헬라어 문장 검색 - Διογεν́Λιϝεσοφ́2́05́

(디오게네스 라에르티오스, Lives of Eminent Philosophers, B, Kef. e'. SWKRATHS)

Σωκράτησ Σωφρονίσκου μὲν ἦν υἱὸσ λιθουργοῦ καὶ Φαιναρέτησ μαίασ, ὡσ καὶ Πλάτων ἐν Θεαιτήτῳ φησίν, Ἀθηναῖοσ, τῶν δήμων Ἀλωπεκῆθεν. ἐδόκει δὲ συμποιεῖν Εὐριπίδῃ· ὅθεν Μνησίμαχοσ οὕτω φησί, Φρύγεσ ἐστὶ καινὸν δρᾶμα τοῦτ’ Εὐριπίδου, . . . ᾧ καὶ Σωκράτησ τὰ φρύγαν’ ὑποτίθησι. καὶ πάλιν, "Εὐριπίδασ σωκρατογόμφουσ. " καὶ Καλλίασ Πεδήταισ· α. Τί δὴ σὺ σεμνὴ καὶ φρονεῖσ οὕτω μέγα; β. Ἔξεστι γάρ μοι· Σωκράτησ γὰρ αἴτιοσ. Ἀριστοφάνησ Νεφέλαισ· Εὐριπίδῃ δ’ ὁ τὰσ τραγῳδίασ ποιῶν τὰσ περιλαλούσασ οὗτόσ ἐστι, τὰσ σοφάσ. Ἀκούσασ δὲ Ἀναξαγόρου κατά τινασ, ἀλλὰ καὶ Δάμωνοσ, ὡσ Ἀλέξανδροσ ἐν Διαδοχαῖσ, μετὰ τὴν ἐκείνου καταδίκην διήκουσεν Ἀρχελάου τοῦ φυσικοῦ·

οὗ καὶ παιδικὰ γενέσθαι φησὶν Ἀριστόξενοσ. Δοῦρισ δὲ καὶ δουλεῦσαι αὐτὸν καὶ ἐργάσασθαι λίθουσ· εἶναί τε αὐτοῦ καὶ τὰσ ἐν ἀκροπόλει Χάριτασ ἔνιοί φασιν, ἐνδεδυμένασ οὔσασ. ὅθεν καὶ Τίμωνα ἐν τοῖσ Σίλλοισ εἰπεῖν· ἐκ δ’ ἄρα τῶν ἀπέκλινεν ὁ λαξόοσ, ἐννομολέσχησ, Ἑλλήνων ἐπαοιδόσ, ἀκριβολόγουσ ἀποφήνασ, μυκτὴρ ῥητορόμυκτοσ, ὑπαττικὸσ εἰρωνευτήσ. ἦν γὰρ καὶ ἐν τοῖσ ῥητορικοῖσ δεινόσ, ὥσ φησι καὶ Ἰδομενεύσ· ἀλλὰ καὶ οἱ τριάκοντα αὐτὸν ἐκώ‐ λυσαν τέχνασ διδάσκειν λόγων, ὥσ φησι Ξενοφῶν. καὶ Ἀριστοφάνησ αὐτὸν κωμῳδεῖ ὡσ τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιοῦντα. καὶ γὰρ πρῶτοσ, ὥσ φησι Φαβωρῖνοσ ἐν Παντοδαπῇ ἱστορίᾳ, μετὰ τοῦ μαθητοῦ Αἰσχίνου ῥητορεύειν ἐδίδαξε·

λέγει δὲ τοῦτο καὶ Ἰδομενεὺσ ἐν τῷ περὶ τῶν Σωκρατικῶν. καὶ πρῶτοσ περὶ βίου διελέχθη καὶ πρῶτοσ φιλοσόφων καταδικασθεὶσ ἐτελεύτα. φησὶ δ’ αὐτὸν Ἀριστόξενοσ ὁ Σπινθάρου καὶ χρηματίσασθαι· τιθέντα γοῦν τὸ βαλλόμενον κέρμα ἀθροίζειν· εἶτ’ ἀναλώσαντα πάλιν τιθέναι. Κρίτωνα δ’ ἀναστῆσαι αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ἐργαστηρίου καὶ παιδεῦσαι τῆσ κατὰ ψυχὴν χάριτοσ ἐρασθέντα Δημήτριόσ φησιν ὁ Βυζάντιοσ. γνόντα δὲ τὴν φυσικὴν θεωρίαν μηδὲν εἶναι πρὸσ ἡμᾶσ, τὰ ἠθικὰ φιλοσοφεῖν ἐπί τε τῶν ἐργαστηρίων καὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ·

κἀκεῖνα δὲ φάσκειν ζητεῖν, ὅττι τοι ἐν μεγάροισι κακόν τ’ ἀγαθόν τε τέτυκται. πολλάκισ δὲ βιαιότερον ἐν ταῖσ ζητήσεσι διαλεγόμενον κονδυλίζεσθαι καὶ παρατίλλεσθαι, τὸ πλέον τε γελᾶσθαι καταφρονούμενον· καὶ πάντα ταῦτα φέρειν ἀνεξικάκωσ. ὅθεν καὶ λακτισθέντα, ἐπειδὴ ἠνέσχετο, τινὸσ θαυμάσαντοσ, εἰπεῖν, "εἰ δέ με ὄνοσ ἐλάκτισε, δίκην ἂν αὐτῷ ἐλάγχανον; καὶ ταῦτα μὲν ὁ Δημήτριοσ. Ἀποδημίασ δὲ οὐκ ἐδεήθη, καθάπερ οἱ πλείουσ, πλὴν εἰ μὴ στρατεύεσθαι ἔδει.

τὸ δὲ λοιπὸν αὐτόθι μένων φιλονεικότερον συνεζήτει τοῖσ προσδιαλεγομένοισ, οὐχ ὥστε ἀφελέσθαι τὴν δόξαν αὐτούσ, ἀλλ’ ὥστε τὸ ἀληθὲσ ἐκμαθεῖν πειρᾶσθαι. φασὶ δ’ Εὐριπίδην αὐτῷ δόντα τὸ Ἡρακλείτου σύγγραμμα ἐρέσθαι, "τί δοκεῖ; τὸν δὲ φάναι, "ἃ μὲν συνῆκα, γενναῖα· οἶμαι δὲ καὶ ἃ μὴ συνῆκα· πλὴν Δηλίου γέ τινοσ δεῖται κολυμβητοῦ. " Ἐπεμελεῖτο δὲ καὶ σωμασκίασ, καὶ ἦν εὐέκτησ. ἐστρατεύσατο γοῦν εἰσ Ἀμφίπολιν καὶ Ξενοφῶντα ἀφ’ ἵππου πεσόντα ἐν τῇ κατὰ Δήλιον μάχῃ διέσωσεν ὑπολαβών· ὅτε καὶ πάντων φευγόντων Ἀθηναίων αὐτὸσ ἠρέμα ἀνεχώρει, παρεπιστρεφόμενοσ ἡσυχῆ καὶ τηρῶν ἀμύνασθαι εἴ τίσ οἱ ἐπέλθοι.

ἐστρατεύσατο δὲ καὶ εἰσ Ποτίδαιαν διὰ θαλάττησ· πεζῇ γὰρ οὐκ ἐνῆν τοῦ πολέμου κωλύοντοσ. ὅτε καὶ μεῖναι διὰ νυκτὸσ ὅλησ ἐφ’ ἑνὸσ σχήματοσ αὐτόν φασι, καὶ ἀριστεύσαντα αὐτόθι παραχωρῆσαι Ἀλκιβιάδῃ τοῦ ἀριστείου· οὗ καὶ ἐρασθῆναί φησιν αὐτὸν Ἀρίστιπποσ ἐν τετάρτῳ Περὶ παλαιᾶσ τρυφῆσ. Ιὤν δὲ ὁ Χῖοσ καὶ νέον ὄντα εἰσ Σάμον σὺν Ἀρχελάῳ ἀποδημῆσαι· καὶ Πυθώδε ἐλθεῖν Ἀριστοτέλησ φησίν· ἀλλὰ καὶ εἰσ Ἰσθμόν, ὡσ Φαβωρῖνοσ ἐν τῷ πρώτῳ τῶν Ἀπομνημονευμάτων. Ἦν δὲ καὶ ἰσχυρογνώμων καὶ δημοκρατικόσ, ὡσ δῆλον ἔκ τε τοῦ μὴ εἶξαι τοῖσ περὶ Κριτίαν, κελεύουσι Λέοντα τὸν Σαλαμίνιον, ἄνδρα πλούσιον, ἀγαγεῖν πρὸσ αὐτούσ, ὥστε ἀπολέσθαι·

ἀλλὰ καὶ μόνοσ ἀποψηφίσασθαι τῶν δέκα στρατηγῶν. καὶ ἐνὸν αὐτῷ ἀποδρᾶναι τῆσ εἱρκτῆσ μὴ ἐθελῆσαι· τοῖσ τε κλαίουσιν αὐτὸν ἐπιπλῆξαι καὶ τοὺσ καλλίστουσ λόγουσ ἐκείνουσ δεδεμένον διαθέσθαι. Αὐτάρκησ τε ἦν καὶ σεμνόσ. καί ποτε Ἀλκιβιάδου, καθά φησι Παμφίλη ἐν τῷ ἑβδόμῳ τῶν Ὑπομνημάτων, διδόντοσ αὐτῷ χώραν μεγάλην, ἵνα ἐνοικοδομήσηται οἰκίαν, φάναι, "καὶ εἰ ὑποδημάτων ἔδει, καὶ βύρσαν μοι ἐδίδουσ, ἵν’ ἐμαυτῷ ὑποδήματα ποιησαίμην, καταγέλαστοσ ἂν ἦν λαβών. πολλάκισ δ’ ἀφορῶν εἰσ τὰ πλήθη τῶν πιπρασκομένων ἔλεγε πρὸσ αὑτόν, "πόσων ἐγὼ χρείαν οὐκ ἔχω.

" καὶ συνεχὲσ ἐκεῖνα ἀνεφθέγγετο τὰ ἰαμβεῖα· τὰ δ’ ἀργυρώματ’ ἐστὶν ἥ τε πορφύρα εἰσ τοὺσ τραγῳδοὺσ χρήσιμ’, οὐκ εἰσ τὸν βίον. ὑπερεφρόνησε δὲ καὶ Ἀρχελάου τοῦ Μακεδόνοσ καὶ Σκόπα τοῦ Κρανωνίου καὶ Εὐρυλόχου τοῦ Λαρισσαίου, μήτε χρήματα προσέμενοσ παρ’ αὐτῶν, μήτε παρ’ αὐτοὺσ ἀπελθών. εὔτακτόσ τε ἦν τὴν δίαιταν οὕτωσ, ὥστε πολλάκισ Ἀθήνησι λοιμῶν γενομένων μόνοσ οὐκ ἐνόσησε. Φησὶ δ’ Ἀριστοτέλησ δύο γυναῖκασ αὐτὸν ἀγαγέσθαι·

προτέραν μὲν Ξανθίππην, ἐξ ἧσ αὐτῷ γενέσθαι Λαμπροκλέα· δευτέραν δὲ Μυρτώ, τὴν Ἀριστείδου τοῦ δικαίου θυγατέρα, ἣν καὶ ἄπροικον λαβεῖν, ἐξ ἧσ γενέσθαι Σωφρονίσκον καὶ Μενέξενον. οἱ δὲ προτέραν γῆμαι τὴν Μυρτώ φασιν· ἔνιοι δὲ καὶ ἀμφοτέρασ σχεῖν ὁμοῦ, ὧν ἐστι Σάτυρόσ τε καὶ Ιἑρώνυμοσ ὁ Ῥόδιοσ. φασὶ γὰρ βουληθέντασ Ἀθηναίουσ διὰ τὸ λειπανδρεῖν συναυξῆσαι τὸ πλῆθοσ, ψηφίσασθαι γαμεῖν μὲν ἀστὴν μίαν, παιδοποιεῖσθαι δὲ καὶ ἐξ ἑτέρασ· ὅθεν τοῦτο ποιῆσαι καὶ Σωκράτην. Ἦν δ’ ἱκανὸσ καὶ τῶν σκωπτόντων [αὐτὸν] ὑπερορᾶν.

καὶ ἐσεμνύνετο ἐπὶ τῇ εὐτελείᾳ, μισθόν τε οὐδένα εἰσεπράξατο. καὶ ἔλεγεν ἥδιστα ἐσθίων ἥκιστα ὄψου προσδεῖσθαι· καὶ ἥδιστα πίνων ἥκιστα τὸ μὴ παρὸν ποτὸν ἀναμένειν· καὶ ἐλαχίστων δεόμενοσ ἔγγιστα εἶναι θεῶν. τοῦτο δ’ ἐνέσται καὶ παρὰ τῶν κωμῳδοποιῶν λαβεῖν, οἳ λανθάνουσιν ἑαυτοὺσ δι’ ὧν σκώπτουσιν ἐπαινοῦντεσ αὐτόν. Ἀριστοφάνησ μὲν οὕτωσ· ὦ τῆσ μεγάλησ ἐπιθυμήσασ σοφίασ ἄνθρωπε δικαίωσ, ὡσ εὐδαίμων παρ’ Ἀθηναίοισ καὶ τοῖσ Ἕλλησι διάξεισ. εἶ γὰρ μνήμων καὶ φροντιστήσ, καὶ τὸ ταλαίπωρον ἔνεστιν ἐν τῇ γνώμῃ, κοὔτε τι κάμνεισ οὔθ’ ἑστὼσ οὔτε βαδίζων, οὔτε ῥιγῶν ἄχθει λίαν, οὔτ’ ἀρίστων ἐπιθυμεῖσ, οἴνου τ’ ἀπέχει κἀδηφαγίασ καὶ τῶν ἄλλων ἀνοήτων. Ἀμειψίασ δ’ ἐν τρίβωνι παράγων αὐτὸν φησὶν οὕτωσ·

Σώκρατεσ ἀνδρῶν βέλτιστ’ ὀλίγων, πολλῷ δὲ ματαιόταθ’, ἥκεισ καὶ σὺ πρὸσ ἡμᾶσ. καρτερικόσ γ’ εἶ. πόθεν ἄν σοι χλαῖνα γένοιτο; β. τουτὶ τὸ κακὸν κατ’ ἐπήρειαν τῶν σκυτοτόμων γεγένηται. α. οὗτοσ μέντοι πεινῶν οὕτωσ οὐπώποτ’ ἔτλη κολακεῦσαι. τοῦτο δ’ αὐτοῦ τὸ ὑπεροπτικὸν καὶ μεγαλόφρον ἐμφαίνει καὶ Ἀριστοφάνησ λέγων οὕτωσ, ὅτι βρενθύει τ’ ἐν ταῖσιν ὁδοῖσ, καὶ τὠφθαλμὼ παραβάλλεισ, κἀνυπόδητοσ κακὰ πόλλ’ ἀνέχει, κἀν ἡμῖν σεμνοπροσωπεῖσ. καίτοι ἐνίοτε πρὸσ τοὺσ καιροὺσ ἁρμοττόμενοσ καὶ λαμπρὰ ἠμπίσχετο· καθάπερ ἐν τῷ Πλάτωνοσ συμποσίῳ παρ’ Ἀγάθωνα βαδίζων. Ἱκανὸσ δ’ ἀμφότερα ἦν, καὶ προτρέψαι καὶ ἀποτρέψαι.

ὥσπερ τὸν Θεαίτητον περὶ ἐπιστήμησ διαλεχθεὶσ ἔνθεον ἀπέπεμψε, καθὰ καὶ Πλάτων φησίν. Εὐθύφρονα δὲ τῷ πατρὶ γραψάμενον ξενοκτονίασ δίκην περὶ ὁσίου τινὰ διαλεχθεὶσ ἀπήγαγε. καὶ τὸν Λύσιν δὲ ἠθικώτατον ἐποίησε προτρέψασ. ἦν γὰρ ἱκανὸσ ἀπὸ τῶν πραγμάτων τοὺσ λόγουσ εὑρίσκειν. ἐνέτρεψε δὲ καὶ Λαμπρο‐ κλέα τὸν υἱὸν τῇ μητρὶ ἀγριαινόμενον, ὥσ που καὶ Ξενοφῶν εἴρηκε. καὶ Γλαύκωνα μὲν τὸν Πλάτωνοσ ἀδελφὸν θέλοντα πολιτεύεσθαι ἀπέστησε διὰ τὸ ἀπείρωσ ἔχειν, ὥσ φησι Ξενοφῶν· Χαρμίδην δὲ τοὐναντίον ἔχοντα οἰκείωσ ἐπέστησεν. Ἐπῆρε δὲ καὶ εἰσ φρόνημα Ἰφικράτην τὸν στρατηγόν, δείξασ αὐτῷ τοῦ κουρέωσ Μειδίου ἀλεκτρυόνασ ἀντίον τῶν Καλλίου πτερυξαμένουσ.

καὶ αὐτὸν Γλαυκωνίδησ ἠξίου τῇ πόλει περιποιεῖν καθάπερ φασιανὸν ὄρνιν ἢ ταώ. Ἔλεγε δὲ ὡσ θαυμαστὸν πρόβατα μὲν ἕκαστον εἰπεῖν ἂν ῥᾳδίωσ ὅσα ἔχει, φίλουσ δ’ οὐκ ἂν ὀνομάσαι ὁπόσουσ κέκτηται· οὕτωσ ὀλιγώρωσ ἔχειν περὶ αὐτούσ. ὁρῶν δ’ Εὐκλείδην ἐσπουδακότα περὶ τοὺσ ἐριστικοὺσ λόγουσ, "ὦ Εὐκλείδη," ἔφη, "σοφισταῖσ μὲν δυνήσῃ χρῆσθαι, ἀνθρώποισ δὲ οὐδαμῶσ. " ἄχρηστον γὰρ ᾤετο εἶναι τὴν περὶ ταῦτα γλισχρολογίαν, ὡσ καὶ Πλάτων ἐν Εὐθυδήμῳ φησί. Χαρμίδου τε οἰκέτασ αὐτῷ διδόντοσ, ἵν’ ἀπ’ αὐτῶν προσοδεύοιτο, οὐχ εἵλετο·

καὶ τὸ κάλλοσ ὑπερεῖδεν Ἀλκιβιάδου κατά τινασ. καὶ ἐπῄνει σχολὴν ὡσ κάλλιστον κτημάτων, καθὰ καὶ Ξενοφῶν ἐν Συμποσίῳ φησίν. ἔλεγε δὲ καὶ ἓν μόνον ἀγαθὸν εἶναι, τὴν ἐπιστήμην, καὶ ἓν μόνον κακόν, τὴν ἀμαθίαν· πλοῦτον δὲ καὶ εὐγένειαν οὐδὲν σεμνὸν ἔχειν· πᾶν δὲ τοὐναντίον κακόν. εἰπόντοσ γοῦν τινοσ αὐτῷ ὡσ εἰή Ἀντισθένησ μητρὸσ Θρᾴττησ, "σὺ δ’ ᾤου," ἔφη, "οὕτωσ ἂν γενναῖον ἐκ δυοῖν Ἀθηναίων γενέσθαι; Φαίδωνα δὲ δι’ αἰχμαλωσίαν ἐπ’ οἰκήματοσ καθήμενον προσέταξε Κρίτωνι λυτρώσασθαι, καὶ φιλόσοφον ἀπειργάσατο. Ἀλλὰ καὶ λυρίζειν ἐμάνθανεν ἤδη γηραιόσ, μηδὲν λέγων ἄτοπον εἶναι ἅ τισ μὴ οἶδεν ἐκμανθάνειν.

ἔτι τε ὠρχεῖτο συνεχέσ, τῇ τοῦ σώματοσ εὐεξίᾳ λυσιτελεῖν ἡγούμενοσ τὴν τοιαύτην γυμνασίαν, ὡσ καὶ Ξενοφῶν ἐν Συμποσίῳ φησίν. ἔλεγε δὲ καὶ προσημαίνειν τὸ δαιμόνιον τὰ μέλλοντα αὐτῷ· τό τε εὖ [ἄρχεσθαι] μικρὸν μὲν μὴ εἶναι, παρὰ μικρὸν δέ· καὶ εἰδέναι μὲν μηδὲν πλὴν αὐτὸ τοῦτο [εἰδέναι]. τούσ τε τὰ πρώϊμα πολλοῦ ἐωνημένουσ ἀπογινώσκειν ἔλεγεν εἰσ τὰσ ὡρ́ασ ἐλθεῖν. καί ποτε ἐρωτηθείσ, τίσ ἀρετὴ νέου, "τὸ μηδὲν ἄγαν," εἶπεν. ἔφασκέ τε δεῖν γεωμετρεῖν μέχρι ἄν τισ μέτρῳ δύνηται γῆν παραλαβεῖν καὶ παραδοῦναι. Εὐριπίδου δ’ ἐν τῇ Αὔγῃ εἰπόντοσ περὶ ἀρετῆσ, κράτιστον εἰκῆ ταῦτ’ ἐᾶν ἀφειμένα, ἀναστὰσ ἐξῆλθε, φήσασ γελοῖον εἶναι ἀνδράποδον μὲν μὴ εὑρισκόμενον ἀξιοῦν ζητεῖν, ἀρετὴν δ’ οὕτωσ ἐᾶν ἀπολωλέναι.

ἐρωτηθεὶσ πότερον γῆμαι ἢ μή, ἔφη, "ὃ ἂν αὐτῶν ποιήσῃσ, μεταγνώσῃ. " ἐλεγέ τε θαυμάζειν τῶν τὰσ λιθίνασ εἰκόνασ κατα‐ σκευαζομένων τοῦ μὲν λίθου προνοεῖν ὅπωσ ὁμοιότατοσ ἔσται, αὑτῶν δ’ ἀμελεῖν, ὡσ μὴ ὁμοίουσ τῷ λίθῳ φαίνεσθαι. ἠξίου δὲ καὶ τοὺσ νέουσ συνεχὲσ κατοπτρίζεσθαι, ἵν’ εἰ μὲν καλοὶ εἰε͂ν, ἄξιοι γίγνοιντο· εἰ δ’ αἰσχροί, παιδείᾳ τὴν δυσείδειαν ἐπικαλύπτοιεν. Καλέσασ ἐπὶ δεῖπνον πλουσίουσ, καὶ τῆσ Ξανθίππησ αἰδουμένησ ἔφη, "θάρρει·

εἰ μὲν γὰρ εἰε͂ν μέτριοι, συμπεριενεχθεῖεν ἄν· εἰ δὲ φαῦλοι, ἡμῖν αὐτῶν οὐδὲν μελήσει. " ἔλεγέ τε τοὺσ μὲν ἄλλουσ ἀνθρώπουσ ζῆν ἵν’ ἐσθίοιεν· αὐτὸσ δὲ ἐσθίειν ἵνα ζῴη. πρὸσ τὸ οὐκ ἀξιόλογον πλῆθοσ ἔφασκεν ὅμοιον εἴ τισ τετράδραχμον ἓν ἀποδοκιμάζων τὸν ἐκ τῶν τοιούτων σωρὸν ὡσ δόκιμον ἀποδέχοιτο. Αἰσχίνου δὲ εἰπόντοσ, "πένησ εἰμὶ καὶ ἄλλο μὲν οὐδὲν ἔχω, δίδωμι δέ σοι ἐμαυτόν," "ἆρ’ οὖν," εἶπεν, "οὐκ αἰσθάνῃ τὰ μέγιστά μοι διδούσ; τὸν ἀποδυσπετοῦντα ἐπὶ τῷ παρορᾶσθαι, ὁπότε ἐπανέστησαν οἱ τριάκοντα, "ἆρα," ἔφη, "μήτι σοι μεταμέλει; πρὸσ τὸν εἰπόντα, "θάνατόν σου κατέγνωσαν Ἀθηναῖοι," "κἀκείνων," εἶπεν, "ἡ φύσισ.

" οἱ δὲ τοῦτ’ Ἀναξαγόρου φασί. τῆσ γυναικὸσ εἰπούσησ, "ἀδίκωσ ἀποθνήσκεισ," "σὺ δέ," ἔφη, "δικαίωσ ἐβούλου; ὄναρ δόξασ τινὰ αὐτῷ λέγειν, ἤματί κεν τριτάτῳ Φθίην ἐρίβωλον ἵκοιο, πρὸσ Αἰσχίνην ἔφη, "εἰσ τρίτην ἀποθανοῦμαι. " μέλλοντί τε αὐτῷ τὸ κώνειον πίεσθαι Ἀπολλόδωροσ ἱμάτιον ἐδίδου καλόν, ἵν’ ἐκείνῳ ἐναποθάνοι· καὶ ὅσ, "τί δέ," ἔφη, "τὸ ἐμὸν ἱμάτιον ἐμβιῶναι μὲν ἐπιτήδειον, ἐναποθανεῖν δὲ οὐχί; πρὸσ τὸν εἰπόντα, "κακῶσ ὁ δεῖνά σε λέγει," "καλῶσ γάρ," ἔφη, "λέγειν οὐκ ἔμαθε. στρέψαντοσ δὲ Ἀντισθένουσ τὸ διερρωγὸσ τοῦ τρίβωνοσ εἰσ τοὐμφανέσ, "ὁρῶ σου," ἔφη, "διὰ τοῦ τρίβωνοσ τὴν κενοδοξίαν.

" πρὸσ τὸν εἰπόντα, "οὐ σοὶ λοιδορεῖται ὁ δεῖνα; "οὐχί," ἔφη· "ἐμοὶ γὰρ οὐ πρόσεστι ταῦτα. " ἔλεγε δὲ τοῖσ κωμικοῖσ δεῖν ἐπίτηδεσ ἑαυτὸν διδόναι· εἰ μὲν γάρ τι τῶν προσόντων λέξειαν, διορθώσονται· εἰ δ’ οὔ, οὐδὲν πρὸσ ἡμᾶσ. πρὸσ Ξανθίππην πρότερον μὲν λοιδοροῦσαν, ὕστερον δὲ καὶ περιχέασαν αὐτῷ, "οὐκ ἔλεγον," εἶπεν, "ὅτι Ξανθίππη βροντῶσα καὶ ὕδωρ ποιήσει; πρὸσ Ἀλκιβιάδην εἰπόντα ὡσ οὐκ ἀνεκτὴ ἡ Ξανθίππη λοιδοροῦσα, "ἀλλ’ ἔγωγ’," ἔφη, "συνείθισμαι, καθαπερεὶ καὶ τροχιλίασ ἀκούων συνεχέσ. καὶ σὺ μέν," εἶπε, "χηνῶν βοώντων ἀνέχῃ.

" τοῦ δὲ εἰπόντοσ, "ἀλλά μοι ᾠὰ καὶ νεοττοὺσ τίκτουσι," "κἀμοί," φησί, "Ξανθίππη παιδία γεννᾷ. " ποτὲ αὐτῆσ ἐν ἀγορᾷ καὶ θοἰμάτιον περιελομένησ συνεβούλευον οἱ γνώριμοι χερσὶν ἀμύνασθαι, "νὴ Δί’," εἶπεν, "ἵν’ ἡμῶν πυκτευόντων ἕκαστοσ ὑμῶν λέγῃ, εὖ Σώκρατεσ, εὖ Ξανθίππη. " ἔλεγε συνεῖναι τραχείᾳ γυναικὶ καθάπερ οἱ ἱππικοὶ θυμοειδέσιν ἵπποισ. "ἀλλ’ ὡσ ἐκεῖνοι," φησί, "τούτων κρατήσαντεσ ῥᾳδίωσ τῶν ἄλλων περιγίνονται, οὕτω κἀγὼ Ξανθίππῃ χρώμενοσ τοῖσ ἄλλοισ ἀνθρώποισ συμπεριενεχθήσομαι. " Ταῦτα δὴ καὶ τοιαῦτα λέγων καὶ πράττων πρὸσ τῆσ Πυθίασ ἐμαρτυρήθη, Χαιρεφῶντι ἀνελούσησ ἐκεῖνο δὴ τὸ περιφερόμενον, ἀνδρῶν ἁπάντων Σωκράτησ σοφώτατοσ. ἀφ’ οὗ δὴ καὶ ἐφθονήθη μάλιστα·

καὶ δὴ καὶ ὅτι διήλεγχε τοὺσ μέγα φρονοῦντασ ἐφ’ ἑαυτοῖσ ὡσ ἀνοήτουσ, καθάπερ ἀμέλει καὶ τὸν Ἄνυτον, ὡσ καὶ ἐν τῷ Πλάτωνόσ ἐστι Μένωνι. οὗτοσ γὰρ οὐ φέρων τὸν ὑπὸ Σωκράτουσ χλευασμὸν πρῶτον μὲν ἐπήλειψεν αὐτῷ τοὺσ περὶ Ἀριστοφάνην, ἔπειτα καὶ Μέλητον συνέπεισεν ἀπενέγκασθαι κατ’ αὐτοῦ γραφὴν ἀσεβείασ καὶ τῶν νέων διαφθορᾶσ. Ἀπηνέγκατο μὲν οὖν τὴν γραφὴν ὁ Μέλητοσ, εἶπε δὲ τὴν δίκην Πολύευκτοσ, ὥσ φησι Φαβωρῖνοσ ἐν Παντοδαπῇ ἱστορίᾳ· συνέγραψε δὲ τὸν λόγον Πολυκράτησ ὁ σοφιστήσ, ὥσ φησιν Ἕρμιπποσ, ἢ Ἄνυτοσ, ὥσ τινεσ· προητοίμασε δὲ πάντα Λύκων ὁ δημαγωγόσ. Ἀντισθένησ δ’ ἐν ταῖσ τῶν φιλοσόφων Διαδοχαῖσ καὶ Πλάτων ἐν Ἀπολογίᾳ τρεῖσ αὐτοῦ κατηγορῆσαί φασιν, Ἄνυτον καὶ Λύκωνα καὶ Μέλητον·

τὸν μὲν Ἄνυτον ὡσ ὑπὲρ τῶν δημιουργῶν καὶ τῶν πολιτικῶν ὀργιζόμενον· τὸν δὲ Λύκωνα ὑπὲρ τῶν ῥητόρων· καὶ τὸν Μέλητον ὑπὲρ τῶν ποιητῶν, οὓσ ἅπαντασ ὁ Σωκράτησ διέσυρε. Φαβωρῖνοσ δέ φησιν ἐν τῷ πρώτῳ τῶν Ἀπομνημονευμάτων μὴ εἶναι ἀληθῆ τὸν λόγον τὸν Πολυκράτουσ κατὰ Σωκράτουσ· ἐν αὐτῷ γάρ, φησί, μνημονεύει τῶν ὑπὸ Κόνωνοσ τειχῶν ἀνασταθέντων, ἃ γέγονεν ἔτεσιν ἓξ τῆσ τοῦ Σωκράτουσ τελευτῆσ ὕστερον. καὶ ἔστιν οὕτωσ ἔχον. Ἡ δ’ ἀντωμοσία τῆσ δίκησ τοῦτον εἶχε τὸν τρόπον·

ἀνάκειται γὰρ ἔτι καὶ νῦν, φησὶ Φαβωρῖνοσ, ἐν τῷ Μητρῴῳ· "τάδε ἐγράψατο καὶ ἀντωμόσατο Μέλητοσ Μελήτου Πιτθεὺσ Σωκράτει Σωφρονίσκου Ἀλωπεκῆθεν· ἀδικεῖ Σωκράτησ, οὓσ μὲν ἡ πόλισ νομίζει θεοὺσ οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εἰσηγούμενοσ· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺσ νέουσ διαφθείρων. τίμημα θάνατοσ. " ὁ δ’ οὖν φιλόσοφοσ, Λυσίου γράψαντοσ ἀπολογίαν αὐτῷ, διαναγνοὺσ ἔφη, "καλὸσ μὲν ὁ λόγοσ, ὦ Λυσία, οὐ μὴν ἁρμόττων γ’ ἐμοί. " δηλαδὴ γὰρ ἦν τὸ πλέον δικανικὸσ ἢ ἐμφιλόσοφοσ. εἰπόντοσ δὲ τοῦ Λυσίου, "πῶσ, εἰ καλόσ ἐστιν ὁ λόγοσ, οὐκ ἄν σοι ἁρμόττοι;

ἔφη, "οὐ γὰρ καὶ ἱμάτια καλὰ καὶ ὑποδήματα εἰή ἂν ἐμοὶ ἀνάρμοστα; Κρινομένου δ’ αὐτοῦ φησιν Ιοὖστοσ ὁ Τιβεριεὺσ ἐν τῷ Στέμματι Πλάτωνα ἀναβῆναι ἐπὶ τὸ βῆμα καὶ εἰπεῖν, "νεώτατοσ ὤν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τῶν ἐπὶ τὸ βῆμα ἀναβάντων· τοὺσ δὲ δικαστὰσ ἐκβοῆσαι, Κατάβα, κατάβα [τουτέστι κατάβηθι]. ὅτ’ οὖν καὶ κατεδικάοθη διακοσίαισ ὀγδοήκοντα μιᾷ πλείοσι ψήφοισ τῶν ἀπολυουσῶν· καὶ τιμωμένων τῶν δικαστῶν τί χρὴ παθεῖν αὐτὸν ἢ ἀποτῖσαι, πέντε καὶ εἴκοσιν ἔφη δραχμὰσ ἀποτίσειν. Εὐβουλίδησ μὲν γάρ φησιν ἑκατὸν ὁμολογῆσαι· θορυβησάντων δὲ τῶν δικαστῶν, "ἕνεκα μέν," εἶπε, "τῶν ἐμοὶ διαπεπραγμένων τιμῶμαι τὴν δίκην τῆσ ἐν πρυτανείῳ σιτήσεωσ.

" Καὶ οἳ θάνατον αὐτοῦ κατέγνωσαν, προσθέντεσ ἄλλασ ψήφουσ ὀγδοήκοντα. καὶ δεθεὶσ μετ’ οὐ πολλὰσ ἡμέρασ ἔπιε τὸ κώνειον, πολλὰ καλὰ κἀγαθὰ διαλεχθείσ, ἃ Πλάτων ἐν τῷ Φαίδωνί φησιν. ἀλλὰ καὶ παιᾶνα κατά τινασ ἐποίησεν, οὗ ἡ ἀρχή· Δήλι’ Ἄπολλον χαῖρε, καὶ Ἄρτεμι, παῖδε κλεεινώ. Διονυσόδωροσ δέ φησι μὴ εἶναι αὐτοῦ τὸν παιᾶνα. ἐποίησε δὲ καὶ μῦθον Αἰσώπειον οὐ πάνυ ἐπιτετευγμένωσ, οὗ ἡ ἀρχή· Αἴσωπόσ ποτ’ ἔλεξε Κορίνθιον ἄστυ νέμουσι, μὴ κρίνειν ἀρετὴν λαοδίκῳ σοφίῃ. Ὁ μὲν οὖν ἐξ ἀνθρώπων ἦν·

Ἀθηναῖοι δ’ εὐθὺσ μετέγνωσαν, ὥστε κλεῖσαι καὶ παλαίστρασ καὶ γυμνάσια. καὶ τοὺσ μὲν <ἄλλουσ> ἐφυγάδευσαν, Μελήτου δὲ θάνατον κατέγνωσαν· Σωκράτην δὲ χαλκῇ εἰκόνι ἐτίμησαν, ἣν ἔθεσαν ἐν τῷ πομπείῳ, Λυσίππου ταύτην ἐργασαμένου. Ἄνυτόν τε ἐπιδημήσαντα αὐθημερὸν ἐξεκήρυξαν Ἡρακλεῶται. οὐ μόνον δ’ ἐπὶ Σωκράτουσ Ἀθηναῖοι πεπόνθασι τοῦτο, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ πλείστων ὅσων. καὶ γὰρ Ὅμηρον, καθά φησιν Ἡρακλείδησ, πεντήκοντα δραχμαῖσ ὡσ μαινόμενον ἐζημίωσαν, καὶ Τυρταῖον παρακόπτειν ἔλεγον, καὶ Ἀστυδάμαντα πρότερον τῶν περὶ Αἰσχύλον ἐτίμησαν εἰκόνι χαλκῇ. Εὐριπίδησ δὲ καὶ ὀνειδίζει αὐτοῖσ ἐν τῷ Παλαμήδει λέγων·

"ἐκάνετ’ ἐκάνετε τὰν πάνσοφον τὰν οὐδὲν ἀλγύνουσαν ἀηδόνα μουσᾶν. " καὶ τάδε μὲν ὧδε. Φιλόχοροσ δέ φησι προτελευτῆσαι τὸν Εὐριπίδην τοῦ Σωκράτουσ. Ἐγεννήθη δέ, καθά φησιν Ἀπολλόδωροσ ἐν τοῖσ Χρονικοῖσ, ἐπὶ Ἀψεφίωνοσ ἐν τῷ τετάρτῳ ἔτει τῆσ ἑβδομηκοστῆσ ἑβδόμησ Ὀλυμπιάδοσ, Θαργηλιῶνοσ ἕκτῃ, ὅτε καθαίρουσιν Ἀθηναῖοι τὴν πόλιν καὶ τὴν Ἄρτεμιν Δήλιοι γενέσθαι φασίν. ἐτελεύτησε δὲ τῷ πρώτῳ ἔτει τῆσ ἐνενηκοστῆσ πέμπτησ Ὀλυμπιάδοσ, γεγονὼσ ἐτῶν ἑβδομήκοντα. ταὐτά φησι καὶ Δημήτριοσ ὁ Φαληρεύσ. ἔνιοι δὲ ἑξήκοντα ἐτῶν τελευτῆσαι αὐτόν φασιν. Ἀμφότεροι δ’ ἤκουσαν Ἀναξαγόρου, καὶ οὗτοσ καὶ Εὐριπίδησ, ὃσ καὶ τῷ πρώτῳ ἔτει τῆσ ἑβδομηκοστῆσ πέμπτησ Ὀλυμπιάδοσ ἐγεννήθη ἐπὶ Καλλιάδου.

Δοκεῖ δέ μοι καὶ περὶ τῶν φυσικῶν ὁ Σωκράτησ διειλέχθαι· ὅπου γε καὶ περὶ προνοίασ τινὰ διαλέγεται, καθά φησι καὶ Ξενοφῶν, καίτοι περὶ μόνων τῶν ἠθικῶν ποιεῖσθαι τοὺσ λόγουσ αὐτὸν εἰπών. ἀλλὰ καὶ Πλάτων ἐν τῇ Ἀπολογίᾳ μνησθεὶσ Ἀναξαγόρου καὶ ἄλλων τινῶν φυσικῶν, ἃ Σωκράτησ ἀρνεῖται, περὶ τούτων αὐτὸσ λέγει, καίπερ ἀνατιθεὶσ πάντα Σωκράτει. Φησὶ δ’ Ἀριστοτέλησ μάγον τινὰ ἐλθόντα ἐκ Συρίασ εἰσ Ἀθήνασ τά τε ἄλλα καταγνῶναι τοῦ Σωκράτουσ, καὶ δὴ καὶ βίαιον ἔσεσθαι τὴν τελευτὴν αὐτῷ. Ἔστι δὲ καὶ ἡμῶν εἰσ αὐτὸν οὕτω·

πῖνέ νυν ἐν Διὸσ ὤν, ὦ Σώκρατεσ· ἦ σε γὰρ ὄντωσ καὶ σοφὸν εἶπε θεόσ, καὶ θεὸσ ἡ σοφίη. πρὸσ γὰρ Ἀθηναίων κώνειον ἁπλῶσ σὺ ἐδέξω· αὐτοὶ δ’ ἐξέπιον τοῦτο τεῷ στόματι. Τούτῳ τισ, καθά φησιν Ἀριστοτέλησ ἐν τρίτῳ Περὶ ποιητικῆσ, ἐφιλονείκει Ἀντίλοχοσ Λήμνιοσ καὶ Ἀντιφῶν ὁ τερατοσκόποσ, ὡσ Πυθαγόρᾳ Κύλων Κροτωνιάτησ· καὶ Σύαγροσ Ὁμήρῳ ζῶντι, ἀποθανόντι δὲ Ξενοφάνησ ὁ Κολοφώνιοσ· καὶ Κέρκωψ Ἡσιόδῳ ζῶντι, τελευτήσαντι δὲ ὁ προειρημένοσ Ξενοφάνησ· καὶ Πινδάρῳ Ἀμφιμένησ ὁ Κῷοσ· Θάλητι δὲ Φερεκύδησ καὶ Βίαντι Σάλαροσ Πριηνεύσ· Πιττακῷ Ἀντιμενίδασ καὶ Ἀλκαῖοσ, Ἀναξαγόρᾳ Σωσίβιοσ, καὶ Σιμωνίδῃ Τιμοκρέων. Τῶν δὲ διαδεξαμένων αὐτὸν τῶν λεγομένων Σωκρατικῶν οἱ κορυφαιότατοι μὲν Πλάτων, Ξενοφῶν, Ἀντισθένησ·

τῶν δὲ φερομένων δέκα οἱ διασημότατοι τέσσαρεσ, Αἰσχίνησ, Φαίδων, Εὐκλείδησ, Ἀρίστιπποσ. λεκτέον δὲ πρῶτον περὶ Ξενοφῶντοσ, εἶτα περὶ Ἀντισθένουσ ἐν τοῖσ κυνικοῖσ, ἔπειτα περὶ τῶν Σωκρατικῶν, εἶθ’ οὕτω περὶ Πλάτωνοσ, ἐπεὶ κατάρχει τῶν δέκα αἱρέσεων καὶ τὴν πρώτην Ἀκαδημείαν αὐτὸσ συνεστήσατο. ἡ μὲν οὖν ἀκολουθία τοῦτον ἐχέτω τὸν τρόπον. Γέγονε δὲ καὶ ἕτεροσ Σωκράτησ, ἱστορικόσ, περιήγησιν Ἄργουσ γεγραφώσ· καὶ ἄλλοσ περιπατητικόσ, Βιθυνόσ· καὶ ἕτεροσ ἐπιγραμμάτων ποιητήσ· καὶ ὁ Κῷοσ, ἐπικλήσεισ θεῶν γεγραφώσ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, B, Kef. e'. SWKRATHS

(디오게네스 라에르티오스, Lives of Eminent Philosophers, B, Kef. e'. SWKRATHS)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION