헬라어 문장 검색 - ΑριστόΕυδεμιά1́

(아리스토텔레스, 에우데모스 윤리학, Book 1)

ὁ μὲν ἐν Δήλῳ παρὰ τῷ θεῷ τὴν αὑτοῦ γνώμην ἀποφηνάμενοσ συνέγραψεν ἐπὶ τὸ προπύλαιον τοῦ Λητῴου, διελὼν οὐχ ὑπάρχοντα πάντα τῷ αὐτῷ, τό τε ἀγαθὸν καὶ τὸ καλὸν καὶ τὸ ἡδύ, ποιήσασ κάλλιστον τὸ δικαιότατον, λῷστον δ’ ὑγιαίνειν· ,πάντων ἥδιστον δ’ οὗ τισ ἐρᾷ τὸ τυχεῖν·

ἡμεῖσ δ’ αὐτῷ μὴ συγχωρῶμεν. ἡ γὰρ εὐδαιμονία κάλλιστον καὶ ἄριστον ἁπάντων οὖσα ἥδιστον ἐστίν. πολλῶν δ’ ὄντων θεωρημάτων ἃ περὶ ἕκαστον πρᾶγμα καὶ περὶ ἑκάστην φύσιν ἀπορίαν ἔχει καὶ δεῖται σκέψεωσ, τὰ μὲν αὐτῶν συντείνει πρὸσ τὸ γνῶναι μόνον, τὰ δὲ καὶ περὶ τὰσ κτήσεισ καὶ περὶ τὰσ πράξεισ τοῦ πράγματοσ.

ὅσα μὲν οὖν ἔχει φιλοσοφίαν μόνον θεωρητικήν, λεκτέον κατὰ τὸν ἐπιβάλλοντα καιρόν, ὅ τι περ οἰκεῖον ἦν τῇ μεθόδῳ·

πολλοὶ γὰρ ταὐτόν φασιν εἶναι τὴν εὐδαιμονίαν καὶ τὴν εὐτυχίαν.

ὅτι μὲν οὖν ἡ παρουσία διὰ τούτων ἁπάντων ἢ τινῶν ἢ τινὸσ ὑπάρχει τοῖσ ἀνθρώποισ, οὐκ ἄδηλον ἅπασαι γὰρ αἱ γενέσεισ σχεδὸν πίπτουσιν εἰσ ταύτασ τὰσ ἀρχάσ·

καὶ γὰρ <τὰσ> ἀπὸ τῆσ διανοίασ ἁπάσασ πρὸσ τὰσ ἀπὸ ἐπιστήμησ ἄν τισ συναγάγοι πράξεισ· τὸ δ’ εὐδαιμονεῖν καὶ τὸ ζῆν μακαρίωσ καὶ καλῶσ εἰή ἂν ἐν τρισὶ μάλιστα, τοῖσ εἶναι δοκοῦσιν αἰρετωτάτοισ.

οἳ μὲν γὰρ τὴν φρόνησιν μέγιστον εἶναί φασιν ἀγαθόν, οἳ δὲ τὴν ἀρετήν, οἳ δὲ τὴν ἡδονήν. συμβάλλεσθαι φάσκοντεσ θάτερον θατέρου μᾶλλον εἰσ αὐτήν, οἳ μὲν ὡσ οὖσαν μεῖζον ἀγαθὸν τὴν φρόνησιν τῆσ ἀρετῆσ, οἳ δὲ ταύτησ τὴν ἀρετήν, οἳ δ’ ἀμφοτέρων τούτων τὴν ἡδονήν.

ἐκ δυοῖν, τοῖσ δ’ ἐν ἑνί τινι τούτων εἶναι τὸ ζῆν εὐδαιμόνωσ.

περὶ δὴ τούτων ἐπιστήσαντασ, ἅπαντα τὸν δυνάμενον ζῆν κατὰ τὴν αὑτοῦ προαίρεσιν θέσθαι τινὰ σκοπὸν τοῦ καλῶσ ζῆν, ἤτοι τιμὴν ἢ δόξαν ἢ πλοῦτον ἢ παιδείαν, πρὸσ ὃν ἀποβλέπων ποιήσεται πάσασ τὰσ πράξεισ ὡσ τό γε μὴ συντετάχθαι τὸν βίον πρόσ τι τέλοσ ἀφροσύνησ πολλῆσ σημεῖον ἐστίν, μάλιστα δὴ δεῖ πρῶτον ἐν αὑτῷ διορίσασθαι μήτε προπετῶσ μήτε ῥαθύμωσ, ἐν τίνι τῶν ἡμετέρων τὸ ζῆν εὖ, καὶ τίνων ἄνευ τοῖσ ἀνθρώποισ οὐκ ἐνδέχεται τοῦθ’ ὑπάρχειν.

οὐ γὰρ ταὐτόν, ὧν τ’ ἄνευ οὐχ οἱο͂́ν τε ὑγιαίνειν, καὶ τὸ ὑγιαίνειν·

ἀναπνεῖν ἢ ἐγρηγορέναι ἢ κινήσεωσ μετέχειν οὐθὲν ἂν ὑπάρξειεν ἡμῖν οὔτ’ ἀγαθὸν οὔτε κακόν, τὰ δ’ ἴδια μᾶλλον περὶ ἑκάστην φύσιν·

ἃ δεῖ μὴ λανθάνειν·

οὐ γὰρ ὁμοίωσ οἰκεῖον πρὸσ εὐεξίαν τοῖσ εἰρημένοισ κρεωφαγία καὶ τῶν περιπάτων οἱ μετὰ δεῖπνον. ἔστι γὰρ ταῦτ’ αἴτια τῆσ ἀμφισβητήσεωσ περὶ τοῦ εὐδαιμονεῖν, τί ἐστι καὶ γίνεται διὰ τίνων· ὧν ἄνευ γὰρ οὐχ οἱο͂́ν τε εὐδαιμονεῖν, ἔνιοι μέρη τῆσ εὐδαιμονίασ εἶναι νομίζουσι.

πάσασ μὲν οὖν τὰσ δόξασ ἐπισκοπεῖν, ὅσασ ἔχουσί τινεσ περὶ αὐτῆσ, περίεργον πολλὰ γὰρ φαίνεται καὶ τοῖσ παιδαρίοισ καὶ τοῖσ κάμνουσι καὶ παραφρονοῦσι, περὶ ὧν ἂν οὐθεὶσ νοῦν ἔχων διαπορήσειεν·

δέονται γὰρ οὐ λόγων, ἀλλ’ οἳ μὲν ἡλικίασ ἐν ᾗ μεταβαλοῦσιν, οἳ δὲ κολάσεωσ ἰατρικῆσ ἢ πολιτικῆσ·

κόλασισ γὰρ ἡ φαρμακεία τῶν πληγῶν οὐκ ἐλάττων ἐστίν, ὁμοίωσ δὲ ταύταισ οὐδὲ τὰσ τῶν πολλῶν <ἐπισκεπτέον> εἰκῇ γὰρ λέγουσι σχεδὸν περὶ ἁπάντων, καὶ μάλιστα περὶ ἐπισκεπτέον <εὐδαι>μονίασ· ἄτοπον γὰρ προσφέρειν λόγον τοῖσ λόγου μηθὲν δεομένοισ, ἀλλὰ πάθουσ·

ἐπεὶ δ’ εἰσὶν ἀπορίαι περὶ ἑκάστην πραγματείαν οἰκεῖαι, δῆλον ὅτι καὶ περὶ βίου τοῦ κρατίστου καὶ ζωῆσ τῆσ ἀρίστησ εἰσίν. ταύτασ οὖν καλῶσ ἔχει τὰσ δόξασ ἐξετάζειν· οἱ γὰρ τῶν ἀμφισβητούντων ἔλεγχοι τῶν ἐναντιουμένων αὐτοῖσ λόγων ἀποδείξεισ εἰσίν.

μετασχεῖν τοῦ εὖ καὶ καλῶσ ζῆν, εἴ τῳ μακαρίωσ ἐπιφθονώτερον εἰπεῖν, καὶ πρὸσ τὴν ἐλπίδα τὴν περὶ ἕκαστα γενομένην ἂν τῶν ἐπιεικῶν.

εἰ μὲν γὰρ ἐν τοῖσ διὰ τύχην γινομένοισ ἢ τοῖσ διὰ φύσιν τὸ καλῶσ ζῆν ἐστίν, ἀνέλπιστον ἂν εἰή πολλοῖσ οὐ γάρ ἐστι δι’ ἐπιμελείασ ἡ κτῆσισ οὐδὲ ἐπ’ αὐτοῖσ οὐδὲ τῆσ αὐτῶν πραγματείασ· εἰ δ’ ἐν τῷ αὐτὸν ποιόν τινα εἶναι καὶ τὰσ κατ’ αὐτὸν πράξεισ, κοινότερον ἂν εἰή τὸ ἀγαθὸν καὶ θειότερον, κοινότερον μὲν τῷ πλείοσιν ἐνδέχεσθαι μετασχεῖν, θειότερον δὲ τῷ κεῖσθαι τὴν εὐδαιμονίαν τοῖσ αὑτοὺσ παρασκευάζουσι ποιούσ τινασ καὶ τὰσ πράξεισ.

δὲ δεῖ τὰσ πράξεισ εἶναι ποιὰσ τινάσ.

ἡδονῆσ, τρεῖσ ὁρῶμεν καὶ βίουσ ὄντασ, οὓσ οἱ ἐπ’ ἐξουσίασ τυγχάνοντεσ προαιροῦνται ζῆν ἅπαντεσ, πολιτικὸν φιλόσοφον ἀπολαυστικόν.

τούτων γὰρ ὁ μὲν φιλόσοφοσ βούλεται περὶ φρόνησιν εἶναι καὶ τὴν θεωρίαν τὴν περὶ τὴν ἀλήθειαν, ὁ δὲ πολιτικὸσ περὶ τὰσ πράξεισ τὰσ καλάσ αὗται δ’ εἰσὶν αἱ ἀπὸ τῆσ ἀρετῆσ, ὁ δ’ ἀπολαυστικὸσ περὶ τὰσ ἡδονὰσ τὰσ σωματικάσ.

διόπερ <ἕτεροσ> ἕτερον τὸν εὐδαίμονα προσαγορεύει, καθάπερ ἐλέχθη καὶ πρότερον. Ἀναξαγόρασ μὲν ὁ Κλαζομένιοσ ἐρωτηθεὶσ τίσ ὁ εὐδαιμονέστατοσ, "οὐθεὶσ", εἶπεν, "ὧν σὺ νομίζεισ·

ἀλλ’ ἄτοποσ ἄν τίσ σοι φανείη"· ὑπολαμβάνοντα μὴ μέγαν ὄντα καὶ καλὸν ἢ πλούσιον ταύτησ τυγχάνειν τῆσ προσηγορίασ, αὐτὸσ δ’ ἴσωσ ᾤετο τὸν ζῶντα ἀλύπωσ καὶ καθαρῶσ πρὸσ τὸ δίκαιον ἤ τινοσ θεωρίασ κοινωνοῦντα θείασ, τοῦτον ὡσ ἄνθρωπον εἰπεῖν μακάριον εἶναι.

περὶ πολλῶν μὲν οὖν καὶ ἑτέρων οὐ ῥᾴδιον τὸ κρῖναι καλῶσ, μάλιστα δὲ περὶ οὗ πᾶσι ῥᾷστον εἶναι δοκεῖ, καὶ παντὸσ ἀνδρὸσ τὸ γνῶναι, τί τῶν ἐν τῷ ζῆν αἱρετόν, καὶ λαβὼν ἄν τισ ἔχοι πλήρη τὴν ἐπιθυμίαν.

πολλὰ γάρ ἐστι τοιαῦτα τῶν ἀποβαινόντων, <δι’ ἃ> προί̈ενται τὸ ζῆν, οἱο͂ν νόσουσ περιωδυνίασ χειμῶνασ· ὥστε δῆλον ὅτι κἂν ἐξ ἀρχῆσ αἱρετὸν ἦν, εἴ τισ αἱρ́εσιν ἐδίδου, διά γε ταῦτα τὸ μὴ γενέσθαι.

πρὸσ δὲ τούτοισ <τίσ> ὁ βίοσ, ὃν ζῶσιν ἔτι παῖδεσ ὄντεσ; καὶ γὰρ ἐπὶ τοῦτον ἀνακάμψαι πάλιν οὐδεὶσ ἂν ὑπομείνειεν εὖ φρονῶν. ἡδονὴν ἢ λύπην, καὶ τῶν ἐχόντων μὲν ἡδονὴν μὴ καλὴν δέ, τοιαῦτ’ ἐστιν ὥστε τὸ μὴ εἶναι κρεῖττον εἶναι τοῦ ζῆν.

μᾶλλον ἕνεκ’ ἄν τισ τούτων ἕλοιτο ζῆν ἢ μὴ ζῆν.

ἀλλὰ μὴν οὐδὲ διὰ τὴν τῆσ τροφῆσ μόνον ἡδονὴν ἢ τὴν τῶν ἀφροδισίων, ἀφαιρεθεισῶν τῶν ἄλλων ἡδονῶν, ἃσ τὸ γινώσκειν ἢ βλέπειν ἢ τῶν ἄλλων τισ αἰσθήσεων πορίζει τοῖσ ἀνθρώποισ, οὐδ’ ἂν εἷσ προτιμήσειε τὸ ζῆν, μὴ παντελῶσ ὢν ἀνδράποδον. δῆλον γὰρ ὅτι τῷ ταύτην ποιουμένῳ τὴν αἱρ́εσιν οὐθὲν ἂν διενέγκειε γενέσθαι θηρίον ἢ ἄνθρωπον·

ὁ γοῦν ἐν Αἰγύπτῳ βοῦσ, ὃν ὡσ Ἆπιν τιμῶσιν, ἐν πλείοσι τῶν τοιούτων ἐξουσιάζει πολλῶν μοναρχῶν. ὁμοίωσ δὲ οὐδὲ διὰ τὴν τοῦ καθεύδειν ἡδονήν· τί γὰρ διαφέρει καθεύδειν ἀνέγερτον ὕπνον ἀπὸ τῆσ πρώτησ ἡμέρασ μέχρι τῆσ τελευταίασ ἐτῶν ἀριθμὸν χιλίων ἢ ὁποσωνοῦν, ἢ ζῆν ὄντα φυτόν;

τὰ γοῦν φυτὰ τοιαύτησ τινὸσ ἐοίκε μετέχειν ζωῆσ, ὥσπερ καὶ τὰ παιδία.

καὶ γὰρ ταῦτα κατὰ τὴν πρώτην ἐν τῇ μητρὶ γένεσιν πεφυκότα μὲν διατελεῖ, καθεύδοντα δὲ τὸν πάντα χρόνον. σκοπουμένουσ, τί τὸ εὖ καὶ τί τὸ ἀγαθὸν τὸ ἐν τῷ ζῆν.

τὸν μὲν οὖν Ἀναξαγόραν φασὶν ἀποκρίνασθαι πρόσ τινα διαποροῦντα τοιαῦτ’ ἄττα καὶ διερωτῶντα τίνοσ ἕνεκ’ ἄν τισ ἕλοιτο γενέσθαι μᾶλλον ἢ μὴ γενέσθαι "τοῦ" φάναι "θεωρῆσαι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν περὶ τὸν ὅλον κόσμον τάξιν".

οὗτοσ μὲν οὖν ἐπιστήμησ τινὸσ ἕνεκεν τὴν αἱρ́εσιν ᾤετο τιμίαν εἶναι τοῦ ζῆν·

οἱ δὲ Σαρδανάπαλλον μακαρίζοντεσ ἢ Σμινδυρίδην τὸν Συβαρίτην ἢ τῶν ἄλλων τινὰσ τῶν ζώντων τὸν ἀπολαυστικὸν βίον, οὗτοι δὲ πάντεσ ἐν τῷ χαίρειν φαίνονται τάττειν τὴν εὐδαιμονίαν· ἕτεροι δέ τινεσ οὔτ’ ἂν φρόνησιν οὐδεμίαν οὔτε τὰσ σωματικὰσ ἡδονὰσ ἕλοιντο μᾶλλον ἢ τὰσ πράξεισ τὰσ ἀπ’ ἀρετῆσ. αἱροῦνται γοῦν οὐ μόνον ἔνιοι δόξησ χάριν αὐτάσ, ἀλλὰ καὶ μὴ μέλλοντεσ εὐδοκιμήσειν. ἀλλ’ οἱ πολλοὶ τῶν πολιτικῶν οὐκ ἀληθῶσ τυγχάνουσι τῆσ προσηγορίασ·

οὐ γάρ εἰσι πολιτικοὶ κατὰ τὴν ἀλήθειαν· μὲν γὰρ πολιτικὸσ τῶν καλῶν ἐστι πράξεων προαιρετικὸσ αὐτῶν χάριν, οἱ δὲ πολλοὶ χρημάτων καὶ πλεονεξίασ ἕνεκεν ἅπτονται τοῦ ζῆν οὕτωσ.

ἐκ μὲν οὖν τῶν εἰρημένων φανερὸν ὅτι πάντεσ ἐπὶ τρεῖσ βίουσ φέρουσι τὴν εὐδαιμονίαν, πολιτικὸν φιλόσοφον ἀπολαυστικόν·

τινὰ τρόπον ἀνάγκη κοινωνεῖν, ἕτεραι δ’ εἰσὶν ἡδοναὶ δι’ ἃσ εὐλόγωσ οἰόνται τὸν εὐδαίμονα ζῆν ἡδέωσ καὶ μὴ μόνον ἀλύπωσ.

ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ὕστερον ἐπισκεπτέον·

ἐπειδὴ προσάπτουσιν αὐτὰ κἂν εἰ μὴ πάντεσ εἰσ τὴν εὐδαιμονίαν, ἀλλ’ οὖν οἱ λόγου ἄξιοι τῶν ἀνθρώπων πάντεσ.

Σωκράτησ μὲν οὖν ὁ πρεσβύτησ ᾤετ’ εἶναι τέλοσ τὸ γινώσκειν τὴν ἀρετήν, καὶ ἐπεζήτει τί ἐστιν ἡ δικαιοσύνη καὶ τί ἡ ἀνδρεία καὶ ἕκαστον τῶν μορίων αὐτῆσ.

ἐποίει γὰρ ταῦτ’ εὐλόγωσ. ἐπιστήμασ γὰρ ᾤετ’ εἶναι πάσασ τὰσ ἀρετάσ, ὥσθ’ ἅμα συμβαίνειν εἰδέναι τε τὴν δικαιοσύνην καὶ εἶναι δίκαιον.

ἅμα μὲν γὰρ μεμαθήκαμεν τὴν γεωμετρίαν καὶ οἰκοδομίαν καὶ ἐσμὲν οἰκοδόμοι καὶ γεωμέτραι. διόπερ ἐζήτει τί ἐστιν ἀρετή, ἀλλ’ οὐ πῶσ γίνεται καὶ ἐκ τίνων. τοῦτο δὲ ἐπὶ μὲν τῶν ἐπιστημῶν συμβαίνει τῶν θεωρητικῶν οὐθὲν γὰρ ἕτερόν ἐστι τῆσ ἀστρολογίασ οὐδὲ τῆσ περὶ φύσεωσ ἐπιστήμησ οὐδὲ γεωμετρίασ πλὴν τὸ γνωρίσαι καὶ θεωρῆσαι τὴν φύσιν τῶν πραγμάτων τῶν ὑποκειμένων ταῖσ ἐπιστήμαισ·

οὐ μὴν ἀλλὰ κατὰ συμβεβηκὸσ οὐθὲν κωλύει πρὸσ πολλὰ τῶν ἀναγκαίων εἶναι χρησίμουσ αὐτὰσ ἡμῖν·

τῶν δὲ ποιητικῶν ἐπιστημῶν ἕτερον τὸ τέλοσ τῆσ ἐπιστήμησ καὶ γνώσεωσ, οἱο͂ν ὑγίεια μὲν ἰατρικῆσ, εὐνομία δὲ ἤ τι τοιοῦθ’ ἕτερον τῆσ πολιτικῆσ. καλὸν μὲν οὖν καὶ τὸ γνωρίζειν ἕκαστον τῶν καλῶν· οὐ μὴν ἀλλά γε περὶ ἀρετῆσ οὐ τὸ εἰδέναι τιμιώτατον τί ἐστίν, ἀλλὰ τὸ γινώσκειν ἐκ τίνων ἐστίν.

ἔχειν τὴν ἕξιν μᾶλλον ἢ γινώσκειν τί ἐστι τὸ εὖ ἔχειν.

πειρατέον δὲ περὶ πάντων τούτων ζητεῖν τὴν πίστιν διὰ τῶν λόγων, μαρτυρίοισ καὶ παραδείγμασι χρώμενον τοῖσ φαινομένοισ.

κράτιστον μὲν γὰρ πάντασ ἀνθρώπουσ φαίνεσθαι συνομολογοῦντασ τοῖσ ῥηθησομένοισ, εἰ δὲ μή, τρόπον γέ τινα πάντασ, ὅπερ μεταβιβαζόμενοι ποιήσουσιν· ἔχει γὰρ ἕκαστοσ οἰκεῖόν τι πρὸσ τὴν ἀλήθειαν, ἐξ ὧν ἀναγκαῖον δεικνύναι πωσ περὶ αὐτῶν·

ἐκ γὰρ τῶν ἀληθῶσ μὲν λεγομένων οὐ σαφῶσ δέ, προϊοῦσιν ἔσται καὶ τὸ σαφῶσ, μεταλαμβάνουσιν ἀεὶ τὰ γνωριμώτερα τῶν εἰωθότων λέγεσθαι συγκεχυμένωσ. διαφέρουσι δ’ οἱ λόγοι περὶ ἑκάστην μέθοδον, οἵ τε φιλοσόφωσ λεγόμενοι καὶ μὴ φιλοσόφωσ.

διόπερ καὶ τῶν πολιτικῶν οὐ χρὴ νομίζειν περίεργον εἶναι τὴν τοιαύτην θεωρίαν, δι’ ἧσ οὐ μόνον τὸ τί φανερόν, ἀλλὰ καὶ τὸ διὰ τί. φιλόσοφον γὰρ τὸ τοιοῦτον περὶ ἑκάστην μέθοδον. δεῖται μέντοι τοῦτο πολλῆσ εὐλαβείασ.

εἰσὶ γάρ τινεσ οἳ διὰ τὸ δοκεῖν φιλοσόφου εἶναι τὸ μηθὲν εἰκῇ λέγειν ἀλλὰ μετὰ λόγου, πολλάκισ λανθάνουσι λέγοντεσ ἀλλοτρίουσ λόγουσ τῆσ πραγματείασ καὶ κενούσ.

τοῦτο δὲ ποιοῦσιν ὁτὲ μὲν δι’ ἄγνοιαν, ὁτὲ δὲ δι’ ἀλαζονείαν, ὑφ’ ὧν ἁλίσκεσθαι συμβαίνει καὶ τοὺσ ἐμπείρουσ καὶ δυναμένουσ πράττειν ὑπὸ τούτων τῶν μήτ’ ἐχόντων μήτε δυναμένων διάνοιαν ἀρχιτεκτονικὴν ἢ πρακτικήν. πάσχουσι δὲ τοῦτο δι’ ἀπαιδευσίαν· ἀπαιδευσία γάρ ἐστι περὶ ἕκαστον πρᾶγμα τὸ μὴ δύνασθαι κρίνειν τούσ τ’ οἰκείουσ λόγουσ τοῦ πράγματοσ καὶ τοὺσ ἀλλοτρίουσ.

καλῶσ δ’ ἔχει καὶ τὸ χωρὶσ κρίνειν τὸν τῆσ αἰτίασ λόγον καὶ τὸ δεικνύμενον, διά τε τὸ ῥηθὲν ἀρτίωσ, ὅτι προσέχειν οὐ δεῖ πάντα τοῖσ διὰ τῶν λόγων, ἀλλὰ πολλάκισ μᾶλλον τοῖσ φαινομένοισ νῦν δ’ ὁπότ’ ἂν λύειν μὴ ἔχωσιν, ἀναγκάζονται πιστεύειν τοῖσ εἰρημένοισ, καὶ διότι πολλάκισ τὸ μὲν ὑπὸ τοῦ λόγου δεδεῖχθαι δοκοῦν ἀληθὲσ μὲν ἐστίν, οὐ μέντοι διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν δι’ ἥν φησιν ὁ λόγοσ.

ἔστι γὰρ διὰ ψεύδουσ ἀληθὲσ δεῖξαι·

δῆλον δ’ ἐκ τῶν ἀναλυτικῶν. πεπροοιμιασμένων δὲ καὶ τούτων, λέγωμεν ἀρξάμενοι πρῶτον ἀπὸ τῶν πρώτων, ὥσπερ εἴρηται, οὐ σαφῶσ λεγομένων, ζητοῦντεσ ἐπὶ τὸ σαφῶσ εὑρεῖν τί ἐστιν ἡ εὐδαιμονία.

ὁμολογεῖται δὴ μέγιστον εἶναι καὶ ἄριστον τοῦτο τῶν ἀγαθῶν τῶν ἀνθρωπίνων. ἀνθρώπινον δὲ λέγομεν, ὅτι τάχ’ ἂν εἰή καὶ βελτίονόσ τινοσ ἄλλου τῶν ὄντων εὐδαιμονία, οἱο͂ν θεοῦ.

τῶν μὲν γὰρ ἄλλων ζῴων, ὅσα χείρω τὴν φύσιν τῶν ἀνθρώπων ἐστίν, οὐθὲν κοινωνεῖ ταύτησ τῆσ προσηγορίασ· οὐ γάρ ἐστιν εὐδαίμων ἵπποσ οὐδ’ ὄρνισ οὐδ’ ἰχθὺσ οὐδ’ ἄλλο τῶν ὄντων οὐθέν, ὃ μὴ κατὰ τὴν ἐπωνυμίαν ἐν τῇ φύσει μετέχει θείου τινόσ, ἀλλὰ κατ’ ἄλλην τινὰ τῶν ἀγαθῶν μετοχὴν τὸ μὲν βέλτιον ζῇ τὸ δὲ χεῖρον αὐτῶν.

ἀλλ’ ὅτι τοῦτον ἔχει τὸν τρόπον, ὕστερον ἐπισκεπτέον·

νῦν δὲ λέγομεν ὅτι τῶν ἀγαθῶν τὰ μέν ἐστιν ἀνθρώπῳ πρακτὰ τὰ δ’ οὐ πρακτά. τοῦτο δὲ λέγομεν οὕτωσ, διότι ἔνια τῶν ὄντων οὐθὲν μετέχει κινήσεωσ, ὥστ’ οὐδὲ τῶν ἀγαθῶν· καὶ ταῦτ’ ἴσωσ ἄριστα τὴν φύσιν ἐστίν. πρακτὰ κρείττοσιν ἡμῶν.

εὐδαιμονίαν τῶν ἀνθρώπῳ πρακτῶν ἄριστον θετέον.

σκεπτέον τοίνυν τί τὸ ἄριστον, καὶ λέγεται ποσαχῶσ.

ἐν τρισὶ δὴ μάλιστα φαίνεται δόξαισ εἶναι τοῦτο. φασὶ γὰρ ἄριστον μὲν εἶναι πάντων αὐτὸ τὸ ἀγαθόν, αὐτὸ δ’ εἶναι τὸ ἀγαθὸν ᾧ ὑπάρχει τό τε πρώτῳ εἶναι τῶν ἀγαθῶν καὶ τὸ αἰτίῳ τῇ παρουσίᾳ τοῖσ ἄλλοισ τοῦ ἀγαθὰ εἶναι. ταῦτα δ’ ὑπάρχειν ἀμφότερα τῇ ἰδέᾳ τοῦ ἀγαθοῦ.

λέγω δὲ ἀμφότερα τό τε πρῶτον τῶν ἀγαθῶν καὶ τὸ τοῖσ ἄλλοισ αἴτιον ἀγαθοῖσ τῇ παρουσίᾳ τοῦ ἀγαθοῖσ εἶναι. μάλιστά τε γὰρ τἀγαθὸν λέγεσθαι κατ’ ἐκείνησ ἀληθῶσ κατὰ μετοχὴν γὰρ καὶ ὁμοιότητα τἆλλα ἀγαθὰ ἐκείνησ εἶναι, καὶ πρῶτον τῶν ἀγαθῶν· ἀναιρουμένου γὰρ τοῦ μετεχομένου ἀναιρεῖσθαι καὶ τὰ μετέχοντα τῆσ ἰδέασ, ἃ λέγεται τῷ μετέχειν ἐκείνησ, τὸ δὲ πρῶτον τοῦτον ἔχειν τὸν τρόπον πρὸσ τὸ ὕστερον.

ὥστ’ εἶναι αὐτὸ τὸ ἀγαθὸν τὴν ἰδέαν τοῦ ἀγαθοῦ· χωριστὴν εἶναι τῶν μετεχόντων, ὥσπερ καὶ τὰσ ἄλλασ ἰδέασ.

ἔστι μὲν οὖν τὸ διασκοπεῖν περὶ ταύτησ τῆσ δόξησ ἑτέρασ τε διατριβῆσ καὶ τὰ πολλὰ λογικωτέρασ ἐξ ἀνάγκησ οἱ γὰρ ἅμα ἀναιρετικοί τε καὶ κοινοὶ λόγοι κατ’ οὐδεμίαν εἰσὶν ἄλλην ἐπιστήμην·

εἰ δὲ δεῖ συντόμωσ εἰπεῖν περὶ αὐτῶν, λέγομεν ὅτι πρῶτον μὲν τὸ εἶναι ἰδέαν μὴ μόνον ἀγαθοῦ ἀλλὰ καὶ ἄλλου ὁτουοῦν λέγεται λογικῶσ καὶ κενῶσ. ἐπέσκεπται δὲ πολλοῖσ περὶ αὐτοῦ τρόποισ καὶ ἐν τοῖσ ἐξωτερικοῖσ λόγοισ καὶ ἐν τοῖσ κατὰ φιλοσοφίαν. χρήσιμοσ πρὸσ ζωὴν ἀγαθὴν οὐδὲ πρὸσ τὰσ πράξεισ.

πολλαχῶσ γὰρ λέγεται καὶ ἰσαχῶσ τῷ ὄντι τὸ ἀγαθόν.

τό τε γὰρ ὄν, ὥσπερ ἐν ἄλλοισ διῄρηται, σημαίνει τὸ μὲν τί ἐστί, τὸ δὲ ποιόν, τὸ δὲ ποσόν, τὸ δὲ πότε, καὶ πρὸσ τούτοισ τὸ μὲν ἐν τῷ κινεῖσθαι τὸ δὲ ἐν τῷ κινεῖν, καὶ τὸ ἀγαθὸν ἐν ἑκάστῃ τῶν πτώσεών ἐστι τούτων, ἐν οὐσίᾳ μὲν ὁ νοῦσ καὶ ὁ θεόσ, ἐν δὲ τῷ ποιῷ τὸ δίκαιον, ἐν δὲ τῷ ποσῷ τὸ μέτριον, ἐν δὲ τῷ πότε ὁ καιρόσ, τὸ δὲ διδάσκον καὶ τὸ διδασκόμενον περὶ κίνησιν. ἐστὶ μία οὔτε τοῦ ὄντοσ οὔτε τοῦ ἀγαθοῦ.

πράξεισ στρατηγία, καὶ οὕτωσ ἑτέρα περὶ ἑτέραν πρᾶξιν, ὥστε σχολῇ αὐτό γε τὸ ἀγαθὸν θεωρῆσαι μιᾶσ.

ἔτι ἐν ὅσοισ ὑπάρχει τὸ πρότερον καὶ ὕστερον, οὐκ ἔστι κοινόν τι παρὰ ταῦτα, καὶ τοῦτο χωριστόν.

εἰή γὰρ ἄν τι τοῦ πρώτου πρότερον· πρότερον γὰρ τὸ κοινὸν καὶ χωριστὸν διὰ τὸ ἀναιρουμένου τοῦ κοινοῦ ἀναιρεῖσθαι τὸ πρῶτον. οἱο͂ν εἰ τὸ διπλάσιον πρῶτον τῶν πολλαπλασίων, οὐκ ἐνδέχεται τὸ πολλαπλάσιον τὸ κοινῇ κατηγορούμενον εἶναι χωριστόν·

ἔσται γὰρ τοῦ διπλασίου πρότερον. εἰ συμβαίνει τὸ κοινὸν εἶναι τὴν ἰδέαν, οἱο͂ν εἰ χωριστὸν ποιήσειέ τισ τὸ κοινόν. εἰ γάρ ἐστι δικαιοσύνη ἀγαθόν, καὶ ἀνδρεία. ἔστι τοίνυν, φασίν, αὐτό τι ἀγαθόν. τὸ οὖν αὐτὸ πρόσκειται πρὸσ τὸν λόγον τὸν κοινόν. τοῦτο δὲ τί ἂν εἰή πλὴν ὅτι ἀίδιον καὶ χωριστόν; ἀλλ’ οὐθὲν μᾶλλον λευκὸν τὸ πολλὰσ ἡμέρασ λευκὸν τοῦ μίαν ἡμέραν·

ὥστ’ οὐδὲ <τὸ ἀγαθὸν μᾶλλον ἀγαθὸν τῷ ἀίδιον εἶναι· οὐδὲ> δὴ τὸ κοινὸν ἀγαθὸν ταὐτὸ τῇ ἰδέᾳ· πᾶσι γὰρ ὑπάρχει <τὸ> κοινόν.

ἀνάπαλιν δὲ καὶ δεικτέον ἢ ὡσ νῦν δεικνύουσι τὸ ἀγαθὸν αὐτό.

νῦν μὲν γὰρ ἐκ τῶν ἀνομολογουμένων ἔχειν τὸ ἀγαθόν, ἐξ ἐκείνων τὰ ὁμολογούμενα εἶναι ἀγαθὰ δεικνύουσιν, ἐξ ἀριθμῶν, ὅτι ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ ὑγίεια ἀγαθόν· τάξεισ γὰρ καὶ ἀριθμοί, ὡσ τοῖσ ἀριθμοῖσ καὶ ταῖσ μονάσιν ἀγαθὸν ὑπάρχον διὰ τὸ εἶναι τὸ ἓν αὐτὸ ἀγαθόν. δεῖ δ’ ἐκ τῶν ὁμολογουμένων, οἱο͂ν ὑγιείασ ἰσχύοσ σωφροσύνησ, ὅτι καὶ ἐν τοῖσ ἀκινήτοισ μᾶλλον τὸ καλόν. πάντα γὰρ τάδε τάξισ καὶ ἠρεμία· εἰ ἄρα, ἐκεῖνα μᾶλλον·

ἐκείνοισ γὰρ ὑπάρχει ταῦτα μᾶλλον. ‐ παράβολοσ δὲ καὶ ἡ ἀπόδειξισ ὅτι τὸ ἓν αὐτὸ τὸ ἀγαθόν, ὅτι οἱ ἀριθμοὶ ἐφίενται· οὔτε γὰρ ὡσ ἐφίενται λέγονται φανερῶσ, ἀλλὰ λίαν ἁπλῶσ τοῦτο φασί, καὶ ὄρεξιν εἶναι πῶσ ἄν τισ ὑπολάβοι ἐν οἷσ ζωὴ μὴ ὑπάρχει;

δεῖ δὲ περὶ τούτου πραγματευθῆται, καὶ μὴ ἀξιοῦν μηθὲν ἀλόγωσ, ἃ καὶ μετὰ λόγου πιστεῦσαι οὐ ῥᾴδιον. ‐ τό τε φάναι πάντα τὰ ὄντα ἐφίεσθαι ἑνόσ τινοσ ἀγαθοῦ οὐκ ἀληθέσ·

ἕκαστον γὰρ ἰδίου ἀγαθοῦ ὀρέγεται, ὀφθαλμὸσ ὄψεωσ, σῶμα ὑγιείασ, οὕτωσ ἄλλο ἄλλου. ὅτι μὲν οὖν οὐκ ἔστιν αὐτό τι ἀγαθόν, ἔχει ἀπορίασ τοιαύτασ, καὶ ὅτι οὐ χρήσιμον τῇ πολιτικῇ, ἀλλ’ ἴδιόν τι ἀγαθόν, ὥσπερ καὶ ταῖσ ἄλλαισ, οἱο͂ν γυμναστικῇ εὐεξία ἔτι καὶ τὸ ἐν τῷ λόγῳ γεγραμμένον·

ἢ γὰρ οὐδεμιᾷ χρήσιμον αὐτὸ τὸ τοῦ ἀγαθοῦ εἶδοσ ἢ πάσαισ ὁμοίωσ·

ἔτι οὐ πρακτόν· ὁμοίωσ δ’ οὐδὲ τὸ κοινὸν ἀγαθὸν οὔτε αὐτὸ ἀγαθόν ἐστι καὶ γὰρ ἂν μικρῷ ὑπάρξαι ἀγαθῷ οὔτε πρακτόν. οὐ γὰρ ὅπωσ ὑπάρξει τὸ ὁτῳοῦν ὑπάρχον ἡ ἰατρικὴ πραγματεύεται, ἀλλ’ ὅπωσ ὑγίεια. ὁμοίωσ δὲ καὶ τῶν ἄλλων τεχνῶν ἑκάστη.

ἀλλὰ πολλαχῶσ τὸ ἀγαθόν, καὶ ἔστι τι αὐτοῦ καλόν, καὶ τὸ μὲν πρακτὸν τὸ δ’ οὐ πρακτόν. πρακτὸν δὲ τὸ τοιοῦτον ἀγαθόν, τὸ οὗ ἕνεκα. οὐκ ἔστι δὲ τὸ ἐν τοῖσ ἀκινήτοισ.

φανερὸν ὅτι οὔτε ἡ ἰδέα τἀγαθοῦ τὸ ζητούμενον αὐτὸ τὸ ἀγαθὸν ἐστίν, οὔτε τὸ κοινόν τὸ μὲν γὰρ ἀκίνητον καὶ οὐ πρακτόν, τὸ δὲ κινητὸν μὲν ἀλλ’ οὐ πρακτόν·

τὸ δ’ οὗ ἕνεκα ὡσ τέλοσ ἄριστον καὶ αἴτιον τῶν ὑφ’ αὑτὸ καὶ πρῶτον πάντων. ὥστε τοῦτ’ ἂν εἰή αὐτὸ τὸ ἀγαθὸν τὸ τέλοσ τῶν ἀνθρώπῳ πρακτῶν.

τοῦτο δ’ ἐστὶ τὸ ὑπὸ τὴν κυρίαν πασῶν. αὕτη δ’ ἐστὶ πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ καὶ φρόνησισ. διαφέρουσι γὰρ αὗται αἱ ἕξεισ πρὸσ τὰσ ἄλλασ τῷ τοιαῦται εἶναι· πρὸσ δ’ ἀλλήλασ εἴ τι διαφέρουσιν, ὕστερον λεκτέον.

ὅτι δ’ αἴτιον τὸ τέλοσ τοῖσ ὑφ’ αὑτό, δηλοῖ ἡ διδασκαλία. ὁρισάμενοι γὰρ τὸ τέλοσ τἆλλα δεικνύουσιν, ὅτι ἕκαστον αὐτῶν ἀγαθόν· αἴτιον γὰρ τὸ οὗ ἕνεκα. οἱο͂ν ἐπειδὴ τὸ ὑγιαίνειν τοδί, ἀνάγκη τόδε εἶναι τὸ συμφέρον πρὸσ αὐτήν· τὸ δ’ ὑγιεινὸν τῆσ ὑγιείασ αἴτιον ὡσ κινῆσαν, καὶ τότε τοῦ εἶναι ἀλλ’ οὐ τοῦ ἀγαθὸν εἶναι τὴν ὑγίειαν.

ἔτι οὐδὲ δείκνυσιν οὐθεὶσ ὅτι ἀγαθὸν ἡ ὑγίεια, ἂν μὴ σοφιστὴσ ᾖ καὶ μὴ ἰατρόσ οὗτοι γὰρ τοῖσ ἀλλοτρίοισ λόγοισ σοφίζονται, ὥσπερ οὐδ’ ἄλλην ἀρχὴν οὐδεμίαν. τὸ δ’ ὡσ τέλοσ ἀγαθὸν ἀνθρώπῳ καὶ τὸ ἄριστον τῶν πρακτῶν, σκεπτέον ποσαχῶσ τὸ ἄριστον πάντων, ἐπειδὴ τοῦτο ἄριστον, μετὰ ταῦτα ἄλλην λαβοῦσιν ἀρχήν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Aristotle, Eudemian Ethics, Book 1

(아리스토텔레스, 에우데모스 윤리학, Book 1)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION