호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
ἐπεὶ δ’ οὐ πᾶσαν ἀρετὴν μεσότητα ποιοῦσιν οὐδ’ ἠθικὴν καλοῦσι, λεκτέον ἂν εἰή περὶ τῆσ διαφορᾶσ ἀρξαμένοισ ἄνωθεν. τὰ μὲν ἁπλῶσ ἔχοντα τὰ δὲ πῶσ ἔχοντα πρὸσ ἡμᾶσ·
ἁπλῶσ μὲν οὖν ἔχοντα, γῆ οὐρανὸσ ἄστρα θάλασσα·
πῶσ δ’ ἔχοντα πρὸσ ἡμᾶσ, ἀγαθὸν κακόν, αἱρετὸν φευκτόν, ἡδὺ ἀλγεινόν· ἀμφοῖν δὲ τοῦ λόγου θεωρητικοῦ ὄντοσ, τὸ μὲν περὶ τὰ ἁπλῶσ ἔχοντα μόνον ἐπιστημονικὸν καὶ θεωρητικόν ἐστι· τὸ δ’ ἐν τοῖσ πῶσ ἔχουσι πρὸσ ἡμᾶσ βουλευτικὸν καὶ πρακτικόν· ἀρετὴ δὲ τούτου μὲν ἡ φρόνησισ ἐκείνου δ’ ἡ σοφία. διαφέρει δὲ σοφίασ φρόνησισ, ᾗ τοῦ θεωρητικοῦ πρὸσ τὸ πρακτικὸν καὶ παθητικὸν ὑποστροφῆσ καὶ σχέσεώσ τινοσ γενομένησ ὑφίσταται κατὰ· λόγον ἡ φρόνησισ.
διὸ φρόνησισ μὲν τύχησ δεῖται, σοφία δ’ οὐ δεῖται πρὸσ τὸ οἰκεῖον τέλοσ οὐδὲ βουλῆσ· ἔστι γὰρ περὶ τὰ ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ καὶ ὡσαύτωσ ἔχοντα.
καὶ καθάπερ ὁ γεωμέτρησ οὐ βουλεύεται περὶ τοῦ τριγώνου, εἰ δυεῖν ὀρθαῖσ ἴσασ ἔχει τὰσ ἐντὸσ γωνίασ ἀλλ’ οἶδεν αἱ γὰρ βουλαὶ περὶ τῶν ἄλλοτ’ ἄλλωσ ἐχόντων οὐ περὶ τῶν βεβαίων καὶ ἀμεταπτώτων οὕτωσ ὁ θεωρητικὸσ νοῦσ περὶ τὰ πρῶτα καὶ μόνιμα καὶ μίαν ἀεὶ φύσιν ἔχοντα μὴ δεχομένην μεταβολὰσ ἐνεργῶν ἀπήλλακται τοῦ βουλεύεσθαι·
τὴν δὲ φρόνησιν εἰσ πράγματα πλάνησ μεστὰ καὶ ταραχῆσ καθιεῖσαν ἐπιμίγνυσθαι τοῖσ τυχηροῖσ πολλάκισ ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τῷ βουλευτικῷ χρῆσθαι περὶ τῶν ἀδηλοτέρων, τῷ δὲ πρακτικῷ τὸ βουλευτικὸν ἐκδεχομένην ἐνεργεῖν ἤδη καὶ τοῦ ἀλόγου συμπαρόντοσ καὶ συνεφελκομένου ταῖσ κρίσεσιν.
ὁρμῆσ γὰρ δέονται·
τὴν δ’ ὁρμὴν τῷ πάθει ποιεῖ τὸ ἦθοσ, λόγου δεομένην ὁρίζοντοσ, ὅπωσ μετρία παρῇ καὶ μήθ’ ὑπερβάλλῃ μήτ’ ἐγκαταλείπῃ τὸν καιρόν. τὸ γὰρ δὴ παθητικὸν καὶ ἄλογον κινήσεσι χρῆται ταῖσ μὲν ἄγαν σφοδραῖσ καὶ ὀξείαισ ταῖσ δὲ μαλακωτέραισ ἢ προσήκει καὶ ἀργοτέραισ. ὅθεν ἕκαστον ὧν πράττομεν ἀεὶ μοναχῶσ μὲν κατορθοῦται πλεοναχῶσ δ’ ἁμαρτάνεται· τὸ γὰρ βαλεῖν τὸν σκοπὸν ἕν ἐστι καὶ ἁπλοῦν, ἀστοχοῦσι δ’ ἄλλοτ’ ἄλλωσ, ὑπερβάλλοντεσ τὸ μέτριον ἢ προαπολείποντεσ. τοῦτ’ οὖν τοῦ πρακτικοῦ λόγου κατὰ φύσιν ἔργον ἐστί, τὸ ἐξαιρεῖν τὰσ ἀμετρίασ τῶν παθῶν καὶ πλημμελείασ.
ὅπου μὲν γὰρ ὑπ’ ἀρρωστίασ καὶ μαλακίασ ἢ δέουσ καὶ ὄκνου προενδίδωσιν ἡ ὁρμὴ καὶ προαπολείπει τὸ καλόν, ἐνταῦθα πάρεστιν ἐξεγείρων καὶ ἀναρριπίζων, ὅπου δὲ πάλιν ἐκφέρεται ῥυεῖσα πολλὴ καὶ ἄτακτοσ, ἐκεῖ τὸ σφοδρὸν ἀφαιρεῖ καὶ ἵστησιν. οὕτωσ δ’ ὁρίζων τὴν παθητικὴν κίνησιν ἐμποιεῖ τὰσ ἠθικὰσ ἀρετὰσ περὶ τὸ ἄλογον, ἐλλείψεωσ καὶ ὑπερβολῆσ μεσότητασ οὔσασ. οὐ γὰρ ἅπασαν ἀρετὴν μεσότητι γίνεσθαι ῥητέον· ἀλόγου καὶ περὶ τὸν εἰλικρινῆ καὶ ἀπαθῆ νοῦν συνισταμένη σοφία καὶ φρόνησισ αὐτοτελήσ τίσ ἐστιν ἀκρότησ τοῦ λόγου καὶ δύναμισ, ᾗ τὸ θειότατον ἐγγίνεται τῆσ ἐπιστήμησ καὶ μακαριώτατον, ἡ δ’ ἀναγκαία διὰ τὸ σῶμα καὶ δεομένη τῆσ παθητικῆσ ὥσπερ ὀργανικῆσ ὑπηρεσίασ ἐπὶ τὸ πρακτικόν, οὐκ οὖσα φθορὰ τοῦ ἀλόγου τῆσ ψυχῆσ οὐδ’ ἀναίρεσισ ἀλλὰ τάξισ καὶ διακόσμησισ, ἀκρότησ μέν ἐστι τῇ δυνάμει καὶ τῇ ποιότητι, τῷ ποσῷ δὲ μεσότησ γίνεται τὸ ὑπερβάλλον ἐξαιροῦσα καὶ τὸ ἐλλεῖπον.
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기