Xenophon, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Δ, chapter 8

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Δ, chapter 8)

εἰ δέ τισ, ὅτι φάσκοντοσ αὐτοῦ τὸ δαιμόνιον ἑαυτῷ προσημαίνειν ἅ τε δέοι καὶ ἃ μὴ δέοι ποιεῖν ὑπὸ τῶν δικαστῶν κατεγνώσθη θάνατοσ, οἰέται αὐτὸν ἐλέγχεσθαι περὶ τοῦ δαιμονίου ψευδόμενον, ἐννοησάτω πρῶτον μὲν ὅτι οὕτωσ ἤδη τότε πόρρω τῆσ ἡλικίασ ἦν, ὥστ’, εἰ καὶ μὴ τότε, οὐκ ἂν πολλῷ ὕστερον τελευτῆσαι τὸν βίον· εἶτα ὅτι τὸ μὲν ἀχθεινότατόν τε τοῦ βίου καὶ ἐν ᾧ πάντεσ τὴν διάνοιαν μειοῦνται ἀπέλιπεν, ἀντὶ δὲ τούτου τῆσ ψυχῆσ τὴν ῥώμην ἐπιδειξάμενοσ εὔκλειαν προσεκτήσατο, τήν τε δίκην πάντων ἀνθρώπων ἀληθέστατα καὶ ἐλευθεριώτατα καὶ δικαιότατα εἰπὼν καὶ τὴν κατάγνωσιν τοῦ θανάτου πραότατα καὶ ἀνδρωδέστατα ἐνέγκασ. ὁμολογεῖται γὰρ οὐδένα πω τῶν μνημονευομένων ἀνθρώπων κάλλιον θάνατον ἐνεγκεῖν.

ἀνάγκη μὲν γὰρ ἐγένετο αὐτῷ μετὰ τὴν κρίσιν τριάκοντα ἡμέρασ βιῶναι διὰ τὸ Δήλια μὲν ἐκείνου τοῦ μηνὸσ εἶναι, τὸν δὲ νόμον μηδένα ἐᾶν δημοσίᾳ ἀποθνῄσκειν ἑώσ ἂν ἡ θεωρία ἐκ Δήλου ἐπανέλθῃ, καὶ τὸν χρόνον τοῦτον ἅπασι τοῖσ συνήθεσι φανερὸσ ἐγένετο οὐδὲν ἀλλοιότερον διαβιοὺσ ἢ τὸν ἔμπροσθεν χρόνον· καίτοι τὸν ἔμπροσθέν γε πάντων ἀνθρώπων μάλιστα ἐθαυμάζετο ἐπὶ τῷ εὐθύμωσ τε καὶ εὐκόλωσ ζῆν. καὶ πῶσ ἄν τισ κάλλιον ἢ οὕτωσ ἀποθάνοι;

ἢ ποῖοσ ἂν εἰή θάνατοσ καλλίων ἢ ὃν κάλλιστά τισ ἀποθάνοι; ποῖοσ δ’ ἂν γένοιτο θάνατοσ εὐδαιμονέστεροσ τοῦ καλλίστου; ἢ ποῖοσ θεοφιλέστεροσ τοῦ εὐδαιμονεστάτου; λέξω δὲ καὶ ἃ Ἑρμογένουσ τοῦ Ἱππονίκου ἤκουσα περὶ αὐτοῦ.

ἔφη γάρ, ἤδη Μελήτου γεγραμμένου αὐτὸν τὴν γραφήν, αὐτὸσ ἀκούων αὐτοῦ πάντα μᾶλλον ἢ περὶ τῆσ δίκησ διαλεγομένου λέγειν αὐτῷ ὡσ χρὴ σκοπεῖν ὅ τι ἀπολογήσεται. τὸν δὲ τὸ μὲν πρῶτον εἰπεῖν· οὐ γὰρ δοκῶ σοι τοῦτο μελετῶν διαβεβιωκέναι; ἐπεὶ δὲ αὐτὸν ἤρετο ὅπωσ, εἰπεῖν αὐτὸν ὅτι οὐδὲν ἄλλο ποιῶν διαγεγένηται ἢ διασκοπῶν μὲν τά τε δίκαια καὶ τὰ ἄδικα, πράττων δὲ τὰ δίκαια καὶ τῶν ἀδίκων ἀπεχόμενοσ, ἥνπερ νομίζοι καλλίστην μελέτην ἀπολογίασ εἶναι. αὐτὸσ δὲ πάλιν εἰπεῖν·

οὐχ ὁρᾷσ, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι οἱ Ἀθήνησι δικασταὶ πολλοὺσ μὲν ἤδη μηδὲν ἀδικοῦντασ λόγῳ παραχθέντεσ ἀπέκτειναν, πολλοὺσ δὲ ἀδικοῦντασ ἀπέλυσαν; ἀλλὰ νὴ τὸν Δία, φάναι αὐτόν, ὦ Ἑρμόγενεσ, ἤδη μου ἐπιχειροῦντοσ φροντίσαι τῆσ πρὸσ τοὺσ δικαστὰσ ἀπολογίασ ἠναντιώθη τὸ δαιμόνιον. καὶ αὐτὸσ εἰπεῖν·

θαυμαστὰ λέγεισ. τὸν δέ, θαυμάζεισ, φάναι, εἰ τῷ θεῷ δοκεῖ βέλτιον εἶναι ἐμὲ τελευτᾶν τὸν βίον ἤδη; οὐκ οἶσθ’ ὅτι μέχρι μὲν τοῦδε τοῦ χρόνου ἐγὼ οὐδενὶ ἀνθρώπων ὑφείμην ἂν οὔτε βέλτιον οὔθ’ ἥδιον ἐμαυτοῦ βεβιωκέναι; ἄριστα μὲν γὰρ οἶμαι ζῆν τοὺσ ἄριστα ἐπιμελομένουσ τοῦ ὡσ βελτίστουσ γίγνεσθαι, ἥδιστα δὲ τοὺσ μάλιστα αἰσθανομένουσ ὅτι βελτίουσ γίγνονται. ἃ ἐγὼ μέχρι τοῦδε τοῦ χρόνου ᾐσθανόμην ἐμαυτῷ συμβαίνοντα, καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἀνθρώποισ ἐντυγχάνων καὶ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ παραθεωρῶν ἐμαυτὸν οὕτω διατετέλεκα περὶ ἐμαυτοῦ γιγνώσκων·

καὶ οὐ μόνον ἐγώ, ἀλλὰ καὶ οἱ ἐμοὶ φίλοι οὕτωσ ἔχοντεσ περὶ ἐμοῦ διατελοῦσιν, οὐ διὰ τὸ φιλεῖν ἐμέ, καὶ γὰρ οἱ τοὺσ ἄλλουσ φιλοῦντεσ οὕτωσ ἂν εἶχον πρὸσ τοὺσ ἑαυτῶν φίλουσ, ἀλλὰ διόπερ καὶ αὐτοὶ ἂν οἰόνται ἐμοὶ συνόντεσ βέλτιστοι γίγνεσθαι. εἰ δὲ βιώσομαι πλείω χρόνον, ἴσωσ ἀναγκαῖον ἔσται τὰ τοῦ γήρωσ ἐπιτελεῖσθαι καὶ ὁρᾶν τε καὶ ἀκούειν ἧττον καὶ διανοεῖσθαι χεῖρον καὶ δυσμαθέστερον ἀποβαίνειν καὶ ἐπιλησμονέστερον, καὶ ὧν πρότερον βελτίων ἦν, τούτων χείρω γίγνεσθαι·

ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτοσ ἂν εἰή ὁ βίοσ, αἰσθανόμενον δὲ πῶσ οὐκ ἀνάγκη χεῖρόν τε καὶ ἀηδέστερον ζῆν; ἀλλὰ μὴν εἴ γε ἀδίκωσ ἀποθανοῦμαι, τοῖσ μὲν ἀδίκωσ ἐμὲ ἀποκτείνασιν αἰσχρὸν ἂν εἰή τοῦτο·

εἰ γὰρ τὸ ἀδικεῖν αἰσχρόν ἐστι, πῶσ οὐκ αἰσχρὸν καὶ τὸ ἀδίκωσ ὁτιοῦν ποιεῖν; ἐμοὶ δὲ τί αἰσχρὸν τὸ ἑτέρουσ μὴ δύνασθαι περὶ ἐμοῦ τὰ δίκαια μήτε γνῶναι μήτε ποιῆσαι; ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ τὴν δόξαν τῶν προγεγονότων ἀνθρώπων ἐν τοῖσ ἐπιγιγνομένοισ οὐχ ὁμοίαν καταλειπομένην τῶν τε ἀδικησάντων καὶ τῶν ἀδικηθέντων.

οἶδα δ’ ὅτι καὶ ἐγὼ ἐπιμελείασ τεύξομαι ὑπ’ ἀνθρώπων, καὶ ἐὰν νῦν ἀποθάνω, οὐχ ὁμοίωσ τοῖσ ἐμὲ ἀποκτείνασιν· οἶδα γὰρ ἀεὶ μαρτυρήσεσθαί μοι ὅτι ἐγὼ ἠδίκησα μὲν οὐδένα πώποτε ἀνθρώπων οὐδὲ χείρω ἐποίησα, βελτίουσ δὲ ποιεῖν ἐπειρώμην ἀεὶ τοὺσ ἐμοὶ συνόντασ. τοιαῦτα μὲν πρὸσ Ἑρμογένην τε διελέχθη καὶ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ. τῶν δὲ Σωκράτην γιγνωσκόντων, οἱο͂σ ἦν, οἱ ἀρετῆσ ἐφιέμενοι πάντεσ ἔτι καὶ νῦν διατελοῦσι πάντων μάλιστα ποθοῦντεσ ἐκεῖνον, ὡσ ὠφελιμώτατον ὄντα πρὸσ ἀρετῆσ ἐπιμέλειαν.

ἐμοὶ μὲν δή, τοιοῦτοσ ὢν οἱο͂ν ἐγὼ διήγημαι, εὐσεβὴσ μὲν οὕτωσ ὥστε μηδὲν ἄνευ τῆσ τῶν θεῶν γνώμησ ποιεῖν, δίκαιοσ δὲ ὥστε βλάπτειν μὲν μηδὲ μικρὸν μηδένα, ὠφελεῖν δὲ τὰ μέγιστα τοὺσ χρωμένουσ αὐτῷ, ἐγκρατὴσ δὲ ὥστε μηδέποτε προαιρεῖσθαι τὸ ἥδιον ἀντὶ τοῦ βελτίονοσ, φρόνιμοσ δὲ ὥστε μὴ διαμαρτάνειν κρίνων τὰ βελτίω καὶ τὰ χείρω μηδὲ ἄλλου προσδεῖσθαι, ἀλλ’ αὐτάρκησ εἶναι πρὸσ τὴν τούτων γνῶσιν, ἱκανὸσ δὲ καὶ λόγῳ εἰπεῖν τε καὶ διορίσασθαι τὰ τοιαῦτα, ἱκανὸσ δὲ καὶ ἄλλωσ δοκιμάσαι τε καὶ ἁμαρτάνοντα ἐλέγξαι καὶ προτρέψασθαι ἐπ’ ἀρετὴν καὶ καλοκαγαθίαν, ἐδόκει τοιοῦτοσ εἶναι οἱο͂σ ἂν εἰή ἄριστόσ τε ἀνὴρ καὶ εὐδαιμονέστατοσ. εἰ δέ τῳ μὴ ἀρέσκει ταῦτα, παραβάλλων τὸ ἄλλων ἦθοσ πρὸσ ταῦτα οὕτω κρινέτω.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION