헬라어 문장 검색 - ΠλατόΞρατψλύ4́

(플라톤, Cratylus, Theaetetus, Sophist, Statesman, Πολιτικός)

ἦ πολλὴν χάριν ὀφείλω σοι τῆσ Θεαιτήτου γνωρίσεωσ, ὦ Θεόδωρε, ἅμα καὶ τῆσ τοῦ ξένου. τάχα δέ γε, ὦ Σώκρατεσ, ὀφειλήσεισ ταύτησ τριπλασίαν· ἐπειδὰν τόν τε πολιτικὸν ἀπεργάσωνταί σοι καὶ τὸν φιλόσοφον. εἰε͂ν· οὕτω τοῦτο, ὦ φίλε Θεόδωρε, φήσομεν ἀκηκοότεσ εἶναι τοῦ περὶ λογισμοὺσ καὶ τὰ γεωμετρικὰ κρατίστου; πῶσ, ὦ Σώκρατεσ;

τῶν ἀνδρῶν ἕκαστον θέντοσ τῆσ ἴσησ ἀξίασ, οἳ τῇ τιμῇ πλέον ἀλλήλων ἀφεστᾶσιν ἢ κατὰ τὴν ἀναλογίαν τὴν τῆσ ὑμετέρασ τέχνησ. εὖ γε νὴ τὸν ἡμέτερον θεόν, ὦ Σώκρατεσ, τὸν Ἄμμωνα, καὶ δικαίωσ, καὶ πάνυ μὲν οὖν μνημονικῶσ ἐπέπληξάσ μοι τὸ περὶ τοὺσ λογισμοὺσ ἁμάρτημα. καὶ σὲ μὲν ἀντὶ τούτων εἰσ αὖθισ μέτειμι· σὺ δ’ ἡμῖν, ὦ ξένε, μηδαμῶσ ἀποκάμῃσ χαριζόμενοσ, ἀλλ’ ἑξῆσ, εἴτε τὸν πολιτικὸν ἄνδρα πρότερον εἴτε τὸν φιλόσοφον προαιρῇ, προελόμενοσ διέξελθε. ταῦτ’, ὦ Θεόδωρε, ποιητέον·

ἐπείπερ ἅπαξ γε ἐγκεχειρήκαμεν, καὶ οὐκ ἀποστατέον πρὶν ἂν αὐτῶν πρὸσ τὸ τέλοσ ἔλθωμεν. ἀλλὰ γὰρ περὶ Θεαιτήτου τοῦδε τί χρὴ δρᾶν με; τοῦ πέρι; διαναπαύσωμεν αὐτὸν μεταλαβόντεσ αὐτοῦ τὸν συγγυμναστὴν τόνδε Σωκράτη; ἢ πῶσ συμβουλεύεισ; καθάπερ εἶπεσ, μεταλάμβανε· νέω γὰρ ὄντε ῥᾷον οἴσετον πάντα πόνον ἀναπαυομένω. καὶ μὴν κινδυνεύετον, ὦ ξένε, ἄμφω ποθὲν ἐμοὶ συγγένειαν ἔχειν τινά.

τὸν μέν γε οὖν ὑμεῖσ κατὰ τὴν τοῦ προσώπου φύσιν ὅμοιον ἐμοὶ φαίνεσθαί φατε, τοῦ δ’ ἡμῖν ἡ κλῆσισ ὁμώνυμοσ οὖσα καὶ ἡ πρόσρησισ παρέχεταί τινα οἰκειότητα. δεῖ δὴ τούσ γε συγγενεῖσ ἡμᾶσ ἀεὶ προθύμωσ διὰ λόγων ἀναγνωρίζειν.

Θεαιτήτῳ μὲν οὖν αὐτόσ τε συνέμειξα χθὲσ διὰ λόγων καὶ νῦν ἀκήκοα ἀποκρινομένου, Σωκράτουσ δὲ οὐδέτερα· δεῖ δὲ σκέψασθαι καὶ τοῦτον. ἐμοὶ μὲν οὖν εἰσ αὖθισ, σοὶ δὲ νῦν ἀποκρινέσθω. ταῦτ’ ἔσται. ὦ Σώκρατεσ, ἀκούεισ δὴ Σωκράτουσ; ναί. συγχωρεῖσ οὖν οἷσ λέγει; πάνυ μὲν οὖν. οὐ τὰ σὰ κωλύειν φαίνεται, δεῖ δὲ ἴσωσ ἔτι ἧττον τἀμὰ διακωλύειν.

ἀλλὰ δὴ μετὰ τὸν σοφιστὴν ἀναγκαῖον, ὡσ ἐμοὶ φαίνεται, πολιτικὸν τὸν ἄνδρα διαζητεῖν νῷν· καί μοι λέγε πότερον τῶν ἐπιστημόνων τιν’ ἡμῖν καὶ τοῦτον θετέον, ἢ πῶσ; οὕτωσ. τὰσ ἐπιστήμασ ἄρα διαληπτέον, ὥσπερ ἡνίκα τὸν πρότερον ἐσκοποῦμεν; τάχ’ ἄν. οὐ μὲν δὴ κατὰ ταὐτόν γε, ὦ Σώκρατεσ, φαίνεταί μοι τμῆμα. τί μήν; κατ’ ἄλλο.

ἐοίκέν γε. τὴν οὖν πολιτικὴν ἀτραπὸν πῇ τισ ἀνευρήσει; δεῖ γὰρ αὐτὴν ἀνευρεῖν, καὶ χωρὶσ ἀφελόντασ ἀπὸ τῶν ἄλλων ἰδέαν αὐτῇ μίαν ἐπισφραγίσασθαι, καὶ ταῖσ ἄλλαισ ἐκτροπαῖσ ἓν ἄλλο εἶδοσ ἐπισημηναμένουσ πάσασ τὰσ ἐπιστήμασ ὡσ οὔσασ δύο εἴδη διανοηθῆναι τὴν ψυχὴν ἡμῶν ποιῆσαι. τοῦτ’ ἤδη σὸν οἶμαι τὸ ἔργον, ὦ ξένε, ἀλλ’ οὐκ ἐμὸν γίγνεται. δεῖ γε μήν, ὦ Σώκρατεσ, αὐτὸ εἶναι καὶ σόν, ὅταν ἐμφανὲσ ἡμῖν γένηται.

καλῶσ εἶπεσ. ἆρ’ οὖν οὐκ ἀριθμητικὴ μὲν καί τινεσ ἕτεραι ταύτῃ συγγενεῖσ τέχναι ψιλαὶ τῶν πράξεών εἰσι, τὸ δὲ γνῶναι παρέσχοντο μόνον; ἔστιν οὕτωσ. αἱ δέ γε περὶ τεκτονικὴν αὖ καὶ σύμπασαν χειρουργίαν ὥσπερ ἐν ταῖσ πράξεσιν ἐνοῦσαν σύμφυτον τὴν ἐπιστήμην κέκτηνται, καὶ συναποτελοῦσι τὰ γιγνόμενα ὑπ’ αὐτῶν σώματα πρότερον οὐκ ὄντα. τί μήν;

ταύτῃ τοίνυν συμπάσασ ἐπιστήμασ διαίρει, τὴν μὲν πρακτικὴν προσειπών, τὴν δὲ μόνον γνωστικήν. ἔστω σοι ταῦθ’ ὡσ μιᾶσ ἐπιστήμησ τῆσ ὅλησ εἴδη δύο. πότερον οὖν τὸν πολιτικὸν καὶ βασιλέα καὶ δεσπότην καὶ ἔτ’ οἰκονόμον θήσομεν ὡσ ἓν πάντα ταῦτα προσαγορεύοντεσ, ἢ τοσαύτασ τέχνασ αὐτὰσ εἶναι φῶμεν ὅσαπερ ὀνόματα ἐρρήθη; μᾶλλον δέ μοι δεῦρο ἕπου. πῇ; τῇδε.

εἴ τῴ τισ τῶν δημοσιευόντων ἰατρῶν ἱκανὸσ συμβουλεύειν ἰδιωτεύων αὐτόσ, ἆρ’ οὐκ ἀναγκαῖον αὐτῷ προσαγορεύεσθαι τοὔνομα τῆσ τέχνησ ταὐτὸν ὅπερ ᾧ συμβουλεύει; ναί. τί δ’; ὅστισ βασιλεύοντι χώρασ ἀνδρὶ παραινεῖν δεινὸσ ἰδιώτησ ὢν αὐτόσ, ἆρ’ οὐ φήσομεν ἔχειν αὐτὸν τὴν ἐπιστήμην ἣν ἔδει τὸν ἄρχοντα αὐτὸν κεκτῆσθαι; φήσομεν. ἀλλὰ μὴν ἥ γε ἀληθινοῦ βασιλέωσ βασιλική;

ναί. ταύτην δὲ ὁ κεκτημένοσ οὐκ, ἄντε ἄρχων ἄντε ἰδιώτησ ὢν τυγχάνῃ, πάντωσ κατά γε τὴν τέχνην αὐτὴν βασιλικὸσ ὀρθῶσ προσρηθήσεται; δίκαιον γοῦν. καὶ μὴν οἰκονόμοσ γε καὶ δεσπότησ ταὐτόν. τί μήν; τί δέ; μεγάλησ σχῆμα οἰκήσεωσ ἢ σμικρᾶσ αὖ πόλεωσ ὄγκοσ μῶν τι πρὸσ ἀρχὴν διοίσετον; οὐδέν. οὐκοῦν, ὃ νυνδὴ διεσκοπούμεθα, φανερὸν ὡσ ἐπιστήμη μία περὶ πάντ’ ἐστὶ ταῦτα·

ταύτην δὲ εἴτε βασιλικὴν εἴτε πολιτικὴν εἴτε οἰκονομικήν τισ ὀνομάζει, μηδὲν αὐτῷ διαφερώμεθα. τί γάρ; ἀλλὰ μὴν τόδε γε δῆλον, ὡσ βασιλεὺσ ἅπασ χερσὶ καὶ σύμπαντι τῷ σώματι σμίκρ’ ἄττα εἰσ τὸ κατέχειν τὴν ἀρχὴν δύναται πρὸσ τὴν τῆσ ψυχῆσ σύνεσιν καὶ ῥώμην. δῆλον. τῆσ δὴ γνωστικῆσ μᾶλλον ἢ τῆσ χειροτεχνικῆσ καὶ ὅλωσ πρακτικῆσ βούλει τὸν βασιλέα φῶμεν οἰκειότερον εἶναι; τί μήν;

τὴν ἄρα πολιτικὴν καὶ πολιτικὸν καὶ βασιλικὴν καὶ βασιλικὸν εἰσ ταὐτὸν ὡσ ἓν πάντα ταῦτα συνθήσομεν; δῆλον. οὐκοῦν πορευοίμεθ’ ἂν ἑξῆσ, εἰ μετὰ ταῦτα τὴν γνωστικὴν διοριζοίμεθα; πάνυ γε. πρόσεχε δὴ τὸν νοῦν ἂν ἄρα ἐν αὐτῇ τινα διαφυὴν κατανοήσωμεν. φράζε ποίαν. τοιάνδε.

λογιστική πού τισ ἡμῖν ἦν τέχνη. ναί. τῶν γνωστικῶν γε οἶμαι παντάπασι τεχνῶν. πῶσ δ’ οὔ; γνούσῃ δὴ λογιστικῇ τὴν ἐν τοῖσ ἀριθμοῖσ διαφορὰν μῶν τι πλέον ἔργον δώσομεν ἢ τὰ γνωσθέντα κρῖναι; τί μήν; καὶ γὰρ ἀρχιτέκτων γε πᾶσ οὐκ αὐτὸσ ἐργατικὸσ ἀλλ’ ἐργατῶν ἄρχων. ναί. παρεχόμενόσ γέ που γνῶσιν ἀλλ’ οὐ χειρουργίαν. οὕτωσ. δικαίωσ δὴ μετέχειν ἂν λέγοιτο τῆσ γνωστικῆσ ἐπιστήμησ.

πάνυ γε. τούτῳ δέ γε οἶμαι προσήκει κρίναντι μὴ τέλοσ ἔχειν μηδ’ ἀπηλλάχθαι, καθάπερ ὁ λογιστὴσ ἀπήλλακτο, προστάττειν δὲ ἑκάστοισ τῶν ἐργατῶν τό γε πρόσφορον ἑώσ ἂν ἀπεργάσωνται τὸ προσταχθέν. ὀρθῶσ. οὐκοῦν γνωστικαὶ μὲν αἵ τε τοιαῦται σύμπασαι καὶ ὁπόσαι συνέπονται τῇ λογιστικῇ, κρίσει δὲ καὶ ἐπιτάξει διαφέρετον ἀλλήλοιν τούτω τὼ γένη; φαίνεσθον.

ἆρ’ οὖν συμπάσησ τῆσ γνωστικῆσ εἰ τὸ μὲν ἐπιτακτικὸν μέροσ, τὸ δὲ κριτικὸν διαιρούμενοι προσείποιμεν, ἐμμελῶσ ἂν φαῖμεν διῃρῆσθαι; κατά γε τὴν ἐμὴν δόξαν. ἀλλὰ μὴν τοῖσ γε κοινῇ τι πράττουσιν ἀγαπητὸν ὁμονοεῖν. πῶσ δ’ οὔ; τούτου τοίνυν μέχριπερ ἂν αὐτοὶ κοινωνῶμεν, ἐατέον τά γε τῶν ἄλλων δοξάσματα χαίρειν. τί μήν; φέρε δή, τούτοιν τοῖν τέχναιν ἡμῖν τὸν βασιλικὸν ἐν ποτέρᾳ θετέον;

ἆρ’ ἐν τῇ κριτικῇ, καθάπερ τινὰ θεατήν, ἢ μᾶλλον τῆσ ἐπιτακτικῆσ ὡσ ὄντα αὐτὸν τέχνησ θήσομεν, δεσπόζοντά γε; πῶσ γὰρ οὐ μᾶλλον; τὴν ἐπιτακτικὴν δὴ τέχνην πάλιν ἂν εἰή θεατέον εἴ πῃ διέστηκεν. καί μοι δοκεῖ τῇδέ πῃ, καθάπερ ἡ τῶν καπήλων τέχνη τῆσ τῶν αὐτοπωλῶν διώρισται τέχνησ, καὶ τὸ βασιλικὸν γένοσ ἐοίκεν ἀπὸ τοῦ τῶν κηρύκων γένουσ ἀφωρίσθαι. πῶσ;

πωληθέντα που πρότερον ἔργα ἀλλότρια παραδεχόμενοι δεύτερον πωλοῦσι πάλιν οἱ κάπηλοι. πάνυ μὲν οὖν. οὐκοῦν καὶ τὸ κηρυκικὸν φῦλον ἐπιταχθέντ’ ἀλλότρια νοήματα παραδεχόμενον αὐτὸ δεύτερον ἐπιτάττει πάλιν ἑτέροισ. ἀληθέστατα. τί οὖν; εἰσ ταὐτὸν μείξομεν βασιλικὴν ἑρμηνευτικῇ, κελευστικῇ, μαντικῇ, κηρυκικῇ, καὶ πολλαῖσ ἑτέραισ τούτων τέχναισ συγγενέσιν, αἳ σύμπασαι τό γ’ ἐπιτάττειν ἔχουσιν; ἢ βούλει, καθάπερ ᾐκάζομεν νυνδή, καὶ τοὔνομα παρεικάσωμεν, ἐπειδὴ καὶ σχεδὸν ἀνώνυμον ὂν τυγχάνει τὸ τῶν αὐτεπιτακτῶν γένοσ, καὶ ταύτῃ ταῦτα διελώμεθα, τὸ μὲν τῶν βασιλέων γένοσ εἰσ τὴν αὐτεπιτακτικὴν θέντεσ, τοῦ δὲ ἄλλου παντὸσ ἀμελήσαντεσ, ὄνομα ἕτερον αὐτοῖσ παραχωρήσαντεσ θέσθαι τινά;

τοῦ γὰρ ἄρχοντοσ ἕνεκα ἡμῖν ἡ μέθοδοσ ἦν ἀλλ’ οὐχὶ τοῦ ἐναντίου. πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν ἐπειδὴ τοῦτο μετρίωσ ἀφέστηκεν ἀπ’ ἐκείνων, ἀλλοτριότητι διορισθὲν πρὸσ οἰκειότητα, τοῦτο αὐτὸ πάλιν αὖ διαιρεῖν ἀναγκαῖον, εἴ τινα τομὴν ἔτι ἔχομεν ὑπείκουσαν ἐν τούτῳ; πάνυ γε. καὶ μὴν φαινόμεθα ἔχειν· ἀλλ’ ἐπακολουθῶν σύντεμνε. πῇ; πάντασ ὁπόσουσ ἂν ἄρχοντασ διανοηθῶμεν ἐπιτάξει προσχρωμένουσ ἆρ’ οὐχ εὑρήσομεν γενέσεώσ τινοσ ἕνεκα προστάττοντασ; πῶσ δ’ οὔ;

καὶ μὴν τά γε γιγνόμενα πάντα δίχα διαλαβεῖν οὐ παντάπασι χαλεπόν. πῇ; τὰ μὲν ἄψυχα αὐτῶν ἐστί που συμπάντων, τὰ δ’ ἔμψυχα. ναί. τούτοισ δέ γε αὐτοῖσ τὸ τοῦ γνωστικοῦ μέροσ ἐπιτακτικὸν ὄν, εἴπερ βουλόμεθα τέμνειν, τεμοῦμεν. κατὰ τί; τὸ μὲν ἐπὶ ταῖσ τῶν ἀψύχων γενέσεσιν αὐτοῦ τάττοντεσ, τὸ δ’ ἐπὶ <ταῖσ> τῶν ἐμψύχων· καὶ πᾶν οὕτωσ ἤδη διαιρήσεται δίχα.

παντάπασί γε. τὸ μὲν τοίνυν αὐτῶν παραλίπωμεν, τὸ δ’ ἀναλάβωμεν, ἀναλαβόντεσ δὲ μερισώμεθα εἰσ δύο τὸ σύμπαν. λέγεισ δ’ αὐτοῖν ἀναληπτέον εἶναι πότερον; πάντωσ που τὸ περὶ τὰ ζῷα ἐπιτακτικόν. οὐ γὰρ δὴ τό γε τῆσ βασιλικῆσ ἐπιστήμησ ἐστί ποτε τῶν ἀψύχων ἐπιστατοῦν, οἱο͂ν ἀρχιτεκτονικόν, ἀλλὰ γενναιότερον, ἐν τοῖσ ζῴοισ καὶ περὶ αὐτὰ ταῦτα τὴν δύναμιν ἀεὶ κεκτημένον. ὀρθῶσ.

τήν γε μὴν τῶν ζῴων γένεσιν καὶ τροφὴν τὴν μέν τισ ἂν ἴδοι μονοτροφίαν οὖσαν, τὴν δὲ κοινὴν τῶν ἐν ταῖσ ἀγέλαισ θρεμμάτων ἐπιμέλειαν. ὀρθῶσ. ἀλλ’ οὐ μὴν τόν γε πολιτικὸν εὑρήσομεν ἰδιοτρόφον, ὥσπερ βοηλάτην ἤ τινα ἱπποκόμον, ἀλλ’ ἱπποφορβῷ τε καὶ βουφορβῷ μᾶλλον προσεοικότα. φαίνεταί γε δὴ ῥηθὲν νῦν. πότερον οὖν τῆσ ζῳοτροφίασ τὴν τῶν συμπόλλων κοινὴν τροφὴν ἀγελαιοτροφίαν ἢ κοινοτροφικήν τινα ὀνομάζομεν;

ὁπότερον ἂν ἐν τῷ λόγῳ συμβαίνῃ. καλῶσ γε, ὦ Σώκρατεσ· κἂν διαφυλάξῃσ τὸ μὴ σπουδάζειν ἐπὶ τοῖσ ὀνόμασιν, πλουσιώτεροσ εἰσ τὸ γῆρασ ἀναφανήσῃ φρονήσεωσ. νῦν δὲ τοῦτο μέν, καθάπερ διακελεύῃ, ποιητέον· τὴν δὲ ἀγελαιοτροφικὴν ἆρ’ ἐννοεῖσ πῇ τισ δίδυμον ἀποφήνασ τὸ ζητούμενον ἐν διπλασίοισι τὰ νῦν ἐν τοῖσ ἡμίσεσιν εἰσ τότε ποιήσει ζητεῖσθαι; προθυμήσομαι.

καί μοι δοκεῖ τῶν μὲν ἀνθρώπων ἑτέρα τισ εἶναι, τῶν δ’ αὖ θηρίων ἄλλη τροφή. παντάπασί γε προθυμότατα καὶ ἀνδρειότατα διῄρησαι· μὴ μέντοι τοῦτό γε εἰσ αὖθισ κατὰ δύναμιν πάσχωμεν. τὸ ποῖον; μὴ σμικρὸν μόριον ἓν πρὸσ μεγάλα καὶ πολλὰ ἀφαιρῶμεν, μηδὲ εἴδουσ χωρίσ· ἀλλὰ τὸ μέροσ ἅμα εἶδοσ ἐχέτω.

κάλλιστον μὲν γὰρ ἀπὸ τῶν ἄλλων εὐθὺσ διαχωρίζειν τὸ ζητούμενον, ἂν ὀρθῶσ ἔχῃ, καθάπερ ὀλίγον σὺ πρότερον οἰηθεὶσ ἔχειν τὴν διαίρεσιν ἐπέσπευσασ τὸν λόγον, ἰδὼν ἐπ’ ἀνθρώπουσ πορευόμενον· ἀλλὰ γάρ, ὦ φίλε, λεπτουργεῖν οὐκ ἀσφαλέσ, διὰ μέσων δὲ ἀσφαλέστερον ἰέναι τέμνοντασ, καὶ μᾶλλον ἰδέαισ ἄν τισ προστυγχάνοι. τοῦτο δὲ διαφέρει τὸ πᾶν πρὸσ τὰσ ζητήσεισ. πῶσ, ὦ ξένε, λέγεισ τοῦτο;

πειρατέον ἔτι σαφέστερον φράζειν εὐνοίᾳ τῆσ σῆσ φύσεωσ, ὦ Σώκρατεσ. ἐν τῷ μὲν οὖν παρεστηκότι τὰ νῦν δηλῶσαι μηδὲν ἐνδεῶσ ἀδύνατον· ἐπιχειρητέον δέ τι καὶ σμικρῷ πλέον αὐτὸ προαγαγεῖν εἰσ τὸ πρόσθεν σαφηνείασ ἕνεκα. ποῖον οὖν δὴ φράζεισ διαιρουμένουσ ἡμᾶσ οὐκ ὀρθῶσ ἄρτι δρᾶν; τοιόνδε, οἱο͂ν εἴ τισ τἀνθρώπινον ἐπιχειρήσασ δίχα διελέσθαι γένοσ διαιροῖ καθάπερ οἱ πολλοὶ τῶν ἐνθάδε διανέμουσι, τὸ μὲν Ἑλληνικὸν ὡσ ἓν ἀπὸ πάντων ἀφαιροῦντεσ χωρίσ, σύμπασι δὲ τοῖσ ἄλλοισ γένεσιν, ἀπείροισ οὖσι καὶ ἀμείκτοισ καὶ ἀσυμφώνοισ πρὸσ ἄλληλα, βάρβαρον μιᾷ κλήσει προσειπόντεσ αὐτὸ διὰ ταύτην τὴν μίαν κλῆσιν καὶ γένοσ ἓν αὐτὸ εἶναι προσδοκῶσιν· ἢ τὸν ἀριθμόν τισ αὖ νομίζοι κατ’ εἴδη δύο διαιρεῖν μυριάδα ἀποτεμνόμενοσ ἀπὸ πάντων, ὡσ ἓν εἶδοσ ἀποχωρίζων, καὶ τῷ λοιπῷ δὴ παντὶ θέμενοσ ἓν ὄνομα διὰ τὴν κλῆσιν αὖ καὶ τοῦτ’ ἀξιοῖ γένοσ ἐκείνου χωρὶσ ἕτερον ἓν γίγνεσθαι.

κάλλιον δέ που καὶ μᾶλλον κατ’ εἴδη καὶ δίχα διαιροῖτ’ ἄν, εἰ τὸν μὲν ἀριθμὸν ἀρτίῳ καὶ περιττῷ τισ τέμνοι, τὸ δὲ αὖ τῶν ἀνθρώπων γένοσ ἄρρενι καὶ θήλει, Λυδοὺσ δὲ ἢ Φρύγασ ἤ τινασ ἑτέρουσ πρὸσ ἅπαντασ τάττων ἀποσχίζοι τότε, ἡνίκα ἀποροῖ γένοσ ἅμα καὶ μέροσ εὑρίσκειν ἑκάτερον τῶν σχισθέντων.

ὀρθότατα·

ἀλλὰ γὰρ τοῦτο αὐτό, ὦ ξένε, πῶσ ἄν τισ γένοσ καὶ μέροσ ἐναργέστερον γνοίη, ὡσ οὐ ταὐτόν ἐστον ἀλλ’ ἕτερον ἀλλήλοιν; ὦ βέλτιστε ἀνδρῶν, οὐ φαῦλον προστάττεισ, Σώκρατεσ. ἡμεῖσ μὲν καὶ νῦν μακροτέραν τοῦ δέοντοσ ἀπὸ τοῦ προτεθέντοσ λόγου πεπλανήμεθα, σὺ δὲ ἔτι πλέον ἡμᾶσ κελεύεισ πλανηθῆναι. νῦν μὲν οὖν, ὥσπερ εἰκόσ, ἐπανίωμεν πάλιν· ταῦτα δὲ εἰσ αὖθισ κατὰ σχολὴν καθάπερ ἰχνεύοντεσ μέτιμεν.

οὐ μὴν ἀλλὰ τοῦτό γε αὖ παντάπασιν φύλαξαι, μή ποτε παρ’ ἐμοῦ δόξῃσ αὐτὸ ἐναργῶσ διωρισμένον ἀκηκοέναι. τὸ ποῖον; εἶδόσ τε καὶ μέροσ ἕτερον ἀλλήλων εἶναι. τί μήν; ὡσ εἶδοσ μὲν ὅταν ᾖ του, καὶ μέροσ αὐτὸ ἀναγκαῖον εἶναι τοῦ πράγματοσ ὅτουπερ ἂν εἶδοσ λέγηται· μέροσ δὲ εἶδοσ οὐδεμία ἀνάγκη. ταύτῃ με ἢ ’κείνῃ μᾶλλον, ὦ Σώκρατεσ, ἀεὶ φάθι λέγειν. ταῦτ’ ἔσται. φράσον δή μοι τὸ μετὰ τοῦτο.

ποῖον; τὸ τῆσ ἀποπλανήσεωσ ὁπόθεν ἡμᾶσ δεῦρ’ ἤγαγεν. οἶμαι μὲν γὰρ μάλιστα, ὅθεν ἐρωτηθεὶσ σὺ τὴν ἀγελαιοτροφίαν ὅπῃ διαιρετέον εἶπεσ μάλα προθύμωσ δύ’ εἶναι ζῴων γένη, τὸ μὲν ἀνθρώπινον, ἕτερον δὲ τῶν ἄλλων συμπάντων θηρίων ἕν. ἀληθῆ. καὶ ἔμοιγε δὴ τότ’ ἐφάνησ μέροσ ἀφαιρῶν ἡγεῖσθαι καταλιπεῖν τὸ λοιπὸν αὖ πάντων γένοσ ἕν, ὅτι πᾶσι ταὐτὸν ἐπονομάζειν ἔσχεσ ὄνομα, θηρία καλέσασ. ἦν καὶ ταῦτα οὕτωσ.

τὸ δέ γε, ὦ πάντων ἀνδρειότατε, τάχ’ ἄν, εἴ που φρόνιμόν ἐστί τι ζῷον ἕτερον, οἱο͂ν δοκεῖ τὸ τῶν γεράνων, ἤ τι τοιοῦτον ἄλλο, ὃ κατὰ ταὐτὰ ἴσωσ διονομάζει καθάπερ καὶ σύ, γεράνουσ μὲν ἓν γένοσ ἀντιτιθὲν τοῖσ ἄλλοισ ζῴοισ καὶ σεμνῦνον αὐτὸ ἑαυτό, τὰ δὲ ἄλλα μετὰ τῶν ἀνθρώπων συλλαβὸν εἰσ ταὐτὸ οὐδὲν ἄλλο πλὴν ἴσωσ θηρία προσείποι. πειραθῶμεν οὖν ἡμεῖσ ἐξευλαβεῖσθαι πάνθ’ ὁπόσα τοιαῦτα.

πῶσ; μὴ πᾶν τὸ τῶν ζῴων γένοσ διαιρούμενοι, ἵνα ἧττον αὐτὰ πάσχωμεν. οὐδὲν γὰρ δεῖ. καὶ γὰρ οὖν καὶ τότε ἡμαρτάνετο ταύτῃ. τί δή; τῆσ γνωστικῆσ ὅσον ἐπιτακτικὸν ἡμῖν μέροσ ἦν που τοῦ ζῳοτροφικοῦ γένουσ, ἀγελαίων μὴν ζῴων. ἦ γάρ; ναί. διῄρητο τοίνυν ἤδη καὶ τότε σύμπαν τὸ ζῷον τῷ τιθασῷ καὶ ἀγρίῳ.

τὰ μὲν γὰρ ἔχοντα τιθασεύεσθαι φύσιν ἥμερα προσείρηται, τὰ δὲ μὴ ’θέλοντα ἄγρια. καλῶσ. ἣν δέ γε θηρεύομεν ἐπιστήμην, ἐν τοῖσ ἡμέροισ ἦν τε καὶ ἔστιν, ἐπὶ τοῖσ ἀγελαίοισ μὴν ζητητέα θρέμμασιν. ναί. μὴ τοίνυν διαιρώμεθα ὥσπερ τότε πρὸσ ἅπαντα ἀποβλέψαντεσ, μηδὲ σπεύσαντεσ, ἵνα δὴ ταχὺ γενώμεθα πρὸσ τῇ πολιτικῇ. πεποίηκε γὰρ ἡμᾶσ καὶ νῦν παθεῖν τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν πάθοσ. ποῖον;

οὐ γὰρ δὴ προστυχήσ γε αὐτὸσ οἶδ’ ὅτι γέγονασ ταῖσ ἐν τῷ Νείλῳ τιθασείαισ τῶν ἰχθύων καὶ τῶν ἐν ταῖσ βασιλικαῖσ λίμναισ. οὐχ ἡσύχουσ εὖ διαιροῦντασ ἠνυκέναι βραδύτερον. καὶ καλῶσ γε, ὦ ξένε, πεποίηκε. ταῦτ’ ἔστω. πάλιν δ’ οὖν ἐξ ἀρχῆσ τὴν κοινοτροφικὴν πειρώμεθα διαιρεῖν· ἴσωσ γὰρ καὶ τοῦτο ὃ σὺ προθυμῇ διαπεραινόμενοσ ὁ λόγοσ αὐτόσ σοι κάλλιον μηνύσει. καί μοι φράζε. ποῖον δή; τόδε, εἴ τινων πολλάκισ ἄρα διακήκοασ· ἐν μὲν γὰρ κρήναισ τάχ’ ἂν ἴσωσ εἰήσ ᾐσθημένοσ.

πάνυ μὲν οὖν καὶ ταῦτα τεθέαμαι κἀκεῖνα πολλῶν ἀκήκοα. καὶ μὴν χηνοβωτίασ γε καὶ γερανοβωτίασ, εἰ καὶ μὴ πεπλάνησαι περὶ τὰ Θετταλικὰ πεδία, πέπυσαι γοῦν καὶ πιστεύεισ εἶναι. τί μήν; τοῦδ’ ἕνεκά τοι πάντα ἠρώτησα ταῦτα, διότι τῆσ τῶν ἀγελαίων τροφῆσ ἔστι μὲν ἔνυδρον, ἔστι δὲ καὶ ξηροβατικόν.

ἔστι γὰρ οὖν. ἆρ’ οὖν καὶ σοὶ συνδοκεῖ ταύτῃ δεῖν διχάζειν τὴν κοινοτροφικὴν ἐπιστήμην, ἐφ’ ἑκατέρῳ τούτων τὸ μέροσ αὐτῆσ ἐπινέμοντασ ἑκάτερον, τὸ μὲν ἕτερον ὑγροτροφικὸν ὀνομάζοντασ, τὸ δ’ ἕτερον ξηροτροφικόν; ἔμοιγε. καὶ μὴν καὶ τὸ βασιλικὸν οὕτωσ οὐ ζητήσομεν ὁποτέρασ ἐστὶ τῆσ τέχνησ· δῆλον δὴ γὰρ παντί.

πῶσ δ’ οὔ; πᾶσ μὲν δὴ τό γε ξηροτροφικὸν τῆσ ἀγελαιοτροφίασ διέλοιτ’ ἂν φῦλον. πῶσ; τῷ πτηνῷ τε καὶ πεζῷ διορισάμενοσ. ἀληθέστατα. τί δέ; τὸ πολιτικὸν ἦ περὶ τὸ πεζὸν ζητητέον; ἢ οὐκ οἰεί καὶ τὸν ἀφρονέστατον ὡσ ἔποσ εἰπεῖν δοξάζειν οὕτωσ; ἔγωγε. τὴν δὲ πεζονομικήν, καθάπερ ἄρτι τὸν ἀριθμόν, δεῖ τεμνομένην δίχα ἀποφαίνειν. δῆλον. καὶ μὴν ἐφ’ ὅ γε μέροσ ὡρ́μηκεν ἡμῖν ὁ λόγοσ, ἐπ’ ἐκεῖνο δύο τινὲ καθορᾶν ὁδὼ τεταμένα φαίνεται, τὴν μὲν θάττω, πρὸσ μέγα μέροσ σμικρὸν διαιρουμένην, τὴν δέ, ὅπερ ἐν τῷ πρόσθεν ἐλέγομεν ὅτι δεῖ μεσοτομεῖν ὡσ μάλιστα, τοῦτ’ ἔχουσαν μᾶλλον, μακροτέραν γε μήν.

ἔξεστιν οὖν ὁποτέραν ἂν βουληθῶμεν, ταύτην πορευθῆναι. τί δέ; ἀμφοτέρασ ἀδύνατον; ἅμα γ’, ὦ θαυμαστέ· ἐν μέρει γε μὴν δῆλον ὅτι δυνατόν. ἐν μέρει τοίνυν ἔγωγε ἀμφοτέρασ αἱροῦμαι.

τῷ τῶν μὲν τὴν γένεσιν ἄκερων εἶναι, τῶν δὲ κερασφόρον. ῥᾴδιον, ἐπειδὴ τὸ λοιπὸν βραχύ· κατ’ ἀρχὰσ μὴν καὶ μεσοῦσιν ἅμα τῆσ πορείασ χαλεπὸν ἂν ἦν ἡμῖν τὸ πρόσταγμα. νῦν δ’, ἐπειδὴ δοκεῖ ταύτῃ, τὴν μακροτέραν πρότερον ἰώμεν· νεαλέστεροι γὰρ ὄντεσ ῥᾷον αὐτὴν πορευσόμεθα. τὴν δὲ δὴ διαίρεσιν ὁρ́α. λέγε. τὰ πεζὰ ἡμῖν τῶν ἡμέρων, ὅσαπερ ἀγελαῖα, διῃρημένα ἐστὶ φύσει δίχα. τίνι; φαίνεται.

τὴν δὴ πεζονομικὴν διελὼν ἀπόδοσ ἑκατέρῳ τῷ μέρει λόγῳ χρώμενοσ. ἂν γὰρ ὀνομάζειν αὐτὰ βουληθῇσ, ἔσται σοι περιπεπλεγμένον μᾶλλον τοῦ δέοντοσ. πῶσ οὖν χρὴ λέγειν; ὧδε· τῆσ πεζονομικῆσ ἐπιστήμησ δίχα διαιρεθείσησ τὸ μόριον θάτερον ἐπὶ τῷ κερασφόρῳ μέρει τῷ τῆσ ἀγέλησ ἐπιτετάχθαι, τὸ δὲ ἕτερον ἐπὶ τῷ τῆσ ἀκεράτου. ταῦτ’ ἔστω ταύτῃ λεχθέντα·

πάντωσ γὰρ ἱκανῶσ δεδήλωται. καὶ μὴν ὅ γε βασιλεὺσ ἡμῖν αὖ καταφανὴσ ὅτι κολοβὸν ἀγέλην τινὰ κεράτων νομεύει. πῶσ γὰρ οὐ δῆλοσ; ταύτην τοίνυν καταθραύσαντεσ τὸ γιγνόμενον αὐτῷ πειρώμεθα ἀποδοῦναι. πάνυ γε. πότερον οὖν βούλει τῷ σχιστῷ τε καὶ τῷ καλουμένῳ μώνυχι διαιρεῖν αὐτὴν ἢ τῇ κοινογονίᾳ τε καὶ ἰδιογονίᾳ; μανθάνεισ γάρ που. τὸ ποῖον; ὅτι τὸ μὲν τῶν ἵππων καὶ ὄνων πέφυκεν ἐξ ἀλλήλων γεννᾶν.

ναί. τὸ δέ γε λοιπὸν ἔτι τῆσ λείασ ἀγέλησ τῶν ἡμέρων ἀμιγὲσ γένει πρὸσ ἄλληλα. πῶσ δ’ οὔ; τί δ’; ὁ πολιτικὸσ ἄρ’ ἐπιμέλειαν ἔχειν φαίνεται πότερα κοινογενοῦσ φύσεωσ ἤ τινοσ ἰδιογενοῦσ; δῆλον ὅτι τῆσ ἀμείκτου. ταύτην δὴ δεῖ καθάπερ τὰ ἔμπροσθεν, ὡσ ἐοίκεν, ἡμᾶσ δίχα διαστέλλειν. δεῖ γὰρ οὖν. καὶ μὴν τό γε ζῷον, ὅσον ἥμερον καὶ ἀγελαῖον, σχεδὸν πλὴν γενοῖν δυοῖν πᾶν ἤδη κατακεκερμάτισται.

τὸ γὰρ τῶν κυνῶν οὐκ ἐπάξιον καταριθμεῖν γένοσ ὡσ ἐν ἀγελαίοισ θρέμμασιν. οὐ γὰρ οὖν. ἀλλὰ τίνι δὴ τὼ δύο διαιροῦμεν; ὡῖπερ καὶ δίκαιόν γε Θεαίτητόν τε καὶ σὲ διανέμειν, ἐπειδὴ καὶ γεωμετρίασ ἅπτεσθον. τῷ; τῇ διαμέτρῳ δήπου καὶ πάλιν τῇ τῆσ διαμέτρου διαμέτρῳ. πῶσ εἶπεσ; ἡ φύσισ, ἣν τὸ γένοσ ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων κέκτηται, μῶν ἄλλωσ πωσ εἰσ τὴν πορείαν πέφυκεν ἢ καθάπερ ἡ διάμετροσ ἡ δυνάμει δίπουσ;

οὐκ ἄλλωσ. καὶ μὴν ἥ γε τοῦ λοιποῦ γένουσ πάλιν ἐστὶ κατὰ δύναμιν αὖ τῆσ ἡμετέρασ δυνάμεωσ διάμετροσ, εἴπερ δυοῖν γέ ἐστι ποδοῖν δὶσ πεφυκυῖα. πῶσ δ’ οὐκ ἔστι; καὶ δὴ καὶ σχεδὸν ὃ βούλει δηλοῦν μανθάνω. πρὸσ δὴ τούτοισ ἕτερον αὖ τι τῶν πρὸσ γέλωτα εὐδοκιμησάντων ἄν, ὦ Σώκρατεσ, ἆρα καθορῶμεν ἡμῖν γεγονὸσ ἐν τοῖσ διῃρημένοισ; τὸ ποῖον;

τἀνθρώπινον ἡμῶν ἅμα γένοσ συνειληχὸσ καὶ συνδεδραμηκὸσ γένει τῷ τῶν ὄντων γενναιοτάτῳ καὶ ἅμα εὐχερεστάτῳ. καθορῶ καὶ μάλ’ ἀτόπωσ συμβαῖνον. τί δ’; οὐκ εἰκὸσ ὕστατα ἀφικνεῖσθαι τὰ βραδύτατα; ναί, τοῦτό γε. τόδε δὲ οὐκ ἐννοοῦμεν, ὡσ ἔτι γελοιότεροσ ὁ βασιλεὺσ φαίνεται μετὰ τῆσ ἀγέλησ συνδιαθέων καὶ σύνδρομα πεπορευμένοσ τῷ τῶν ἀνδρῶν αὖ πρὸσ τὸν εὐχερῆ βίον ἄριστα γεγυμνασμένῳ; παντάπασι μὲν οὖν.

νῦν γάρ, ὦ Σώκρατεσ, ἐκεῖνό ἐστι καταφανὲσ μᾶλλον τὸ ῥηθὲν τότ’ ἐν τῇ περὶ τὸν σοφιστὴν ζητήσει. τὸ ποῖον; ὅτι τῇ τοιᾷδε μεθόδῳ τῶν λόγων οὔτε σεμνοτέρου μᾶλλον ἐμέλησεν ἢ μή, τόν τε σμικρότερον οὐδὲν ἠτίμακε πρὸ τοῦ μείζονοσ, ἀεὶ δὲ καθ’ αὑτὴν περαίνει τἀληθέστατον. ἐοίκεν. οὐκοῦν μετὰ τοῦτο, ἵνα μή με φθῇσ ἐρωτήσασ τὴν βραχυτέραν ὁδὸν ἥτισ τότε ἦν ἐπὶ τὸν τοῦ βασιλέωσ ὁρ́ον, αὐτόσ σοι πρότερον ἔλθω; σφόδρα γε.

λέγω δὴ δεῖν τότε εὐθὺσ τὸ πεζὸν τῷ δίποδι πρὸσ τὸ τετράπουν γένοσ διανεῖμαι, κατιδόντα δὲ τἀνθρώπινον ἔτι μόνῳ τῷ πτηνῷ συνειληχὸσ τὴν δίποδα ἀγέλην πάλιν τῷ ψιλῷ καὶ τῷ πτεροφυεῖ τέμνειν, τμηθείσησ δὲ αὐτῆσ καὶ τότ’ ἤδη τῆσ ἀνθρωπονομικῆσ δηλωθείσησ τέχνησ, φέροντα τὸν πολιτικὸν καὶ βασιλικὸν οἱο͂ν ἡνίοχον εἰσ αὐτὴν ἐνστήσαντα, παραδοῦναι τὰσ τῆσ πόλεωσ ἡνίασ ὡσ οἰκείασ καὶ αὐτῷ ταύτησ οὔσησ τῆσ ἐπιστήμησ. καλῶσ καὶ καθαπερεὶ χρέοσ ἀπέδωκάσ μοι τὸν λόγον, προσθεὶσ τὴν ἐκτροπὴν οἱο͂ν τόκον καὶ ἀναπληρώσασ αὐτόν.

φέρε δὴ καὶ συνείρωμεν ἐπανελθόντεσ ἐπὶ τὴν ἀρχὴν μέχρι τῆσ τελευτῆσ τὸν λόγον τοῦ ὀνόματοσ τῆσ τοῦ πολιτικοῦ τέχνησ. πάνυ μὲν οὖν. τῆσ γνωστικῆσ τοίνυν ἐπιστήμησ ἡμῖν ἦν κατ’ ἀρχὰσ μέροσ ἐπιτακτικόν· τούτου δὲ ἀπεικασθὲν τὸ μόριον αὐτεπιτακτικὸν ἐρρήθη. ζῳοτροφικὴ δὲ πάλιν αὐτεπιτακτικῆσ οὐ τὸ σμικρότατον τῶν γενῶν ἀπεσχίζετο·

καὶ ζῳοτροφικῆσ εἶδοσ ἀγελαιοτροφικόν, ἀγελαιοτροφικοῦ δ’ αὖ πεζονομικόν· τοῦ δὲ πεζονομικοῦ μάλιστα ἀπετέμνετο τέχνη τῆσ ἀκεράτου φύσεωσ θρεπτική. ταύτησ δ’ αὖ τὸ μέροσ οὐκ ἔλαττον τριπλοῦν συμπλέκειν ἀναγκαῖον, ἂν εἰσ ἕν τισ αὐτὸ ὄνομα συναγαγεῖν βουληθῇ, γενέσεωσ ἀμείκτου νομευτικὴν ἐπιστήμην προσαγορεύων. τὸ δ’ ἀπὸ τούτου τμῆμα, ἐπὶ ποίμνῃ δίποδι μέροσ ἀνθρωπονομικὸν ἔτι λειφθὲν μόνον, τοῦτ’ αὐτό ἐστιν ἤδη τὸ ζητηθέν, ἅμα βασιλικὸν ταὐτὸν κληθὲν καὶ πολιτικόν.

παντάπασι μὲν οὖν. ἆρά γ’, ὦ Σώκρατεσ, ἀληθῶσ ἡμῖν τοῦτο καθάπερ σὺ νῦν εἴρηκασ οὕτωσ ἐστὶ καὶ πεπραγμένον; τὸ ποῖον δή; τὸ παντάπασιν ἱκανῶσ εἰρῆσθαι τὸ προτεθέν; ἢ τοῦτ’ αὐτὸ καὶ μάλιστα ἡ ζήτησισ ἐλλείπει, τὸ τὸν λόγον εἰρῆσθαι μέν πωσ, οὐ μὴν παντάπασί γε τελέωσ ἀπειργάσθαι; πῶσ εἶπεσ;

ἐγὼ νῷν πειράσομαι τοῦτ’ αὐτὸ ὃ διανοοῦμαι νῦν ἔτι μᾶλλον δηλῶσαι. λέγοισ ἄν. οὐκοῦν τῶν νομευτικῶν ἡμῖν πολλῶν φανεισῶν ἄρτι τεχνῶν μία τισ ἦν ἡ πολιτικὴ καὶ μιᾶσ τινοσ ἀγέλησ ἐπιμέλεια; ναί. ταύτην δέ γε διώριζεν ὁ λόγοσ οὐχ ἵππων εἶναι τροφὸν οὐδ’ ἄλλων θηρίων, ἀλλ’ ἀνθρώπων κοινοτροφικὴν ἐπιστήμην. οὕτωσ. τὸ δὴ τῶν νομέων πάντων διάφορον καὶ τὸ τῶν βασιλέων θεασώμεθα.

τὸ ποῖον; εἴ τισ τῶν ἄλλων τῳ, τέχνησ ἄλλησ ὄνομα ἔχων, κοινῇ τῆσ ἀγέλησ σύντροφοσ εἶναί φησι καὶ προσποιεῖται. πῶσ φῄσ; οἱο͂ν οἱ ἔμποροι καὶ γεωργοὶ καὶ σιτουργοὶ πάντεσ, καὶ πρὸσ τούτοισ γυμνασταὶ καὶ τὸ τῶν ἰατρῶν γένοσ, οἶσθ’ ὅτι τοῖσ περὶ τὰ ἀνθρώπινα νομεῦσιν, οὓσ πολιτικοὺσ ἐκαλέσαμεν, παντάπασι τῷ λόγῳ διαμάχοιντ’ ἂν οὗτοι σύμπαντεσ, ὡσ σφεῖσ τῆσ τροφῆσ ἐπιμελοῦνται τῆσ ἀνθρωπίνησ, οὐ μόνον ἀγελαίων ἀνθρώπων ἀλλὰ καὶ τῆσ τῶν ἀρχόντων αὐτῶν; οὐκοῦν ὀρθῶσ ἂν λέγοιεν;

ἴσωσ. καὶ τοῦτο μὲν ἐπισκεψόμεθα, τόδε δὲ ἴσμεν, ὅτι βουκόλῳ γε οὐδεὶσ ἀμφισβητήσει περὶ τούτων οὐδενόσ, ἀλλ’ αὐτὸσ τῆσ ἀγέλησ τροφὸσ ὁ βουφορβόσ, αὐτὸσ ἰατρόσ, αὐτὸσ οἱο͂ν νυμφευτὴσ καὶ περὶ τοὺσ τῶν γιγνομένων τόκουσ καὶ λοχείασ μόνοσ ἐπιστήμων τῆσ μαιευτικῆσ. ἔτι τοίνυν παιδιᾶσ καὶ μουσικῆσ ἐφ’ ὅσον αὐτοῦ τὰ θρέμματα φύσει μετείληφεν, οὐκ ἄλλοσ κρείττων παραμυθεῖσθαι καὶ κηλῶν πραύ̈νειν, μετά τε ὀργάνων καὶ ψιλῷ τῷ στόματι τὴν τῆσ αὑτοῦ ποίμνησ ἄριστα μεταχειριζόμενοσ μουσικήν. καὶ δὴ καὶ τῶν ἄλλων πέρι νομέων ὁ αὐτὸσ τρόποσ. ἦ γάρ;

ὀρθότατα. πῶσ οὖν ἡμῖν ὁ λόγοσ ὀρθὸσ φανεῖται καὶ ἀκέραιοσ ὁ περὶ τοῦ βασιλέωσ, ὅταν αὐτὸν νομέα καὶ τροφὸν ἀγέλησ ἀνθρωπίνησ θῶμεν μόνον ἐκκρίνοντεσ μυρίων ἄλλων ἀμφισβητούντων; οὐδαμῶσ.

οὐκοῦν ὀρθῶσ ὀλίγον ἔμπροσθεν ἐφοβήθημεν ὑποπτεύσαντεσ μὴ λέγοντεσ μέν τι τυγχάνοιμεν σχῆμα βασιλικόν, οὐ μὴν ἀπειργασμένοι γε εἶμέν πω δι’ ἀκριβείασ τὸν πολιτικόν, ἑώσ ἂν τοὺσ περικεχυμένουσ αὐτῷ καὶ τῆσ συννομῆσ αὐτῷ ἀντιποιουμένουσ περιελόντεσ καὶ χωρίσαντεσ ἀπ’ ἐκείνων καθαρὸν μόνον αὐτὸν ἀποφήνωμεν; ὀρθότατα μὲν οὖν.

τοῦτο τοίνυν, ὦ Σώκρατεσ, ἡμῖν ποιητέον, εἰ μὴ μέλλομεν ἐπὶ τῷ τέλει καταισχῦναι τὸν λόγον. ἀλλὰ μὴν οὐδαμῶσ τοῦτό γε δραστέον. πάλιν τοίνυν ἐξ ἄλλησ ἀρχῆσ δεῖ καθ’ ἑτέραν ὁδὸν πορευθῆναί τινα. ποίαν δή; σχεδὸν παιδιὰν ἐγκερασαμένουσ· συχνῷ γὰρ μέρει δεῖ μεγάλου μύθου προσχρήσασθαι, καὶ τὸ λοιπὸν δή, καθάπερ ἐν τοῖσ πρόσθεν, μέροσ ἀεὶ μέρουσ ἀφαιρουμένουσ ἐπ’ ἄκρον ἀφικνεῖσθαι τὸ ζητούμενον. οὐκοῦν χρή;

πάνυ μὲν οὖν. ἀλλὰ δὴ τῷ μύθῳ μου πάνυ πρόσεχε τὸν νοῦν, καθάπερ οἱ παῖδεσ· πάντωσ οὐ πολλὰ ἐκφεύγεισ παιδιὰσ ἔτη. λέγοισ ἄν. ἦν τοίνυν καὶ ἔτι ἔσται τῶν πάλαι λεχθέντων πολλά τε ἄλλα καὶ δὴ καὶ τὸ περὶ τὴν Ἀτρέωσ τε καὶ Θυέστου λεχθεῖσαν ἔριν φάσμα. ἀκήκοασ γάρ που καὶ ἀπομνημονεύεισ ὅ φασι γενέσθαι τότε. τὸ περὶ τῆσ χρυσῆσ ἀρνὸσ ἴσωσ σημεῖον φράζεισ. οὐδαμῶσ, ἀλλὰ τὸ περὶ τῆσ μεταβολῆσ δύσεώσ τε καὶ ἀνατολῆσ ἡλίου καὶ τῶν ἄλλων ἄστρων, ὡσ ἄρα ὅθεν μὲν ἀνατέλλει νῦν εἰσ τοῦτον τότε τὸν τόπον ἐδύετο, ἀνέτελλε δ’ ἐκ τοῦ ἐναντίου, τότε δὲ δὴ μαρτυρήσασ ἄρα ὁ θεὸσ Ἀτρεῖ μετέβαλεν αὐτὸ ἐπὶ τὸ νῦν σχῆμα.

λέγεται γὰρ οὖν δὴ καὶ τοῦτο. καὶ μὴν αὖ καὶ τήν γε βασιλείαν ἣν ἦρξε Κρόνοσ πολλῶν ἀκηκόαμεν. πλείστων μὲν οὖν.

τί δέ; τὸ τοὺσ ἔμπροσθεν φύεσθαι γηγενεῖσ καὶ μὴ ἐξ ἀλλήλων γεννᾶσθαι; καὶ τοῦτο ἓν τῶν πάλαι λεχθέντων. ταῦτα τοίνυν ἔστι μὲν σύμπαντα ἐκ ταὐτοῦ πάθουσ, καὶ πρὸσ τούτοισ ἕτερα μυρία καὶ τούτων ἔτι θαυμαστότερα, διὰ δὲ χρόνου πλῆθοσ τὰ μὲν αὐτῶν ἀπέσβηκε, τὰ δὲ διεσπαρμένα εἴρηται χωρὶσ ἕκαστα ἀπ’ ἀλλήλων. ὃ δ’ ἐστὶν πᾶσι τούτοισ αἴτιον τὸ πάθοσ οὐδεὶσ εἴρηκεν, νῦν δὲ δὴ λεκτέον· εἰσ γὰρ τὴν τοῦ βασιλέωσ ἀπόδειξιν πρέψει ῥηθέν.

κάλλιστ’ εἶπεσ, καὶ λέγε μηδὲν ἐλλείπων. ἀκούοισ ἄν. τὸ γὰρ πᾶν τόδε τοτὲ μὲν αὐτὸσ ὁ θεὸσ συμποδηγεῖ πορευόμενον καὶ συγκυκλεῖ, τοτὲ δὲ ἀνῆκεν, ὅταν αἱ περίοδοι τοῦ προσήκοντοσ αὐτῷ μέτρον εἰλήφωσιν ἤδη χρόνου, τὸ δὲ πάλιν αὐτόματον εἰσ τἀναντία περιάγεται, ζῷον ὂν καὶ φρόνησιν εἰληχὸσ ἐκ τοῦ συναρμόσαντοσ αὐτὸ κατ’ ἀρχάσ. τοῦτο δὲ αὐτῷ τὸ ἀνάπαλιν ἰέναι διὰ τόδ’ ἐξ ἀνάγκησ ἔμφυτον γέγονε. διὰ τὸ ποῖον δή;

τὸ κατὰ ταὐτὰ καὶ ὡσαύτωσ ἔχειν ἀεὶ καὶ ταὐτὸν εἶναι τοῖσ πάντων θειοτάτοισ προσήκει μόνοισ, σώματοσ δὲ φύσισ οὐ ταύτησ τῆσ τάξεωσ. ὃν δὲ οὐρανὸν καὶ κόσμον ἐπωνομάκαμεν, πολλῶν μὲν καὶ μακαρίων παρὰ τοῦ γεννήσαντοσ μετείληφεν, ἀτὰρ οὖν δὴ κεκοινώνηκέ γε καὶ σώματοσ· ὅθεν αὐτῷ μεταβολῆσ ἀμοίρῳ γίγνεσθαι διὰ παντὸσ ἀδύνατον, κατὰ δύναμίν γε μὴν ὅτι μάλιστα ἐν τῷ αὐτῷ κατὰ ταὐτὰ μίαν φορὰν κινεῖται·

διὸ τὴν ἀνακύκλησιν εἴληχεν, ὅτι σμικροτάτην τῆσ αὑτοῦ κινήσεωσ παράλλαξιν. αὐτὸ δὲ ἑαυτὸ στρέφειν ἀεὶ σχεδὸν οὐδενὶ δυνατὸν πλὴν τῷ τῶν κινουμένων αὖ πάντων ἡγουμένῳ· κινεῖν δὲ τούτῳ τοτὲ μὲν ἄλλωσ, αὖθισ δὲ ἐναντίωσ οὐ θέμισ. περιαγωγάσ, μήτ’ αὖ δύο τινὲ θεὼ φρονοῦντε ἑαυτοῖσ ἐναντία στρέφειν αὐτόν, ἀλλ’ ὅπερ ἄρτι ἐρρήθη καὶ μόνον λοιπόν, τοτὲ μὲν ὑπ’ ἄλλησ συμποδηγεῖσθαι θείασ αἰτίασ, τὸ ζῆν πάλιν ἐπικτώμενον καὶ λαμβάνοντα ἀθανασίαν ἐπισκευαστὴν παρὰ τοῦ δημιουργοῦ, τοτὲ δ’ ὅταν ἀνεθῇ, δι’ ἑαυτοῦ αὐτὸν ἰέναι, κατὰ καιρὸν ἀφεθέντα τοιοῦτον, ὥστε ἀνάπαλιν πορεύεσθαι πολλὰσ περιόδων μυριάδασ διὰ δὴ τὸ μέγιστον ὂν καὶ ἰσορροπώτατον ἐπὶ μικροτάτου βαῖνον ποδὸσ ἰέναι.

φαίνεται γοῦν δὴ καὶ μάλα εἰκότωσ εἰρῆσθαι πάνθ’ ὅσα διελήλυθασ.

λογισάμενοι δὴ συννοήσωμεν τὸ πάθοσ ἐκ τῶν νῦν λεχθέντων, ὃ πάντων ἔφαμεν εἶναι τῶν θαυμαστῶν αἴτιον. ἔστι γὰρ οὖν δὴ τοῦτ’ αὐτό. τὸ ποῖον; τὸ τὴν τοῦ παντὸσ φορὰν τοτὲ μὲν ἐφ’ ἃ νῦν κυκλεῖται φέρεσθαι, τοτὲ δ’ ἐπὶ τἀναντία. πῶσ δή; ταύτην τὴν μεταβολὴν ἡγεῖσθαι δεῖ τῶν περὶ τὸν οὐρανὸν γιγνομένων τροπῶν πασῶν εἶναι μεγίστην καὶ τελεωτάτην τροπήν. ἐοίκε γοῦν. μεγίστασ τοίνυν καὶ μεταβολὰσ χρὴ νομίζειν γίγνεσθαι τότε τοῖσ ἐντὸσ ἡμῖν οἰκοῦσιν αὐτοῦ. καὶ τοῦτο εἰκόσ. μεταβολὰσ δὲ μεγάλασ καὶ πολλὰσ καὶ παντοίασ συμφερομένασ ἆρ’ οὐκ ἴσμεν τὴν τῶν ζῴων φύσιν ὅτι χαλεπῶσ ἀνέχεται; πῶσ δ’ οὔ;

φθοραὶ τοίνυν ἐξ ἀνάγκησ τότε μέγισται συμβαίνουσι τῶν τε ἄλλων ζῴων, καὶ δὴ καὶ τὸ τῶν ἀνθρώπων γένοσ ὀλίγον τι περιλείπεται· περὶ δὲ τούτουσ ἄλλα τε παθήματα πολλὰ καὶ θαυμαστὰ καὶ καινὰ συμπίπτει, μέγιστον δὲ τόδε καὶ συνεπόμενον τῇ τοῦ παντὸσ ἀνειλίξει τότε, ὅταν ἡ τῆσ νῦν καθεστηκυίασ ἐναντία γίγνηται τροπή.

τὸ ποῖον; ἣν ἡλικίαν ἕκαστον εἶχε τῶν ζῴων, αὕτη πρῶτον μὲν ἔστη πάντων, καὶ ἐπαύσατο πᾶν ὅσον ἦν θνητὸν ἐπὶ τὸ γεραίτερον ἰδεῖν πορευόμενον, μεταβάλλον δὲ πάλιν ἐπὶ τοὐναντίον οἱο͂ν νεώτερον καὶ ἁπαλώτερον ἐφύετο· καὶ τῶν μὲν πρεσβυτέρων αἱ λευκαὶ τρίχεσ ἐμελαίνοντο, τῶν δ’ αὖ γενειώντων αἱ παρειαὶ λεαινόμεναι πάλιν ἐπὶ τὴν παρελθοῦσαν ὡρ́αν ἕκαστον καθίστασαν, τῶν δὲ ἡβώντων τὰ σώματα λεαινόμενα καὶ σμικρότερα καθ’ ἡμέραν καὶ νύκτα ἑκάστην γιγνόμενα πάλιν εἰσ τὴν τοῦ νεογενοῦσ παιδὸσ φύσιν ἀπῄει, κατά τε τὴν ψυχὴν καὶ κατὰ τὸ σῶμα ἀφομοιούμενα·

τὸ δ’ ἐντεῦθεν ἤδη μαραινόμενα κομιδῇ τὸ πάμπαν ἐξηφανίζετο. τῶν δ’ αὖ βιαίωσ τελευτώντων ἐν τῷ τότε χρόνῳ τὸ τοῦ νεκροῦ σῶμα τὰ αὐτὰ ταῦτα πάσχον παθήματα διὰ τάχουσ ἄδηλον ἐν ὀλίγαισ ἡμέραισ διεφθείρετο. γένεσισ δὲ δὴ τίσ τότ’ ἦν, ὦ ξένε, ζῴων;

καὶ τίνα τρόπον ἐξ ἀλλήλων ἐγεννῶντο; δῆλον, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι τὸ μὲν ἐξ ἀλλήλων οὐκ ἦν ἐν τῇ τότε φύσει γεννώμενον, τὸ δὲ γηγενὲσ εἶναί ποτε γένοσ λεχθὲν τοῦτ’ ἦν τὸ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐκ γῆσ πάλιν ἀναστρεφόμενον, ἀπεμνημονεύετο δὲ ὑπὸ τῶν ἡμετέρων προγόνων τῶν πρώτων, οἳ τελευτώσῃ μὲν τῇ προτέρᾳ περιφορᾷ τὸν ἑξῆσ χρόνον ἐγειτόνουν, τῆσδε δὲ κατ’ ἀρχὰσ ἐφύοντο· τούτων γὰρ οὗτοι κήρυκεσ ἐγένονθ’ ἡμῖν τῶν λόγων, οἳ νῦν ὑπὸ πολλῶν οὐκ ὀρθῶσ ἀπιστοῦνται.

τὸ γὰρ ἐντεῦθεν οἶμαι χρὴ συννοεῖν. ἑπόμενον γάρ ἐστι τῷ τοὺσ πρεσβύτασ ἐπὶ τὴν τοῦ παιδὸσ ἰέναι φύσιν, ἐκ τῶν τετελευτηκότων αὖ, κειμένων δὲ ἐν γῇ, πάλιν ἐκεῖ συνισταμένουσ καὶ ἀναβιωσκομένουσ, ἕπεσθαι τῇ τροπῇ συνανακυκλουμένησ εἰσ τἀναντία τῆσ γενέσεωσ, καὶ γηγενεῖσ δὴ κατὰ τοῦτον τὸν λόγον ἐξ ἀνάγκησ φυομένουσ, οὕτωσ ἔχειν τοὔνομα καὶ τὸν λόγον, ὅσουσ μὴ θεὸσ αὐτῶν εἰσ ἄλλην μοῖραν ἐκόμισεν. κομιδῇ μὲν οὖν τοῦτό γε ἕπεται τοῖσ ἔμπροσθεν.

ἀλλὰ δὴ τὸν βίον ὃν ἐπὶ τῆσ Κρόνου φῂσ εἶναι δυνάμεωσ, πότερον ἐν ἐκείναισ ἦν ταῖσ τροπαῖσ ἢ ἐν ταῖσδε; τὴν μὲν γὰρ τῶν ἄστρων τε καὶ ἡλίου μεταβολὴν δῆλον ὡσ ἐν ἑκατέραισ συμπίπτει ταῖσ τροπαῖσ γίγνεσθαι. καλῶσ τῷ λόγῳ συμπαρηκολούθηκασ. ὃ δ’ ἤρου περὶ τοῦ πάντα αὐτόματα γίγνεσθαι τοῖσ ἀνθρώποισ, ἥκιστα τῆσ νῦν ἐστι καθεστηκυίασ φορᾶσ, ἀλλ’ ἦν καὶ τοῦτο τῆσ ἔμπροσθεν. τότε γὰρ αὐτῆσ πρῶτον τῆσ κυκλήσεωσ ἦρχεν ἐπιμελούμενοσ ὅλησ ὁ θεόσ, ὣσ δ’ αὖ κατὰ τόπουσ ταὐτὸν τοῦτο, ὑπὸ θεῶν ἀρχόντων πάντ’ ἦν τὰ τοῦ κόσμου μέρη διειλημμένα·

καὶ δὴ καὶ τὰ ζῷα κατὰ γένη καὶ ἀγέλασ οἱο͂ν νομῆσ θεῖοι διειλήφεσαν δαίμονεσ, αὐτάρκησ εἰσ πάντα ἕκαστοσ ἑκάστοισ ὢν οἷσ αὐτὸσ ἔνεμεν, ὥστε οὔτ’ ἄγριον ἦν οὐδὲν οὔτε ἀλλήλων ἐδωδαί, πόλεμόσ τε οὐκ ἐνῆν οὐδὲ στάσισ τὸ παράπαν· ἄλλα θ’ ὅσα τῆσ τοιαύτησ ἐστὶ κατακοσμήσεωσ ἑπόμενα, μυρία ἂν εἰή λέγειν.

τὸ δ’ οὖν τῶν ἀνθρώπων λεχθὲν αὐτομάτου πέρι βίου διὰ τὸ τοιόνδε εἴρηται. θεὸσ ἔνεμεν αὐτοὺσ αὐτὸσ ἐπιστατῶν, καθάπερ νῦν ἄνθρωποι, ζῷον ὂν ἕτερον θειότερον, ἄλλα γένη φαυλότερα αὑτῶν νομεύουσι· νέμοντοσ δὲ ἐκείνου πολιτεῖαί τε οὐκ ἦσαν οὐδὲ κτήσεισ γυναικῶν καὶ παίδων· ἐκ γῆσ γὰρ ἀνεβιώσκοντο πάντεσ, οὐδὲν μεμνημένοι τῶν πρόσθεν·

ἀλλὰ τὰ μὲν τοιαῦτα ἀπῆν πάντα, καρποὺσ δὲ ἀφθόνουσ εἶχον ἀπό τε δένδρων καὶ πολλῆσ ὕλησ ἄλλησ, οὐχ ὑπὸ γεωργίασ φυομένουσ, ἀλλ’ αὐτομάτησ ἀναδιδούσησ τῆσ γῆσ. γυμνοὶ δὲ καὶ ἄστρωτοι θυραυλοῦντεσ τὰ πολλὰ ἐνέμοντο· τὸ γὰρ τῶν ὡρῶν αὐτοῖσ ἄλυπον ἐκέκρατο, μαλακὰσ δὲ εὐνὰσ εἶχον ἀναφυομένησ ἐκ γῆσ πόασ ἀφθόνου. τὸν δὴ βίον, ὦ Σώκρατεσ, ἀκούεισ μὲν τὸν τῶν ἐπὶ Κρόνου·

τόνδε δ’ ὃν λόγοσ ἐπὶ Διὸσ εἶναι, τὸν νυνί, παρὼν αὐτὸσ ᾔσθησαι· κρῖναι δ’ αὐτοῖν τὸν εὐδαιμονέστερον ἆρ’ ἂν δύναιό τε καὶ ἐθελήσειασ; οὐδαμῶσ. βούλει δῆτα ἐγώ σοι τρόπον τινὰ διακρίνω; πάνυ μὲν οὖν. εἰ μὲν τοίνυν οἱ τρόφιμοι τοῦ Κρόνου, παρούσησ αὐτοῖσ οὕτω πολλῆσ σχολῆσ καὶ δυνάμεωσ πρὸσ τὸ μὴ μόνον ἀνθρώποισ ἀλλὰ καὶ θηρίοισ διὰ λόγων δύνασθαι συγγίγνεσθαι, κατεχρῶντο τούτοισ σύμπασιν ἐπὶ φιλοσοφίαν, μετά τε θηρίων καὶ μετ’ ἀλλήλων ὁμιλοῦντεσ, καὶ πυνθανόμενοι παρὰ πάσησ φύσεωσ εἴ τινά τισ ἰδίαν δύναμιν ἔχουσα ᾔσθετό τι διάφορον τῶν ἄλλων εἰσ συναγυρμὸν φρονήσεωσ, εὔκριτον ὅτι τῶν νῦν οἱ τότε μυρίῳ πρὸσ εὐδαιμονίαν διέφερον· εἰ δ’ ἐμπιμπλάμενοι σίτων ἅδην καὶ ποτῶν διελέγοντο πρὸσ ἀλλήλουσ καὶ τὰ θηρία μύθουσ οἱᾶ δὴ καὶ τὰ νῦν περὶ αὐτῶν λέγονται, καὶ τοῦτο, ὥσ γε κατὰ τὴν ἐμὴν δόξαν ἀποφήνασθαι, καὶ μάλ’ εὔκριτον.

ὅμωσ δ’ οὖν ταῦτα μὲν ἀφῶμεν, ἑώσ ἂν ἡμῖν μηνυτήσ τισ ἱκανὸσ φανῇ, ποτέρωσ οἱ τότε τὰσ ἐπιθυμίασ εἶχον περί τε ἐπιστημῶν καὶ τῆσ τῶν λόγων χρείασ·

οὗ δ’ ἕνεκα τὸν μῦθον ἠγείραμεν, τοῦτο λεκτέον, ἵνα τὸ μετὰ τοῦτο εἰσ τὸ πρόσθεν περαίνωμεν. δὴ καὶ τὸ γήινον ἤδη πᾶν ἀνήλωτο γένοσ, πάσασ ἑκάστησ τῆσ ψυχῆσ τὰσ γενέσεισ ἀποδεδωκυίασ, ὅσα ἦν ἑκάστῃ προσταχθὲν τοσαῦτα εἰσ γῆν σπέρματα πεσούσησ, τότε δὴ τοῦ παντὸσ ὁ μὲν κυβερνήτησ, οἱο͂ν πηδαλίων οἰάκοσ ἀφέμενοσ, εἰσ τὴν αὑτοῦ περιωπὴν ἀπέστη, τὸν δὲ δὴ κόσμον πάλιν ἀνέστρεφεν εἱμαρμένη τε καὶ σύμφυτοσ ἐπιθυμία.

πάντεσ οὖν οἱ κατὰ τοὺσ τόπουσ συνάρχοντεσ τῷ μεγίστῳ δαίμονι θεοί, γνόντεσ ἤδη τὸ γιγνόμενον, ἀφίεσαν αὖ τὰ μέρη τοῦ κόσμου τῆσ αὑτῶν ἐπιμελείασ· ὁ δὲ μεταστρεφόμενοσ καὶ συμβάλλων, ἀρχῆσ τε καὶ τελευτῆσ ἐναντίαν ὁρμὴν ὁρμηθείσ, σεισμὸν πολὺν ἐν ἑαυτῷ ποιῶν ἄλλην αὖ φθορὰν ζῴων παντοίων ἀπηργάσατο.

μετὰ δὲ ταῦτα προελθόντοσ ἱκανοῦ χρόνου, θορύβων τε καὶ ταραχῆσ ἤδη παυόμενοσ καὶ τῶν σεισμῶν γαλήνησ ἐπιλαβόμενοσ εἴσ τε τὸν εἰωθότα δρόμον τὸν ἑαυτοῦ κατακοσμούμενοσ ᾔει, ἐπιμέλειαν καὶ κράτοσ ἔχων αὐτὸσ τῶν ἐν αὑτῷ τε καὶ ἑαυτοῦ, τὴν τοῦ δημιουργοῦ καὶ πατρὸσ ἀπομνημονεύων διδαχὴν εἰσ δύναμιν. κατ’ ἀρχὰσ μὲν οὖν ἀκριβέστερον ἀπετέλει, τελευτῶν δὲ ἀμβλύτερον·

τούτων δὲ αὐτῷ τὸ σωματοειδὲσ τῆσ συγκράσεωσ αἴτιον, τὸ τῆσ πάλαι ποτὲ φύσεωσ σύντροφον, ὅτι πολλῆσ ἦν μετέχον ἀταξίασ πρὶν εἰσ τὸν νῦν κόσμον ἀφικέσθαι. παρὰ μὲν γὰρ τοῦ συνθέντοσ πάντα καλὰ κέκτηται· παρὰ δὲ τῆσ ἔμπροσθεν ἕξεωσ, ὅσα χαλεπὰ καὶ ἄδικα ἐν οὐρανῷ γίγνεται, ταῦτα ἐξ ἐκείνησ αὐτόσ τε ἔχει καὶ τοῖσ ζῴοισ ἐναπεργάζεται. μετὰ μὲν οὖν τοῦ κυβερνήτου τὰ ζῷα τρέφων ἐν αὑτῷ σμικρὰ μὲν φλαῦρα, μεγάλα δὲ ἐνέτικτεν ἀγαθά·

πάθοσ, τελευτῶντοσ δὲ ἐξανθεῖ τοῦ χρόνου καὶ σμικρὰ μὲν τἀγαθά, πολλὴν δὲ τὴν τῶν ἐναντίων κρᾶσιν ἐπεγκεραννύμενοσ ἐπὶ διαφθορᾶσ κίνδυνον αὑτοῦ τε ἀφικνεῖται καὶ τῶν ἐν αὑτῷ.

διὸ δὴ καὶ τότ’ ἤδη θεὸσ ὁ κοσμήσασ αὐτόν, καθορῶν ἐν ἀπορίαισ ὄντα, κηδόμενοσ ἵνα μὴ χειμασθεὶσ ὑπὸ ταραχῆσ διαλυθεὶσ εἰσ τὸν τῆσ ἀνομοιότητοσ ἄπειρον ὄντα πόντον δύῃ, πάλιν ἔφεδροσ αὐτοῦ τῶν πηδαλίων γιγνόμενοσ, τὰ νοσήσαντα καὶ λυθέντα ἐν τῇ καθ’ ἑαυτὸν προτέρᾳ περιόδῳ στρέψασ, κοσμεῖ τε καὶ ἐπανορθῶν ἀθάνατον αὐτὸν καὶ ἀγήρων ἀπεργάζεται. τοῦτο μὲν οὖν τέλοσ ἁπάντων εἴρηται·

τὸ δ’ ἐπὶ τὴν τοῦ βασιλέωσ ἀπόδειξιν ἱκανὸν ἐκ τοῦ πρόσθεν ἁπτομένοισ τοῦ λόγου· στρεφθέντοσ γὰρ αὖ τοῦ κόσμου τὴν ἐπὶ τὴν νῦν γένεσιν ὁδὸν τὸ τῆσ ἡλικίασ αὖ πάλιν ἵστατο καὶ καινὰ τἀναντία ἀπεδίδου τοῖσ τότε. τὰ μὲν γὰρ ὑπὸ σμικρότητοσ ὀλίγου δέοντα ἠφανίσθαι τῶν ζῴων ηὐξάνετο, τὰ δ’ ἐκ γῆσ νεογενῆ σώματα πολιὰ φύντα πάλιν ἀποθνῄσκοντα εἰσ γῆν κατῄει. καὶ τἆλλά τε πάντα μετέβαλλε, ἀπομιμούμενα καὶ συνακολουθοῦντα τῷ τοῦ παντὸσ παθήματι, καὶ δὴ καὶ τὸ τῆσ κυήσεωσ καὶ γεννήσεωσ καὶ τροφῆσ μίμημα συνείπετο τοῖσ πᾶσιν ὑπ’ ἀνάγκησ· οὐ γὰρ ἐξῆν ἔτ’ ἐν γῇ δι’ ἑτέρων συνιστάντων φύεσθαι ζῷον, ἀλλὰ καθάπερ τῷ κόσμῳ προσετέτακτο αὐτοκράτορα εἶναι τῆσ αὑτοῦ πορείασ, οὕτω δὴ κατὰ ταὐτὰ καὶ τοῖσ μέρεσιν αὐτοῖσ δι’ αὑτῶν, καθ’ ὅσον οἱο͂́ν τ’ ἦν, φύειν τε καὶ γεννᾶν καὶ τρέφειν προσετάττετο ὑπὸ τῆσ ὁμοίασ ἀγωγῆσ.

οὗ δὲ ἕνεκα ὁ λόγοσ ὡρ́μηκε πᾶσ, ἐπ’ αὐτῷ νῦν ἐσμὲν ἤδη. περὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων θηρίων πολλὰ ἂν καὶ μακρὰ διεξελθεῖν γίγνοιτο, ἐξ ὧν ἕκαστα καὶ δι’ ἃσ αἰτίασ μεταβέβληκε·

περὶ δὲ ἀνθρώπων βραχύτερα καὶ μᾶλλον προσήκοντα. τῆσ γὰρ τοῦ κεκτημένου καὶ νέμοντοσ ἡμᾶσ δαίμονοσ ἀπερημωθέντεσ ἐπιμελείασ, τῶν πολλῶν αὖ θηρίων, ὅσα χαλεπὰ τὰσ φύσεισ ἦν, ἀπαγριωθέντων, αὐτοὶ δὲ ἀσθενεῖσ ἄνθρωποι καὶ ἀφύλακτοι γεγονότεσ διηρπάζοντο ὑπ’ αὐτῶν, καὶ ἔτ’ ἀμήχανοι καὶ ἄτεχνοι κατὰ τοὺσ πρώτουσ ἦσαν χρόνουσ, ἅτε τῆσ μὲν αὐτομάτησ τροφῆσ ἐπιλελοιπυίασ, πορίζεσθαι δὲ οὐκ ἐπιστάμενοί πω διὰ τὸ μηδεμίαν αὐτοὺσ χρείαν πρότερον ἀναγκάζειν. ἐκ τούτων πάντων ἐν μεγάλαισ ἀπορίαισ ἦσαν.

ὅθεν δὴ τὰ πάλαι λεχθέντα παρὰ θεῶν δῶρα ἡμῖν δεδώρηται μετ’ ἀναγκαίασ διδαχῆσ καὶ παιδεύσεωσ, πῦρ μὲν παρὰ Προμηθέωσ, τέχναι δὲ παρ’ Ἡφαίστου καὶ τῆσ συντέχνου, σπέρματα δὲ αὖ καὶ φυτὰ παρ’ ἄλλων· καὶ πάνθ’ ὁπόσα τὸν ἀνθρώπινον βίον συγκατεσκεύακεν ἐκ τούτων γέγονεν, ἐπειδὴ τὸ μὲν ἐκ θεῶν, ὅπερ ἐρρήθη νυνδή, τῆσ ἐπιμελείασ ἐπέλιπεν ἀνθρώπουσ, δι’ ἑαυτῶν τε ἔδει τήν τε διαγωγὴν καὶ τὴν ἐπιμέλειαν αὐτοὺσ αὑτῶν ἔχειν καθάπερ ὅλοσ ὁ κόσμοσ, ᾧ συμμιμούμενοι καὶ συνεπόμενοι τὸν ἀεὶ χρόνον νῦν μὲν οὕτωσ, τοτὲ δὲ ἐκείνωσ ζῶμέν τε καὶ φυόμεθα.

καὶ τὸ μὲν δὴ τοῦ μύθου τέλοσ ἐχέτω, χρήσιμον δὲ αὐτὸν ποιησόμεθα πρὸσ τὸ κατιδεῖν ὅσον ἡμάρτομεν ἀποφηνάμενοι τὸν βασιλικόν τε καὶ πολιτικὸν ἐν τῷ πρόσθε λόγῳ.

πῶσ οὖν καὶ πόσον ἁμάρτημα φῂσ εἶναι γεγονὸσ ἡμῖν; τῇ μὲν βραχύτερον, τῇ δὲ μάλα γενναῖον καὶ πολλῷ μεῖζον καὶ πλέον ἢ τότε. πῶσ; ὅτι μὲν ἐρωτώμενοι τὸν ἐκ τῆσ νῦν περιφορᾶσ καὶ γενέσεωσ βασιλέα καὶ πολιτικὸν τὸν ἐκ τῆσ ἐναντίασ περιόδου ποιμένα τῆσ τότε ἀνθρωπίνησ ἀγέλησ εἴπομεν, καὶ ταῦτα θεὸν ἀντὶ θνητοῦ, ταύτῃ μὲν πάμπολυ παρηνέχθημεν· ὅτι δὲ συμπάσησ τῆσ πόλεωσ ἄρχοντα αὐτὸν ἀπεφήναμεν, ὅντινα δὲ τρόπον οὐ διείπομεν, ταύτῃ δὲ αὖ τὸ μὲν λεχθὲν ἀληθέσ, οὐ μὴν ὅλον γε οὐδὲ σαφὲσ ἐρρήθη, διὸ καὶ βραχύτερον ἢ κατ’ ἐκεῖνο ἡμαρτήκαμεν.

ἀληθῆ. δεῖ τοίνυν τὸν τρόπον, ὡσ ἐοίκε, διορίσαντασ τῆσ ἀρχῆσ τῆσ πόλεωσ οὕτω τελέωσ τὸν πολιτικὸν ἡμῖν εἰρῆσθαι προσδοκᾶν. καλῶσ. διὰ ταῦτα μὴν καὶ τὸν μῦθον παρεθέμεθα, ἵνα ἐνδείξαιτο περὶ τῆσ ἀγελαιοτροφίασ μὴ μόνον ὡσ πάντεσ αὐτῆσ ἀμφισβητοῦσι τῷ ζητουμένῳ τὰ νῦν, ἀλλὰ κἀκεῖνον αὐτὸν ἐναργέστερον ἴδοιμεν, ὃν προσήκει μόνον κατὰ τὸ παράδειγμα ποιμένων τε καὶ βουκόλων τῆσ ἀνθρωπίνησ ἐπιμέλειαν ἔχοντα τροφῆσ τούτου μόνον ἀξιωθῆναι τοῦ προσρήματοσ.

ὀρθῶσ. οἶμαι δέ γ’, ὦ Σώκρατεσ, τοῦτο μὲν ἔτι μεῖζον ἢ κατὰ βασιλέα εἶναι τὸ σχῆμα τὸ τοῦ θείου νομέωσ, τοὺσ δ’ ἐνθάδε νῦν ὄντασ πολιτικοὺσ τοῖσ ἀρχομένοισ ὁμοίουσ τε εἶναι μᾶλλον πολὺ τὰσ φύσεισ καὶ παραπλησιαίτερον παιδείασ μετειληφέναι καὶ τροφῆσ. πάντωσ που. ζητητέοι γε μὴν οὐδὲν ἂν εἰήσαν οὔθ’ ἧττον οὔτε μᾶλλον, εἴθ’ οὕτωσ εἴτ’ ἐκείνωσ πεφύκασιν.

πῶσ γὰρ οὔ; τῇδε δὴ πάλιν ἐπανέλθωμεν. ἣν γὰρ ἔφαμεν αὐτεπιτακτικὴν μὲν εἶναι τέχνην ἐπὶ ζῴοισ, οὐ μὴν ἰδίᾳ γε ἀλλὰ κοινῇ τὴν ἐπιμέλειαν ἔχουσαν, καὶ προσείπομεν δὴ τότε εὐθὺσ ἀγελαιοτροφικήν ‐ μέμνησαι γάρ; ναί.

ταύτησ τοίνυν πῃ διημαρτάνομεν. τὸν γὰρ πολιτικὸν οὐδαμοῦ συνελάβομεν οὐδ’ ὠνομάσαμεν, ἀλλ’ ἡμᾶσ ἔλαθεν κατὰ τὴν ὀνομασίαν ἐκφυγών. πῶσ; τοῦ τὰσ ἀγέλασ ἑκάστασ τρέφειν τοῖσ μὲν ἄλλοισ που πᾶσι μέτεστι νομεῦσι, τῷ πολιτικῷ δὲ οὐ μετὸν ἐπηνέγκαμεν τοὔνομα, δέον τῶν κοινῶν ἐπενεγκεῖν τι σύμπασιν. ἀληθῆ λέγεισ, εἴπερ ἐτύγχανέ γε ὄν.

πῶσ δ’ οὐκ ἦν τό γε θεραπεύειν που πᾶσι κοινόν, μηδὲν διορισθείσησ τροφῆσ μηδέ τινοσ ἄλλησ πραγματείασ; ἀλλ’ ἤ τινα ἀγελαιοκομικὴν ἢ θεραπευτικὴν ἢ καί τινα ἐπιμελητικὴν αὐτὴν ὀνομάσασιν ὡσ κατὰ πάντων ἐξῆν περικαλύπτειν καὶ τὸν πολιτικὸν ἅμα τοῖσ ἄλλοισ, ἐπειδὴ δεῖν τοῦτ’ ἐσήμαινεν ὁ λόγοσ. ὀρθῶσ.

ἀλλ’ ἡ μετὰ τοῦτο διαίρεσισ αὖ τίνα τρόπον ἐγίγνετ’ ἄν; κατὰ ταὐτὰ καθ’ ἅπερ ἔμπροσθεν διῃρούμεθα τὴν ἀγελαιοτροφικὴν πεζοῖσ τε καὶ ἀπτῆσι, καὶ ἀμείκτοισ τε καὶ ἀκεράτοισ, τοῖσ αὐτοῖσ ἄν που τούτοισ διαιρούμενοι καὶ τὴν ἀγελαιοκομικὴν τήν τε νῦν καὶ τὴν ἐπὶ Κρόνου βασιλείαν περιειληφότεσ ἂν ἦμεν ὁμοίωσ ἐν τῷ λόγῳ. φαίνεται· ζητῶ δὲ αὖ τί τὸ μετὰ τοῦτο. δῆλον ὅτι λεχθέντοσ οὕτω τοῦ τῆσ ἀγελαιοκομικῆσ ὀνόματοσ οὐκ ἄν ποτε ἐγένεθ’ ἡμῖν τό τινασ ἀμφισβητεῖν ὡσ οὐδ’ ἐπιμέλεια τὸ παράπαν ἐστίν, ὥσπερ τότε δικαίωσ ἠμφεσβητήθη μηδεμίαν εἶναι τέχνην ἐν ἡμῖν ἀξίαν τούτου τοῦ θρεπτικοῦ προσρήματοσ, εἰ δ’ οὖν τισ εἰή, πολλοῖσ πρότερον αὐτῆσ καὶ μᾶλλον προσήκειν ἤ τινι τῶν βασιλέων. ὀρθῶσ.

ἐπιμέλεια δέ γε ἀνθρωπίνησ συμπάσησ κοινωνίασ οὐδεμία ἂν ἐθελήσειεν ἑτέρα μᾶλλον καὶ προτέρα τῆσ βασιλικῆσ φάναι καὶ κατὰ πάντων ἀνθρώπων ἀρχῆσ εἶναι τέχνη. λέγεισ ὀρθῶσ.

μετὰ ταῦτα δέ γε, ὦ Σώκρατεσ, ἆρ’ ἐννοοῦμεν ὅτι πρὸσ αὐτῷ δὴ τῷ τέλει συχνὸν αὖ διημαρτάνετο; τὸ ποῖον; τόδε, ὡσ ἄρ’ εἰ καὶ διενοήθημεν ὅτι μάλιστα τῆσ δίποδοσ ἀγέλησ εἶναί τινα θρεπτικὴν τέχνην, οὐδέν τι μᾶλλον ἡμᾶσ ἔδει βασιλικὴν αὐτὴν εὐθὺσ καὶ πολιτικὴν ὡσ ἀποτετελεσμένην προσαγορεύειν. τί μήν; πρῶτον μέν, ὃ λέγομεν, τοὔνομα μετασκευωρήσασθαι, πρὸσ τὴν ἐπιμέλειαν μᾶλλον προσαγαγόντασ ἢ τὴν τροφήν, ἔπειτα ταύτην τέμνειν· οὐ γὰρ σμικρὰσ ἂν ἔχοι τμήσεισ ἔτι.

ποίασ; ἡῖ τε τὸν θεῖον ἄν που διειλόμεθα νομέα χωρὶσ καὶ τὸν ἀνθρώπινον ἐπιμελητήν. ὀρθῶσ. αὖθισ δέ γε τὴν ἀπονεμηθεῖσαν ἐπιμελητικὴν δίχα τέμνειν ἀναγκαῖον ἦν. τίνι; τῷ βιαίῳ τε καὶ ἑκουσίῳ. τί δή; καὶ ταύτῃ που τὸ πρότερον ἁμαρτάνοντεσ εὐηθέστερα τοῦ δέοντοσ εἰσ ταὐτὸν βασιλέα καὶ τύραννον συνέθεμεν, ἀνομοιοτάτουσ ὄντασ αὐτούσ τε καὶ τὸν τῆσ ἀρχῆσ ἑκατέρου τρόπον.

ἀληθῆ. νῦν δέ γε πάλιν ἐπανορθούμενοι, καθάπερ εἶπον, τὴν ἀνθρωπίνην ἐπιμελητικὴν δίχα διαιρώμεθα, τῷ βιαίῳ τε καὶ ἑκουσίῳ; πάνυ μὲν οὖν. καὶ τὴν μέν γέ που τῶν βιαίων τυραννικήν, τὴν δὲ ἑκούσιον καὶ ἑκουσίων διπόδων ἀγελαιοκομικὴν ζῴων προσειπόντεσ πολιτικήν, τὸν ἔχοντα αὖ τέχνην ταύτην καὶ ἐπιμέλειαν ὄντωσ ὄντα βασιλέα καὶ πολιτικὸν ἀποφαινώμεθα; καὶ κινδυνεύει γε, ὦ ξένε, τελέωσ ἂν ἡμῖν οὕτωσ ἔχειν ἡ περὶ τὸν πολιτικὸν ἀπόδειξισ.

καλῶσ ἄν, ὦ Σώκρατεσ, ἡμῖν ἔχοι. δεῖ δὲ μὴ σοὶ μόνῳ ταῦτα, ἀλλὰ κἀμοὶ μετὰ σοῦ κοινῇ συνδοκεῖν. νῦν δὲ κατά γε τὴν ἐμὴν οὔπω φαίνεται τέλεον ὁ βασιλεὺσ ἡμῖν σχῆμα ἔχειν, ἀλλὰ καθάπερ ἀνδριαντοποιοὶ παρὰ καιρὸν ἐνίοτε σπεύδοντεσ πλείω καὶ μείζω τοῦ δέοντοσ ἕκαστα τῶν ἔργων ἐπεμβαλλόμενοι βραδύνουσι, καὶ νῦν ἡμεῖσ, ἵνα δὴ πρὸσ τῷ ταχὺ καὶ μεγαλοπρεπῶσ δηλώσαιμεν τὸ τῆσ ἔμπροσθεν ἁμάρτημα διεξόδου, τῷ βασιλεῖ νομίσαντεσ πρέπειν μεγάλα παραδείγματα ποιεῖσθαι, θαυμαστὸν ὄγκον ἀράμενοι τοῦ μύθου, μείζονι τοῦ δέοντοσ ἠναγκάσθημεν αὐτοῦ μέρει προσχρήσασθαι· διὸ μακροτέραν τὴν ἀπόδειξιν πεποιήκαμεν καὶ πάντωσ τῷ μύθῳ τέλοσ οὐκ ἐπέθεμεν, ἀλλ’ ἀτεχνῶσ ὁ λόγοσ ἡμῖν ὥσπερ ζῷον τὴν ἔξωθεν μὲν περιγραφὴν ἐοίκεν ἱκανῶσ ἔχειν, τὴν δὲ οἱο͂ν τοῖσ φαρμάκοισ καὶ τῇ συγκράσει τῶν χρωμάτων ἐνάργειαν οὐκ ἀπειληφέναι πω.

γραφῆσ δὲ καὶ συμπάσησ χειρουργίασ λέξει καὶ λόγῳ δηλοῦν πᾶν ζῷον μᾶλλον πρέπει τοῖσ δυναμένοισ ἕπεσθαι·

τοῖσ δ’ ἄλλοισ διὰ χειρουργιῶν. τοῦτο μὲν ὀρθῶσ· ὅπῃ δὲ ἡμῖν οὔπω φῂσ ἱκανῶσ εἰρῆσθαι δήλωσον. χαλεπόν, ὦ δαιμόνιε, μὴ παραδείγμασι χρώμενον ἱκανῶσ ἐνδείκνυσθαί τι τῶν μειζόνων.

κινδυνεύει γὰρ ἡμῶν ἕκαστοσ οἱο͂ν ὄναρ εἰδὼσ ἅπαντα πάντ’ αὖ πάλιν ὥσπερ ὕπαρ ἀγνοεῖν. πῶσ τοῦτ’ εἶπεσ; καὶ μάλ’ ἀτόπωσ ἐοίκά γε ἐν τῷ παρόντι κινήσασ τὸ περὶ τῆσ ἐπιστήμησ πάθοσ ἐν ἡμῖν. τί δή; παραδείγματοσ, ὦ μακάριε, αὖ μοι καὶ τὸ παράδειγμα αὐτὸ δεδέηκεν. τί οὖν;

λέγε μηδὲν ἐμοῦ γε ἕνεκα ἀποκνῶν. λεκτέον ἐπειδὴ καὶ σύ γε ἕτοιμοσ ἀκολουθεῖν. τοὺσ γάρ που παῖδασ ἴσμεν, ὅταν ἄρτι γραμμάτων ἔμπειροι γίγνωνται ‐ τὸ ποῖον; ὅτι τῶν στοιχείων ἕκαστον ἐν ταῖσ βραχυτάταισ καὶ ῥᾴσταισ τῶν συλλαβῶν ἱκανῶσ διαισθάνονται, καὶ τἀληθῆ φράζειν περὶ ἐκεῖνα δυνατοὶ γίγνονται. πῶσ γὰρ οὔ;

ταὐτὰ δέ γε ταῦτα ἐν ἄλλαισ ἀμφιγνοοῦντεσ πάλιν δόξῃ τε ψεύδονται καὶ λόγῳ. πάνυ μὲν οὖν. ἆρ’ οὖν οὐχ ὧδε ῥᾷστον καὶ κάλλιστον ἐπάγειν αὐτοὺσ ἐπὶ τὰ μήπω γιγνωσκόμενα; πῶσ; γιγνωσκόμενα, καὶ παραβάλλοντασ ἐνδεικνύναι τὴν αὐτὴν ὁμοιότητα καὶ φύσιν ἐν ἀμφοτέραισ οὖσαν ταῖσ συμπλοκαῖσ, μέχριπερ ἂν πᾶσι τοῖσ ἀγνοουμένοισ τὰ δοξαζόμενα ἀληθῶσ παρατιθέμενα δειχθῇ, δειχθέντα δέ, παραδείγματα οὕτω γιγνόμενα, ποιήσῃ τῶν στοιχείων ἕκαστον πάντων ἐν πάσαισ ταῖσ συλλαβαῖσ τὸ μὲν ἕτερον ὡσ τῶν ἄλλων ἕτερον ὄν, τὸ δὲ ταὐτὸν ὡσ ταὐτὸν ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ ἑαυτῷ προσαγορεύεσθαι.

παντάπασι μὲν οὖν.

οὐκοῦν τοῦτο μὲν ἱκανῶσ συνειλήφαμεν, ὅτι παραδείγματόσ γ’ ἐστὶ τότε γένεσισ, ὁπόταν ὂν ταὐτὸν ἐν ἑτέρῳ διεσπασμένῳ δοξαζόμενον ὀρθῶσ καὶ συναχθὲν περὶ ἑκάτερον ὡσ συνάμφω μίαν ἀληθῆ δόξαν ἀποτελῇ; φαίνεται. θαυμάζοιμεν ἂν οὖν εἰ ταὐτὸν τοῦτο ἡμῶν ἡ ψυχὴ φύσει περὶ τὰ τῶν πάντων στοιχεῖα πεπονθυῖα τοτὲ μὲν ὑπ’ ἀληθείασ περὶ ἓν ἕκαστον ἔν τισι συνίσταται, τοτὲ δὲ περὶ ἅπαντα ἐν ἑτέροισ αὖ φέρεται, καὶ τὰ μὲν αὐτῶν ἁμῇ γέ πῃ τῶν συγκράσεων ὀρθῶσ δοξάζει, μετατιθέμενα δ’ εἰσ τὰσ τῶν πραγμάτων μακρὰσ καὶ μὴ ῥᾳδίουσ συλλαβὰσ ταὐτὰ ταῦτα πάλιν ἀγνοεῖ; καὶ θαυμαστόν γε οὐδέν.

πῶσ γάρ, ὦ φίλε, δύναιτο ἄν τισ ἀρχόμενοσ ἀπὸ δόξησ ψευδοῦσ ἐπί τι τῆσ ἀληθείασ καὶ μικρὸν μέροσ ἀφικόμενοσ κτήσασθαι φρόνησιν; σχεδὸν οὐδαμῶσ.

οὐκοῦν ταῦτα εἰ ταύτῃ πέφυκεν, οὐδὲν δὴ πλημμελοῖμεν ἂν ἐγώ τε καὶ σὺ πρῶτον μὲν ἐπιχειρήσαντεσ ὅλου παραδείγματοσ ἰδεῖν τὴν φύσιν ἐν σμικρῷ κατὰ μέροσ ἄλλῳ παραδείγματι, μετὰ δὲ ταῦτα μέλλοντεσ, ἐπὶ τὸ τοῦ βασιλέωσ μέγιστον ὂν ταὐτὸν εἶδοσ ἀπ’ ἐλαττόνων φέροντέσ ποθεν, διὰ παραδείγματοσ ἐπιχειρεῖν αὖ τὴν τῶν κατὰ πόλιν θεραπείαν τέχνῃ γνωρίζειν, ἵνα ὕπαρ ἀντ’ ὀνείρατοσ ἡμῖν γίγνηται; πάνυ μὲν οὖν ὀρθῶσ. πάλιν δὴ τὸν ἔμπροσθε λόγον ἀναληπτέον, ὡσ ἐπειδὴ τῷ βασιλικῷ γένει τῆσ περὶ τὰσ πόλεισ ἐπιμελείασ ἀμφισβητοῦσι μυρίοι, δεῖ δὴ πάντασ ἀποχωρίζειν τούτουσ καὶ μόνον ἐκεῖνον λείπειν καὶ πρὸσ τοῦτο δὴ παραδείγματοσ ἔφαμεν δεῖν τινοσ ἡμῖν.

καὶ μάλα. τί δῆτα παράδειγμά τισ ἄν, ἔχον τὴν αὐτὴν πολιτικῇ πραγματείαν, σμικρότατον παραθέμενοσ ἱκανῶσ ἂν εὑρ́οι τὸ ζητούμενον; βούλει πρὸσ Διόσ, ὦ Σώκρατεσ, εἰ μή τι πρόχειρον ἕτερον ἔχομεν, ἀλλ’ οὖν τήν γε ὑφαντικὴν προελώμεθα;

καὶ ταύτην, εἰ δοκεῖ, μὴ πᾶσαν; ἀποχρήσει γὰρ ἴσωσ ἡ περὶ τὰ ἐκ τῶν ἐρίων ὑφάσματα· τάχα γὰρ ἂν ἡμῖν καὶ τοῦτο τὸ μέροσ αὐτῆσ μαρτυρήσειε προαιρεθὲν ὃ βουλόμεθα. τί γὰρ οὔ; τί δῆτα οὐ, καθάπερ ἐν τοῖσ ἔμπροσθε τέμνοντεσ μέρη μερῶν ἕκαστον διῃρούμεθα, καὶ νῦν περὶ ὑφαντικὴν ταὐτὸν τοῦτ’ ἐδράσαμεν, καὶ κατὰ δύναμιν ὅτι μάλιστα διὰ βραχέων ταχὺ πάντ’ ἐπελθόντεσ πάλιν ἤλθομεν ἐπὶ τὸ νῦν χρήσιμον; πῶσ λέγεισ;

αὐτὴν τὴν διέξοδον ἀπόκρισίν σοι ποιήσομαι. κάλλιστ’ εἶπεσ. ἔστι τοίνυν πάντα ἡμῖν ὁπόσα δημιουργοῦμεν καὶ κτώμεθα, τὰ μὲν ἕνεκα τοῦ ποιεῖν τι, τὰ δὲ τοῦ μὴ πάσχειν ἀμυντήρια· καὶ τῶν ἀμυντηρίων τὰ μὲν ἀλεξιφάρμακα καὶ θεῖα καὶ ἀνθρώπινα, τὰ δὲ προβλήματα· τῶν δὲ προβλημάτων τὰ μὲν πρὸσ τὸν πόλεμον ὁπλίσματα, τὰ δὲ φράγματα·

καὶ τῶν φραγμάτων τὰ μὲν παραπετάσματα, τὰ δὲ πρὸσ χειμῶνασ καὶ καύματα ἀλεξητήρια· τῶν δὲ ἀλεξητηρίων τὰ μὲν στεγάσματα, τὰ δὲ σκεπάσματα· καὶ τῶν σκεπασμάτων ὑποπετάσματα μὲν ἄλλα, περικαλύμματα δὲ ἕτερα· περικαλυμμάτων δὲ τὰ μὲν ὁλόσχιστα, σύνθετα δὲ ἕτερα· τῶν δὲ συνθέτων τὰ μὲν τρητά, τὰ δὲ ἄνευ τρήσεωσ συνδετά· καὶ τῶν ἀτρήτων τὰ μὲν νεύρινα φυτῶν ἐκ γῆσ, τὰ δὲ τρίχινα·

τῶν δὲ τριχίνων τὰ μὲν ὕδασι καὶ γῇ κολλητά, τὰ δὲ αὐτὰ αὑτοῖσ συνδετά. τούτοισι δὴ τοῖσ ἐκ τῶν ἑαυτοῖσ συνδουμένων ἐργασθεῖσιν ἀμυντηρίοισ καὶ σκεπάσμασι τὸ μὲν ὄνομα ἱμάτια ἐκαλέσαμεν· τὴν δὲ τῶν ἱματίων μάλιστα ἐπιμελουμένην τέχνην, ὥσπερ τότε τὴν τῆσ πόλεωσ πολιτικὴν εἴπομεν, οὕτω καὶ νῦν ταύτην προσείπωμεν ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ πράγματοσ ἱματιουργικήν; φῶμεν δὲ καὶ ὑφαντικήν, ὅσον ἐπὶ τῇ τῶν ἱματίων ἐργασίᾳ μέγιστον ἦν μόριον, μηδὲν διαφέρειν πλὴν ὀνόματι ταύτησ τῆσ ἱματιουργικῆσ, καθάπερ κἀκεῖ τότε τὴν βασιλικὴν τῆσ πολιτικῆσ;

ὀρθότατά γε. τὸ μετὰ τοῦτο δὴ συλλογισώμεθα ὅτι τὴν ἱματίων ὑφαντικὴν οὕτω ῥηθεῖσάν τισ τάχ’ ἂν ἱκανῶσ εἰρῆσθαι δόξειεν, μὴ δυνάμενοσ συννοεῖν ὅτι τῶν μὲν ἐγγὺσ συνεργῶν οὔπω διώρισται, πολλῶν δὲ ἑτέρων συγγενῶν ἀπεμερίσθη. ποίων, εἰπέ, συγγενῶν;

οὐχ ἕσπου τοῖσ λεχθεῖσιν, ὡσ φαίνῃ· πάλιν οὖν ἐοίκεν ἐπανιτέον ἀρχόμενον ἀπὸ τελευτῆσ. εἰ γὰρ συννοεῖσ τὴν οἰκειότητα, τὴν μὲν διετέμομεν ἀπ’ αὐτῆσ νυνδή, τὴν τῶν στρωμάτων σύνθεσιν περιβολῇ χωρίζοντεσ καὶ ὑποβολῇ. μανθάνω. καὶ μὴν τὴν ἐκ τῶν λίνων καὶ σπάρτων καὶ πάντων ὁπόσα φυτῶν ἄρτι νεῦρα κατὰ λόγον εἴπομεν, δημιουργίαν πᾶσαν ἀφείλομεν·

τήν τε αὖ πιλητικὴν ἀφωρισάμεθα καὶ τὴν τρήσει καὶ ῥαφῇ χρωμένην σύνθεσιν, ἧσ ἡ πλείστη σκυτοτομική. πάνυ μὲν οὖν. καὶ τοίνυν τὴν τῶν ὁλοσχίστων σκεπασμάτων θεραπείαν δερματουργικὴν καὶ τὰσ τῶν στεγασμάτων, ὅσαι τε ἐν οἰκοδομικῇ καὶ ὅλῃ τεκτονικῇ καὶ ἐν ἄλλαισ τέχναισ ῥευμάτων στεκτικαὶ γίγνονται, συμπάσασ ἀφείλομεν, ὅσαι τε περὶ τὰσ κλοπὰσ καὶ τὰσ βίᾳ πράξεισ διακωλυτικὰ ἔργα παρέχονται τέχναι φραγμάτων, περί τε γένεσιν ἐπιθηματουργίασ οὖσαι καὶ τὰσ τῶν θυρωμάτων πήξεισ, γομφωτικῆσ ἀπονεμηθεῖσαι μόρια τέχνησ· τήν τε ὁπλοποιικὴν ἀπετεμόμεθα, μεγάλησ καὶ παντοίασ τῆσ προβληματουργικῆσ τμῆμα οὖσαν δυνάμεωσ·

καὶ δὴ καὶ τὴν μαγευτικὴν τὴν περὶ τὰ ἀλεξιφάρμακα κατ’ ἀρχὰσ εὐθὺσ διωρισάμεθα σύμπασαν, καὶ λελοίπαμεν, ὡσ δόξαιμεν ἄν, αὐτὴν τὴν ζητηθεῖσαν ἀμυντικὴν χειμώνων, ἐρεοῦ προβλήματοσ ἐργαστικήν, ὄνομα δὲ ὑφαντικὴν λεχθεῖσαν.

ἐοίκε γὰρ οὖν. ἀλλ’ οὐκ ἔστι πω τέλεον, ὦ παῖ, τοῦτο λελεγμένον. ὁ γὰρ ἐν ἀρχῇ τῆσ τῶν ἱματίων ἐργασίασ ἁπτόμενοσ τοὐναντίον ὑφῇ δρᾶν φαίνεται. πῶσ;

τὸ μὲν τῆσ ὑφῆσ συμπλοκή τίσ ἐστί που. ναί. τὸ δέ γε τῶν συνεστώτων καὶ συμπεπιλημένων διαλυτική. τὸ ποῖον δή; τὸ τῆσ τοῦ ξαίνοντοσ τέχνησ ἔργον. ἢ τὴν ξαντικὴν τολμήσομεν ὑφαντικὴν καὶ τὸν ξάντην ὡσ ὄντα ὑφάντην καλεῖν; οὐδαμῶσ. καὶ μὴν τήν γε αὖ στήμονοσ ἐργαστικὴν καὶ κρόκησ εἴ τισ ὑφαντικὴν προσαγορεύει, παράδοξόν τε καὶ ψεῦδοσ ὄνομα λέγει. πῶσ γὰρ οὔ;

τί δέ; κναφευτικὴν σύμπασαν καὶ τὴν ἀκεστικὴν πότερα μηδεμίαν ἐπιμέλειαν μηδέ τινα θεραπείαν ἐσθῆτοσ θῶμεν, ἢ καὶ ταύτασ πάσασ ὡσ ὑφαντικὰσ λέξομεν; οὐδαμῶσ. ἀλλὰ μὴν τῆσ γε θεραπείασ ἀμφισβητήσουσιν αὗται σύμπασαι καὶ τῆσ γενέσεωσ τῆσ τῶν ἱματίων τῇ τῆσ ὑφαντικῆσ δυνάμει, μέγιστον μὲν μέροσ ἐκείνῃ διδοῦσαι, μεγάλα δὲ καὶ σφίσιν αὐταῖσ ἀπονέμουσαι. πάνυ γε.

πρὸσ τοίνυν ταύταισ ἔτι τὰσ τῶν ἐργαλείων δημιουργοὺσ τέχνασ, δι’ ὧν ἀποτελεῖται τὰ τῆσ ὑφῆσ ἔργα, δοκεῖν χρὴ τό γε συναιτίασ εἶναι προσποιήσασθαι παντὸσ ὑφάσματοσ. ὀρθότατα. πότερον οὖν ἡμῖν ὁ περὶ τῆσ ὑφαντικῆσ λόγοσ, οὗ προειλόμεθα μέρουσ, ἱκανῶσ ἔσται διωρισμένοσ, ἐὰν ἄρ’ αὐτὴν τῶν ἐπιμελειῶν ὁπόσαι περὶ τὴν ἐρεᾶν ἐσθῆτα, εἰσ τὴν καλλίστην καὶ μεγίστην πασῶν τιθῶμεν· ἢ λέγοιμεν μὲν ἄν τι ἀληθέσ, οὐ μὴν σαφέσ γε οὐδὲ τέλεον, πρὶν ἂν καὶ ταύτασ αὐτῆσ πάσασ περιέλωμεν;

ὀρθῶσ. οὐκοῦν μετὰ ταῦτα ποιητέον ὃ λέγομεν, ἵν’ ἐφεξῆσ ἡμῖν ὁ λόγοσ ἰῄ; πῶσ δ’ οὔ; πρῶτον μὲν τοίνυν δύο τέχνασ οὔσασ περὶ πάντα τὰ δρώμενα θεασώμεθα. τίνασ; τὴν μὲν γενέσεωσ οὖσαν συναίτιον, τὴν δ’ αὐτὴν αἰτίαν. πῶσ; ὅσαι μὲν τὸ πρᾶγμα αὐτὸ μὴ δημιουργοῦσι, ταῖσ δὲ δημιουργούσαισ ὄργανα παρασκευάζουσιν, ὧν μὴ παραγενομένων οὐκ ἄν ποτε ἐργασθείη τὸ προστεταγμένον ἑκάστῃ τῶν τεχνῶν, ταύτασ μὲν συναιτίουσ, τὰσ δὲ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἀπεργαζομένασ αἰτίασ.

ἔχει γοῦν λόγον. μετὰ τοῦτο δὴ τὰσ μὲν περί τε ἀτράκτουσ καὶ κερκίδασ καὶ ὁπόσα ἄλλα ὄργανα τῆσ περὶ τὰ ἀμφιέσματα γενέσεωσ κοινωνεῖ, πάσασ συναιτίουσ εἴπωμεν, τὰσ δὲ αὐτὰ θεραπευούσασ καὶ δημιουργούσασ αἰτίασ; ὀρθότατα. τῶν αἰτιῶν δὴ πλυντικὴν μὲν καὶ ἀκεστικὴν καὶ πᾶσαν τὴν περὶ ταῦτα θεραπευτικήν, πολλῆσ οὔσησ τῆσ κοσμητικῆσ, τοὐνταῦθα αὐτῆσ μόριον εἰκὸσ μάλιστα περιλαμβάνειν ὀνομάζοντασ πᾶν τῇ τέχνῃ τῇ κναφευτικῇ.

καλῶσ. καὶ μὴν ξαντική γε καὶ νηστικὴ καὶ πάντα αὖ τὰ περὶ τὴν ποίησιν αὐτὴν τῆσ ἐσθῆτοσ ἧσ λέγομεν μέρη, μία τίσ ἐστι τέχνη τῶν ὑπὸ πάντων λεγομένων, ἡ ταλασιουργική. πῶσ γὰρ οὔ; τῆσ δὴ ταλασιουργικῆσ δύο τμήματά ἐστον, καὶ τούτοιν ἑκάτερον ἅμα δυοῖν πεφύκατον τέχναιν μέρη.

πῶσ; τὸ μὲν ξαντικὸν καὶ τὸ τῆσ κερκιστικῆσ ἥμισυ καὶ ὅσα τὰ συγκείμενα ἀπ’ ἀλλήλων ἀφίστησι, πᾶν τοῦτο ὡσ ἓν φράζειν τῆσ τε ταλασιουργίασ αὐτῆσ ἐστί που, καὶ μεγάλα τινὲ κατὰ πάντα ἡμῖν ἤστην τέχνα, ἡ συγκριτική τε καὶ διακριτική. ναί. τῆσ τοίνυν διακριτικῆσ ἥ τε ξαντικὴ καὶ τὰ νυνδὴ ῥηθέντα ἅπαντά ἐστιν· ἡ γὰρ ἐν ἐρίοισ τε καὶ στήμοσι διακριτική, κερκίδι μὲν ἄλλον τρόπον γιγνομένη, χερσὶ δὲ ἕτερον, ἔσχεν ὅσα ἀρτίωσ ὀνόματα ἐρρήθη.

πάνυ μὲν οὖν. αὖθισ δὴ πάλιν συγκριτικῆσ μόριον ἅμα καὶ ταλασιουργίασ ἐν αὐτῇ γιγνόμενον λάβωμεν· ὅσα δὲ τῆσ διακριτικῆσ ἦν αὐτόθι, μεθιῶμεν σύμπαντα, δίχα τέμνοντεσ τὴν ταλασιουργίαν διακριτικῷ τε καὶ συγκριτικῷ τμήματι. διῃρήσθω. τὸ συγκριτικὸν τοίνυν αὖ σοι καὶ ταλασιουργικὸν ἅμα μόριον, ὦ Σώκρατεσ, διαιρετέον, εἴπερ ἱκανῶσ μέλλομεν τὴν προρρηθεῖσαν ὑφαντικὴν αἱρήσειν. οὐκοῦν χρή.

χρὴ μὲν οὖν· καὶ λέγωμέν γε αὐτῆσ τὸ μὲν εἶναι στρεπτικόν, τὸ δὲ συμπλεκτικόν. ἆρ’ οὖν μανθάνω; δοκεῖσ γάρ μοι τὸ περὶ τὴν τοῦ στήμονοσ ἐργασίαν λέγειν στρεπτικόν. οὐ μόνον γε, ἀλλὰ καὶ κρόκησ· ἢ γένεσιν ἄστροφόν τινα αὐτῆσ εὑρήσομεν; οὐδαμῶσ. διόρισαι δὴ καὶ τούτοιν ἑκάτερον·

ἴσωσ γὰρ ὁ διορισμὸσ ἔγκαιροσ ἄν σοι γένοιτο. πῇ; τῇδε· τῶν περὶ ξαντικὴν ἔργων μηκυνθέν τε καὶ σχὸν πλάτοσ λέγομεν εἶναι κάταγμά τι; ναί. τούτου δὴ τὸ μὲν ἀτράκτῳ τε στραφὲν καὶ στερεὸν νῆμα γενόμενον στήμονα μὲν φάθι τὸ νῆμα, τὴν δὲ ἀπευθύνουσαν αὐτὸ τέχνην εἶναι στημονονητικήν. ὀρθῶσ. ὅσα δέ γε αὖ τὴν μὲν συστροφὴν χαύνην λαμβάνει, τῇ δὲ τοῦ στήμονοσ ἐμπλέξει πρὸσ τὴν τῆσ γνάψεωσ ὁλκὴν ἐμμέτρωσ τὴν μαλακότητα ἴσχει, ταῦτ’ ἄρα κρόκην μὲν τὰ νηθέντα, τὴν δὲ ἐπιτεταγμένην αὐτοῖσ εἶναι τέχνην τὴν κροκονητικὴν φῶμεν. ὀρθότατα.

καὶ μὴν τό γε τῆσ ὑφαντικῆσ μέροσ ὃ προυθέμεθα, παντί που δῆλον ἤδη. τὸ γὰρ συγκριτικῆσ τῆσ ἐν ταλασιουργίᾳ μόριον ὅταν εὐθυπλοκίᾳ κρόκησ καὶ στήμονοσ ἀπεργάζηται πλέγμα, τὸ μὲν πλεχθὲν σύμπαν ἐσθῆτα ἐρεᾶν, τὴν δ’ ἐπὶ τούτῳ τέχνην οὖσαν προσαγορεύομεν ὑφαντικήν. ὀρθότατα. εἰε͂ν·

τί δή ποτε οὖν οὐκ εὐθὺσ ἀπεκρινάμεθα πλεκτικὴν εἶναι κρόκησ καὶ στήμονοσ ὑφαντικήν, ἀλλὰ περιήλθομεν ἐν κύκλῳ πάμπολλα διοριζόμενοι μάτην; οὔκουν ἔμοιγε, ὦ ξένε, μάτην οὐδὲν τῶν ῥηθέντων ἔδοξε ῥηθῆναι. καὶ θαυμαστόν γε οὐδέν· ἀλλὰ τάχ’ ἄν, ὦ μακάριε, δόξειε. πρὸσ δὴ τὸ νόσημα τὸ τοιοῦτον, ἂν ἄρα πολλάκισ ὕστερον ἐπίῃ ‐ θαυμαστὸν γὰρ οὐδέν ‐ λόγον ἄκουσόν τινα προσήκοντα περὶ πάντων τῶν τοιούτων ῥηθῆναι. λέγε μόνον.

πρῶτον τοίνυν ἴδωμεν πᾶσαν τήν τε ὑπερβολὴν καὶ τὴν ἔλλειψιν, ἵνα κατὰ λόγον ἐπαινῶμεν καὶ ψέγωμεν τὰ μακρότερα τοῦ δέοντοσ ἑκάστοτε λεγόμενα καὶ τἀναντία περὶ τὰσ τοιάσδε διατριβάσ. οὐκοῦν χρή. περὶ δὴ τούτων αὐτῶν ὁ λόγοσ ἡμῖν οἶμαι γιγνόμενοσ ὀρθῶσ ἂν γίγνοιτο. τίνων; μήκουσ τε πέρι καὶ βραχύτητοσ καὶ πάσησ ὑπεροχῆσ τε καὶ ἐλλείψεωσ· ἡ γάρ που μετρητικὴ περὶ πάντ’ ἐστὶ ταῦτα.

ναί. διέλωμεν τοίνυν αὐτὴν δύο μέρη· δεῖ γὰρ δὴ πρὸσ ὃ νῦν σπεύδομεν. λέγοισ ἂν τὴν διαίρεσιν ὅπῃ. τῇδε· τὸ μὲν κατὰ τὴν πρὸσ ἄλληλα μεγέθουσ καὶ σμικρότητοσ κοινωνίαν, τὸ δὲ τὸ κατὰ τὴν τῆσ γενέσεωσ ἀναγκαίαν οὐσίαν. πῶσ λέγεισ; ἆρ’ οὐ κατὰ φύσιν δοκεῖ σοι τὸ μεῖζον μηδενὸσ ἑτέρου δεῖν μεῖζον λέγειν ἢ τοῦ ἐλάττονοσ, καὶ τοὔλαττον αὖ τοῦ μείζονοσ ἔλαττον, ἄλλου δὲ μηδενόσ; ἔμοιγε.

τί δέ; τὸ τὴν τοῦ μετρίου φύσιν ὑπερβάλλον καὶ ὑπερβαλλόμενον ὑπ’ αὐτῆσ ἐν λόγοισ εἴτε καὶ ἐν ἔργοισ ἆρ’ οὐκ αὖ λέξομεν ὡσ ὄντωσ γιγνόμενον, ἐν ᾧ καὶ διαφέρουσι μάλιστα ἡμῶν οἵ τε κακοὶ καὶ οἱ ἀγαθοί; φαίνεται. διττὰσ ἄρα ταύτασ οὐσίασ καὶ κρίσεισ τοῦ μεγάλου καὶ τοῦ σμικροῦ θετέον, ἀλλ’ οὐχ ὡσ ἔφαμεν ἄρτι πρὸσ ἄλληλα μόνον δεῖν, ἀλλ’ ὥσπερ νῦν εἴρηται μᾶλλον τὴν μὲν πρὸσ ἄλληλα λεκτέον, τὴν δ’ αὖ πρὸσ τὸ μέτριον· οὗ δὲ ἕνεκα, μαθεῖν ἆρ’ ἂν βουλοίμεθα; τί μήν; εἰ πρὸσ μηδὲν ἕτερον τὴν τοῦ μείζονοσ ἐάσει τισ φύσιν ἢ πρὸσ τοὔλαττον, οὐκ ἔσται ποτὲ πρὸσ τὸ μέτριον·

ἦ γάρ; οὕτωσ. οὐκοῦν τὰσ τέχνασ τε αὐτὰσ καὶ τἆργα αὐτῶν σύμπαντα διολοῦμεν τούτῳ τῷ λόγῳ, καὶ δὴ καὶ τὴν ζητουμένην νῦν πολιτικὴν καὶ τὴν ῥηθεῖσαν ὑφαντικὴν ἀφανιοῦμεν; ἅπασαι γὰρ αἱ τοιαῦταί που τὸ τοῦ μετρίου πλέον καὶ ἔλαττον οὐχ ὡσ οὐκ ὂν ἀλλ’ ὡσ ὂν χαλεπὸν περὶ τὰσ πράξεισ παραφυλάττουσι, καὶ τούτῳ δὴ τῷ τρόπῳ τὸ μέτρον σῴζουσαι πάντα ἀγαθὰ καὶ καλὰ ἀπεργάζονται. τί μήν;

οὐκοῦν ἂν τὴν πολιτικὴν ἀφανίσωμεν, ἄποροσ ἡμῖν ἡ μετὰ τοῦτο ἔσται ζήτησισ τῆσ βασιλικῆσ ἐπιστήμησ; καὶ μάλα. πότερον οὖν, καθάπερ ἐν τῷ σοφιστῇ προσηναγκάσαμεν εἶναι τὸ μὴ ὄν, ἐπειδὴ κατὰ τοῦτο διέφυγεν ἡμᾶσ ὁ λόγοσ, οὕτω καὶ νῦν τὸ πλέον αὖ καὶ ἔλαττον μετρητὰ προσαναγκαστέον γίγνεσθαι μὴ πρὸσ ἄλληλα μόνον ἀλλὰ καὶ πρὸσ τὴν τοῦ μετρίου γένεσιν; οὐ γὰρ δὴ δυνατόν γε οὔτε πολιτικὸν οὔτ’ ἄλλον τινὰ τῶν περὶ τὰσ πράξεισ ἐπιστήμονα ἀναμφισβητήτωσ γεγονέναι τούτου μὴ συνομολογηθέντοσ.

οὐκοῦν καὶ νῦν ὅτι μάλιστα χρὴ ταὐτὸν ποιεῖν. πλέον, ὦ Σώκρατεσ, ἔτι τοῦτο τὸ ἔργον ἢ ’κεῖνο ‐ καίτοι κἀκείνου γε μεμνήμεθα τὸ μῆκοσ ὅσον ἦν ‐ ἀλλ’ ὑποτίθεσθαι μὲν τὸ τοιόνδε περὶ αὐτῶν καὶ μάλα δίκαιον. τὸ ποῖον; ὥσ ποτε δεήσει τοῦ νῦν λεχθέντοσ πρὸσ τὴν περὶ αὐτὸ τἀκριβὲσ ἀπόδειξιν.

ὅτι δὲ πρὸσ τὰ νῦν καλῶσ καὶ ἱκανῶσ δείκνυται, δοκεῖ μοι βοηθεῖν μεγαλοπρεπῶσ ἡμῖν οὗτοσ ὁ λόγοσ, ὡσ ἄρα ἡγητέον ὁμοίωσ τὰσ τέχνασ πάσασ εἶναι, μεῖζόν τε ἅμα καὶ ἔλαττον μετρεῖσθαι μὴ πρὸσ ἄλληλα μόνον ἀλλὰ καὶ πρὸσ τὴν τοῦ μετρίου γένεσιν. τούτου τε γὰρ ὄντοσ ἐκεῖνα ἔστι, κἀκείνων οὐσῶν ἔστι καὶ τοῦτο, μὴ δὲ ὄντοσ ποτέρου τούτων οὐδέτερον αὐτῶν ἔσται ποτέ. τοῦτο μὲν ὀρθῶσ·

ἀλλὰ τί δὴ τὸ μετὰ τοῦτο; δῆλον ὅτι διαιροῖμεν ἂν τὴν μετρητικήν, καθάπερ ἐρρήθη, ταύτῃ δίχα τέμνοντεσ, ἓν μὲν τιθέντεσ αὐτῆσ μόριον συμπάσασ τέχνασ ὁπόσαι τὸν ἀριθμὸν καὶ μήκη καὶ βάθη καὶ πλάτη καὶ ταχυτῆτασ πρὸσ τοὐναντίον μετροῦσιν, τὸ δὲ ἕτερον, ὁπόσαι πρὸσ τὸ μέτριον καὶ τὸ πρέπον καὶ τὸν καιρὸν καὶ τὸ δέον καὶ πάνθ’ ὁπόσα εἰσ τὸ μέσον ἀπῳκίσθη τῶν ἐσχάτων. καὶ μέγα γε ἑκάτερον τμῆμα εἶπεσ, καὶ πολὺ διαφέρον ἀλλήλοιν. ὃ γὰρ ἐνίοτε, ὦ Σώκρατεσ, οἰόμενοι δή τι σοφὸν φράζειν πολλοὶ τῶν κομψῶν λέγουσιν, ὡσ ἄρα μετρητικὴ περὶ πάντ’ ἐστὶ τὰ γιγνόμενα, τοῦτ’ αὐτὸ τὸ νῦν λεχθὲν ὂν τυγχάνει. μετρήσεωσ μὲν γὰρ δή τινα τρόπον πάνθ’ ὁπόσα ἔντεχνα μετείληφεν·

διὰ δὲ τὸ μὴ κατ’ εἴδη συνειθίσθαι σκοπεῖν διαιρουμένουσ ταῦτά τε τοσοῦτον διαφέροντα συμβάλλουσιν εὐθὺσ εἰσ ταὐτὸν ὅμοια νομίσαντεσ, καὶ τοὐναντίον αὖ τούτου δρῶσιν ἕτερα οὐ κατὰ μέρη διαιροῦντεσ, δέον, ὅταν μὲν τὴν τῶν πολλῶν τισ πρότερον αἴσθηται κοινωνίαν, μὴ προαφίστασθαι πρὶν ἂν ἐν αὐτῇ τὰσ διαφορὰσ ἴδῃ πάσασ ὁπόσαιπερ ἐν εἴδεσι κεῖνται, τὰσ δὲ αὖ παντοδαπὰσ ἀνομοιότητασ, ὅταν ἐν πλήθεσιν ὀφθῶσιν, μὴ δυνατὸν εἶναι δυσωπούμενον παύεσθαι πρὶν ἂν σύμπαντα τὰ οἰκεῖα ἐντὸσ μιᾶσ ὁμοιότητοσ ἑρ́ξασ γένουσ τινὸσ οὐσίᾳ περιβάληται. ταῦτα μὲν οὖν ἱκανῶσ περί τε τούτων καὶ περὶ τῶν ἐλλείψεων καὶ ὑπερβολῶν εἰρήσθω·

φυλάττωμεν δὲ μόνον ὅτι δύο γένη περὶ αὐτὰ ἐξηύρηται τῆσ μετρητικῆσ, καὶ ἅ φαμεν αὔτ’ εἶναι μεμνώμεθα. μεμνησόμεθα.

μετὰ τοῦτον δὴ τὸν λόγον ἕτερον προσδεξώμεθα περὶ αὐτῶν τε τῶν ζητουμένων καὶ περὶ πάσησ τῆσ ἐν τοῖσ τοιοῖσδε λόγοισ διατριβῆσ. τὸ ποῖον; εἴ τισ ἀνέροιτο ἡμᾶσ τὴν περὶ γράμματα συνουσίαν τῶν μανθανόντων, ὁπόταν τισ ὁτιοῦν ὄνομα ἐρωτηθῇ τίνων ἐστὶ γραμμάτων, πότερον αὐτῷ τότε φῶμεν γίγνεσθαι τὴν ζήτησιν ἑνὸσ ἕνεκα μᾶλλον τοῦ προβληθέντοσ ἢ τοῦ περὶ πάντα τὰ προβαλλόμενα γραμματικωτέρῳ γίγνεσθαι; δῆλον ὅτι τοῦ περὶ ἅπαντα.

τί δ’ αὖ νῦν ἡμῖν ἡ περὶ τοῦ πολιτικοῦ ζήτησισ; ἕνεκα αὐτοῦ τούτου προβέβληται μᾶλλον ἢ τοῦ περὶ πάντα διαλεκτικωτέροισ γίγνεσθαι; καὶ τοῦτο δῆλον ὅτι τοῦ περὶ πάντα. ἦ που τὸν τῆσ ὑφαντικῆσ γε λόγον αὐτῆσ ταύτησ ἕνεκα θηρεύειν οὐδεὶσ ἂν ἐθελήσειεν νοῦν ἔχων· ἀλλ’ οἶμαι τοὺσ πλείστουσ λέληθεν ὅτι τοῖσ μὲν τῶν ὄντων ῥᾳδίωσ καταμαθεῖν αἰσθηταί τινεσ ὁμοιότητεσ πεφύκασιν, ἃσ οὐδὲν χαλεπὸν δηλοῦν, ὅταν αὐτῶν τισ βουληθῇ τῷ λόγον αἰτοῦντι περί του μὴ μετὰ πραγμάτων ἀλλὰ χωρὶσ λόγου ῥᾳδίωσ ἐνδείξασθαι· τοῖσ δ’ αὖ μεγίστοισ οὖσι καὶ τιμιωτάτοισ οὐκ ἔστιν εἴδωλον οὐδὲν πρὸσ τοὺσ ἀνθρώπουσ εἰργασμένον ἐναργῶσ, οὗ δειχθέντοσ τὴν τοῦ πυνθανομένου ψυχὴν ὁ βουλόμενοσ ἀποπληρῶσαι, πρὸσ τῶν αἰσθήσεών τινα προσαρμόττων, ἱκανῶσ πληρώσει.

διὸ δεῖ μελετᾶν λόγον ἑκάστου δυνατὸν εἶναι δοῦναι καὶ δέξασθαι·

τὰ γὰρ ἀσώματα, κάλλιστα ὄντα καὶ μέγιστα, λόγῳ μόνον ἄλλῳ δὲ οὐδενὶ σαφῶσ δείκνυται, τούτων δὲ ἕνεκα πάντ’ ἐστὶ τὰ νῦν λεγόμενα. ῥᾴων δ’ ἐν τοῖσ ἐλάττοσιν ἡ μελέτη παντὸσ πέρι μᾶλλον ἢ περὶ τὰ μείζω. κάλλιστ’ εἶπεσ.

ὧν τοίνυν χάριν ἅπανθ’ ἡμῖν ταῦτ’ ἐρρήθη περὶ τούτων, μνησθῶμεν. τίνων; ταύτησ τε οὐχ ἥκιστα αὐτῆσ ἕνεκα τῆσ δυσχερείασ ἣν περὶ τὴν μακρολογίαν τὴν περὶ τὴν ὑφαντικὴν ἀπεδεξάμεθα δυσχερῶσ, καὶ τὴν περὶ τὴν τοῦ παντὸσ ἀνείλιξιν καὶ τὴν τοῦ σοφιστοῦ πέρι τῆσ τοῦ μὴ ὄντοσ οὐσίασ, ἐννοοῦντεσ ὡσ ἔσχε μῆκοσ πλέον, καὶ ἐπὶ τούτοισ δὴ πᾶσιν ἐπεπλήξαμεν ἡμῖν αὐτοῖσ, δείσαντεσ μὴ περίεργα ἅμα καὶ μακρὰ λέγοιμεν. ἵν’ οὖν εἰσ αὖθισ μηδὲν πάσχωμεν τοιοῦτον, τούτων ἕνεκα πάντων τὰ πρόσθε νῷν εἰρῆσθαι φάθι.

ταῦτ’ ἔσται. λέγε ἑξῆσ μόνον. λέγω τοίνυν ὅτι χρὴ δὴ μεμνημένουσ ἐμὲ καὶ σὲ τῶν νῦν εἰρημένων τόν τε ψόγον ἑκάστοτε καὶ ἔπαινον ποιεῖσθαι βραχύτητοσ ἅμα καὶ μήκουσ ὧν ἂν ἀεὶ πέρι λέγωμεν, μὴ πρὸσ ἄλληλα τὰ μήκη κρίνοντεσ ἀλλὰ κατὰ τὸ τῆσ μετρητικῆσ μέροσ ὃ τότε ἔφαμεν δεῖν μεμνῆσθαι, πρὸσ τὸ πρέπον. ὀρθῶσ.

οὐ τοίνυν οὐδὲ πρὸσ τοῦτο πάντα. οὔτε γὰρ πρὸσ τὴν ἡδονὴν μήκουσ ἁρμόττοντοσ οὐδὲν προσδεησόμεθα, πλὴν εἰ πάρεργόν τι· τό τε αὖ πρὸσ τὴν τοῦ προβληθέντοσ ζήτησιν, ὡσ ἂν ῥᾷστα καὶ τάχιστα εὑρ́οιμεν, δεύτερον ἀλλ’ οὐ πρῶτον ὁ λόγοσ ἀγαπᾶν παραγγέλλει, πολὺ δὲ μάλιστα καὶ πρῶτον τὴν μέθοδον αὐτὴν τιμᾶν τοῦ κατ’ εἴδη δυνατὸν εἶναι διαιρεῖν, καὶ δὴ καὶ λόγον, ἄντε παμμήκησ λεχθεὶσ τὸν ἀκούσαντα εὑρετικώτερον ἀπεργάζηται, τοῦτον σπουδάζειν καὶ τῷ μήκει μηδὲν ἀγανακτεῖν, ἄντ’ αὖ βραχύτεροσ, ὡσαύτωσ· ἔτι δ’ αὖ πρὸσ τούτοισ τὸν περὶ τὰσ τοιάσδε συνουσίασ ψέγοντα λόγων μήκη καὶ τὰσ ἐν κύκλῳ περιόδουσ οὐκ ἀποδεχόμενον, ὅτι χρὴ τὸν τοιοῦτον μὴ πάνυ ταχὺ μηδ’ εὐθὺσ οὕτω μεθιέναι ψέξαντα μόνον ὡσ μακρὰ τὰ λεχθέντα, ἀλλὰ καὶ προσαποφαίνειν οἰέσθαι δεῖν ὡσ βραχύτερα ἂν γενόμενα τοὺσ συνόντασ ἀπηργάζετο διαλεκτικωτέρουσ καὶ τῆσ τῶν ὄντων λόγῳ δηλώσεωσ εὑρετικωτέρουσ, τῶν δὲ ἄλλων καὶ πρὸσ ἄλλ’ ἄττα ψόγων καὶ ἐπαίνων μηδὲν φροντίζειν μηδὲ τὸ παράπαν ἀκούειν δοκεῖν τῶν τοιούτων λόγων.

καὶ τούτων μὲν ἅλισ, εἰ καὶ σοὶ ταύτῃ συνδοκεῖ·

πρὸσ δὲ δὴ τὸν πολιτικὸν ἰώμεν πάλιν, τῆσ προρρηθείσησ ὑφαντικῆσ αὐτῷ φέροντεσ τὸ παράδειγμα. καλῶσ εἶπεσ, καὶ ποιῶμεν ἃ λέγεισ.

οὐκοῦν ἀπό γε τῶν πολλῶν ὁ βασιλεὺσ ὅσαι σύννομοι, μᾶλλον δὲ ἀπὸ πασῶν τῶν περὶ τὰσ ἀγέλασ διακεχώρισται· λοιπαὶ δέ, φαμέν, αἱ κατὰ πόλιν αὐτὴν τῶν τε συναιτίων καὶ τῶν αἰτίων, ἃσ πρώτασ ἀπ’ ἀλλήλων διαιρετέον. ὀρθῶσ. οἶσθ’ οὖν ὅτι χαλεπὸν αὐτὰσ τεμεῖν δίχα; τὸ δ’ αἴτιον, ὡσ οἶμαι, προϊοῦσιν οὐχ ἧττον ἔσται καταφανέσ. οὐκοῦν χρὴ δρᾶν οὕτωσ. κατὰ μέλη τοίνυν αὐτὰσ οἱο͂ν ἱερεῖον διαιρώμεθα, ἐπειδὴ δίχα ἀδυνατοῦμεν.

δεῖ γὰρ εἰσ τὸν ἐγγύτατα ὅτι μάλιστα τέμνειν ἀριθμὸν ἀεί. πῶσ οὖν ποιῶμεν τὰ νῦν; ὥσπερ ἔμπροσθεν, ὁπόσαι παρείχοντο ὄργανα περὶ τὴν ὑφαντικήν, πάσασ δήπου τότε ἐτίθεμεν ὡσ συναιτίουσ. ναί. καὶ νῦν δὴ ταὐτὸν μὲν τοῦτο, ἔτι δὲ μᾶλλον ἢ τόθ’ ἡμῖν ποιητέον. ὅσαι γὰρ σμικρὸν ἢ μέγα τι δημιουργοῦσι κατὰ πόλιν ὄργανον, θετέον ἁπάσασ ταύτασ ὡσ οὔσασ συναιτίουσ.

ἄνευ γὰρ τούτων οὐκ ἄν ποτε γένοιτο πόλισ οὐδὲ πολιτική, τούτων δ’ αὖ βασιλικῆσ ἔργον τέχνησ οὐδέν που θήσομεν. οὐ γάρ. καὶ μὲν δὴ χαλεπὸν ἐπιχειροῦμεν δρᾶν ἀποχωρίζοντεσ τοῦτο ἀπὸ τῶν ἄλλων τὸ γένοσ· ὅτι γὰρ οὖν τῶν ὄντων ἔστιν ὡσ ἑνόσ γέ τινοσ ὄργανον εἰπόντα δοκεῖν εἰρηκέναι τι πιθανόν. ὅμωσ δὲ ἕτερον αὖ τῶν ἐν πόλει κτημάτων εἴπωμεν τόδε. τὸ ποῖον;

ὡσ οὐκ ἔστι ταύτην τὴν δύναμιν ἔχον. οὐ γὰρ ἐπὶ γενέσεωσ αἰτίᾳ πήγνυται, καθάπερ ὄργανον, ἀλλ’ ἕνεκα τοῦ δημιουργηθέντοσ σωτηρίασ. τὸ ποῖον; τοῦτο ὃ δὴ ξηροῖσ καὶ ὑγροῖσ καὶ ἐμπύροισ καὶ ἀπύροισ παντοδαπὸν εἶδοσ ἐργασθὲν ἀγγεῖον ὃ δὴ μιᾷ κλήσει προσφθεγγόμεθα, καὶ μάλα γε συχνὸν εἶδοσ καὶ τῇ ζητουμένῃ γε, ὡσ οἶμαι, προσῆκον οὐδὲν ἀτεχνῶσ ἐπιστήμῃ. πῶσ γὰρ οὔ; τούτων δὴ τρίτον ἕτερον εἶδοσ κτημάτων πάμπολυ κατοπτέον πεζὸν καὶ ἔνυδρον καὶ πολυπλανὲσ καὶ ἀπλανὲσ καὶ τίμιον καὶ ἄτιμον, ἓν δὲ ὄνομα ἔχον, διότι πᾶν ἕνεκά τινοσ ἐφέδρασ ἐστί, θᾶκοσ ἀεί τινι γιγνόμενον.

τὸ ποῖον; ὄχημα αὐτό που λέγομεν, οὐ πάνυ πολιτικῆσ ἔργον, ἀλλὰ μᾶλλον πολὺ τεκτονικῆσ καὶ κεραμικῆσ καὶ χαλκοτυπικῆσ. μανθάνω. τί δὲ τέταρτον;

ἆρ’ ἕτερον εἶναι τούτων λεκτέον, ἐν ᾧ τὰ πλεῖστά ἐστι τῶν πάλαι ῥηθέντων, ἐσθήσ τε σύμπασα καὶ τῶν ὅπλων τὸ πολὺ καὶ τείχη πάντα θ’ ὅσα γήινα περιβλήματα καὶ λίθινα, καὶ μυρία ἕτερα; προβολῆσ δὲ ἕνεκα συμπάντων αὐτῶν εἰργασμένων δικαιότατ’ ἂν ὅλον προσαγορεύοιτο πρόβλημα, καὶ πολλῷ μᾶλλον τέχνησ οἰκοδομικῆσ ἔργον καὶ ὑφαντικῆσ τὸ πλεῖστον νομίζοιτ’ ἂν ὀρθότερον ἢ πολιτικῆσ. πάνυ μὲν οὖν. πέμπτον δὲ ἆρ’ ἂν ἐθέλοιμεν τὸ περὶ τὸν κόσμον καὶ γραφικὴν θεῖναι καὶ ὅσα ταύτῃ προσχρώμενα καὶ μουσικῇ μιμήματα τελεῖται, πρὸσ τὰσ ἡδονὰσ μόνον ἡμῶν ἀπειργασμένα, δικαίωσ δ’ ἂν ὀνόματι περιληφθέντα ἑνί;

ποίῳ; παίγνιόν πού τι λέγεται. τί μήν; τοῦτο τοίνυν τούτοισ ἓν ὄνομα ἅπασι πρέψει προσαγορευθέν· οὐ γὰρ σπουδῆσ οὐδὲν αὐτῶν χάριν, ἀλλὰ παιδιᾶσ ἕνεκα πάντα δρᾶται. καὶ τοῦτο σχεδόν τι μανθάνω.

τὸ δὲ πᾶσιν τούτοισ σώματα παρέχον, ἐξ ὧν καὶ ἐν οἷσ δημιουργοῦσιν ὁπόσαι τῶν τεχνῶν νῦν εἴρηνται, παντοδαπὸν εἶδοσ πολλῶν ἑτέρων τεχνῶν ἔκγονον ὄν, ἆρ’ οὐχ ἕκτον θήσομεν; τὸ ποῖον δὴ λέγεισ; χρυσόν τε καὶ ἄργυρον καὶ πάνθ’ ὁπόσα μεταλλεύεται καὶ ὅσα δρυοτομικὴ καὶ κουρὰ σύμπασα τέμνουσα παρέχει τεκτονικῇ καὶ πλεκτικῇ· τε καὶ ἐμψύχων δέρματα σωμάτων περιαιροῦσα σκυτοτομική, καὶ ὅσαι περὶ τὰ τοιαῦτά εἰσιν τέχναι, καὶ φελλῶν καὶ βύβλων καὶ δεσμῶν ἐργαστικαὶ παρέσχον δημιουργεῖν σύνθετα ἐκ μὴ συντιθεμένων εἴδη γενῶν.

ἓν δὲ αὐτὸ προσαγορεύομεν πᾶν τὸ πρωτογενὲσ ἀνθρώποισ κτῆμα καὶ ἀσύνθετον καὶ βασιλικῆσ ἐπιστήμησ οὐδαμῶσ ἔργον ὄν. καλῶσ. τὴν δὴ τῆσ τροφῆσ κτῆσιν, καὶ ὅσα εἰσ τὸ σῶμα συγκαταμειγνύμενα ἑαυτῶν μέρεσι μέρη σώματοσ εἰσ τὸ θεραπεῦσαί τινα δύναμιν εἴληχε, λεκτέον ἕβδομον ὀνομάσαντασ αὐτὸ σύμπαν ἡμῶν εἶναι τροφόν, εἰ μή τι κάλλιον ἔχομεν ἄλλο θέσθαι· γεωργικῇ δὲ καὶ θηρευτικῇ καὶ γυμναστικῇ καὶ ἰατρικῇ καὶ μαγειρικῇ πᾶν ὑποτιθέντεσ ὀρθότερον ἀποδώσομεν ἢ τῇ πολιτικῇ.

πῶσ γὰρ οὔ; σχεδὸν τοίνυν ὅσα ἔχεται κτήσεωσ, πλὴν τῶν ἡμέρων ζῴων, ἐν τούτοισ ἑπτὰ οἶμαι γένεσιν εἰρῆσθαι. σκόπει δέ· ἦν γὰρ δικαιότατα μὲν ἂν τεθὲν κατ’ ἀρχὰσ τὸ πρωτογενὲσ εἶδοσ, μετὰ δὲ τοῦτο ὄργανον, ἀγγεῖον, ὄχημα, πρόβλημα, παίγνιον, θρέμμα. <ἃ> παραλείπομεν δέ, εἴ τι μὴ μέγα λέληθεν, εἴσ τι τούτων δυνατὸν ἁρμόττειν, οἱο͂ν ἡ τοῦ νομίσματοσ ἰδέα καὶ σφραγίδων καὶ παντὸσ χαρακτῆροσ.

γένοσ τε γὰρ ἐν αὑτοῖσ ταῦτα οὐδὲν ἔχει μέγα σύννομον, ἀλλὰ τὰ μὲν εἰσ κόσμον, τὰ δὲ εἰσ ὄργανα βίᾳ μέν, ὅμωσ δὲ πάντωσ ἑλκόμενα συμφωνήσει. τὰ δὲ περὶ ζῴων κτῆσιν τῶν ἡμέρων, πλὴν δούλων, ἡ πρότερον ἀγελαιοτροφικὴ διαμερισθεῖσα πάντ’ εἰληφυῖα ἀναφανεῖται. πάνυ μὲν οὖν.

τὸ δὲ δὴ δούλων καὶ πάντων ὑπηρετῶν λοιπόν, ἐν οἷσ που καὶ μαντεύομαι τοὺσ περὶ αὐτὸ τὸ πλέγμα ἀμφισβητοῦντασ τῷ βασιλεῖ καταφανεῖσ γενήσεσθαι, καθάπερ τοῖσ ὑφάνταισ τότε τοὺσ περὶ τὸ νήθειν τε καὶ ξαίνειν καὶ ὅσα ἄλλα εἴπομεν. οἱ δὲ ἄλλοι πάντεσ, ὡσ συναίτιοι λεχθέντεσ, ἅμα τοῖσ ἔργοισ τοῖσ νυνδὴ ῥηθεῖσιν ἀνήλωνται καὶ ἀπεχωρίσθησαν ἀπὸ βασιλικῆσ τε καὶ πολιτικῆσ πράξεωσ. ἐοίκασι γοῦν.

ἴθι δὴ σκεψώμεθα τοὺσ λοιποὺσ προσελθόντεσ ἐγγύθεν, ἵνα αὐτοὺσ εἰδῶμεν βεβαιότερον. οὐκοῦν χρή. τοὺσ μὲν δὴ μεγίστουσ ὑπηρέτασ, ὡσ ἐνθένδε ἰδεῖν, τοὐναντίον ἔχοντασ εὑρίσκομεν οἷσ ὑπωπτεύσαμεν ἐπιτήδευμα καὶ πάθοσ. τίνασ; τοὺσ ὠνητούσ τε καὶ τῷ τρόπῳ τούτῳ κτητούσ· οὓσ ἀναμφισβητήτωσ δούλουσ ἔχομεν εἰπεῖν; ἥκιστα βασιλικῆσ μεταποιουμένουσ τέχνησ.

πῶσ δ’ οὔ; τί δέ; τῶν ἐλευθέρων ὅσοι τοῖσ νυνδὴ ῥηθεῖσιν εἰσ ὑπηρετικὴν ἑκόντεσ αὑτοὺσ τάττουσι, τά τε γεωργίασ καὶ τὰ τῶν ἄλλων τεχνῶν ἔργα διακομίζοντεσ ἐπ’ ἀλλήλουσ καὶ ἀνισοῦντεσ, οἱ μὲν κατ’ ἀγοράσ, οἱ δὲ πόλιν ἐκ πόλεωσ ἀλλάττοντεσ κατὰ θάλατταν καὶ πεζῇ, νόμισμά τε πρὸσ τὰ ἄλλα καὶ αὐτὸ πρὸσ αὑτὸ διαμείβοντεσ, οὓσ ἀργυραμοιβούσ τε καὶ ἐμπόρουσ καὶ ναυκλήρουσ καὶ καπήλουσ ἐπωνομάκαμεν, μῶν τῆσ πολιτικῆσ ἀμφισβητήσουσί τι; τάχ’ ἂν ἴσωσ τῆσ γε τῶν ἐμπορευτικῶν.

ἀλλ’ οὐ μὴν οὕσ γε ὁρῶμεν μισθωτοὺσ καὶ θῆτασ πᾶσιν ἑτοιμότατα ὑπηρετοῦντασ, μή ποτε βασιλικῆσ μεταποιουμένουσ εὑρ́ωμεν. πῶσ γάρ; τί δὲ ἄρα τοὺσ τὰ τοιάδε διακονοῦντασ ἡμῖν ἑκάστοτε; τὰ ποῖα εἶπεσ καὶ τίνασ; ὧν τὸ κηρυκικὸν ἔθνοσ, ὅσοι τε περὶ γράμματα σοφοὶ γίγνονται πολλάκισ ὑπηρετήσαντεσ, καὶ πόλλ’ ἄττα ἕτερα περὶ τὰσ ἀρχὰσ διαπονεῖσθαί τινεσ ἕτεροι πάνδεινοι, τί τούτουσ αὖ λέξομεν;

ὅπερ εἶπεσ νῦν, ὑπηρέτασ, ἀλλ’ οὐκ αὐτοὺσ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἄρχοντασ. ἀλλὰ οὐ μὴν οἶμαί γε ἐνύπνιον ἰδὼν εἶπον ταύτῃ πῃ φανήσεσθαι τοὺσ διαφερόντωσ ἀμφισβητοῦντασ τῆσ πολιτικῆσ. καίτοι σφόδρα γε ἄτοπον ἂν εἶναι δόξειε τὸ ζητεῖν τούτουσ ἐν ὑπηρετικῇ μοίρᾳ τινί. κομιδῇ μὲν οὖν. ἔτι δὴ προσμείξωμεν ἐγγύτερον ἐπὶ τοὺσ μήπω βεβασανισμένουσ. εἰσὶ δὲ οἵ τε περὶ μαντικὴν ἔχοντέσ τινοσ ἐπιστήμησ διακόνου μόριον·

ἑρμηνευταὶ γάρ που νομίζονται παρὰ θεῶν ἀνθρώποισ. ναί. καὶ μὴν καὶ τὸ τῶν ἱερέων αὖ γένοσ, ὡσ τὸ νόμιμόν φησι, παρὰ μὲν ἡμῶν δωρεὰσ θεοῖσ διὰ θυσιῶν ἐπιστῆμόν ἐστι κατὰ νοῦν ἐκείνοισ δωρεῖσθαι, παρὰ δὲ ἐκείνων ἡμῖν εὐχαῖσ κτῆσιν ἀγαθῶν αἰτήσασθαι· ταῦτα δὲ διακόνου τέχνησ ἐστί που μόρια ἀμφότερα.

φαίνεται γοῦν. ἤδη τοίνυν μοι δοκοῦμεν οἱο͂́ν γέ τινοσ ἴχνουσ ἐφ’ ὃ πορευόμεθα προσάπτεσθαι. τὸ γὰρ δὴ τῶν ἱερέων σχῆμα καὶ τὸ τῶν μάντεων εὖ μάλα φρονήματοσ πληροῦται καὶ δόξαν σεμνὴν λαμβάνει διὰ τὸ μέγεθοσ τῶν ἐγχειρημάτων, ὥστε περὶ μὲν Αἴγυπτον οὐδ’ ἔξεστι βασιλέα χωρὶσ ἱερατικῆσ ἄρχειν, ἀλλ’ ἐὰν ἄρα καὶ τύχῃ πρότερον ἐξ ἄλλου γένουσ βιασάμενοσ, ὕστερον ἀναγκαῖον εἰσ τοῦτο εἰστελεῖσθαι αὐτὸν τὸ γένοσ· ἔτι δὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων πολλαχοῦ ταῖσ μεγίσταισ ἀρχαῖσ τὰ μέγιστα τῶν περὶ τὰ τοιαῦτα θύματα εὑρ́οι τισ ἂν προσταττόμενα θύειν.

καὶ δὴ καὶ παρ’ ὑμῖν οὐχ ἥκιστα δῆλον ὃ λέγω· τῷ γὰρ λαχόντι βασιλεῖ φασιν τῇδε τὰ σεμνότατα καὶ μάλιστα πάτρια τῶν ἀρχαίων θυσιῶν ἀποδεδόσθαι. καὶ πάνυ γε. τούτουσ τε τοίνυν τοὺσ κληρωτοὺσ βασιλέασ ἅμα καὶ ἱερέασ, καὶ ὑπηρέτασ αὐτῶν καί τινα ἕτερον πάμπολυν ὄχλον σκεπτέον, ὃσ ἄρτι κατάδηλοσ νῦν ἡμῖν γέγονεν ἀποχωρισθέντων τῶν ἔμπροσθεν.

τίνασ δ’ αὐτοὺσ καὶ λέγεισ; καὶ μάλα τινὰσ ἀτόπουσ. τί δή; πάμφυλόν τι γένοσ αὐτῶν, ὥσ γε ἄρτι σκοπουμένῳ φαίνεται. πολλοὶ μὲν γὰρ λέουσι τῶν ἀνδρῶν εἴξασι καὶ Κενταύροισ καὶ τοιούτοισιν ἑτέροισ, πάμπολλοι δὲ Σατύροισ καὶ τοῖσ ἀσθενέσι καὶ πολυτρόποισ θηρίοισ· ταχὺ δὲ μεταλλάττουσι τάσ τε ἰδέασ καὶ τὴν δύναμιν εἰσ ἀλλήλουσ.

καὶ μέντοι μοι νῦν, ὦ Σώκρατεσ, ἄρτι δοκῶ κατανενοηκέναι τοὺσ ἄνδρασ. λέγοισ ἄν· ἐοίκασ γὰρ ἄτοπόν τι καθορᾶν. ναί· τὸ γὰρ ἄτοπον ἐξ ἀγνοίασ πᾶσι συμβαίνει. καὶ γὰρ δὴ καὶ νῦν αὐτὸσ τοῦτ’ ἔπαθον· ἐξαίφνησ ἠμφεγνόησα κατιδὼν τὸν περὶ τὰ τῶν πόλεων πράγματα χορόν. ποῖον; τὸν πάντων τῶν σοφιστῶν μέγιστον γόητα καὶ ταύτησ τῆσ τέχνησ ἐμπειρότατον·

ὃν ἀπὸ τῶν ὄντωσ ὄντων πολιτικῶν καὶ βασιλικῶν καίπερ παγχάλεπον ὄντα ἀφαιρεῖν ἀφαιρετέον, εἰ μέλλομεν ἰδεῖν ἐναργῶσ τὸ ζητούμενον. ἀλλὰ μὴν τοῦτό γε οὐκ ἀνετέον. οὔκουν δὴ κατά γε τὴν ἐμήν. καί μοι φράζε τόδε. τὸ ποῖον; ἆρ’ οὐ μοναρχία τῶν πολιτικῶν ἡμῖν ἀρχῶν ἐστι μία;

ναί. καὶ μετὰ μοναρχίαν εἴποι τισ ἂν οἶμαι τὴν ὑπὸ τῶν ὀλίγων δυναστείαν. πῶσ δ’ οὔ; τρίτον δὲ σχῆμα πολιτείασ οὐχ ἡ τοῦ πλήθουσ ἀρχή, δημοκρατία τοὔνομα κληθεῖσα; καὶ πάνυ γε. τρεῖσ δ’ οὖσαι μῶν οὐ πέντε τρόπον τινὰ γίγνονται, δύ’ ἐξ ἑαυτῶν ἄλλα πρὸσ αὑταῖσ ὀνόματα τίκτουσαι; ποῖα δή; πρὸσ τὸ βίαιόν που καὶ ἑκούσιον ἀποσκοποῦντεσ νῦν καὶ πενίαν καὶ πλοῦτον καὶ νόμον καὶ ἀνομίαν ἐν αὐταῖσ γιγνόμενα διπλῆν ἑκατέραν τοῖν δυοῖν διαιροῦντεσ μοναρχίαν μὲν προσαγορεύουσιν ὡσ δύο παρεχομένην εἴδη δυοῖν ὀνόμασι, τυραννίδι, τὸ δὲ βασιλικῇ.

τί μήν; τὴν δὲ ὑπ’ ὀλίγων γε ἑκάστοτε κρατηθεῖσαν πόλιν ἀριστοκρατίᾳ καὶ ὀλιγαρχίᾳ. καὶ πάνυ γε. δημοκρατίασ γε μήν, ἐάντ’ οὖν βιαίωσ ἐάντε ἑκουσίωσ τῶν τὰσ οὐσίασ ἐχόντων τὸ πλῆθοσ ἄρχῃ, καὶ ἐάντε τοὺσ νόμουσ ἀκριβῶσ φυλάττον ἐάντε μή, πάντωσ τοὔνομα οὐδεὶσ αὐτῆσ εἰώθε μεταλλάττειν. ἀληθῆ.

τί οὖν; οἰόμεθά τινα τούτων τῶν πολιτειῶν ὀρθὴν εἶναι τούτοισ τοῖσ ὁρ́οισ ὁρισθεῖσαν, ἑνὶ καὶ ὀλίγοισ καὶ πολλοῖσ, καὶ πλούτῳ καὶ πενίᾳ, καὶ τῷ βιαίῳ καὶ ἑκουσίῳ, καὶ μετὰ γραμμάτων καὶ ἄνευ νόμων συμβαίνουσαν γίγνεσθαι; τί γὰρ δὴ καὶ κωλύει; σκόπει δὴ σαφέστερον τῇδε ἑπόμενοσ.

πῇ; τῷ ῥηθέντι κατὰ πρώτασ πότερον ἐμμενοῦμεν ἢ διαφωνήσομεν; τῷ δὴ ποίῳ λέγεισ; τὴν βασιλικὴν ἀρχὴν τῶν ἐπιστημῶν εἶναί τινα ἔφαμεν, οἶμαι. ναί. καὶ τούτων γε οὐχ ἁπασῶν, ἀλλὰ κριτικὴν δήπου τινὰ καὶ ἐπιστατικὴν ἐκ τῶν ἄλλων προειλόμεθα. ναί. κἀκ τῆσ ἐπιστατικῆσ τὴν μὲν ἐπ’ ἀψύχοισ ἔργοισ, τὴν δ’ ἐπὶ ζῴοισ· καὶ κατὰ τοῦτον δὴ τὸν τρόπον μερίζοντεσ δεῦρ’ ἀεὶ προεληλύθαμεν, ἐπιστήμησ οὐκ ἐπιλανθανόμενοι, τὸ δ’ ἥτισ οὐχ ἱκανῶσ πω δυνάμενοι διακριβώσασθαι.

λέγεισ ὀρθῶσ. τοῦτ’ αὐτὸ τοίνυν ἆρ’ ἐννοοῦμεν, ὅτι τὸν ὁρ́ον οὐκ ὀλίγουσ οὐδὲ πολλούσ, οὐδὲ τὸ ἑκούσιον οὐδὲ τὸ ἀκούσιον, οὐδὲ πενίαν οὐδὲ πλοῦτον γίγνεσθαι περὶ αὐτῶν χρεών, ἀλλά τινα ἐπιστήμην, εἴπερ ἀκολουθήσομεν τοῖσ πρόσθεν; ἀλλὰ μὴν τοῦτό γε ἀδύνατον μὴ ποιεῖν.

ἐξ ἀνάγκησ δὴ νῦν τοῦτο οὕτω σκεπτέον, ἐν τίνι ποτὲ τούτων ἐπιστήμη συμβαίνει γίγνεσθαι περὶ ἀνθρώπων ἀρχῆσ, σχεδὸν τῆσ χαλεπωτάτησ καὶ μεγίστησ κτήσασθαι. δεῖ γὰρ ἰδεῖν αὐτήν, ἵνα θεασώμεθα τίνασ ἀφαιρετέον ἀπὸ τοῦ φρονίμου βασιλέωσ, οἳ προσποιοῦνται μὲν εἶναι πολιτικοὶ καὶ πείθουσι πολλούσ, εἰσὶ δὲ οὐδαμῶσ. δεῖ γὰρ δὴ ποιεῖν τοῦτο, ὡσ ὁ λόγοσ ἡμῖν προείρηκεν. μῶν οὖν δοκεῖ πλῆθόσ γε ἐν πόλει ταύτην τὴν ἐπιστήμην δυνατὸν εἶναι κτήσασθαι;

καὶ πῶσ; ἀλλ’ ἆρα ἐν χιλιάνδρῳ πόλει δυνατὸν ἑκατόν τινασ ἢ καὶ πεντήκοντα αὐτὴν ἱκανῶσ κτήσασθαι; ῥᾴστη μεντἂν οὕτω γ’ εἰή πασῶν τῶν τεχνῶν· ἴσμεν γὰρ ὅτι χιλίων ἀνδρῶν ἄκροι πεττευταὶ τοσοῦτοι πρὸσ τοὺσ ἐν τοῖσ ἄλλοισ Ἕλλησιν οὐκ ἂν γένοιντό ποτε, μή τι δὴ βασιλῆσ γε. δεῖ γὰρ δὴ τόν γε τὴν βασιλικὴν ἔχοντα ἐπιστήμην, ἄν τ’ ἄρχῃ καὶ ἐὰν μή, κατὰ τὸν ἔμπροσθε λόγον ὅμωσ βασιλικὸν προσαγορεύεσθαι. καλῶσ ἀπεμνημόνευσασ.

ἑπόμενον δὲ οἶμαι τούτῳ τὴν μὲν ὀρθὴν ἀρχὴν περὶ ἕνα τινὰ καὶ δύο καὶ παντάπασιν ὀλίγουσ δεῖ ζητεῖν, ὅταν ὀρθὴ γίγνηται. τί μήν; τούτουσ δέ γε, ἐάντε ἑκόντων ἄντ’ ἀκόντων ἄρχωσιν, ἐάντε κατὰ γράμματα ἐάντε ἄνευ γραμμάτων, καὶ ἐὰν πλουτοῦντεσ ἢ πενόμενοι, νομιστέον, ὥσπερ νῦν ἡγούμεθα, κατὰ τέχνην ἡντινοῦν ἀρχὴν ἄρχοντασ. δὲ οὐχ ἥκιστα νενομίκαμεν, ἐάντε ἑκόντασ ἐάντε ἄκοντασ ἡμᾶσ ἰῶνται, τέμνοντεσ ἢ κάοντεσ ἤ τινα ἄλλην ἀλγηδόνα προσάπτοντεσ, καὶ ἐὰν κατὰ γράμματα ἢ χωρὶσ γραμμάτων, καὶ ἐὰν πένητεσ ὄντεσ ἢ πλούσιοι, πάντωσ οὐδὲν ἧττον ἰατρούσ φαμεν, ἑώσπερ ἂν ἐπιστατοῦντεσ τέχνῃ, καθαίροντεσ εἴτε ἄλλωσ ἰσχναίνοντεσ εἴτε καὶ αὐξάνοντεσ, ἂν μόνον ἐπ’ ἀγαθῷ τῷ τῶν σωμάτων, βελτίω ποιοῦντεσ ἐκ χειρόνων, σῴζωσιν οἱ θεραπεύοντεσ ἕκαστοι τὰ θεραπευόμενα·

ταύτῃ θήσομεν, ὡσ οἶμαι, καὶ οὐκ ἄλλῃ, τοῦτον ὁρ́ον ὀρθὸν εἶναι μόνον ἰατρικῆσ καὶ ἄλλησ ἡστινοσοῦν ἀρχῆσ.

κομιδῇ μὲν οὖν. ἀναγκαῖον δὴ καὶ πολιτειῶν, ὡσ ἐοίκε, ταύτην ὀρθὴν διαφερόντωσ εἶναι καὶ μόνην πολιτείαν, ἐν ᾗ τισ ἂν εὑρίσκοι τοὺσ ἄρχοντασ ἀληθῶσ ἐπιστήμονασ καὶ οὐ δοκοῦντασ μόνον, ἐάντε κατὰ νόμουσ ἐάντε ἄνευ νόμων ἄρχωσι, καὶ ἑκόντων ἢ ἀκόντων, καὶ πενόμενοι ἢ πλουτοῦντεσ, τούτων ὑπολογιστέον οὐδὲν οὐδαμῶσ εἶναι κατ’ οὐδεμίαν ὀρθότητα. καλῶσ.

καὶ ἐάντε γε ἀποκτεινύντεσ τινὰσ ἢ καὶ ἐκβάλλοντεσ καθαίρωσιν ἐπ’ ἀγαθῷ τὴν πόλιν, εἴτε καὶ ἀποικίασ οἱο͂ν σμήνη μελιττῶν ἐκπέμποντέσ ποι σμικροτέραν ποιῶσιν, ἤ τινασ ἐπεισαγόμενοί ποθεν ἄλλουσ ἔξωθεν πολίτασ ποιοῦντεσ αὐτὴν αὔξωσιν, ἑώσπερ ἂν ἐπιστήμῃ καὶ τῷ δικαίῳ προσχρώμενοι σῴζοντεσ ἐκ χείρονοσ βελτίω ποιῶσι κατὰ δύναμιν, ταύτην τότε καὶ κατὰ τοὺσ τοιούτουσ ὁρ́ουσ ἡμῖν μόνην ὀρθὴν πολιτείαν εἶναι ῥητέον· ὅσασ δ’ ἄλλασ λέγομεν, οὐ γνησίασ οὐδ’ ὄντωσ οὔσασ λεκτέον, ἀλλὰ μεμιμημένασ ταύτην, ἃσ μὲν ὡσ εὐνόμουσ λέγομεν, ἐπὶ τὰ καλλίω, τὰσ δὲ ἄλλασ ἐπὶ τὰ αἰσχίονα μεμιμῆσθαι.

τὰ μὲν ἄλλα, ὦ ξένε, μετρίωσ ἐοίκεν εἰρῆσθαι· τὸ δὲ καὶ ἄνευ νόμων δεῖν ἄρχειν χαλεπώτερον ἀκούειν ἐρρήθη. μικρόν γε ἔφθησ με ἐρόμενοσ, ὦ Σώκρατεσ. ἔμελλον γάρ σε διερωτήσειν ταῦτα πότερον ἀποδέχῃ πάντα, ἤ τι καὶ δυσχεραίνεισ τῶν λεχθέντων· νῦν δ’ ἤδη φανερὸν ὅτι τοῦτο βουλησόμεθα τὸ περὶ τῆσ τῶν ἄνευ νόμων ἀρχόντων ὀρθότητοσ διελθεῖν ἡμᾶσ.

πῶσ γὰρ οὔ; τρόπον τινὰ μέντοι δῆλον ὅτι τῆσ βασιλικῆσ ἐστιν ἡ νομοθετική· τὸ δ’ ἄριστον οὐ τοὺσ νόμουσ ἐστὶν ἰσχύειν ἀλλ’ ἄνδρα τὸν μετὰ φρονήσεωσ βασιλικόν. οἶσθ’ ὅπῃ; πῇ δὴ λέγεισ; ὅτι νόμοσ οὐκ ἄν ποτε δύναιτο τό τε ἄριστον καὶ τὸ δικαιότατον ἀκριβῶσ πᾶσιν ἅμα περιλαβὼν τὸ βέλτιστον ἐπιτάττειν· αἱ γὰρ ἀνομοιότητεσ τῶν τε ἀνθρώπων καὶ τῶν πράξεων καὶ τὸ μηδέποτε μηδὲν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἡσυχίαν ἄγειν τῶν ἀνθρωπίνων οὐδὲν ἐῶσιν ἁπλοῦν ἐν οὐδενὶ περὶ ἁπάντων καὶ ἐπὶ πάντα τὸν χρόνον ἀποφαίνεσθαι τέχνην οὐδ’ ἡντινοῦν.

ταῦτα δὴ συγχωροῦμέν που; τί μήν; τὸν δέ γε νόμον ὁρῶμεν σχεδὸν ἐπ’ αὐτὸ τοῦτο συντείνοντα, ὥσπερ τινὰ ἄνθρωπον αὐθάδη καὶ ἀμαθῆ καὶ μηδένα μηδὲν ἐῶντα ποιεῖν παρὰ τὴν ἑαυτοῦ τάξιν, μηδ’ ἐπερωτᾶν μηδένα, μηδ’ ἄν τι νέον ἄρα τῳ συμβαίνῃ βέλτιον παρὰ τὸν λόγον ὃν αὐτὸσ ἐπέταξεν. ἀληθῆ·

ποιεῖ γὰρ ἀτεχνῶσ καθάπερ εἴρηκασ νῦν ὁ νόμοσ ἡμῖν ἑκάστοισ. οὐκοῦν ἀδύνατον εὖ ἔχειν πρὸσ τὰ μηδέποτε ἁπλᾶ τὸ διὰ παντὸσ γιγνόμενον ἁπλοῦν; κινδυνεύει. διὰ τί δή ποτ’ οὖν ἀναγκαῖον νομοθετεῖν, ἐπειδήπερ οὐκ ὀρθότατον ὁ νόμοσ; ἀνευρετέον τούτου τὴν αἰτίαν.

τί μήν; οὐκοῦν καὶ παρ’ ὑμῖν εἰσί τινεσ οἱαῖ καὶ ἐν ἄλλαισ πόλεσιν ἁθρόων ἀνθρώπων ἀσκήσεισ, εἴτε πρὸσ δρόμον εἴτε πρὸσ ἄλλο τι, φιλονικίασ ἕνεκα; καὶ πάνυ γε πολλαί. φέρε νῦν ἀναλάβωμεν πάλιν μνήμῃ τὰσ τῶν τέχνῃ γυμναζόντων ἐπιτάξεισ ἐν ταῖσ τοιαύταισ ἀρχαῖσ. τὸ ποῖον; ὅτι λεπτουργεῖν οὐκ ἐγχωρεῖν ἡγοῦνται καθ’ ἕνα ἕκαστον, τῷ σώματι τὸ προσῆκον ἑκάστῳ προστάττοντεσ, ἀλλὰ παχύτερον οἰόνται δεῖν ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ καὶ ἐπὶ πολλοὺσ τὴν τοῦ λυσιτελοῦντοσ τοῖσ σώμασι ποιεῖσθαι τάξιν. καλῶσ.

διὸ δή γε καὶ ἴσουσ πόνουσ νῦν διδόντεσ ἁθρόοισ ἅμα μὲν ἐξορμῶσιν, ἅμα δὲ καὶ καταπαύουσι δρόμου καὶ πάλησ καὶ πάντων τῶν κατὰ τὰ σώματα πόνων. ἔστι ταῦτα. καὶ τὸν νομοθέτην τοίνυν ἡγώμεθα, τὸν ταῖσιν ἀγέλαισ ἐπιστατήσοντα τοῦ δικαίου πέρι καὶ τῶν πρὸσ ἀλλήλουσ συμβολαίων, μή ποθ’ ἱκανὸν γενήσεσθαι πᾶσιν ἁθρόοισ προστάττοντα ἀκριβῶσ ἑνὶ ἑκάστῳ τὸ προσῆκον ἀποδιδόναι. τὸ γοῦν εἰκόσ.

ἀλλὰ τὸ τοῖσ πολλοῖσ γε οἶμαι καὶ ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ καί πωσ οὑτωσὶ παχυτέρωσ ἑκάστοισ τὸν νόμον θήσει, καὶ ἐν γράμμασιν ἀποδιδοὺσ καὶ ἐν ἀγραμμάτοισ, πατρίοισ δὲ ἔθεσι νομοθετῶν. ὀρθῶσ. ὀρθῶσ μέντοι. πῶσ γὰρ ἄν τισ ἱκανὸσ γένοιτ’ ἄν ποτε, ὦ Σώκρατεσ, ὥστε διὰ βίου ἀεὶ παρακαθήμενοσ ἑκάστῳ δι’ ἀκριβείασ προστάττειν τὸ προσῆκον; ἐπεὶ τοῦτ’ ἂν δυνατὸσ ὤν, ὡσ οἶμαι, τῶν τὴν βασιλικὴν ὁστισοῦν ὄντωσ ἐπιστήμην εἰληφότων σχολῇ ποτ’ ἂν ἑαυτῷ θεῖτ’ ἐμποδίσματα γράφων τοὺσ λεχθέντασ τούτουσ νόμουσ.

ἐκ τῶν νῦν γοῦν, ὦ ξένε, εἰρημένων. μᾶλλον δέ γε, ὦ βέλτιστε, ἐκ τῶν μελλόντων ῥηθήσεσθαι. τίνων δή; τῶν τοιῶνδε. εἴπωμεν γὰρ δὴ πρόσ γε ἡμᾶσ αὐτοὺσ ἰατρὸν μέλλοντα ἢ καί τινα γυμναστικὸν ἀποδημεῖν καὶ ἀπέσεσθαι τῶν θεραπευομένων συχνόν, ὡσ οἰοίτο, χρόνον, μὴ μνημονεύσειν οἰηθέντα τὰ προσταχθέντα τοὺσ γυμναζομένουσ ἢ τοὺσ κάμνοντασ, ὑπομνήματα γράφειν ἂν ἐθέλειν αὐτοῖσ, ἢ πῶσ; οὕτωσ.

τί δ’ εἰ παρὰ δόξαν ἐλάττω χρόνον ἀποδημήσασ ἔλθοι πάλιν; ἆρ’ οὐκ ἂν παρ’ ἐκεῖνα τὰ γράμματα τολμήσειεν ἄλλ’ ὑποθέσθαι, συμβαινόντων ἄλλων βελτιόνων τοῖσ κάμνουσι διὰ πνεύματα ἤ τι καὶ ἄλλο παρὰ τὴν ἐλπίδα τῶν ἐκ Διὸσ ἑτέρωσ πωσ τῶν εἰωθότων γενόμενα, καρτερῶν δ’ ἂν ἡγοῖτο δεῖν μὴ ἐκβαίνειν τἀρχαῖά ποτε νομοθετηθέντα μήτε αὐτὸν προστάττοντα ἄλλα μήτε τὸν κάμνοντα ἕτερα τολμῶντα παρὰ τὰ γραφέντα δρᾶν, ὡσ ταῦτα ὄντα ἰατρικὰ καὶ ὑγιεινά, τὰ δὲ ἑτέρωσ γιγνόμενα νοσώδη τε καὶ οὐκ ἔντεχνα· ἢ πᾶν τὸ τοιοῦτον ἔν γε ἐπιστήμῃ συμβαῖνον καὶ ἀληθεῖ τέχνῃ περὶ ἅπαντα παντάπασι γέλωσ ἂν ὁ μέγιστοσ γίγνοιτο τῶν τοιούτων νομοθετημάτων;

παντάπασι μὲν οὖν.

τῷ δὲ τὰ δίκαια δὴ καὶ ἄδικα καὶ καλὰ καὶ αἰσχρὰ καὶ ἀγαθὰ καὶ κακὰ γράψαντι καὶ ἄγραφα νομοθετήσαντι ταῖσ τῶν ἀνθρώπων ἀγέλαισ, ὁπόσαι κατὰ πόλιν ἐν ἑκάσταισ νομεύονται κατὰ τοὺσ τῶν γραψάντων νόμουσ, ἂν ὁ μετὰ τέχνησ γράψασ ἤ τισ ἕτεροσ ὅμοιοσ ἀφίκηται, μὴ ἐξέστω δὴ παρὰ ταῦτα ἕτερα προστάττειν; ἢ καὶ τοῦτο τὸ ἀπόρρημα οὐδὲν ἧττον ἂν ἐκείνου τῇ ἀληθείᾳ γελοῖον φαίνοιτο;

τί μήν; οἶσθ’ οὖν ἐπὶ τῷ τοιούτῳ λόγον τὸν παρὰ τῶν πολλῶν λεγόμενον; οὐκ ἐννοῶ νῦν γ’ οὕτωσ. καὶ μὴν εὐπρεπήσ. φασὶ γὰρ δὴ δεῖν, εἴ τισ γιγνώσκει παρὰ τοὺσ τῶν ἔμπροσθεν βελτίουσ νόμουσ, νομοθετεῖν τὴν ἑαυτοῦ πόλιν ἕκαστον πείσαντα, ἄλλωσ δὲ μή. τί οὖν; οὐκ ὀρθῶσ; ἴσωσ.

ἂν δ’ οὖν μὴ πείθων τισ βιάζηται τὸ βέλτιον, ἀπόκριναι, τί τοὔνομα τῆσ βίασ ἔσται; μὴ μέντοι πω, περὶ δὲ τῶν ἔμπροσθεν πρότερον. ποῖον δὴ λέγεισ; ἄν τισ ἄρα μὴ πείθων τὸν ἰατρευόμενον, ἔχων δὲ ὀρθῶσ τὴν τέχνην, παρὰ τὰ γεγραμμένα τὸ βέλτιον ἀναγκάζῃ δρᾶν παῖδα ἤ τινα ἄνδρα ἢ καὶ γυναῖκα, τί τοὔνομα τῆσ βίασ ἔσται ταύτησ; ἆρ’ οὐ πᾶν μᾶλλον ἢ τὸ παρὰ τὴν τέχνην λεγόμενον ἁμάρτημα τὸ νοσῶδεσ; καὶ πάντα ὀρθῶσ εἰπεῖν ἔστι πρότερον τῷ βιασθέντι περὶ τὸ τοιοῦτον πλὴν ὅτι νοσώδη καὶ ἄτεχνα πέπονθεν ὑπὸ τῶν βιασαμένων ἰατρῶν; ἀληθέστατα λέγεισ.

τί δὲ ἡμῖν δὴ τὸ παρὰ τὴν πολιτικὴν τέχνην ἁμάρτημα λεγόμενόν ἐστιν; ἆρ’ οὐ τὸ αἰσχρὸν καὶ τὸ κακὸν καὶ ἄδικον; παντάπασί γε. τῶν δὴ βιασθέντων παρὰ τὰ γεγραμμένα καὶ πάτρια δρᾶν ἕτερα δικαιότερα καὶ ἀμείνω καὶ καλλίω τῶν ἔμπροσθεν, φέρε, τὸν τῶν τοιούτων αὖ ψόγον περὶ τῆσ τοιαύτησ βίασ, ἆρ’, εἰ μέλλει μὴ καταγελαστότατοσ εἶναι πάντων, πάντ’ αὐτῷ μᾶλλον λεκτέον ἑκάστοτε πλὴν ὡσ αἰσχρὰ καὶ ἄδικα καὶ κακὰ πεπόνθασιν οἱ βιασθέντεσ ὑπὸ τῶν βιασαμένων; ἀληθέστατα λέγεισ.

ἀλλ’ ἆρα ἐὰν μὲν πλούσιοσ ὁ βιασάμενοσ ᾖ, δίκαια, ἂν δ’ ἄρα πένησ, ἄδικα τὰ βιασθέντα ἐστίν; ἢ κἂν πείσασ κἂν μὴ πείσασ τισ, πλούσιοσ ἢ πένησ, ἢ κατὰ γράμματα ἢ παρὰ γράμματα, δρᾷ μὴ σύμφορα ἢ σύμφορα, τοῦτον δεῖ καὶ περὶ ταῦτα τὸν ὁρ́ον εἶναι τόν γε ἀληθινώτατον ὀρθῆσ πόλεωσ διοικήσεωσ, ὃν ὁ σοφὸσ καὶ ἀγαθὸσ ἀνὴρ διοικήσει τὸ τῶν ἀρχομένων; ὥσπερ ὁ κυβερνήτησ τὸ τῆσ νεὼσ καὶ ναυτῶν ἀεὶ συμφέρον παραφυλάττων, οὐ γράμματα τιθεὶσ ἀλλὰ τὴν τέχνην νόμον παρεχόμενοσ, σῴζει τοὺσ συνναύτασ, οὕτω καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον τοῦτον παρὰ τῶν οὕτωσ ἄρχειν δυναμένων ὀρθὴ γίγνοιτ’ ἂν πολιτεία, τὴν τῆσ τέχνησ ῥώμην τῶν νόμων παρεχομένων κρείττω;

καὶ πάντα ποιοῦσι τοῖσ ἔμφροσιν ἄρχουσιν οὐκ ἔστιν ἁμάρτημα, μέχριπερ ἂν ἓν μέγα φυλάττωσι, τὸ μετὰ νοῦ καὶ τέχνησ δικαιότατον ἀεὶ διανέμοντεσ τοῖσ ἐν τῇ πόλει σῴζειν τε αὐτοὺσ οἱοῖ́ τε ὦσιν καὶ ἀμείνουσ ἐκ χειρόνων ἀποτελεῖν κατὰ τὸ δυνατόν;

οὐκ ἔστ’ ἀντειπεῖν παρά γε ἃ νῦν εἴρηται.

καὶ μὴν πρὸσ ἐκεῖνα οὐδὲ ἀντιρρητέον. τὰ ποῖα εἶπεσ; ὡσ οὐκ ἄν ποτε πλῆθοσ οὐδ’ ὡντινωνοῦν τὴν τοιαύτην λαβὸν ἐπιστήμην οἱο͂́ν τ’ ἂν γένοιτο μετὰ νοῦ διοικεῖν πόλιν, ἀλλὰ περὶ σμικρόν τι καὶ ὀλίγον καὶ τὸ ἕν ἐστι ζητητέον τὴν μίαν ἐκείνην πολιτείαν τὴν ὀρθήν, τὰσ δ’ ἄλλασ μιμήματα θετέον, ὥσπερ καὶ ὀλίγον πρότερον ἐρρήθη, τὰσ μὲν ἐπὶ τὰ καλλίονα, τὰσ δ’ ἐπὶ τὰ αἰσχίω μιμουμένασ ταύτην. πῶσ τί τοῦτ’ εἴρηκασ;

οὐδὲ γὰρ ἄρτι δῆθεν κατέμαθον τὸ περὶ τῶν μιμημάτων. καὶ μὴν οὐ φαῦλόν γε, ἂν κινήσασ τισ τοῦτον τὸν λόγον αὐτοῦ καταβάλῃ καὶ μὴ διελθὼν ἐνδείξηται τὸ νῦν γιγνόμενον ἁμάρτημα περὶ αὐτό. ποῖον δή; τοιόνδε τι δεῖ γε ζητεῖν, οὐ πάνυ σύνηθεσ οὐδὲ ῥᾴδιον ἰδεῖν·

ὅμωσ μὴν πειρώμεθα λαβεῖν αὐτό. φέρε γάρ· ὀρθῆσ ἡμῖν μόνησ οὔσησ ταύτησ τῆσ πολιτείασ ἣν εἰρήκαμεν, οἶσθ’ ὅτι τὰσ ἄλλασ δεῖ τοῖσ ταύτησ συγγράμμασι χρωμένασ οὕτω σῴζεσθαι, δρώσασ τὸ νῦν ἐπαινούμενον, καίπερ οὐκ ὀρθότατον ὄν; τὸ ποῖον; τὸ παρὰ τοὺσ νόμουσ μηδὲν μηδένα τολμᾶν ποιεῖν τῶν ἐν τῇ πόλει, τὸν τολμῶντα δὲ θανάτῳ ζημιοῦσθαι καὶ πᾶσι τοῖσ ἐσχάτοισ.

ποῖόν τι; καὶ τοῦτ’ ἔστιν ὀρθότατα καὶ κάλλιστ’ ἔχον ὡσ δεύτερον, ἐπειδὰν τὸ πρῶτόν τισ μεταθῇ τὸ νυνδὴ ῥηθέν· ᾧ δὲ τρόπῳ γεγονόσ ἐστι τοῦτο ὃ δὴ δεύτερον ἐφήσαμεν, διαπερανώμεθα. ἦ γάρ; πάνυ μὲν οὖν. εἰσ δὴ τὰσ εἰκόνασ ἐπανίωμεν πάλιν, αἷσ ἀναγκαῖον ἀπεικάζειν ἀεὶ τοὺσ βασιλικοὺσ ἄρχοντασ. ποίασ; τὸν γενναῖον κυβερνήτην καὶ τὸν ἑτέρων πολλῶν ἀντάξιον ἰατρόν. κατίδωμεν γὰρ δή τι σχῆμα ἐν τούτοισ αὐτοῖσ πλασάμενοι. τοιόνδε·

οἱο͂ν εἰ πάντεσ περὶ αὐτῶν διανοηθεῖμεν ὅτι δεινότατα ὑπ’ αὐτῶν πάσχομεν. ὃν μὲν γὰρ ἂν ἐθελήσωσιν ἡμῶν τούτων ἑκάτεροι σῴζειν, ὁμοίωσ δὴ σῴζουσιν, ὃν δ’ ἂν λωβᾶσθαι βουληθῶσιν, λωβῶνται τέμνοντεσ καὶ κάοντεσ καὶ προστάττοντεσ ἀναλώματα φέρειν παρ’ ἑαυτοὺσ οἱο͂ν φόρουσ, ὧν σμικρὰ μὲν εἰσ τὸν κάμνοντα καὶ οὐδὲν ἀναλίσκουσιν, τοῖσ δ’ ἄλλοισ αὐτοί τε καὶ οἱ οἰκέται χρῶνται· καὶ δὴ καὶ τελευτῶντεσ ἢ παρὰ συγγενῶν ἢ παρά τινων ἐχθρῶν τοῦ κάμνοντοσ χρήματα μισθὸν λαμβάνοντεσ ἀποκτεινύασιν. οἵ τ’ αὖ κυβερνῆται μυρία ἕτερα τοιαῦτα ἐργάζονται, καταλείποντέσ τε ἔκ τινοσ ἐπιβουλῆσ ἐν ταῖσ ἀναγωγαῖσ ἐρήμουσ, καὶ σφάλματα ποιοῦντεσ ἐν τοῖσ πελάγεσιν ἐκβάλλουσιν εἰσ τὴν θάλατταν, καὶ ἕτερα κακουργοῦσιν.

τῶν τεχνῶν μηκέτι ἐπιτρέπειν ἄρχειν αὐτοκράτορι μηδετέρᾳ μήτ’ οὖν δούλων μήτ’ ἐλευθέρων, συλλέξαι δ’ ἐκκλησίαν ἡμῶν αὐτῶν, ἢ σύμπαντα τὸν δῆμον ἢ τοὺσ πλουσίουσ μόνον, ἐξεῖναι δὲ καὶ ἰδιωτῶν καὶ τῶν ἄλλων δημιουργῶν περί τε πλοῦ καὶ περὶ νόσων γνώμην ξυμβαλέσθαι καθ’ ὅτι χρὴ τοῖσ φαρμάκοισ ἡμᾶσ καὶ τοῖσ ἰατρικοῖσ ὀργάνοισ πρὸσ τοὺσ κάμνοντασ χρῆσθαι, καὶ δὴ καὶ τοῖσ πλοίοισ τε αὐτοῖσ καὶ τοῖσ ναυτικοῖσ ὀργάνοισ εἰσ τὴν τῶν πλοίων χρείαν καὶ περὶ τοὺσ κινδύνουσ τούσ τε πρὸσ αὐτὸν τὸν πλοῦν ἀνέμων καὶ θαλάττησ πέρι καὶ πρὸσ τὰσ τοῖσ λῃσταῖσ ἐντεύξεισ, καὶ ἐὰν ναυμαχεῖν ἄρα δέῃ που μακροῖσ πλοίοισ πρὸσ ἕτερα τοιαῦτα·

τὰ δὲ τῷ πλήθει δόξαντα περὶ τούτων, εἴτε τινῶν ἰατρῶν καὶ κυβερνητῶν εἴτ’ ἄλλων ἰδιωτῶν συμβουλευόντων, γράψαντασ ἐν κύρβεσί τισι καὶ στήλαισ, τὰ δὲ καὶ ἄγραφα πάτρια θεμένουσ ἔθη, κατὰ ταῦτα ἤδη πάντα τὸν ἔπειτα χρόνον ναυτίλλεσθαι καὶ τὰσ τῶν καμνόντων θεραπείασ ποιεῖσθαι.

κομιδῇ γε εἴρηκασ ἄτοπα.

κατ’ ἐνιαυτὸν δέ γε ἄρχοντασ καθίστασθαι τοῦ πλήθουσ, εἴτε ἐκ τῶν πλουσίων εἴτε ἐκ τοῦ δήμου παντόσ, ὃσ ἂν κληρούμενοσ λαγχάνῃ· τοὺσ δὲ καταστάντασ ἄρχοντασ ἄρχειν κατὰ τὰ γράμματα κυβερνῶντασ τὰσ ναῦσ καὶ τοὺσ κάμνοντασ ἰωμένουσ. ταῦτ’ ἔτι χαλεπώτερα. θεῶ δὴ καὶ τὸ μετὰ ταῦτα ἑπόμενον. ἐπειδὰν γὰρ δὴ τῶν ἀρχόντων ἑκάστοισ ὁ ἐνιαυτὸσ ἐξέλθῃ, δεήσει δικαστήρια καθίσαντασ ἀνδρῶν, ἢ τῶν πλουσίων ἐκ προκρίσεωσ ἢ σύμπαντοσ αὖ τοῦ δήμου τοὺσ λαχόντασ, εἰσ τούτουσ εἰσάγειν τοὺσ ἄρξαντασ καὶ εὐθύνειν, κατηγορεῖν δὲ τὸν βουλόμενον ὡσ οὐ κατὰ τὰ γράμματα τὸν ἐνιαυτὸν ἐκυβέρνησε τὰσ ναῦσ οὐδὲ κατὰ τὰ παλαιὰ τῶν προγόνων ἔθη· ταὐτὰ δὲ ταῦτα καὶ περὶ τῶν τοὺσ κάμνοντασ ἰωμένων·

ὧν δ’ ἂν καταψηφισθῇ τιμᾶν ὅτι χρὴ παθεῖν αὐτῶν τινασ ἢ ἀποτίνειν. οὐκοῦν ὅ γ’ ἐθέλων καὶ ἑκὼν ἐν τοῖσ τοιούτοισ ἄρχειν δικαιότατ’ ἂν ὁτιοῦν πάσχοι καὶ ἀποτίνοι. καὶ τοίνυν ἔτι δεήσει θέσθαι νόμον ἐπὶ πᾶσι τούτοισ, ἄν τισ κυβερνητικὴν καὶ τὸ ναυτικὸν ἢ τὸ ὑγιεινὸν καὶ ἰατρικῆσ ἀλήθειαν περὶ πνεύματά τε καὶ θερμὰ καὶ ψυχρὰ ζητῶν φαίνηται παρὰ τὰ γράμματα καὶ σοφιζόμενοσ ὁτιοῦν περὶ τὰ τοιαῦτα, πρῶτον μὲν μήτε ἰατρικὸν αὐτὸν μήτε κυβερνητικὸν ὀνομάζειν ἀλλὰ μετεωρολόγον, ἀδολέσχην τινὰ σοφιστήν, εἶθ’ ὡσ διαφθείροντα ἄλλουσ νεωτέρουσ καὶ ἀναπείθοντα ἐπιτίθεσθαι κυβερνητικῇ καὶ ἰατρικῇ μὴ κατὰ νόμουσ, ἀλλ’ αὐτοκράτορασ ἄρχειν τῶν πλοίων καὶ τῶν νοσούντων, γραψάμενον εἰσάγειν τὸν βουλόμενον οἷσ ἔξεστιν εἰσ δή τι δικαστήριον·

ἂν δὲ παρὰ τοὺσ νόμουσ καὶ τὰ γεγραμμένα δόξῃ πείθειν εἴτε νέουσ εἴτε πρεσβύτασ, κολάζειν τοῖσ ἐσχάτοισ.

οὐδὲν γὰρ δεῖν τῶν νόμων εἶναι σοφώτερον· οὐδένα γὰρ ἀγνοεῖν τό τε ἰατρικὸν καὶ τὸ ὑγιεινὸν οὐδὲ τὸ κυβερνητικὸν καὶ ναυτικόν· ἐξεῖναι γὰρ τῷ βουλομένῳ μανθάνειν γεγραμμένα καὶ πάτρια ἔθη κείμενα. ταῦτα δὴ περί τε ταύτασ τὰσ ἐπιστήμασ εἰ γίγνοιτο οὕτωσ ὡσ λέγομεν, ὦ Σώκρατεσ, καὶ στρατηγικῆσ καὶ συμπάσησ ἡστινοσοῦν θηρευτικῆσ καὶ γραφικῆσ ἢ συμπάσησ μέροσ ὁτιοῦν μιμητικῆσ καὶ τεκτονικῆσ καὶ συνόλησ ὁποιασοῦν σκευουργίασ ἢ καὶ γεωργίασ καὶ τῆσ περὶ τὰ φυτὰ συνόλησ τέχνησ, ἢ καί τινα ἱπποφορβίαν αὖ κατὰ συγγράμματα θεασαίμεθα γιγνομένην ἢ σύμπασαν ἀγελαιοκομικὴν ἢ μαντικὴν ἢ πᾶν ὅτι μέροσ διακονικὴ περιείληφεν, ἢ πεττείαν ἢ σύμπασαν ἀριθμητικὴν ψιλὴν εἴτε ἐπίπεδον εἴτ’ ἐν βάθεσιν εἴτ’ ἐν τάχεσιν οὖσάν που, ‐ περὶ ἅπαντα ταῦτα οὕτω πραττόμενα τί ποτ’ ἂν φανείη, κατὰ συγγράμματα γιγνόμενα καὶ μὴ κατὰ τέχνην;

δῆλον ὅτι πᾶσαί τε αἱ τέχναι παντελῶσ ἂν ἀπόλοιντο ἡμῖν, καὶ οὐδ’ εἰσ αὖθισ γένοιντ’ ἄν ποτε διὰ τὸν ἀποκωλύοντα τοῦτον ζητεῖν νόμον·

ὥστε ὁ βίοσ, ὢν καὶ νῦν χαλεπόσ, εἰσ τὸν χρόνον ἐκεῖνον ἀβίωτοσ γίγνοιτ’ ἂν τὸ παράπαν. τί δὲ τόδε;

εἰ κατὰ συγγράμματα μὲν ἀναγκάζοιμεν ἕκαστον γίγνεσθαι τῶν εἰρημένων καὶ τοῖσ συγγράμμασιν ἡμῶν ἐπιστατεῖν τὸν χειροτονηθέντα ἢ λαχόντα ἐκ τύχησ, οὗτοσ δὲ μηδὲν φροντίζων τῶν γραμμάτων ἢ κέρδουσ ἕνεκέν τινοσ ἢ χάριτοσ ἰδίασ παρὰ ταῦτ’ ἐπιχειροῖ δρᾶν ἕτερα, μηδὲν γιγνώσκων, ἆρα οὐ τοῦ κακοῦ τοῦ πρόσθεν μεῖζον ἂν ἔτι τοῦτο γίγνοιτο κακόν; ἀληθέστατά γε. παρὰ γὰρ οἶμαι τοὺσ νόμουσ τοὺσ ἐκ πείρασ πολλῆσ κειμένουσ καί τινων συμβούλων ἕκαστα χαριέντωσ συμβουλευσάντων καὶ πεισάντων θέσθαι τὸ πλῆθοσ, ὁ παρὰ ταῦτα τολμῶν δρᾶν, ἁμαρτήματοσ ἁμάρτημα πολλαπλάσιον ἀπεργαζόμενοσ, ἀνατρέποι πᾶσαν ἂν πρᾶξιν ἔτι μειζόνωσ τῶν συγγραμμάτων.

πῶσ δ’ οὐ μέλλει; διὰ ταῦτα δὴ τοῖσ περὶ ὁτουοῦν νόμουσ καὶ συγγράμματα τιθεμένοισ δεύτεροσ πλοῦσ τὸ παρὰ ταῦτα μήτε ἕνα μήτε πλῆθοσ μηδὲν μηδέποτε ἐᾶν δρᾶν μηδ’ ὁτιοῦν.

ὀρθῶσ. οὐκοῦν μιμήματα μὲν ἂν ἑκάστων ταῦτα εἰή τῆσ ἀληθείασ, τὰ παρὰ τῶν εἰδότων εἰσ δύναμιν εἶναι γεγραμμένα; πῶσ δ’ οὔ; καὶ μὴν τόν γε εἰδότα ἔφαμεν, τὸν ὄντωσ πολιτικόν, εἰ μεμνήμεθα, ποιήσειν τῇ τέχνῃ πολλὰ εἰσ τὴν αὑτοῦ πρᾶξιν τῶν γραμμάτων οὐδὲν φροντίζοντα, ὁπόταν ἄλλ’ αὐτῷ βελτίω δόξῃ παρὰ τὰ γεγραμμένα ὑφ’ αὑτοῦ καὶ ἐπεσταλμένα ἀποῦσίν τισιν. ἔφαμεν γάρ.

οὐκοῦν ἀνὴρ ὁστισοῦν εἷσ ἢ πλῆθοσ ὁτιοῦν, οἷσ ἂν νόμοι κείμενοι τυγχάνωσι, παρὰ ταῦτα ὅτι ἂν ἐπιχειρήσωσι ποιεῖν ὡσ βέλτιον ἕτερον ὄν, ταὐτὸν δρῶσι κατὰ δύναμιν ὅπερ ὁ ἀληθινὸσ ἐκεῖνοσ; πάνυ μὲν οὖν. ἆρ’ οὖν εἰ μὲν ἀνεπιστήμονεσ ὄντεσ τὸ τοιοῦτον δρῷεν, μιμεῖσθαι μὲν ἂν ἐπιχειροῖεν τὸ ἀληθέσ, μιμοῖντ’ ἂν μέντοι παγκάκωσ· εἰ δ’ ἔντεχνοι, τοῦτο οὐκ ἔστιν ἔτι μίμημα ἀλλ’ αὐτὸ τὸ ἀληθέστατον ἐκεῖνο;

πάντωσ που. καὶ μὴν ἔμπροσθέ γε ὡμολογημένον ἡμῖν κεῖται μηδὲν πλῆθοσ μηδ’ ἡντινοῦν δυνατὸν εἶναι λαβεῖν τέχνην. κεῖται γὰρ οὖν. οὐκοῦν εἰ μὲν ἔστι βασιλική τισ τέχνη, τὸ τῶν πλουσίων πλῆθοσ καὶ ὁ σύμπασ δῆμοσ οὐκ ἄν ποτε λάβοι τὴν πολιτικὴν ταύτην ἐπιστήμην. πῶσ γὰρ ἄν; δεῖ δὴ τὰσ τοιαύτασ γε ὡσ ἐοίκε πολιτείασ, εἰ μέλλουσι καλῶσ τὴν ἀληθινὴν ἐκείνην τὴν τοῦ ἑνὸσ μετὰ τέχνησ ἄρχοντοσ πολιτείαν εἰσ δύναμιν μιμήσεσθαι, μηδέποτε κειμένων αὐτοῖσ τῶν νόμων μηδὲν ποιεῖν παρὰ τὰ γεγραμμένα καὶ πάτρια ἔθη. κάλλιστ’ εἴρηκασ.

ὅταν ἄρα οἱ πλούσιοι ταύτην μιμῶνται, τότε ἀριστοκρατίαν καλοῦμεν τὴν τοιαύτην πολιτείαν· ὁπόταν δὲ τῶν νόμων μὴ φροντίζωσιν, ὀλιγαρχίαν. κινδυνεύει. καὶ μὴν ὁπόταν αὖθισ εἷσ ἄρχῃ κατὰ νόμουσ, μιμούμενοσ τὸν ἐπιστήμονα, βασιλέα καλοῦμεν, οὐ διορίζοντεσ ὀνόματι τὸν μετ’ ἐπιστήμησ ἢ δόξησ κατὰ νόμουσ μοναρχοῦντα. κινδυνεύομεν.

οὐκοῦν κἄν τισ ἄρα ἐπιστήμων ὄντωσ ὢν εἷσ ἄρχῃ, πάντωσ τό γε ὄνομα ταὐτὸν βασιλεὺσ καὶ οὐδὲν ἕτερον προσρηθήσεται· δι’ ἃ δὴ τὰ πέντε ὀνόματα τῶν νῦν λεγομένων πολιτειῶν ἓν μόνον γέγονεν. ἐοίκε γοῦν. τί δ’ ὅταν μήτε κατὰ νόμουσ μήτε κατὰ ἔθη πράττῃ τισ εἷσ ἄρχων, προσποιῆται δὲ ὥσπερ ὁ ἐπιστήμων ὡσ ἄρα παρὰ τὰ γεγραμμένα τό γε βέλτιστον ποιητέον, ᾖ δέ τισ ἐπιθυμία καὶ ἄγνοια τούτου τοῦ μιμήματοσ ἡγουμένη, μῶν οὐ τότε τὸν τοιοῦτον ἕκαστον τύραννον κλητέον; τί μήν;

οὕτω δὴ τύραννόσ τε γέγονε, φαμέν, καὶ βασιλεὺσ καὶ ὀλιγαρχία καὶ ἀριστοκρατία καὶ δημοκρατία, δυσχερανάντων τῶν ἀνθρώπων τὸν ἕνα ἐκεῖνον μόναρχον, καὶ ἀπιστησάντων μηδένα τῆσ τοιαύτησ ἀρχῆσ ἄξιον ἂν γενέσθαι ποτέ, ὥστε ἐθέλειν καὶ δυνατὸν εἶναι μετ’ ἀρετῆσ καὶ ἐπιστήμησ ἄρχοντα τὰ δίκαια καὶ ὅσια διανέμειν ὀρθῶσ πᾶσιν, λωβᾶσθαι δὲ καὶ ἀποκτεινύναι καὶ κακοῦν ὃν ἂν βουληθῇ ἑκάστοτε ἡμῶν· ἐπεὶ γενόμενόν γ’ ἂν οἱο͂ν λέγομεν ἀγαπᾶσθαί τε ἂν καὶ οἰκεῖν διακυβερνῶντα εὐδαιμόνωσ ὀρθὴν ἀκριβῶσ μόνον πολιτείαν.

πῶσ δ’ οὔ; νῦν δέ γε ὁπότε οὐκ ἔστι γιγνόμενοσ, ὡσ δή φαμεν, ἐν ταῖσ πόλεσι βασιλεὺσ οἱο͂σ ἐν σμήνεσιν ἐμφύεται, τό τε σῶμα εὐθὺσ καὶ τὴν ψυχὴν διαφέρων εἷσ, δεῖ δὴ συνελθόντασ συγγράμματα γράφειν, ὡσ ἐοίκεν, μεταθέοντασ τὰ τῆσ ἀληθεστάτησ πολιτείασ ἴχνη. κινδυνεύει.

θαυμάζομεν δῆτα, ὦ Σώκρατεσ, ἐν ταῖσ τοιαύταισ πολιτείαισ ὅσα συμβαίνει γίγνεσθαι κακὰ καὶ ὅσα συμβήσεται, τοιαύτησ τῆσ κρηπῖδοσ ὑποκειμένησ αὐταῖσ, τῆσ κατὰ γράμματα καὶ ἔθη μὴ μετὰ ἐπιστήμησ πραττούσησ τὰσ πράξεισ, <ᾗ> ἑτέρα προσχρωμένη παντὶ κατάδηλοσ ὡσ πάντ’ ἂν διολέσειε τὰ ταύτῃ γιγνόμενα; ἢ ἐκεῖνο ἡμῖν θαυμαστέον μᾶλλον, ὡσ ἰσχυρόν τι πόλισ ἐστὶ φύσει;

πάσχουσαι γὰρ δὴ τοιαῦτα αἱ πόλεισ νῦν χρόνον ἀπέραντον, ὅμωσ ἔνιαί τινεσ αὐτῶν μόνιμοί τέ εἰσι καὶ οὐκ ἀνατρέπονται· πολλαὶ μὴν ἐνίοτε καὶ καθάπερ πλοῖα καταδυόμεναι διόλλυνται καὶ διολώλασι καὶ ἔτι διολοῦνται διὰ τὴν τῶν κυβερνητῶν καὶ ναυτῶν μοχθηρίαν τῶν περὶ τὰ μέγιστα μεγίστην ἄγνοιαν εἰληφότων, οἳ περὶ τὰ πολιτικὰ κατ’ οὐδὲν γιγνώσκοντεσ ἡγοῦνται κατὰ πάντα σαφέστατα πασῶν ἐπιστημῶν ταύτην εἰληφέναι. ἀληθέστατα.

τίσ οὖν δὴ τῶν οὐκ ὀρθῶν πολιτειῶν τούτων ἥκιστα χαλεπὴ συζῆν, πασῶν χαλεπῶν οὐσῶν, καὶ τίσ βαρυτάτη; δεῖ τι κατιδεῖν ἡμᾶσ, καίπερ πρόσ γε τὸ νῦν προτεθὲν ἡμῖν πάρεργον λεγόμενον; οὐ μὴν ἀλλ’ εἴσ γε τὸ ὅλον ἴσωσ ἅπανθ’ ἕνεκα τοῦ τοιούτου πάντεσ δρῶμεν χάριν. δεῖ· πῶσ δ’ οὔ; τὴν αὐτὴν τοίνυν φάθι τριῶν οὐσῶν χαλεπὴν διαφερόντωσ γίγνεσθαι καὶ ῥᾴστην.

πῶσ φῄσ; οὐκ ἄλλωσ, πλὴν μοναρχίαν φημὶ καὶ ὀλίγων ἀρχὴν καὶ πολλῶν, εἶναι τρεῖσ ταύτασ ἡμῖν λεγομένασ τοῦ νῦν ἐπικεχυμένου λόγου κατ’ ἀρχάσ. ἦσαν γὰρ οὖν. ταύτασ τοίνυν δίχα τέμνοντεσ μίαν ἑκάστην ἓξ ποιῶμεν, τὴν ὀρθὴν χωρὶσ ἀποκρίναντεσ τούτων ἑβδόμην. πῶσ; ἐκ μὲν τῆσ μοναρχίασ βασιλικὴν καὶ τυραννικήν, ἐκ δ’ αὖ τῶν μὴ πολλῶν τήν τε εὐώνυμον ἔφαμεν εἶναι ἀριστοκρατίαν καὶ ὀλιγαρχίαν·

ἐκ δ’ αὖ τῶν πολλῶν τότε μὲν ἁπλῆν ἐπονομάζοντεσ ἐτίθεμεν δημοκρατίαν, νῦν δ’ αὖ καὶ ταύτην ἡμῖν θετέον ἐστὶ διπλῆν. πῶσ δή; καὶ τίνι διαιροῦντεσ ταύτην; οὐδὲν διαφέροντι τῶν ἄλλων, οὐδ’ εἰ τοὔνομα ἤδη διπλοῦν ἐστι ταύτησ· ἀλλὰ τό γε κατὰ νόμουσ ἄρχειν καὶ παρανόμωσ ἔστι καὶ ταύτῃ καὶ ταῖσ ἄλλαισ.

ἔστι γὰρ οὖν. τότε μὲν τοίνυν τὴν ὀρθὴν ζητοῦσι τοῦτο τὸ τμῆμα οὐκ ἦν χρήσιμον, ὡσ ἐν τοῖσ πρόσθεν ἀπεδείξαμεν· ἐπειδὴ δὲ ἐξείλομεν ἐκείνην, τὰσ δ’ ἄλλασ ἔθεμεν ἀναγκαίασ, ἐν ταύταισ δὴ τὸ παράνομον καὶ ἔννομον ἑκάστην διχοτομεῖ τούτων. ἐοίκεν τούτου νῦν ῥηθέντοσ τοῦ λόγου. μοναρχία τοίνυν ζευχθεῖσα μὲν ἐν γράμμασιν ἀγαθοῖσ, οὓσ νόμουσ λέγομεν, ἀρίστη πασῶν τῶν ἕξ· ἄνομοσ δὲ χαλεπὴ καὶ βαρυτάτη συνοικῆσαι. κινδυνεύει.

τὴν δέ γε τῶν μὴ πολλῶν, ὥσπερ ἑνὸσ καὶ πλήθουσ τὸ ὀλίγον μέσον, οὕτωσ ἡγησώμεθα μέσην ἐπ’ ἀμφότερα· τὴν δ’ αὖ τοῦ πλήθουσ κατὰ πάντα ἀσθενῆ καὶ μηδὲν μήτε ἀγαθὸν μήτε κακὸν μέγα δυναμένην ὡσ πρὸσ τὰσ ἄλλασ διὰ τὸ τὰσ ἀρχὰσ ἐν ταύτῃ διανενεμῆσθαι κατὰ σμικρὰ εἰσ πολλούσ. διὸ γέγονε πασῶν μὲν νομίμων τῶν πολιτειῶν οὐσῶν τούτων χειρίστη, παρανόμων δὲ οὐσῶν συμπασῶν βελτίστη· καὶ ἀκολάστων μὲν πασῶν οὐσῶν ἐν δημοκρατίᾳ νικᾷ ζῆν, κοσμίων δ’ οὐσῶν ἥκιστα ἐν ταύτῃ βιωτέον, ἐν τῇ πρώτῃ δὲ πολὺ πρῶτόν τε καὶ ἄριστον, πλὴν τῆσ ἑβδόμησ·

πασῶν γὰρ ἐκείνην γε ἐκκριτέον, οἱο͂ν θεὸν ἐξ ἀνθρώπων, ἐκ τῶν ἄλλων πολιτειῶν. φαίνεται ταῦθ’ οὕτω συμβαίνειν τε καὶ γίγνεσθαι, καὶ ποιητέον ᾗπερ λέγεισ. οὐκοῦν δὴ καὶ τοὺσ κοινωνοὺσ τούτων τῶν πολιτειῶν πασῶν πλὴν τῆσ ἐπιστήμονοσ ἀφαιρετέον ὡσ οὐκ ὄντασ πολιτικοὺσ ἀλλὰ στασιαστικούσ, καὶ εἰδώλων μεγίστων προστάτασ ὄντασ καὶ αὐτοὺσ εἶναι τοιούτουσ, μεγίστουσ δὲ ὄντασ μιμητὰσ καὶ γόητασ μεγίστουσ γίγνεσθαι τῶν σοφιστῶν σοφιστάσ. κινδυνεύει τοῦτο εἰσ τοὺσ πολιτικοὺσ λεγομένουσ περιεστράφθαι τὸ ῥῆμα ὀρθότατα. εἰε͂ν·

τοῦτο μὲν ἀτεχνῶσ ἡμῖν ὥσπερ δρᾶμα, καθάπερ ἐρρήθη νυνδὴ Κενταυρικὸν ὁρᾶσθαι καὶ Σατυρικόν τινα θίασον, ὃν δὴ χωριστέον ἀπὸ πολιτικῆσ εἰή τέχνησ· νῦν δ’ οὕτω πάνυ μόγισ ἐχωρίσθη.

φαίνεται. τούτου δέ γ’ ἕτερον ἔτι χαλεπώτερον λείπεται τῷ συγγενέσ τε ὁμοῦ τ’ εἶναι μᾶλλον τῷ βασιλικῷ γένει καὶ δυσκαταμαθητότερον· καί μοι φαινόμεθα τοῖσ τὸν χρυσὸν καθαίρουσι πάθοσ ὅμοιον πεπονθέναι. πῶσ; Γῆν που καὶ λίθουσ καὶ πόλλ’ ἄττα ἕτερα ἀποκρίνουσι καὶ ἐκεῖνοι πρῶτον οἱ δημιουργοί· μετὰ δὲ ταῦτα λείπεται συμμεμειγμένα τὰ συγγενῆ τοῦ χρυσοῦ τίμια καὶ πυρὶ μόνον ἀφαιρετά, χαλκὸσ καὶ ἄργυροσ, ἔστι δ’ ὅτε καὶ ἀδάμασ, <ἃ> μετὰ βασάνων ταῖσ ἑψήσεσι μόγισ ἀφαιρεθέντα τὸν λεγόμενον ἀκήρατον χρυσὸν εἰάσεν ἡμᾶσ ἰδεῖν αὐτὸν μόνον ἐφ’ ἑαυτοῦ. λέγεται γὰρ οὖν δὴ ταῦτα οὕτω γίγνεσθαι. κατὰ τὸν αὐτὸν τοίνυν λόγον ἐοίκε καὶ νῦν ἡμῖν τὰ μὲν ἕτερα καὶ ὁπόσα ἀλλότρια καὶ τὰ μὴ φίλα πολιτικῆσ ἐπιστήμησ ἀποκεχωρίσθαι, λείπεσθαι δὲ τὰ τίμια καὶ συγγενῆ.

τούτων δ’ ἐστί που στρατηγία καὶ δικαστικὴ καὶ ὅση βασιλικῇ κοινωνοῦσα ῥητορεία πείθουσα τὸ δίκαιον συνδιακυβερνᾷ τὰσ ἐν ταῖσ πόλεσι πράξεισ· ἃ δὴ τίνι τρόπῳ ῥᾷστά τισ ἀπομερίζων δείξει γυμνὸν καὶ μόνον ἐκεῖνον καθ’ αὑτὸν τὸν ζητούμενον ὑφ’ ἡμῶν;

δῆλον ὅτι τοῦτό πῃ δρᾶν πειρατέον. πείρασ μὲν τοίνυν ἕνεκα φανερὸσ ἔσται· διὰ δὲ μουσικῆσ αὐτὸν ἐγχειρητέον δηλῶσαι. καί μοι λέγε. τὸ ποῖον; μουσικῆσ ἔστι πού τισ ἡμῖν μάθησισ, καὶ ὅλωσ τῶν περὶ χειροτεχνίασ ἐπιστημῶν;

ἔστιν. τί δέ; τὸ δ’ αὖ τούτων ἡντινοῦν εἴτε δεῖ μανθάνειν ἡμᾶσ εἴτε μή, πότερα φήσομεν ἐπιστήμην αὖ καὶ ταύτην εἶναί τινα περὶ αὐτὰ ταῦτα, ἢ πῶσ; οὕτωσ, εἶναι φήσομεν. οὐκοῦν ἑτέραν ὁμολογήσομεν ἐκείνων εἶναι ταύτην; ναί. πότερα δὲ αὐτῶν οὐδεμίαν ἄρχειν δεῖν ἄλλην ἄλλησ, ἢ ἐκείνασ ταύτησ, ἢ ταύτην δεῖν ἐπιτροπεύουσαν ἄρχειν συμπασῶν τῶν ἄλλων; ταύτην ἐκείνων.

<τὴν> εἰ δεῖ μανθάνειν ἢ μὴ τῆσ μανθανομένησ καὶ διδασκούσησ ἄρα σύ γε ἀποφαίνῃ δεῖν ἡμῖν ἄρχειν; σφόδρα γε. καὶ τὴν εἰ δεῖ πείθειν ἄρα ἢ μὴ τῆσ δυναμένησ πείθειν; πῶσ δ’ οὔ; εἰε͂ν· τίνι τὸ πειστικὸν οὖν ἀποδώσομεν ἐπιστήμῃ πλήθουσ τε καὶ ὄχλου διὰ μυθολογίασ ἀλλὰ μὴ διὰ διδαχῆσ; φανερὸν οἶμαι καὶ τοῦτο ῥητορικῇ δοτέον ὄν.

τὸ δ’ εἴτε διὰ πειθοῦσ εἴτε καὶ διά τινοσ βίασ δεῖ πράττειν πρόσ τινασ ὁτιοῦν ἢ καὶ τὸ παράπαν <ἡσυχίαν> ἔχειν, τοῦτ’ αὖ ποίᾳ προσθήσομεν ἐπιστήμῃ; τῇ τῆσ πειστικῆσ ἀρχούσῃ καὶ λεκτικῆσ. εἰή δ’ ἂν οὐκ ἄλλη τισ, ὡσ οἶμαι, πλὴν ἡ τοῦ πολιτικοῦ δύναμισ. κάλλιστ’ εἴρηκασ. καὶ τοῦτο μὲν ἐοίκε ταχὺ κεχωρίσθαι πολιτικῆσ τὸ ῥητορικόν, ὡσ ἕτερον εἶδοσ ὄν, ὑπηρετοῦν μὴν ταύτῃ. ναί. τί δὲ περὶ τῆσ τοιᾶσδ’ αὖ δυνάμεωσ διανοητέον; ποίασ;

τῆσ ὡσ πολεμητέον ἑκάστοισ οἷσ ἂν προελώμεθα πολεμεῖν, εἴτε αὐτὴν ἄτεχνον εἴτε ἔντεχνον ἐροῦμεν; καὶ πῶσ ἂν ἄτεχνον διανοηθεῖμεν, ἥν γε ἡ στρατηγικὴ καὶ πᾶσα ἡ πολεμικὴ πρᾶξισ πράττει; τὴν δὲ εἴτε πολεμητέον εἴτε διὰ φιλίασ ἀπαλλακτέον οἱάν τε καὶ ἐπιστήμονα διαβουλεύσασθαι, ταύτησ ἑτέραν ὑπολάβωμεν ἢ τὴν αὐτὴν ταύτῃ; τοῖσ πρόσθεν ἀναγκαῖον ἑπομένοισιν ἑτέραν. οὐκοῦν ἄρχουσαν ταύτησ αὐτὴν ἀποφανούμεθα, εἴπερ τοῖσ ἔμπροσθέν γε ὑποληψόμεθα ὁμοίωσ;

φημί. τίν’ οὖν ποτε καὶ ἐπιχειρήσομεν οὕτω δεινῆσ καὶ μεγάλησ τέχνησ συμπάσησ τῆσ πολεμικῆσ δεσπότιν ἀποφαίνεσθαι πλήν γε δὴ τὴν ὄντωσ οὖσαν βασιλικήν; οὐδεμίαν ἄλλην. οὐκ ἄρα πολιτικὴν θήσομεν, ὑπηρετικήν γε οὖσαν, τὴν τῶν στρατηγῶν ἐπιστήμην. οὐκ εἰκόσ. ἴθι δή, καὶ τὴν τῶν δικαστῶν τῶν ὀρθῶσ δικαζόντων θεασώμεθα δύναμιν.

πάνυ μὲν οὖν. ἆρ’ οὖν ἐπὶ πλέον τι δύναται τοῦ περὶ τὰ συμβόλαια πάνθ’ ὁπόσα κεῖται νόμιμα παρὰ νομοθέτου βασιλέωσ παραλαβοῦσα, κρίνειν εἰσ ἐκεῖνα σκοποῦσα τά τε δίκαια ταχθέντ’ εἶναι καὶ ἄδικα, τὴν αὑτῆσ ἰδίαν ἀρετὴν παρεχομένη τοῦ μήθ’ ὑπό τινων δώρων μήθ’ ὑπὸ φόβων μήτε οἴκτων μήθ’ ὑπό τινοσ ἄλλησ ἔχθρασ μηδὲ φιλίασ ἡττηθεῖσα παρὰ τὴν τοῦ νομοθέτου τάξιν ἐθέλειν ἂν τἀλλήλων ἐγκλήματα διαιρεῖν; οὔκ, ἀλλὰ σχεδὸν ὅσον εἴρηκασ ταύτησ ἐστὶ τῆσ δυνάμεωσ ἔργον.

καὶ τὴν τῶν δικαστῶν ἄρα ῥώμην ἀνευρίσκομεν οὐ βασιλικὴν οὖσαν ἀλλὰ νόμων φύλακα καὶ ὑπηρέτιν ἐκείνησ. ἐοίκέν γε. τόδε δὴ κατανοητέον ἰδόντι συναπάσασ τὰσ ἐπιστήμασ αἳ εἴρηνται, ὅτι πολιτική γε αὐτῶν οὐδεμία ἀνεφάνη. τὴν γὰρ ὄντωσ οὖσαν βασιλικὴν οὐκ αὐτὴν δεῖ πράττειν ἀλλ’ ἄρχειν τῶν δυναμένων πράττειν, γιγνώσκουσαν τὴν ἀρχήν τε καὶ ὁρμὴν τῶν μεγίστων ἐν ταῖσ πόλεσιν ἐγκαιρίασ τε πέρι καὶ ἀκαιρίασ, τὰσ δ’ ἄλλασ τὰ προσταχθέντα δρᾶν.

ὀρθῶσ. διὰ ταῦτα ἄρα ἃσ μὲν ἄρτι διεληλύθαμεν, οὔτ’ ἀλλήλων οὔθ’ αὑτῶν ἄρχουσαι, περὶ δέ τινα ἰδίαν αὑτῆσ οὖσα ἑκάστη πρᾶξιν, κατὰ τὴν ἰδιότητα τῶν πράξεων τοὔνομα δικαίωσ εἴληφεν ἴδιον. εἴξασι γοῦν.

τὴν δὲ πασῶν τε τούτων ἄρχουσαν καὶ τῶν νόμων καὶ συμπάντων τῶν κατὰ πόλιν ἐπιμελουμένην καὶ πάντα συνυφαίνουσαν ὀρθότατα, τοῦ κοινοῦ τῇ κλήσει περιλαβόντεσ τὴν δύναμιν αὐτῆσ, προσαγορεύοιμεν δικαιότατ’ ἄν, ὡσ ἐοίκε, πολιτικήν. παντάπασι μὲν οὖν. οὐκοῦν δὴ καὶ κατὰ τὸ τῆσ ὑφαντικῆσ παράδειγμα βουλοίμεθ’ ἂν ἐπεξελθεῖν αὐτὴν νῦν, ὅτε καὶ πάντα τὰ γένη τὰ κατὰ πόλιν δῆλα ἡμῖν γέγονε; καὶ σφόδρα γε. τὴν δὴ βασιλικὴν συμπλοκήν, ὡσ ἐοίκε, λεκτέον ποία τέ ἐστι καὶ τίνι τρόπῳ συμπλέκουσα ποῖον ἡμῖν ὕφασμα ἀποδίδωσιν.

δῆλον. ἦ χαλεπὸν ἐνδείξασθαι πρᾶγμα ἀναγκαῖον ἄρα γέγονεν, ὡσ φαίνεται. πάντωσ γε μὴν ῥητέον. τὸ γὰρ ἀρετῆσ μέροσ ἀρετῆσ εἴδει διάφορον εἶναί τινα τρόπον τοῖσ περὶ λόγουσ ἀμφισβητητικοῖσ καὶ μάλ’ εὐεπίθετον πρὸσ τὰσ τῶν πολλῶν δόξασ. οὐκ ἔμαθον. ἀλλ’ ὧδε πάλιν. ἀνδρείαν γὰρ οἶμαί σε ἡγεῖσθαι μέροσ ἓν ἀρετῆσ ἡμῖν εἶναι. πάνυ γε.

καὶ μὴν σωφροσύνην γε ἀνδρείασ μὲν ἕτερον, ἓν δ’ οὖν καὶ τοῦτο μόριον ἧσ κἀκεῖνο. ναί. τούτων δὴ πέρι θαυμαστόν τινα λόγον ἀποφαίνεσθαι τολμητέον. ποῖον; ὡσ ἐστὸν κατὰ δή τινα τρόπον εὖ μάλα πρὸσ ἀλλήλασ ἔχθραν καὶ στάσιν ἐναντίαν ἔχοντε ἐν πολλοῖσ τῶν ὄντων. πῶσ λέγεισ; οὐκ εἰωθότα λόγον οὐδαμῶσ· πάντα γὰρ οὖν δὴ ἀλλήλοισ τά γε τῆσ ἀρετῆσ μόρια λέγεταί που φίλια. ναί.

σκοπῶμεν δὴ προσσχόντεσ τὸν νοῦν εὖ μάλα πότερον οὕτωσ ἁπλοῦν ἐστι τοῦτο, ἢ παντὸσ μᾶλλον αὐτῶν ἔχει διαφορὰν τοῖσ συγγενέσιν ἔσ τι; ναί, λέγοισ ἂν πῇ σκεπτέον. ἐν τοῖσ σύμπασι χρὴ ζητεῖν ὅσα καλὰ μὲν λέγομεν, εἰσ δύο δὲ αὐτὰ τίθεμεν ἐναντία ἀλλήλων εἴδη. λέγ’ ἔτι σαφέστερον. ὀξύτητα καὶ τάχοσ, εἴτε κατὰ σώματα εἴτ’ ἐν ψυχαῖσ εἴτε κατὰ φωνῆσ φοράν, εἴτε αὐτῶν τούτων εἴτε ἐν εἰδώλοισ ὄντων, ὁπόσα μουσικὴ μιμουμένη καὶ ἔτι γραφικὴ μιμήματα παρέχεται, τούτων τινὸσ ἐπαινέτησ εἴτε αὐτὸσ πώποτε γέγονασ εἴτε ἄλλου παρὼν ἐπαινοῦντοσ ᾔσθησαι; τί μήν;

ἦ καὶ μνήμην ἔχεισ ὅντινα τρόπον αὐτὸ δρῶσιν ἐν ἑκάστοισ τούτων; οὐδαμῶσ. ἆρ’ οὖν δυνατὸσ αὐτὸ ἂν γενοίμην, ὥσπερ καὶ διανοοῦμαι, διὰ λόγων ἐνδείξασθαί σοι; τί δ’ οὔ;

ῥᾴδιον ἐοίκασ ἡγεῖσθαι τὸ τοιοῦτον· σκοπώμεθα δ’ οὖν αὐτὸ ἐν τοῖσ ὑπεναντίοισ γένεσι. τῶν γὰρ δὴ πράξεων ἐν πολλαῖσ καὶ πολλάκισ ἑκάστοτε τάχοσ καὶ σφοδρότητα καὶ ὀξύτητα διανοήσεώσ τε καὶ σώματοσ, ἔτι δὲ καὶ φωνῆσ, ὅταν ἀγασθῶμεν, λέγομεν αὐτὸ ἐπαινοῦντεσ μιᾷ χρώμενοι προσρήσει τῇ τῆσ ἀνδρείασ. πῶσ; ὀξὺ καὶ ἀνδρεῖον πρῶτόν πού φαμεν, καὶ ταχὺ καὶ ἀνδρικόν, καὶ σφοδρὸν ὡσαύτωσ· καὶ πάντωσ ἐπιφέροντεσ τοὔνομα ὃ λέγω κοινὸν πάσαισ ταῖσ φύσεσι ταύταισ ἐπαινοῦμεν αὐτάσ. ναί. τί δέ;

τὸ τῆσ ἠρεμαίασ αὖ γενέσεωσ εἶδοσ ἆρ’ οὐ πολλάκισ ἐπῃνέκαμεν ἐν πολλαῖσ τῶν πράξεων; καὶ σφόδρα γε. μῶν οὖν οὐ τἀναντία λέγοντεσ ἢ περὶ ἐκείνων τοῦτο φθεγγόμεθα; πῶσ; ὡσ ἡσυχαῖά πού φαμεν ἑκάστοτε καὶ σωφρονικά, περί τε διάνοιαν πραττόμενα ἀγασθέντεσ καὶ κατὰ τὰσ πράξεισ αὖ βραδέα καὶ μαλακά, καὶ ἔτι περὶ φωνὰσ γιγνόμενα λεῖα καὶ βαρέα, καὶ πᾶσαν ῥυθμικὴν κίνησιν καὶ ὅλην μοῦσαν ἐν καιρῷ βραδυτῆτι προσχρωμένην, οὐ τὸ τῆσ ἀνδρείασ ἀλλὰ τὸ τῆσ κοσμιότητοσ ὄνομα ἐπιφέρομεν αὐτοῖσ σύμπασιν. ἀληθέστατα.

καὶ μὴν ὁπόταν αὖ γε ἀμφότερα γίγνηται ταῦθ’ ἡμῖν ἄκαιρα, μεταβάλλοντεσ ἑκάτερα αὐτῶν ψέγομεν ἐπὶ τἀναντία πάλιν ἀπονέμοντεσ τοῖσ ὀνόμασιν. πῶσ; ὀξύτερα μὲν αὐτὰ γιγνόμενα τοῦ καιροῦ καὶ θάττω καὶ σκληρότερα φαινόμενα καὶ ὑβριστικὰ καὶ μανικὰ λέγοντεσ, τὰ δὲ βαρύτερα καὶ βραδύτερα καὶ μαλακώτερα δειλὰ καὶ βλακικά· καὶ σχεδὸν ὡσ τὸ πολὺ ταῦτά τε καὶ τὴν σώφρονα φύσιν καὶ τὴν ἀνδρείαν τὴν τῶν ἐναντίων, οἱο͂ν πολεμίαν διαλαχούσασ στάσιν ἰδέασ, οὔτ’ ἀλλήλαισ μειγνυμένασ ἐφευρίσκομεν ἐν ταῖσ περὶ τὰ τοιαῦτα πράξεσιν, ἔτι τε τοὺσ ἐν ταῖσ ψυχαῖσ αὐτὰσ ἴσχοντασ διαφερομένουσ ἀλλήλοισ ὀψόμεθα ἐὰν μεταδιώκωμεν.

ποῦ δὴ λέγεισ; ἐν πᾶσί τε δὴ τούτοισ οἷσ νῦν εἴπομεν, ὡσ εἰκόσ τε ἐν ἑτέροισ πολλοῖσ. κατὰ γὰρ οἶμαι τὴν αὑτῶν ἑκατέροισ συγγένειαν τὰ μὲν ἐπαινοῦντεσ ὡσ οἰκεῖα σφέτερα, τὰ δὲ τῶν διαφόρων ψέγοντεσ ὡσ ἀλλότρια, πολλὴν εἰσ ἔχθραν ἀλλήλοισ καὶ πολλῶν πέρι καθίστανται. κινδυνεύουσιν.

παιδιὰ τοίνυν αὕτη γέ τισ ἡ διαφορὰ τούτων ἐστὶ τῶν εἰδῶν· περὶ δὲ τὰ μέγιστα νόσοσ συμβαίνει πασῶν ἐχθίστη γίγνεσθαι ταῖσ πόλεσιν. περὶ δὴ ποῖα φῄσ; περὶ ὅλην, ὥσ γε εἰκόσ, τὴν τοῦ ζῆν παρασκευήν.

οἱ μὲν γὰρ δὴ διαφερόντωσ ὄντεσ κόσμιοι τὸν ἥσυχον ἀεὶ βίον ἕτοιμοι ζῆν, αὐτοὶ καθ’ αὑτοὺσ μόνοι τὰ σφέτερα αὐτῶν πράττοντεσ, οἴκοι τε αὖ πρὸσ ἅπαντασ οὕτωσ ὁμιλοῦντεσ, καὶ πρὸσ τὰσ ἔξωθεν πόλεισ ὡσαύτωσ ἕτοιμοι πάντα ὄντεσ τρόπον τινὰ ἄγειν εἰρήνην· καὶ διὰ τὸν ἔρωτα δὴ τοῦτον ἀκαιρότερον ὄντα ἢ χρή, ὅταν ἃ βούλονται πράττωσιν, ἔλαθον αὐτοί τε ἀπολέμωσ ἴσχοντεσ καὶ τοὺσ νέουσ ὡσαύτωσ διατιθέντεσ, ὄντεσ τε ἀεὶ τῶν ἐπιτιθεμένων, ἐξ ὧν οὐκ ἐν πολλοῖσ ἔτεσιν αὐτοὶ καὶ παῖδεσ καὶ σύμπασα ἡ πόλισ ἀντ’ ἐλευθέρων πολλάκισ ἔλαθον αὑτοὺσ γενόμενοι δοῦλοι. χαλεπὸν εἶπεσ καὶ δεινὸν πάθοσ.

τί δ’ οἱ πρὸσ τὴν ἀνδρείαν μᾶλλον ῥέποντεσ; ἆρ’ οὐκ ἐπὶ πόλεμον ἀεί τινα τὰσ αὑτῶν συντείνοντεσ πόλεισ διὰ τὴν τοῦ τοιούτου βίου σφοδροτέραν τοῦ δέοντοσ ἐπιθυμίαν εἰσ ἔχθραν πολλοῖσ καὶ δυνατοῖσ καταστάντεσ ἢ πάμπαν διώλεσαν ἢ δούλασ αὖ καὶ ὑποχειρίουσ τοῖσ ἐχθροῖσ ὑπέθεσαν τὰσ αὑτῶν πατρίδασ; ἔστι καὶ ταῦτα.

πῶσ οὖν μὴ φῶμεν ἐν τούτοισ ἀμφότερα ταῦτα τὰ γένη πολλὴν πρὸσ ἄλληλα ἀεὶ καὶ τὴν μεγίστην ἴσχειν ἔχθραν καὶ στάσιν; οὐδαμῶσ ὡσ οὐ φήσομεν. οὐκοῦν ὅπερ ἐπεσκοποῦμεν κατ’ ἀρχὰσ ἀνηυρήκαμεν, ὅτι μόρια ἀρετῆσ οὐ σμικρὰ ἀλλήλοισ διαφέρεσθον φύσει καὶ δὴ καὶ τοὺσ ἴσχοντασ δρᾶτον τὸ αὐτὸ τοῦτο; κινδυνεύετον. τόδε τοίνυν αὖ λάβωμεν. τὸ ποῖον; εἴ τίσ που τῶν συνθετικῶν ἐπιστημῶν πρᾶγμα ὁτιοῦν τῶν αὑτῆσ ἔργων, κἂν εἰ τὸ φαυλότατον, ἑκοῦσα ἐκ μοχθηρῶν καὶ χρηστῶν τινων συνίστησιν, ἢ πᾶσα ἐπιστήμη πανταχοῦ τὰ μὲν μοχθηρὰ εἰσ δύναμιν ἀποβάλλει, τὰ δὲ ἐπιτήδεια καὶ τὰ χρηστὰ ἔλαβεν, ἐκ τούτων δὲ καὶ ὁμοίων καὶ ἀνομοίων ὄντων, πάντα εἰσ ἓν αὐτὰ συνάγουσα, μίαν τινὰ δύναμιν καὶ ἰδέαν δημιουργεῖ.

τί μήν; οὐδ’ ἄρα ἡ κατὰ φύσιν ἀληθῶσ οὖσα ἡμῖν πολιτικὴ μή ποτε ἐκ χρηστῶν καὶ κακῶν ἀνθρώπων ἑκοῦσα εἶναι συστήσηται πόλιν τινά, ἀλλ’ εὔδηλον ὅτι παιδιᾷ πρῶτον βασανιεῖ, μετὰ δὲ τὴν βάσανον αὖ τοῖσ δυναμένοισ παιδεύειν καὶ ὑπηρετεῖν πρὸσ τοῦτ’ αὐτὸ παραδώσει, προστάττουσα καὶ ἐπιστατοῦσα αὐτή, καθάπερ ὑφαντικὴ τοῖσ τε ξαίνουσι καὶ τοῖσ τἆλλα προπαρασκευάζουσιν ὅσα πρὸσ τὴν πλέξιν αὐτῆσ συμπαρακολουθοῦσα προστάττει καὶ ἐπιστατεῖ, τοιαῦτα ἑκάστοισ ἐνδεικνῦσα τὰ ἔργα ἀποτελεῖν οἱᾶ ἂν ἐπιτήδεια ἡγῆται πρὸσ τὴν αὑτῆσ εἶναι συμπλοκήν.

πάνυ μὲν οὖν. ταὐτὸν δή μοι τοῦθ’ ἡ βασιλικὴ φαίνεται πᾶσι τοῖσ κατὰ νόμον παιδευταῖσ καὶ τροφεῦσιν, τὴν τῆσ ἐπιστατικῆσ αὐτὴ δύναμιν ἔχουσα, οὐκ ἐπιτρέψειν ἀσκεῖν ὅτι μή τισ πρὸσ τὴν αὑτῆσ σύγκρασιν ἀπεργαζόμενοσ ἦθόσ τι πρέπον ἀποτελεῖ, ταῦτα δὲ μόνα παρακελεύεσθαι παιδεύειν· καὶ τοὺσ μὲν μὴ δυναμένουσ κοινωνεῖν ἤθουσ ἀνδρείου καὶ σώφρονοσ ὅσα τε ἄλλα ἐστὶ τείνοντα πρὸσ ἀρετήν, ἀλλ’ εἰσ ἀθεότητα καὶ ὕβριν καὶ ἀδικίαν ὑπὸ κακῆσ βίᾳ φύσεωσ ἀπωθουμένουσ, θανάτοισ τε ἐκβάλλει καὶ φυγαῖσ καὶ ταῖσ μεγίσταισ κολάζουσα ἀτιμίαισ.

λέγεται γοῦν πωσ οὕτωσ.

τοὺσ δὲ ἐν ἀμαθίᾳ τε αὖ καὶ ταπεινότητι πολλῇ κυλινδουμένουσ εἰσ τὸ δουλικὸν ὑποζεύγνυσι γένοσ. ὀρθότατα. τοὺσ λοιποὺσ τοίνυν, ὅσων αἱ φύσεισ ἐπὶ τὸ γενναῖον ἱκαναὶ παιδείασ τυγχάνουσαι καθίστασθαι καὶ δέξασθαι μετὰ τέχνησ σύμμειξιν πρὸσ ἀλλήλασ, τούτων τὰσ μὲν ἐπὶ τὴν ἀνδρείαν μᾶλλον συντεινούσασ, οἱο͂ν στημονοφυὲσ νομίσασ’ αὐτῶν εἶναι τὸ στερεὸν ἦθοσ, τὰσ δὲ ἐπὶ τὸ κόσμιον πίονί τε καὶ μαλακῷ καὶ κατὰ τὴν εἰκόνα κροκώδει διανήματι προσχρωμένασ, ἐναντία δὲ τεινούσασ ἀλλήλαισ, πειρᾶται τοιόνδε τινὰ τρόπον συνδεῖν καὶ συμπλέκειν. ποῖον δή;

πρῶτον μὲν κατὰ τὸ συγγενὲσ τὸ ἀειγενὲσ ὂν τῆσ ψυχῆσ αὐτῶν μέροσ θείῳ συναρμοσαμένη δεσμῷ, μετὰ δὲ τὸ θεῖον τὸ ζῳογενὲσ αὐτῶν αὖθισ ἀνθρωπίνοισ.

πῶσ τοῦτ’ εἶπεσ αὖ; τὴν τῶν καλῶν καὶ δικαίων πέρι καὶ ἀγαθῶν καὶ τῶν τούτοισ ἐναντίων ὄντωσ οὖσαν ἀληθῆ δόξαν μετὰ βεβαιώσεωσ, ὁπόταν ἐν ταῖσ ψυχαῖσ ἐγγίγνηται, θείαν φημὶ ἐν δαιμονίῳ γίγνεσθαι γένει. πρέπει γοῦν οὕτω. τὸν δὴ πολιτικὸν καὶ τὸν ἀγαθὸν νομοθέτην ἆρ’ ἴσμεν ὅτι προσήκει μόνον δυνατὸν εἶναι τῇ τῆσ βασιλικῆσ μούσῃ τοῦτο αὐτὸ ἐμποιεῖν τοῖσ ὀρθῶσ μεταλαβοῦσι παιδείασ, οὓσ ἐλέγομεν νυνδή;

τὸ γοῦν εἰκόσ. ὃσ δ’ ἂν δρᾶν γε, ὦ Σώκρατεσ, ἀδυνατῇ τὸ τοιοῦτον, μηδέποτε τοῖσ νῦν ζητουμένοισ ὀνόμασιν αὐτὸν προσαγορεύωμεν. ὀρθότατα. τί οὖν; ἀνδρεία ψυχὴ λαμβανομένη τῆσ τοιαύτησ ἀληθείασ ἆρ’ οὐχ ἡμεροῦται καὶ τῶν δικαίων μάλιστα οὕτω κοινωνεῖν ἂν ἐθελήσειεν, μὴ μεταλαβοῦσα δὲ ἀποκλινεῖ μᾶλλον πρὸσ θηριώδη τινὰ φύσιν; πῶσ δ’ οὔ;

τί δὲ τὸ τῆσ κοσμίασ φύσεωσ; ἆρ’ οὐ τούτων μὲν μεταλαβὸν τῶν δοξῶν ὄντωσ σῶφρον καὶ φρόνιμον, ὥσ γε ἐν πολιτείᾳ, γίγνεται, μὴ κοινωνῆσαν δὲ ὧν λέγομεν ἐπονείδιστόν τινα εὐηθείασ δικαιότατα λαμβάνει φήμην; πάνυ μὲν οὖν. οὐκοῦν συμπλοκὴν καὶ δεσμὸν τοῦτον τοῖσ μὲν κακοῖσ πρὸσ σφᾶσ αὐτοὺσ καὶ τοῖσ ἀγαθοῖσ πρὸσ τοὺσ κακοὺσ μηδέποτε μόνιμον φῶμεν γίγνεσθαι, μηδέ τινα ἐπιστήμην αὐτῷ σπουδῇ πρὸσ τοὺσ τοιούτουσ ἂν χρῆσθαί ποτε; πῶσ γάρ; τοῖσ δ’ εὐγενέσι γενομένοισ τε ἐξ ἀρχῆσ ἤθεσι θρεφθεῖσί τε κατὰ φύσιν μόνοισ διὰ νόμων ἐμφύεσθαι, καὶ ἐπὶ τούτοισ δὴ τοῦτ’ εἶναι τέχνῃ φάρμακον, καὶ καθάπερ εἴπομεν τοῦτον θειότερον εἶναι τὸν σύνδεσμον ἀρετῆσ μερῶν φύσεωσ ἀνομοίων καὶ ἐπὶ τὰ ἐναντία φερομένων.

ἀληθέστατα. τοὺσ μὴν λοιπούσ, ὄντασ ἀνθρωπίνουσ δεσμούσ, ὑπάρχοντοσ τούτου τοῦ θείου σχεδὸν οὐδὲν χαλεπὸν οὔτε ἐννοεῖν οὔτε ἐννοήσαντα ἀποτελεῖν. πῶσ δή, καὶ τίνασ;

τοὺσ τῶν ἐπιγαμιῶν καὶ παίδων κοινωνήσεων καὶ τῶν περὶ τὰσ ἰδίασ ἐκδόσεισ καὶ γάμουσ. οἱ γὰρ πολλοὶ τὰ περὶ ταῦτα οὐκ ὀρθῶσ συνδοῦνται πρὸσ τὴν τῶν παίδων γέννησιν. τί δή; τὰ μὲν πλούτου καὶ δυνάμεων ἐν τοῖσ τοιούτοισ διώγματα τί καί τισ ἂν ὡσ ἄξια λόγου σπουδάζοι μεμφόμενοσ; οὐδέν. μᾶλλον δέ γε δίκαιον τῶν περὶ τὰ γένη ποιουμένων ἐπιμέλειαν τούτων πέρι λέγειν, εἴ τι μὴ κατὰ τρόπον πράττουσιν. εἰκὸσ γὰρ οὖν.

πράττουσι μὲν δὴ οὐδ’ ἐξ ἑνὸσ ὀρθοῦ λόγου, τὴν ἐν τῷ παραχρῆμα διώκοντεσ ῥᾳστώνην καὶ τῷ τοὺσ μὲν προσομοίουσ αὐτοῖσ ἀσπάζεσθαι, τοὺσ δ’ ἀνομοίουσ μὴ στέργειν, πλεῖστον τῇ δυσχερείᾳ μέροσ ἀπονέμοντεσ. πῶσ; οἱ μέν που κόσμιοι τὸ σφέτερον αὐτῶν ἦθοσ ζητοῦσι, καὶ κατὰ δύναμιν γαμοῦσί τε παρὰ τούτων καὶ τὰσ ἐκδιδομένασ παρ’ αὑτῶν εἰσ τούτουσ ἐκπέμπουσι πάλιν· ὡσ δ’ αὕτωσ τὸ περὶ τὴν ἀνδρείαν γένοσ δρᾷ, τὴν αὑτοῦ μεταδιῶκον φύσιν, δέον ποιεῖν ἀμφότερα τὰ γένη τούτων τοὐναντίον ἅπαν.

πῶσ, καὶ διὰ τί; διότι πέφυκεν ἀνδρεία τε ἐν πολλαῖσ γενέσεσιν ἄμεικτοσ γεννωμένη σώφρονι φύσει κατὰ μὲν ἀρχὰσ ἀκμάζειν ῥώμῃ, τελευτῶσα δὲ ἐξανθεῖν παντάπασι μανίαισ. εἰκόσ. ἡ δὲ αἰδοῦσ γε αὖ λίαν πλήρησ ψυχὴ καὶ ἀκέραστοσ τόλμησ ἀνδρείασ, ἐπὶ δὲ γενεὰσ πολλὰσ οὕτω γεννηθεῖσα, νωθεστέρα φύεσθαι τοῦ καιροῦ καὶ ἀποτελευτῶσα δὴ παντάπασιν ἀναπηροῦσθαι. καὶ τοῦτ’ εἰκὸσ οὕτω συμβαίνειν.

τούτουσ δὴ τοὺσ δεσμοὺσ ἔλεγον ὅτι χαλεπὸν οὐδὲν συνδεῖν ὑπάρξαντοσ τοῦ περὶ τὰ καλὰ κἀγαθὰ μίαν ἔχειν ἀμφότερα τὰ γένη δόξαν. τοῦτο γὰρ ἓν καὶ ὅλον ἐστὶ βασιλικῆσ συνυφάνσεωσ ἔργον, μηδέποτε ἐᾶν ἀφίστασθαι σώφρονα ἀπὸ τῶν ἀνδρείων ἤθη, συγκερκίζοντα δὲ ὁμοδοξίαισ καὶ τιμαῖσ καὶ ἀτιμίαισ καὶ δόξαισ καὶ ὁμηρειῶν ἐκδόσεσιν εἰσ ἀλλήλουσ, λεῖον καὶ τὸ λεγόμενον εὐήτριον ὕφασμα συνάγοντα ἐξ αὐτῶν, τὰσ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἀρχὰσ ἀεὶ κοινῇ τούτοισ ἐπιτρέπειν. πῶσ;

οὗ μὲν ἂν ἑνὸσ ἄρχοντοσ χρεία συμβαίνῃ, τὸν ταῦτα ἀμφότερα ἔχοντα αἱρούμενον ἐπιστάτην· οὗ δ’ ἂν πλειόνων, τούτων μέροσ ἑκατέρων συμμειγνύντα. τὰ μὲν γὰρ σωφρόνων ἀρχόντων ἤθη σφόδρα μὲν εὐλαβῆ καὶ δίκαια καὶ σωτήρια, δριμύτητοσ δὲ καί τινοσ ἰταμότητοσ ὀξείασ καὶ πρακτικῆσ ἐνδεῖται. δοκεῖ γοῦν δὴ καὶ τάδε. τὰ δ’ ἀνδρεῖά γε αὖ πρὸσ μὲν τὸ δίκαιον καὶ εὐλαβὲσ ἐκείνων ἐπιδεέστερα, τὸ δὲ ἐν ταῖσ πράξεσι ἰταμὸν διαφερόντωσ ἴσχει.

πάντα δὲ καλῶσ γίγνεσθαι τὰ περὶ τὰσ πόλεισ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ τούτοιν μὴ παραγενομένοιν ἀμφοῖν ἀδύνατον. πῶσ γὰρ οὔ; συναγαγοῦσα αὐτῶν τὸν βίον ἡ βασιλικὴ τέχνη, πάντων μεγαλοπρεπέστατον ὑφασμάτων καὶ ἄριστον ἀποτελέσασα ὥστ’ εἶναι κοινόν τούσ τ’ ἄλλουσ ἐν ταῖσ πόλεσι πάντασ δούλουσ καὶ ἐλευθέρουσ ἀμπίσχουσα, συνέχῃ τούτῳ τῷ πλέγματι, καὶ καθ’ ὅσον εὐδαίμονι προσήκει γίγνεσθαι πόλει τούτου μηδαμῇ μηδὲν ἐλλείπουσα ἄρχῃ τε καὶ ἐπιστατῇ.

κάλλιστα αὖ τὸν βασιλικὸν ἀπετέλεσασ ἄνδρα ἡμῖν, ὦ ξένε, καὶ τὸν πολιτικόν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Cratylus, Theaetetus, Sophist, Statesman, Πολιτικός

(플라톤, Cratylus, Theaetetus, Sophist, Statesman, Πολιτικός)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION