헬라어 문장 검색 - ΣτραβόΓεογραπ́02́05́

(스트라본, 지리학, book 2, chapter 5)

ἐπεὶ δὲ τοῖσ πρὸσ ἐκείνουσ λόγοισ συνεχήσ ἐστιν ἡ ἐγχείρησισ τῆσ ἡμετέρασ ὑποσχέσεωσ, λαβόντεσ ἀρχὴν ἑτέραν λέγωμεν, ὅτι δεῖ τὸν χωρογραφεῖν ἐπιχειροῦντα πολλὰ τῶν φυσικῶσ τε καὶ μαθηματικῶσ λεγομένων ὑποθέσθαι, καὶ πρὸσ τὴν ἐκείνων ὑπόνοιάν τε καὶ πίστιν τὰ ἑξῆσ πραγματεύεσθαι. εἴρηται γάρ, ὅτι οὐδ’ οἰκοδόμοσ, οὐδ’ ἀρχιτέκτων οἰκίαν ἢ πόλιν ἱδρῦσαι καλῶσ οἱο͂́σ τε γένοιτ’ ἂν ἀπρονοήτωσ ἔχων κλιμάτων τε τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν καὶ σχημάτων τε καὶ μεγεθῶν καὶ θάλπουσ καὶ ψύχουσ καὶ ἄλλων τοιούτων, μή τί γε τὴν ὅλην οἰκουμένην τοποθετῶν. αὐτὸ γὰρ τὸ εἰσ ἐπίπεδον γράφειν ἐπιφάνειαν μίαν καὶ τὴν αὐτὴν τά τε Ἰβηρικὰ καὶ τὰ Ἰνδικὰ καὶ τὰ μέσα τούτων, καὶ μηδὲν ἧττον δύσεισ καὶ ἀνατολὰσ ἀφορίζειν καὶ μεσουρανήσεισ ὡσ ἂν κοινὰσ πᾶσι, τῷ μὲν προεπινοήσαντι τὴν τοῦ οὐρανοῦ διάθεσίν τε καὶ κίνησιν καὶ λαβόντι, ὅτι σφαιρικὴ μέν ἐστιν ἡ κατ’ ἀλήθειαν τῆσ γῆσ ἐπιφάνεια, πλάττεται δὲ νῦν ἐπίπεδοσ πρὸσ τὴν ὄψιν, γεωγραφικὴν ἔχει τὴν παράδοσιν, τῷ δ’ ἄλλωσ, οὐ γεωγραφικήν. οὐ γὰρ ὥσπερ διὰ πεδίων ἰοῦσι μεγάλων, οἱο͂ν τῶν Βαβυλωνίων, ἢ διὰ πελάγουσ παρίσταται τὰ πρόσω πάντα καὶ τὰ κατόπιν καὶ ἐκ πλαγίων ἐπίπεδα, καὶ οὐδεμίαν ἀντέμφασιν παρέχει πρὸσ τὰ οὐράνια καὶ τὰσ τοῦ ἡλίου κινήσεισ καὶ σχέσεισ πρὸσ ἡμᾶσ καὶ τῶν ἄλλων ἄστρων, οὕτω καὶ γεωγραφοῦσιν παρίστασθαι ἀεὶ δεῖ τὰ ὅμοια. ὁ μὲν γὰρ πελαγίζων ἢ ὁδεύων διὰ χώρασ πεδιάδοσ κοιναῖσ τισι φαντασίαισ ἄγεται, καθ’ ἃσ καὶ ὁ ἀπαίδευτοσ καὶ ὁ πολιτικὸσ ἐνεργεῖ ταὐτά, ἄπειροσ ὢν τῶν οὐρανίων καὶ τὰσ πρὸσ ταῦτα ἀντεμφάσεισ ἀγνοῶν. ἀνατέλλοντα μὲν γὰρ ὁρᾷ ἥλιον καὶ δύνοντα καὶ μεσουρανοῦντα, τίνα δὲ τρόπον, οὐκ ἐπισκοπεῖ· οὐδὲ γὰρ χρήσιμον αὐτῷ πρὸσ τὸ προκείμενον, ὥσπερ οὐδὲ τὸ παράλληλον ἑστάναι τῷ παρεστῶτι ἢ μή· τάχα δ’ ἐπισκοποῖ μὲν ἄν τι, δόξει δ’ ἐν τοῖσ μαθηματικῶσ λεγομένοισ, καθάπερ οἱ ἐπιχώριοι· ἔχει γὰρ ὁ τόποσ τοιαῦτα διαπτώματα. ὁ δὲ γεωγραφικὸσ οὐκ ἐπιχωρίῳ γεωγραφεῖ, οὐδὲ πολιτικῷ τοιούτῳ, ὅστισ μηδὲν ἐφρόντισε τῶν λεγομένων ἰδίωσ μαθημάτων· οὐδὲ γὰρ θεριστῇ καὶ σκαπανεῖ, ἀλλὰ τῷ πεισθῆναι δυναμένῳ τὴν γῆν ἔχειν οὕτω τὴν ὅλην, ὡσ οἱ μαθηματικοί φασι, καὶ τὰ ἄλλα τὰ πρὸσ τὴν ὑπόθεσιν τὴν τοιαύτην. κελεύει τε τοῖσ προσιοῦσιν ἐκεῖνα προενθυμηθεῖσι τὰ ἑξῆσ ἐφορᾶν· ἐκείνοισ γὰρ τὰ ἀκόλουθα ἐρεῖν, ὥστε μᾶλλον ποιήσασθαι τῶν παραδιδομένων ἀσφαλῆ τὴν χρῆσιν τοὺσ ἐντυγχάνοντασ, ἂν ἀκούωσι μαθηματικῶσ, τοῖσ δ’ ἄλλωσ ἔχουσιν οὔ φησι γεωγραφεῖν. τὸν μὲν δὴ γεωγραφοῦντα πιστεῦσαι δεῖ περὶ τῶν ἐχόντων αὐτῷ τάξιν ἀρχῆσ τοῖσ ἀναμετρήσασι τὴν ὅλην γῆν γεωμέτραισ, τούτουσ δὲ τοῖσ ἀστρονομικοῖσ, ἐκείνουσ δὲ τοῖσ φυσικοῖσ.

ἡ δὲ φυσικὴ ἀρετή τισ· τὰσ δ’ ἀρετὰσ ἀνυποθέτουσ φασὶν ἐξ αὑτῶν ἠρτημένασ, καὶ ἐν αὑταῖσ ἐχούσασ τάσ τε ἀρχὰσ καὶ τὰσ περὶ τούτων πίστεισ. τὰ μὲν οὖν παρὰ τῶν φυσικῶν δεικνύμενα τοιαῦτά ἐστι· σφαιροειδὴσ μὲν ὁ κόσμοσ καὶ ὁ οὐρανόσ, ἡ ῥοπὴ δ’ ἐπὶ τὸ μέσον τῶν βαρέων· περὶ τοῦτό τε συνεστῶσα ἡ γῆ σφαιροειδῶσ ὁμόκεντροσ τῷ μὲν οὐρανῷ μένει καὶ αὐτὴ καὶ ὁ δι’ αὐτῆσ ἄξων καὶ τοῦ οὐρανοῦ μέσου τεταμένοσ, ὁ δ’ οὐρανὸσ περιφέρεται περί τε αὐτὴν καὶ περὶ τὸν ἄξονα ἀπ’ ἀνατολῆσ ἐπὶ δύσιν, σὺν αὐτῷ δὲ οἱ ἀπλανεῖσ ἀστέρεσ ὁμοταχεῖσ τῷ πόλῳ. οἱ μὲν οὖν ἀπλανεῖσ ἀστέρεσ κατὰ παραλλήλων φέρονται κύκλων· παράλληλοι δ’ εἰσὶ γνωριμώτατοι ὅ τε ἰσημερινὸσ καὶ οἱ τροπικοὶ δύο καὶ οἱ ἀρκτικοί· οἱ δὲ πλάνητεσ ἀστέρεσ καὶ ἥλιοσ καὶ σελήνη κατὰ λοξῶν τινων τῶν τεταγμένων ἐν τῷ ζωδιακῷ. τούτοισ δὲ πιστεύσαντεσ ἢ πᾶσιν ἢ τισὶν οἱ ἀστρονομικοὶ τὰ ἑξῆσ πραγματεύονται, κινήσεισ καὶ περιόδουσ καὶ ἐκλείψεισ καὶ μεγέθη καὶ ἀποστάσεισ καὶ ἄλλα μυρία· ὡσ δ’ αὕτωσ οἱ τὴν γῆν ὅλην ἀναμετροῦντεσ γεωμέτραι προστίθενται ταῖσ τῶν φυσικῶν καὶ τῶν ἀστρονομικῶν δόξαισ, ταῖσ δὲ τῶν γεωμετρῶν πάλιν οἱ γεωγράφοι. πεντάζωνον μὲν γὰρ ὑποθέσθαι δεῖ τὸν οὐρανόν, πεντάζωνον δὲ καὶ τὴν γῆν, ὁμωνύμουσ δὲ καὶ τὰσ ζώνασ τὰσ κάτω ταῖσ ἄνω·

τὰσ δ’ αἰτίασ εἰρήκαμεν τῆσ εἰσ τὰσ ζώνασ διαιρέσεωσ. διορίζοιντο δ’ ἂν αἱ ζῶναι κύκλοισ παραλλήλοισ τῷ ἰσημερινῷ γραφομένοισ ἑκατέρωθεν αὐτοῦ, δυσὶ μὲν τοῖσ ἀπολαμβάνουσι τὴν διακεκαυμένην, δυσὶ δὲ τοῖσ μετὰ τούτουσ, οἳ πρὸσ μὲν τῇ διακεκαυμένῃ τὰσ εὐκράτουσ δύο ποιοῦσι, πρὸσ δὲ ταῖσ εὐκράτοισ τὰσ κατεψυγμένασ. ὑποπίπτει δ’ ἑκάστῳ τῶν οὐρανίων κύκλων ὁ ἐπὶ γῆσ ὁμώνυμοσ αὐτῷ, καὶ ἡ ζώνη δὲ ὡσαύτωσ τῇ ζώνῃ. εὐκράτουσ μὲν οὖν φασι τὰσ οἰκεῖσθαι δυναμένασ, ἀοικήτουσ δὲ τὰσ ἄλλασ, τὴν μὲν διὰ καῦμα τὰσ δὲ διὰ ψῦχοσ. τὸν δ’ αὐτὸν τρόπον καὶ περὶ τῶν τροπικῶν καὶ τῶν ἀρκτικῶν, παρ’ οἷσ εἰσιν ἀρκτικοί, διορίζουσιν ὁμωνύμωσ τοῖσ ἄνω τοὺσ ἐπὶ γῆσ ποιοῦντεσ, καὶ τοὺσ ἑκάστοισ ὑποπίπτοντασ. τοῦ δ’ ἰσημερινοῦ δίχα τέμνοντοσ τὸν ὅλον οὐρανόν, καὶ τὴν γῆν ἀνάγκη διαιρεῖσθαι ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῇ ἰσημερινοῦ. καλεῖται δὲ τῶν ἡμισφαιρίων ἑκάτερον τῶν τε οὐρανίων καὶ τῶν ἐπὶ γῆσ τὸ μὲν βόρειον τὸ δὲ νότιον· οὕτωσ δὲ καὶ τῆσ διακεκαυμένησ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ κύκλου δίχα διαιρουμένησ τὸ μὲν ἔσται βόρειον αὐτῆσ μέροσ τὸ δὲ νότιον· δῆλον δ’ ὅτι καὶ τῶν εὐκράτων ζωνῶν ἡ μὲν ἔσται βόρειοσ ἡ δὲ νότιοσ ὁμωνύμωσ τῷ ἡμισφαιρίῳ ἐν ᾧ ἐστι. καλεῖται δὲ βόρειον μὲν ἡμισφαίριον τὸ τὴν εὔκρατον ἐκείνην περιέχον, ἐν ᾗ ἀπὸ τῆσ ἀνατολῆσ βλέποντι ἐπὶ τὴν δύσιν ἐν δεξιᾷ μέν ἐστιν ὁ πόλοσ, ἐν ἀριστερᾷ δ’ ὁ ἰσημερινόσ, ἢ ἐν ᾧ πρὸσ μεσημβρίαν βλέπουσιν ἐν δεξιᾷ μέν ἐστι δύσισ ἐν ἀριστερᾷ δ’ ἀνατολή, νότιον δὲ τὸ ἐναντίωσ ἔχον· ὥστε δῆλον ὅτι ἡμεῖσ ἐσμεν ἐν θατέρῳ τῶν ἡμισφαιρίων, καὶ τῷ βορείῳ γε, ἐν ἀμφοτέροισ δ’ οὐχ οἱο͂́ν τε· "μέσσῳ γὰρ μεγάλοι ποταμοί, ὠκεανὸσ μὲν πρῶτα," ἔπειτα ἡ διακεκαυμένη. οὔτε δὲ ὠκεανὸσ ἐν μέσῳ τῆσ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένησ ἐστὶ τέμνων ὅλην, οὔτ’ οὖν διακεκαυμένον χωρίον· οὐδὲ δὴ μέροσ αὐτῆσ εὑρίσκεται τοῖσ κλίμασιν ὑπεναντίωσ ἔχον τοῖσ λεχθεῖσιν ἐν τῇ βορείῳ εὐκράτῳ. λαβὼν οὖν ταῦθ’ ὁ γεωμέτρησ, προσχρησάμενοσ τοῖσ ὑπὸ τοῦ ἀστρονομικοῦ δεικνυμένοισ, ἐν οἷσ οἵ τε παράλληλοι τῷ ἰσημερινῷ εὑρίσκονται οἱ καθ’ ἑκάστην τὴν οἴκησιν καὶ οἱ πρὸσ ὀρθὰσ τέμνοντεσ τούτουσ, γραφόμενοι δὲ διὰ τῶν πόλων, καταμετρεῖ τὴν μὲν οἰκήσιμον ἐμβατεύων, τὴν δ’ ἄλλην ἐκ τοῦ λόγου τῶν ἀποστάσεων.

οὕτω δ’ ἂν εὑρίσκοι πόσον ἂν εἰή τὸ ἀπὸ τοῦ ἰσημερινοῦ μέχρι πόλου, ὅπερ ἐστὶ τεταρτημόριον τοῦ μεγίστου κύκλου τῆσ γῆσ· ἔχων δὲ τοῦτο ἔχει καὶ τὸ τετραπλάσιον αὐτοῦ, τοῦτο δ’ ἐστὶν ἡ περίμετροσ τῆσ γῆσ. ὥσπερ οὖν ὁ μὲν τὴν γῆν ἀναμετρῶν παρὰ τοῦ ἀστρονομοῦντοσ ἔλαβε τὰσ ἀρχάσ, ὁ δὲ ἀστρονόμοσ παρὰ τοῦ φυσικοῦ, τὸν αὐτὸν τρόπον χρὴ καὶ τὸν γεωγράφον παρὰ τοῦ ἀναμεμετρηκότοσ ὅλην τὴν γῆν ὁρμηθέντα, πιστεύσαντα τούτῳ καὶ οἷσ ἐπίστευσεν οὗτοσ, πρῶτον μὲν ἐκθέσθαι τὴν οἰκουμένην καθ’ ἡμᾶσ πόση τισ καὶ ποία τὸ σχῆμα καὶ τὴν φύσιν οἱά ἐστὶ καὶ πῶσ ἔχουσα πρὸσ τὴν ὅλην γῆν ἴδιον γὰρ τοῦ γεωγράφου τοῦτο, ἔπειτα περὶ τῶν καθ’ ἕκαστα τῶν τε κατὰ γῆν καὶ τῶν κατὰ θάλατταν ποιήσασθαι τὸν προσήκοντα λόγον, παρασημαινόμενον ὅσα μὴ ἱκανῶσ εἴρηται τοῖσ πρὸ ἡμῶν τοῖσ μάλιστα πεπιστευμένοισ ἀρίστοισ γεγονέναι περὶ ταῦτα. ὑποκείσθω δὴ σφαιροειδὴσ ἡ γῆ σὺν τῇ θαλάττῃ, μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἐπιφάνειαν ἴσχουσα τοῖσ πελάγεσι.

ἀρκέσει δ’ ἐπιζεύξασιν εὐθεῖαν γραμμὴν ἐπὶ τὰ ὕστατα σημεῖα τοῦ ἑκατέρωθεν παράπλου τὸ πᾶν ἐκπληρῶσαι σχῆμα τῆσ λεγομένησ νήσου. συγκρύπτοιτο γὰρ ἂν τὸ ἐξέχον τῆσ γῆσ ἐν τῷ τοσούτῳ μεγέθει μικρὸν ὂν καὶ λανθάνειν δυνάμενον, ὥστε τὸ σφαιροειδὲσ ἐπὶ τούτων οὐχ ὡσ ἂν ἐκ τόρνου φαμέν, οὐδ’ ὡσ ὁ γεωμέτρησ πρὸσ λόγον, ἀλλὰ πρὸσ αἴσθησιν καὶ ταύτην παχυτέραν. νοείσθω δὴ πεντάζωνοσ καὶ ὁ ἰσημερινὸσ τεταγμένοσ ἐν αὐτῇ κύκλοσ, καὶ ἄλλοσ τούτῳ παράλληλοσ, ὁρίζων τὴν κατεψυγμένην ἐν τῷ βορείῳ ἡμισφαιρίῳ, καὶ διὰ τῶν πόλων τισ τέμνων τούτουσ πρὸσ ὀρθάσ. τοῦ δὴ βορείου ἡμισφαιρίου δύο περιέχοντοσ τεταρτημόρια τῆσ γῆσ, ἃ ποιεῖ ὁ ἰσημερινὸσ πρὸσ τὸν διὰ τῶν πόλων, ἐν ἑκατέρῳ τούτων ἀπολαμβάνεται τετράπλευρον χωρίον, οὗ ἡ μὲν βόρειοσ πλευρὰ ἥμισυ τοῦ πρὸσ τῷ πόλῳ παραλλήλου ἐστίν, ἡ δὲ νότιοσ τοῦ ἰσημερινοῦ ἥμισυ, αἱ δὲ λοιπαὶ πλευραὶ τμήματά εἰσι τοῦ διὰ τῶν πόλων ἀντικείμενα ἀλλήλοισ, ἴσα τὸ μῆκοσ. ἐν θατέρῳ δὴ τῶν τετραπλεύρων τούτων ὁποτέρῳ δ’ οὐδὲν ἂν διαφέρειν δόξειεν ἱδρῦσθαί φαμεν τὴν καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένην περίκλυστον θαλάττῃ καὶ ἐοικυῖαν νήσῳ· εἴρηται γὰρ ὅτι καὶ τῇ αἰσθήσει καὶ τῷ λόγῳ δείκνυται τοῦτο. εἰ δ’ ἀπιστεῖ τισ τῷ λόγῳ τούτῳ, διαφέροι ἂν πρὸσ τὴν γεωγραφίαν οὐδὲν νῆσον ποιεῖν, ἢ ὅπερ ἐκ τῆσ πείρασ ἐλάβομεν τούτῳ συγχωρεῖν, ὅτι καὶ ἀπὸ τῆσ ἠοῦσ ἑκατέρωθεν περίπλουσ ἐστὶ καὶ ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ πλὴν ὀλίγων τῶν μέσων χωρίων. ταῦτα δ’ οὐ διαφέρει θαλάττῃ περατοῦσθαι ἢ γῇ ἀοικήτῳ· ὁ γὰρ γεωγραφῶν ζητεῖ τὰ γνώριμα μέρη τῆσ οἰκουμένησ εἰπεῖν, τὰ δ’ ἄγνωστα ἐᾷ καθάπερ καὶ τὰ ἔξω αὐτῆσ. προκείσθω δὴ ἡ μὲν νῆσοσ ἐν τῷ λεχθέντι τετραπλεύρῳ.

δεῖ δὲ λαβεῖν τὸ μέγεθοσ αὐτῆσ τὸ φαινόμενον, ἀφελόντασ ἀπὸ μὲν τοῦ ὅλου μεγέθουσ τῆσ γῆσ τὸ ἡμισφαίριον τὸ καθ’ ἡμᾶσ, ἀπὸ δὲ τούτου τὸ ἥμισυ, ἀπὸ δ’ αὖ τούτου πάλιν τὸ τετράπλευρον, ἐν ᾧ δὴ τὴν οἰκουμένην κεῖσθαί φαμεν. ἀνάλογον δὲ καὶ περὶ τοῦ σχήματοσ ὑπολαβεῖν δεῖ τὸ φαινόμενον τοῖσ ὑποκειμένοισ ἐφαρμόττοντασ. ἀλλ’ ἐπειδὴ τὸ μεταξὺ τοῦ ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ ληφθέντοσ παραλλήλου τούτῳ πρὸσ τῷ πόλῳ τμῆμα τοῦ βορείου ἡμισφαιρίου σπόνδυλόσ ἐστι τὸ σχῆμα, ὁ δὲ διὰ τοῦ πόλου δίχα τέμνων τὸ ἡμισφαίριον δίχα τέμνει καὶ τὸν σπόνδυλον καὶ ποιεῖ τὸ τετράπλευρον, ἔσται δῆλον ὅτι σπονδύλου ἐπιφανείασ ἥμισυ τὸ τετράπλευρον, ᾧ ἐπίκειται τὸ Ἀτλαντικὸν πέλαγοσ, ἡ δ’ οἰκουμένη χλαμυδοειδὴσ ἐν τούτῳ νῆσοσ, ἔλαττον ἢ ἥμισυ τοῦ τετραπλεύρου μέροσ οὖσα. φανερὸν δὲ τοῦτο ἔκ τε γεωμετρίασ καὶ τοῦ πλήθουσ τῆσ περικεχυμένησ θαλάττησ, καλυπτούσησ τὰ ἄκρα τῶν ἠπείρων ἑκατέρωθεν καὶ συναγούσησ εἰσ μύουρον σχῆμα, καὶ τρίτου τοῦ μήκουσ καὶ πλάτουσ τοῦ μεγίστου, ὧν τὸ μὲν ἑπτὰ μυριάδων σταδίων ἐστίν, ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ περατούμενον θαλάττῃ μηκέτι πλεῖσθαι δυναμένῃ διὰ τὸ μέγεθοσ καὶ τὴν ἐρημίαν, τὸ δ’ ἔλαττον τριῶν μυριάδων ὁριζόμενον τῷ ἀοικήτῳ διὰ θάλποσ ἢ ψῦχοσ. αὐτὸ γὰρ τὸ διὰ θάλποσ ἀοίκητον τοῦ τετραπλεύρου, πλάτοσ μὲν ἔχον ὀκτακισχιλίων καὶ ὀκτακοσίων σταδίων, μῆκοσ δὲ τὸ μέγιστον μυριάδων δώδεκα καὶ ἑξακισχιλίων, ὅσον ἐστὶν ἥμισυ τοῦ ἰσημερινοῦ . . . πλέον ἂν εἰή τὸ λοιπόν. τούτοισ δὲ συνῳδά πώσ ἐστι καὶ τὰ ὑπὸ Ἱππάρχου λεγόμενα·

φησὶ γὰρ ἐκεῖνοσ, ὑποθέμενοσ τὸ μέγεθοσ τῆσ γῆσ ὅπερ εἶπεν Ἐρατοσθένησ, ἐντεῦθεν δεῖν ποιεῖσθαι τὴν τῆσ οἰκουμένησ ἀφαίρεσιν· οὐ γὰρ πολὺ διοίσειν πρὸσ τὰ φαινόμενα τῶν οὐρανίων καθ’ ἑκάστην τὴν οἴκησιν οὕτωσ ἔχειν τὴν ἀναμέτρησιν, ἢ ὡσ οἱ ὕστερον ἀποδεδώκασιν. ὄντοσ δὴ κατ’ Ἐρατοσθένη τοῦ ἰσημερινοῦ κύκλου σταδίων μυριάδων πέντε καὶ εἴκοσι καὶ δισχιλίων, τὸ τεταρτημόριον εἰή ἂν ἓξ μυριάδεσ καὶ τρισχίλιοι· τοῦτο δέ ἐστι τὸ ἀπὸ τοῦ ἰσημερινοῦ ἐπὶ τὸν πόλον πεντεκαίδεκα ἑξηκοντάδων, οἱών ἐστὶν ὁ ἰσημερινὸσ ἑξήκοντα, τὸ δ’ ἀπὸ τοῦ ἰσημερινοῦ ἐπὶ τὸν θερινὸν τροπικὸν τεττάρων· οὗτοσ δ’ ἐστὶν ὁ διὰ Συήνησ γραφόμενοσ παράλληλοσ. συλλογίζεται δὴ τὰ καθ’ ἕκαστα διαστήματα ἐκ τῶν φαινομένων μέτρων· τὸν μὲν γὰρ τροπικὸν κατὰ Συήνην κεῖσθαι συμβαίνει, διότι ἐνταῦθα κατὰ τὰσ θερινὰσ τροπὰσ ἄσκιόσ ἐστιν ὁ γνώμων μέσησ ἡμέρασ· ὁ δὲ διὰ τῆσ Συήνησ μεσημβρινὸσ γράφεται μάλιστα διὰ τῆσ τοῦ Νείλου ῥύσεωσ ἀπὸ Μερόησ ἑώσ Ἀλεξανδρείασ· στάδιοι δ’ εἰσὶν οὗτοι περὶ μυρίουσ· κατὰ μέσον δὲ τὸ διάστημα τὴν Συήνην ἱδρῦσθαι συμβαίνει, ὥστ’ ἐντεῦθεν ἐπὶ Μερόην πεντακισχίλιοι. προϊόντι δ’ ἐπ’ εὐθείασ ὅσον τρισχιλίουσ σταδίουσ ἐπὶ μεσημβρίαν οὐκέτ’ οἰκήσιμα τἆλλά ἐστι διὰ καῦμα, ὥστε τὸν διὰ τούτων τῶν τόπων παράλληλον, τὸν αὐτὸν ὄντα τῷ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου, πέρασ καὶ ἀρχὴν δεῖ τίθεσθαι τῆσ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένησ πρὸσ μεσημβρίαν. ἐπεὶ οὖν πεντακισχίλιοι μέν εἰσιν οἱ ἀπὸ Συήνησ εἰσ Μερόην, ἄλλοι δὲ προσγεγόνασι τρισχίλιοι, εἰε͂ν ἂν οἱ πάντεσ ἐπὶ τοὺσ ὁρ́ουσ τῆσ οἰκουμένησ ὀκτακισχίλιοι. ἐπὶ δέ γε τὸν ἰσημερινὸν ἀπὸ Συήνησ μύριοι ἑξακισχίλιοι ὀκτακόσιοι τοσοῦτοι γάρ εἰσιν οἱ τῶν τεττάρων ἑξηκοντάδων, τεθείσησ ἑκάστησ τετρακισχιλίων καὶ διακοσίων, ὥστε λοιποὶ εἰε͂ν ἂν ἀπὸ τῶν ὁρ́ων τῆσ οἰκουμένησ ἐπὶ τὸν ἰσημερινὸν ὀκτακισχίλιοι ὀκτακόσιοι, ἀπὸ δὲ Ἀλεξανδρείασ δισμύριοι χίλιοι ὀκτακόσιοι. πάλιν δ’ ἀπὸ τῆσ Ἀλεξανδρείασ ἐπ’ εὐθείασ τῇ ῥύσει τοῦ Νείλου πάντεσ ὁμολογοῦσι τὸν ἐπὶ Ῥόδον πλοῦν κἀντεῦθεν δὲ τὸν τῆσ Καρίασ παράπλουν καὶ Ιὠνίασ μέχρι τῆσ Τρῳάδοσ καὶ Βυζαντίου καὶ Βορυσθένουσ. λαβόντεσ οὖν τὰ διαστήματα γνώριμα καὶ πλεόμενα σκοποῦσι τὰ ὑπὲρ τοῦ Βορυσθένουσ ἐπ’ εὐθείασ ταύτῃ τῇ γραμμῇ μέχρι τίνοσ οἰκήσιμά ἐστι, καὶ περατοῖ τὰ προσάρκτια μέρη τῆσ οἰκουμένησ. οἰκοῦσι δ’ ὑπὲρ τοῦ Βορυσθένουσ ὕστατοι τῶν γνωρίμων Σκυθῶν Ῥωξολανοί, νοτιώτεροι ὄντεσ τῶν ὑπὲρ τῆσ Βρεττανικῆσ ἐσχάτων γνωριζομένων· ἤδη δὲ τἀπέκεινα διὰ ψῦχοσ ἀοίκητά ἐστι· νοτιώτεροι δὲ τούτων καὶ οἱ ὑπὲρ τῆσ Μαιώτιδοσ Σαυρομάται καὶ Σκύθαι μέχρι τῶν ἑῴων Σκυθῶν. ὁ μὲν οὖν Μασσαλιώτησ Πυθέασ τὰ περὶ Θούλην τὴν βορειοτάτην τῶν Βρεττανίδων ὕστατα λέγει, παρ’ οἷσ ὁ αὐτόσ ἐστι τῷ ἀρκτικῷ ὁ θερινὸσ τροπικὸσ κύκλοσ·

παρὰ δὲ τῶν ἄλλων οὐδὲν ἱστορῶ, οὔθ’ ὅτι Θούλη νῆσόσ ἐστί τισ οὔτ’ εἰ τὰ μέχρι δεῦρο οἰκήσιμά ἐστιν, ὅπου ὁ θερινὸσ τροπικὸσ ἀρκτικὸσ γίνεται. νομίζω δὲ πολὺ εἶναι νοτιώτερον τοῦτο τὸ τῆσ οἰκουμένησ πέρασ τὸ προσάρκτιον· οἱ γὰρ νῦν ἱστοροῦντεσ περαιτέρω τῆσ Ιἔρνησ οὐδὲν ἔχουσι λέγειν, ἣ πρὸσ ἄρκτον πρόκειται τῆσ Βρεττανικῆσ πλησίον, ἀγρίων τελέωσ ἀνθρώπων καὶ κακῶσ οἰκούντων διὰ ψῦχοσ, ὥστ’ ἐνταῦθα νομίζω τὸ πέρασ εἶναι θετέον. τοῦ δὲ παραλλήλου τοῦ διὰ Βυζαντίου διὰ Μασσαλίασ πωσ ἰόντοσ, ὥσ φησιν Ἵππαρχοσ πιστεύσασ Πυθέᾳ φησὶ γὰρ ἐν Βυζαντίῳ τὸν αὐτὸν εἶναι λόγον τοῦ γνώμονοσ πρὸσ τὴν σκιάν, ὃν εἶπεν ὁ Πυθέασ ἐν Μασσαλίᾳ, τοῦ δὲ διὰ Βορυσθένουσ ἀπὸ τούτου διέχοντοσ περὶ τρισχιλίουσ καὶ ὀκτακοσίουσ, εἰή ἂν ἐκ τοῦ διαστήματοσ τοῦ ἀπὸ Μασσαλίασ ἐπὶ τὴν Βρεττανικὴν ἐνταῦθά που πίπτων ὁ διὰ τοῦ Βορυσθένουσ κύκλοσ. πανταχοῦ δὲ παρακρουόμενοσ τοὺσ ἀνθρώπουσ ὁ Πυθέασ κἀνταῦθά που διέψευσται· τὸ μὲν γὰρ τὴν ἀπὸ στηλῶν γραμμὴν ἐπὶ τοὺσ περὶ τὸν πορθμὸν καὶ Ἀθήνασ καὶ Ῥόδον τόπουσ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ παραλλήλου κεῖσθαι ὡμολόγηται παρὰ πολλῶν· ὁμολογεῖται δὲ ὅτι καὶ διὰ μέσου πωσ τοῦ πελάγουσ ἐστὶν ἡ ἀπὸ στηλῶν ἐπὶ τὸν πορθμόν. οἱ δὲ πλέοντεσ τὸ μέγιστον δίαρμα ἀπὸ τῆσ Κελτικῆσ ἐπὶ τὴν Λιβύην εἶναι τὸ ἀπὸ τοῦ Γαλατικοῦ κόλπου σταδίων πεντακισχιλίων, τοῦτο δ’ εἶναι καὶ τὸ μέγιστον πλάτοσ τοῦ πελάγουσ, ὥστ’ εἰή ἂν τὸ ἀπὸ τῆσ λεχθείσησ γραμμῆσ ἐπὶ τὸν μυχὸν τοῦ κόλπου σταδίων δισχιλίων πεντακοσίων, ἐπὶ δὲ Μασσαλίαν ἐλαττόνων· νοτιωτέρα γάρ ἐστιν ἡ Μασσαλία τοῦ μυχοῦ τοῦ κόλπου. τὸ δέ γε ἀπὸ τῆσ Ῥοδίασ ἐπὶ τὸ Βυζάντιον ἐστὶ τετρακισχιλίων που καὶ ἐνακοσίων σταδίων, ὥστε πολὺ ἀρκτικώτεροσ ἂν εἰή ὁ διὰ Βυζαντίου τοῦ διὰ Μασσαλίασ. τὸ δ’ ἐκεῖθεν ἐπὶ τὴν Βρεττανικὴν δύναται συμφωνεῖν τῷ ἀπὸ Βυζαντίου ἐπὶ Βορυσθένη· τὸ δ’ ἐκεῖθεν ἐπὶ τὴν Ιἔρνην οὐκέτι γνώριμον πόσον ἄν τισ θείη, οὐδ’ εἰ περαιτέρω ἔτι οἰκήσιμά ἐστιν, οὐδὲ δεῖ φροντίζειν τοῖσ ἐπάνω λεχθεῖσι [προσέχοντασ]· πρόσ τε γὰρ ἐπιστήμην ἀρκεῖ τὸ λαβεῖν, καθάπερ ἐπὶ τῶν νοτίων μερῶν, ὅτι ὑπὲρ Μερόησ μέχρι τρισχιλίων σταδίων προελθόντι τῆσ οἰκησίμου τίθεσθαι [πέρασ] προσῆκεν οὐχ ὡσ ἂν τούτου ἀκριβεστάτου πέρατοσ ὄντοσ, ἀλλ’ ἐγγύσ γε τἀκριβοῦσ, οὕτω κἀκεῖ τοὺσ ὑπὲρ τῆσ Βρεττανικῆσ οὐ πλείουσ τούτων θετέον ἢ μικρῷ πλείουσ, οἱο͂ν τετρακισχιλίουσ. πρόσ τε τὰσ ἡγεμονικὰσ χρείασ οὐδὲν ἂν εἰή πλεονέκτημα τὰσ τοιαύτασ γνωρίζειν χώρασ καὶ τοὺσ ἐνοικοῦντασ, καὶ μάλιστα εἰ νήσουσ οἰκοῖεν τοιαύτασ, αἳ μήτε λυπεῖν μήτ’ ὠφελεῖν ἡμᾶσ δύνανται μηδὲν διὰ τὸ ἀνεπίπλεκτον· καὶ γὰρ τὴν Βρεττανικὴν ἔχειν δυνάμενοι Ῥωμαῖοι κατεφρόνησαν, ὁρῶντεσ ὅτι οὔτε φόβοσ ἐξ αὐτῶν οὐδὲ εἷσ ἐστιν οὐ γὰρ ἰσχύουσι τοσοῦτον ὥστ’ ἐπιδιαβαίνειν ἡμῖν οὔτ’ ὠφέλεια τοσαύτη τισ, εἰ κατάσχοιεν. πλέον γὰρ ἐκ τῶν τελῶν δοκεῖ προσφέρεσθαι νῦν ἢ ὁ φόροσ δύναται συντελεῖν, ἀφαιρουμένησ τῆσ εἰσ τὸ στρατιωτικὸν δαπάνησ τὸ φρουρῆσον καὶ φορολογῆσον τὴν νῆσον· πολὺ δ’ ἂν ἐπιγένοιτο τὸ ἄχρηστον ἐπὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ ταύτην νήσων. εἰ δὲ προστεθείη τῷ ἀπὸ τῆσ Ῥοδίασ μέχρι Βορυσθένουσ διαστήματι τὸ ἀπὸ Βορυσθένουσ ἐπὶ τὰσ ἄρκτουσ τῶν τετρακισχιλίων σταδίων διάστημα, γίνεται τὸ πᾶν μύριοι δισχίλιοι ἑπτακόσιοι στάδιοι, τὸ δ’ ἀπὸ τῆσ Ῥοδίασ ἐπὶ τὸ νότιον πέρασ ἐστὶ τῆσ οἰκουμένησ μύριοι ἑξακισχίλιοι ἑξακόσιοι, ὥστε τὸ σύμπαν πλάτοσ τῆσ οἰκουμένησ εἰή ἂν ἔλαττον τῶν τρισμυρίων ἀπὸ νότου πρὸσ ἄρκτον·

τὸ δέ γε μῆκοσ περὶ ἑπτὰ μυριάδασ λέγεται, τοῦτο δ’ ἐστὶν ἀπὸ δύσεωσ ἐπὶ τὰσ ἀνατολὰσ τὸ ἀπὸ τῶν ἄκρων τῆσ Ἰβηρίασ ἐπὶ τὰ ἄκρα τῆσ Ἰνδικῆσ, τὸ μὲν ὁδοῖσ τὸ δὲ ταῖσ ναυτιλίαισ ἀναμεμετρημένον. ὅτι δ’ ἐντὸσ τοῦ λεχθέντοσ τετραπλεύρου τὸ μῆκόσ ἐστι τοῦτο, ἐκ τοῦ λόγου τῶν παραλλήλων πρὸσ τὸν ἰσημερινὸν δῆλον, ὥστε πλέον ἢ διπλάσιόν ἐστι τοῦ πλάτουσ τὸ μῆκοσ. λέγεται δὲ καὶ χλαμυδοειδέσ πωσ τὸ σχῆμα· πολλὴ γὰρ συναγωγὴ τοῦ πλάτουσ πρὸσ τοῖσ ἄκροισ εὑρίσκεται καὶ μάλιστα τοῖσ ἑσπερίοισ, τὰ καθ’ ἕκαστα ἐπιόντων ἡμῶν. νυνὶ μὲν οὖν ἐπιγεγράφαμεν ἐπὶ σφαιρικῆσ ἐπιφανείασ τὸ χωρίον, ἐν ᾧ φαμεν ἱδρῦσθαι τὴν οἰκουμένην·

καὶ δεῖ τὸν ἐγγυτάτω διὰ τῶν χειροκμήτων σχημάτων μιμούμενον τὴν ἀλήθειαν ποιήσαντα σφαῖραν τὴν γῆν, καθάπερ τὴν Κρατήτειον, ἐπὶ ταύτησ ἀπολαβόντα τὸ τετράπλευρον ἐντὸσ τούτου τιθέναι τὸν πίνακα τῆσ γεωγραφίασ. ἀλλ’ ἐπειδὴ μεγάλησ δεῖ σφαίρασ, ὥστε πολλοστημόριον αὐτῆσ ὑπάρχον τὸ λεχθὲν τμῆμα ἱκανὸν γενέσθαι δέξασθαι σαφῶσ τὰ προσήκοντα μέρη τῆσ οἰκουμένησ, καὶ τὴν οἰκείαν παρασχεῖν ὄψιν τοῖσ ἐπιβλέπουσι, τῷ μὲν δυναμένῳ κατασκευάσασθαι τηλικαύτην οὕτω ποιεῖν βέλτιον· ἔστω δὲ μὴ μείω δέκα ποδῶν ἔχουσα τὴν διάμετρον· τῷ δὲ μὴ δυναμένῳ τηλικαύτην ἢ μὴ πολλῷ ταύτησ ἐνδεεστέραν ἐν ἐπιπέδῳ καταγραπτέον πίνακι τοὐλάχιστον ἑπτὰ ποδῶν. διοίσει γὰρ μικρόν, ἐὰν ἀντὶ τῶν κύκλων τῶν τε παραλλήλων καὶ τῶν μεσημβρινῶν, οἷσ τά τε κλίματα καὶ τοὺσ ἀνέμουσ διασαφοῦμεν καὶ τὰσ ἄλλασ διαφορὰσ καὶ τὰσ σχέσεισ τῶν τῆσ γῆσ μερῶν πρὸσ ἄλληλά τε καὶ τὰ οὐράνια, εὐθείασ γράφωμεν, τῶν μὲν παραλλήλων παραλλήλουσ, τῶν δὲ ὀρθῶν πρὸσ ἐκείνουσ ὀρθάσ, τῆσ διανοίασ ῥᾳδίωσ μεταφέρειν δυναμένησ τὸ ὑπὸ τῆσ ὄψεωσ ἐν ἐπιπέδῳ θεωρούμενον ἐπιφανείᾳ σχῆμα καὶ μέγεθοσ ἐπὶ τὴν περιφερῆ τε καὶ σφαιρικήν. ἀνάλογον δὲ καὶ περὶ τῶν λοξῶν κύκλων καὶ εὐθειῶν φαμεν. εἰ δ’ οἱ μεσημβρινοὶ οἱ παρ’ ἑκάστοισ [διὰ] τοῦ πόλου γραφόμενοι πάντεσ συννεύουσιν ἐν τῇ σφαίρᾳ πρὸσ ἓν σημεῖον, ἀλλ’ ἐν τῷ ἐπιπέδῳ γε οὐ διοίσει πίνακι τὰσ εὐθείασ μικρὰσ συννευούσασ ποιεῖν μόνον τὰσ μεσημβρινάσ· οὐδὲ γὰρ πολλαχοῦ τοῦτ’ ἀναγκαῖον, οὐδ’ ἐκφανήσ ἐστιν ὥσπερ ἡ περιφέρεια οὕτω καὶ ἡ σύννευσισ, μεταφερομένων τῶν γραμμῶν εἰσ τὸν πίνακα τὸν ἐπίπεδον καὶ γραφομένων εὐθειῶν. καὶ δὴ καὶ τὸν ἑξῆσ λόγον ὡσ ἐν ἐπιπέδῳ πίνακι τῆσ γραφῆσ γινομένησ ἐκθήσομεν.

ἐροῦμεν δὴ τὴν μὲν ἐπελθόντεσ αὐτοὶ τῆσ γῆσ καὶ θαλάττησ, περὶ ἧσ δὲ πιστεύσαντεσ τοῖσ εἰποῦσιν ἢ γράψασιν. ἐπήλθομεν δὲ ἐπὶ δύσιν μὲν ἀπὸ τῆσ Ἀρμενίασ μέχρι τῶν κατὰ Σαρδόνα τόπων τῆσ Τυρρηνίασ, ἐπὶ μεσημβρίαν δὲ ἀπὸ τοῦ Εὐξείνου μέχρι τῶν τῆσ Αἰθιοπίασ ὁρ́ων· οὐδὲ τῶν ἄλλων δὲ οὐδὲ εἷσ ἂν εὑρεθείη τῶν γεωγραφησάντων πολύ τι ἡμῶν μᾶλλον ἐπεληλυθὼσ τῶν λεχθέντων διαστημάτων, ἀλλ’ οἱ πλεονάσαντεσ περὶ τὰ δυσμικὰ μέρη τῶν πρὸσ ταῖσ ἀνατολαῖσ οὐ τοσοῦτον ἥψαντο, οἱ δὲ περὶ τἀναντία τῶν ἑσπερίων ὑστέρησαν· ὁμοίωσ δ’ ἔχει καὶ περὶ τῶν πρὸσ νότον καὶ τὰσ ἄρκτουσ. τὸ μέντοι πλέον κἀκεῖνοι καὶ ἡμεῖσ ἀκοῇ παραλαβόντεσ συντίθεμεν καὶ τὸ σχῆμα καὶ τὸ μέγεθοσ καὶ τὴν ἄλλην φύσιν ὁποία καὶ ὁπόση, τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ ἡ διάνοια ἐκ τῶν αἰσθητῶν συντίθησι τὰ νοητά· σχῆμα γὰρ καὶ χρόαν καὶ μέγεθοσ μήλου καὶ ὀδμὴν καὶ ἁφὴν καὶ χυμὸν ἀπαγγέλλουσιν αἱ αἰσθήσεισ, ἐκ δὲ τούτων συντίθησιν ἡ διάνοια τὴν τοῦ μήλου νόησιν· καὶ αὐτῶν δὲ τῶν μεγάλων σχημάτων τὰ μέρη μὲν αἴσθησισ ὁρᾷ, τὸ δ’ ὅλον ἐκ τῶν ὁραθέντων ἡ διάνοια συντίθησιν. οὕτω δὲ καὶ οἱ φιλομαθεῖσ ἄνδρεσ ὥσπερ αἰσθητηρίοισ πιστεύσαντεσ τοῖσ ἰδοῦσι καὶ πλανηθεῖσιν οὓσ ἔτυχε τόπουσ ἄλλοισ κατ’ ἄλλα μέρη τῆσ γῆσ, συντιθέασιν εἰσ ἓν διάγραμμα τὴν τῆσ ὅλησ οἰκουμένησ ὄψιν· ἐπεὶ καὶ οἱ στρατηγοὶ πάντα μὲν αὐτοὶ πράττουσιν, οὐ πανταχοῦ δὲ πάρεισιν, ἀλλὰ πλεῖστα κατορθοῦσι δι’ ἑτέρων, ἀγγέλοισ πιστεύοντεσ καὶ πρὸσ τὴν ἀκοὴν διαπέμποντεσ οἰκείωσ τὰ προστάγματα. ὁ δ’ ἀξιῶν μόνουσ εἰδέναι τοὺσ ἰδόντασ ἀναιρεῖ τὸ τῆσ ἀκοῆσ κριτήριον, ἥτισ πρὸσ ἐπιστήμην ὀφθαλμοῦ πολὺ κρείττων ἐστί. μάλιστα δ’ οἱ νῦν ἄμεινον ἔχοιεν ἄν τι λέγειν περὶ τῶν κατὰ Βρεττανοὺσ καὶ Γερμανοὺσ καὶ τοὺσ περὶ τὸν Ἴστρον τούσ τε ἐντὸσ καὶ τοὺσ ἐκτὸσ Γέτασ τε καὶ Τυρεγέτασ καὶ Βαστάρνασ, ἔτι δὲ τοὺσ περὶ τὸν Καύκασον, οἱο͂ν Ἀλβανοὺσ καὶ Ἴβηρασ.

ἀπήγγελται δ’ ἡμῖν καὶ ὑπὸ τῶν τὰ Παρθικὰ συγγραψάντων, τῶν περὶ Ἀπολλόδωρον τὸν Ἀρτεμιτηνόν, ἃ πολλῶν ἐκεῖνοι μᾶλλον ἀφώρισαν, τὰ περὶ τὴν Ὑρκανίαν καὶ τὴν Βακτριανήν· τῶν τε Ῥωμαίων καὶ εἰσ τὴν εὐδαίμονα Ἀραβίαν ἐμβαλόντων μετὰ στρατιᾶσ νεωστί, ἧσ ἡγεῖτο ἀνὴρ φίλοσ ἡμῖν καὶ ἑταῖροσ Αἴλιοσ Γάλλοσ, καὶ τῶν ἐκ τῆσ Ἀλεξανδρείασ ἐμπόρων στόλοισ ἤδη πλεόντων διὰ τοῦ Νείλου καὶ τοῦ Ἀραβίου κόλπου μέχρι τῆσ Ἰνδικῆσ, πολὺ μᾶλλον καὶ ταῦτα ἔγνωσται τοῖσ νῦν ἢ τοῖσ πρὸ ἡμῶν. ὅτε γοῦν Γάλλοσ ἐπῆρχε τῆσ Αἰγύπτου, συνόντεσ αὐτῷ καὶ συναναβάντεσ μέχρι Συήνησ καὶ τῶν Αἰθιοπικῶν ὁρ́ων ἱστοροῦμεν, ὅτι καὶ ἑκατὸν καὶ εἴκοσι νῆεσ πλέοιεν ἐκ Μυὸσ ὁρ́μου πρὸσ τὴν Ἰνδικήν, πρότερον ἐπὶ τῶν Πτολεμαϊκῶν βασιλέων ὀλίγων παντάπασι θαρρούντων πλεῖν καὶ τὸν Ἰνδικὸν ἐμπορεύεσθαι φόρτον. τὰ μὲν οὖν πρῶτα καὶ κυριώτατα καὶ πρὸσ ἐπιστήμην καὶ πρὸσ τὰσ χρείασ τὰσ πολιτικὰσ ταῦτα, σχῆμα καὶ μέγεθοσ εἰπεῖν ὡσ ἁπλούστατα ἐγχειρεῖν τὸ πῖπτον εἰσ τὸν γεωγραφικὸν πίνακα, συμπαραδηλοῦντα καὶ τὸ ποῖόν τι καὶ πόστον μέροσ τῆσ ὅλησ γῆσ ἐστι·

τοῦτο μὲν γὰρ οἰκεῖον τῷ γεωγράφῳ, τὸ δὲ καὶ περὶ ὅλησ ἀκριβολογεῖσθαι τῆσ γῆσ καὶ περὶ τοῦ σπονδύλου παντὸσ ἧσ λέγομεν ζώνησ ἄλλησ τινὸσ ἐπιστήμησ ἐστίν, οἱο͂ν εἰ περιοικεῖται καὶ κατὰ θάτερον τεταρτημόριον ὁ σπόνδυλοσ· καὶ γὰρ εἰ οὕτωσ ἔχει, οὐχ ὑπὸ τούτων γε οἰκεῖται τῶν παρ’ ἡμῖν, ἀλλ’ ἐκείνην ἄλλην οἰκουμένην θετέον, ὅπερ ἐστὶ πιθανόν. ἡμῖν δὲ τὰ ἐν αὐτῇ ταύτῃ λεκτέον. ἔστι δή τι χλαμυδοειδὲσ σχῆμα τῆσ γῆσ τῆσ οἰκουμένησ, οὗ τὸ μὲν πλάτοσ ὑπογράφει τὸ μέγιστον ἡ διὰ τοῦ Νείλου γραμμή, λαβοῦσα τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τοῦ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου παραλλήλου καὶ τῆσ τῶν Αἰγυπτίων τῶν φυγάδων νήσου μέχρι τοῦ διὰ τῆσ Ιἔρνησ παραλλήλου, τὸ δὲ μῆκοσ ἡ ταύτῃ πρὸσ ὀρθὰσ ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ διὰ στηλῶν καὶ τοῦ Σικελικοῦ πορθμοῦ μέχρι τῆσ Ῥοδίασ καὶ τοῦ Ἰσσικοῦ κόλπου, παρὰ τὸν Ταῦρον ἰοῦσα τὸν διεζωκότα τὴν Ἀσίαν καὶ καταστρέφοντα ἐπὶ τὴν ἑῴαν θάλατταν μεταξὺ Ἰνδῶν καὶ τῶν ὑπὲρ τῆσ Βακτριανῆσ Σκυθῶν.

δεῖ δὴ νοῆσαι παραλληλόγραμμόν τι, ἐν ᾧ τὸ χλαμυδοειδὲσ σχῆμα ἐγγέγραπται οὕτωσ ὥστε τὸ μῆκοσ τῷ μήκει ὁμολογεῖν καὶ ἴσον εἶναι τὸ μέγιστον καὶ τὸ πλάτοσ τῷ πλάτει. τὸ μὲν δὴ χλαμυδοειδὲσ σχῆμα οἰκουμένη ἐστί· τὸ δὲ πλάτοσ ὁρίζεσθαι ἔφαμεν αὐτῆσ ταῖσ ἐσχάταισ παραλλήλοισ πλευραῖσ, ταῖσ διοριζούσαισ τὸ οἰκήσιμον αὐτῆσ καὶ τὸ ἀοίκητον ἐφ’ ἑκάτερα. αὗται δ’ ἦσαν πρὸσ ἄρκτοισ μὲν ἡ διὰ τῆσ Ιἔρνησ, πρὸσ δὲ τῇ διακεκαυμένῃ ἡ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου· αὗται δὴ προσεκβαλλόμεναι ἐπί τε τὰσ ἀνατολὰσ καὶ ἐπὶ τὰσ δύσεισ μέχρι τῶν ἀνταιρόντων μερῶν τῆσ οἰκουμένησ ποιήσουσί τι παραλληλόγραμμον πρὸσ τὰσ ἐπιζευγνυούσασ διὰ τῶν ἄκρων αὐτάσ. ὅτι μὲν οὖν ἐν τούτῳ ἐστὶν ἡ οἰκουμένη, φανερὸν ἐκ τοῦ μήτε τὸ πλάτοσ αὐτῆσ τὸ μέγιστον ἔξω πίπτειν αὐτοῦ μήτε τὸ μῆκοσ· ὅτι δ’ αὐτῆσ χλαμυδοειδὲσ τὸ σχῆμά ἐστιν, ἐκ τοῦ τὰ ἄκρα μυουρίζειν τὰ τοῦ μήκουσ ἑκατέρωθεν, κλυζόμενα ὑπὸ τῆσ θαλάττησ, καὶ ἀφαιρεῖν τοῦ πλάτουσ· τοῦτο δὲ δῆλον ἐκ τῶν περιπλευσάντων τά τε ἑῷα μέρη καὶ τὰ δυσμικὰ ἑκατέρωθεν. τῆσ τε γὰρ Ἰνδικῆσ νοτιωτέραν πολὺ τὴν Ταπροβάνην καλουμένην νῆσον ἀποφαίνουσιν, οἰκουμένην ἔτι καὶ ἀνταίρουσαν τῇ τῶν Αἰγυπτίων νήσῳ καὶ τῇ τὸ κιννάμωμον φερούσῃ γῇ· τὴν γὰρ κρᾶσιν τῶν ἀέρων παραπλησίαν εἶναι· τῆσ τε μετὰ τοὺσ Ἰνδοὺσ Σκυθίασ τῆσ ὑστάτησ ἀρκτικώτερά ἐστι τὰ κατὰ τὸ στόμα τῆσ Ὑρκανίασ θαλάττησ καὶ ἔτι μᾶλλον τὰ κατὰ τὴν Ιἔρνην. ὁμοίωσ δὲ καὶ περὶ τῆσ ἔξω στηλῶν λέγεται· δυσμικώτατον μὲν γὰρ σημεῖον τῆσ οἰκουμένησ τὸ τῶν Ἰβήρων ἀκρωτήριον ὃ καλοῦσιν ἱερόν· κεῖται δὲ κατὰ τὴν γραμμήν πωσ τὴν διὰ Γαδείρων τε καὶ στηλῶν καὶ τοῦ Σικελικοῦ πορθμοῦ καὶ τῆσ Ῥοδίασ. συμφωνεῖν γὰρ καὶ τὰ ὡροσκοπεῖα καὶ τοὺσ ἀνέμουσ φασὶ τοὺσ ἑκατέρωσε φοροὺσ καὶ τὰ μήκη τῶν μεγίστων ἡμερῶν τε καὶ νυκτῶν· ἔστι γὰρ τετταρεσκαίδεκα ὡρῶν ἰσημερινῶν [καὶ ἡμίσουσ ἡ μεγίστη τῶν ἡμερῶν] τε καὶ νυκτῶν. ἔν τε τῇ παραλίᾳ τῇ κατὰ Γάδειρα καὶ Ἴβηράσ ποτε ὁρᾶσθαι. Ποσειδώνιοσ δ’ ἔκ τινοσ ὑψηλῆσ οἰκίασ ἐν πόλει διεχούσῃ τῶν τόπων τούτων ὅσον τετρακοσίουσ σταδίουσ φησὶν ἰδεῖν ἀστέρα, ὃν τεκμαίρεσθαι τὸν Κάνωβον αὐτὸν ἐκ τοῦ τε μικρὸν ἐκ τῆσ Ἰβηρίασ προελθόντασ ἐπὶ τὴν μεσημβρίαν ὁμολογεῖν ἀφορᾶν αὐτὸν καὶ ἐκ τῆσ ἱστορίασ τῆσ ἐν Κνίδῳ· τὴν γὰρ Εὐδόξου σκοπὴν οὐ πολὺ τῶν οἰκήσεων ὑψηλοτέραν εἶναι, λέγεσθαι δ’ ὅτι ἐντεῦθεν ἐκεῖνοσ ἀφεώρα τὸν Κάνωβον ἀστέρα, εἶναι δ’ ἐπὶ τοῦ Ῥοδιακοῦ κλίματοσ τὴν Κνίδον, ἐφ’ οὗ καὶ τὰ Γάδειρα καὶ ἡ ταύτῃ παραλία. ἐντεῦθεν δὲ πρὸσ μὲν τὰ νότια μέρη πλέουσιν ἡ Λιβύη κεῖται·

ταύτησ δὲ τὰ δυσμικώτατα μικρῷ τῶν Γαδείρων πρόκειται μᾶλλον, εἶτ’ ἄκραν ποιήσαντα στενὴν ἀναχωρεῖ πρὸσ ἑώ καὶ νότον, καὶ πλατύνεται κατ’ ὀλίγον ἑώσ ἂν τοῖσ ἑσπερίοισ Αἰθίοψι συνάψῃ. οὗτοι δ’ ὑπόκεινται τῶν περὶ Καρχηδόνα τόπων ὕστατοι, συνάπτοντεσ τῇ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου γραμμῇ. εἰσ δὲ τἀναντία πλέουσιν ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ἀκρωτηρίου μέχρι τῶν Ἀρτάβρων καλουμένων ὁ πλοῦσ ἐστι πρὸσ ἄρκτον ἐν δεξιᾷ ἔχουσι τὴν Λυσιτανίαν· εἶθ’ ὁ λοιπὸσ πρὸσ ἑώ πᾶσ ἀμβλεῖαν γωνίαν ποιῶν μέχρι τῶν τῆσ Πυρήνησ ἄκρων τῶν τελευτώντων εἰσ τὸν ὠκεανόν. τούτοισ δὲ τὰ ἑσπέρια τῆσ Βρεττανικῆσ ἀντίκειται πρὸσ ἄρκτον, ὁμοίωσ δὲ καὶ τοῖσ Ἀρτάβροισ ἀντίκεινται πρὸσ ἄρκτον αἱ Καττιτερίδεσ καλούμεναι νῆσοι πελάγιαι κατὰ τὸ Βρεττανικόν πωσ κλίμα ἱδρυμέναι· ὥστε δῆλον ἐφ’ ὅσον συνάγεται τὰ ἄκρα τῆσ οἰκουμένησ κατὰ μῆκοσ ὑπὸ τοῦ περικεχυμένου πελάγουσ εἰσ στενόν. Τοιούτου δὲ ὄντοσ τοῦ καθόλου σχήματοσ, χρήσιμον φαίνεται δύο λαβεῖν εὐθείασ, αἳ τέμνουσαι πρὸσ ὀρθὰσ ἀλλήλασ, ἡ μὲν διὰ τοῦ μήκουσ ἥξει τοῦ μεγίστου παντὸσ ἡ δὲ διὰ τοῦ πλάτουσ, καὶ ἡ μὲν τῶν παραλλήλων ἔσται μία ἡ δὲ τῶν μεσημβρινῶν·

ἔπειτα ταύταισ παραλλήλουσ ἐπινοοῦντασ ἐφ’ ἑκάτερα διαιρεῖν κατὰ ταύτασ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλατταν, ᾗ χρώμενοι τυγχάνομεν. καὶ γὰρ τὸ σχῆμα μᾶλλον ἂν καταφανὲσ γένοιτο ὁποῖον εἰρήκαμεν, κατὰ τὸ μέγεθοσ τῶν γραμμῶν ἄλλα καὶ ἄλλα μέτρα ἐχουσῶν τῶν τε τοῦ μήκουσ καὶ τοῦ πλάτουσ, καὶ τὰ κλίματα ἀποδηλωθήσεται βέλτιον τά τε ἑωθινὰ καὶ τὰ ἑσπέρια, ὡσ δ’ αὕτωσ τὰ νότια καὶ τὰ βόρεια. ἐπεὶ δὲ διὰ γνωρίμων τόπων λαμβάνεσθαι δεῖ τὰσ εὐθείασ ταύτασ, αἱ μὲν ἐλήφθησαν ἤδη, λέγω δὲ τὰσ μέσασ δύο τήν τε τοῦ μήκουσ καὶ τοῦ πλάτουσ, τὰσ λεχθείσασ πρότερον, αἱ δ’ ἄλλαι ῥᾳδίωσ γνωρίζοιντ’ ἂν διὰ τούτων· τρόπον γάρ τινα στοιχείοισ χρώμενοι τούτοισ τὰ παράλληλα μέρη στοχαζόμεθα καὶ τὰσ ἄλλασ σχέσεισ τῶν οἰκήσεων τάσ τ’ ἐπὶ γῆσ καὶ πρὸσ τὰ οὐράνια. πλεῖστον δ’ ἡ θάλαττα γεωγραφεῖ καὶ σχηματίζει τὴν γῆν, κόλπουσ ἀπεργαζομένη καὶ πελάγη καὶ πορθμούσ, ὁμοίωσ δὲ ἰσθμοὺσ καὶ χερρονήσουσ καὶ ἄκρασ·

προσλαμβάνουσι δὲ ταύτῃ καὶ οἱ ποταμοὶ καὶ τὰ ὄρη. διὰ γὰρ τῶν τοιούτων ἤπειροί τε καὶ ἔθνη καὶ πόλεων θέσεισ εὐφυεῖσ ἐνενοήθησαν καὶ τἆλλα ποικίλματα, ὅσων μεστόσ ἐστιν ὁ χωρογραφικὸσ πίναξ. ἐν δὲ τούτοισ καὶ τὸ τῶν νήσων πλῆθόσ ἐστι κατεσπαρμένον ἔν τε τοῖσ πελάγεσι καὶ κατὰ τὴν παραλίαν πᾶσαν. ἄλλων δ’ ἄλλασ ἀρετάσ τε καὶ κακίασ καὶ τὰσ ἀπ’ αὐτῶν χρείασ ἐπιδεικνυμένων ἢ δυσχρηστίασ, τὰσ μὲν φύσει τὰσ δὲ ἐκ κατασκευῆσ, τὰσ φύσει δεῖ λέγειν· διαμένουσι γάρ, αἱ δ’ ἐπίθετοι δέχονται μεταβολάσ. καὶ τούτων δὲ τὰσ πλείω χρόνον συμμένειν δυναμένασ ἐμφανιστέον, . . . μὴ πολὺ μέν, ἄλλωσ δ’ ἐπιφάνειαν ἐχούσασ τινὰ καὶ δόξαν, ἣ πρὸσ τὸν ὕστερον χρόνον παραμένουσα τρόπον τινὰ συμφυῆ τοῖσ τόποισ ποιεῖ καὶ μηκέτι οὖσαν κατασκευήν, ὥστε δῆλον ὅτι δεῖ καὶ τούτων μεμνῆσθαι. περὶ πολλῶν γάρ ἐστι πόλεων τοῦτ’ εἰπεῖν, ὅπερ εἶπε Δημοσθένησ ἐπὶ τῶν περὶ Ὄλυνθον, ἃσ οὕτωσ ἠφανίσθαι φησὶν ὥστε μηδ’ εἰ πώποτε ᾠκίσθησαν γνῶναι ἄν τινα ἐπελθόντα. ἀλλ’ ὅμωσ καὶ εἰσ τούτουσ τοὺσ τόπουσ καὶ εἰσ ἄλλουσ ἀφικνοῦνται ἄσμενοι, τά γ’ ἴχνη ποθοῦντεσ ἰδεῖν τῶν οὕτω διωνομασμένων ἔργων, καθάπερ καὶ τοὺσ τάφουσ τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν. οὕτω δὲ καὶ νομίμων καὶ πολιτειῶν μεμνήμεθα τῶν μηκέτι οὐσῶν, ἐνταῦθα καὶ τῆσ ὠφελείασ προκαλουμένησ τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ καὶ ἐπὶ τῶν πράξεων· ἢ γὰρ ζήλου χάριν ἢ ἀποτροπῆσ τῶν τοιούτων. λέγομεν δ’ ἀναλαβόντεσ ἀπὸ τῆσ πρώτησ ὑποτυπώσεωσ ὅτι ἡ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένη γῆ περίρρυτοσ οὖσα δέχεται κόλπουσ εἰσ ἑαυτὴν ἀπὸ τῆσ ἔξω θαλάττησ κατὰ τὸν ὠκεανὸν πολλούσ, μεγίστουσ δὲ τέτταρασ·

ὧν ὁ μὲν βόρειοσ Κασπία καλεῖται θάλαττα οἱ δ’ Ὑρκανίαν προσαγορεύουσιν, ὁ δὲ Περσικὸσ καὶ Ἀράβιοσ ἀπὸ τῆσ νοτίασ ἀναχέονται θαλάττησ, ὁ μὲν τῆσ Κασπίασ κατ’ ἀντικρὺ μάλιστα ὁ δὲ τῆσ Ποντικῆσ, τὸν δὲ τέταρτον, ὅσπερ πολὺ τούτουσ ὑπερβέβληται κατὰ τὸ μέγεθοσ, ἡ ἐντὸσ καὶ καθ’ ἡμᾶσ λεγομένη θάλαττα ἀπεργάζεται, τὴν μὲν ἀρχὴν ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ λαμβάνουσα καὶ τοῦ κατὰ τὰσ Ἡρακλείουσ στήλασ πορθμοῦ, μηκυνομένη δ’ εἰσ τὸ πρὸσ ἑώ μέροσ ἐν ἄλλῳ [καὶ ἄλλῳ] πλάτει, μετὰ δὲ ταῦτα σχιζομένη καὶ τελευτῶσα εἰσ δύο κόλπουσ πελαγίουσ, τὸν μὲν ἐν ἀριστερᾷ, ὅνπερ Εὔξεινον πόντον προσαγορεύομεν, τὸν δ’ ἕτερον τὸν συγκείμενον ἔκ τε τοῦ Αἰγυπτίου πελάγουσ καὶ τοῦ Παμφυλίου καὶ τοῦ Ἰσσικοῦ. ἅπαντεσ δ’ οἱ λεχθέντεσ κόλποι ἀπὸ τῆσ ἔξω θαλάττησ στενὸν ἔχουσι τὸν εἴσπλουν, μᾶλλον μὲν ὅ τε Ἀράβιοσ καὶ ὁ κατὰ στήλασ, ἧττον δ’ οἱ λοιποί. ἡ δὲ περικλείουσα αὐτοὺσ γῆ τριχῆ νενέμηται, καθάπερ εἴρηται. ἡ μὲν οὖν Εὐρώπη πολυσχημονεστάτη πασῶν ἐστιν, ἡ δὲ Λιβύη τἀναντία πέπονθεν, ἡ δὲ Ἀσία μέσην πωσ ἀμφοῖν ἔχει τὴν διάθεσιν. ἅπασαι δ’ ἐκ τῆσ ἐντὸσ παραλίασ ἔχουσι τὴν αἰτίαν τοῦ τε πολυσχήμονοσ καὶ τοῦ μή, ἡ δ’ ἐκτὸσ πλὴν τῶν λεχθέντων κόλπων ἁπλῆ καὶ χλαμυδοειδήσ ἐστιν, ὡσ εἶπον, τὰσ δ’ ἄλλασ ἐν μικρῷ διαφορὰσ ἐατέον· οὐδὲν γὰρ ἐν τοῖσ μεγάλοισ τὸ μικρόν. ἔτι δ’ ἐπεὶ κατὰ τὴν γεωγραφικὴν ἱστορίαν οὐ σχήματα μόνον ζητοῦμεν καὶ μεγέθη τόπων, ἀλλὰ καὶ σχέσεισ πρὸσ ἄλληλα αὐτῶν, ὥσπερ ἔφαμεν, καὶ ἐνταῦθα τὸ ποικίλον ἡ ἐντὸσ παραλία παρέχεται μᾶλλον ἢ ἡ ἐκτόσ. πολὺ δ’ ἐστὶ καὶ τὸ γνώριμον καὶ τὸ εὔκρατον καὶ τὸ πόλεσι καὶ ἔθνεσιν εὐνομουμένοισ συνοικούμενον μᾶλλον ἐνταῦθα ἢ ἐκεῖ. ποθοῦμεν δὲ εἰδέναι ταῦτα, ἐν οἷσ πλείουσ παραδίδονται πράξεισ καὶ πολιτεῖαι καὶ τέχναι καὶ τἆλλα ὅσα εἰσ φρόνησιν συνεργεῖ, αἵ τε χρεῖαι συνάγουσιν ἡμᾶσ πρὸσ ἐκεῖνα ὧν ἐν ἐφικτῷ αἱ ἐπιπλοκαὶ καὶ κοινωνίαι· ταῦτα δ’ ἐστὶν ὅσα οἰκεῖται, μᾶλλον δ’ οἰκεῖται καλῶσ. πρὸσ ἅπαντα δὲ τὰ τοιαῦτα, ὡσ ἔφην, ἡ παρ’ ἡμῖν θάλαττα πλεονέκτημα ἔχει μέγα· καὶ δὴ καὶ ἔνθεν ἀρκτέον τῆσ περιηγήσεωσ. εἴρηται δὲ ὅτι ἀρχὴ τοῦδε τοῦ κόλπου ἐστὶν ὁ κατὰ τὰσ στήλασ πορθμόσ·

τὸ δὲ στενώτατον τούτου περὶ ἑβδομήκοντα σταδίουσ λέγεται· παραπλεύσαντι δὲ τὸν στενωπὸν ἑκατὸν καὶ εἴκοσι σταδίων ὄντα διάστασιν λαμβάνουσιν αἱ ᾐόνεσ ἀθρόαν, ἡ δ’ ἐν ἀριστερᾷ μᾶλλον· εἶτ’ ὄψισ μεγάλου φαίνεται πελάγουσ. ὁρίζεται δ’ ἐκ μὲν τοῦ δεξιοῦ πλευροῦ τῇ Λιβυκῇ παραλίᾳ μέχρι Καρχηδόνοσ, ἐκ δὲ θατέρου τῇ τε Ἰβηρικῇ καὶ τῇ Κελτικῇ κατὰ Νάρβωνα καὶ Μασσαλίαν, καὶ μετὰ ταῦτα τῇ Λιγυστικῇ, τελευταίᾳ δὲ τῇ Ἰταλικῇ μέχρι τοῦ Σικελικοῦ πορθμοῦ. τὸ δ’ ἑῷον τοῦ πελάγουσ πλευρὸν ἡ Σικελία ἐστὶ καὶ οἱ ἑκατέρωθεν αὐτῆσ πορθμοί, ὁ μὲν πρὸσ τῇ Ἰταλίᾳ ἑπταστάδιοσ, ὁ δὲ πρὸσ τῇ Καρχηδόνι χιλίων καὶ πεντακοσίων σταδίων. ἡ δ’ ἀπὸ τῶν στηλῶν ἐπὶ τὸ ἑπταστάδιον γραμμὴ μέροσ μέν ἐστι τῆσ ἐπὶ Ῥόδον καὶ τὸν Ταῦρον, μέσον δέ πωσ τέμνει τὸ λεχθὲν πέλαγοσ· λέγεται δὲ σταδίων μυρίων καὶ δισχιλίων· τοῦτο μὲν δὴ τὸ μῆκοσ τοῦ πελάγουσ, πλάτοσ δὲ τὸ μέγιστον ὅσον πεντακισχιλίων σταδίων τὸ ἀπὸ τοῦ Γαλατικοῦ κόλπου μεταξὺ Μασσαλίασ καὶ Νάρβωνοσ ἐπὶ τὴν κατ’ ἀντικρὺ Λιβύην. καλοῦσι δὲ τὸ πρὸσ τῇ Λιβύῃ πᾶν μέροσ τῆσ θαλάττησ ταύτησ Λιβυκὸν πέλαγοσ, τὸ δὲ πρὸσ τῇ κατ’ ἀντικρὺ γῇ τὸ μὲν Ἰβηρικὸν τὸ δὲ Λιγυστικὸν τὸ δὲ Σαρδόνιον, τελευταῖον δὲ μέχρι τῆσ Σικελίασ τὸ Τυρρηνικόν. νῆσοι δ’ εἰσὶν ἐν μὲν τῇ παραλίᾳ τῇ κατὰ τὸ Τυρρηνικὸν πέλαγοσ μέχρι τῆσ Λιγυστικῆσ συχναί, μέγισται δὲ Σαρδὼ καὶ Κύρνοσ, μετά γε τὴν Σικελίαν· αὕτη δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐστὶ μεγίστη τῶν καθ’ ἡμᾶσ καὶ ἀρίστη. πολὺ δὲ τούτων λειπόμεναι πελάγιαι μὲν Πανδατερία τε καὶ Ποντία, πρόσγειοι δὲ Αἰθαλία τε καὶ Πλανασία καὶ Πιθηκοῦσσα καὶ Προχύτη καὶ Καπρίαι καὶ Λευκωσία καὶ ἄλλαι τοιαῦται. ἐπὶ θάτερα δὲ τῆσ Λιγυστικῆσ αἱ πρὸ τῆσ λοιπῆσ ᾐόνοσ μέχρι στηλῶν οὐ πολλαί, ὧν εἰσιν ἥ τε Γυμνησία καὶ Ἔβυσοσ· οὐ πολλαὶ δ’ οὐδ’ αἱ πρὸ τῆσ Λιβύησ καὶ τῆσ Σικελίασ, ὧν εἰσι Κόσσουρά τε καὶ Αἰγίμουροσ καὶ αἱ Λιπαραίων νῆσοι, ἃσ Αἰόλου τινὲσ προσαγορεύουσι. μετὰ δὲ τὴν Σικελίαν καὶ τοὺσ ἑκατέρωθεν πορθμοὺσ ἄλλα πελάγη συνάπτει, τό τε πρὸ τῶν Σύρτεων καὶ τῆσ Κυρηναίασ καὶ αὐταὶ αἱ Σύρτεισ καὶ τὸ Αὐσόνιον μὲν πάλαι νῦν δὲ καλούμενον Σικελικόν, σύρρουν ἐκείνῳ καὶ συνεχέσ.

τὸ μὲν οὖν πρὸ τῶν Σύρτεων καὶ τῆσ Κυρηναίασ καλεῖται Λιβυκόν, τελευτᾷ δ’ εἰσ τὸ Αἰγύπτιον πέλαγοσ. τῶν δὲ Σύρτεων ἡ μὲν ἐλάττων ἐστὶν ὅσον χιλίων καὶ ἑξακοσίων σταδίων τὴν περίμετρον· πρόκεινται δ’ ἐφ’ ἑκάτερα τοῦ στόματοσ νῆσοι Μῆνίγξ τε καὶ Κέρκινα· τῆσ δὲ μεγάλησ Σύρτεώσ φησιν Ἐρατοσθένησ τὸν κύκλον εἶναι πεντακισχιλίων, τὸ δὲ βάθοσ χιλίων ὀκτακοσίων ἀφ’ Ἑσπερίδων εἰσ Αὐτόμαλα καὶ τὸ τῆσ Κυρηναίασ μεθόριον πρὸσ τὴν ἄλλην τὴν ταύτῃ Λιβύην· ἄλλοι δὲ τὸν περίπλουν τετρακισχιλίων σταδίων εἶπον, τὸ δὲ βάθοσ χιλίων πεντακοσίων, ὅσον καὶ τὸ πλάτοσ τοῦ στόματοσ. τὸ δὲ Σικελικὸν πέλαγοσ πρὸ τῆσ Σικελίασ ἐστὶ καὶ τῆσ Ἰταλίασ ἐπὶ τὸ πρὸσ ἑώ μέροσ καὶ ἔτι τοῦ μεταξὺ πόρου τῆσ τε Ῥηγίνησ μέχρι Λοκρῶν, καὶ τῆσ Μεσσηνίασ μέχρι Συρακουσσῶν καὶ Παχύνου. αὔξεται δ’ ἐπὶ μὲν τὸ πρὸσ ἑώ μέροσ μέχρι τῶν ἄκρων τῆσ Κρήτησ, καὶ τὴν Πελοπόννησον δὲ περικλύζει τὴν πλείστην, καὶ πληροῖ τὸν Κορινθιακὸν καλούμενον κόλπον· πρὸσ ἄρκτουσ δὲ ἐπί τε ἄκραν Ιἀπυγίαν καὶ τὸ στόμα τοῦ Ιὀνίου κόλπου καὶ τῆσ Ἠπείρου τὰ νότια μέρη μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου καὶ τῆσ συνεχοῦσ παραλίασ τῆσ ποιούσησ τὸν Κορινθιακὸν κόλπον πρὸσ τὴν Πελοπόννησον. ὁ δ’ Ιὄνιοσ κόλποσ μέροσ ἐστὶ τοῦ νῦν Ἀδρίου λεγομένου· τούτου δὲ τὴν μὲν ἐν δεξιᾷ πλευρὰν ἡ Ἰλλυρὶσ ποιεῖ, τὴν δ’ εὐώνυμον ἡ Ἰταλία μέχρι τοῦ μυχοῦ τοῦ κατὰ Ἀκυληίαν. ἔστι δὲ πρὸσ ἄρκτον ἅμα καὶ πρὸσ τὴν ἑσπέραν ἀνέχων στενὸσ καὶ μακρόσ, μῆκοσ μὲν ὅσον ἑξακισχιλίων σταδίων, πλάτοσ δὲ τὸ μέγιστον διακοσίων ἐπὶ τοῖσ χιλίοισ. νῆσοι δέ εἰσιν ἐνταῦθα συχναὶ μὲν αἱ πρὸ τῆσ Ἰλλυρίδοσ, αἵ τε Ἀψυρτίδεσ καὶ Κυρικτικὴ καὶ Λιβυρνίδεσ, ἔτι δ’ Ἴσσα καὶ Τραγούριον καὶ ἡ Μέλαινα Κόρκυρα καὶ Φάροσ, πρὸ τῆσ Ἰταλίασ δὲ αἱ Διομήδειοι. τοῦ Σικελικοῦ δὲ τὸ ἐπὶ Κρήτην ἀπὸ Παχύνου τετρακισχιλίων καὶ πεντακοσίων σταδίων φασί· τοσοῦτον δὲ καὶ τὸ ἐπὶ Ταίναρον τῆσ Λακωνικῆσ· τὸ δὲ ἀπὸ ἄκρασ Ιἀπυγίασ ἐπὶ τὸν μυχὸν τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου τῶν μὲν τρισχιλίων ἐστὶν ἔλαττον, τὸ δ’ ἀπὸ Ιἀπυγίασ εἰσ τὴν Λιβύην πλέον τῶν τετρακισχιλίων ἐστί. νῆσοι δ’ εἰσὶν ἐνταῦθα ἥ τε Κόρκυρα καὶ Σύβοτα πρὸ τῆσ Ἠπειρώτιδοσ, καὶ ἐφεξῆσ πρὸ τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου Κεφαλληνία καὶ Ἰθάκη καὶ Ζάκυνθοσ καὶ Ἐχινάδεσ. τῷ δὲ Σικελικῷ συνάπτει τὸ Κρητικὸν πέλαγοσ καὶ τὸ Σαρωνικὸν καὶ τὸ Μυρτῷον, ὃ μεταξὺ τῆσ Κρήτησ ἐστὶ καὶ τῆσ Ἀργείασ καὶ τῆσ Ἀττικῆσ, πλάτοσ ἔχον τὸ μέγιστον τὸ ἀπὸ τῆσ Ἀττικῆσ ὅσον χιλίων καὶ διακοσίων σταδίων, μῆκοσ δ’ ἔλαττον ἢ διπλάσιον.

ἐν τούτῳ δὲ νῆσοι Κύθηρά τε καὶ Καλαυρία καὶ αἱ περὶ Αἴγιναν καὶ Σαλαμῖνα καὶ τῶν Κυκλάδων τινέσ. τὸ δὲ συνεχὲσ τὸ Αἰγαῖόν ἐστιν ἤδη σὺν τῷ Μέλανι κόλπῳ καὶ τῷ Ἑλλησπόντῳ, καὶ τὸ Ἰκάριον καὶ Καρπάθιον μέχρι τῆσ Ῥόδου καὶ Κρήτησ καὶ τῶν πρώτων μερῶν τῆσ Ἀσίασ . . . αἵ τε Κυκλάδεσ νῆσοι εἰσὶ καὶ αἱ Σποράδεσ καὶ αἱ προκείμεναι τῆσ Καρίασ καὶ Ιὠνίασ καὶ Αἰολίδοσ μέχρι τῆσ Τρῳάδοσ, λέγω δὲ Κῶ καὶ Σάμον καὶ Χίον καὶ Λέσβον καὶ Τένεδον· ὡσ δ’ αὕτωσ αἱ προκείμεναι τῆσ Ἑλλάδοσ μέχρι τῆσ Μακεδονίασ καὶ τῆσ ὁμόρου Θρᾴκησ Εὔβοιά τε καὶ Σκῦροσ καὶ Πεπάρηθοσ καὶ Λῆμνοσ καὶ Θάσοσ καὶ Ἴμβροσ καὶ Σαμοθρᾴκη καὶ ἄλλαι πλείουσ, περὶ ὧν ἐν τοῖσ καθ’ ἕκαστα δηλώσομεν. ἔστι δὲ τὸ μῆκοσ τῆσ θαλάττησ ταύτησ περὶ τετρακισχιλίουσ ἢ μικρῷ πλείουσ, τὸ δὲ πλάτοσ περὶ δισχιλίουσ. περιέχεται δὲ ὑπὸ τῶν λεχθέντων μερῶν τῆσ Ἀσίασ καὶ τῆσ ἀπὸ Σουνίου μέχρι Θερμαίου κόλπου πρὸσ ἄρκτον ἐχούσησ τὸν πλοῦν παραλίασ καὶ τῶν Μακεδονικῶν κόλπων μέχρι τῆσ Θρᾳκίασ χερρονήσου. κατὰ δὲ ταύτην ἐστὶ τὸ ἑπταστάδιον τὸ κατὰ Σηστὸν καὶ Ἄβυδον, δι’ οὗ τὸ Αἰγαῖον καὶ ὁ Ἑλλήσποντοσ ἐκδίδωσι πρὸσ ἄρκτον εἰσ ἄλλο πέλαγοσ, ὃ καλοῦσι Προποντίδα, κἀκεῖνο εἰσ ἄλλο τὸν Εὔξεινον προσαγορευόμενον πόντον.

ἔστι δὲ διθάλαττοσ τρόπον τινὰ οὗτοσ· κατὰ μέσον γάρ πωσ ἄκραι δύο προπίπτουσιν, ἡ μὲν ἐκ τῆσ Εὐρώπησ καὶ τῶν βορείων μερῶν ἡ δ’ ἐκ τῆσ Ἀσίασ ἐναντία ταύτῃ, συνάγουσαι τὸν μεταξὺ πόρον καὶ ποιοῦσαι δύο πελάγη μεγάλα· τὸ μὲν οὖν τῆσ Εὐρώπησ ἀκρωτήριον καλεῖται Κριοῦ μέτωπον τὸ δὲ τῆσ Ἀσίασ Κάραμβισ, διέχοντα ἀλλήλων περὶ χιλίουσ σταδίουσ καὶ πεντακοσίουσ. τὸ μὲν οὖν πρὸσ ἑσπέραν πέλαγοσ μῆκόσ ἐστιν ἀπὸ Βυζαντίου μέχρι τῶν ἐκβολῶν τοῦ Βορυσθένουσ σταδίων τρισχιλίων ὀκτακοσίων, πλάτοσ δὲ δισχιλίων· ἐν τούτῳ δ’ ἡ Λευκὴ νῆσόσ ἐστι· τὸ δ’ ἑῷόν ἐστι παράμηκεσ εἰσ στενὸν τελευτῶν μυχὸν τὸν κατὰ Διοσκουριάδα ἐπὶ πεντακισχιλίουσ ἢ μικρῷ πλείουσ σταδίουσ, τὸ δὲ πλάτοσ περὶ τρισχιλίουσ· ἡ δὲ περίμετροσ τοῦ σύμπαντοσ πελάγουσ ἐστὶ δισμυρίων που καὶ πεντακισχιλίων σταδίων. εἰκάζουσι δέ τινεσ τὸ σχῆμα τῆσ περιμέτρου ταύτησ ἐντεταμένῳ Σκυθικῷ τόξῳ, τὴν μὲν νευρὰν ἐξομοιοῦντεσ τοῖσ δεξιοῖσ καλουμένοισ μέρεσι τοῦ Πόντου ταῦτα δ’ ἐστὶν ὁ παράπλουσ ὁ ἀπὸ τοῦ στόματοσ μέχρι τοῦ μυχοῦ τοῦ κατὰ Διοσκουριάδα· πλὴν γὰρ τῆσ Καράμβιοσ ἥ γε ἄλλη πᾶσα ᾐὼν μικρὰσ ἔχει εἰσοχάσ τε καὶ ἐξοχὰσ ὥστ’ εὐθείᾳ ἐοικέναι, τὴν δὲ λοιπὴν τῷ κέρατι τοῦ τόξου διττὴν ἔχοντι τὴν ἐπιστροφήν, τὴν μὲν ἄνω περιφερεστέραν τὴν δὲ κάτω εὐθυτέραν· οὕτω δὲ κἀκείνην ἀπεργάζεσθαι δύο κόλπουσ, ὧν ὁ ἑσπέριοσ πολὺ θατέρου περιφερέστερόσ ἐστιν. ὑπέρκειται δὲ τοῦ ἑωθινοῦ κόλπου πρὸσ ἄρκτον ἡ Μαιῶτοσ λίμην τὴν περίμετρον ἔχουσα ἐνακισχιλίων σταδίων ἢ καὶ μικρῷ πλεόνων·

ἐκδίδωσι δ’ αὕτη μὲν εἰσ Πόντον κατὰ τὸν Κιμμερικὸν καλούμενον Βόσπορον, οὗτοσ δὲ κατὰ τὸν Θρᾴκιον εἰσ τὴν Προποντίδα· τὸ γὰρ Βυζαντιακὸν στόμα οὕτω καλοῦσι Θρᾴκιον Βόσπορον, ὃ τετραστάδιόν ἐστιν. ἡ δὲ Προποντὶσ χιλίων καὶ πεντακοσίων λέγεται τὸ μῆκοσ σταδίων τὸ ἀπὸ τῆσ Τρῳάδοσ ἐπὶ τὸ Βυζάντιον· πάρισον δέ πώσ ἐστι καὶ τὸ πλάτοσ. ἐνταῦθα δ’ ἡ τῶν Κυζικηνῶν ἵδρυται νῆσοσ καὶ τὰ περὶ αὐτὴν νησία. τοιαύτη μὲν ἡ πρὸσ ἄρκτον τοῦ Αἰγαίου πελάγουσ ἀνάχυσισ καὶ τοσαύτη, πάλιν δ’ ἀπὸ τῆσ Ῥοδίασ ἡ τὸ Αἰγύπτιον πέλαγοσ ποιοῦσα καὶ τὸ Παμφύλιον καὶ τὸ Ἰσσικὸν ἐπὶ μὲν τὴν ἑώ καὶ τῆσ Κιλικίασ κατὰ Ἰσσὸν ἐκτείνεται μέχρι καὶ πεντακισχιλίων σταδίων παρά τε Λυκίαν καὶ Παμφυλίαν καὶ τὴν Κιλίκων παραλίαν πᾶσαν.

ἐντεῦθεν δὲ Συρία τε καὶ Φοινίκη καὶ Αἴγυπτοσ ἐγκυκλοῖ πρὸσ νότον τὴν θάλατταν καὶ πρὸσ δύσιν ἑώσ Ἀλεξανδρείασ. ἐν δὲ τῷ Ἰσσικῷ κόλπῳ καὶ τῷ Παμφυλίῳ κεῖσθαι συμβαίνει τὴν Κύπρον, συνάπτουσαν τῷ Αἰγυπτίῳ πελάγει. ἔστι δ’ ἀπὸ Ῥόδου δίαρμα εἰσ Ἀλεξάνδρειαν βορέᾳ τετρακισχιλίων που σταδίων, ὁ δὲ περίπλουσ διπλάσιοσ. ὁ δ’ Ἐρατοσθένησ ταύτην μὲν τῶν ναυτικῶν εἶναί φησι τὴν ὑπόληψιν περὶ τοῦ διάρματοσ τοῦ πελάγουσ, τῶν μὲν οὕτω λεγόντων, τῶν δὲ καὶ πεντακισχιλίουσ οὐκ ὀκνούντων εἰπεῖν, αὐτὸσ δὲ διὰ τῶν σκιοθηρικῶν γνωμόνων ἀνευρεῖν τρισχιλίουσ ἑπτακοσίουσ πεντήκοντα. τούτου δὴ τοῦ πελάγουσ τὸ πρὸσ τῇ Κιλικίᾳ καὶ Παμφυλίᾳ καὶ τοῦ Ποντικοῦ τὰ καλούμενα δεξιὰ μέρη καὶ ἡ Προποντὶσ καὶ ἡ ἐφεξῆσ παραλία μέχρι Παμφυλίασ ποιεῖ τινα χερρόνησον μεγάλην καὶ μέγαν ταύτησ ἰσθμόν, τὸν ἀπὸ τῆσ πρὸσ Ταρσῷ θαλάττησ ἐπὶ πόλιν Ἀμισὸν καὶ τὸ τῶν Ἀμαζόνων πεδίον τὴν Θεμίσκυραν. ἡ γὰρ ἐντὸσ τῆσ γραμμῆσ ταύτησ χώρα μέχρι Καρίασ καὶ Ιὠνίασ καὶ τῶν ἐντὸσ Ἅλυοσ νεμομένων ἐθνῶν περίκλυστοσ ἅπασά ἐστιν ὑπὸ τοῦ Αἰγαίου καὶ τῶν ἑκατέρωθεν λεχθέντων τῆσ θαλάττησ μερῶν· καὶ δὴ καὶ καλοῦμεν Ἀσίαν ταύτην ἰδίωσ καὶ ὁμωνύμωσ τῇ ὅλῃ. συλλήβδην δ’ εἰπεῖν, τῆσ καθ’ ἡμᾶσ θαλάττησ νοτιώτατον μέν ἐστι σημεῖον ὁ τῆσ μεγάλησ Σύρτεωσ μυχόσ, καὶ μετὰ τοῦτον ἡ κατ’ Αἴγυπτον Ἀλεξάνδρεια καὶ τοῦ Νείλου προχοαί, βορειότατον δὲ τὸ τοῦ Βορυσθένουσ [στόμα]·

εἰ δὲ καὶ τὴν Μαιῶτιν προστιθείη τῷ πελάγει τισ καὶ γάρ ἐστιν ὡσ ἂν μέροσ, τὸ τοῦ Τανάιδοσ· δυσμικώτατον δὲ ὁ κατὰ τὰσ στήλασ πορθμόσ, ἑωθινώτατον δ’ ὁ λεχθεὶσ μυχὸσ κατὰ Διοσκουριάδα· Ἐρατοσθένησ δ’ οὐκ εὖ τὸν Ἰσσικὸν κόλπον φησίν. ὁ μὲν γὰρ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ μεσημβρινοῦ ἵδρυται ἐφ’ οὗπερ ἥ τε Ἀμισὸσ καὶ Θεμίσκυρα· εἰ δὲ βούλει, πρόσλαβε καὶ τὴν Σιδήνην μέχρι Φαρνακείασ. ἀπὸ δὲ τούτων τῶν μερῶν πρὸσ ἑώ πλοῦσ ἐστι πλειόνων ἢ τρισχιλίων σταδίων εἰσ Διοσκουριάδα, ὡσ ἔσται μᾶλλον ἐκ τῆσ ἐν μέρει περιοδείασ φανερόν. ἡ μὲν δὴ καθ’ ἡμᾶσ θάλαττα τοιαύτη τισ. ὑπογραπτέον δὲ καὶ τὰσ περιεχούσασ αὐτὴν γᾶσ, ἀρχὴν λαβοῦσιν ἀπὸ τῶν αὐτῶν μερῶν ἀφ’ ὧνπερ καὶ τὴν θάλατταν ὑπεγράψαμεν.

εἰσπλέουσι τοίνυν τὸν κατὰ στήλασ πορθμὸν ἐν δεξιᾷ μέν ἐστιν ἡ Λιβύη μέχρι τῆσ τοῦ Νείλου ῥύσεωσ, ἐν ἀριστερᾷ δὲ ἀντίπορθμοσ ἡ Εὐρώπη μέχρι τοῦ Τανάιδοσ· τελευτῶσι δ’ ἀμφότεραι περὶ τὴν Ἀσίαν. ἀρκτέον δ’ ἀπὸ τῆσ Εὐρώπησ, ὅτι πολυσχήμων τε καὶ πρὸσ ἀρετὴν ἀνδρῶν εὐφυεστάτη καὶ πολιτειῶν καὶ ταῖσ ἄλλαισ πλεῖστον μεταδεδωκυῖα τῶν οἰκείων ἀγαθῶν, ἐπειδὴ σύμπασα οἰκήσιμόσ ἐστι πλὴν ὀλίγησ τῆσ διὰ ψῦχοσ ἀοικήτου. αὕτη δ’ ὁμορεῖ τοῖσ Ἁμαξοίκοισ τοῖσ περὶ τὸν Τάναϊν καὶ τὴν Μαιῶτιν καὶ τὸν Βορυσθένη. τῆσ δ’ οἰκησίμου τὸ μὲν δυσχείμερον καὶ τὸ ὀρεινὸν μοχθηρῶσ οἰκεῖται τῇ φύσει, ἐπιμελητὰσ δὲ λαβόντα ἀγαθοὺσ καὶ τὰ φαύλωσ οἰκούμενα καὶ λῃστρικῶσ ἡμεροῦται, καθάπερ οἱ Ἕλληνεσ ὄρη καὶ πέτρασ κατέχοντεσ ᾤκουν καλῶσ διὰ πρόνοιαν τὴν περὶ τὰ πολιτικὰ καὶ τὰσ τέχνασ καὶ τὴν ἄλλην σύνεσιν τὴν περὶ βίον, Ῥωμαῖοί τε πολλὰ ἔθνη παραλαβόντεσ καὶ τὴν φύσιν ἀνήμερα διὰ τοὺσ τόπουσ ἢ τραχεῖσ ὄντασ ἢ ἀλιμένουσ ἢ ψυχροὺσ ἢ ἀπ’ ἄλλησ αἰτίασ δυσοικήτουσ πολλοῖσ τούσ τε ἀνεπιπλέκτουσ ἀλλήλοισ ἐπέπλεξαν καὶ τοὺσ ἀγριωτέρουσ πολιτικῶσ ζῆν ἐδίδαξαν. ὅσον δ’ ἐστὶν αὐτῆσ ἐν ὁμαλῷ καὶ εὐκράτῳ τὴν φύσιν ἔχει συνεργὸν πρὸσ ταῦτα, ἐπειδὴ τὸ μὲν ἐν τῇ εὐδαίμονι χώρᾳ πᾶν ἐστιν εἰρηνικόν, τὸ δ’ ἐν τῇ λυπρᾷ μάχιμον καὶ ἀνδρικόν, καὶ δέχεταί τινασ παρ’ ἀλλήλων εὐεργεσίασ τὰ γένη ταῦτα· τὰ μὲν γὰρ ἐπικουρεῖ τοῖσ ὅπλοισ, τὰ δὲ καρποῖσ καὶ τέχναισ καὶ ἠθοποιίαισ. φανεραὶ δὲ καὶ αἱ ἐξ ἀλλήλων βλάβαι μὴ ἐπικουρούντων· ἔχει δέ τι πλεονέκτημα ἡ βία τῶν τὰ ὅπλα ἐχόντων, πλὴν εἰ τῷ πλήθει κρατοῖτο. ὑπάρχει δή τι καὶ πρὸσ τοῦτο εὐφυὲσ τῇ ἠπείρῳ ταύτῃ· ὅλη γὰρ διαπεποίκιλται πεδίοισ τε καὶ ὄρεσιν, ὥστε πανταχοῦ καὶ τὸ γεωργικὸν καὶ τὸ πολιτικὸν καὶ τὸ μάχιμον παρακεῖσθαι· πλέον δ’ εἶναι θάτερον, τὸ τῆσ εἰρήνησ οἰκεῖον, ὥσθ’ ὅλων ἐπικρατεῖ τοῦτο, προσλαμβανόντων καὶ τῶν ἡγεμόνων Ἑλλήνων μὲν πρότερον Μακεδόνων δὲ καὶ Ῥωμαίων ὕστερον. διὰ τοῦτο δὲ καὶ πρὸσ πόλεμον αὐταρκεστάτη ἐστί· καὶ γὰρ τὸ μάχιμον πλῆθοσ ἄφθονον ἔχει καὶ τὸ ἐργαζόμενον τὴν γῆν καὶ τὸ τὰσ πόλεισ συνέχον. διαφέρει δὲ καὶ ταύτῃ, διότι τοὺσ καρποὺσ ἐκφέρει τοὺσ ἀρίστουσ καὶ τοὺσ ἀναγκαίουσ τῷ βίῳ καὶ μέταλλα ὅσα χρήσιμα· θυώματα δὲ καὶ λίθουσ πολυτελεῖσ ἔξωθεν μέτεισιν, ὧν τοῖσ σπανιζομένοισ οὐδὲν χείρων ὁ βίοσ ἐστὶν ἢ τοῖσ εὐπορουμένοισ. ὡσ δ’ αὕτωσ βοσκημάτων μὲν πολλῶν ἀφθονίαν παρέχει, θηρίων δὲ σπάνιν. τοιαύτη μὲν ἡ ἤπειροσ αὕτη καθόλου τὴν φύσιν ἐστί. κατὰ μέροσ δ’ ἐστὶ πρώτη πασῶν ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ ἡ Ἰβηρία, βύρσῃ βοείᾳ παραπλησία, τῶν ὡσ ἂν τραχηλιμαίων μερῶν ὑπερπιπτόντων εἰσ τὴν συνεχῆ Κελτικήν·

ταῦτα δ’ ἐστὶ τὰ πρὸσ ἑώ, καὶ τούτοισ ἐναποτέμνεται τὸ πλευρὸν ὄροσ ἡ καλουμένη Πυρήνη. αὕτη δ’ ἐστὶ περίρρυτοσ τῇ θαλάττῃ τὸ μὲν νότιον τῇ καθ’ ἡμᾶσ μέχρι στηλῶν, τὰ δὲ λοιπὰ τῇ Ἀτλαντικῇ μέχρι τῶν βορείων ἄκρων τῆσ Πυρήνησ. μῆκοσ δὲ τῆσ χώρασ ταύτησ ἐστὶ περὶ ἑξακισχιλίουσ σταδίουσ τὸ μέγιστον, πλάτοσ δὲ πεντακισχιλίουσ. μετὰ δὲ ταύτην ἐστὶν ἡ Κελτικὴ πρὸσ ἑώ μέχρι ποταμοῦ Ῥήνου, τὸ μὲν βόρειον πλευρὸν τῷ Βρεττανικῷ κλυζομένη πορθμῷ παντί·

ἀντιπαρήκει γὰρ αὐτῇ παράλληλοσ ἡ νῆσοσ αὕτη πᾶσα πάσῃ, μῆκοσ ὅσον πεντακισχιλίουσ ἐπέχουσα· τὸ δ’ ἑωθινὸν τῷ Ῥήνῳ ποταμῷ περιγραφομένη παράλληλον ἔχοντι τὸ ῥεῦμα τῇ Πυρήνῃ· τὸ δὲ νότιον τὸ μὲν ταῖσ Ἄλπεσι τὸ ἀπὸ τοῦ Ῥήνου, τὸ δ’ αὐτῇ τῇ καθ’ ἡμᾶσ θαλάττῃ, καθ’ ὃ χωρίον ὁ καλούμενοσ Γαλατικὸσ κόλποσ ἀναχεῖται, καὶ ἐν αὐτῷ Μασσαλία τε καὶ Νάρβων ἵδρυνται πόλεισ ἐπιφανέσταται. ἀντίκειται δὲ τῷ κόλπῳ τούτῳ κατ’ ἀποστροφὴν ἕτεροσ κόλποσ ὁμωνύμωσ αὐτῷ καλούμενοσ Γαλατικόσ, βλέπων πρὸσ τὰσ ἄρκτουσ καὶ τὴν Βρεττανικήν· ἐνταῦθα δὲ καὶ στενώτατον λαμβάνει τὸ πλάτοσ ἡ Κελτική· συνάγεται γὰρ εἰσ ἰσθμὸν ἐλαττόνων μὲν ἢ τρισχιλίων σταδίων, πλειόνων δ’ ἢ δισχιλίων. μεταξὺ δέ ἐστι ῥάχισ ὀρεινὴ πρὸσ ὀρθὰσ τῇ Πυρήνῃ, τὸ καλούμενον Κέμμενον ὄροσ· τελευτᾷ δὲ τοῦτο εἰσ μεσαίτατα τὰ Κελτῶν πεδία. τῶν δὲ Ἄλπεων, ἅ ἐστιν ὄρη σφόδρα ὑψηλὰ ποιοῦντα περιφερῆ γραμμήν, τὸ μὲν κυρτὸν ἔστραπται πρὸσ τὰ λεχθέντα τῶν Κελτῶν πεδία καὶ τὸ Κέμμενον ὄροσ, τὸ δὲ κοῖλον πρὸσ τὴν Λιγυστικὴν καὶ τὴν Ἰταλίαν. ἔθνη δὲ κατέχει πολλὰ τὸ ὄροσ τοῦτο Κελτικὰ πλὴν τῶν Λιγύων· οὗτοι δ’ ἑτεροεθνεῖσ μέν εἰσι, παραπλήσιοι δὲ τοῖσ βίοισ· νέμονται δὲ μέροσ τῶν Ἄλπεων τὸ συνάπτον τοῖσ Ἀπεννίνοισ ὄρεσι, μέροσ δὲ καὶ τῶν Ἀπεννίνων ὀρῶν κατέχουσι. ταῦτα δ’ ἐστὶν ὀρεινὴ ῥάχισ διὰ τοῦ μήκουσ ὅλου τῆσ Ἰταλίασ διαπεφυκυῖα ἀπὸ τῶν ἄρκτων ἐπὶ μεσημβρίαν, τελευτῶσα δ’ ἐπὶ τὸν Σικελικὸν πορθμόν. τῆσ δ’ Ἰταλίασ ἐστὶ τὰ μὲν πρῶτα μέρη τὰ ὑποπίπτοντα ταῖσ Ἄλπεσι πεδία μέχρι τοῦ μυχοῦ τοῦ Ἀδρίου καὶ τῶν πλησίον τόπων, τὰ δ’ ἑξῆσ ἄκρα στενὴ καὶ μακρὰ χερρονησιάζουσα, δι’ ἧσ, ὡσ εἶπον, ἐπὶ μῆκοσ τέταται τὸ Ἀπέννινον ὄροσ ὅσον ἑπτακισχιλίων, πλάτοσ δ’ ἀνώμαλον.

ποιεῖ δὲ τὴν Ἰταλίαν χερρόνησον τό τε Τυρρηνικὸν πέλαγοσ ἀρξάμενον ἀπὸ τοῦ Λιγυστικοῦ καὶ τὸ Αὐσόνιον καὶ ὁ Ἀδρίασ. μετὰ δὲ τὴν Ἰταλίαν καὶ τὴν Κελτικὴν τὰ πρὸσ ἑώ λοιπά ἐστι τῆσ Εὐρώπησ, ἃ δίχα τέμνεται τῷ Ἴστρῳ ποταμῷ.

φέρεται δ’ οὗτοσ ἀπὸ τῆσ ἑσπέρασ ἐπὶ τὴν ἑώ καὶ τὸν Εὔξεινον πόντον ἐν ἀριστερᾷ λιπὼν τήν τε Γερμανίαν ὅλην ἀρξαμένην ἀπὸ τοῦ Ῥήνου καὶ τὸ Γετικὸν πᾶν καὶ τὸ τῶν Τυρεγετῶν καὶ Βασταρνῶν καὶ Σαυροματῶν μέχρι Τανάιδοσ ποταμοῦ καὶ τῆσ Μαιώτιδοσ λίμνησ, ἐν δεξιᾷ δὲ τήν τε Θρᾴκην ἅπασαν καὶ τὴν Ἰλλυρίδα, λοιπὴν δὲ καὶ τελευταίαν τὴν Ἑλλάδα. πρόκεινται δὲ νῆσοι τῆσ Εὐρώπησ ἃσ ἔφαμεν, ἔξω μὲν στηλῶν Γάδειρά τε καὶ Καττιτερίδεσ καὶ Βρεττανικαί, ἐντὸσ δὲ στηλῶν αἵ τε Γυμνήσιαι καὶ ἄλλα νησίδια Φοινίκων καὶ τὰ τῶν Μασσαλιωτῶν καὶ Λιγύων καὶ αἱ πρὸ τῆσ Ἰταλίασ μέχρι τῶν Αἰόλου νήσων καὶ τῆσ Σικελίασ, ὅσαι τε περὶ τὴν Ἠπειρῶτιν καὶ Ἑλλάδα καὶ μέχρι Μακεδονίασ καὶ τῆσ Θρᾳκίασ χερρονήσου. ἀπὸ δὲ τοῦ Τανάιδοσ καὶ τῆσ Μαιώτιδόσ ἐστι τὰ ἐντὸσ τοῦ Ταύρου συνεχῆ, τούτοισ δ’ ἑξῆσ τὰ ἐκτόσ.

διαιρουμένησ γὰρ αὐτῆσ ὑπὸ ὄρουσ τοῦ Ταύρου δίχα διατείνοντοσ ἀπὸ τῶν ἄκρων τῆσ Παμφυλίασ ἐπὶ τὴν ἑῴαν θάλατταν κατ’ Ἰνδοὺσ καὶ τοὺσ ταύτῃ Σκύθασ, τὸ μὲν πρὸσ τὰσ ἄρκτουσ νενευκὸσ τῆσ ἠπείρου μέροσ καλοῦσιν οἱ Ἕλληνεσ ἐντὸσ τοῦ Ταύρου, τὸ δὲ πρὸσ μεσημβρίαν ἐκτόσ· τὰ δὴ συνεχῆ τῇ Μαιώτιδι καὶ τῷ Τανάιδι μέρη τὰ ἐντὸσ τοῦ Ταύρου ἐστί. τούτων δὲ τὰ πρῶτα μέρη τὰ μεταξὺ τῆσ Κασπίασ θαλάττησ ἐστὶ καὶ τοῦ Εὐξείνου πόντου, τῇ μὲν ἐπὶ τὸν Τάναϊν καὶ τὸν ὠκεανὸν τελευτῶντα τόν τε ἔξω καὶ τὸν τῆσ Ὑρκανίασ θαλάττησ, τῇ δ’ ἐπὶ τὸν ἰσθμόν, καθ’ ὃ ἐγγυτάτω ἐστὶν ἀπὸ τοῦ μυχοῦ τοῦ Πόντου ἐπὶ τὴν Κασπίαν. ἔπειτα ἐντὸσ τοῦ Ταύρου τὰ ὑπὲρ τῆσ Ὑρκανίασ μέχρι πρὸσ τὴν κατὰ Ἰνδοὺσ καὶ Σκύθασ τοὺσ πρὸσ τὴν αὐτὴν θάλατταν καὶ τὸ Ἰμάιον ὄροσ. ταῦτα δ’ ἔχουσι τὰ μὲν οἱ Μαιῶται καὶ οἱ μεταξὺ τῆσ Ὑρκανίασ καὶ τοῦ Πόντου μέχρι τοῦ Καυκάσου καὶ Ἰβήρων καὶ Ἀλβανῶν, Σαυρομάται καὶ Σκύθαι καὶ Ἀχαιοὶ καὶ Ζυγοὶ καὶ Ἡνίοχοι, τὰ δ’ ὑπὲρ τῆσ Ὑρκανίασ θαλάττησ Σκύθαι καὶ Ὑρκανοὶ καὶ Παρθυαῖοι καὶ Βάκτριοι καὶ Σογδιανοὶ καὶ τἆλλα τὰ ὑπερκείμενα μέρη τῶν Ἰνδῶν πρὸσ ἄρκτον. πρὸσ νότον δὲ τῆσ Ὑρκανίασ θαλάττησ ἐκ μέρουσ καὶ τοῦ ἰσθμοῦ παντὸσ μεταξὺ ταύτησ καὶ τοῦ Πόντου τῆσ τε Ἀρμενίασ ἡ πλείστη κεῖται καὶ Κολχὶσ καὶ Καππαδοκία σύμπασα μέχρι τοῦ Εὐξείνου πόντου καὶ τῶν Τιβαρανικῶν ἐθνῶν, ἔτι δὲ ἡ ἐντὸσ Ἅλυοσ χώρα λεγομένη, περιέχουσα πρὸσ μὲν τῷ Πόντῳ καὶ τῇ Προποντίδι Παφλαγόνασ τε καὶ Βιθυνοὺσ καὶ Μυσοὺσ καὶ τὴν ἐφ’ Ἑλλησπόντῳ λεγομένην Φρυγίαν, ἧσ ἐστι καὶ ἡ Τρῳάσ, πρὸσ δὲ τῷ Αἰγαίῳ καὶ τῇ ἐφεξῆσ θαλάττῃ τήν τε Αἰολίδα καὶ τὴν Ιὠνίαν καὶ Καρίαν καὶ Λυκίαν, ἐν δὲ τῇ μεσογαίᾳ τήν τε Φρυγίαν, ἧσ ἐστι μέροσ ἥ τε τῶν Γαλλογραικῶν λεγομένη Γαλατία καὶ ἡ Ἐπίκτητοσ, καὶ Λυκάονασ καὶ Λυδούσ. ἐφεξῆσ δὲ τοῖσ ἐντὸσ τοῦ Ταύρου οἵ τε τὰ ὄρη κατέχοντεσ Παροπαμισάδαι καὶ τὰ Παρθυαίων τε καὶ Μήδων καὶ Ἀρμενίων καὶ Κιλίκων ἔθνη καὶ Κατάονεσ καὶ Πισίδαι.

εἶθ’ οἱ πέραν τοῦ Ἀραβίου κόλπου μέχρι Νείλου, Αἰθίοπέσ τε καὶ Ἄραβεσ, καὶ οἱ μετ’ αὐτοὺσ Αἰγύπτιοι καὶ Σύροι καὶ Κίλικεσ οἵ τε ἄλλοι καὶ οἱ Τραχειῶται λεγόμενοι, τελευταῖοι δὲ Πάμφυλοι. μετὰ δὲ τοὺσ ὀρείουσ ἐστὶ τὰ ἐκτὸσ τοῦ Ταύρου. πρώτη δ’ ἐστὶ τούτων ἡ Ἰνδική, ἔθνοσ μέγιστον τῶν πάντων καὶ εὐδαιμονέστατον, τελευτῶν πρόσ τε τὴν ἑῴαν θάλατταν καὶ τὴν νοτίαν τῆσ Ἀτλαντικῆσ. ἐν δὲ τῇ νοτίᾳ ταύτῃ θαλάττῃ πρόκειται τῆσ Ἰνδικῆσ νῆσοσ οὐκ ἐλάττων τῆσ Βρεττανικῆσ ἡ Ταπροβάνη· μετὰ δὲ τὴν Ἰνδικὴν ἐπὶ τὰ ἑσπέρια νεύουσιν, ἐν δεξιᾷ δ’ ἔχουσι τὰ ὄρη χώρα ἐστὶ συχνή, φαύλωσ οἰκουμένη διὰ λυπρότητα ὑπ’ ἀνθρώπων τελέωσ βαρβάρων οὐχ ὁμοεθνῶν· καλοῦσι δ’ Ἀριανούσ, ἀπὸ τῶν ὀρῶν διατείνοντασ μέχρι Γεδρωσίασ καὶ Καρμανίασ. ἑξῆσ δέ εἰσι πρὸσ μὲν τῇ θαλάττῃ Πέρσαι καὶ Σούσιοι καὶ Βαβυλώνιοι καθήκοντεσ ἐπὶ τὴν κατὰ Πέρσασ θάλατταν καὶ τὰ περιοικοῦντα τούτουσ ἔθνη μικρά, πρὸσ δὲ τοῖσ ὄρεσιν ἢ ἐν αὐτοῖσ τοῖσ ὄρεσι Παρθυαῖοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἀρμένιοι καὶ τὰ τούτοισ πρόσχωρα ἔθνη καὶ ἡ Μεσοποταμία. μετὰ δὲ τὴν Μεσοποταμίαν τὰ ἐντὸσ Εὐφράτου· ταῦτα δ’ ἐστὶν ἥ τε εὐδαίμων Ἀραβία πᾶσα, ἀφοριζομένη τῷ τε Ἀραβίῳ κόλπῳ παντὶ καὶ τῷ Περσικῷ, καὶ ὅσην οἱ Σκηνῖται καὶ οἱ Φύλαρχοι κατέχουσιν οἱ ἐπὶ τὸν Εὐφράτην καθήκοντεσ καὶ τὴν Συρίαν· μετὰ δὲ τὴν Ἀσίαν ἐστὶν ἡ Λιβύη συνεχὴσ οὖσα τῇ τε Αἰγύπτῳ καὶ τῇ Αἰθιοπίᾳ, τὴν μὲν καθ’ ἡμᾶσ ᾐόνα ἐπ’ εὐθείασ ἔχουσα, σχεδόν τι μέχρι στηλῶν ἀπὸ Ἀλεξανδρείασ ἀρξαμένην, πλὴν τῶν Σύρτεων καὶ εἴ πού τισ ἄλλη κόλπων ἐπιστροφὴ μετρία καὶ τῶν ταύτην ποιούντων ἀκρωτηρίων ἐξοχή·

τὴν δὲ παρωκεανῖτιν ἀπὸ τῆσ Αἰθιοπίασ μέχρι τινόσ, ὡσ ἂν παράλληλον οὖσαν τῇ προτέρᾳ, μετὰ δὲ ταῦτα συναγομένην ἀπὸ τῶν νοτίων μερῶν εἰσ ὀξεῖαν ἄκραν, μικρὸν ἔξω στηλῶν προπεπτωκυῖαν καὶ ποιοῦσαν τραπέζιόν πωσ τὸ σχῆμα. ἔστι δ’, ὥσπερ οἵ τε ἄλλοι δηλοῦσι καὶ δὴ καὶ Γναῖοσ Πείσων ἡγεμὼν γενόμενοσ τῆσ χώρασ διηγεῖτο ἡμῖν, ἐοικυῖα παρδαλῇ· κατάστικτοσ γάρ ἐστιν οἰκήσεσι περιεχομέναισ ἀνύδρῳ καὶ ἐρήμῳ γῇ· καλοῦσι δὲ τὰσ τοιαύτασ οἰκήσεισ αὐάσεισ οἱ Αἰγύπτιοι. τοιαύτη δὲ οὖσα ἔχει τινὰσ ἄλλασ διαφορὰσ τριχῆ διαιρουμένασ· τῆσ μὲν γὰρ καθ’ ἡμᾶσ παραλίασ εὐδαίμων ἐστὶν ἡ πλείστη σφόδρα, καὶ μάλιστα ἡ Κυρηναία καὶ ἡ περὶ Καρχηδόνα [μέχρι] Μαυρουσίων καὶ τῶν Ἡρακλείων στηλῶν· οἰκεῖται δὲ μετρίωσ καὶ ἡ παρωκεανῖτισ, ἡ δὲ μέση φαύλωσ ἡ τὸ σίλφιον φέρουσα, ἔρημοσ ἡ πλείστη καὶ τραχεῖα καὶ ἀμμώδησ. τὸ δ’ αὐτὸ πέπονθε καὶ ἡ ἐπ’ εὐθείασ ταύτῃ διά τε τῆσ Αἰθιοπίασ διήκουσα τῆσ τε Τρωγλοδυτικῆσ καὶ τῆσ Ἀραβίασ καὶ τῆσ Γεδρωσίασ τῆσ τῶν Ἰχθυοφάγων. νέμεται δ’ ἔθνη τὴν Λιβύην τὰ πλεῖστα ἄγνωστα· οὐ πολλὴν γὰρ ἐφοδεύεσθαι συμβαίνει στρατοπέδοισ οὐδ’ ἀλλοφύλοισ ἀνδράσιν, οἱ δ’ ἐπιχώριοι καὶ ὀλίγοι παρ’ ἡμᾶσ ἀφικνοῦνται πόρρωθεν, καὶ οὐ πιστὰ οὐδὲ πάντα λέγουσιν· ὅμωσ δ’ οὖν τὰ λεγόμενα τοιαῦτά ἐστι. τοὺσ μὲν μεσημβρινωτάτουσ Αἰθίοπασ προσαγορεύουσι, τοὺσ δ’ ὑπὸ τούτοισ τοὺσ πλείστουσ Γαράμαντασ καὶ Φαρουσίουσ καὶ Νιγρίτασ, τοὺσ δ’ ἔτι ὑπὸ τούτοισ Γαιτούλουσ, τοὺσ δὲ τῆσ θαλάττησ ἐγγὺσ ἢ καὶ ἁπτομένουσ αὐτῆσ πρὸσ Αἰγύπτῳ μὲν Μαρμαρίδασ μέχρι τῆσ Κυρηναίασ, ὑπὲρ δὲ ταύτησ καὶ τῶν Σύρτεων Ψύλλουσ καὶ Νασαμῶνασ καὶ τῶν Γαιτούλων τινάσ, εἶτ’ Ἀσβύστασ καὶ Βυζακίουσ μέχρι τῆσ Καρχηδονίασ. πολλὴ δ’ ἐστὶν ἡ Καρχηδονία· συνάπτουσι δ’ οἱ νομάδεσ αὐτῇ· τούτων δὲ τοὺσ γνωριμωτάτουσ τοὺσ μὲν Μασυλιεῖσ τοὺσ δὲ Μασαισυλίουσ προσαγορεύουσιν· ὕστατοι δ’ εἰσὶ Μαυρούσιοι. πᾶσα δ’ ἡ ἀπὸ Καρχηδόνοσ μέχρι στηλῶν ἐστιν εὐδαίμων, θηριοτρόφοσ δέ, ὥσπερ καὶ ἡ μεσόγαια πᾶσα. οὐκ ἀπεικὸσ δὲ καὶ νομάδασ λεχθῆναί τινασ αὐτῶν, οὐ δυναμένουσ γεωργεῖν διὰ τὸ πλῆθοσ τῶν θηρίων τὸ παλαιόν· οἱ δὲ νῦν ἅμα τῇ ἐμπειρίᾳ τῆσ θήρασ διαφέροντεσ, καὶ τῶν Ῥωμαίων προσλαμβανόντων πρὸσ τοῦτο διὰ τὴν σπουδὴν τὴν περὶ τὰσ θηριομαχίασ, ἀμφοτέρων περιγίνονται καὶ τῶν θηρίων καὶ τῆσ γεωργίασ. τοσαῦτα καὶ περὶ τῶν ἠπείρων λέγομεν. λοιπὸν εἰπεῖν περὶ τῶν κλιμάτων, ὅπερ καὶ αὐτὸ ἔχει καθολικὴν ὑποτύπωσιν, ὁρμηθεῖσιν ἐκ τῶν γραμμῶν ἐκείνων, ἃ στοιχεῖα ἐκαλέσαμεν, λέγω δὲ τῆσ τε τὸ μῆκοσ ἀφοριζούσησ τὸ μέγιστον καὶ τῆσ τὸ πλάτοσ, μάλιστα δὲ τῆσ τὸ πλάτοσ.

τοῖσ μὲν οὖν ἀστρονομικοῖσ ἐπὶ πλέον τοῦτο ποιητέον, καθάπερ Ἵππαρχοσ ἐποίησεν. ἀνέγραψε γάρ, ὡσ αὐτόσ φησι, τὰσ γινομένασ ἐν τοῖσ οὐρανίοισ διαφορὰσ καθ’ ἕκαστον τῆσ γῆσ τόπον τῶν ἐν τῷ καθ’ ἡμᾶσ τεταρτημορίῳ τεταγμένων, λέγω δὲ τῶν ἀπὸ τοῦ ἰσημερινοῦ μέχρι τοῦ βορείου πόλου. τοῖσ δὲ γεωγραφοῦσιν οὔτε τῶν ἔξω τῆσ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένησ φροντιστέον, οὔτ’ ἐν αὐτοῖσ [τοῖσ] τῆσ οἰκουμένησ μέρεσι τὰσ τοιαύτασ καὶ τοσαύτασ διαφορὰσ παραδεκτέον τῷ πολιτικῷ· περισκελεῖσ γάρ εἰσιν. ἀλλ’ ἀρκεῖ τὰσ σημειώδεισ καὶ ἁπλουστέρασ ἐκθέσθαι τῶν ὑπ’ αὐτοῦ λεχθεισῶν, ὑποθεμένοισ, ὥσπερ ἐκεῖνοσ, εἶναι τὸ μέγεθοσ τῆσ γῆσ σταδίων εἴκοσι πέντε μυριάδων καὶ δισχιλίων, ὡσ καὶ Ἐρατοσθένησ ἀποδίδωσιν· οὐ μεγάλη γὰρ παρὰ τοῦτ’ ἔσται διαφορὰ πρὸσ τὰ φαινόμενα ἐν τοῖσ μεταξὺ τῶν οἰκήσεων διαστήμασιν. εἰ δή τισ εἰσ τριακόσια ἑξήκοντα τμήματα τέμοι τὸν μέγιστον τῆσ γῆσ κύκλον, ἔσται ἑπτακοσίων σταδίων ἕκαστον τῶν τμημάτων· τούτῳ δὴ χρῆται μέτρῳ πρὸσ τὰ διαστήματα [τὰ] ἐν τῷ λεχθέντι διὰ Μερόησ μεσημβρινῷ λαμβάνεσθαι μέλλοντα. ἐκεῖνοσ μὲν δὴ ἄρχεται ἀπὸ τῶν ἐν τῷ ἰσημερινῷ οἰκούντων, καὶ λοιπὸν ἀεὶ δι’ ἑπτακοσίων σταδίων τὰσ ἐφεξῆσ οἰκήσεισ ἐπιὼν κατὰ τὸν λεχθέντα μεσημβρινὸν πειρᾶται λέγειν τὰ παρ’ ἑκάστοισ φαινόμενα· ἡμῖν δ’ οὐκ ἐντεῦθεν ἀρκτέον. καὶ γὰρ εἰ οἰκήσιμα ταῦτά ἐστιν, ὥσπερ οἰόνταί τινεσ, ἰδία γέ τισ οἰκουμένη αὕτη ἐστί, διὰ μέσησ τῆσ ἀοικήτου διὰ καῦμα στενὴ τεταμένη, οὐκ οὖσα μέροσ τῆσ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένησ· ὁ δὲ γεωγράφοσ ἐπισκοπεῖ ταύτην μόνην τὴν καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένην. αὕτη δ’ ἀφορίζεται πέρασι νοτίῳ μὲν τῷ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου παραλλήλῳ, βορείῳ δὲ τῷ διὰ Ιἔρνησ· οὔτε δὲ τὰσ τοσαύτασ οἰκήσεισ ἐπιτέον ὅσασ ὑπαγορεύει τὸ λεχθὲν μεταξὺ διάστημα, οὔτε πάντα τὰ φαινόμενα θετέον, μεμνημένοισ τοῦ γεωγραφικοῦ σχήματοσ. ἀρκτέον δ’, ὥσπερ Ἵππαρχοσ, ἀπὸ τῶν νοτίων μερῶν. φησὶ δὴ τοῖσ οἰκοῦσιν ἐπὶ τῷ διὰ τῆσ Κινναμωμοφόρου παραλλήλῳ, ὃσ ἀπέχει τῆσ Μερόησ τρισχιλίουσ σταδίουσ πρὸσ νότον, τούτου δ’ ὁ ἰσημερινὸσ ὀκτακισχιλίουσ καὶ ὀκτακοσίουσ, εἶναι τὴν οἴκησιν ἐγγυτάτω μέσην τοῦ τε ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ τοῦ κατὰ Συήνην·

ἀπέχειν γὰρ τὴν Συήνην πεντακισχιλίουσ τῆσ Μερόησ· παρὰ δὲ τούτοισ πρώτοισ τὴν μικρὰν ἄρκτον ὅλην ἐν τῷ ἀρκτικῷ περιέχεσθαι καὶ ἀεὶ φαίνεσθαι· τὸν γὰρ ἐπ’ ἄκρασ τῆσ οὐρᾶσ λαμπρὸν ἀστέρα, νοτιώτατον ὄντα, ἐπ’ αὐτοῦ ἱδρῦσθαι τοῦ ἀρκτικοῦ κύκλου ὥστ’ ἐφάπτεσθαι τοῦ ὁρίζοντοσ. τῷ δὲ λεχθέντι μεσημβρινῷ παράλληλόσ πωσ παράκειται ἑώθεν ὁ Ἀράβιοσ κόλποσ· τούτου δ’ ἔκβασισ εἰσ τὸ ἔξω πέλαγοσ ἡ Κινναμωμοφόροσ ἐστίν, ἐφ’ ἧσ ἡ τῶν ἐλεφάντων γέγονε θήρα τὸ παλαιόν. ἐκπίπτει δ’ ὁ παράλληλοσ οὗτοσ τῇ μὲν ἐπὶ τοὺσ νοτιωτέρουσ μικρὸν τῆσ Ταπροβάνησ ἢ ἐπὶ τοὺσ ἐσχάτουσ οἰκοῦντασ, τῇ δ’ ἐπὶ τὰ νοτιώτατα τῆσ Λιβύησ. τοῖσ δὲ κατὰ Μερόην καὶ Πτολεμαί̈δα τὴν ἐν τῇ Τρωγλοδυτικῇ ἡ μεγίστη ἡμέρα ὡρῶν ἰσημερινῶν ἐστι τρισκαίδεκα·

ἔστι δ’ αὕτη ἡ οἴκησισ μέση πωσ τοῦ τε ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ δι’ Ἀλεξανδρείασ παρὰ χιλίουσ καὶ ὀκτακοσίουσ τοὺσ πλεονάζοντασ πρὸσ τῷ ἰσημερινῷ· διήκει δ’ ὁ διὰ Μερόησ παράλληλοσ τῇ μὲν δι’ ἀγνωρίστων μερῶν, τῇ δὲ διὰ τῶν ἄκρων τῆσ Ἰνδικῆσ. ἐν δὲ Συήνῃ καὶ Βερενίκῃ τῇ ἐν τῷ Ἀραβίῳ κόλπῳ καὶ τῇ Τρωγλοδυτικῇ κατὰ θερινὰσ τροπὰσ ὁ ἥλιοσ κατὰ κορυφῆσ γίνεται, ἡ δὲ μακροτάτη ἡμέρα ὡρῶν ἰσημερινῶν ἐστι τρισκαίδεκα καὶ ἡμιωρίου, ἐν δὲ τῷ ἀρκτικῷ φαίνεται καὶ ἡ μεγάλη ἄρκτοσ ὅλη σχεδόν τι πλὴν τῶν σκελῶν καὶ τοῦ ἄκρου τῆσ οὐρᾶσ καὶ ἑνὸσ τῶν ἐν τῷ πλινθίῳ ἀστέρων. ὁ δὲ διὰ Συήνησ παράλληλοσ τῇ μὲν διὰ τῆσ τῶν Ἰχθυοφάγων τῶν κατὰ τὴν Γεδρωσίαν καὶ τῆσ Ἰνδικῆσ διήκει, τῇ δὲ διὰ τῶν νοτιωτέρων Κυρήνησ πεντακισχιλίοισ σταδίοισ παρὰ μικρόν. ἅπασι δὲ τοῖσ μεταξὺ κειμένοισ τοῦ τε τροπικοῦ καὶ τοῦ ἰσημερινοῦ κύκλου μεταπίπτουσιν αἱ σκιαὶ ἐφ’ ἑκάτερα, πρόσ τε ἄρκτουσ καὶ μεσημβρίαν, τοῖσ δ’ ἀπὸ Συήνησ ἐκ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ πρὸσ ἄρκτουσ πίπτουσιν αἱ σκιαὶ κατὰ μεσημβρίαν·

καλοῦνται δ’ οἱ μὲν ἀμφίσκιοι οἱ δ’ ἑτερόσκιοι. ἔστι δέ τισ καὶ ἄλλη διαφορὰ τοῖσ ὑπὸ τῷ τροπικῷ, ἣν προείπομεν ἐν τῷ περὶ τῶν ζωνῶν λόγῳ. αὐτή τε γάρ ἐστιν δίαμμοσ καὶ σιλφιοφόροσ καὶ ξηρά, τῶν νοτιωτέρων μερῶν εὐύδρων τε καὶ εὐκάρπων ὄντων. ἐν δὲ τοῖσ [τοῦ] δι’ Ἀλεξανδρείασ καὶ Κυρήνησ νοτιωτέροισ ὅσον τετρακοσίοισ σταδίοισ, ὅπου ἡ μεγίστη ἡμέρα ὡρῶν ἐστιν ἰσημερινῶν δεκατεττάρων, κατὰ κορυφὴν γίνεται ὁ ἀρκτοῦροσ μικρὸν ἐκκλίνων πρὸσ νότον.

ἐν δὲ τῇ Ἀλεξανδρείᾳ ὁ γνώμων λόγον ἔχει πρὸσ τὴν ἰσημερινὴν σκιάν, ὃν ἔχει τὰ πέντε πρὸσ τρία. Καρχηδόνοσ δὲ νοτιώτεροί εἰσι χιλίοισ καὶ τριακοσίοισ σταδίοισ, εἴπερ ἐν Καρχηδόνι ὁ γνώμων λόγον ἔχει πρὸσ τὴν ἰσημερινὴν σκιάν, ὃν ἔχει τὰ ἕνδεκα πρὸσ τὰ ἑπτά. διήκει δ’ ὁ παράλληλοσ οὗτοσ τῇ μὲν διὰ Κυρήνησ καὶ τῶν νοτιωτέρων Καρχηδόνοσ ἐνακοσίοισ σταδίοισ μέχρι Μαυρουσίασ μέσησ, τῇ δὲ δι’ Αἰγύπτου καὶ Κοίλησ Συρίασ καὶ τῆσ ἄνω Συρίασ καὶ Βαβυλωνίασ καὶ Σουσιάδοσ Περσίδοσ Καρμανίασ Γεδρωσίασ τῆσ ἄνω μέχρι τῆσ Ἰνδικῆσ. ἐν δὲ τοῖσ περὶ Πτολεμαί̈δα τὴν ἐν τῇ Φοινίκῃ καὶ Σιδῶνα καὶ Τύρον ἡ μεγίστη ἡμέρα ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκατεττάρων καὶ τετάρτου·

βορειότεροι δ’ εἰσὶν οὗτοι Ἀλεξανδρείασ μὲν ὡσ χιλίοισ ἑξακοσίοισ σταδίοισ, Καρχηδόνοσ δὲ ὡσ ἑπτακοσίοισ. ἐν δὲ τῇ Πελοποννήσῳ καὶ περὶ τὰ μέσα τῆσ Ῥοδίασ καὶ περὶ Ξάνθον τῆσ Λυκίασ ἢ τὰ μικρῷ νοτιώτερα καὶ ἔτι τὰ Συρακοσίων νοτιώτερα τετρακοσίοισ σταδίοισ, ἐνταῦθα ἡ μεγίστη ἡμέρα ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκατεττάρων καὶ ἡμίσουσ· ἀπέχουσι δ’ οἱ τόποι οὗτοι Ἀλεξανδρείασ μὲν τρισχιλίουσ ἑξακοσίουσ τετταράκοντα . . . · διήκει δ’ ὁ παράλληλοσ οὗτοσ κατ’ Ἐρατοσθένη διὰ Καρίασ Λυκαονίασ Καταονίασ Μηδίασ Κασπίων πυλῶν Ἰνδῶν τῶν κατὰ Καύκασον. ἐν δὲ τοῖσ περὶ Ἀλεξάνδρειαν μέρεσι τῆσ Τρῳάδοσ, κατ’ Ἀμφίπολιν καὶ Ἀπολλωνίαν τὴν ἐν Ἠπείρῳ, καὶ τοὺσ Ῥώμησ μὲν νοτιωτέρουσ βορειοτέρουσ δὲ Νεαπόλεωσ, ἡ μεγίστη ἡμέρα ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκαπέντε ἀπέχει δὲ ὁ παράλληλοσ οὗτοσ τοῦ μὲν δι’ Ἀλεξανδρείασ τῆσ πρὸσ Αἰγύπτῳ ὡσ ἑπτακισχιλίουσ σταδίουσ πρὸσ ἄρκτον, τοῦ δ’ ἰσημερινοῦ ὑπὲρ δισμυρίουσ ὀκτακισχιλίουσ ὀκτακοσίουσ, τοῦ δὲ διὰ Ῥόδου τρισχιλίουσ τετρακοσίουσ, πρὸσ νότον δὲ Βυζαντίου καὶ Νικαίασ καὶ τῶν περὶ Μασσαλίαν χιλίουσ πεντακοσίουσ, μικρὸν δ’ ἀρκτικώτερόσ ἐστιν ὁ διὰ Λυσιμαχείασ, ὅν φησιν Ἐρατοσθένησ διὰ Μυσίασ εἶναι καὶ Παφλαγονίασ καὶ τῶν περὶ Σινώπην καὶ Ὑρκανίαν καὶ Βάκτρα.

ἐν δὲ τοῖσ περὶ τὸ Βυζάντιον ἡ μεγίστη ἡμέρα ὡρῶν ἐστιν ἰσημερινῶν δεκαπέντε καὶ τετάρτου, ὁ δὲ γνώμων πρὸσ τὴν σκιὰν λόγον ἔχει ἐν τῇ θερινῇ τροπῇ ὃν τὰ ἑκατὸν εἴκοσι πρὸσ τετταράκοντα δύο λείποντα πέμπτῳ.

ἀπέχουσι δ’ οἱ τόποι οὗτοι τοῦ διὰ μέσησ τῆσ Ῥοδίασ περὶ τετρακισχιλίουσ καὶ ἐνακοσίουσ, τοῦ δ’ ἰσημερινοῦ ὡσ τρισμυρίουσ τριακοσίουσ. εἰσπλεύσασι δ’ εἰσ τὸν Πόντον καὶ προελθοῦσιν ἐπὶ τὰσ ἄρκτουσ ὅσον χιλίουσ καὶ τετρακοσίουσ ἡ μεγίστη ἡμέρα γίνεται ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκαπέντε καὶ ἡμίσουσ ἀπέχουσι δ’ οἱ τόποι οὗτοι ἴσον ἀπό τε τοῦ πόλου καὶ τοῦ ἰσημερινοῦ κύκλου, καὶ ὁ ἀρκτικὸσ κύκλοσ κατὰ κορυφὴν αὐτοῖσ ἐστιν, ἐφ’ οὗ κεῖται ὅ τ’ ἐν τῷ τραχήλῳ τῆσ Κασσιεπείασ καὶ ὁ ἐν τῷ δεξιῷ ἀγκῶνι τοῦ Περσέωσ μικρῷ βορειότεροσ ὤν. ἔν τε τοῖσ ἀπέχουσι Βυζαντίου πρὸσ ἄρκτον ὅσον τρισχιλίουσ ὀκτακοσίουσ ἡ μεγίστη ἡμέρα ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκαέξ·

ἡ οὖν δὴ Κασσιέπεια ἐν τῷ ἀρκτικῷ φέρεται. εἰσὶ δ’ οἱ τόποι οὗτοι περὶ Βορυσθένη καὶ τῆσ Μαιώτιδοσ τὰ νότια· ἀπέχουσι δὲ τοῦ ἰσημερινοῦ περὶ τρισμυρίουσ τετρακισχιλίουσ ἑκατόν. ὁ δὲ κατὰ τὰσ ἄρκτουσ τόποσ τοῦ ὁρίζοντοσ ἐν ὅλαισ σχεδόν τι ταῖσ θεριναῖσ νυξὶ παραυγάζεται ὑπὸ τοῦ ἡλίου ἀπὸ δύσεωσ ἑώσ καὶ ἀνατολῆσ ἀντιπεριισταμένου τοῦ φωτόσ. ὁ γὰρ θερινὸσ τροπικὸσ ἀπέχει ἀπὸ τοῦ ὁρίζοντοσ ἑνὸσ ζωδίου ἥμισυ καὶ δωδέκατον· τοσοῦτον οὖν καὶ ὁ ἥλιοσ ἀφίσταται τοῦ ὁρίζοντοσ κατὰ τὸ μεσονύκτιον. καὶ παρ’ ἡμῖν δὲ τοσοῦτον τοῦ ὁρίζοντοσ ἀποσχὼν πρὸ τοῦ ὄρθρου καὶ μετὰ τὴν ἑσπέραν ἤδη καταυγάζει τὸν περὶ τὴν ἀνατολὴν ἢ τὴν δύσιν ἀέρα. ἐν δὲ ταῖσ χειμεριναῖσ ὁ ἥλιοσ τὸ πλεῖστον μετεωρίζεται πήχεισ ἐννέα. φησὶ δ’ Ἐρατοσθένησ τούτουσ τῆσ Μερόησ διέχειν μικρῷ πλείουσ ἢ δισμυρίουσ τρισχιλίουσ. διὰ γὰρ Ἑλλησπόντου εἶναι μυρίουσ ὀκτακισχιλίουσ, εἶτα πεντακισχιλίουσ εἰσ Βυρυσθένη. ἐν δὲ τοῖσ ἀπέχουσι τοῦ Βυζαντίου σταδίουσ περὶ ἑξακισχιλίουσ τριακοσίουσ, βορειοτέροισ οὖσι τῆσ Μαιώτιδοσ, κατὰ τὰσ χειμερινὰσ ἡμέρασ μετεωρίζεται τὸ πλεῖστον ὁ ἥλιοσ ἐπὶ πήχεισ ἕξ, ἡ δὲ μεγίστη ἡμέρα ἐστὶν ὡρῶν ἰσημερινῶν δεκαεπτά. τὰ δ’ ἐπέκεινα ἤδη πλησιάζοντα τῇ ἀοικήτῳ διὰ ψῦχοσ οὐκέτι χρήσιμα τῷ γεωγράφῳ ἐστίν.

ὁ δὲ βουλόμενοσ καὶ ταῦτα μαθεῖν καὶ ὅσα ἄλλα τῶν οὐρανίων Ἵππαρχοσ μὲν εἴρηκεν ἡμεῖσ δὲ παραλείπομεν διὰ τὸ τρανότερα εἶναι τῆσ νῦν προκειμένησ πραγματείασ, παρ’ ἐκείνου λαμβανέτω. τρανότερα δ’ ἐστὶ καὶ τὰ περὶ τῶν περισκίων καὶ ἀμφισκίων καὶ ἑτεροσκίων, ἅ φησι Ποσειδώνιοσ. ὅμωσ γε καὶ τούτων τό γε τοσοῦτον ἐπιμνηστέον ὥστε τὴν ἐπίνοιαν διασαφῆσαι καὶ πῆ χρήσιμον πρὸσ τὴν γεωγραφίαν καὶ πῆ ἄχρηστον. ἐπεὶ δὲ περὶ τῶν ἀφ’ ἡλίου σκιῶν ὁ λόγοσ ἐστίν, ὁ δ’ ἥλιοσ πρὸσ αἴσθησιν κατὰ παραλλήλου φέρεται καθ’ οὗ καὶ ὁ κόσμοσ, παρ’ οἷσ καθ’ ἑκάστην κόσμου περιστροφὴν ἡμέρα γίνεται καὶ νύξ, ὅτε μὲν ὑπὲρ γῆσ τοῦ ἡλίου φερομένου ὅτε δ’ ὑπὸ γῆν, παρὰ τούτοισ οἵ τε ἀμφίσκιοι ἐπινοοῦνται καὶ οἱ ἑτερόσκιοι. ἀμφίσκιοι μὲν ὅσοι κατὰ μέσον ἡμέρασ τοτὲ μὲν ἐπὶ τάδε πιπτούσασ ἔχουσι τὰσ σκιάσ, ὅταν ὁ ἥλιοσ ἀπὸ μεσημβρίασ τῷ γνώμονι προσπίπτῃ τῷ ὀρθῷ πρὸσ τὸ ὑποκείμενον ἐπίπεδον, τοτὲ δ’ εἰσ τοὐναντίον, ὅταν ὁ ἥλιοσ εἰσ τοὐναντίον περιστῇ τοῦτο δὲ συμβέβηκε μόνοισ τοῖσ μεταξὺ τῶν τροπικῶν οἰκοῦσιν, ἑτερόσκιοι δ’ ὅσοισ ἢ ἐπὶ τὴν ἄρκτον ἀεὶ πίπτουσιν ὥσπερ ἡμῖν, ἢ ἐπὶ τὰ νότια ὥσπερ τοῖσ ἐν τῇ ἑτέρᾳ εὐκράτῳ ζώνῃ οἰκοῦσι· τοῦτο δὲ συμβαίνει πᾶσι τοῖσ ἐλάττονα ἔχουσι τοῦ τροπικοῦ τὸν ἀρκτικόν. ὅταν δὲ τὸν αὐτὸν ἢ μείζονα, ἀρχὴ τῶν περισκίων ἐστὶ μέχρι τῶν οἰκούντων ὑπὸ τῷ πόλῳ. τοῦ γὰρ ἡλίου καθ’ ὅλην τὴν τοῦ κόσμου περιστροφὴν ὑπὲρ γῆσ φερομένου, δῆλον ὅτι καὶ ἡ σκιὰ κύκλῳ περιενεχθήσεται περὶ τὸν γνώμονα· καθ’ ὃ δὴ καὶ περισκίουσ αὐτοὺσ ἐκάλεσεν, οὐδὲν ὄντασ πρὸσ τὴν γεωγραφίαν· οὐ γάρ ἐστιν οἰκήσιμα ταῦτα τὰ μέρη διὰ ψῦχοσ, ὥσπερ ἐν τοῖσ πρὸσ Πυθέαν λόγοισ εἰρήκαμεν. ὥστ’ οὐδὲ τοῦ μεγέθουσ τῆσ ἀοικήτου ταύτησ φροντιστέον ἐκ τοῦ λαβεῖν, ὅτι οἱ ἔχοντεσ ἀρκτικὸν τὸν τροπικὸν ὑποπεπτώκασι τῷ γραφομένῳ κύκλῳ ὑπὸ τοῦ πόλου τοῦ ζωδιακοῦ κατὰ τὴν τοῦ κόσμου περιστροφήν, ὑποκειμένου τοῦ μεταξὺ διαστήματοσ τοῦ τε ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ τροπικοῦ τεττάρων ἑξηκοστῶν τοῦ μεγίστου κύκλου.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Strabo, Geography, book 2, chapter 5

(스트라본, 지리학, book 2, chapter 5)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION