헬라어 문장 검색 - ΧενοπήΞψροπαέ6́1́

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείας, chapter 1)

ταύτην μὲν δὴ τὴν ἡμέραν οὕτω διαγαγόντεσ καὶ δειπνήσαντεσ ἀνεπαύοντο. τῇ δ’ ὑστεραίᾳ πρῲ ἧκον ἐπὶ τὰσ Κυαξάρου θύρασ πάντεσ οἱ σύμμαχοι. ἑώσ οὖν ὁ Κυαξάρησ ἐκοσμεῖτο, ἀκούων ὅτι πολὺσ ὄχλοσ ἐπὶ ταῖσ θύραισ εἰή, ἐν τούτῳ οἱ φίλοι τῷ Κύρῳ προσῆγον οἱ μὲν Καδουσίουσ δεομένουσ αὐτοῦ μένειν, οἱ δὲ Ὑρκανίουσ, ὁ δέ τισ Σάκασ, ὁ δέ τισ καὶ Γωβρύαν· Ὑστάσπασ δὲ Γαδάταν τὸν εὐνοῦχον προσῆγε, δεόμενον τοῦ Κύρου μένειν. ἔνθα δὴ ὁ Κῦροσ γιγνώσκων ὅτι Γαδάτασ πάλαι ἀπωλώλει τῷ φόβῳ μὴ λυθείη ἡ στρατιά, ἐπιγελάσασ εἶπεν·

ὦ Γαδάτα, δῆλοσ εἶ, ἔφη, ὑπὸ Ὑστάσπου τοῦδε πεπεισμένοσ ταῦτα γιγνώσκειν ἃ λέγεισ. καὶ ὁ Γαδάτασ ἀνατείνασ τὰσ χεῖρασ πρὸσ τὸν οὐρανὸν ἀπώμοσεν ἦ μὴν μὴ ὑπὸ τοῦ Ὑστάσπου πεισθεὶσ ταῦτα γιγνώσκειν·

ἀλλ’ οἶδα, ἔφη, ὅτι ἂν ὑμεῖσ ἀπέλθητε, ἔρρει τἀμὰ παντελῶσ· διὰ ταῦτ’, ἔφη, καὶ τούτῳ ἐγὼ αὐτὸσ διελεγόμην, ἐρωτῶν εἰ εἰδείη τί ἐν νῷ ἔχεισ ὑπὲρ τῆσ διαλύσεωσ τοῦ στρατεύματοσ ποιεῖν. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπεν·

ἀδίκωσ ἄρα ἐγὼ Ὑστάσπαν τόνδε καταιτιῶμαι. ἀδίκωσ μέντοι νὴ Δί’, ἔφη ὁ Ὑστάσπασ, ὦ Κῦρε· ἐγὼ γὰρ ἔλεγον τῷ Γαδάτᾳ τῷδε τοσοῦτον μόνον ὡσ οὐχ οἱο͂́ν τέ σοι εἰή στρατεύεσθαι, λέγων ὅτι ὁ πατήρ σε μεταπέμποιτο. καὶ ὁ Κῦροσ, τί λέγεισ; ἔφη·

καὶ σὺ τοῦτο ἐτόλμησασ ἐξενεγκεῖν, εἴτ’ ἐγὼ ἐβουλόμην εἴτε μή; ναὶ μὰ Δί’, ἔφη· ὁρῶ γάρ σε ὑπερεπιθυμοῦντα ἐν Πέρσαισ περίβλεπτον περιελθεῖν καὶ τῷ πατρὶ ἐπιδείξασθαι ᾗ ἕκαστα διεπράξω. ὁ δὲ Κῦροσ ἔφη· σὺ δ’ οὐκ ἐπιθυμεῖσ οἴκαδε ἀπελθεῖν; οὐ μὰ Δί’, ἔφη, ὁ Ὑστάσπασ, οὐδ’ ἄπειμί γε, ἀλλὰ μένων στρατηγήσω, ἔστ’ ἂν ποιήσω Γαδάταν τουτονὶ τοῦ Ἀσσυρίου δεσπότην. οἱ μὲν δὴ τοιαῦτ’ ἔπαιζον σπουδῇ πρὸσ ἀλλήλουσ.

ἐν δὲ τούτῳ Κυαξάρησ σεμνῶσ κεκοσμημένοσ ἐξῆλθε καὶ ἐπὶ θρόνου Μηδικοῦ ἐκαθέζετο. ὡσ δὲ πάντεσ συνῆλθον οὓσ ἔδει καὶ σιωπὴ ἐγένετο, ὁ Κυαξάρησ ἔλεξεν ὧδε. ἄνδρεσ σύμμαχοι, ἴσωσ, ἐπειδὴ παρὼν τυγχάνω καὶ πρεσβύτερόσ εἰμι Κύρου, εἰκὸσ ἄρχειν με λόγου. νῦν οὖν δοκεῖ μοι εἶναι καιρὸσ περὶ τούτου πρῶτον διαλέγεσθαι πότερον στρατεύεσθαι ἔτι καιρὸσ δοκεῖ εἶναι ἢ διαλύειν ἤδη τὴν στρατιάν· λεγέτω οὖν τισ, ἔφη, περὶ αὐτοῦ τούτου ᾗ γιγνώσκει.

ἐκ τούτου πρῶτοσ μὲν εἶπεν ὁ Ὑρκάνιοσ· ἄνδρεσ σύμμαχοι, οὐκ οἶδα μὲν ἔγωγε εἴ τι δεῖ λόγων ὅπου αὐτὰ τὰ ἔργα δεικνύει τὸ κράτιστον. πάντεσ γὰρ ἐπιστάμεθα ὅτι ὁμοῦ μὲν ὄντεσ πλείω κακὰ τοὺσ πολεμίουσ ποιοῦμεν ἢ πάσχομεν· ὅτε δὲ χωρὶσ ἦμεν ἀλλήλων, ἐκεῖνοι ἡμῖν ἐχρῶντο ὡσ ἐκείνοισ ἦν ἥδιστον, ἡμῖν γε μὴν ὡσ χαλεπώτατον. ἐπὶ τούτῳ ὁ Καδούσιοσ εἶπεν·

ἡμεῖσ δὲ τί ἂν λέγοιμεν, ἔφη, περὶ τοῦ οἴκαδε ἀπελθόντεσ ἕκαστοι χωρὶσ εἶναι, ὁπότε γε οὐδὲ στρατευομένοισ, ὡσ ἐοίκε, χωρίζεσθαι συμφέρει; ἡμεῖσ γοῦν οὐ πολὺν χρόνον δίχα τοῦ ὑμετέρου πλήθουσ στρατευσάμενοι δίκην ἔδομεν ὡσ καὶ ὑμεῖσ ἐπίστασθε. ἐπὶ τούτῳ Ἀρτάβαζοσ ὅ ποτε φήσασ εἶναι Κύρου συγγενὴσ ἔλεξε τοιάδε·

ἐγὼ δ’, ἔφη, ὦ Κυαξάρη, τοσοῦτον διαφέρομαι τοῖσ πρόσθεν λέγουσιν· οὗτοι μὲν γάρ φασιν ἔτι δεῖν μένοντασ στρατεύεσθαι, ἐγὼ δὲ λέγω ὅτι ὅτε μὲν οἴκοι ἦν, ἐστρατευόμην· καὶ γὰρ ἐβοήθουν πολλάκισ τῶν ἡμετέρων ἀγομένων καὶ περὶ τῶν ἡμετέρων φρουρίων ὡσ ἐπιβουλευσομένων πολλάκισ πράγματα εἶχον φοβούμενόσ τε καὶ φρουρῶν·

καὶ ταῦτ’ ἔπραττον τὰ οἰκεῖα δαπανῶν. νῦν δ’ ἔχω μὲν τὰ ἐκείνων φρούρια, οὐ φοβοῦμαι δ’ ἐκείνουσ, εὐωχοῦμαι δὲ τὰ ἐκείνων καὶ πίνω τὰ τῶν πολεμίων. ὡσ οὖν τὰ μὲν οἴκοι στρατείαν οὖσαν, τάδε δὲ ἑορτήν, ἐμοὶ μὲν οὐ δοκεῖ, ἔφη, διαλύειν τήνδε τὴν πανήγυριν. ἐπὶ τούτῳ ὁ Γωβρύασ εἶπεν·

ἐγὼ δ’, ὦ ἄνδρεσ σύμμαχοι, μέχρι μὲν τοῦδε ἐπαινῶ τὴν Κύρου δεξιάν· οὐδὲν γὰρ ψεύδεται ὧν ὑπέσχετο· εἰ δ’ ἄπεισιν ἐκ τῆσ χώρασ, δῆλον ὅτι ὁ μὲν Ἀσσύριοσ ἀναπνεύσεται, οὐ τίνων ποινὰσ ὧν τε ὑμᾶσ ἐπεχείρησεν ἀδικεῖν καὶ ὧν ἐμὲ ἐποίησεν· ἐγὼ δὲ ἐν τῷ μέρει ἐκείνῳ πάλιν δώσω δίκην ὅτι ὑμῖν φίλοσ ἐγενόμην. ἐπὶ τούτοισ πᾶσι Κῦροσ εἶπεν·

ὦ ἄνδρεσ, οὐδ’ ἐμὲ λανθάνει ὅτι ἐὰν μὲν διαλύωμεν τὸ στράτευμα, τὰ μὲν ἡμέτερα ἀσθενέστερα γίγνοιτ’ ἄν, τὰ δὲ τῶν πολεμίων πάλιν αὐξήσεται. ὅσοι τε γὰρ αὐτῶν ὅπλα ἀφῄρηνται, ταχὺ ἄλλα ποιήσονται· ὅσοι τε ἵππουσ ἀπεστέρηνται, ταχὺ πάλιν ἄλλουσ ἵππουσ κτήσονται· ἀντὶ δὲ τῶν ἀποθανόντων ἕτεροι ἐφηβήσουσιν καὶ ἐπιγενήσονται· ὥστε οὐδὲν θαυμαστὸν εἰ πάνυ ἐν τάχει πάλιν ἡμῖν πράγματα παρέχειν δυνήσονται. τί δῆτα ἐγὼ Κυαξάρην ἐκέλευσα λόγον ἐμβαλεῖν περὶ καταλύσεωσ τῆσ στρατιᾶσ;

εὖ ἴστε ὅτι φοβούμενοσ τὸ μέλλον. ὁρῶ γὰρ ἡμῖν ἀντιπάλουσ προσιόντασ οἷσ ἡμεῖσ, εἰ ὧδε στρατευσόμεθα, οὐ δυνησόμεθα μάχεσθαι. προσέρχεται μὲν γὰρ δήπου χειμών, στέγαι δὲ εἰ καὶ ἡμῖν αὐτοῖσ εἰσιν, ἀλλὰ μὰ Δί’ οὐχ ἵπποισ οὐδὲ θεράπουσιν οὐδὲ τῷ δήμῳ τῶν στρατιωτῶν, ὧν ἄνευ ἡμεῖσ οὐκ ἂν δυναίμεθα στρατεύεσθαι·

τὰ δ’ ἐπιτήδεια ὅπου μὲν ἡμεῖσ ἐληλύθαμεν ὑφ’ ἡμῶν ἀνήλωται· ὅποι δὲ μὴ ἀφίγμεθα, διὰ τὸ ἡμᾶσ φοβεῖσθαι ἀνακεκομισμένοι εἰσὶν εἰσ ἐρύματα, ὥστε αὐτοὶ μὲν ἔχειν, ἡμᾶσ δὲ ταῦτα μὴ δύνασθαι λαμβάνειν. τίσ οὖν οὕτωσ ἀγαθὸσ ἢ τίσ οὕτωσ ἰσχυρὸσ ὃσ λιμῷ καὶ ῥίγει δύναιτ’ ἂν μαχόμενοσ στρατεύεσθαι;

εἰ μὲν οὖν οὕτω στρατευσόμεθα, ἐγὼ μέν φημι χρῆναι ἑκόντασ ἡμᾶσ καταλῦσαι τὴν στρατιὰν μᾶλλον ἢ ἄκοντασ ὑπ’ ἀμηχανίασ ἐξελαθῆναι. εἰ δὲ βουλόμεθα ἔτι στρατεύεσθαι, τόδ’ ἐγώ φημι χρῆναι ποιεῖν, ὡσ τάχιστα πειρᾶσθαι τῶν μὲν ἐκείνων ὀχυρῶν ὡσ πλεῖστα παραιρεῖν, ἡμῖν δ’ αὐτοῖσ ὡσ πλεῖστα ὀχυρὰ ποιεῖσθαι· ἐὰν γὰρ ταῦτα γένηται, τὰ μὲν ἐπιτήδεια πλείω ἕξουσιν ὁπότεροι ἂν πλείω δύνωνται λαβόντεσ ἀποτίθεσθαι, πολιορκήσονται δὲ ὁπότεροι ἂν ἥττουσ ὦσι. νῦν δ’ οὐδὲν διαφέρομεν τῶν ἐν τῷ πελάγει πλεόντων·

καὶ γὰρ ἐκεῖνοι πλέουσι μὲν ἀεί, τὸ δὲ πεπλευσμένον οὐδὲν οἰκειότερον τοῦ ἀπλεύστου καταλείπουσιν. ἐὰν δὲ φρούρια ἡμῖν γένηται, ταῦτα δὴ τοῖσ μὲν πολεμίοισ ἀλλοτριώσει τὴν χώραν, ἡμῖν δ’ ὑπ’ εὐδίᾳ μᾶλλον πάντ’ ἔσται. ὃ δ’ ἴσωσ ἄν τινεσ ὑμῶν φοβηθεῖεν, εἰ δεήσει πόρρω τῆσ ἑαυτῶν φρουρεῖν, μηδὲν τοῦτο ὀκνήσητε.

ἡμεῖσ μὲν γὰρ ἐπείπερ καὶ ὣσ οἴκοθεν ἀποδημοῦμεν, φρουρήσειν ὑμῖν ἀναδεχόμεθα τὰ ἐγγύτατα χωρία τῶν πολεμίων, ὑμεῖσ δὲ τὰ πρόσορα ὑμῖν αὐτοῖσ τῆσ Ἀσσυρίασ ἐκεῖνα κτᾶσθε καὶ ἐργάζεσθε. ἐὰν γὰρ ἡμεῖσ τὰ πλησίον αὐτῶν φρουροῦντεσ δυνώμεθα σῴζεσθαι, ἐν πολλῇ ὑμεῖσ εἰρήνῃ ἔσεσθε οἱ τὰ πρόσω αὐτῶν ἔχοντεσ·

οὐ γὰρ οἶμαι δυνήσονται τῶν ἐγγὺσ ἑαυτῶν ὄντων ἀμελοῦντεσ τοῖσ πρόσω ὑμῖν ἐπιβουλεύειν. ὡσ δὲ ταῦτ’ ἐρρήθη, οἵ τε ἄλλοι πάντεσ ἀνιστάμενοι συμπροθυμήσεσθαι ταῦτ’ ἔφασαν καὶ Κυαξάρησ.

Γαδάτασ δὲ καὶ Γωβρύασ καὶ τεῖχοσ ἑκάτεροσ αὐτῶν, ἢν ἐπιτρέψωσιν οἱ σύμμαχοι, τειχιεῖσθαι ἔφασαν, ὥστε καὶ ταῦτα φίλια τοῖσ συμμάχοισ ὑπάρχειν. ὁ οὖν Κῦροσ ἐπεὶ πάντασ ἑώρα προθύμουσ ὄντασ πράττειν ὅσα ἔλεξε, τέλοσ εἶπεν·

εἰ τοίνυν περαίνειν βουλόμεθα ὅσα φαμὲν χρῆναι ποιεῖν, ὡσ τάχιστ’ ἂν δέοι γενέσθαι μηχανὰσ μὲν εἰσ τὸ καθαιρεῖν τὰ τῶν πολεμίων τείχη, τέκτονασ δὲ εἰσ τὸ ἡμῖν ὀχυρὰ πυργοῦσθαι. ἐκ τούτου ὑπέσχετο ὁ μὲν Κυαξάρησ μηχανὴν αὐτὸσ ποιησάμενοσ παρέξειν, ἄλλην δὲ Γαδάτασ καὶ Γωβρύασ, ἄλλην δὲ Τιγράνησ·

αὐτὸσ δὲ Κῦροσ ἔφη δύο πειράσεσθαι ποιήσασθαι. ἐπεὶ δὲ ταῦτ’ ἔδοξεν, ἐπορίζοντο μὲν μηχανοποιούσ, παρεσκευάζοντο δ’ ἕκαστοι εἰσ τὰσ μηχανὰσ ὧν ἔδει·

ἄνδρασ δ’ ἐπέστησαν οἳ ἐδόκουν ἐπιτηδειότατοι εἶναι ἀμφὶ ταῦτ’ ἔχειν. Κῦροσ δ’ ἐπεὶ ἔγνω ὅτι διατριβὴ ἔσται ἀμφὶ ταῦτα, ἐκάθισε τὸ στράτευμα ἔνθα ᾤετο ὑγιεινότατον εἶναι καὶ εὐπροσοδώτατον ὅσα ἔδει προσκομίζεσθαι·

ὅσα τε ἐρυμνότητοσ προσεδεῖτο, ἐποιήσατο, ὡσ ἐν ἀσφαλεῖ οἱ αἰεὶ μένοντεσ εἰε͂ν, εἴ ποτε καὶ πρόσω τῇ ἰσχύι ἀποστρατοπεδεύοιτο. πρὸσ δὲ τούτοισ ἐρωτῶν οὓσ ᾤετο μάλιστα εἰδέναι τὴν χώραν ὁπόθεν ἂν ὡσ πλεῖστα ὠφελοῖτο τὸ στράτευμα, ἐξῆγεν ἀεὶ εἰσ προνομάσ, ἅμα μὲν ὅπωσ ὅτι πλεῖστα λαμβάνοι τῇ στρατιᾷ τὰ ἐπιτήδεια, ἅμα δ’ ὅπωσ μᾶλλον ὑγιαίνοιεν καὶ ἰσχύοιεν διαπονούμενοι ταῖσ πορείαισ, ἅμα δ’ ὅπωσ ἐν ταῖσ ἀγωγαῖσ τὰσ τάξεισ ὑπομιμνῄσκοιντο.

ὁ μὲν δὴ Κῦροσ ἐν τούτοισ ἦν.

ἐκ δὲ Βαβυλῶνοσ οἱ αὐτόμολοι καὶ οἱ ἁλισκόμενοι ταὔτ’ ἔλεγον ὅτι ὁ Ἀσσύριοσ οἴχοιτο ἐπὶ Λυδίασ, πολλὰ τάλαντα χρυσίου καὶ ἀργυρίου ἄγων καὶ ἄλλα κτήματα καὶ κόσμον παντοδαπόν.

ὁ μὲν οὖν ὄχλοσ τῶν στρατιωτῶν ἔλεγεν ὡσ ὑπεκτίθοιτο ἤδη τὰ χρήματα φοβούμενοσ·

ὁ δὲ Κῦροσ γιγνώσκων ὅτι οἴχοιτο συστήσων εἴ τι δύναιτο ἀντίπαλον ἑαυτῷ, ἀντιπαρεσκευάζετο ἐρρωμένωσ, ὡσ μάχησ ἔτι δεῆσον· ὥστ’ ἐξεπίμπλη μὲν τὸ τῶν Περσῶν ἱππικόν, τοὺσ μὲν ἐκ τῶν αἰχμαλώτων, τοὺσ δέ τινασ καὶ παρὰ τῶν φίλων λαμβάνων ἵππουσ· ταῦτα γὰρ παρὰ πάντων ἐδέχετο καὶ ἀπεωθεῖτο οὐδέν, οὔτε εἴ τισ ὅπλον διδοίη καλὸν οὔτ’ εἴ τισ ἵππον· κατεσκευάζετο δὲ καὶ ἁρ́ματα ἔκ τε τῶν αἰχμαλώτων ἁρμάτων καὶ ἄλλοθεν ὁπόθεν ἐδύνατο.

καὶ τὴν μὲν Τρωικὴν διφρείαν πρόσθεν οὖσαν καὶ τὴν Κυρηναίων ἔτι καὶ νῦν ἁρματηλασίαν κατέλυσε· τὸν γὰρ πρόσθεν χρόνον καὶ οἱ ἐν τῇ Μηδίᾳ καὶ Συρίᾳ καὶ Ἀραβίᾳ καὶ πάντεσ οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ τοῖσ ἁρ́μασιν οὕτωσ ἐχρῶντο ὥσπερ νῦν οἱ Κυρηναῖοι. ἔδοξε δ’ αὐτῷ, ὃ κράτιστον εἰκὸσ ἦν εἶναι τῆσ δυνάμεωσ, ὄντων τῶν βελτίστων ἐπὶ τοῖσ ἁρ́μασι, τοῦτο ἐν ἀκροβολιστῶν μέρει εἶναι καὶ εἰσ τὸ κρατεῖν οὐδὲν μέγα βάροσ συμβάλλεσθαι.

ἁρ́ματα γὰρ τριακόσια τοὺσ μὲν μαχομένουσ παρέχεται τριακοσίουσ, ἵπποισ δ’ οὗτοι χρῶνται διακοσίοισ καὶ χιλίοισ· ἡνίοχοι δ’ αὐτοῖσ εἰσὶ μὲν ὡσ εἰκὸσ οἷσ μάλιστα πιστεύουσιν, οἱ βέλτιστοι· ἄλλοι δὲ εἰσὶ τριακόσιοι οὗτοι, οἳ οὐδ’ ὁτιοῦν τοὺσ πολεμίουσ βλάπτουσι. ταύτην μὲν οὖν τὴν διφρείαν κατέλυσεν·

ἀντὶ δὲ τούτου πολεμιστήρια κατεσκευάσατο ἁρ́ματα τροχοῖσ τε ἰσχυροῖσ, ὡσ μὴ ῥᾳδίωσ συντρίβηται, ἄξοσί τε μακροῖσ· ἧττον γὰρ ἀνατρέπεται πάντα τὰ πλατέα· τὸν δὲ δίφρον τοῖσ ἡνιόχοισ ἐποίησεν ὥσπερ πύργον ἰσχυρῶν ξύλων· ὕψοσ δὲ τούτων ἐστὶ μέχρι τῶν ἀγκώνων, ὡσ δύνωνται ἡνιοχεῖσθαι οἱ ἵπποι ὑπὲρ τῶν δίφρων· τοὺσ δ’ ἡνιόχουσ ἐθωράκισε πάντα πλὴν τῶν ὀφθαλμῶν. προσέθηκε δὲ καὶ δρέπανα σιδηρᾶ ὡσ διπήχη πρὸσ τοὺσ ἄξονασ ἔνθεν καὶ ἔνθεν τῶν τροχῶν καὶ ἄλλα κάτω ὑπὸ τῷ ἄξονι εἰσ τὴν γῆν βλέποντα, ὡσ ἐμβαλούντων εἰσ τοὺσ ἐναντίουσ τοῖσ ἁρ́μασιν.

ὡσ δὲ τότε Κῦροσ ταῦτα κατεσκεύασεν, οὕτωσ ἔτι καὶ νῦν τοῖσ ἁρ́μασι χρῶνται οἱ ἐν τῇ βασιλέωσ χώρᾳ. ἦσαν δὲ αὐτῷ καὶ κάμηλοι πολλαὶ παρά τε τῶν φίλων συνειλεγμέναι καὶ <αἱ> αἰχμάλωτοι πᾶσαι συνηθροισμέναι. καὶ ταῦτα μὲν οὕτω συνεπεραίνετο.

βουλόμενοσ δὲ κατάσκοπόν τινα πέμψαι ἐπὶ Λυδίασ καὶ μαθεῖν ὅ τι πράττοι ὁ Ἀσσύριοσ, ἔδοξεν αὐτῷ ἐπιτήδειοσ εἶναι Ἀράσπασ ἐλθεῖν ἐπὶ τοῦτο ὁ φυλάττων τὴν καλὴν γυναῖκα.

συνεβεβήκει γὰρ τῷ Ἀράσπᾳ τοιάδε. ληφθεὶσ ἔρωτι τῆσ γυναικὸσ ἠναγκάσθη προσενεγκεῖν λόγουσ αὐτῇ περὶ συνουσίασ. ἡ δὲ ἀπέφησε μὲν καὶ ἦν πιστὴ τῷ ἀνδρὶ καίπερ ἀπόντι·

ἐφίλει γὰρ αὐτὸν ἰσχυρῶσ· οὐ μέντοι κατηγόρησε τοῦ Ἀράσπου πρὸσ τὸν Κῦρον, ὀκνοῦσα συμβαλεῖν φίλουσ ἄνδρασ. ἐπεὶ δὲ ὁ Ἀράσπασ δοκῶν ὑπηρετήσειν τῷ τυχεῖν ἃ ἐβούλετο ἠπείλησε τῇ γυναικὶ ὅτι εἰ μὴ βούλοιτο ἑκοῦσα, ἄκουσα ποιήσοι ταῦτα, ἐκ τούτου ἡ γυνή, ὡσ ἔδεισε τὴν βίαν, οὐκέτι κρύπτει, ἀλλὰ πέμπει τὸν εὐνοῦχον πρὸσ τὸν Κῦρον καὶ κελεύει λέξαι πάντα.

ὁ δ’ ὡσ ἤκουσεν, ἀναγελάσασ ἐπὶ τῷ κρείττονι τοῦ ἔρωτοσ φάσκοντι εἶναι, πέμπει Ἀρτάβαζον σὺν τῷ εὐνούχῳ καὶ κελεύει αὐτῷ εἰπεῖν βιάζεσθαι μὲν μὴ τοιαύτην γυναῖκα, πείθειν δὲ εἰ δύναιτο, οὐκ ἔφη κωλύειν.

ἐλθὼν δ’ ὁ Ἀρτάβαζοσ πρὸσ τὸν Ἀράσπαν ἐλοιδόρησεν αὐτόν, παρακαταθήκην ὀνομάζων τὴν γυναῖκα, ἀσέβειάν τε αὐτοῦ λέγων ἀδικίαν τε καὶ ἀκράτειαν, ὥστε τὸν Ἀράσπαν πολλὰ μὲν δακρύειν ὑπὸ λύπησ, καταδύεσθαι δ’ ὑπὸ τῆσ αἰσχύνησ, ἀπολωλέναι δὲ τῷ φόβῳ μή τι καὶ πάθοι ὑπὸ Κύρου.

ὁ οὖν Κῦροσ καταμαθὼν ταῦτα ἐκάλεσεν αὐτὸν καὶ μόνοσ μόνῳ ἔλεξεν·

ὁρῶ σε, ἔφη, ὦ Ἀράσπα, φοβούμενόν τε ἐμὲ καὶ ἐν αἰσχύνῃ δεινῶσ ἔχοντα. παῦσαι οὖν τούτων· ἐγὼ γὰρ θεούσ τε ἀκούω ἔρωτοσ ἡττῆσθαι, ἀνθρώπουσ τε οἶδα καὶ μάλα δοκοῦντασ φρονίμουσ εἶναι οἱᾶ πεπόνθασιν ὑπ’ ἔρωτοσ· καὶ αὐτὸσ δ’ ἐμαυτοῦ κατέγνων μὴ ἂν καρτερῆσαι ὥστε συνὼν καλοῖσ ἀμελεῖν αὐτῶν. καὶ σοὶ δὲ τούτου τοῦ πράγματοσ ἐγὼ αἴτιόσ εἰμι· ἐγὼ γάρ σε συγκατεῖρξα τούτῳ τῷ ἀμάχῳ πράγματι. καὶ ὁ Ἀράσπασ ὑπολαβὼν εἶπεν·

ἀλλὰ σὺ μέν, ὦ Κῦρε, καὶ ταῦτα ὅμοιοσ εἶ οἱο͂́σπερ καὶ τἆλλα, πρᾷόσ τε καὶ συγγνώμων τῶν ἀνθρωπίνων ἁμαρτημάτων· ἐμὲ δ’, ἔφη, καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι καταδύουσι τῷ ἄχει. ὡσ γὰρ ὁ θροῦσ διῆλθε τῆσ ἐμῆσ συμφορᾶσ, οἱ μὲν ἐχθροὶ ἐφήδονταί μοι, οἱ δὲ φίλοι προσιόντεσ συμβουλεύουσιν ἐκποδὼν ἔχειν ἐμαυτόν, μή τι καὶ πάθω ὑπὸ σοῦ, ὡσ ἠδικηκότοσ ἐμοῦ μεγάλα. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπεν·

εὖ τοίνυν ἴσθι, ὦ Ἀράσπα, ὅτι ταύτῃ τῇ δόξῃ οἱο͂́σ τ’ εἶ ἐμοί τε ἰσχυρῶσ χαρίσασθαι καὶ τοὺσ συμμάχουσ μεγάλα ὠφελῆσαι. εἰ γὰρ γένοιτο, ἔφη ὁ Ἀράσπασ, ὅ τι ἐγώ σοι ἐν καιρῷ ἂν γενοίμην αὖ χρήσιμοσ. εἰ τοίνυν, ἔφη, προσποιησάμενοσ ἐμὲ φεύγειν ἐθέλοισ εἰσ τοὺσ πολεμίουσ ἐλθεῖν, οἰόμαι ἄν σε πιστευθῆναι ὑπὸ τῶν πολεμίων.

ἔγωγε ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Ἀράσπασ, καὶ ὑπὸ τῶν φίλων οἶδα ὅτι ὡσ σὲ πεφευγὼσ λόγον ἂν παρἔχοιμι. ἔλθοισ ἂν τοίνυν, ἔφη, ἡμῖν πάντα εἰδὼσ τὰ τῶν πολεμίων·

οἶμαι δὲ καὶ λόγων καὶ βουλευμάτων κοινωνὸν ἄν σε ποιοῖντο διὰ τὸ πιστεύειν, ὥστε μηδὲ ἕν σε λεληθέναι ὧν βουλόμεθα εἰδέναι. ὡσ πορευσομένου, ἔφη, ἤδη νυνί· καὶ γὰρ τοῦτο ἴσωσ ἓν τῶν πιστῶν ἔσται τὸ δοκεῖν με ὑπὸ σοῦ μελλήσαντά τι παθεῖν ἐκπεφευγέναι. ἦ καὶ δυνήσῃ ἀπολιπεῖν, ἔφη, τὴν καλὴν Πάνθειαν;

δύο γάρ, ἔφη, ὦ Κῦρε, σαφῶσ ἔχω ψυχάσ· νῦν τοῦτο πεφιλοσόφηκα μετὰ τοῦ ἀδίκου σοφιστοῦ τοῦ Ἔρωτοσ. οὐ γὰρ δὴ μία γε οὖσα ἅμα ἀγαθή τέ ἐστι καὶ κακή, οὐδ’ ἅμα καλῶν τε καὶ αἰσχρῶν ἔργων ἐρᾷ καὶ ταὐτὰ ἅμα βούλεταί τε καὶ οὐ βούλεται πράττειν, ἀλλὰ δῆλον ὅτι δύο ἐστὸν ψυχά, καὶ ὅταν μὲν ἡ ἀγαθὴ κρατῇ, τὰ καλὰ πράττεται, ὅταν δὲ ἡ πονηρά, τὰ αἰσχρὰ ἐπιχειρεῖται. νῦν δὲ ὡσ σὲ σύμμαχον ἔλαβε, κρατεῖ ἡ ἀγαθὴ καὶ πάνυ πολύ. εἰ τοίνυν καὶ σοὶ δοκεῖ πορεύεσθαι, ἔφη ὁ Κῦροσ, ὧδε χρὴ ποιεῖν, ἵνα κἀκείνοισ πιστότεροσ ᾖσ·

ἐξάγγελλέ τε αὐτοῖσ τὰ παρ’ ἡμῶν, οὕτω τε ἐξάγγελλε ὡσ ἂν αὐτοῖσ τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα ἐμποδὼν μάλιστ’ ἂν εἰή ὧν βούλονται πράττειν. εἰή δ’ ἂν ἐμποδών, εἰ ἡμᾶσ φαίησ παρασκευάζεσθαι ἐμβαλεῖν ποι τῆσ ἐκείνων χώρασ· ταῦτα γὰρ ἀκούοντεσ ἧττον ἂν παντὶ σθένει ἁθροίζοιντο, ἕκαστόσ τισ φοβούμενοσ καὶ περὶ τῶν οἴκοι. καὶ μένε, ἔφη, παρ’ ἐκείνοισ ὅτι πλεῖστον χρόνον·

ἃ γὰρ ἂν ποιῶσιν ὅταν ἐγγύτατα ἡμῶν ὦσι, ταῦτα μάλιστα καιρὸσ ἡμῖν εἰδέναι ἔσται. συμβούλευε δ’ αὐτοῖσ καὶ ἐκτάττεσθαι ὅπῃ ἂν δοκῇ κράτιστον εἶναι· ὅταν γὰρ σὺ ἀπέλθῃσ εἰδέναι δοκῶν τὴν τάξιν αὐτῶν, ἀναγκαῖον οὕτω τετάχθαι αὐτοῖσ· μετατάττεσθαι γὰρ ὀκνήσουσι, καὶ ἤν πῃ ἄλλῃ μετατάττωνται ἐξ ὑπογύου, ταράξονται. Ἀράσπασ μὲν δὴ οὕτωσ ἐξελθὼν καὶ συλλαβὼν τοὺσ πιστοτάτουσ θεράποντασ καὶ εἰπὼν πρόσ τινασ ἃ ᾤετο συμφέρειν τῷ πράγματι ᾤχετο.

ἡ δὲ Πάνθεια ὡσ ᾔσθετο οἰχόμενον τὸν Ἀράσπαν, πέμψασα πρὸσ τὸν Κῦρον εἶπε·

μὴ λυποῦ, ὦ Κῦρε, ὅτι Ἀράσπασ οἴχεται εἰσ τοὺσ πολεμίουσ· ἢν γὰρ ἐμὲ ἐάσῃσ πέμψαι πρὸσ τὸν ἐμὸν ἄνδρα, ἐγώ σοι ἀναδέχομαι ἥξειν πολὺ Ἀράσπου πιστότερον φίλον· καὶ δύναμιν δὲ οἶδ’ ὅτι ὁπόσην ἂν δύνηται ἔχων παρέσται σοι. καὶ γὰρ ὁ μὲν πατὴρ τοῦ νῦν βασιλεύοντοσ φίλοσ ἦν αὐτῷ· ὁ δὲ νῦν βασιλεύων καὶ ἐπεχείρησέ ποτε ἐμὲ καὶ τὸν ἄνδρα διασπάσαι ἀπ’ ἀλλήλων· ὑβριστὴν οὖν νομίζων αὐτὸν εὖ οἶδ’ ὅτι ἄσμενοσ ἂν πρὸσ ἄνδρα οἱο͂σ σὺ εἶ ἀπαλλαγείη. ἀκούσασ ταῦτα ὁ Κῦροσ ἐκέλευε πέμπειν πρὸσ τὸν ἄνδρα·

ἡ δ’ ἔπεμψεν. ὡσ δ’ ἔγνω ὁ Ἀβραδάτασ τὰ παρὰ τῆσ γυναικὸσ σύμβολα, καὶ τἆλλα δὲ ᾔσθετο ὡσ εἶχεν, ἄσμενοσ πορεύεται πρὸσ τὸν Κῦρον ἵππουσ ἔχων ἀμφὶ τοὺσ χιλίουσ. ὡσ δ’ ἦν πρὸσ τοῖσ τῶν Περσῶν σκοποῖσ, πέμπει πρὸσ τὸν Κῦρον εἰπὼν ὃσ ἦν. ὁ δὲ Κῦροσ εὐθὺσ ἄγειν κελεύει αὐτὸν πρὸσ τὴν γυναῖκα. ὡσ δ’ εἰδέτην ἀλλήλουσ ἡ γυνὴ καὶ ὁ Ἀβραδάτασ, ἠσπάζοντο ἀλλήλουσ ὡσ εἰκὸσ ἐκ δυσελπίστων.

ἐκ τούτου δὴ λέγει ἡ Πάνθεια τοῦ Κύρου τὴν ὁσιότητα καὶ τὴν σωφροσύνην καὶ τὴν πρὸσ αὑτὴν κατοίκτισιν. ὁ δὲ Ἀβραδάτασ ἀκούσασ εἶπε· τί ἂν οὖν ἐγὼ ποιῶν, ὦ Πάνθεια, χάριν Κύρῳ ὑπέρ τε σοῦ καὶ ἐμαυτοῦ ἀποδοίην; τί δὲ ἄλλο, ἔφη ἡ Πάνθεια, ἢ πειρώμενοσ ὅμοιοσ εἶναι περὶ ἐκεῖνον οἱο͂́σπερ ἐκεῖνοσ περὶ σέ; ἐκ τούτου δὴ ἔρχεται πρὸσ τὸν Κῦρον ὁ Ἀβραδάτασ·

καὶ ὡσ εἶδεν αὐτόν, λαβόμενοσ τῆσ δεξιᾶσ εἶπεν· ἀνθ’ ὧν σὺ εὖ πεποίηκασ ἡμᾶσ, ὦ Κῦρε, οὐκ ἔχω τί μεῖζον εἴπω ἢ ὅτι φίλον σοι ἐμαυτὸν δίδωμι καὶ θεράποντα καὶ σύμμαχον· καὶ ὅσα ἂν ὁρῶ σε σπουδάζοντα, συνεργὸσ πειράσομαι γίγνεσθαι ὡσ ἂν δύνωμαι κράτιστοσ. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπεν·

ἐγὼ δὲ δέχομαι· καὶ νῦν μέν σε ἀφίημι, ἔφη, σὺν τῇ γυναικὶ δειπνεῖν· αὖθισ δὲ καὶ παρ’ ἐμοὶ δεήσει σε σκηνοῦν σὺν τοῖσ σοῖσ τε καὶ ἐμοῖσ φίλοισ. ἐκ τούτου ὁρῶν ὁ Ἀβραδάτασ σπουδάζοντα τὸν Κῦρον περὶ τὰ δρεπανηφόρα ἁρ́ματα καὶ περὶ τοὺσ τεθωρακισμένουσ ἵππουσ τε καὶ ἱππέασ, ἐπειρᾶτο συντελεῖν αὐτῷ εἰσ τὰ ἑκατὸν ἁρ́ματα ἐκ τοῦ ἱππικοῦ τοῦ ἑαυτοῦ ὅμοια ἐκείνῳ·

αὐτὸσ δὲ ὡσ ἡγησόμενοσ αὐτῶν ἐπὶ τοῦ ἁρ́ματοσ παρεσκευάζετο. συνεζεύξατο δὲ τὸ ἑαυτοῦ ἁρ́μα τετράρρυμόν τε καὶ ἵππων ὀκτώ·

ἡ δὲ Πάνθεια ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐκ τῶν ἑαυτῆσ χρημάτων χρυσοῦν τε αὐτῷ θώρακα ἐποιήσατο καὶ χρυσοῦν κράνοσ, ὡσαύτωσ δὲ καὶ περιβραχιόνια. τοὺσ δὲ ἵππουσ τοῦ ἁρ́ματοσ χαλκοῖσ πᾶσι προβλήμασι κατεσκευάσατο. Ἀβραδάτασ μὲν ταῦτα ἔπραττε·

Κῦροσ δὲ ἰδὼν τὸ τετράρρυμον αὐτοῦ ἁρ́μα κατενόησεν ὅτι οἱο͂́ν τε εἰή καὶ ὀκτάρρυμον ποιήσασθαι, ὥστε ὀκτὼ ζεύγεσι βοῶν ἄγειν τῶν μηχανῶν τὸ κατώτατον οἴκημα· ἦν δὲ τοῦτο τριώρυγον μάλιστα ἀπὸ τῆσ γῆσ σὺν τοῖσ τροχοῖσ. τοιοῦτοι δὲ πύργοι σὺν τάξει ἀκολουθοῦντεσ ἐδόκουν αὐτῷ μεγάλη μὲν ἐπικουρία γενήσεσθαι τῇ ἑαυτῶν φάλαγγι, μεγάλη δὲ βλάβη τῇ τῶν πολεμίων τάξει.

ἐποίησε δὲ ἐπὶ τῶν οἰκημάτων καὶ περιδρόμουσ καὶ ἐπάλξεισ· ἀνεβίβαζε δ’ ἐπὶ τὸν πύργον ἕκαστον ἄνδρασ εἴκοσιν. ἐπεὶ δὲ πάντα συνειστήκει αὐτῷ τὰ περὶ τοὺσ πύργουσ, ἐλάμβανε τοῦ ἀγωγίου πεῖραν·

καὶ πολὺ ῥᾷον ἦγε τὰ ὀκτὼ ζεύγη τὸν πύργον καὶ τοὺσ ἐπ’ αὐτῷ ἄνδρασ ἢ τὸ σκευοφορικὸν βάροσ ἕκαστον τὸ ζεῦγοσ. σκευῶν μὲν γὰρ βάροσ ἀμφὶ τὰ πέντε καὶ εἴκοσι τάλαντα ἦν ζεύγει· τοῦ δὲ πύργου, ὥσπερ τραγικῆσ σκηνῆσ τῶν ξύλων πάχοσ ἐχόντων, καὶ εἴκοσιν ἀνδρῶν καὶ ὅπλων, τούτων ἐγένετο ἔλαττον ἢ πεντεκαίδεκα τάλαντα ἑκάστῳ ζεύγει τὸ ἀγώγιον. ὡσ δ’ ἔγνω εὔπορον οὖσαν τὴν ἀγωγήν, παρεσκευάζετο ὡσ ἄξων τοὺσ πύργουσ σὺν τῷ στρατεύματι, νομίζων τὴν ἐν πολέμῳ πλεονεξίαν ἅμα σωτηρίαν τε καὶ δικαιοσύνην εἶναι καὶ εὐδαιμονίαν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείας, chapter 1

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείας, chapter 1)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION