἐπιφέρει τοῖσ πονηροῖσ, ὅτι καὶ προσεδόκησαν αὐτῆσ ἀπηλλάχθαι μὴ παραυτίκα κολασθέντεσ.

ἔγνω τοῦτο καὶ Σίμων εἰσ τὰσ Ῥωμαίων ὀργὰσ ἐμπεσών. ἡ δ’ ἐκείνου γῆθεν ἄνοδοσ πολὺ καὶ τῶν ἄλλων στασιαστῶν πλῆθοσ ὑπ’ ἐκείνασ τὰσ ἡμέρασ ἐν τοῖσ ὑπονόμοισ φωραθῆναι παρεσκεύασε.

Καίσαρι δὲ εἰσ τὴν παράλιον ἐπανελθόντι Καισάρειαν Σίμων προσήχθη δεδεμένοσ·

κἀκεῖνον μὲν εἰσ ὃν ἐπιτελεῖν ἐν Ῥώμῃ παρεσκευάζετο θρίαμβον προσέταξε φυλάττειν. Διατρίβων δ’ αὐτόθι τὴν τἀδελφοῦ γενέθλιον ἡμέραν ἐπιφανῶσ ἑώρταζε, πολὺ καὶ τῆσ τῶν Ιοὐδαίων κολάσεωσ εἰσ τὴν ἐκείνου τιμὴν ἀνατιθείσ.

ὁ γὰρ ἀριθμὸσ τῶν ἔν τε ταῖσ πρὸσ τὰ θηρία μάχαισ καὶ τῶν καταπιμπραμένων ἔν τε ταῖσ ἀλληλοκτονίαισ ἀναιρουμένων πεντακοσίουσ ἐπὶ τοῖσ δισχιλίοισ ὑπερέβαλε.

πάντα μέντοι Ῥωμαίοισ ἐδόκει ταῦτα μυρίοισ αὐτῶν ἀπολλυμένων τρόποισ ἐλάττων κόλασισ εἶναι. μετὰ τοῦτο Καῖσαρ εἰσ Βηρυτὸν ἧκεν·

ἡ δ’ ἐστὶν ἐν τῇ Φοινίκῃ πόλισ Ῥωμαίων ἄποικοσ· κἀνταῦθα χρονιωτέραν ἐποιήσατο τὴν ἐπιδημίαν πλείονι χρώμενοσ τῇ λαμπρότητι περὶ τὴν τοῦ πατρὸσ ἡμέραν γενέθλιον ἔν τε ταῖσ τῶν θεωριῶν πολυτελείαισ καὶ κατὰ τὴν ἄλλην ἐπίνοιαν τῶν ἄλλων ἀναλωμάτων. τὸ δὲ τῶν αἰχμαλώτων πλῆθοσ τὸν αὐτὸν τρόπον ὡσ πρόσθεν ἀπώλλυτο.

περὶ ὧν ἀναγκαῖόν ἐστι διὰ συντόμων προειπεῖν, ἵνα καὶ τῶν μετὰ ταῦτα πραχθέντων εὐπαρακολούθητον ποιήσωμαι τὴν διήγησιν.

Τὸ γὰρ Ιοὐδαίων γένοσ πολὺ μὲν κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην παρέσπαρται τοῖσ ἐπιχωρίοισ, πλεῖστον δὲ τῇ Συρίᾳ κατὰ τὴν γειτνίασιν ἀναμεμιγμένον ἐξαιρέτωσ ἐπὶ τῆσ Ἀντιοχείασ ἦν πολὺ διὰ τὸ τῆσ πόλεωσ μέγεθοσ·

μάλιστα δ’ αὐτοῖσ ἀδεᾶ τὴν ἐκεῖ κατοίκησιν οἱ μετ’ Ἀντίοχον βασιλεῖσ παρέσχον· Ἀντίοχοσ μὲν γὰρ ὁ κληθεὶσ Ἐπιφανὴσ Ιἑροσόλυμα πορθήσασ τὸν νεὼν ἐσύλησεν, οἱ δὲ μετ’ αὐτὸν τὴν βασιλείαν παραλαβόντεσ τῶν ἀναθημάτων ὅσα χαλκᾶ πεποίητο πάντα τοῖσ ἐπ’ Ἀντιοχείασ Ιοὐδαίοισ ἀπέδοσαν εἰσ τὴν συναγωγὴν αὐτῶν ἀναθέντεσ, καὶ συνεχώρησαν αὐτοῖσ ἐξ ἴσου τῆσ πόλεωσ τοῖσ Ἕλλησι μετέχειν.

τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον καὶ τῶν μετὰ ταῦτα βασιλέων αὐτοῖσ προσφερομένων εἴσ τε πλῆθοσ ἐπέδωκαν καὶ τῇ κατασκευῇ καὶ τῇ πολυτελείᾳ τῶν ἀναθημάτων τὸ ἱερὸν ἐξελάμπρυναν, ἀεί τε προσαγόμενοι ταῖσ θρησκείαισ πολὺ πλῆθοσ Ἑλλήνων, κἀκείνουσ τρόπῳ τινὶ μοῖραν αὐτῶν πεποίηντο.

τότε δή τισ Ἀντίοχοσ εἷσ ἐξ αὐτῶν τὰ μάλιστα διὰ τὸν πατέρα τιμώμενοσ, ἦν γὰρ ἄρχων τῶν ἐπ’ Ἀντιοχείασ Ιοὐδαίων, τοῦ δήμου τῶν Ἀντιοχέων ἐκκλησιάζοντοσ εἰσ τὸ θέατρον παρελθὼν τόν τε πατέρα τὸν αὐτοῦ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἐνεδείκνυτο κατηγορῶν, ὅτι νυκτὶ μιᾷ καταπρῆσαι τὴν πόλιν ἅπασαν διεγνώκεισαν, καὶ παρεδίδου ξένουσ Ιοὐδαίουσ τινὰσ ὡσ κεκοινωνηκότασ τῶν βεβουλευμένων.

ἐπὶ δὲ τὸ πλῆθοσ ὡρ́μητο τῶν Ιοὐδαίων ἐν τῷ τάχιον ἐκείνουσ τιμωρίᾳ περιβαλεῖν τὴν αὐτῶν πατρίδα σώζειν νομίζοντεσ.

Ἀντίοχοσ δὲ προσεπέτεινε τὴν ὀργήν, περὶ μὲν τῆσ αὐτοῦ μεταβολῆσ καὶ τοῦ μεμισηκέναι τὰ τῶν Ιοὐδαίων ἔθη τεκμήριον ἐμπαρέχειν οἰόμενοσ τὸ ἐπιθύειν ὥσπερ νόμοσ ἐστὶ τοῖσ Ἕλλησιν·

ἐκέλευε δὲ καὶ τοὺσ ἄλλουσ τὸ αὐτὸ ποιεῖν ἀναγκάζειν·

φανεροὺσ γὰρ γενήσεσθαι τῷ μὴ θέλειν τοὺσ ἐπιβεβουλευκότασ. χρωμένων δὲ τῇ πείρᾳ τῶν Ἀντιοχέων ὀλίγοι μὲν ὑπέμειναν, οἱ δὲ μὴ βουληθέντεσ ἀνῃρέθησαν. Ἀντίοχοσ δὲ στρατιώτασ παρὰ τοῦ Ῥωμαίων ἡγεμόνοσ λαβὼν χαλεπὸσ ἐφειστήκει τοῖσ αὐτοῦ πολίταισ, ἀργεῖν τὴν ἑβδόμην οὐκ ἐπιτρέπων, ἀλλὰ βιαζόμενοσ πάντα πράττειν ὅσα δὴ καὶ ταῖσ ἄλλαισ ἡμέραισ.

οὕτωσ τε τὴν ἀνάγκην ἰσχυρὰν ἐποίησεν, ὡσ μὴ μόνον ἐπ’ Ἀντιοχείασ καταλυθῆναι τὴν ἑβδομάδα ἀργὴν ἡμέραν, ἀλλ’ ἐκεῖθεν ἀρξαμένου τοῦ πράγματοσ κἀν ταῖσ ἄλλαισ πόλεσιν ὁμοίωσ βραχύν τινα χρόνον.

Τοιούτων δὴ τοῖσ ἐπ’ Ἀντιοχείασ Ιοὐδαίοισ τῶν κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν κακῶν γεγενημένων δευτέρα πάλιν συμφορὰ προσέπεσε, περὶ ἧσ ἐπιχειρήσαντεσ ἀφηγεῖσθαι καὶ ταῦτα διεξήλθομεν.

ἐπεὶ γὰρ συνέβη καταπρησθῆναι τὴν τετράγωνον ἀγορὰν ἀρχεῖά τε καὶ γραμματοφυλάκιον καὶ τὰσ βασιλικάσ, μόλισ τε τὸ πῦρ ἐκωλύθη μετὰ πολλῆσ βίασ ἐπὶ πᾶσαν τὴν πόλιν περιφερόμενον, ταύτην Ἀντίοχοσ τὴν πρᾶξιν Ιοὐδαίων κατηγόρει.

καὶ καθάπερ ἐμμανεῖσ γεγενημένοι μετὰ πολλοῦ τινοσ οἴστρου πάντεσ ἐπὶ τοὺσ διαβεβλημένουσ ὡρ́μηντο.

μόλισ δ’ αὐτῶν ἐδυνήθη τὰσ ὁρμὰσ ἐπισχεῖν Ναῖοσ Κολλήγασ τισ πρεσβευτήσ, ἀξιῶν ἐπιτρέψαι Καίσαρι δηλωθῆναι περὶ τῶν γεγονότων·

τὸν γὰρ ἡγεμονεύοντα τῆσ Συρίασ Καισέννιον Παῖτον ἤδη μὲν Οὐεσπασιανὸσ ἐξαπεστάλκει, συνέβαινε δὲ παρεῖναι μηδέπω.

ἅπαν δὲ τοὖργον ἔπραξαν ἄνθρωποί τινεσ ἀλιτήριοι διὰ χρεῶν ἀνάγκασ νομίζοντεσ, εἰ τὴν ἀγορὰν καὶ τὰ δημόσια καταπρήσειαν γράμματα, τῆσ ἀπαιτήσεωσ ἀπαλλαγὴν ἕξειν.

Ιοὐδαῖοι μὲν οὖν ἐπὶ μετεώροισ ταῖσ αἰτίαισ τὸ μέλλον ἔτι καραδοκοῦντεσ ἐν φόβοισ χαλεποῖσ ἀπεσάλευον.

Τίτοσ δὲ Καῖσαρ τῆσ περὶ τοῦ πατρὸσ ἀγγελίασ αὐτῷ κομισθείσησ, ὅτι πάσαισ μὲν ποθεινὸσ ταῖσ κατὰ τὴν Ἰταλίαν πόλεσιν ἐπῆλθεν, μάλιστα δ’ ἡ Ῥώμη μετὰ πολλῆσ αὐτὸν ἐδέξατο προθυμίασ καὶ λαμπρότητοσ, εἰσ πολλὴν χαρὰν καὶ θυμηδίαν ἐτράπετο, τῶν περὶ αὐτοῦ φροντίδων ὡσ ἥδιστον ἦν ἀπηλλαγμένοσ.

Οὐεσπασιανὸν γὰρ ἔτι μὲν καὶ μακρὰν ἀπόντα πάντεσ οἱ κατὰ τὴν Ἰταλίαν ἄνθρωποι ταῖσ γνώμαισ περιεῖπον ὡσ ἥκοντα, τὴν προσδοκίαν ἐκ τοῦ πάνυ θέλειν ἄφιξιν αὐτοῦ νομίζοντεσ καὶ πάσησ ἀνάγκησ ἐλευθέραν τὴν πρὸσ αὐτὸν ἔχοντεσ εὔνοιαν.

τῇ τε γὰρ βουλῇ κατὰ μνήμην τῶν γεγενημένων ἐν ταῖσ τῶν ἡγεμόνων μεταβολαῖσ συμφορῶν εὐκταῖον ἦν ἀπολαβεῖν ἡγεμόνα γήρωσ σεμνότητι καὶ πράξεων ἀκμῇ πολεμικῶν κεκοσμημένον, ᾧ τὴν ὑπεροχὴν πρὸσ μόνην ἠπίσταντο τὴν τῶν ἀρχομένων σωτηρίαν ἐσομένην.

καὶ μὴν ὁ δῆμοσ ὑπὸ τῶν ἐμφυλίων κακῶν τετρυχωμένοσ ἔτι μᾶλλον ἐλθεῖν αὐτὸν ἔσπευδε, τότε δὴ βεβαίωσ μὲν ἀπαλλαγήσεσθαι τῶν συμφορῶν ὑπολαμβάνων, ἀπολήψεσθαι δὲ τὴν ἄδειαν μετὰ τῆσ εὐετηρίασ πεπιστευκώσ.

ἐξαιρέτωσ δὲ τὸ στρατιωτικὸν εἰσ αὐτὸν ἀφεώρα·

μάλιστα γὰρ οὗτοι τῶν κατωρθωμένων αὐτῷ πολέμων ἐγίνωσκον τὸ μέγεθοσ, τῆσ ἀπειρίασ δὲ τῶν ἄλλων ἡγεμόνων καὶ τῆσ ἀνανδρίασ πεπειραμένοι πολλῆσ μὲν αἰσχύνησ αὐτοὺσ ἐπεθύμουν ἀπηλλάχθαι, τὸν μόνον δὲ καὶ σώζειν αὐτοὺσ καὶ κοσμεῖν δυνάμενον ἀπολαβεῖν ηὔχοντο. τοιαύτησ δὲ εὐνοίασ ἐξ ἁπάντων ὑπαρχούσησ τοῖσ μὲν κατὰ τὰσ ἀξιώσεισ προύχουσι τῶν ἀνδρῶν οὐκέτ’ ἀνεκτὸν ἦν ἀναμένειν, ἀλλὰ πορρωτάτω τῆσ Ῥώμησ αὐτῷ προεντυχεῖν ἔσπευδον.

οὐ μὴν οὐδὲ τῶν ἄλλων τισ ἠνείχετο τῆσ ἐντεύξεωσ τὴν ἀναβολήν, ἀλλ’ οὕτωσ ἐξεχέοντο πάντεσ ἀθρόοι καὶ πᾶσιν εὐπορώτερον καὶ ῥᾷον ἐδόκει τοῦ μένειν τὸ ἀπιέναι, ὡσ καὶ τὴν πόλιν αὐτὴν τότε πρῶτον ἐν ἑαυτῇ λαβεῖν ὀλιγανθρωπίασ αἴσθησιν ἰδίαν·

ἦσαν γὰρ ἐλάττουσ τῶν ἀπιόντων οἱ μένοντεσ. ἐπεὶ δὲ προσιὼν ἠγγέλλετο, καὶ τὴν ἡμερότητα τῆσ ἐντεύξεωσ αὐτοῦ τὴν πρὸσ ἑκάστουσ ἐδήλουν οἱ προσελθόντεσ, ἅπαν ἤδη τὸ λοιπὸν πλῆθοσ ἅμα γυναιξὶ καὶ παισὶν ἐπὶ ταῖσ παρόδοισ ἐξεδέχετο, καὶ καθ’ οὓσ γένοιτο παριὼν οὗτοι πρὸσ τὴν ἡδονὴν τῆσ θέασ καὶ τὸ μειλίχιον αὐτοῦ τῆσ ὄψεωσ παντοίασ ἠφίεσαν φωνάσ, τὸν εὐεργέτην καὶ σωτῆρα καὶ μόνον ἄξιον ἡγεμόνα τῆσ Ῥώμησ ἀνακαλοῦντεσ·

ἅπασα δ’ ἡ πόλισ ὡσ νεὼσ ἦν στεφανωμάτων καὶ θυμιαμάτων ἀνάπλεωσ.

προτρέπεται δὲ τὰ πλήθη πρὸσ εὐωχίαν καὶ κατὰ φυλὰσ καὶ γένη καὶ γειτονίασ ποιούμενοι τὰσ ἑστιάσεισ ηὔχοντο τῷ θεῷ σπένδοντεσ αὐτόν τ’ ἐπὶ πλεῖστον χρόνον Οὐεσπασιανὸν ἐπιμεῖναι τῇ Ῥωμαίων ἡγεμονίᾳ, καὶ παισὶν αὐτοῦ καὶ τοῖσ ἐξ ἐκείνων ἀεὶ γινομένοισ φυλαχθῆναι τὸ κράτοσ ἀνανταγώνιστον.

ἡ μὲν οὖν Ῥωμαίων πόλισ οὕτωσ Οὐεσπασιανὸν ἐκδεξαμένη προθύμωσ εὐθὺσ εἰσ πολλὴν εὐδαιμονίαν ἐπεδίδου.

πολὺ μέροσ Γερμανῶν ἐκινήθη πρὸσ ἀπόστασιν, οἷσ καὶ Γαλατῶν οἱ πλεῖστοι συμφρονήσαντεσ κοινῇ μεγάλασ ἐλπίδασ αὐτοῖσ συνέθεσαν ὡσ καὶ τῆσ Ῥωμαίων ἀπαλλαξόμενοι δεσποτείασ.

ἐπῆρε δὲ τοὺσ Γερμανοὺσ ἅψασθαι τῆσ ἀποστάσεωσ καὶ τὸν πόλεμον ἐξενεγκεῖν πρώτη μὲν ἡ φύσισ οὖσα λογισμῶν ἔρημοσ ἀγαθῶν καὶ μετὰ μικρᾶσ ἐλπίδοσ ἑτοίμωσ ῥιψοκίνδυνοσ·

ἔπειτα δὲ καὶ μῖσοσ τὸ πρὸσ τοὺσ κρατοῦντασ, ἐπεὶ μόνοισ ἴσασι Ῥωμαίοισ τὸ γένοσ αὐτῶν δουλεύειν βεβιασμένον.

οὐ μὴν ἀλλὰ μάλιστά γε πάντων ὁ καιρὸσ αὐτοῖσ θάρσοσ ἐνεποίησεν· ὁρῶντεσ γὰρ τὴν Ῥωμαίων ἀρχὴν ταῖσ συνεχέσι τῶν αὐτοκρατόρων ἀλλαγαῖσ ἐν ἑαυτῇ τεταραγμένην, πᾶν τε μέροσ τῆσ ὑπ’ αὐτοῖσ οἰκουμένησ πυνθανόμενοι μετέωρον εἶναι καὶ κραδαίνεσθαι, τοῦτον σφίσιν αὐτοῖσ ἄριστον ὑπὸ τῆσ ἐκείνων κακοπραγίασ καὶ στάσεωσ καιρὸν ᾠήθησαν παραδεδόσθαι.

ἐνῆγον δὲ τὸ βούλευμα καὶ ταύταισ αὐτοὺσ ταῖσ ἐλπίσιν ἐτύφουν Κλασσικόσ τισ καὶ Οὐίτιλλοσ τῶν παρ’ αὐτοῖσ [ὄντεσ] ἡγεμόνων, οἳ δῆλον μὲν ὡσ ἐκ μακροῦ ταύτησ ἐφίεντο τῆσ νεωτεροποιίασ, ὑπὸ τοῦ καιροῦ δὲ θαρσῆσαι προαχθέντεσ τὴν αὐτῶν γνώμην ἐξέφηναν·

ἔμελλον δὲ προθύμωσ διακειμένοισ τὴν πεῖραν τοῖσ πλήθεσι προσφέρειν.

πολλοῦ δὲ μέρουσ ἤδη τῶν Γερμανῶν τὴν ἀποστασίαν ἀνωμολογηκότοσ καὶ τῶν ἄλλων οὐκ ἄνδιχα φρονησάντων, ὥσπερ ἐκ δαιμονίου προνοίασ Οὐεσπασιανὸσ πέμπει γράμματα Πετιλίῳ Κερεαλίῳ τὸ πρότερον ἡγεμόνι Γερμανίασ γενομένῳ, τὴν ὕπατον διδοὺσ τιμὴν καὶ κελεύων ἄρξοντα Βρεττανίασ ἀπιέναι.

πορευόμενοσ οὖν ἐκεῖνοσ ὅποι προσετέτακτο καὶ τὰ περὶ τὴν ἀπόστασιν τῶν Γερμανῶν πυθόμενοσ, ἤδη συνειλεγμένοισ αὐτοῖσ ἐπιπεσὼν καὶ παραταξάμενοσ πολύ τε πλῆθοσ αὐτῶν ἀναιρεῖ κατὰ τὴν μάχην καὶ τῆσ ἀνοίασ παυσαμένουσ ἠνάγκασε σωφρονεῖν.

ἔμελλον δὲ κἀκείνου μὴ θᾶττον εἰσ τοὺσ τόπουσ παραβαλόντοσ δίκην οὐκ εἰσ μακρὰν ὑφέξειν·

ἔχων δὲ πατρόθεν ἔμφυτον τὴν ἀνδραγαθίαν καὶ τελειοτέραν τὴν ἄσκησιν τῆσ ἡλικίασ πεποιημένοσ ἐπὶ τοὺσ βαρβάρουσ εὐθὺσ ἤλαυνεν.

οἱ δὲ πρὸσ τὴν φήμην τῆσ ἐφόδου καταπεσόντεσ ἐπ’ αὐτῷ σφᾶσ αὐτοὺσ ἐποιήσαντο μέγα τοῦ φόβου κέρδοσ εὑράμενοι τὸ χωρὶσ συμφορῶν ὑπὸ τὸν αὐτὸν πάλιν ζυγὸν ὑπαχθῆναι.

πᾶσιν οὖν ἐπιθεὶσ τοῖσ περὶ τὴν Γαλατίαν τάξιν τὴν προσήκουσαν Δομετιανόσ, ὡσ μηδ’ αὖθισ ἄν ποτε ῥᾳδίωσ ἔτι τἀκεῖ ταραχθῆναι, λαμπρὸσ καὶ περίβλεπτοσ ἐπὶ κρείττοσι μὲν τῆσ ἡλικίασ, πρέπουσι δὲ τῷ πατρὶ κατορθώμασιν εἰσ τὴν Ῥώμην ἀνέζευξε.

Τῇ δὲ προειρημένῃ Γερμανῶν ἀποστάσει κατὰ τὰσ αὐτὰσ ἡμέρασ καὶ Σκυθικὸν τόλμημα πρὸσ Ῥωμαίουσ συνέδραμεν.

καὶ τὸν πρεσβευτὴν τὸν ὑπατικὸν Φοντήιον Ἀγρίππαν ὑπαντιάσαντα καρτερῶσ μαχόμενον κτείνουσι, τὴν δ’ ὑποκειμένην χώραν ἅπασαν κατέτρεχον ἄγοντεσ καὶ φέροντεσ ὅτῳ περιπέσοιεν.

Οὐεσπασιανὸσ δὲ τὰ γεγενημένα καὶ τὴν πόρθησιν τῆσ Μυσίασ πυθόμενοσ Ῥούβριον Γάλλον ἐκπέμπει δίκην ἐπιθήσοντα τοῖσ Σαρμάταισ.

ὑφ’ οὗ πολλοὶ μὲν αὐτῶν ἐν ταῖσ μάχαισ ἀπέθανον, τὸ δὲ περισωθὲν μετὰ δέουσ εἰσ τὴν οἰκείαν διέφυγεν.

τοῦτο δὲ τῷ πολέμῳ τέλοσ ἐπιθεὶσ ὁ στρατηγὸσ καὶ τῆσ εἰσ τὸ μέλλον ἀσφαλείασ προυνόησε·

πλείοσι γὰρ καὶ μείζοσι φυλακαῖσ τὸν τόπον διέλαβεν, ὡσ εἶναι τοῖσ βαρβάροισ τὴν διάβασιν τελέωσ ἀδύνατον. ὁ μὲν οὖν περὶ τὴν Μυσίαν πόλεμοσ ταχεῖαν οὕτωσ ἔλαβε τὴν κρίσιν.

Τίτοσ δὲ Καῖσαρ χρόνον μέν τινα διέτριβεν ἐν Βηρυτῷ, καθὰ προειρήκαμεν, ἐκεῖθεν δὲ ἀναζεύξασ καὶ δι’ ὧν ᾔει πόλεων τῆσ Συρίασ ἐν πάσαισ θεωρίασ τε συντελῶν πολυτελεῖσ καὶ τῶν Ιοὐδαίων τοὺσ αἰχμαλώτουσ εἰσ ἐπίδειξιν τῆσ ἑαυτῶν ἀπωλείασ ἀποχρώμενοσ, θεᾶται κατὰ τὴν πορείαν ποταμοῦ φύσιν ἀξίαν ἱστορηθῆναι.

ῥεῖ μὲν γὰρ μέσοσ Ἀρκέασ τῆσ Ἀγρίππα βασιλείασ καὶ Ῥαφανέασ, ἔχει δὲ θαυμαστὴν ἰδιότητα·

πολὺσ γὰρ ὤν, ὅτε ῥεῖ, καὶ κατὰ τὴν φορὰν οὐ σχολαῖοσ, ἔπειτα δὲ πᾶσ ἐκ τῶν πηγῶν ἐπιλείπων ἓξ ἡμερῶν ἀριθμὸν ξηρὸν παραδίδωσιν ὁρᾶν τὸν τόπον·

εἶθ’ ὥσπερ οὐδεμιᾶσ γενομένησ μεταβολῆσ ὅμοιοσ κατὰ τὴν ἑβδόμην ἐκδίδωσι, καὶ ταύτην ἀεὶ τὴν τάξιν ἀκριβῶσ τετήρηται διαφυλάττων·

ὅθεν δὴ καὶ Σαββατικὸν αὐτὸν κεκλήκασιν ἀπὸ τῆσ ἱερᾶσ τῶν Ιοὐδαίων ἑβδόμησ οὕτωσ ὀνομάσαντεσ. Ὁ δὲ τῶν Ἀντιοχέων δῆμοσ ἐπεὶ πλησίον ὄντα Τίτον ἐπυνθάνοντο, μένειν μὲν ἐντὸσ τειχῶν ὑπὸ χαρᾶσ οὐχ ὑπέμενον, ἔσπευδον δὲ ἐπὶ τὴν ὑπάντησιν·

καὶ τριάκοντα σταδίων ἐπὶ πλέον προῆλθον οὐκ ἄνδρεσ μόνον ἀλλὰ καὶ γυναικῶν πλῆθοσ ἅμα παισὶ τῆσ πόλεωσ ἐκχεόμενοι.

κἀπειδήπερ ἐθεάσαντο προσιόντα, παρὰ τὴν ὁδὸν ἑκατέρωθεν καταστάντεσ τάσ τε δεξιὰσ προύτεινον προσαγορεύοντεσ καὶ παντοίοισ ἐπιφημίσμασι χρώμενοι συνυπέστρεφον·

συνεχὴσ δὲ ἦν αὐτῶν παρὰ πάσασ ἅμα τὰσ εὐφημίασ δέησισ ἐκβαλεῖν τῆσ πόλεωσ τοὺσ Ιοὐδαίουσ.

Τίτοσ μὲν οὖν οὐδὲν ἐνέδωκεν πρὸσ ταύτην τὴν δέησιν, ἀλλ’ ἡσυχῆ τῶν λεγομένων ἐπήκουεν·

ἐπ’ ἀδήλῳ δὲ τῷ τί φρονεῖ καὶ τί ποιήσει πολὺσ καὶ χαλεπὸσ τοῖσ Ιοὐδαίοισ ὁ φόβοσ ἦν· οὐδὲ γὰρ ὑπέμεινεν ἐν Ἀντιοχείᾳ Τίτοσ, ἀλλ’ εὐθὺσ ἐπὶ τὸ Ζεῦγμα τὸ κατὰ τὸν Εὐφράτην συνέτεινε τὴν πορείαν, ἔνθα δὴ καὶ παρὰ τοῦ Πάρθων βασιλέωσ Βολογέσου πρὸσ αὐτὸν ἧκον στέφανον χρυσοῦν ἐπὶ τῇ κατὰ τῶν Ιοὐδαίων νίκῃ κομίζοντεσ.

ὃν δεξάμενοσ εἱστία τοὺσ βασιλικούσ, κἀκεῖθεν εἰσ τὴν Ἀντιόχειαν ἐπανέρχεται.

τῆσ δὲ βουλῆσ καὶ τοῦ δήμου τῶν Ἀντιοχέων πολλὰσ ποιησαμένων δεήσεισ ἐλθεῖν εἰσ τὸ θέατρον αὐτόν, ἐν ᾧ πᾶν τὸ πλῆθοσ ἠθροισμένον ἐξεδέχετο, φιλανθρώπωσ ὑπήκουσε.

εἰπών "ἀλλ’ ἥ γε πατρὶσ αὐτῶν, εἰσ ἣν ἐκβαλεῖν ἐχρῆν ὄντασ Ιοὐδαίουσ, ἀνῄρηται, καὶ δέξαιτ’ ἂν οὐδεὶσ αὐτοὺσ ἔτι τόποσ.

ἐπὶ δευτέραν οὖν Ἀντιοχεῖσ τρέπονται δέησιν τῆσ προτέρασ ἀποστάντεσ·

τὰσ γὰρ χαλκᾶσ ἠξίουν δέλτουσ ἀνελεῖν αὐτόν, ἐν αἷσ γέγραπται τὰ δικαιώματα τῶν Ιοὐδαίων. οὐ μὴν οὐδὲ τοῦτο Τίτοσ ἐπένευσεν αὐτοῖσ, ἀλλ’ ἐάσασ πάντα κατὰ χώραν τοῖσ ἐπ’ Ἀντιοχείασ Ιοὐδαίοισ ὡσ πρότερον εἶχον εἰσ Αἴγυπτον ἀπηλλάττετο.

καὶ κατὰ τὴν πορείαν τοῖσ Ιἑροσολύμοισ προσελθὼν καὶ τὴν λυπρὰν ἐρημίαν βλεπομένην ἀντιτιθεὶσ τῇ ποτε τῆσ πόλεωσ λαμπρότητι, καὶ τὸ μέγεθοσ τῶν ἐρρηγμένων κατασκευασμάτων καὶ τὸ πάλαι κάλλοσ εἰσ μνήμην βαλλόμενοσ, ᾤκτειρε τῆσ πόλεωσ τὸν ὄλεθρον, οὐχ ὥσπερ ἄν τισ αὐχῶν ὅτι τηλικαύτην οὖσαν καὶ τοσαύτην εἷλε κατὰ κράτοσ, ἀλλὰ πολλάκισ ἐπαρώμενοσ τοῖσ αἰτίοισ τῆσ ἀποστάσεωσ ὑπάρξασι καὶ ταύτην ἐπὶ τῇ πόλει τὴν τιμωρίαν γενέσθαι παρασκευάσασιν·

οὕτωσ ἔκδηλοσ ἦν οὐκ ἂν θελήσασ ἐκ τῆσ συμφορᾶσ τῶν κολασθέντων γενέσθαι τῆσ ἀρετῆσ τὴν ἐπιφάνειαν.

τοῦ δὲ πολλοῦ πλούτου τῆσ πόλεωσ ἔτι κἀν τοῖσ ἐρειπίοισ οὐκ ὀλίγον μέροσ ἀνηυρίσκετο·

τὰ μὲν γὰρ πολλὰ ἀνέσκαπτον οἱ Ῥωμαῖοι, τὰ πλείω δὲ ἐκ μηνύσεωσ τῶν αἰχμαλώτων ἀνῃροῦντο, χρυσόν τε καὶ ἄργυρον καὶ τῆσ ἄλλησ τὰ τιμιώτατα κατασκευῆσ, ἅπερ οἱ κεκτημένοι πρὸσ τὰσ ἀδήλουσ τοῦ πολέμου τύχασ κατὰ γῆσ ἀποτεθησαυρίκεσαν.

καὶ πλεῖν ἐπὶ τῆσ Ἰταλίασ διεγνωκὼσ δυοῖν αὐτῷ ταγμάτων συνηκολουθηκότων ἑκάτερον ὅθεν περ ἀφῖκτο πάλιν ἀπέστειλεν, εἰσ μὲν τὴν Μυσίαν τὸ πέμπτον, εἰσ Παννονίαν δὲ τὸ πεντεκαιδέκατον.

τῶν αἰχμαλώτων δὲ τοὺσ μὲν ἡγεμόνασ Σίμωνα καὶ Ιωἄννην, τόν τ’ ἄλλον ἀριθμὸν ἑπτακοσίουσ ἄνδρασ ἐπιλέξασ μεγέθει τε καὶ κάλλει σωμάτων ὑπερβάλλοντασ, προσέταξεν εἰσ τὴν Ἰταλίαν αὐτίκα μάλα κομίζεσθαι βουλόμενοσ αὐτοὺσ ἐν τῷ θριάμβῳ παραγαγεῖν.

τοῦ πλοῦ δὲ αὐτῷ κατὰ νοῦν ἀνυσθέντοσ ὁμοίωσ μὲν ἡ Ῥώμη περὶ τὴν ὑποδοχὴν εἶχε καὶ τὰσ ὑπαντήσεισ ὥσπερ ἐπὶ τοῦ πατρόσ, λαμπρότερον δ’ ἦν Τίτῳ καὶ αὐτὸσ ὁ πατὴρ ὑπαντῶν καὶ δεχόμενοσ.

τῷ δὲ πλήθει τῶν πολιτῶν δαιμόνιόν τινα τὴν χαρὰν παρεῖχε τὸ βλέπειν αὐτοὺσ ἤδη τοὺσ τρεῖσ ἐν ταὐτῷ γεγονότασ.

οὐ πολλῶν δὲ ἡμερῶν διελθουσῶν ἕνα καὶ κοινὸν ἔγνωσαν τὸν ἐπὶ τοῖσ κατωρθωμένοισ ποιήσασθαι θρίαμβον, καίπερ ἑκατέρῳ τῆσ βουλῆσ ἴδιον ψηφισαμένησ.

προδιασαφηθείσησ δὲ τῆσ ἡμέρασ ἐφ’ ἧσ ἔμελλεν ἡ πομπὴ γενήσεσθαι τῶν ἐπινικίων, οὐδεὶσ οἴκοι καταλέλειπτο τῆσ ἀμέτρου πληθύοσ ἐν τῇ πόλει, πάντεσ δὲ ὅπη καὶ στῆναι μόνον ἦν οἱο͂ν προεληλυθότεσ τοὺσ τόπουσ κατειλήφεσαν, ὅσον τοῖσ ὀφθησομένοισ μόνον εἰσ πάροδον ἀναγκαίαν καταλιπόντεσ.

περὶ αὐτὴν ἀρχομένην ἤδη τὴν ἑώ προί̈ασιν Οὐεσπασιανὸσ καὶ Τίτοσ δάφνῃ μὲν ἐστεφανωμένοι, πορφυρᾶσ δ’ ἐσθῆτασ πατρίουσ ἀμπεχόμενοι, καὶ παρίασιν εἰσ τοὺσ Ὀκταουίασ περιπάτουσ·

ἐνταῦθα γὰρ ἥ τε βουλὴ καὶ τὰ τέλη τῶν ἀρχόντων οἵ τε ἀπὸ τῶν τιμημάτων ἱππεῖσ τὴν ἄφιξιν αὐτῶν ἀνέμενον.

πεποίητο δὲ βῆμα πρὸ τῶν στοῶν δίφρων αὐτοῖσ ἐλεφαντίνων ἐπ’ αὐτοῦ κειμένων, ἐφ’ οὓσ παρελθόντεσ ἐκαθέσθησαν, καὶ τὸ στρατιωτικὸν εὐθέωσ ἐπευφήμει πολλὰσ αὐτοῖσ τῆσ ἀρετῆσ μαρτυρίασ ἀποδιδόντεσ ἅπαντεσ·

κἀκεῖνοι χωρὶσ ὅπλων ἦσαν ἐν ἐσθήσεσιν σηρικαῖσ ἐστεφανωμένοι δάφναισ. δεξάμενοσ δ’ αὐτῶν τὴν εὐφημίαν Οὐεσπασιανὸσ ἔτι βουλομένων λέγειν τὸ τῆσ σιγῆσ ἐποιήσατο σύμβολον, καὶ πολλῆσ ἐκ πάντων ἡσυχίασ γενομένησ ἀναστὰσ καὶ τῷ περιβλήματι τὸ πλέον τῆσ κεφαλῆσ μέροσ ἐπικαλυψάμενοσ εὐχὰσ ἐποιήσατο τὰσ νενομισμένασ·

ὁμοίωσ δὲ καὶ Τίτοσ ηὔξατο.

πρὸσ δὲ τὴν πύλην αὐτὸσ ἀνεχώρει τὴν ἀπὸ τοῦ πέμπεσθαι δι’ αὐτῆσ αἰεὶ τοὺσ θριάμβουσ τῆσ προσηγορίασ ἀπ’ αὐτῶν τετυχυῖαν.

ἐνταῦθα τροφῆσ τε προαπογεύονται καὶ τὰσ θριαμβικὰσ ἐσθῆτασ ἀμφιασάμενοι τοῖσ τε παριδρυμένοισ τῇ πύλῃ θύσαντεσ θεοῖσ ἔπεμπον τὸν θρίαμβον διὰ τῶν θεάτρων διεξελαύνοντεσ, ὅπωσ εἰή τοῖσ πλήθεσιν ἡ θέα ῥᾴων.

Ἀμήχανον δὲ κατὰ τὴν ἀξίαν εἰπεῖν τῶν θεαμάτων ἐκείνων τὸ πλῆθοσ καὶ τὴν μεγαλοπρέπειαν ἐν ἅπασιν οἷσ ἄν τισ ἐπινοήσειεν ἢ τεχνῶν ἔργοισ ἢ πλούτου μέρεσιν ἢ φύσεωσ σπανιότησιν·

σχεδὸν γὰρ ὅσα τοῖσ πώποτε ἀνθρώποισ εὐδαιμονήσασιν ἐκτήθη κατὰ μέροσ ἄλλα παρ’ ἄλλοισ θαυμαστὰ καὶ πολυτελῆ, ταῦτα ἐπὶ τῆσ ἡμέρασ ἐκείνησ ἀθρόα τῆσ Ῥωμαίων ἡγεμονίασ ἔδειξε τὸ μέγεθοσ.

ἀργύρου γὰρ καὶ χρυσοῦ καὶ ἐλέφαντοσ ἐν παντοίαισ ἰδέαισ κατασκευασμάτων ἦν ὁρᾶν οὐχ ὥσπερ ἐν πομπῇ κομιζόμενον πλῆθοσ, ἀλλ’ ὡσ ἂν εἴποι τισ ῥέοντα ποταμόν, καὶ τὰ μὲν ἐκ πορφύρασ ὑφάσματα τῆσ σπανιωτάτησ φερόμενα, τὰ δ’ εἰσ ἀκριβῆ ζωγραφίαν πεποικιλμένα τῇ Βαβυλωνίων τέχνῃ·

λίθοι τε διαφανεῖσ, οἱ μὲν χρυσοῖσ ἐμπεπλεγμένοι στεφάνοισ, οἱ δὲ κατ’ ἄλλασ ποιήσεισ, τοσοῦτοι παρηνέχθησαν, ὥστε μαθεῖν ὅτι μάτην εἶναί τι τούτων σπάνιον ὑπειλήφαμεν.

ἐφέρετο δὲ καὶ θεῶν ἀγάλματα τῶν παρ’ αὐτοῖσ μεγέθεσι θαυμαστὰ καὶ κατὰ τὴν τέχνην οὐ παρέργωσ πεποιημένα, καὶ τούτων οὐδέν, ὅ τι μὴ τῆσ ὕλησ τῆσ πολυτελοῦσ, ζῴων τε πολλαὶ φύσεισ παρήγοντο κόσμον οἰκεῖον ἁπάντων περικειμένων.

ἦν δὲ καὶ τὸ κομίζον ἕκαστα τούτων πλῆθοσ ἀνθρώπων ἁλουργαῖσ ἐσθῆσι καὶ διαχρύσοισ κεκοσμημένον, οἵ τ’ εἰσ αὐτὸ τὸ πομπεύειν διακριθέντεσ ἐξαίρετον εἶχον καὶ καταπληκτικὴν περὶ αὐτοὺσ τοῦ κόσμου τὴν πολυτέλειαν.

ἐπὶ τούτοισ οὐδὲ τὸν αἰχμάλωτον ἦν ἰδεῖν ὄχλον ἀκόσμητον, ἀλλ’ ἡ τῶν ἐσθήτων ποικιλία καὶ τὸ κάλλοσ αὐτοῖσ τὴν ἀπὸ τῆσ κακώσεωσ τῶν σωμάτων ἀηδίαν ἔκλεπτε τῆσ ὄψεωσ.

θαῦμα δ’ ἐν τοῖσ μάλιστα παρεῖχεν ἡ τῶν φερομένων πηγμάτων κατασκευή·

τριώροφα γὰρ αὐτῶν πολλὰ καὶ τετρώροφα πεποίητο, καὶ τῇ πολυτελείᾳ τῇ περὶ τὴν κατασκευὴν ἦν ἡσθῆναι μετ’ ἐκπλήξεωσ.

καὶ γὰρ ὑφάσματα πολλοῖσ διάχρυσα περιβέβλητο, καὶ χρυσὸσ καὶ ἐλέφασ οὐκ ἀποίητοσ πᾶσι περιεπεπήγει.

διὰ πολλῶν δὲ μιμημάτων ὁ πόλεμοσ ἄλλοσ εἰσ ἄλλα μεμερισμένοσ ἐναργεστάτην ὄψιν αὑτοῦ παρεῖχεν·

καὶ στρατιὰν ἔνδον τειχῶν εἰσχεομένην, καὶ πάντα φόνου πλήθοντα τόπον, καὶ τῶν ἀδυνάτων χεῖρασ ἀνταίρειν ἱκεσίασ, πῦρ τε ἐνιέμενον ἱεροῖσ καὶ κατασκαφὰσ οἴκων ἐπὶ τοῖσ δεσπόταισ, καὶ μετὰ πολλὴν ἐρημίαν καὶ κατήφειαν ποταμοὺσ ῥέοντασ οὐκ ἐπὶ γῆν γεωργουμένην, οὐδὲ ποτὸν ἀνθρώποισ ἢ βοσκήμασιν, ἀλλὰ διὰ τῆσ ἐπιπανταχόθεν φλεγομένησ·

ταῦτα γὰρ Ιοὐδαῖοι πεισομένουσ αὑτοὺσ τῷ πολέμῳ παρέδοσαν.

ἡ τέχνη δὲ καὶ τῶν κατασκευασμάτων ἡ μεγαλουργία τοῖσ οὐκ ἰδοῦσι γινόμενα τότ’ ἐδείκνυεν ὡσ παροῦσι.

τέτακτο δ’ ἐφ’ ἑκάστῳ τῶν πηγμάτων ὁ τῆσ ἁλισκομένησ πόλεωσ στρατηγὸσ ὃν τρόπον ἐλήφθη.

πολλαὶ δὲ καὶ νῆεσ εἵποντο.

λάφυρα δὲ τὰ μὲν ἄλλα χύδην ἐφέρετο, διέπρεπε δὲ πάντων τὰ ἐγκαταληφθέντα τῷ ἐν Ιἑροσολύμοισ ἱερῷ, χρυσῆ τε τράπεζα τὴν ὁλκὴν πολυτάλαντοσ καὶ λυχνία χρυσῆ μὲν ὁμοίωσ πεποιημένη, τὸ δ’ ἔργον ἐξήλλακτο τῆσ κατὰ τὴν ἡμετέραν χρῆσιν συνηθείασ. ὁ μὲν γὰρ μέσοσ ἦν κίων ἐκ τῆσ βάσεωσ πεπηγώσ, λεπτοὶ δ’ ἀπ’ αὐτοῦ μεμήκυντο καυλίσκοι τριαίνησ σχήματι παραπλησίαν τὴν θέσιν ἔχοντεσ, λύχνον ἕκαστοσ αὐτῶν ἐπ’ ἄκρον κεχαλκευμένοσ·

ἑπτὰ δ’ ἦσαν οὗτοι τῆσ παρὰ τοῖσ Ιοὐδαίοισ ἑβδομάδοσ τὴν τιμὴν ἐμφανίζοντεσ. ὅ τε νόμοσ ὁ τῶν Ιοὐδαίων ἐπὶ τούτοισ ἐφέρετο τῶν λαφύρων τελευταῖοσ.

ἐπὶ τούτοισ παρῄεσαν πολλοὶ Νίκησ ἀγάλματα κομίζοντεσ·

ἐξ ἐλέφαντοσ δ’ ἦν πάντων καὶ χρυσοῦ ἡ κατασκευή. μεθ’ ἃ Οὐεσπασιανὸσ ἤλαυνε πρῶτοσ καὶ Τίτοσ εἵπετο, Δομετιανὸσ δὲ παρίππευεν, αὐτόσ τε διαπρεπῶσ κεκοσμημένοσ καὶ τὸν ἵππον παρέχων θέασ ἄξιον.

Ἦν δὲ τῆσ πομπῆσ τὸ τέλοσ ἐπὶ τὸν νεὼ τοῦ Καπετωλίου Διόσ, ἐφ’ ὃν ἐλθόντεσ ἔστησαν·

ἦν γὰρ παλαιὸν πάτριον περιμένειν, μέχρισ ἂν τὸν τοῦ στρατηγοῦ τῶν πολεμίων θάνατον ἀπαγγείλῃ τισ. Σίμων οὗτοσ ἦν ὁ Γιώρα, τότε πεπομπευκὼσ ἐν τοῖσ αἰχμαλώτοισ, βρόχῳ δὲ περιβληθεὶσ εἰσ τὸν ἐπὶ τῆσ ἀγορᾶσ ἐσύρετο τόπον αἰκιζομένων αὐτὸν ἅμα τῶν ἀγόντων·

νόμοσ δ’ ἐστὶ Ῥωμαίοισ ἐκεῖ κτείνειν τοὺσ ἐπὶ κακουργίᾳ θάνατον κατεγνωσμένουσ. ἐπεὶ δ’ ἀπηγγέλθη τέλοσ ἔχων καὶ πάντεσ εὐφήμησαν, ἤρχοντο τῶν θυσιῶν, ἃσ ἐπὶ ταῖσ νομιζομέναισ καλλιερήσαντεσ εὐχαῖσ ἀπῄεσαν εἰσ τὸ βασίλειον.

καὶ τοὺσ μὲν αὐτοὶ πρὸσ εὐωχίαν ὑπεδέχοντο, τοῖσ δ’ ἄλλοισ ἅπασιν εὐτρεπεῖσ κατὰ τὸ οἰκεῖον αἱ τῆσ ἑστιάσεωσ ἦσαν παρασκευαί.

ταύτην γὰρ τὴν ἡμέραν ἡ Ῥωμαίων πόλισ ἑώρταζεν ἐπινίκιον μὲν τῆσ κατὰ τῶν πολεμίων στρατείασ, πέρασ δὲ τῶν ἐμφυλίων κακῶν, ἀρχὴν δὲ τῶν ὑπὲρ τῆσ εὐδαιμονίασ ἐλπίδων.

Μετὰ δὲ τοὺσ θριάμβουσ καὶ τὴν βεβαιοτάτην τῆσ Ῥωμαίων ἡγεμονίασ κατάστασιν Οὐεσπασιανὸσ ἔγνω τέμενοσ Εἰρήνησ κατασκευάσαι·

ταχὺ δὲ δὴ μάλα καὶ πάσησ ἀνθρωπίνησ κρεῖττον ἐπινοίασ ἐτετελείωτο. τῇ γὰρ ἐκ τοῦ πλούτου χορηγίᾳ δαιμονίῳ χρησάμενοσ ἔτι καὶ τοῖσ ἔκπαλαι κατωρθωμένοισ γραφῆσ τε καὶ πλαστικῆσ ἔργοισ αὐτὸ κατεκόσμησεν·

πάντα γὰρ εἰσ ἐκεῖνον τὸν νεὼ συνήχθη καὶ κατετέθη, δι’ ὧν τὴν θέαν ἄνθρωποι πρότερον περὶ πᾶσαν ἐπλανῶντο τὴν οἰκουμένην, ἑώσ ἄλλο παρ’ ἄλλοισ ἦν κείμενον ἰδεῖν ποθοῦντεσ.

ἀνέθηκε δὲ ἐνταῦθα καὶ τὰ ἐκ τοῦ ἱεροῦ τῶν Ιοὐδαίων χρυσᾶ κατασκευάσματα σεμνυνόμενοσ ἐπ’ αὐτοῖσ.

τὸν δὲ νόμον αὐτῶν καὶ τὰ πορφυρᾶ τοῦ σηκοῦ καταπετάσματα προσέταξεν ἐν τοῖσ βασιλείοισ ἀποθεμένουσ φυλάττειν.

Εἰσ δὲ τὴν Ιοὐδαίαν πρεσβευτὴσ Λουκίλιοσ Βάσσοσ ἐκπεμφθεὶσ καὶ τὴν στρατιὰν παρὰ Κερεαλίου Οὐετιλιανοῦ παραλαβὼν τὸ μὲν ἐν τῷ Ἡρωδείῳ φρούριον προσηγάγετο μετὰ τῶν ἐχόντων, μετὰ ταῦτα δὲ πᾶν ὅσον ἦν στρατιωτικὸν συναγαγών, πολὺ δ’ ἦν κατὰ μέρη διῃρημένον, καὶ τῶν ταγμάτων τὸ δέκατον, ἔγνω στρατεύειν ἐπὶ Μαχαιροῦντα·

πάνυ γὰρ ἦν ἀναγκαῖον ἐξαιρεθῆναι τὸ φρούριον, μὴ διὰ τὴν ὀχυρότητα πολλοὺσ εἰσ ἀποστασίαν ἐπαγάγηται.

καὶ γὰρ τοῖσ κατέχουσι βεβαίαν ἐλπίδα σωτηρίασ καὶ τοῖσ ἐπιοῦσιν ὄκνον καὶ δέοσ ἡ τοῦ χωρίου φύσισ ἦν παρασχεῖν ἱκανωτάτη.

αὐτὸ μὲν γὰρ τὸ τετειχισμένον πετρώδησ ὄχθοσ ἐστὶν εἰσ μήκιστον ὕψοσ ἐγηγερμένοσ, ὡσ εἶναι καὶ διὰ τοῦτο δυσχείρωτοσ, μεμηχάνηται δ’ ὑπὸ τῆσ φύσεωσ εἶναι μηδὲ προσιτόσ·

φάραγξιν γὰρ πάντοθεν ἀσύνοπτον ἐχούσαισ τὸ βάθοσ περιτετάφρευται, μήτε περαθῆναι ῥᾳδίωσ δυναμέναισ καὶ χωσθῆναι παντάπασιν ἀμηχάνοισ.

ἡ μὲν γὰρ ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ περιτέμνουσα παρατείνει σταδίουσ ἑξήκοντα πέρασ αὑτῆσ τὴν Ἀσφαλτῖτιν ποιουμένη λίμνην·

κατὰ τοῦτο δέ πῃ καὶ αὐτὸσ ὁ Μαχαιροῦσ τὴν ὑψηλοτάτην ἔχει κορυφὴν ὑπερανίσχουσαν· αἱ δ’ ἀπὸ τῆσ ἄρκτου καὶ μεσημβρίασ φάραγγεσ μεγέθει μὲν ἀπολείπονται τῆσ προειρημένησ, ὁμοίωσ δ’ εἰσὶν ἀμήχανοι πρὸσ ἐπιχείρησιν.

τῆσ δὲ πρὸσ ἀνατολὴν φάραγγοσ τὸ μὲν βάθοσ οὐκ ἔλαττον ἑκατὸν εὑρίσκεται πήχεων, τέρμα δὲ γίνεται πρὸσ ὄροσ ἀπαντικρὺ κείμενον Μαχαιροῦντοσ.

Ταύτην τοῦ τόπου κατιδὼν τὴν φύσιν βασιλεὺσ Ιοὐδαίων Ἀλέξανδροσ πρῶτοσ ἐπ’ αὐτοῦ τειχίζει φρούριον, ὃ μετὰ ταῦτα Γαβίνιοσ Ἀριστοβούλῳ πολεμῶν καθεῖλεν.

Ἡρώδῃ δὲ βασιλεύοντι παντὸσ ἔδοξε μᾶλλον ἐπιμελείασ ἄξιον εἶναι καὶ κατασκευῆσ ὀχυρωτάτησ μάλιστα καὶ διὰ τὴν τῶν Ἀράβων γειτνίασιν·

κεῖται γὰρ ἐν ἐπικαίρῳ πρὸσ τὴν ἐκείνων γῆν ἀποβλέπον. μέγαν μὲν οὖν τόπον τείχεσιν καὶ πύργοισ περιβαλὼν πόλιν ἐνταῦθα κατῴκισεν, ἐξ ἧσ ἄνοδοσ εἰσ αὐτὴν ἔφερε τὴν ἀκρώρειαν.

οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ περὶ αὐτὴν ἄνω τὴν κορυφὴν τεῖχοσ ἐδείματο καὶ πύργουσ ἐπὶ ταῖσ γωνίαισ ἕκαστον ἑξήκοντα πηχῶν ἀνέστησεν.

πολλὰσ δὲ καὶ δεξαμενὰσ εἰσ ὑποδοχὴν ὕδατοσ καὶ χορηγίαν ἄφθονον ἐν τοῖσ ἐπιτηδειοτάτοισ τῶν τόπων κατεσκεύασεν, ὥσπερ πρὸσ τὴν φύσιν ἁμιλληθείσ, ἵν’ αὐτὸσ τὸ κατ’ ἐκείνην τοῦ τόπου δυσάλωτον ὑπερβάληται ταῖσ χειροποιήτοισ ὀχυρώσεσιν·

ἔτι γὰρ καὶ βελῶν πλῆθοσ καὶ μηχανημάτων ἐγκατέθετο καὶ πᾶν ἐπενόησεν ἑτοιμάσασθαι τὸ παρασχεῖν δυνάμενον τοῖσ ἐνοικοῦσιν μηκίστησ πολιορκίασ καταφρόνησιν.

Ἐπεφύκει δ’ ἐν τοῖσ βασιλείοισ πήγανον ἄξιον τοῦ μεγέθουσ θαυμάσαι·

συκῆσ γὰρ οὐδεμιᾶσ ὕψουσ καὶ πάχουσ ἐλείπετο. λόγοσ δὲ ἦν ἀπὸ τῶν Ἡρώδου χρόνων αὐτὸ διαρκέσαι, κἂν ἐπὶ πλεῖστον ἴσωσ ἔμεινεν, ἐξεκόπη δὲ ὑπὸ τῶν παραλαβόντων τὸν τόπον Ιοὐδαίων.

τῆσ φάραγγοσ δὲ τῆσ κατὰ τὴν ἄρκτον περιεχούσησ τὴν πόλιν Βαάρασ ὀνομάζεταί τισ τόποσ, φύει ῥίζαν ὁμωνύμωσ λεγομένην αὐτῷ.

αὕτη φλογὶ μὲν τὴν χροίαν ἐοίκε, περὶ δὲ τὰσ ἑσπέρασ σέλασ ἀπαστράπτουσα τοῖσ ἐπιοῦσι καὶ βουλομένοισ λαβεῖν αὐτὴν οὐκ ἔστιν εὐχείρωτοσ, ἀλλ’ ὑποφεύγει καὶ οὐ πρότερον ἵσταται, πρὶν ἄν τισ οὖρον γυναικὸσ ἢ τὸ ἔμμηνον αἷμα χέῃ κατ’ αὐτῆσ.

οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τότε τοῖσ ἁψαμένοισ πρόδηλόσ ἐστι θάνατοσ, εἰ μὴ τύχοι τισ αὐτὴν ἐκείνην ἐπενεγκάμενοσ τὴν ῥίζαν ἐκ τῆσ χειρὸσ ἀπηρτημένην.

ἁλίσκεται δὲ καὶ καθ’ ἕτερον τρόπον ἀκινδύνωσ, ὅσ ἐστι τοιόσδε·

κύκλῳ πᾶσαν αὐτὴν περιορύσσουσιν, ὡσ εἶναι τὸ κρυπτόμενον τῆσ ῥίζησ βραχύτατον. εἶτ’ ἐξ αὐτῆσ ἀποδοῦσι κύνα, κἀκείνου τῷ δήσαντι συνακολουθεῖν ὁρμήσαντοσ ἡ μὲν ἀνασπᾶται ῥᾳδίωσ, θνήσκει δ’ εὐθὺσ ὁ κύων ὥσπερ ἀντιδοθεὶσ τοῦ μέλλοντοσ τὴν βοτάνην ἀναιρήσεσθαι·

φόβοσ γὰρ οὐδεὶσ τοῖσ μετὰ ταῦτα λαμβάνουσιν. ἔστι δὲ μετὰ τοσούτων κινδύνων διὰ μίαν ἰσχὺν περισπούδαστοσ·

τὰ γὰρ καλούμενα δαιμόνια, ταῦτα δὲ πονηρῶν ἐστιν ἀνθρώπων πνεύματα τοῖσ ζῶσιν εἰσδυόμενα καὶ κτείνοντα τοὺσ βοηθείασ μὴ τυγχάνοντασ, αὕτη ταχέωσ ἐξελαύνει, κἂν προσενεχθῇ μόνον τοῖσ νοσοῦσι. ῥέουσι δὲ καὶ θερμῶν ὑδάτων πηγαὶ κατὰ τὸν τόπον πολὺ τὴν γεῦσιν ἀλλήλων διαφέρουσαι·

πικραὶ μὲν γὰρ αὐτῶν τινέσ εἰσιν, αἱ δὲ γλυκύτητοσ οὐδὲν ἀπολείπουσαι. ἀλλ’ ὡσ ἂν καὶ μᾶλλόν τισ θαυμάσειε, σπήλαιον γάρ τι πλησίον ὁρᾶται κοιλότητι μὲν οὐ βαθύ, τῇ πέτρᾳ δὲ προυχούσῃ σκεπόμενον·

ταύτησ ἄνωθεν ὡσανεὶ μαστοὶ δύο ἀνέχουσιν ἀλλήλων ὀλίγῳ διεστῶτεσ, καὶ ψυχροτάτην μὲν ἅτεροσ πηγήν, ἅτεροσ δὲ θερμοτάτην ἐκδίδωσιν, αἳ μισγόμεναι ποιοῦσι λουτρὸν ἥδιστον παιώνιόν τε νοσημάτων, πολλῷ δὲ μάλιστα νεύρων ἄκεσιν.

ἔχει δὲ ὁ τόποσ καὶ θείου καὶ στυπτηρίασ μέταλλα. Βάσσοσ δὲ περισκεψάμενοσ τὸ χωρίον ἔγνω ποιεῖσθαι τὴν πρόσοδον χωννὺσ τὴν φάραγγα τὴν πρὸσ ταῖσ ἀνατολαῖσ καὶ τῶν ἔργων εἴχετο, σπουδὴν ποιούμενοσ ᾗ τάχοσ ἐξᾶραι τὸ χῶμα καὶ δι’ αὐτοῦ ῥᾳδίαν ποιῆσαι τὴν πολιορκίαν.

οἱ δ’ ἔνδον ἀπειλημμένοι τῶν Ιοὐδαίων αὐτοὶ καθ’ ἑαυτοὺσ ἀπὸ τῶν ξένων διακριθέντεσ ἐκείνουσ μὲν ἠνάγκασαν, ὄχλον ἄλλωσ εἶναι νομίζοντεσ, ἐν τῇ κάτω πόλει παραμένειν καὶ τοὺσ κινδύνουσ προεκδέχεσθαι, τὸ δ’ ἄνω φρούριον αὐτοὶ καταλαβόντεσ εἶχον καὶ διὰ τὴν ἰσχὺν τῆσ ὀχυρότητοσ καὶ προνοίᾳ τῆσ σωτηρίασ αὐτῶν·

τεύξεσθαι γὰρ ἀφέσεωσ ὑπελάμβανον, εἰ τὸ χωρίον Ῥωμαίοισ ἐγχειρίσειαν.

πείρᾳ δὲ πρότερον ἐβούλοντο τὰσ ὑπὲρ τοῦ διαφεύξεσθαι τὴν πολιορκίαν ἐλπίδασ ἐλέγξαι.

διὰ τοῦτο καὶ προθύμωσ ἐποιοῦντο τὰσ ἐξόδουσ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν, καὶ τοῖσ χοῦσι συμπλεκόμενοι πολλοὶ μὲν ἔθνησκον, πολλοὺσ δὲ τῶν Ῥωμαίων ἀνῄρουν. ἀεὶ δὲ τὸ κρατεῖν ὁ καιρὸσ ἐβράβευεν ἑκατέροισ τὸ πλέον, τοῖσ μὲν Ιοὐδαίοισ, εἰ πρὸσ ἀφυλακτοτέρουσ προσπέσοιεν, τοῖσ δὲ ἐπὶ τῶν χωμάτων προϊδομένοισ, εἰ τὴν ἐκδρομὴν αὐτῶν δέχοιντο πεφραγμένωσ.

ἀλλ’ οὐκ ἐν τούτοισ ἔμελλεν γενήσεσθαι τὸ πέρασ τῆσ πολιορκίασ, ἔργον δέ τι πραχθὲν ἐκ συντυχίασ παράλογον τῆσ παραδόσεωσ τοῦ φρουρίου τὴν ἀνάγκην ἐπέστησε τοῖσ Ιοὐδαίοισ.

ἦν ἐν τοῖσ πολιορκουμένοισ νεανίασ τολμῆσαί τε θρασὺσ καὶ κατὰ χεῖρα δραστήριοσ, Ἐλεάζαροσ ὄνομα·

γεγόνει δὲ οὗτοσ ἐν ταῖσ ἐκδρομαῖσ ἐπιφανὴσ τοὺσ πολλοὺσ ἐξιέναι καὶ κωλύειν τὴν χῶσιν παρακαλῶν καὶ κατὰ τὰσ μάχασ πολλὰ καὶ δεινὰ τοὺσ Ῥωμαίουσ διατιθείσ, τοῖσ δὲ σὺν αὐτῷ τολμῶσιν ἐπεκτρέχειν ῥᾳδίαν μὲν τὴν προσβολὴν τιθέμενοσ, ἀκίνδυνον δὲ παρέχων τὴν ἀναχώρησιν τῷ τελευταῖοσ ἀπιέναι.

καὶ δή ποτε τῆσ μάχησ διακριθείσησ καὶ γεγονυίασ ἀμφοτέρων ἀναχωρήσεωσ αὐτὸσ ἅτε δὴ περιφρονῶν καὶ νομίζων οὐκ ἂν ἔτι τῶν πολεμίων οὐδένα τότε μάχησ ἄρξειν, μείνασ τῶν πυλῶν ἔξω τοῖσ ἐπὶ τοῦ τείχουσ διελάλει καὶ πᾶσ πρὸσ ἐκείνοισ τὴν διάνοιαν ἦν.

ὁρᾷ δὲ τὸν καιρὸν τοῦ Ῥωμαϊκοῦ τισ στρατοπέδου Ῥοῦφοσ, γένοσ Αἰγύπτιοσ, καὶ μηδενὸσ ἂν προσδοκήσαντοσ ἐξαίφνησ ἐπιδραμὼν σὺν αὐτοῖσ ἀράμενοσ αὐτὸν τοῖσ ὅπλοισ, ἑώσ κατεῖχε τοὺσ ἀπὸ τῶν τειχῶν ἰδόντασ ἔκπληξισ, φθάνει τὸν ἄνδρα μεταθεὶσ πρὸσ τὸ Ῥωμαίων στρατόπεδον.

τοῦ δὲ στρατηγοῦ κελεύσαντοσ γυμνὸν διαλαβεῖν αὐτὸν καὶ καταστήσαντασ εἰσ τὸ φανερώτατον τοῖσ ἐκ τῆσ πόλεωσ ἀποβλέπουσι μάστιξιν αἰκίζεσθαι, σφόδρα τοὺσ Ιοὐδαίουσ τὸ περὶ τὸν νεανίαν πάθοσ συνέχεεν, ἀθρόα τε ἡ πόλισ ἀνῴμωξε, καὶ θρῆνοσ ἦν μείζων ἢ καθ’ ἑνὸσ ἀνδρὸσ συμφοράν.

τοῦτο συνιδὼν ὁ Βάσσοσ κατὰ τῶν πολεμίων ἀρχὴν ἐποιήσατο στρατηγήματοσ, καὶ βουληθεὶσ αὐτῶν ἐπιτεῖναι τὸ περιαλγέσ, ἵνα βιασθῶσιν ἀντὶ τῆσ σωτηρίασ τἀνδρὸσ ποιήσασθαι τοῦ φρουρίου παράδοσιν, τῆσ ἐλπίδοσ οὐ διήμαρτεν.

ὁ μὲν γὰρ προσέταξε καταπηγνύναι σταυρὸν ὡσ αὐτίκα κρεμῶν τὸν Ἐλεάζαρον, τοῖσ δὲ ἀπὸ τοῦ φρουρίου τοῦτο θεασαμένοισ ὀδύνη τε πλείων προσέπεσε, καὶ διωλύγιον ἀνῴμωζον οὐκ ἀνασχετὸν εἶναι τὸ πάθοσ βοῶντεσ.

ἐνταῦθα δὴ τοίνυν Ἐλεάζαροσ ἱκέτευεν αὐτοὺσ μήτε αὐτὸν περιιδεῖν ὑπομείναντα θανάτων τὸν οἴκτιστον καὶ σφίσιν αὐτοῖσ τὴν σωτηρίαν παρασχεῖν τῇ Ῥωμαίων εἴξαντασ ἰσχύι καὶ τύχῃ μετὰ πάντασ ἤδη κεχειρωμένουσ.

οἱ δὲ καὶ πρὸσ τοὺσ ἐκείνου λόγουσ κατακλώμενοι καὶ πολλῶν ἔνδον ὑπὲρ αὐτοῦ δεομένων, ἦν γὰρ ἐκ μεγάλησ καὶ σφόδρα πολυανθρώπου συγγενείασ, παρὰ τὴν αὐτῶν φύσιν εἰσ οἶκτον ἐνέδωκαν·

καί τινασ ἐξαποστείλαντεσ κατὰ τάχοσ διελέγοντο ποιεῖσθαι τὴν παράδοσιν τοῦ φρουρίου ἀξιοῦντεσ, ἵν’ ἀδεεῖσ ἀπαλλάττωνται κομισάμενοι τὸν Ἐλεάζαρον.

δεξαμένων δὲ τῶν Ῥωμαίων καὶ τοῦ στρατηγοῦ ταῦτα, τὸ πλῆθοσ τῶν ἐν τῇ κάτω πόλει τὴν γεγενημένην ἰδίᾳ τοῖσ Ιοὐδαίοισ πυθόμενοι σύμβασιν αὐτοὶ κατὰ νύκτα λαθόντεσ ἔγνωσαν ἀποδρᾶναι.

τὰσ πύλασ δὲ αὐτῶν ἀνοιξάντων παρὰ τῶν τὴν ὁμολογίαν πεποιημένων πρὸσ τὸν Βάσσον ἧκεν μήνυσισ, εἴτ’ οὖν τῆσ σωτηρίασ αὐτοῖσ φθονησάντων εἴτε [καὶ] διὰ δέοσ, μὴ τὴν αἰτίαν αὐτοὶ λάβωσι τῆσ ἐκείνων ἀποδράσεωσ.

οἱ μὲν οὖν ἀνδρειότατοι τῶν ἐξιόντων ἔφθασαν διεκπαίσασθαι καὶ διαφυγεῖν, τῶν δ’ ἔνδον καταλειφθέντων ἄνδρεσ μὲν ἀνῃρέθησαν ἐπὶ τοῖσ χιλίοισ ἑπτακόσιοι, γύναια δὲ καὶ παῖδεσ ἠνδραποδίσθησαν.

τὰσ δὲ πρὸσ τοὺσ παραδόντασ τὸ φρούριον ὁμολογίασ οἰόμενοσ δεῖν ὁ Βάσσοσ διαφυλάττειν αὐτούσ τε ἀφίησιν καὶ τὸν Ἐλεάζαρον ἀπέδωκε.

Ταῦτα δὲ διοικησάμενοσ ἠπείγετο τὴν στρατιὰν ἄγων ἐπὶ τὸν προσαγορευόμενον Ιἄρδην δρυμόν·

πολλοὶ γὰρ εἰσ αὐτὸν ἠγγέλθησαν ἠθροῖσθαι τῶν κατὰ τὰσ πολιορκίασ πρότερον ἔκ τε Ιἑροσολύμων καὶ Μαχαιροῦντοσ ἀποδράντων. ἐλθὼν οὖν ἐπὶ τὸν τόπον καὶ γνοὺσ τὴν ἀγγελίαν οὐκ ἐψευσμένην πρῶτον μὲν τοῖσ ἱππεῦσιν ἅπαν κυκλοῦται τὸ χωρίον, ὅπωσ τοῖσ διεκπαίεσθαι τολμῶσιν τῶν Ιοὐδαίων ἄποροσ ἡ φυγὴ γίνηται διὰ τοὺσ ἱππέασ·

τοὺσ δὲ πεζοὺσ ἐκέλευσεν δενδροτομεῖν τὴν ὕλην, εἰσ ἣν καταπεφεύγεσαν. καθίστανται δὲ διὰ τοῦτο πρὸσ ἀνάγκην οἱ Ιοὐδαῖοι τοῦ δρᾶν τι γενναῖον ὡσ ἐκ παραβόλου ἀγωνίσασθαι τάχα ἂν καὶ διαφυγόντεσ, ἀθρόοι δὲ καὶ μετὰ βοῆσ ᾄξαντεσ ἐνέπιπτον τοῖσ κεκυκλωμένοισ.

οἱ δ’ αὐτοὺσ ἐδέχοντο καρτερῶσ, καὶ πολλῇ τῶν μὲν ἀπονοίᾳ τῶν δὲ φιλονεικίᾳ χρωμένων χρόνοσ μὲν οὐκ ὀλίγοσ διὰ τοῦτο τῇ μάχῃ προύβη, τέλοσ δ’ αὐτῆσ οὐχ ὅμοιον ἀπέβη τοῖσ ἀγωνισαμένοισ.

καὶ ὁ στρατηγὸσ αὐτῶν Ιοὔδασ ὁ τοῦ Ἀρεῖ παῖσ, περὶ οὗ πρότερον εἰρήκαμεν ὅτι τάξεωσ ἡγούμενόσ τινοσ ἐν τῇ πολιορκίᾳ τῶν Ιἑροσολύμων κατά τινασ διαδὺσ τῶν ὑπονόμων ἔλαθεν ἀποδράσ.

Περὶ δὲ τὸν αὐτὸν καιρὸν ἐπέστειλε Καῖσαρ Βάσσῳ καὶ Λαβερίῳ Μαξίμῳ, οὗτοσ δὲ ἦν ἐπίτροποσ, κελεύων πᾶσαν γῆν ἀποδόσθαι τῶν Ιοὐδαίων.

οὐ γὰρ κατῴκισεν ἐκεῖ πόλιν ἰδίαν αὑτῷ τὴν χώραν φυλάττων, ὀκτακοσίοισ δὲ μόνοισ ἀπὸ τῆσ στρατιᾶσ διαφειμένοισ χωρίον ἔδωκεν εἰσ κατοίκησιν, ὃ καλεῖται μὲν Ἀμμαοῦσ, ἀπέχει δὲ τῶν Ιἑροσολύμων σταδίουσ τριάκοντα.

φόρον δὲ τοῖσ ὁπουδηποτοῦν οὖσιν Ιοὐδαίοισ ἐπέβαλεν δύο δραχμὰσ ἕκαστον κελεύσασ ἀνὰ πᾶν ἔτοσ εἰσ τὸ Καπετώλιον φέρειν, ὥσπερ πρότερον εἰσ τὸν ἐν Ιἑροσολύμοισ νεὼν συνετέλουν.

καὶ τὰ μὲν Ιοὐδαίων τότε τοιαύτην εἶχε κατάστασιν. Ἤδη δὲ ἔτοσ τέταρτον Οὐεσπασιανοῦ διέποντοσ τὴν ἡγεμονίαν συνέβη τὸν βασιλέα τῆσ Κομμαγηνῆσ Ἀντίοχον μεγάλαισ συμφοραῖσ πανοικεσίᾳ περιπεσεῖν ἀπὸ τοιαύτησ αἰτίασ·

γράμματα πρὸσ Καίσαρα διεπέμψατο, λέγων τὸν Ἀντίοχον μετὰ τοῦ παιδὸσ Ἐπιφανοῦσ διεγνωκέναι Ῥωμαίων ἀφίστασθαι συνθήκασ πρὸσ τὸν βασιλέα τῶν Πάρθων πεποιημένον·

δεῖν οὖν προκαταλαβεῖν αὐτούσ, μὴ φθάσαντεσ τῶν πραγμάτων [ἄρξασθαι] πᾶσαν τὴν Ῥωμαίων ἀρχὴν πολέμῳ συνταράξωσιν.

ἔμελλε Καῖσαρ τοιούτου μηνύματοσ αὐτῷ προσπεσόντοσ μὴ περιορᾶν·

καὶ γὰρ ἡ γειτνίασισ τῶν βασιλέων ἐποίει τὸ πρᾶγμα μείζονοσ ἄξιον προνοίασ· τὰ γὰρ Σαμόσατα τῆσ Κομμαγηνῆσ μεγίστη πόλισ κεῖται παρὰ τὸν Εὐφράτην, ὥστ’ εἶναι τοῖσ Πάρθοισ, εἴ τι τοιοῦτον διενενόηντο, ῥᾴστην μὲν τὴν διάβασιν βεβαίαν δὲ τὴν ὑποδοχήν.

πιστευθεὶσ οὖν Παῖτοσ καὶ λαβὼν ἐξουσίαν πράττειν ἃ δοκεῖ συμφέρειν οὐκ ἐμέλλησεν, ἐξαίφνησ δὲ τῶν περὶ τὸν Ἀντίοχον οὐδὲν προσδοκώντων εἰσ τὴν Κομμαγηνὴν ἐνέβαλεν, τῶν μὲν ταγμάτων ἄγων τὸ ἕκτον καὶ πρὸσ τούτῳ λόχουσ καί τινασ ἴλασ ἱππέων·

συνεμάχουν δὲ καὶ βασιλεῖσ αὐτῷ τῆσ μὲν Χαλκιδικῆσ λεγομένησ Ἀριστόβουλοσ, τῆσ Ἐμέσησ δὲ καλουμένησ Σόαιμοσ.

ἦν δ’ αὐτοῖσ τὰ περὶ τὴν εἰσβολὴν ἀνανταγώνιστα·

τῶν γὰρ κατὰ τὴν χώραν οὐδεὶσ ἤθελε χεῖρασ ἀνταίρειν. Ἀντίοχοσ δὲ τῆσ ἀγγελίασ ἀδοκήτωσ προσπεσούσησ πολέμου μὲν οὐδὲ ἐπίνοιαν πρὸσ Ῥωμαίουσ ἔσπασεν, ἔγνω δὲ πᾶσαν τὴν βασιλείαν ὡσ εἶχεν ἐπὶ σχήματοσ καταλιπὼν μετὰ γυναικὸσ καὶ τέκνων ὑπεξελθεῖν, οὕτωσ ἂν οἰόμενοσ καθαρὸν Ῥωμαίοισ αὑτὸν ἀποδεῖξαι τῆσ ἐπενηνεγμένησ αἰτίασ.

καὶ προελθὼν ἀπὸ τῆσ πόλεωσ ἑκατὸν σταδίουσ πρὸσ τοῖσ εἴκοσιν εἰσ τὸ πεδίον ἐν αὐτῷ καταυλίζεται.

Παῖτοσ δὲ ἐπὶ μὲν τὰ Σαμόσατα τοὺσ καταληψομένουσ ἀποστέλλει καὶ δι’ ἐκείνων εἶχε τὴν πόλιν, αὐτὸσ δὲ μετὰ τῆσ ἄλλησ δυνάμεωσ ἐπ’ Ἀντίοχον ἐποιεῖτο τὴν ὁρμήν.

οὐ μὴν ὁ βασιλεὺσ οὐδ’ ὑπὸ τῆσ ἀνάγκησ προήχθη πρᾶξαί τι πρὸσ Ῥωμαίουσ πολεμικόν, ἀλλὰ τὴν αὐτοῦ τύχην ὀδυρόμενοσ ὅ τι δέοι παθεῖν ὑπέμενε·

νέοισ δὲ καὶ πολέμων ἐμπείροισ καὶ ῥώμῃ σωμάτων διαφέρουσιν οὐ ῥᾴδιον ἦν τοῖσ παισὶν αὐτοῦ τὴν συμφορὰν ἀμαχεὶ καρτερεῖν·

τρέπονται οὖν πρὸσ ἀλκὴν Ἐπιφανήσ τε καὶ Καλλίνικοσ. σφοδρᾶσ δὲ τῆσ μάχησ καὶ παρ’ ὅλην τὴν ἡμέραν γενομένησ αὐτοὶ τὴν ἀνδρείαν διαπρεπῆ παρέσχον καὶ μηδὲν ἐλαττωθείσῃ τῇ σφετέρᾳ δυνάμει [ἑσπέρᾳ] διελύθησαν.

Ἀντιόχῳ δ’ οὐδ’ ἐπὶ τῇ μάχῃ τοῦτον κεχωρηκυίᾳ τὸν τρόπον μένειν ἀνεκτὸν ἐδόκει, λαβὼν δὲ τὴν γυναῖκα καὶ τὰσ θυγατέρασ μετ’ ἐκείνων ἐποιεῖτο τὴν φυγὴν εἰσ Κιλικίαν, καὶ τοῦτο πράξασ τὰ φρονήματα τῶν οἰκείων στρατιωτῶν κατέκλασεν·

ὡσ γὰρ κατεγνωσμένησ ὑπ’ αὐτοῦ τῆσ βασιλείασ ἀπέστησαν καὶ πρὸσ τοὺσ Ῥωμαίουσ μετεβάλοντο, καὶ πάντων πρόδηλοσ ἦν ἀπόγνωσισ.

ἔνθεν ἤδη μετ’ ἀδείασ πρὸσ τὸν βασιλέα τῶν Πάρθων Βολογέσην κομισθέντεσ οὐχ ὡσ φυγάδεσ ὑπερηφανήθησαν, ἀλλ’ ὡσ ἔτι τὴν παλαιὰν ἔχοντεσ εὐδαιμονίαν πάσησ τιμῆσ ἠξιώθησαν.

Ἀντιόχῳ δ’ εἰσ Ταρσὸν ἀφιγμένῳ τῆσ Κιλικίασ ἑκατοντάρχην Παῖτοσ ἐπιπέμψασ δεδεμένον αὐτὸν εἰσ Ῥώμην ἀπέστειλεν.

Οὐεσπασιανὸσ δ’ οὕτωσ οὐχ ὑπέμεινεν πρὸσ αὐτὸν ἀναχθῆναι τὸν βασιλέα, τῆσ παλαιᾶσ ἀξιῶν φιλίασ μᾶλλον αἰδῶ λαβεῖν ἢ διὰ τὴν τοῦ πολέμου πρόφασιν ἀπαραίτητον ὀργὴν διαφυλάττειν.

κελεύει δὴ καθ’ ὁδὸν ἔτ’ ὄντοσ αὐτοῦ τῶν δεσμῶν ἀφαιρεθῆναι καὶ παρέντα τὴν εἰσ τὴν Ῥώμην ἄφιξιν τὸ νῦν ἐν Λακεδαίμονι διάγειν, δίδωσί τε μεγάλασ αὐτῷ προσόδουσ χρημάτων, ὅπωσ μὴ μόνον ἄφθονον ἀλλὰ καὶ βασιλικὴν ἔχοι τὴν δίαιταν.

ταῦτα τοῖσ περὶ τὸν Ἐπιφανῆ πυθομένοισ, πρότερον σφόδρα περὶ τοῦ πατρὸσ δεδιόσιν ἀνείθησαν αἱ ψυχαὶ μεγάλησ καὶ δυσδιαθέτου φροντίδοσ.

ἐλπὶσ δὲ καὶ αὐτοῖσ τῶν παρὰ Καίσαροσ διαλλαγῶν ἐγένετο Βολογέσου περὶ αὐτῶν ἐπιστείλαντοσ·

οὐδὲ γὰρ εὐδαιμονοῦντεσ ὑπέμενον ἔξω τῆσ Ῥωμαίων ζῆν ἡγεμονίασ. δόντοσ δὲ Καίσαροσ ἡμέρωσ αὐτοῖσ τὴν ἄδειαν εἰσ Ῥώμην παρεγένοντο, τοῦ τε πατρὸσ ὡσ αὐτοὺσ ἐκ τῆσ Λακεδαίμονοσ εὐθὺσ ἐλθόντοσ πάσησ ἀξιούμενοι τιμῆσ κατέμενον ἐνταῦθα.

Τὸ δὲ τῶν Ἀλανῶν ἔθνοσ ὅτι μέν εἰσι Σκύθαι περὶ τὸν Τάναϊν καὶ τὴν Μαιῶτιν λίμνην κατοικοῦντεσ, πρότερόν που δεδηλώκαμεν, κατὰ τούτουσ δὲ τοὺσ χρόνουσ διανοηθέντεσ εἰσ τὴν Μηδίαν καὶ προσωτέρω ταύτησ ἔτι καθ’ ἁρπαγὴν ἐμβαλεῖν τῷ βασιλεῖ τῶν Ὑρκανῶν διαλέγονται·

τῆσ παρόδου γὰρ οὗτοσ δεσπότησ ἐστίν, ἣν ὁ βασιλεὺσ Ἀλέξανδροσ πύλαισ σιδηραῖσ κλειστὴν ἐποίησε.

κἀκείνου τὴν εἴσοδον αὐτοῖσ παρασχόντοσ ἀθρόοι καὶ μηδὲν προϋποπτεύσασι τοῖσ Μήδοισ ἐπιπεσόντεσ χώραν πολυάνθρωπον καὶ παντοίων ἀνάμεστον βοσκημάτων διήρπαζον μηδενὸσ αὐτοῖσ τολμῶντοσ ἀνθίστασθαι.

καὶ γὰρ ὁ βασιλεύων τῆσ χώρασ Πάκοροσ ὑπὸ δέουσ εἰσ τὰσ δυσχωρίασ ἀναφεύγων τῶν μὲν ἄλλων ἁπάντων παρακεχωρήκει, μόλισ δὲ παρ’ αὐτῶν ἐρρύσατο τήν τε γυναῖκα καὶ τὰσ παλλακὰσ αἰχμαλώτουσ γενομένασ ἑκατὸν δοὺσ τάλαντα.

μετὰ πολλῆσ οὖν ῥᾳστώνησ ἀμαχεὶ ποιούμενοι τὰσ ἁρπαγὰσ μέχρι τῆσ Ἀρμενίασ προῆλθον πάντα λεηλατοῦντεσ.

Τιριδάτησ δ’ αὐτῆσ ἐβασίλευεν, ὃσ ὑπαντιάσασ αὐτοῖσ καὶ ποιησάμενοσ μάχην παρὰ μικρὸν ἦλθεν ἐπ’ αὐτῆσ ζωὸσ ἁλῶναι τῆσ παρατάξεωσ·

βρόχον γὰρ αὐτῷ περιβαλών τισ ἔμελλεν ἐπισπάσειν, εἰ μὴ τῷ ξίφει θᾶττον ἐκεῖνοσ τὸν τόνον κόψασ ἔφθη διαφυγεῖν.

οἱ δὲ καὶ διὰ τὴν μάχην ἔτι μᾶλλον ἀγριωθέντεσ τὴν μὲν χώραν ἐλυμήναντο, πολὺ δὲ πλῆθοσ ἀνθρώπων καὶ τῆσ ἄλλησ λείασ ἄγοντεσ ἐξ ἀμφοῖν τῶν βασιλειῶν πάλιν εἰσ τὴν οἰκείαν ἀνεκομίσθησαν.

Ἐπὶ δὲ τῆσ Ιοὐδαίασ Βάσσου τελευτήσαντοσ Φλαύιοσ Σίλβασ διαδέχεται τὴν ἡγεμονίαν, καὶ τὴν μὲν ἄλλην ὁρῶν ἅπασαν τῷ πολέμῳ κεχειρωμένην, ἓν δὲ μόνον ἔτι φρούριον ἀφεστηκόσ, ἐστράτευσεν ἐπὶ τοῦτο πᾶσαν τὴν ἐν τοῖσ τόποισ δύναμιν συναγαγών·

καλεῖται δὲ τὸ φρούριον Μασάδα. προειστήκει δὲ τῶν κατειληφότων αὐτὸ σικαρίων δυνατὸσ ἀνὴρ Ἐλεάζαροσ, ἀπόγονοσ Ιοὔδα τοῦ πείσαντοσ Ιοὐδαίουσ οὐκ ὀλίγουσ, ὡσ πρότερον δεδηλώκαμεν, μὴ ποιεῖσθαι τὰσ ἀπογραφάσ, ὅτε Κυρίνιοσ τιμητὴσ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἐπέμφθη.

τότε γὰρ οἱ σικάριοι συνέστησαν ἐπὶ τοὺσ ὑπακούειν Ῥωμαίων θέλοντασ καὶ πάντα τρόπον ὡσ πολεμίοισ προσεφέροντο, τὰσ μὲν κτήσεισ ἁρπάζοντεσ καὶ περιελαύνοντεσ, ταῖσ δ’ οἰκήκεσιν αὐτῶν πῦρ ἐνιέντεσ·

οὐδὲν γὰρ ἀλλοφύλων αὐτοὺσ ἔφασκον διαφέρειν οὕτωσ ἀγεννῶσ τὴν περιμάχητον Ιοὐδαίοισ ἐλευθερίαν προεμένουσ καὶ δουλείαν αἱρεῖσθαι τὴν ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἀνωμολογηκότασ.

ἦν δ’ ἄρα τοῦτο πρόφασισ εἰσ παρακάλυμμα τῆσ ὠμότητοσ καὶ τῆσ πλεονεξίασ ὑπ’ αὐτῶν λεγόμενον·

σαφὲσ δὲ διὰ τῶν ἔργων ἐποίησαν. κἀπὶ τῷ ψεύδεσθαι πάλιν τὴν πρόφασιν ἐξελεγχόμενοι μᾶλλον ἐκάκουν τοὺσ τὴν πονηρίαν αὐτῶν διὰ τῆσ δικαιολογίασ ὀνειδίζοντασ.

ἐγένετο γάρ πωσ ὁ χρόνοσ ἐκεῖνοσ παντοδαπῆσ ἐν τοῖσ Ιοὐδαίοισ πονηρίασ πολύφοροσ, ὡσ μηδὲν κακίασ ἔργον ἄπρακτον καταλιπεῖν, μηδ’ εἴ τι ἐπίνοια διαπλάττειν ἐθελήσειεν, ἔχειν ἄν τι καινότερον ἐξευρεῖν.

οὕτωσ ἰδίᾳ τε καὶ κοινῇ πάντεσ ἐνόσησαν, καὶ προσυπερβάλλειν ἀλλήλουσ ἔν τε ταῖσ πρὸσ θεὸν ἀσεβείαισ καὶ ταῖσ εἰσ τοὺσ πλησίον ἀδικίαισ ἐφιλονείκησαν, οἱ μὲν δυνατοὶ τὰ πλήθη κακοῦντεσ, οἱ πολλοὶ δὲ τοὺσ δυνατοὺσ ἀπολλύναι σπεύδοντεσ·

ἦν γὰρ ἐκείνοισ μὲν ἐπιθυμία τοῦ τυραννεῖν, τοῖσ δὲ τοῦ βιάζεσθαι καὶ τὰ τῶν εὐπόρων διαρπάζειν.

πρῶτον οὖν οἱ σικάριοι τῆσ παρανομίασ καὶ τῆσ πρὸσ τοὺσ συγγενεῖσ ἤρξαντο ὠμότητοσ, μήτε λόγον ἄρρητον εἰσ ὕβριν μήτ’ ἔργον ἀπείρατον εἰσ ὄλεθρον τῶν ἐπιβουλευθέντων παραλιπόντεσ.

ἀλλὰ καὶ τούτουσ Ιωἄννησ ἀπέδειξεν αὐτοῦ μετριωτέρουσ·

οὐ γὰρ μόνον ἀνῄρει πάντασ ὅσοι τὰ δίκαια καὶ συμφέροντα συνεβούλευον, καθάπερ ἐχθίστοισ μάλιστα δὴ τῶν πολιτῶν τοῖσ τοιούτοισ προσφερόμενοσ, ἀλλὰ καὶ κοινῇ τὴν πατρίδα μυρίων ἐνέπλησε κακῶν, οἱᾶ πράξειν ἔμελλεν ἄνθρωποσ ἤδη καὶ τὸν θεὸν ἀσεβεῖν τετολμηκώσ· τράπεζάν τε γὰρ ἄθεσμον παρετίθετο καὶ τὴν νενομισμένην καὶ πάτριον ἐξεδιῄτησεν ἁγνείαν, ἵν’ ᾖ μηκέτι θαυμαστόν, εἰ τὴν πρὸσ ἀνθρώπουσ ἡμερότητα καὶ κοινωνίαν οὐκ ἐτήρησεν ὁ τῆσ πρὸσ θεὸν εὐσεβείασ οὕτω καταμανείσ.

πάλιν τοίνυν ὁ Γιώρα Σίμων τί κακὸν οὐκ ἔδρασεν;

ἢ ποίασ ὕβρεωσ ἐλευθέρων ἀπέσχοντο σωμάτων οἳ τοῦτον ἀνέδειξαν τύραννον; ποία δὲ αὐτοὺσ φιλία, ποία δὲ συγγένεια πρὸσ τοὺσ ἐφ’ ἑκάστησ ἡμέρασ φόνουσ οὐχὶ θρασυτέρουσ ἐποίησε;

τὸ μὲν γὰρ τοὺσ ἀλλοτρίουσ κακῶσ ποιεῖν ἀγεννοῦσ ἔργον πονηρίασ [εἶναι] ὑπελάμβανον, λαμπρὰν δὲ φέρειν ἐπίδειξιν ἡγοῦντο τὴν ἐν τοῖσ οἰκειοτάτοισ ὠμότητα. παρημιλλήσατο δὲ καὶ τὴν τούτων ἀπόνοιαν ἡ τῶν Ἰδουμαίων μανία·

καὶ τὴν τελεωτάτην εἰσήγαγον διὰ πάντων ἀνομίαν, ἐν ᾗ τὸ τῶν ζηλωτῶν κληθέντων γένοσ ἤκμασεν, οἳ τὴν προσηγορίαν τοῖσ ἔργοισ ἐπηλήθευσαν·

πᾶν γὰρ κακίασ ἔργον ἐξεμιμήσαντο, μηδ’ εἴ τι πρότερον προϋπάρχον ἡ μνήμη παραδέδωκεν αὐτοὶ παραλιπόντεσ ἀζήλωτον.

καίτοι τὴν προσηγορίαν αὑτοῖσ ἀπὸ τῶν ἐπ’ ἀγαθῷ ζηλουμένων ἐπέθεσαν, ἢ κατειρωνευόμενοι τῶν ἀδικουμένων διὰ τὴν αὐτῶν θηριώδη φύσιν ἢ τὰ μέγιστα τῶν κακῶν ἀγαθὰ νομίζοντεσ.

τοιγαροῦν προσῆκον ἕκαστοι τὸ τέλοσ εὑρ́οντο τοῦ θεοῦ τὴν ἀξίαν ἐπὶ πᾶσιν αὐτοῖσ τιμωρίαν βραβεύσαντοσ·

ὅσασ γὰρ ἀνθρώπου δύναται φύσισ κολάσεισ ὑπομεῖναι, πᾶσαι κατέσκηψαν εἰσ αὐτοὺσ μέχρι καὶ τῆσ ἐσχάτησ τοῦ βίου τελευτῆσ, ἣν ὑπέμειναν ἐν πολυτρόποισ αἰκίαισ ἀποθανόντεσ.

οὐ μὴν ἀλλὰ φαίη τισ ἂν αὐτοὺσ ἐλάττω παθεῖν ὧν ἔδρασαν·

τὸ γὰρ δικαίωσ ἐπ’ αὐτῶν οὐ προσῆν. τοὺσ δὲ ταῖσ ἐκείνων ὠμότησι περιπεσόντασ οὐ τοῦ παρόντοσ ἂν εἰή καιροῦ κατὰ τὴν ἀξίαν ὀδύρεσθαι·

πάλιν οὖν ἐπάνειμι πρὸσ τὸ καταλειπόμενον μέροσ τῆσ διηγήσεωσ. τεῖχοσ δὲ περιέβαλε κύκλῳ περὶ πᾶν τὸ φρούριον, ὅπωσ μηδενὶ τῶν πολιορκουμένων ᾖ ῥᾴδιον διαφυγεῖν, καὶ διανέμει τοὺσ φυλάξοντασ.

αὐτὸσ δὲ καταστρατοπεδεύει τόπον ὡσ μὲν πρὸσ τὴν πολιορκίαν ἐπιτηδειότατον ἐκλαβών, καθ’ ὃν αἱ τοῦ φρουρίου πέτραι τῷ πλησίον ὄρει συνήγγιζον, ἄλλωσ δὲ πρὸσ ἀφθονίαν τῶν ἐπιτηδείων δύσκολον·

οὐ γὰρ ἡ τροφὴ μόνον πόρρωθεν ἐκομίζετο καὶ σὺν μεγάλῃ ταλαιπωρίᾳ τῶν ἐπὶ τοῦτο τεταγμένων Ιοὐδαίων, ἀλλὰ καὶ τὸ ποτὸν ἦν ἀγώγιμον [εἰσ τὸ στρατόπεδον] τοῦ τόπου μηδεμίαν ἐγγὺσ πηγὴν ἀναδιδόντοσ.

ταῦτ’ οὖν προοικονομησάμενοσ ὁ Σίλβασ ἐπὶ τὴν πολιορκίαν ἐτράπετο πολλῆσ ἐπιτεχνήσεωσ καὶ ταλαιπωρίασ δεομένην διὰ τὴν ὀχυρότητα τοῦ φρουρίου τοιοῦδε τὴν φύσιν ὑπάρχοντοσ·

Πέτραν οὐκ ὀλίγην τῇ περιόδῳ καὶ μῆκοσ ὑψηλὴν πανταχόθεν περιερρώγασι βαθεῖαι φάραγγεσ κάτωθεν ἐξ ἀοράτου τέρματοσ κρημνώδεισ καὶ πάσῃ βάσει ζῴων ἀπρόσιτοι, πλὴν ὅσον κατὰ δύο τόπουσ τῆσ πέτρασ εἰσ ἄνοδον οὐκ εὐμαρῆ παρεικούσησ.

ἔστι δὲ τῶν ὁδῶν ἡ μὲν ἀπὸ τῆσ Ἀσφαλτίτιδοσ λίμνησ πρὸσ ἥλιον ἀνίσχοντα, καὶ πάλιν ἀπὸ τῆσ δύσεωσ ᾗ ῥᾷον πορευθῆναι.

καλοῦσι δὲ τὴν ἑτέραν ὄφιν, τῇ στενότητι προσεικάσαντεσ καὶ τοῖσ συνεχέσιν ἑλιγμοῖσ·

κλᾶται γὰρ περὶ τὰσ τῶν κρημνῶν ἐξοχὰσ καὶ πολλάκισ εἰσ αὑτὴν ἀνατρέχουσα καὶ κατὰ μικρὸν αὖθισ ἐκμηκυνομένη μόλισ ψαύει τοῦ πρόσω. δεῖ δὲ παραλλὰξ τὸν δι’ αὐτῆσ βαδίζοντα τὸν ἕτερον τῶν ποδῶν ἐρείδεσθαι.

ἔστι δὲ πρόδηλοσ ὄλεθροσ· ἑκατέρωθεν γὰρ βάθοσ κρημνῶν ὑποκέχηνε τῇ φοβερότητι πᾶσαν εὐτολμίαν ἐκπλῆξαι δυνάμενον. διὰ τοιαύτησ οὖν ἐλθόντι σταδίουσ τριάκοντα κορυφὴ τὸ λοιπόν ἐστιν οὐκ εἰσ ὀξὺ τέρμα συνηγμένη, ἀλλ’ ὥστ’ εἶναι κατ’ ἄκρασ ἐπίπεδον.

ἐπὶ ταύτῃ πρῶτον μὲν ὁ ἀρχιερεὺσ ᾠκοδομήσατο φρούριον Ιὠνάθησ καὶ προσηγόρευσε Μασάδαν, ὕστερον δ’ Ἡρώδῃ τῷ βασιλεῖ διὰ πολλῆσ ἐγένετο σπουδῆσ ἡ τοῦ χωρίου κατασκευή.

τριάκοντα δὲ αὐτῷ καὶ ἑπτὰ πύργοι πεντηκονταπήχεισ ἀνειστήκεσαν, ἐξ ὧν ἦν εἰσ οἰκήματα διελθεῖν περὶ πᾶν τὸ τεῖχοσ ἔνδον ᾠκοδομημένα.

τὴν γὰρ κορυφὴν πίονα καὶ πεδίου παντὸσ οὖσαν μαλακωτέραν ἀνῆκεν εἰσ γεωργίαν ὁ βασιλεύσ, ἵν’ εἴ ποτε τῆσ ἔξωθεν τροφῆσ ἀπορία γένοιτο, μηδὲ ταύτῃ κάμοιεν οἱ τὴν αὐτῶν σωτηρίαν τῷ φρουρίῳ πεπιστευκότεσ.

καὶ βασίλειον δὲ κατεσκεύασεν ἐν αὐτῷ κατὰ τὴν ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ ἀνάβασιν, ὑποκάτω μὲν τῶν τῆσ ἄκρασ τειχῶν, πρὸσ δὲ τὴν ἄρκτον ἐκκλίνον.

τοῦ δὲ βασιλείου τὸ τεῖχοσ ἦν ὕψει μέγα καὶ καρτερόν, πύργουσ ἔχον ἑξηκονταπήχεισ ἐγγωνίουσ τέτταρασ. ἥ τε τῶν οἰκημάτων ἔνδον καὶ στοῶν καὶ βαλανείων κατασκευὴ παντοία καὶ πολυτελὴσ ἦν, κιόνων μὲν ἁπανταχοῦ μονολίθων ὑφεστηκότων, τοίχων δὲ καὶ τῶν ἐν τοῖσ οἰκήμασιν ἐδάφων λίθου στρώσει πεποικιλμένων.

πρὸσ ἕκαστον δὲ τῶν οἰκουμένων τόπων ἄνω τε καὶ περὶ τὸ βασίλειον καὶ πρὸ τοῦ τείχουσ πολλοὺσ καὶ μεγάλουσ ἐτετμήκει λάκκουσ ἐν ταῖσ πέτραισ φυλακτῆρασ ὑδάτων, μηχανώμενοσ εἶναι χορηγίαν ὅση τῷ ἐκ πηγῶν ἐστι χρωμένοισ.

ὀρυκτὴ δ’ ὁδὸσ ἐκ τοῦ βασιλείου πρὸσ ἄκραν τὴν κορυφὴν ἀνέφερε τοῖσ ἔξωθεν ἀφανήσ.

οὐ μὴν οὐδὲ ταῖσ φανεραῖσ ὁδοῖσ ἦν οἱο͂́ν τε χρήσασθαι ῥᾳδίωσ πολεμίουσ· ἡ μὲν γὰρ ἑῴα διὰ τὴν φύσιν, ὡσ προείπαμεν, ἐστὶν ἄβατοσ, τὴν δ’ ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ μεγάλῳ κατὰ τὸ στενότατον πύργῳ διετείχισεν ἀπέχοντι τῆσ ἄκρασ πήχεων οὐκ ἔλαττον διάστημα χιλίων, ὃν οὔτε παρελθεῖν δυνατὸν ἦν οὔτε ῥᾴδιον ἑλεῖν·

δυσέξοδοσ δὲ καὶ τοῖσ μετὰ ἀδείασ βαδίζουσιν ἐπεποίητο. οὕτωσ μὲν οὖν πρὸσ τὰσ τῶν πολεμίων ἐφόδουσ φύσει τε καὶ χειροποιήτωσ τὸ φρούριον ὠχύρωτο.

Τῶν δ’ ἔνδον ἀποκειμένων παρασκευῶν ἔτι μᾶλλον ἄν τισ ἐθαύμασε τὴν λαμπρότητα καὶ τὴν διαμονήν·

σῖτόσ τε γὰρ ἀπέκειτο πολὺσ καὶ πολὺν χρόνον ἀρκεῖν ἱκανώτατοσ οἶνόσ τε πολὺσ ἦν καὶ ἔλαιον, ἔτι δὲ παντοῖοσ ὀσπρίων καρπὸσ καὶ φοίνικεσ ἐσεσώρευντο.

πάντα δὲ εὑρ͂εν ὁ Ἐλεάζαροσ τοῦ φρουρίου μετὰ τῶν σικαρίων ἐγκρατὴσ δόλῳ γενόμενοσ ἀκμαῖα καὶ μηδὲν τῶν νεωστὶ κειμένων ἀποδέοντα·

καίτοι σχεδὸν ἀπὸ τῆσ παρασκευῆσ εἰσ τὴν ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἅλωσιν ἑκατὸν ἦν χρόνοσ ἐτῶν· ἀλλὰ καὶ Ῥωμαῖοι τοὺσ περιλειφθέντασ τῶν καρπῶν εὑρ͂ον ἀδιαφθόρουσ. αἴτιον δ’ οὐκ ἂν ἁμάρτοι τισ ὑπολαμβάνων εἶναι τὸν ἀέρα τῆσ διαμονῆσ ὕψει τῷ περὶ τὴν ἄκραν πάσησ ὄντα γεώδουσ καὶ θολερᾶσ ἀμιγῆ κράσεωσ.

εὑρέθη δὲ καὶ παντοίων πλῆθοσ ὅπλων ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ ἀποτεθησαυρισμένων, ὡσ ἀνδράσιν ἀρκεῖν μυρίοισ, ἀργόσ τε σίδηροσ καὶ χαλκὸσ ἔτι δὲ καὶ μόλιβοσ, ἅτε δὴ τῆσ παρασκευῆσ ἐπὶ μεγάλαισ αἰτίαισ γενομένησ·

λέγεται γὰρ αὑτῷ τὸν Ἡρώδην τοῦτο τὸ φρούριον εἰσ ὑποφυγὴν ἑτοιμάζειν διπλοῦν ὑφορώμενον κίνδυνον, τὸν μὲν παρὰ τοῦ πλήθουσ τῶν Ιοὐδαίων, μὴ καταλύσαντεσ ἐκεῖνον τοὺσ πρὸ αὐτοῦ βασιλέασ ἐπὶ τὴν ἀρχὴν καταγάγωσι, τὸν μείζω δὲ καὶ χαλεπώτερον ἐκ τῆσ βασιλευούσησ Αἰγύπτου Κλεοπάτρασ.

αὕτη γὰρ τὴν αὑτῆσ γνώμην οὐκ ἐπεῖχεν, ἀλλὰ πολλάκισ Ἀντωνίῳ λόγουσ προσέφερε τὸν μὲν Ἡρώδην ἀνελεῖν ἀξιοῦσα, χαρίσασθαι δ’ αὐτῇ τὴν βασιλείαν τῶν Ιοὐδαίων δεομένη.

καὶ μᾶλλον ἄν τισ ἐθαύμασεν, ὅτι μηδέπω τοῖσ προστάγμασιν Ἀντώνιοσ ὑπακηκόει κακῶσ ὑπὸ τοῦ πρὸσ αὐτὴν ἔρωτοσ δεδουλωμένοσ, οὐχ ὅτι περὶ τοῦ μὴ χαρίσασθαι προσεδόκησεν.

διὰ τοιούτουσ μὲν φόβουσ Ἡρώδησ Μασάδαν κατεσκευασμένοσ ἔμελλεν Ῥωμαίοισ ἀπολείψειν ἔργον τοῦ πρὸσ Ιοὐδαίουσ πολέμου τελευταῖον.

Ἐπεὶ γὰρ ἔξωθεν ἤδη περιτετειχίκει πάντα τὸν τόπον ὁ τῶν Ῥωμαίων, ὡσ προείπαμεν, ἡγεμών, καὶ τοῦ μή τινα ἀποδρᾶναι πρόνοιαν ἐπεποίητο τὴν ἀκριβεστάτην, ἐνεχείρει τῇ πολιορκίᾳ μόνον εὑρὼν ἕνα τόπον ἐπιβολὴν χωμάτων δέξασθαι δυνάμενον.

μετὰ γὰρ τὸν διατειχίζοντα πύργον τὴν ἀπὸ τῆσ δύσεωσ ὁδὸν ἄγουσαν εἴσ τε τὸ βασίλειον καὶ τὴν ἀκρώρειαν ἦν τισ ἐξοχὴ πέτρασ εὐμεγέθησ τῷ πλάτει καὶ πολὺ προκύπτουσα, τοῦ δὲ ὕψουσ τῆσ Μασάδασ τριακοσίουσ πήχεισ ὑποκάτω·

Λευκὴν δ’ αὐτὴν ὠνόμαζον. ἐπὶ ταύτην οὖν ἀναβὰσ καὶ κατασχὼν αὐτὴν ὁ Σίλβασ ἐκέλευε τὸν στρατὸν χοῦν ἐπιφέρειν.

τῶν δὲ προθύμωσ καὶ μετὰ πολλῆσ χειρὸσ ἐργαζομένων στερεὸν εἰσ διακοσίουσ πήχεισ ὑψώθη τὸ χῶμα. οὐ μὴν οὔτε βέβαιον οὔτε αὔταρκεσ ἐδόκει τοῦτο τὸ μέτρον εἶναι τοῖσ μηχανήμασιν εἰσ ἐπιβάθραν, ἀλλ’ ἐπ’ αὐτοῦ βῆμα λίθων μεγάλων συνηρμοσμένων ἐποιήθη πεντήκοντα πήχεων εὖρόσ τε καὶ ὕψοσ.

καὶ πύργοσ ἑξηκοντάπηχυσ συνετελέσθη σιδήρῳ καταπεφραγμένοσ ἅπασ, ἐξ οὗ πολλοῖσ ὀξυβελέσι καὶ πετροβόλοισ βάλλοντεσ οἱ Ῥωμαῖοι τοὺσ ἀπὸ τοῦ τείχουσ μαχομένουσ ταχέωσ ἀνέστειλαν καὶ προκύπτειν ἐκώλυσαν.

ἐν ταὐτῷ δὲ καὶ κριὸν ὁ Σίλβασ μέγαν κατασκευασάμενοσ, συνεχεῖσ κελεύσασ ποιεῖσθαι τῷ τείχει τὰσ ἐμβολὰσ μόλισ μὲν ἀλλ’ οὖν ἀναρρήξασ τι μέροσ κατήρειψε.

φθάνουσι δ’ οἱ σικάριοι ταχέωσ ἔνδοθεν οἰκοδομησάμενοι τεῖχοσ ἕτερον, ὃ μηδὲ ὑπὸ τῶν μηχανημάτων ἔμελλεν ὅμοιόν τι πείσεσθαι·

μαλακὸν γὰρ αὐτὸ καὶ τὴν σφοδρότητα τῆσ ἐμβολῆσ ὑπεκλύειν δυνάμενον τοιῷδε τρόπῳ κατεσκεύασαν. δοκοὺσ μεγάλασ ἐπὶ μῆκοσ προσεχεῖσ ἀλλήλαισ κατὰ τὴν τομὴν συνέθεσαν.

δύο δὲ ἦσαν τούτων στίχοι παράλληλοι τοσοῦτον διεστῶτεσ ὅσον εἶναι πλάτοσ τείχουσ, καὶ μέσον ἀμφοῖν τὸν χοῦν ἐνεφόρουν. ὅπωσ δὲ μηδὲ ὑψουμένου τοῦ χώματοσ ἡ γῆ διαχέοιτο, πάλιν ἑτέραισ δοκοῖσ ἐπικαρσίαισ τὰσ κατὰ μῆκοσ κειμένασ διέδεον.

ἦν οὖν ἐκείνοισ μὲν οἰκοδομίᾳ τὸ ἔργον παραπλήσιον, τῶν μηχανημάτων δ’ αἱ πληγαὶ φερόμεναι πρὸσ εἶκον ἐξελύοντο καὶ τῷ σάλῳ συνιζάνον ἐποίουν αὐτὸ στεριφώτερον.

τοῦτο συνιδὼν ὁ Σίλβασ πυρὶ μᾶλλον αἱρήσειν ἐνόμιζεν τὸ τεῖχοσ, καὶ τοῖσ στρατιώταισ προσέταττε λαμπάδασ αἰθομένασ ἀθρόουσ ἐσακοντίζειν.

τὸ δὲ οἱᾶ δὴ ξύλων τὸ πλέον πεποιημένον ταχὺ τοῦ πυρὸσ ἀντελάβετο καὶ τῇ χαυνότητι πυρωθὲν διὰ βάθουσ φλόγα πολλὴν ἐξεπύρσευσεν.

ἀρχομένου μὲν οὖν ἔτι τοῦ πυρὸσ βορρᾶσ ἐμπνέων τοῖσ Ῥωμαίοισ φοβερὸσ ἦν·

ἄνωθεν γὰρ ἀποστρέφων ἐπ’ ἐκείνουσ ἤλαυνε τὴν φλόγα, καὶ σχεδὸν ἤδη τῶν μηχανημάτων ὡσ συμφλεγησομένων ἀπέγνωσαν· ἔπειτα δ’ αἰφνίδιον νότοσ μεταβαλὼν καθάπερ ἐκ δαιμονίου προνοίασ καὶ πολὺσ ἐναντίον πνεύσασ τῷ τείχει φέρων αὐτὴν προσέβαλε, καὶ πᾶν ἤδη διὰ βάθουσ ἐφλέγετο.

Ῥωμαῖοι μὲν οὖν τῇ παρὰ τοῦ θεοῦ συμμαχίᾳ κεχρημένοι χαίροντεσ εἰσ τὸ στρατόπεδον ἀπηλλάττοντο μεθ’ ἡμέραν ἐπιχειρεῖν τοῖσ πολεμίοισ διεγνωκότεσ καὶ τὰσ φυλακὰσ νύκτωρ ἐπιμελεστέρασ ἐποιήσαντο, μή τινεσ αὐτῶν λάθωσιν ἀποδράντεσ.

Οὐ μὴν οὔτε αὐτὸσ Ἐλεάζαροσ ἐν νῷ δρασμὸν ἔλαβεν οὔτε ἄλλῳ τινὶ τοῦτο ποιεῖν ἔμελλεν ἐπιτρέψειν.

ὁρῶν δὲ τὸ μὲν τεῖχοσ ὑπὸ τοῦ πυρὸσ ἀναλούμενον, ἄλλον δὲ οὐδένα σωτηρίασ τρόπον οὐδ’ ἀλκῆσ ἐπινοῶν, ἃ δὲ ἔμελλον Ῥωμαῖοι δράσειν αὐτοὺσ καὶ τέκνα καὶ γυναῖκασ [αὐτῶν], εἰ κρατήσειαν, ὑπ’ ὀφθαλμοὺσ αὑτῷ τιθέμενοσ, θάνατον κατὰ πάντων ἐβουλεύσατο.

καὶ τοῦτο κρίνασ ἐκ τῶν παρόντων ἄριστον, τοὺσ ἀνδρωδεστάτουσ τῶν ἑταίρων συναγαγὼν τοιούτοισ ἐπὶ τὴν πρᾶξιν λόγοισ παρεκάλει·

"πάλαι διεγνωκότασ ἡμᾶσ, ἄνδρεσ ἀγαθοί, μήτε Ῥωμαίοισ μήτ’ ἄλλῳ τινὶ δουλεύειν ἢ θεῷ, μόνοσ γὰρ οὗτοσ ἀληθήσ ἐστι καὶ δίκαιοσ ἀνθρώπων δεσπότησ, ἥκει νῦν καιρὸσ ἐπαληθεῦσαι κελεύων τὸ φρόνημα τοῖσ ἔργοισ.

πρὸσ ὃν αὑτοὺσ μὴ καταισχύνωμεν πρότερον μηδὲ δουλείαν ἀκίνδυνον ὑπομείναντεσ, νῦν δὲ μετὰ δουλείασ ἑλόμενοι τιμωρίασ ἀνηκέστουσ, εἰ ζῶντεσ ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἐσόμεθα·

πρῶτοί τε γὰρ πάντων ἀπέστημεν καὶ πολεμοῦμεν αὐτοῖσ τελευταῖοι. νομίζω δὲ καὶ παρὰ θεοῦ ταύτην δεδόσθαι χάριν τοῦ δύνασθαι καλῶσ καὶ ἐλευθέρωσ ἀποθανεῖν, ὅπερ ἄλλοισ οὐκ ἐγένετο παρ’ ἐλπίδα κρατηθεῖσιν.

ἡμῖν δὲ πρόδηλοσ μέν ἐστιν ἡ γενησομένη μεθ’ ἡμέραν ἅλωσισ, ἐλευθέρα δὲ ἡ τοῦ γενναίου θανάτου μετὰ τῶν φιλτάτων αἱρ́εσισ.

οὔτε γὰρ τοῦτ’ ἀποκωλύειν οἱ πολέμιοι δύνανται πάντωσ εὐχόμενοι ζῶντασ ἡμᾶσ παραλαβεῖν, οὔθ’ ἡμεῖσ ἐκείνουσ ἔτι νικᾶν μαχόμενοι. ἔδει μὲν γὰρ εὐθὺσ ἴσωσ ἐξ ἀρχῆσ, ὅτε τῆσ ἐλευθερίασ ἡμῖν ἀντιποιεῖσθαι θελήσασι πάντα καὶ παρ’ ἀλλήλων ἀπέβαινε χαλεπὰ καὶ παρὰ τῶν πολεμίων χείρω, τῆσ τοῦ θεοῦ γνώμησ στοχάζεσθαι καὶ γινώσκειν, ὅτι τὸ πάλαι φίλον αὐτῷ φῦλον Ιοὐδαίων κατέγνωστο·

μένων γὰρ εὐμενὴσ ἢ μετρίωσ γοῦν ἀπηχθημένοσ, οὐκ ἂν τοσούτων μὲν ἀνθρώπων περιεῖδεν ὄλεθρον, προήκατο δὲ τὴν ἱερωτάτην αὐτοῦ πόλιν πυρὶ καὶ κατασκαφαῖσ πολεμίων.

ἡμεῖσ δ’ ἄρα καὶ μόνοι τοῦ παντὸσ Ιοὐδαίων γένουσ ἠλπίσαμεν περιέσεσθαι τὴν ἐλευθερίαν φυλάξαντεσ, ὥσπερ ἀναμάρτητοι πρὸσ τὸν θεὸν γενόμενοι καὶ μηδεμιᾶσ μετασχόντεσ , οἳ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἐδιδάξαμεν;

τοιγαροῦν ὁρᾶτε, πῶσ ἡμᾶσ ἐλέγχει μάταια προσδοκήσαντασ κρείττονα τῶν ἐλπίδων τὴν ἐν τοῖσ δεινοῖσ ἀνάγκην ἐπαγαγών·

οὐδὲ γὰρ ἡ τοῦ φρουρίου φύσισ ἀνάλωτοσ οὖσα πρὸσ σωτηρίαν ὠφέληκεν, ἀλλὰ καὶ τροφῆσ ἀφθονίαν καὶ πλῆθοσ ὅπλων καὶ τὴν ἄλλην ἔχοντεσ παρασκευὴν περιττεύουσαν ὑπ’ αὐτοῦ περιφανῶσ τοῦ θεοῦ τὴν ἐλπίδα τῆσ σωτηρίασ ἀφῃρήμεθα.

τὸ γὰρ πῦρ εἰσ τοὺσ πολεμίουσ φερόμενον οὐκ αὐτομάτωσ ἐπὶ τὸ κατασκευασθὲν τεῖχοσ ὑφ’ ἡμῶν ἀνέστρεψεν, ἀλλ’ ἔστι ταῦτα χόλοσ πολλῶν ἀδικημάτων, ἃ μανέντεσ εἰσ τοὺσ ὁμοφύλουσ ἐτολμήσαμεν.

ὑπὲρ ὧν μὴ τοῖσ ἐχθίστοισ Ῥωμαίοισ δίκασ ἀλλὰ τῷ θεῷ δι’ ἡμῶν αὐτῶν ὑπόσχωμεν·

αὗται δέ εἰσιν ἐκείνων μετριώτεραι· θνησκέτωσαν γὰρ γυναῖκεσ ἀνύβριστοι καὶ παῖδεσ δουλείασ ἀπείρατοι, μετὰ δ’ αὐτοὺσ ἡμεῖσ εὐγενῆ χάριν ἀλλήλοισ παράσχωμεν καλὸν ἐντάφιον τὴν ἐλευθερίαν φυλάξαντεσ.

πρότερον δὲ καὶ τὰ χρήματα καὶ τὸ φρούριον πυρὶ διαφθείρωμεν·

λυπηθήσονται γὰρ Ῥωμαῖοι, σαφῶσ οἶδα, μήτε τῶν ἡμετέρων σωμάτων κρατήσαντεσ καὶ τοῦ κέρδουσ ἁμαρτόντεσ. τὰσ τροφὰσ μόνασ ἐάσωμεν·

αὗται γὰρ ἡμῖν τεθνηκόσι μαρτυρήσουσιν ὅτι μὴ κατ’ ἔνδειαν ἐκρατήθημεν, ἀλλ’ ὥσπερ ἐξ ἀρχῆσ διέγνωμεν, θάνατον ἑλόμενοι πρὸ δουλείασ. Ταῦτα Ἐλεάζαροσ ἔλεγεν.

τοὺσ δ’ αὐτῶν μαλακωτέρουσ γυναικῶν καὶ γενεᾶσ οἶκτοσ εἰσῄει, πάντωσ δὲ καὶ τῆσ ἑαυτῶν προδήλου τελευτῆσ εἰσ ἀλλήλουσ ἀποβλέποντεσ τοῖσ δακρύοισ τὸ μὴ βουλόμενον τῆσ γνώμησ ἐσήμαινον.

τούτουσ ἰδὼν Ἐλεάζαροσ ἀποδειλιῶντασ καὶ πρὸσ τὸ μέγεθοσ τοῦ βουλεύματοσ τὰσ ψυχὰσ ὑποκλωμένουσ ἔδεισε, μή ποτε καὶ τοὺσ ἐρρωμένωσ τῶν λόγων ἀκούσαντασ αὐτοὶ συνεκθηλύνωσι ποτνιώμενοι καὶ δακρύοντεσ.

μέγα τε σχετλιάσασ καὶ τοῖσ δακρύουσιν ἀτενὲσ ἐμβλέψασ "ἦ πλεῖστον, εἶπεν, ἐψεύσθην νομίζων ἀνδράσιν ἀγαθοῖσ τῶν ὑπὲρ τῆσ ἐλευθερίασ ἀγώνων συναρεῖσθαι, ζῆν καλῶσ ἢ τεθνάναι διεγνωκόσιν.

ὑμεῖσ δὲ ἦτε τῶν τυχόντων οὐδὲν εἰσ ἀρετὴν οὐδ’ εὐτολμίαν διαφέροντεσ, οἵ γε καὶ τὸν ἐπὶ μεγίστων ἀπαλλαγῇ κακῶν φοβεῖσθε θάνατον δέον ὑπὲρ τούτου μήτε μελλῆσαι μήτε σύμβουλον ἀναμεῖναι.

πάλαι γὰρ εὐθὺσ ἀπὸ τῆσ πρώτησ αἰσθήσεωσ παιδεύοντεσ ἡμᾶσ οἱ πάτριοι καὶ θεῖοι λόγοι διετέλουν ἔργοισ τε καὶ φρονήμασι τῶν ἡμετέρων προγόνων αὐτοὺσ βεβαιούντων, ὅτι συμφορὰ τὸ ζῆν ἐστιν ἀνθρώποισ, οὐχὶ θάνατοσ.

οὗτοσ μὲν γὰρ ἐλευθερίαν διδοὺσ ψυχαῖσ εἰσ τὸν οἰκεῖον καὶ καθαρὸν ἀφίησι τόπον ἀπαλλάσσεσθαι πάσησ συμφορᾶσ ἀπαθεῖσ ἐσομένασ, ἑώσ δέ εἰσιν ἐν σώματι θνητῷ δεδεμέναι καὶ τῶν τούτου κακῶν συναναπίμπλανται, τἀληθέστατον εἰπεῖν, τεθνήκασι·

κοινωνία γὰρ θείῳ πρὸσ θνητὸν ἀπρεπήσ ἐστι.

μέγα μὲν οὖν δύναται ψυχὴ καὶ σώματι συνδεδεμένη· ποιεῖ γὰρ αὐτῆσ ὄργανον αἰσθανόμενον ἀοράτωσ αὐτὸ κινοῦσα καὶ θνητῆσ φύσεωσ περαιτέρω προάγουσα ταῖσ πράξεσιν· οὐ μὴν ἀλλ’ ἐπειδὰν ἀπολυθεῖσα τοῦ καθέλκοντοσ αὐτὴν βάρουσ ἐπὶ γῆν καὶ προσκρεμαμένου χῶρον ἀπολάβῃ τὸν οἰκεῖον, τότε δὴ μακαρίασ ἰσχύοσ καὶ πανταχόθεν ἀκωλύτου μετέχει δυνάμεωσ, ἀόρατοσ μένουσα τοῖσ ἀνθρωπίνοισ ὄμμασιν ὥσπερ αὐτὸσ ὁ θεόσ·

οὐδὲ γὰρ ἑώσ ἐστὶν ἐν σώματι θεωρεῖται·

πρόσεισι γὰρ ἀφανῶσ καὶ μὴ βλεπομένη πάλιν ἀπαλλάττεται, μίαν μὲν αὐτὴ φύσιν ἔχουσα τὴν ἄφθαρτον, αἰτία δὲ σώματι γινομένη μεταβολῆσ. ὅτου γὰρ ἂν ψυχὴ προσψαύσῃ, τοῦτο ζῇ καὶ τέθηλεν, ὅτου δ’ ἂν ἀπαλλαγῇ, μαρανθὲν ἀποθνήσκει·

τοσοῦτον αὐτῇ περίεστιν ἀθανασίασ. ὕπνοσ δὲ τεκμήριον ὑμῖν ἔστω τῶν λόγων ἐναργέστατον, ἐν ᾧ ψυχαὶ τοῦ σώματοσ αὐτὰσ μὴ περισπῶντοσ ἡδίστην μὲν ἔχουσιν ἀνάπαυσιν ἐφ’ αὑτῶν γενόμεναι, θεῷ δ’ ὁμιλοῦσαι κατὰ συγγένειαν πάντη μὲν ἐπιφοιτῶσι, πολλὰ δὲ τῶν ἐσομένων προθεσπίζουσι.

τί δὴ δεῖ δεδιέναι θάνατον τὴν ἐν ὕπνῳ γινομένην ἀνάπαυσιν ἀγαπῶντασ;

πῶσ δ’ οὐκ ἀνόητόν ἐστιν τὴν ἐν τῷ ζῆν ἐλευθερίαν διώκοντασ τῆσ ἀιδίου φθονεῖν αὑτοῖσ; ἔδει μὲν οὖν ἡμᾶσ οἴκοθεν πεπαιδευμένουσ ἄλλοισ εἶναι παράδειγμα τῆσ πρὸσ θάνατον ἑτοιμότητοσ·

οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ καὶ τῆσ παρὰ τῶν ἀλλοφύλων δεόμεθα πίστεωσ, βλέψωμεν εἰσ Ἰνδοὺσ τοὺσ σοφίαν ἀσκεῖν ὑπισχνουμένουσ. σπεύδουσι δὲ τὰσ ψυχὰσ ἀπολῦσαι τῶν σωμάτων, καὶ μηδενὸσ αὐτοὺσ ἐπείγοντοσ κακοῦ μηδ’ ἐξελαύνοντοσ πόθῳ τῆσ ἀθανάτου διαίτησ προλέγουσι μὲν τοῖσ ἄλλοισ ὅτι μέλλουσιν ἀπιέναι, καὶ ἔστιν ὁ κωλύσων οὐδείσ, ἀλλὰ πάντεσ αὐτοὺσ εὐδαιμονίζοντεσ πρὸσ τοὺσ οἰκείουσ ἕκαστοι διδόασιν ἐπιστολάσ·

οὕτωσ βεβαίαν καὶ ἀληθεστάτην ταῖσ ψυχαῖσ τὴν μετ’ ἀλλήλων εἶναι δίαιταν πεπιστεύκασιν.

οἱ δ’ ἐπειδὰν ἐπακούσωσι τῶν ἐντεταλμένων αὐτοῖσ, πυρὶ τὸ σῶμα παραδόντεσ, ὅπωσ δὴ καὶ καθαρωτάτην ἀποκρίνωσι τοῦ σώματοσ τὴν ψυχήν, ὑμνούμενοι τελευτῶσιν·

ῥᾷον γὰρ ἐκείνουσ εἰσ τὸν θάνατον οἱ φίλτατοι προπέμπουσιν ἢ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἕκαστοι τοὺσ πολίτασ εἰσ μηκίστην ἀποδημίαν, καὶ σφᾶσ μὲν αὐτοὺσ δακρύουσιν, ἐκείνουσ δὲ μακαρίζουσιν ἤδη τὴν ἀθάνατον τάξιν ἀπολαμβάνοντασ.

ἆρ’ οὖν οὐκ αἰδούμεθα χεῖρον Ἰνδῶν φρονοῦντεσ καὶ διὰ τῆσ αὑτῶν ἀτολμίασ τοὺσ πατρίουσ νόμουσ, οἳ πᾶσιν ἀνθρώποισ εἰσ ζῆλον ἥκουσιν, αἰσχρῶσ ὑβρίζοντεσ;

ἀλλ’ εἴ γε καὶ τοὺσ ἐναντίουσ ἐξ ἀρχῆσ λόγουσ ἐπαιδεύθημεν, ὡσ ἄρα μέγιστον ἀγαθὸν ἀνθρώποισ ἐστὶ τὸ ζῆν συμφορὰ δ’ ὁ θάνατοσ, ὁ γοῦν καιρὸσ ἡμᾶσ παρακαλεῖ φέρειν εὐκαρδίωσ αὐτὸν θεοῦ γνώμῃ καὶ κατ’ ἀνάγκασ τελευτήσαντασ·

πάλαι γάρ, ὡσ ἐοίκε, κατὰ τοῦ κοινοῦ παντὸσ Ιοὐδαίων γένουσ ταύτην ἔθετο τὴν ψῆφον ὁ θεόσ, ὥσθ’ ἡμᾶσ τοῦ ζῆν ἀπηλλάχθαι μὴ μέλλοντασ αὐτῷ χρῆσθαι κατὰ τρόπον.

μὴ γὰρ αὐτοῖσ ὑμῖν ἀνάπτετε τὰσ αἰτίασ μηδὲ χαρίζεσθε τοῖσ Ῥωμαίοισ, ὅτι πάντασ ἡμᾶσ ὁ πρὸσ αὐτοὺσ πόλεμοσ διέφθειρεν·

οὐ γὰρ ἐκείνων ἰσχύι ταῦτα συμβέβηκεν, ἀλλὰ κρείττων αἰτία γενομένη τὸ δοκεῖν ἐκείνοισ νικᾶν παρέσχηκε. ποίοισ γὰρ ὅπλοισ Ῥωμαίων τεθνήκασιν οἱ Καισάρειαν Ιοὐδαῖοι κατοικοῦντεσ;

ἀλλ’ οὐδὲ μελλήσαντασ αὐτοὺσ ἐκείνων ἀφίστασθαι, μεταξὺ δὲ τὴν ἑβδόμην ἑορτάζοντασ τὸ πλῆθοσ τῶν Καισαρέων ἐπιδραμὸν μηδὲ χεῖρασ ἀνταίροντασ ἅμα γυναιξὶ καὶ τέκνοισ κατέσφαξαν, οὐδ’ αὐτοὺσ Ῥωμαίουσ ἐντραπέντεσ, οἳ μόνουσ ἡμᾶσ ἡγοῦντο πολεμίουσ τοὺσ ἀφεστηκότασ.

ἀλλὰ φήσει τισ, ὅτι Καισαρεῦσιν ἦν ἀεὶ διαφορὰ πρὸσ τοὺσ παρ’ αὐτοῖσ, καὶ τοῦ καιροῦ λαβόμενοι τὸ παλαιὸν μῖσοσ ἀπεπλήρωσαν.

τί οὖν τοὺσ ἐν Σκυθοπόλει φῶμεν;

ἡμῖν γὰρ ἐκεῖνοι διὰ τοὺσ Ἕλληνασ πολεμεῖν ἐτόλμησαν, ἀλλ’ οὐ μετὰ τῶν συγγενῶν ἡμῶν Ῥωμαίουσ ἀμύνεσθαι. πολὺ τοίνυν ὤνησεν αὐτοὺσ ἡ πρὸσ ἐκείνουσ εὔνοια καὶ πίστισ·

ὑπ’ αὐτῶν μέντοι πανοικεσίᾳ πικρῶσ κατεφονεύθησαν ταύτην τῆσ συμμαχίασ ἀπολαβόντεσ ἀμοιβήν· ἃ γὰρ ἐκείνουσ ὑφ’ ἡμῶν ἐκώλυσαν ταῦθ’ ὑπέμειναν ὡσ αὐτοὶ δρᾶσαι θελήσαντεσ.

μακρὸν ἂν εἰή νῦν ἰδίᾳ περὶ ἑκάστων λέγειν· ἴστε γὰρ ὅτι τῶν ἐν Συρίᾳ πόλεων οὐκ ἔστιν ἥτισ τοὺσ παρ’ αὐτῇ κατοικοῦντασ Ιοὐδαίουσ οὐκ ἀνῄρηκεν, ἡμῖν πλέον ἢ Ῥωμαίοισ ὄντασ πολεμίουσ·

ὅπου γε Δαμασκηνοὶ μηδὲ πρόφασιν εὔλογον πλάσαι δυνηθέντεσ φόνου μιαρωτάτου τὴν αὐτῶν πόλιν ἐνέπλησαν ὀκτακισχιλίουσ πρὸσ τοῖσ μυρίοισ Ιοὐδαίουσ ἅμα γυναιξὶ καὶ γενεαῖσ ἀποσφάξαντεσ.

τὸ δ’ ἐν Αἰγύπτῳ πλῆθοσ τῶν μετ’ αἰκίασ ἀνῃρημένων ἕξ που μυριάδασ ὑπερβάλλειν ἐπυνθανόμεθα.

κἀκεῖνοι μὲν ἴσωσ ἐπ’ ἀλλοτρίασ γῆσ οὐδὲν ἀντίπαλον εὑράμενοι τοῖσ πολεμίοισ οὕτωσ ἀπέθανον, τοῖσ δ’ ἐπὶ τῆσ οἰκείασ τὸν πρὸσ Ῥωμαίουσ πόλεμον ἀραμένοισ ἅπασι τε τῶν ἐλπίδα νίκησ ἐχυρᾶσ παρασχεῖν δυναμένων οὐχ ὑπῆρξε; καὶ γὰρ ὅπλα καὶ τείχη καὶ φρουρίων δυσάλωτοι κατασκευαὶ καὶ φρόνημα πρὸσ τοὺσ ὑπὲρ τῆσ ἐλευθερίασ κινδύνουσ ἄτρεπτον πάντασ πρὸσ τὴν ἀπόστασιν ἐπέρρωσεν.

ἀλλὰ ταῦτα πρὸσ βραχὺν χρόνον ἀρκέσαντα καὶ ταῖσ ἐλπίσιν ἡμᾶσ ἐπάραντα μειζόνων ἀρχὴ κακῶν ἐφάνη·

πάντα γὰρ ἥλω, καὶ πάντα τοῖσ πολεμίοισ ὑπέπεσεν, ὥσπερ εἰσ τὴν ἐκείνων εὐκλεεστέραν νίκην, οὐκ εἰσ τὴν τῶν παρασκευασαμένων σωτηρίαν εὐτρεπισθέντα. καὶ τοὺσ μὲν ἐν ταῖσ μάχαισ ἀποθνήσκοντασ εὐδαιμονίζειν προσῆκον·

ἀμυνόμενοι γὰρ καὶ τὴν ἐλευθερίαν οὐ προέμενοι τεθνήκασι· τὸ δὲ πλῆθοσ τῶν ὑπὸ Ῥωμαίοισ γενομένων τίσ οὐκ ἂν ἐλεήσειε; τίσ οὐκ ἂν ἐπειχθείη πρὸ τοῦ ταὐτὰ παθεῖν ἐκείνοισ ἀποθανεῖν; ὧν οἱ μὲν στρεβλούμενοι καὶ πυρὶ καὶ μάστιξιν αἰκιζόμενοι τεθνήκασιν, οἱ δ’ ἀπὸ θηρίων ἡμίβρωτοι πρὸσ δευτέραν αὐτοῖσ τροφὴν ζῶντεσ ἐφυλάχθησαν, γέλωτα καὶ παίγνιον τοῖσ πολεμίοισ παρασχόντεσ.

ἐκείνων μὲν οὖν ἀθλιωτάτουσ ὑποληπτέον τοὺσ ἔτι ζῶντασ, οἳ πολλάκισ εὐχόμενοι τὸν θάνατον λαβεῖν οὐκ ἔχουσιν.

ποῦ δ’ ἡ μεγάλη πόλισ, ἡ τοῦ παντὸσ Ιοὐδαίων γένουσ μητρόπολισ, ἡ τοσούτοισ μὲν ἐρυμνὴ τειχῶν περιβόλοισ, τοσαῦτα δ’ αὑτῆσ φρούρια καὶ μεγέθη πύργων προβεβλημένη, μόλισ δὲ χωροῦσα τὰσ εἰσ τὸν πόλεμον παρασκευάσ, τοσαύτασ δὲ μυριάδασ ἀνδρῶν ἔχουσα τῶν ὑπὲρ αὐτῆσ μαχομένων;

ποῦ γέγονεν ἡμῖν ἡ τὸν θεὸν ἔχειν οἰκιστὴν πεπιστευμένη;

πρόρριζοσ ἐκ βάθρων ἀνήρπασται, καὶ μόνον αὐτῆσ μνημεῖον ἀπολείπεται τὸ τῶν ἀνῃρημένων ἔτι τοῖσ λειψάνοισ ἐποικοῦν. πρεσβῦται δὲ δύστηνοι τῇ σποδῷ τοῦ τεμένουσ παρακάθηνται καὶ γυναῖκεσ ὀλίγαι πρὸσ ὕβριν αἰσχίστην ὑπὸ τῶν πολεμίων τετηρημέναι.

ταῦτα τίσ ἐν νῷ βαλλόμενοσ ἡμῶν καρτερήσει τὸν ἥλιον ὁρᾶν, κἂν δύνηται ζῆν ἀκινδύνωσ;

τίσ οὕτω τῆσ πατρίδοσ ἐχθρόσ, ἢ τίσ οὕτωσ ἄνανδροσ καὶ φιλόψυχοσ, ὡσ μὴ καὶ περὶ τοῦ μέχρι νῦν ζῆσαι μετανοεῖν; ἀλλ’ εἴθε πάντεσ ἐτεθνήκειμεν πρὶν τὴν ἱερὰν ἐκείνην πόλιν χερσὶν ἰδεῖν κατασκαπτομένην πολεμίων, πρὶν τὸν ναὸν τὸν ἅγιον οὕτωσ ἀνοσίωσ ἐξορωρυγμένον.

ἐπεὶ δὲ ἡμᾶσ οὐκ ἀγεννὴσ ἐλπὶσ ἐβουκόλησεν, ὡσ τάχα που δυνήσεσθαι τοὺσ πολεμίουσ ὑπὲρ αὐτῆσ ἀμύνασθαι, φρούδη δὲ γέγονε νῦν καὶ μόνουσ ἡμᾶσ ἐπὶ τῆσ ἀνάγκησ καταλέλοιπεν, σπεύσωμεν καλῶσ ἀποθανεῖν, ἐλεήσωμεν ἡμᾶσ αὐτοὺσ καὶ τὰ τέκνα καὶ τὰσ γυναῖκασ, ἑώσ ἡμῖν ἔξεστιν παρ’ ἡμῶν αὐτῶν λαβεῖν τὸν ἔλεον.

ἐπὶ μὲν γὰρ θάνατον ἐγεννήθημεν καὶ τοὺσ ἐξ αὑτῶν ἐγεννήσαμεν, καὶ τοῦτον οὐδὲ τοῖσ εὐδαιμονοῦσιν ἔστι διαφυγεῖν·

ὕβρισ δὲ καὶ δουλεία καὶ τὸ βλέπειν γυναῖκασ εἰσ αἰσχύνην ἀγομένασ μετὰ τέκνων οὐκ ἔστιν ἀνθρώποισ κακὸν ἐκ φύσεωσ ἀναγκαῖον, ἀλλὰ ταῦτα διὰ τὴν αὐτῶν δειλίαν ὑπομένουσιν οἱ παρὸν πρὸ αὐτῶν ἀποθανεῖν μὴ θελήσαντεσ.

ἡμεῖσ δὲ ἐπ’ ἀνδρείᾳ μέγα φρονοῦντεσ Ῥωμαίων ἀπέστημεν καὶ τὰ τελευταῖα νῦν ἐπὶ σωτηρίᾳ προκαλουμένων ἡμᾶσ οὐχ ὑπηκούσαμεν.

τίνι τοίνυν οὐκ ἔστιν ὁ θυμὸσ αὐτῶν πρόδηλοσ, εἰ ζώντων ἡμῶν κρατήσουσιν;

ἄθλιοι μὲν οἱ νέοι τῆσ ῥώμησ τῶν σωμάτων εἰσ πολλὰσ αἰκίασ ἀρκέσοντεσ, ἄθλιοι δὲ οἱ παρηβηκότεσ φέρειν τῆσ ἡλικίασ τὰσ συμφορὰσ οὐ δυναμένησ. ὄψεταί τισ γυναῖκα πρὸσ βίαν ἀγομένην, φωνῆσ ἐπακούσεται τέκνου πατέρα βοῶντοσ χεῖρασ δεδεμένοσ.

ἀλλ’ ἑώσ εἰσὶν ἐλεύθεραι καὶ ξίφοσ ἔχουσιν, καλὴν ὑπουργίαν ὑπουργησάτωσαν·

ἀδούλωτοι μὲν ὑπὸ τῶν πολεμίων ἀποθάνωμεν, ἐλεύθεροι δὲ μετὰ τέκνων καὶ γυναικῶν τοῦ ζῆν συνεξέλθωμεν. ταῦθ’ ἡμᾶσ οἱ νόμοι κελεύουσι, ταῦθ’ ἡμᾶσ γυναῖκεσ καὶ παῖδεσ ἱκετεύουσι·

τούτων τὴν ἀνάγκην θεὸσ ἀπέσταλκε, τούτων Ῥωμαῖοι τἀναντία θέλουσι, καὶ μή τισ ἡμῶν πρὸ τῆσ ἁλώσεωσ ἀποθάνῃ δεδοίκασι. σπεύσωμεν οὖν ἀντὶ τῆσ ἐλπιζομένησ αὐτοῖσ καθ’ ἡμῶν ἀπολαύσεωσ ἔκπληξιν τοῦ θανάτου καὶ θαῦμα τῆσ τόλμησ καταλιπεῖν.

Ἔτι βουλόμενον αὐτὸν παρακαλεῖν πάντεσ ὑπετέμνοντο καὶ πρὸσ τὴν πρᾶξιν ἠπείγοντο ἀνεπισχέτου τινὸσ ὁρμῆσ πεπληρωμένοι, καὶ δαιμονῶντεσ ἀπῄεσαν ἄλλοσ πρὸ ἄλλου φθάσαι γλιχόμενοσ καὶ ταύτην ἐπίδειξιν εἶναι τῆσ ἀνδρείασ καὶ τῆσ εὐβουλίασ νομίζοντεσ, τὸ μή τισ ἐν ὑστάτοισ γενόμενοσ ὀφθῆναι·

τοσοῦτοσ αὐτοῖσ γυναικῶν καὶ παιδίων καὶ τῆσ αὑτῶν σφαγῆσ ἔρωσ ἐνέπεσεν. καὶ μὴν οὐδ’ ὅπερ ἄν τισ ᾠήθη τῇ πράξει προσιόντεσ ἠμβλύνθησαν, ἀλλ’ ἀτενῆ τὴν γνώμην διεφύλαξαν οἱάν ἔσχον τῶν λόγων ἀκροώμενοι, τοῦ μὲν οἰκείου καὶ φιλοστόργου πάθουσ ἅπασι παραμένοντοσ, τοῦ λογισμοῦ δὲ ὡσ τὰ κράτιστα βεβουλευκότοσ τοῖσ φιλτάτοισ ἐπικρατοῦντοσ.

ὁμοῦ δὲ καθάπερ ἀλλοτρίαισ χερσὶν ὑπουργούμενοι συνετέλουν τὸ βούλευμα, τὴν ἐπίνοιαν ὧν πείσονται κακῶν ὑπὸ τοῖσ πολεμίοισ γενόμενοι παραμύθιον τῆσ ἐν τῷ κτείνειν ἀνάγκησ ἔχοντεσ.

καὶ πέρασ οὐδεὶσ τηλικούτου τολμήματοσ ἥττων εὑρέθη, πάντεσ δὲ διὰ τῶν οἰκειοτάτων διεξῆλθον, ἄθλιοι τῆσ ἀνάγκησ, οἷσ αὐτοχειρὶ γυναῖκασ τὰσ αὑτῶν καὶ τέκνα κτεῖναι κακῶν ἔδοξεν εἶναι τὸ κουφότατον.

κλήρῳ δ’ ἐξ αὑτῶν ἑλόμενοι δέκα τοὺσ ἁπάντων σφαγεῖσ ἐσομένουσ, καὶ γυναικί τισ αὑτὸν καὶ παισὶ κειμένοισ παραστρώσασ καὶ τὰσ χεῖρασ περιβαλών, παρεῖχον ἑτοίμουσ τὰσ σφαγὰσ τοῖσ τὴν δύστηνον ὑπουργίαν ἐκτελοῦσιν.

οἱ δ’ ἀτρέπτωσ πάντασ φονεύσαντεσ τὸν αὐτὸν ἐπ’ ἀλλήλοισ τοῦ κλήρου νόμον ὡρ́ισαν, ἵν’ ὁ λαχὼν τοὺσ ἐννέα κτείνασ ἑαυτὸν ἐπὶ πᾶσιν ἀνέλῃ·

πάντεσ οὕτωσ αὑτοῖσ ἐθάρρουν μήτ’ εἰσ τὸ δρᾶν μήτ’ εἰσ τὸ παθεῖν ἄλλοσ ἄλλου διαφέρειν. καὶ τέλοσ οἱ μὲν τὰσ σφαγὰσ ὑπέθεσαν, ὁ δ’ εἷσ καὶ τελευταῖοσ τὸ πλῆθοσ τῶν κειμένων περιαθρήσασ, μή πού τισ ἔτ’ ἐν πολλῷ φόνῳ τῆσ αὐτοῦ λείπεται χειρὸσ δεόμενοσ, ὡσ ἔγνω πάντασ ἀνῃρημένουσ, πῦρ μὲν πολὺ τοῖσ βασιλείοισ ἐνίησιν, ἀθρόᾳ δὲ τῇ χειρὶ δι’ αὑτοῦ πᾶν ἐλάσασ τὸ ξίφοσ πλησίον τῶν οἰκείων κατέπεσε.

οἳ τὸν ἀριθμὸν ἦσαν ἑξήκοντα πρὸσ τοῖσ ἐνακοσίοισ γυναικῶν ἅμα καὶ παίδων αὐτοῖσ συναριθμουμένων.

καὶ τὸ πάθοσ ἐπράχθη πεντεκαιδεκάτῃ Ξανθικοῦ μηνόσ.

Οἱ δὲ Ῥωμαῖοι μάχην ἔτι προσδοκῶντεσ, ὑπὸ τὴν ἑώ διασκευασάμενοι καὶ τὰσ ἀπὸ τῶν χωμάτων ἐφόδουσ ταῖσ ἐπιβάθραισ γεφυρώσαντεσ προσβολὴν ἐποιοῦντο.

βλέποντεσ δ’ οὐδένα τῶν πολεμίων, ἀλλὰ δεινὴν πανταχόθεν ἐρημίαν καὶ πῦρ ἔνδον καὶ σιωπήν, ἀπόρωσ εἶχον τὸ γεγονὸσ συμβαλεῖν, καὶ τέλοσ ὡσ εἰσ ἄφεσιν βολῆσ ἠλάλαξαν, εἴ τινα τῶν ἔνδον προκαλέσαιντο.

τῆσ δὲ βοῆσ αἴσθησισ γίνεται τοῖσ γυναίοισ, κἀκ τῶν ὑπονόμων ἀναδῦσαι τὸ πραχθὲν ὡσ εἶχε πρὸσ τοὺσ Ῥωμαίουσ ἐμήνυον, πάντα τῆσ ἑτέρασ ὡσ ἐλέχθη τε καὶ τίνα τρόπον ἐπράχθη σαφῶσ ἐκδιηγουμένησ.

οὐ μὴν ῥᾳδίωσ αὐτῇ προσεῖχον τῷ μεγέθει τοῦ τολμήματοσ ἀπιστοῦντεσ, ἐπεχείρουν τε τὸ πῦρ σβεννύναι καὶ ταχέωσ ὁδὸν δι’ αὐτοῦ τεμόντεσ τῶν βασιλείων ἐντὸσ ἐγένοντο.

καὶ τῷ πλήθει τῶν πεφονευμένων ἐπιτυχόντεσ οὐχ ὡσ ἐπὶ πολεμίοισ ἥσθησαν, τὴν δὲ γενναιότητα τοῦ βουλεύματοσ καὶ τὴν ἐν τοσούτοισ ἄτρεπτον ἐπὶ τῶν ἔργων ἐθαύμασαν τοῦ θανάτου καταφρόνησιν.

Τοιαύτησ δὲ τῆσ ἁλώσεωσ γενομένησ ἐπὶ μὲν τοῦ φρουρίου καταλείπει φυλακὴν ὁ στρατηγόσ, αὐτὸσ δὲ μετὰ τῆσ δυνάμεωσ ἀπῆλθεν εἰσ Καισάρειαν.

οὐδὲ γὰρ ὑπελείπετό τισ τῶν κατὰ τὴν χώραν πολεμίων, ἀλλ’ ἤδη πᾶσα διὰ μακροῦ τοῦ πολέμου κατέστραπτο πολλοῖσ καὶ τῶν ἀπωτάτω κατοικούντων αἴσθησιν καὶ κίνδυνον ταραχῆσ παρασχόντοσ.

ἔτι δὲ καὶ περὶ Ἀλεξάνδρειαν τὴν ἐν Αἰγύπτῳ μετὰ ταῦτα συνέβη πολλοὺσ Ιοὐδαίων ἀποθανεῖν·

τοῖσ γὰρ ἐκ τῆσ στάσεωσ τῶν σικαρίων ἐκεῖ διαφυγεῖν δυνηθεῖσιν οὐκ ἀπέχρη τὸ σώζεσθαι, πάλιν δὲ καινοτέροισ ἐνεχείρουν πράγμασι καὶ πολλοὺσ τῶν ὑποδεξαμένων ἔπειθον τῆσ ἐλευθερίασ ἀντιποιεῖσθαι, καὶ Ῥωμαίουσ μὲν μηδὲν κρείττουσ αὑτῶν ὑπολαμβάνειν, θεὸν δὲ μόνον ἡγεῖσθαι δεσπότην.

ἐπεὶ δὲ αὐτοῖσ τῶν οὐκ ἀφανῶν τινεσ Ιοὐδαίων ἀντέβαινον, τοὺσ μὲν ἀπέσφαξαν, τοῖσ δ’ ἄλλοισ ἐνέκειντο πρὸσ τὴν ἀπόστασιν παρακαλοῦντεσ.

ὁρῶντεσ δ’ αὐτῶν τὴν ἀπόνοιαν οἱ πρωτεύοντεσ τῆσ γερουσίασ οὐκέτ’ ἀσφαλὲσ αὐτοῖσ ἐνόμιζον περιορᾶν, ἀλλὰ πάντασ ἀθροίσαντεσ εἰσ ἐκκλησίαν τοὺσ Ιοὐδαίουσ ἤλεγχον τὴν ἀπόνοιαν τῶν σικαρίων πάντων αἰτίουσ ἀποφαίνοντεσ ἐκείνουσ τῶν κακῶν·

καὶ νῦν ἔφασαν αὐτούσ, ἐπείπερ οὐδὲ πεφευγότεσ τῆσ σωτηρίασ ἐλπίδα βεβαίαν ἔχουσιν, γνωσθέντασ γὰρ ὑπὸ Ῥωμαίων εὐθὺσ ἀπολεῖσθαι, τῆσ αὐτοῖσ προσηκούσησ συμφορᾶσ ἀναπιμπλάναι τοὺσ μηδενὸσ τῶν ἁμαρτημάτων μετασχόντασ.

φυλάξασθαι τοίνυν τὸν ἐξ αὐτῶν ὄλεθρον τὸ πλῆθοσ παρεκάλουν καὶ περὶ αὑτῶν πρὸσ Ῥωμαίουσ ἀπολογήσασθαι τῇ τούτων παραδόσει.

συνιδόντεσ τοῦ κινδύνου τὸ μέγεθοσ ἐπείσθησαν τοῖσ λεγομένοισ, καὶ μετὰ πολλῆσ ὁρμῆσ ἐπὶ τοὺσ σικαρίουσ ᾄξαντεσ συνήρπαζον αὐτούσ.

τῶν δ’ ἑξακόσιοι μὲν εὐθὺσ ἑάλωσαν, ὅσοι δ’ εἰσ τὴν Αἴγυπτον καὶ τὰσ ἐκεῖ Θήβασ διέφυγον, οὐκ εἰσ μακρὰν συλληφθέντεσ ἐπανήχθησαν.

ἐφ’ ὧν οὐκ ἔστιν ὃσ οὐ τὴν καρτερίαν καὶ τὴν εἴτε ἀπόνοιαν εἴτε τῆσ γνώμησ ἰσχὺν χρὴ λέγειν οὐ κατεπλάγη·

πάσησ γὰρ ἐπ’ αὐτοὺσ βασάνου καὶ λύμησ τῶν σωμάτων ἐπινοηθείσησ ἐφ’ ἓν τοῦτο μόνον, ὅπωσ αὐτῶν Καίσαρα δεσπότην ὁμολογήσωσιν, οὐδεὶσ ἐνέδωκεν οὐδὲ ἐμέλλησεν εἰπεῖν, ἀλλὰ πάντεσ ὑπερτέραν τῆσ ἀνάγκησ τὴν αὐτῶν γνώμην διεφύλαξαν, ὥσπερ ἀναισθήτοισ σώμασι χαιρούσῃ μόνον οὐχὶ τῇ ψυχῇ τὰσ βασάνουσ καὶ τὸ πῦρ δεχόμενοι.

μάλιστα δ’ ἡ τῶν παίδων ἡλικία τοὺσ θεωμένουσ ἐξέπληξεν·

οὐδὲ γὰρ ἐκείνων τισ ἐξενικήθη Καίσαρα δεσπότην ἐξονομάσαι. τοσοῦτον ἄρα τῆσ τῶν σωμάτων ἀσθενείασ ἡ τῆσ τόλμησ ἰσχὺσ ἐπεκράτει. Λοῦποσ τότε διῴκει τὴν Ἀλεξάνδρειαν καὶ περὶ τοῦ κινήματοσ τούτου Καίσαρι κατὰ τάχοσ ἐπέστειλεν.

ὁ δὲ τῶν Ιοὐδαίων τὴν ἀκατάπαυστον ὑφορώμενοσ νεωτεροποιίαν καὶ δείσασ, μὴ πάλιν εἰσ ἓν ἀθρόοι συλλεγῶσι καί τινασ αὑτοῖσ συνεπισπάσωνται, προσέταξε τῷ Λούππῳ τὸν ἐν τῇ Ὀνίου καλουμένῃ νεὼν καθελεῖν τῶν Ιοὐδαίων.

ὁ δ’ ἐστὶν ἐν Αἰγύπτῳ καὶ διὰ τοιαύτην αἰτίαν ᾠκίσθη τε καὶ τὴν ἐπίκλησιν ἔλαβεν·

Ὀνίασ Σίμωνοσ υἱόσ, εἷσ τῶν ἐν Ιἑροσολύμοισ ἀρχιερέων, φεύγων Ἀντίοχον τὸν Συρίασ βασιλέα πολεμοῦντα τοῖσ Ιοὐδαίοισ ἧκεν εἰσ Ἀλεξάνδρειαν, καὶ δεξαμένου Πτολεμαίου φιλοφρόνωσ αὐτὸν διὰ τὴν πρὸσ Ἀντίοχον ἀπέχθειαν ἔφη σύμμαχον αὐτῷ ποιήσειν τὸ τῶν Ιοὐδαίων ἔθνοσ, εἰ πεισθείη τοῖσ ὑπ’ αὐτοῦ λεγομένοισ.

ποιήσειν δὲ τὰ δυνατὰ τοῦ βασιλέωσ ὁμολογήσαντοσ ἠξίωσεν ἐπιτρέπειν αὐτῷ νεών τε που τῆσ Αἰγύπτου κατασκευάσασθαι καὶ τοῖσ πατρίοισ ἔθεσι θεραπεύειν τὸν θεόν·

οὕτωσ γὰρ Ἀντιόχῳ μὲν ἔτι μᾶλλον ἐκπολεμώσεσθαι τοὺσ Ιοὐδαίουσ τὸν ἐν Ιἑροσολύμοισ νεὼν πεπορθηκότι, πρὸσ αὐτὸν δ’ εὐνοϊκωτέρωσ ἕξειν καὶ πολλοὺσ ἐπ’ ἀδείᾳ τῆσ εὐσεβείασ ἐπ’ αὐτὸν συλλεγήσεσθαι.

Πεισθεὶσ Πτολεμαῖοσ τοῖσ λεγομένοισ δίδωσιν αὐτῷ χώραν ἑκατὸν ἐπὶ τοῖσ ὀγδοήκοντα σταδίουσ ἀπέχουσαν Μέμφεωσ·

νομὸσ δ’ οὗτοσ Ἡλιοπολίτησ καλεῖται. φρούριον ἔνθα κατασκευασάμενοσ Ὀνίασ τὸν μὲν ναὸν οὐχ ὅμοιον ᾠκοδόμησε τῷ ἐν Ιἑροσολύμοισ, ἀλλὰ πύργῳ παραπλήσιον λίθων μεγάλων εἰσ ἑξήκοντα πήχεισ ἀνεστηκότα·

τοῦ βωμοῦ δὲ τὴν κατασκευὴν πρὸσ τὸν οἰκεῖον ἐξεμιμήσατο καὶ τοῖσ ἀναθήμασιν ὁμοίωσ ἐκόσμησεν χωρὶσ τῆσ περὶ τὴν λυχνίαν κατασκευῆσ·

οὐ γὰρ ἐποίησε λυχνίαν, αὐτὸν δὲ χαλκευσάμενοσ λύχνον χρυσοῦν ἐπιφαίνοντα σέλασ χρυσῆσ ἁλύσεωσ ἐξεκρέμασε.

τὸ δὲ τέμενοσ πᾶν ὀπτῇ πλίνθῳ περιτετείχιστο πύλασ ἔχον λιθίνασ. ἀνῆκε δὲ καὶ χώραν πολλὴν ὁ βασιλεὺσ εἰσ χρημάτων πρόσοδον, ὅπωσ εἰή καὶ τοῖσ ἱερεῦσιν ἀφθονία καὶ τῷ θεῷ πολλὰ τὰ πρὸσ τὴν εὐσέβειαν.

οὐ μὴν Ὀνίασ ἐξ ὑγιοῦσ γνώμησ ταῦτα ἔπραττεν, ἀλλ’ ἦν αὐτῷ φιλονεικία πρὸσ τοὺσ ἐν τοῖσ Ιἑροσολύμοισ Ιοὐδαίουσ ὀργὴν τῆσ φυγῆσ ἀπομνημονεύοντι, καὶ τοῦτο τὸ ἱερὸν ἐνόμιζε κατασκευάσασ εἰσ αὐτὸ περισπάσειν ἀπ’ ἐκείνων τὸ πλῆθοσ.

ἐγεγόνει δέ τισ καὶ παλαιὰ πρόρρησισ ἔτεσί που πρόσθεν ἑξακοσίοισ·

Ἡσαί̈ασ ὄνομα τῷ προαγορεύσαντι τοῦδε τοῦ ναοῦ τὴν ἐν Αἰγύπτῳ γενησομένην ὑπ’ ἀνδρὸσ Ιοὐδαίου κατασκευήν. τὸ μὲν οὖν ἱερὸν οὕτωσ ἐπεποίητο. Λοῦπποσ δ’ ὁ τῆσ Ἀλεξανδρείασ ἡγεμὼν τὰ παρὰ Καίσαροσ λαβὼν γράμματα καὶ παραγενόμενοσ εἰσ τὸ ἱερὸν καί τινα τῶν ἀναθημάτων ἐκφορήσασ τὸν ναὸν ἀπέκλεισε.

ἀλλ’ ἀποκλείσασ τὰσ πύλασ ἀπρόσιτον αὐτὸ παντελῶσ ἐποίησεν, ὡσ μηδ’ ἴχνοσ ἔτι τῆσ εἰσ τὸν θεὸν θεραπείασ ἐν τῷ τόπῳ καταλιπεῖν.

χρόνοσ ἦν εἰσ τὴν ἀπόκλεισιν τοῦ ναοῦ γεγονὼσ ἀπὸ τῆσ κατασκευῆσ ἔτη τρία καὶ τεσσαράκοντα καὶ τριακόσια.

Ἥψατο δὲ καὶ τῶν περὶ Κυρήνην πόλεων ἡ τῶν σικαρίων ἀπόνοια καθάπερ νόσοσ.

διαπεσὼν γὰρ εἰσ αὐτὴν Ιὠνάθησ, πονηρότατοσ ἄνθρωποσ καὶ τὴν τέχνην ὑφάντησ, οὐκ ὀλίγουσ τῶν ἀπόρων ἀνέπεισε προσέχειν αὐτῷ καὶ προήγαγεν εἰσ τὴν ἔρημον σημεῖα καὶ φάσματα δείξειν ὑπισχνούμενοσ.

καὶ τοὺσ μὲν ἄλλουσ ἐλάνθανε ταῦτα διαπραττόμενοσ καὶ φενακίζων, οἱ δὲ τοῖσ ἀξιώμασι προύχοντεσ τῶν ἐπὶ τῆσ Κυρήνησ Ιοὐδαίων τὴν ἔξοδον αὐτοῦ καὶ παρασκευὴν τῷ τῆσ πενταπόλεωσ Λιβύησ ἡγεμόνι Κατύλλῳ προσαγγέλλουσιν.

ὁ δ’ ἱππέασ τε καὶ πεζοὺσ ἀποστείλασ ῥᾳδίωσ ἐκράτησεν ἀνόπλων, καὶ τὸ μὲν πλέον ἐν χερσὶν ἀπώλετο, τινὲσ δὲ καὶ ζωγρηθέντεσ ἀνήχθησαν πρὸσ τὸν Κάτυλλον.

ὁ δ’ ἡγεμὼν τοῦ βουλεύματοσ Ιὠνάθησ τότε μὲν διέφυγε, πολλῆσ δὲ καὶ λίαν ἐπιμελοῦσ ἀνὰ πᾶσαν τὴν χώραν ζητήσεωσ γενομένησ ἥλω, καὶ πρὸσ τὸν ἡγεμόνα ἀναχθεὶσ αὑτῷ μὲν ἐμηχανᾶτο τῆσ τιμωρίασ ἀπαλλαγήν, τῷ Κατύλλῳ δ’ ἔδωκεν ἀφορμὴν ἀδικημάτων.

προθύμωσ δὲ τὰσ διαβολὰσ ἐκεῖνοσ ἐξεδέχετο καὶ τῷ πράγματι πολὺν ὄγκον περιετίθει μεγάλα προστραγῳδῶν, ἵνα δόξειε καὐτὸσ Ιοὐδαϊκόν τινα πόλεμον κατωρθωκέναι.

τὸ δὲ δὴ τούτου χαλεπώτερον, πρὸσ γὰρ τῷ πιστεύειν ῥᾳδίωσ ἔτι καὶ διδάσκαλοσ ἦν τῶν σικαρίων τῆσ ψευδολογίασ·

κελεύσασ γοῦν αὐτὸν ὀνομάσαι τινὰ τῶν Ιοὐδαίων Ἀλέξανδρον, ᾧ πάλαι προσκεκρουκὼσ φανερὸν ἐξενηνόχει τὸ μῖσοσ, τήν τε γυναῖκα τὴν ἐκείνου [Βερενίκην ταῖσ αἰτίαισ] συνεμπλέξασ, τούτουσ μὲν πρῶτον ἀνεῖλεν, ἐπὶ δ’ αὐτοῖσ ἅπαντασ τοὺσ εὐπορίᾳ χρημάτων διαφέροντασ ὁμοῦ τι χιλίουσ ἐφόνευσεν ἄνδρασ·

καὶ ταῦτα πράττειν ἐνόμιζεν ἀσφαλῶσ, ὅτι τὰσ οὐσίασ αὐτῶν εἰσ τὰσ τοῦ Καίσαροσ προσόδουσ ἀνελάμβανεν.

Ὅπωσ δὲ μηδὲ ἀλλαχοῦ τινεσ τῶν Ιοὐδαίων ἐλέγξωσιν αὐτοῦ τὴν ἀδικίαν, πορρωτέρω τὸ ψεῦδοσ ἐξέτεινε καὶ πείθει τὸν Ιὠνάθην καί τινασ τῶν ἅμ’ ἐκείνῳ συνειλημμένων νεωτερισμοῦ κατηγορίαν ἐπιφέρειν τοῖσ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τε καὶ Ῥώμῃ τῶν Ιοὐδαίων δοκιμωτάτοισ.

τούτων εἷσ τῶν ἐξ ἐπιβουλῆσ αἰτιαθέντων ἦν Ιὤσηποσ ὁ ταῦτα συγγραψάμενοσ.

οὐ μὴν κατ’ ἐλπίδα τῷ Κατύλλῳ τὸ σκευώρημα προεχώρησεν·

ἧκε μὲν γὰρ εἰσ τὴν Ῥώμην τοὺσ περὶ τὸν Ιὠνάθην ἄγων δεδεμένουσ καὶ πέρασ ᾤετο τῆσ ἐξετάσεωσ εἶναι τὴν ἐπ’ αὐτοῦ καὶ δι’ αὐτοῦ γενομένην ψευδολογίαν. Οὐεσπασιανὸσ δὲ τὸ πρᾶγμα ὑποπτεύσασ ἀναζητεῖ τὴν ἀλήθειαν καὶ γνοὺσ ἄδικον τὴν αἰτίαν τοῖσ ἀνδράσιν ἐπενηνεγμένην τοὺσ μὲν ἀφίησι τῶν ἐγκλημάτων Τίτου σπουδάσαντοσ, δίκην δ’ ἐπέθηκεν Ιὠνάθῃ τὴν προσήκουσαν·

ζῶν γὰρ κατεκαύθη πρότερον αἰκισθείσ. Κατύλλῳ δὲ τότε μὲν ὑπῆρξε διὰ τὴν πρᾳότητα τῶν αὐτοκρατόρων μηδὲν πλεῖον ὑπομεῖναι καταγνώσεωσ, οὐκ εἰσ μακρὰν δὲ νόσῳ καταληφθεὶσ πολυτρόπῳ καὶ δυσιάτῳ χαλεπῶσ ἀπήλλαττεν, οὐ τὸ σῶμα μόνον κολαζόμενοσ, ἀλλ’ ἦν ἡ τῆσ ψυχῆσ αὐτῷ νόσοσ βαρυτέρα.

δείμασι γὰρ ἐξεταράττετο καὶ συνεχῶσ ἐβόα βλέπειν εἴδωλα τῶν ὑπ’ αὐτοῦ πεφονευμένων ἐφεστηκότα·

καὶ κατέχειν αὑτὸν οὐ δυνάμενοσ ἐξήλλετο τῆσ εὐνῆσ ὡσ βασάνων αὐτῷ καὶ πυρὸσ προσφερομένων. τοῦ δὲ κακοῦ πολλὴν ἀεὶ τὴν ἐπίδοσιν λαμβάνοντοσ καὶ τῶν ἐντέρων αὐτῷ κατὰ διάβρωσιν ἐκπεσόντων, οὕτωσ ἀπέθανεν, οὐδενὸσ ἧττον ἑτέρου τῆσ προνοίασ τοῦ θεοῦ τεκμήριον γενόμενοσ, ὅτι τοῖσ πονηροῖσ δίκην ἐπιτίθησιν.

Ἐνταῦθα τῆσ ἱστορίασ ἡμῖν τὸ πέρασ ἐστίν, ἣν ἐπηγγειλάμεθα μετὰ πάσησ ἀκριβείασ παραδώσειν τοῖσ βουλομένοισ μαθεῖν, τίνα τρόπον οὗτοσ ὁ πόλεμοσ Ῥωμαίοισ πρὸσ Ιοὐδαίουσ ἐπολεμήθη.

καὶ πῶσ μὲν ἡρμήνευται, τοῖσ ἀναγνωσομένοισ κρίνειν ἀπολελείφθω, περὶ τῆσ ἀληθείασ δὲ οὐκ ἂν ὀκνήσαιμι θαρρῶν λέγειν, ὅτι μόνησ ταύτησ παρὰ πᾶσαν τὴν ἀναγραφὴν ἐστοχασάμην.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION