Xenophon, Minor Works, Ἱππαρχικός, chapter 8

(크세노폰, Minor Works, Ἱππαρχικός, chapter 8)

τοὺσ μέντοι μέλλοντασ δυνήσεσθαι ἀσφαλῶσ τὸ πολὺ κρεῖττον στράτευμα κακουργεῖν σαφῶσ δεῖ τοσοῦτον διαφέρειν ὥστε αὐτοὺσ μὲν ἀσκητὰσ φαίνεσθαι τῶν πολεμικῶν ἐν ἱππικῇ ἔργων, τοὺσ δὲ πολεμίουσ ἰδιώτασ. τοῦτο δ’ ἂν εἰή πρῶτον μὲν <εἰ οἱ> λῄζεσθαι μέλλοντεσ ἐκπεπονημένοι εἰε͂ν τῇ ἐλάσει, ὥστε δύνασθαι στρατιωτικοὺσ πόνουσ ὑποφέρειν·

οἱ γὰρ πρὸσ ταῦτα ἀμελῶσ ἔχοντεσ καὶ ἵπποι καὶ ἄνδρεσ εἰκότωσ ἂν ὥσπερ γυναῖκεσ πρὸσ ἄνδρασ ἀγωνίζοιντο. οἱ δέ γε δεδιδαγμένοι τε καὶ εἰθισμένοι τάφρουσ διαπηδᾶν καὶ τειχία ὑπεραίρειν καὶ ἐπ’ ὄχθουσ ἀνάλλεσθαι καὶ ἀφ’ ὑψηλῶν ἀσφαλῶσ κατιέναι καὶ τὰ κατάντη ταχὺ ἐλαύνεσθαι, οὗτοι δ’ αὖ τοσοῦτον διαφέροιεν ἂν τῶν ἀμελετήτων ταῦτα ὅσονπερ πτηνοὶ πεζῶν·

οἱ δέ γε αὖ τοὺσ πόδασ ἐκπεπονημένοι τῶν ἀτριβῶν πρὸσ τραχέα ὅσονπερ ὑγιεῖσ χωλῶν· καὶ οἵ γε τῶν τόπων ἔμπειροι πρὸσ τοὺσ ἀπείρουσ τοσοῦτον ἐν ταῖσ προελάσεσι καὶ ἀποχωρήσεσι διαφέροιεν ἂν ὅσονπερ οἱ ὁρῶντεσ τῶν τυφλῶν. καὶ τοῦτο δὲ χρὴ εἰδέναι, ὅτι οἱ εὐωχούμενοι <μὲν οἱ> ἵπποι, μὴ ἐκπεπονημένοι δὲ ὥστε <μὴ> ἀποπνίγεσθαι ἐν τοῖσ πόνοισ, εὖ παρεσκευασμένοι εἰσί.

χρὴ δέ, ἐπείπερ χαλινοὶ καὶ ἐφίππια ἐξ ἱμάντων ἠρτημένα ἐστί χρήσιμα, μήποτε τὸν ἵππαρχον τούτων ἔρημον εἶναι· μικρᾷ γὰρ δαπάνῃ τοὺσ ἀποροῦντασ χρησίμουσ ἂν παρέχοιτο. εἰ δέ τισ νομίζοι πολλὰ ἔχειν ἂν πράγματα, εἰ οὕτω δεήσει ἀσκεῖν τὴν ἱππικήν, ἐνθυμηθήτω ὅτι οἱ εἰσ τοὺσ γυμνικοὺσ ἀγῶνασ ἀσκοῦντεσ πολὺ πλείω πράγματα καὶ χαλεπώτερα ἔχουσιν ἢ οἱ τὴν ἱππικὴν τὰ μάλιστα μελετῶντεσ.

καὶ γὰρ τῶν μὲν γυμνικῶν ἀσκημάτων τὰ πολλὰ σὺν ἱδρῶτι ἐκπονοῦνται, τῆσ δὲ ἱππικῆσ τὰ πλεῖστα μεθ’ ἡδονῆσ.

ὅπερ γὰρ εὔξαιτ’ ἄν τισ πτηνὸσ γενέσθαι, οὐκ ἔστιν ὅ τι μᾶλλον τῶν ἀνθρωπίνων ἔργων ἐοίκεν αὐτῷ. καὶ μὴν τό γ’ ἐν πολέμῳ νικᾶν πολλῷ ἐνδοξότερον ἢ πυγμῇ·

μετέχει μὲν γάρ τι καὶ ἡ πόλισ ταύτησ τῆσ δόξησ· ὡσ δὲ τὰ πολλὰ ἐπὶ τῇ τοῦ πολέμου νίκῃ καὶ εὐδαιμονίᾳ οἱ θεοὶ τὰσ πόλεισ στεφανοῦσιν, ὥστ’ οὐκ οἶδ’ ἔγωγε τί προσήκει ἄλλ’ ἄττα μᾶλλον ἀσκεῖσθαι ἢ τὰ πολεμικά. ἐννοεῖν δὲ χρὴ ὅτι καὶ οἱ κατὰ θάλατταν λῃσταὶ διὰ τὸ πονεῖν ἠσκηκέναι δύνανται ζῆν καὶ ἀπὸ τῶν πολὺ κρειττόνων.

προσήκει γε μὴν καὶ κατὰ γῆν οὐ τοῖσ καρπουμένοισ τὰ ἑαυτῶν ἀλλὰ τοῖσ στερισκομένοισ τῆσ τροφῆσ λῄζεσθαι· ἢ γὰρ ἐργαστέον ἢ ἀπὸ τῶν εἰργασμένων θρεπτέον· ἄλλωσ δ’ οὐ ῥᾴδιον οὔτε βιοτεύειν οὔτε εἰρήνησ τυχεῖν. μεμνῆσθαι δὲ κἀκεῖνο χρή, μήποτε ἐπὶ τοὺσ κρείττουσ ἐλαύνειν ὄπισθεν ἵπποισ δύσβατα ποιούμενον·

οὐ γὰρ ὅμοιον φεύγοντι καὶ διώκοντι σφαλῆναι. ἔτι δὲ βούλομαι ὑπομνῆσαι καὶ τόδε φυλάττεσθαι.

εἰσὶ γάρ τινεσ οἵ, ὅταν μὲν ἰώσιν ἐπὶ τούτουσ ὧν ἂν οἰώνται κρείττουσ εἶναι, παντάπασιν ἀσθενεῖ δυνάμει ἔρχονται, ὥστε πολλάκισ ἔπαθον ἃ ᾤοντο ποιήσειν· ὅταν δ’ ἐπὶ τούτουσ ὧν ἂν σαφῶσ ἐπίστωνται ἥττουσ ὄντεσ, πᾶσαν ὅσην ἂν ἔχωσι δύναμιν ἄγουσιν. ἐγὼ δέ φημι χρῆναι τἀναντία τούτων ποιεῖν·

ὅταν μὲν κρατήσειν οἰόμενοσ ἄγῃ, μὴ φείδεσθαι τῆσ δυνάμεωσ ὅσην ἂν ἔχῃ· τὸ γὰρ πολὺ νικᾶν οὐδενὶ πώποτε μεταμέλειαν παρέσχεν· ὅταν δὲ τοῖσ πολὺ κρείττοσιν ἐπιχειρῇ καὶ προγιγνώσκῃ ὅτι ποιήσαντα ὅ τι ἂν δύνηται φευκτέον ἐστίν, εἰσ τὰ τοιαῦτά φημι πολὺ κρεῖττον εἶναι ὀλίγουσ ἢ πάντασ προσάγειν, τοὺσ μέντοι ἀπειλεγμένουσ καὶ ἵππουσ καὶ ἄνδρασ τοὺσ κρατίστουσ.

τοιοῦτοι γὰρ ὄντεσ καὶ ποιῆσαι ἄν τι καὶ ἀποχωρῆσαι ἀσφαλέστερον ἂν δύναιντο. ὅταν δὲ πρὸσ τοὺσ κρείττουσ πάντασ προσαγαγὼν ἀποχωρεῖν βούληται, ἀνάγκη τοὺσ μὲν ἐπὶ τῶν βραδυτάτων ἵππων ἁλίσκεσθαι, τοὺσ δὲ καὶ δι’ ἀφιππίαν πίπτειν, τοὺσ δὲ διὰ δυσχωρίασ ἀπολαμβάνεσθαι·

καὶ γὰρ πολὺν τόπον χαλεπὸν εὑρεῖν οἱο͂ν ἄν τισ εὔξαιτο. ὑπό γε μὴν τοῦ πλήθουσ καὶ συμπίπτοιεν ἂν καὶ ἐμποδίζοντεσ πολλὰ ἂν ἀλλήλουσ κακουργοῖεν.

οἱ δ’ ἀγαθοὶ ἵπποι καὶ ἱππεῖσ δυνατοὶ καὶ ἐξ αὐτῶν διαφεύγειν ἄλλωσ τε ἂν καὶ μηχανᾶταί τισ τοῖσ διώκουσι φόβον ἀπὸ τῶν περιττῶν ἱππέων. σύμφορον δ’ εἰσ τοῦτο καὶ αἱ ψευδενέδραι·

χρήσιμον δὲ κἀκεῖνο, τὸ εὑρίσκειν πόθεν ἂν οἱ φίλοι ἐξ ἀσφαλοῦσ ἐπιφαινόμενοι βραδυτέρουσ τοὺσ διώκοντασ παρέχοιεν. ἀλλὰ μὴν καὶ τόδε δῆλον, ὡσ πόνοισ καὶ τάχει οἱ ὀλίγοι τῶν πολλῶν πολὺ μᾶλλον ἢ οἱ πολλοὶ τῶν ὀλίγων περιγίγνοιντ’ ἄν.

καὶ οὐ λέγω ὡσ διὰ τὸ ὀλίγοι εἶναι καὶ πονεῖν μᾶλλον δυνήσονται καὶ θάττουσ ἔσονται, ἀλλ’ ὅτι ῥᾷον εὑρεῖν ὀλίγουσ ἢ πολλοὺσ τοὺσ καὶ τῶν ἵππων ἐπιμελησομένουσ ὡσ δεῖ καὶ αὐτοὺσ φρονίμωσ μελετήσοντασ τὴν ἱππικήν. ἢν δέ ποτε συμβαίνῃ ἀγωνίζεσθαι πρὸσ παραπλησίουσ ἱππέασ, ἐγὼ μὲν οἶμαι οὐκ ἂν χεῖρον εἶναι εἴ τισ δύο τάξεισ ἐκ τῆσ φυλῆσ ποιήσειεν, καὶ τῆσ μὲν ὁ φύλαρχοσ ἡγοῖτο, τῆσ δὲ ἄλλησ ὅστισ ἄριστοσ δοκοίη εἶναι, οὗτοσ δὲ τέωσ μὲν ἕποιτο κατ’ οὐρὰν τῆσ μετὰ τοῦ φυλάρχου τάξεωσ, ἐπεὶ δ’ ἐγγὺσ ἤδη εἰε͂ν οἱ ἀντίπαλοι, ἀπὸ παραγγέλσεωσ παρελαύνοι ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ.

οὕτω γὰρ οἶμαι καὶ ἐκπληκτικωτέρουσ τοῖσ ἐχθροῖσ ἂν εἶναι καὶ δυσμαχωτέρουσ.

εἰ δὲ καὶ πεζοὺσ ἔχοιεν ἑκάτεροι, καὶ οὗτοι ἀποκεκρυμμένοι ὄπισθεν τῶν ἱππέων, ἐξαπίνησ δὲ παραφαινόμενοι καὶ ὁμόσε ἰόντεσ δοκοῦσιν ἄν μοι τὴν νίκην πολὺ μᾶλλον κατεργάζεσθαι.

ὁρῶ γὰρ τὰ παράδοξα ἢν μὲν ἀγαθὰ ᾖ, μᾶλλον εὐφραίνοντα τοὺσ ἀνθρώπουσ, ἢν δὲ δεινά, μᾶλλον ἐκπλήττοντα. ταῦτα δὲ γνοίη ἄν τισ μάλιστα ἐνθυμούμενοσ ὡσ οἵ τε ἐνέδραισ ἐμπίπτοντεσ ἐκπλήττονται, καὶ ἐὰν πολὺ πλείουσ ὦσι, καὶ ὅταν πολέμιοι ἀλλήλοισ ἀντικάθωνται, ὡσ πολὺ ταῖσ πρώταισ ἡμέραισ φοβερώτατα ἔχουσιν.

ἀλλὰ τὸ μὲν διατάξαι ταῦτα οὐ χαλεπόν·

τὸ δ’ εὑρεῖν τοὺσ φρονίμωσ καὶ πιστῶσ καὶ προθύμωσ καὶ εὐψύχωσ παρελῶντασ ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ, τοῦτο ἤδη ἀγαθοῦ ἱππάρχου. δεῖ γὰρ καὶ λέγειν αὐτὸν ἱκανὸν εἶναι καὶ ποιεῖν τοιαῦτα ἀφ’ ὧν οἱ ἀρχόμενοι γνώσονται ἀγαθὸν εἶναι τό τε πείθεσθαι καὶ τὸ ἕπεσθαι καὶ τὸ ὁμόσε ἐλαύνειν τοῖσ πολεμίοισ καὶ ἐπιθυμήσουσι τοῦ καλόν τι ἀκούειν καὶ δυνήσονται ἃ ἂν γνῶσιν ἐγκαρτερεῖν.

ἐὰν δέ ποτε αὖ ἢ φαλάγγων ἀντιτεταγμένων ἢ χωρίων ἑκατέροισ ὑπαρχόντων ἐν τῷ μέσῳ τοῖσ ἱππεῦσιν ἀναστροφαί τε καὶ διώξεισ καὶ ἀποχωρήσεισ γίγνωνται, εἰώθασι μὲν ὡσ τὰ πολλὰ ἐκ τῶν τοιούτων ὁρμᾶν μὲν ἐκ τῶν ἀναστροφῶν βραδέωσ ἀμφότεροι, τὸ δ’ ἐν μέσῳ τάχιστα ἐλαύνειν.

ἢν δέ τισ οὕτω προδείξασ ἔπειτα δ’ ἐκ τῶν ἀναστροφῶν ταχέωσ τε διώκῃ καὶ ταχέωσ ἀποχωρῇ, βλάπτειν τ’ ἂν μάλιστα τοὺσ πολεμίουσ δύναιτο καὶ ὡσ τὸ εἰκὸσ ἀσφαλέστατ’ ἂν διάγοι, ταχὺ μὲν διώκων ἐν ᾧ ἂν ἐγγὺσ ᾖ τοῦ ἑαυτοῦ ἰσχυροῦ, ταχὺ δὲ ἀποχωρῶν ἀπὸ τῶν τοῖσ πολεμίοισ ἰσχυρῶν.

εἰ δὲ καὶ λαθεῖν δύναιτο ἀπὸ τῆσ τάξεωσ ἑκάστησ καταλιπὼν ἢ τέτταρασ ἢ πέντε τῶν κρατίστων ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν, πολὺ ἂν προέχοιεν εἰσ τὸ ἐπαναστρεφομένοισ τοῖσ πολεμίοισ ἐμπίπτειν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION