헬라어 문장 검색 - ΦλαϝιύΔεβελλό1́

(플라비우스 요세푸스, De bello Judaico libri vii, Φλαυίου Ιὠσήπου ἱστορία Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου πρὸσ Ῥωμαίουσ βιβλίον α.)

προυθέμην ἐγὼ τοῖσ κατὰ τὴν Ῥωμαίων ἡγεμονίαν Ἑλλάδι γλώσσῃ μεταβαλὼν ἃ τοῖσ ἄνω βαρβάροισ τῇ πατρίῳ συντάξασ ἀνέπεμψα πρότερον ἀφηγήσασθαι Ιὤσηποσ Ματθίου παῖσ ἐξ Ιἑροσολύμων ἱερεύσ, αὐτόσ τε Ῥωμαίουσ πολεμήσασ τὰ πρῶτα καὶ τοῖσ ὕστερον παρατυχὼν ἐξ ἀνάγκησ· ἐπειδὴ Ιοὐδαῖοι μὲν ἅπαν τὸ ὑπὲρ Εὐφράτην ὁμόφυλον συνεπαρθήσεσθαι σφίσιν ἤλπισαν, Ῥωμαίουσ δὲ οἵ τε γείτονεσ Γαλάται παρεκίνουν καὶ τὸ Κελτικὸν οὐκ ἠρέμει, μεστὰ δ’ ἦν πάντα θορύβων μετὰ Νέρωνα, καὶ πολλοὺσ μὲν βασιλειᾶν ὁ καιρὸσ ἀνέπειθεν, τὰ στρατιωτικὰ δὲ ἤρα μεταβολῆσ ἐλπίδι λημμάτων·

ἄτοπον ἡγησάμενοσ περιιδεῖν πλαζομένην ἐπὶ τηλικούτοισ πράγμασι τὴν ἀλήθειαν, καὶ Πάρθουσ μὲν καὶ Βαβυλωνίουσ Ἀράβων τε τοὺσ πορρωτάτω καὶ τὸ ὑπὲρ Εὐφράτην ὁμόφυλον ἡμῖν Ἀδιαβηνούσ τε γνῶναι διὰ τῆσ ἐμῆσ ἐπιμελείασ ἀκριβῶσ, ὅθεν τε ἤρξατο καὶ δι’ ὅσων ἐχώρησεν παθῶν ὁ πόλεμοσ καὶ ὅπωσ κατέστρεψεν, ἀγνοεῖν δὲ Ἕλληνασ ταῦτα καὶ Ῥωμαίων τοὺσ μὴ ἐπιστρατευσαμένουσ, ἐντυγχάνοντασ ἢ κολακείαισ ἢ πλάσμασι.

Καίτοι γε ἱστορίασ αὐτὰσ ἐπιγράφειν τολμῶσιν, ἐν αἷσ πρὸσ τῷ μηδὲν ὑγιὲσ δηλοῦν καὶ τοῦ σκοποῦ δοκοῦσιν ἔμοιγε διαμαρτάνειν.

βούλονται μὲν γὰρ μεγάλουσ τοὺσ Ῥωμαίουσ ἀποδεικνύειν, καταβάλλουσιν δὲ ἀεὶ τὰ Ιοὐδαίων καὶ ταπεινοῦσιν· οὐχ ὁρῶ δέ, πῶσ ἂν εἶναι μεγάλοι δοκοῖεν οἱ μικροὺσ νενικηκότεσ·

καὶ οὔτε τὸ μῆκοσ αἰδοῦνται τοῦ πολέμου οὔτε τὸ πλῆθοσ τῆσ Ῥωμαίων καμούσησ στρατιᾶσ οὔτε τὸ μέγεθοσ τῶν στρατηγῶν, οἳ πολλὰ περὶ τοῖσ Ιἑροσολύμοισ ἱδρώσαντεσ οἶμαι ταπεινουμένου τοῦ κατορθώματοσ αὐτοῖσ ἀδοξοῦσιν. Οὐ μὴν ἐγὼ τοῖσ ἐπαίρουσι τὰ Ῥωμαίων ἀντιφιλονεικῶν αὔξειν τὰ τῶν ὁμοφύλων διέγνων, ἀλλὰ τὰ μὲν ἔργα μετ’ ἀκριβείασ ἀμφοτέρων διέξειμι, τοὺσ δ’ ἐπὶ τοῖσ πράγμασι λόγουσ ἀνατίθημι τῇ διαθέσει καὶ τοῖσ ἐμαυτοῦ πάθεσι διδοὺσ ἐπολοφύρεσθαι ταῖσ τῆσ πατρίδοσ συμφοραῖσ.

ὅτι γὰρ αὐτὴν στάσισ οἰκεία καθεῖλεν, καὶ τὰσ Ῥωμαίων χεῖρασ ἀκούσασ καὶ τὸ πῦρ ἐπὶ τὸν ναὸν εἵλκυσαν οἱ Ιοὐδαίων τύραννοι, μάρτυσ αὐτὸσ ὁ πορθήσασ Καῖσαρ Τίτοσ, ἐν παντὶ τῷ πολέμῳ τὸν μὲν δῆμον ἐλεήσασ ὑπὸ τῶν στασιαστῶν φρουρούμενον, πολλάκισ δὲ ἑκὼν τὴν ἅλωσιν τῆσ πόλεωσ ὑπερτιθέμενοσ καὶ διδοὺσ τῇ πολιορκίᾳ χρόνον εἰσ μετάνοιαν τῶν αἰτίων.

εἰ δή τισ ὅσα πρὸσ τοὺσ τυράννουσ ἢ τὸ λῃστρικὸν αὐτῶν κατηγορικῶσ λέγοιμεν ἢ τοῖσ δυστυχήμασι τῆσ πατρίδοσ ἐπιστένοντεσ συκοφαντοίη, διδότω παρὰ τὸν τῆσ ἱστορίασ νόμον συγγνώμην τῷ πάθει·

πόλιν μὲν γὰρ δὴ τῶν ὑπὸ Ῥωμαίοισ πασῶν τὴν ἡμετέραν ἐπὶ πλεῖστόν τε εὐδαιμονίασ συνέβη προελθεῖν καὶ πρὸσ ἔσχατον συμφορῶν αὖθισ καταπεσεῖν· τὰ γοῦν πάντων ἀπ’ αἰῶνοσ ἀτυχήματα πρὸσ τὰ Ιοὐδαίων ἡττῆσθαι δοκῶ κατὰ σύγκρισιν·

καὶ τούτων αἴτιοσ οὐδεὶσ ἀλλόφυλοσ, ὥστε ἀμήχανον ἦν ὀδυρμῶν ἐπικρατεῖν. εἰ δέ τισ οἴκτου σκληρότεροσ εἰή δικαστήσ, τὰ μὲν πράγματα τῇ ἱστορίᾳ προσκρινέτω, τὰσ δ’ ὀλοφύρσεισ τῷ γράφοντι. Καίτοι γε ἐπιτιμήσαιμ’ ἂν αὐτὸσ δικαίωσ τοῖσ Ἑλλήνων λογίοισ, οἳ τηλικούτων κατ’ αὐτοὺσ πραγμάτων γεγενημένων, ἃ κατὰ σύγκρισιν ἐλαχίστουσ ἀποδείκνυσι τοὺσ πάλαι πολέμουσ, τούτων μὲν κάθηνται κριταὶ τοῖσ φιλοτιμουμένοισ ἐπηρεάζοντεσ, ὧν εἰ καὶ τῷ λόγῳ πλεονεκτοῦσι, λείπονται τῇ προαιρέσει·

αὐτοὶ δὲ τὰ Ἀσσυρίων καὶ Μήδων συγγράφουσιν ὥσπερ ἧττον καλῶσ ὑπὸ τῶν ἀρχαίων συγγραφέων ἀπηγγελμένα. καίτοι τοσούτῳ τῆσ ἐκείνων ἡττῶνται δυνάμεωσ ἐν τῷ γράφειν, ὅσῳ καὶ τῆσ γνώμησ·

τὰ γὰρ κατ’ αὐτοὺσ ἐσπούδαζον ἕκαστοι γράφειν, ὅπου καὶ τὸ παρατυχεῖν τοῖσ πράγμασιν ἐποίει τὴν ἀπαγγελίαν ἐναργῆ καὶ τὸ ψεύδεσθαι παρ’ εἰδόσιν αἰσχρὸν ἦν. τό γε μὴν μνήμῃ τὰ προϊστορηθέντα διδόναι καὶ τὰ τῶν ἰδίων χρόνων τοῖσ μετ’ αὐτὸν συνιστάνειν ἐπαίνου καὶ μαρτυρίασ ἄξιον·

φιλόπονοσ δὲ οὐχ ὁ μεταποιῶν οἰκονομίαν καὶ τάξιν ἀλλοτρίαν, ἀλλ’ ὁ μετὰ τοῦ καινὰ λέγειν καὶ τὸ σῶμα τῆσ ἱστορίασ κατασκευάζων ἴδιον. κἀγὼ μὲν ἀναλώμασι καὶ πόνοισ μεγίστοισ ἀλλόφυλοσ ὢν Ἕλλησί τε καὶ Ῥωμαίοισ τὴν μνήμην τῶν κατορθωμάτων ἀνατίθημι·

τοῖσ δὲ γνησίοισ πρὸσ μὲν τὰ λήμματα καὶ τὰσ δίκασ κέχηνεν εὐθέωσ τὸ στόμα καὶ γλῶσσα λέλυται, πρὸσ δὲ τὴν ἱστορίαν, ἔνθα χρὴ τἀληθῆ λέγειν καὶ μετὰ πολλοῦ πόνου τὰ πράγματα συλλέγειν, πεφίμωνται παρέντεσ τοῖσ ἀσθενεστέροισ καὶ μηδὲ γινώσκουσι τὰσ πράξεισ τῶν ἡγεμόνων γράφειν. τιμάσθω δὴ παρ’ ἡμῖν τὸ τῆσ ἱστορίασ ἀληθέσ, ἐπεὶ παρ’ Ἕλλησιν ἠμέληται. Ἀρχαιολογεῖν μὲν δὴ τὰ Ιοὐδαίων, τίνεσ τε ὄντεσ καὶ ὅπωσ ἀπανέστησαν Αἰγυπτίων, χώραν τε ὅσην ἐπῆλθον ἀλώμενοι καὶ πόσα ἑξῆσ κατέλαβον καὶ ὅπωσ μετανέστησαν, νῦν τε ἄκαιρον ᾠήθην εἶναι καὶ ἄλλωσ περιττόν, ἐπειδήπερ καὶ Ιοὐδαίων πολλοὶ πρὸ ἐμοῦ τὰ τῶν προγόνων συνετάξαντο μετ’ ἀκριβείασ καί τινεσ Ἑλλήνων ἐκεῖνα τῇ πατρίῳ φωνῇ μεταβαλόντεσ οὐ πολὺ τῆσ ἀληθείασ διήμαρτον.

ὅπου δ’ οἵ τε τούτων συγγραφεῖσ ἐπαύσαντο καὶ οἱ ἡμέτεροι προφῆται, τὴν ἀρχὴν ἐκεῖθεν ποιήσομαι τῆσ συντάξεωσ·

τούτων δὲ τὰ μὲν τοῦ κατ’ ἐμαυτὸν πολέμου διεξοδικώτερον καὶ μεθ’ ὅσησ ἂν ἐξεργασίασ δύνωμαι δίειμι, τὰ δὲ προγενέστερα τῆσ ἐμῆσ ἡλικίασ ἐπιδραμῶ συντόμωσ, ὡσ Ἀντίοχοσ ὁ κληθεὶσ Ἐπιφανὴσ ἑλὼν κατὰ κράτοσ Ιἑροσόλυμα καὶ κατασχὼν ἔτεσι τρισὶ καὶ μησὶν ἓξ ὑπὸ τῶν Ἀσαμωναίου παίδων ἐκβάλλεται τῆσ χώρασ, ἔπειθ’ ὡσ οἱ τούτων ἔγγονοι περὶ τῆσ βασιλείασ διαστασιάσαντεσ εἵλκυσαν εἰσ τὰ πράγματα Ῥωμαίουσ καὶ Πομπήιον. ὅπωσ τε τὰσ περιοίκουσ ἐτειχίσαντο, καὶ ὡσ Νέρων ἐπὶ τοῖσ Κεστίου πταίσμασι δείσασ περὶ τῶν ὅλων Οὐεσπασιανὸν ἐφίστησι τῷ πολέμῳ, καὶ ὡσ οὗτοσ μετὰ τοῦ πρεσβυτέρου τῶν παίδων εἰσ τὴν Ιοὐδαίων χώραν ἐνέβαλεν ὅσῃ τε χρώμενοσ Ῥωμαίων στρατιᾷ καὶ ὅσοι σύμμαχοι ἐκόπησαν εἰσ ὅλην τὴν Γαλιλαίαν, καὶ ὡσ τῶν πόλεων αὐτῆσ ἃσ μὲν ὁλοσχερῶσ καὶ κατὰ κράτοσ ἃσ δὲ δι’ ὁμολογίασ ἔλαβεν·

ἔνθα δὴ καὶ τὰ περὶ τῆσ Ῥωμαίων ἐν πολέμοισ εὐταξίασ καὶ τὴν ἄσκησιν τῶν ταγμάτων, τῆσ τε Γαλιλαίασ ἑκατέρασ τὰ διαστήματα καὶ τὴν φύσιν καὶ τοὺσ τῆσ Ιοὐδαίασ ὁρ́ουσ, ἔτι τε τῆσ χώρασ τὴν ἰδιότητα, λίμνασ τε καὶ πηγὰσ τὰσ ἐν αὐτῇ, καὶ τὰ περὶ ἑκάστην πόλιν τῶν ἁλισκομένων πάθη μετὰ ἀκριβείασ, ὡσ εἶδον ἢ ἔπαθον, δίειμι.

οὐδὲ γὰρ τῶν ἐμαυτοῦ τι συμφορῶν ἀποκρύψομαι μέλλων γε πρὸσ εἰδότασ ἐρεῖν. Ἔπειθ’ ὡσ ἤδη καμνόντων Ιοὐδαίοισ τῶν πραγμάτων θνήσκει μὲν Νέρων, Οὐεσπασιανὸσ δὲ ἐπὶ Ιἑροσολύμων ὡρμημένοσ ὑπὸ τῆσ ἡγεμονίασ ἀνθέλκεται·

καὶ ὡσ αὐτὸσ ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν ἄκων αὐτοκράτωρ ἀποδείκνυται, καὶ ἀποχωρήσαντοσ ἐπὶ διοικήσει τῶν ὅλων εἰσ τὴν Αἴγυπτον ἐστασιάσθη τὰ τῶν Ιοὐδαίων, ὅπωσ τε ἐπανέστησαν αὐτοῖσ οἱ τύραννοι, καὶ τὰσ τούτων πρὸσ ἀλλήλουσ διαφοράσ.

ἔτι δὲ τούτων καὶ τοῦ βωμοῦ τὰ μέτρα πάντα μετ’ ἀκριβείασ, ἔθη τε ἑορτῶν ἔνια καὶ τὰσ ἑπτὰ ἁγνείασ καὶ τὰσ τῶν ἱερέων λειτουργίασ, ἔτι δὲ τὰσ ἐσθῆτασ τῶν ἱερέων καὶ τοῦ ἀρχιερέωσ, καὶ οἱο͂ν ἦν τοῦ ναοῦ τὸ ἅγιον, οὐδὲν οὔτε ἀποκρυπτόμενοσ οὔτε προστιθεὶσ τοῖσ πεφωραμένοισ.

Ἔπειτα διέξειμι τήν τε τῶν τυράννων πρὸσ τοὺσ ὁμοφύλουσ ὠμότητα καὶ τὴν Ῥωμαίων φειδὼ πρὸσ τοὺσ ἀλλοφύλουσ, καὶ ὁσάκισ Τίτοσ σῶσαι τὴν πόλιν καὶ τὸν ναὸν ἐπιθυμῶν ἐπὶ δεξιὰσ τοὺσ στασιάζοντασ προυκαλέσατο, διακρινῶ δὲ τὰ πάθη τοῦ δήμου καὶ τὰσ συμφορὰσ ὅσα τε ὑπὸ τοῦ πολέμου καὶ ὅσα ὑπὸ τῆσ στάσεωσ καὶ ὅσα ὑπὸ τοῦ λιμοῦ κακωθέντεσ ἑάλωσαν.

παραλείψω δὲ οὐδὲ τὰσ τῶν αὐτομόλων ἀτυχίασ οὐδὲ τὰσ τῶν αἰχμαλώτων κολάσεισ, ὅπωσ τε ὁ ναὸσ ἄκοντοσ ἐνεπρήσθη Καίσαροσ καὶ ὅσα τῶν ἱερῶν κειμηλίων ἐκ τοῦ πυρὸσ ἡρπάγη τήν τε τῆσ ὅλησ πόλεωσ ἅλωσιν καὶ τὰ πρὸ ταύτησ σημεῖα καὶ τέρατα καὶ τὴν αἰχμαλωσίαν τῶν τυράννων τῶν τε ἀνδραποδισθέντων τὸ πλῆθοσ καὶ εἰσ ἣν ἕκαστοι τύχην διενεμήθησαν·

καὶ ὡσ Ῥωμαῖοι μὲν ἐπεξῆλθον τὰ λείψανα τοῦ πολέμου καὶ τὰ ἐρύματα τῶν χωρίων καθεῖλον, Τίτοσ δὲ πᾶσαν ἐπελθὼν τὴν χώραν κατεστήσατο, τήν τε ὑποστροφὴν αὐτοῦ τὴν εἰσ Ἰταλίαν καὶ τὸν θρίαμβον.

Ταῦτα πάντα περιλαβὼν ἐν ἑπτὰ βιβλίοισ καὶ μηδεμίαν τοῖσ ἐπισταμένοισ τὰ πράγματα καὶ παρατυχοῦσι τῷ πολέμῳ καταλιπὼν ἢ μέμψεωσ ἀφορμὴν ἢ κατηγορίασ, τοῖσ γε τὴν ἀλήθειαν ἀγαπῶσιν, ἀλλὰ μὴ πρὸσ ἡδονὴν ἀνέγραψα.

ποιήσομαι δὲ ταύτην τῆσ ἐξηγήσεωσ ἀρχήν, ἣν καὶ τῶν κεφαλαίων ἐποιησάμην. Στάσεωσ τοῖσ δυνατοῖσ Ιοὐδαίων ἐμπεσούσησ καθ’ ὃν καιρὸν Ἀντίοχοσ ὁ κληθεὶσ Ἐπιφανὴσ διεφέρετο περὶ ὅλησ Συρίασ πρὸσ Πτολεμαῖον τὸν ἕκτον, ἡ φιλοτιμία δ’ ἦν αὐτοῖσ περὶ δυναστείασ ἑκάστου τῶν ἐν ἀξιώματι μὴ φέροντοσ τοῖσ ὁμοίοισ ὑποτετάχθαι, Ὀνίασ μὲν εἷσ τῶν ἀρχιερέων ἐπικρατήσασ ἐξέβαλε τῆσ πόλεωσ τοὺσ Τωβία υἱούσ.

οἱ δὲ καταφυγόντεσ πρὸσ Ἀντίοχον ἱκέτευσαν αὐτοῖσ ἡγεμόσι χρώμενον εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἐμβαλεῖν.

πείθεται δ’ ὁ βασιλεὺσ ὡρμημένοσ πάλαι, καὶ μετὰ πλείστησ δυνάμεωσ αὐτὸσ ὁρμήσασ τήν τε πόλιν αἱρεῖ κατὰ κράτοσ καὶ πολὺ πλῆθοσ τῶν Πτολεμαίῳ προσεχόντων ἀναιρεῖ, ταῖσ τε ἁρπαγαῖσ ἀνέδην ἐπαφιεὶσ τοὺσ στρατιώτασ αὐτὸσ καὶ τὸν ναὸν ἐσύλησε καὶ τὸν ἐνδελεχισμὸν τῶν καθ’ ἡμέραν ἐναγισμῶν ἔπαυσεν ἐπ’ ἔτη τρία καὶ μῆνασ ἕξ. ὁ δ’ ἀρχιερεὺσ Ὀνίασ πρὸσ Πτολεμαῖον διαφυγὼν καὶ παρ’ αὐτοῦ λαβὼν τόπον ἐν τῷ Ἡλιοπολίτῃ νομῷ πολίχνην τε τοῖσ Ιἑροσολύμοισ ἀπεικασμένην καὶ ναὸν ἔκτισεν ὅμοιον·

περὶ ὧν αὖθισ κατὰ χώραν δηλώσομεν. Ἀντιόχῳ γε μὴν οὔτε τὸ παρ’ ἐλπίδα κρατῆσαι τῆσ πόλεωσ οὔτε αἱ ἁρπαγαὶ καὶ ὁ τοσοῦτοσ φόνοσ ἤρκεσεν, ὑπὸ δὲ ἀκρασίασ παθῶν καὶ κατὰ μνήμην ὧν παρὰ τὴν πολιορκίαν ἔπαθεν ἠνάγκαζεν Ιοὐδαίουσ καταλύσαντασ τὰ πάτρια βρέφη τε αὐτῶν φυλάττειν ἀπερίτμητα καὶ σῦσ ἐπιθύειν τῷ βωμῷ·

πρὸσ ἃ ἅπαντεσ μὲν ἠπείθουν, ἐσφάττοντο δὲ οἱ δοκιμώτατοι.

καὶ Βακχίδησ ὁ πεμφθεὶσ ὑπὸ Ἀντιόχου φρούραρχοσ, τῇ φυσικῇ προσλαβὼν ὠμότητι τὰ ἀσεβῆ παραγγέλματα παρανομίασ οὐδεμίαν κατέλιπεν ὑπερβολὴν καὶ κατ’ ἄνδρα τοὺσ ἀξιολόγουσ αἰκιζόμενοσ καὶ κοινῇ καθ’ ἡμέραν ἐνδεικνύμενοσ ὄψιν ἁλώσεωσ τῇ πόλει, μέχρι ταῖσ ὑπερβολαῖσ τῶν ἀδικημάτων τοὺσ πάσχοντασ εἰσ ἀμύνησ τόλμαν ἠρέθισε. Ματθίασ γοῦν υἱὸσ Ἀσαμωναίου τῶν ἱερέων εἷσ ἀπὸ κώμησ Μωδεεὶν ὄνομα, συνασπίσασ μετὰ χειρὸσ οἰκείασ, πέντε γὰρ υἱεῖσ ἦσαν αὐτῷ, κοπίσιν ἀναιρεῖ τὸν Βακχίδην.

καὶ παραχρῆμα μὲν δείσασ τὸ πλῆθοσ τῶν φρουρῶν εἰσ τὰ ὄρη καταφεύγει· προσγενομένων δὲ ἀπὸ τοῦ δήμου πολλῶν ἀναθαρσήσασ κάτεισι καὶ συμβαλὼν μάχῃ νικᾷ τε τοὺσ Ἀντιόχου στρατηγοὺσ καὶ τῆσ Ιοὐδαίασ ἐξελαύνει.

παρελθὼν δὲ ἀπὸ τῆσ εὐπραγίασ εἰσ δυναστείαν καὶ διὰ τὴν ἀπαλλαγὴν τῶν ἀλλοφύλων ἄρξασ τῶν σφετέρων ἑκόντων, τελευτᾷ Ιοὔδᾳ τῷ πρεσβυτάτῳ τῶν παίδων καταλιπὼν τὴν ἀρχήν. Ὁ δέ, οὐ γὰρ ἠρεμήσειν Ἀντίοχον ὑπελάμβανε, τάσ τε ἐπιχωρίουσ συγκροτεῖ δυνάμεισ, καὶ πρὸσ Ῥωμαίουσ πρῶτοσ ἐποιήσατο φιλίαν, καὶ τὸν Ἐπιφανῆ πάλιν εἰσ τὴν χώραν ἐμβάλλοντα μετὰ καρτερᾶσ πληγῆσ ἀνέστειλεν.

ἀπὸ δὲ θερμοῦ τοῦ κατορθώματοσ ὡρ́μησεν ἐπὶ τὴν ἐν τῇ πόλει φρουράν, οὔπω γὰρ ἐκκέκοπτο, καὶ ἐκβαλὼν ἀπὸ τῆσ ἄνω πόλεωσ συνωθεῖ τοὺσ στρατιώτασ εἰσ τὴν κάτω·

τοῦτο δὲ τοῦ ἄστεοσ τὸ μέροσ Ἄκρα κέκληται· κυριεύσασ δὲ τοῦ ἱεροῦ τόν τε χῶρον ἐκάθηρε πάντα καὶ περιετείχισε καὶ τὰ πρὸσ τὰσ λειτουργίασ σκεύη καινὰ κατασκευάσασ εἰσ τὸν ναὸν εἰσήνεγκεν ὡσ τῶν προτέρων μεμιαμμένων, βωμόν τε ᾠκοδόμησεν ἕτερον καὶ τῶν ἐναγισμῶν ἤρξατο. λαμβανούσησ δὲ ἄρτι τὸ ἱερὸν κατάστημα τῆσ πόλεωσ τελευτᾷ μὲν Ἀντίοχοσ, κληρονόμοσ δὲ τῆσ βασιλείασ αὐτοῦ καὶ τῆσ πρὸσ Ιοὐδαίουσ ἀπεχθείασ ὁ υἱὸσ Ἀντίοχοσ γίνεται.

Συναγαγὼν γοῦν πεζῶν μὲν μυριάδασ πέντε, ἱππεῖσ δὲ πεντακισχιλίουσ, ἐλέφαντασ δὲ ὀγδοήκοντα ἐμβάλλει διὰ τῆσ Ιοὐδαίασ εἰσ τὴν ὀρεινήν.

Βηθσουρὸν μὲν οὖν πολίχνην αἱρεῖ, κατὰ δὲ τόπον, ὃσ καλεῖται Βεθζαχαρία στενῆσ οὔσησ τῆσ παρόδου Ιοὔδασ ὑπαντᾷ μετὰ τῆσ δυνάμεωσ. πρὶν δὲ συνάψαι τὰσ φάλαγγασ Ἐλεάζαροσ ὁ ἀδελφὸσ αὐτοῦ προϊδὼν τὸν ὑψηλότατον τῶν ἐλεφάντων πύργῳ τε μεγάλῳ καὶ περιχρύσοισ προτειχίσμασι κεκοσμημένον, ὑπολαβὼν ἐπ’ αὐτοῦ τὸν Ἀντίοχον εἶναι, τῶν τε ἰδίων ἐκτρέχει πολὺ καὶ διακόψασ τὸ στῖφοσ τῶν πολεμίων ἐπὶ τὸν ἐλέφαντα διήνυσεν.

ἐφικέσθαι μὲν οὖν τοῦ δοκοῦντοσ εἶναι βασιλέωσ οὐχ οἱο͂́σ τε ἦν διὰ τὸ ὕψοσ, ὁ δὲ τὸ θηρίον ὑπὸ τὴν γαστέρα πλήξασ ἐπικατέσεισεν ἑαυτῷ καὶ συντριβεὶσ ἐτελεύτησεν, μηδὲν πλέον δράσασ τοῦ τοῖσ μεγάλοισ ἐπιβαλέσθαι θέμενοσ εὐκλείασ ἐν δευτέρῳ τὸ ζῆν.

ὅ γε μὴν κυβερνῶν τὸν ἐλέφαντα ἰδιώτησ ἦν·

κἂν εἰ συνέβη δὲ εἶναι τὸν Ἀντίοχον, οὐδὲν πλέον ἤνυσεν ὁ τολμήσασ τοῦ δοκεῖν ἐπ’ ἐλπίδι μόνῃ λαμπροῦ κατορθώματοσ ἑλέσθαι τὸν θάνατον. γίνεται δὲ καὶ κλῃδὼν τἀδελφῷ τῆσ ὅλησ παρατάξεωσ·

καρτερῶσ μὲν γὰρ οἱ Ιοὐδαῖοι καὶ μέχρι πολλοῦ διηγωνίσαντο, πλήθει δὲ ὑπερέχοντεσ οἱ βασιλικοὶ καὶ δεξιᾷ χρησάμενοι τύχῃ κρατοῦσι, καὶ πολλῶν ἀναιρεθέντων τοὺσ λοιποὺσ ἔχων Ιοὔδασ εἰσ τὴν Γοφνιτικὴν τοπαρχίαν φεύγει. Ἀντίοχοσ δὲ παρελθὼν εἰσ Ιἑροσόλυμα καὶ καθίσασ ὀλίγασ ἡμέρασ ἐν αὐτῇ κατὰ σπάνιν τῶν ἐπιτηδείων ἀπανίσταται, καταλιπὼν μὲν φρουρὰν ὅσην ἀποχρήσειν ὑπελάμβανε, τὴν δὲ λοιπὴν δύναμιν ἀπαγαγὼν χειμεριοῦσαν εἰσ τὴν Συρίαν.

Πρὸσ δὲ τὴν ὑποχώρησιν τοῦ βασιλέωσ Ιοὔδασ οὐκ ἠρέμει, προσγενομένων δ’ ἐκ τοῦ ἔθνουσ πολλῶν καὶ τοὺσ διασωθέντασ ἐκ τῆσ μάχησ ἐπισυγκροτήσασ κατὰ κώμην Ἀκέδασαν συμβάλλει τοῖσ Ἀντιόχου στρατηγοῖσ, καὶ φανεὶσ ἄριστοσ κατὰ τὴν μάχην πολλούσ τε τῶν πολεμίων ἀποκτείνασ ἀναιρεῖται καὶ μεθ’ ἡμέρασ ὀλίγασ ὁ ἀδελφὸσ αὐτοῦ Ιωἄννησ ἐπιβουλευθεὶσ ὑπὸ τῶν τὰ Ἀντιόχου φρονούντων τελευτᾷ.

Διαδεξάμενοσ δὲ τοῦτον ὁ ἀδελφὸσ Ιὠνάθησ τά τε ἄλλα πρὸσ τοὺσ ἐπιχωρίουσ διὰ φυλακῆσ ἦγεν ἑαυτὸν καὶ τῇ πρὸσ Ῥωμαίουσ φιλίᾳ τὴν ἀρχὴν ἐκρατύνατο πρόσ τε τὸν Ἀντιόχου παῖδα διαλλαγὰσ ἐποιήσατο.

οὐ μήν τι τούτων ἤρκεσεν αὐτῷ πρὸσ ἀσφάλειαν· Τρύφων γὰρ ὁ τύραννοσ, ἐπίτροποσ μὲν ὢν τοῦ Ἀντιόχου παιδὸσ ἐπιβουλεύων δ’ αὐτῷ καὶ πρόσθεν, ἀποσκευάζεσθαι τοὺσ φίλουσ αὐτοῦ πειρώμενοσ ἥκοντα τὸν Ιὠνάθην σὺν ὀλίγοισ εἰσ Πτολεμαί̈δα πρὸσ Ἀντίοχον δόλῳ συλλαμβάνει καὶ δήσασ ἐπὶ Ιοὐδαίαν στρατεύει·

εἶτ’ ἀπελαθεὶσ ὑπὸ τοῦ Σίμωνοσ, ὃσ ἦν ἀδελφὸσ τοῦ Ιὠνάθου, καὶ πρὸσ τὴν ἧτταν ὠργισμένοσ κτείνει τὸν Ιὠνάθην. Σίμων δὲ γενναίωσ ἀφηγούμενοσ τῶν πραγμάτων αἱρεῖ μὲν Γάζαρά τε καὶ Ιὄππην καὶ Ιἄμνειαν τῶν προσοίκων, κατέσκαψε δὲ καὶ τὴν ἄκραν τῶν φρουρῶν κρατήσασ.

αὖθισ δὲ γίνεται καὶ Ἀντιόχῳ σύμμαχοσ κατὰ Τρύφωνοσ, ὃν ἐν Δώροισ πρὸ τῆσ ἐπὶ Μήδουσ στρατείασ ἐπολιόρκει. ἀλλ’ οὐκ ἐξεδυσώπησεν τὴν τοῦ βασιλέωσ πλεονεξίαν Τρύφωνα συνεξελών·

μετ’ οὐ πολὺ γὰρ Ἀντίοχοσ Κενδεβαῖον τὸν αὐτοῦ στρατηγὸν μετὰ δυνάμεωσ δῃώσοντα τὴν Ιοὐδαίαν ἔπεμψεν καὶ καταδουλωσόμενον Σίμωνα. ὁ δὲ καίτοι γε γηραλέοσ ὢν νεανικώτερον ἀφηγήσατο τοῦ πολέμου·

τοὺσ μέντοι γε υἱεῖσ αὐτοῦ μετὰ τῶν ἐρρωμενεστάτων προεκπέμπει, αὐτὸσ δὲ μοῖραν τῆσ δυνάμεωσ ἀναλαβὼν ἐπῄει κατ’ ἄλλο μέροσ. πολλοὺσ δὲ πολλαχοῦ κἀν τοῖσ ὄρεσι προλοχίσασ πάσαισ κρατεῖ ταῖσ ἐπιβολαῖσ καὶ νικήσασ λαμπρῶσ ἀρχιερεὺσ ἀποδείκνυται καὶ τῆσ Μακεδόνων ἐπικρατείασ μετὰ ἑκατὸν καὶ ἑβδομήκοντα ἔτη Ιοὐδαίουσ ἀπαλλάττει.

Θνήσκει δὲ καὶ αὐτὸσ ἐπιβουλευθεὶσ ἐν συμποσίῳ ὑπὸ Πτολεμαίου τοῦ γαμβροῦ, ὃσ αὐτοῦ τήν τε γυναῖκα καὶ τοὺσ δύο παῖδασ ἐγκαθείρξασ ἐπὶ τὸν τρίτον Ιωἄννην, ὃσ καὶ Ὑρκανὸσ ἐκαλεῖτο, τοὺσ ἀναιρήσοντασ ἔπεμψεν.

προγνοὺσ δὲ τὴν ἔφοδον ὁ νεανίσκοσ παραγενέσθαι εἰσ τὴν πόλιν ἠπείγετο, πλεῖστον τῷ λαῷ πεποιθὼσ κατά τε μνήμην τῶν πατρῴων κατορθωμάτων καὶ μῖσοσ τῆσ Πτολεμαίου παρανομίασ.

ὡρ́μησε δὲ καὶ Πτολεμαῖοσ εἰσελθεῖν καθ’ ἑτέραν πύλην, ἐξεκρούσθη γε μὴν ὑπὸ τοῦ δήμου ταχέωσ δεδεγμένων ἤδη τὸν Ὑρκανόν. καὶ ὁ μὲν παραχρῆμα ἀνεχώρησεν εἴσ τι τῶν ὑπὲρ Ιἑριχοῦντοσ ἐρυμάτων, ὃ Δαγὼν καλεῖται·

κομισάμενοσ δὲ τὴν πατρῴαν ἀρχιερωσύνην Ὑρκανὸσ καὶ θύσασ τῷ θεῷ μετὰ τάχουσ ἐπὶ Πτολεμαῖον ὡρ́μησεν βοηθήσων τῇ μητρὶ καὶ τοῖσ ἀδελφοῖσ, καὶ προσβαλὼν τῷ φρουρίῳ τὰ μὲν ἄλλα κρείττων ἦν, ἡττᾶτο δὲ δικαίου πάθουσ· ὁ γὰρ Πτολεμαῖοσ ὁπότε καταπονοῖτο, τήν τε μητέρα καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτοῦ προάγων ἐπὶ τοῦ τείχουσ εἰσ εὐσύνοπτον ᾐκίζετο καὶ κατακρημνιεῖν, εἰ μὴ θᾶττον ἀπανασταίη, διηπείλει.

πρὸσ ἃ τὸν μὲν Ὑρκανὸν ὀργῆσ πλείων οἶκτοσ εἰσῄει καὶ δέοσ, ἡ δὲ μήτηρ οὐδὲν οὔτε πρὸσ τὰσ αἰκίασ οὔτε πρὸσ τὸν ἀπειλούμενον αὐτῇ θάνατον ἐνδιδοῦσα χεῖρασ ὤρεγε καὶ κατηντιβόλει τὸν παῖδα μήτι πρὸσ τὴν αὐτῆσ ὕβριν ἐπικλασθέντα φείσασθαι τοῦ δυσσεβοῦσ, ὡσ αὐτῇ γε κρείττονα τὸν ἐκ Πτολεμαίου θάνατον ἀθανασίασ εἶναι δόντοσ δίκασ ἐφ’ οἷσ εἰσ τὸν οἶκον αὐτῶν παρηνόμησεν.

ὁ δὲ Ιωἄννησ ὁπότε μὲν ἐνθυμηθείη τὸ παράστημα τῆσ μητρὸσ καὶ κατακούσειε τῆσ ἱκεσίασ, ὡρ́μητο προσβάλλειν, ἐπειδὰν δὲ κατίδοι τυπτομένην τε καὶ σπαραττομένην, ἐθηλύνετο καὶ τοῦ πάθουσ ὅλοσ ἦν.

τριβομένησ δὲ διὰ ταῦτα τῆσ πολιορκίασ ἐπέστη τὸ ἀργὸν ἔτοσ, ὃ κατὰ ἑπταετίαν ἀργεῖται παρὰ Ιοὐδαίοισ ὁμοίωσ ταῖσ ἑβδομάσιν ἡμέραισ.

κἀν τούτῳ Πτολεμαῖοσ ἀνεθεὶσ τῆσ πολιορκίασ ἀναιρεῖ τοὺσ ἀδελφοὺσ Ιωἄννου σὺν τῇ μητρὶ καὶ φεύγει πρὸσ Ζήνωνα τὸν ἐπικληθέντα Κοτυλᾶν· Φιλαδελφείασ δ’ ἦν τύραννοσ. Ἀντίοχοσ δὲ κατ’ ὀργὴν ὧν ὑπὸ Σίμωνοσ ἔπαθεν, στρατεύσασ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἐπολιόρκει τὸν Ὑρκανὸν προσκαθεζόμενοσ τοῖσ Ιἑροσολύμοισ.

ὁ δὲ τὸν Δαυίδου τάφον ἀνοίξασ, ὃσ δὴ πλουσιώτατοσ βασιλέων ἐγένετο, καὶ ὑφελόμενοσ ὑπὲρ τρισχίλια τάλαντα χρημάτων τόν τε Ἀντίοχον ἀνίστησι τῆσ πολιορκίασ πείσασ τριακοσίοισ ταλάντοισ καὶ δὴ καὶ ξενοτροφεῖν πρῶτοσ Ιοὐδαίων ἐκ τῆσ περιουσίασ ἤρξατο. Αὖθίσ γε μὴν Ἀντίοχοσ ἐπὶ Μήδουσ στρατεύσασ καιρὸν ἀμύνησ αὐτῷ παρεῖχεν·

εὐθέωσ γὰρ ὡρ́μησεν ἐπὶ τὰσ ἐν Συρίᾳ πόλεισ, κενάσ, ὅπερ ἦν, ὑπολαμβάνων τῶν μαχιμωτέρων εὑρήσειν. Μεδάβην μὲν οὖν καὶ Σαμαγὰν ἅμα ταῖσ πλησίον, ἔτι δὲ Σίκιμα καὶ Ἀργαρίζειν αὐτὸσ αἱρεῖ, πρὸσ αἷσ τὸ Χουθαίων γένοσ, οἳ περιῴκουν τὸ εἰκασθὲν τῷ ἐν Ιἑροσολύμοισ ἱερῷ.

αἱρεῖ δὲ καὶ τῆσ Ἰδουμαίασ ἄλλασ τε οὐκ ὀλίγασ καὶ Ἀδωρεὸν καὶ Μάρισαν. Προελθὼν δὲ καὶ μέχρι Σαμαρείασ, ἔνθα νῦν ἐστιν Σεβαστὴ πόλισ ὑπὸ Ἡρώδου κτισθεῖσα τοῦ βασιλέωσ, καὶ πάντοθεν αὐτὴν ἀποτειχίσασ τοὺσ υἱεῖσ ἐπέστησε τῇ πολιορκίᾳ Ἀριστόβουλον καὶ Ἀντίγονον·

ὧν οὐδὲν ἀνιέντων λιμοῦ μὲν εἰσ τοσοῦτον προῆλθον οἱ κατὰ τὴν πόλιν, ὡσ ἅψασθαι καὶ τῶν ἀηθεστάτων. ἐπικαλοῦνται δὲ βοηθὸν Ἀντίοχον τὸν ἐπικληθέντα Ἀσπένδιον·

κἀκεῖνοσ ἑτοίμωσ ὑπακούσασ ὑπὸ τῶν περὶ Ἀριστόβουλον ἡττᾶται. καὶ ὁ μὲν μέχρι Σκυθοπόλεωσ διωχθεὶσ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν ἐκφεύγει, οἱ δὲ ἐπὶ τοὺσ Σαμαρεῖσ ὑποστρέψαντεσ τό τε πλῆθοσ πάλιν εἰσ τὸ τεῖχοσ συγκλείουσιν καὶ τὴν πόλιν ἑλόντεσ αὐτήν τε κατασκάπτουσιν καὶ τοὺσ ἐνοικοῦντασ ἐξηνδραποδίσαντο. προχωρούντων δὲ τῶν κατορθωμάτων τὴν ὁρμὴν οὐ κατέψυξαν, ἀλλὰ προελθόντεσ ἅμα τῇ δυνάμει μέχρι τῆσ Σκυθοπόλεωσ ταύτην τε κατέδραμον καὶ τὴν ἐντὸσ Καρμήλου τοῦ ὄρουσ χώραν ἅπασαν κατενείμαντο.

Πρὸσ δὲ τὰσ εὐπραγίασ αὐτοῦ τε Ιωἄννου καὶ τῶν παίδων φθόνοσ ἐγείρει στάσιν τῶν ἐπιχωρίων, καὶ πολλοὶ κατ’ αὐτῶν συνελθόντεσ οὐκ ἠρέμουν, μέχρι καὶ πρὸσ φανερὸν πόλεμον ἐκριπισθέντεσ ἡττῶνται.

τὸ λοιπὸν δ’ ἐπιβιοὺσ ἐν εὐδαιμονίᾳ Ιωἄννησ καὶ τὰ κατὰ τὴν ἀρχὴν κάλλιστα διοικήσασ ἐν τρισὶν ὅλοισ καὶ τριάκοντα ἔτεσιν ἐπὶ πέντε υἱοῖσ τελευτᾷ, μακαριστὸσ ὄντωσ καὶ κατὰ μηδὲν ἐάσασ ἐφ’ ἑαυτῷ μεμφθῆναι τὴν τύχην.

τρία γοῦν τὰ κρατιστεύοντα μόνοσ εἶχεν, τήν τε ἀρχὴν τοῦ ἔθνουσ καὶ τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ προφητείαν· ὡμίλει γὰρ αὐτῷ τὸ δαιμόνιον ὡσ μηδὲν τῶν μελλόντων ἀγνοεῖν, ὅσ γε καὶ περὶ δύο τῶν πρεσβυτέρων υἱῶν ὅτι μὴ διαμενοῦσι κύριοι τῶν πραγμάτων προεῖδέν τε καὶ προεφήτευσεν·

ὧν τὴν καταστροφὴν ἄξιον ἀφηγήσασθαι, παρ’ ὅσον τῆσ πατρῴασ εὐδαιμονίασ ἀπέκλιναν. Μετὰ γὰρ τὴν τοῦ πατρὸσ τελευτὴν ὁ πρεσβύτεροσ αὐτῶν Ἀριστόβουλοσ τὴν ἀρχὴν εἰσ βασιλείαν μετατιθεὶσ περιτίθεται μὲν διάδημα πρῶτοσ μετὰ τετρακοσιοστὸν καὶ ἑβδομηκοστὸν πρῶτον ἔτοσ, πρὸσ δὲ μῆνασ τρεῖσ, ἐξ οὗ κατῆλθεν ὁ λαὸσ εἰσ τὴν χώραν ἀπαλλαγεὶσ τῆσ ἐν Βαβυλῶνι δουλείασ·

τῶν δὲ ἀδελφῶν τὸν μὲν μεθ’ ἑαυτὸν Ἀντίγονον, ἐδόκει γὰρ ἀγαπᾶν, ἦγεν ἰσοτίμωσ, τοὺσ δ’ ἄλλουσ εἱρ́γνυσι δήσασ.

δεσμεῖ δὲ καὶ τὴν μητέρα διενεχθεῖσαν περὶ τῆσ ἐξουσίασ, ταύτην γὰρ κυρίαν τῶν ὅλων ὁ Ιωἄννησ ἀπολελοίπει, καὶ μέχρι τοσαύτησ ὠμότητοσ προῆλθεν, ὥστε καὶ λιμῷ διαφθεῖραι δεδεμένην. Περιέρχεται δὲ αὐτῶν ἡ τίσισ εἰσ τὸν ἀδελφὸν Ἀντίγονον, ὃν ἠγάπα τε καὶ τῆσ βασιλείασ κοινωνὸν εἶχεν·

κτείνει γὰρ καὶ τοῦτον ἐκ διαβολῶν, ἃσ οἱ πονηροὶ τῶν κατὰ τὸ βασίλειον ἐνεσκευάσαντο. τὰ μὲν δὴ πρῶτα διηπίστει τοῖσ λεγομένοισ ὁ Ἀριστόβουλοσ ἅτε δὴ καὶ τὸν ἀδελφὸν ἀγαπῶν καὶ διδοὺσ φθόνῳ τὰ πολλὰ τῶν λογοποιουμένων. ὡσ δ’ ὁ Ἀντίγονοσ λαμπρὸσ ἀπὸ στρατείασ ἦλθεν εἰσ τὴν ἑορτήν, ἐν ᾗ σκηνοποιεῖσθαι πάτριον τῷ θεῷ, συνέβη μὲν κατ’ ἐκείνασ τὰσ ἡμέρασ νόσῳ χρήσασθαι τὸν Ἀριστόβουλον, τὸν δὲ Ἀντίγονον ἐπὶ τέλει τῆσ ἑορτῆσ ἀναβάντα μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ὁπλιτῶν ὡσ ἐνῆν μάλιστα κεκοσμημένον προσκυνῆσαι τὸ πλέον ὑπὲρ τοῦ ἀδελφοῦ.

κἀν τούτῳ προσιόντεσ οἱ πονηροὶ τῷ βασιλεῖ τήν τε πομπὴν τῶν ὁπλιτῶν ἐδήλουν καὶ τὸ παράστημα τοῦ Ἀντιγόνου μεῖζον ἢ κατ’ ἰδιώτην, ὅτι τε παρείη μετὰ μεγίστου συντάγματοσ ἀναιρήσων αὐτόν·

οὐ γὰρ ἀνέχεσθαι τιμὴν μόνον ἐκ βασιλείασ ἔχων, παρὸν αὐτὴν κατασχεῖν. Τούτοισ κατὰ μικρὸν ἄκων ἐπίστευσεν ὁ Ἀριστόβουλοσ, καὶ προνοῶν τοῦ μήθ’ ὑποπτεύων φανερὸσ γενέσθαι καὶ προησφαλίσθαι πρὸσ τὸ ἄδηλον καθίστησι μὲν τοὺσ σωματοφύλακασ ἔν τινι τῶν ὑπογαίων ἀλαμπεῖ, κατέκειτο δ’ ἐν τῇ βάρει πρότερον αὖθισ δ’ Ἀντωνίᾳ μετονομασθείσῃ, προστάξασ ἀνόπλου μὲν ἀπέχεσθαι, κτείνειν δὲ τὸν Ἀντίγονον, εἰ μετὰ τῶν ὅπλων προσίοι, καὶ πρὸσ αὐτὸν ἔπεμψεν τοὺσ προεροῦντασ ἄνοπλον ἐλθεῖν.

πρὸσ τοῦτο πάνυ πανούργωσ ἡ βασίλισσα συντάσσεται μετὰ τῶν ἐπιβούλων·

τοὺσ γὰρ πεμφθέντασ πείθουσιν τὰ μὲν παρὰ τοῦ βασιλέωσ σιωπῆσαι, λέγειν δὲ πρὸσ τὸν Ἀντίγονον ὡσ ὁ ἀδελφὸσ ἀκούσασ ὅπλα τε αὐτῷ παρεσκευακέναι κάλλιστα καὶ πολεμικὸν κόσμον ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ διὰ μὲν τὴν ἀσθένειαν αὐτὸσ ἐπιδεῖν ἕκαστα κωλυθείη, νῦν δ’ ἐπεὶ καὶ χωρίζεσθαι μέλλοισ, θεάσαιτ’ ἂν ἥδιστά σε ἐν τοῖσ ὅπλοισ. Ταῦτα ἀκούσασ ὁ Ἀντίγονοσ, ἐνῆγεν δ’ ἡ τοῦ ἀδελφοῦ διάθεσισ μηδὲν ὑποπτεύειν πονηρόν, ἐχώρει μετὰ τῶν ὅπλων ὡσ πρὸσ ἐπίδειξιν.

γενόμενοσ δὲ κατὰ τὴν σκοτεινὴν πάροδον, Στράτωνοσ ἐκαλεῖτο πύργοσ, ὑπὸ τῶν σωματοφυλάκων ἀναιρεῖται, βέβαιον ἀποδείξασ ὅτι πᾶσαν εὔνοιαν καὶ φύσιν κόπτει διαβολὴ καὶ οὐδὲν οὕτωσ τῶν ἀγαθῶν παθῶν ἰσχυρόν, ὃ τῷ φθόνῳ μέχρι παντὸσ ἀντέχει. Θαυμάσαι δ’ ἄν τισ ἐν τούτῳ καὶ Ιοὔδαν, Ἐσσαῖοσ ἦν γένοσ οὐκ ἔστιν ὅτε πταίσασ ἢ ψευσθεὶσ ἐν τοῖσ προαπαγγέλμασιν, ὃσ ἐπειδὴ καὶ τότε τὸν Ἀντίγονον ἐθεάσατο παριόντα διὰ τοῦ ἱεροῦ, πρὸσ τοὺσ γνωρίμουσ ἀνέκραγεν, ἦσαν δ’ οὐκ ὀλίγοι παρεδρεύοντεσ αὐτῷ τῶν μανθανόντων, "παπαί, νῦν ἐμοὶ καλόν, ἔφη, τὸ θανεῖν, ὅτε μου προτέθνηκεν ἡ ἀλήθεια καί τι τῶν ὑπ’ ἐμοῦ προρρηθέντων διέψευσται·

ζῇ γὰρ Ἀντίγονοσ οὑτοσὶ σήμερον ὀφείλων ἀνῃρῆσθαι.

χωρίον δὲ αὐτῷ πρὸσ σφαγὴν Στράτωνοσ πύργοσ εἵμαρτο· καὶ τοῦτο μὲν ἀπὸ ἑξακοσίων ἐντεῦθεν σταδίων ἐστίν, ὡρ͂αι δὲ τῆσ ἡμέρασ ἤδη τέσσαρεσ· ὁ δὴ χρόνοσ ἐκκρούει τὸ μάντευμα.

" ταῦτα εἰπὼν σκυθρωπὸσ ἐπὶ συννοίασ ὁ γέρων διεκαρτέρει, καὶ μετ’ ὀλίγον ἀνῃρημένοσ Ἀντίγονοσ ἠγγέλλετο κατὰ τὸ ὑπόγαιον χωρίον, ὃ δὴ καὶ αὐτὸ Στράτωνοσ ἐκαλεῖτο πύργοσ ὁμωνυμοῦν τῇ παραλίῳ Καισαρείᾳ. τοῦτο γοῦν τὸν μάντιν διετάραξεν. Ἀριστοβούλῳ γε μὴν εὐθὺσ ἡ περὶ τοῦ μύσουσ μεταμέλεια νόσον ἐνσκήπτει καὶ πρὸσ ἔννοιαν τοῦ φόνου τὴν ψυχὴν ἔχων ἀεὶ τεταραγμένην συνετήκετο, μέχρι τῶν σπλάγχνων ὑπ’ ἀκράτου τῆσ λύπησ σπαραττομένων ἄθρουν αἷμα ἀναβάλλει.

τοῦτό τισ τῶν ἐν τῇ θεραπείᾳ παίδων ἐκφέρων δαιμονίῳ προνοίᾳ σφάλλεται καθ’ ὃν τόπον Ἀντίγονοσ ἔσφακτο καὶ φαινομένοισ ἔτι τοῖσ ἀπὸ τοῦ φόνου σπίλοισ τὸ αἷμα τοῦ κτείναντοσ ἐπέχεεν.

ἤρθη δ’ εὐθὺσ οἰμωγὴ τῶν θεασαμένων ὥσπερ ἐπίτηδεσ τοῦ παιδὸσ ἐκεῖ ἐπικατασπείσαντοσ τὸ αἷμα. τῆσ δὲ βοῆσ ἀκούσασ ὁ βασιλεὺσ τὴν αἰτίαν ἐπυνθάνετο καὶ μηδενὸσ τολμῶντοσ εἰπεῖν μᾶλλον ἐνέκειτο μαθεῖν ἐθέλων·

τέλοσ δὲ ἀπειλοῦντι καὶ βιαζομένῳ τἀληθὲσ εἶπον. ὁ δὲ τοὺσ ὀφθαλμοὺσ ἐμπίπλησι δακρύων καὶ στενάξασ ὅσον ἦν αὐτῷ δύναμισ εἶπεν· "οὐκ ἄρα θεοῦ μέγαν ὀφθαλμὸν ἐπ’ ἔργοισ ἀθεμίτοισ λήσειν ἔμελλον, ἀλλά με ταχεῖα μέτεισι δίκη φόνου συγγενοῦσ.

μέχρι τοῦ μοι, σῶμα ἀναιδέστατον, τὴν ἀδελφῷ καὶ μητρὶ κατάκριτον ψυχὴν καθέξεισ; μέχρι τοῦ δ’ αὐτοῖσ ἐπισπείσω κατὰ μέροσ τοὐμὸν αἷμα; λαβέτωσαν ἀθρόον τοῦτο, καὶ μηκέτι ταῖσ ἐκ τῶν ἐμῶν σπλάγχνων χοαῖσ ἐπειρωνευέσθω τὸ δαιμόνιον. " ταῦτα εἰπὼν εὐθέωσ τελευτᾷ βασιλεύσασ οὐ πλεῖον ἐνιαυτοῦ. Λύσασα δ’ ἡ γυνὴ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτοῦ βασιλέα καθίστησιν Ἀλέξανδρον τὸν καὶ καθ’ ἡλικίαν καὶ μετριότητι προύχειν δοκοῦντα.

ὁ δὲ παρελθὼν εἰσ τὴν ἐξουσίαν τὸν ἕτερον μὲν τῶν ἀδελφῶν βασιλειῶντα κτείνει, τὸν δὲ καταλιμπανόμενον ἀγαπῶντα τὸ ζῆν δίχα πραγμάτων εἶχεν. Γίνεται δ’ αὐτῷ καὶ πρὸσ τὸν Λάθουρον ἐπικληθέντα Πτολεμαῖον συμβολὴ πόλιν Ἀσωχὶν ᾑρηκότα, καὶ πολλοὺσ μὲν ἀνεῖλεν τῶν πολεμίων, ἡ δὲ νίκη πρὸσ Πτολεμαῖον ἔρρεψεν.

ἐπεὶ δ’ ὑπὸ τῆσ μητρὸσ Κλεοπάτρασ διωχθεὶσ εἰσ Αἴγυπτον ἀνεχώρησεν, Ἀλέξανδροσ Γαδάρων τε πολιορκίᾳ κρατεῖ καὶ Ἀμαθοῦντοσ, ὃ δὴ μέγιστον μὲν ἦν ἔρυμα τῶν ὑπὲρ Ιὀρδάνην, τὰ τιμιώτατα δὲ τῶν Θεοδώρου τοῦ Ζήνωνοσ κτημάτων ἦν ἐν αὐτῷ. ἐπελθὼν δ’ ἐξαίφνησ ὁ Θεόδωροσ τά τε σφέτερα καὶ τὴν τοῦ βασιλέωσ ἀποσκευὴν αἱρεῖ, τῶν δ’ Ιοὐδαίων εἰσ μυρίουσ κτείνει.

γίνεται δ’ ἐπάνω τῆσ πληγῆσ Ἀλέξανδροσ καὶ τραπόμενοσ εἰσ τὴν παράλιον αἱρεῖ Γάζαν τε καὶ Ῥάφειαν καὶ Ἀνθηδόνα τὴν αὖθισ ὑπὸ Ἡρώδου τοῦ βασιλέωσ Ἀγριππιάδα ἐπικληθεῖσαν. Ἐξανδραποδισαμένῳ δὲ ταύτασ ἐπανίσταται τὸ Ιοὐδαϊκὸν ἐν ἑορτῇ·

μάλιστα γὰρ ἐν ταῖσ εὐωχίαισ αὐτῶν στάσισ ἅπτεται. καὶ δοκεῖ μὴ ἂν κρείττων γενέσθαι τῆσ ἐπιβουλῆσ, εἰ μὴ τὸ ξενικὸν αὐτῷ παρεβοήθει· Πισίδαι καὶ Κίλικεσ ἦσαν· Σύρουσ γὰρ οὐκ ἐδέχετο μισθοφόρουσ διὰ τὴν ἔμφυτον αὐτῶν πρὸσ τὸ ἔθνοσ ἀπέχθειαν. κτείνασ δὲ τῶν ἐπαναστάντων ὑπὲρ ἑξακισχιλίουσ Ἀραβίασ ἥπτετο καὶ ταύτησ ἑλὼν Γαλααδίτασ καὶ Μωαβίτασ φόρον τε αὐτοῖσ ἐπιτάξασ ἀνέστρεψεν ἐπὶ Ἀμαθοῦν.

Θεοδώρου δὲ πρὸσ τὰσ εὐπραγίασ αὐτὸν καταπλαγέντοσ ἔρημον λαβὼν τὸ φρούριον κατέσκαψεν. Ἔπειτα συμβαλὼν Ὀβαίδᾳ τῷ Ἀράβων βασιλεῖ προλοχίσαντι κατὰ τὴν Γαυλάνην ἐνέδρασ αὐτῷ γενομένησ πᾶσαν ἀποβάλλει τὴν στρατιὰν συνωσθεῖσαν κατὰ βαθείασ φάραγγοσ καὶ πλήθει καμήλων συντριβεῖσαν.

διαφυγὼν δ’ αὐτὸσ εἰσ Ιἑροσόλυμα τῷ μεγέθει τῆσ συμφορᾶσ πάλαι μισοῦν τὸ ἔθνοσ ἠρέθισεν εἰσ ἐπανάστασιν. γίνεται δὲ καὶ τότε κρείττων καὶ μάχαισ ἐπαλλήλοισ οὐκ ἔλαττον πεντακισμυρίων Ιοὐδαίων ἀνεῖλεν ἐν ἓξ ἔτεσιν·

οὐ μὴν εὐφραίνετό γε ταῖσ νίκαισ τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν ἀναλίσκων· ὅθεν παυσάμενοσ τῶν ὅπλων λόγοισ ἐπεχείρει διαλύεσθαι πρὸσ τοὺσ ὑποτεταγμένουσ. οἱ δὲ μᾶλλον ἐμίσουν τὴν μετάνοιαν αὐτοῦ καὶ τοῦ τρόπου τὸ ἀνώμαλον, πυνθανομένῳ τε τὸ αἴτιον, τί ἂν ποιήσασ καταστείλειεν αὐτούσ, ἀποθανών, ἔλεγον·

νεκρῷ γὰρ ἂν διαλλαγῆναι μόλισ τῷ τοσαῦτα δράσαντι. ἅμα δὲ καὶ τὸν Ἄκαιρον ἐπικληθέντα Δημήτριον ἐπεκαλοῦντο. ῥᾳδίωσ δὲ ὑπακούσαντοσ κατ’ ἐλπίδα μειζόνων καὶ μετὰ στρατιᾶσ ἥκοντοσ συνέμισγον οἱ Ιοὐδαῖοι τοῖσ συμμάχοισ περὶ Σίκιμα. Δέχεται δ’ ἑκατέρουσ Ἀλέξανδροσ ἱππεῦσι μὲν χιλίοισ, μισθοφόροισ δὲ πεζοῖσ ὀκτακισχιλίοισ·

παρῆν δὲ αὐτῷ καὶ τὸ εὐνοοῦν Ιοὐδαϊκὸν εἰσ μυρίουσ. τῶν δ’ ἐναντίων ἱππεῖσ μὲν ἦσαν τρισχίλιοι, πεζῶν δὲ μύριοι τετρακισχίλιοι. καὶ πρὶν εἰσ χεῖρασ ἐλθεῖν διακηρύσσοντεσ οἱ βασιλεῖσ ἐπειρῶντο τῶν παρ’ ἀλλήλοισ ἀποστάσεων, Δημήτριοσ μὲν τοὺσ Ἀλεξάνδρου μισθοφόρουσ, Ἀλέξανδροσ δὲ τοὺσ ἅμα Δημητρίῳ Ιοὐδαίουσ μεταπείσειν ἐλπίσασ. ὡσ δ’ οὔτε Ιοὐδαῖοι θυμῶν οὔτε οἱ Ἕλληνεσ ἐπαύσαντο πίστεωσ, διεκρίνοντο ἤδη τοῖσ ὅπλοισ συμπεσόντεσ.

κρατεῖ δὲ τῇ μάχῃ Δημήτριοσ καίτοι πολλὰ τῶν Ἀλεξάνδρου μισθοφόρων καὶ ψυχῆσ ἔργα καὶ χειρὸσ ἐπιδειξαμένων.

χωρεῖ δὲ τὸ τέλοσ τῆσ παρατάξεωσ παρὰ δόξαν ἀμφοτέροισ· οὔτε γὰρ Δημητρίῳ παρέμειναν νικῶντι οἱ καλέσαντεσ, καὶ κατὰ οἶκτον τῆσ μεταβολῆσ Ἀλεξάνδρῳ προσεχώρησαν εἰσ τὰ ὄρη καταφυγόντι Ιοὐδαίων ἑξακισχίλιοι. ταύτην τὴν ῥοπὴν οὐκ ἤνεγκεν Δημήτριοσ, ἀλλ’ ὑπολαβὼν ἤδη μὲν ἀξιόμαχον εἶναι πάλιν Ἀλέξανδρον, μεταρρεῖν δὲ καὶ πᾶν τὸ ἔθνοσ εἰσ αὐτόν, ἀνεχώρησεν. Οὐ μὴν τό γε λοιπὸν πλῆθοσ ὑποχωρησάντων τῶν συμμάχων κατέθεντο τὰσ διαφοράσ, συνεχὴσ δὲ πρὸσ Ἀλέξανδρον ἦν αὐτοῖσ ὁ πόλεμοσ, μέχρι πλείστουσ ἀποκτείνασ τοὺσ λοιποὺσ ἀπήλασεν εἰσ Βεμέσελιν πόλιν καὶ ταύτην καταστρεψάμενοσ αἰχμαλώτουσ ἀνήγαγεν εἰσ Ιἑροσόλυμα.

προύκοψεν δὲ αὐτῷ δι’ ὑπερβολὴν ὀργῆσ εἰσ ἀσέβειαν τὸ τῆσ ὠμότητοσ·

τῶν γὰρ ληφθέντων ὀκτακοσίουσ ἀνασταυρώσασ ἐν μέσῃ τῇ πόλει γυναῖκάσ τε καὶ τέκνα αὐτῶν ἀπέσφαξεν ταῖσ ὄψεσι· καὶ ταῦτα πίνων καὶ συγκατακείμενοσ ταῖσ παλλακίσιν ἀφεώρα. τοσαύτη δὲ κατάπληξισ ἔσχεν τὸν δῆμον, ὥστε τῶν ἀντιστασιαστῶν κατὰ τὴν ἐπιοῦσαν νύκτα φυγεῖν ὀκτακισχιλίουσ ἔξω Ιοὐδαίασ ὅλησ, οἷσ ὁρ́οσ τῆσ φυγῆσ ὁ Ἀλεξάνδρου θάνατοσ κατέστη.

τοιούτοισ ἔργοισ ὀψὲ καὶ μόλισ ἡσυχίαν τῇ βασιλείᾳ πορίσασ ἀνεπαύσατο τῶν ὅπλων. Γίνεται δὲ πάλιν ἀρχὴ θορύβων Ἀντίοχοσ ὁ καὶ Διόνυσοσ ἐπικληθείσ, Δημητρίου μὲν ἀδελφὸσ ὤν, τελευταῖοσ δὲ τῶν ἀπὸ Σελεύκου·

τοῦτον γὰρ δείσασ στρατεύεσθαι ἐπὶ τοὺσ Ἄραβασ ὡρμημένον τὸ μὲν μεταξὺ τῆσ ὑπὲρ Ἀντιπατρίδοσ παρωρείου καὶ τῶν Ιὄππησ αἰγιαλῶν διαταφρεύει φάραγγι βαθείᾳ, πρὸ δὲ τῆσ τάφρου τεῖχοσ ἤγειρεν ὑψηλὸν καὶ ξυλίνουσ πύργουσ ἐτεκτήνατο τὰσ εὐμαρεῖσ ἐμβολὰσ ἀποφράττων. οὐ μὴν εἶρξαί γε τὸν Ἀντίοχον ἴσχυσεν·

ἐμπρήσασ γὰρ τοὺσ πύργουσ καὶ τὴν τάφρον χώσασ διήλαυνε μετὰ τῆσ δυνάμεωσ. θέμενοσ δὲ ἐν δευτέρῳ τὴν πρὸσ τὸν κωλύσαντα ἄμυναν εὐθὺσ ἐπὶ τοὺσ Ἄραβασ ᾔει. τῶν δὲ ὁ βασιλεὺσ ἀναχωρῶν εἰσ τὰ χρησιμώτερα τῆσ χώρασ πρὸσ τὴν μάχην, ἔπειτα τὴν ἵππον ἐξαίφνησ ἐπιστρέψασ, μυρία δ’ ἦν τὸν ἀριθμόν, ἀτάκτοισ ἐπιπίπτει τοῖσ περὶ τὸν Ἀντίοχον.

καρτερᾶσ δὲ μάχησ γενομένησ ἑώσ μὲν περιῆν Ἀντίοχοσ ἀντεῖχεν ἡ δύναμισ αὐτοῦ καίπερ ἀνέδην ὑπὸ τῶν Ἀράβων φονευόμενοι· πεσόντοσ δέ, καὶ γὰρ προεκινδύνευεν ἀεὶ τοῖσ ἡττωμένοισ παραβοηθῶν, ἐγκλίνουσιν πάντεσ, καὶ τὸ μὲν πλεῖστον αὐτῶν ἐπί τε τῆσ παρατάξεωσ κἀν τῇ φυγῇ διαφθείρεται, τοὺσ δὲ λοιποὺσ καταφυγόντασ εἰσ Κανὰ κώμην σπάνει τῶν ἐπιτηδείων ἀναλωθῆναι συνέβη πλὴν ὀλίγων ἅπαντασ.

Ἐκ τούτου Δαμασκηνοὶ διὰ τὸ πρὸσ Πτολεμαῖον τὸν Μενναίου μῖσοσ Ἀρέταν ἐπάγονται καὶ καθιστῶσιν κοίλησ Συρίασ βασιλέα.

στρατεύεται δ’ οὗτοσ ἐπὶ τὴν Ιοὐδαίαν καὶ μάχῃ νικήσασ Ἀλέξανδρον κατὰ συνθήκασ ἀνεχώρησεν. Ἀλέξανδροσ δὲ Πέλλαν ἑλὼν ἐπὶ Γέρασαν ᾔει πάλιν τῶν Θεοδώρου κτημάτων γλιχόμενοσ, καὶ τρισὶ τοὺσ φρουροὺσ περιβόλοισ ἀποτειχίσασ διὰ μάχησ τὸ χωρίον παραλαμβάνει.

καταστρέφεται δὲ καὶ Γαυλάνην καὶ Σελεύκειαν καὶ τὴν Ἀντιόχου φάραγγα καλουμένην, πρὸσ οἷσ Γάμαλα φρούριον καρτερὸν ἑλών, τὸν ἄρχοντα Δημήτριον ἐν αὐτῷ παραλύσασ ἐκ πολλῶν ἐγκλημάτων ἐπάνεισιν εἰσ Ιοὐδαίαν, τρία πληρώσασ ἔτη τῆσ στρατείασ.

ἀσμένωσ δ’ ὑπὸ τοῦ ἔθνουσ ἐδέχθη διὰ τὴν εὐπραγίαν, καὶ λαμβάνει τὴν ἀνάπαυσιν τοῦ πολεμεῖν ἀρχὴν νόσου. τεταρταίαισ δὲ περιόδοισ πυρετῶν ἐνοχλούμενοσ ᾠήθη διακρούσεσθαι τὴν νόσον πάλιν ἁψάμενοσ πραγμάτων.

διὸ δὴ στρατείαισ ἀκαίροισ ἑαυτὸν ἐπιδιδοὺσ καὶ βιαζόμενοσ παρὰ δύναμιν τὸ σῶμα πρὸσ τὰσ ἐνεργείασ ἀπήλλαξεν. τελευτᾷ γοῦν ἐν μέσοισ τοῖσ θορύβοισ στρεφόμενοσ βασιλεύσασ ἑπτὰ πρὸσ τοῖσ εἴκοσιν ἔτη. Καταλείπει δὲ τὴν βασιλείαν Ἀλεξάνδρᾳ τῇ γυναικὶ πεπεισμένοσ ταύτῃ μάλιστ’ ἂν ὑπακοῦσαι τοὺσ Ιοὐδαίουσ, ἐπειδὴ τῆσ ὠμότητοσ αὐτοῦ μακρὰν ἀποδέουσα καὶ ταῖσ παρανομίαισ ἀνθισταμένη τὸν δῆμον εἰσ εὔνοιαν προσηγάγετο.

καὶ οὐ διήμαρτεν τῆσ ἐλπίδοσ·

ἐκράτησεν γὰρ τῆσ ἀρχῆσ τὸ γύναιον διὰ δόξαν εὐσεβείασ· ἠκρίβου γὰρ δὴ μάλιστα τοῦ νόμου τὰ πάτρια καὶ τοὺσ πλημμελοῦντασ εἰσ τοὺσ ἱεροὺσ νόμουσ ἐξ ἀρχῆσ προεβάλλετο. δύο δ’ αὐτῇ παίδων ὄντων ἐξ Ἀλεξάνδρου τὸν μὲν πρεσβύτερον Ὑρκανὸν διά τε τὴν ἡλικίαν ἀποδείκνυσιν ἀρχιερέα καὶ ἄλλωσ ὄντα νωθέστερον ἢ ὥστε ἐνοχλεῖν περὶ τῶν ὅλων, τὸν δὲ νεώτερον Ἀριστόβουλον διὰ θερμότητα κατεῖχεν ἰδιώτην.

Παραφύονται δὲ αὐτῆσ εἰσ τὴν ἐξουσίαν Φαρισαῖοι, σύνταγμά τι Ιοὐδαίων δοκοῦν εὐσεβέστερον εἶναι τῶν ἄλλων καὶ τοὺσ νόμουσ ἀκριβέστερον ἀφηγεῖσθαι.

τούτοισ περισσὸν δή τι προσεῖχεν ἡ Ἀλεξάνδρα σεσοβημένη περὶ τὸ θεῖον.

οἱ δὲ τὴν ἁπλότητα τῆσ ἀνθρώπου κατὰ μικρὸν ὑπιόντεσ ἤδη καὶ διοικηταὶ τῶν ὅλων ἐγίνοντο διώκειν τε καὶ κατάγειν οὓσ ἐθέλοιεν, λύειν τε καὶ δεσμεῖν. καθόλου δὲ αἱ μὲν ἀπολαύσεισ τῶν βασιλείων ἐκείνων ἦσαν, τὰ δ’ ἀναλώματα καὶ αἱ δυσχέρειαι τῆσ Ἀλεξάνδρασ. δεινὴ δ’ ἦν τὰ μείζω διοικεῖν, δύναμίν τε ἀεὶ συγκροτοῦσα διπλασίονα κατέστησεν καὶ ξενικὴν συνήγαγεν οὐκ ὀλίγην, ὡσ μὴ μόνον κρατύνεσθαι τὸ οἰκεῖον ἔθνοσ, φοβερὰν δὲ καὶ τοῖσ ἔξωθεν εἶναι δυνάσταισ.

ἐκράτει δὲ τῶν μὲν ἄλλων αὐτή, Φαρισαῖοι δ’ αὐτῆσ. Διογένην γοῦν τινα τῶν ἐπισήμων φίλον Ἀλεξάνδρῳ γεγενημένον κτείνουσιν αὐτοὶ σύμβουλον ἐγκαλοῦντεσ γεγονέναι περὶ τῶν ἀνασταυρωθέντων ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ ὀκτακοσίων.

ἐνῆγον δὲ τὴν Ἀλεξάνδραν εἰσ τὸ καὶ τοὺσ ἄλλουσ διαχειρίσασθαι τῶν παροξυνάντων ἐπ’ ἐκείνουσ τὸν Ἀλέξανδρον· ἐνδιδούσησ δ’ ὑπὸ δεισιδαιμονίασ ἀνῄρουν οὓσ ἐθέλοιεν αὐτοί. προσφεύγουσι δὲ Ἀριστοβούλῳ τῶν κινδυνευόντων οἱ προύχειν δοκοῦντεσ, κἀκεῖνοσ πείθει τὴν μητέρα φείσασθαι μὲν διὰ τὸ ἀξίωμα τῶν ἀνδρῶν, ἐκπέμψαι δ’ αὐτούσ, εἰ μὴ καθαροὺσ ὑπείληφεν, ἐκ τῆσ πόλεωσ.

οἱ μὲν οὖν δοθείσησ ἀδείασ ἐσκεδάσθησαν ἀνὰ τὴν χώραν· Ἀλεξάνδρα δὲ ἐκπέμψασα ἐπὶ Δαμασκὸν στρατιάν, πρόφασισ δ’ ἦν Πτολεμαῖοσ ἀεὶ θλίβων τὴν πόλιν, ταύτην μὲν ὑπεδέξατο μηθὲν ἀξιόλογον ἐργασαμένην.

Τιγράνην δὲ τὸν Ἀρμενίων βασιλέα προσκαθεζόμενον Πτολεμαί̈δι καὶ πολιορκοῦντα Κλεοπάτραν συνθήκαισ καὶ δώροισ ὑπηγάγετο.

φθάνει δ’ ἐκεῖνοσ ἀπαναστὰσ διὰ τὰσ οἴκοι ταραχὰσ ἐμβεβληκότοσ εἰσ τὴν Ἀρμενίαν Λευκόλλου. Κἀν τούτῳ νοσούσησ Ἀλεξάνδρασ ὁ νεώτεροσ τῶν παίδων Ἀριστόβουλοσ τὸν καιρὸν ἁρπάσασ μετὰ τῶν οἰκετῶν, εἶχεν δὲ πολλοὺσ καὶ πάντασ εὔνουσ διὰ τὴν θερμότητα, κρατεῖ μὲν τῶν ἐρυμάτων ἁπάντων, τοῖσ δ’ ἐκ τούτων χρήμασιν μισθοφόρουσ ἀθροίσασ ἑαυτὸν ἀποδείκνυσι βασιλέα.

πρὸσ ταῦτα ὀδυρόμενον τὸν Ὑρκανὸν ἡ μήτηρ οἰκτείρασα τήν τε γυναῖκα καὶ τοὺσ παῖδασ Ἀριστοβούλου καθείργνυσιν εἰσ τὴν Ἀντωνίαν·

φρούριον δ’ ἦν τῷ βορείῳ κλίματι τοῦ ἱεροῦ προσκείμενον, πάλαι μέν, ὡσ ἔφην, βᾶρισ ὀνομαζόμενον, αὖθισ δὲ ταύτησ τυχὸν τῆσ προσηγορίασ ἐπικρατήσαντοσ Ἀντωνίου, καθάπερ ἀπό τε τοῦ Σεβαστοῦ καὶ Ἀγρίππα Σεβαστὴ καὶ Ἀγριππιὰσ πόλεισ ἐπωνομάσθησαν. πρὶν δὲ ἐπεξελθεῖν Ἀλεξάνδρα τὸν Ἀριστόβουλον τῆσ τἀδελφοῦ καταλύσεωσ τελευτᾷ διοικήσασα τὴν ἀρχὴν ἔτεσιν ἐννέα.

Καὶ κληρονόμοσ μὲν ἦν τῶν ὅλων Ὑρκανόσ, ᾧ καὶ ζῶσα τὴν βασιλείαν ἐνεχείρισεν, δυνάμει δὲ καὶ φρονήματι προεῖχεν ὁ Ἀριστόβουλοσ.

γενομένησ δὲ αὐτοῖσ περὶ τῶν ὅλων συμβολῆσ περὶ Ιἑριχοῦντα καταλιπόντεσ οἱ πολλοὶ τὸν Ὑρκανὸν μεταβαίνουσιν πρὸσ τὸν Ἀριστόβουλον. ὁ δὲ μετὰ τῶν συμμεινάντων φθάνει συμφυγὼν ἐπὶ τὴν Ἀντωνίαν καὶ κυριεύσασ τῶν πρὸσ σωτηρίαν ὁμήρων·

ταῦτα δ’ ἦν ἡ Ἀριστοβούλου γυνὴ μετὰ τῶν τέκνων. ἀμέλει πρὶν ἀνηκέστου πάθουσ διελύθησαν, ὥστε βασιλεύειν μὲν Ἀριστόβουλον, Ὑρκανὸν δὲ ἐκστάντα τῆσ ἄλλησ ἀπολαύειν τιμῆσ ὥσπερ ἀδελφὸν βασιλέωσ. ἐπὶ τούτοισ διαλλαγέντεσ ἐν τῷ ἱερῷ καὶ τοῦ λαοῦ περιεστῶτοσ φιλοφρόνωσ ἀλλήλουσ ἀσπασάμενοι διήμειψαν τὰσ οἰκίασ·

Ἀριστόβουλοσ μὲν γὰρ εἰσ τὰ βασίλεια, Ὑρκανὸσ δὲ ἀνεχώρησεν εἰσ τὴν Ἀριστοβούλου οἰκίαν. Δέοσ δὲ τοῖσ τε ἄλλοισ τῶν Ἀριστοβούλου διαφόρων ἐμπίπτει παρ’ ἐλπίδα κρατήσαντοσ καὶ μάλιστα Ἀντιπάτρῳ πάλαι διαμισουμένῳ.

γένοσ δ’ ἦν Ἰδουμαῖοσ προγόνων τε ἕνεκα καὶ πλούτου καὶ τῆσ ἄλλησ ἰσχύοσ πρωτεύων τοῦ ἔθνουσ. οὗτοσ ἅμα καὶ τὸν Ὑρκανὸν Ἀρέτᾳ προσφυγόντα τῷ βασιλεῖ τῆσ Ἀραβίασ ἀνακτήσασθαι τὴν βασιλείαν ἔπειθεν καὶ τὸν Ἀρέταν δέξασθαί τε τὸν Ὑρκανὸν καὶ καταγαγεῖν ἐπὶ τὴν ἀρχήν, πολλὰ μὲν τὸν Ἀριστόβουλον εἰσ τὸ ἦθοσ διαβάλλων, πολλὰ δ’ ἐπαινῶν τὸν Ὑρκανὸν [παρῄνει δέξασθαι], καὶ ὡσ πρέπον εἰή τὸν οὕτω λαμπρᾶσ προεστῶτα βασιλείασ ὑπερέχειν χεῖρα τῷ ἀδικουμένῳ·

ἀδικεῖσθαι δὲ τὸν Ὑρκανὸν στερηθέντα τῆσ κατὰ τὸ πρεσβεῖον αὐτῷ προσηκούσησ ἀρχῆσ. προκατασκευάσασ δὲ ἀμφοτέρουσ, νύκτωρ ἀναλαβὼν τὸν Ὑρκανὸν ἀπὸ τῆσ πόλεωσ ἀποδιδράσκει καὶ συντόνῳ φυγῇ χρώμενοσ εἰσ τὴν καλουμένην Πέτραν διασώζεται·

βασίλειον αὕτη τῆσ Ἀραβίασ ἐστίν. ἔνθα τῷ Ἀρέτᾳ τὸν Ὑρκανὸν ἐγχειρίσασ καὶ πολλὰ μὲν καθομιλήσασ, πολλοῖσ δὲ δώροισ ὑπελθὼν δοῦναι δύναμιν αὐτῷ πείθει τὴν κατάξουσαν αὐτόν·

ἦν δ’ αὕτη πεζῶν τε καὶ ἱππέων πέντε μυριάδεσ, πρὸσ ἣν οὐκ ἀντέσχεν Ἀριστόβουλοσ, ἀλλ’ ἐν τῇ πρώτῃ συμβολῇ λειφθεὶσ εἰσ Ιἑροσόλυμα συνελαύνεται. κἂν ἔφθη κατὰ κράτοσ ληφθείσ, εἰ μὴ Σκαῦροσ ὁ Ῥωμαίων στρατηγὸσ ἐπαναστὰσ αὐτῶν τοῖσ καιροῖσ ἔλυσε τὴν πολιορκίαν·

ὃσ ἐπέμφθη μὲν εἰσ Συρίαν ἀπὸ Ἀρμενίασ ὑπὸ Πομπηίου Μάγνου πολεμοῦντοσ πρὸσ Τιγράνην, παραγενόμενοσ δὲ εἰσ Δαμασκὸν ἑαλωκυῖαν προσφάτωσ ὑπὸ Μετέλλου καὶ Λολλίου καὶ τούτουσ μεταστήσασ, ἐπειδὴ τὰ κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν ἐπύθετο, καθάπερ ἐφ’ ἑρ́μαιον ἠπείχθη. Παρελθόντοσ γοῦν εἰσ τὴν χώραν πρέσβεισ εὐθέωσ ἧκον παρὰ τῶν ἀδελφῶν ἑκατέρου δεομένου βοηθεῖν αὐτῷ.

γίνεται δ’ ἐπίπροσθεν τοῦ δικαίου τὰ παρὰ Ἀριστοβούλου τριακόσια τάλαντα· τοσοῦτον γὰρ λαβὼν Σκαῦροσ ἐπικηρυκεύεται πρόσ τε Ὑρκανὸν καὶ τοὺσ Ἄραβασ ἀπειλῶν Ῥωμαίουσ καὶ Πομπήιον, εἰ μὴ λύσειαν τὴν πολιορκίαν. ἀνεχώρει δὲ ἐκ τῆσ Ιοὐδαίασ εἰσ Φιλαδέλφειαν Ἀρέτασ καταπλαγείσ, καὶ πάλιν εἰσ Δαμασκὸν Σκαῦροσ.

Ἀριστοβούλῳ δ’ οὐκ ἀπέχρησεν τὸ μὴ ἁλῶναι, πᾶσαν δὲ τὴν δύναμιν ἐπισυλλέξασ εἵπετο τοῖσ πολεμίοισ καὶ περὶ τὸν καλούμενον Παπυρῶνα συμβαλὼν αὐτοῖσ ὑπὲρ ἑξακισχιλίουσ κτείνει, μεθ’ ὧν καὶ τὸν ἀδελφὸν τὸν Ἀντιπάτρου Φαλλίωνα.

Ὑρκανὸσ δὲ καὶ Ἀντίπατροσ τῶν Ἀράβων ἀφαιρεθέντεσ μετέφερον ἐπὶ τοὺσ ἐναντίουσ τὴν ἐλπίδα, καὶ ἐπειδὴ Πομπήιοσ ἐπιὼν τὴν Συρίαν εἰσ Δαμασκὸν ἧκεν, ἐπ’ αὐτὸν καταφεύγουσιν καὶ δίχα δωρεῶν αἷσ καὶ πρὸσ τὸν Ἀρέταν δικαιολογίαισ χρώμενοι κατηντιβόλουν μισῆσαι μὲν τὴν Ἀριστοβούλου βίαν, κατάγειν δὲ ἐπὶ τὴν βασιλείαν τὸν καὶ τρόπῳ καὶ καθ’ ἡλικίαν προσήκοντα.

οὐ μὴν οὐδ’ Ἀριστόβουλοσ ὑστέρει πεποιθὼσ τῇ Σκαύρου δωροδοκίᾳ παρῆν τε καὶ αὐτὸσ ὡσ οἱο͂́ν τε βασιλικώτατα κεκοσμηκὼσ ἑαυτόν.

ἀδοξήσασ δὲ πρὸσ τὰσ θεραπείασ καὶ μὴ φέρων δουλεύειν ταῖσ χρείαισ ταπεινότερον τοῦ σχήματοσ ἀπὸ διὸσ ἡλίου πόλεωσ χωρίζεται. Πρὸσ ταῦτ’ ἀγανακτήσασ Πομπήιοσ πολλὰ καὶ τῶν περὶ Ὑρκανὸν ἱκετευόντων ὡρ́μησεν ἐπ’ Ἀριστόβουλον, ἀναλαβὼν τήν τε Ῥωμαϊκὴν δύναμιν καὶ πολλοὺσ ἐκ τῆσ Συρίασ συμμάχουσ.

ἐπεὶ δὲ παρελαύνων Πέλλαν καὶ Σκυθόπολιν ἧκεν εἰσ Κορέασ.

ὅθεν ἡ Ιοὐδαίων ἄρχεται χώρα κατὰ τὴν μεσόγειον ἀνιόντων, ἀκούσασ συμπεφευγέναι τὸν Ἀριστόβουλον εἰσ Ἀλεξάνδρειον, τοῦτο δ’ ἐστὶν φρούριον τῶν πάνυ φιλοτίμωσ ἐξησκημένων ὑπὲρ ὄρουσ ὑψηλοῦ κείμενον, πέμψασ καταβαίνειν αὐτὸν ἐκέλευσεν. τῷ δ’ ἦν μὲν ὁρμὴ καλουμένῳ δεσποτικώτερον διακινδυνεύειν μᾶλλον ἢ ὑπακοῦσαι, καθεώρα δὲ τὸ πλῆθοσ ὀρρωδοῦν, καὶ παρῄνουν οἱ φίλοι σκέπτεσθαι τὴν Ῥωμαίων ἰσχὺν οὖσαν ἀνυπόστατον.

οἷσ πεισθεὶσ κάτεισιν πρὸσ Πομπήιον καὶ πολλὰ περὶ τοῦ δικαίωσ ἄρχειν ἀπολογηθεὶσ ὑπέστρεψεν εἰσ τὸ ἔρυμα. πάλιν τε τἀδελφοῦ προκαλουμένου καταβὰσ καὶ διαλεχθεὶσ περὶ τῶν δικαίων ἄπεισιν μὴ κωλύοντοσ τοῦ Πομπηί̈ου.

μέσοσ δ’ ἦν ἐλπίδοσ καὶ δέουσ, καὶ κατῄει μὲν ὡσ δυσωπήσων Πομπήιον πάντ’ ἐπιτρέπειν αὐτῷ, πάλιν δὲ ἀνέβαινεν εἰσ τὴν ἄκραν, ὡσ μὴ προκαταλύειν δόξειεν αὑτόν. ἐπεὶ μέντοι Πομπήιοσ ἐξίστασθαί τε τῶν φρουρίων ἐκέλευεν αὐτῷ καὶ παράγγελμα τῶν φρουράρχων ἐχόντων μόναισ πειθαρχεῖν ταῖσ αὐτογράφοισ ἐπιστολαῖσ, ἠνάγκαζεν αὐτὸν ἑκάστοισ γράφειν ἐκχωρεῖν, ποιεῖ μὲν τὰ προσταχθέντα, ἀγανακτήσασ δὲ ἀνεχώρησεν εἰσ Ιἑροσόλυμα καὶ παρεσκευάζετο πολεμεῖν πρὸσ Πομπήιον.

Ὁ δέ, οὐ γὰρ ἐδίδου χρόνον ταῖσ παρασκευαῖσ, εὐθέωσ εἵπετο, καὶ προσεπέρρωσεν τὴν ὁρμὴν ὁ Μιθριδάτου θάνατοσ ἀγγελθεὶσ αὐτῷ περὶ Ιἑριχοῦντα, ἔνθα τῆσ Ιοὐδαίασ τὸ πιότατον φοίνικά τε πάμπολυν καὶ βάλσαμον τρέφει.

τοῦτο λίθοισ ὀξέσιν ἐπιτέμνοντεσ τὰ πρέμνα συνάγουσιν κατὰ τὰσ τομὰσ ἐκδακρῦον. καὶ στρατοπεδευσάμενοσ ἐν τῷ χωρίῳ μίαν ἑσπέραν ἑώθεν ἠπείγετο πρὸσ τὰ Ιἑροσόλυμα.

καταπλαγεὶσ δὲ τὴν ἔφοδον Ἀριστόβουλοσ ἱκέτησ ἀπαντᾷ χρημάτων τε ὑποσχέσει καὶ τῷ μετὰ τῆσ πόλεωσ ἐπιτρέπειν καὶ ἑαυτὸν χαλεπαίνοντα καταστέλλει τὸν Πομπήιον. οὐ μήν τι τῶν ὡμολογημένων ἐγένετο·

τὸν γὰρ ἐπὶ τὴν κομιδὴν τῶν χρημάτων ἐκπεμφθέντα Γαβίνιον οἱ τὰ Ἀριστοβούλου φρονοῦντεσ οὐδὲ τῇ πόλει δέχονται. Πρὸσ ταῦτα ἀγανακτήσασ Πομπήιοσ Ἀριστόβουλον μὲν ἐφρούρει, πρὸσ δὲ τὴν πόλιν ἐλθὼν περιεσκόπει ὅπωσ δεῖ προσβαλεῖν, τήν τε ὀχυρότητα τῶν τειχῶν δυσμεταχείριστον ὁρῶν καὶ τὴν πρὸ τούτων φάραγγα φοβερὰν τό τε ἱερὸν ἐντὸσ τῆσ φάραγγοσ ὀχυρώτατα τετειχισμένον, ὥστε τοῦ ἄστεοσ ἁλισκομένου δευτέραν εἶναι καταφυγὴν τοῦτο τοῖσ πολεμίοισ.

Διαποροῦντοσ δ’ ἐπὶ πολὺν χρόνον στάσισ τοῖσ ἔνδον ἐμπίπτει, τῶν μὲν Ἀριστοβούλου πολεμεῖν ἀξιούντων καὶ ῥύεσθαι τὸν βασιλέα, τῶν δὲ τὰ Ὑρκανοῦ φρονούντων ἀνοίγειν Πομπηίῳ τὰσ πύλασ·

πολλοὺσ δὲ τούτουσ ἐποίει τὸ δέοσ ἀφορῶντασ εἰσ τὴν τῶν Ῥωμαίων εὐταξίαν. ἡττώμενον δὲ τὸ Ἀριστοβούλου μέροσ εἰσ τὸ ἱερὸν ἀνεχώρησεν καὶ τὴν συνάπτουσαν ἀπ’ αὐτοῦ τῇ πόλει γέφυραν ἀποκόψαντεσ ἀντισχεῖν εἰσ ἔσχατον παρεσκευάζοντο.

τῶν δὲ ἑτέρων δεχομένων Ῥωμαίουσ τῇ πόλει καὶ τὰ βασίλεια παραδιδόντων ἐπὶ μὲν ταῦτα Πομπήιοσ ἕνα τῶν ὑφ’ ἑαυτῷ στρατηγῶν Πείσωνα εἰσπέμπει μετὰ στρατιᾶσ· ὃσ διαλαβὼν φρουραῖσ τὴν πόλιν, ἐπειδὴ τῶν εἰσ τὸ ἱερὸν καταφυγόντων οὐδένα λόγοισ ἔπειθεν συμβῆναι, τὰ πέριξ εἰσ προσβολὰσ εὐτρέπιζεν ἔχων τοὺσ περὶ τὸν Ὑρκανὸν εἴσ τε τὰσ ἐπινοίασ καὶ τὰσ ὑπηρεσίασ προθύμουσ.

Αὐτὸσ δὲ κατὰ τὸ προσάρκτιον κλίμα τήν τε τάφρον ἔχου καὶ τὴν φάραγγα πᾶσαν ὕλην συμφορούσησ τῆσ δυνάμεωσ.

χαλεπὸν δ’ ἦν τὸ ἀναπληροῦν διὰ βάθοσ ἄπειρον καὶ τῶν Ιοὐδαίων πάντα τρόπον εἰργόντων ἄνωθεν, κἂν ἀτέλεστοσ ἔμεινεν τοῖσ Ῥωμαίοισ ὁ πόνοσ, εἰ μὴ τὰσ ἑβδομάδασ ἐπιτηρῶν ὁ Πομπήιοσ, ἐν αἷσ παντὸσ ἔργου διὰ τὴν θρησκείαν χεῖρασ ἀπίσχουσιν Ιοὐδαῖοι, τὸ χῶμα ὕψου τῆσ κατὰ χεῖρα συμβολῆσ εἴργων τοὺσ στρατιώτασ· ὑπὲρ μόνου γὰρ τοῦ σώματοσ ἀμύνονται τοῖσ σαββάτοισ.

ἤδη δὲ ἀναπεπληρωμένησ τῆσ φάραγγοσ πύργουσ ὑψηλοὺσ ἐπιστήσασ τῷ χώματι καὶ προσαγαγὼν τὰσ ἐκ Τύρου κομισθείσασ μηχανὰσ ἐπειρᾶτο τοῦ τείχουσ·

ἀνέστελλον δὲ αἱ πετροβόλοι τοὺσ καθύπερθεν κωλύοντασ. ἀντεῖχον δ’ ἐπὶ πλεῖον οἱ κατὰ τοῦτο τὸ μέροσ πύργοι μεγέθει τε καὶ κάλλει διαφέροντεσ. Ἔνθα δὴ πολλὰ τῶν Ῥωμαίων κακοπαθούντων ὁ Πομπήιοσ τά τε ἄλλα τῆσ καρτερίασ τοὺσ Ιοὐδαίουσ ἀπεθαύμαζεν καὶ μάλιστα τοῦ μηδὲν παραλῦσαι·

τῆσ θρησκείασ ἐν μέσοισ τοῖσ βέλεσιν ἀνειλημένουσ· ὥσπερ γὰρ εἰρήνησ βαθείασ κατεχούσησ τὴν πόλιν αἵ τε θυσίαι καθ’ ἡμέραν καὶ οἱ ἐναγισμοὶ καὶ πᾶσα θεραπεία κατὰ τἀκριβὲσ ἐξετελεῖτο τῷ θεῷ, καὶ οὐδὲ κατ’ αὐτὴν τὴν ἅλωσιν περὶ τῷ βωμῷ φονευόμενοι τῶν καθ’ ἡμέραν νομίμων εἰσ τὴν θρησκείαν ἀπέστησαν. τρίτῳ γὰρ μηνὶ τῆσ πολιορκίασ μόλισ ἕνα τῶν πύργων καταρρίψαντεσ εἰσέπιπτον εἰσ τὸ ἱερόν.

ὁ δὲ πρῶτοσ ὑπερβῆναι τολμήσασ τὸ τεῖχοσ Σύλλα παῖσ ἦν Φαῦστοσ Κορνήλιοσ καὶ μετ’ αὐτὸν ἑκατοντάρχαι δύο Φούριοσ καὶ Φάβιοσ. εἵπετο δὲ ἑκάστῳ τὸ ἴδιον στῖφοσ, καὶ περισχόντεσ πανταχοῦ τὸ ἱερὸν ἔκτεινον οὓσ μὲν τῷ ναῷ προσφεύγοντασ, οὓσ δὲ ἀμυνομένουσ πρὸσ ὀλίγον. Ἔνθα πολλοὶ τῶν ἱερέων ξιφήρεισ τοὺσ πολεμίουσ ἐπιόντασ βλέποντεσ ἀθορύβωσ ἐπὶ τῆσ θρησκείασ ἔμειναν, σπένδοντεσ δὲ ἀπεσφάττοντο καὶ θυμιῶντεσ καὶ τῆσ πρὸσ τὸ θεῖον θεραπείασ ἐν δευτέρῳ τὴν σωτηρίαν τιθέμενοι.

πλεῖστοι δ’ ὑπὸ τῶν ὁμοφύλων ἀντιστασιαστῶν ἀνῃροῦντο καὶ κατὰ τῶν κρημνῶν ἔρριπτον ἑαυτοὺσ ἄπειροι· καὶ τὰ περὶ τὸ τεῖχοσ δ’ ἔνιοι μανιῶντεσ ἐν ταῖσ ἀμηχανίαισ ὑπέπρησαν καὶ συγκατεφλέγοντο. Ιοὐδαίων μὲν οὖν ἀνῃρέθησαν μύριοι καὶ δισχίλιοι, Ῥωμαίων δὲ ὀλίγοι μὲν πάνυ νεκροί, τραυματίαι δ’ ἐγένοντο πλείουσ.

Οὐδὲν δὲ οὕτωσ ἐν ταῖσ τότε συμφοραῖσ καθήψατο τοῦ ἔθνουσ ὡσ τὸ τέωσ ἀόρατον ἅγιον ἐκκαλυφθὲν ὑπὸ τῶν ἀλλοφύλων·

παρελθὼν γοῦν σὺν τοῖσ περὶ αὐτὸν ὁ Πομπήιοσ εἰσ τὸν ναόν, ἔνθα μόνῳ θεμιτὸν ἦν παριέναι τῷ ἀρχιερεῖ, τὰ ἔνδον ἐθεάσατο, λυχνίαν τε καὶ λύχνουσ καὶ τράπεζαν καὶ σπονδεῖα καὶ θυμιατήρια, ὁλόχρυσα πάντα, πλῆθόσ τε ἀρωμάτων σεσωρευμένον καὶ τῶν ἱερῶν χρημάτων εἰσ τάλαντα δισχίλια. οὔτε δὲ τούτων οὔτε ἄλλου τινὸσ τῶν ἱερῶν κειμηλίων ἥψατο, ἀλλὰ καὶ μετὰ μίαν τῆσ ἁλώσεωσ ἡμέραν καθᾶραι τὸ ἱερὸν τοῖσ νεωκόροισ προσέταξεν καὶ τὰσ ἐξ ἔθουσ ἐπιτελεῖν θυσίασ.

αὖθισ δ’ ἀποδείξασ Ὑρκανὸν ἀρχιερέα τά τε ἄλλα προθυμότατον ἑαυτὸν ἐν τῇ πολιορκίᾳ παρασχόντα καὶ διότι τὸ κατὰ τὴν χώραν πλῆθοσ ἀπέστησεν Ἀριστοβούλῳ συμπολεμεῖν ὡρμημένον, ἐκ τούτων, ὅπερ ἦν προσῆκον ἀγαθῷ στρατηγῷ, τὸν λαὸν εὐνοίᾳ πλέον ἢ δέει προσηγάγετο. ἐν δὲ τοῖσ αἰχμαλώτοισ ἐλήφθη καὶ ὁ Ἀριστοβούλου πενθερόσ, ὁ δ’ αὐτὸσ ἦν καὶ θεῖοσ αὐτῷ.

καὶ τοὺσ αἰτιωτάτουσ μὲν τοῦ πολέμου πελέκει κολάζει, Φαῦστον δὲ καὶ τοὺσ μετ’ αὐτοῦ γενναίωσ ἀγωνισαμένουσ λαμπροῖσ ἀριστείοισ δωρησάμενοσ τῇ τε χώρᾳ καὶ τοῖσ Ιἑροσολύμοισ ἐπιτάσσει φόρον. Ἀφελόμενοσ δὲ τοῦ ἔθνουσ καὶ τὰσ ἐν κοίλῃ Συρίᾳ πόλεισ, ἃσ εἷλον, ὑπέταξεν τῷ κατ’ ἐκεῖνο Ῥωμαίων στρατηγῷ κατατεταγμένῳ καὶ μόνοισ αὐτοὺσ τοῖσ ἰδίοισ ὁρ́οισ περιέκλεισεν.

ἀνακτίζει δὲ καὶ Γάδαρα ὑπὸ Ιοὐδαίων κατεστραμμένην Γαδαρεῖ τινὶ τῶν ἰδίων ἀπελευθέρων Δημητρίῳ χαριζόμενοσ. ἠλευθέρωσεν δὲ ἀπ’ αὐτῶν καὶ τὰσ ἐν τῇ μεσογείᾳ πόλεισ, ὅσασ μὴ φθάσαντεσ κατέσκαψαν, Ἵππον Σκυθόπολίν τε καὶ Πέλλαν καὶ Σαμάρειαν καὶ Ιἄμνειαν καὶ Μάρισαν Ἄζωτόν τε καὶ Ἀρέθουσαν, ὁμοίωσ δὲ καὶ τὰσ παραλίουσ Γάζαν Ιὄππην Δῶρα καὶ τὴν πάλαι μὲν Στράτωνοσ πύργον καλουμένην, ὕστερον δὲ μετακτισθεῖσάν τε ὑφ’ Ἡρώδου βασιλέωσ λαμπροτάτοισ κατασκευάσμασιν καὶ μετονομασθεῖσαν Καισάρειαν.

ἃσ πάσασ τοῖσ γνησίοισ ἀποδοὺσ πολίταισ κατέταξεν εἰσ τὴν Συριακὴν ἐπαρχίαν.

παραδοὺσ δὲ ταύτην τε καὶ τὴν Ιοὐδαίαν καὶ τὰ μέχρισ Αἰγύπτου καὶ Εὐφράτου Σκαύρῳ διέπειν καὶ δύο τῶν ταγμάτων, αὐτὸσ διὰ Κιλικίασ εἰσ Ῥώμην ἠπείγετο τὸν Ἀριστόβουλον ἄγων μετὰ τῆσ γενεᾶσ αἰχμάλωτον. δύο δ’ ἦσαν αὐτῷ θυγατέρεσ καὶ δύο υἱεῖσ, ὧν ὁ ἕτεροσ μὲν Ἀλέξανδροσ ἐκ τῆσ ὁδοῦ διαδιδράσκει, σὺν δὲ ταῖσ ἀδελφαῖσ ὁ νεώτεροσ Ἀντίγονοσ εἰσ Ῥώμην ἐκομίζετο.

Κἀν τούτῳ Σκαῦροσ εἰσ τὴν Ἀραβίαν ἐμβαλὼν τῆσ μὲν Πέτρασ εἴργετο ταῖσ δυσχωρίαισ, ἐπόρθει δὲ τὰ πέριξ πολλὰ κἀν τούτῳ κακοπαθῶν·

ἐλίμωττεν γὰρ ἡ στρατιά. καὶ πρὸσ τοῦτο Ὑρκανὸσ ἐπεβοήθει διὰ Ἀντιπάτου τὰ ἐπιτήδεια πέμπων. ὃν καὶ καθίησι Σκαῦροσ ὄντα συνήθη πρὸσ Ἀρέταν, ὅπωσ ἐπὶ χρήμασιν διαλύσαιτο τὸν πόλεμον. πείθεται δὲ ὁ Ἄραψ τριακόσια δοῦναι τάλαντα, κἀπὶ τούτοισ Σκαῦροσ ἐξῆγεν τῆσ Ἀραβίασ τὴν δύναμιν. Ὁ δ’ ἀποδρὰσ τῶν Ἀριστοβούλου παίδων Πομπήιον Ἀλέξανδροσ χρόνῳ συναγαγὼν χεῖρα συχνὴν βαρὺσ ἦν Ὑρκανῷ καὶ τὴν Ιοὐδαίαν κατέτρεχεν, ἐδόκει τε ἂν καταλῦσαι ταχέωσ αὐτόν, ὅσ γε ἤδη καὶ τὸ καταρριφθὲν ὑπὸ Πομπηίου τεῖχοσ ἐν Ιἑροσολύμοισ ἀνακτίζειν ἐθάρρει προσελθών, εἰ μὴ Γαβίνιοσ εἰσ Συρίαν πεμφθεὶσ Σκαύρῳ διάδοχοσ τά τε ἄλλα γενναῖον ἀπέδειξεν ἑαυτὸν ἐν πολλοῖσ καὶ ἐπ’ Ἀλέξανδρον ὡρ́μησεν.

ὁ δὲ δείσασ πρὸσ τὴν ἔφοδον δύναμίν τε πλείω συνέλεγεν, ὡσ γενέσθαι μυρίουσ μὲν ὁπλίτασ χιλίουσ δὲ καὶ πεντακοσίουσ ἱππεῖσ, καὶ τὰ ἐπιτήδεια τῶν χωρίων ἐτείχιζε Ἀλεξάνδρειόν τε καὶ Ὑρκάνειον καὶ Μαχαιροῦντα πρὸσ τοῖσ Ἀραβίοισ ὄρεσιν.

Γαβίνιοσ δὲ μετὰ μέρουσ τῆσ στρατιᾶσ Μᾶρκον Ἀντώνιον προπέμψασ αὐτὸσ εἵπετο τὴν ὅλην ἔχων δύναμιν.

οἱ δὲ περὶ τὸν Ἀντίπατρον ἐπίλεκτοι καὶ τὸ ἄλλο τάγμα τῶν Ιοὐδαίων, ὧν Μάλιχοσ ἦρχεν καὶ Πειθόλαοσ, συμμίξαντεσ τοῖσ περὶ Μᾶρκον Ἀντώνιον ἡγεμόσιν ὑπήντων Ἀλεξάνδρῳ. καὶ μετ’ οὐ πολὺ παρῆν ἅμα τῇ φάλαγγι Γαβίνιοσ. ἑνουμένην δὲ τὴν τῶν πολεμίων δύναμιν οὐχ ὑπομείνασ Ἀλέξανδροσ ἀνεχώρει καὶ πλησίον ἤδη Ιἑροσολύμων γενόμενοσ ἀναγκάζεται συμβαλεῖν καὶ κατὰ τὴν μάχην ἑξακισχιλίουσ ἀποβαλών, ὧν τρισχίλιοι μὲν ἔπεσον τρισχίλιοι δὲ ἐζωγρήθησαν, φεύγει σὺν τοῖσ καταλειφθεῖσιν εἰσ Ἀλεξάνδρειον.

Γαβίνιοσ δὲ πρὸσ τὸ Ἀλεξάνδρειον ἐλθὼν ἐπειδὴ πολλοὺσ εὑρ͂εν ἐστρατοπεδευμένουσ, ἐπειρᾶτο συγγνώμησ ὑποσχέσει περὶ τῶν ἡμαρτημένων πρὸ μάχησ αὐτοὺσ προσαγαγέσθαι·

μηδὲν δὲ μέτριον φρονούντων ἀποκτείνασ πολλοὺσ τοὺσ λοιποὺσ ἀπέκλεισεν εἰσ τὸ ἔρυμα. κατὰ ταύτην ἀριστεύει τὴν μάχην ὁ ἡγεμὼν Μᾶρκοσ Ἀντώνιοσ, πανταχοῦ μὲν γενναῖοσ ἀεὶ φανείσ, οὐδαμοῦ δ’ οὕτωσ.

Γαβίνιοσ δὲ τοὺσ ἐξαιρήσοντασ τὸ φρούριον καταλιπὼν αὐτὸσ ἐπῄει τὰσ μὲν ἀπορθήτουσ πόλεισ καθιστάμενοσ, τὰσ δὲ κατεστραμμένασ ἀνακτίζων. συνεπολίσθησαν γοῦν τούτου κελεύσαντοσ Σκυθόπολίσ τε καὶ Σαμάρεια καὶ Ἀνθηδὼν καὶ Ἀπολλωνία καὶ Ιἄμνεια καὶ Ῥάφεια Μάρισά τε καὶ Ἀδώρεοσ καὶ Γάβαλα καὶ Ἄζωτοσ καὶ ἄλλαι πολλαί, τῶν οἰκητόρων ἀσμένωσ ἐφ’ ἑκάστην συνθεόντων.

Μετὰ δὲ τὴν τούτων ἐπιμέλειαν ἐπανελθὼν πρὸσ τὸ Ἀλεξάνδρειον ἐπέρρωσεν τὴν πολιορκίαν, ὥστε Ἀλέξανδροσ ἀπογνοὺσ περὶ τῶν ὅλων ἐπικηρυκεύεται πρὸσ αὐτόν, συγγνωσθῆναί τε τῶν ἡμαρτημένων δεόμενοσ καὶ τὰ συλληφθέντα φρούρια παραδιδοὺσ Ὑρκάνειον καὶ Μαχαιροῦντα·

αὖθισ δὲ καὶ τὸ Ἀλεξάνδρειον ἐνεχείρισεν. ἃ πάντα Γαβίνιοσ ἐναγούσησ τῆσ Ἀλεξάνδρου μητρὸσ κατέστρεψεν, ὡσ μὴ πάλιν ὁρμητήριον γένοιτο δευτέρου πολέμου·

παρῆν δὲ μειλισσομένη τὸν Γαβίνιον κατὰ δέοσ τῶν ἐπὶ τῆσ Ῥώμησ αἰχμαλώτων, τοῦ τε ἀνδρὸσ καὶ τῶν ἄλλων τέκνων. μετὰ δὲ ταῦτα εἰσ Ιἑροσόλυμα Γαβίνιοσ Ὑρκανὸν καταγαγὼν καὶ τὴν τοῦ ἱεροῦ παραδοὺσ κηδεμονίαν αὐτῷ καθίστατο τὴν ἄλλην πολιτείαν ἐπὶ προστασίᾳ τῶν ἀρίστων.

διεῖλεν δὲ πᾶν τὸ ἔθνοσ εἰσ πέντε συνόδουσ, τὸ μὲν Ιἑροσολύμοισ προστάξασ, τὸ δὲ Γαδάροισ, οἱ δὲ ἵνα συντελῶσιν εἰσ Ἀμαθοῦντα, τὸ δὲ τέταρτον εἰσ Ιἑριχοῦντα κεκλήρωτο, καὶ τῷ πέμπτῳ Σέπφωρισ ἀπεδείχθη πόλισ τῆσ Γαλιλαίασ.

ἀσμένωσ δὲ τῆσ ἐξ ἑνὸσ ἐπικρατείασ ἐλευθερωθέντεσ τὸ λοιπὸν ἀριστοκρατίᾳ διῳκοῦντο. Μετ’ οὐ πολύ γε μὴν αὐτοῖσ ἀρχὴ γίνεται θορύβων Ἀριστόβουλοσ ἀποδρὰσ ἐκ Ῥώμησ, ὃσ αὖθισ πολλοὺσ Ιοὐδαίων ἐπισυνίστη, τοὺσ μὲν ἐπιθυμοῦντασ μεταβολῆσ, τοὺσ δὲ ἀγαπῶντασ αὐτὸν πάλαι.

καὶ τὸ μὲν πρῶτον καταλαβόμενοσ τὸ Ἀλεξάνδρειον ἀνατειχίζειν ἐπειρᾶτο· ὡσ δὲ Γαβίνιοσ ὑπὸ Σισέννᾳ καὶ Ἀντωνίῳ καὶ Σερουιανῷ στρατιὰν ἔπεμψεν ἐπ’ αὐτόν. γνοὺσ ἀνεχώρει ἐπὶ Μαχαιροῦντοσ. καὶ τὸν μὲν ἄχρηστον ὄχλον ἀπεφορτίσατο, μόνουσ δὲ ἐπήγετο τοὺσ ὡπλισμένουσ ὄντασ εἰσ ὀκτακισχιλίουσ, ἐν οἷσ καὶ Πειθόλαοσ ἦν ὁ ἐξ Ιἑροσολύμων ὑποστράτηγοσ αὐτομολήσασ μετὰ χιλίων.

Ῥωμαῖοι δ’ ἐπηκολούθουν, καὶ γενομένησ συμβολῆσ μέχρι πολλοῦ μὲν οἱ περὶ τὸν Ἀριστόβουλον διεκαρτέρουν γενναίωσ ἀγωνιζόμενοι, τέλοσ δὲ βιασθέντεσ ὑπὸ τῶν Ῥωμαίων πίπτουσι μὲν πεντακισχίλιοι, περὶ δὲ δισχιλίουσ ἀνέφυγον εἴσ τινα λόφον, οἱ δὲ λοιποὶ χίλιοι σὺν Ἀριστοβούλῳ διακόψαντεσ τὴν φάλαγγα τῶν Ῥωμαίων εἰσ Μαχαιροῦντα συνελαύνονται. ἔνθα δὴ τὴν πρώτην ἑσπέραν ὁ βασιλεὺσ τοῖσ ἐρειπίοισ ἐναυλισάμενοσ ἐν ἐλπίσι μὲν ἦν ἄλλην συναθροίσειν δύναμιν ἀνοχὴν τοῦ πολέμου διδόντοσ καὶ τὸ φρούριον κακῶσ ὠχύρου·

προσπεσόντων δὲ Ῥωμαίων ἐπὶ δύο ἡμέρασ ἀντισχὼν ὑπὲρ δύναμιν ἁλίσκεται καὶ μετ’ Ἀντιγόνου τοῦ παιδόσ, ὃσ ἀπὸ Ῥώμησ αὐτῷ συναπέδρα, δεσμώτησ ἐπὶ Γαβίνιον ἀνήχθη καὶ ἀπὸ Γαβινίου πάλιν εἰσ Ῥώμην. τοῦτον μὲν οὖν ἡ σύγκλητοσ εἱρ͂ξεν, τὰ τέκνα δ’ αὐτοῦ διῆγεν εἰσ Ιοὐδαίαν Γαβινίου δι’ ἐπιστολῶν δηλώσαντοσ τῇ Ἀριστοβούλου γυναικὶ τοῦτο ἀντὶ τῆσ παραδόσεωσ τῶν ἐρυμάτων ὡμολογηκέναι.

Γαβινίῳ δ’ ἐπὶ Πάρθουσ ὡρμημένῳ στρατεύειν γίνεται Πτολεμαῖοσ ἐμπόδιον·

ὃσ ὑποστρέψασ ἀπ’ Εὐφράτου κατῆγεν εἰσ Αἴγυπτον ἐπιτηδείοισ εἰσ ἅπαντα χρώμενοσ κατὰ τὴν στρατείαν Ὑρκανῷ καὶ Ἀντιπάτρῳ· καὶ γὰρ χρήματα καὶ ὅπλα καὶ σῖτον καὶ ἐπικούρουσ Ἀντίπατροσ προσῆγεν, καὶ τοὺσ ταύτῃ Ιοὐδαίουσ φρουροῦντασ τὰσ κατὰ τὸ Πηλούσιον ἐμβολὰσ παρεῖναι Γαβίνιον ἔπεισεν. τῆσ δ’ ἄλλησ Συρίασ πρὸσ τὸν Γαβινίου χωρισμὸν κινηθείσησ καὶ Ιοὐδαίουσ πάλιν ἀπέστησεν Ἀλέξανδροσ ὁ Ἀριστοβούλου, μεγίστην δὲ συγκροτήσασ δύναμιν ὡρ́μητο πάντασ τοὺσ κατὰ τὴν χώραν Ῥωμαίουσ ἀνελεῖν.

πρὸσ ὃ Γαβίνιοσ δείσασ, ἤδη δὲ παρῆν ἀπ’ Αἰγύπτου τοῖσ τῇδε θορύβοισ ἠπειγμένοσ, ἐπὶ τινὰσ μὲν τῶν ἀφεστώτων Ἀντίπατρον προπέμψασ μετέπεισεν, συνέμενον δὲ Ἀλεξάνδρῳ τρεῖσ μυριάδεσ, κἀκεῖνοσ ὡρ́μητο πολεμεῖν.

οὕτωσ ἔξεισιν πρὸσ μάχην. ὑπήντων δὲ οἱ Ιοὐδαῖοι, καὶ συμβαλόντων περὶ τὸ Ἰταβύριον ὄροσ μύριοι μὲν ἀναιροῦνται, τὸ δὲ λοιπὸν πλῆθοσ ἐσκεδάσθη φυγῇ. καὶ Γαβίνιοσ ἐλθὼν εἰσ Ιἑροσόλυμα πρὸσ τὸ Ἀντιπάτρου βούλημα κατεστήσατο τὴν πολιτείαν.

ἔνθεν ὁρμήσασ Ναβαταίων τε μάχῃ κρατεῖ καὶ Μιθριδάτην καὶ Ὀρσάνην φυγόντασ ἐκ Πάρθων κρύφα μὲν ἀπέπεμψεν, παρὰ δὲ τοῖσ στρατιώταισ ἔλεγεν ἀποδρᾶναι. Κἀν τούτῳ Κράσσοσ αὐτῷ διάδοχοσ ἐλθὼν παραλαμβάνει Συρίαν.

οὗτοσ εἰσ τὴν ἐπὶ Πάρθουσ στρατείαν τόν τε ἄλλον τοῦ ἐν Ιἑροσολύμοισ ναοῦ χρυσὸν πάντα περιεῖλεν καὶ τὰ δισχίλια τάλαντα ἦρεν, ὧν ἀπέσχετο Πομπήιοσ. διαβὰσ δὲ τὸν Εὐφράτην αὐτόσ τε ἀπώλετο καὶ ὁ στρατὸσ αὐτοῦ, περὶ ὧν οὐ νῦν καιρὸσ λέγειν. Πάρθουσ δὲ μετὰ τὸν Κράσσον ἐπιδιαβαίνειν εἰσ Συρίαν ὡρμημένουσ ἀνέκοπτεν Κάσσιοσ εἰσ τὴν ἐπαρχίαν διαφυγών.

περιποιησάμενοσ δὲ αὐτὴν ἐπὶ Ιοὐδαίουσ ἠπείγετο, καὶ Ταριχέασ μὲν ἑλὼν εἰσ τρεῖσ μυριάδασ Ιοὐδαίων ἀνδραποδίζεται, κτείνει δὲ καὶ Πειθόλαον τοὺσ Ἀριστοβούλου στασιαστὰσ ἐπισυνιστάντα· τοῦ φόνου δὲ ἦν σύμβουλοσ Ἀντίπατροσ. τούτῳ γήμαντι γυναῖκα τῶν ἐπισήμων ἐξ Ἀραβίασ Κύπρον τοὔνομα τέσσαρεσ μὲν υἱεῖσ γίνονται, Φασάηλοσ καὶ ὁ βασιλεὺσ αὖθισ Ἡρώδησ, πρὸσ οἷσ Ιὤσηποσ καὶ Φερώρασ καὶ Σαλώμη θυγάτηρ.

ἐξῳκειωμένοσ δὲ τοὺσ πανταχοῦ δυνατοὺσ φιλίαισ τε καὶ ξενίαισ μάλιστα προσηγάγετο τὸν Ἀράβων βασιλέα διὰ τὴν ἐπιγαμβρίαν, κἀπειδὴ τὸν πρὸσ τὸν Ἀριστόβουλον ἀνείλετο πόλεμον, ἐκείνῳ παρακαταθήκην ἔπεμψεν τὰ τέκνα. Κάσσιοσ δὲ κατὰ συνθήκασ ἡσυχάζειν Ἀλέξανδρον ἀναγκάσασ ἐπὶ τὸν Εὐφράτην ὑπέστρεψεν Πάρθουσ διαβαίνειν ἀνείρξων, περὶ ὧν ἐν ἑτέροισ ἐροῦμεν.

Καῖσαρ δὲ Πομπηίου καὶ τῆσ συγκλήτου φυγόντων ὑπὲρ τὸν Ιὄνιον Ῥώμησ καὶ τῶν ὅλων κρατήσασ ἀνίησι μὲν τῶν δεσμῶν τὸν Ἀριστόβουλον, παραδοὺσ δ’ αὐτῷ δύο τάγματα κατὰ τάχοσ ἔπεμψεν εἰσ Συρίαν, ταύτην τε ῥᾳδίωσ ἐλπίσασ καὶ τὰ περὶ τὴν Ιοὐδαίαν δι’ αὐτοῦ προσάξεσθαι.

φθάνει δ’ ὁ φθόνοσ καὶ τὴν Ἀριστοβούλου προθυμίαν καὶ τὰσ Καίσαροσ ἐλπίδασ·

φαρμάκῳ γοῦν ἀναιρεθεὶσ ὑπὸ τῶν τὰ Πομπηίου φρονούντων μέχρι πολλοῦ μὲν οὐδὲ ταφῆσ ἐν τῇ πατρῴᾳ χώρᾳ μετεῖχεν, ἔκειτο δὲ μέλιτι συντηρούμενοσ ὁ νεκρὸσ αὐτοῦ, ἑώσ ὑπ’ Ἀντωνίου Ιοὐδαίοισ ἐπέμφθη τοῖσ βασιλικοῖσ μνημείοισ ἐνταφησόμενοσ. Ἀναιρεῖται δὲ καὶ ὁ υἱὸσ αὐτοῦ Ἀλέξανδροσ πελέκει ὑπὸ Σκιπίωνοσ ἐν Ἀντιοχείᾳ Πομπηίου τοῦτ’ ἐπιστείλαντοσ καὶ γενομένησ κατηγορίασ πρὸ τοῦ βήματοσ ὧν Ῥωμαίουσ ἔβλαψεν.

τοὺσ δ’ ἀδελφοὺσ αὐτοῦ Πτολεμαῖοσ ὁ Μενναίου παραλαβών, ὃσ ἐκράτει τῆσ ὑπὸ τῷ Λιβάνῳ Χαλκίδοσ, Φιλιππίωνα τὸν υἱὸν ἐπ’ αὐτοὺσ εἰσ Ἀσκάλωνα πέμπει. κἀκεῖνοσ ἀποσπάσασ τῆσ Ἀριστοβούλου γυναικὸσ Ἀντίγονον καὶ τὰσ ἀδελφὰσ αὐτοῦ πρὸσ τὸν πατέρα ἀνήγαγεν.

ἁλοὺσ δ’ ἔρωτι γαμεῖ τὴν ἑτέραν καὶ μετὰ ταῦτα ὑπὸ τοῦ πατρὸσ δι’ αὐτὴν κτείνεται· γαμεῖ γὰρ Πτολεμαῖοσ τὴν Ἀλεξάνδραν ἀνελὼν τὸν υἱὸν καὶ διὰ τὸν γάμον κηδεμονικώτεροσ αὐτὸσ ἦν πρὸσ τοὺσ ἀδελφούσ. Ἀντίπατροσ δὲ μετὰ τὴν Πομπηίου τελευτὴν μεταβὰσ ἐθεράπευεν Καίσαρα, κἀπειδὴ Μιθριδάτησ ὁ Περγαμηνὸσ μεθ’ ἧσ ἦγεν ἐπ’ Αἴγυπτον δυνάμεωσ εἰργόμενοσ τῶν κατὰ τὸ Πηλούσιον ἐμβολῶν ἐν Ἀσκάλωνι κατείχετο, τούσ τε Ἄραβασ ξένοσ ὢν ἔπεισεν ἐπικουρῆσαι καὶ αὐτὸσ ἧκεν ἄγων Ιοὐδαίων εἰσ τρισχιλίουσ ὁπλίτασ.

παρώρμησεν δὲ καὶ τοὺσ ἐν Συρίᾳ δυνατοὺσ ἐπὶ τὴν βοήθειαν τόν τε ἔποικον τοῦ Λιβάνου Πτολεμαῖον καὶ Ιἄμβλιχον, δι’ οὓσ αἱ ταύτῃ πόλεισ ἑτοίμωσ συνεφήψαντο τοῦ πολέμου.

καὶ θαρρῶν ἤδη Μιθριδάτησ τῇ προσγενομένῃ δι’ Ἀντίπατρον ἰσχύι πρὸσ τὸ Πηλούσιον ἐξελαύνει κωλυόμενόσ τε διελθεῖν ἐπολιόρκει τὴν πόλιν.

γίνεται δὲ κἀν τῇ προσβολῇ διασημότατοσ Ἀντίπατροσ· τὸ γὰρ κατ’ αὐτὸν μέροσ τοῦ τείχουσ διαρρήξασ πρῶτοσ εἰσεπήδησεν εἰσ τὴν πόλιν μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ. Καὶ τὸ Πηλούσιον μὲν ἑάλω, πρόσω δ’ αὐτὸν ἰόντα εἶργον αὖθισ οἱ τὴν Ὀνίου προσαγορευομένην χώραν κατέχοντεσ·

ἦσαν δὲ Ιοὐδαῖοι Αἰγύπτιοι. τούτουσ Ἀντίπατροσ οὐ μόνον μὴ κωλύειν ἔπεισεν, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐπιτήδεια τῇ δυνάμει παρασχεῖν· ὅθεν οὐδὲ οἱ κατὰ Μέμφιν ἔτι εἰσ χεῖρασ ἦλθον, ἑκούσιοι δὲ προσέθεντο Μιθριδάτῃ. κἀκεῖνοσ ἤδη τὸ Δέλτα περιελθὼν συνέβαλλεν τοῖσ λοιποῖσ Αἰγυπτίοισ εἰσ μάχην κατὰ χῶρον, ὃσ Ιοὐδαίων στρατόπεδον καλεῖται.

κινδυνεύοντα δ’ αὐτὸν ἐν τῇ παρατάξει σὺν ὅλῳ τῷ δεξιῷ κέρατι ῥύεται περιελθὼν Ἀντίπατροσ παρὰ τὸν αἰγιαλὸν τοῦ ποταμοῦ· τῶν γὰρ καθ’ ἑαυτὸν ἐκράτει τὸ λαιὸν ἔχων κέρασ·

ἔπειτα προσπεσὼν τοῖσ διώκουσι Μιθριδάτην ἀπέκτεινεν πολλοὺσ καὶ μέχρι τοσούτου τοὺσ καταλειπομένουσ ἐδίωξεν ὡσ καὶ τὸ στρατόπεδον αὐτῶν ἑλεῖν. ὀγδοήκοντα δὲ μόνουσ τῶν ἰδίων ἀπέβαλεν, καὶ Μιθριδάτησ ἐν τῇ τροπῇ περὶ ὀκτακοσίουσ. σωθεὶσ δ’ αὐτὸσ παρ’ ἐλπίδα μάρτυσ ἀβάσκανοσ γίνεται πρὸσ Καίσαρα τῶν Ἀντιπάτρου κατορθωμάτων. Ὁ δὲ τότε μὲν τὸν ἄνδρα τοῖσ ἐπαίνοισ καὶ ταῖσ ἐλπίσιν εἰσ τοὺσ ὑπὲρ αὐτοῦ κινδύνουσ ἐπέρρωσεν, ἐν οἷσ πᾶσιν παραβολώτατοσ ἀγωνιστὴσ γενόμενοσ καὶ πολλὰ τρωθεὶσ ἐφ’ ὅλου σχεδὸν τοῦ σώματοσ εἶχεν τὰ σημεῖα τῆσ ἀρετῆσ.

αὖθισ δὲ καταστησάμενοσ τὰ κατὰ τὴν Αἴγυπτον ὡσ ἐπανῆκεν εἰσ Συρίαν, πολιτείᾳ τε αὐτὸν τῇ Ῥωμαίων ἐδωρήσατο καὶ ἀτελείᾳ τῆσ τε ἄλλησ τιμῆσ καὶ φιλοφρονήσεωσ ἕνεκεν ζηλωτὸν ἐποίησεν καὶ τὴν ἀρχιερωσύνην δὲ δι’ αὐτὸν ἐπεκύρωσεν Ὑρκανῷ.

Κατ’ αὐτὸ δὲ καὶ Ἀντίγονοσ ὁ Ἀριστοβούλου πρὸσ τὸν Καίσαρα παρὼν γίνεται παραδόξωσ Ἀντιπάτρῳ μείζονοσ προκοπῆσ αἴτιοσ·

ὡσ παρανομώτατα μὲν αὐτὸν μετὰ τῶν ἀδελφῶν πάσησ ἀπελαύνοιεν τῆσ πατρίου γῆσ, πολλὰ δ’ εἰσ τὸ ἔθνοσ αὐτοὶ διὰ κόρον ἐξυβρίζοιεν, καὶ ὅτι τὴν εἰσ Αἴγυπτον συμμαχίαν οὐκ ἐπ’ εὐνοίᾳ αὐτῷ πέμψειαν, ἀλλὰ κατὰ δέοσ τῶν πάλαι διαφορῶν καὶ τὴν πρὸσ τὸν Πομπήιον φιλίαν ἀποσκευαζόμενοι.

Πρὸσ ταῦτα ὁ Ἀντίπατροσ ἀπορρίψασ τὴν ἐσθῆτα τὸ πλῆθοσ ἐπεδείκνυεν τῶν τραυμάτων, καὶ περὶ μὲν τῆσ εἰσ Καίσαρα εὐνοίασ οὐκ ἔφη λόγου δεῖν αὐτῷ·

κεκραγέναι γὰρ τὸ σῶμα σιωπῶντοσ· Ἀντιγόνου δὲ θαυμάζειν τὴν τόλμαν, εἰ πολεμίου Ῥωμαίων υἱὸσ ὢν καὶ Ῥωμαίων δραπέτου καὶ τὸ νεωτεροποιὸσ εἶναι καὶ στασιώδησ αὐτὸσ πατρῷον ἔχων, παρὰ τῷ Ῥωμαίων ἡγεμόνι κατηγορεῖν ἐπικεχείρηκεν ἑτέρων καὶ πειρᾶται τυχεῖν ἀγαθοῦ τινοσ, δέον ἀγαπᾶν ὅτι ζῇ·

καὶ γὰρ νῦν ἐφίεσθαι πραγμάτων οὐ τοσοῦτον δι’ ἀπορίαν, ἀλλ’ ἵνα Ιοὐδαίουσ διαστασιάσῃ παρελθὼν καὶ χρήσηται κατὰ τῶν δόντων ταῖσ ἀφορμαῖσ. Τούτων Καῖσαρ ἀκούσασ Ὑρκανὸν μὲν ἀξιώτερον τῆσ ἀρχιερωσύνησ ἀπεφήνατο, Ἀντιπάτρῳ δὲ δυναστείασ αἱρ́εσιν ἔδωκεν.

ὁ δ’ ἐπὶ τῷ τιμήσαντι τὸ μέτρον τῆσ τιμῆσ θέμενοσ πάσησ ἐπίτροποσ Ιοὐδαίασ ἀποδείκνυται καὶ προσεπιτυγχάνει τὰ τείχη τῆσ πατρίδοσ ἀνακτίσαι κατεστραμμένα. τὰσ μὲν δὴ τιμὰσ ταύτασ Καῖσαρ ἐπέστελλεν ἐν τῷ Καπετωλίῳ χαραχθῆναι τῆσ τε αὐτοῦ δικαιοσύνησ σημεῖον καὶ τῆσ τἀνδρὸσ ἐσομένασ ἀρετῆσ.

Ἀντίπατροσ δὲ Καίσαρα προπέμψασ ἐκ τῆσ Συρίασ εἰσ Ιοὐδαίαν ὑπέστρεψεν.

καὶ πρῶτον μὲν τὸ τεῖχοσ ἀνεδείματο τῆσ πατρίδοσ ὑπὸ Πομπηίου κατεστραμμένον καὶ τοὺσ ἀνὰ τὴν χώραν θορύβουσ ἐπιὼν κατέστελλεν, ἀπειλητὴσ ἅμα καὶ σύμβουλοσ ὢν ἑκάστοισ, ὅτι τὰ μὲν Ὑρκανοῦ φρονοῦντεσ ἐν ὄλβῳ καὶ καθ’ ἡσυχίαν βιώσονται τῶν τε ἰδίων κτημάτων καὶ κοινῆσ εἰρήνησ ἀπολαύοντεσ· εἰ δὲ πείθοιντο ταῖσ ψυχραῖσ ἐλπίσιν τῶν νεωτερίζειν ἐπὶ κέρδεσιν οἰκείοισ ἐθελόντων, ὡσ αὐτόν τε πειράσουσιν ἀντὶ κηδεμόνοσ δεσπότην καὶ Ὑρκανὸν ἀντὶ βασιλέωσ τύραννον, Ῥωμαίουσ γε μὴν καὶ Καίσαρα πολεμίουσ ἀνθ’ ἡγεμόνων καὶ φίλων·

οὐ γὰρ ἀνέξεσθαι μετακινούμενον ἐκ τῆσ ἀρχῆσ ὃν αὐτοὶ κατέστησαν. ἅμα δὲ ταῦτα λέγων καὶ δι’ αὑτοῦ καθίστατο τὴν χώραν ὁρῶν τὸν Ὑρκανὸν νωθῆ τε καὶ βασιλείασ ἀτονώτερον.

Φασάηλον μὲν δὴ τῶν παίδων τὸν πρεσβύτατον Ιἑροσολύμων καὶ τῶν πέριξ στρατηγὸν καθίστησιν, τὸν δὲ μετ’ αὐτὸν Ἡρώδην ἐπὶ τοῖσ ἴσοισ ἔστειλεν εἰσ Γαλιλαίαν κομιδῇ νέον. Ὁ δὲ ὢν φύσει δραστήριοσ ὕλην εὐθέωσ εὑρίσκει τῷ φρονήματι.

καταλαβὼν οὖν Ἐζεκίαν τὸν ἀρχιλῃστὴν τὰ προσεχῆ τῇ Συρίᾳ κατατρέχοντα μετὰ μεγίστου στίφουσ αὐτόν τε συλλαβὼν ἀποκτείνει καὶ πολλοὺσ τῶν λῃστῶν. ὃ δὴ μάλιστα τοῖσ Σύροισ ἡγεῖτο κεχαρισμένον·

ὑμνεῖτο γοῦν ἀνά τε τὰσ κώμασ καὶ ἐν ταῖσ πόλεσιν Ἡρώδησ ὡσ εἰρήνην αὐτοῖσ καὶ τὰσ κτήσεισ ἀνασεσωκώσ. γίνεται δ’ ἐκ τούτου καὶ Σέξτῳ Καίσαρι γνώριμοσ ὄντι συγγενεῖ τοῦ μεγάλου Καίσαροσ καὶ διοικοῦντι τὴν Συρίαν. πρὸσ δὲ τὸν ἀδελφὸν εὐδοκιμοῦντα καὶ Φασάηλοσ ἐφιλοτιμεῖτο τὴν ἀγαθὴν ἔριν τοὺσ ἐν τοῖσ Ιἑροσολύμοισ εὐνουστέρουσ καθιστάμενοσ καὶ δι’ αὑτοῦ μὲν ἔχων τὴν πόλιν μηδὲν δὲ ἀπειροκάλωσ εἰσ τὴν ἐξουσίαν ἐξυβρίζων.

ἐντεῦθεν Ἀντιπάτρῳ θεραπεία τε ἦν ἐκ τοῦ ἔθνουσ βασιλικὴ καὶ τιμαὶ παρὰ πάντων ὡσ δεσπότῃ τῶν ὅλων·

οὐ μὴν αὐτὸσ τῆσ πρὸσ Ὑρκανὸν εὐνοίασ ἢ πίστεώσ τι μετεκίνησεν. Ἀμήχανον δ’ ἐν εὐπραγίαισ φθόνον διαφυγεῖν·

Ὑρκανὸσ γοῦν ἤδη μὲν καὶ καθ’ ἑαυτὸν ἡσυχῆ πρὸσ τὸ κλέοσ τῶν νεανίσκων ἐδάκνετο, μάλιστα δὲ ἐλύπει τὰ Ἡρώδου κατορθώματα καὶ κήρυκεσ ἐπάλληλοι τῆσ καθ’ ἕκαστον εὐδοξίασ προστρέχοντεσ πολλοὶ [δὲ] τῶν ἐν τοῖσ βασιλείοισ βασκάνων ἠρέθιζον, οἷσ ἢ τὸ τῶν παίδων ἢ τὸ Ἀντιπάτρου σωφρονικὸν προσίστατο, λέγοντεσ ὡσ Ἀντιπάτρῳ καὶ τοῖσ υἱοῖσ αὐτοῦ παραχωρήσασ τῶν πραγμάτων καθέζοιτο τοὔνομα μόνον βασιλέωσ ἔχων ἔρημον ἐξουσίασ. καὶ μέχρι τοῦ πλανηθήσεται καθ’ ἑαυτοῦ βασιλεῖσ ἐπιτρέφων;

οὐδὲ γὰρ εἰρωνεύεσθαι τὴν ἐπιτροπὴν αὐτοὺσ ἔτι, φανεροὺσ δὲ εἶναι δεσπότασ παρωσαμένουσ ἐκεῖνον, εἴ γε μήτε ἐντολὰσ δόντοσ μήτε ἐπιστείλαντοσ αὐτοῦ τοσούτουσ παρὰ τὸν τῶν Ιοὐδαίων νόμον ἀνῄρηκεν Ἡρώδησ· ὅν, εἰ μὴ βασιλεύσ ἐστιν ἀλλ’ ἔτι ἰδιώτησ, δεῖν ἐπὶ δίκην ἥκειν ἀποδώσοντα λόγον αὐτῷ τε καὶ τοῖσ πατρίοισ νόμοισ, οἳ κτείνειν ἀκρίτουσ οὐκ ἐφιᾶσιν. Τούτοισ κατὰ μικρὸν Ὑρκανὸσ ἐξεκαίετο καὶ τὴν ὀργὴν τελευταῖον ἐκρήξασ ἐκάλει κριθησόμενον τὸν Ἡρώδην.

ὁ δὲ καὶ τοῦ πατρὸσ παραινοῦντοσ καὶ τῶν πραγμάτων διδόντων παρρησίαν ἀνῄει φρουραῖσ διαλαβὼν πρότερον τὴν Γαλιλαίαν. ᾔει δὲ μετὰ καρτεροῦ στίφουσ, ὡσ μήτε καταλύειν δόξειεν Ὑρκανὸν λαμπρὰν ἄγων δύναμιν μήτε γυμνὸσ ἐμπέσοι τῷ φθόνῳ. Σέξτοσ δὲ Καῖσαρ δείσασ περὶ τῷ νεανίᾳ, μή τι παρὰ τοῖσ ἐχθροῖσ ἀποληφθεὶσ πάθῃ, πέμπει πρὸσ Ὑρκανὸν τοὺσ παραγγελοῦντασ διαρρήδην ἀπολύειν Ἡρώδην τῆσ φονικῆσ δίκησ.

ὁ δὲ καὶ ἄλλωσ ὡρμημένοσ, ἠγάπα γὰρ Ἡρώδην, ἀποψηφίζεται. Καὶ ὃσ ὑπολαμβάνων ἄκοντοσ τοῦ βασιλέωσ διαφυγεῖν εἰσ Δαμασκὸν ἀνεχώρησεν πρὸσ Σέξτον παρασκευαζόμενοσ οὐδὲ αὖθισ ὑπακοῦσαι καλοῦντι.

καὶ πάλιν οἱ πονηροὶ παρώξυνον τὸν Ὑρκανὸν κατ’ ὀργήν τε οἴχεσθαι τὸν Ἡρώδην λέγοντεσ καὶ παρεσκευασμένον κατ’ αὐτοῦ· πιστεύων δ’ ὁ βασιλεὺσ οὐκ εἶχεν ὅ τι χρὴ δρᾶν. ὡσ ἑώρα μείζονα τὸν διάφορον.

ἐπεὶ δὲ ὑπὸ Σέξτου Καίσαροσ στρατηγὸσ ἀνεδείχθη κοίλησ Συρίασ καὶ Σαμαρείασ οὐ μόνον τε κατ’ εὔνοιαν τὴν ἐκ τοῦ ἔθνουσ ἀλλὰ καὶ δυνάμει φοβερὸσ ἦν. εἰσ ἔσχατον δέουσ κατέπεσεν Ὑρκανόσ, ὅσον οὔπω προσδοκῶν ἐπ’ αὐτὸν ὁρμήσειν μετὰ στρατιᾶσ. Καὶ οὐ διήμαρτεν τῆσ οἰήσεωσ·

ὁ γὰρ Ἡρώδησ κατ’ ὀργὴν τῆσ περὶ τὴν δίκην ἀπειλῆσ στρατιὰν ἀθροίσασ ἐπὶ Ιἑροσολύμων ἦγεν καταλύσων τὸν Ὑρκανόν. κἂν ἔφθη τοῦτο ποιήσασ, εἰ μὴ προεξελθόντεσ ὅ τε πατὴρ καὶ ὁ ἀδελφὸσ ἔκλασαν αὐτοῦ τὴν ὁρμὴν παρακαλοῦντεσ καὶ αὐτὸν ἀπειλῇ καὶ ἀνατάσει μόνῃ μετρῆσαι τὴν ἄμυναν, φείσασθαι δὲ τοῦ βασιλέωσ, ὑφ’ οὗ μέχρι τοσαύτησ δυνάμεωσ προῆλθεν· δεῖν τε, εἰ κληθεὶσ ἐπὶ δίκην παρώξυνται, καὶ περὶ τῆσ ἀφέσεωσ εὐχαριστεῖν καὶ μὴ πρὸσ μὲν τὸ σκυθρωπὸν ἀπαντᾶν, περὶ δὲ τῆσ σωτηρίασ ἀχάριστον εἶναι. εἰ δὲ δὴ λογιστέον εἰή καὶ πολέμου ῥοπὰσ βραβεύεσθαι θεῷ, πλέον εἶναι τῆσ στρατείασ τὸ ἄδικον.

διὸ δὴ καὶ περὶ τῆσ νίκησ οὐ χρὴ κατὰ πᾶν εὐέλπιν εἶναι, μέλλοντά γε συμβαλεῖν βασιλεῖ καὶ συντρόφῳ καὶ πολλάκισ μὲν εὐεργέτῃ, χαλεπῷ δὲ οὐδέποτε, πλὴν ὅσον πονηροῖσ συμβούλοισ χρώμενοσ ἐπισείσειεν αὐτῷ σκιὰν ἀδικήματοσ. πείθεται τούτοισ Ἡρώδησ ὑπολαβὼν εἰσ τὰσ ἐλπίδασ αὔταρκεσ εἶναι καὶ τὸ τὴν ἰσχὺν ἐπιδείξασθαι τῷ ἔθνει. Κἀν τούτῳ γίνεται περὶ Ἀπάμειαν ταραχὴ Ῥωμαίων καὶ πόλεμοσ ἐμφύλιοσ, Καικιλίου μὲν Βάσσου διὰ τὴν εἰσ Πομπήιον εὔνοιαν δολοφονήσαντοσ Σέξτον Καίσαρα καὶ τὴν ἐκείνου δύναμιν παραλαβόντοσ, τῶν δ’ ἄλλων Καίσαροσ στρατηγῶν ἐπὶ τιμωρίᾳ τοῦ φόνου μετὰ δυνάμεωσ συνελθόντων.

οἷσ καὶ διὰ τὸν ἀνῃρημένον καὶ διὰ τὸν περιόντα Καίσαρα φίλουσ ὄντασ ἀμφοτέρουσ ὁ Ἀντίπατροσ διὰ τῶν παίδων ἔπεμψεν συμμαχίαν.

συνίσταται δὲ Ῥωμαίοισ κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν ὁ μέγασ πόλεμοσ Κασσίου καὶ Βρούτου κτεινάντων δόλῳ Καίσαρα κατασχόντα τὴν ἀρχὴν ἐπ’ ἔτη τρία καὶ μῆνασ ἑπτά.

μεγίστου δ’ ἐπὶ τῷ φόνῳ γενομένου κινήματοσ καὶ διαστασιασθέντων τῶν δυνατῶν ἕκαστοσ ἐλπίσιν οἰκείαισ ἐχώρει πρὸσ ὃ συμφέρειν ὑπελάμβανεν, καὶ δὴ καὶ Κάσσιοσ εἰσ Συρίαν καταληψόμενοσ τὰσ περὶ Ἀπάμειαν δυνάμεισ. ἔνθα Βάσσῳ τε Μοῦρκον καὶ τὰ διεστῶτα τάγματα διαλλάξασ ἐλευθεροῖ μὲν Ἀπάμειαν τῆσ πολιορκίασ, ἡγούμενοσ δ’ αὐτὸσ τῆσ στρατιᾶσ ἐπῄει φορολογῶν τὰσ πόλεισ καὶ παρὰ δύναμιν τὰσ εἰσπράξεισ ποιούμενοσ.

Κελευσθὲν δὲ καὶ Ιοὐδαίοισ εἰσενεγκεῖν ἑπτακόσια τάλαντα δείσασ Ἀντίπατροσ τὴν ἀπειλὴν τοῦ Κασσίου τοῖσ τε υἱοῖσ διεῖλεν εἰσπράττειν τὰ χρήματα καί τισιν ἄλλοισ τῶν ἐπιτηδείων κατὰ τάχοσ, ἐν οἷσ καὶ Μαλίχῳ τινὶ τῶν διαφόρων·

οὕτωσ ἤπειγεν ἡ ἀνάγκη. πρῶτοσ δ’ ἀπεμειλίξατο Κάσσιον Ἡρώδησ τὴν ἑαυτοῦ μοῖραν ἐκ τῆσ Γαλιλαίασ κομίσασ ἑκατὸν τάλαντα καὶ διὰ τοῦτο ἐν τοῖσ μάλιστα φίλοσ ἦν.

τοὺσ δὲ λοιποὺσ εἰσ βραδυτῆτα κακίσασ αὐταῖσ ἐθυμοῦτο ταῖσ πόλεσιν. Γόφνα γοῦν καὶ Ἀμμαοῦν καὶ δύο ἑτέρασ τῶν ταπεινοτέρων ἐξανδραποδισάμενοσ ἐχώρει μὲν ὡσ καὶ Μάλιχον ἀναιρήσων, ὅτι μὴ σπεύσασ εἰσέπραξεν, ἐπέσχεν δὲ τὴν τούτου καὶ τὴν τῶν ἄλλων πόλεων ἀπώλειαν Ἀντίπατροσ ταχέωσ ἑκατὸν ταλάντοισ θεραπεύσασ Κάσσιον.

Οὐ μὴν Μάλιχοσ ἀναχωρήσαντοσ Κασσίου τῆσ χάριτοσ ἀπεμνημόνευσεν Ἀντιπάτρῳ, κατὰ δὲ τοῦ πολλάκισ σωτῆροσ ἐπιβουλὴν ἐνεσκευάζετο σπεύδων ἀνελεῖν τὸν ἐμπόδιον αὐτοῦ τοῖσ ἀδικήμασιν Ἀντίπατροσ δὲ τήν τε ἰσχὺν καὶ τὸ πανοῦργον τἀνδρὸσ ὑποδείσασ διαβαίνει τὸν Ιὀρδάνην στρατὸν ἀθροίσων εἰσ τὴν τῆσ ἐπιβουλῆσ ἄμυναν.

φωραθεὶσ δὲ Μάλιχοσ ἀναιδείᾳ τῶν Ἀντιπάτρου παίδων περιγίνεται·

τόν τε γὰρ Ιἑροσολύμων φρουρὸν Φασάηλον καὶ Ἡρώδην πεπιστευμένον τὰ ὅπλα πολλαῖσ ἀπολογίαισ καὶ ὁρ́κοισ ἐκγοητεύσασ διαλλακτὰσ αὐτῷ πρὸσ τὸν πατέρα πείθει γίνεσθαι. πάλιν γοῦν ὑπ’ Ἀντιπάτρου σώζεται πείσαντοσ Μοῦρκον τὸν τότε στρατηγοῦντα Συρίασ, ὃσ ὡρ́μητο κτεῖναι Μάλιχον ἐφ’ οἷσ ἐνεωτέρισεν. Συστάντοσ δὲ τοῦ πρὸσ Κάσσιον καὶ Βροῦτον πολέμου Καίσαρί τε τῷ νέῳ καὶ Ἀντωνίῳ Κάσσιοσ καὶ Μοῦρκοσ στρατιὰν ἀθροίσαντεσ ἐκ τῆσ Συρίασ, ἐπειδὴ μέγα μέροσ εἰσ τὰσ χρείασ Ἡρώδησ ἔδοξε, τότε μὲν αὐτὸν Συρίασ ἁπάσησ ἐπιμελητὴν καθιστᾶσιν δύναμιν πεζήν τε καὶ ἱππικὴν δόντεσ, μετὰ δὲ τὴν τοῦ πολέμου κατάλυσιν ἀποδείξειν Κάσσιοσ ὑπέσχετο καὶ Ιοὐδαίασ βασιλέα.

συνέβη δ’ Ἀντιπάτρῳ τήν τε ἰσχὺν τοῦ παιδὸσ καὶ τὴν ἐλπίδα αἰτίαν ἀπωλείασ γενέσθαι·

ταῦτα γὰρ δείσασ ὁ Μάλιχοσ διαφθείρει τινὰ τῶν βασιλικῶν οἰνοχόων χρήμασιν δοῦναι φάρμακον Ἀντιπάτρῳ. καὶ ὁ μὲν ἀγώνισμα τῆσ Μαλίχου παρανομίασ γενόμενοσ μετὰ τὸ συμπόσιον θνήσκει τά τε ἄλλα δραστήριοσ ἀνὴρ ἐν ἀφηγήσει πραγμάτων καὶ τὴν ἀρχὴν ἀνακτησάμενόσ τε Ὑρκανῷ καὶ διαφυλάξασ· Μάλιχοσ δὲ καθ’ ὑπόνοιαν τῆσ φαρμακείασ ὀργιζόμενον τὸ πλῆθοσ ἀρνούμενοσ ἔπειθεν καὶ δυνατώτερον ἑαυτὸν κατεσκεύαζεν ὁπλίτασ συγκροτῶν·

οὐ γὰρ ἠρεμήσειν Ἡρώδην ὑπελάμβανεν, ὃσ δὴ καὶ παρῆν αὐτίκα στρατὸν ἄγων ἐπὶ τιμωρίᾳ τοῦ πατρόσ. Φασαήλου δὲ τἀδελφοῦ συμβουλεύσαντοσ αὐτῷ μὴ φανερῶσ τὸν ἄνδρα μετιέναι, διαστασιάσειν γὰρ τὸ πλῆθοσ, τότε μὲν ἀπολογούμενόν τε προσίεται τὸν Μάλιχον καὶ τῆσ ὑπονοίασ ἀπολύειν ὡμολόγει, λαμπρὰν δὲ πομπὴν ἐπὶ τῷ πατρὶ κηδείασ ἐτέλεσεν.

Τραπεὶσ δ’ ἐπὶ Σαμάρειαν στάσει τεταραγμένην κατεστήσατο τὴν πόλιν·

ἔπειτα καθ’ ἑορτὴν ὑπέστρεφεν εἰσ Ιἑροσόλυμα τοὺσ ὁπλίτασ ἄγων. καὶ πέμπων Ὑρκανόσ, ἐνῆγεν γὰρ δεδοικὼσ τὴν ἔφοδον Μάλιχοσ, ἐκώλυεν τοὺσ ἀλλοφύλουσ εἰσαγαγεῖν ἐφ’ ἁγνεύοντασ τοὺσ ἐπιχωρίουσ. ὁ δὲ τῆσ προφάσεωσ καταφρονήσασ καὶ τοῦ προστάσσοντοσ εἰσέρχεται διὰ νυκτόσ. καὶ πάλιν Μάλιχοσ προσιὼν ἔκλαιεν Ἀντίπατρον·

ἀνθυπεκρίνετο δὲ μόλισ Ἡρώδησ τὸν θυμὸν ἐπέχων καὶ Κασσίῳ δι’ ἐπιστολῶν τὴν τοῦ πατρὸσ ἀναίρεσιν ἀπωδύρετο μισοῦντι καὶ ἄλλωσ Μάλιχον. ὁ δ’ αὐτῷ μετιέναι τὸν φονέα τοῦ πατρὸσ ἀντεπιστείλασ καὶ τοῖσ ὑφ’ ἑαυτὸν χιλιάρχοισ λάθρα προσέταξεν Ἡρώδῃ βοηθεῖν εἰσ πρᾶξιν δικαίαν. Καὶ ἐπειδὴ Λαοδίκειαν ἑλόντοσ αὐτοῦ συνῇσαν οἱ πανταχόθεν δυνατοὶ δωρεάσ τε καὶ στεφάνουσ φέροντεσ, Ἡρώδησ μὲν τοῦτον τῇ τιμωρίᾳ τὸν καιρὸν ἀφώρισεν, Μάλιχοσ δὲ ὑποπτεύσασ, ὡσ ἐν Τύρῳ γίνεται, τόν τε υἱὸν ὁμηρεύοντα παρὰ τοῖσ Τυρίοισ ὑπεξαγαγεῖν ἔγνω λάθρα καὶ αὐτὸσ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἀποδρᾶναι παρεσκευάζετο·

παρώξυνεν δ’ αὐτὸν ἡ τῆσ σωτηρίασ ἀπόγνωσισ ἐνθυμεῖσθαι καὶ μείζονα·

τό τε γὰρ ἔθνοσ ἐπαναστήσειν Ῥωμαίοισ ἤλπισεν Κασσίου τῷ πρὸσ Ἀντώνιον πολέμῳ περισπωμένου καὶ βασιλεύσειν αὐτὸσ Ὑρκανὸν καταλύσασ εὐμαρῶσ. Ἐπεγέλα δ’ ἄρα τὸ χρεὼν αὐτοῦ ταῖσ ἐλπίσιν.

ὁ γοῦν Ἡρώδησ προϊδόμενοσ αὐτοῦ τὴν ὁρμὴν τόν τε Ὑρκανὸν κἀκεῖνον ἐπὶ δεῖπνον ἐκάλει, παρεστῶτασ ἔπειτα τῶν οἰκετῶν τινασ πρὸσ αὑτὸν εἰσέπεμψεν ὡσ ἐπὶ τὴν τοῦ δείπνου παρασκευήν, τῷ δὲ ὄντι προειπεῖν τοῖσ χιλιάρχοισ ἐξελθεῖν ἐπὶ τὴν ἐνέδραν. κἀκεῖνοι τῶν Κασσίου προσταγμάτων ἀναμνησθέντεσ ἐπὶ τὸν πρὸ τῆσ πόλεωσ αἰγιαλὸν ἐξῄεσαν ξιφήρεισ, ἔνθα περιστάντεσ τὸν Μάλιχον πολλοῖσ τραύμασιν ἀναιροῦσιν.

Ὑρκανὸσ δὲ παραχρῆμα μὲν λυθεὶσ ὑπ’ ἐκπλήξεωσ ἔπεσεν, μόλισ δὲ ἀνενεγκὼν Ἡρώδην διηρώτα, τίσ ὁ κτείνασ εἰή Μάλιχον. ἀποκριναμένου δέ τινοσ τῶν χιλιάρχων "τὸ Κασσίου πρόσταγμα" , "Κάσσιοσ ἄρα, ἔφη, κἀμὲ καὶ τὴν πατρίδα μου σώζει τὸν ἀμφοτέρων ἐπίβουλον ἀνελών.

" εἴτε δὲ φρονῶν Ὑρκανὸσ οὕτωσ εἴθ’ ὑπὸ δέουσ ὁμόσε τῇ πράξει χωρῶν εἶπεν, ἄδηλον ἦν. ἀλλὰ γὰρ Μάλιχον μὲν οὕτωσ Ἡρώδησ μετῆλθεν. Κασσίου δὲ ἀναχωρήσαντοσ ἐκ Συρίασ πάλιν στάσισ ἐν Ιἑροσολύμοισ γίνεται Ἕλικοσ μετὰ στρατιᾶσ ἐπαναστάντοσ Φασαήλῳ καὶ κατὰ τὴν ὑπὲρ Μαλίχου τιμωρίαν ἀμύνεσθαι θέλοντοσ Ἡρώδην εἰσ τὸν ἀδελφόν.

Ἡρώδησ δὲ ἔτυχεν μὲν ὢν παρὰ Φαβίῳ τῷ στρατηγῷ κατὰ Δαμασκόν, ὡρμημένοσ δὲ βοηθεῖν ὑπὸ νόσου κατείχετο. κἀν τούτῳ Φασάηλοσ καθ’ ἑαυτὸν Ἕλικοσ περιγενόμενοσ Ὑρκανὸν ὠνείδιζεν εἰσ ἀχαριστίαν ὧν τε Ἕλικι συμπράξειεν, καὶ ὅτι περιορῴη τὸν ἀδελφὸν τὸν Μαλίχου τὰ φρούρια καταλαμβάνοντα·

πολλὰ γὰρ δὴ κατείληπτο, καὶ τὸ πάντων ὀχυρώτατον Μασάδαν. Οὐ μὴν αὐτῷ τι πρὸσ τὴν Ἡρώδου βίαν ἤρκεσεν, ὃσ ἀναρρωσθεὶσ τά τε ἄλλα παραλαμβάνει κἀκεῖνον ἐκ τῆσ Μασάδασ ἱκέτην ἀφῆκεν.

ἐξήλασεν δὲ καὶ ἐκ τῆσ Γαλιλαίασ Μαρίωνα τὸν Τυρίων τύραννον ἤδη τρία κατεσχηκότα τῶν ἐρυμάτων, τοὺσ δὲ ληφθέντασ Τυρίουσ ἔσωσεν μὲν πάντασ, ἦσαν δ’ οὓσ καὶ δωρησάμενοσ ἀπέπεμψεν εὔνοιαν ἑαυτῷ παρὰ τῆσ πόλεωσ καὶ τῷ τυράννῳ μῖσοσ παρασκευαζόμενοσ. ὁ δὲ Μαρίων ἠξίωτο μὲν τῆσ τυραννίδοσ ὑπὸ Κασσίου τυραννίσιν πᾶσαν διαλαβόντοσ τὴν Συρίαν, κατὰ δὲ τὸ πρὸσ Ἡρώδην ἔχθοσ συγκατήγαγεν Ἀντίγονον τὸν Ἀριστοβούλου, καὶ τὸ πλέον διὰ Φάβιον, ὃν Ἀντίγονοσ χρήμασιν προσποιησάμενοσ βοηθὸν εἶχεν τῆσ καθόδου·

χορηγὸσ δ’ ἦν ἁπάντων ὁ κηδεστὴσ Πτολεμαῖοσ Ἀντιγόνῳ. Πρὸσ οὓσ Ἡρώδησ ἀντιπαραταξάμενοσ ἐπὶ τῶν ἐμβολῶν τῆσ Ιοὐδαίασ κρατεῖ τῇ μάχῃ καὶ τὸν Ἀντίγονον ἐξελάσασ ὑπέστρεψεν εἰσ Ιἑροσόλυμα πᾶσιν ἀγαπητὸσ ὢν ἐπὶ τῷ κατορθώματι·

καὶ γὰρ οἱ μὴ προσέχοντεσ πάλαι τότε ᾠκείωντο διὰ τὴν πρὸσ Ὑρκανὸν ἐπιγαμίαν αὐτῷ. πρότερον μὲν γὰρ ἦκτο γυναῖκα τῶν ἐπιχωρίων οὐκ ἄσημον, Δωρὶσ ἐκαλεῖτο, ἐξ ἧσ ἐγέννησεν Ἀντίπατρον, τότε δὲ γήμασ τὴν Ἀλεξάνδρου τοῦ Ἀριστοβούλου θυγατέρα, θυγατριδῆν δὲ Ὑρκανοῦ Μαριάμην οἰκεῖοσ τῷ βασιλεῖ γίνεται.

Ἐπεὶ δὲ Κάσσιον περὶ Φιλίππουσ ἀνελόντεσ ἀνεχώρησαν εἰσ μὲν Ἰταλίαν Καῖσαρ ἐπὶ δὲ τῆσ Ἀσίασ Ἀντώνιοσ, πρεσβευομένων τῶν ἄλλων πόλεων πρὸσ Ἀντώνιον εἰσ Βιθυνίαν ἧκον καὶ Ιοὐδαίων οἱ δυνατοὶ κατηγοροῦντεσ Φασαήλου καὶ Ἡρώδου, βίᾳ μὲν αὐτοὺσ κρατεῖν τῶν πραγμάτων, ὄνομα δὲ μόνον περιεῖναι Ὑρκανῷ τίμιον.

πρὸσ ἃ παρὼν Ἡρώδησ καὶ τεθεραπευκὼσ οὐκ ὀλίγοισ Ἀντώνιον χρήμασιν οὕτωσ διέθηκεν, ὡσ μηδὲ λόγου τῶν ἐχθρῶν ἀνασχέσθαι. καὶ τότε μὲν οὕτωσ διελύθησαν, αὖθισ δὲ οἱ ἐν τέλει Ιοὐδαίων ἑκατὸν ἄνδρεσ ἧκον εἰσ τὴν πρὸσ Ἀντιόχειαν Δάφνην ἐπ’ Ἀντώνιον ἤδη τῷ Κλεοπάτρασ ἔρωτι δεδουλωμένον·

οἳ προστησάμενοι τοὺσ ἀξιώματι καὶ λόγῳ σφῶν δυνατωτάτουσ κατηγόρουν τῶν ἀδελφῶν. ὑπήντα δὲ Μεσσάλασ ἀπολογούμενοσ συμπαρεστῶτοσ Ὑρκανοῦ διὰ τὸ κῆδοσ. καὶ Ἀντώνιοσ ἀκούσασ ἑκατέρων Ὑρκανοῦ διεπυνθάνετο τοὺσ ἐπιτηδειοτέρουσ ὄντασ ἄρχειν·

τοῦ δὲ τοὺσ περὶ τὸν Ἡρώδην προκρίνοντοσ, ἡσθείσ, ἦν γὰρ δὴ καὶ ξένοσ αὐτοῖσ πατρῷοσ δεχθεὶσ ὑπ’ Ἀντιπάτρου φιλοφρόνωσ ὅτε εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν σὺν Γαβινίῳ παρέβαλλεν, τετράρχασ ἀποδείκνυσιν τοὺσ ἀδελφοὺσ πᾶσαν διοικεῖν τὴν Ιοὐδαίαν ἐπιτρέπων. Προσαγανακτούντων δὲ τῶν πρέσβεων πεντεκαίδεκα μὲν συλλαβὼν εἱρ́γνυσιν, οὓσ καὶ ἀνελεῖν ὡρ́μησεν, τοὺσ δὲ λοιποὺσ μεθ’ ὕβρεωσ ἀπήλασεν.

πρὸσ ὃ μείζων ἐν τοῖσ Ιἑροσολύμοισ γίνεται ταραχή· χιλίουσ γοῦν πάλιν ἔπεμψαν πρέσβεισ εἰσ Τύρον, ἔνθα διέτριβεν Ἀντώνιοσ ἐπὶ Ιἑροσολύμων ὡρμημένοσ. ἐπὶ τούτουσ κεκραγότασ ἐκπέμπει τὸν ἄρχοντα τῶν Τυρίων κολάζειν προστάξασ οὓσ ἂν λάβῃ, συγκατασκευάζειν δὲ τὴν ἀρχὴν τοῖσ ὑπ’ αὐτοῦ κατασταθεῖσιν τετράρχαισ. Πρὸ δὲ τούτου πολλὰ παρῄνει προελθὼν ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν Ἡρώδησ σὺν Ὑρκανῷ μήθ’ ἑαυτοῖσ ἀπωλείασ αἰτίουσ μήτε τῇ πατρίδι πολέμου γίνεσθαι φιλονεικοῦντασ ἀκρίτωσ.

τῶν δὲ ἔτι μᾶλλον ἀγανακτούντων Ἀντώνιοσ ἐκπέμψασ ὁπλίτασ πολλοὺσ μὲν ἀπέκτεινεν, πολλοὺσ δὲ ἔτρωσεν· ὧν οἵ τε πεσόντεσ ταφῆσ καὶ οἱ τραυματίαι θεραπείασ ἠξιώθησαν ὑπὸ Ὑρκανοῦ. οὐ μὴν οἱ διαφυγόντεσ ἠρέμουν, ἀλλὰ τὰ κατὰ τὴν πόλιν συνταράσσοντεσ παρώξυναν Ἀντώνιον ὥστε καὶ τοὺσ δεσμώτασ ἀποκτεῖναι.

Μετὰ δὲ ἔτη δύο Βαζαφράνου τοῦ Πάρθων σατράπου σὺν Πακόρῳ τῷ βασιλέωσ υἱῷ Συρίαν κατασχόντοσ Λυσανίασ ἀναδεδεγμένοσ ἤδη τὴν ἀρχὴν τοῦ πατρὸσ τελευτήσαντοσ, Πτολεμαῖοσ δ’ ἦν οὗτοσ ὁ Μενναίου, πείθει τὸν σατράπην ὑποσχέσει χιλίων ταλάντων καὶ πεντακοσίων γυναικῶν καταγαγεῖν ἐπὶ τὰ βασίλεια τὸν Ἀντίγονον, καταλῦσαι δὲ τὸν Ὑρκανόν.

τούτοισ ὑπαχθεὶσ Πάκοροσ αὐτὸσ μὲν ᾔει κατὰ τὴν παράλιον, Βαζαφράνην δὲ διὰ τῆσ μεσογείου προσέταξεν ἐμβαλεῖν.

τῶν δ’ ἐπιθαλαττίων Τύριοι Πάκορον οὐκ ἐδέξαντο καίτοι Πτολεμαιῶν καὶ Σιδωνίων δεδεγμένων. ὁ δ’ οἰνοχόῳ τινὶ τῶν βασιλικῶν ὁμωνύμῳ μοῖραν τῆσ ἵππου παραδοὺσ προεμβαλεῖν ἐκέλευσεν εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν κατασκεψόμενόν τε τὰ τῶν πολεμίων καὶ πρὸσ ἃ δέοι βοηθήσοντα Ἀντιγόνῳ. Τῶν δὲ λῃζομένων τὸν Κάρμηλον πολλοὶ Ιοὐδαῖοι συνδραμόντεσ πρὸσ Ἀντίγονον προθύμουσ ἑαυτοὺσ ἐπὶ τὴν εἰσβολὴν παρεῖχον.

ὁ δὲ αὐτοὺσ ἐπὶ τὸν καλούμενον Δρυμὸν προέπεμψεν τὸ χωρίον καταλαβεῖν· ἐν ᾧ γενομένησ συμβολῆσ ὠσάμενοι τοὺσ πολεμίουσ καὶ διώξαντεσ ἐπὶ Ιἑροσολύμων ἔθεον γενόμενοί τε πλείουσ μέχρι τῶν βασιλείων προῆλθον. Ὑρκανοῦ δὲ καὶ Φασαήλου δεξαμένων αὐτοὺσ καρτερῷ στίφει μάχη κατὰ τὴν ἀγορὰν συρρήγνυται, καθ’ ἣν τρεψάμενοι τοὺσ πολεμίουσ οἱ περὶ Ἡρώδην κατακλείουσιν εἰσ τὸ ἱερὸν καὶ φρουροὺσ αὐτῶν ἄνδρασ ἑξήκοντα ταῖσ πλησίον οἰκίαισ ἐγκατέστησαν.

τούτουσ μὲν ὁ στασιάζων πρὸσ τοὺσ ἀδελφοὺσ λαὸσ ἐπελθὼν ἐμπίπρησιν, Ἡρώδησ δὲ τοῦ δήμου πολλοὺσ κατ’ ὀργὴν τῶν ἀπολωλότων ἀναιρεῖ συμβαλών, καὶ καθ’ ἡμέραν ἐπεκθεόντων ἀλλήλοισ κατὰ λόχουσ φόνοσ ἦν ἀδιάλειπτοσ.

Ἐνστάσησ δ’ ἑορτῆσ, ἣ πεντηκοστὴ καλεῖται, τά τε περὶ τὸ ἱερὸν πάντα καὶ ἡ πόλισ ὅλη πλήθουσ τῶν ἀπὸ τῆσ χώρασ ἀναπίμπλαται τὸ πλέον ὁπλιτῶν.

καὶ Φασάηλοσ μὲν τὸ τεῖχοσ, Ἡρώδησ δ’ οὐ μετὰ πολλῶν ἐφρούρει τὰ βασίλεια· καὶ τοῖσ πολεμίοισ ἐπεκδραμὼν ἀσυντάκτοισ κατὰ τὸ προάστειον πλείστουσ μὲν ἀναιρεῖ, τρέπεται δὲ πάντασ καὶ τοὺσ μὲν εἰσ τὴν πόλιν, τοὺσ δὲ εἰσ τὸ ἱερόν, τοὺσ δὲ εἰσ τὸ ἔξω χαράκωμα ἐγκλείει. κἀν τούτῳ διαλλακτὴν μὲν Ἀντίγονοσ παρακαλεῖ Πάκορον εἰσαφεῖναι, Φασάηλοσ δὲ πεισθεὶσ τῇ τε πόλει καὶ ξενίᾳ τὸν Πάρθον εἰσδέχεται μετὰ πεντακοσίων ἱππέων, προφάσει μὲν ἥκοντα τοῦ παῦσαι τὴν στάσιν.

τὸ δὲ ἀληθὲσ Ἀντιγόνῳ βοηθόν.

τὸν γοῦν Φασάηλον ἐνεδρεύων ἀνέπεισεν πρὸσ Βαζαφράνην πρεσβεύσασθαι περὶ καταλύσεωσ, καίτοι γε πολλὰ ἀποτρέποντοσ Ἡρώδου καὶ παραινοῦντοσ ἀναιρεῖν τὸν ἐπίβουλον, ἀλλὰ μὴ ταῖσ ἐπιβουλαῖσ ἑαυτὸν ἐκδιδόναι, φύσει γὰρ ἀπίστουσ εἶναι τοὺσ βαρβάρουσ, ἔξεισιν Ὑρκανὸν παραλαβών, καὶ Πάκοροσ, ὡσ ἧττον ὑποπτεύοιτο, καταλιπὼν παρ’ Ἡρώδῃ τινὰσ τῶν καλουμένων Ἐλευθέρων ἱππέων τοῖσ λοιποῖσ προέπεμψεν Φασάηλον. Ὡσ δ’ ἐγένοντο κατὰ τὴν Γαλιλαίαν, τοὺσ μὲν ἐπιχωρίουσ ἀφεστῶτασ κἀν τοῖσ ὅπλοισ ὄντασ καταλαμβάνουσιν, τῷ σατράπῃ δὲ ἐνετύγχανον πανούργῳ σφόδρα καὶ ταῖσ φιλοφρονήσεσιν τὴν ἐπιβουλὴν καλύπτοντι·

δῶρα γοῦν δοὺσ αὐτοῖσ ἔπειτα ἀναχωροῦντασ ἐλόχα. τοῖσ δ’ αἴσθησισ γίνεται τῆσ ἐπιβουλῆσ καταχθεῖσιν εἴσ τι τῶν παραθαλασσίων χωρίων, ὃ καλεῖται Ἐκδίππων·

ἐκεῖ γὰρ τήν τε ὑπόσχεσιν τῶν χιλίων ἤκουσαν ταλάντων καὶ ὡσ Ἀντίγονοσ τὰσ πλείστασ τῶν παρ’ αὐτοῖσ γυναικῶν ἐν ταῖσ πεντακοσίαισ καθοσιώσειεν Πάρθοισ, ὅτι τε προλοχίζοιντο μὲν αὐτοῖσ αἱ νύκτεσ ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἀεί, πάλαι δ’ ἂν καὶ συνελήφθησαν, εἰ μὴ περιέμενον ἐν Ιἑροσολύμοισ Ἡρώδην πρότερον λαβεῖν, ὡσ μὴ προπυθόμενοσ τὰ κατ’ αὐτοὺσ φυλάξαιτο. ταῦτ’ οὐκέτι λόγοσ ἦν μόνον, ἀλλὰ καὶ φυλακὰσ ἤδη πόρρωθεν ἑαυτῶν ἔβλεπον.

Οὐ μὴν Φασάηλοσ καίτοι πολλὰ παραινοῦντοσ Ὀφελλίου φεύγειν, πέπυστο γὰρ οὗτοσ παρὰ Σαραμάλλα τοῦ πλουσιωτάτου τότε Σύρων τὴν σύνταξιν τῆσ ἐπιβουλῆσ ὅλην, καταλιπεῖν Ὑρκανὸν ὑπέμεινεν, ἀλλὰ τῷ σατράπῃ προσελθὼν ἄντικρυσ ὠνείδιζεν τὴν ἐπιβουλὴν καὶ μάλισθ’ ὅτι γένοιτο τοιοῦτοσ χρημάτων ἕνεκεν·

πλείω γε μὴν αὐτὸσ ὑπὲρ σωτηρίασ δώσειν ὧν Ἀντίγονοσ ὑπὲρ βασιλείασ ὑπέσχετο. πρὸσ ταῦτα πανούργωσ ὁ Πάρθοσ ἀπολογίαισ τε καὶ ὁρ́κοισ ἀποσκευασάμενοσ τὴν ὑποψίαν ᾤχετο πρὸσ Πάκορον.

εὐθέωσ δὲ τῶν καταλειφθέντων Πάρθων οἷσ προσετέτακτο Φασάηλόν τε καὶ Ὑρκανὸν συνελάμβανον τά τε ἄλλα πρὸσ τὴν ἐπιορκίαν καὶ τὸ ἄπιστον αὐτοῖσ καταρωμένουσ. Ἐν δὲ τούτῳ καὶ τὸν Ἡρώδην ὁ πεμφθεὶσ οἰνοχόοσ ἐπεβούλευε συλλαβεῖν ἔξω τοῦ τείχουσ ἀπατήσασ προελθεῖν, ὥσπερ ἐντολὰσ εἶχεν.

ὁ δὲ ἀπ’ ἀρχῆσ ὑποπτεύων τοὺσ βαρβάρουσ καὶ τότε πεπυσμένοσ εἰσ τοὺσ πολεμίουσ ἐμπεπτωκέναι τὰ μηνύοντα τὴν ἐπιβουλὴν αὐτῷ γράμματα, προελθεῖν οὐκ ἠβούλετο καίτοι μάλα ἀξιοπίστωσ τοῦ Πακόρου φάσκοντοσ δεῖν αὐτὸν ὑπαντῆσαι τοῖσ τὰσ ἐπιστολὰσ κομίζουσιν· οὔτε γὰρ ἑαλωκέναι τοῖσ πολεμίοισ αὐτὰσ καὶ περιέχειν οὐκ ἐπιβουλήν, ἀλλ’ ὁπόσα διεπράξατο Φασάηλοσ. ἔτυχεν δὲ παρ’ ἄλλων προακηκοὼσ τὸν ἀδελφὸν συνειλημμένον, καὶ προσῄει Ὑρκανοῦ θυγάτηρ Μαριάμμη, συνετωτάτη γυναικῶν, καταντιβολοῦσα μὴ προϊέναι μηδ’ ἐμπιστεύειν ἑαυτὸν ἤδη φανερῶσ ἐπιχειροῦσι τοῖσ βαρβάροισ.

Ἔτι δὲ τῶν περὶ Πάκορον σκεπτομένων, πῶσ ἂν κρύφα τὴν ἐπιβουλὴν ἀπαρτίσειαν, οὐ γὰρ ἐκ φανεροῦ οἱο͂́ν τε ἦν ἀνδρὸσ οὕτω δυνατοῦ περιγενέσθαι, προλαβὼν Ἡρώδησ μετὰ τῶν οἰκειοτάτων προσώπων νύκτωρ ἐπὶ Ἰδουμαίασ ἐχώρει λάθρα τῶν πολεμίων.

αἰσθόμενοι δ’ οἱ Πάρθοι κατεδίωκον.

κἀκεῖνοσ τὴν μὲν μητέρα καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ καὶ τὴν καθωμολογημένην παῖδα μετὰ τῆσ μητρὸσ καὶ τοῦ νεωτάτου τῶν ἀδελφῶν προστάξασ ὁδεύειν αὐτὸσ ἀσφαλῶσ μετὰ τῶν θεραπόντων ἀνέκοπτε τοὺσ βαρβάρουσ· καὶ πολλοὺσ κατὰ πᾶσαν προσβολὴν ἀποκτείνασ εἰσ Μασάδαν τὸ φρούριον ἠπείγετο. Βαρυτέρουσ δὲ κατὰ τὴν φυγὴν Πάρθων Ιοὐδαίουσ ἐπείρασεν, ἐνοχλήσαντασ μὲν διηνεκῶσ, ἀπὸ δὲ ἑξήκοντα τῆσ πόλεωσ σταδίων καὶ παραταξαμένουσ ἐπιεικῶσ πολὺν χρόνον.

ἔνθα κρατήσασ Ἡρώδησ καὶ πολλοὺσ αὐτῶν ἀποκτείνασ αὖθισ εἰσ μνήμην τοῦ κατορθώματοσ ἔκτισεν τὸ χωρίον καὶ βασιλείοισ πολυτελεστάτοισ ἐκόσμησεν καὶ ἀκρόπολιν ὀχυρωτάτην ἀνεδείματο Ἡρώδειόν τε ἐκάλεσεν ἀπὸ ἑαυτοῦ. τηνικαῦτά γε μὴν φεύγοντι καθ’ ἡμέραν αὐτῷ προσεγίνοντο πολλοί, καὶ κατὰ Ῥῆσαν γενομένῳ τῆσ Ἰδουμαίασ Ιὤσηποσ ἀδελφὸσ ὑπαντήσασ συνεβούλευεν τοὺσ πολλοὺσ τῶν ἑπομένων ἀποφορτίσασθαι·

μὴ γὰρ ἂν τοσοῦτον ὄχλον δέξασθαι τὴν Μασάδαν. ἦσαν δὲ ὑπὲρ τοὺσ ἐννακισχιλίουσ.

πεισθεὶσ Ἡρώδησ τοὺσ μὲν βαρυτέρουσ τῆσ χρείασ διαφῆκεν ἀνὰ τὴν Ἰδουμαίαν δοὺσ ἐφόδια, μετὰ δὲ τῶν ἀναγκαιοτάτων τοὺσ ἀλκιμωτάτουσ κατασχὼν εἰσ τὸ φρούριον διασώζεται. καταλιπὼν δὲ ἐνταῦθα ταῖσ γυναιξὶν ὀκτακοσίουσ φύλακασ καὶ διαρκῆ τὰ ἐπιτήδεια πρὸσ πολιορκίαν αὐτὸσ εἰσ τὴν Ἀραβικὴν Πέτραν ἠπείγετο. Πάρθοι δ’ ἐν Ιἑροσολύμοισ ἐφ’ ἁρπαγὴν τραπόμενοι τῶν φυγόντων εἰσ τὰσ οἰκίασ εἰσέπιπτον καὶ τὸ βασίλειον ἀπεχόμενοι μόνων τῶν Ὑρκανοῦ χρημάτων·

ἦν δ’ οὐ πλείω τριακοσίων ταλάντων. ἐπετύγχανον δὲ καὶ τῶν ἄλλων οὐχ ὅσοισ ἤλπισαν· ὁ γὰρ Ἡρώδησ ἐκ πολλοῦ τὴν ἀπιστίαν τῶν βαρβάρων ὑφορώμενοσ εἰσ τὴν Ἰδουμαίαν τὰ λαμπρότατα τῶν κειμηλίων προανεσκεύαστο, καὶ τῶν αὐτῷ προσεχόντων ὁμοίωσ ἕκαστοσ. Πάρθοι δὲ μετὰ τὰσ ἁρπαγὰσ ἐπὶ τοσοῦτον ὕβρεωσ ἐχώρησαν ὡσ ἐμπλῆσαι μὲν ἀκηρύκτου πολέμου τὴν χώραν ἅπασαν, ἀνάστατον δὲ ποιῆσαι τὴν Μαρισαίων πόλιν, μὴ μόνον δὲ καταστῆσαι βασιλέα Ἀντίγονον, ἀλλὰ καὶ παραδοῦναι αὐτῷ Φασάηλόν τε καὶ Ὑρκανὸν δεσμώτασ αἰκίσασθαι.

ὁ δὲ Ὑρκανοῦ μὲν προσπεσὼν αὐτὸσ τὰ ὦτα λωβᾶται τοῖσ ὀδοῦσιν, ὡσ μηδὲ αὖθισ ἐν μεταβολῇ ποτε δύναιτο τὴν ἀρχιερωσύνην ἀπολαβεῖν·

δεῖ γὰρ ὁλοκλήρουσ ἀρχιερᾶσθαι·

τῆσ Φασαήλου δὲ ἀρετῆσ ὑστερίζει φθάσαντοσ πέτρᾳ προσρῆξαι τὴν κεφαλήν, ὡσ καὶ σιδήρου καὶ χειρῶν εἴργετο. κἀκεῖνοσ μὲν Ἡρώδου γνήσιον ἑαυτὸν ἀποδείξασ ἀδελφὸν καὶ Ὑρκανὸν ἀγεννέστατον, ἀνδρειότατα θνήσκει ποιησάμενοσ τὴν καταστροφὴν τοῖσ κατὰ τὸν βίον ἔργοισ πρέπουσαν· κατέχει δὲ καὶ ἄλλοσ λόγοσ, ὡσ ἀνενέγκαι μὲν ἐκ τῆσ τότε πληγῆσ, πεμφθεὶσ δὲ ἰατρὸσ ὑπ’ Ἀντιγόνου θεραπεῦσαι δῆθεν αὐτὸν ἐμπλήσειεν τὸ τραῦμα δηλητηρίων φαρμάκων καὶ διαφθείρειεν αὐτόν.

ὁπότερον δ’ ἂν ἀληθὲσ ᾖ, τὴν ἀρχὴν ἔχει λαμπράν. φασὶν γοῦν αὐτὸν καὶ πρὶν ἐκπνεῦσαι πυθόμενον παρὰ γυναίου τινὸσ ὡσ Ἡρώδησ διαπεφεύγοι, "νῦν, εἰπεῖν, εὔθυμοσ ἄπειμι τὸν μετελευσόμενον τοὺσ ἐχθροὺσ καταλιπὼν ζῶντα. Ὁ μὲν οὖν οὕτωσ τελευτᾷ.

Πάρθοι δὲ καίτοι διημαρτηκότεσ ὧν μάλιστα ἐπεθύμουν γυναικῶν καθιστᾶσιν μὲν ἐν Ιἑροσολύμοισ Ἀντιγόνῳ τὰ πράγματα, δεσμώτην δ’ Ὑρκανὸν ἀνάγουσιν εἰσ τὴν Παρθυηνήν. Ἡρώδησ δὲ συντονώτερον ἤλαυνεν εἰσ τὴν Ἀραβίαν ὡσ ἔτι τἀδελφοῦ ζῶντοσ ἐπειγόμενοσ χρήματα παρὰ τοῦ βασιλέωσ λαβεῖν, οἷσ μόνοισ πείσειν ὑπὲρ Φασαήλου τὴν τῶν βαρβάρων ἤλπιζεν πλεονεξίαν.

ἐλογίζετο γάρ, εἰ τῆσ πατρῴασ φιλίασ ἀμνημονέστεροσ ὁ Ἄραψ γένοιτο καὶ τοῦ δοῦναι δωρεὰν μικρολογώτεροσ, δανείσασθαι παρ’ αὐτοῦ τὰ λύτρα ῥύσιον θεὶσ τὸν τοῦ λυτρουμένου παῖδα· καὶ γὰρ ἐπήγετο τὸν ἀδελφιδοῦν ὄντα ἐτῶν ἑπτά·

τάλαντα δ’ ἦν ἕτοιμοσ τριακόσια δοῦναι προστησάμενοσ Τυρίουσ παρακαλοῦντασ. τὸ χρεὼν δ’ ἄρα τὴν αὐτοῦ σπουδὴν ἐφθάκει καὶ Φασαήλου τεθνηκότοσ εἰσ κενὸν Ἡρώδησ φιλάδελφοσ ἦν· οὐ μὴν οὐδὲ παρὰ Ἄραψιν εὑρίσκει φιλίαν οὖσαν. ὁ γοῦν βασιλεὺσ αὐτῶν Μάλχοσ προπέμψασ ἐκ τῆσ χώρασ κατὰ τάχοσ προσέτασσεν ἀναστρέφειν, προφάσει μὲν χρώμενοσ Πάρθοισ, ἐπικηρυκεύσασθαι γὰρ αὐτοὺσ ἐκβαλεῖν Ἡρώδην τῆσ Ἀραβίασ, τῷ δὲ ὄντι κατασχεῖν προαιρούμενοσ τὰ παρ’ Ἀντιπάτρου χρέα καὶ μηδὲν εἰσ τὰσ ἐκείνου δωρεὰσ ἀντιπαρασχεῖν χρῄζουσιν τοῖσ τέκνοισ δυσωπεῖσθαι.

συμβούλοισ δ’ ἐχρῆτο τῆσ ἀναιδείασ τοῖσ ὁμοίωσ ἀποστερεῖν τὰσ Ἀντιπάτρου παρακαταθήκασ θέλουσιν· ἦσαν δὲ τῶν περὶ αὐτὸν οἱ δυνατώτατοι. Ἡρώδησ μὲν δὴ πολεμίουσ τοὺσ Ἄραβασ εὑρὼν δι’ ἃ φιλτάτουσ ἤλπισεν καὶ τοῖσ ἀγγέλοισ ἀποκρινάμενοσ ὡσ ὑπηγόρευε τὸ πάθοσ ὑπέστρεψεν ἐπ’ Αἰγύπτου.

καὶ τὴν μὲν πρώτην ἑσπέραν κατά τι τῶν ἐπιχωρίων ἱερὸν αὐλίζεται τοὺσ ὑπολειφθέντασ ἀναλαβών, τῇ δ’ ἑξῆσ εἰσ Ῥινοκούρουρα προελθόντι τὰ περὶ τὴν τἀδελφοῦ τελευτὴν ἀπαγγέλλεται. προσλαβὼν δὲ πένθουσ ὅσον ἀπεθήκατο φροντίδων ᾔει προσωτέρω.

καὶ δὴ βραδέωσ ὁ Ἄραψ μετανοήσασ ἔπεμψεν διὰ τάχουσ τοὺσ ἀνακαλέσοντασ τὸν ὑβρισμένον. ἔφθανεν δὲ καὶ τούτουσ Ἡρώδησ εἰσ Πηλούσιον ἀφικόμενοσ, ἔνθα τῆσ παρόδου μὴ τυγχάνων ὑπὸ τῶν ἐφορμούντων τοῖσ ἡγεμόσιν ἐντυγχάνει· κἀκεῖνοι τήν τε φήμην καὶ τὸ ἀξίωμα τἀνδρὸσ αἰδεσθέντεσ προπέμπουσιν αὐτὸν εἰσ Ἀλεξάνδρειαν. ὁ δὲ παρελθὼν εἰσ τὴν πόλιν ἐδέχθη μὲν λαμπρῶσ ὑπὸ Κλεοπάτρασ στρατηγὸν ἐλπιζούσησ ἕξειν εἰσ ἃ παρεσκευάζετο·

διακρουσάμενοσ δὲ τὰσ παρακλήσεισ τῆσ βασιλίδοσ καὶ μήτε τὴν ἀκμὴν τοῦ χειμῶνοσ ὑποδείσασ μήτε τοὺσ κατὰ τὴν Ἰταλίαν θορύβουσ ἐπὶ Ῥώμησ ἔπλει. Κινδυνεύσασ δὲ περὶ Παμφυλίαν καὶ τοῦ φόρτου τὸ πλεῖον ἐκβαλὼν μόλισ εἰσ Ῥόδον διασώζεται σφόδρα τῷ πρὸσ Κάσσιον πολέμῳ τετρυχωμένην, δεχθεὶσ ὑπὸ Πτολεμαίου καὶ Σαπφινίου τῶν φίλων.

ἐν ᾗ μετὰ τῶν φίλων εἰσ Βρεντέσιον καταπλεύσασ κἀκεῖθεν εἰσ Ῥώμην ἐπειχθεὶσ πρώτῳ διὰ τὴν πατρῴαν φιλίαν ἐνετύγχανεν Ἀντωνίῳ καὶ τάσ τε αὐτοῦ καὶ τοῦ γένουσ συμφορὰσ ἐκδιηγεῖτο, ὅτι τε τοὺσ οἰκειοτάτουσ ἐν φρουρίῳ καταλιπὼν πολιορκουμένουσ διὰ χειμῶνοσ πλεύσειεν ἐπ’ αὐτὸν ἱκέτησ.

Ἀντωνίου δὲ ἥπτετο πρὸσ τὴν μεταβολὴν οἶκτοσ, καὶ κατὰ μνήμην μὲν τῆσ Ἀντιπάτρου ξενίασ, τὸ δὲ ὅλον καὶ διὰ τὴν τοῦ παρόντοσ ἀρετὴν ἔγνω καὶ τότε βασιλέα καθιστᾶν Ιοὐδαίων ὃν πρότερον αὐτὸσ ἐποίησεν τετράρχην.

ἐνῆγεν δὲ οὐκ ἔλαττον τῆσ εἰσ Ἡρώδην φιλοτιμίασ ἡ πρὸσ Ἀντίγονον διαφορά· τοῦτον γὰρ δὴ στασιώδη τε καὶ Ῥωμαίων ἐχθρὸν ὑπελάμβανεν. Καίσαρα μὲν οὖν εἶχεν ἑτοιμότερον αὐτοῦ τὰσ Ἀντιπάτρου στρατείασ ἀνανεούμενον, ἃσ κατ’ Αἴγυπτον αὐτοῦ τῷ πατρὶ συνδιήνεγκεν, τήν τε ξενίαν καὶ τὴν ἐν ἅπασιν εὔνοιαν, ὁρῶντά γε μὴν καὶ τὸ Ἡρώδου δραστήριον·

συνήγαγεν δὲ τὴν βουλήν, ἐν ᾗ Μεσσάλασ καὶ μετ’ αὐτὸν Ἀτρατῖνοσ παραστησάμενοι τὸν Ἡρώδην τάσ τε πατρῴασ εὐεργεσίασ καὶ τὴν αὐτοῦ πρὸσ Ῥωμαίουσ εὔνοιαν διεξῄεσαν, ἀποδεικνύντεσ ἅμα καὶ πολέμιον τὸν Ἀντίγονον οὐ μόνον ἐξ ὧν διηνέχθη τάχιον, ἀλλ’ ὅτι καὶ τότε διὰ Πάρθων λάβοι τὴν ἀρχὴν Ῥωμαίουσ ὑπεριδών.

τῆσ δὲ συγκλήτου πρὸσ ταῦτα κεκινημένησ ὡσ παρελθὼν Ἀντώνιοσ καὶ πρὸσ τὸν κατὰ Πάρθων πόλεμον βασιλεύειν Ἡρώδην συμφέρειν ἔλεγεν, ἐπιψηφίζονται πάντεσ. λυθείσησ δὲ τῆσ βουλῆσ Ἀντώνιοσ μὲν καὶ Καῖσαρ μέσον ἔχοντεσ Ἡρώδην ἐξῄεσαν, προῆγον δὲ σὺν ταῖσ ἄλλαισ ἀρχαῖσ οἱ ὕπατοι θύσοντέσ τε καὶ τὸ δόγμα ἀναθήσοντεσ εἰσ τὸ Καπετώλιον.

τὴν δὲ πρώτην Ἡρώδῃ τῆσ βασιλείασ ἡμέραν Ἀντώνιοσ εἱστία. Παρὰ δὲ τὸν χρόνον τοῦτον Ἀντίγονοσ ἐπολιόρκει τοὺσ ἐν Μασάδᾳ, τοῖσ μὲν ἄλλοισ ἐπιτηδείοισ διαρκουμένουσ, σπανίζοντασ δὲ ὕδατοσ·

διὸ καὶ Ιὤσηποσ ἀδελφὸσ Ἡρώδου σὺν διακοσίοισ τῶν οἰκείων δρασμὸν ἐβουλεύετο εἰσ Ἄραβασ ἀκηκοὼσ τῶν εἰσ Ἡρώδην ἁμαρτημάτων Μάλχῳ μεταμέλειν. κἂν ἔφθη καταλιπὼν τὸ φρούριον, εἰ μὴ περὶ τὴν νύκτα τῆσ ἐξόδου συνέβη πλεῖστον ὗσαι·

τῶν γὰρ ἐκδοχείων ὕδατοσ ἀναπλησθέντων οὐκέτ’ ἔχρῃζεν φυγῆσ, ἀλλ’ ἐπεξῄεσαν ἤδη τοῖσ περὶ τὸν Ἀντίγονον καὶ τὰ μὲν φανερῶσ συμπλεκόμενοι, τὰ δὲ λοχῶντεσ συχνοὺσ διέφθειρον. οὐ μὴν ἐν ἅπασιν εὐστόχουν, ἔστιν δ’ ὅπου καὶ αὐτοὶ πταίοντεσ ἀνέστρεφον. Κἀν τούτῳ Βεντίδιοσ ὁ Ῥωμαίων στρατηγὸσ πεμφθεὶσ ἐκ Συρίασ Πάρθουσ ἀνείργειν μετ’ ἐκείνουσ εἰσ Ιοὐδαίαν παρέβαλεν λόγῳ μὲν ὡσ βοηθήσων τοῖσ περὶ Ιὤσηπον, ἔργῳ δ’ Ἀντίγονον ἀργυριούμενοσ.

ἔγγιστα γοῦν Ιἑροσολύμων αὐλισάμενοσ ὡσ ἐνεπλήσθη χρημάτων, αὐτὸσ μὲν ἀνεχώρει μετὰ τῆσ πλείστησ δυνάμεωσ, Σίλωνα δὲ σὺν μέρει καταλέλοιπεν, ὡσ μὴ κατάφωρον τὸ λῆμμα ποιήσειεν πάντασ ἀπαναστήσασ.

Ἀντίγονοσ δὲ πάλιν ἐλπίζων Πάρθουσ ἐπαμυνεῖν καὶ Σίλωνα τέωσ ἐθεράπευεν, ὡσ μηδὲν ἐνοχλοίη πρὸ τῆσ ἐλπίδοσ. Ἤδη δὲ Ἡρώδησ καταπεπλευκὼσ ἀπὸ τῆσ Ἰταλίασ εἰσ Πτολεμαί̈δα καὶ συναγηοχὼσ δύναμιν οὐκ ὀλίγην ξένων τε καὶ ὁμοφύλων ἤλαυνεν διὰ τῆσ Γαλιλαίασ ἐπ’ Ἀντίγονον συλλαμβανόντων Βεντιδίου καὶ Σίλωνοσ, οὓσ Δέλλιοσ ὑπ’ Ἀντωνίου πεμφθεὶσ Ἡρώδην συγκαταγαγεῖν ἔπεισεν.

ἐτύγχανεν δὲ Βεντίδιοσ μὲν ἐν ταῖσ πόλεσιν τὰσ διὰ Πάρθουσ ταραχὰσ καθιστάμενοσ, Σίλων δὲ ἐν Ιοὐδαίᾳ χρήμασιν ὑπ’ Ἀντιγόνου διεφθαρμένοσ.

οὐ μὴν Ἡρώδησ ἰσχύοσ ἠπόρει, προϊόντι δ’ αὐτῷ καθ’ ἡμέραν ηὐξεῖτο τὰ τῆσ δυνάμεωσ, καὶ πλὴν ὀλίγων πᾶσα ἡ Γαλιλαία προσέθετο. προύκειτο μὲν οὖν τὸ ἀναγκαιότατον ἀγώνισμα Μασάδα καὶ τὸ ῥύσασθαι πρῶτον τοὺσ οἰκείουσ ἐκ τῆσ πολιορκίασ, γίνεται δ’ ἐμπόδιον Ιὄππη·

ταύτην γὰρ ἐχρῆν πολεμίαν οὖσαν ἐξελεῖν πρότερον, ὡσ μὴ χωροῦντοσ ἐπὶ Ιἑροσολύμων κατὰ νώτου τι τοῖσ ἐχθροῖσ ἔρυμα καταλείποιτο. συνῆπτεν δὲ καὶ Σίλων ἀσμένωσ τῆσ ἀπαναστάσεωσ πρόφασιν εὑρών, ᾧ προσέκειντο Ιοὐδαῖοι διώκοντεσ. ἐπὶ τούτουσ Ἡρώδησ ἐκδραμὼν μετ’ ὀλίγου στίφουσ τρέπεται ταχέωσ καὶ Σίλωνα διασώζει κακῶσ ἀμυνόμενον. Ἔπειτα Ιὄππην ἑλὼν πρὸσ τὴν Μασάδα ῥυσόμενοσ τοὺσ οἰκείουσ ἠπείγετο.

καὶ τῶν ἐπιχωρίων οὓσ μὲν πατρῴα φιλία προσῆγεν, οὓσ δὲ τὸ αὐτοῦ κλέοσ, οὓσ δὲ τῆσ ἐξ ἀμφοῖν εὐεργεσίασ ἀμοιβή, πλείστουσ γε μὴν ἐλπὶσ ὡσ ἐκ βασιλέωσ βεβαίου, δυσκίνητόσ τε ἤδη δύναμισ ἤθροιστο. προϊόντα δ’ Ἀντίγονοσ ἐνήδρευεν τὰ ἐπιτήδεια τῶν παρόδων προλοχίζων, ἐν οἷσ οὐδὲν ἢ μικρὰ τοὺσ πολεμίουσ ἔβλαπτεν.

Ἡρώδησ δὲ τοὺσ ἐκ Μασάδασ οἰκείουσ παραλαβὼν ῥᾳδίωσ καὶ Ῥῆσαν τὸ φρούριον ᾔει πρὸσ τὰ Ιἑροσόλυμα· συνῆπτε δ’ αὐτῷ τὸ μετὰ Σίλωνοσ στρατιωτικὸν καὶ πολλοὶ τῶν ἐκ τῆσ πόλεωσ τὴν ἰσχὺν καταπλαγέντεσ. Στρατοπεδευσαμένουσ δὲ κατὰ τὸ πρὸσ δύσιν κλίμα τοῦ ἄστεοσ οἱ ταύτῃ φύλακεσ ἐτόξευόν τε καὶ ἐξηκόντιζον αὐτούσ, ἄλλοι δὲ κατὰ στῖφοσ ἐκθέοντεσ ἀπεπειρῶντο τῶν προτεταγμένων.

Ἡρώδησ δὲ τὸ μὲν πρῶτον κηρύσσειν περὶ τὸ τεῖχοσ ἐκέλευεν ὡσ ἐπ’ ἀγαθῷ τε παρείη τοῦ δήμου καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῆσ πόλεωσ, μηδὲν μηδὲ τοὺσ φανεροὺσ ἐχθροὺσ ἀμυνούμενοσ, δώσων δὲ καὶ τοῖσ διαφορωτάτοισ ἀμνηστίαν. ἐπεὶ δὲ ἀντιπαρηγοροῦντεσ οἱ περὶ τὸν Ἀντίγονον οὔτε κατακούειν τῶν κηρυγμάτων εἰών τινὰσ οὔτε μεταβάλλεσθαι, τὸ λοιπὸν ἀμύνεσθαι τοὺσ ἀπὸ τοῦ τείχουσ ἐπέτρεπεν τοῖσ σφετέροισ·

οἱ δὲ ταχέωσ ἅπαντασ ἀπὸ τῶν πύργων ἐτρέψαντο τοῖσ βέλεσιν. Ἔνθα δὴ καὶ Σίλων ἀπεκαλύψατο τὴν δωροδοκίαν·

ἐπισκευασάμενοσ γὰρ πολλοὺσ τῶν στρατιωτῶν σπάνιν ἐπιτηδείων ἀναβοᾶν καὶ χρήματα εἰσ τροφὰσ ἀπαιτεῖν ἀπάγειν τε σφᾶσ χειμεριοῦντασ εἰσ τοὺσ ἰδίουσ τόπουσ, ἐπειδὴ τὰ περὶ τὴν πόλιν ἦν ἔρημα πάντα τῶν περὶ Ἀντίγονον προανεσκευασμένων, ἐκίνει τε τὸ στρατόπεδον καὶ ἀναχωρεῖν ἐπειρᾶτο. Ἡρώδησ δ’ ἐντυγχάνων τοῖσ τε ὑπὸ τὸν Σίλωνα ἡγεμόσιν καὶ κατὰ πλῆθοσ τοῖσ στρατιώταισ ἐδεῖτο μὴ καταλιπεῖν αὐτὸν ὑπό τε Καίσαροσ καὶ Ἀντωνίου καὶ τῆσ συγκλήτου προπεμφθέντα·

λύσειν γὰρ αὐθημερὸν αὐτῶν τὰσ ἀπορίασ. καὶ μετὰ τὴν δέησιν [εὐθέωσ] ὁρμήσασ αὐτὸσ εἰσ τὴν χώραν τοσαύτην αὐτοῖσ ἐπιτηδείων ἀφθονίαν ἐκόμισεν, ὡσ πάσασ ἀποκόψαι τὰσ Σίλωνοσ προφάσεισ, εἴσ τε τὰσ ἑξῆσ ἡμέρασ μὴ διαλιπεῖν τὴν χορηγίαν προνοούμενοσ ἐπέστελλεν τοῖσ περὶ Σαμάρειαν, ᾠκείωτο δ’ ἡ πόλισ αὐτῷ, σῖτον καὶ οἶνον καὶ ἔλαιον καὶ βοσκήματα κατάγειν εἰσ Ιἑριχοῦντα.

ταῦτ’ ἀκούσασ Ἀντίγονοσ διέπεμψεν περὶ τὴν χώραν εἴργειν καὶ λοχᾶν τοὺσ σιτηγοὺσ κελεύων.

οἱ δ’ ὑπήκουον, καὶ πολὺ πλῆθοσ ὁπλιτῶν ὑπὲρ τὴν Ιἑριχοῦντα συνηθροίσθη· διεκαθέζοντο δὲ ἐπὶ τῶν ὀρῶν παραφυλάσσοντεσ τοὺσ τὰ ἐπιτήδεια ἐκκομίζοντασ. οὐ μὴν Ἡρώδησ ἠρέμει, δέκα δὲ σπείρασ ἀναλαβών, ὧν πέντε μὲν Ῥωμαίων πέντε δὲ Ιοὐδαίων ἦσαν ἔχουσαι καὶ μισθοφόρουσ μιγάδασ πρὸσ οἷσ ὀλίγουσ τῶν ἱππέων, ἐπὶ τὴν Ιἑριχοῦντα παραγίνεται, καὶ τὴν μὲν πόλιν καταλελειμμένην εὑρίσκει, πεντακοσίουσ δὲ τὰ ἄκρα κατειληφότασ σὺν γυναιξὶν καὶ γενεαῖσ.

αὐτοὺσ μὲν οὖν ἀπολύει λαβών, Ῥωμαῖοι δ’ εἰσπεσόντεσ τὸ λοιπὸν ἄστυ διήρπασαν πλήρεισ καταλαμβάνοντεσ τὰσ οἰκίασ παντοίων κειμηλίων.

Ιἑριχοῦντοσ μὲν οὖν φρουρὰν ὁ βασιλεὺσ καταλιπὼν ὑπέστρεψεν καὶ χειμεριοῦσαν τὴν Ῥωμαίων στρατιὰν εἰσ τὰσ προσκεχωρηκυίασ διαφῆκεν Ἰδουμαίαν καὶ Γαλιλαίαν καὶ Σαμάρειαν. ἐπέτυχεν δὲ καὶ Ἀντίγονοσ παρὰ τῆσ Σίλωνοσ δωροδοκίασ ὑποδέξασθαι τοῦ στρατοῦ μοῖραν ἐν Λύδδοισ θεραπεύων Ἀντώνιον. Καὶ Ῥωμαῖοι μὲν ἐν ἀφθόνοισ διῆγον ἀνειμένοι τῶν ὅπλων, Ἡρώδησ δ’ οὐκ ἠρέμει, ἀλλὰ τὴν μὲν Ἰδουμαίαν δισχιλίοισ πεζοῖσ καὶ τετρακοσίοισ ἱππεῦσιν διαλαμβάνει πέμψασ τὸν ἀδελφὸν Ιὤσηπον, ὡσ μή τι νεωτερισθείη πρὸσ Ἀντίγονον αὐτὸσ δὲ τὴν μητέρα καὶ ὅσουσ ἐκ Μασάδασ οἰκείουσ ἐξήγαγεν μεταγαγὼν εἰσ Σαμάρειαν καὶ καταστησάμενοσ ἀσφαλῶσ ᾔει τὰ λοιπὰ τῆσ Γαλιλαίασ καταστρεψόμενοσ καὶ τὰσ Ἀντιγόνου φρουρὰσ ἐξελάσων.

Πρὸσ δὲ τὴν Σέπφωριν ἐν νιφετῷ σφοδροτάτῳ διανύσασ ἀκονιτὶ παραλαμβάνει τὴν πόλιν πρὸ τῆσ ἐφόδου τῶν φυλάκων ἐκφυγόντων.

ἔνθα τοὺσ ἑπομένουσ ὑπὸ τοῦ χειμῶνοσ κακωθέντασ ἀναλαβών, πολλὴ δ’ ἦν ἀφθονία τῶν ἐπιτηδείων, ἐπὶ τοὺσ ἐν τοῖσ σπηλαίοισ ὡρ́μητο λῃστάσ, οἳ πολλὴν τῆσ χώρασ κατατρέχοντεσ οὐκ ἐλάττω κακὰ πολέμου διετίθεσαν τοὺσ ἐπιχωρίουσ. προπέμψασ δὲ πεζῶν τρία τέλη καὶ μίαν ἴλην ἱππέων πρὸσ Ἄρβηλα κώμην αὐτὸσ μετὰ τεσσαράκοντα ἡμέρασ ἐπῆλθεν μετὰ τῆσ λοιπῆσ δυνάμεωσ.

οὐ μὴν πρὸσ τὴν ἔφοδον ἔδεισαν οἱ πολέμιοι, μετὰ δὲ τῶν ὅπλων ἀπήντων ἐμπειρίαν μὲν πολεμικὴν ἔχοντεσ, τὸ δὲ θράσοσ λῃστρικόν. συμβαλόντεσ γοῦν τῷ σφετέρῳ δεξιῷ τὸ εὐώνυμον κέρασ τῶν Ἡρώδου τρέπονται.

περιελθὼν δὲ ταχέωσ Ἡρώδησ ἐκ τοῦ καθ’ ἑαυτὸν δεξιοῦ προσεβοήθει καὶ τὸ μὲν οἰκεῖον ἐπέστρεφεν ἐκ τῆσ φυγῆσ, τοῖσ δὲ διώκουσιν ἐμπίπτων ἀνέκοπτεν τὴν ὁρμὴν μέχρι τὰσ κατὰ στόμα προσβολὰσ μὴ φέροντεσ ἐξέκλιναν. Ὁ δὲ ἑώσ Ιὀρδάνου κτείνων εἵπετο καὶ πολὺ μὲν αὐτῶν μέροσ διέφθειρεν, οἱ λοιποὶ δ’ ὑπὲρ τὸν ποταμὸν ἐσκεδάσθησαν, ὥστε τὴν Γαλιλαίαν ἐκκεκαθάρθαι φόβων, πλὴν καθόσον οἱ τοῖσ σπηλαίοισ ἐμφωλεύοντεσ ὑπελείποντο·

κἀπὶ τούτοισ ἔδει διατριβῆσ. διὸ δὴ πρῶτον τοῖσ στρατιώταισ τὰσ ἐκ τῶν πεπονημένων ἐπικαρπίασ ἀπεδίδου διανέμων ἑκάστῳ δραχμὰσ ἑκατὸν πεντήκοντα ἀργυρίου καὶ τοῖσ ἡγεμόσιν πολυπλασίονα διέπεμψεν εἰσ οὓσ ἐχειμέριζον σταθμούσ.

Φερώρᾳ δὲ τῷ νεωτάτῳ τῶν ἀδελφῶν ἐπέστελλεν τῆσ τε ἀγορᾶσ αὐτοῖσ ποιεῖσθαι πρόνοιαν καὶ τειχίζειν Ἀλεξάνδρειον. κἀκεῖνοσ ἀμφοτέρων ἐπεμελήθη. Ἐν δὲ τούτῳ περὶ μὲν Ἀθήνασ διῆγεν Ἀντώνιοσ, Βεντίδιοσ δὲ ἐπὶ τὸν πρὸσ Πάρθουσ πόλεμον Σίλωνά τε καὶ Ἡρώδην μετεπέμπετο καταστήσασθαι πρότερον ἐπιστέλλων τὰ περὶ Ιοὐδαίαν.

Ἡρώδησ δὲ ἀσμένωσ Σίλωνα πρὸσ Βεντίδιον ἀπολύσασ αὐτὸσ ἐπὶ τοὺσ ἐν τοῖσ σπηλαίοισ ἐστράτευσεν. τὰ δὲ σπήλαια ταῦτα πρὸσ ἀποκρήμνοισ ὄρεσιν ἦν οὐδαμόθεν προσιτά, πλαγίασ δὲ ἀνόδουσ μόνον ἔχοντα στενοτάτασ.

ἡ δὲ κατὰ μέτωπον αὐτῶν πέτρα κατέτεινεν εἰσ βαθυτάτασ φάραγγασ ὄρθιοσ ἐπιρρέπουσα ταῖσ χαράδραισ, ὥστε τὸν βασιλέα μέχρι πολλοῦ μὲν ἀπορεῖν πρὸσ τὸ ἀμήχανον τοῦ τόπου, τελευταῖον δ’ ἐπινοίᾳ χρήσασθαι σφαλερωτάτῃ. τοὺσ γοῦν ἀλκίμουσ καθιμῶν ἐν λάρναξιν ἐνίει τοῖσ στομίοισ, οἱ δὲ ἀπέσφαττόν τε αὐτοὺσ σὺν γενεαῖσ καὶ πῦρ ἐνίεσαν τοῖσ ἀμυνομένοισ.

βουληθεὶσ δὲ ἐξ αὐτῶν καὶ περισῶσαί τινασ Ἡρώδησ ἐκήρυξεν ἀναχωρεῖν πρὸσ αὐτόν. τῶν δὲ ἐθελουσίωσ μὲν οὐδεὶσ προσέθετο, καὶ τῶν βιαζομένων δὲ πολλοὶ τῆσ αἰχμαλωσίασ προείλοντο θάνατον. ἔνθα καὶ τῶν γηραιῶν τισ ἑπτὰ παίδων πατὴρ μετὰ τῆσ μητρὸσ δεομένουσ τοὺσ παῖδασ ἐπιτρέψαι σφίσιν ἐξελθεῖν ἐπὶ δεξιᾷ κτείνει τρόπῳ τοιῷδε·

καθ’ ἕνα προϊέναι κελεύσασ αὐτὸσ ἵστατο ἐπὶ τὸ στόμιον καὶ τὸν ἀεὶ προϊόντα τῶν υἱῶν ἀπέσφαττεν. ἐξ ἀπόπτου δὲ Ἡρώδησ ἐπιβλέπων τῷ τε πάθει συνείχετο καὶ τῷ πρεσβύτῃ δεξιὰν ὤρεγεν φείσασθαι τῶν τέκνων παρακαλῶν. ὁ δὲ πρὸσ οὐδὲν ἐνδοὺσ τῶν λεγομένων ἀλλὰ καὶ προσονειδίσασ τὸν Ἡρώδην εἰσ ταπεινότητα ἐπὶ τοῖσ παισὶν ἀναιρεῖ καὶ τὴν γυναῖκα καὶ καταβαλὼν κατὰ τοῦ κρημνοῦ τοὺσ νεκροὺσ τελευταῖον ἑαυτὸν ἔρριψεν.

Χειροῦται μὲν οὕτωσ τὰ σπήλαια καὶ τοὺσ ἐν αὐτοῖσ Ἡρώδησ·

καταλιπὼν δὲ τοῦ στρατοῦ μοῖραν ὅσην ἀποχρήσειν ὑπελάμβανεν πρὸσ τὰσ ἐπαναστάσεισ καὶ Θολεμαῖον ἐπ’ αὐτῆσ ἐπὶ Σαμαρείασ ὑπέστρεφεν, ὁπλίτασ μὲν τρισχιλίουσ ἱππεῖσ δ’ ἄγων ἑξακοσίουσ ἐπ’ Ἀντίγονον. ἔνθα πρὸσ τὴν ἀποχώρησιν αὐτοῦ λαβόντεσ ἄδειαν οἷσ ἔθοσ ἦν θορυβεῖν τὴν Γαλιλαίαν κτείνουσιν μὲν Θολεμαῖον τὸν στρατηγὸν ἀδοκήτωσ προσπεσόντεσ, ἐπόρθουν δὲ τὴν χώραν ποιούμενοι τὰσ ἀναφυγὰσ εἰσ τὰ ἕλη καὶ τὰ δυσερεύνητα τῶν χωρίων.

πυθόμενοσ δὲ Ἡρώδησ τὴν ἐπανάστασιν διὰ τάχουσ ἐπεβοήθει καὶ πολὺ μὲν αὐτῶν πλῆθοσ διαφθείρει, τὰ φρούρια δὲ πάντα πολιορκίαισ ἐξελὼν ἐπιτίμιον τῆσ μεταβολῆσ εἰσεπράξατο παρὰ τῶν πόλεων ἑκατὸν τάλαντα.

Ἤδη δὲ Πάρθων μὲν ἐξεληλαμένων, ἀνῃρημένου δὲ Πακόρου Βεντίδιοσ ἐπιστείλαντοσ Ἀντωνίου πέμπει συμμάχουσ Ἡρώδῃ κατ’ Ἀντιγόνου χιλίουσ ἱππεῖσ καὶ δύο τάγματα.

τούτων δὲ τὸν στρατηγὸν Μαχαιρᾶν Ἀντίγονοσ ἱκέτευσεν δι’ ἐπιστολῶν ἑαυτῷ βοηθὸν ἀφικέσθαι πολλά τε περὶ τῆσ Ἡρώδου βίασ ἀποδυρόμενοσ καὶ χρήματα δώσειν ὑπισχνούμενοσ. ὁ δέ, οὐ γὰρ κατεφρόνει τοῦ πέμψαντοσ ἄλλωσ τε καὶ πλείον’ Ἡρώδου διδόντοσ, εἰσ μὲν τὴν προδοσίαν οὐχ ὑπήκουσεν, ὑποκρινόμενοσ δὲ φιλίαν κατάσκοποσ ᾔει τῶν Ἀντιγόνου πραγμάτων Ἡρώδῃ μὴ πεισθεὶσ ἀποτρέποντι.

προαισθόμενοσ δ’ αὐτοῦ τὴν διάνοιαν Ἀντίγονοσ τήν τε πόλιν ἀπέκλεισεν καὶ ἀπὸ τῶν τειχῶν ὡσ πολέμιον ἠμύνατο, μέχρισ αἰδούμενοσ Μαχαιρᾶσ εἰσ Ἀμμαοῦντα πρὸσ Ἡρώδην ἀναχωρεῖ καὶ πρὸσ τὴν διαμαρτίαν θυμούμενοσ ὅσοισ ἐπετύγχανεν Ιοὐδαίοισ ἀνῄρει, μηδεμίαν τῶν Ἡρωδείων φειδὼ ποιούμενοσ, ἀλλ’ ὡσ Ἀντιγονείοισ χρώμενοσ ἅπασιν.

Ἐφ’ οἷσ χαλεπήνασ Ἡρώδησ ὡρ́μησεν μὲν ἀμύνασθαι Μαχαιρᾶν ὡσ πολέμιον, κρατήσασ δὲ τῆσ ὀργῆσ ἤλαυνεν πρὸσ Ἀντώνιον κατηγορήσων τῆσ Μαχαιρᾶ παρανομίασ.

ὁ δ’ ἐν διαλογισμῷ τῶν ἡμαρτημένων γενόμενοσ ταχέωσ μεταδιώκει τε τὸν βασιλέα καὶ πολλὰ δεηθεὶσ ἑαυτῷ διαλλάττει. οὐ μὴν Ἡρώδησ ἐπαύσατο τῆσ πρὸσ Ἀντώνιον ὁρμῆσ·

ἀκηκοὼσ δ’ αὐτὸν μετὰ πολλῆσ δυνάμεωσ προσπολεμοῦντα Σαμοσάτοισ, πόλισ δ’ ἐστὶν Εὐφράτου πλησίον καρτερά, θᾶττον ἠπείγετο τὸν καιρὸν ἐπιτήδειον ὁρῶν πρόσ τε ἐπίδειξιν ἀνδρείασ καὶ τοῦ μᾶλλον ἀρέσασθαι τὸν Ἀντώνιον. γίνεται γοῦν ἐπελθὼν τέλοσ αὐτοῖσ τῆσ πολιορκίασ, πολλοὺσ μὲν τῶν βαρβάρων ἀποκτείνασ, πολλὴν δὲ ἀποτεμόμενοσ λείαν, ὥστε τὸν μὲν Ἀντώνιον θαυμάζοντα καὶ πάλαι τῆσ ἀρετῆσ αὐτὸν τότε μᾶλλον οὕτωσ ἔχειν καὶ προσθεῖναι πολὺ ταῖσ τε ἄλλαισ τιμαῖσ αὐτοῦ καὶ ταῖσ εἰσ τὴν βασιλείαν ἐλπίσιν, Ἀντίοχον δὲ τὸν βασιλέα ἀναγκασθῆναι παραδοῦναι τὰ Σαμόσατα.

Κἀν τούτῳ θραύεται τὰ κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν Ἡρώδου πράγματα.

κατελελοίπει μὲν γὰρ Ιὤσηπον τὸν ἀδελφὸν ἐπὶ τῶν ὅλων παραγγείλασ μηδὲν μέχρι τῆσ ὑποστροφῆσ αὐτοῦ παρακινεῖν πρὸσ Ἀντίγονον· οὐ γὰρ δὴ βέβαιον εἶναι Μαχαιρῶν σύμμαχον ἐξ ὧν ἔδρασεν. ὁ δὲ ὡσ ἤκουσεν ὄντα πορρωτάτω τὸν ἀδελφόν, ἀμελήσασ τῶν παραγγελμάτων ἐπὶ Ιἑριχοῦντοσ ἐχώρει μετὰ πέντε σπειρῶν, ἃσ συνέπεμψεν Μαχαιρᾶσ· ᾔει δὲ τὸν σῖτον ἁρπάσων ἐν ἀκμῇ τοῦ θέρουσ. ἐπιθεμένων δὲ ἐν τοῖσ ὄρεσιν καὶ ταῖσ δυσχωρίαισ τῶν ἐναντίων αὐτόσ τε θνήσκει μάλα γενναῖοσ ἐν τῇ μάχῃ φανείσ, καὶ τὸ Ῥωμαϊκὸν πᾶν διαφθείρεται·

νεοσύλλεκτοι γὰρ ἦσαν ἐκ τῆσ Συρίασ αἱ σπεῖραι, καὶ οὐδὲν αὐταῖσ ἐνεκέκρατο τῶν πάλαι στρατιωτῶν καλουμένων ἐπαμύνειν τοῖσ ἀπείροισ πολέμου δυνάμενον. Ἀντιγόνῳ δὲ οὐκ ἀπέχρησεν ἡ νίκη, προῆλθεν δὲ εἰσ τοσοῦτον ὀργῆσ, ὥστε καὶ νεκρὸν αἰκίσασθαι τὸν Ιὤσηπον·

κρατήσασ γοῦν τῶν σωμάτων ἀποτέμνει τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, καίτοι πεντήκοντα τάλαντα λύτρον αὐτῆσ Φερώρα τἀδελφοῦ διδόντοσ. τὰ δὲ τῆσ Γαλιλαίασ μετὰ τὴν Ἀντιγόνου νίκην ἐνεωτερίσθη εἰσ τοσοῦτον, ὥστε τοὺσ τὰ Ἡρώδου φρονοῦντασ τῶν δυνατῶν προαγαγόντεσ εἰσ τὴν λίμνην κατέδυσαν οἱ προσέχοντεσ Ἀντιγόνῳ.

μετεβάλλετο δὲ πολλὰ καὶ τῆσ Ἰδουμαίασ, ἔνθα Μαχαιρᾶσ ἀνετείχιζέν τι τῶν ἐρυμάτων, Γιτθὰ καλεῖται. τούτων δὲ οὔπω πέπυστο Ἡρώδησ·

μετὰ γὰρ τὴν Σαμοσάτων ἅλωσιν Ἀντώνιοσ μὲν καταστήσασ ἐπὶ τῆσ Συρίασ Σόσσιον καὶ προστάξασ Ἡρώδῃ βοηθεῖν ἐπ’ Ἀντίγονον αὐτὸσ εἰσ Αἴγυπτον ἀνεχώρησεν, Σόσσιοσ δὲ δύο μὲν τάγματα προαπέστειλεν εἰσ Ιοὐδαίαν Ἡρώδῃ συμμαχῶν, αὐτὸσ δὲ μετὰ τῆσ λοιπῆσ δυνάμεωσ ἠκολούθει σχεδόν. Ὄντι δ’ Ἡρώδῃ κατὰ τὴν πρὸσ Ἀντιόχειαν Δάφνην ὄνειροι σαφεῖσ τὸν τἀδελφοῦ θάνατον προσημαίνουσιν, καὶ μετὰ ταραχῆσ ἐκθορόντι τῆσ κοίτησ εἰσῄεσαν ἄγγελοι τῆσ συμφορᾶσ.

ὁ δὲ ὀλίγον μὲν προσοιμώξασ τῷ πάθει, τὸ πλεῖον δὲ τοῦ πένθουσ ὑπερθέμενοσ ἐπὶ τοὺσ ἐχθροὺσ ἠπείγετο ποιούμενοσ τὴν πορείαν ὑπὲρ δύναμιν. καὶ διανύσασ ἐπὶ τὸν Λίβανον ὀκτακοσίουσ μὲν τῶν περὶ τὸ ὄροσ προσλαμβάνει συμμάχουσ, Ῥωμαίων δὲ ἓν τάγμα ταύτῃ συνῆψεν.

μεθ’ ὧν οὐ περιμείνασ ἡμέραν εἰσ τὴν Γαλιλαίαν ἐνέβαλεν τούσ τε πολεμίουσ ὑπαντιάσαντασ εἰσ ὃ καταλελοίπεσαν χωρίον τρέπεται. καὶ προσέβαλλεν μὲν συνεχῶσ τῷ φρουρίῳ, πρὶν δὲ ἑλεῖν χειμῶνι βιασθεὶσ χαλεπωτάτῳ ταῖσ πλησίον ἐνστρατοπεδεύεται κώμαισ.

ἐπεὶ δ’ αὐτῷ μετ’ ὀλίγασ ἡμέρασ καὶ τὸ δεύτερον παρὰ Ἀντωνίου τάγμα συνέμιξεν, δείσαντεσ τὴν ἰσχὺν οἱ πολέμιοι διὰ νυκτὸσ ἐξέλιπον τὸ ἔρυμα. Καὶ τὸ λοιπὸν διὰ Ιἑριχοῦντοσ ᾔει σπεύδων ᾗ τάχιστα τοὺσ τἀδελφοῦ φονεῖσ μετελθεῖν·

ἔνθα καὶ δαιμόνιόν τι αὐτῷ συμβαίνει τέρασ, ἐξ οὗ παρ’ ἐλπίδα σωθεὶσ ἀνδρὸσ θεοφιλεστάτου δόξαν ἀπηνέγκατο· πολλοὶ μὲν γὰρ αὐτῷ τῶν ἐν τέλει συνειστιάθησαν κατ’ ἐκείνην τὴν ἑσπέραν, διαλυθέντοσ δὲ τοῦ συμποσίου μετὰ τὸ πάντασ ἐξελθεῖν ὁ οἶκοσ εὐθέωσ συνέπεσεν. τοῦτο καὶ κινδύνων καὶ σωτηρίασ κοινὸν ἐπὶ τῷ μέλλοντι πολέμῳ κρίνασ εἶναι σημεῖον ὑπὸ τὴν ἑώ διεκίνει τὴν στρατιάν.

καὶ τῶν ἐναντίων εἰσ ἑξακισχιλίουσ ἀπὸ τῶν ὀρῶν κατατρέχοντεσ ἀπεπειρῶντο τῶν προτεταγμένων, κατὰ χεῖρα μὲν συμπλέκεσθαι τοῖσ Ῥωμαίοισ οὐ σφόδρα θαρροῦντεσ, πόρρωθεν δὲ χερμάσιν καὶ παλτοῖσ ἔβαλλον, ὥστε συχνοὺσ κατατιτρώσκειν. ἐν ᾧ καὶ αὐτὸσ Ἡρώδησ παρελαύνων παλτῷ κατὰ τὴν πλευρὰν ἀκοντίζεται. Βουλόμενοσ δὲ Ἀντίγονοσ μὴ μόνον τόλμῃ τῶν σφετέρων ἀλλὰ καὶ πλήθει περιεῖναι δοκεῖν, Πάππον τινὰ τῶν ἑταίρων μετὰ στρατιᾶσ ἐπὶ Σαμάρειαν περιπέμπει.

τούτῳ μὲν οὖν ἦν Μαχαιρᾶσ ἀγώνισμα, Ἡρώδησ δὲ τὴν πολεμίαν καταδραμὼν πέντε μὲν πολίχνασ καταστρέφεται, δισχιλίουσ δὲ τῶν ἐν αὐταῖσ διαφθείρει καὶ τὰσ οἰκίασ ἐμπρήσασ ὑπέστρεψεν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον·

ηὔλιστο δὲ περὶ τὴν καλουμένην Κανᾶ κώμην. Προσεγίνετο δ’ αὐτῷ καθ’ ἡμέραν πολὺ πλῆθοσ Ιοὐδαίων ἔκ τε αὐτῆσ Ιἑριχοῦντοσ καὶ ἐκ τῆσ ἄλλησ χώρασ, οἱ μὲν διὰ μῖσοσ τὸ πρὸσ Ἀντίγονον, οἱ δὲ ἐπὶ τοῖσ αὐτοῦ κατορθώμασιν κεκινημένοι·

τούσ γε μὴν πολλοὺσ ἐνῆγεν ἐπιθυμία μεταβολῆσ ἄλογοσ. καὶ ὁ μὲν ἠπείγετο συμβαλεῖν, οἱ δὲ περὶ Πάππον οὔτε πρὸσ τὸ πλῆθοσ οὔτε πρὸσ τὴν ὁρμὴν ὑποδείσαντεσ αὐτοῦ προθύμωσ ἀντεπεξῆλθον. γενομένησ δὲ τῆσ παρατάξεωσ τὰ μὲν ἄλλα μέρη πρὸσ ὀλίγον ἀντέσχεν, Ἡρώδησ δὲ κατὰ μνήμην τοῦ φονευθέντοσ ἀδελφοῦ παραβαλλόμενοσ, ὡσ ἂν τίσαιτο τοὺσ αἰτίουσ τοῦ φόνου, ταχέωσ τῶν καθ’ ἑαυτὸν ἐκράτει καὶ μετ’ ἐκείνουσ ἐπὶ τὸ συνεστὸσ ἀεὶ τρεπόμενοσ ἅπαντασ διώκει.

φόνοσ δ’ ἦν πολύσ, τῶν μὲν εἰσ τὴν κώμην συνεξωθουμένων ἐξ ἧσ ὡρ́μηντο, τοῦ δὲ προσκειμένου τοῖσ ὑστάτοισ καὶ κτείνοντοσ ἀπείρουσ.

συνεισπίπτει δὲ τοῖσ πολεμίοισ εἴσω, καὶ πᾶσα μὲν ὁπλιτῶν οἰκία νένακτο, τὰ τέγη δ’ ἦν ὕπερθεν ἀμυνομένων κατάπλεα. κἀπειδὴ περιῆν τῶν ἔξωθεν, τὰσ οἰκήσεισ σπαράττων εἷλκεν τοὺσ ἔνδοθεν.

καὶ τοῖσ μὲν πολλοῖσ ἐπικατασείων τοὺσ ὀρόφουσ ἀθρόουσ ἀνῄρει, τοὺσ ὑποφεύγοντασ δὲ τῶν ἐρειπίων οἱ στρατιῶται ξιφήρεισ ἀνεδέχοντο, καὶ τοσοῦτον ἐσωρεύθη νεκρῶν πλῆθοσ, ὥστε τὰσ ὁδοὺσ ἀποφραγῆναι τοῖσ κρατοῦσιν. ταύτην τὴν πληγὴν οὐκ ἤνεγκαν οἱ πολέμιοι·

τὸ γοῦν ἐπισυλλεγόμενον αὐτῶν πλῆθοσ ὡσ ἐθεάσατο τοὺσ ἀνὰ τὴν κώμην διεφθαρμένουσ, εἰσ φυγὴν διεσκεδάσθη, κἂν εὐθέωσ τῇ νίκῃ τεθαρρηκὼσ Ἡρώδησ ἐπὶ Ιἑροσολύμων ἤλασεν, εἰ μὴ χειμῶνι διεκωλύθη σφοδροτάτῳ. τοῦτ’ ἐμπόδιον ἐκείνῳ τε παντελοῦσ κατορθώματοσ καὶ ἥττησ Ἀντιγόνῳ κατέστη βουλευομένῳ καταλιπεῖν ἤδη τὴν πόλιν. Ἡρώδησ δὲ πρὸσ ἑσπέραν [ἤδη] τοὺσ φίλουσ κεκμηκότασ ἐπὶ θεραπείᾳ τοῦ σώματοσ διαφεὶσ καὶ αὐτὸσ ὡσ ἦν ἔτι θερμὸσ ἐκ τῶν ὅπλων λουσόμενοσ ᾔει στρατιωτικώτερον·

εἷσ γοῦν αὐτῷ παῖσ εἵπετο. καὶ πρὶν εἰσ τὸ βαλανεῖον εἰσελθεῖν ἐναντίον αὐτοῦ τισ ἐκτρέχει τῶν πολεμίων ξιφήρησ, ἔπειτα δεύτεροσ καὶ τρίτοσ, ἑξῆσ δὲ πλείουσ. οὗτοι καταπεφεύγεσαν μὲν ἐκ τῆσ παρατάξεωσ εἰσ τὸ βαλανεῖον ὡπλισμένοι, τέωσ δ’ ὑποπεπτηχότεσ καὶ διαλανθάνοντεσ ὡσ ἐθεάσαντο τὸν βασιλέα, λυθέντεσ ὑπ’ ἐκπλήξεωσ αὐτὸν μὲν παρέτρεχον γυμνὸν ὄντα τρέμοντεσ, ἐπὶ δὲ τὰσ ἐξόδουσ ἐχώρουν.

τῶν μὲν οὖν ἄλλων οὐδεὶσ παρῆν κατὰ τύχην ὁ συλληψόμενοσ τοὺσ ἄνδρασ, Ἡρώδῃ δ’ ἀπέχρη τὸ μηδὲν παθεῖν, ὥστε διαφεύγουσιν πάντεσ. Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ Πάππον μὲν τὸν Ἀντιγόνου στρατηγὸν καρατομήσασ, ἀνῄρητο δ’ ἐπὶ τῆσ παρατάξεωσ, πέμπει τὴν κεφαλὴν Φερώρᾳ τἀδελφῷ ποινὴν τοῦ φονευθέντοσ αὐτῶν ἀδελφοῦ·

καὶ γὰρ οὗτοσ ἦν ὁ τὸν Ιὤσηπον ἀνελών. λωφήσαντοσ δὲ τοῦ χειμῶνοσ ἤλαυνεν ἐπὶ Ιἑροσολύμων καὶ μέχρι τοῦ τείχουσ ἀγαγὼν τὴν δύναμιν, συνήγετο δ’ αὐτῷ τρίτον ἔτοσ ἐξ οὗ βασιλεὺσ ἐν Ῥώμῃ ἀπεδέδεικτο, πρὸ τοῦ ἱεροῦ στρατοπεδεύεται·

ταύτῃ γὰρ ἦν ἐπίμαχον, καθ’ ὃ καὶ πρὶν εἷλεν Πομπήιοσ τὴν πόλιν. διελὼν δὲ εἰσ ἔργα τὴν στρατιὰν καὶ τεμὼν τὰ προάστεια τρία μὲν ἐγείρειν χώματα καὶ πύργουσ ἐποικοδομεῖν αὐτοῖσ κελεύει, καταλιπὼν δὲ τοὺσ ἀνυτικωτάτουσ τῶν ἑταίρων ἐπὶ τῶν ἔργων αὐτὸσ εἰσ Σαμάρειαν ᾔει τὴν Ἀλεξάνδρου τοῦ Ἀριστοβούλου μετιὼν θυγατέρα καθωμολογημένην ὡσ ἔφαμεν αὐτῷ καὶ πάρεργον ποιούμενοσ τῆσ πολιορκίασ τὸν γάμον·

ἤδη γὰρ ὑπερηφάνει τοὺσ πολεμίουσ. Γήμασ δὲ ὑπέστρεψεν ἐπὶ Ιἑροσολύμων μετὰ μείζονοσ δυνάμεωσ·

συνῆπτε δ’ αὐτῷ καὶ Σόσσιοσ μετὰ πλείστησ στρατιᾶσ ἱππέων τε καὶ πεζῶν, ἣν προεκπέμψασ διὰ τῆσ μεσογείου τὴν πορείαν αὐτὸσ διὰ Φοινίκησ ἐποιήσατο. συναθροισθείσησ δὲ τῆσ ὅλησ δυνάμεωσ εἰσ ἕνδεκα μὲν τέλη πεζῶν, ἱππεῖσ δὲ ἑξακισχιλίουσ δίχα τῶν ἀπὸ Συρίασ συμμάχων, οἳ μέροσ οὐκ ὀλίγον ἦσαν, καταστρατοπεδεύονται τοῦ βορείου τείχουσ πλησίον, αὐτὸσ μὲν πεποιθὼσ τοῖσ τῆσ συγκλήτου δόγμασιν, δι’ ὧν βασιλεὺσ ἀπεδέδεικτο, Σόσσιοσ δὲ Ἀντωνίῳ τῷ πέμψαντι τὴν ὑπ’ αὐτῷ στρατιὰν Ἡρώδῃ σύμμαχον.

Τῶν δ’ ἀνὰ τὴν πόλιν Ιοὐδαίων τὸ πλῆθοσ ποικίλωσ ἐτετάρακτο·

καὶ γὰρ περὶ τὸν ναὸν ἀθροιζόμενον τὸ ἀσθενέστερον ἐδαιμονία καὶ πολλὰ θειωδέστερον πρὸσ τοὺσ καιροὺσ ἐλογοποίει, καὶ τῶν τολμηροτέρων κατὰ στῖφοσ ἦσαν λῃστεῖαι πολύτροποι, μάλιστα τὰ περὶ τὴν πόλιν ἁρπαζόντων ἐπιτήδεια καὶ μήτε ἵπποισ μήτε ἀνδράσιν ὑπολειπομένων τροφήν. τοῦ γε μὴν μαχίμου τὸ εὐτακτότερον ἐτέτακτο πρὸσ ἄμυναν τῆσ πολιορκίασ τούσ τε χωννύντασ εἶργον ἀπὸ τοῦ τείχουσ καὶ τοῖσ ὀργάνοισ ἀντιμηχανώμενον ἀεί τι κώλυμα καινότερον·

ἐν οὐδενὶ δ’ οὕτωσ ὡσ ἐν ταῖσ μεταλλείαισ περιῆσαν τῶν πολεμίων. Τῷ δὲ βασιλεῖ πρὸσ μὲν τὰσ λῃστείασ ἀντεπενοήθησαν λόχοι δι’ ὧν ἀνέστελλεν τὰσ διεκδρομάσ, πρὸσ δὲ τὴν τῶν ἐπιτηδείων ἀπορίαν αἱ πόρρωθεν συγκομιδαί, τῶν δὲ μαχομένων περιῆν τῇ Ῥωμαίων ἐμπειρίᾳ καίτοι τόλμησ οὐδεμίαν καταλιπόντων ὑπερβολήν·

φανερῶσ μέν γε συνερρήγνυντο τοῖσ Ῥωμαίοισ ἐπὶ προύπτῳ τῷ θανεῖν, διὰ δὲ τῶν ὑπονόμων ἐν μέσοισ αὐτοῖσ ἐξαπίνησ ἐφαίνοντο, καὶ πρὶν κατασεισθῆναί τι τοῦ τείχουσ ἕτερον ἀντωχύρουν·

καθόλου τε οὔτε χερσὶν οὔτ’ ἐπινοίαισ ἔκαμνον εἰσ ἔσχατον ἀντισχεῖν διεγνωκότεσ. ἀμέλει τηλικαύτησ δυνάμεωσ περικαθεζομένησ πέντε μησὶν διήνεγκαν τὴν πολιορκίαν, ἑώσ τῶν Ἡρώδου τινὲσ ἐπιλέκτων ἐπιβῆναι τοῦ τείχουσ θαρσήσαντεσ εἰσπίπτουσιν εἰσ τὴν πόλιν, ἐφ’ οἷσ ἑκατοντάρχαι Σοσσίου.

πρῶτα δὲ τὰ περὶ τὸ ἱερὸν ἡλίσκετο, καὶ τῆσ δυνάμεωσ ἐπεισχυθείσησ πανταχοῦ φόνοσ ἦν μυρίοσ, τῶν μὲν Ῥωμαίων τῇ τριβῇ τῆσ πολιορκίασ διωργισμένων, τοῦ δὲ περὶ Ἡρώδην Ιοὐδαϊκοῦ μηδὲν ὑπολιπέσθαι σπουδάζοντοσ ἀντίπαλον. ἐσφάττοντο δὲ παμπληθεῖσ ἔν τε τοῖσ στενωποῖσ καὶ κατὰ τὰσ οἰκίασ συνωθούμενοι καὶ τῷ ναῷ προσφεύγοντεσ·

ἦν τε οὔτε νηπίων οὔτε γήρωσ ἔλεοσ οὔτε ἀσθενείασ γυναικῶν, ἀλλὰ καίτοι περιπέμποντοσ τοῦ βασιλέωσ καὶ φείδεσθαι παρακαλοῦντοσ οὐδεὶσ ἐκράτησεν τῆσ δεξιᾶσ, ἀλλ’ ὥσπερ μεμηνότεσ πᾶσαν ἡλικίαν ἐπεξῄεσαν. ἔνθα καὶ Ἀντίγονοσ μήτε τῆσ πάλαι μήτε τῆσ τότε τύχησ ἔννοιαν λαβὼν κάτεισιν μὲν ἀπὸ τῆσ βάρεωσ, προσπίπτει δὲ τοῖσ Σοσσίου ποσίν.

κἀκεῖνοσ μηδὲν αὐτὸν οἰκτείρασ πρὸσ τὴν μεταβολὴν ἐπεγέλασέν τε ἀκρατῶσ καὶ Ἀντιγόνην ἐκάλεσεν· οὐ μὴν ὡσ γυναῖκά γε καὶ φρουρᾶσ ἐλεύθερον ἀφῆκεν, ἀλλ’ ὁ μὲν δεθεὶσ ἐφυλάττετο. Πρόνοια δ’ ἦν Ἡρώδῃ κρατοῦντι τῶν πολεμίων τότε κρατῆσαι καὶ τῶν ἀλλοφύλων συμμάχων·

ὡρ́μητο γὰρ τὸ ξενικὸν πλῆθοσ ἐπὶ θέαν τοῦ τε ἱεροῦ καὶ τῶν κατὰ τὸν ναὸν ἁγίων. ὁ δὲ βασιλεὺσ τοὺσ μὲν παρακαλῶν τοῖσ δ’ ἀπειλούμενοσ ἔστιν δ’ οὓσ καὶ τοῖσ ὅπλοισ ἀνέστειλεν, ἥττησ χαλεπωτέραν τὴν νίκην ὑπολαμβάνων, εἴ τι τῶν ἀθεάτων παρ’ αὐτῶν ὀφθείη. διεκώλυσεν δὲ ἤδη καὶ τὰσ κατὰ τὴν πόλιν ἁρπαγάσ, πολλὰ διατεινόμενοσ πρὸσ Σόσσιον, εἰ χρημάτων τε καὶ ἀνδρῶν τὴν πόλιν Ῥωμαῖοι κενώσαντεσ καταλείψουσιν αὐτὸν ἐρημίασ βασιλέα, καὶ ὡσ ἐπὶ τοσούτων πολιτῶν φόνῳ βραχὺ καὶ τὴν τῆσ οἰκουμένησ ἡγεμονίαν ἀντάλλαγμα κρίνοι.

τοῦ δὲ ἀντὶ τῆσ πολιορκίασ τὰσ ἁρπαγὰσ δικαίωσ τοῖσ στρατιώταισ ἐπιτρέπειν φαμένου, αὐτὸσ ἔφη διανεμεῖν ἐκ τῶν ἰδίων χρημάτων τοὺσ μισθοὺσ ἑκάστοισ.

οὕτωσ τε τὴν λοιπὴν ἐξωνησάμενοσ πατρίδα τὰσ ὑποσχέσεισ ἐπλήρωσεν· λαμπρῶσ μὲν γὰρ ἕκαστον στρατιώτην, ἀναλόγωσ δὲ τοὺσ ἡγεμόνασ, βασιλικώτατα δὲ αὐτὸν ἐδωρήσατο Σόσσιον, ὡσ μηδένα χρημάτων ἀπελθεῖν δεόμενον. Σόσσιοσ δὲ χρυσοῦν ἀναθεὶσ τῷ θεῷ στέφανον ἀνέζευξεν ἀπὸ Ιἑροσολύμων ἄγων δεσμώτην Ἀντίγονον Ἀντωνίῳ.

τοῦτον μὲν οὖν φιλοψυχήσαντα μέχρισ ἐσχάτου διὰ ψυχρᾶσ ἐλπίδοσ ἄξιοσ τῆσ ἀγεννείασ πέλεκυσ ἐκδέχεται. βασιλεὺσ δὲ Ἡρώδησ διακρίνασ τὸ κατὰ τὴν πόλιν πλῆθοσ τοὺσ μὲν τὰ αὐτοῦ φρονήσαντασ εὐνουστέρουσ ταῖσ τιμαῖσ καθίστατο, τοὺσ δ’ Ἀντιγονείουσ ἀνῄρει.

καὶ κατὰ σπάνιν ἤδη χρημάτων ὅσον εἶχεν κόσμον κατανομιστεύσασ Ἀντωνίῳ καὶ τοῖσ περὶ αὐτὸν ἀνέπεμψεν. οὐ μὴν εἰσ ἅπαν ἐξωνήσατο τὸ μηδὲν παθεῖν·

τὸ λοιπὸν ἐπὶ τοὺσ ἔξωθεν ἐφόνα, καὶ τοὺσ ἐν τέλει Σύρων διαβάλλουσα πρὸσ τὸν Ἀντώνιον ἀναιρεῖν ἔπειθεν ὡσ ἂν τῶν κτήσεων ἑκάστου ῥᾳδίωσ γινομένη δεσπότισ, ἔτι δὲ ἐκτείνουσα τὴν πλεονεξίαν ἐπὶ Ιοὐδαίουσ καὶ Ἄραβασ ὑπειργάζετο τοὺσ ἑκατέρων βασιλεῖσ Ἡρώδην καὶ Μάλχον ἀναιρεθῆναι.

Ἐν μέρει γοῦν τῶν προσταγμάτων ἐπινήψασ Ἀντώνιοσ τὸ κτεῖναι μὲν ἄνδρασ ἀγαθοὺσ καὶ βασιλεῖσ τηλικούτουσ ἀνόσιον ἡγήσατο, τὸ δὲ τούτων ἔγγιον φίλουσ διεκρούσατο, πολλὰ δὲ τῆσ χώρασ αὐτῶν ἀποτεμόμενοσ καὶ δὴ καὶ τὸν ἐν Ιἑριχοῦντι φοινικῶνα, ἐν ᾧ γεννᾶται τὸ βάλσαμον, δίδωσιν αὐτῇ πόλεισ τε πλὴν Τύρου καὶ Σιδῶνοσ τὰσ ἐντὸσ Ἐλευθέρου ποταμοῦ πάσασ.

ὧν γενομένη κυρία καὶ προπέμψασα μέχρισ Εὐφράτου τὸν Ἀντώνιον ἐπιστρατεύοντα Πάρθοισ ἦλθεν εἰσ Ιοὐδαίαν δι’ Ἀπαμείασ καὶ Δαμασκοῦ.

κἀνταῦθα μεγάλαισ μὲν αὐτῆσ τὴν δυσμένειαν δωρεαῖσ Ἡρώδησ ἐκμειλίσσεται, μισθοῦται δὲ καὶ τὰ τῆσ βασιλείασ ἀπορραγέντα χωρία διακοσίων ταλάντων εἰσ ἕκαστον ἐνιαυτόν, προπέμπει δ’ αὐτὴν μέχρι Πηλουσίου πάσῃ θεραπείᾳ καταχρώμενοσ. καὶ μετ’ οὐ πολὺ παρῆν ἐκ Πάρθων Ἀντώνιοσ ἄγων αἰχμάλωτον Ἀρταβάζην τὸν Τιγράνου παῖδα δῶρον Κλεοπάτρᾳ·

μετὰ γὰρ τῶν χρημάτων καὶ τῆσ λείασ ἁπάσησ ὁ Πάρθοσ εὐθὺσ ἐχαρίσθη. Τοῦ δ’ Ἀκτιακοῦ πολέμου συνερρωγότοσ παρεσκεύαστο μὲν Ἡρώδησ Ἀντωνίῳ συνεξορμᾶν ἤδη τῶν τε ἄλλων τῶν κατὰ Ιοὐδαίαν ἀπηλλαγμένοσ θορύβων καὶ κεκρατηκὼσ Ὑρκανίασ, ὃ δὴ χωρίον ἡ Ἀντιγόνου κατεῖχεν ἀδελφή.

διεκλείσθη γε μὴν πανούργωσ ὑπὸ τῆσ Κλεοπάτρασ συμμετασχεῖν τῶν κινδύνων Ἀντωνίῳ·

τοῖσ γὰρ βασιλεῦσιν, ὡσ ἔφαμεν, ἐπιβουλεύουσα πείθει τὸν Ἀντώνιον Ἡρώδῃ διαπιστεῦσαι τὸν πρὸσ Ἄραβασ πόλεμον, ἵν’ ἢ κρατήσαντοσ Ἀραβίασ ἢ κρατηθέντοσ Ιοὐδαίασ γένηται δεσπότισ καὶ θατέρῳ τῶν δυναστῶν καταλύσῃ τὸν ἕτερον. Ἔρρεψεν μέντοι καθ’ Ἡρώδην τὸ βούλευμα·

πρῶτον μὲν γὰρ ῥύσια κατὰ τῶν πολεμίων ἄγων καὶ πολὺ συγκροτήσασ ἱππικὸν ἐπαφίησιν αὐτοῖσ περὶ Διόσπολιν ἐκράτησέν τε καίτοι καρτερῶσ ἀντιπαραταξαμένων. πρὸσ δὲ τὴν ἧτταν μέγα γίνεται κίνημα τῶν Ἀράβων, καὶ συναθροισθέντεσ εἰσ Κάναθα τῆσ κοίλησ Συρίασ ἄπειροι τὸ πλῆθοσ τοὺσ Ιοὐδαίουσ ἔμενον. ἔνθα μετὰ τῆσ δυνάμεωσ Ἡρώδησ ἐπελθὼν ἐπειρᾶτο προμηθέστερον ἀφηγεῖσθαι τοῦ πολέμου καὶ στρατόπεδον ἐκέλευε τειχίζειν.

οὐ μὴν ὑπήκουσεν τὸ πλῆθοσ, ἀλλὰ τῇ προτέρᾳ νίκῃ τεθαρρηκότεσ ὡρ́μησαν ἐπὶ τοὺσ Ἄραβασ καὶ πρὸσ μὲν τὴν πρώτην ἐμβολὴν τραπέντασ ἐδίωκον, ἐπιβουλεύεται δὲ Ἡρώδησ ἐν τῇ διώξει τοὺσ ἐκ τῶν Κανάθων ἐπιχωρίουσ ἀνέντοσ Ἀθηνίωνοσ, ὃσ ἦν αὐτῷ τῶν Κλεοπάτρασ στρατηγῶν αἰεὶ διάφοροσ· πρὸσ γὰρ τὴν τούτων ἐπίθεσιν ἀναθαρρήσαντεσ οἱ Ἄραβεσ ἐπιστρέφονται καὶ συνάψαντεσ τὸ πλῆθοσ περὶ πετρώδη καὶ δύσβατα χωρία τοὺσ Ἡρώδου τρέπονται πλεῖστόν τε αὐτῶν φόνον εἰργάσαντο.

οἱ δὲ διασωθέντεσ ἐκ τῆσ μάχησ εἰσ Ὄρμιζα καταφεύγουσιν, ὅπου καὶ τὸ στρατόπεδον αὐτῶν περισχόντεσ αὔτανδρον εἷλον οἱ Ἄραβεσ. Μετ’ οὐ πολὺ δὲ τῆσ συμφορᾶσ βοήθειαν ἄγων Ἡρώδησ παρῆν τῆσ χρείασ ὑστέραν.

ταύτησ τῆσ πληγῆσ αἴτιον αὐτῷ τὸ τῶν ταξιάρχων ἀπειθὲσ κατέστη· μὴ γὰρ ἐξαπιναίου τῆσ συμβολῆσ γενομένησ οὐδ’ ἂν Ἀθηνίων εὑρ͂εν καιρὸν ἐπιβουλῆσ. ἐτιμωρήσατο μέντοι τοὺσ Ἄραβασ αὖθισ ἀεὶ τὴν χώραν κατατρέχων, ὡσ ἀνακαλέσασθαι τὴν μίαν αὐτοῖσ νίκην πολλάκισ. ἀμυνομένῳ δὲ τοὺσ ἐχθροὺσ ἐπιπίπτει συμφορὰ δαιμόνιοσ ἄλλη, κατ’ ἔτοσ μὲν τῆσ βασιλείασ ἕβδομον, ἀκμάζοντοσ δὲ τοῦ Ἀκτίου πολέμου.

ἀρχομένου γὰρ ἐάροσ ἡ γῆ σεισθεῖσα βοσκημάτων μὲν ἄπειρον πλῆθοσ ἀνθρώπων δὲ τρεῖσ διέφθειρεν μυριάδασ, τὸ δὲ στρατιωτικὸν ἔμεινεν ἀβλαβέσ· ὕπαιθρον γὰρ ηὐλίζετο. κἀν τούτῳ τοὺσ Ἄραβασ ἐπὶ μεῖζον θράσοσ ἦρεν ἡ φήμη προσλογοποιοῦσα τοῖσ σκυθρωποῖσ ἀεί τι χαλεπώτερον·

ὡσ γοῦν ἁπάσησ Ιοὐδαίασ κατερριμμένησ οἰηθέντεσ ἐρήμου τῆσ χώρασ κρατήσειν ὡρ́μησαν εἰσ αὐτὴν προθυσάμενοι τοὺσ πρέσβεισ, οἳ παρὰ Ιοὐδαίων ἔτυχον ἥκοντεσ πρὸσ αὐτούσ. πρὸσ δὲ τὴν ἐμβολὴν καταπλαγὲν τὸ πλῆθοσ καὶ μεγέθει συμφορῶν ἐπαλλήλων ἔκλυτον συναγαγὼν Ἡρώδησ ἐπειρᾶτο παρορμᾶν ἐπὶ τὴν ἄμυναν λέγων τοιάδε·

"Παραλογώτατά μοι δοκεῖ τὸ παρὸν ὑμῶν καθάπτεσθαι δέοσ·

πρὸσ μέν γε τὰσ δαιμονίουσ πληγὰσ ἀθυμεῖν εἰκὸσ ἦν, τὸ δ’ αὐτὸ καὶ πρὸσ ἀνθρωπίνην ἔφοδον πάσχειν ἀνάνδρων. ἐγὼ γὰρ τοσοῦτον ἀποδέω κατεπτηχέναι τοὺσ πολεμίουσ μετὰ τὸν σεισμόν, ὥσθ’ ὑπολαμβάνειν τὸν θεὸν Ἄραψιν δέλεαρ τοῦτο καθεικέναι τοῦ δοῦναι δίκασ ἡμῖν· οὐ γὰρ τοσοῦτον ὅπλοισ ἢ χερσὶν πεποιθότεσ ὅσον ταῖσ αὐτομάτοισ ἡμῶν συμφοραῖσ ἧκον· σφαλερὰ δ’ ἐλπὶσ οὐκ ἐξ οἰκείασ ἰσχύοσ ἀλλ’ ἐξ ἀλλοτρίασ ἠρτημένη κακοπραγίασ. οὔτε δὲ τὸ δυστυχεῖν οὔτε τοὐναντίον ἐν ἀνθρώποισ βέβαιον, ἀλλ’ ἔστιν ἰδεῖν ἐπαμειβομένην εἰσ ἑκάτερα τὴν τύχην.

καὶ τοῦτο μάθοιτ’ ἂν ἐξ οἰκείων ὑποδειγμάτων· τῇ γοῦν προτέρᾳ μάχῃ κρατούντων ἐκράτησαν ἡμῶν οἱ πολέμιοι, καὶ κατὰ τὸ εἰκὸσ νῦν ἁλώσονται κρατήσειν δοκοῦντεσ· τὸ μὲν γὰρ ἄγαν πεποιθὸσ ἀφύλακτον, οἱ φόβοι δὲ διδάσκουσιν προμήθειαν· ὥστε ἔμοιγε κἀκ τοῦ δεδοικότοσ ὑμῶν παρίσταται θαρρεῖν. ὅτε γὰρ ἐθρασύνεσθε πέρα τοῦ δέοντοσ καὶ κατὰ τῶν ἐχθρῶν παρὰ τὴν ἐμὴν γνώμην ἐξωρμήσατε, καιρὸν ἔσχεν ἡ Ἀθηνίωνοσ ἐνέδρα·

νυνὶ δὲ ὁ ὄκνοσ ὑμῶν καὶ τὸ δοκοῦν ἄθυμον ἀσφάλειαν ἐμοὶ νίκησ ἐγγυᾶται. χρὴ μέντοι γε μέχρι τοῦ μέλλειν οὕτωσ ἔχειν, ἐν δὲ τοῖσ ἔργοισ ἐγεῖραι τὰ φρονήματα καὶ πεῖσαι τοὺσ ἀσεβεστάτουσ, ὡσ οὔτ’ ἀνθρώπειόν τι κακὸν οὔτε δαιμόνιον ταπεινώσει ποτὲ τὴν Ιοὐδαίων ἀνδραγαθίαν, ἐφ’ ὅσον τὰσ ψυχὰσ ἔχουσιν, οὐδὲ περιόψεταί τισ Ἄραβα τῶν ἑαυτοῦ ἀγαθῶν δεσπότην γενόμενον, ὃν παρ’ ὀλίγον πολλάκισ αἰχμάλωτον ἔλαβεν.

μηδ’ ὑμᾶσ ταρασσέτω τὰ τῶν ἀψύχων κινήματα μηδ’ ὑπολαμβάνετε τὸν σεισμὸν ἑτέρασ συμφορᾶσ τέρασ γεγονέναι·

φυσικὰ γὰρ τὰ τῶν στοιχείων πάθη καὶ οὐδὲν ἀνθρώποισ πλέον ἢ τὴν ἐν ἑαυτοῖσ βλάβην ἐπιφέρεται· λοιμοῦ μὲν γὰρ καὶ λιμοῦ καὶ τῶν χθονίων βρασμῶν προγένοιτ’ ἄν τι σημεῖον βραχύτερον, αὐτὰ δὲ ταῦτα περιγραφὴν ἔχει τὸ μέγεθοσ· ἐπεὶ τί δύναται μεῖζον ἡμᾶσ τοῦ σεισμοῦ βλάψαι καὶ κρατήσασ ὁ πόλεμοσ; τέρασ μέντοι μέγιστον ἁλώσεωσ γέγονεν τοῖσ ἐχθροῖσ οὐκ αὐτομάτωσ οὐδὲ διὰ χειρὸσ ἀλλοτρίασ, οἳ πρέσβεισ ἡμετέρουσ παρὰ τὸν πάντων ἀνθρώπων νόμον ὠμῶσ ἀπέκτειναν καὶ τοιαῦτα τῷ θεῷ θύματα περὶ τοῦ πολέμου κατέστεψαν.

ἀλλ’ οὐ διαφεύξονται τὸν μέγαν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ καὶ τὴν ἀνίκητον δεξιάν, δώσουσιν δ’ ἡμῖν αὐτίκα δίκασ, ἂν τοῦ πατρίου φρονήματοσ ἤδη σπάσαντεσ τιμωροὶ τῶν παρεσπονδημένων ἀναστῶμεν. ἴτω τισ οὐχ ὑπὲρ γυναικὸσ οὐδ’ ὑπὲρ τέκνων οὐδ’ ὑπὲρ κινδυνευούσησ πατρίδοσ, ἀλλ’ ὑπὲρ τῶν πρέσβεων ἀμυνόμενοσ·

ἐκεῖνοι στρατηγήσουσιν τοῦ πολέμου τῶν ζώντων ἄμεινον. προκινδυνεύσω δὲ κἀγὼ χρώμενοσ ὑμῖν πειθηνίοισ· εὖ γὰρ ἴστε τὴν ἑαυτῶν ἀνδρείαν ἀνυπόστατον, ἐὰν μὴ προπετείᾳ τινὶ βλαβῆτε. Τούτοισ παρακροτήσασ τὸν στρατὸν ὡσ ἑώρα προθύμουσ, ἔθυεν τῷ θεῷ καὶ μετὰ τὴν θυσίαν διέβαινεν τὸν Ιὀρδάνην ποταμὸν μετὰ τῆσ δυνάμεωσ.

στρατοπεδευσάμενοσ δὲ περὶ Φιλαδέλφειαν ἐγγὺσ τῶν πολεμίων περὶ τοῦ μεταξὺ φρουρίου πρὸσ αὐτοὺσ ἠκροβολίζετο βουλόμενοσ ἐν τάχει συμβαλεῖν· ἔτυχον γὰρ κἀκεῖνοί τινασ προπεπομφότεσ τοὺσ καταληψομένουσ τὸ ἔρυμα. τούτουσ μὲν οὖν ἀπεκρούσαντο ταχέωσ οἱ πεμφθέντεσ ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ καὶ τὸν λόφον κατέσχον, αὐτὸσ δὲ καθ’ ἡμέραν προάγων τὴν δύναμιν εἰσ μάχην παρετάσσετο καὶ προεκαλεῖτο τοὺσ Ἄραβασ.

ὡσ δ’ οὐδεὶσ ἐπεξῄει, δεινὴ γάρ τισ αὐτοὺσ κατάπληξισ εἶχε καὶ πρὸ τοῦ πλήθουσ ὁ στρατηγὸσ Ἔλθεμοσ αὐο͂σ ἦν τῷ δέει, προσελθὼν ἐσπάραττεν αὐτῶν τὸ χαράκωμα. κἀν τούτῳ συναναγκασθέντεσ ἐξίασιν ἐπὶ τὴν μάχην ἄτακτοι καὶ πεφυρμένοι τοῖσ ἱππεῦσιν οἱ πεζοί.

πλήθει μὲν οὖν τῶν Ιοὐδαίων περιῆσαν, ἐλείποντο δὲ ταῖσ προθυμίαισ καίτοι διὰ τὴν ἀπόγνωσιν τῆσ νίκησ ὄντεσ καὶ αὐτοὶ παράβολοι. Διὸ μέχρι μὲν ἀντεῖχον οὐ πολὺσ ἦν αὐτῶν φόνοσ, ὡσ δ’ ὑπέδειξαν τὰ νῶτα, πολλοὶ μὲν ὑπὸ τῶν Ιοὐδαίων πολλοὶ δὲ ὑπὸ σφῶν αὐτῶν συμπατούμενοι διεφθείροντο·

πεντακισχίλιοι γοῦν ἔπεσον ἐν τῇ τροπῇ, τὸ δὲ λοιπὸν πλῆθοσ ἔφθη συνωσθὲν εἰσ τὸ χαράκωμα. τούτουσ περισχὼν ἐπολιόρκει, καὶ μέλλοντασ ἁλώσεσθαι τοῖσ ὅπλοισ προκατήπειγεν ἡ δίψα τῶν ὑδάτων ἐπιλειπόντων. ὑπερηφάνει δὲ πρεσβευομένουσ ὁ βασιλεὺσ καὶ λύτρα διδόντων πεντακόσια τάλαντα μᾶλλον ἐνέκειτο.

τοῦ δὲ δίψουσ ἐκκαίοντοσ ἐξιόντεσ κατὰ πλῆθοσ ἐνεχείριζον σφᾶσ αὐτοὺσ τοῖσ Ιοὐδαίοισ ἑκόντεσ, ὡσ πέντε μὲν ἡμέραισ τετρακισχιλίουσ δεθῆναι, τῇ δ’ ἕκτῃ τὸ λειπόμενον πλῆθοσ ὑπ’ ἀπογνώσεωσ ἐξελθεῖν ἐπὶ μάχην· οἷσ συμβαλὼν Ἡρώδησ πάλιν εἰσ ἑπτακισχιλίουσ κτείνει. τηλικαύτῃ πληγῇ τὴν Ἀραβίαν ἀμυνάμενοσ καὶ σβέσασ τῶν ἀνδρῶν τὰ φρονήματα προύκοψεν ὥστε καὶ προστάτησ ὑπὸ τοῦ ἔθνουσ αἱρεθῆναι.

Μεταλαμβάνει δὲ αὐτὸν εὐθέωσ ἡ περὶ τῶν ὅλων πραγμάτων φροντὶσ διὰ τὴν πρὸσ Ἀντώνιον φιλίαν Καίσαροσ περὶ Ἄκτιον νενικηκότοσ.

παρεῖχεν μέντοι δέουσ πλέον ἢ ἔπασχεν· οὔπω γὰρ ἑαλωκέναι Καῖσαρ Ἀντώνιον ἔκρινεν Ἡρώδου συμμένοντοσ. ὅ γε μὴν βασιλεὺσ ὁμόσε χωρῆσαι τῷ κινδύνῳ διέγνω, καὶ πλεύσασ εἰσ Ῥόδον, ἔνθα διέτριβεν Καῖσαρ, πρόσεισιν αὐτῷ δίχα διαδήματοσ, τὴν μὲν ἐσθῆτα καὶ τὸ σχῆμα ἰδιώτησ, τὸ δὲ φρόνημα βασιλεύσ·

μηδὲν γοῦν τῆσ ἀληθείασ ὑποστειλάμενοσ ἄντικρυσ εἶπεν· "ἐγώ, Καῖσαρ, ὑπὸ Ἀντωνίου βασιλεὺσ γενόμενοσ ἐν πᾶσιν ὁμολογῶ γεγονέναι χρήσιμοσ Ἀντωνίῳ.

καὶ οὐδὲ τοῦτ’ ἂν ὑποστειλαίμην εἰπεῖν, ὅτι πάντωσ ἄν με μετὰ τῶν ὅπλων ἐπείρασασ εὐχάριστον, εἰ μὴ διεκώλυσαν Ἄραβεσ. καὶ συμμαχίαν μέντοι γε αὐτῷ κατὰ τὸ δυνατὸν καὶ σίτου πολλὰσ ἔπεμψα μυριάδασ, ἀλλ’ οὐδὲ μετὰ τὴν ἐν Ἀκτίῳ πληγὴν κατέλιπον τὸν εὐεργέτην, ἐγενόμην δὲ σύμβουλοσ ἄριστοσ, ὡσ οὐκέτι χρήσιμοσ ἤμην σύμμαχοσ, μίαν εἶναι λέγων τῶν πταισθέντων διόρθωσιν τὸν Κλεοπάτρασ θάνατον· ἣν ἀνελόντι καὶ χρήματα καὶ τείχη πρὸσ ἀσφάλειαν καὶ στρατιὰν καὶ ἐμαυτὸν ὑπισχνούμην κοινωνὸν τοῦ πρὸσ σὲ πολέμου.

τοῦ δ’ ἄρα τὰσ ἀκοὰσ ἀπέφραξαν οἱ Κλεοπάτρασ ἵμεροι καὶ θεὸσ ὁ σοὶ τὸ κρατεῖν χαριζόμενοσ.

συνήττημαι δ’ Ἀντωνίῳ καὶ τέθεικα μετὰ τῆσ ἐκείνου τύχησ τὸ διάδημα. πρὸσ σὲ δὲ ἦλθον ἔχων τὴν ἀρετὴν τῆσ σωτηρίασ ἐλπίδα καὶ προλαβὼν ἐξετασθήσεσθαι, ποταπὸσ φίλοσ, οὐ τίνοσ, ἐγενόμην. Πρὸσ ταῦτα Καῖσαρ "ἀλλὰ σώζου γε, ἔφη, καὶ βασίλευε νῦν βεβαιότερον·

ἄξιοσ γὰρ εἶ πολλῶν ἄρχειν οὕτω φιλίασ προϊστάμενοσ. πειρῶ δὲ καὶ τοῖσ εὐτυχεστέροισ διαμένειν πιστόσ, ὡσ ἔγωγε λαμπροτάτασ ὑπὲρ τοῦ σοῦ φρονήματοσ ἐλπίδασ ἔχω. καλῶσ μέντοι γε ἐποίησεν Ἀντώνιοσ Κλεοπάτρᾳ πεισθεὶσ μᾶλλον ἢ σοί· καὶ γὰρ σὲ κεκερδήκαμεν ἐκ τῆσ ἀνοίασ αὐτοῦ. κατάρχεισ δ’, ὡσ ἐοίκεν, εὐποιίασ δι’ ὧν μοι γράφει καὶ Βεντίδιοσ συμμαχίαν σε πεπομφέναι πρὸσ τοὺσ μονομάχουσ αὐτῷ.

νῦν μὲν οὖν δόγματι τὸ βέβαιόν σοι τῆσ βασιλείασ ἐξαγγέλλω. πειράσομαι δὲ καὶ αὖθισ ἀγαθόν τί σε ποιεῖν, ὡσ μὴ ζητοίησ Ἀντώνιον. Τούτοισ φιλοφρονησάμενοσ τὸν βασιλέα καὶ περιθεὶσ αὐτῷ τὸ διάδημα δόγματι διεσήμαινεν τὴν δωρεάν, ἐν ᾧ πολλὰ μεγαλοφρόνωσ εἰσ ἔπαινον τἀνδρὸσ ἐφθέγξατο.

ὁ δὲ δώροισ ἐπιμειλιξάμενοσ αὐτὸν ἐξῃτεῖτό τινα τῶν Ἀντωνίου φίλων Ἀλεξᾶν ἱκέτην γενόμενον· ἐνίκα δὲ ἡ Καίσαροσ ὀργὴ πολλὰ καὶ χαλεπὰ μεμφομένου τὸν ἐξαιτούμενον οἷσ διεκρούσατο τὴν δέησιν. μετὰ δὲ ταῦτα πορευόμενον ἐπ’ Αἴγυπτον διὰ Συρίασ Καίσαρα παντὶ τῷ βασιλικῷ πλούτῳ δεξάμενοσ Ἡρώδησ τότε πρῶτον καὶ συνιππάσατο ποιουμένου περὶ Πτολεμαί̈δα τῆσ δυνάμεωσ ἐξέτασιν εἱστίασέν τε σὺν ἅπασιν τοῖσ φίλοισ·

μεθ’ οὓσ καὶ τῇ λοιπῇ στρατιᾷ πρὸσ εὐωχίαν πάντα διέδωκεν. προυνόησεν δὲ καὶ διὰ τῆσ ἀνύδρου πορευομένοισ μέχρι Πηλουσίου παρασχεῖν ὕδωρ ἄφθονον ἐπανιοῦσί τε ὁμοίωσ, οὐδὲ ἔστιν ὅ τι τῶν ἐπιτηδείων ἐνεδέησεν τῇ δυνάμει.

δόξα γοῦν αὐτῷ τε Καίσαρι καὶ τοῖσ στρατιώταισ παρέστη πολλῷ βραχυτέραν περιεῖναι Ἡρώδῃ βασιλείαν πρὸσ ἃ παρέσχεν. διὰ τοῦτο, ὡσ ἧκεν εἰσ Αἴγυπτον ἤδη Κλεοπάτρασ καὶ Ἀντωνίου τεθνεώτων, οὐ μόνον αὐτοῦ ταῖσ ἄλλαισ τιμαῖσ, ἀλλὰ καὶ τῇ βασιλείᾳ προσέθηκεν τήν τε ὑπὸ Κλεοπάτρασ ἀποτμηθεῖσαν χώραν καὶ ἔξωθεν Γάδαρα καὶ Ἵππον καὶ Σαμάρειαν, πρὸσ δὲ τούτοισ τῶν παραλίων Γάζαν καὶ Ἀνθηδόνα καὶ Ιὄππην καὶ Στράτωνοσ πύργον·

ἐδωρήσατο δ’ αὐτῷ καὶ πρὸσ φυλακὴν τοῦ σώματοσ τετρακοσίουσ Γαλάτασ, οἳ πρότερον ἐδορυφόρουν Κλεοπάτραν.

οὐδὲν δὲ οὕτωσ ἐνῆγεν αὐτὸν εἰσ τὰσ δωρεὰσ ὡσ τὸ μεγαλόφρον τοῦ λαμβάνοντοσ. Μετὰ δὲ τὴν πρώτην ἀκτιάδα προστίθησιν αὐτοῦ τῇ βασιλείᾳ τόν τε Τράχωνα καλούμενον καὶ τὴν προσεχῆ Βαταναίαν τε καὶ τὴν Αὐρανῖτιν χώραν ἐξ αἰτίασ τοιᾶσδε·

Ζηνόδωροσ ὁ τὸν Λυσανίου μεμισθωμένοσ οἶκον οὐ διέλειπεν ἐπαφεὶσ τοὺσ ἐκ τοῦ Τράχωνοσ λῃστὰσ Δαμασκηνοῖσ. οἱ δ’ ἐπὶ Οὐάρρωνα τὸν ἡγεμόνα τῆσ Συρίασ καταφυγόντεσ ἐδεήθησαν δηλῶσαι τὴν συμφορὰν αὐτῶν Καίσαρι· Καῖσαρ δὲ γνοὺσ ἀντεπέστελλεν ἐξαιρεθῆναι τὸ λῃστήριον. στρατεύσασ οὖν Οὐάρρων καθαίρει τε τῶν ἀνδρῶν τὴν γῆν καὶ ἀφαιρεῖται Ζηνόδωρον·

ἣν ὕστερον Καῖσαρ, ὡσ μὴ γένοιτο πάλιν ὁρμητήριον τοῖσ λῃσταῖσ ἐπὶ τὴν Δαμασκόν, Ἡρώδῃ δίδωσιν. κατέστησεν δὲ αὐτὸν καὶ Συρίασ ὅλησ ἐπίτροπον ἔτι δεκάτῳ πάλιν ἐλθὼν εἰσ τὴν ἐπαρχίαν, ὡσ μηδὲν ἐξεῖναι δίχα τῆσ ἐκείνου συμβουλίασ τοῖσ ἐπιτρόποισ διοικεῖν. ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτα Ζηνόδωροσ, προσένειμεν αὐτῷ καὶ τὴν μεταξὺ Τράχωνοσ καὶ τῆσ Γαλιλαίασ γῆν ἅπασαν.

ὃ δὲ τούτων Ἡρώδῃ μεῖζον ἦν, ὑπὸ μὲν Καίσαροσ ἐφιλεῖτο μετ’ Ἀγρίππαν, ὑπ’ Ἀγρίππα δὲ μετὰ Καίσαρα. ἔνθεν ἐπὶ πλεῖστον μὲν εὐδαιμονίασ προύκοψεν, εἰσ μεῖζον δ’ ἐξήρθη φρόνημα καὶ τὸ πλέον τῆσ μεγαλονοίασ ἐπέτεινεν εἰσ εὐσέβειαν. Πεντεκαιδεκάτῳ γοῦν ἔτει τῆσ βασιλείασ αὐτόν τε τὸν ναὸν ἐπεσκεύασεν καὶ περὶ αὐτὸν ἀνετειχίσατο χώραν τῆσ οὔσησ διπλασίονα, ἀμέτροισ μὲν χρησάμενοσ τοῖσ ἀναλώμασιν ἀνυπερβλήτῳ δὲ τῇ πολυτελείᾳ.

τεκμήριον δὲ ἦσαν αἱ μεγάλαι στοαὶ περὶ τὸ ἱερὸν καὶ τὸ βόρειον ἐπ’ αὐτῷ φρούριον· ἃσ μὲν γὰρ ἀνῳκοδόμησεν ἐκ θεμελίων, ὃ δ’ ἐπισκευάσασ πλούτῳ δαψιλεῖ κατ’ οὐδὲν τῶν βασιλείων ἔλαττον Ἀντωνίαν ἐκάλεσεν εἰσ τὴν Ἀντωνίου τιμήν. τό γε μὴν ἑαυτοῦ βασίλειον κατὰ τὴν ἄνω δειμάμενοσ πόλιν δύο τοὺσ μεγίστουσ καὶ περικαλλεστάτουσ οἴκουσ, οἷσ οὐδὲ ναόσ πῃ συνεκρίνετο, προσηγόρευσεν ἀπὸ τῶν φίλων τὸν μὲν Καισάρειον τὸν δὲ Ἀγρίππειον.

Ἀλλὰ γὰρ οὐκ οἴκοισ μόνον αὐτῶν τὴν μνήμην καὶ τὰσ ἐπικλήσεισ περιέγραψεν, διέβη δὲ εἰσ ὅλασ πόλεισ αὐτῷ τὸ φιλότιμον.

ἐν μέν γε τῇ Σαμαρείτιδι πόλιν καλλίστῳ περιβόλῳ τειχισάμενοσ ἐπὶ σταδίουσ εἴκοσι καὶ καταγαγὼν ἑξακισχιλίουσ εἰσ αὐτὴν οἰκήτορασ, γῆν δὲ τούτοισ προσνείμασ λιπαρωτάτην καὶ ἐν μέσῳ τῷ κτίσματι ναόν τε ἐνιδρυσάμενοσ μέγιστον καὶ περὶ αὐτὸν τέμενοσ ἀποδείξασ τῷ Καίσαρι τριῶν ἡμισταδίων, τὸ ἄστυ Σεβαστὴν ἐκάλεσεν· ἐξαίρετον δὲ τοῖσ ἐν αὐτῷ παρέσχεν εὐνομίαν. Ἐπὶ τούτοισ δωρησαμένου τοῦ Καίσαροσ αὐτὸν ἑτέρασ προσθέσει χώρασ, ὁ δὲ κἀνταῦθα ναὸν αὐτῷ λευκῆσ μαρμάρου καθιδρύσατο παρὰ τὰσ Ιὀρδάνου πηγάσ·

καλεῖται δὲ Πάνειον ὁ τόποσ· ἔνθα κορυφὴ μέν τισ ὄρουσ εἰσ ἄπειρον ὕψοσ ἀνατείνεται, παρὰ δὲ τὴν ὑπόρειον λαγόνα συνηρεφὲσ ἄντρον ὑπανοίγει, δι’ οὗ βαραθρώδησ κρημνὸσ εἰσ ἀμέτρητον ἀπορρῶγα βαθύνεται πλήθει τε ὕδατοσ ἀσαλεύτου καὶ τοῖσ καθιμῶσίν τι πρὸσ ἔρευναν γῆσ οὐδὲν μῆκοσ ἐξαρκεῖ.

τοῦ δὲ ἄντρου κατὰ τὰσ ἔξωθεν ῥίζασ ἀνατέλλουσιν αἱ πηγαί·

καὶ γένεσισ μέν, ὡσ ἔνιοι δοκοῦσιν, ἔνθεν Ιὀρδάνου, τὸ δ’ ἀκριβὲσ ἐν τοῖσ ἑξῆσ δηλώσομεν. Ὁ δὲ βασιλεὺσ καὶ ἐν Ιἑριχοῖ μεταξὺ Κύπρου τοῦ φρουρίου καὶ τῶν προτέρων βασιλείων ἄλλα κατασκευάσασ ἀμείνω καὶ χρησιμώτερα πρὸσ τὰσ ἐπιδημίασ ἀπὸ τῶν αὐτῶν ὠνόμασεν φίλων.

καθόλου δὲ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὅντινα τῆσ βασιλείασ ἐπιτήδειον τόπον τῆσ πρὸσ Καίσαρα τιμῆσ γυμνὸν εἰάσεν. ἐπεὶ δὲ τὴν ἰδίαν χώραν ἐπλήρωσεν ναῶν, εἰσ τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ τὰσ τιμὰσ ὑπερεξέχεεν καὶ πολλαῖσ πόλεσιν ἐνιδρύσατο Καισάρεια. Κατιδὼν δὲ κἀν τοῖσ παραλίοισ πόλιν ἤδη μὲν κάμνουσαν, Στράτωνοσ ἐκαλεῖτο πύργοσ, διὰ δὲ εὐφυίαν τοῦ χωρίου δέξασθαι δυναμένην τὸ φιλότιμον αὐτοῦ, πᾶσαν ἀνέκτισεν λευκῷ λίθῳ καὶ λαμπροτάτοισ ἐκόσμησεν βασιλείοισ, ἐν ᾗ μάλιστα τὸ φύσει μεγαλόνουν ἐπεδείξατο.

μεταξὺ γὰρ Δώρων καὶ Ιὄππησ, ὧν ἡ πόλισ μέση κεῖται, πᾶσαν εἶναι συμβέβηκεν τὴν παράλιον ἀλίμενον, ὡσ πάντα τὸν τὴν Φοινίκην ἐπ’ Αἰγύπτου παραπλέοντα σαλεύειν ἐν πελάγει διὰ τὴν ἐκ λιβὸσ ἀπειλήν, ᾧ καὶ μετρίωσ ἐπαυρίζοντι τηλικοῦτον ἐπεγείρεται κῦμα πρὸσ ταῖσ πέτραισ, ὥστε τὴν ὑποστροφὴν τοῦ κύματοσ ἐπὶ πλεῖστον ἐξαγριοῦν τὴν θάλασσαν.

ἀλλ’ ὁ βασιλεὺσ τοῖσ ἀναλώμασιν καὶ τῇ φιλοτιμίᾳ νικήσασ τὴν φύσιν μείζονα μὲν τοῦ Πειραιῶσ λιμένα κατεσκεύασεν, ἐν δὲ τοῖσ μυχοῖσ αὐτοῦ βαθεῖσ ὁρ́μουσ ἑτέρουσ.

Καθάπαν δ’ ἔχων ἀντιπράσσοντα τὸν τόπον ἐφιλονείκησεν πρὸσ τὴν δυσχέρειαν, ὡσ τὴν μὲν ὀχυρότητα τῆσ δομήσεωσ δυσάλωτον εἶναι τῇ θαλάσσῃ, τὸ δὲ κάλλοσ ὡσ ἐπὶ μηδενὶ δυσκόλῳ κεκοσμῆσθαι·

συμμετρησάμενοσ γὰρ ὅσον εἰρήκαμεν τῷ λιμένι μέγεθοσ καθίει λίθουσ ἐπ’ ὀργυιὰσ εἴκοσιν εἰσ τὸ πέλαγοσ, ὧν ἦσαν οἱ πλεῖστοι μῆκοσ ποδῶν πεντήκοντα, βάθοσ ἐννέα, εὖροσ δέκα, τινὲσ δὲ καὶ μείζουσ. ἐπεὶ δὲ ἀνεπληρώθη τὸ ὕφαλον, οὕτωσ ἤδη τὸ ὑπερέχον τοῦ πελάγουσ τεῖχοσ ἐπὶ διακοσίουσ πόδασ ηὐρύνετο·

ὧν οἱ μὲν ἑκατὸν προδεδόμηντο πρὸσ τὴν ἀνακοπὴν τοῦ κύματοσ, προκυμία γοῦν ἐκλήθη, τὸ δὲ λοιπὸν ὑπόκειται τῷ περιθέοντι λιθίνῳ τείχει. τοῦτο δὲ πύργοισ τε διείληπται μεγίστοισ, ὧν ὁ προύχων καὶ περικαλλέστατοσ ἀπὸ τοῦ Καίσαροσ προγόνου Δρούσιον κέκληται, ψαλίδεσ τε πυκναὶ πρὸσ καταγωγὴν τῶν ἐνορμιζομένων καὶ τὸ πρὸ αὐτῶν πᾶν κύκλῳ νάγμα τοῖσ ἀποβαίνουσιν πλατὺσ περίπατοσ. ὁ δ’ εἴσπλουσ βόρειοσ, αἰθριώτατοσ γὰρ ἀνέμων τῷ τόπῳ βορέασ·

καὶ ἐπὶ τοῦ στόματοσ κολοσσοὶ τρεῖσ ἑκατέρωθεν ὑπεστηριγμένοι κίοσιν, ὧν τοὺσ μὲν ἐκ λαιᾶσ χειρὸσ εἰσπλεόντων πύργοσ ναστὸσ ἀνέχει, τοὺσ δὲ ἐκ δεξιοῦ δύο ὀρθοὶ λίθοι συνεζευγμένοι τοῦ κατὰ θάτερον χεῖλοσ πύργου μείζονεσ. προσεχεῖσ δ’ οἰκίαι τῷ λιμένι λευκοῦ καὶ αὗται λίθου, καὶ κατατείνοντεσ ἐπ’ αὐτὸν οἱ στενωποὶ τοῦ ἄστεοσ πρὸσ ἓν διάστημα μεμετρημένοι.

καὶ τοῦ στόματοσ ἀντικρὺ ναὸσ Καίσαροσ ἐπὶ γηλόφου κάλλει καὶ μεγέθει διάφοροσ· ἐν δ’ αὐτῷ κολοσσὸσ Καίσαροσ οὐκ ἀποδέων τοῦ Ὀλυμπίασιν Διόσ, ᾧ καὶ προσείκασται, Ῥώμησ δὲ ἴσοσ Ἥρᾳ τῇ κατ’ Ἄργοσ. ἀνέθηκεν δὲ τῇ μὲν ἐπαρχίᾳ τὴν πόλιν, τοῖσ ταύτῃ δὲ πλοϊζομένοισ τὸν λιμένα, Καίσαρι δὲ τὴν τιμὴν τοῦ κτίσματοσ· Καισάρειαν γοῦν ὠνόμασεν αὐτήν. Τά γε μὴν λοιπὰ τῶν ἔργων, ἀμφιθέατρον καὶ θέατρον καὶ ἀγοράσ, ἄξια τῆσ προσηγορίασ ἐνιδρύσατο.

καὶ πενταετηρικοὺσ ἀγῶνασ καταστησάμενοσ ὁμοίωσ ἐκάλεσεν ἀπὸ τοῦ Καίσαροσ, πρῶτοσ αὐτὸσ ἆθλα μέγιστα προθεὶσ ἐπὶ τῆσ ἑκατοστῆσ ἐνενηκοστῆσ δευτέρασ ὀλυμπιάδοσ, ἐν οἷσ οὐ μόνον οἱ νικῶντεσ, ἀλλὰ καὶ οἱ μετ’ αὐτοὺσ καὶ οἱ τρίτοι τοῦ βασιλικοῦ πλούτου μετελάμβανον. ἀνακτίσασ δὲ καὶ Ἀνθηδόνα τὴν παράλιον καταρριφθεῖσαν ἐν πολέμῳ Ἀγρίππειον προσηγόρευσε·

τοῦ δ’ αὐτοῦ φίλου δι’ ὑπερβολὴν εὐνοίασ καὶ ἐπὶ τῆσ πύλησ ἐχάραξεν τὸ ὄνομα, ἣν αὐτὸσ ἐν τῷ ναῷ κατεσκεύασεν. Φιλοπάτωρ γε μήν, εἰ καί τισ ἕτεροσ·

καὶ γὰρ τῷ πατρὶ μνημεῖον κατέθηκεν πόλιν, ἣν ἐν τῷ καλλίστῳ τῆσ βασιλείασ πεδίῳ κτίσασ ποταμοῖσ τε καὶ δένδρεσιν πλουσίαν ὠνόμασεν Ἀντιπατρίδα, καὶ τὸ ὑπὲρ Ιἑριχοῦντοσ φρούριον ὀχυρότητι καὶ κάλλει διάφορον τειχίσασ ἀνέθηκεν τῇ μητρὶ προσειπὼν Κύπρον. Φασαήλῳ δὲ τἀδελφῷ τὸν ἐν Ιἑροσολύμοισ ὁμώνυμον πύργον, οὗ τό τε σχῆμα καὶ τὴν ἐν τῷ μεγέθει πολυτέλειαν διὰ τῶν ἑξῆσ δηλώσομεν.

καὶ πόλιν ἄλλην κτίσασ κατὰ τὸν ἀπὸ Ιἑριχοῦσ ἰόντων αὐλῶνα πρὸσ βορέαν Φασαηλίδα ὠνόμασεν. Παραδοὺσ δ’ αἰῶνι τούσ τε οἰκείουσ καὶ φίλουσ οὐδὲ τῆσ ἑαυτοῦ μνήμησ ἠμέλησεν, ἀλλὰ φρούριον μὲν ἐπιτειχίσασ τῷ πρὸσ Ἀραβίαν ὄρει προσηγόρευσεν Ἡρώδειον ἀφ’ ἑαυτοῦ, τὸν δὲ μαστοειδῆ κολωνὸν ὄντα χειροποίητον ἑξήκοντα σταδίων ἄπωθεν Ιἑροσολύμων ἐκάλεσεν μὲν ὁμοίωσ, ἐξήσκησεν δὲ φιλοτιμότερον.

στρογγύλοισ μὲν γὰρ τὴν ἄκραν πύργοισ περιέσχεν, ἐπλήρωσεν δὲ τὸν περίβολον βασιλείοισ πολυτελεστάτοισ, ὡσ μὴ μόνον τὴν ἔνδον τῶν οἰκημάτων ὄψιν εἶναι λαμπράν, ἀλλὰ καὶ τοῖσ ἔξωθεν τοίχοισ καὶ θριγκοῖσ καὶ στέγαισ περικεχύσθαι τὸν πλοῦτον δαψιλῆ·

πόρρωθεν δὲ μεγίστοισ ἀναλώμασιν ὑδάτων πλῆθοσ εἰσήγαγεν καὶ βαθμοῖσ διακοσίοισ λευκοτάτησ μαρμάρου τὴν ἄνοδον διέλαβεν· ἦν γὰρ δὴ τὸ γήλοφον ἐπιεικῶσ ὑψηλὸν καὶ πᾶν χειροποίητον. κατεσκεύασεν δὲ καὶ περὶ τὰσ ῥίζασ ἄλλα βασίλεια τήν τε ἀποσκευὴν καὶ τοὺσ φίλουσ δέξασθαι δυνάμενα, ὥστε τῷ μὲν πάντα ἔχειν πόλιν εἶναι δοκεῖν τὸ ἔρυμα, τῇ περιγραφῇ δὲ βασίλειον.

Τοσαῦτα συγκτίσασ πλείσταισ καὶ τῶν ἔξω πόλεων τὸ μεγαλόψυχον ἐπεδείξατο.

Τριπόλει μὲν γὰρ καὶ Δαμασκῷ καὶ Πτολεμαί̈δι γυμνάσια, Βύβλῳ δὲ τεῖχοσ, ἐξέδρασ τε καὶ στοὰσ καὶ ναοὺσ καὶ ἀγορὰσ Βηρυτῷ κατασκευάσασ καὶ Τύρῳ, Σιδῶνί γε μὴν καὶ Δαμασκῷ θέατρα, Λαοδικεῦσι δὲ τοῖσ παραλίοισ ὑδάτων εἰσαγωγήν, Ἀσκαλωνίταισ δὲ βαλανεῖα καὶ κρήνασ πολυτελεῖσ, πρὸσ δὲ περίστυλα θαυμαστὰ τήν τε ἐργασίαν καὶ τὸ μέγεθοσ· εἰσὶ δ’ οἷσ ἄλση καὶ λειμῶνασ ἀνέθηκεν. πολλαὶ δὲ πόλεισ ὥσπερ κοινωνοὶ τῆσ βασιλείασ καὶ χώραν ἔλαβον παρ’ αὐτοῦ·

γυμνασιαρχίαισ δ’ ἄλλασ ἐπετησίοισ τε καὶ διηνεκέσιν ἐδωρήσατο προσόδουσ κατατάξασ, ὥσπερ Κῴοισ, ἵνα μηδέποτε ἐκλείπῃ τὸ γέρασ. σῖτόν γε μὴν πᾶσιν ἐχορήγησεν τοῖσ δεομένοισ, καὶ τῇ Ῥόδῳ χρήματα μὲν εἰσ ναυτικοῦ κατασκευὴν παρέσχεν πολλαχοῦ καὶ πολλάκισ, ἐμπρησθὲν δὲ τὸ Πύθιον ἰδίοισ ἀναλώμασιν ἄμεινον ἀνεδείματο.

καὶ τί δεῖ λέγειν τὰσ εἰσ Λυκίουσ ἢ Σαμίουσ δωρεὰσ ἢ τὴν δι’ ὅλησ τῆσ Ιὠνίασ ἐν οἷσ ἐδεήθησαν ἕκαστοι δαψίλειαν;

ἀλλ’ Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιμόνιοι Νικοπολῖταί τε καὶ τὸ κατὰ Μυσίαν Πέργαμον οὐ τῶν Ἡρώδου γέμουσιν ἀναθημάτων; τὴν δ’ Ἀντιοχέων τῶν ἐν Συρίᾳ πλατεῖαν οὐ φευκτὴν οὖσαν ὑπὸ βορβόρου κατέστρωσέν τε σταδίων εἴκοσι τὸ μῆκοσ οὖσαν ξεστῇ μαρμάρῳ καὶ πρὸσ τὰσ τῶν ὑετῶν ἀποφυγὰσ ἐκόσμησεν ἰσομήκει στοᾷ. Ταῦτα μὲν ἄν τισ εἴποι ἴδια τῶν εὖ παθόντων δήμων ἑκάστου, τὸ δὲ Ἠλείοισ χαρισθὲν οὐ μόνον κοινὸν τῆσ Ἑλλάδοσ ἀλλ’ ὅλησ τῆσ οἰκουμένησ δῶρον, εἰσ ἣν ἡ δόξα τῶν Ὀλυμπίασιν ἀγώνων διικνεῖται.

τούτουσ γὰρ δὴ καταλυομένουσ ἀπορίᾳ χρημάτων ὁρῶν καὶ τὸ μόνον λείψανον τῆσ ἀρχαίασ Ἑλλάδοσ ὑπορρέον, οὐ μόνον ἀγωνοθέτησ ἧσ ἐπέτυχεν πενταετηρίδοσ εἰσ Ῥώμην παραπλέων ἐγένετο, ἀλλὰ καὶ πρὸσ τὸ διηνεκὲσ πόρουσ χρημάτων ἀπέδειξεν, ὡσ μηδέποτε ἀγωνοθετοῦσαν αὐτοῦ τὴν μνήμην ἀπολιπεῖν.

ἀνήνυτον ἂν εἰή χρεῶν διαλύσεισ ἢ φόρων ἐπεξιέναι, καθάπερ Φασηλίταισ καὶ Βαλανεώταισ καὶ τοῖσ περὶ τὴν Κιλικίαν πολιχνίοισ τὰσ ἐτησίουσ εἰσφορὰσ ἐπεξεκούφισεν.

πλεῖστόν γε μὴν αὐτοῦ τῆσ μεγαλονοίασ ἔθραυσεν ὁ φόβοσ, ὡσ μὴ δόξειεν ἐπίφθονοσ ἤ τι θηρᾶσθαι μεῖζον εὐεργετῶν τὰσ πόλεισ πλέον τῶν ἐχόντων. Ἐχρήσατο δὲ καὶ σώματι πρὸσ τὴν ψυχὴν ἀναλόγῳ, κυνηγέτησ μὲν ἄριστοσ ἀεὶ γενόμενοσ, ἐν ᾧ μάλιστα δι’ ἐμπειρίαν ἱππικῆσ ἐπετύγχανεν·

μιᾷ γοῦν ἡμέρᾳ ποτὲ τεσσαράκοντα θηρίων ἐκράτησεν· ἔστι δὲ καὶ συοτρόφοσ μὲν ἡ χώρα, τὸ πλέον δ’ ἐλάφων καὶ ὀνάγρων εὔποροσ· πολεμιστὴσ δ’ ἀνυπόστατοσ. πολλοὶ γοῦν κἀν ταῖσ γυμνασίαισ αὐτὸν κατεπλάγησαν ἀκοντιστήν τε ἰθυβολώτατον καὶ τοξότην εὐστοχώτατον ἰδόντεσ.

πρὸσ δὲ τοῖσ ψυχικοῖσ καὶ τοῖσ σωματικοῖσ προτερήμασιν ἐχρήσατο καὶ δεξιᾷ τύχῃ· καὶ γὰρ σπάνιον ἔπταισεν ἐν πολέμῳ, καὶ τῶν πταισμάτων οὐκ αὐτὸσ αἴτιοσ, ἀλλ’ ἢ προδοσίᾳ τινῶν ἢ προπετείᾳ στρατιωτῶν ἐγένετο. Τάσ γε μὴν ὑπαίθρουσ εὐπραγίασ ἡ τύχη τοῖσ κατ’ οἶκον ἀνιαροῖσ ἐνεμέσησεν, καὶ κακοδαιμονεῖν ἐκ γυναικὸσ ἤρξατο περὶ ἣν μάλιστα ἐσπούδασεν.

ἐπειδὴ γὰρ εἰσ τὴν ἀρχὴν παρῆλθεν, ἀποπεμψάμενοσ ἣν ἰδιώτησ ἦκτο γαμετήν, γένοσ ἦν ἐξ Ιἑροσολύμων Δωρὶσ ὄνομα, γαμεῖ Μαριάμμην τὴν Ἀλεξάνδρου τοῦ Ἀριστοβούλου θυγατέρα, δι’ ἣν αὐτῷ στασιασθῆναι συνέβη τὸν οἶκον καὶ τάχιον μέν, μάλιστα δὲ μετὰ τὴν ἐκ Ῥώμησ ἄφιξιν.

πρῶτον μὲν γὰρ τὸν ἐκ τῆσ Δωρίδοσ υἱὸν Ἀντίπατρον διὰ τοὺσ ἐκ Μαριάμμησ ἐφυγάδευσεν τῆσ πόλεωσ μόναισ ταῖσ ἑορταῖσ ἀφεὶσ κατιέναι·

ἔπειτα τὸν πάππον τῆσ γυναικὸσ Ὑρκανὸν ἐκ Πάρθων πρὸσ αὐτὸν ἐλθόντα δι’ ὑπόνοιαν ἐπιβουλῆσ ἀνεῖλεν, ὃν ᾐχμαλωτίσατο μὲν Βαζαφράνησ καταδραμὼν Συρίαν, ἐξῃτήσαντο δὲ κατὰ οἶκτον οἱ ὑπὲρ Εὐφράτην ὁμοεθνεῖσ. καὶ εἴ γε τούτοισ ἐπείσθη παραινοῦσιν μὴ διαβῆναι πρὸσ Ἡρώδην, οὐκ ἂν παραπώλετο·

δέλεαρ δ’ αὐτῷ θανάτου τῆσ υἱωνῆσ ὁ γάμοσ κατέστη· τούτῳ γὰρ πεποιθὼσ καὶ περισσόν τι τῆσ πατρίδοσ ἐφιέμενοσ ἧκεν. παρώξυνεν δὲ Ἡρώδην οὐκ αὐτὸσ ἀντιποιούμενοσ βασιλείασ, ἀλλ’ ἐπεὶ τὸ βασιλεύειν ἐπέβαλλεν αὐτῷ. Τῶν δὲ ἐκ Μαριάμμησ πέντε τέκνων γενομένων δύο μὲν θυγατέρεσ, τρεῖσ δ’ ἦσαν υἱεῖσ.

καὶ τούτων ὁ νεώτατοσ μὲν ἐν Ῥώμῃ παιδευόμενοσ τελευτᾷ, δύο δὲ τοὺσ πρεσβυτάτουσ βασιλικῶσ ἦγεν διά τε τὴν μητρῴαν εὐγένειαν καὶ ὅτι βασιλεύοντι γεγόνεισαν αὐτῷ. τὸ δὲ τούτων ἰσχυρότερον ὁ Μαριάμμησ ἔρωσ συνήργει καθ’ ἡμέραν ἐκκαίων Ἡρώδην λαβρότεροσ, ὡσ μηδενὸσ τῶν διὰ τὴν στεργομένην λυπηρῶν αἰσθάνεσθαι·

τοσοῦτον γὰρ ἦν μῖσοσ εἰσ αὐτὸν τῆσ Μαριάμμησ, ὅσοσ ἐκείνου πρὸσ αὐτὴν ἔρωσ. ἔχουσα δὲ τὴν μὲν ἀπέχθειαν ἐκ τῶν πραγμάτων εὔλογον, τὴν δὲ παρρησίαν ἐκ τοῦ φιλεῖσθαι, φανερῶσ ὠνείδιζεν αὐτῷ τὰ κατὰ τὸν πάππον Ὑρκανὸν καὶ τὸν ἀδελφὸν Ιὠνάθην·

οὐδὲ γὰρ τούτου καίπερ ὄντοσ παιδὸσ ἐφείσατο, δοὺσ μὲν αὐτῷ τὴν ἀρχιερωσύνην ἑπτακαιδεκαέτει, μετὰ δὲ τὴν τιμὴν κτείνασ εὐθέωσ, ἐπειδὴ τὴν ἱερὰν ἐσθῆτα λαβόντι καὶ τῷ βωμῷ προσελθόντι καθ’ ἑορτὴν ἄθρουν ἐπεδάκρυσεν τὸ πλῆθοσ. πέμπεται μὲν οὖν ὁ παῖσ διὰ νυκτὸσ εἰσ Ιἑριχοῦντα, ἐκεῖ δὲ κατ’ ἐντολὴν ὑπὸ τῶν Γαλατῶν βαπτιζόμενοσ ἐν κολυμβήθρᾳ τελευτᾷ. Διὰ ταῦθ’ Ἡρώδην μὲν ὠνείδιζεν ἡ Μαριάμμη, καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα δειναῖσ ἐξύβριζεν λοιδορίαισ.

ἄλλα τε πολλὰ πρὸσ τὸ πιθανὸν ἐνσκευαζόμεναι καὶ κατηγοροῦσαι διότι τὴν εἰκόνα τὴν ἑαυτῆσ πέμψειεν εἰσ Αἴγυπτον Ἀντωνίῳ καὶ δι’ ὑπερβολὴν ἀσελγείασ ἀποῦσαν δείξειεν ἑαυτὴν ἀνθρώπῳ γυναικομανοῦντι καὶ βιάζεσθαι δυναμένῳ.

τοῦθ’ ὥσπερ σκηπτὸσ ἐμπεσὼν ἐτάραξεν Ἡρώδην, μάλιστα μὲν διὰ τὸν ἔρωτα ζηλοτύπωσ ἔχοντα, λογιζόμενον δὲ καὶ τὴν Κλεοπάτρασ δεινότητα, δι’ ἣν Λυσανίασ τε ὁ βασιλεὺσ ἀνῄρητο καὶ Μάλχοσ ὁ Ἄραψ·

οὐ γὰρ ἀφαιρέσει γαμετῆσ ἐμέτρει τὸν κίνδυνον, ἀλλὰ θανάτῳ. Μέλλων οὖν ἀποδημήσειν Ιὠσήπῳ τῷ ἀνδρὶ Σαλώμησ τῆσ ἀδελφῆσ αὐτοῦ, πιστὸσ δὲ ἦν καὶ διὰ τὸ κῆδοσ εὔνουσ, παρατίθεται τὴν γυναῖκα, κρύφα δοὺσ ἐντολὰσ ἀναιρεῖν αὐτήν, εἰ κἀκεῖνον Ἀντώνιοσ.

ὁ δὲ Ιὤσηποσ, οὔτι κακοήθωσ, ἀλλὰ τὸν ἔρωτα τοῦ βασιλέωσ παραστῆσαι τῇ γυναικὶ βουλόμενοσ, ὡσ οὐδὲ ἀποθανὼν αὐτῆσ ὑπομένοι διαζευχθῆναι, τὸ ἀπόρρητον ἐκφαίνει. κἀκείνη πρὸσ ἐπανήκοντα τὸν Ἡρώδην πολλά τε περὶ τοῦ πρὸσ αὐτὴν συμπαθοῦσ ἐν ταῖσ ὁμιλίαισ ἐπομνύμενον, ὡσ οὐδ’ ἐρασθείη ποτὲ γυναικὸσ ἄλλησ, "πάνυ γοῦν, εἶπεν, ταῖσ πρὸσ τὸν Ιὤσηπον ἐντολαῖσ ἐπεδείξω τὸν πρὸσ ἡμᾶσ ἔρωτα κτεῖναί με προστάξασ.

Ἔκφρων εὐθέωσ ἀκούσασ τὸ ἀπόρρητον ἦν, καὶ οὐκ ἄν ποτε τὸν Ιὤσηπον ἐξαγγεῖλαι τὴν ἐντολὴν φάμενοσ εἰ μὴ διαφθείρειεν αὐτήν, ἐνεθουσία τῷ πάθει καὶ τῆσ κοίτησ ἐξαλλόμενοσ ἀνέδην ἐν τοῖσ βασιλείοισ ἀνειλεῖτο.

καὶ τοῦτον Σαλώμη ἡ ἀδελφὴ τὸν καιρὸν εἰσ τὰσ διαβολὰσ ἁρπάσασα τὴν εἰσ τὸν Ιὤσηπον ἐπεβεβαίωσεν ὑποψίαν. ὁ δ’ ὑπ’ ἀκράτου ζηλοτυπίασ ἐκμανεὶσ παραχρῆμα κτείνειν προσέταξεν ἀμφοτέρουσ. μετάνοια δ’ εὐθέωσ εἵπετο τῷ πάθει, καὶ τοῦ θυμοῦ πεσόντοσ ὁ ἔρωσ πάλιν ἀνεζωπυρεῖτο.

τοσαύτη δ’ ἦν φλεγμονὴ τῆσ ἐπιθυμίασ ὡσ μηδὲ τεθνάναι δοκεῖν αὐτήν, ὑπὸ δὲ κακώσεωσ ὡσ ζώσῃ προσλαλεῖν, μέχρι τῷ χρόνῳ διδαχθεὶσ τὸ πένθοσ ἀνάλογον τὴν λύπην ἔσχεν τῇ πρὸσ περιοῦσαν διαθέσει. Κληρονομοῦσι δὲ τῆσ μητρῴασ οἱ παῖδεσ ὀργῆσ καὶ τοῦ μύσουσ ἔννοιαν λαμβάνοντεσ ὡσ πολέμιον ὑφεώρων τὸν πατέρα, καὶ τὸ πρότερον μὲν ἐπὶ Ῥώμησ παιδευόμενοι, πλέον δ’ ὡσ εἰσ Ιοὐδαίαν ὑπέστρεψαν·

συνηνδροῦτο δ’ αὐτῶν ταῖσ ἡλικίαισ ἡ διάθεσισ. καὶ ἐπειδὴ γάμων ἔχοντεσ ὡρ́αν ὁ μὲν τῆσ τηθίδοσ Σαλώμησ, ἣ τῆσ μητρὸσ αὐτῶν κατηγόρησεν, ὁ δ’ ἔγημεν Ἀρχελάου τοῦ Καππαδόκων βασιλέωσ θυγατέρα, προσελάμβανον ἤδη τῷ μίσει καὶ παρρησίαν.

ἐκ δὲ τοῦ θράσουσ αὐτῶν ἀφορμὰσ οἱ διαβάλλοντεσ ἐλάμβανον, καὶ φανερώτερον ἤδη τῷ βασιλεῖ διελέγοντό τινεσ ὡσ ἐπιβουλεύοιτο μὲν ὑπ’ ἀμφοτέρων τῶν υἱῶν, ὁ δὲ Ἀρχελάῳ κηδεύσασ καὶ φυγὴν παρασκευάζοιτο τῷ πενθερῷ πεποιθώσ, ἵν’ ἐπὶ Καίσαροσ αὐτοῦ κατηγορήσειεν.

ἀναπλησθεὶσ δὲ τῶν διαβολῶν Ἡρώδησ ὥσπερ ἐπιτείχισμα τοῖσ υἱοῖσ κατάγει τὸν ἐκ τῆσ Δωρίδοσ Ἀντίπατρον καὶ πάντα τρόπον προτιμᾶν ἄρχεται.

ὥσθ’ οἱ μὲν καθ’ ἡμέραν προσίσταντο μᾶλλον, ὁ δ’ Ἀντίπατροσ ἤδη καὶ δι’ αὑτὸν ἐσπουδάζετο, δεινότατοσ μὲν ὢν ἐν ταῖσ πρὸσ τὸν πατέρα κολακείαισ, διαβολὰσ δὲ κατὰ τῶν ἀδελφῶν ποικίλασ ἐνσκευαζόμενοσ καὶ τὰ μὲν αὐτὸσ λογοποιῶν, τὰ δὲ τοὺσ ἐπιτηδείουσ φημίζειν καθιείσ, μέχρι παντάπασιν τοὺσ ἀδελφοὺσ ἀπέρρηξεν τῆσ βασιλικῆσ ἐλπίδοσ·

καὶ γὰρ ἐν ταῖσ διαθήκαισ καὶ φανερῶσ αὐτὸσ ἦν ἤδη διάδοχοσ·

ὡσ βασιλεὺσ γοῦν ἐπέμφθη καὶ πρὸσ Καίσαρα τῷ τε κόσμῳ καὶ ταῖσ ἄλλαισ θεραπείαισ πλὴν διαδήματοσ χρώμενοσ. χρόνῳ δ’ ἐξίσχυσεν εἰσαγαγεῖν ἐπὶ τὴν Μαριάμμησ κοίτην τὴν μητέρα. δυσὶ δ’ ὅπλοισ κατὰ τῶν ἀδελφῶν χρώμενοσ, κολακείᾳ καὶ διαβολῇ, τὸν βασιλέα καὶ περὶ θανάτου τῶν υἱῶν ὑπειργάσατο. Τὸν γοῦν Ἀλέξανδρον σύρασ μέχρι Ῥώμησ ὁ πατὴρ τῆσ ἐφ’ ἑαυτῷ φαρμακείασ ἔκρινεν ἐπὶ Καίσαροσ.

ὁ δ’ εὑρὼν μόλισ ὀλοφυρμοῦ παρρησίαν καὶ δικαστὴν ἐμπειρότατον Ἀντιπάτρου καὶ Ἡρώδου φρονιμώτερον, τὰ μὲν ἁμαρτήματα τοῦ πατρὸσ αἰδημόνωσ ὑπεστείλατο, τὰσ δ’ αὐτοῦ διαβολὰσ ἰσχυρῶσ ἀπελύσατο. καθαρὸν δὲ καὶ τὸν ἀδελφὸν ἀποδείξασ κοινωνοῦντα τῶν κινδύνων, οὕτωσ ἤδη τό τε Ἀντιπάτρου πανοῦργον καὶ τὴν αὐτῶν ἀτιμίαν ἀπωδύρετο.

συνήργει δ’ αὐτῷ μετὰ καθαροῦ τοῦ συνειδότοσ ἡ περὶ λόγουσ ἰσχύσ· ἦν γὰρ δὴ δεινότατοσ εἰπεῖν. καὶ τὸ τελευταῖον φάμενοσ ὡσ τῷ πατρὶ κτείνειν αὐτοὺσ ἔστιν ἡδὺ καὶ προτίθεται τὸ ἔγκλημα, προήγαγεν μὲν εἰσ δάκρυα πάντασ, τὸν δὲ Καίσαρα διέθηκεν οὕτωσ ὡσ ἀπογνῶναι μὲν αὐτῶν τὰ κατηγορημένα, διαλλάξαι δὲ Ἡρώδην εὐθέωσ.

αἱ διαλλαγαὶ δ’ ἐπὶ τούτοισ ἦσαν, ὥστε ἐκείνουσ μὲν τῷ πατρὶ πάντα πειθαρχεῖν, τὸν δὲ τὴν βασιλείαν καταλιπεῖν ᾧ βούλεται. Μετὰ ταῦτα δ’ ἀπὸ Ῥώμησ ὑπέστρεφεν ὁ βασιλεύσ, τῶν μὲν ἐγκλημάτων ἀφιέναι τοὺσ υἱοὺσ δοκῶν, τῆσ δ’ ὑπονοίασ οὐκ ἀπηλλαγμένοσ·

παρηκολούθει γὰρ Ἀντίπατροσ ἡ τοῦ μίσουσ ὑπόθεσισ. ἀλλ’ εἴσ γε τὸ φανερὸν τὴν ἀπέχθειαν οὐκ ἐξέφερεν τὸν διαλλακτὴν αἰδούμενοσ. ὡσ δὲ τὴν Κιλικίαν παραπλέων κατῆρεν εἰσ Ἐλεοῦσαν, ἑστιᾷ μὲν αὐτὸν φιλοφρόνωσ Ἀρχέλαοσ ὑπὲρ τῆσ τοῦ γαμβροῦ σωτηρίασ εὐχαριστῶν καὶ ταῖσ διαλλαγαῖσ ἐφηδόμενοσ, ὡσ ἂν καὶ τάχιον γεγραφὼσ τοῖσ ἐπὶ Ῥώμησ φίλοισ συλλαμβάνεσθαι περὶ τὴν δίκην Ἀλεξάνδρῳ·

προπέμπει δὲ μέχρι Ζεφυρίου δῶρα δοὺσ μέχρι τριάκοντα ταλάντων. Ὡσ δ’ εἰσ Ιἑροσόλυμα Ἡρώδησ ἀφικνεῖται, συναγαγὼν τὸν λαὸν καὶ τοὺσ τρεῖσ υἱοὺσ παραστησάμενοσ ἀπελογεῖτο περὶ τῆσ ἀποδημίασ, καὶ πολλὰ μὲν εὐχαρίστει τῷ θεῷ, πολλὰ δὲ Καίσαρι καταστησαμένῳ τὸν οἶκον αὐτοῦ τεταραγμένον καὶ μεῖζόν τι τοῖσ υἱοῖσ βασιλείασ παρασχόντι τὴν ὁμόνοιαν, ἣν αὐτόσ, ἔφη, συναρμόσω μᾶλλον·

ὁ μὲν γὰρ ἐμὲ κύριον τῆσ ἀρχῆσ καὶ δικαστὴν διαδόχου κατέστησεν, ἐγὼ δὲ μετὰ τοῦ συμφέροντοσ ἐμαυτῷ κἀκεῖνον ἀμείβομαι.

τούσδε τοὺσ τρεῖσ παῖδασ ἀποδείκνυμι βασιλεῖσ, καὶ τῆσ γνώμησ πρῶτον τὸν θεὸν σύμψηφον, ἔπειτα καὶ ὑμᾶσ παρακαλῶ γενέσθαι. τῷ μὲν γὰρ ἡλικία, τοῖσ δ’ εὐγένεια τὴν διαδοχὴν προξενεῖ, τό γε μὴν μέγεθοσ τῆσ βασιλείασ ἀρκεῖ καὶ πλείοσιν. οὓσ δὲ Καῖσαρ μὲν ἥνωσεν, καθίστησιν δὲ πατήρ, ὑμεῖσ τηρήσατε μήτε ἀδίκουσ μήτε ἀνωμάλουσ τὰσ τιμὰσ διδόντεσ, ἑκάστῳ δὲ κατὰ τὸ πρεσβεῖον·

οὐ γὰρ τοσοῦτον εὐφρανεῖ τισ τὸν παρ’ ἡλικίαν θεραπευόμενον, ὅσον ὀδυνήσει τὸν ἀτιμούμενον. οὕσ γε μὴν ἑκάστῳ συνεῖναι δεήσει συγγενεῖσ καὶ φίλουσ, ἐγὼ διανεμῶ καὶ τῆσ ὁμονοίασ ἐγγυητὰσ ἐκείνουσ καταστήσομαι, σαφῶσ ἐπιστάμενοσ ὅτι τὰσ στάσεισ καὶ τὰσ φιλονεικίασ γεννῶσιν αἱ τῶν συνδιατριβόντων κακοήθειαι, κἂν ὦσιν οὗτοι χρηστοί, τηροῦσιν τὰσ στοργάσ.

ἀξιῶ δ’ οὐ μόνον τούτουσ ἀλλὰ καὶ τοὺσ ἐν τῇ στρατιᾷ μου ταξιάρχουσ ἐν ἐμοὶ μόνον τὰσ ἐλπίδασ ἔχειν ἐπὶ τοῦ παρόντοσ·

οὐ γὰρ βασιλείαν, ἀλλὰ τιμὴν βασιλείασ τοῖσ υἱοῖσ παραδίδωμι, καὶ τῶν μὲν ἡδέων ὡσ ἄρχοντεσ ἀπολαύσουσιν, τὸ βάροσ δὲ τῶν πραγμάτων ἐμόν ἐστιν, κἂν μὴ θέλω. σκεπτέσθω δ’ ἕκαστοσ τήν τε ἡλικίαν μου καὶ τὴν ἀγωγὴν τοῦ βίου καὶ τὴν εὐσέβειαν·

οὔτε γὰρ οὕτωσ εἰμὶ γέρων ὥστ’ ἂν ἀπελπισθῆναι ταχέωσ, οὔτε εἰσ τρυφὴν ἐκδιαιτώμενοσ, ἣ καὶ νέουσ ἐπιτέμνεται· τὸ δὲ θεῖον οὕτωσ τεθεραπεύκαμεν ὥστ’ ἂν ἐπὶ μήκιστον βίου προελθεῖν. ὁ δὴ τοὺσ ἐμοὺσ παῖδασ θεραπεύων ἐπὶ τῇ ἐμῇ καταλύσει δώσει μοι καὶ περὶ ἐκείνων δίκασ·

οὐ γὰρ ἐγὼ φθονῶν τοῖσ ἐξ ἐμοῦ γεγενημένοισ ἀνακόπτω τὴν εἰσ αὐτοὺσ φιλοτιμίαν, ἐπιστάμενοσ δὲ τοῖσ νέοισ γίνεσθαι τὰσ σπουδὰσ θράσουσ ἐφόδιον. εἴ γε μὴν ἕκαστοσ ἐνθυμηθείη τῶν προσιόντων, ὅτι χρηστὸσ μὲν ὢν παρ’ ἐμοῦ λήψεται τὴν ἀμοιβήν, στασιάζων δὲ καὶ παρὰ τῷ θεραπευομένῳ τὸ κακόηθεσ ἀνόνητον ἕξει, πάντασ οἶμαι τὰ ἐμὰ φρονήσειν, τουτέστιν τὰ τῶν ἐμῶν υἱῶν·

καὶ γὰρ τούτοισ συμφέρει κρατεῖν ἐμὲ κἀμοὶ τούτουσ ὁμονοεῖν. ὑμεῖσ δέ, ὦ παῖδεσ ἀγαθοί, πρῶτον μὲν ἐνθυμούμενοι τὴν ἱερὰν φύσιν, ἧσ καὶ παρὰ θηρίοισ αἱ στοργαὶ μένουσιν, ἔπειτα τὸν ποιησάμενον ἡμῶν τὰσ διαλλαγὰσ Καίσαρα, τρίτον ἐμὲ τὸν ἐν οἷσ ἔξεστιν ἐπιτάσσειν παρακαλοῦντα, μείνατε ἀδελφοί.

δίδωμι δὲ ὑμῖν ἐσθῆτα ἤδη καὶ θεραπείαν βασιλικήν· ἐπεύχομαι δὲ καὶ τῷ θεῷ τηρῆσαι τὴν ἐμὴν κρίσιν, ἂν ὁμονοῆτε. " ταῦτ’ εἰπὼν καὶ φιλοφρόνωσ ἕκαστον τῶν υἱῶν κατασπασάμενοσ διέλυσεν τὸ πλῆθοσ, τοὺσ μὲν συνευχομένουσ τοῖσ εἰρημένοισ, ὅσοι δ’ ἐπεθύμουν μεταβολῆσ, μηδ’ ἀκηκοέναι προσποιουμένουσ.

Συναπῄει δὲ τοῖσ ἀδελφοῖσ ἡ στάσισ, καὶ χείρουσ τὰσ ἐπ’ ἀλλήλοισ ὑπονοίασ ἔχοντεσ ἀπηλλάγησαν, Ἀλέξανδροσ μὲν καὶ Ἀριστόβουλοσ ὀδυνώμενοι κεκυρωμένου Ἀντιπάτρῳ τοῦ πρεσβείου, Ἀντίπατροσ δὲ καὶ τοῦ δευτερεύειν νεμεσῶν τοῖσ ἀδελφοῖσ.

ἀλλ’ ὁ μὲν ποικιλώτατοσ ὢν τὸ ἦθοσ ἐχεμυθεῖν τε ᾔδει καὶ πολλῷ τῷ πανούργῳ τὸ πρὸσ αὐτοὺσ ἐκάλυπτε μῖσοσ, τοῖσ δὲ δι’ εὐγένειαν πᾶν τὸ νοηθὲν ἦν ἐπὶ γλώσσησ·

καὶ παροξύνοντεσ μὲν ἐνέκειντο πολλοί, πλείουσ δὲ τῶν φίλων παρεδύοντο κατάσκοποι. πᾶν δὲ τὸ παρ’ Ἀλεξάνδρῳ λαληθὲν εὐθέωσ ἦν παρ’ Ἀντιπάτρῳ, καὶ μετὰ προσθήκησ μετέβαινεν ἀπὸ Ἀντιπάτρου πρὸσ Ἡρώδην·

οὔτε γὰρ ἁπλῶσ φθεγξάμενοσ ὁ νεανίασ ἀνυπεύθυνοσ ἦν, ἀλλὰ εἰσ διαβολὴν τὸ ῥηθὲν ἐστρέφετο, καὶ μετρίωσ παρρησιασαμένου μέγιστα τοῖσ ἐλαχίστοισ προσεπλάττετο. καθίει δ’ Ἀντίπατροσ ἀεὶ τοὺσ ἐρεθίσοντασ, ὅπωσ αὐτῷ τὸ ψεῦδοσ ἔχοι τὰσ ἀφορμὰσ ἀληθεῖσ·

καὶ τῶν φημιζομένων ἕν τι διελεγχθὲν ἅπασιν πίστιν ἐπετίθει. καὶ τῶν μὲν αὐτοῦ φίλων ἢ φύσει στεγανώτατοσ ἦν ἕκαστοσ ἢ κατεσκευάζετο δωρεαῖσ ὡσ μηδὲν ἐκφέρεσθαι τῶν ἀπορρήτων, καὶ τὸν Ἀντιπάτρου βίον οὐκ ἂν ἥμαρτέν τισ εἰπὼν κακίασ μυστήριον· τοὺσ δὲ Ἀλεξάνδρῳ συνόντασ χρήμασιν διαφθείρων ἢ κολακείαισ ὑπιὼν ἐσ πάντα κατειργάσατο καὶ πεποιήκει προδότασ καὶ τῶν πραττομένων ἢ λαλουμένων φῶρασ. πάντα δὲ περιεσκεμμένωσ δραματουργῶν τὰσ πρὸσ Ἡρώδην ὁδοὺσ ταῖσ διαβολαῖσ ἐποιεῖτο τεχνικωτάτασ, αὐτὸσ μὲν ἀδελφοῦ προσωπεῖον ἐπικείμενοσ, καθιεὶσ δὲ μηνυτὰσ ἑτέρουσ.

κἀπειδὰν ἀπαγγελθείη τι κατ’ Ἀλεξάνδρου, παρελθὼν ὑπεκρίνετο καὶ διασύρειν τὸ ῥηθὲν ἀρξάμενοσ ἔπειτα κατεσκεύαζεν ἡσυχῆ καὶ πρὸσ ἀγανάκτησιν ἐξεκαλεῖτο τὸν βασιλέα. πάντα δὲ εἰσ ἐπιβουλὴν ἀνήγετο καὶ τὸ δοκεῖν τῇ σφαγῇ τοῦ πατρὸσ ἐφεδρεύειν Ἀλέξανδρον·

οὐδὲν γὰρ οὕτωσ πίστιν ἐχορήγει ταῖσ διαβολαῖσ, ὡσ ἀπολογούμενοσ Ἀντίπατροσ ὑπὲρ αὐτοῦ. Τούτοισ Ἡρώδησ ἐξαγριούμενοσ ὅσον ὑφῄρει καθ’ ἡμέραν τῆσ πρὸσ τὰ μειράκια στοργῆσ, τοσοῦτον Ἀντιπάτρῳ προσετίθει.

συναπέκλιναν δὲ καὶ τῶν κατὰ τὸ βασίλειον οἱ μὲν ἑκόντεσ οἱ δ’ ἐξ ἐπιτάγματοσ, ὥσπερ Πτολεμαῖοσ ὁ τιμιώτατοσ τῶν φίλων, οἵ τε ἀδελφοὶ τοῦ βασιλέωσ καὶ πᾶσα ἡ γενεά· πάντα γὰρ Ἀντίπατροσ ἦν, καὶ τὰ πικρότατον Ἀλεξάνδρῳ, πάντα ἦν ἡ Ἀντιπάτρου μήτηρ, σύμβουλοσ κατ’ αὐτῶν μητρυιᾶσ χαλεπωτέρα καὶ πλεῖόν τι προγόνων μισοῦσα τοὺσ ἐκ βασιλίδοσ. πάντεσ μὲν οὖν ἐπὶ ταῖσ ἐλπίσιν ἐθεράπευον Ἀντίπατρον ἤδη, συναφίστα δ’ ἕκαστον τὰ τοῦ βασιλέωσ προστάγματα, παραγγείλαντοσ τοῖσ τιμιωτάτοισ μήτε προσιέναι μήτε προσέχειν τοῖσ περὶ Ἀλέξανδρον.

φοβερὸσ δ’ ἦν οὐ μόνον τοῖσ ἐκ τῆσ βασιλείασ, ἀλλὰ καὶ τοῖσ ἔξωθεν φίλοισ· οὐδενὶ γὰρ βασιλέων Καῖσαρ τοσαύτην ἔδωκεν ἐξουσίαν, ὥστε τὸν ἀπ’ αὐτοῦ φυγόντα καὶ μὴ προσηκούσησ πόλεωσ ἐξαγαγεῖν. τὰ δὲ μειράκια τὰσ μὲν διαβολὰσ ἠγνόει, παρὸ καὶ μᾶλλον ἀφυλάκτωσ ἐνέπιπτον αὐταῖσ·

οὐδὲν γὰρ ὁ πατὴρ φανερῶσ ἀπεμέμφετο· συνίει δὲ κατὰ μικρὸν ἀπὸ τοῦ ψύγματοσ καὶ πρὸσ τὸ λυποῦν μᾶλλον ἐτραχύνετο. διέθηκεν δὲ πρὸσ αὐτὰ καὶ τὸν θεῖον Φερώραν Ἀντίπατροσ ἐχθρωδῶσ καὶ τὴν τηθίδα Σαλώμην, ὡσ ἂν γαμετὴν οὖσαν, καθομιλῶν ἀεὶ καὶ παροξύνων. συνήργει δὲ καὶ πρὸσ τὴν ταύτησ ἀπέχθειαν ἡ Ἀλεξάνδρου γυνὴ Γλαφύρα γενεαλογοῦσα τὴν ἑαυτῆσ εὐγένειαν, καὶ ὡσ πασῶν τῶν κατὰ τὸ βασίλειον εἰή δεσπότισ, κατὰ πατέρα μὲν ἀπὸ Τημένου, κατὰ μητέρα δὲ ἀπὸ Δαρείου τοῦ Ὑστάσπεωσ οὖσα.

πολλὰ δὲ ὠνείδιζεν εἰσ ἀγένειαν τήν τε ἀδελφὴν τὴν Ἡρώδου καὶ τὰσ γυναῖκασ, ὧν ἑκάστη δι’ εὐμορφίαν οὐκ ἀπὸ γένουσ ᾑρέθη.

πολλαὶ δ’ ἦσαν, ὡσ ἂν ἐφειμένου τε πατρίωσ Ιοὐδαίοισ γαμεῖν πλείουσ καὶ τοῦ βασιλέωσ ἡδομένου πλείοσιν, αἳ πᾶσαι διὰ τὸ μεγάλαυχον τὸ Γλαφύρασ καὶ τὰσ λοιδορίασ ἐμίσουν Ἀλέξανδρον. Τὴν δὲ δὴ Σαλώμην καίτοι πενθερὰν οὖσαν αὐτὸσ Ἀριστόβουλοσ ἑαυτῷ διεστασίασεν ὠργισμένην καὶ πρόσθεν ἐπὶ ταῖσ ἐκ Γλαφύρασ βλασφημίαισ·

ὠνείδιζεν γὰρ τῇ γυναικὶ συνεχῶσ τὴν ταπεινότητα, καὶ ὡσ αὐτὸσ μὲν ἰδιῶτιν, ὁ δ’ ἀδελφὸσ αὐτοῦ Ἀλέξανδροσ γήμαι βασιλίδα. τοῦτο κλαίουσα τῇ Σαλώμῃ διήγγειλεν ἡ θυγάτηρ, προσετίθει δ’ ὅτι καὶ τῶν ἄλλων ἀδελφῶν τὰσ μὲν μητέρασ ἀπειλοῖεν οἱ περὶ Ἀλέξανδρον, ἐπειδὰν παραλάβωσιν τὴν βασιλείαν, ἱστουργοὺσ ἅμα ταῖσ δούλαισ ποιήσειν, αὐτοὺσ δὲ κωμῶν γραμματεῖσ, ἐπισκώπτοντεσ ὡσ πεπαιδευμένουσ ἐπιμελῶσ.

πρὸσ ἃ τὴν ὀργὴν οὐ κατασχοῦσα Σαλώμη πάντα διήγγειλεν Ἡρώδῃ· σφόδρα δ’ ἦν ἀξιόπιστοσ κατὰ γαμβροῦ λέγουσα. καί τισ ἑτέρα διαβολὴ συνέδραμεν ἡ τὸν θυμὸν ὑπεκκαύσασα τοῦ βασιλέωσ·

ἤκουσεν γὰρ αὐτοὺσ ἀνακαλεῖσθαι μὲν συνεχῶσ τὴν μητέρα καὶ κατοιμώζειν ἐπαρωμένουσ αὐτῷ, πολλάκισ δ’ αὐτοῦ διαδιδόντοσ τῶν Μαριάμμησ ἐσθήτων τινὰ ταῖσ μεταγενεστέραισ γυναιξὶν ἀπειλεῖν, ὡσ ἀντὶ τῶν βασιλικῶν ἐν τάχει περιθήσουσιν αὐταῖσ ἐκ τριχῶν πεποιημένασ. Διὰ ταῦτα καίτοι τὸ φρόνημα τῶν νεανίσκων ὑποδείσασ, ὅμωσ οὐκ ἀπέκοπτε τὴν ἐλπίδα τῆσ διορθώσεωσ, ἀλλὰ προσκαλεσάμενοσ αὐτούσ, καὶ γὰρ εἰσ Ῥώμην ἐκπλεύσειν ἔμελλεν, βραχέα μὲν ἠπείλησεν ὡσ βασιλεύσ, τὰ πολλὰ δὲ ἐνουθέτησεν ὡσ πατήρ, καὶ φιλεῖν τοὺσ ἀδελφοὺσ παρεκάλει διδοὺσ τῶν προημαρτημένων ἄφεσιν, εἰ πρὸσ τὸ μέλλον ἀμείνουσ γένοιντο.

οἱ δὲ τὰσ μὲν διαβολὰσ ἀπεσκευάζοντο ψευδεῖσ εἶναι λέγοντεσ, πιστώσεσθαι δὲ τὴν ἀπολογίαν τοῖσ ἔργοισ ἔφασκον·

δεῖν μέντοι κἀκεῖνον ἀποφράττειν τὰσ λογοποιίασ τῷ μὴ πιστεύειν ῥᾳδίωσ· οὐ γὰρ ἐπιλείψειν τοὺσ καταψευσομένουσ αὐτῶν, ἑώσ ἂν ὁ πειθόμενοσ ᾖ. Τούτοισ ὡσ πατέρα πείσαντεσ ταχέωσ τὸν μὲν ἐν χερσὶν φόβον διεκρούσαντο, τὴν δ’ εἰσ τὰ μέλλοντα λύπην προσέλαβον·

ἔγνωσαν γὰρ τήν τε Σαλώμην ἐχθρὰν καὶ τὸν θεῖον Φερώραν· ἦσαν δὲ βαρεῖσ [μὲν] ἀμφότεροι καὶ χαλεποί, Φερώρασ δὲ μείζων, ὃσ πάσησ μὲν ἐκοινώνει τῆσ βασιλείασ πλὴν διαδήματοσ, προσόδουσ δὲ ἰδίασ εἶχεν ἑκατὸν τάλαντα, τὴν δὲ πέραν Ιὀρδάνου πᾶσαν ἐκαρποῦτο χώραν λαβὼν παρὰ τἀδελφοῦ δῶρον, ὃσ αὐτὸν ἐποίησεν καὶ τετράρχην αἰτησάμενοσ παρὰ Καίσαροσ, βασιλικῶν τε γάμων ἠξίωσεν συνοικίσασ ἀδελφὴν τῆσ ἰδίασ γυναικόσ· μετὰ δὲ τὴν ἐκείνησ τελευτὴν καθωσίωσε τὴν πρεσβυτάτην τῶν ἑαυτοῦ θυγατέρων ἐπὶ προικὶ τριακοσίοισ ταλάντοισ. ἀλλ’ ἀπέδρα Φερώρασ τὸν βασιλικὸν γάμον πρὸσ ἔρωτα δούλησ, ἐφ’ ᾧ χαλεπήνασ Ἡρώδησ τὴν μὲν θυγατέρα τῷ πρὸσ Πάρθων ὕστερον ἀναιρεθέντι συνέζευξεν ἀδελφιδῷ·

Φερώρᾳ δὲ μετ’ οὐ πολὺ τὴν ὀργὴν ἀνίει διδοὺσ συγγνώμην τῇ νόσῳ. Διεβάλλετο δὲ καὶ πάλαι μὲν ἔτι ζώσησ τῆσ βασιλίδοσ ἐπιβουλεύειν αὐτῷ φαρμάκοισ, τότε δὲ πλεῖστοι μηνυταὶ προσῄεσαν, ὡσ καίπερ φιλαδελφότατον ὄντα τὸν Ἡρώδην εἰσ πίστιν ὑπαχθῆναι τῶν λεγομένων καὶ δέοσ.

πολλοὺσ δὲ τῶν ἐν ὑπονοίᾳ βασανίσασ τελευταῖον ἦλθεν ἐπὶ τοὺσ Φερώρου φίλουσ. ὧν ἐπιβουλὴν μὲν ἄντικρυσ ὡμολόγησεν οὐδείσ, ὅτι δὲ τὴν ἐρωμένην ἁρπασάμενοσ εἰσ Πάρθουσ ἀποδρᾶναι παρεσκευάζετο, συμμέτοχοι δὲ τοῦ σκέμματοσ αὐτῷ καὶ τῆσ φυγῆσ Κοστόβαροσ ὁ Σαλώμησ ἀνήρ, ᾧ συνῴκισεν αὐτὴν ὁ βασιλεὺσ ἐπὶ μοιχείᾳ τοῦ προτέρου διαφθαρέντοσ.

ἦν δ’ ἐλευθέρα διαβολῆσ οὐδὲ Σαλώμη·

καὶ γὰρ αὐτῆσ Φερώρασ ἁδελφὸσ κατηγόρει συνθήκασ περὶ γάμου πρὸσ Συλλαῖον τὸν Ὀβαίδα τοῦ Ἀράβων βασιλέωσ ἐπίτροπον, ὃσ ἦν ἐχθρότατοσ Ἡρώδῃ. διελεγχθεῖσα δὲ καὶ τοῦτο καὶ πάνθ’ ὅσα Φερώρασ ἐνεκάλει, συγγινώσκεται· καὶ αὐτὸν δὲ Φερώραν ὁ βασιλεὺσ ἀπέλυσεν τῶν ἐγκλημάτων. Μετέβαινεν δὲ ἐπ’ Ἀλέξανδρον ὁ χειμὼν τῆσ οἰκίασ καὶ περὶ τὴν ἐκείνου κεφαλὴν ὅλοσ ἀπηρείσατο.

τρεῖσ ἦσαν εὐνοῦχοι τιμιώτατοι τῷ βασιλεῖ, καὶ δῆλον ἐξ ὧν ἐλειτούργουν· τῷ μὲν γὰρ οἰνοχοεῖν προσετέτακτο, τῷ δὲ δεῖπνον προσφέρειν, ὁ δ’ αὐτὸν κατεκοίμιζέν τε καὶ συγκατεκλίνετο. τούτουσ εἰσ τὰ παιδικὰ δώροισ μεγάλοισ ὑπηγάγετο ὁ Ἀλέξανδροσ.

ὡσ οὐκ ἐν Ἡρώδῃ δέοι τὰσ ἐλπίδασ ἔχειν ἀναιδεῖ γέροντι καὶ βαπτομένῳ τὰσ κόμασ, εἰ μὴ διὰ τοῦτ’ αὐτὸν οἰόνται καὶ νέον, αὐτῷ δὲ προσέχειν, ὃσ καὶ παρὰ ἄκοντοσ διαδέξεται τὴν βασιλείαν οὐκ εἰσ μακράν τε τοὺσ μὲν ἐχθροὺσ ἀμυνεῖται, τοὺσ φίλουσ δ’ εὐδαίμονασ ποιήσει καὶ μακαρίουσ, πρὸ πάντων δὲ αὐτούσ·

εἶναι δὲ καὶ θεραπείαν τῶν δυνατῶν περὶ τὸν Ἀλέξανδρον λαθραίαν, τούσ τε ἡγεμόνασ τοῦ στρατιωτικοῦ καὶ τοὺσ ταξιάρχουσ κρύφα πρὸσ αὐτὸν συνιέναι.

Ταῦτα τὸν Ἡρώδην οὕτωσ ἐξεφόβησεν, ὡσ μηδὲ παραχρῆμα τολμῆσαι τὰσ μηνύσεισ ἐκφέρειν, ἀλλὰ κατασκόπουσ ὑποπέμπων νύκτωρ καὶ μεθ’ ἡμέραν ἕκαστα τῶν πραττομένων ἢ λεγομένων διηρεύνα καὶ τοὺσ ἐν ταῖσ ὑποψίαισ εὐθέωσ ἀνῄρει.

δεινῆσ δὲ ἀνομίασ ἐνεπλήσθη τὸ βασίλειον·

κατὰ γὰρ ἔχθραν ἢ μῖσοσ ἴδιον ἕκαστοσ ἔπλασσεν τὰσ διαβολάσ, καὶ πολλοὶ πρὸσ τοὺσ διαφόρουσ φονῶντι τῷ βασιλικῷ θυμῷ κατεχρῶντο. καὶ τὸ μὲν ψεῦδοσ εἶχεν παραχρῆμα πίστιν, αἱ κολάσεισ δὲ τῶν διαβολῶν ἦσαν ὠκύτεραι. κατηγορεῖτο γοῦν τισ ἄρτι κατηγορήσασ, καὶ τῷ πρὸσ αὐτοῦ διελεγχθέντι συναπήγετο· τὰσ γὰρ ἐξετάσεισ τοῦ βασιλέωσ ὁ περὶ τῆσ ψυχῆσ κίνδυνοσ ἐπετέμνετο. προύβη δ’ εἰσ τοσοῦτον πικρίασ, ὡσ μηδὲ τῶν ἀκαταιτιάτων τινὶ προσβλέπειν ἡμέρωσ, εἶναι δὲ καὶ τοῖσ φίλοισ ἀπηνέστατοσ·

πολλοῖσ γοῦν αὐτῶν ἀπεῖπεν τὸ βασίλειον, καὶ πρὸσ οὓσ οὐκ εἶχεν χειρὸσ ἐξουσίαν τῷ λόγῳ χαλεπὸσ ἦν. συνεπέβη δὲ Ἀντίπατροσ ἐν ταῖσ συμφοραῖσ Ἀλεξάνδρῳ καὶ στῖφοσ ποιήσασ τῶν συγγενῶν οὐκ ἔστιν ἥντινα διαβολὴν παρέλιπεν.

προήχθη γέ τοι πρὸσ τοσοῦτον δέοσ ὁ βασιλεὺσ ὑπὸ τῆσ τερατείασ αὐτοῦ καὶ τῶν συνταγμάτων, ὡσ ἐφεστάναι δοκεῖν αὐτῷ τὸν Ἀλέξανδρον ξιφήρη. συλλαβὼν οὖν αὐτὸν ἐξαπίνησ ἔδησεν καὶ πρὸσ βάσανον ἐχώρει τῶν φίλων αὐτοῦ.

σιγῶντεσ δὲ ἀπέθνησκον πολλοὶ καὶ μηδὲν ὑπὲρ τὸ συνειδὸσ εἰπόντεσ· οἱ δ’ ὑπὸ τῶν ἀλγηδόνων ψεύσασθαι βιασθέντεσ ἔλεγον, ὡσ ἐπιβουλεύοι τε αὐτῷ μετὰ Ἀριστοβούλου τοῦ ἀδελφοῦ καὶ παραφυλάττει κυνηγοῦντα κτείνασ εἰσ Ῥώμην ἀποδρᾶναι. τούτοισ καίπερ οὐ πιθανοῖσ οὖσιν ἀλλ’ ὑπὸ τῆσ ἀνάγκησ ἐσχεδιασμένοισ ὁ βασιλεὺσ ἐπίστευσεν ἡδέωσ, παραμυθίαν λαμβάνων τοῦ δῆσαι τὸν υἱὸν τὸ μὴ δοκεῖν ἀδίκωσ.

Ὁ δ’ Ἀλέξανδροσ ἐπεὶ τὸν πατέρα μεταπείθειν ἀμήχανον ἑώρα, τοῖσ δεινοῖσ ὁμόσε χωρεῖν διέγνω, καὶ τέσσαρασ κατὰ τῶν ἐχθρῶν βίβλουσ συνταξάμενοσ προσωμολόγει μὲν τὴν ἐπιβουλήν, κοινωνοὺσ δ’ ἀπεδείκνυεν τοὺσ πλείστουσ αὐτῶν, πρὸ δὲ πάντων Φερώραν καὶ Σαλώμην·

ταύτην γὰρ δὴ καὶ μιγῆναί ποτε αὐτῷ μὴ θέλοντι νύκτωρ εἰσβιασαμένην. αἵ τε οὖν βίβλοι παρῆσαν εἰσ χεῖρασ Ἡρώδῃ πολλὰ καὶ δεινὰ κατὰ τῶν δυνατωτάτων βοῶσαι, καὶ διὰ τάχουσ εἰσ Ιοὐδαίαν Ἀρχέλαοσ ἀφικνεῖται περὶ τῷ γαμβρῷ καὶ τῇ θυγατρὶ δείσασ.

γίνεται δὲ βοηθὸσ αὐτοῖσ μάλα προμηθὴσ καὶ τέχνῃ τὴν τοῦ βασιλέωσ ἀπειλὴν διεκρούσατο. συμβαλὼν γὰρ εὐθέωσ αὐτῷ "ποῦ ποτέ ἐστιν ὁ ἀλιτήριόσ μου γαμβρόσ, ἐβόα, ποῦ δὲ τὴν πατροκτόνον ὄψομαι κεφαλήν, ἣν ταῖσ ἐμαυτοῦ χερσὶν διασπαράξω;

προσθήσω δὲ καὶ τὴν θυγατέρα μου τῷ καλῷ νυμφίῳ· καὶ γὰρ εἰ μὴ κεκοινώνηκεν τοῦ σκέμματοσ, ὅτι τοιούτου γυνὴ γέγονεν, μεμίανται. θαυμάζω δὲ καὶ σὲ τὸν ἐπιβουλευθέντα τῆσ ἀνεξικακίασ, εἰ ζῇ μέχρι νῦν Ἀλέξανδροσ·

ἐγὼ γὰρ ἠπειγόμην ἀπὸ Καππαδοκίασ ὡσ τὸν μὲν εὑρήσων πάλαι δεδωκότα δίκασ, μετὰ δὲ σοῦ περὶ τῆσ θυγατρὸσ ἐξετάσων, ἣν ἐκείνῳ γε πρὸσ τὸ σὸν ἀξίωμα βλέπων ἐνεγγύησα. νῦν δὲ περὶ ἀμφοῖν ἡμῖν βουλευτέον, κἂν ᾖσ πατὴρ λίαν ἢ τοῦ κολάζειν υἱὸν ἀτονώτεροσ ἐπίβουλον, ἀμείψωμεν τὰσ δεξιὰσ καὶ γενώμεθα τῆσ ἀλλήλων ὀργῆσ διάδοχοι. Τούτοισ περικομπήσασ καίπερ παρατεταγμένον Ἡρώδην ὑπάγεται·

δίδωσι γοῦν αὐτῷ τὰσ συνταχθείσασ ὑπ’ Ἀλεξάνδρου βίβλουσ ἀναγνῶναι καὶ καθ’ ἕκαστον ἐφιστὰσ κεφάλαιον συνεσκέπτετο. λαμβάνει δ’ Ἀρχέλαοσ ἀφορμὴν τοῦ στρατηγήματοσ καὶ κατὰ μικρὸν εἰσ τοὺσ ἐγγεγραμμένουσ καὶ Φερώραν μετήγαγεν τὰσ αἰτίασ. ὡσ δ’ ἑώρα πιστεύοντα τὸν βασιλέα, "σκεπτέον, ἔφη, μή ποτε τὸ μειράκιον ὑπὸ τοσούτων εἰή πονηρῶν ἐπιβουλευόμενον, οὐχ ὑπὸ τοῦ μειρακίου σύ·

καὶ γὰρ οὐχ ὁρᾶν αἰτίαν, ἐξ ἧσ ἂν εἰσ τηλικοῦτον μύσοσ προέπεσεν, ἀπολαύων μὲν ἤδη βασιλείασ, ἐλπίζων δὲ καὶ διαδοχήν, εἰ μή τινεσ ἦσαν ἀναπείθοντεσ καὶ τὸ τῆσ ἡλικίασ εὔκολον ἐπὶ κακῷ μεταχειριζόμενοι. διὰ γὰρ τῶν τοιούτων ἐξαπατᾶσθαι μὲν οὐκ ἐφήβουσ μόνον ἀλλὰ καὶ γέροντασ, οἴκουσ δὲ λαμπροτάτουσ καὶ βασιλείασ ὅλασ ἀνατρέπεσθαι. Συνῄνει τοῖσ λεγομένοισ Ἡρώδησ, καὶ τὴν μὲν πρὸσ Ἀλέξανδρον ὀργὴν ἐπανίει πρὸσ ὀλίγον, πρὸσ δὲ Φερώραν παρωξύνετο·

τῶν γὰρ τεσσάρων βίβλων οὗτοσ ἦν ὑπόθεσισ. ὃσ κατιδὼν τό τε τοῦ βασιλέωσ ὀξύρροπον καὶ τὴν Ἀρχελάου φιλίαν παρ’ αὐτῷ πάντων κρατοῦσαν, ὡσ οὐκ ἐνῆν εὐσχήμονι σωτηρία, τὴν δι’ ἀναιδείασ ἐπορίζετο· καταλείψασ γοῦν Ἀλέξανδρον προσέφυγεν Ἀρχελάῳ. κἀκεῖνοσ οὐχ ὁρᾶν ἔφη, πῶσ ἂν αὐτὸν ἐξαιτήσαιτο τοσούτοισ ἐνεχόμενον ἐγκλήμασιν, ἐξ ὧν σαφῶσ ἀποδείκνυται τοῦ βασιλέωσ ἐπίβουλοσ καὶ τῶν παρόντων τῷ μειρακίῳ κακῶν αἴτιοσ γεγονώσ, εἰ μὴ βούλεται τὸ πανοῦργον καὶ τὰσ ἀρνήσεισ ἀφεὶσ προσομολογῆσαι μὲν τὰ κατηγορημένα, συγγνώμην δ’ αἰτήσασθαι παρὰ τἀδελφοῦ καὶ φιλοῦντοσ·

εἰσ γὰρ τοῦτο πάντα τρόπον αὐτὸσ συνεργήσειν. Πείθεται Φερώρασ, καὶ κατασκευάσασ ἑαυτόν, ὡσ ἂν οἰκτρότατοσ φανείη, μελαίνῃ τε ἐσθῆτι καὶ δακρύοισ προσπίπτει τοῖσ Ἡρώδου ποσίν, ὡσ πολλάκισ ἔτυχεν συγγνώμησ αἰτούμενοσ καὶ μιαρὸν μὲν ἑαυτὸν ὁμολογῶν, δεδρακέναι γὰρ πάντα, ὅσα κατηγοροῖτο, παρακοπὴν δὲ φρενῶν καὶ μανίαν ὀδυρόμενοσ, ἧσ αἴτιον εἶναι τὸν ἔρωτα τῆσ γυναικὸσ ἔλεγεν.

παραστήσασ δὴ κατήγορον καὶ μάρτυν ἑαυτοῦ Φερώραν Ἀρχέλαοσ οὕτωσ ἤδη παρῃτεῖτο καὶ τὴν Ἡρώδου κατέστελλεν ὀργὴν χρώμενοσ οἰκείοισ ὑποδείγμασιν·

καὶ γὰρ αὐτὸσ πολλῷ χαλεπώτερα πάσχων ὑπὸ τἀδελφοῦ τῆσ ἀμύνησ ἐπίπροσθεν τίθεσθαι τὸ τῆσ φύσεωσ δίκαιον· ἐν γὰρ ταῖσ βασιλείαισ ὥσπερ ἐν μεγάλοισ σώμασιν ἀεί τι μέροσ φλεγμαίνειν ὑπὸ τοῦ βάρουσ, ὅπερ ἀποκόπτειν μὲν οὐ χρῆναι, θεραπεύειν δὲ πρᾳότερον. Πολλὰ τοιαῦτα λέγων Ἡρώδην μὲν ἐπὶ Φερώρᾳ μειλίσσεται, διέμενε δ’ αὐτὸσ ἀγανακτῶν πρὸσ Ἀλέξανδρον καὶ τὴν θυγατέρα διαζεύξασ ἀπάξειν ἔφασκεν, ἑώσ περιέστησεν Ἡρώδην ἀντιπαρακαλεῖν ὑπὲρ τοῦ μειρακίου καὶ πάλιν αὐτῷ μνηστεύεσθαι τὴν θυγατέρα.

σφόδρα δὲ ἀξιοπίστωσ Ἀρχέλαοσ ᾧ βούλεται συνοικίζειν αὐτὴν ἐπέτρεπεν πλὴν Ἀλεξάνδρου· περὶ πλείστου γὰρ ποιεῖσθαι τηρεῖν πρὸσ αὐτὸν τὰ τῆσ ἐπιγαμίασ δίκαια. φαμένου δὲ τοῦ βασιλέωσ δῶρον ἕξειν παρ’ αὐτοῦ τὸν υἱόν, εἰ μὴ λύσειεν τὸν γάμον, ὄντων μὲν αὐτοῖσ ἤδη καὶ τέκνων, στεργομένησ δ’ οὕτωσ ὑπὸ τοῦ μειρακίου τῆσ γυναικόσ, ἣν παραμένουσαν μὲν ἔσεσθαι δυσώπημα τῶν ἁμαρτημάτων, ἀπορραγεῖσαν δὲ αἰτίαν τῆσ εἰσ ἅπαντα ἀπογνώσεωσ·

μαλακωτέρασ γὰρ γίνεσθαι τὰσ τόλμασ πάθεσιν οἰκείοισ περισπωμένασ· κατανεύει μόλισ Ἀρχέλαοσ διαλλάσσεταί τε καὶ διαλλάσσει τῷ νεανίσκῳ τὸν πατέρα·

δεῖν μέντοι πάντωσ ἔφη πέμπειν αὐτὸν εἰσ Ῥώμην Καίσαρι διαλεξόμενον· γεγραφέναι γὰρ αὐτὸσ ἐκείνῳ περὶ πάντων. Τὸ μὲν οὖν Ἀρχελάου στρατήγημα, δι’ οὗ τὸν γαμβρὸν ἐρρύσατο, πέρασ εἶχεν, μετὰ δὲ τὰσ διαλλαγὰσ ἐν εὐωχίαισ καὶ φιλοφρονήσεσιν διῆγον.

ἀπιόντα δ’ αὐτὸν Ἡρώδησ δωρεῖται ταλάντων ἑβδομήκοντα δώροισ θρόνῳ τε χρυσῷ διαλίθῳ καὶ εὐνούχοισ καὶ παλλακίδι, ἥτισ ἐκαλεῖτο Παννυχίσ, τῶν τε φίλων ἐτίμησεν κατ’ ἀξίαν ἕκαστον. ὁμοίωσ τε καὶ οἱ συγγενεῖσ προστάξαντοσ τοῦ βασιλέωσ πάντεσ Ἀρχελάῳ δῶρα λαμπρὰ ἔδοσαν, προεπέμφθη τε ὑπό τε Ἡρώδου καὶ τῶν δυνατῶν ἑώσ Ἀντιοχείασ.

Μετ’ οὐ πολὺ δὲ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν παρέβαλεν ἀνὴρ πολὺ τῶν Ἀρχελάου στρατηγημάτων δυνατώτεροσ, ὃσ οὐ μόνον τὰσ ὑπ’ ἐκείνου πολιτευθείσασ Ἀλεξάνδρῳ διαλλαγὰσ ἀνέτρεψεν, ἀλλὰ καὶ ἀπωλείασ αἴτιοσ αὐτῷ κατέστη.

γένοσ ἦν Λάκων, Εὐρυκλῆσ τοὔνομα, πόθῳ χρημάτων εἰσ τὴν βασιλείαν εἰσφθαρείσ· οὐ γὰρ ἀντεῖχεν ἔτι ἡ Ἑλλὰσ αὐτοῦ τῇ πολυτελείᾳ. λαμπρὰ δ’ Ἡρώδῃ δῶρα προσενεγκὼν δέλεαρ ὧν ἐθηρᾶτο καὶ παραχρῆμα πολλαπλασίω λαβὼν οὐδὲν ἡγεῖτο τὴν καθαρὰν δόσιν, εἰ μὴ δι’ αἵματοσ ἐμπορεύσεται τὴν βασιλείαν.

περιέρχεται γοῦν τὸν βασιλέα κολακείᾳ καὶ δεινότητι λόγων καὶ περὶ αὐτοῦ ψευδέσιν ἐγκωμίοισ.

ταχέωσ δὲ συνιδὼν τὸν Ἡρώδου τρόπον καὶ πάντα λέγων τε καὶ πράττων τὰ πρὸσ ἡδονὴν αὐτῷ φίλοσ ἐν τοῖσ πρώτοισ γίνεται· καὶ γὰρ ὁ βασιλεὺσ διὰ τὴν πατρίδα καὶ πάντεσ οἱ περὶ αὐτὸν ἡδέωσ προετίμων τὸν Σπαρτιάτην. Ὁ δ’ ἐπεὶ τὰ σαθρὰ τῆσ οἰκίασ κατέμαθεν, τάσ τε τῶν ἀδελφῶν διαφορὰσ καὶ ὅπωσ διέκειτο πρὸσ ἕκαστον ὁ πατήρ, Ἀντιπάτρου μὲν ξενίᾳ προκατείληπτο, φιλίᾳ δὲ Ἀλέξανδρον ὑποκρίνεται ψευσάμενοσ ἑταῖρον ἑαυτὸν εἶναι καὶ Ἀρχελάου πάλαι·

διὸ δὴ καὶ ταχέωσ ὡσ δεδοκιμασμένοσ ἐδέχθη, συνίστησιν δ’ αὐτὸν εὐθέωσ καὶ Ἀριστοβούλῳ τῷ ἀδελφῷ. πάντων δ’ ἀποπειραθεὶσ τῶν προσώπων ἄλλον ἄλλωσ ὑπῄει, γίνεται δὲ προηγουμένωσ μισθωτὸσ Ἀντιπάτρου καὶ προδότησ Ἀλεξάνδρου, τῷ μὲν ὀνειδίζων, εἰ πρεσβύτατοσ ὢν περιόψεται τοὺσ ἐφεδρεύοντασ αὐτοῦ ταῖσ ἐλπίσιν, Ἀλεξάνδρῳ δέ, εἰ γεγενημένοσ ἐκ βασιλίδοσ καὶ βασιλίδι συνοικῶν ἐάσει διαδέχεσθαι τὴν ἀρχὴν τὸν ἐξ ἰδιώτιδοσ, καὶ ταῦτα μεγίστην ἀφορμὴν ἔχων Ἀρχέλαον.

ἦν δὲ πιστὸσ τῷ μειρακίῳ σύμβουλοσ τὴν Ἀρχελάου φιλίαν πλασάμενοσ·

διὸ μηδὲν ὑποστελλόμενοσ Ἀλέξανδροσ τά τε κατ’ Ἀντίπατρον ἀπωδύρετο πρὸσ αὐτὸν καὶ ὡσ Ἡρώδησ αὐτῶν τὴν μητέρα κτείνασ οὐ παράδοξον εἰ καὶ αὐτοὺσ ἀφαιρεῖται τὴν ἐκείνησ βασιλείαν· ἐφ’ οἷσ ὁ Εὐρυκλῆσ οἰκτείρειν τε καὶ συναλγεῖν ὑπεκρίνετο. τὰ δ’ αὐτὰ καὶ τὸν Ἀριστόβουλον εἰπεῖν δελεάσασ καὶ ταῖσ κατὰ τοῦ πατρὸσ μέμψεσιν ἐνδησάμενοσ ἀμφοτέρουσ ᾤχετο φέρων Ἀντιπάτρῳ τὰ ἀπόρρητα·

προσεπιψεύδεται δ’ ἐπιβουλὴν ὡσ ἐνεδρευόντων αὐτὸν τῶν ἀδελφῶν καὶ μόνον οὐκ ἐπιφερόντων ἤδη τὰ ξίφη. λαβὼν δ’ ἐπὶ τούτοισ χρημάτων πλῆθοσ ἐπαινέτησ ἦν Ἀντιπάτρου καὶ πρὸσ τὸν πατέρα. τὸ δὲ τελευταῖον ἐργολαβήσασ τὸν Ἀριστοβούλου καὶ Ἀλεξάνδρου θάνατον κατήγοροσ αὐτῶν ἐπὶ τοῦ πατρὸσ γίνεται καὶ προσελθὼν ἀντιδιδόναι τὸ ζῆν ἔφασκεν Ἡρώδῃ τῶν εἰσ αὐτὸν εὐεργεσιῶν καὶ τὸ φῶσ ἀμοιβὴν τῆσ ξενίασ ἀντιπαρέχειν·

πάλαι γὰρ ἐπ’ αὐτὸν ἠκονῆσθαι ξίφοσ καὶ τὴν Ἀλεξάνδρου τετονῶσθαι δεξιάν, ἐμποδὼν δ’ αὐτὸσ γεγονέναι τῷ τάχει συνεργεῖν ὑποκριθείσ· φάναι γὰρ τὸν Ἀλέξανδρον, ὡσ οὐκ ἀγαπᾷ βασιλεύσασ αὐτὸσ Ἡρώδησ ἐν ἀλλοτρίοισ καὶ μετὰ τὸν τῆσ μητρὸσ αὐτῶν φόνον τὴν ἐκείνησ ἀρχὴν σπαθήσασ, ἀλλ’ ἔτι καὶ νόθον εἰσάγεται διάδοχον Ἀντιπάτρῳ τῷ φθόρῳ τὴν παππῴαν αὐτῶν βασιλείαν προτείνων.

τιμωρήσειν γε μὴν αὐτὸσ τοῖσ Ὑρκανοῦ καὶ τοῖσ Μαριάμμησ δαίμοσιν· οὐδὲ γὰρ πρέπειν αὐτὸν διαδέξασθαι παρὰ τοιούτου πατρὸσ τὴν ἀρχὴν δίχα φόνου. πολλὰ δ’ εἶναι τὰ παροξύνοντα καθ’ ἡμέραν, ὥστε μηδὲ λαλιᾶσ τινα τρόπον ἀσυκοφάντητον καταλελεῖφθαι·

περὶ μὲν γὰρ εὐγενείασ ἑτέρων μνείασ γενομένησ αὐτὸσ ἀλόγωσ ὑβρίζεσθαι, τοῦ πατρὸσ λέγοντοσ "ὁ μόνοσ εὐγενὴσ Ἀλέξανδροσ καὶ τὸν πατέρα δι’ ἀγένειαν ἀδοξῶν" · κατὰ δὲ τὰσ θήρασ προσκρούειν μὲν σιωπῶν, ἐπαινέσασ δὲ προσακούειν εἴρων. πανταχοῦ δ’ ἀμείλικτον εὑρίσκειν τὸν πατέρα καὶ μόνῳ φιλόστοργον Ἀντιπάτρῳ, δι’ ὃν ἡδέωσ καὶ τεθνήξεσθαι μὴ κρατήσασ τῆσ ἐπιβουλῆσ.

κτείναντι δὲ εἶναι σωτηρίασ ἀφορμὴν πρῶτον μὲν Ἀρχέλαον ὄντα κηδεστήν, πρὸσ ὃν διαφεύξεσθαι ῥᾳδίωσ, ἔπειτα Καίσαρα μέχρι νῦν ἀγνοοῦντα τὸν Ἡρώδου τρόπον· οὐ γὰρ ὡσ πρότερον αὐτῷ παραστήσεσθαι πεφρικὼσ τὸν ἐφεστῶτα πατέρα οὐδὲ φθέγξεσθαι περὶ τῶν ἑαυτοῦ μόνον ἐγκλημάτων, ἀλλὰ πρῶτον μὲν κηρύξειν τὰσ τοῦ ἔθνουσ συμφορὰσ καὶ τοὺσ μέχρι ψυχῆσ φορολογουμένουσ, ἔπειτ’ εἰσ οἱάσ τρυφὰσ καὶ πράξεισ τὰ δι’ αἵματοσ πορισθέντα χρήματα ἀνηλώθη, τούσ τε ἐξ ἡμῶν πλουτήσαντασ οἱοῖ, καὶ τὰσ θεραπευθείσασ πόλεισ ἐπὶ τίσιν.

ζητήσειν δὲ καὶ τὸν πάππον ἐκεῖ καὶ τὴν μητέρα καὶ τὰ τῆσ βασιλείασ μύση πάντα κηρύξειν, ἐφ’ οἷσ οὐ κριθήσεσθαι πατροκτόνοσ.

Τοιαῦτα κατ’ Ἀλεξάνδρου τερατευσάμενοσ Εὐρυκλῆσ ἐπῄνει πολλὰ τὸν Ἀντίπατρον, ὡσ ἄρα μόνοσ τε εἰή φιλοπάτωρ καὶ διὰ τοῦτο μέχρι νῦν τῆσ ἐπιβουλῆσ ἐμπόδιοσ.

μήπω δὲ καλῶσ ἐπὶ τοῖσ πρώτοισ ὁ βασιλεὺσ κατεσταλμένοσ εἰσ ἀνήκεστον ὀργὴν ἐξαγριοῦται. καὶ πάλιν λαβὼν καιρὸν Ἀντίπατροσ ἑτέρουσ κατὰ τῶν ἀδελφῶν ὑπέπεμπεν κατηγόρουσ λέγειν, ὅτι Ιοὐκούνδῳ καὶ Τυράννῳ λάθρα διαλέγοιντο τοῖσ ἱππάρχοισ μέν ποτε τοῦ βασιλέωσ γενομένοισ, τότε δ’ ἔκ τινων προσκρουσμάτων ἀποπεπτωκόσι τῆσ τάξεωσ.

ἐφ’ οἷσ Ἡρώδησ ὑπεραγανακτήσασ εὐθέωσ ἐβασάνισεν τοὺσ ἄνδρασ. ἀλλ’ οἱ μὲν οὐδὲν τῶν διαβληθέντων ὡμολόγουν, προεκομίσθη δέ τισ πρὸσ τὸν Ἀλεξανδρείου φρούραρχον ἐπιστολὴ παρὰ Ἀλεξάνδρου παρακαλοῦντοσ, ἵνα αὐτὸν δέξηται τῷ φρουρίῳ μετὰ Ἀριστοβούλου τοῦ ἀδελφοῦ κτείναντα τὸν πατέρα, καὶ παράσχῃ τοῖσ ὅπλοισ χρήσασθαι καὶ ταῖσ ἄλλαισ ἀφορμαῖσ.

ταύτην Ἀλέξανδροσ μὲν ἔλεγεν τέχνασμα εἶναι Διοφάντου·

γραμματεὺσ δ’ ἦν ὁ Διόφαντοσ τοῦ βασιλέωσ, τολμηρὸσ ἀνὴρ καὶ δεινὸσ μιμήσασθαι πάσησ χειρὸσ γράμματα· πολλὰ γοῦν παραχαράξασ τελευταῖον ἐπὶ τούτῳ [καὶ] κτείνεται. βασανίσασ δὲ τὸν φρούραρχον Ἡρώδησ οὐδὲν ἤκουσεν οὐδὲ παρ’ ἐκείνου τῶν διαβεβλημένων. Ἀλλὰ καίτοι τοὺσ ἐλέγχουσ εὑρίσκων ἀσθενεῖσ τοὺσ υἱοὺσ ἐκέλευσεν τηρεῖν, ἔτι μέντοι λελυμένουσ, τὸν δὲ λυμεῶνα τῆσ οἰκίασ καὶ δραματουργὸν ὅλου τοῦ μύσουσ Εὐρυκλέα σωτῆρα καὶ εὐεργέτην καλῶν πεντήκοντα δωρεῖται ταλάντοισ.

ὁ δὲ τὴν ἀκριβῆ φήμην φθάσασ εἰσ Καππαδοκίαν ἀργυρίζεται καὶ παρὰ Ἀρχελάου, τολμήσασ εἰπεῖν ὅτι καὶ διαλλάξειεν Ἡρώδην Ἀλεξάνδρῳ. διάρασ δ’ εἰσ τὴν Ἑλλάδα τοῖσ ἐκ κακῶν κτηθεῖσιν εἰσ ὅμοια κατεχρήσατο·

δὶσ γοῦν ἐπὶ Καίσαροσ κατηγορηθεὶσ ἐπὶ τῷ στάσεωσ ἐμπλῆσαι τὴν Ἀχαί̈αν καὶ περιδύειν τὰσ πόλεισ φυγαδεύεται. κἀκεῖνον μὲν οὕτωσ ἡ Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀριστοβούλου ποινὴ περιῆλθεν. Ἄξιον δὲ ἀντιθεῖναι τὸν Κῷον Εὐάρεστον τῷ Σπαρτιάτῃ·

καὶ γὰρ οὗτοσ ὢν ἐν τοῖσ μάλιστα φίλοισ Ἀλεξάνδρῳ καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν Εὐρυκλεῖ καιρὸν ἐπιδημήσασ πυνθανομένῳ τῷ βασιλεῖ περὶ ὧν ἐκεῖνοσ διέβαλλεν ὁρ́κοισ τὸ μηδὲν ἀκηκοέναι τῶν μειρακίων ἐπιστώσατο. οὐ μὴν ὤνησέν γέ τι τοὺσ ἀθλίουσ·

μόνων γὰρ ἦν τῶν κακῶν ἀκροατὴσ ἑτοιμότατοσ Ἡρώδησ καὶ κεχαρισμένοσ αὐτῷ πᾶσ ὁ συμπιστεύων καὶ συναγανακτῶν. Παρώξυνεν δ’ αὐτοῦ καὶ Σαλώμη τὴν ἐπὶ τοῖσ τέκνοισ ὠμότητα·

ταύτην γὰρ συνδήσασθαι τοῖσ κινδύνοισ ὁ Ἀριστόβουλοσ θέλων οὖσαν ἑκυρὰν καὶ τηθίδα, διαπέμπεται σώζειν ἑαυτὴν παραινῶν· παρεσκευάσθαι γὰρ βασιλέα κτείνειν αὐτὴν διαβληθεῖσαν ἐφ’ οἷσ καὶ πρότερον, ὅτι Συλλαίῳ τῷ Ἄραβι γήμασθαι σπουδάζουσα λάθρα τὰ τοῦ βασιλέωσ ἀπόρρητα διαγγέλλοι πρὸσ αὐτὸν ἐχθρὸν ὄντα. τοῦτο δ’ ὥσπερ τελευταία θύελλα χειμαζομένουσ τοὺσ νεανίσκουσ ἐπεβάπτισεν·

ἡ γὰρ Σαλώμη δραμοῦσα πρὸσ βασιλέα τὴν παραίνεσιν ἐμήνυσεν. κἀκεῖνοσ οὐκέτι καρτερήσασ δεσμεῖ μὲν ἀμφοτέρουσ τοὺσ υἱεῖσ καὶ διεχώρισεν ἀπ’ ἀλλήλων, πέμπει δὲ πρὸσ Καίσαρα διὰ τάχουσ Οὐολούμνιόν τε τὸν στρατοπεδάρχην καὶ τῶν φίλων Ὄλυμπον ἐγγράφουσ τὰσ μηνύσεισ φέροντασ. οἱ δ’ ὡσ εἰσ Ῥώμην πλεύσαντεσ ἀπέδοσαν τὰ ἀπὸ τοῦ βασιλέωσ γράμματα, σφόδρα μὲν ἠχθέσθη Καῖσαρ ἐπὶ τοῖσ νεανίσκοισ, οὐ μὴν ᾤετο δεῖν ἀφελέσθαι τὸν πατέρα τὴν περὶ τῶν υἱῶν ἐξουσίαν.

ἀντιγράφει γοῦν κύριον μὲν αὐτὸν καθιστάσ, εὖ μέντοι ποιήσειν λέγων, εἰ μετὰ κοινοῦ συνεδρίου τῶν τε ἰδίων συγγενῶν καὶ τῶν κατὰ τὴν ἐπαρχίαν ἡγεμόνων ἐξετάσειεν τὴν ἐπιβουλήν·

κἂν μὲν ἐνέχωνται, κτείνειν, ἐὰν δὲ μόνον ὦσιν δρασμὸν βεβουλευμένοι, κολάζειν μετριώτερον. Τούτοισ Ἡρώδησ πείθεται, καὶ παραγενόμενοσ εἰσ Βηρυτόν, ἔνθα προσέταξεν Καῖσαρ, συνῆγε τὸ δικαστήριον.

προκαθίζουσίν τε οἱ ἡγεμόνεσ γραφὲν αὐτοῖσ ὑπὸ Καίσαροσ, Σατορνῖνόσ τε καὶ οἱ περὶ Πεδάνιον πρέσβεισ, σὺν οἷσ [καὶ] Οὐολούμνιοσ ἐπίτροποσ, ἔπειθ’ οἱ τοῦ βασιλέωσ συγγενεῖσ καὶ φίλοι, Σαλώμη τε καὶ Φερώρασ, μεθ’ οὓσ οἱ πάσησ Συρίασ ἄριστοι πλὴν Ἀρχελάου τοῦ βασιλέωσ· τοῦτον γὰρ ὄντα κηδεστὴν Ἀλεξάνδρου δι’ ὑποψίασ εἶχεν Ἡρώδησ. τούσ γε μὴν υἱοὺσ οὐ προήγαγεν εἰσ τὴν δίκην μάλα προμηθῶσ·

ᾔδει γάρ, ὅτι καὶ μόνον ὀφθέντεσ ἐλεηθήσονται πάντωσ· εἰ δὲ δὴ καὶ λόγου μεταλάβοιεν, ῥᾳδίωσ Ἀλέξανδρον ἀπολύσεσθαι τὰσ αἰτίασ. ἀλλ’ οἱ μὲν ἐν Πλατάνῃ κώμῃ Σιδωνίων ἐφρουροῦντο. Καταστὰσ δ’ ὁ βασιλεὺσ ὡσ πρὸσ παρόντασ διετείνετο κατηγόρει τε τὴν μὲν ἐπιβουλὴν ἀσθενῶσ ὡσ ἂν ἀπορούμενοσ εἰσ αὐτὴν ἐλέγχων, λοιδορίασ δὲ καὶ σκώμματα καὶ ὕβρεισ καὶ πλημμελείασ μυρίασ εἰσ αὐτόν, ἃ καὶ θανάτου χαλεπώτερα τοῖσ συνέδροισ ἀπέφηνεν.

ἔπειτα μηδενὸσ ἀντιλέγοντοσ ἐποικτισάμενοσ, ὡσ αὐτὸσ ἁλίσκοιτο καὶ νικῶν νίκην πικρὰν κατὰ τῶν τέκνων, ἐπηρώτα τὴν γνώμην ἑκάστου. καὶ πρῶτοσ Σατορνῖνοσ ἀπεφήνατο κατακρίνειν μὲν τῶν νεανίσκων, ἀλλ’ οὐ θάνατον·

οὐ γὰρ εἶναι θεμιτὸν αὐτῷ τριῶν παρεστώτων τέκνων ἑτέρου τέκνοισ ἀπώλειαν ἐπιψηφίσασθαι. σύμψηφοι δ’ αὐτῷ καὶ οἱ δύο πρεσβευταὶ γίνονται, καὶ τούτοισ ἕτεροί τινεσ ἠκολούθησαν. Οὐολούμνιοσ δὲ τῆσ σκυθρωπῆσ ἀποφάσεωσ ἤρξατο, καὶ μετ’ αὐτὸν πάντεσ θάνατον κατακρίνουσιν τῶν μειρακίων, οἱ μὲν κολακεύοντεσ, οἱ δὲ μισοῦντεσ Ἡρώδην καὶ οὐδεὶσ δι’ ἀγανάκτησιν.

ἔνθα δὴ μετέωροσ ἥ τε Συρία πᾶσα καὶ τὸ Ιοὐδαϊκὸν ἦν ἐκδεχομένων τὸ τέλοσ τοῦ δράματοσ·

οὐδεὶσ μέντοι ὑπελάμβανεν ἔσεσθαι μέχρι τεκνοκτονίασ ὠμὸν Ἡρώδην. ὁ δὲ σύρασ τοὺσ υἱοὺσ εἰσ Τύρον κἀκεῖθεν διαπλεύσασ εἰσ Καισάρειαν τρόπον ἀναιρέσεωσ τοῖσ μειρακίοισ ἐσκέπτετο. Παλαιὸσ δέ τισ τοῦ βασιλέωσ στρατιώτησ, ὄνομα Τίρων, ἔχων υἱὸν σφόδρα συνήθη καὶ φίλον Ἀλεξάνδρῳ καὶ αὐτὸσ ἠγαπηκὼσ ἰδίᾳ τὰ μειράκια, δι’ ὑπερβολὴν ἀγανακτήσεωσ ἔκφρων ἐγίνετο, καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐβόα περιιὼν πεπατῆσθαι τὸ δίκαιον, ἀπολωλέναι τὴν ἀλήθειαν, συγκεχύσθαι τὴν φύσιν, ἀνομίασ γέμειν τὸν βίον, καὶ πάνθ’ ὅσα μὴ φειδομένῳ τοῦ ζῆν ὑπηγόρευε τὸ πάθοσ.

τέλοσ δὲ καὶ τῷ βασιλεῖ τολμήσασ προσελθεῖν "ἀλλ’ ἐμοὶ μέν, ἔφη, κακοδαιμονέστατοσ εἶναι δοκεῖσ, ὅστισ κατὰ τῶν φιλτάτων πείθῃ τοῖσ πονηροτάτοισ, εἴ γε Φερώρα καὶ Σαλώμησ καταγνοὺσ πολλάκισ θάνατον πιστεύεισ τούτοισ κατὰ τῶν τέκνων, οἵ σε τῶν γνησίων περικόπτοντεσ διαδόχων ἐπ’ Ἀντιπάτρῳ καταλείπουσι μόνῳ, τὸν ἑαυτοῖσ εὐμεταχείριστον αἱρούμενοι βασιλέα.

σκέψαι μέντοι γε, μή ποτε κἀκείνῳ γένηται μῖσοσ ἐν τοῖσ στρατιώταισ ὁ τῶν ἀδελφῶν θάνατοσ·

οὐ γὰρ ἔστιν ὅστισ οὐκ ἐλεεῖ τὰ μειράκια, τῶν δὲ ἡγεμόνων καὶ φανερῶσ ἀγανακτοῦσιν πολλοί. " ταῦθ’ ἅμα λέγων ὠνόμαζεν τοὺσ ἀγανακτοῦντασ. ὁ δὲ βασιλεὺσ εὐθέωσ ἐκείνουσ τε καὶ αὐτὸν καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ συνελάμβανεν. Ἐφ’ ᾧ τῶν ἐκ τῆσ αὐλῆσ τισ κουρέων, Τρύφων ὄνομα, προεκπηδήσασ ἔκ τινοσ θεοβλαβείασ ἑαυτοῦ μηνυτὴσ γίνεται.

"κἀμὲ γάρ, ἔφη, Τίρων οὗτοσ ἀνέπειθεν, ὅταν θεραπεύω τῷ ξυρῷ σε διαχειρίσασθαι, μεγάλασ τέ μοι παρ’ Ἀλεξάνδρου δωρεὰσ ὑπισχνεῖτο. ταῦτ’ ἀκούσασ Ἡρώδησ τόν τε Τίρωνα σὺν τῷ παιδὶ καὶ τὸν κουρέα βασάνοισ διήλεγχεν, καὶ τῶν μὲν ἀρνουμένων, τοῦ δὲ μηδὲν πλέον λέγοντοσ, στρεβλοῦν ἐκέλευσεν τὸν Τίρωνα σφοδρότερον.

ὁ δ’ υἱὸσ οἰκτείρασ ὑπέσχετο τῷ βασιλεῖ πάντα μηνύσειν, εἰ χαρίσαιτο τὸν πατέρα αὐτῷ.

κἀκείνου δόντοσ εἶπεν, ὡσ ὁ πατὴρ αὐτοῦ πεισθεὶσ Ἀλεξάνδρῳ θελήσειεν αὐτὸν ἀνελεῖν. τοῦθ’ οἱ μὲν εἰσ ἀπαλλαγὴν τῆσ τοῦ πατρὸσ αἰκίασ πεπλάσθαι, τινὲσ δὲ ἀληθὲσ ἔλεγον. Ἡρώδησ γε μὴν ἐν ἐκκλησίᾳ τῶν τε ἡγεμόνων καὶ Τίρωνοσ κατηγορήσασ τὸν λαὸν ἐπ’ αὐτοὺσ ἐστρατολόγησεν·

αὐτόθι γοῦν ἀναιροῦνται μετὰ τοῦ κουρέωσ ξύλοισ βαλλόμενοι καὶ λίθοισ. πέμψασ δὲ καὶ τοὺσ υἱεῖσ εἰσ Σεβαστὴν οὖσαν οὐ πόρρω τῆσ Καισαρείασ προσέταξεν ἀποπνῖξαι.

καὶ τελεσθέντοσ αὐτῷ ταχέωσ τοῦ προστάγματοσ τοὺσ νεκροὺσ εἰσ Ἀλεξάνδρειον ἐκέλευσεν ἀνακομισθῆναι τὸ φρούριον συνταφησομένουσ Ἀλεξάνδρῳ τῷ μητροπάτορι. τὸ μὲν οὖν Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀριστοβούλου τέλοσ τοιοῦτον. Ἀντιπάτρῳ δὲ ἀδήριτον ἔχοντι τὴν διαδοχὴν μῖσοσ μὲν ἀφόρητον ἐκ τοῦ ἔθνουσ ἐπεγείρεται πάντων ἐπισταμένων, ὅτι τὰσ διαβολὰσ τοῖσ ἀδελφοῖσ πάσασ ἐπισυντάξειεν οὗτοσ, ὑποικούρει δὲ καὶ δέοσ οὐ μέτριον αὐξανομένην ὁρῶντι τὴν τῶν ἀνῃρημένων γενεάν·

ἦσαν γὰρ Ἀλεξάνδρῳ μὲν ἐκ Γλαφύρασ υἱεῖσ δύο Τιγράνησ καὶ Ἀλέξανδροσ, Ἀριστοβούλῳ δ’ ἐκ Βερνίκησ τῆσ Σαλώμησ Ἡρώδησ μὲν καὶ Ἀγρίππασ καὶ Ἀριστόβουλοσ υἱοί, θυγατέρεσ δὲ Ἡρωδιὰσ καὶ Μαριάμμη. τὴν μὲν οὖν Γλαφύραν μετὰ τῆσ προικὸσ Ἡρώδησ ἀπέπεμψεν εἰσ Καππαδοκίαν, ὡσ ἀνεῖλεν Ἀλέξανδρον, τὴν Ἀριστοβούλου δὲ Βερνίκην συνῴκισεν θείῳ πρὸσ μητρὸσ Ἀντιπάτρου·

τὴν γὰρ Σαλώμην οὖσαν διάφορον ἐξοικειούμενοσ ὁ Ἀντίπατροσ τοῦτον ἐπραγματεύσατο τὸν γάμον. περιῄει δὲ καὶ τὸν Φερώραν δώροισ τε καὶ ταῖσ ἄλλαισ θεραπείαισ καὶ τοὺσ Καίσαροσ φίλουσ οὐκ ὀλίγα πέμπων ἐπὶ Ῥώμησ χρήματα.

οἵ γε μὴν περὶ Σατορνῖνον ἐν Συρίᾳ πάντεσ ἐνεπλήσθησαν τῶν ἀπ’ αὐτοῦ δωρεῶν. ἐμισεῖτο δὲ διδοὺσ πλεῖον, ὡσ ἂν οὐκ ἐκ τοῦ μεγαλοψύχου χαριζόμενοσ ἀλλ’ ἀναλίσκων κατὰ δέοσ. συνέβαινεν δὲ τοὺσ μὲν λαμβάνοντασ οὐδὲν μᾶλλον εὔνουσ γίνεσθαι, χαλεπωτέρουσ δ’ ἐχθροὺσ οἷσ μὴ διδοίη.

λαμπροτέρασ δὲ καθ’ ἡμέραν ἐποιεῖτο τὰσ διαδόσεισ ὁρῶν τὸν βασιλέα παρ’ ἃσ αὐτὸσ ἐλπίδασ εἶχεν ἐπιμελούμενον τῶν ὀρφανῶν καὶ τὴν ἐπὶ τοῖσ ἀνῃρημένοισ μετάνοιαν ἐμφαίνοντα δι’ ὧν ἠλέει τοὺσ ἐξ ἐκείνων. Συναγαγὼν γάρ ποτε Ἡρώδησ συγγενεῖσ τε καὶ φίλουσ παραστησάμενόσ τε τὰ παιδία καὶ δακρύων ἐμπλήσασ τοὺσ ὀφθαλμοὺσ εἶπεν·

"ἐμὲ τοὺσ μὲν τούτων πατέρασ δαίμων σκυθρωπὸσ ἀφείλετο, ταῦτα δέ μοι μετὰ τῆσ φύσεωσ συνίστησιν ἔλεοσ ὀρφανίασ. πειρῶμαι δ’, εἰ καὶ πατὴρ ἐγενόμην ἀτυχέστατοσ, πάπποσ γοῦν γενέσθαι κηδεμονικώτεροσ καὶ μετ’ ἐμὲ ἡγεμόνασ αὐτοῖσ ἀπολιπεῖν τοὺσ ἐμοὶ φιλτάτουσ. ἐγγυῶ δὲ τὴν μὲν σήν, ὦ Φερώρα, θυγατέρα τῷ πρεσβυτέρῳ τῶν ἀδελφῶν Ἀλεξάνδρου παίδων, ἵνα ᾖσ αὐτῷ κηδεμὼν ἀναγκαῖοσ, τῷ δὲ σῷ παιδί, Ἀντίπατρε, τὴν Ἀριστοβούλου θυγατέρα·

γένοιο γὰρ ἂν οὕτω πατὴρ τῆσ ὀρφανῆσ. καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτῆσ ὁ ἐμὸσ Ἡρώδησ λήψεται πρὸσ μητρὸσ ὢν ἀρχιερέωσ πάππου. τὰ μὲν οὖν ἐμὰ ταύτην ἐχέτω τὴν κρίσιν, ἣν διακόψῃ μηδεὶσ τῶν ἐμὲ φιλούντων·

ἐπεύχομαι δὲ καὶ τῷ θεῷ συναρμόσαι τοὺσ γάμουσ ἐπὶ συμφέροντι τῆσ ἐμῆσ βασιλείασ καὶ τῶν ἐμῶν ἐκγόνων τά τε παιδία ταυτὶ γαληνοτέροισ ἐπιδεῖν ὄμμασιν ἢ τοὺσ πατέρασ αὐτῶν. [ἐπειδὴ] ταῦτα εἰπὼν ἀπεδάκρυσέν τε καὶ τῶν παίδων συνήρμοσεν τὰσ δεξιάσ, ἔπειτα κατασπασάμενοσ ἕκαστον φιλοφρόνωσ διέλυσεν τὸ συνέδριον.

ἐπαχνώθη δ’ εὐθὺσ Ἀντίπατροσ καὶ δῆλοσ ἦν ἅπασιν ὀδυνώμενοσ· ὑπελάμβανεν γὰρ εἶναι παρὰ τῷ πατρὶ τὴν τῶν ὀρφανῶν τιμὴν ἑαυτοῦ κατάλυσιν αὖθίσ τε κινδυνεύσειν περὶ τῶν ὅλων, εἰ πρὸσ Ἀρχελάῳ καὶ Φερώραν ὄντα τετράρχην βοηθὸν ἔχοιεν οἱ Ἀλεξάνδρου παῖδεσ. συνελογίζετο δὲ τὸ ἑαυτοῦ μῖσοσ καὶ τὸν τῶν ὀρφανῶν ἔλεον ἐκ τοῦ ἔθνουσ, ὅση τε σπουδὴ ζώντων καὶ ὅση μνήμη παρὰ Ιοὐδαίοισ τῶν δι’ αὐτὸν ἀπολωλότων ἦν ἀδελφῶν.

ἔγνω δὴ πάντα τρόπον διακόπτειν τὰσ ἐγγύασ. Καὶ τὸ μὲν ὑπιέναι πανούργωσ ἔδεισε τὸν πατέρα χαλεπὸν ὄντα καὶ πρὸσ τὰσ ὑποψίασ κινούμενον ὀξέωσ, ἐτόλμησεν δὲ προσελθὼν ἱκετεύειν ἄντικρυσ μὴ στερίσκειν αὐτὸν ἧσ ἠξίωσεν τιμῆσ, μηδὲ αὐτῷ μὲν ὄνομα βασιλείασ, δύναμιν δὲ ὑπάρχειν ἄλλοισ·

οὐ γὰρ κρατήσειν τῶν πραγμάτων, εἰ πρὸσ Ἀρχελάῳ πάππῳ καὶ Φερώραν κηδεστὴν ὁ Ἀλεξάνδρου παῖσ προσλάβοι. κατηντιβόλει δὲ πολλῆσ οὔσησ γενεᾶσ κατὰ τὸ βασίλειον μεταθεῖναι τοὺσ γάμουσ·

ἦσαν γὰρ τῷ βασιλεῖ γυναῖκεσ μὲν ἐννέα, τέκνα δὲ ἐκ τούτων ἑπτά, αὐτὸσ μὲν Ἀντίπατροσ ἐκ Δωρίδοσ, Ἡρώδησ δ’ ἐκ Μαριάμμησ τῆσ τοῦ ἀρχιερέωσ θυγατρόσ, Ἀντίπασ δὲ καὶ Ἀρχέλαοσ ἐκ Μαλθάκησ τῆσ Σαμαρείτιδοσ, καὶ θυγάτηρ Ὀλυμπιάσ, ἣν ὁ ἀδελφιδοῦσ αὐτοῦ Ιὤσηποσ εἶχεν, ἐκ δὲ τῆσ Ιἑροσολυμίτιδοσ Κλεοπάτρασ Ἡρώδησ καὶ Φίλιπποσ, ἐκ δὲ Παλλάδοσ Φασάηλοσ. ἐγένοντο δ’ αὐτῷ καὶ ἄλλαι θυγατέρεσ Ῥωξάνη τε καὶ Σαλώμη, ἡ μὲν ἐκ Φαίδρασ, ἡ δὲ ἐξ Ἐλπίδοσ.

δύο δ’ εἶχεν ἀτέκνουσ, ἀνεψιάν τε καὶ ἀδελφιδῆν. χωρὶσ δὲ τούτων δύο ἀδελφὰσ Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀριστοβούλου τὰσ ἐκ Μαριάμμησ. οὔσησ δὲ πολυπροσώπου τῆσ γενεᾶσ ὁ Ἀντίπατροσ ἐδεῖτο μετατεθῆναι τοὺσ γάμουσ. Χαλεπῶσ δ’ ὁ βασιλεὺσ ἠγανάκτησεν καταμαθὼν αὐτοῦ τὸ πρὸσ τοὺσ ὀρφανοὺσ ἦθοσ, ἔννοιά τε αὐτῷ παρέστη περὶ τῶν ἀνῃρημένων, μή ποτε κἀκεῖνοι γένοιντο τῶν Ἀντιπάτρου διαβολῶν ἀγώνισμα.

τότε μὲν οὖν πολλὰ πρὸσ ὀργὴν ἀποκρινάμενοσ ἀπελαύνει τὸν Ἀντίπατρον, αὖθισ δὲ ὑπαχθεὶσ αὐτοῦ ταῖσ κολακείαισ μεθηρμόσατο, καὶ αὐτῷ μὲν τὴν Ἀριστοβούλου συνῴκισεν θυγατέρα, τὸν δὲ υἱὸν αὐτοῦ τῇ Φερώρα θυγατρί.

Καταμάθοι δ’ ἄν τισ, ὅσον ἴσχυσεν ἐν τούτοισ κολακεύων Ἀντίπατροσ, ἐκ τοῦ Σαλώμην ἐν ὁμοίοισ ἀποτυχεῖν.

ταύτην γὰρ δὴ καίπερ οὖσαν ἀδελφὴν καὶ πολλὰ διὰ Λιουίασ τῆσ γυναικὸσ Καίσαροσ ἱκετεύουσαν γαμηθῆναι τῷ Ἄραβι Συλλαίῳ, διωμόσατο μὲν ἐχθροτάτην ἕξειν, εἰ μὴ παύσαιτο τῆσ σπουδῆσ, τὸ δὲ τελευταῖον ἄκουσαν Ἀλεξᾷ τινι τῶν φίλων συνῴκισεν καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆσ τὴν μὲν τῷ Ἀλεξᾶ παιδί, τὴν δ’ ἑτέραν τῷ πρὸσ μητρὸσ Ἀντιπάτρου θείῳ. τῶν δ’ ἐκ Μαριάμμησ θυγατέρων ἡ μὲν ἀδελφῆσ υἱὸν Ἀντίπατρον εἶχεν, ἡ δὲ ἀδελφοῦ Φασάηλον. Διακόψασ δὲ τὰσ τῶν ὀρφανῶν ἐλπίδασ ὁ Ἀντίπατροσ καὶ πρὸσ τὸ συμφέρον αὐτῷ τὰσ ἐπιγαμίασ ποιησάμενοσ ὡσ ἐπὶ βεβαίοισ μὲν ὡρ́μει ταῖσ ἐλπίσιν, προσλαβὼν δὲ τῇ κακίᾳ τὸ πεποιθὸσ ἀφόρητοσ ἦν·

τὸ γὰρ παρ’ ἑκάστῳ μῖσοσ ἀποσκευάσασθαι μὴ δυνάμενοσ ἐκ τοῦ φοβερὸσ εἶναι τὴν ἀσφάλειαν ἐπορίζετο. συνήργει δὲ καὶ Φερώρασ ὡσ ἂν ἤδη καὶ βασιλεῖ βεβαίῳ.

γίνεται δὲ καὶ γυναικῶν σύνταγμα κατὰ τὴν αὐλήν, ὃ νεωτέρουσ ἐκίνησεν θορύβουσ· ἡ γὰρ Φερώρα γυνὴ μετὰ τῆσ μητρὸσ καὶ τῆσ ἀδελφῆσ προσλαβοῦσα καὶ τὴν Ἀντιπάτρου μητέρα πολλὰ μὲν ἠσέλγαινεν κατὰ τὸ βασίλειον, ἐτόλμησεν δὲ καὶ τοῦ βασιλέωσ ὑβρίσαι δύο θυγατέρασ, δι’ ἃ δὴ μάλιστα ταύτην ἐκεῖνοσ προβέβλητο· μισούμεναί γε μὴν ὑπ’ αὐτοῦ τῶν ἄλλων ἐπεκράτουν. μόνη δὲ τῆσ ὁμονοίασ αὐτῶν ἀντίπαλοσ ἦν Σαλώμη καὶ βασιλεῖ διέβαλλεν τὴν σύνοδον ὡσ οὐκ ἐπ’ ἀγαθῷ τῶν αὐτοῦ πραγμάτων εἰή.

γνοῦσαι δ’ ἐκεῖναι τὴν διαβολὴν καὶ ὡσ ἀγανακτήσειεν Ἡρώδησ, τῆσ μὲν φανερᾶσ συνόδου καὶ τῶν φιλοφρονήσεων ἐπαύσαντο, τοὐναντίον δ’ ὑπεκρίνοντο καὶ διαφέρεσθαι πρὸσ ἀλλήλασ ἀκούοντοσ βασιλέωσ· αἷσ συνυπεκρίνετο καὶ Ἀντίπατροσ ἐν τῷ φανερῷ προσκρούων Φερώρᾳ. συνουσίαι δὲ ἦσαν αὐτῶν λάθρα καὶ κῶμοι νυκτερινοί, τήν τε ὁμόνοιαν ἡ παρατήρησισ ἐπέτεινεν.

ἠγνόει δὲ οὐδὲν Σαλώμη τῶν πραττομένων καὶ πάντα Ἡρώδῃ διήγγελλεν. Ἐξεκαίετο δ’ ἐκεῖνοσ εἰσ ὀργὴν καὶ μάλιστα ἐπὶ τὴν Φερώρου γυναῖκα·

ταύτην γὰρ πλέον ἡ Σαλώμη διέβαλλεν. ἀθροίσασ οὖν συνέδριον τῶν τε φίλων καὶ συγγενῶν ἄλλα τε πολλὰ τῆσ ἀνθρώπου κατηγόρει καὶ τὴν εἰσ τὰσ ἑαυτοῦ θυγατέρασ ὕβριν, ὅτι τε Φαρισαίοισ μὲν χορηγήσειεν μισθοὺσ κατ’ αὐτοῦ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτῷ κατασκευάσειεν πολέμιον ἐνδησαμένη φαρμάκοισ. τελευταῖον δ’ εἰσ Φερώραν ἀπέστρεφεν τὸν λόγον, δυοῖν θάτερον ἑλέσθαι λέγων, ἢ ἑαυτὸν ἀδελφὸν ἢ τὴν γυναῖκα.

τοῦ δὲ θᾶττον ἀπολείψειν τὸ ζῆν ἢ τὴν γυναῖκα φήσαντοσ, οὐκ ἔχων ὅ τι χρὴ δρᾶν μετέβαινεν ἐπ’ Ἀντίπατρον, ᾧ παρήγγειλεν μήτε τῇ Φερώρα γυναικὶ μήτε αὐτῷ μήτ’ ἄλλῳ τινὶ τῶν ἐκείνησ διαλέγεσθαι. ὁ δὲ φανερῶσ μὲν οὐ μετέβαινεν τὸ πρόσταγμα, λάθρα δὲ διενυκτέρευεν σὺν ἐκείνοισ. καὶ δεδοικὼσ τὴν ἐπιτηροῦσαν Σαλώμην πραγματεύεται διὰ τῶν ἐπὶ τῆσ Ἰταλίασ φίλων τὴν εἰσ Ῥώμην ἀποδημίαν αὑτῷ·

γραψάντων γὰρ ἐκείνων δεῖν Ἀντίπατρον διὰ χρόνου πεμφθῆναι πρὸσ Καίσαρα, ὁ δὲ οὔ τι μελλήσασ ἐξέπεμψεν θεραπείαν τε λαμπρὰν καὶ πλεῖστα δοὺσ χρήματα τήν τε διαθήκην κομίζειν, ἐν ᾗ βασιλεὺσ μὲν Ἀντίπατροσ ἐγέγραπτο, Ἀντιπάτρου δὲ Ἡρώδησ διάδοχοσ ὁ ἐκ Μαριάμμησ τῆσ τοῦ ἀρχιερέωσ θυγατρὸσ γεγονώσ. Ἔπλευσεν δὲ καὶ Συλλαῖοσ ὁ Ἄραψ ἐπὶ Ῥώμησ, ἠμεληκὼσ μὲν τῶν Καίσαροσ προσταγμάτων, ἀνταγωνιούμενοσ δὲ πρὸσ Ἀντίπατρον περὶ ὧν δεδίκαστο Νικολάῳ τάχιον.

οὐ μικρὸσ δ’ αὐτῷ καὶ πρὸσ Ἀρέταν ἦν ἀγὼν τὸν ἑαυτοῦ βασιλέα· τούτου γὰρ ἄλλουσ τε φίλουσ ἀνῃρήκει καὶ Σόαιμον τῶν ἐν Πέτρᾳ δυνατωτάτων. πείσασ δὲ πολλοῖσ χρήμασιν Φάβατον τὸν Καίσαροσ διοικητὴν ἐχρῆτο βοηθῷ καὶ καθ’ Ἡρώδου.

πλείονα δὲ δοὺσ Ἡρώδησ ἀφίστησίν τε ἀπὸ Συλλαίου Φάβατον καὶ δι’ αὐτοῦ τὰ κελευσθέντα ὑπὸ Καίσαροσ εἰσέπραττεν. ὁ δὲ μηδὲν ἀποδοὺσ ἔτι καὶ κατηγόρει Φαβάτου παρὰ Καίσαρι, διοικητὴν εἶναι λέγων οὐ τῶν ἐκείνῳ, τῶν δὲ Ἡρώδῃ συμφερόντων. ἐφ’ οἷσ ὀργισθεὶσ Φάβατοσ, ἦν δ’ ἔτι παρὰ Ἡρώδῃ μάλιστα τιμώμενοσ, γίνεται προδότησ Συλλαίου τῶν ἀπορρήτων τῷ τε βασιλεῖ φησιν, ὅτι Συλλαῖοσ διαφθείρειεν αὐτοῦ τὸν σωματοφύλακα Κόρινθον χρήμασιν, ὃν δεῖ φυλάττεσθαι.

πείθεται δ’ ὁ βασιλεύσ· καὶ γὰρ τέθραπτο μὲν ὁ Κόρινθοσ ἐν τῇ βασιλείᾳ, γένοσ δ’ ἦν Ἄραψ. συλλαμβάνει δ’ εὐθέωσ οὐκ αὐτὸν μόνον ἀλλὰ καὶ δύο ἑτέρουσ Ἄραβασ εὑρὼν παρ’ αὐτῷ, τὸν μὲν φίλον Συλλαίου τὸν δὲ φύλαρχον.

οἱ δὲ βασανιζόμενοι πεῖσαι Κόρινθον ὡμολόγησαν ἐπὶ πολλοῖσ χρήμασιν Ἡρώδην ἀνελεῖν. οὗτοι μὲν οὖν ἀνακριθέντεσ καὶ παρὰ Σατορνίνῳ τῷ διέποντι τὴν Συρίαν ἀνεπέμφθησαν εἰσ Ῥώμην. Ἡρώδησ δὲ οὐκ ἀνίει Φερώραν βιαζόμενοσ ἀπαλλαγῆναι τῆσ γυναικὸσ οὐδ’ ἐπενόει μηχανὴν δι’ ἧσ ἂν τιμωρήσαιτο τὴν ἄνθρωπον πολλὰσ τοῦ μίσουσ ἔχων αἰτίασ, ἑώσ ὑπεραγανακτήσασ σὺν αὐτῇ καὶ τὸν ἀδελφὸν ἐκβάλλει.

Φερώρασ δὲ ἀγαπήσασ τὴν ὕβριν ἀπαλλάσσεται μὲν εἰσ τὴν ἑαυτοῦ τετραρχίαν ὀμόσασ ὁρ́ον ἕξειν ἕνα τῆσ φυγῆσ τὸν Ἡρώδου θάνατον καὶ μηδέποτε πρὸσ ζῶντα ὑποστρέψειν, ἐπανῆλθεν δὲ οὐδὲ πρὸσ νοσοῦντα τὸν ἀδελφὸν καίτοι λιπαρῶσ μεταπεμπόμενον·

ἐβούλετο γὰρ αὐτῷ τινασ ἐντολὰσ καταλείψειν ὡσ τεθνηξόμενοσ. ἀλλ’ ὁ μὲν παρ’ ἐλπίδα σώζεται, μετ’ οὐ πολὺ δὲ νοσεῖ Φερώρασ, εὑρίσκετο δὲ Ἡρώδησ μετριώτεροσ·

καὶ γὰρ ἥκει πρὸσ αὐτὸν καὶ συμπαθῶσ ἐθεράπευεν. οὐ μὴν ὑπερίσχυσεν τοῦ πάθουσ· μετὰ γὰρ ἡμέρασ ὀλίγασ ἀποθνήσκει Φερώρασ. ὃν καίπερ ἀγαπήσασ Ἡρώδησ μέχρι τελευταίασ ἡμέρασ ὅμωσ καὶ αὐτὸν ἀνελεῖν ἐφημίσθη φαρμάκῳ.

τόν γε μὴν νεκρὸν εἰσ Ιἑροσόλυμα κομίσασ πένθοσ τε μέγιστον ὅλῳ τῷ ἔθνει κατήγγειλεν καὶ κηδείασ ἠξίωσεν λαμπροτάτησ. ἕνα μὲν δὴ τῶν Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀριστοβούλου φονέων τοιοῦτον περιέρχεται τέλοσ. Μετέβαινεν δ’ ἐπὶ τὸν αὐθέντην Ἀντίπατρον ἡ ποινὴ τὸν Φερώρα θάνατον ἀρχὴν λαβοῦσα.

τῶν τούτου γάρ τινεσ ἀπελευθέρων κατηφεῖσ τῷ βασιλεῖ προσελθόντεσ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ διεφθάρθαι φαρμάκοισ ἔλεγον· προσενεγκεῖν μὲν γὰρ αὐτῷ τι τὴν γυναῖκα τῶν οὐ συνήθωσ ἐσκευασμένων, φαγόντα δ’ εὐθέωσ εἰσ τὴν νόσον καταπεσεῖν. ἀγηοχέναι τε πρὸ δυοῖν ἡμερῶν τὴν μητέρα αὐτῆσ καὶ τὴν ἀδελφὴν γύναιον ἐκ τῆσ Ἀραβίασ φαρμάκων ἔμπειρον, ὅπωσ φίλτρον σκευάσῃ τῷ Φερώρᾳ, δεδωκέναι δὲ ἀντὶ τούτου θανάσιμον Συλλαίου πραγματευσαμένου·

τούτῳ γὰρ ἦν γνώριμον. Πληγεὶσ οὖν ὁ βασιλεὺσ ὑποψίαισ πλείοσιν θεραπαίνασ τε καί τινασ τῶν ἐλευθέρων ἐβασάνιζεν.

ἐβόα δέ τισ ἐν ταῖσ ἀλγηδόσιν "θεὸσ ὁ γῆν καὶ οὐρανὸν διέπων μετέλθοι τὴν τούτων ἡμῖν τῶν κακῶν αἰτίαν, τὴν Ἀντιπάτρου μητέρα. " ταύτησ τῆσ ἀρχῆσ ὁ βασιλεὺσ λαβόμενοσ ἐπεξῄει πρόσω τὴν ἀλήθειαν. ἡ δὲ γυνὴ τήν τε φιλίαν τῆσ Ἀντιπάτρου μητρὸσ πρὸσ Φερώραν καὶ τὰσ ἐκείνου γυναῖκασ ἐδήλου καὶ τὰσ λαθραίασ αὐτῶν συνόδουσ, ὅτι τε Φερώρασ καὶ Ἀντίπατροσ σὺν ἐκείναισ πίνοιεν ὑποστρέφοντεσ ἀπὸ τοῦ βασιλέωσ δι’ ὅλησ νυκτὸσ μηδένα μήτε οἰκέτην μήτε θεράπαιναν ἐῶντεσ παρατυγχάνειν.

μία δὴ τῶν ἐλευθέρων ταῦτα μηνύει. Τὰσ δὲ δούλασ χωρὶσ ἑκάστην Ἡρώδησ ἐβασάνιζεν.

ἐρρήθη δὲ παρὰ πάσαισ τὰ προειρημένα σύμφωνα, καὶ διότι κατὰ συνθήκην Ἀντίπατροσ μὲν εἰσ Ῥώμην, Φερώρασ δ’ ὑποχωρήσειεν εἰσ τὴν Περαίαν· πολλάκισ γὰρ αὐτοὺσ διαλαλεῖν, ὡσ μετ’ Ἀλέξανδρον καὶ Ἀριστόβουλον ἐπ’ αὐτοὺσ Ἡρώδησ μεταβήσεται καὶ τὰσ ἑαυτῶν γυναῖκασ. οὐ γὰρ φείσεσθαι μετὰ Μαριάμμην καὶ τοὺσ ἐξ ἐκείνησ ἑτέρου τινόσ, ὥστε ἄμεινον εἶναι φεύγειν ὡσ πορρωτάτω τοῦ θηρίου. πολλάκισ δὲ ἀποδυρόμενον πρὸσ τὴν μητέρα τὸν Ἀντίπατρον εἰπεῖν, ὡσ αὐτὸσ μὲν εἰή πολιὸσ ἤδη, νεάζοι δὲ καθ’ ἡμέραν ὁ πατήρ, φθάσαι δ’ ἂν τάχα καὶ τελευτήσασ πρὶν ἄρξασθαι βασιλείασ ἀληθοῦσ.

εἰ δὲ καί ποτε ἐκεῖνοσ τελευτήσειεν· πότε δ’ ἂν γένοιτο τοῦτο; παντάπασιν αὐτῷ τὴν ἀπόλαυσιν τῆσ διαδοχῆσ γίνεσθαι σύντομον. ὑποβλαστάνειν δὲ τὰσ τῆσ ὕδρασ κεφαλάσ, τοὺσ Ἀριστοβούλου καὶ Ἀλεξάνδρου παῖδασ.

ἀφῃρῆσθαι δ’ αὐτὸν ὑπὸ τοῦ πατρὸσ καὶ τὴν ἐπὶ τέκνοισ ἐλπίδα· διάδοχον γὰρ οὐ τῶν αὐτοῦ τινα παίδων μετὰ τὴν τελευτήν, ἀλλὰ τὸν ἐκ Μαριάμμησ Ἡρώδην γεγραφέναι. καὶ κατὰ τοῦτό γε παντάπασιν παραγηρᾶν οἰόμενον αὐτοῦ καὶ διαθήκασ μενεῖν κυρίασ· αὐτὸν γὰρ προνοήσειν μηδένα τῆσ γενεᾶσ ἀπολιπεῖν. ὄντα γε μὴν τῶν πώποτε πατέρων μισοτεκνότατον Ἡρώδην πολὺ μᾶλλον εἶναι μισάδελφον·

δοῦναι γοῦν αὐτῷ πρῴην ἑκατὸν τάλαντα ἐπὶ τῷ μὴ διαλέγεσθαι Φερώρᾳ. τοῦ δὲ εἰπόντοσ "τί γὰρ αὐτὸν ἐβλάπτομεν; ἀποκρίνασθαι τὸν Ἀντίπατρον "εἴθε πάντα ἡμᾶσ ἀφελόμενοσ γυμνοὺσ ἐάσειεν ζῶντασ. ἀλλ’ ἀμήχανον ἐκφυγεῖν οὕτω φονικὸν θηρίον, παρ’ ᾧ μηδὲ φιλεῖν τινασ ἔξεστι φανερῶσ. λάθρα γοῦν νῦν ἀλλήλοισ σύνεσμεν, ἐξέσται δὲ φανερῶσ, ἐὰν σχῶμέν ποτε ἀνδρῶν φρόνημα καὶ χεῖρασ. Ταῦτ’ ἔλεγον αἱ βασανιζόμεναι, καὶ ὅτι Φερώρασ βουλεύσαιτο φυγεῖν μετ’ αὐτῶν εἰσ Πέτραν.

ἐπίστευσεν δ’ Ἡρώδησ πᾶσιν τοῖσ λεγομένοισ ἐκ τῶν ἑκατὸν ταλάντων· μόνῳ γὰρ Ἀντιπάτρῳ διείλεκτο περὶ αὐτῶν. ἀποσκήπτει δ’ εἰσ πρώτην ὁ θυμὸσ Δωρίδα τὴν Ἀντιπάτρου μητέρα· καὶ γυμνώσασ αὐτὴν παντὸσ οὗ δεδώρητο κόσμου, πολλῶν δ’ ἦν ταλάντων, ἐκβάλλει δεύτερον. τὰσ δὲ Φερώρου γυναῖκασ ἀπὸ τῶν βασάνων ἐτημέλει διηλλαγμένοσ.

ἐπτόητο δὲ τῷ φόβῳ καὶ πρὸσ πᾶσαν ὑπόνοιαν ἐξερριπίζετο πολλούσ τε τῶν οὐκ αἰτίων εἷλκεν εἰσ βασάνουσ δεδοικώσ, μή τινα τῶν αἰτίων παραλίπῃ. Κἀν τούτῳ τρέπεται πρὸσ τὸν Σαμαρείτην Ἀντίπατρον, ὃσ ἦν ἐπίτροποσ Ἀντιπάτρου.

βασανίζων δὲ αὐτὸν ἤκουσεν ὅτι μετεπέμψατο μὲν Ἀντίπατροσ ἐξ Αἰγύπτου δηλητήριον φάρμακον ἐπ’ αὐτὸν διά τινοσ τῶν ἑταίρων Ἀντιφίλου, λάβοι δὲ παρ’ ἐκείνου Θευδίων ὁ θεῖοσ Ἀντιπάτρου καὶ παραδοίη Φερώρᾳ· τούτῳ γὰρ ἐντείλασθαι τὸν Ἀντίπατρον Ἡρώδην ἀνελεῖν ἑώσ αὐτόσ ἐστιν ἐν Ῥώμῃ τῆσ ὑπονοίασ κεχωρισμένοσ· Φερώραν δὲ τῇ γυναικὶ παραθέσθαι τὸ φάρμακον. ταύτην ὁ βασιλεὺσ μεταπεμψάμενοσ αὐτίκα τὸ ληφθὲν ἐκέλευσεν κομίζειν.

ἡ δ’ ἔξεισι μὲν ὡσ κομιοῦσα, ῥίπτει δ’ ἑαυτὴν ἀπὸ τοῦ τέγουσ τόν τε ἔλεγχον καὶ τὴν ἐκ τοῦ βασιλέωσ αἰκίαν φθάνουσα· προνοίᾳ δ’, ὡσ ἐοίκεν, θεοῦ μετιόντοσ Ἀντίπατρον οὐκ ἐπὶ κεφαλὴν ἀλλ’ ἐπὶ θάτερα πεσοῦσα διασώζεται. κομισθεῖσαν δ’ αὐτὴν ὁ βασιλεὺσ ἀνακτησάμενοσ, κεκάρωτο γὰρ ἀπὸ τοῦ πτώματοσ, ἠρώτα δι’ ἣν αἰτίαν ῥίψειεν ἑαυτήν, εἰ μὲν εἴποι τἀληθέσ, ἀφήσειν πάσησ τιμωρίασ ἐπομνύμενοσ, εἰ δ’ ὑποστείλαιτο, δαπανήσειν αὐτῆσ ἐν βασάνοισ τὸ σῶμα καὶ μηδὲ τάφῳ καταλείψειν.

Πρὸσ ταῦθ’ ἡ γυνὴ μικρὸν διαλιποῦσα "καὶ τί γάρ, εἶπεν, ἔτι φείδομαι τῶν ἀπορρήτων Φερώρα τεθνεῶτοσ ἢ σώζουσα τὸν ἀπολέσαντα πάντασ ἡμᾶσ Ἀντίπατρον;

ἄκουε, βασιλεῦ, καὶ μετὰ σοῦ θεὸσ ὁ μάρτυσ ἐμοὶ τῆσ ἀληθείασ πλανηθῆναι μὴ δυνάμενοσ· ὅτε ἀποθνήσκοντι Φερώρᾳ παρεκαθέζου δεδακρυμένοσ, τότε με προσκαλεσάμενοσ ἐκεῖνοσ "ἦ πολύ γε, ἔφη, ὦ γύναι, τῆσ εἰσ ἐμαυτὸν διανοίασ τοῦ ἀδελφοῦ διήμαρτον, τὸν οὕτωσ στέργοντα μισήσασ καὶ κτεῖναι βουλευσάμενοσ τὸν οὕτωσ ἐπ’ ἐμοὶ μηδὲ τεθνεῶτί πω συγχεόμενον.

ἀλλ’ ἐγὼ μὲν ἀπέχω τῆσ ἀσεβείασ τὸ ἐπιτίμιον, σὺ δ’ ὃ φυλάσσεισ κατ’ αὐτοῦ φάρμακον ὑπ’ Ἀντιπάτρου καταλειφθὲν ἡμῖν φέρε καὶ βλέποντόσ μου ταχέωσ ἀφάνισον, ἵνα μὴ καὶ καθ’ ᾅδου φέροιμι τὸν ἀλάστορα. " καὶ κελεύσαντοσ ἐκόμισα καὶ πλεῖστον μὲν εἰσ τὸ πῦρ ὁρῶντοσ αὐτοῦ κατεκένωσα, βραχὺ δὲ ἐμαυτῇ πρὸσ τὰ ἄδηλα καὶ τὸν ἐκ σοῦ φόβον ἐτήρησα.

Ταῦτ’ εἰποῦσα προκομίζει τὴν πυξίδα παντάπασιν ἔχουσαν τοῦ φαρμάκου βραχύ.

βασιλεὺσ δ’ ἐπὶ τὴν μητέρα τὴν Ἀντιφίλου καὶ τὸν ἀδελφὸν τὰσ βασάνουσ μετέφερεν, κἀκεῖνοι τὸν Ἀντίφιλον κομίσαι τε ἀπ’ Αἰγύπτου τὴν πυξίδα ὡμολόγουν καὶ λαβεῖν παρ’ ἀδελφοῦ τὸ φάρμακον ἔφασκον ἰατρεύοντοσ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ. περιιόντεσ δὲ οἱ Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀριστοβούλου δαίμονεσ ἅπαν τὸ βασίλειον ἐρευνηταί τε καὶ μηνυταὶ τῶν ἀδήλων ἐγίνοντο τούσ τε πορρωτάτω τῆσ ὑποψίασ ὄντασ ἔσυρον εἰσ τοὺσ ἐλέγχουσ.

εὑρίσκεται γοῦν καὶ ἡ τοῦ ἀρχιερέωσ θυγάτηρ Μαριάμμη τῆσ ἐπιβουλῆσ συνίστωρ· βασανιζόμενοι γὰρ τοῦτ’ ἀπέδειξαν αὐτῆσ οἱ ἀδελφοί.

βασιλεὺσ δὲ τῆσ μητρῴασ τόλμησ καὶ τὸν υἱὸν ἠμύνατο· τὸν γοῦν ἐξ αὐτῆσ Ἡρώδην ὄντα διάδοχον Ἀντιπάτρου τῆσ διαθήκησ ἐξήλειψεν. Ἐπὶ τούτοισ καὶ Βάθυλλοσ εἰσ τοὺσ ἐλέγχουσ συνέδραμεν, ἡ τελευταία πίστισ τῶν Ἀντιπάτρῳ βεβουλευμένων·

ἦν μὲν γὰρ ἀπελεύθεροσ αὐτοῦ, κομίζων δ’ ἧκεν ἄλλο δηλητήριον ἰοὺσ ἀσπίδων καὶ χυλοὺσ ἑτέρων ἑρπετῶν, ἵνα εἰ τὸ πρῶτον ἀσθενήσει φάρμακον, τούτῳ Φερώρασ μετὰ τῆσ γυναικὸσ ὁπλίσαιτο κατὰ τοῦ βασιλέωσ. πάρεργον δὲ τῆσ ἐπὶ τὸν πατέρα τόλμησ ἐκόμιζεν τὰσ κατὰ τῶν ἀδελφῶν ἐσκευωρημένασ ἐπιστολὰσ ὑπ’ Ἀντιπάτρου·

ἦσαν γὰρ Ἀρχέλαοσ καὶ Φίλιπποσ βασιλέωσ παῖδεσ ἐπὶ Ῥώμησ παιδευόμενοι μειράκιά τε ἤδη καὶ φρονήματοσ μεστοί. τούτουσ ἐπανακύπτοντασ αὐτοῦ ταῖσ ἐλπίσιν ἀποσκευάσασθαι σπεύδων Ἀντίπατροσ ἃσ μὲν πλάττεται κατ’ αὐτῶν ἐπιστολὰσ ἐξ ὀνόματοσ τῶν ἐπὶ Ῥώμησ φίλων, οὓσ δὲ ἔπειθεν γράψαι διαφθείρασ χρήμασιν, ὡσ πολλὰ μὲν βλασφημοῖεν τὸν πατέρα, φανερῶσ δὲ Ἀλέξανδρον καὶ Ἀριστόβουλον ὀδύροιντο, πρὸσ δὲ τὴν μετάκλησιν ἀγανακτοῖεν·

ἤδη δ’ αὐτοὺσ ὁ πατὴρ μετεπέμπετο, καὶ τοῦτο ἦν τὸ μάλιστα ταράσσον Ἀντίπατρον. Ἔτι δὲ καὶ πρὸ τῆσ ἀποδημίασ ἐν Ιοὐδαίᾳ μένων τοιαύτασ κατ’ αὐτῶν ἐπὶ Ῥώμησ ἠγόραζεν ἐπιστολὰσ προσιών τε ὡσ ἀνύποπτοσ εἰή τῷ πατρὶ περὶ τῶν ἀδελφῶν ἀπελογεῖτο, τὰ μὲν ψευδῆ λέγων εἶναι τῶν γραφομένων, ἃ δὲ νεότητοσ ἁμαρτήματα.

τηνικαῦτά γε μὴν τοῖσ γράφουσιν κατὰ τῶν ἀδελφῶν πλεῖστα δοὺσ χρήματα συμφύρειν ἐπειρᾶτο τὸν ἔλεγχον, ἐσθῆτάσ τε πολυτελεῖσ καὶ στρωμνὰσ ποικίλασ ἐκπώματά τε ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ συνωνούμενοσ ἄλλα τε πολλὰ τῶν κειμηλίων, ἵνα τῷ πλήθει τῆσ εἰσ ταῦτα δαπάνησ τοὺσ εἰσ ἐκεῖνα μισθοὺσ ἐγκαταγράψῃ·

διακόσια γοῦν ἀναλώματοσ ἀνήνεγκεν τάλαντα, καὶ τούτων μεγίστη πρόφασισ ἦν ἡ πρὸσ Συλλαῖον δίκη. πάντων δ’ αὐτοῦ τότε καὶ τῶν βραχυτέρων ἐν τῷ μείζονι κακῷ διακαλυφθέντων, ὅθ’ αἱ μὲν βάσανοι πᾶσαι τὴν πατροκτονίαν, αἱ δ’ ἐπιστολαὶ δευτέρασ ἀδελφοκτονίασ κεκράγεσαν, ὅμωσ οὐδεὶσ τῶν εἰσ Ῥώμην ἀφικνουμένων ἀπήγγειλεν αὐτῷ τὰσ ἐν Ιοὐδαίᾳ τύχασ καίτοι μεταξὺ τῶν ἐλέγχων καὶ τῆσ ἐπανόδου διελθόντων ἑπτὰ μηνῶν·

τοσοῦτον πρὸσ αὐτὸν ἐκ πάντων μῖσοσ ἦν. τάχα καὶ τοὺσ ἀπαγγέλλειν προῃρημένουσ οἱ τῶν ἀνῃρημένων δαίμονεσ ἀδελφῶν ἐφίμουν·

γράφει γοῦν ἀπὸ Ῥώμησ ἄφιξιν ἑαυτοῦ ταχεῖαν εὐαγγελιζόμενοσ, καὶ ὡσ ὑπὸ Καίσαροσ μετὰ τιμῆσ ἀπολυθείη. Ὁ βασιλεὺσ δὲ εἰσ χεῖρασ λαβεῖν σπεύδων τὸν ἐπίβουλον καὶ δεδοικὼσ μή ποτε προγνοὺσ φυλάξηται, δι’ ἐπιστολῆσ ἀνθυπεκρίνετο τά τε ἄλλα φιλοφρονούμενοσ καὶ σπεύδειν παρακαλῶν·

θήσεσθαι γὰρ αὐτοῦ καὶ τὰσ πρὸσ τὴν μητέρα μέμψεισ ἐπειχθέντοσ· οὐ γὰρ ἠγνόει τὴν ἐκβολὴν τῆσ μητρὸσ Ἀντίπατροσ. πρότερον μὲν οὖν εἰλήφει τὴν περὶ τῆσ Φερώρα τελευτῆσ ἐπιστολὴν ἐν Τάραντι καὶ μέγιστον ἐποιήσατο πένθοσ, ὅ τινεσ ὡσ ἐπὶ θείῳ καθύμνουν, ἦν δ’, ὡσ ἐοίκεν, ἐπὶ διαμαρτίᾳ τῆσ ἐπιβουλῆσ ἡ σύγχυσισ καὶ οὐ Φερώραν κλαίοντοσ, ἀλλὰ τὸν ὑπηρέτην·

ἤδη δὲ καὶ φόβοσ ἐπῄει τισ αὐτὸν τῶν τετελεσμένων, μή ποτε φωραθείη τὸ φάρμακον. τότε δ’ ἐν Κιλικίᾳ λαβὼν ἣν προειρήκαμεν παρὰ τοῦ πατρὸσ ἐπιστολὴν παραχρῆμα μὲν ἔσπευδεν, ὡσ δὲ εἰσ Κελένδεριν κατέπλει, λαμβάνει τισ αὐτὸν ἔννοια τῶν περὶ τὴν μητέρα κακῶν προμαντευομένησ ἤδη καὶ καθ’ ἑαυτὴν τῆσ ψυχῆσ.

οἱ μὲν οὖν προμηθέστεροι τῶν φίλων συνεβούλευον μὴ πρότερον ἐμπίπτειν τῷ πατρὶ πρὶν πυθέσθαι σαφῶσ δι’ ἃσ αἰτίασ ἐξέβαλεν αὐτοῦ τὴν μητέρα·

δεδιέναι γάρ, μή ποτε προσθήκη γένοιτο τῶν κατ’ ἐκείνησ διαβολῶν. οἱ δὲ ἀσκεπτότεροι καὶ τὴν πατρίδα σπεύδοντεσ ἰδεῖν μᾶλλον ἢ τὸ συμφέρον Ἀντιπάτρῳ σκοποῦντεσ, ἐπείγεσθαι παρῄνουν καὶ μὴ τῇ μελλήσει παρασχεῖν τῷ πατρὶ μὲν ὑποψίαν φαύλην, τοῖσ διαβάλλουσι δὲ ἀφορμήν·

καὶ γὰρ νῦν, εἴ τι κεκίνηται κατ’ αὐτοῦ, παρὰ τὴν ἀπουσίαν γέγονεν· μηδὲ γὰρ ἂν τολμῆσαι παρόντοσ· ἄτοπον δ’ εἶναι δι’ ἀδήλουσ ὑποψίασ προδήλων ἀγαθῶν στερίσκεσθαι, καὶ μὴ θᾶττον ἀποδοῦναι μὲν ἑαυτὸν τῷ πατρί, κομίσασθαι δὲ τὴν βασιλείαν ἐπ’ αὐτῷ μόνῳ σαλεύουσαν. πείθεται τούτοισ, ἐνῆγεν γὰρ τὸ δαιμόνιον, καὶ διαπεράσασ εἰσ τὸν Σεβαστὸν λιμένα τῆσ Καισαρείασ κατάγεται.

Παρυπήντησεν δ’ αὐτῷ παρὰ δόξαν ἐρημία πολλὴ πάντων ἐκτρεπομένων καὶ μηδενὸσ προσιέναι τολμῶντοσ·

ἐμισεῖτο μὲν γὰρ ἐπίσησ, καὶ τότε φανῆναι τὸ μῖσοσ ἔσχεν παρρησίαν, πολλοὺσ δὲ ὁ ἐκ τοῦ βασιλέωσ φόβοσ ἀπέστρεψεν, ἐπειδὴ πᾶσα πόλισ ἤδη τῆσ κατ’ Ἀντιπάτρου φήμησ πεπλήρωτο καὶ μόνοσ ἠγνόει τὰ κατ’ αὐτὸν Ἀντίπατροσ· οὔτε δὲ προεπέμφθη λαμπρότερόν τισ ἐκείνου πλέοντοσ ἐπὶ Ῥώμησ οὔτε ἀτιμότερον ὑπεδέχθη. ὁ δὲ ἤδη μὲν ἐνενόει τὰσ οἴκοι συμφοράσ, ἔτι δὲ ἐκ πανουργίασ ὑπεκρύπτετο καὶ τῷ δέει τεθνηκὼσ ἔνδοθεν σοβαρὸσ εἶναι τὸ πρόσωπον ἐβιάζετο.

φυγὴ δ’ οὐκέτι ἦν οὐδ’ ἐκ τῶν περιεχόντων ἀνάδυσισ, καὶ σαφὲσ μὲν οὐδὲ ἐκεῖ τι τῶν οἴκοθεν ἀπηγγέλλετο διὰ τὴν ἐκ τοῦ βασιλέωσ ἀπειλήν, ὑπελείπετο δὲ ἐλπὶσ ἱλαρωτέρα, τάχα μὲν μηδὲν πεφωρᾶσθαι, τάχα δ’, εἴ τι καὶ πεφώραται, διασκευάσειν ἀναιδείᾳ καὶ δόλοισ, ἅπερ ἦν αὐτῷ μόνα τὰ τῆσ σωτηρίασ ἐφόδια.

Φραξάμενοσ οὖν αὐτοῖσ ἧκεν εἰσ τὸ βασίλειον δίχα τῶν φίλων·

οὗτοι γὰρ ὑβρισθέντεσ ἐπὶ τοῦ πρώτου πυλῶνοσ εἴρχθησαν· ἔτυχεν δ’ ἔνδον ὢν Οὐάροσ ὁ τῆσ Συρίασ ἡγεμών. ὁ δὲ εἴσεισι πρὸσ τὸν πατέρα καὶ τῇ τόλμῃ παρακροτήσασ ἑαυτὸν ἤγγιζεν ὡσ ἀσπασόμενοσ. κἀκεῖνοσ τὰσ χεῖρασ προβαλὼν καὶ τὴν κεφαλὴν παρακλίνασ, "ἔστιν, ἐξεβόησεν, καὶ τοῦτο πατροκτόνου τὸ περιπλέκεσθαί μοι θέλειν ἐν τηλικαύταισ αἰτίαισ ὄντα.

φθείρου, δυσσεβεστάτη κεφαλή, μηδέ μου ψαύσῃσ πρὶν ἀποσκευάσασθαι τὰ ἐγκλήματα. δίδωμι δέ σοι δικαστήριον καὶ δικαστὴν εὐκαίρωσ ἥκοντα Οὐάρον. ἴθι καὶ σκέπτου τὴν ἀπολογίαν εἰσ αὔριον· παρέχω γάρ σου καιρὸν τοῖσ πανουργεύμασιν. " πρὸσ ταῦτα μηδὲν ὑπ’ ἐκπλήξεωσ ἀποκρίνασθαι δυνηθεὶσ αὐτὸσ ὑπέστρεψεν, παραγενόμεναι δὲ πρὸσ αὐτὸν ἐκδιηγήσαντο πάντασ τοὺσ ἐλέγχουσ ἥ τε μήτηρ καὶ ἡ γυνή.

καὶ τότε μὲν ἀνανήψασ ἐν σκέψει τῆσ ἀπολογίασ ἦν. Τῇ δ’ ἐπιούσῃ συνέδριον μὲν ὁ βασιλεὺσ ἀθροίζει τῶν συγγενῶν καὶ φίλων, εἰσκαλεῖ δὲ καὶ τοὺσ Ἀντιπάτρου φίλουσ.

προκαθέζεται δὲ αὐτὸσ ἅμα Οὐάρῳ καὶ τοὺσ μηνυτὰσ πάντασ ἐκέλευσεν εἰσαγαγεῖν, ἐν οἷσ εἰσήχθησαν καὶ τῆσ Ἀντιπάτρου μητρὸσ οἰκέται τινὲσ οὐ πρὸ πολλοῦ συνειλημμένοι, κομίζοντεσ γράμματα παρ’ αὐτῆσ πρὸσ τὸν υἱὸν τοιάδε· "ἐπεὶ πεφώραται πάντα ἐκεῖνα τῷ πατρί σου, μὴ παραγίνου πρὸσ αὐτόν, ἂν μή τινα πορίσῃ παρὰ τοῦ Καίσαροσ δύναμιν. " τούτων σὺν τοῖσ ἄλλοισ εἰσηγμένων Ἀντίπατροσ εἰσέρχεται καὶ πεσὼν πρηνὴσ πρὸ τῶν ποδῶν τοῦ πατρόσ, "ἱκετεύω, πάτερ, ἔφη, μηδέν μου προκατεγνωκέναι, παρασχεῖν δέ μοι τὰσ ἀκοὰσ ἀκεραίουσ εἰσ τὴν ἀπολογίαν·

ἀποδείξω γὰρ ἐμαυτὸν καθαρόν, ἂν σὺ θέλῃσ. Ὁ δ’ αὐτῷ σιγᾶν ἐγκραγὼν πρὸσ τὸν Οὐάρον εἶπεν·

"ἀλλ’ ὅτι μὲν καὶ σύ, Οὐάρε, καὶ πᾶσ δικαστὴσ ὅσιοσ Ἀντίπατρον ἐξώλη κρινεῖ, πέπεισμαι. δέδοικα δέ, μὴ κἀμοῦ μισήσῃσ τὴν τύχην κἀμὲ κρίνῃσ πάσησ ἄξιον συμφορᾶσ τοιούτουσ υἱοὺσ γεγεννηκότα. χρὴ δέ με διὰ τοῦτο ἐλεεῖσθαι πλέον, ὅτι πρὸσ οὕτω μιαροὺσ καὶ φιλοστοργότατοσ πατὴρ ἐγενόμην. τοὺσ μὲν γὰρ προτέρουσ βασιλείασ τε ἔτι νέουσ ἀξιώσασ καὶ πρὸσ τοῖσ ἐν Ῥώμῃ τροφείοισ φίλουσ Καίσαροσ, ζηλωτοὺσ δὲ ποιήσασ βασιλεῦσιν ἑτέροισ, εὑρ͂ον ἐπιβούλουσ, οἳ τεθνήκασι τὸ πλέον Ἀντιπάτρῳ·

νέῳ γὰρ ὄντι καὶ διαδόχῳ τούτῳ μάλιστα τὴν ἀσφάλειαν ἐποριζόμην. τὸ δὲ μιαρὸν τοῦτο θηρίον τῆσ ἐμῆσ ὑπερεμπλησθὲν ἀνεξικακίασ ἤνεγκεν κατ’ ἐμοῦ τὸν κόρον·

ἔδοξα γὰρ αὐτῷ πολὺν ζῆν χρόνον, καὶ τὸ ἐμὸν γῆρασ ἐβαρύνθη βασιλεύσ τε οὐχ ὑπέμεινεν εἰ μὴ διὰ πατροκτονίασ γενέσθαι, δίκαια γοῦν βουλευσάμενοσ, ὅτι καταγαγὼν αὐτὸν ἀπὸ τῆσ χώρασ ἀπερριμμένον καὶ παρωσάμενοσ τοὺσ ἐκ βασιλίδοσ μοι γεγενημένουσ ἀπέδειξα τῆσ ἀρχῆσ διάδοχον. ἐξομολογοῦμαί σοι, Οὐάρε, τὴν ἐμαυτοῦ φρενοβλάβειαν·

ἐγὼ τοὺσ υἱοὺσ ἐκείνουσ κατ’ ἐμαυτοῦ παρώξυνα δικαίασ αὐτῶν ἀποκόψασ ἐλπίδασ δι’ Ἀντίπατρον. καὶ τί μὲν ἐκείνουσ εὐεργέτησα τηλικοῦτον, ἡλίκον τοῦτον; ᾧ γε ζῶν μὲν ὀλίγου δεῖν παρεχώρησα τῆσ ἐξουσίασ, φανερῶσ δὲ ταῖσ διαθήκαισ ἐνέγραψα τῆσ ἀρχῆσ διάδοχον καὶ πρόσοδον μὲν ἰδίᾳ πεντήκοντα ταλάντων ἔνειμα, τῶν δ’ ἐμῶν ἐχορήγησα χρημάτων ἀνέδην, πλέοντι δὲ νῦν εἰσ Ῥώμην ἔδωκα τριακόσια τάλαντα, Καίσαρι δ’ ἐξ ὅλησ τῆσ γενεᾶσ μόνον ὡσ σωτῆρα τοῦ πατρὸσ παρεθέμην. τί δ’ ἐκεῖνοι τοιοῦτον ἠσέβησαν, οἱο͂ν Ἀντίπατροσ;

ἢ τίσ ἔλεγχοσ ἠνέχθη κατ’ αὐτῶν, ἡλίκοσ ἀποδείκνυσιν τοῦτον ἐπίβουλον; ἀλλὰ φθέγγεσθαί τι τετόλμηκεν ὁ πατροκτόνοσ καὶ πάλιν δόλοισ τὴν ἀλήθειαν ἐπικαλύψειν ἐλπίζει.

Οὐάρε, σοὶ φυλακτέον· ἐγὼ γὰρ οἶδα τὸ θηρίον καὶ προορῶμαι τὴν μέλλουσαν ἀξιοπιστίαν καὶ τὸν ἐπίπλαστον ὀλοφυρμόν· οὗτόσ ἐστιν ὁ παραινῶν ἐμοί ποτε φυλάττεσθαι ζῶντα Ἀλέξανδρον καὶ μὴ πᾶσιν πιστεύειν τὸ σῶμα· οὗτοσ ὁ μέχρι τῆσ κοίτησ εἰσάγων καὶ μή μέ τισ ἐνεδρεύοι περιβλέπων· οὗτοσ ὁ ταμίασ τῶν ὕπνων καὶ χορηγὸσ τῆσ ἀμεριμνίασ, ὁ παραμυθούμενοσ τὴν ἐπὶ τοῖσ ἀνῃρημένοισ λύπην καὶ διακρίνων τὴν τῶν ζώντων εὔνοιαν ἀδελφῶν, ὁ ὑπερασπιστὴσ ὁ ἐμόσ, ὁ σωματοφύλαξ. ὅταν ἀναμνησθῶ, Οὐάρε, τὸ πανοῦργον ἐν ἑκάστῳ καὶ τὴν ὑπόκρισιν, ἀπιστία με τοῦ ζῆν εἰσέρχεται καὶ θαυμάζω, πῶσ βαρὺν οὕτωσ ἐπίβουλον διέφυγον.

ἀλλ’ ἐπεὶ δαίμων τισ ἐξερημοῖ τὸν ἐμὸν οἶκον καί μοι τοὺσ φιλτάτουσ ἐπανίστησιν ἀεί, κλαύσομαι μὲν ἐγὼ τὴν ἄδικον εἱμαρμένην καὶ κατ’ ἐμαυτὸν στενάξω τὴν ἐρημίαν, διαφεύξεται δ’ οὐδεὶσ διψήσασ τοὐμὸν αἷμα, κἂν διὰ πάντων μου τῶν τέκνων ὁ ἔλεγχοσ ἔλθῃ. Τοιαῦτα λέγων αὐτὸσ μὲν ὑπὸ συγχύσεωσ ἐνεκόπη, Νικολάῳ δ’ ἑνὶ τῶν φίλων λέγειν τὰσ ἀποδείξεισ ἔνευσεν.

μεταξὺ δ’ ὁ Ἀντίπατροσ ἐπάρασ τὴν κεφαλήν, ἔμενεν γὰρ δὴ βεβλημένοσ πρὸ τῶν ποδῶν τοῦ πατρόσ, ἐκβοᾷ· "σύ, πάτερ, ὑπὲρ ἐμοῦ πεποίηκασ τὴν ἀπολογίαν·

πῶσ γὰρ ἐγὼ πατροκτόνοσ, ὃν ὁμολογεῖσ φύλακα διὰ παντὸσ ἐσχηκέναι; τερατείαν δέ μου καὶ ὑπόκρισιν λέγεισ τὴν εὐσέβειαν. πῶσ ὁ πανοῦργοσ ἐν τοῖσ ἄλλοισ οὕτωσ ἄφρων ἐγενόμην, ὡσ μὴ νοεῖν, ὅτι λαθεῖν οὐδ’ ἀνθρώπουσ ῥᾴδιον τηλικοῦτον μύσοσ ἐνσκευαζόμενον, τὸν δ’ ἀπ’ οὐρανοῦ δικαστὴν ἀμήχανον, ὃσ ἐφορᾷ πάντα καὶ πανταχοῦ πάρεστιν; ἢ τὸ τῶν ἀδελφῶν τέλοσ ἠγνόουν, οὓσ ὁ θεὸσ οὕτωσ μετῆλθε τῆσ εἰσ σὲ κακοβουλίασ;

τί δέ με καὶ παρώξυνεν κατὰ σοῦ; βασιλείασ ἐλπίσ; ἀλλ’ ἐβασίλευον. ὑπόνοια μίσουσ; οὐ γὰρ ἐστεργόμην; φόβοσ ἐκ σοῦ τισ ἄλλοσ· ἀλλὰ μὴν σὲ τηρῶν ἑτέροισ φοβερὸσ ἤμην. ἔνδεια χρημάτων; καὶ τίνι μᾶλλον ἐξῆν ἀναλίσκειν;

εἰ γὰρ ἐξωλέστατοσ πάντων ἀνθρώπων ἐγενόμην καὶ θηρίου ψυχὴν εἶχον ἀνημέρου, πάτερ, οὐκ ἂν ταῖσ σαῖσ εὐεργεσίαισ ἐνικήθην, ὃν κατήγαγεσ μέν, ὡσ ἔφησ αὐτόσ, προέκρινασ δὲ τοσούτων τέκνων, ἀπέδειξασ δὲ ζῶν βασιλέα, δι’ ὑπερβολὴν δὲ τῶν ἄλλων ἀγαθῶν ἐποίησασ ἐπίφθονον; ὢ τάλασ ἐγὼ τῆσ πικρᾶσ ἀποδημίασ, ὡσ πολὺν ἔδωκα καιρὸν τῷ φθόνῳ καὶ μακρὰν τοῖσ ἐπιβουλεύουσι διωρίαν.

σοὶ δέ, πάτερ, καὶ τοῖσ σοῖσ ἀγῶσιν ἀπεδήμουν, ἵνα μὴ Συλλαῖοσ τοῦ σοῦ γήρωσ καταφρονήσῃ. Ῥώμη μοι μάρτυσ τῆσ εὐσεβείασ καὶ ὁ τῆσ οἰκουμένησ προστάτησ Καῖσαρ, ὁ φιλοπάτορα πολλάκισ με εἰπών. λάβε, πάτερ, τὰ παρ’ αὐτοῦ γράμματα. ταῦτα τῶν ἐνθάδε διαβολῶν πιστότερα, ταῦτα ἀπολογία μοι μόνη, τούτοισ τῆσ εἰσ σὲ φιλοστοργίασ τεκμηρίοισ χρῶμαι. μέμνησο δὲ ὡσ οὐχ ἑκὼν ἔπλεον ἐπιστάμενοσ τὴν ἐμφωλεύουσαν τῇ βασιλείᾳ κατ’ ἐμοῦ δυσμένειαν.

σὺ δέ με, πάτερ, ἄκων ἀπώλεσασ, ἀναγκάσασ καιρὸν διαβολῆσ δοῦναι τῷ φθόνῳ. πάρειμι δὲ ἐπὶ τοὺσ ἐλέγχουσ, πάρειμι διὰ γῆσ καὶ θαλάσσησ οὐδὲν οὐδαμοῦ παθὼν ὁ πατροκτόνοσ. ἀλλὰ μήπω με τούτῳ φίλει τῷ τεκμηρίῳ·

κατέγνωσμαι γὰρ καὶ παρὰ θεῷ καὶ παρὰ σοί, πάτερ. κατεγνωσμένοσ δὲ δέομαι μὴ ταῖσ ἄλλων βασάνοισ πιστεύειν, ἀλλὰ κατ’ ἐμοῦ φερέσθω τὸ πῦρ, ὁδευέτω διὰ τῶν ἐμῶν σπλάγχνων τὰ ὄργανα, μὴ φειδέσθω ὀλοφυρμὸσ τοῦ μιαροῦ σώματοσ· εἰ γὰρ εἰμὶ πατροκτόνοσ, οὐκ ὀφείλω θνήσκειν ἀβασάνιστοσ. " τοιαῦτα μετ’ ὀλοφυρμοῦ καὶ δακρύων ἐκβοῶν τούσ τε ἄλλουσ ἅπαντασ καὶ τὸν Οὐάρον εἰσ οἶκτον προυκαλέσατο, μόνον δὲ ὁ θυμὸσ Ἡρώδην ἄδακρυν διεκράτει τοὺσ ἐλέγχουσ ἀληθεῖσ ἐπιστάμενον.

Ἐν τούτῳ Νικόλαοσ τοῦ βασιλέωσ κελεύσαντοσ πολλὰ πρὸσ τὸ πανοῦργον τὸ Ἀντιπάτρου προειπὼν καὶ τὸν ἐπ’ αὐτῷ διαχέασ ἔλεον, ἔπειτα πικρὰν κατηγορίαν κατετείνατο, πάντα μὲν τὰ κατὰ τὴν βασιλείαν κακουργήματα περιτιθεὶσ αὐτῷ, μάλιστα δὲ τὴν ἀναίρεσιν τῶν ἀδελφῶν, ἀποδεικνὺσ ταῖσ ἐκείνου διαβολαῖσ ἀπολωλότασ.

ἐπιβουλεύειν δὲ αὐτὸν ἔλεγεν καὶ τοῖσ περιοῦσιν ὡσ ἐφέδροισ τῆσ διαδοχῆσ· τὸν γὰρ παρασκευάσαντα πατρὶ φάρμακον ἦ πού γ’ ἂν ἀδελφῶν ἀποσχέσθαι. προελθὼν δ’ ἐπὶ τὸν ἔλεγχον τῆσ φαρμακείασ τάσ τε μηνύσεισ [ἑξῆσ] ἐπεδείκνυεν καὶ περὶ Φερώρα κατεσχετλίαζεν, ὅτι κἀκεῖνον Ἀντίπατροσ ποιήσειεν ἀδελφοκτόνον καὶ τοὺσ φιλτάτουσ τῷ βασιλεῖ διαφθείρασ ὅλον τοῦ μύσουσ ἀναπλήσειεν τὸν οἶκον, ἄλλα τε πολλὰ πρὸσ τούτοισ εἰπὼν καὶ ἀποδείξασ καταπαύει τὸν λόγον.

Οὐάροσ δὲ ἀπολογεῖσθαι κελεύσασ τὸν Ἀντίπατρον, ὡσ οὐδὲν πλέον εἰπὼν ἢ "θεόσ ἐστίν μοι τοῦ μηδὲν ἀδικεῖν μάρτυσ" ἔκειτο σιγῶν, αἰτήσασ τὸ φάρμακον δίδωσί τινι τῶν ἐπὶ θανάτῳ κατακρίτων δεσμώτῃ πιεῖν.

τοῦ δὲ παραχρῆμα τελευτήσαντοσ ὁ μὲν ἀπορρήτουσ ποιήσασ τὰσ πρὸσ Ἡρώδην ὁμιλίασ καὶ τὰ περὶ τὸ συνέδριον Καίσαρι γράψασ μετὰ μίαν ἡμέραν χωρίζεται.

δεσμεῖ δὲ ὁ βασιλεὺσ Ἀντίπατρον καὶ πρὸσ Καίσαρα τοὺσ δηλώσοντασ τὴν συμφορὰν ἐξέπεμψεν. Μετὰ δὲ ταῦτα καὶ κατὰ Σαλώμησ ἐπίβουλοσ Ἀντίπατροσ εὑρίσκεται·

τῶν γὰρ Ἀντιφίλου τισ οἰκετῶν ἧκεν ἐπιστολὰσ κομίζων ἀπὸ Ῥώμησ παρὰ Λιουίασ θεραπαινίδοσ Ἀκμῆσ τοὔνομα. καὶ παρὰ μὲν ταύτησ ἐπέσταλτο βασιλεῖ τὰσ παρὰ Σαλώμησ ἐπιστολὰσ ἐν τοῖσ Λιουίασ εὑρηκέναι γράμμασιν, πεπομφέναι δὲ αὐτῷ λάθρα δι’ εὔνοιαν. αἱ δὲ τῆσ Σαλώμησ λοιδορίασ τε τοῦ βασιλέωσ περιεῖχον πικροτάτασ καὶ κατηγορίαν μεγίστην.

ταύτασ δὲ πλάσασ Ἀντίπατροσ καὶ τὴν Ἀκμὴν διαφθείρασ ἔπεισεν Ἡρώδῃ πέμψαι. διηλέγχθη δὲ ἐκ τῆσ πρὸσ αὐτὸν ἐπιστολῆσ·

καὶ γὰρ ἐκείνῳ τὸ γύναιον ἔγραψεν· "ὡσ ἐβουλήθησ, ἔγραψά σου τῷ πατρὶ καὶ τὰσ ἐπιστολὰσ ἐκείνασ ἔπεμψα πεπεισμένη τὸν βασιλέα μὴ φείσεσθαι τῆσ ἀδελφῆσ, ὅταν ἀναγνῷ. καλῶσ δὲ ποιήσεισ, ἐπειδὰν ἀπαρτισθῇ πάντα, μνημονεύσασ ὧν ὑπέσχου. Ταύτησ φωραθείσησ τῆσ ἐπιστολῆσ καὶ τῶν κατὰ Σαλώμησ ἐνσκευασθεισῶν ἔννοια μὲν ἐμπίπτει τῷ βασιλεῖ τάχα καὶ κατ’ Ἀλεξάνδρου πλασθῆναι γράμματα, περιαλγὴσ δ’ ἦν ὑπὸ τοῦ πάθουσ ὡσ παρ’ ὀλίγον καὶ τὴν ἀδελφὴν ἀποκτείνασ δι’ Ἀντίπατρον·

οὐκέτι οὖν ἀνεβάλλετο λαβεῖν τιμωρίαν ὑπὲρ ἁπάντων.

ὡρμημένοσ δ’ ἐπὶ τὸν Ἀντίπατρον ἐπεσχέθη νόσῳ χαλεπῇ· περὶ μέντοι τῆσ Ἀκμῆσ καὶ τῶν κατὰ Σαλώμησ ἐσκευωρημένων ἐπέστειλεν Καίσαρι. τήν τε διαθήκην αἰτήσασ μετέγραφεν, καὶ βασιλέα μὲν ἀπεδείκνυεν Ἀντίπαν ἀμελῶν τῶν πρεσβυτάτων Ἀρχελάου καὶ Φιλίππου·

διαβεβλήκει γὰρ καὶ τούτουσ Ἀντίπατροσ· Καίσαρι δὲ σὺν τοῖσ διὰ χρημάτων δώροισ χίλια τάλαντα, τῇ δὲ γυναικὶ καὶ τέκνοισ αὐτοῦ καὶ φίλοισ καὶ ἀπελευθέροισ περὶ πεντακόσια, ἀπένειμεν δὲ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἅπασιν τῆσ τε χώρασ οὐκ ὀλίγα καὶ τῶν χρημάτων· λαμπροτάταισ δὲ δωρεαῖσ ἐτίμα Σαλώμην τὴν ἀδελφήν. ἐν μὲν οὖν ταῖσ διαθήκαισ ταῦτα διωρθώσατο. Προῄει δ’ αὐτῷ πρὸσ τὸ χαλεπώτερον ἡ νόσοσ ἅτε δὴ τῶν ἀρρωστημάτων ἐν γήρᾳ καὶ ἀθυμίᾳ ἐπιπεσόντων·

ἦν μὲν γὰρ ἤδη σχεδὸν ἐτῶν ἑβδομήκοντα, τεταπείνωτο δὲ τὴν ψυχὴν ταῖσ περὶ τῶν τέκνων συμφοραῖσ, ὡσ μηδ’ ἐν ὑγιείᾳ τι τῶν ἡδέων προσίεσθαι. τῆσ νόσου δ’ ἦν ἐπίτασισ ζῶν Ἀντίπατροσ, ὃν οὐκ ἐν παρέργῳ, ῥαί̈σασ δὲ προῄρητο ἀνελεῖν. Γίνεται δ’ ἐν ταῖσ συμφοραῖσ αὐτῷ καὶ δημοτική τισ ἐπανάστασισ.

δύο ἦσαν σοφισταὶ κατὰ τὴν πόλιν μάλιστα δοκοῦντεσ ἀκριβοῦν τὰ πάτρια καὶ διὰ τοῦτο ἐν παντὶ τῷ ἔθνει μεγίστησ ἠξιωμένοι δόξησ, Ιοὔδασ τε υἱὸσ Σεπφεραίου καὶ Ματθίασ ἕτεροσ Μαργάλου. τούτοισ οὐκ ὀλίγοι προσῄεσαν τῶν νέων ἐξηγουμένοισ τοὺσ νόμουσ, καὶ συνεῖχον ὁσημέραι τῶν ἡβώντων στρατόπεδον.

οἳ τότε τὸν βασιλέα πυνθανόμενοι ταῖσ ἀθυμίαισ ὑπορρέοντα καὶ τῇ νόσῳ λόγον καθίεσαν εἰσ τοὺσ γνωρίμουσ, ὡσ ἄρα καιρὸσ ἐπιτηδειότατοσ εἰή τιμωρεῖν ἤδη τῷ θεῷ καὶ τὰ κατασκευασθέντα παρὰ τοὺσ πατρίουσ νόμουσ ἔργα κατασπᾶν. ἀθέμιτον γὰρ εἶναι κατὰ τὸν ναὸν ἢ εἰκόνασ ἢ προτομὰσ ἢ ζῴου τινὸσ ἐπώνυμον ἔργον εἶναι·

κατεσκευάκει δ’ ὁ βασιλεὺσ ὑπὲρ τὴν μεγάλην πύλην ἀετὸν χρυσοῦν· ὃν δὴ τότε παρῄνουν ἐκκόπτειν οἱ σοφισταί, καλὸν εἶναι λέγοντεσ, εἰ καί τισ γένοιτο κίνδυνοσ, ὑπὲρ τοῦ πατρίου νόμου θνήσκειν· τοῖσ γὰρ οὕτω τελευτῶσιν ἀθάνατόν τε τὴν ψυχὴν καὶ τὴν ἐν ἀγαθοῖσ αἴσθησιν αἰώνιον παραμένειν, τοὺσ δὲ ἀγενεῖσ καὶ τῆσ ἑαυτῶν σοφίασ ἀπείρουσ ἀγνοοῦντασ φιλοψυχεῖν καὶ πρὸ τοῦ δι’ ἀρετῆσ τὸν ἐκ νόσου θάνατον αἱρεῖσθαι. Ἅμα δὲ τοῖσ ἐκείνων λόγοισ διεφημίσθη καὶ θνήσκειν ὁ βασιλεύσ, ὥστε θαρραλεώτερον ἥπτοντο τῆσ ἐπιχειρήσεωσ οἱ νέοι.

μέσησ γοῦν ἡμέρασ καὶ πολλῶν κατὰ τὸ ἱερὸν ἀναστρεφομένων σχοίνοισ παχείαισ καθιμήσαντεσ σφᾶσ αὐτοὺσ ἀπὸ τοῦ τέγουσ τὸν χρυσοῦν ἀετὸν ἐξέκοπτον πελέκεσιν. ἠγγέλθη δ’ εὐθέωσ τῷ βασιλέωσ στρατηγῷ, κἀκεῖνοσ μετὰ χειρὸσ οὐκ ὀλίγησ ἀναδραμὼν περὶ τεσσαράκοντα νεανίασ συλλαμβάνει καὶ κατήγαγεν πρὸσ βασιλέα.

πυνθανομένῳ δ’ αὐτῷ πρῶτον, εἰ τολμήσειαν τὸν χρυσοῦν ἀετὸν ἐκκόπτειν, ὡμολόγουν.

ἔπειτα, τίνοσ κελεύσαντοσ, ἀπεκρίναντο τοῦ πατρίου νόμου. τί δ’ οὕτωσ γεγήθασιν διερωτήσαντοσ, ἀναιρεῖσθαι μέλλοντεσ ἔλεγον, ὅτι πλειόνων ἀγαθῶν ἀπολαύσουσιν μετὰ τὴν τελευτήν. Ἐπὶ τούτοισ ὁ βασιλεὺσ δι’ ὑπερβολὴν ὀργῆσ κρείττων τῆσ νόσου γενόμενοσ πρόεισιν εἰσ ἐκκλησίαν, καὶ πολλὰ τῶν ἀνδρῶν κατηγορήσασ ὡσ ἱεροσύλων καὶ προφάσει τοῦ νόμου πειραζόντων τι μεῖζον ἠξίου κολάζειν ὡσ ἀσεβεῖσ.

ὁ δὲ δῆμοσ δείσασ μὴ διὰ πολλῶν ὁ ἔλεγχοσ ἔλθῃ, παρεκάλει πρῶτον μὲν τοὺσ ὑποθεμένουσ τὴν πρᾶξιν, ἔπειτα τοὺσ ἐν αὐτῇ συλληφθέντασ κολάσαντα τοῖσ λοιποῖσ τὴν ὀργὴν ἀφιέναι.

πείθεται μόλισ ὁ βασιλεύσ, καὶ τοὺσ μὲν καθιμήσαντασ ἑαυτοὺσ ἅμα τοῖσ σοφισταῖσ κατέκαυσε ζῶντασ, τοὺσ λοιποὺσ δὲ τῶν συλληφθέντων παρέδωκεν τοῖσ ὑπηρέταισ ἀνελεῖν. Ἔνθεν αὐτοῦ τὸ σῶμα πᾶν ἡ νόσοσ διαλαβοῦσα ποικίλοισ πάθεσιν ἐμερίζετο·

πυρετὸσ μὲν γὰρ ἦν οὐ λάβροσ, κνησμὸσ δὲ ἀφόρητοσ τῆσ ἐπιφανείασ ὅλησ καὶ κόλου συνεχεῖσ ἀλγηδόνεσ περί τε τοὺσ πόδασ ὥσπερ ὑδρωπιῶντοσ οἰδήματα τοῦ τε ἤτρου φλεγμονὴ καὶ δὴ αἰδοίου σηπεδὼν σκώληκασ γεννῶσα, πρὸσ τούτοισ ὀρθόπνοια καὶ δύσπνοια καὶ σπασμοὶ πάντων τῶν μελῶν, ὥστε τοὺσ ἐπιθειάζοντασ ποινὴν εἶναι τῶν σοφιστῶν τὰ νοσήματα λέγειν. ὁ δὲ παλαίων τοσούτοισ πάθεσιν ὅμωσ τοῦ ζῆν ἀντείχετο σωτηρίαν τε ἤλπιζεν καὶ θεραπείασ ἐπενόει·

διαβὰσ γοῦν τὸν Ιὀρδάνην τοῖσ κατὰ Καλλιρρόην ἐχρῆτο θερμοῖσ· ταῦτα δ’ ἔξεισι μὲν εἰσ τὴν Ἀσφαλτῖτιν λίμνην, ὑπὸ γλυκύτητοσ δ’ ἐστὶ καὶ πότιμα. δόξαν δὲ ἐνταῦθα τοῖσ ἰατροῖσ ἐλαίῳ θερμῷ πᾶν ἀναθάλψαι τὸ σῶμα χαλασθὲν εἰσ πλήρη πύελον ἐκλύει καὶ τοὺσ ὀφθαλμοὺσ ὡσ τεθνεὼσ ἀνέστρεψεν. θορύβου δὲ τῶν θεραπευόντων γενομένου πρὸσ μὲν τὴν φωνὴν ἀνήνεγκεν, εἰσ δὲ τὸ λοιπὸν ἀπογνοὺσ τὴν σωτηρίαν τοῖσ τε στρατιώταισ ἀνὰ πεντήκοντα δραχμὰσ ἐκέλευσεν διανεῖμαι καὶ πολλὰ χρήματα τοῖσ ἡγεμόσι καὶ τοῖσ φίλοισ.

Αὐτὸσ δὲ ὑποστρέφων εἰσ Ιἑριχοῦντα παραγίνεται μελαγχολῶν ἤδη, καὶ μόνον οὐκ ἀπειλῶν αὐτῷ τῷ θανάτῳ προέκοπτεν εἰσ ἐπιβολὴν ἀθεμίτου πράξεωσ·

τοὺσ γὰρ ἀφ’ ἑκάστησ κώμησ ἐπισήμουσ ἄνδρασ ἐξ ὅλησ Ιοὐδαίασ συναγαγὼν εἰσ τὸν καλούμενον ἱππόδρομον ἐκέλευσεν συγκλεῖσαι. προσκαλεσάμενοσ δὲ Σαλώμην τὴν ἀδελφὴν καὶ τὸν ἄνδρα ταύτησ Ἀλεξᾶν "οἶδα, ἔφη, Ιοὐδαίουσ τὸν ἐμὸν ἑορτάσοντασ θάνατον, δύναμαι δὲ πενθεῖσθαι δι’ ἑτέρων καὶ λαμπρὸν ἐπιτάφιον ἔχειν, ἂν ὑμεῖσ θελήσητε ταῖσ ἐμαῖσ ἐντολαῖσ ὑπουργῆσαι.

τούσδε τοὺσ φρουρουμένουσ ἄνδρασ ἐπειδὰν ἐκπνεύσω τάχιστα κτείνατε περιστήσαντεσ τοὺσ στρατιώτασ, ἵνα πᾶσα Ιοὐδαία καὶ πᾶσ οἶκοσ ἄκων ἐπ’ ἐμοὶ δακρύσῃ. Ταῦτα ἐνετέλλετο, καὶ παρὰ τῶν ἐν Ῥώμῃ πρέσβεων ἧκον ἐπιστολαί, δι’ ὧν Ἀκμὴ μὲν ἀνῃρημένη κελεύσαντοσ Καίσαροσ ἐδηλοῦτο, θανάτῳ δ’ Ἀντίπατροσ κατάκριτοσ·

ἔγραφόν γε μὴν ὡσ, εἰ καὶ φυγαδεύειν αὐτὸν ἐθελήσειεν ὁ πατήρ, ἐπιτρέποι Καῖσαρ. ὁ δὲ βραχὺ μὲν πρὸσ τὴν εὐθυμίαν ἀνήνεγκεν, αὖθισ δέ, καὶ γὰρ ἐνδείᾳ τροφῆσ καὶ βηχὶ σπασμώδει διετείνετο, τῶν ἀλγηδόνων ἡσσηθεὶσ φθάσαι τὴν εἱμαρμένην ἐπεβάλλετο.

λαβὼν δὲ μῆλον ᾔτησεν καὶ μαχαίριον, εἰώθει γὰρ ἀποτέμνων ἐσθίειν, ἔπειτα περιαθρήσασ μή τισ ὁ κωλύων εἰή, ἐπῆρεν τὴν δεξιὰν ὡσ πλήξων ἑαυτόν. προσδραμὼν δὲ ἐκώλυσεν Ἀχίαβοσ ὁ ἀνεψιὸσ αὐτοῦ τὴν χεῖρα κατασχών. οἰμωγὴ δ’ εὐθέωσ ἤρθη μεγίστη κατὰ τὸ βασίλειον ὡσ οἰχομένου βασιλέωσ, καὶ ταχέωσ ἀκούσασ Ἀντίπατροσ ἀναθαρρεῖ τε καὶ γεγηθὼσ τοὺσ φύλακασ ἱκέτευεν ἐπὶ χρήμασιν ἐξαφεῖναι λύσαντασ αὐτόν.

ὁ δὲ ἡγεμὼν οὐ μόνον ἐκώλυσεν, ἀλλὰ καὶ βασιλεῖ δραμὼν ἀνήγγειλεν τὴν ἐπιβουλήν. ἀνέκραγεν δ’ ἐκεῖνοσ ἰσχυρότερον τῆσ νόσου καὶ παραχρῆμα πέμψασ τοὺσ δορυφόρουσ ἀποκτείνει τὸν Ἀντίπατρον.

θάψαι δὲ τὸν νεκρὸν αὐτοῦ προστάξασ ἐν Ὑρκανίᾳ πάλιν τὰσ διαθήκασ ἐπανορθοῦται, καὶ διάδοχον μὲν Ἀρχέλαον τὸν πρεσβύτατον υἱὸν ἀδελφὸν δὲ Ἀντιπάτρου γράφει, τετράρχην δὲ Ἀντίπαν. Μετὰ δὲ τὴν ἀναίρεσιν τοῦ παιδὸσ ἐπιβιοὺσ πέντε ἡμέρασ τελευτᾷ, βασιλεύσασ ἀφ’ οὗ μὲν ἀποκτείνασ Ἀντίγονον ἐκράτησεν τῶν πραγμάτων ἔτη τέσσαρα καὶ τριάκοντα, ἀφ’ οὗ δὲ ὑπὸ Ῥωμαίων ἀπεδείχθη βασιλεὺσ ἑπτὰ καὶ τριάκοντα, καὶ κατὰ μὲν τὰ ἄλλα πάντα τύχῃ δεξιᾷ χρησάμενοσ, εἰ καί τισ ἄλλοσ, ὅστισ κατεκτήσατο βασιλείαν ἰδιώτησ ὢν καὶ τοσούτῳ χρόνῳ φυλάξασ ἰδίοισ τέκνοισ κατέλιπεν, ἐν δὲ τοῖσ κατ’ οἶκον ἀτυχέστατοσ.

πρὶν δὲ γνῶναι τὴν τελευτὴν αὐτοῦ τὸ στρατιωτικὸν προελθοῦσα μετὰ τἀνδρὸσ ἡ Σαλώμη διαφῆκεν τοὺσ δεσμώτασ, οὓσ κτείνειν ὁ βασιλεὺσ ἐνετείλατο, μεταπεισθῆναι τὸν βασιλέα λέγουσα καὶ πάλιν ἀναπέμπειν ἕκαστον εἰσ τὰ ἴδια.

τούτων δ’ οἰχομένων ἐδήλουν ἤδη τοῖσ στρατιώταισ καὶ συνῆγον αὐτοὺσ εἰσ ἐκκλησίαν μετὰ τοῦ λοιποῦ πλήθουσ ἐν τῷ κατὰ Ιἑριχοῦντα ἀμφιθεάτρῳ. ἔνθα παρελθὼν Πτολεμαῖοσ ὁ καὶ τὸν σημαντῆρα δακτύλιον παρὰ τοῦ βασιλέωσ πεπιστευμένοσ τόν τε βασιλέα κατευδαιμονίζει καὶ τὸ πλῆθοσ παρακαλεῖ καὶ τὴν ἀπολειφθεῖσαν τοῖσ στρατιώταισ ἀνεγίνωσκεν ἐπιστολήν, ἐν ᾗ πολλὰ περὶ τῆσ εἰσ τὸν διάδοχον εὐνοίασ παρεκάλει.

μετὰ δὲ τὴν ἐπιστολὴν λύσασ τὰσ ἐπιδιαθήκασ ἀνεγίνωσκεν, ἐν αἷσ Φίλιπποσ μὲν τοῦ Τράχωνοσ καὶ τῶν γειτνιώντων χωρίων κληρονόμοσ, τετράρχησ δ’, ὡσ προείπαμεν, Ἀντίπασ, βασιλεὺσ δ’ Ἀρχέλαοσ ἀπεδείκνυτο.

τούτῳ δὲ τόν τε δακτύλιον τὸν ἑαυτοῦ Καίσαρι φέρειν ἐνετέλλετο καὶ τὰσ διοικήσεισ τῆσ βασιλείασ σεσημασμένασ·

κύριον γὰρ ἁπάντων ὧν διατάξειεν καὶ βεβαιωτὴν τῶν διαθηκῶν εἶναι Καίσαρα· τά γε μὴν λοιπὰ κατὰ τὰσ προτέρασ διαθήκασ φυλάττειν. Βοὴ δ’ εὐθὺσ ἐγένετο τῶν Ἀρχελάῳ συνηδομένων, καὶ κατὰ στῖφοσ οἱ στρατιῶται μετὰ τοῦ πλήθουσ προσιόντεσ ὑπισχνοῦντο μὲν τὴν ἑαυτῶν εὔνοιαν, συνηύχοντο δὲ καὶ τὴν παρὰ τοῦ θεοῦ, καὶ μετὰ ταῦτα πρὸσ ταφὴν ἐτρέποντο τοῦ βασιλέωσ.

παρέλιπεν δ’ οὐδὲν Ἀρχέλαοσ εἰσ πολυτέλειαν, ἀλλὰ πάντα τὸν βασιλικὸν κόσμον προήνεγκεν συμπομπεύσοντα τῷ νεκρῷ·

κλίνη μὲν γὰρ ὁλόχρυσοσ ἦν διάλιθοσ, στρωμνὴ δὲ ἁλουργὶσ ποικίλη, τὸ σῶμα δ’ ἐπ’ αὐτῆσ πορφύρᾳ κεκαλυμμένον, καὶ διάδημα μὲν ἐπέκειτο τῇ κεφαλῇ, στέφανοσ δ’ ὑπὲρ αὐτοῦ χρυσοῦσ, τὸ δὲ σκῆπτρον παρὰ τὴν δεξιάν. καὶ περὶ τὴν κλίνην οἵ τε υἱεῖσ καὶ τὸ πλῆθοσ τῶν συγγενῶν, ἐφ’ οἷσ οἱ δορυφόροι καὶ τὸ Θρᾴκιον στῖφοσ Γερμανοί τε καὶ Γαλάται διεσκευασμένοι πάντεσ ὡσ εἰσ πόλεμον.

προῆγεν δ’ ἡ λοιπὴ δύναμισ ὡπλισμένη τοῖσ ἡγεμόσιν καὶ ταξιάρχοισ ἀκολουθοῦντεσ ἐν κόσμῳ, πεντακόσιοι δὲ ἐπ’ αὐτοῖσ τῶν οἰκετῶν καὶ ἀπελευθέρων ἀρωματοφόροι.

σταδίουσ δ’ ἐκομίσθη τὸ σῶμα ἑβδομήκοντα εἰσ Ἡρώδειον, ὅπου κατὰ τὰσ ἐντολὰσ ἐτάφη. καὶ τὰ μὲν περὶ Ἡρώδην τοιοῦτον ἔσχεν πέρασ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Flavius Josephus, De bello Judaico libri vii, Φλαυίου Ιὠσήπου ἱστορία Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου πρὸσ Ῥωμαίουσ βιβλίον α.

(플라비우스 요세푸스, De bello Judaico libri vii, Φλαυίου Ιὠσήπου ἱστορία Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου πρὸσ Ῥωμαίουσ βιβλίον α.)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION