호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
ἀπορήσειε δ’ ἄν τισ, εἰ ἔστιν ἑκάστῳ φίλῳ χρήσασθαι καὶ ἐφ’ ᾧ πέφυκε καὶ ἄλλωσ, καὶ τοῦτο ἢ <καθ’> αὑτὸ ἢ κατὰ συμβεβηκόσ, οἱο͂ν εἰ ὀφθαλμὸσ ἰδεῖν ἢ καὶ ἄλλωσ παριδεῖν διαστρέψαντα, ὥστε δύο τὸ ἓν φανῆναι. αὗται μὲν δὴ ἄμφω ὅτι μὲν ὀφθαλμόσ· ὅτι ἦν δ’ ὀφθαλμῷ, ἄλλη δὲ κατὰ συμβεβηκόσ, οἱο͂ν εἰ ἦν ἀποδόσθαι ἢ φαγεῖν.
ὁμοίωσ δὴ καὶ ἐπιστήμη· καὶ γὰρ ἀληθῶσ καὶ ἁμαρτεῖν, οἱο͂ν ὅταν ἑκὼν μὴ ὀρθῶσ γράψῃ, ὡσ ἀγνοίᾳ δὴ νῦν χρῆσθαι, ὥσπερ μεταστρέψασ τὴν χεῖρα· καὶ τῷ ποδί ποτε ὡσ χειρὶ καὶ ταύτῃ ὡσ ποδὶ χρῶνται <αἱ> ὀρχηστρίδεσ. εἰ δὴ πᾶσαι αἱ ἀρεταὶ ἐπιστῆμαι, εἰή ἂν καὶ τῇ δικαιοσύνῃ ὡσ ἀδικίᾳ χρῆσθαι, ἀδικήσει ἄρα ἀπὸ δικαιοσύνησ τὰ ἄδικα πράττων, ὥσπερ καὶ τὰ ἀγνοητικὰ ἀπὸ ἐπιστήμησ·
εἰ δὲ τοῦτ’ ἀδύνατον, φανερὸν ὅτι οὐκ ἂν εἰε͂ν ἐπιστῆμαι αἱ ἀρεταί. οὐδ’ εἰ μὴ ἔστιν ἀγνοεῖν ἀπὸ ἐπιστήμησ, ἀλλ’ ἁμαρτάνειν μόνον, καὶ τὰ αὐτὰ <ἃ> καὶ ἀπὸ ἀγνοίασ ποιεῖν, οὔ τι ἀπὸ δικαιοσύνησ γε ὡσ ἀπὸ ἀδικίασ πράξει·
ἀλλ’ ἐπεὶ φρόνησισ ἐπιστήμη καὶ ἀληθέσ τι, τὸ αὐτὸ ποιήσει κἀκείνῃ· ἐνδέχοιτο γὰρ ἂν ἀφρόνωσ ἀπὸ φρονήσεωσ, καὶ ἁμαρτάνειν ταὐτὰ ἅπερ ὁ ἄφρων.
εἰ δὲ ἁπλῆ ἦν ἑκάστου χρεία ᾗ ἕκαστον, κἂν φρονίμωσ ἔπραττον οὕτω πράττοντεσ. ἐπὶ μὲν οὖν ταῖσ ἄλλαισ ἐπιστήμαισ ἄλλη κυρία ποιεῖ τὴν στροφήν· αὐτῆσ δὲ τῆσ πασῶν κυρίασ τίσ; οὐ γὰρ ἔτι ἐπιστήμη γε ἢ νοῦσ.
ἀλλὰ μὴν οὐδ’ ἀρετή. χρῆται γὰρ αὐτῇ. ἡ γὰρ τοῦ ἄρχοντοσ ἀρετὴ τῇ τοῦ ἀρχομένου χρῆται. τίσ οὖν ἐστίν; ἢ ὥσπερ λέγεται ἀκρασία κακία τοῦ ἀλόγου τῆσ ψυχῆσ, καὶ ὡσ ἀκόλαστοσ ὁ ἀκρατὴσ ἔχων νοῦν; ἀλλ’ εἰ δή, ἂν ἰσχυρὰ ᾖ ἡ ἐπιθυμία, στρέψει καὶ λογιεῖται τἀναντία ἡ σφι, δῆλον ὅτι, κἂν ἐν μὲν τούτῳ ἀρετή, ἐν δὲ τῷ λόγῳ ἄγνοια ᾖ, ἕτεραι μεταποιοῦνται. ὥστε ἔσται δικαιοσύνῃ τὸ δικαίωσ χρῆσθαι καὶ κακῶσ καὶ φρονήσει ἀφρόνωσ·
ὥστε καὶ τἀναντία. ἄτοπον γὰρ εἰ τὴν μὲν ἐν τῷ λογιστικῷ ἀρετὴν μοχθηρία ποτὲ ἐγγενομένη ἐν τῷ ἀλόγῳ στρέψει καὶ ποιήσει ἀγνοεῖν, ἡ δ’ ἀρετὴ ἐν τῷ ἀλόγῳ ἀγνοίασ ἐνούσησ οὐ στρέψει ταύτην, καὶ ποιήσει φρονίμωσ κρίνειν καὶ τὰ δέοντα, καὶ πάλιν ἡ φρόνησισ ἡ ἐν τῷ λογιστικῷ τὴν ἐν τῷ ἀλόγῳ ἀκολασίαν σωφρόνωσ πράττειν· ὅπερ δοκεῖ ἡ ἐγκράτεια.
ὥστ’ ἔσται καὶ ἡ ἀπὸ ἀγνοίασ φρονίμωσ.
ἔστι δὲ ταῦτα ἄτοπα, ἄλλωσ τε καὶ ἀπὸ ἀγνοίασ χρῆσθαι φρονίμωσ, τοῦτο γὰρ ἐπὶ τῶν ἄλλων οὐδεμιᾶσ ὁρῶμεν, ὥσπερ τὴν ἰατρικὴν ἢ γραμματικὴν <οὐ> στρέφει ἀκολασία. ἀλλ’ οὖν ὁ τὴν ἄγνοιαν, ἐὰν ᾖ ἐναντία, διὸ τὸ μὴ ἐνεῖναι τὴν ὑπεροχὴν ἀλλὰ τὴν ἀρετήν, ὅλωσ μᾶλλον εἶναι πρὸσ τὴν κακίαν οὕτωσ ἔχουσαν. καὶ γὰρ ὁ ἄδικοσ πάντα <ἃ> ὁ δίκαιοσ δύναται, καὶ ὅλωσ ἔνεστιν ἐν τῇ δυνάμει ἡ ἀδυναμία.
ὥστε δῆλον ὅτι ἅμα φρόνιμοι καὶ ἀγαθαὶ ἐκεῖναι αἱ ἄλλου ἕξεισ, καὶ ὀρθῶσ τὸ Σωκρατικόν, ὅτι οὐδὲν ἰσχυρότερον φρονήσεωσ. ἀλλ’ ὅτι ἐπιστήμην ἔφη, οὐκ ὀρθόν·
ἀρετὴ γάρ ἐστι καὶ οὐκ ἐπιστήμη, ἀλλὰ γένοσ ἄλλο γνώσ<εωσ>. ἐπεὶ δ’ οὐ μόνον ἡ φρόνησισ ποιεῖ τὴν εὐπραγίαν καὶ ἀρετή, ἀλλὰ φαμὲν καὶ τοὺσ εὐτυχεῖσ εὖ πράττειν ὡσ καὶ τῆσ εὐτυχίασ εὖ ποιούσησ εὐπραγίαν καὶ τὰ αὐτὰ τῆσ ἐπιστήμησ, σκεπτέον ἆρ’ ἐστι φύσει ὃ μὲν εὐτυχὴσ ὃ δ’ ἀτυχήσ, ἢ οὔ, καὶ πῶσ ἔχει περὶ τούτων.
ὅτι μὲν γάρ εἰσί τινεσ εὐτυχεῖσ ὁρῶμεν.
ἄφρονεσ γὰρ ὄντεσ κατορθοῦσι πολλά, ἐν οἷσ ἡ τύχη κυρία· ἔτι δὲ καὶ ἐν οἷσ τέχνη ἐστί, πολὺ μέντοι καὶ τύχησ ἐνυπάρχει, οἱο͂ν ἐν στρατηγίᾳ καὶ κυβερνητικῇ.
πότερον οὖν ἀπό τινοσ ἕξεωσ οὗτοί εἰσιν, ἢ οὐ τῷ αὐτοὶ ποιοί τινεσ εἶναι πρακτικοί εἰσι τῶν εὐτυχημάτων; νῦν μὲν γὰρ οὕτωσ οἰόνται ὡσ φύσει τινῶν ὄντων· ἡ δὲ φύσισ ποιούσ τινασ ποιεῖ, καὶ εὐθὺσ ἐκ γενετῆσ διαφέρουσιν, ὥσπερ οἳ μὲν γλαυκοὶ οἳ δὲ μελανόμματοι τῷ τὸ δεῖν τοιονδὶ <κατὰ τὸ εἶναι τοιονδὶ> ἔχειν, οὕτω καὶ οἱ εὐτυχεῖσ καὶ ἀτυχεῖσ. ὅτι μὲν γὰρ οὐ φρονήσει κατορθοῦσι, δῆλον. οὐ γὰρ ἄλογοσ ἡ φρόνησισ, ἀλλ’ ἔχει λόγον διὰ τί οὕτωσ πράττει, οἳ δ’ οὐκ ἂν ἔχοιεν εἰπεῖν διὰ τί κατορθοῦσι τέχνη γὰρ ἂν ἦν·
ἔτι δὲ φανερὸν <ὅτι> ὄντεσ ἄφρονεσ, οὐχ ὅτι περὶ ἄλλα τοῦτο μὲν γὰρ οὐθὲν ἄτοπον·
οἱο͂ν Ἱπποκράτησ γεωμετρικὸσ ὤν, ἀλλὰ περὶ τὰ ἄλλα ἐδόκει βλὰξ καὶ ἄφρων εἶναι, καὶ πολὺ χρυσίον πλέων ἀπώλεσεν ὑπὸ τῶν ἐν Βυζαντίῳ πεντηκοστολόγων δι’ εὐήθειαν, ὡσ λέγουσιν ἀλλ’ ὅτι καὶ ἐν οἷσ εὐτυχοῦσιν ἄφρονεσ. περὶ γὰρ ναυκληρίαν οὐχ οἱ δεινότατοι εὐτυχεῖσ, ἀλλ’ ὥσπερ ἐν κύβων πτώσει ὃ μὲν οὐδέν, ἄλλοσ δὲ βάλλει <πολὺ> καθ’ ἣν φύσει ἐστὶν εὐτυχήσ, ἢ τῷ φιλεῖσθαι, ὥσπερ φασίν, ὑπὸ θεοῦ, καὶ ἔξωθέν τι εἶναι τὸ κατορθοῦν.
οἱο͂ν πλοῖον κακῶσ νεναυπηγημένον ἄμεινον πολλάκισ δὲ πλεῖ, ἀλλ’ οὐ δι’ αὑτό, ἀλλ’ ὅτι ἔχει κυβερνήτην ἀγαθόν, ἀλλ’ οὗτοσ εὐτυχὴσ τὸν δαίμον’ ἔχει κυβερνήτην ἀγαθόν.
ἀλλ’ ἄτοπον θεὸν ἢ δαίμονα φιλεῖν τὸν τοιοῦτον, ἀλλὰ μὴ τὸν βέλτιστον καὶ τὸν φρονιμώτατον. εἰ δὴ ἀνάγκη ἢ φύσει ἢ νόῳ ἢ ἐπιτροπίᾳ τινὶ κατορθοῦν, τὰ δὲ δύο μὴ ἐστί, φύσει ἂν εἰε͂ν οἱ εὐτυχεῖσ. ἀλλὰ μὴν ἥ γε φύσισ αἰτία ἢ τοῦ ἀεὶ ὡσαύτωσ ἢ τοῦ ὡσ ἐπὶ τὸ πολύ, ἡ δὲ τύχη τοὐναντίον. εἰ μὲν οὖν τὸ παραλόγωσ ἐπιτυγχάνειν τύχησ δοκεῖ εἶναι, ἀλλ’ εἴπερ διὰ τύχην εὐτυχήσ, οὐκ ἂν τοιοῦτον εἶναι τὸ αἴτιον, οἱο͂ν ἀεὶ τοῦ αὐτοῦ ἢ ὡσ ἐπὶ τὸ πολύ.
ἔτι εἰ, ὅτι τοιοσδί, ἐπιτυγχάνει ἢ ἀποτυγχάνει, ὥσπερ, ὅτι ὁ γλαυκόσ, οὐκ ὀξὺ ὁρᾷ, οὐ τύχη αἰτία ἀλλὰ φύσισ· οὐκ ἄρα ἐστὶν εὐτυχὴσ ἀλλ’ οἱο͂ν εὐφυήσ.
ὥστε τοῦτ’ ἂν εἰή λεκτέον, ὅτι οὓσ λέγομεν εὐτυχεῖσ, οὐ διὰ τύχην εἰσίν. οὐκ ἄρα εἰσὶν εὐτυχεῖσ· τύχησ γάρ, ὅσων αἰτία τύχη ἀγαθὴ ἀγαθῶν.
εἰ δ’ οὕτωσ, πότερον οὐκ ἔσται τύχη ὅλωσ, ἢ ἔσται μέν, ἀλλ’ οὐκ αἰτία;
ἀλλ’ ἀνάγκη καὶ εἶναι καὶ αἰτίαν εἶναι. ἔσται ἄρα καὶ ἀγαθῶν τισιν αἰτία ἢ κακῶν. εἰ δ’ ὅλωσ ἐξαιρετέον καὶ οὐδὲν ἀπὸ τύχησ φατέον γίνεσθαι, ἀλλ’ ἡμεῖσ ἄλλησ οὔσησ αἰτίασ διὰ τὸ μὴ ὁρᾶν τύχην εἶναί φαμεν αἰτίαν διὸ καὶ ὁριζόμενοι τὴν τύχην τιθέασιν αἰτίαν ἄλογον ἀνθρωπίνῳ λογισμῷ, ὡσ οὔσησ τινὸσ φύσεωσ· τοῦτο μὲν οὖν ἄλλο πρόβλημ’ ἂν εἰή, ἐπεὶ δὲ ὁρῶμέν τινασ ἅπαξ εὐτυχήσαντασ, διὰ τί οὐ καὶ πάλιν ἄν;
ἀλλὰ διὰ τὸ ἀποκατορθῶσαι ἕν, καὶ πάλιν.
τὸ γὰρ αὐτὸ τοῦτ’ αἴτιον. οὐκ ἄρα ἔσται τύχησ τοῦτο, ἀλλ’ ὅταν τὸ αὐτὸ ἀποβαίνῃ, ἀπείρων καὶ ἀορίστων, ἔσται μὲν τὸ ἀγαθὸν ἢ κακόν, ἐπιστήμη δ’ οὐκ ἔσται αὐτοῦ ἢ δι’ ἀπειρίαν, ἐπεὶ ἐμάνθανον ἄν τινεσ εὐτυχεῖν, ἢ καὶ πᾶσαι ἂν αἱ ἐπιστῆμαι, ὥσπερ ἔφη Σωκράτησ, εὐτυχίαι ἦσαν. τί οὖν κωλύει συμβῆναί τινι ἐφεξῆσ τὰ τοιαῦτα πολλάκισ, οὐχ ὅτι οὕτωσ δεῖ, ἀλλ’ οἱο͂ν ἂν εἰή τὸ κύβουσ ἀεὶ μακαρίαν βάλλειν;
τί δὲ δή; ἆρ’ οὐκ ἔνεισιν ὁρμαὶ ἐν τῇ ψυχῇ αἱ μὲν ἀπὸ λογισμοῦ, αἱ δὲ ἀπὸ ὀρέξεωσ ἀλόγου, καὶ πρότεραι αὗται; εἰ γάρ ἐστι φύσει ἡ δι’ ἐπιθυμίαν ἡδέοσ καὶ ἡ ὄρεξισ, φύσει γε ἐπὶ τὸ ἀγαθὸν βαδίζοι ἂν πᾶν.
εἰ δή τινέσ εἰσιν εὐφυεῖσ ὥσπερ οἱ ἄδικοι οὐκ ἐπιστάμενοι ᾄδειν, οὕτωσ εὖ πεφύκασι καὶ ἄνευ λόγου ὁρμῶσιν, ἡ φύσισ πέφυκε, καὶ ἐπιθυμοῦσι καὶ τούτου καὶ τότε καὶ οὕτωσ ὡσ δεῖ καὶ οὗ δεῖ καὶ ὅτε, οὗτοι κατορθώσουσι, κἂν τύχωσιν ἄφρονεσ ὄντεσ καὶ ἄλογοι, ὥσπερ καὶ εὖ ἔσονται οὐ διδασκαλικοὶ ὄντεσ. οἱ δέ γε τοιοῦτοι εὐτυχεῖσ, ὅσοι ἄνευ λόγου κατορθοῦσιν ὡσ ἐπὶ τὸ πολύ.
φύσει ἄρα οἱ εὐτυχεῖσ εἰε͂ν ἄν. ἢ πλεοναχῶσ λέγεται ἡ εὐτυχία;
τὰ μὲν γὰρ πράττεται ἀπὸ τῆσ ὁρμῆσ καὶ προελομένων πρᾶξαι, τὰ δ’ οὔ, ἀλλὰ τοὐναντίον. καὶ ἐν ἐκείνοισ, <ἐν οἷσ> κακῶσ λογίσασθαι δοκοῦσι, κατορθοῦντασ καὶ εὐτυχῆσαι φαμέν·
καὶ πάλιν ἐν τούτοισ, εἰ ἐβουλεύοντο ἂν ἢ ἔλαττον ἔλαβον τἀγαθόν. ἐκείνουσ μὲν τοίνυν εὐτυχεῖν διὰ φύσιν ἐνδέχεται ἡ γὰρ ὁρμὴ καὶ ὄρεξισ οὖσα οὗ ἔδει κατώρθωσεν, ὁ δὲ λογισμὸσ ἦν ἠλίθιοσ· καὶ τοὺσ μὲν ἐνταῦθα, ὅταν μὲν λογισμὸσ μὴ δοκῶν ὀρθὸσ εἶναι, τύχη δ’ αὐτοῦ αἰτία οὖσα, αὐτὴ δ’ ὀρθὴ οὖσα ἔσωσεν, ἀλλ’ ἐνίοτε δι’ ἐπιθυμίαν ἐλογίσατο πάλιν οὕτω καὶ ἠτύχησεν·
ἐν δὲ δὴ τοῖσ ἑτέροισ πῶσ ἔσται ἡ εὐτυχία κατ’ εὐφυί̈αν ὀρέξεωσ καὶ ἐπιθυμίασ; ἀλλὰ μὴν ἡ ἐνταῦθα εὐτυχία καὶ τύχη διττή, κἀκεῖ ἡ αὐτή, ἢ πλείουσ αἱ εὐτυχίαι.
ἐπεὶ δ’ ὁρῶμεν παρὰ πάσασ τὰσ ἐπιστήμασ καὶ τοὺσ λογισμοὺσ τοὺσ ὀρθοὺσ εὐτυχοῦντασ τινάσ, δῆλον ὅτι ἕτερον ἄν τι εἰή τὸ αἴτιον τῆσ εὐτυχίασ. ἐκείνη δὲ πότερον ἡ εὐτυχία ἢ οὐκ ἔστιν, ἣ ἐπεθύμησεν ὧν ἔδει καὶ ὅτε ἔδει το λογισμὸσ ἀνθρώπινοσ οὐκ ἂν τούτου εἰή.
οὐ γὰρ δὴ πάμπαν ἀλόγιστον τοῦτο, οὐδὲ φυσική ἐστιν ἡ ἐπιθυμία, ἀλλὰ διαφθείρεται ὑπὸ τινόσ. εὐτυχεῖν μὲν οὖν δοκεῖ, ὅτι ἡ τύχη τῶν παρὰ λόγον αἰτία, τοῦτο δὲ παρὰ λόγον παρὰ γὰρ τὴν ἐπιστήμην καὶ τὸ καθόλου· ἀλλ’, ὡσ ἐοίκεν, οὐκ ἀπὸ τύχησ, ἀλλὰ δοκεῖ διὰ τοῦτο.
ὥσθ’ οὗτοσ μὲν ὁ λόγοσ οὐ δείκνυσιν ὅτι φύσει εὐτυχεῖν, ἀλλ’ ὅτι οὐ πάντεσ οἱ δοκοῦντεσ εὐτυχεῖν διὰ τύχην κατορθοῦσιν, ἀλλὰ διὰ φύσιν· οὐδ’ ὅτι οὐδέν ἐστι τύχη αἰτία οὐθενὸσ δείκνυσιν, ἀλλ’ οὐ τῶν πάντων ὧν δοκεῖ. τοῦτο μέντ’ ἂν ἀπορήσειέ τισ, ἆρ’ αὐτοῦ τούτου τύχη αἰτία, τοῦ ἐπιθυμῆσαι οὗ δεῖ καὶ ὅτε δεῖ. ἢ οὕτωσ γε πάντων ἔσται; καὶ γὰρ τοῦ νοῆσαι καὶ βουλεύσασθαι·
οὐ γὰρ δὴ ἐβουλεύσατο βουλευσάμενοσ, καὶ τοῦτ’ ἐβουλεύσατο, ἀλλ’ ἔστιν ἀρχή τισ, οὐδ’ ἐνόησε νοήσασ πρότερον <ἢ> νοῆσαι, καὶ τοῦτο εἰσ ἄπειρον. οὐκ ἄρα τοῦ νοῆσαι ὁ νοῦσ ἀρχή, οὐδὲ τοῦ βουλεύσασθαι βουλή.
τί οὖν ἄλλο πλὴν τύχη; ὥστ’ ἀπὸ τύχησ ἅπαντα ἔσται. ἢ ἔστι τισ ἀρχὴ ἧσ οὐκ ἔστιν ἄλλη ἔξω, αὕτη δὲ διὰ τί τοιαύτη τῷ εἶναι τὸ τοιοῦτο δύναται ποιεῖν; τὸ δὲ ζητούμενον τοῦτ’ ἐστί, τίσ ἡ τῆσ κινήσεωσ ἀρχὴ ἐν τῇ ψυχῇ. δῆλον δὴ ὥσπερ ἐν τῷ ὅλῳ θεόσ, καὶ κἀν ἐκείνῳ. κινεῖ γάρ πωσ πάντα τὸ ἐν ἡμῖν θεῖον· λόγου δ’ ἀρχὴ οὐ λόγοσ, ἀλλά τι κρεῖττον·
τί οὖν ἂν κρεῖττον καὶ ἐπιστήμησ εἰή καὶ νοῦ πλὴν θεόσ; ἡ γὰρ ἀρετὴ τοῦ νοῦ ὄργανον· καὶ διὰ τοῦτο, ὃ οἱ πάλαι ἔλεγον, εὐτυχεῖσ καλοῦνται οἳ ἂν ὁρμήσωσι, κατορθοῦσιν ἄλογοι ὄντεσ, καὶ βουλεύεσθαι οὐ συμφέρει αὐτοῖσ. ἔχουσι γὰρ ἀρχὴν τοιαύτην ἣ κρείττων τοῦ νοῦ καὶ τῆσ βουλεύσεωσ οἳ δὲ τὸν λόγον· τοῦτο δ’ οὐκ ἔχουσι καὶ ἐνθουσιασμόν, τοῦτο δ’ οὐ δύνανται.
ἄλογοι γὰρ ὄντεσ ἐπιτυγχάνουσι· καὶ τούτων φρονίμων καὶ σοφῶν ταχεῖαν εἶναι τὴν μαντικήν, καὶ μόνον οὐ τὴν ἀπὸ τοῦ λόγου δεῖ ἀπολαβεῖν, ἀλλ’ οἳ μὲν δι’ ἐμπειρίαν, οἳ δὲ διὰ συνήθειάν τε ἐν τῷ σκοπεῖν χρῆσθαι· τῷ θεῷ δὲ αὗται.
τοῦτο καὶ εὖ ὁρᾷ καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ ὄν, καὶ ὧν ἀπολύεται ὁ λόγοσ οὗτοσ. διὸ οἱ μελαγχολικοὶ καὶ εὐθυόνειροι. ἐοίκε γὰρ ἡ ἀρχὴ ἀπολυομένου τοῦ λόγου ἰσχύειν μᾶλλον·
καὶ ὥσπερ οἱ τυφλοὶ μνημονεύουσι μᾶλλον ἀπολυθέντεσ τοῦ πρὸσ τοῖσ ὁρατοῖσ, τῷ ἐρρωμενέστερον εἶναι τὸ μνημονεῦον.
φανερὸν δὴ ὅτι δύο εἴδη εὐτυχίασ, ἣ μὲν θεία διὸ καὶ δοκεῖ ὁ εὐτυχὴσ διὰ θεὸν κατορθοῦν <ἣ δὲ φύσει>. οὗτοσ δέ ἐστιν ὁ κατὰ τὴν ὁρμὴν διορθωτικόσ, ὁ δ’ ἕτεροσ ὁ παρὰ τὴν ὁρμήν· ἄλογοι δ’ ἀμφότεροι.
καὶ ἣ μὲν συνεχὴσ εὐτυχία μᾶλλον, αὕτη δὲ οὐ συνεχήσ. κατὰ μέροσ μὲν οὖν περὶ ἑκάστησ ἀρετῆσ εἴρηται πρότερον·
ἐπεὶ δὲ χωρὶσ διείλομεν τὴν δύναμιν αὐτῶν, καὶ περὶ τῆσ ἀρετῆσ διαρθρωτέον τῆσ ἐκ τούτων, ἣν ἐκαλοῦμεν ἤδη καλοκἀγαθίαν. ὅτι μὲν οὖν ἀνάγκη τὸν ταύτησ ἀληθῶσ τευξόμενον τῆσ προσηγορίασ ἔχειν τὰσ κατὰ μέροσ ἀρετάσ, φανερόν.
οὐδὲ γὰρ ἐπὶ τῶν ἄλλων οὐθενὸσ οἱο͂́ν τ’ ἄλλωσ ἔχειν. ἀναγκαῖον πάντα ἢ τὰ πλεῖστα καὶ κυριώτατα τὸν αὐτὸν ἔχειν τρόπον τῷ ὅλῳ.
ἔστι δὴ τὸ ἀγαθὸν εἶναι καὶ τὸ καλὸν κἀγαθὸν οὐ μόνον κατὰ τὰ ὀνόματα, ἀλλὰ καθ’ αὑτὰ ἔχοντα διαφοράν. τῶν γὰρ ἀγαθῶν πάντων τέλη ἐστίν, ἃ αὐτὰ αὑτῶν ἕνεκά ἐστιν αἱρετά. τούτων δὲ καλά, ὅσα δι’ αὑτὰ ὄντα πάντα ἐπαινετὰ ἐστίν. ταῦτα γάρ ἐστιν ἀφ’ ὧν αἵ τε πράξεισ εἰσὶν ἐπαινεταὶ καὶ αὐτὰ ἐπαινετά, δικαιοσύνη καὶ αὐτὴ καὶ αἱ πράξεισ, καὶ οἱ σώφρονεσ· ἐπαινετὴ γὰρ καὶ ἡ σωφροσύνη.
ἀλλ’ οὐχ ὑγίεια ἐπαινετόν· οὐδὲ γὰρ τὸ ἔργον· οὐδὲ τὸ ἰσχυρῶσ· οὐδὲ γὰρ ἡ ἰσχύσ. ἀγαθὰ μέν, ἐπαινετὰ δ’ οὔ.
ὁμοίωσ δὲ τοῦτο δῆλον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων διὰ τῆσ ἐπαγωγῆσ. ἀγαθὸσ μὲν οὖν ἐστιν ᾧ τὰ φύσει ἀγαθά ἐστιν ἀγαθά. τὰ γὰρ περιμάχητα καὶ μέγιστα εἶναι δοκοῦντα ἀγαθά, τιμὴ καὶ πλοῦτοσ καὶ σώματοσ ἀρεταὶ καὶ εὐτυχίαι καὶ δυνάμεισ, ἀγαθὰ μὲν φύσει ἐστίν, ἐνδέχεται δ’ εἶναι βλαβερά τισι διὰ τὰσ ἕξεισ. οὔτε γὰρ ἄφρων οὔτ’ ἄδικοσ ἢ ἀκόλαστοσ ὢν οὐδὲν ἂν ὀνήσειε χρώμενοσ αὐτοῖσ, ὥσπερ οὐδ’ ὁ κάμνων τῇ τοῦ ὑγιαίνοντοσ τροφῇ χρώμενοσ οὐδ’ ὁ ἀσθενὴσ καὶ ἀνάπηροσ τοῖσ τοῦ ὑγιοῦσ καὶ τοῖσ τοῦ ὁλοκλήρου κόσμοισ.
καλὸσ δὲ κἀγαθὸσ τῷ τῶν ἀγαθῶν τὰ καλὰ ὑπάρχειν αὐτῷ δι’ αὑτὰ καὶ τῷ πρακτικὸσ εἶναι τῶν καλῶν καὶ αὑτῶν ἕνεκα. καλὰ δ’ ἐστὶν αἵ τε ἀρεταὶ καὶ τὰ ἔργα τὰ ἀπὸ τῆσ ἀρετῆσ.
ἔστι δέ τισ ἕξισ πολιτική, οἱάν οἱ Λάκωνεσ ἔχουσιν ἢ ἄλλοι τοιοῦτοι ἔχοιεν ἄν.
αὕτη δ’ ἐστὶν ἕξισ τοιαύτη. τὴν ἀρετὴν δεῖν μὲν ἔχειν, ἀλλὰ τῶν φύσει ἀγαθῶν ἕνεκεν.
διὸ ἀγαθοὶ μὲν ἄνδρεσ εἰσί τὰ γὰρ φύσει μὲν ἀγαθὰ αὐτοῖσ ἐστίν, καλοκἀγαθίαν δὲ οὐκ ἔχουσιν.
οὐ γὰρ ὑπάρχει αὐτοῖσ τὰ καλὰ δι’ αὑτά, καὶ προαιροῦνται καλοὶ κἀγαθοὶ, καὶ οὐ μόνον ταῦτα, ἀλλὰ καὶ τὰ μὴ καλὰ μὲν φύσει ὄντα, ἀγαθὰ δὲ φύσει ὄντα τούτοισ καλά. καλὰ γάρ ἐστιν ὅταν, οὗ ἕνεκα πράττουσι καὶ αἱροῦνται, καλὰ ᾖ, διότι τῷ καλῷ κἀγαθῷ καλά ἐστι τὰ φύσει ἀγαθά. καλὸν γὰρ τὸ δίκαιον· τοῦτο δὲ τὸ κατ’ ἀξίαν·
ἄξιοσ δ’ οὗτοσ τούτων. καὶ τὸ πρέπον καλόν· πρέπει δὲ ταῦτα τούτῳ, πλοῦτοσ εὐγένεια δύναμισ. ὥστε τῷ καλῷ κἀγαθῷ καὶ αὐτὰ τὰ συμφέροντα καὶ καλά ἐστι·
τοῖσ δὲ πολλοῖσ διαφωνεῖ τοῦτο. οὐ γὰρ τὰ ἁπλῶσ ἀγαθὰ κἀκείνοισ ἀγαθὰ ἐστί, τῷ δ’ ἀγαθῷ ἀγαθά. τῷ δὲ <καλῷ> κἀγαθῷ καὶ καλά. πολλὰσ γὰρ καὶ καλὰσ πράξεισ δι’ αὑτὰσ ἔπραξεν. ὁ δ’ οἰόμενοσ τὰσ ἀρετὰσ ἔχειν δεῖν ἕνεκα τῶν ἐκτὸσ ἀγαθῶν, κατὰ τὸ συμβεβηκὸσ τὰ καλὰ πράττει. ἔστιν οὖν καλοκἀγαθία ἀρετὴ τέλειοσ.
καὶ περὶ ἡδονῆσ δ’ εἴρηται ποῖόν τι καὶ πῶσ ἀγαθόν, καὶ ὅτι τά τε ἁπλῶσ ἡδέα καὶ καλὰ καὶ τὰ τε ἁπλῶσ ἀγαθὰ ἡδέα.
οὐ γίνεται δὲ ἡδονὴ μὴ ἐν πράξει· εὐδαίμων καὶ ἥδιστα ζήσει, καὶ τοῦτο οὐ μάτην οἱ ἄνθρωποι ἀξιοῦσιν.
ἐπεὶ δ’ ἐστί τισ ὁρ́οσ καὶ τῷ ἰατρῷ, πρὸσ ὃν ἀναφέρων κρίνει τὸ ὑγιεινὸν σώματι καὶ μή, καὶ πρὸσ ὃν μέχρι ποσοῦ ποιητέον ἕκαστον καὶ εὖ ὑγιαῖνον, εἰ δὲ ἔλαττον ἢ πλέον, οὐκέτι·
αἱρέσεισ τῶν φύσει μὲν ἀγαθῶν οὐκ ἐπαινετῶν δὲ δεῖ τινα εἶναι ὁρ́ον καὶ τῆσ ἕξεωσ καὶ τῆσ αἱρέσεωσ καὶ περὶ φυγῆσ <καὶ περὶ> χρημάτων πλήθουσ καὶ ὀλιγότητοσ καὶ τῶν εὐτυχημάτων.
ἐν μὲν οὖν τοῖσ πρότερον ἐλέχθη τὸ ὡσ ὁ λόγοσ·
τοῦτο δ’ ἐστὶν ὥσπερ ἂν εἴ τισ ἐν τοῖσ περὶ τὴν τροφὴν εἴπειεν ὡσ ἡ ἰατρικὴ καὶ ὁ λόγοσ ταύτησ. τοῦτο δ’ ἀληθὲσ μέν, οὐ σαφὲσ δέ.
δεῖ δὴ ὥσπερ καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ πρὸσ τὸ ἄρχον ζῆν, καὶ πρὸσ τὴν ἕξιν κατὰ τὴν ἐνέργειαν τὴν τοῦ ἄρχοντοσ, οἱο͂ν δοῦλον πρὸσ δεσπότου καὶ ἕκαστον πρὸσ τὴν ἑκάστου καθήκουσαν ἀρχήν. ἐπεὶ δὲ καὶ ἄνθρωποσ φύσει συνέστηκεν ἐξ ἄρχοντοσ καὶ ἀρχομένου, καὶ ἕκαστον ἂν δέοι πρὸσ τὴν ἑαυτῶν ἀρχὴν ζῆν αὕτη δὲ διττή· ἄλλωσ γὰρ ἡ ἰατρικὴ ἀρχὴ καὶ ἄλλωσ ἡ ὑγίεια·
ταύτησ δὲ ἕνεκα ἐκείνη· οὕτω δ’ ἔχει κατὰ τὸ θεωρητικόν. οὐ γὰρ ἐπιτακτικῶσ ἄρχων ὁ θεόσ, ἀλλ’ οὗ ἕνεκα ἡ φρόνησισ ἐπιτάττει διττὸν δὲ τὸ οὗ ἕνεκα· διώρισται δ’ ἐν ἄλλοισ, ἐπεὶ κεῖνόσ γε οὐθενὸσ δεῖται.
ἥτισ οὖν αἱρ́εσισ καὶ κτῆσισ τῶν φύσει ἀγαθῶν ποιήσει μάλιστα τὴν τοῦ θεοῦ θεωρίαν, ἢ σώματοσ ἢ χρημάτων ἢ φίλων ἢ τῶν ἄλλων ἀγαθῶν, αὕτη ἀρίστη, καὶ οὗτοσ ὁ ὁρ́οσ κάλλιστοσ· ἥτισ δ’ ἢ δι’ ἔνδειαν ἢ δι’ ὑπερβολὴν κωλύει τὸν θεὸν θεραπεύειν καὶ θεωρεῖν, αὕτη δὲ φαύλη. ἔχει δὲ τοῦτο τῇ ψυχῇ, καὶ οὗτοσ τῆσ ψυχῆσ ὁρ́οσ ἄριστοσ, τὸ ἥκιστα αἰσθάνεσθαι τοῦ ἀλόγου μέρουσ τῆσ ψυχῆσ, ᾗ τοιοῦτον.
τῶν ἁπλῶσ ἀγαθῶν, ἔστω εἰρημένον.
이 저작물은 크리에이티브 커먼즈 저작자표시-비영리 4.0 국제 라이선스에 따라 이용할 수 있습니다.
bab2min@gmail.com
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기