헬라어 문장 검색 - ΠλατόΛαωσΓρέ02́

(플라톤, Laws, book 2)

τὸ δὴ μετὰ τοῦτο, ὡσ ἐοίκε, σκεπτέον ἐκεῖνο περὶ αὐτῶν, πότερα τοῦτο μόνον ἀγαθὸν ἔχει, τὸ κατιδεῖν πῶσ ἔχομεν τὰσ φύσεισ, ἢ καί τι μέγεθοσ ὠφελίασ ἄξιον πολλῆσ σπουδῆσ ἔνεστ’ ἐν τῇ κατ’ ὀρθὸν χρείᾳ τῆσ ἐν οἴνῳ συνουσίασ. τί οὖν δὴ λέγομεν; ἔνεσθ’, ὡσ ὁ λόγοσ ἐοίκεν βούλεσθαι σημαίνειν· τὸν νοῦν, μή πῃ παραποδισθῶμεν ὑπ’ αὐτοῦ.

λέγ’ οὖν. ἀναμνησθῆναι τοίνυν ἔγωγε πάλιν ἐπιθυμῶ τί ποτε λέγομεν ἡμῖν εἶναι τὴν ὀρθὴν παιδείαν. τούτου γάρ, ὥσ γε ἐγὼ τοπάζω τὰ νῦν, ἔστιν ἐν τῷ ἐπιτηδεύματι τούτῳ καλῶσ κατορθουμένῳ σωτηρία.

μέγα λέγεισ. λέγω τοίνυν τῶν παίδων παιδικὴν εἶναι πρώτην αἴσθησιν ἡδονὴν καὶ λύπην, καὶ ἐν οἷσ ἀρετὴ ψυχῇ καὶ κακία παραγίγνεται πρῶτον, ταῦτ’ εἶναι, φρόνησιν δὲ καὶ ἀληθεῖσ δόξασ βεβαίουσ εὐτυχὲσ ὅτῳ καὶ πρὸσ τὸ γῆρασ παρεγένετο· τέλεοσ δ’ οὖν ἔστ’ ἄνθρωποσ ταῦτα καὶ τὰ ἐν τούτοισ πάντα κεκτημένοσ ἀγαθά. παιδείαν δὴ λέγω τὴν παραγιγνομένην πρῶτον παισὶν ἀρετήν· ἡδονὴ δὴ καὶ φιλία καὶ λύπη καὶ μῖσοσ ἂν ὀρθῶσ ἐν ψυχαῖσ ἐγγίγνωνται μήπω δυναμένων λόγῳ λαμβάνειν, λαβόντων δὲ τὸν λόγον, συμφωνήσωσι τῷ λόγῳ ὀρθῶσ εἰθίσθαι ὑπὸ τῶν προσηκόντων ἐθῶν, αὕτη ’σθ’ ἡ συμφωνία σύμπασα μὲν ἀρετή, τὸ δὲ περὶ τὰσ ἡδονὰσ καὶ λύπασ τεθραμμένον αὐτῆσ ὀρθῶσ ὥστε μισεῖν μὲν ἃ χρὴ μισεῖν εὐθὺσ ἐξ ἀρχῆσ μέχρι τέλουσ, στέργειν δὲ ἃ χρὴ στέργειν, τοῦτ’ αὐτὸ ἀποτεμὼν τῷ λόγῳ καὶ παιδείαν προσαγορεύων, κατά γε τὴν ἐμὴν ὀρθῶσ ἂν προσαγορεύοισ.

καὶ γάρ, ὦ ξένε, ἡμῖν καὶ τὰ πρότερον ὀρθῶσ σοι παιδείασ πέρι καὶ τὰ νῦν εἰρῆσθαι δοκεῖ.

καλῶσ τοίνυν. δὲ οἰκτίραντεσ τὸ τῶν ἀνθρώπων ἐπίπονον πεφυκὸσ γένοσ, ἀναπαύλασ τε αὐτοῖσ τῶν πόνων ἐτάξαντο τὰσ τῶν ἑορτῶν ἀμοιβὰσ τοῖσ θεοῖσ, καὶ μούσασ Ἀπόλλωνά τε μουσηγέτην καὶ Διόνυσον συνεορταστὰσ ἔδοσαν, ἵν’ ἐπανορθῶνται, τάσ τε τροφὰσ γενομένασ ἐν ταῖσ ἑορταῖσ μετὰ θεῶν.

ὁρᾶν ἃ χρὴ πότερον ἀληθὴσ ἡμῖν κατὰ φύσιν ὁ λόγοσ ὑμνεῖται τὰ νῦν, ἢ πῶσ. φησὶν δὲ τὸ νέον ἅπαν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν τοῖσ τε σώμασι καὶ ταῖσ φωναῖσ ἡσυχίαν ἄγειν οὐ δύνασθαι, κινεῖσθαι δὲ ἀεὶ ζητεῖν καὶ φθέγγεσθαι, τὰ μὲν ἁλλόμενα καὶ σκιρτῶντα, οἱο͂ν ὀρχούμενα μεθ’ ἡδονῆσ καὶ προσπαίζοντα, τὰ δὲ φθεγγόμενα πάσασ φωνάσ. τὰ μὲν οὖν ἄλλα ζῷα οὐκ ἔχειν αἴσθησιν τῶν ἐν ταῖσ κινήσεσιν τάξεων οὐδὲ ἀταξιῶν, οἷσ δὴ ῥυθμὸσ ὄνομα καὶ ἁρμονία· ἡμῖν δὲ οὓσ εἴπομεν τοὺσ θεοὺσ συγχορευτὰσ δεδόσθαι, τούτουσ εἶναι καὶ τοὺσ δεδωκότασ τὴν ἔνρυθμόν τε καὶ ἐναρμόνιον αἴσθησιν μεθ’ ἡδονῆσ, ᾗ δὴ κινεῖν τε ἡμᾶσ καὶ χορηγεῖν ἡμῶν τούτουσ, ᾠδαῖσ τε καὶ ὀρχήσεσιν ἀλλήλοισ συνείροντασ, χορούσ τε ὠνομακέναι παρὰ τὸ τῆσ χαρᾶσ ἔμφυτον ὄνομα.

πρῶτον δὴ τοῦτο ἀποδεξώμεθα;

θῶμεν παιδείαν εἶναι πρώτην διὰ Μουσῶν τε καὶ Ἀπόλλωνοσ, ἢ πῶσ; οὕτωσ. οὐκοῦν ὁ μὲν ἀπαίδευτοσ ἀχόρευτοσ ἡμῖν ἔσται, τὸν δὲ πεπαιδευμένον ἱκανῶσ κεχορευκότα θετέον; τί μήν;

χορεία γε μὴν ὄρχησίσ τε καὶ ᾠδὴ τὸ σύνολόν ἐστιν. ἀναγκαῖον. ὁ καλῶσ ἄρα πεπαιδευμένοσ ᾄδειν τε καὶ ὀρχεῖσθαι δυνατὸσ ἂν εἰή καλῶσ. ἐοίκεν. ἴδωμεν δὴ τί ποτ’ ἐστὶ τὸ νῦν αὖ λεγόμενον. τὸ ποῖον δή; "καλῶσ ᾄδει," φαμέν, "καὶ καλῶσ ὀρχεῖται" · πότερον "εἰ καὶ καλὰ ᾄδει καὶ καλὰ ὀρχεῖται" προσθῶμεν ἢ μή; προσθῶμεν.

τί δ’ ἂν τὰ καλά τε ἡγούμενοσ εἶναι καλὰ καὶ τὰ αἰσχρὰ αἰσχρὰ οὕτωσ αὐτοῖσ χρῆται; βέλτιον ὁ τοιοῦτοσ πεπαιδευμένοσ ἡμῖν ἔσται τὴν χορείαν τε καὶ μουσικὴν ἢ ὃσ ἂν τῷ μὲν σώματι καὶ τῇ φωνῇ τὸ διανοηθὲν εἶναι καλὸν ἱκανῶσ ὑπηρετεῖν δυνηθῇ ἑκάστοτε, χαίρῃ δὲ μὴ τοῖσ καλοῖσ μηδὲ μισῇ τὰ μὴ καλά; ἢ ’κεῖνοσ ὃσ ἂν τῇ μὲν φωνῇ καὶ τῷ σώματι μὴ πάνυ δυνατὸσ ᾖ κατορθοῦν, ἢ διανοεῖσθαι, τῇ δὲ ἡδονῇ καὶ λύπῃ κατορθοῖ, τὰ μὲν ἀσπαζόμενοσ, ὅσα καλά, τὰ δὲ δυσχεραίνων, ὁπόσα μὴ καλά; πολὺ τὸ διαφέρον, ὦ ξένε, λέγεισ τῆσ παιδείασ.

οὐκοῦν εἰ μὲν τὸ καλὸν ᾠδῆσ τε καὶ ὀρχήσεωσ πέρι γιγνώσκομεν τρεῖσ ὄντεσ, ἴσμεν καὶ τὸν πεπαιδευμένον τε καὶ ἀπαίδευτον ὀρθῶσ· εἰ δὲ ἀγνοοῦμέν γε τοῦτο, οὐδ’ εἴ τισ παιδείασ ἐστὶν φυλακὴ καὶ ὅπου διαγιγνώσκειν ἄν ποτε δυναίμεθα. ἆρ’ οὐχ οὕτωσ;

οὕτω μὲν οὖν. ταῦτ’ ἄρα μετὰ τοῦθ’ ἡμῖν αὖ καθάπερ κυσὶν ἰχνευούσαισ διερευνητέον, σχῆμά τε καλὸν καὶ μέλοσ καὶ ᾠδὴν καὶ ὄρχησιν· εἰ δὲ ταῦθ’ ἡμᾶσ διαφυγόντα οἰχήσεται, μάταιοσ ὁ μετὰ ταῦθ’ ἡμῖν περὶ παιδείασ ὀρθῆσ εἴθ’ Ἑλληνικῆσ εἴτε βαρβαρικῆσ λόγοσ ἂν εἰή. ναί. εἰε͂ν· τί δὲ δὴ τὸ καλὸν χρὴ φάναι σχῆμα ἢ μέλοσ εἶναί ποτε; φέρε, ἀνδρικῆσ ψυχῆσ ἐν πόνοισ ἐχομένησ καὶ δειλῆσ ἐν τοῖσ αὐτοῖσ τε καὶ ἴσοισ ἆρ’ ὅμοια τά τε σχήματα καὶ τὰ φθέγματα συμβαίνει γίγνεσθαι; καὶ πῶσ, ὅτε γε μηδὲ τὰ χρώματα;

καλῶσ γε, ὦ ἑταῖρε. ἀλλ’ ἐν γὰρ μουσικῇ καὶ σχήματα μὲν καὶ μέλη ἔνεστιν, περὶ ῥυθμὸν καὶ ἁρμονίαν οὔσησ τῆσ μουσικῆσ, ὥστε εὔρυθμον μὲν καὶ εὐάρμοστον, εὔχρων δὲ μέλοσ ἢ σχῆμα οὐκ ἔστιν ἀπεικάσαντα, ὥσπερ οἱ χοροδιδάσκαλοι ἀπεικάζουσιν, ὀρθῶσ φθέγγεσθαι· τὸ δὲ τοῦ δειλοῦ τε καὶ ἀνδρείου σχῆμα ἢ μέλοσ ἔστιν τε, καὶ ὀρθῶσ προσαγορεύειν ἔχει τὰ μὲν τῶν ἀνδρείων καλά, τὰ τῶν δειλῶν δὲ αἰσχρά. καὶ ἵνα δὴ μὴ μακρολογία πολλή τισ γίγνηται περὶ ταῦθ’ ἡμῖν ἅπαντα, ἁπλῶσ ἔστω τὰ μὲν ἀρετῆσ ἐχόμενα ψυχῆσ ἢ σώματοσ, εἴτε αὐτῆσ εἴτε τινὸσ εἰκόνοσ, σύμπαντα σχήματά τε καὶ μέλη καλά, τὰ δὲ κακίασ αὖ, τοὐναντίον ἅπαν. ὀρθῶσ τε προκαλῇ καὶ ταῦθ’ ἡμῖν οὕτωσ ἔχειν ἀποκεκρίσθω τὰ νῦν.

ἔτι δὴ τόδε· πότερον ἅπαντεσ πάσαισ χορείαισ ὁμοίωσ χαίρομεν, ἢ πολλοῦ δεῖ; τοῦ παντὸσ μὲν οὖν.

τί ποτ’ ἂν οὖν λέγομεν τὸ πεπλανηκὸσ ἡμᾶσ εἶναι; πότερον οὐ ταὐτά ἐστι καλὰ ἡμῖν πᾶσιν, ἢ τὰ μὲν αὐτά, ἀλλ’ οὐ δοκεῖ ταὐτὰ εἶναι; οὐ γάρ που ἐρεῖ γέ τισ ὥσ ποτε τὰ τῆσ κακίασ ἢ ἀρετῆσ καλλίονα χορεύματα, οὐδ’ ὡσ αὐτὸσ μὲν χαίρει τοῖσ τῆσ μοχθηρίασ σχήμασιν, οἱ δ’ ἄλλοι ἐναντίᾳ ταύτησ Μούσῃ τινί· καίτοι λέγουσίν γε οἱ πλεῖστοι μουσικῆσ ὀρθότητα εἶναι τὴν ἡδονὴν ταῖσ ψυχαῖσ πορίζουσαν δύναμιν. ἀλλὰ τοῦτο μὲν οὔτε ἀνεκτὸν οὔτε ὅσιον τὸ παράπαν φθέγγεσθαι, τόδε δὲ μᾶλλον εἰκὸσ πλανᾶν ἡμᾶσ.

τὸ ποῖον; ἐπειδὴ μιμήματα τρόπων ἐστὶ τὰ περὶ τὰσ χορείασ, ἐν πράξεσί τε παντοδαπαῖσ γιγνόμενα καὶ τύχαισ, καὶ ἤθεσι καὶ μιμήσεσι διεξιόντων ἑκάστων, οἷσ μὲν ἂν πρὸσ τρόπου τὰ ῥηθέντα ἢ μελῳδηθέντα ἢ καὶ ὁπωσοῦν χορευθέντα, ἢ κατὰ φύσιν ἢ κατὰ ἔθοσ ἢ κατ’ ἀμφότερα, τούτουσ μὲν καὶ τούτοισ χαίρειν τε καὶ ἐπαινεῖν αὐτὰ καὶ προσαγορεύειν καλὰ ἀναγκαῖον, οἷσ δ’ ἂν παρὰ φύσιν ἢ τρόπον ἤ τινα συνήθειαν, οὔτε χαίρειν δυνατὸν οὔτε ἐπαινεῖν αἰσχρά τε προσαγορεύειν. οἷσ δ’ ἂν τὰ μὲν τῆσ φύσεωσ ὀρθὰ συμβαίνῃ, τὰ δὲ τῆσ συνηθείασ ἐναντία, ἢ τὰ μὲν τῆσ συνηθείασ ὀρθά, τὰ δὲ τῆσ φύσεωσ ἐναντία, οὗτοι δὲ ταῖσ ἡδοναῖσ τοὺσ ἐπαίνουσ ἐναντίουσ προσαγορεύουσιν·

ἡδέα γὰρ τούτων ἕκαστα εἶναί φασι, πονηρὰ δέ, καὶ ἐναντίον ἄλλων οὓσ οἰόνται φρονεῖν αἰσχύνονται μὲν κινεῖσθαι τῷ σώματι τὰ τοιαῦτα, αἰσχύνονται δὲ ᾄδειν ὡσ ἀποφαινόμενοι καλὰ μετὰ σπουδῆσ, χαίρουσιν δὲ παρ’ αὑτοῖσ.

ὀρθότατα λέγεισ. μῶν οὖν τι βλάβην ἔσθ’ ἥντινα φέρει τῷ χαίροντι πονηρίασ ἢ σχήμασιν ἢ μέλεσιν, ἤ τιν’ ὠφελίαν αὖ τοῖσ πρὸσ τἀναντία τὰσ ἡδονὰσ ἀποδεχομένοισ; εἰκόσ γε. πότερον εἰκὸσ ἢ καὶ ἀναγκαῖον ταὐτὸν εἶναι ὅπερ ὅταν τισ πονηροῖσ ἤθεσιν συνὼν κακῶν ἀνθρώπων μὴ μισῇ, χαίρῃ δὲ ἀποδεχόμενοσ, ψέγῃ δὲ ὡσ ἐν παιδιᾶσ μοίρᾳ, ὀνειρώττων αὐτοῦ τὴν μοχθηρίαν;

τότε ὁμοιοῦσθαι δήπου ἀνάγκη τὸν χαίροντα ὁποτέροισ ἂν χαίρῃ, ἐὰν ἄρα καὶ ἐπαινεῖν αἰσχύνηται· καίτοι τοῦ τοιούτου τί μεῖζον ἀγαθὸν ἢ κακὸν φαῖμεν ἂν ἡμῖν ἐκ πάσησ ἀνάγκησ γίγνεσθαι; δοκῶ μὲν οὐδέν. ὅπου δὴ νόμοι καλῶσ εἰσι κείμενοι ἢ καὶ εἰσ τὸν ἔπειτα χρόνον ἔσονται τὴν περὶ τὰσ μούσασ παιδείαν τε καὶ παιδιάν, οἰόμεθα ἐξέσεσθαι τοῖσ ποιητικοῖσ, ὅτιπερ ἂν αὐτὸν τὸν ποιητὴν ἐν τῇ ποιήσει τέρπῃ ῥυθμοῦ ἢ μέλουσ ἢ ῥήματοσ ἐχόμενον, τοῦτο διδάσκοντα καὶ τοὺσ τῶν εὐνόμων παῖδασ καὶ νέουσ ἐν τοῖσ χοροῖσ, ὅτι ἂν τύχῃ ἀπεργάζεσθαι πρὸσ ἀρετὴν ἢ μοχθηρίαν;

οὔτοι δὴ τοῦτό γε λόγον ἔχει· πῶσ γὰρ ἄν; νῦν δέ γε αὐτὸ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἐν πάσαισ ταῖσ πόλεσιν ἔξεστι δρᾶν, πλὴν κατ’ Αἴγυπτον.

ἐν Αἰγύπτῳ δὲ δὴ πῶσ τὸ τοιοῦτον φῂσ νενομοθετῆσθαι; θαῦμα καὶ ἀκοῦσαι. πάλαι γὰρ δή ποτε, ὡσ ἐοίκεν, ἐγνώσθη παρ’ αὐτοῖσ οὗτοσ ὁ λόγοσ ὃν τὰ νῦν λέγομεν ἡμεῖσ, ὅτι καλὰ μὲν σχήματα, καλὰ δὲ μέλη δεῖ μεταχειρίζεσθαι ταῖσ συνηθείαισ τοὺσ ἐν ταῖσ πόλεσιν νέουσ· καὶ παρὰ ταῦτ’ οὐκ ἐξῆν οὔτε ζωγράφοισ, οὔτ’ ἄλλοισ ὅσοι σχήματα καὶ ὁποῖ’ ἄττα ἀπεργάζονται, καινοτομεῖν οὐδ’ ἐπινοεῖν ἄλλ’ ἄττα ἢ τὰ πάτρια, οὐδὲ νῦν ἔξεστιν, οὔτε ἐν τούτοισ οὔτε ἐν μουσικῇ συμπάσῃ.

σκοπῶν δὲ εὑρήσεισ αὐτόθι τὰ μυριοστὸν ἔτοσ γεγραμμένα ἢ τετυπωμένα ‐ οὐχ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν μυριοστὸν ἀλλ’ ὄντωσ ‐ τῶν νῦν δεδημιουργημένων οὔτε τι καλλίονα οὔτ’ αἰσχίω, τὴν αὐτὴν δὲ τέχνην ἀπειργασμένα. θαυμαστὸν λέγεισ.

νομοθετικὸν μὲν οὖν καὶ πολιτικὸν ὑπερβαλλόντωσ. ἀλλ’ ἕτερα φαῦλ’ ἂν εὑρ́οισ αὐτόθι· τοῦτο δ’ οὖν τὸ περὶ μουσικὴν ἀληθέσ τε καὶ ἄξιον ἐννοίασ, ὅτι δυνατὸν ἄρ’ ἦν περὶ τῶν τοιούτων νομοθετεῖσθαι βεβαίωσ θαρροῦντα μέλη τὰ τὴν ὀρθότητα φύσει παρεχόμενα. τοῦτο δὲ θεοῦ ἢ θείου τινὸσ ἀνδρὸσ ἂν εἰή, καθάπερ ἐκεῖ φασιν τὰ τὸν πολὺν τοῦτον σεσωμένα χρόνον μέλη τῆσ Ἴσιδοσ ποιήματα γεγονέναι. ὥσθ’, ὅπερ ἔλεγον, εἰ δύναιτό τισ ἑλεῖν αὐτῶν καὶ ὁπωσοῦν τὴν ὀρθότητα, θαρροῦντα χρὴ εἰσ νόμον ἄγειν καὶ τάξιν αὐτά·

ὡσ ἡ τῆσ ἡδονῆσ καὶ λύπησ ζήτησισ τοῦ καινῇ ζητεῖν ἀεὶ μουσικῇ χρῆσθαι σχεδὸν οὐ μεγάλην τινὰ δύναμιν ἔχει πρὸσ τὸ διαφθεῖραι τὴν καθιερωθεῖσαν χορείαν ἐπικαλοῦσα ἀρχαιότητα. τὴν γοῦν ἐκεῖ οὐδαμῶσ ἐοίκε δυνατὴ γεγονέναι διαφθεῖραι, πᾶν δὲ τοὐναντίον. φαίνεται οὕτωσ ἂν ταῦτα ἔχειν ἐκ τῶν ὑπὸ σοῦ τὰ νῦν λεχθέντων.

ἆρ’ οὖν θαρροῦντεσ λέγομεν τὴν τῇ μουσικῇ καὶ τῇ παιδιᾷ μετὰ χορείασ χρείαν ὀρθὴν εἶναι τοιῷδέ τινι τρόπῳ; χαίρομεν ὅταν οἰώμεθα εὖ πράττειν, καὶ ὁπόταν χαίρωμεν, οἰόμεθα εὖ πράττειν αὖ; μῶν οὐχ οὕτωσ; οὕτω μὲν οὖν. καὶ μὴν ἔν γε τῷ τοιούτῳ, χαίροντεσ, ἡσυχίαν οὐ δυνάμεθα ἄγειν. ἔστι ταῦτα. ἆρ’ οὖν οὐχ ἡμῶν οἱ μὲν νέοι αὐτοὶ χορεύειν ἕτοιμοι, τὸ δὲ τῶν πρεσβυτέρων ἡμῶν ἐκείνουσ αὖ θεωροῦντεσ διάγειν ἡγούμεθα πρεπόντωσ, χαίροντεσ τῇ ἐκείνων παιδιᾷ τε καὶ ἑορτάσει, ἐπειδὴ τὸ παρ’ ἡμῖν ἡμᾶσ ἐλαφρὸν ἐκλείπει νῦν, ὃ ποθοῦντεσ καὶ ἀσπαζόμενοι τίθεμεν οὕτωσ ἀγῶνασ τοῖσ δυναμένοισ ἡμᾶσ ὅτι μάλιστ’ εἰσ τὴν νεότητα μνήμῃ ἐπεγείρειν;

ἀληθέστατα. μῶν οὖν οἰόμεθα καὶ κομιδῇ μάτην τὸν νῦν λεγόμενον λόγον περὶ τῶν ἑορταζόντων λέγειν τοὺσ πολλούσ, ὅτι τοῦτον δεῖ σοφώτατον ἡγεῖσθαι καὶ κρίνειν νικᾶν, ὃσ ἂν ἡμᾶσ εὐφραίνεσθαι καὶ χαίρειν ὅτι μάλιστα ἀπεργάζηται; δεῖ γὰρ δή, ἐπείπερ ἀφείμεθά γε παίζειν ἐν τοῖσ τοιούτοισ, τὸν πλείστουσ καὶ μάλιστα χαίρειν ποιοῦντα, τοῦτον μάλιστα τιμᾶσθαί τε, καὶ ὅπερ εἶπον νυνδή, τὰ νικητήρια φέρειν.

ἆρ’ οὐκ ὀρθῶσ λέγεταί τε τοῦτο καὶ πράττοιτ’ ἄν, εἰ ταύτῃ γίγνοιτο;

τάχ’ ἄν. ἀλλ’, ὦ μακάριε, μὴ ταχὺ τὸ τοιοῦτον κρίνωμεν, ἀλλὰ διαιροῦντεσ αὐτὸ κατὰ μέρη σκοπώμεθα τοιῷδέ τινι τρόπῳ· τί ἄν, εἴ ποτέ τισ οὕτωσ ἁπλῶσ ἀγῶνα θείη ὁντινοῦν, μηδὲν ἀφορίσασ μήτε γυμνικὸν μήτε μουσικὸν μήθ’ ἱππικόν, ἀλλὰ πάντασ συναγαγὼν τοὺσ ἐν τῇ πόλει προείποι, θεὶσ νικητήρια, τὸν βουλόμενον ἥκειν ἀγωνιούμενον ἡδονῆσ πέρι μόνον, ὃσ δ’ ἂν τέρψῃ τοὺσ θεατὰσ μάλιστα, μηδὲν ἐπιταττόμενοσ ᾧτινι τρόπῳ, νικήσῃ δὲ αὐτὸ τοῦτο ὅτι μάλιστα ἀπεργασάμενοσ καὶ κριθῇ τῶν ἀγωνισαμένων ἥδιστοσ γεγονέναι ‐ τί ποτ’ ἂν ἡγούμεθα ἐκ ταύτησ τῆσ προρρήσεωσ συμβαίνειν; τοῦ πέρι λέγεισ;

εἰκόσ που τὸν μέν τινα ἐπιδεικνύναι, καθάπερ Ὅμηροσ, ῥαψῳδίαν, ἄλλον δὲ κιθαρῳδίαν, τὸν δέ τινα τραγῳδίαν, τὸν δ’ αὖ κωμῳδίαν, οὐ θαυμαστὸν δὲ εἴ τισ καὶ θαύματα ἐπιδεικνὺσ μάλιστ’ ἂν νικᾶν ἡγοῖτο· τούτων δὴ τοιούτων καὶ ἑτέρων ἀγωνιστῶν μυρίων ἐλθόντων ἔχομεν εἰπεῖν τίσ ἂν νικῷ δικαίωσ;

ἄτοπον ἤρου· τίσ γὰρ ἂν ἀποκρίνοιτό σοι τοῦτο ὡσ γνοὺσ ἄν ποτε πρὶν ἀκοῦσαί τε, καὶ τῶν ἀθλητῶν ἑκάστων αὐτήκοοσ αὐτὸσ γενέσθαι; τί οὖν δή; βούλεσθε ἐγὼ σφῷν τὴν ἄτοπον ἀπόκρισιν ταύτην ἀποκρίνωμαι; τί μήν; εἰ μὲν τοίνυν τὰ πάνυ σμικρὰ κρίνοι παιδία, κρινοῦσιν τὸν τὰ θαύματα ἐπιδεικνύντα· ἦ γάρ; πῶσ γὰρ οὔ;

ἐὰν δέ γ’ οἱ μείζουσ παῖδεσ, τὸν τὰσ κωμῳδίασ· τραγῳδίαν δὲ αἵ τε πεπαιδευμέναι τῶν γυναικῶν καὶ τὰ νέα μειράκια καὶ σχεδὸν ἴσωσ τὸ πλῆθοσ πάντων. ἴσωσ δῆτα. ῥαψῳδὸν δέ, καλῶσ Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσειαν ἤ τι τῶν Ἡσιοδείων διατιθέντα, τάχ’ ἂν ἡμεῖσ οἱ γέροντεσ ἥδιστα ἀκούσαντεσ νικᾶν ἂν φαῖμεν πάμπολυ. τίσ οὖν ὀρθῶσ ἂν νενικηκὼσ εἰή; τοῦτο μετὰ τοῦτο· ἦ γάρ; ναί. δῆλον ὡσ ἔμοιγε καὶ ὑμῖν ἀναγκαῖόν ἐστιν φάναι τοὺσ ὑπὸ τῶν ἡμετέρων ἡλικιωτῶν κριθέντασ ὀρθῶσ ἂν νικᾶν.

τὸ γὰρ ἔθοσ ἡμῖν τῶν νῦν δὴ πάμπολυ δοκεῖ τῶν ἐν ταῖσ πόλεσιν ἁπάσαισ καὶ πανταχοῦ βέλτιστον γίγνεσθαι. τί μήν; συγχωρῶ δὴ τό γε τοσοῦτον καὶ ἐγὼ τοῖσ πολλοῖσ, δεῖν τὴν μουσικὴν ἡδονῇ κρίνεσθαι, μὴ μέντοι τῶν γε ἐπιτυχόντων, ἀλλὰ σχεδὸν ἐκείνην εἶναι Μοῦσαν καλλίστην ἥτισ τοὺσ βελτίστουσ καὶ ἱκανῶσ πεπαιδευμένουσ τέρπει, μάλιστα δὲ ἥτισ ἕνα τὸν ἀρετῇ τε καὶ παιδείᾳ διαφέροντα· διὰ ταῦτα δὲ ἀρετῆσ φαμεν δεῖσθαι τοὺσ τούτων κριτάσ, ὅτι τῆσ τε ἄλλησ μετόχουσ αὐτοὺσ εἶναι δεῖ φρονήσεωσ καὶ δὴ καὶ τῆσ ἀνδρείασ.

οὔτε γὰρ παρὰ θεάτρου δεῖ τόν γε ἀληθῆ κριτὴν κρίνειν μανθάνοντα, καὶ ἐκπληττόμενον ὑπὸ θορύβου τῶν πολλῶν καὶ τῆσ αὑτοῦ ἀπαιδευσίασ, οὔτ’ αὖ γιγνώσκοντα δι’ ἀνανδρίαν καὶ δειλίαν ἐκ ταὐτοῦ στόματοσ οὗπερ τοὺσ θεοὺσ ἐπεκαλέσατο μέλλων κρίνειν, ἐκ τούτου ψευδόμενον ἀποφαίνεσθαι ῥᾳθύμωσ τὴν κρίσιν· οὐ γὰρ μαθητὴσ ἀλλὰ διδάσκαλοσ, ὥσ γε τὸ δίκαιον, θεατῶν μᾶλλον ὁ κριτὴσ καθίζει, καὶ ἐναντιωσόμενοσ τοῖσ τὴν ἡδονὴν μὴ προσηκόντωσ μηδὲ ὀρθῶσ ἀποδιδοῦσι θεαταῖσ.

ἐξῆν γὰρ δὴ τῷ παλαιῷ τε καὶ Ἑλληνικῷ νόμῳ, <οὐ> καθάπερ ὁ Σικελικόσ τε καὶ Ἰταλικὸσ νόμοσ νῦν, τῷ πλήθει τῶν θεατῶν ἐπιτρέπων καὶ τὸν νικῶντα διακρίνων χειροτονίαισ, διέφθαρκε μὲν τοὺσ ποιητὰσ αὐτούσ ‐ πρὸσ γὰρ τὴν τῶν κριτῶν ἡδονὴν ποιοῦσιν οὖσαν φαύλην, ὥστε αὐτοὶ αὐτοὺσ οἱ θεαταὶ παιδεύουσιν ‐ διέφθαρκεν δ’ αὐτοῦ τοῦ θεάτρου τὰσ ἡδονάσ· δέον γὰρ αὐτοὺσ ἀεὶ βελτίω τῶν αὑτῶν ἠθῶν ἀκούοντασ βελτίω τὴν ἡδονὴν ἴσχειν, νῦν αὐτοῖσ δρῶσιν πᾶν τοὐναντίον συμβαίνει.

τί ποτ’ οὖν ἡμῖν τὰ νῦν αὖ διαπερανθέντα τῷ λόγῳ σημαίνειν βούλεται; σκοπεῖσθ’ εἰ τόδε. τὸ ποῖον; δοκεῖ μοι τρίτον ἢ τέταρτον ὁ λόγοσ εἰσ ταὐτὸν περιφερόμενοσ ἥκειν, ὡσ ἄρα παιδεία μέν ἐσθ’ ἡ παίδων ὁλκή τε καὶ ἀγωγὴ πρὸσ τὸν ὑπὸ τοῦ νόμου λόγον ὀρθὸν εἰρημένον, καὶ τοῖσ ἐπιεικεστάτοισ καὶ πρεσβυτάτοισ δι’ ἐμπειρίαν συνδεδογμένον ὡσ ὄντωσ ὀρθόσ ἐστιν· γέρων, τούτων ἕνεκα, ἃσ ᾠδὰσ καλοῦμεν, ὄντωσ μὲν ἐπῳδαὶ ταῖσ ψυχαῖσ αὗται νῦν γεγονέναι, πρὸσ τὴν τοιαύτην ἣν λέγομεν συμφωνίαν ἐσπουδασμέναι, διὰ δὲ τὸ σπουδὴν μὴ δύνασθαι φέρειν τὰσ τῶν νέων ψυχάσ, παιδιαί τε καὶ ᾠδαὶ καλεῖσθαι καὶ πράττεσθαι, καθάπερ τοῖσ κάμνουσίν τε καὶ ἀσθενῶσ ἴσχουσιν τὰ σώματα ἐν ἡδέσι τισὶν σιτίοισ καὶ πώμασι τὴν χρηστὴν πειρῶνται τροφὴν προσφέρειν οἷσ μέλει τούτων, τὴν δὲ τῶν πονηρῶν ἐν ἀηδέσιν, ἵνα τὴν μὲν ἀσπάζωνται, τὴν δὲ μισεῖν ὀρθῶσ ἐθίζωνται.

ταὐτὸν δὴ καὶ τὸν ποιητικὸν ὁ ὀρθὸσ νομοθέτησ ἐν τοῖσ καλοῖσ ῥήμασι καὶ ἐπαινετοῖσ πείσει τε, καὶ ἀναγκάσει μὴ πείθων, τὰ τῶν σωφρόνων τε καὶ ἀνδρείων καὶ πάντωσ ἀγαθῶν ἀνδρῶν ἔν τε ῥυθμοῖσ σχήματα καὶ ἐν ἁρμονίαισιν μέλη ποιοῦντα ὀρθῶσ ποιεῖν.

νῦν οὖν οὕτω δοκοῦσίν σοι, πρὸσ Διόσ, ὦ ξένε, ἐν ταῖσ ἄλλαισ πόλεσι ποιεῖν;

ἐγὼ μὲν γὰρ καθ’ ὅσον αἰσθάνομαι, πλὴν παρ’ ἡμῖν ἢ παρὰ Λακεδαιμονίοισ, ἃ σὺ νῦν λέγεισ οὐκ οἶδα πραττόμενα, καινὰ δὲ ἄττα ἀεὶ γιγνόμενα περί τε τὰσ ὀρχήσεισ καὶ περὶ τὴν ἄλλην μουσικὴν σύμπασαν, οὐχ ὑπὸ νόμων μεταβαλλόμενα ἀλλ’ ὑπό τινων ἀτάκτων ἡδονῶν, πολλοῦ δεουσῶν τῶν αὐτῶν εἶναι καὶ κατὰ ταὐτά, ὡσ σὺ κατ’ Αἴγυπτον ἀφερμηνεύεισ, ἀλλ’ οὐδέποτε τῶν αὐτῶν. ἄριστά γ’, ὦ Κλεινία. εἰ δ’ ἔδοξά σοι ἃ σὺ λέγεισ λέγειν ὡσ νῦν γιγνόμενα, οὐκ ἂν θαυμάζοιμι εἰ μὴ σαφῶσ λέγων ἃ διανοοῦμαι τοῦτο ἐποίησα καὶ ἔπαθον· ἀλλ’ ἃ βούλομαι γίγνεσθαι περὶ μουσικήν, τοιαῦτ’ ἄττα εἶπον ἴσωσ ὥστε σοὶ δόξαι ταῦτα ἐμὲ λέγειν.

λοιδορεῖν γὰρ πράγματα ἀνίατα καὶ πόρρω προβεβηκότα ἁμαρτίασ οὐδαμῶσ ἡδύ, ἀναγκαῖον δ’ ἐνίοτέ ἐστιν. ἐπειδὴ δὲ ταῦτα συνδοκεῖ καὶ σοί, φέρε, φῂσ παρ’ ὑμῖν καὶ τοῖσδε μᾶλλον ἢ παρὰ τοῖσ ἄλλοισ Ἕλλησιν γίγνεσθαι τὰ τοιαῦτα;

τί μήν; τί δ’ εἰ καὶ παρὰ τοῖσ ἄλλοισ γίγνοιθ’ οὕτω; πότερον αὐτὰ καλλιόνωσ οὕτωσ εἶναι φαῖμεν ἂν ἢ καθάπερ νῦν γίγνεται γιγνόμενα; πολύ που τὸ διαφέρον, εἰ καθάπερ παρά τε τοῖσδε καὶ παρ’ ἡμῖν, καὶ ἔτι καθάπερ εἶπεσ σὺ νυνδὴ δεῖν εἶναι, γίγνοιτο. φέρε δή, συνομολογησώμεθα τὰ νῦν. ἄλλο τι παρ’ ὑμῖν ἐν πάσῃ παιδείᾳ καὶ μουσικῇ τὰ λεγόμενά ἐστι τάδε; τοὺσ ποιητὰσ ἀναγκάζετε λέγειν ὡσ ὁ μὲν ἀγαθὸσ ἀνὴρ σώφρων ὢν καὶ δίκαιοσ εὐδαίμων ἐστὶ καὶ μακάριοσ, ἐάντε μέγασ καὶ ἰσχυρὸσ ἐάντε μικρὸσ καὶ ἀσθενὴσ ᾖ, καὶ ἐὰν πλουτῇ καὶ μή·

ἐὰν δὲ ἄρα πλουτῇ μὲν Κινύρα τε καὶ Μίδα μᾶλλον, ᾖ δὲ ἄδικοσ, ἄθλιόσ τ’ ἐστὶ καὶ ἀνιαρῶσ ζῇ. καὶ "οὔτ’ ἂν μνησαίμην," φησὶν ὑμῖν ὁ ποιητήσ, εἴπερ ὀρθῶσ λέγει, "οὔτ’ ἐν λόγῳ ἄνδρα τιθείμην," ὃσ μὴ πάντα τὰ λεγόμενα καλὰ μετὰ δικαιοσύνησ πράττοι καὶ κτῷτο, καὶ δὴ "καὶ δηί̈ων" τοιοῦτοσ ὢν "ὀρέγοιτο ἐγγύθεν ἱστάμενοσ," ἄδικοσ δὲ ὢν μήτε τολμῷ "ὁρῶν φόνον αἱματόεντα" μήτε νικῷ θέων "Θρηίκιον Βορέην," μήτε ἄλλο αὐτῷ μηδὲν τῶν λεγομένων ἀγαθῶν γίγνοιτό ποτε. τὰ γὰρ ὑπὸ τῶν πολλῶν λεγόμεν’ ἀγαθὰ οὐκ ὀρθῶσ λέγεται.

λέγεται γὰρ ὡσ ἄριστον μὲν ὑγιαίνειν, δεύτερον δὲ κάλλοσ, τρίτον δὲ πλοῦτοσ, μυρία δὲ ἄλλα ἀγαθὰ λέγεται· καὶ γὰρ ὀξὺ ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ πάντα ὅσα ἔχεται τῶν αἰσθήσεων εὐαισθήτωσ ἔχειν, ἔτι δὲ καὶ τὸ ποιεῖν τυραννοῦντα ὅτι ἂν ἐπιθυμῇ, καὶ τὸ δὴ τέλοσ ἁπάσησ μακαριότητοσ εἶναι τὸ πάντα ταῦτα κεκτημένον ἀθάνατον εἶναι γενόμενον ὅτι τάχιστα. ὑμεῖσ δὲ καὶ ἐγώ που τάδε λέγομεν, ὡσ ταῦτά ἐστι σύμπαντα δικαίοισ μὲν καὶ ὁσίοισ ἀνδράσιν ἄριστα κτήματα, ἀδίκοισ δὲ κάκιστα σύμπαντα, ἀρξάμενα ἀπὸ τῆσ ὑγιείασ·

καὶ δὴ καὶ τὸ ὁρᾶν καὶ τὸ ἀκούειν καὶ αἰσθάνεσθαι καὶ τὸ παράπαν ζῆν μέγιστον μὲν κακὸν τὸν σύμπαντα χρόνον ἀθάνατον ὄντα καὶ κεκτημένον πάντα τὰ λεγόμενα ἀγαθὰ πλὴν δικαιοσύνησ τε καὶ ἀρετῆσ ἁπάσησ, ἔλαττον δέ, ἂν ὡσ ὀλίγιστον ὁ τοιοῦτοσ χρόνον ἐπιζώῃ. ταῦτα δὴ λέγειν, οἶμαι, τοὺσ παρ’ ὑμῖν ποιητάσ, ἅπερ ἐγώ, πείσετε καὶ ἀναγκάσετε, καὶ ἔτι τούτοισ ἑπομένουσ ῥυθμούσ τε καὶ ἁρμονίασ ἀποδιδόντασ παιδεύειν οὕτω τοὺσ νέουσ ἡμῶν. ἦ γάρ; ὁρᾶτε.

ἐγὼ μὲν γὰρ λέγω σαφῶσ τὰ μὲν κακὰ λεγόμενα ἀγαθὰ τοῖσ ἀδίκοισ εἶναι, τοῖσ δὲ δικαίοισ κακά, τὰ δ’ ἀγαθὰ τοῖσ μὲν ἀγαθοῖσ ὄντωσ ἀγαθά, τοῖσ δὲ κακοῖσ κακά· ὅπερ οὖν ἠρόμην, ἆρα συμφωνοῦμεν ἐγώ τε καὶ ὑμεῖσ, ἢ πῶσ;

τὰ μὲν ἔμοιγε φαινόμεθά πωσ, τὰ δ’ οὐδαμῶσ. ἆρ’ οὖν ὑγίειάν τε κεκτημένον καὶ πλοῦτον καὶ τυραννίδα διὰ τέλουσ ‐ καὶ ἔτι προστίθημι ὑμῖν ἰσχὺν διαφέρουσαν καὶ ἀνδρείαν μετ’ ἀθανασίασ, καὶ μηδὲν ἄλλο αὐτῷ τῶν λεγομένων κακῶν εἶναι γιγνόμενον ‐ ἀδικίαν δὲ καὶ ὕβριν ἔχοντα ἐν αὑτῷ μόνον, τὸν οὕτω ζῶντα ἴσωσ ὑμᾶσ οὐ πείθω μὴ οὐκ ἄρα εὐδαίμονα ἀλλ’ ἄθλιον γίγνεσθαι σαφῶσ; ἀληθέστατα λέγεισ.

εἰε͂ν· τί οὖν τὸ μετὰ τοῦτ’ εἰπεῖν ἡμᾶσ χρεών; ἀνδρεῖοσ γὰρ δὴ καὶ ἰσχυρὸσ καὶ καλὸσ καὶ πλούσιοσ, καὶ ποιῶν ὅτιπερ ἐπιθυμοῖ τὸν βίον ἅπαντα, οὐχ ὑμῖν δοκεῖ, εἴπερ ἄδικοσ εἰή καὶ ὑβριστήσ, ἐξ ἀνάγκησ αἰσχρῶσ ἂν ζῆν; ἢ τοῦτο μὲν ἴσωσ ἂν συγχωρήσαιτε, τό γε αἰσχρῶσ;

πάνυ μὲν οὖν. τί δέ; τὸ καὶ κακῶσ; οὐκ ἂν ἔτι τοῦθ’ ὁμοίωσ. τί δέ; τὸ καὶ ἀηδῶσ καὶ μὴ συμφερόντωσ αὑτῷ; καὶ πῶσ ἂν ταῦτά γ’ ἔτι συγχωροῖμεν; ὅπωσ;

εἰ θεὸσ ἡμῖν, ὡσ ἐοίκεν, ὦ φίλοι, δοίη τισ συμφωνίαν, ὡσ νῦν γε σχεδὸν ἀπᾴδομεν ἀπ’ ἀλλήλων. ἐμοὶ γὰρ δὴ φαίνεται ταῦτα οὕτωσ ἀναγκαῖα, ὡσ οὐδέ, ὦ φίλε Κλεινία, Κρήτη νῆσοσ σαφῶσ· καὶ νομοθέτησ ὢν ταύτῃ πειρῴμην ἂν τούσ τε ποιητὰσ ἀναγκάζειν φθέγγεσθαι καὶ πάντασ τοὺσ ἐν τῇ πόλει, ζημίαν τε ὀλίγου μεγίστην ἐπιτιθείην ἄν, εἴ τισ ἐν τῇ χώρᾳ φθέγξαιτο ὡσ εἰσίν τινεσ ἄνθρωποί ποτε πονηροὶ μέν, ἡδέωσ δὲ ζῶντεσ, ἢ λυσιτελοῦντα μὲν ἄλλα ἐστὶ καὶ κερδαλέα, δικαιότερα δὲ ἄλλα, καὶ πόλλ’ ἄττ’ ἂν παρὰ τὰ νῦν λεγόμενα ὑπό τε Κρητῶν καὶ Λακεδαιμονίων, ὡσ ἐοίκε, καὶ δήπου καὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, διάφορα πείθοιμ’ ἂν τοὺσ πολίτασ μοι φθέγγεσθαι. φέρε γάρ, ὦ πρὸσ Διόσ τε καὶ Ἀπόλλωνοσ, ὦ ἄριστοι τῶν ἀνδρῶν, εἰ τοὺσ νομοθετήσαντασ ὑμῖν αὐτοὺσ τούτουσ ἐροίμεθα θεούσ·

"ἆρ’ ὁ δικαιότατόσ ἐστιν βίοσ ἥδιστοσ, ἢ δύ’ ἐστόν τινε βίω, οἷν ὁ μὲν ἥδιστοσ ὢν τυγχάνει, δικαιότατοσ δ’ ἕτεροσ;

εἰ δὴ δύο φαῖεν, ἐροίμεθ’ ἂν ἴσωσ αὐτοὺσ πάλιν, εἴπερ ὀρθῶσ ἐπανερωτῷμεν· "ποτέρουσ δὲ εὐδαιμονεστέρουσ χρὴ λέγειν, τοὺσ τὸν δικαιότατον ἢ τοὺσ τὸν ἥδιστον διαβιοῦντασ βίον; εἰ μὲν δὴ φαῖεν τοὺσ τὸν ἥδιστον, ἄτοποσ αὐτῶν ὁ λόγοσ ἂν γίγνοιτο. βούλομαι δέ μοι μὴ ἐπὶ θεῶν λέγεσθαι τὸ τοιοῦτον, ἀλλ’ ἐπὶ πατέρων καὶ νομοθετῶν μᾶλλον, καί μοι τὰ ἔμπροσθεν ἠρωτημένα πατέρα τε καὶ νομοθέτην ἠρωτήσθω, ὁ δ’ εἰπέτω ὡσ ὁ ζῶν τὸν ἥδιστον βίον ἐστὶν μακαριώτατοσ· εἶτα μετὰ ταῦτα ἔγωγ’ ἂν φαίην·

"ὦ πάτερ, οὐχ ὡσ εὐδαιμονέστατά με ἐβούλου ζῆν; ἀλλ’ ἀεὶ διακελευόμενοσ οὐδὲν ἐπαύου ζῆν με ὡσ δικαιότατα. " ταύτῃ μὲν οὖν ὁ τιθέμενοσ εἴτε νομοθέτησ εἴτε καὶ πατὴρ ἄτοποσ ἂν οἶμαι καὶ ἄποροσ φαίνοιτο τοῦ συμφωνούντωσ ἑαυτῷ λέγειν· εἰ δ’ αὖ τὸν δικαιότατον εὐδαιμονέστατον ἀποφαίνοιτο βίον εἶναι, ζητοῖ που πᾶσ ἂν ὁ ἀκούων, οἶμαι, τί ποτ’ ἐν αὐτῷ τὸ τῆσ ἡδονῆσ κρεῖττον ἀγαθόν τε καὶ καλὸν ὁ νόμοσ ἐνὸν ἐπαινεῖ. τί γὰρ δὴ δικαίῳ χωριζόμενον ἡδονῆσ ἀγαθὸν ἂν γίγνοιτο; φέρε, κλέοσ τε καὶ ἔπαινοσ πρὸσ ἀνθρώπων τε καὶ θεῶν ἆρ’ ἐστὶν ἀγαθὸν μὲν καὶ καλόν, ἀηδὲσ δέ, δύσκλεια δὲ τἀναντία;

ἥκιστα, ὦ φίλε νομοθέτα, φήσομεν. ἀλλὰ τὸ μήτε τινὰ ἀδικεῖν μήτε ὑπό τινοσ ἀδικεῖσθαι μῶν ἀηδὲσ μέν, ἀγαθὸν δὲ ἢ καλόν, τὰ δ’ ἕτερα ἡδέα μέν, αἰσχρὰ δὲ καὶ κακά; καὶ πῶσ; οὐκοῦν ὁ μὲν μὴ χωρίζων λόγοσ ἡδύ τε καὶ δίκαιον καὶ ἀγαθόν τε καὶ καλὸν πιθανόσ γ’, εἰ μηδὲν ἕτερον, πρὸσ τό τινα ἐθέλειν ζῆν τὸν ὅσιον καὶ δίκαιον βίον, ὥστε νομοθέτῃ γε αἴσχιστοσ λόγων καὶ ἐναντιώτατοσ ὃσ ἂν μὴ φῇ ταῦτα οὕτωσ ἔχειν· οὐδεὶσ γὰρ ἂν ἑκὼν ἐθέλοι πείθεσθαι πράττειν τοῦτο ὅτῳ μὴ τὸ χαίρειν τοῦ λυπεῖσθαι πλέον ἕπεται.

σκοτοδινιᾶν δὲ τὸ πόρρωθεν ὁρώμενον πᾶσίν τε ὡσ ἔποσ εἰπεῖν καὶ δὴ καὶ τοῖσ παισὶ παρέχει, νομοθέτησ εἰ μὴ δόξαν εἰσ τοὐναντίον τούτου καταστήσει, τὸ σκότοσ ἀφελών, καὶ πείσει ἁμῶσ γέ πωσ ἔθεσι καὶ ἐπαίνοισ καὶ λόγοισ ὡσ ἐσκιαγραφημένα τὰ δίκαιά ἐστι καὶ ἄδικα, τὰ μὲν ἄδικα τῷ τοῦ δικαίου ἐναντίωσ φαινόμενα, ἐκ μὲν ἀδίκου καὶ κακοῦ ἑαυτοῦ θεωρούμενα ἡδέα, τὰ δὲ δίκαια ἀηδέστατα, ἐκ δὲ δικαίου πάντα τἀναντία παντὶ πρὸσ ἀμφότερα. φαίνεται.

τὴν δ’ ἀλήθειαν τῆσ κρίσεωσ ποτέραν κυριωτέραν εἶναι φῶμεν; πότερα τὴν τῆσ χείρονοσ ψυχῆσ ἢ τὴν τῆσ βελτίονοσ; ἀναγκαῖόν που τὴν τῆσ ἀμείνονοσ.

ἀναγκαῖον ἄρα τὸν ἄδικον βίον οὐ μόνον αἰσχίω καὶ μοχθηρότερον, ἀλλὰ καὶ ἀηδέστερον τῇ ἀληθείᾳ τοῦ δικαίου τε εἶναι καὶ ὁσίου βίου. κινδυνεύει κατά γε τὸν νῦν λόγον, ὦ φίλοι. νομοθέτησ δὲ οὗ τι καὶ σμικρὸν ὄφελοσ, εἰ καὶ μὴ τοῦτο ἦν οὕτωσ ἔχον, ὡσ καὶ νῦν αὐτὸ ᾕρηχ’ ὁ λόγοσ ἔχειν, εἴπερ τι καὶ ἄλλο ἐτόλμησεν ἂν ἐπ’ ἀγαθῷ ψεύδεσθαι πρὸσ τοὺσ νέουσ, ἔστιν ὅτι τούτου ψεῦδοσ λυσιτελέστερον ἂν ἐψεύσατό ποτε καὶ δυνάμενον μᾶλλον ποιεῖν μὴ βίᾳ ἀλλ’ ἑκόντασ πάντασ πάντα τὰ δίκαια; καλὸν μὲν ἡ ἀλήθεια, ὦ ξένε, καὶ μόνιμον·

ἐοίκε μὴν οὐ ῥᾴδιον εἶναι πείθειν. εἰε͂ν· τὸ μὲν τοῦ Σιδωνίου μυθολόγημα ῥᾴδιον ἐγένετο πείθειν, οὕτωσ ἀπίθανον ὄν, καὶ ἄλλα μυρία; ποῖα; τὸ σπαρέντων ποτὲ ὀδόντων ὁπλίτασ ἐξ αὐτῶν φῦναι. καίτοι μέγα γ’ ἐστὶ νομοθέτῃ παράδειγμα τοῦ πείσειν ὅτι ἂν ἐπιχειρῇ τισ πείθειν τὰσ τῶν νέων ψυχάσ, ὥστε οὐδὲν ἄλλο αὐτὸν δεῖ σκοποῦντα ἀνευρίσκειν ἢ τί πείσασ μέγιστον ἀγαθὸν ἐργάσαιτο ἂν πόλιν, τούτου δὲ πέρι πᾶσαν μηχανὴν εὑρίσκειν ὅντινά ποτε τρόπον ἡ τοιαύτη συνοικία πᾶσα περὶ τούτων ἓν καὶ ταὐτὸν ὅτι μάλιστα φθέγγοιτ’ ἀεὶ διὰ βίου παντὸσ ἔν τε ᾠδαῖσ καὶ μύθοισ καὶ λόγοισ. εἰ δ’ οὖν ἄλλῃ πῃ δοκεῖ ἢ ταύτῃ, πρὸσ ταῦτα οὐδεὶσ φθόνοσ ἀμφισβητῆσαι τῷ λόγῳ.

ἀλλ’ οὔ μοι φαίνεται πρόσ γε ταῦτα δύνασθαι ἡμῶν ἀμφισβητῆσαί ποτ’ ἂν οὐδέτεροσ.

τὸ μετὰ τοῦτο τοίνυν ἐμὸν ἂν εἰή λέγειν. φημὶ γὰρ ἅπαντασ δεῖν ἐπᾴδειν τρεῖσ ὄντασ τοὺσ χοροὺσ ἔτι νέαισ οὔσαισ ταῖσ ψυχαῖσ καὶ ἁπαλαῖσ τῶν παίδων, τά τε ἄλλα καλὰ λέγοντασ πάντα ὅσα διεληλύθαμέν τε καὶ ἔτι διέλθοιμεν ἄν, τὸ δὲ κεφάλαιον αὐτῶν τοῦτο ἔστω· τὸν αὐτὸν ἥδιστόν τε καὶ ἄριστον ὑπὸ θεῶν βίον λέγεσθαι φάσκοντεσ, ἀληθέστατα ἐροῦμεν ἅμα, καὶ μᾶλλον πείσομεν οὓσ δεῖ πείθειν ἢ ἐὰν ἄλλωσ πωσ φθεγγώμεθα λέγοντεσ. συγχωρητέον ἃ λέγεισ.

πρῶτον μὲν τοίνυν ὁ Μουσῶν χορὸσ ὁ παιδικὸσ ὀρθότατ’ ἂν εἰσίοι πρῶτοσ τὰ τοιαῦτα εἰσ τὸ μέσον ᾀσόμενοσ ἁπάσῃ σπουδῇ καὶ ὅλῃ τῇ πόλει, δεύτεροσ δὲ ὁ μέχρι τριάκοντα ἐτῶν, τόν τε Παιᾶνα ἐπικαλούμενοσ μάρτυρα τῶν λεγομένων ἀληθείασ πέρι καὶ τοῖσ νέοισ ἵλεων μετὰ πειθοῦσ γίγνεσθαι ἐπευχόμενοσ. δεῖ δὲ δὴ καὶ ἔτι τρίτουσ τοὺσ ὑπὲρ τριάκοντα ἔτη μέχρι τῶν ἑξήκοντα γεγονότασ ᾄδειν·

τοὺσ δὲ μετὰ ταῦτα ‐ οὐ γὰρ ἔτι δυνατοὶ φέρειν ᾠδάσ ‐ μυθολόγουσ περὶ τῶν αὐτῶν ἠθῶν διὰ θείασ φήμησ καταλελεῖφθαι. λέγεισ δέ, ὦ ξένε, τίνασ τούτουσ τοὺσ χοροὺσ τοὺσ τρίτουσ; οὐ γὰρ πάνυ συνίεμεν σαφῶσ ὅτι ποτὲ βούλει φράζειν αὐτῶν πέρι. καὶ μὴν εἰσίν γε οὗτοι σχεδὸν ὧν χάριν οἱ πλεῖστοι τῶν ἔμπροσθεν ἐρρήθησαν λόγων. οὔπω μεμαθήκαμεν, ἀλλ’ ἔτι σαφέστερον πειρῶ φράζειν.

εἴπομεν, εἰ μεμνήμεθα, κατ’ ἀρχὰσ τῶν λόγων, ὡσ ἡ φύσισ ἁπάντων τῶν νέων διάπυροσ οὖσα ἡσυχίαν οὐχ οἱά τε ἄγειν οὔτε κατὰ τὸ σῶμα οὔτε κατὰ τὴν φωνὴν εἰή, φθέγγοιτο δ’ ἀεὶ ἀτάκτωσ καὶ πηδῷ, τάξεωσ δ’ αἴσθησιν τούτων ἀμφοτέρων, τῶν ἄλλων μὲν ζῴων οὐδὲν ἐφάπτοιτο, ἡ δὲ ἀνθρώπου φύσισ ἔχοι μόνη τοῦτο· τῇ δὴ τῆσ κινήσεωσ τάξει ῥυθμὸσ ὄνομα εἰή, τῇ δὲ αὖ τῆσ φωνῆσ, τοῦ τε ὀξέοσ ἅμα καὶ βαρέοσ συγκεραννυμένων, ἁρμονία ὄνομα προσαγορεύοιτο, χορεία δὲ τὸ συναμφότερον κληθείη. θεοὺσ δὲ ἔφαμεν ἐλεοῦντασ ἡμᾶσ συγχορευτάσ τε καὶ χορηγοὺσ ἡμῖν δεδωκέναι τόν τε Ἀπόλλωνα καὶ μούσασ, καὶ δὴ καὶ τρίτον ἔφαμεν, εἰ μεμνήμεθα, Διόνυσον. πῶσ δ’ οὐ μεμνήμεθα;

ὁ μὲν τοίνυν τοῦ Ἀπόλλωνοσ καὶ τῶν Μουσῶν χορὸσ εἴρηνται, τὸν δὲ τρίτον καὶ τὸν λοιπὸν χορὸν ἀνάγκη τοῦ Διονύσου λέγεσθαι. πῶσ δή;

λέγε· μάλα γὰρ ἄτοποσ γίγνοιτ’ ἂν ὥσ γε ἐξαίφνησ ἀκούσαντι Διονύσου πρεσβυτῶν χορόσ, εἰ ἄρα οἱ ὑπὲρ τριάκοντα καὶ πεντήκοντα δὲ γεγονότεσ ἔτη μέχρι ἑξήκοντα αὐτῷ χορεύσουσιν. ἀληθέστατα μέντοι λέγεισ. λόγου δὴ δεῖ πρὸσ ταῦτα οἶμαι, ὅπῃ τοῦτο εὔλογον οὕτω γιγνόμενον ἂν γίγνοιτο. τί μήν; ἆρ’ οὖν ἡμῖν τά γε ἔμπροσθεν ὁμολογεῖται; τοῦ πέρι;

τὸ δεῖν πάντ’ ἄνδρα καὶ παῖδα, ἐλεύθερον καὶ δοῦλον, θῆλύν τε καὶ ἄρρενα, καὶ ὅλῃ τῇ πόλει ὅλην τὴν πόλιν αὐτὴν αὑτῇ ἐπᾴδουσαν μὴ παύεσθαί ποτε ταῦτα ἃ διεληλύθαμεν, ἁμῶσ γέ πωσ ἀεὶ μεταβαλλόμενα καὶ πάντωσ παρεχόμενα ποικιλίαν, ὥστε ἀπληστίαν εἶναί τινα τῶν ὕμνων τοῖσ ᾄδουσιν καὶ ἡδονήν. πῶσ δ’ οὐχ ὁμολογοῖτ’ ἂν δεῖν ταῦτα οὕτω πράττεσθαι; ποῦ δὴ τοῦθ’ ἡμῖν τὸ ἄριστον τῆσ πόλεωσ, ἡλικίαισ τε καὶ ἅμα φρονήσεσιν πιθανώτατον ὂν τῶν ἐν τῇ πόλει, ᾆδον τὰ κάλλιστα μέγιστ’ ἂν ἐξεργάζοιτο ἀγαθά;

ἢ τοῦτο ἀνοήτωσ οὕτωσ ἀφήσομεν, ὃ κυριώτατον ἂν εἰή τῶν καλλίστων τε καὶ ὠφελιμωτάτων ᾠδῶν; ἀλλὰ ἀδύνατον τὸ μεθιέναι, ὥσ γε τὰ νῦν λεγόμενα. πῶσ οὖν πρέπον ἂν εἰή τοῦτο; ὁρᾶτε εἰ τῇδε. πῇ δή; πᾶσ που γιγνόμενοσ πρεσβύτεροσ ὄκνου πρὸσ τὰσ ᾠδὰσ μεστόσ, καὶ χαίρει τε ἧττον πράττων τοῦτο καὶ ἀνάγκησ γιγνομένησ αἰσχύνοιτ’ ἂν μᾶλλον, ὅσῳ πρεσβύτεροσ καὶ σωφρονέστεροσ γίγνεται, τόσῳ μᾶλλον. ἆρ’ οὐχ οὕτωσ;

οὕτω μὲν οὖν. οὐκοῦν ἐν θεάτρῳ γε καὶ παντοίοισ ἀνθρώποισ ᾄδειν ἑστὼσ ὀρθὸσ ἔτι μᾶλλον αἰσχύνοιτ’ ἄν· καὶ ταῦτά γ’ εἰ καθάπερ οἱ περὶ νίκησ χοροὶ ἀγωνιζόμενοι πεφωνασκηκότεσ ἰσχνοί τε καὶ ἄσιτοι ἀναγκάζοιντο ᾄδειν οἱ τοιοῦτοι, παντάπασίν που ἀηδῶσ τε καὶ αἰσχυντηλῶσ ᾄδοντεσ ἀπροθύμωσ ἂν τοῦτ’ ἐργάζοιντο; ἀναγκαιότατα μέντοι λέγεισ.

πῶσ οὖν αὐτοὺσ παραμυθησόμεθα προθύμουσ εἶναι πρὸσ τὰσ ᾠδάσ; ἆρ’ οὐ νομοθετήσομεν πρῶτον μὲν τοὺσ παῖδασ μέχρι ἐτῶν ὀκτωκαίδεκα τὸ παράπαν οἴνου μὴ γεύεσθαι, διδάσκοντεσ ὡσ οὐ χρὴ πῦρ ἐπὶ πῦρ ὀχετεύειν εἴσ τε τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν, πρὶν ἐπὶ τοὺσ πόνουσ ἐγχειρεῖν πορεύεσθαι, τὴν ἐμμανῆ εὐλαβουμένουσ ἕξιν τῶν νέων· μετὰ δὲ τοῦτο οἴνου μὲν δὴ γεύεσθαι τοῦ μετρίου μέχρι τριάκοντα ἐτῶν, μέθησ δὲ καὶ πολυοινίασ τὸ παράπαν τὸν νέον ἀπέχεσθαι· τετταράκοντα δὲ ἐπιβαίνοντα ἐτῶν, ἐν τοῖσ συσσιτίοισ εὐωχηθέντα, καλεῖν τούσ τε ἄλλουσ θεοὺσ καὶ δὴ καὶ Διόνυσον παρακαλεῖν εἰσ τὴν τῶν πρεσβυτέρων τελετὴν ἅμα καὶ παιδιάν, ἣν τοῖσ ἀνθρώποισ ἐπίκουρον τῆσ τοῦ γήρωσ αὐστηρότητοσ ἐδωρήσατο τὸν οἶνον φάρμακον, ὥστε ἀνηβᾶν ἡμᾶσ, καὶ δυσθυμίασ λήθῃ γίγνεσθαι μαλακώτερον ἐκ σκληροτέρου τὸ τῆσ ψυχῆσ ἦθοσ, καθάπερ εἰσ πῦρ σίδηρον ἐντεθέντα γιγνόμενον, καὶ οὕτωσ εὐπλαστότερον εἶναι;

πρῶτον μὲν δὴ διατεθεὶσ οὕτωσ ἕκαστοσ ἆρ’ οὐκ ἂν ἐθέλοι προθυμότερόν γε, ἧττον αἰσχυνόμενοσ, οὐκ ἐν πολλοῖσ ἀλλὰ ἐν μετρίοισ, καὶ οὐκ ἐν ἀλλοτρίοισ ἀλλ’ ἐν οἰκείοισ, ᾄδειν τε καὶ ὃ πολλάκισ εἰρήκαμεν ἐπᾴδειν;

καὶ πολύ γε. εἰσ μέν γε τὸ προάγειν τοίνυν αὐτοὺσ μετέχειν ἡμῖν ᾠδῆσ οὗτοσ ὁ τρόποσ οὐκ ἂν παντάπασιν ἀσχήμων γίγνοιτο. οὐδαμῶσ.

στρατοπέδου γὰρ πολιτείαν ἔχετε ἀλλ’ οὐκ ἐν ἄστεσι κατῳκηκότων, ἀλλ’ οἱο͂ν ἁθρόουσ πώλουσ ἐν ἀγέλῃ νεμομένουσ φορβάδασ τοὺσ νέουσ κέκτησθε· ποίαν δὲ ἥσουσιν οἱ ἄνδρεσ φωνήν; ἢ μοῦσαν ἢ δῆλον ὅτι πρέπουσαν αὑτοῖσ δεῖ γέ τινα; πῶσ γὰρ οὔ; τίσ ἂν οὖν πρέποι θείοισ ἀνδράσιν; ἆρ’ ἂν ἡ τῶν χορῶν; ἡμεῖσ γοῦν, ὦ ξένε, καὶ οἵδε οὐκ ἄλλην ἄν τινα δυναίμεθα ᾠδὴν ἢ ἣν ἐν τοῖσ χοροῖσ ἐμάθομεν συνήθεισ ᾄδειν γενόμενοι. εἰκότωσ γε· ὄντωσ γὰρ οὐκ ἐπήβολοι γεγόνατε τῆσ καλλίστησ ᾠδῆσ. λαβὼν δ’ ὑμῶν οὐδεὶσ τὸν αὑτοῦ, παρὰ τῶν συννόμων σπάσασ σφόδρα ἀγριαίνοντα καὶ ἀγανακτοῦντα, ἱπποκόμον τε ἐπέστησεν ἰδίᾳ καὶ παιδεύει ψήχων τε καὶ ἡμερῶν, καὶ πάντα προσήκοντα ἀποδιδοὺσ τῇ παιδοτροφίᾳ ὅθεν οὐ μόνον ἀγαθὸσ ἂν στρατιώτησ εἰή, πόλιν δὲ καὶ ἄστη δυνάμενοσ διοικεῖν, ὃν δὴ κατ’ ἀρχὰσ εἴπομεν τῶν Τυρταίου πολεμικῶν εἶναι πολεμικώτερον, τέταρτον ἀρετῆσ ἀλλ’ οὐ πρῶτον τὴν ἀνδρείαν κτῆμα τιμῶντα ἀεὶ καὶ πανταχοῦ, ἰδιώταισ τε καὶ συμπάσῃ πόλει.

οὐκ οἶδα ἡμῶν, ὦ ξένε, ὅπῃ πάλιν αὖ τοὺσ νομοθέτασ φαυλίζεισ.

οὐκ, ὠγαθέ, προσέχων τούτῳ τὸν νοῦν δρῶ τοῦτο, εἴπερ· ἀλλ’ ὁ λόγοσ ὅπῃ φέρει, ταύτῃ πορευώμεθα, εἰ βούλεσθε. εἰ γὰρ ἔχομεν μοῦσαν τῆσ τῶν χορῶν καλλίω καὶ τῆσ ἐν τοῖσ κοινοῖσ θεάτροισ, πειρώμεθα ἀποδοῦναι τούτοισ οὕσ φαμεν ἐκείνην μὲν αἰσχύνεσθαι, ζητεῖν δέ, ἥτισ καλλίστη, ταύτησ κοινωνεῖν. πάνυ γε. οὐκοῦν πρῶτον μὲν δεῖ τόδε γε ὑπάρχειν ἅπασιν ὅσοισ συμπαρέπεταί τισ χάρισ, ἢ τοῦτο αὐτὸ μόνον αὐτοῦ τὸ σπουδαιότατον εἶναι, ἤ τινα ὀρθότητα, ἢ τὸ τρίτον ὠφελίαν;

οἱο͂ν δὴ λέγω ἐδωδῇ μὲν καὶ πόσει καὶ συμπάσῃ τροφῇ παρέπεσθαι μὲν τὴν χάριν, ἣν ἡδονὴν ἂν προσείποιμεν· ἣν δὲ ὀρθότητά τε καὶ ὠφελίαν, ὅπερ ὑγιεινὸν τῶν προσφερομένων λέγομεν ἑκάστοτε, τοῦτ’ αὐτὸ εἶναι ἐν αὐτοῖσ καὶ τὸ ὀρθότατον. πάνυ μὲν οὖν.

καὶ μὴν καὶ τῇ μαθήσει παρακολουθεῖν μὲν τό γε τῆσ χάριτοσ, τὴν ἡδονήν, τὴν δὲ ὀρθότητα καὶ τὴν ὠφελίαν καὶ τὸ εὖ καὶ τὸ καλῶσ τὴν ἀλήθειαν εἶναι τὴν ἀποτελοῦσαν. ἔστιν οὕτωσ. τί δὲ τῇ τῶν ὁμοίων ἐργασίᾳ ὅσαι τέχναι εἰκαστικαί; ἆρ’ οὐκ, ἂν τοῦτο ἐξεργάζωνται, τὸ μὲν ἡδονὴν ἐν αὐτοῖσ γίγνεσθαι παρεπόμενον, ἐὰν γίγνηται, χάριν αὐτὸ δικαιότατον ἂν εἰή προσαγορεύειν;

ναί. τὴν δέ γε ὀρθότητά που τῶν τοιούτων ἡ ἰσότησ ἄν, ὡσ ἐπὶ τὸ πᾶν εἰπεῖν, ἐξεργάζοιτο τοῦ τε τοσούτου καὶ τοῦ τοιούτου πρότερον, ἀλλ’ οὐχ ἡδονή. καλῶσ. οὐκοῦν ἡδονῇ κρίνοιτ’ ἂν μόνον ἐκεῖνο ὀρθῶσ, ὃ μήτε τινὰ ὠφελίαν μήτε ἀλήθειαν μήτε ὁμοιότητα ἀπεργαζόμενον παρέχεται, μηδ’ αὖ γε βλάβην, ἀλλ’ αὐτοῦ τούτου μόνου ἕνεκα γίγνοιτο τοῦ συμπαρεπομένου τοῖσ ἄλλοισ, τῆσ χάριτοσ, ἣν δὴ κάλλιστά τισ ὀνομάσαι ἂν ἡδονήν, ὅταν μηδὲν αὐτῇ τούτων ἐπακολουθῇ; ἀβλαβῆ λέγεισ ἡδονὴν μόνον.

ναί, καὶ παιδιάν γε εἶναι τὴν αὐτὴν ταύτην λέγω τότε, ὅταν μήτε τι βλάπτῃ μήτε ὠφελῇ σπουδῆσ ἢ λόγου ἄξιον. ἀληθέστατα λέγεισ. ἆρ’ οὖν οὐ πᾶσαν μίμησιν φαῖμεν ἂν ἐκ τῶν νῦν λεγομένων ἥκιστα ἡδονῇ προσήκειν κρίνεσθαι καὶ δόξῃ μὴ ἀληθεῖ ‐ καὶ δὴ καὶ πᾶσαν ἰσότητα· οὐ γὰρ εἴ τῳ δοκεῖ ἢ μή τισ χαίρει τῳ, τό γε ἴσον ἴσον οὐδὲ τὸ σύμμετρον ἂν εἰή σύμμετρον ὅλωσ ‐ ἀλλὰ τῷ ἀληθεῖ πάντων μάλιστα, ἥκιστα δὲ ὁτῳοῦν ἄλλῳ;

παντάπασι μὲν οὖν. οὐκοῦν μουσικήν γε πᾶσάν φαμεν εἰκαστικήν τε εἶναι καὶ μιμητικήν; τί μήν; ἥκιστ’ ἄρα ὅταν τισ μουσικὴν ἡδονῇ φῇ κρίνεσθαι, τοῦτον ἀποδεκτέον τὸν λόγον, καὶ ζητητέον ἥκιστα ταύτην ὡσ σπουδαίαν, εἴ τισ ἄρα που καὶ γίγνοιτο, ἀλλ’ ἐκείνην τὴν ἔχουσαν τὴν ὁμοιότητα τῷ τοῦ καλοῦ μιμήματι. ἀληθέστατα.

καὶ τούτοισ δὴ τοῖσ τὴν καλλίστην ᾠδήν τε ζητοῦσι καὶ μοῦσαν ζητητέον, ὡσ ἐοίκεν, οὐχ ἥτισ ἡδεῖα ἀλλ’ ἥτισ ὀρθή· μιμήσεωσ γὰρ ἦν, ὥσ φαμεν, ὀρθότησ, εἰ τὸ μιμηθὲν ὅσον τε καὶ οἱο͂ν ἦν ἀποτελοῖτο. πῶσ γὰρ οὔ; καὶ μὴν τοῦτό γε πᾶσ ἂν ὁμολογοῖ περὶ τῆσ μουσικῆσ, ὅτι πάντα τὰ περὶ αὐτήν ἐστιν ποιήματα μίμησίσ τε καὶ ἀπεικασία· καὶ τοῦτό γε μῶν οὐκ ἂν σύμπαντεσ ὁμολογοῖεν ποιηταί τε καὶ ἀκροαταὶ καὶ ὑποκριταί;

καὶ μάλα. δεῖ δὴ καθ’ ἕκαστόν γε, ὡσ ἐοίκε, γιγνώσκειν τῶν ποιημάτων ὅτι ποτ’ ἐστὶν τὸν μέλλοντα ἐν αὐτῷ μὴ ἁμαρτήσεσθαι· μὴ γὰρ γιγνώσκων τὴν οὐσίαν, τί ποτε βούλεται καὶ ὅτου ποτ’ ἐστὶν εἰκὼν ὄντωσ, σχολῇ τήν γε ὀρθότητα τῆσ βουλήσεωσ ἢ καὶ ἁμαρτίαν αὐτοῦ διαγνώσεται. σχολῇ· πῶσ δ’ οὔ; ὁ δὲ τὸ ὀρθῶσ μὴ γιγνώσκων ἆρ’ ἄν ποτε τό γε εὖ καὶ τὸ κακῶσ δυνατὸσ εἰή διαγνῶναι;

λέγω δὲ οὐ πάνυ σαφῶσ, ἀλλ’ ὧδε σαφέστερον ἴσωσ ἂν λεχθείη. πῶσ; εἰσὶν δήπου κατὰ τὴν ὄψιν ἡμῖν ἀπεικασίαι μυρίαι. ναί. τί οὖν εἴ τισ καὶ ἐν τούτοισ ἀγνοοῖ τῶν μεμιμημένων ὅτι ποτ’ ἐστὶν ἕκαστον τῶν σωμάτων; ἆρ’ ἄν ποτε τό γε ὀρθῶσ αὐτῶν εἰργασμένον γνοίη; λέγω δὲ τὸ τοιόνδε, οἱο͂ν τοὺσ ἀριθμοὺσ τοῦ σώματοσ καὶ ἑκάστων τῶν μερῶν τὰσ θέσεισ εἰ ἔχει, ὅσοι τέ εἰσιν καὶ ὁποῖα παρ’ ὁποῖα αὐτῶν κείμενα τὴν προσήκουσαν τάξιν ἀπείληφεν ‐ καὶ ἔτι δὴ χρώματά τε καὶ σχήματα ‐ ἢ πάντα ταῦτα τεταραγμένωσ εἴργασται· μῶν δοκεῖ ταῦτ’ ἄν ποτε διαγνῶναί τισ τὸ παράπαν ἀγνοῶν ὅτι ποτ’ ἐστὶ τὸ μεμιμημένον ζῷον;

καὶ πῶσ; τί δ’ εἰ γιγνώσκοιμεν ὅτι τὸ γεγραμμένον ἢ τὸ πεπλασμένον ἐστὶν ἄνθρωποσ, καὶ τὰ μέρη πάντα τὰ ἑαυτοῦ καὶ χρώματα ἅμα καὶ σχήματα ἀπείληφεν ὑπὸ τῆσ τέχνησ; ἆρά γε ἀναγκαῖον ἤδη τῷ ταῦτα γνόντι καὶ ἐκεῖνο ἑτοίμωσ γιγνώσκειν, εἴτε καλὸν εἴτε ὅπῃ ποτὲ ἐλλιπὲσ ἂν εἰή κάλλουσ;

πάντεσ μεντἂν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, ὦ ξένε, τὰ καλὰ τῶν ζῴων ἐγιγνώσκομεν. ὀρθότατα λέγεισ. ἆρ’ οὖν οὐ περὶ ἑκάστην εἰκόνα, καὶ ἐν γραφικῇ καὶ ἐν μουσικῇ καὶ πάντῃ, τὸν μέλλοντα ἔμφρονα κριτὴν ἔσεσθαι δεῖ ταῦτα τρία ἔχειν, ὅ τέ ἐστι πρῶτον γιγνώσκειν, ἔπειτα ὡσ ὀρθῶσ, ἔπειθ’ ὡσ εὖ, τὸ τρίτον, εἴργασται τῶν εἰκόνων ἡτισοῦν ῥήμασί τε καὶ μέλεσι καὶ τοῖσ ῥυθμοῖσ; ἐοίκε γοῦν.

μὴ τοίνυν ἀπείπωμεν λέγοντεσ τὸ περὶ τὴν μουσικὴν ᾗ χαλεπόν· ἐπειδὴ γὰρ ὑμνεῖται περὶ αὐτὴν διαφερόντωσ ἢ τὰσ ἄλλασ εἰκόνασ, εὐλαβείασ δὴ δεῖται πλείστησ πασῶν εἰκόνων. ἤθη κακὰ φιλοφρονούμενοσ, χαλεπώτατόν τε αἰσθέσθαι διὰ τὸ τοὺσ ποιητὰσ φαυλοτέρουσ εἶναι ποιητὰσ αὐτῶν τῶν Μουσῶν.

οὐ γὰρ ἂν ἐκεῖναί γε ἐξαμάρτοιέν ποτε τοσοῦτον ὥστε ῥήματα ἀνδρῶν ποιήσασαι τὸ χρῶμα γυναικῶν καὶ μέλοσ ἀποδοῦναι, καὶ μέλοσ ἐλευθέρων αὖ καὶ σχήματα συνθεῖσαι ῥυθμοὺσ δούλων καὶ ἀνελευθέρων προσαρμόττειν, οὐδ’ αὖ ῥυθμοὺσ καὶ σχῆμα ἐλευθέριον ὑποθεῖσαι μέλοσ ἢ λόγον ἐναντίον ἀποδοῦναι τοῖσ ῥυθμοῖσ, ἔτι δὲ θηρίων φωνὰσ καὶ ἀνθρώπων καὶ ὀργάνων καὶ πάντασ ψόφουσ εἰσ ταὐτὸν οὐκ ἄν ποτε συνθεῖεν, ὡσ ἕν τι μιμούμεναι· ποιηταὶ δὲ ἀνθρώπινοι σφόδρα τὰ τοιαῦτα ἐμπλέκοντεσ καὶ συγκυκῶντεσ ἀλόγωσ, γέλωτ’ ἂν παρασκευάζοιεν τῶν ἀνθρώπων ὅσουσ φησὶν Ὀρφεὺσ λαχεῖν ὡρ́αν τῆσ τέρψιοσ.

ταῦτά γε γὰρ ὁρῶσι πάντα κυκώμενα, καὶ ἔτι διασπῶσιν οἱ ποιηταὶ ῥυθμὸν μὲν καὶ σχήματα μέλουσ χωρίσ, λόγουσ ψιλοὺσ εἰσ μέτρα τιθέντεσ, μέλοσ δ’ αὖ καὶ ῥυθμὸν ἄνευ ῥημάτων, ψιλῇ κιθαρίσει τε καὶ αὐλήσει προσχρώμενοι, ἐν οἷσ δὴ παγχάλεπον ἄνευ λόγου γιγνόμενον ῥυθμόν τε καὶ ἁρμονίαν γιγνώσκειν ὅτι τε βούλεται καὶ ὅτῳ ἐοίκε τῶν ἀξιολόγων μιμημάτων· ἀλλὰ ὑπολαβεῖν ἀναγκαῖον ὅτι τὸ τοιοῦτόν γε πολλῆσ ἀγροικίασ μεστὸν πᾶν, ὁπόσον τάχουσ τε καὶ ἀπταισίασ καὶ φωνῆσ θηριώδουσ σφόδρα φίλον ὥστ’ αὐλήσει γε χρῆσθαι καὶ κιθαρίσει πλὴν ὅσον ὑπὸ ὄρχησίν τε καὶ ᾠδήν, ψιλῷ δ’ ἑκατέρῳ πᾶσά τισ ἀμουσία καὶ θαυματουργία γίγνοιτ’ ἂν τῆσ χρήσεωσ.

ταῦτα μὲν ἔχει ταύτῃ λόγον·

ἡμεῖσ δέ γε οὐχ ὅτι μὴ δεῖ ταῖσ Μούσαισ ἡμῶν προσχρῆσθαι τοὺσ ἤδη τριακοντούτασ καὶ τῶν πεντήκοντα πέραν γεγονότασ σκοπούμεθα, ἀλλ’ ὅτι ποτὲ δεῖ. τόδε μὲν οὖν ἐκ τούτων ὁ λόγοσ ἡμῖν δοκεῖ μοι σημαίνειν ἤδη, τῆσ γε χορικῆσ Μούσησ ὅτι πεπαιδεῦσθαι δεῖ βέλτιον τοὺσ πεντηκοντούτασ ὅσοισπερ ἂν ᾄδειν προσήκῃ. τῶν γὰρ ῥυθμῶν καὶ τῶν ἁρμονιῶν ἀναγκαῖον αὐτοῖσ ἐστιν εὐαισθήτωσ ἔχειν καὶ γιγνώσκειν· ἢ πῶσ τισ τὴν ὀρθότητα γνώσεται τῶν μελῶν, ᾧ προσῆκεν ἢ μὴ προσῆκεν τοῦ δωριστί, καὶ τοῦ ῥυθμοῦ ὃν ὁ ποιητὴσ αὐτῷ προσῆψεν, ὀρθῶσ ἢ μή;

δῆλον ὡσ οὐδαμῶσ. γελοῖοσ γὰρ ὅ γε πολὺσ ὄχλοσ ἡγούμενοσ ἱκανῶσ γιγνώσκειν τό τε εὐάρμοστον καὶ εὔρυθμον καὶ μή, ὅσοι προσᾴδειν αὐτῶν καὶ βαίνειν ἐν ῥυθμῷ γεγόνασι διηναγκασμένοι, ὅτι δὲ δρῶσιν ταῦτα ἀγνοοῦντεσ αὐτῶν ἕκαστα, οὐ συλλογίζονται. τὸ δέ που προσήκοντα μὲν ἔχον πᾶν μέλοσ ὀρθῶσ ἔχει, μὴ προσήκοντα δὲ ἡμαρτημένωσ.

ἀναγκαιότατα. τί οὖν ὁ μηδ’ ὅτι ποτ’ ἔχει γιγνώσκων; ἆρα, ὅπερ εἴπομεν, ὡσ ὀρθῶσ γε αὐτὸ ἔχει, γνώσεταί ποτε ἐν ὁτῳοῦν; καὶ τίσ μηχανή; τρόπον ἀναγκάζομεν ᾄδειν, μέχρι γε τοσούτου πεπαιδεῦσθαι σχεδὸν ἀναγκαῖον, μέχρι τοῦ δυνατὸν εἶναι συνακολουθεῖν ἕκαστον ταῖσ τε βάσεσιν τῶν ῥυθμῶν καὶ ταῖσ χορδαῖσ ταῖσ τῶν μελῶν, ἵνα καθορῶντεσ τάσ τε ἁρμονίασ καὶ τοὺσ ῥυθμούσ, ἐκλέγεσθαί τε τὰ προσήκοντα οἱοῖ́ τ’ ὦσιν ἃ τοῖσ τηλικούτοισ τε καὶ τοιούτοισ ᾄδειν πρέπον, καὶ οὕτωσ ᾄδωσιν, καὶ ᾄδοντεσ αὐτοί τε ἡδονὰσ τὸ παραχρῆμα ἀσινεῖσ ἥδωνται καὶ τοῖσ νεωτέροισ ἡγεμόνεσ ἠθῶν χρηστῶν ἀσπασμοῦ προσήκοντοσ γίγνωνται·

μέχρι δὲ τοσούτου παιδευθέντεσ ἀκριβεστέραν ἂν παιδείαν τῆσ ἐπὶ τὸ πλῆθοσ φερούσησ εἰε͂ν μετακεχειρισμένοι καὶ τῆσ περὶ τοὺσ ποιητὰσ αὐτούσ.

τὸ γὰρ τρίτον οὐδεμία ἀνάγκη ποιητῇ γιγνώσκειν, εἴτε καλὸν εἴτε μὴ καλὸν τὸ μίμημα, τὸ δὲ ἁρμονίασ καὶ ῥυθμοῦ σχεδὸν ἀνάγκη, τοῖσ δὲ πάντα τὰ τρία τῆσ ἐκλογῆσ ἕνεκα τοῦ καλλίστου καὶ δευτέρου, ἢ μηδέποτε ἱκανὸν ἐπῳδὸν γίγνεσθαι νέοισ πρὸσ ἀρετήν. καὶ ὅπερ ὁ λόγοσ ἐν ἀρχαῖσ ἐβουλήθη, τὴν τῷ τοῦ Διονύσου χορῷ βοήθειαν ἐπιδεῖξαι καλῶσ λεγομένην, εἰσ δύναμιν εἴρηκεν· σκοπώμεθα δὴ εἰ τοῦθ’ οὕτω γέγονεν.

θορυβώδησ μέν που ὁ σύλλογοσ ὁ τοιοῦτοσ ἐξ ἀνάγκησ προϊούσησ τῆσ πόσεωσ ἐπὶ μᾶλλον ἀεὶ συμβαίνει γιγνόμενοσ, ὅπερ ὑπεθέμεθα κατ’ ἀρχὰσ ἀναγκαῖον εἶναι γίγνεσθαι περὶ τῶν νῦν λεγομένων. ἀνάγκη.

πᾶσ δέ γε αὐτὸσ αὑτοῦ κουφότεροσ αἴρεται καὶ γέγηθέν τε καὶ παρρησίασ ἐμπίμπλαται καὶ ἀνηκουστίασ ἐν τῷ τοιούτῳ τῶν πέλασ, ἄρχων δ’ ἱκανὸσ ἀξιοῖ ἑαυτοῦ τε καὶ τῶν ἄλλων γεγονέναι. τί μήν; οὐκοῦν ἔφαμεν, ὅταν γίγνηται ταῦτα, καθάπερ τινὰ σίδηρον τὰσ ψυχὰσ τῶν πινόντων διαπύρουσ γιγνομένασ μαλθακωτέρασ γίγνεσθαι καὶ νεωτέρασ, ὥστε εὐαγώγουσ συμβαίνειν τῷ δυναμένῳ τε καὶ ἐπισταμένῳ παιδεύειν τε καὶ πλάττειν, καθάπερ ὅτ’ ἦσαν νέαι; τοῦτον δ’ εἶναι τὸν πλάστην τὸν αὐτὸν ὥσπερ τότε, τὸν ἀγαθὸν νομοθέτην, οὗ νόμουσ εἶναι δεῖ συμποτικούσ, δυναμένουσ τὸν εὐέλπιν καὶ θαρραλέον ἐκεῖνον γιγνόμενον καὶ ἀναισχυντότερον τοῦ δέοντοσ, καὶ οὐκ ἐθέλοντα τάξιν καὶ τὸ κατὰ μέροσ σιγῆσ καὶ λόγου καὶ πόσεωσ καὶ μούσησ ὑπομένειν, ἐθέλειν ποιεῖν πάντα τούτοισ τἀναντία, καὶ εἰσιόντι τῷ μὴ καλῷ θάρρει τὸν κάλλιστον διαμαχόμενον φόβον εἰσπέμπειν οἱούσ τ’ εἶναι μετὰ δίκησ, ὃν αἰδῶ τε καὶ αἰσχύνην θεῖον φόβον ὠνομάκαμεν;

ἔστιν ταῦτα.

τούτων δέ γε τῶν νόμων εἶναι νομοφύλακασ καὶ συνδημιουργοὺσ αὐτοῖσ τοὺσ ἀθορύβουσ καὶ νήφοντασ τῶν μὴ νηφόντων στρατηγούσ, ὧν δὴ χωρὶσ μέθῃ διαμάχεσθαι δεινότερον ἢ πολεμίοισ εἶναι μὴ μετὰ ἀρχόντων ἀθορύβων, καὶ τὸν αὖ μὴ δυνάμενον ἐθέλειν πείθεσθαι τούτοισ καὶ τοῖσ ἡγεμόσιν τοῖσ τοῦ Διονύσου, τοῖσ ὑπὲρ ἑξήκοντα ἔτη γεγονόσιν, ἴσην καὶ μείζω τὴν αἰσχύνην φέρειν ἢ τὸν τοῖσ τοῦ Ἄρεωσ ἀπειθοῦντα ἄρχουσιν. ὀρθῶσ.

οὐκοῦν εἴ γε εἰή τοιαύτη μὲν μέθη, τοιαύτη δὲ παιδιά, μῶν οὐκ ὠφεληθέντεσ ἂν οἱ τοιοῦτοι συμπόται καὶ μᾶλλον φίλοι ἢ πρότερον ἀπαλλάττοιντο ἀλλήλων, ἀλλ’ οὐχ ὥσπερ τὰ νῦν ἐχθροί, κατὰ νόμουσ δὲ πᾶσαν τὴν συνουσίαν συγγενόμενοι καὶ ἀκολουθήσαντεσ, ὁπότε ἀφηγοῖντο οἱ νήφοντεσ τοῖσ μὴ νήφουσιν; ὀρθῶσ, εἴ γε δὴ εἰή τοιαύτη οἱάν νῦν λέγεισ.

μὴ τοίνυν ἐκεῖνό γ’ ἔτι τῆσ τοῦ Διονύσου δωρεᾶσ ψέγωμεν ἁπλῶσ, ὡσ ἔστιν κακὴ καὶ εἰσ πόλιν οὐκ ἀξία παραδέχεσθαι. καὶ γὰρ ἔτι πλείω τισ ἂν ἐπεξέλθοι λέγων· ἐπεὶ καὶ τὸ μέγιστον ἀγαθὸν ὃ δωρεῖται λέγειν μὲν ὄκνοσ εἰσ τοὺσ πολλοὺσ διὰ τὸ κακῶσ τοὺσ ἀνθρώπουσ αὐτὸ ὑπολαβεῖν καὶ γνῶναι λεχθέν. τὸ ποῖον δή; λόγοσ τισ ἅμα καὶ φήμη ὑπορρεῖ πωσ ὡσ ὁ θεὸσ οὗτοσ ὑπὸ τῆσ μητρυᾶσ Ἥρασ διεφορήθη τῆσ ψυχῆσ τὴν γνώμην, διὸ τάσ τε βακχείασ καὶ πᾶσαν τὴν μανικὴν ἐμβάλλει χορείαν τιμωρούμενοσ·

ὅθεν καὶ τὸν οἶνον ἐπὶ τοῦτ’ αὐτὸ δεδώρηται. ἐγὼ δὲ τὰ μὲν τοιαῦτα τοῖσ ἀσφαλὲσ ἡγουμένοισ εἶναι λέγειν περὶ θεῶν ἀφίημι λέγειν, τὸ δὲ τοσόνδε οἶδα, ὅτι πᾶν ζῷον, ὅσον αὐτῷ προσήκει νοῦν ἔχειν τελεωθέντι, τοῦτον καὶ τοσοῦτον οὐδὲν ἔχον ποτὲ φύεται· ἐν τούτῳ δὴ τῷ χρόνῳ ἐν ᾧ μήπω κέκτηται τὴν οἰκείαν φρόνησιν, πᾶν μαίνεταί τε καὶ βοᾷ ἀτάκτωσ, καὶ ὅταν ἀκταινώσῃ ἑαυτὸ τάχιστα, ἀτάκτωσ αὖ πηδᾷ.

ἀναμνησθῶμεν δὲ ὅτι μουσικῆσ τε καὶ γυμναστικῆσ ἔφαμεν ἀρχὰσ ταύτασ εἶναι. μεμνήμεθα· τί δ’ οὔ; οὐκοῦν καὶ ὅτι τὴν ῥυθμοῦ τε καὶ ἁρμονίασ αἴσθησιν τοῖσ ἀνθρώποισ ἡμῖν ἐνδεδωκέναι τὴν ἀρχὴν ταύτην ἔφαμεν, Ἀπόλλωνα δὲ καὶ μούσασ καὶ Διόνυσον θεῶν αἰτίουσ γεγονέναι; πῶσ γὰρ οὔ;

καὶ δὴ καὶ τὸν οἶνόν γε, ὡσ ἐοίκεν, ὁ τῶν ἄλλων λόγοσ, ἵνα μανῶμεν, φησὶν ἐπὶ τιμωρίᾳ τῇ τῶν ἀνθρώπων δεδόσθαι· ὁ δὲ νῦν λεγόμενοσ ὑφ’ ἡμῶν φάρμακον ἐπὶ τοὐναντίον φησὶν αἰδοῦσ μὲν ψυχῆσ κτήσεωσ ἕνεκα δεδόσθαι, σώματοσ δὲ ὑγιείασ τε καὶ ἰσχύοσ. κάλλιστα, ὦ ξένε, τὸν λόγον ἀπεμνημόνευκασ. καὶ τὰ μὲν δὴ τῆσ χορείασ ἡμίσεα διαπεπεράνθω·

τὰ δ’ ἡμίσεα, ὅπωσ ἂν ἔτι δοκῇ, περανοῦμεν ἢ καὶ ἐάσομεν. ποῖα δὴ λέγεισ, καὶ πῶσ ἑκάτερα διαιρῶν; ὅλη μέν που χορεία ὅλη παίδευσισ ἦν ἡμῖν, τούτου δ’ αὖ τὸ μὲν ῥυθμοί τε καὶ ἁρμονίαι, τὸ κατὰ τὴν φωνήν. ναί. τὸ δέ γε κατὰ τὴν τοῦ σώματοσ κίνησιν ῥυθμὸν μὲν κοινὸν τῇ τῆσ φωνῆσ εἶχε κινήσει, σχῆμα δὲ ἴδιον. ἐκεῖ δὲ μέλοσ ἡ τῆσ φωνῆσ κίνησισ.

ἀληθέστατα. τὰ μὲν τοίνυν τῆσ φωνῆσ μέχρι τῆσ ψυχῆσ πρὸσ ἀρετὴν παιδείασ οὐκ οἶδ’ ὅντινα τρόπον ὠνομάσαμεν μουσικήν. ὀρθῶσ μὲν οὖν. τὰ δέ γε τοῦ σώματοσ, ἃ παιζόντων ὄρχησιν εἴπομεν, ἐὰν μέχρι τῆσ τοῦ σώματοσ ἀρετῆσ ἡ τοιαύτη κίνησισ γίγνηται, τὴν ἔντεχνον ἀγωγὴν ἐπὶ τὸ τοιοῦτον αὐτοῦ γυμναστικὴν προσείπωμεν. ὀρθότατα. τὸ δὲ τῆσ μουσικῆσ, ὃ νυνδὴ σχεδὸν ἥμισυ διεληλυθέναι τῆσ χορείασ εἴπομεν καὶ διαπεπεράνθαι, καὶ νῦν οὕτωσ εἰρήσθω·

τὸ δ’ ἥμισυ λέγωμεν, ἢ πῶσ καὶ πῇ ποιητέον; ὦ ἄριστε, Κρησὶν καὶ Λακεδαιμονίοισ διαλεγόμενοσ, μουσικῆσ πέρι διελθόντων ἡμῶν, ἐλλειπόντων δὲ γυμναστικῆσ, τί ποτε οἰεί σοι πότερον ἡμῶν ἀποκρινεῖσθαι πρὸσ ταύτην τὴν ἐρώτησιν; ἀποκεκρίσθαι ἔγωγ’ ἄν σε φαίην σχεδὸν ταῦτ’ ἐρόμενον σαφῶσ, καὶ μανθάνω ὡσ ἐρώτησισ οὖσα αὕτη τὰ νῦν ἀπόκρισίσ τέ ἐστιν, ὡσ εἶπον, καὶ ἔτι πρόσταξισ διαπεράνασθαι τὰ περὶ γυμναστικῆσ. ἄρισθ’ ὑπέλαβέσ τε καὶ οὕτω δὴ ποίει. ποιητέον·

οὐδὲ γὰρ πάνυ χαλεπόν ἐστιν εἰπεῖν ὑμῖν γε ἀμφοτέροισ γνώριμα. πολὺ γὰρ ἐν ταύτῃ τῇ τέχνῃ πλέον ἐμπειρίασ ἢ ἐν ἐκείνῃ μετέχετε. σχεδὸν ἀληθῆ λέγεισ. οὐκοῦν αὖ ταύτησ ἀρχὴ μὲν τῆσ παιδιᾶσ τὸ κατὰ φύσιν πηδᾶν εἰθίσθαι πᾶν ζῷον, τὸ δὲ ἀνθρώπινον, ὡσ ἔφαμεν, αἴσθησιν λαβὸν τοῦ ῥυθμοῦ ἐγέννησέν τε ὄρχησιν καὶ ἔτεκεν, τοῦ δὲ μέλουσ ὑπομιμνῄσκοντοσ καὶ ἐγείροντοσ τὸν ῥυθμόν, κοινωθέντ’ ἀλλήλοισ χορείαν καὶ παιδιὰν ἐτεκέτην. ἀληθέστατα.

καὶ τὸ μέν, φαμέν, ἤδη διεληλύθαμεν αὐτοῦ, τὸ δὲ πειρασόμεθα ἐφεξῆσ διελθεῖν. πάνυ μὲν οὖν. ἐπὶ τοίνυν τῇ τῆσ μέθησ χρείᾳ τὸν κολοφῶνα πρῶτον ἐπιθῶμεν, εἰ καὶ σφῷν συνδοκεῖ. ποῖον δὴ καὶ τίνα λέγεισ; εἰ μέν τισ πόλισ ὡσ οὔσησ σπουδῆσ τῷ ἐπιτηδεύματι τῷ νῦν εἰρημένῳ χρήσεται μετὰ νόμων καὶ τάξεωσ, ὡσ τοῦ σωφρονεῖν ἕνεκα μελέτῃ χρωμένη, καὶ τῶν ἄλλων ἡδονῶν μὴ ἀφέξεται ὡσαύτωσ καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον, τοῦ κρατεῖν αὐτῶν ἕνεκα μηχανωμένη, τοῦτον μὲν τὸν τρόπον ἅπασι τούτοισ χρηστέον·

ἐνιαυτὸν ὃν ἂν ἄρχωσιν, μηδ’ αὖ κυβερνήτασ μηδὲ δικαστὰσ ἐνεργοὺσ ὄντασ οἴνου γεύεσθαι τὸ παράπαν, μηδ’ ὅστισ βουλευσόμενοσ εἰσ βουλὴν ἀξίαν τινὰ λόγου συνέρχεται, μηδέ γε μεθ’ ἡμέραν μηδένα τὸ παράπαν εἰ μὴ σωμασκίασ ἢ νόσων ἕνεκα, μηδ’ αὖ νύκτωρ ὅταν ἐπινοῇ τισ παῖδασ ποιεῖσθαι ἀνὴρ ἢ καὶ γυνή.

καὶ ἄλλα δὲ πάμπολλα ἄν τισ λέγοι ἐν οἷσ τοῖσ νοῦν τε καὶ νόμον ἔχουσιν ὀρθὸν οὐ ποτέοσ οἶνοσ· ὥστε κατὰ τὸν λόγον τοῦτον οὐδ’ ἀμπελώνων ἂν πολλῶν δέοι οὐδ’ ᾗτινι πόλει, τακτὰ δὲ τά τ’ ἄλλ’ ἂν εἰή γεωργήματα καὶ πᾶσα ἡ δίαιτα, καὶ δὴ τά γε περὶ οἶνον σχεδὸν ἁπάντων ἐμμετρότατα καὶ ὀλίγιστα γίγνοιτ’ ἄν.

οὗτοσ, ὦ ξένοι, ἡμῖν, εἰ συνδοκεῖ, κολοφὼν ἐπὶ τῷ περὶ οἴνου λόγῳ ῥηθέντι εἰρήσθω. καλῶσ, καὶ συνδοκεῖ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Laws, book 2

(플라톤, Laws, book 2)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION