Xenophon, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Δ, chapter 3

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Δ, chapter 3)

τὸ μὲν οὖν λεκτικοὺσ καὶ πρακτικοὺσ καὶ μηχανικοὺσ γίγνεσθαι τοὺσ συνόντασ οὐκ ἔσπευδεν, ἀλλὰ πρότερον τούτων ᾤετο χρῆναι σωφροσύνην αὐτοῖσ ἐγγενέσθαι. τοὺσ γὰρ ἄνευ τοῦ σωφρονεῖν ταῦτα δυναμένουσ ἀδικωτέρουσ τε καὶ δυνατωτέρουσ κακουργεῖν ἐνόμιζεν εἶναι. πρῶτον μὲν δὴ περὶ θεοὺσ ἐπειρᾶτο σώφρονασ ποιεῖν τοὺσ συνόντασ.

ἄλλοι μὲν οὖν αὐτῷ πρὸσ ἄλλουσ οὕτωσ ὁμιλοῦντι παραγενόμενοι διηγοῦντο· ἐγὼ δέ, ὅτε πρὸσ Εὐθύδημον τοιάδε διελέγετο, παρεγενόμην. εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Εὐθύδημε, ἤδη ποτέ σοι ἐπῆλθεν ἐνθυμηθῆναι ὡσ ἐπιμελῶσ οἱ θεοὶ ὧν οἱ ἄνθρωποι δέονται κατεσκευάκασι;

καὶ ὅσ, μὰ τὸν Δί’, ἔφη, οὐκ ἔμοιγε. ἀλλ’ οἶσθά γ’, ἔφη, ὅτι πρῶτον μὲν φωτὸσ δεόμεθα, ὃ ἡμῖν οἱ θεοὶ παρέχουσι; νὴ Δί’, ἔφη, ὅ γ’ εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖσ τυφλοῖσ ἂν ἦμεν ἕνεκά γε τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν. ἀλλὰ μὴν καὶ ἀναπαύσεώσ γε δεομένοισ ἡμῖν νύκτα παρέχουσι κάλλιστον ἀναπαυτήριον. πάνυ γ’, ἔφη, καὶ τοῦτο χάριτοσ ἄξιον.

οὐκοῦν καὶ ἐπειδὴ ὁ μὲν ἥλιοσ φωτεινὸσ ὢν τάσ τε ὡρ́ασ τῆσ ἡμέρασ ἡμῖν καὶ τἆλλα πάντα σαφηνίζει, ἡ δὲ νὺξ διὰ τὸ σκοτεινὴ εἶναι ἀσαφεστέρα ἐστίν, ἄστρα ἐν τῇ νυκτὶ ἀνέφηναν, ἃ ἡμῖν τῆσ νυκτὸσ τὰσ ὡρ́ασ ἐμφανίζει, καὶ διὰ τοῦτο πολλὰ ὧν δεόμεθα πράττομεν; ἔστι ταῦτα, ἔφη. ἀλλὰ μὴν ἥ γε σελήνη οὐ μόνον τῆσ νυκτόσ, ἀλλὰ καὶ τοῦ μηνὸσ τὰ μέρη φανερὰ ἡμῖν ποιεῖ. πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

τὸ δ’, ἐπεὶ τροφῆσ δεόμεθα, ταύτην ἡμῖν ἐκ τῆσ γῆσ ἀναδιδόναι καὶ ὡρ́ασ ἁρμοττούσασ πρὸσ τοῦτο παρέχειν, αἳ ἡμῖν οὐ μόνον ὧν δεόμεθα πολλὰ καὶ παντοῖα παρασκευάζουσιν, ἀλλὰ καὶ οἷσ εὐφραινόμεθα; πάνυ, ἔφη, καὶ ταῦτα φιλάνθρωπα.

τὸ δὲ καὶ ὕδωρ ἡμῖν παρέχειν οὕτω πολλοῦ ἄξιον, ὥστε συμφύειν τε καὶ συναύξειν τῇ γῇ καὶ ταῖσ ὡρ́αισ πάντα τὰ χρήσιμα ἡμῖν, συντρέφειν δὲ καὶ αὐτοὺσ ἡμᾶσ καὶ μιγνύμενον πᾶσι τοῖσ τρέφουσιν ἡμᾶσ εὐκατεργαστότερά τε καὶ ὠφελιμώτερα καὶ ἡδίω ποιεῖν αὐτά, καὶ ἐπειδὴ πλείστου δεόμεθα τούτου, ἀφθονέστατον αὐτὸ παρέχειν ἡμῖν; καὶ τοῦτο, ἔφη, προνοητικόν. τὸ δὲ καὶ τὸ πῦρ πορίσαι ἡμῖν, ἐπίκουρον μὲν ψύχουσ, ἐπίκουρον δὲ σκότουσ, συνεργὸν δὲ πρὸσ πᾶσαν τέχνην καὶ πάντα ὅσα ὠφελείασ ἕνεκα ἄνθρωποι κατασκευάζονται;

ὡσ γὰρ συνελόντι εἰπεῖν οὐδὲν ἀξιόλογον ἄνευ πυρὸσ ἄνθρωποι τῶν πρὸσ τὸν βίον χρησίμων κατασκευάζονται. ὑπερβάλλει, ἔφη, καὶ τοῦτο φιλανθρωπίᾳ. τὸ δὲ τὸν ἥλιον, ἐπειδὰν ἐν χειμῶνι τράπηται, προσιέναι τὰ μὲν ἁδρύνοντα, τὰ δὲ ξηραίνοντα, ὧν καιρὸσ διελήλυθε, καὶ ταῦτα διαπραξάμενον μηκέτι ἐγγυτέρω προσιέναι, ἀλλ’ ἀποτρέπεσθαι φυλαττόμενον μή τι ἡμᾶσ μᾶλλον τοῦ δέοντοσ θερμαίνων βλάψῃ, καὶ ὅταν αὖ πάλιν ἀπιὼν γένηται ἔνθα καὶ ἡμῖν δῆλόν ἐστιν ὅτι, εἰ προσωτέρω ἄπεισιν, ἀποπαγησόμεθα ὑπὸ τοῦ ψύχουσ, πάλιν αὖ τρέπεσθαι καὶ προσχωρεῖν, καὶ ἐνταῦθα τοῦ οὐρανοῦ ἀναστρέφεσθαι ἔνθα ὢν μάλιστ’ <ἂν> ἡμᾶσ ὠφελοίη;

νὴ τὸν Δί’, ἔφη, καὶ ταῦτα παντάπασιν ἐοίκεν ἀνθρώπων ἕνεκα γιγνομένοισ. τὸ δ’, ἐπειδὴ καὶ τοῦτο φανερὸν ὅτι οὐκ ἂν ὑπενέγκαιμεν οὔτε τὸ καῦμα οὔτε τὸ ψῦχοσ, εἰ ἐξαπίνησ γίγνοιτο, οὕτω μὲν κατὰ μικρὸν προσιέναι τὸν ἥλιον, οὕτω δὲ κατὰ μικρὸν ἀπιέναι, ὥστε λανθάνειν ἡμᾶσ εἰσ ἑκάτερα τὰ ἰσχυρότατα καθισταμένουσ;

ἐγὼ μέν, ἔφη ὁ Εὐθύδημοσ, ἤδη τοῦτο σκοπῶ, εἰ ἄρα τί ἐστι τοῖσ θεοῖσ ἔργον ἢ ἀνθρώπουσ θεραπεύειν· ἐκεῖνο δὲ μόνον ἐμποδίζει με, ὅτι καὶ τἆλλα ζῷα τούτων μετέχει. οὐ γὰρ καὶ τοῦτ’, ἔφη ὁ Σωκράτησ, φανερὸν ὅτι καὶ ταῦτα ἀνθρώπων ἕνεκα γίγνεταί τε καὶ ἀνατρέφεται;

τί γὰρ ἄλλο ζῷον αἰγῶν τε καὶ οἰῶν καὶ βοῶν καὶ ἵππων καὶ ὄνων καὶ τῶν ἄλλων ζῴων τοσαῦτα ἀγαθὰ ἀπολαύει ὅσα ἄνθρωποι; ἐμοὶ μὲν γὰρ δοκεῖ, πλείω <ἢ> τῶν φυτῶν· τρέφονται γοῦν καὶ χρηματίζονται οὐδὲν ἧττον ἀπὸ τούτων ἢ ἀπ’ ἐκείνων· πολὺ δὲ γένοσ ἀνθρώπων τοῖσ μὲν ἐκ τῆσ γῆσ φυομένοισ εἰσ τροφὴν οὐ χρῆται, ἀπὸ δὲ βοσκημάτων γάλακτι καὶ τυρῷ καὶ κρέασι τρεφόμενοι ζῶσι· πάντεσ δὲ τιθασεύοντεσ καὶ δαμάζοντεσ τὰ χρήσιμα τῶν ζῴων εἴσ τε πόλεμον καὶ εἰσ ἄλλα πολλὰ συνεργοῖσ χρῶνται. ὁμογνωμονῶ σοι καὶ τοῦτ’, ἔφη· ὁρῶ γὰρ αὐτῶν καὶ τὰ πολὺ ἰσχυρότερα ἡμῶν οὕτωσ ὑποχείρια γιγνόμενα τοῖσ ἀνθρώποισ ὥστε χρῆσθαι αὐτοῖσ ὅ τι ἂν βούλωνται. τὸ δ’, ἐπειδὴ πολλὰ μὲν καλὰ καὶ ὠφέλιμα, διαφέροντα δὲ ἀλλήλων ἐστί, προσθεῖναι τοῖσ ἀνθρώποισ αἰσθήσεισ ἁρμοττούσασ πρὸσ ἕκαστα, δι’ ὧν ἀπολαύομεν πάντων τῶν ἀγαθῶν·

τὸ δὲ καὶ λογισμὸν ἡμῖν ἐμφῦσαι, ᾧ περὶ ὧν αἰσθανόμεθα λογιζόμενοί τε καὶ μνημονεύοντεσ καταμανθάνομεν ὅπῃ ἕκαστα συμφέρει, καὶ πολλὰ μηχανώμεθα, δι’ ὧν τῶν τε ἀγαθῶν ἀπολαύομεν καὶ τὰ κακὰ ἀλεξόμεθα· τὸ δὲ καὶ ἑρμηνείαν δοῦναι, δι’ ἧσ πάντων τῶν ἀγαθῶν μεταδίδομέν τε ἀλλήλοισ διδάσκοντεσ καὶ κοινωνοῦμεν καὶ νόμουσ τιθέμεθα καὶ πολιτευόμεθα;

παντάπασιν ἐοίκασιν, ὦ Σώκρατεσ, οἱ θεοὶ πολλὴν τῶν ἀνθρώπων ἐπιμέλειαν ποιεῖσθαι. τὸ δὲ καί, ᾗ ἀδυνατοῦμεν τὰ συμφέροντα προνοεῖσθαι ὑπὲρ τῶν μελλόντων, ταύτῃ αὐτοὺσ ἡμῖν συνεργεῖν, διὰ μαντικῆσ τοῖσ πυνθανομένοισ φράζοντασ τὰ ἀποβησόμενα καὶ διδάσκοντασ ᾗ ἂν ἄριστα γίγνοιτο; σοὶ δ’, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ἐοίκασιν ἔτι φιλικώτερον ἢ τοῖσ ἄλλοισ χρῆσθαι, εἴ γε μηδὲ ἐπερωτώμενοι ὑπὸ σοῦ προσημαίνουσί σοι ἅ τε χρὴ ποιεῖν καὶ ἃ μή. ὅτι δέ γε ἀληθῆ λέγω, καὶ σὺ γνώσῃ, ἂν μὴ ἀναμένῃσ ἑώσ ἂν τὰσ μορφὰσ τῶν θεῶν ἴδῃσ, ἀλλ’ ἐξαρκῇ σοι τὰ ἔργα αὐτῶν ὁρῶντι σέβεσθαι καὶ τιμᾶν τοὺσ θεούσ.

ἐννόει δὲ ὅτι καὶ αὐτοὶ οἱ θεοὶ οὕτωσ ὑποδεικνύουσιν· οἵ τε γὰρ ἄλλοι ἡμῖν τἀγαθὰ διδόντεσ οὐδὲν τούτων εἰσ τὸ ἐμφανὲσ ἰόντεσ διδόασι, καὶ ὁ τὸν ὅλον κόσμον συντάττων τε καὶ συνέχων, ἐν ᾧ πάντα καλὰ καὶ ἀγαθά ἐστι, καὶ ἀεὶ μὲν χρωμένοισ ἀτριβῆ τε καὶ ὑγιᾶ καὶ ἀγήρατα παρέχων, θᾶττον δὲ νοήματοσ ὑπηρετοῦντα ἀναμαρτήτωσ, οὗτοσ τὰ μέγιστα μὲν πράττων ὁρᾶται, τάδε δὲ οἰκονομῶν ἀόρατοσ ἡμῖν ἐστιν. ἐννόει δ’ ὅτι καὶ ὁ πᾶσι φανερὸσ δοκῶν εἶναι Ἥλιοσ οὐκ ἐπιτρέπει τοῖσ ἀνθρώποισ ἑαυτὸν ἀκριβῶσ ὁρᾶν, ἀλλ’, ἐάν τισ αὐτὸν ἀναιδῶσ ἐγχειρῇ θεάσασθαι, τὴν ὄψιν ἀφαιρεῖται.

καὶ τοὺσ ὑπηρέτασ δὲ τῶν θεῶν εὑρήσεισ ἀφανεῖσ ὄντασ· κεραυνόσ τε γὰρ ὅτι μὲν ἄνωθεν ἀφίεται, δῆλον, καὶ ὅτι οἷσ ἂν ἐντύχῃ πάντων κρατεῖ, ὁρᾶται δ’ οὔτ’ ἐπιὼν οὔτ’ ἐγκατασκήψασ οὔτε ἀπιών· καὶ ἄνεμοι αὐτοὶ μὲν οὐχ ὁρῶνται, ἃ δὲ ποιοῦσι φανερὰ ἡμῖν ἐστι, καὶ προσιόντων αὐτῶν αἰσθανόμεθα. ἀλλὰ μὴν καὶ ἀνθρώπου γε ψυχή, ἥ, εἴπερ τι καὶ ἄλλο τῶν ἀνθρωπίνων, τοῦ θείου μετέχει, ὅτι μὲν βασιλεύει ἐν ἡμῖν, φανερόν, ὁρᾶται δὲ οὐδ’ αὐτή. ἃ χρὴ κατανοοῦντα μὴ καταφρονεῖν τῶν ἀοράτων, ἀλλ’ ἐκ τῶν γιγνομένων τὴν δύναμιν αὐτῶν καταμανθάνοντα τιμᾶν τὸ δαιμόνιον. ἐγὼ μέν, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη ὁ Εὐθύδημοσ, ὅτι μὲν οὐδὲ μικρὸν ἀμελήσω τοῦ δαιμονίου, σαφῶσ οἶδα·

ἐκεῖνο δὲ ἀθυμῶ, ὅτι μοι δοκεῖ τὰσ τῶν θεῶν εὐεργεσίασ οὐδ’ ἂν εἷσ ποτε ἀνθρώπων ἀξίαισ χάρισιν ἀμείβεσθαι. ἀλλὰ μὴ τοῦτο ἀθύμει, ἔφη, ὦ Εὐθύδημε·

ὁρᾷσ γὰρ ὅτι ὁ ἐν Δελφοῖσ θεόσ, ὅταν τισ αὐτὸν ἐπερωτᾷ πῶσ ἂν τοῖσ θεοῖσ χαρίζοιτο, ἀποκρίνεται· νόμῳ πόλεωσ· νόμοσ δὲ δήπου πανταχοῦ ἐστι κατὰ δύναμιν ἱεροῖσ θεοὺσ ἀρέσκεσθαι. πῶσ οὖν ἄν τισ κάλλιον καὶ εὐσεβέστερον τιμῴη θεοὺσ ἤ, ὡσ αὐτοὶ κελεύουσιν, οὕτω ποιῶν; ἀλλὰ χρὴ τῆσ μὲν δυνάμεωσ μηδὲν ὑφίεσθαι·

ὅταν γάρ τισ τοῦτο ποιῇ, φανερὸσ δήπου ἐστὶ τότε οὐ τιμῶν θεούσ. χρὴ οὖν μηδὲν ἐλλείποντα κατὰ δύναμιν τιμᾶν τοὺσ θεοὺσ θαρρεῖν τε καὶ ἐλπίζειν τὰ μέγιστα ἀγαθά. οὐ γὰρ παρ’ ἄλλων γ’ ἄν τισ μείζω ἐλπίζων σωφρονοίη ἢ παρὰ τῶν τὰ μέγιστα ὠφελεῖν δυναμένων, οὐδ’ ἂν ἄλλωσ μᾶλλον ἢ εἰ τούτοισ ἀρέσκοι· ἀρέσκοι δὲ πῶσ ἂν μᾶλλον ἢ εἰ ὡσ μάλιστα πείθοιτο αὐτοῖσ; τοιαῦτα μὲν δὴ λέγων τε καὶ αὐτὸσ ποιῶν εὐσεβεστέρουσ τε καὶ σωφρονεστέρουσ τοὺσ συνόντασ παρεσκεύαζεν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION