헬라어 문장 검색 - ΧενοπήΞψροπαέ5́4́

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Ε, chapter 4)

ἐκ δὲ τοῦ Γαδάτα ἱππικοῦ τῶν δυνατῶν τισ ἀνδρῶν ἐπεὶ ἑώρα αὐτὸν ἀφεστηκότα ἀπὸ τοῦ Ἀσσυρίου, ἐνόμισεν, εἴ τι οὗτοσ πάθοι, αὐτὸσ ἂν λαβεῖν παρὰ τοῦ Ἀσσυρίου πάντα τὰ Γαδάτα· οὕτω δὴ πέμπει τινὰ τῶν ἑαυτοῦ πιστῶν πρὸσ τὸν Ἀσσύριον καὶ κελεύει τὸν ἰόντα, εἰ καταλάβοι ἤδη ἐν τῇ Γαδάτα χώρᾳ τὸ Ἀσσύριον στράτευμα, λέγειν τῷ Ἀσσυρίῳ ὅτι εἰ βούλοιτο ἐνεδρεῦσαι, λάβοι ἂν Γαδάταν καὶ τοὺσ σὺν αὐτῷ. δηλοῦν δὲ ἐνετέλλετο ὅσην τε εἶχεν ὁ Γαδάτασ δύναμιν καὶ ὅτι Κῦροσ οὐ συνέποιτο αὐτῷ·

καὶ τὴν ὁδὸν ἐδήλωσεν ᾗ προσιέναι μέλλοι. προσεπέστειλε δὲ τοῖσ αὑτοῦ οἰκέταισ, ὡσ πιστεύοιτο μᾶλλον, καὶ τὸ τεῖχοσ ὃ ἐτύγχανεν αὐτὸσ ἔχων ἐν τῇ Γαδάτα χώρᾳ παραδοῦναι τῷ Ἀσσυρίῳ καὶ τὰ ἐνόντα· ἥξειν δὲ καὶ αὐτὸσ ἔφασκεν, εἰ μὲν δύναιτο, ἀποκτείνασ Γαδάταν, εἰ δὲ μή, ὡσ σὺν τῷ Ἀσσυρίῳ τὸ λοιπὸν ἐσόμενοσ. ἐπεὶ δὲ ὁ ἐπὶ ταῦτα ταχθεὶσ ἐλαύνων ὡσ δυνατὸν ἦν τάχιστα ἀφικνεῖται πρὸσ τὸν Ἀσσύριον καὶ ἐδήλωσεν ἐφ’ ἃ ἥκοι, ἀκούσασ ἐκεῖνοσ τό τε χωρίον εὐθὺσ παρέλαβε καὶ πολλὴν ἵππον ἔχων καὶ ἁρ́ματα ἐνήδρευεν ἐν κώμαισ ἁθρόαισ.

ὁ δὲ Γαδάτασ ὡσ ἐγγὺσ ἦν τούτων τῶν κωμῶν, πέμπει τινὰσ προδιερευνησομένουσ.

ὁ δὲ Ἀσσύριοσ ὡσ ἔγνω προσιόντασ τοὺσ διερευνητάσ, φεύγειν κελεύει ἁρ́ματα ἐξαναστάντα δύο ἢ τρία καὶ ἵππουσ ὀλίγουσ, ὡσ δὴ φοβηθέντασ καὶ ὀλίγουσ ὄντασ. οἱ δὲ διερευνηταὶ ὡσ εἶδον ταῦτα, αὐτοί τε ἐδίωκον καὶ τῷ Γαδάτᾳ κατέσειον· καὶ ὃσ ἐξαπατηθεὶσ διώκει ἀνὰ κράτοσ. οἱ δὲ Ἀσσύριοι, ὡσ ἐδόκει ἁλώσιμοσ εἶναι ὁ Γαδάτασ, ἀνίστανται ἐκ τῆσ ἐνέδρασ. καὶ οἱ μὲν ἀμφὶ Γαδάταν ἰδόντεσ ὥσπερ εἰκὸσ ἔφευγον, οἱ δ’ αὖ ὥσπερ εἰκὸσ ἐδίωκον.

καὶ ἐν τούτῳ ὁ ἐπιβουλεύων τῷ Γαδάτᾳ παίει αὐτόν, καὶ καιρίασ μὲν πληγῆσ ἁμαρτάνει, τύπτει δὲ αὐτὸν εἰσ τὸν ὦμον καὶ τιτρώσκει. ποιήσασ δὲ τοῦτο ἐξίσταται, ἑώσ σὺν τοῖσ διώκουσιν ἐγένετο· ἐπεὶ δ’ ἐγνώσθη ὃσ ἦν, ὁμοῦ δὴ σὺν τοῖσ Ἀσσυρίοισ προθύμωσ ἐκτείνων τὸν ἵππον σὺν τῷ βασιλεῖ ἐδίωκεν. ἐνταῦθα δὴ ἡλίσκοντο μὲν δῆλον ὅτι οἱ βραδυτάτουσ ἔχοντεσ τοὺσ ἵππουσ ὑπὸ τῶν ταχίστων·

ἤδη δὲ μάλα πάντεσ πιεζόμενοι διὰ τὸ κατατετρῦσθαι ὑπὸ τῆσ πορείασ οἱ τοῦ Γαδάτα ἱππεῖσ καθορῶσι τὸν Κῦρον προσιόντα σὺν τῷ στρατεύματι· δοκεῖν δὲ χρὴ ἀσμένουσ καὶ ὥσπερ εἰσ λιμένα ἐκ χειμῶνοσ προσφέρεσθαι αὐτούσ. ὁ δὲ Κῦροσ τὸ μὲν πρῶτον ἐθαύμασεν·

ὡσ δ’ ἔγνω τὸ πρᾶγμα, ἔστε μὲν πάντεσ ἐναντίοι ἤλαυνον, ἐναντίοσ καὶ αὐτὸσ ἐν τάξει ἦγε τὴν στρατιάν· ὡσ δὲ γνόντεσ οἱ πολέμιοι τὸ ὂν ἐτράποντο εἰσ φυγήν, ἐνταῦθα ὁ Κῦροσ διώκειν ἐκέλευσε τοὺσ πρὸσ τοῦτο τεταγμένουσ, αὐτὸσ δὲ σὺν τοῖσ ἄλλοισ εἵπετο ὡσ ᾤετο συμφέρειν. ἐνταῦθα δὴ καὶ ἁρ́ματα ἡλίσκοντο, ἔνια μὲν καὶ ἐκπιπτόντων τῶν ἡνιόχων, τῶν μὲν ἐν τῇ ἀναστροφῇ, τῶν δὲ καὶ ἄλλωσ, ἔνια δὲ καὶ περιτεμνόμενα ὑπὸ τῶν ἱππέων ἡλίσκετο.

καὶ ἀποκτείνουσι δὲ ἄλλουσ τε πολλοὺσ καὶ τὸν παίσαντα Γαδάταν. τῶν μέντοι πεζῶν Ἀσσυρίων, οἳ ἔτυχον τὸ Γαδάτα χωρίον πολιορκοῦντεσ, οἱ μὲν εἰσ τὸ τεῖχοσ κατέφυγον τὸ ἀπὸ Γαδάτα ἀποστάν, οἱ δὲ φθάσαντεσ εἰσ πόλιν τινὰ τοῦ Ἀσσυρίου μεγάλην, ἔνθα καὶ αὐτὸσ σὺν τοῖσ ἵπποισ καὶ τοῖσ ἁρ́μασι κατέφυγεν ὁ Ἀσσύριοσ.

Κῦροσ μὲν δὴ διαπραξάμενοσ ταῦτα ἐπαναχωρεῖ εἰσ τὴν Γαδάτα χώραν·

καὶ προστάξασ οἷσ ἔδει ἀμφὶ τὰ αἰχμάλωτα ἔχειν, εὐθὺσ ἐπορεύετο, ὡσ ἐπισκέψαιτο τὸν Γαδάταν πῶσ ἔχοι ἐκ τοῦ τραύματοσ. πορευομένῳ δὲ αὐτῷ ὁ Γαδάτασ ἐπιδεδεμένοσ ἤδη τὸ τραῦμα ἀπαντᾷ. ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ Κῦροσ ἥσθη τε καὶ εἶπεν· ἐγὼ δὲ πρὸσ σὲ ᾖα ἐπισκεψόμενοσ πῶσ ἔχεισ. ἐγὼ δέ γ’, ἔφη ὁ Γαδάτασ, ναὶ μὰ τοὺσ θεοὺσ σὲ ἐπαναθεασόμενοσ ᾖα ὁποῖόσ τίσ ποτε φαίνῃ ἰδεῖν ὁ τοιαύτην ψυχὴν ἔχων·

ὅστισ οὔτ’ οἶδα ἔγωγε ὅ τι νῦν ἐμοῦ δεόμενοσ οὔτε μὴν ὑποσχόμενόσ γέ μοι ταῦτα πράξειν οὔτ’ εὖ πεπονθὼσ ὑπ’ ἐμοῦ εἴσ γε τὸ ἴδιον οὐδ’ ὁτιοῦν, ἀλλ’ ὅτι τοὺσ φίλουσ ἔδοξά σοί τι ὀνῆσαι, οὕτω μοι προθύμωσ ἐβοήθησασ ὡσ νῦν τὸ μὲν ἐπ’ ἐμοὶ οἴχομαι, τὸ δ’ ἐπὶ σοὶ σέσωσμαι. οὐ μὰ τοὺσ θεούσ, ὦ Κῦρε, εἰ ἦν οἱο͂σ ἔφυν ἐξ ἀρχῆσ καὶ ἐπαιδοποιησάμην, οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ ἐκτησάμην παῖδα τοιοῦτον περὶ ἐμέ·

ἐπεὶ ἄλλουσ τε οἶδα παῖδασ καὶ τοῦτον τὸν νῦν Ἀσσυρίων βασιλέα πολὺ πλείω ἤδη τὸν αὑτοῦ πατέρα ἀνιάσαντα ἢ σὲ νῦν δύναται ἀνιᾶν. καὶ ὁ Κῦροσ πρὸσ ταῦτα εἶπεν ὧδε·

ὦ Γαδάτα, ἦ πολὺ μεῖζον παρεὶσ θαῦμα ἐμὲ νῦν θαυμάζεισ. καὶ τί δὴ τοῦτ’ ἔστιν; ἔφη ὁ Γαδάτασ. ὅτι τοσοῦτοι μέν, ἔφη, Περσῶν ἐσπούδασαν περὶ σέ, τοσοῦτοι δὲ Μήδων, τοσοῦτοι δὲ Ὑρκανίων, πάντεσ δὲ οἱ παρόντεσ Ἀρμενίων καὶ Σακῶν καὶ Καδουσίων. καὶ ὁ Γαδάτασ ἐπηύξατο·

ἀλλ’, ὦ Ζεῦ, ἔφη, καὶ τούτοισ πόλλ’ ἀγαθὰ δοῖεν οἱ θεοί, καὶ πλεῖστα τῷ αἰτίῳ τοῦ καὶ τούτουσ τοιούτουσ εἶναι. ὅπωσ μέντοι οὓσ ἐπαινεῖσ τούτουσ, ὦ Κῦρε, ξενίσωμεν καλῶσ, δέχου τάδε ξένια οἱᾶ ἐγὼ <δοῦναι> δύναμαι. ἅμα δὲ προσῆγε πάμπολλα, ὥστε καὶ θύειν τὸν βουλόμενον καὶ ξενίζεσθαι πᾶν τὸ στράτευμα ἀξίωσ τῶν καλῶσ πεποιημένων καὶ καλῶσ συμβάντων. ὁ δὲ Καδούσιοσ ὠπισθοφυλάκει καὶ οὐ μετέσχε τῆσ διώξεωσ·

βουλόμενοσ δὲ καὶ αὐτὸσ λαμπρόν τι ποιῆσαι, οὔτε ἀνακοινωσάμενοσ οὔτε εἰπὼν οὐδὲν Κύρῳ καταθεῖ τὴν πρὸσ Βαβυλῶνα χώραν. διεσπασμένοισ δὲ τοῖσ ἵπποισ αὐτοῦ ἀπιὼν ὁ Ἀσσύριοσ ἐκ τῆσ ἑαυτοῦ πόλεωσ, οἷ κατέφυγε, συντυγχάνει μάλα συντεταγμένον ἔχων τὸ αὑτοῦ στράτευμα. ὡσ δ’ ἔγνω μόνουσ ὄντασ τοὺσ Καδουσίουσ, ἐπιτίθεται, καὶ τόν τε ἄρχοντα τῶν Καδουσίων ἀποκτείνει καὶ ἄλλουσ πολλούσ, καὶ ἵππουσ τινὰσ λαμβάνει τῶν Καδουσίων καὶ ἣν ἄγοντεσ λείαν ἐτύγχανον ἀφαιρεῖται.

καὶ ὁ μὲν Ἀσσύριοσ διώξασ ἄχρι οὗ ἀσφαλὲσ ᾤετο εἶναι ἀπετράπετο· οἱ δὲ Καδούσιοι ἐσῴζοντο πρὸσ τὸ στρατόπεδον ἀμφὶ δείλην οἱ πρῶτοι. Κῦροσ δ’ ὡσ ᾔσθετο τὸ γεγονόσ, ἀπήντα τε τοῖσ Καδουσίοισ καὶ ὅντινα ἴδοι τετρωμένον ἀναλαμβάνων τοῦτον μὲν ὡσ Γαδάταν ἔπεμπεν, ὅπωσ θεραπεύοιτο, τοὺσ δ’ ἄλλουσ συγκατεσκήνου καὶ ὅπωσ τὰ ἐπιτήδεια ἕξουσι συνεπεμελεῖτο, παραλαμβάνων Περσῶν τῶν ὁμοτίμων συνεπιμελητάσ·

ἐν γὰρ τοῖσ τοιούτοισ οἱ ἀγαθοὶ ἐπιπονεῖν ἐθέλουσι. καὶ ἀνιώμενοσ μέντοι ἰσχυρῶσ δῆλοσ ἦν, ὡσ καὶ τῶν ἄλλων δειπνούντων ἡνίκα ὡρ́α ἦν, Κῦροσ ἔτι σὺν τοῖσ ὑπηρέταισ καὶ τοῖσ ἰατροῖσ οὐδένα ἑκὼν ἀτημέλητον παρέλειπεν, ἀλλ’ ἢ αὐτόπτησ ἐφεώρα ἢ εἰ μὴ αὐτὸσ ἐξανύτοι, πέμπων φανερὸσ ἦν τοὺσ θεραπεύσοντασ.

καὶ τότε μὲν οὕτωσ ἐκοιμήθησαν.

ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ κηρύξασ συνιέναι τῶν μὲν ἄλλων τοὺσ ἄρχοντασ, τοὺσ δὲ Καδουσίουσ ἅπαντασ, ἔλεξε τοιάδε. ἄνδρεσ σύμμαχοι, ἀνθρώπινον τὸ γεγενημένον·

τὸ γὰρ ἁμαρτάνειν ἀνθρώπουσ ὄντασ οὐδὲν οἰόμαι θαυμαστόν. ἄξιοί γε μέντοι ἐσμὲν τοῦ γεγενημένου πράγματοσ τούτου ἀπολαῦσαί τι ἀγαθόν, τὸ μαθεῖν μήποτε διασπᾶν ἀπὸ τοῦ ὅλου δύναμιν ἀσθενεστέραν τῆσ τῶν πολεμίων δυνάμεωσ. καὶ οὐ τοῦτο, ἔφη, λέγω ὡσ οὐ δεῖ ποτε καὶ ἐλάττονι ἔτι μορίῳ ἰέναι, ὅπου ἂν δέῃ, ἢ νῦν ὁ Καδούσιοσ ᾤχετο·

ἀλλ’ ἐάν τισ κοινούμενοσ ὁρμᾶται τῷ ἱκανῷ βοηθῆσαι, ἔστι μὲν ἀπαρτηθῆναι, ἔστι δὲ τῷ ὑπομένοντι ἐξαπατήσαντι τοὺσ πολεμίουσ ἄλλοσε τρέψαι ἀπὸ τῶν ἐξεληλυθότων, ἔστι δὲ ἄλλα παρέχοντα πράγματα τοῖσ πολεμίοισ τοῖσ φίλοισ ἀσφάλειαν παρέχειν· καὶ οὕτω μὲν οὐδ’ ὁ χωρὶσ ὢν ἀπέσται, ἀλλ’ ἐξαρτήσεται τῆσ ἰσχύοσ· ὁ δὲ ἀπεληλυθὼσ μὴ ἀνακοινωσάμενοσ, ὅπου ἂν ᾖ, οὐδὲν διάφορον πάσχει ἢ εἰ μόνοσ ἐστρατεύετο. ἀλλ’ ἀντὶ μὲν τούτου, ἔφη, ἐὰν θεὸσ θέλῃ, ἀμυνούμεθα τοὺσ πολεμίουσ οὐκ εἰσ μακράν.

ἀλλ’ ἐπειδὰν τάχιστα ἀριστήσητε, ἄξω ὑμᾶσ ἔνθα τὸ πρᾶγμα ἐγένετο· καὶ ἅμα μὲν θάψομεν τοὺσ τελευτήσαντασ, ἅμα δὲ δείξομεν τοῖσ πολεμίοισ ἔνθα κρατῆσαι νομίζουσιν ἐνταῦθα ἄλλουσ αὐτῶν κρείττουσ, ἢν θεὸσ θέλῃ· ἐὰν δὲ μὴ ἀντεπεξίωσι, καύσομεν αὐτῶν τὰσ κώμασ καὶ δῃώσομεν τὴν χώραν, ἵνα μὴ ἃ ἡμᾶσ ἐποίησαν ὁρῶντεσ εὐφραίνωνται, ἀλλὰ τὰ ἑαυτῶν κακὰ θεώμενοι ἀνιῶνται, καὶ ὅπωσ γε μηδὲ τὸ χωρίον ἡδέωσ ὁρῶσιν ἔνθα κατέκανον ἡμῶν τοὺσ συμμάχουσ. οἱ μὲν οὖν ἄλλοι, ἔφη, ἀριστᾶτε ἰόντεσ·

ὑμεῖσ δέ, ὦ Καδούσιοι, πρῶτον μὲν ἀπελθόντεσ ἄρχοντα ὑμῶν αὐτῶν ἕλεσθε ᾗπερ ὑμῖν νόμοσ, ὅστισ ὑμῶν ἐπιμελήσεται σὺν τοῖσ θεοῖσ καὶ σὺν ἡμῖν, ἄν τι προσδέησθε· ἐπειδὰν δὲ ἕλησθε, πέμψατε πρὸσ ἐμὲ τὸν αἱρεθέντα καὶ ἀριστήσατε. οἱ μὲν δὴ ταῦτ’ ἔπραξαν·

ὁ δὲ Κῦροσ ἐπεὶ ἐξήγαγε τὸ στράτευμα, κατέστησεν εἰσ τάξιν τὸν ᾑρημένον ὑπὸ τῶν Καδουσίων καὶ ἐκέλευσε πλησίον αὑτοῦ ἄγειν τὴν τάξιν, ὅπωσ, ἔφη, ἂν δυνώμεθα, ἀναθαρρύνωμεν τοὺσ ἄνδρασ. οὕτω δὴ ἐπορεύοντο· καὶ ἐλθόντεσ ἔθαπτον μὲν τοὺσ Καδουσίουσ, ἐδῄουν δὲ τὴν χώραν. ποιήσαντεσ δὲ ταῦτα ἀπῆλθον τὰ ἐπιτήδεια ἐκ τῆσ πολεμίασ ἔχοντεσ πάλιν εἰσ τὴν Γαδάτα. ἐννοήσασ δὲ ὅτι οἱ πρὸσ αὐτὸν ἀφεστηκότεσ ὄντεσ πλησίον Βαβυλῶνοσ κακῶσ πείσονται, ἂν μὴ αὐτὸσ αἰεὶ παρῇ, οὕτωσ ὅσουσ τε τῶν πολεμίων ἀφίει, τούτουσ ἐκέλευε λέγειν τῷ Ἀσσυρίῳ, καὶ αὐτὸσ κήρυκα ἔπεμψε πρὸσ αὐτὸν ταὐτὰ λέγοντα, ὅτι ἕτοιμοσ εἰή τοὺσ ἐργαζομένουσ τὴν γῆν ἐᾶν καὶ μὴ ἀδικεῖν, εἰ καὶ ἐκεῖνοσ βούλοιτο ἐᾶν ἐργάζεσθαι τοὺσ τῶν πρὸσ αὑτὸν ἀφεστηκότων ἐργάτασ.

καίτοι, ἔφη, σὺ μὲν ἂν καὶ δύνῃ κωλύειν, ὀλίγουσ τινὰσ κωλύσεισ·

ὀλίγη γάρ ἐστι χώρα ἡ τῶν πρὸσ ἐμὲ ἀφεστηκότων· ἐγὼ δὲ πολλὴν ἄν σοι χώραν ἐῴην ἐνεργὸν εἶναι. εἰσ δὲ τὴν τοῦ καρποῦ κομιδήν, ἐὰν μὲν πόλεμοσ ᾖ, ὁ ἐπικρατῶν οἶμαι καρπώσεται· ἐὰν δὲ εἰρήνη, δῆλον, ἔφη, ὅτι σύ. ἐὰν μέντοι τισ ἢ τῶν ἐμῶν ὅπλα ἀνταίρηται σοὶ ἢ τῶν σῶν ἐμοί, τούτουσ, ἔφη, ὡσ ἂν δυνώμεθα ἑκάτεροι ἀμυνούμεθα. ταῦτα ἐπιστείλασ τῷ κήρυκι ἔπεμψεν αὐτόν.

οἱ δὲ Ἀσσύριοι ὡσ ἤκουσαν ταῦτα, πάντα ἐποίουν πείθοντεσ τὸν βασιλέα συγχωρῆσαι ταῦτα καὶ ὅτι μικρότατον τοῦ πολέμου λιπεῖν. καὶ ὁ Ἀσσύριοσ μέντοι εἴτε ὑπὸ τῶν ὁμοφύλων πεισθεὶσ εἴτε καὶ αὐτὸσ οὕτω βουληθεὶσ συνῄνεσε ταῦτα·

καὶ ἐγένοντο συνθῆκαι τοῖσ μὲν ἐργαζομένοισ εἰρήνην εἶναι, τοῖσ δ’ ὁπλοφόροισ πόλεμον. ταῦτα μὲν δὴ διεπέπρακτο περὶ τῶν ἐργατῶν ὁ Κῦροσ·

τὰσ μέντοι νομὰσ τῶν κτηνῶν τοὺσ μὲν ἑαυτοῦ φίλουσ ἐκέλευσε καταθέσθαι, εἰ βούλοιντο, ἐν τῇ ἑαυτῶν ἐπικρατείᾳ· τὴν δὲ τῶν πολεμίων λείαν ἦγον ὁπόθεν δύναιντο, ὅπωσ εἰή ἡ στρατεία ἡδίων τοῖσ συμμάχοισ. οἱ μὲν γὰρ κίνδυνοι οἱ αὐτοὶ καὶ ἄνευ τοῦ λαμβάνειν τὰ ἐπιτήδεια, ἡ δ’ ἐκ τῶν πολεμίων τροφὴ κουφοτέραν τὴν στρατείαν ἐδόκει παρέχειν. ἐπεὶ δὲ παρεσκευάζετο ἤδη ὁ Κῦροσ ὡσ ἀπιών, παρῆν ὁ Γαδάτασ ἄλλα τε δῶρα πολλὰ καὶ παντοῖα φέρων καὶ ἄγων ὡσ ἂν ἐξ οἴκου μεγάλου, καὶ ἵππουσ δὲ ἦγε πολλοὺσ ἀφελόμενοσ τῶν ἑαυτοῦ ἱππέων οἷσ ἠπιστήκει διὰ τὴν ἐπιβουλήν.

ὡσ δ’ ἐπλησίασεν, ἔλεξε τοιάδε.

ὦ Κῦρε, νῦν μέν σοι ἐγὼ ταῦτα δίδωμι ἐν τῷ παρόντι, καὶ χρῶ αὐτοῖσ, ἐὰν δέῃ τι· νόμιζε δ’, ἔφη, καὶ τἆλλα πάντα τἀμὰ σὰ εἶναι. οὔτε γὰρ ἔστιν οὔτ’ ἔσται ποτὲ ὅτῳ ἐγὼ ἀπ’ ἐμοῦ φύντι καταλείψω τὸν ἐμὸν οἶκον· ἀλλ’ ἀνάγκη, ἔφη, σὺν ἐμοὶ τελευτῶντι πᾶν ἀποσβῆναι τὸ ἡμέτερον γένοσ καὶ ὄνομα. καὶ ταῦτα, ἔφη, ὦ Κῦρε, ὄμνυμί σοι θεούσ, οἳ καὶ ὁρῶσι πάντα καὶ ἀκούουσι πάντα, οὔτε ἄδικον οὔτε αἰσχρὸν οὐδὲν οὔτε εἰπὼν οὔτε ποιήσασ ἔπαθον.

καὶ ἅμα ταῦτα λέγων κατεδάκρυσε τὴν ἑαυτοῦ τύχην καὶ οὐκέτι ἐδυνήθη πλείω εἰπεῖν. καὶ ὁ Κῦροσ ἀκούσασ τοῦ μὲν πάθουσ ᾤκτιρεν αὐτόν, ἔλεξε δὲ ὧδε.

ἀλλὰ τοὺσ μὲν ἵππουσ δέχομαι, ἔφη· σέ τε γὰρ ὠφελήσω εὐνουστέροισ δοὺσ αὐτοὺσ ἢ οἳ νῦν σοι εἶχον, ὡσ ἐοίκεν, ἐγώ τε οὗ δὴ πάλαι ἐπιθυμῶ, τὸ Περσῶν ἱππικὸν θᾶττον ἐκπληρώσω εἰσ τοὺσ μυρίουσ ἱππέασ· τὰ δ’ ἄλλα χρήματα σὺ ἀπαγαγὼν φύλαττε, ἔστ’ ἂν ἐμὲ ἴδῃσ ἔχοντα ὥστε σοῦ μὴ ἡττᾶσθαι ἀντιδωρούμενον· εἰ δὲ πλείω μοι δοὺσ ἀπίοισ ἢ λαμβάνοισ παρ’ ἐμοῦ, μὰ τοὺσ θεοὺσ οὐκ οἶδ’ ὅπωσ ἂν δυναίμην μὴ αἰσχύνεσθαι. πρὸσ ταῦτα ὁ Γαδάτασ εἶπεν·

ἀλλὰ ταῦτα μέν, ἔφη, πιστεύω σοι· ὁρῶ γάρ σου τὸν τρόπον· φυλάττειν μέντοι ὁρ́α εἰ ἐπιτήδειόσ εἰμι. ἑώσ μὲν γὰρ φίλοι ἦμεν τῷ Ἀσσυρίῳ, καλλίστη ἐδόκει εἶναι ἡ τοῦ ἐμοῦ πατρὸσ κτῆσισ·

τῆσ γὰρ μεγίστησ πόλεωσ Βαβυλῶνοσ ἐγγὺσ οὖσα ὅσα μὲν ὠφελεῖσθαι ἔστιν ἀπὸ μεγάλησ πόλεωσ, ταῦτα ἀπελαύομεν, ὅσα δὲ ἐνοχλεῖσθαι, οἴκαδε δεῦρ’ ἀπιόντεσ τούτων ἐκποδὼν ἦμεν· νῦν δ’ ἐπεὶ ἐχθροί ἐσμεν, δῆλον ὅτι ἐπειδὰν σὺ ἀπέλθῃσ, καὶ αὐτοὶ ἐπιβουλευσόμεθα καὶ ὁ οἶκοσ ὅλοσ, καὶ οἶμαι λυπηρῶσ βιωσόμεθα ὅλωσ τοὺσ ἐχθροὺσ καὶ πλησίον ἔχοντεσ καὶ κρείττουσ ἡμῶν αὐτῶν ὁρῶντεσ. τάχ’ οὖν εἴποι τισ ἄν·

καὶ τί δῆτα οὐχ οὕτωσ ἐνενοοῦ πρὶν ἀποστῆναι; ὅτι, ὦ Κῦρε, ἡ ψυχή μου διὰ τὸ ὑβρίσθαι καὶ ὀργίζεσθαι οὐ τὸ ἀσφαλέστατον σκοποῦσα διῆγεν, ἀλλ’ αἰεὶ τοῦτο κυοῦσ’, ἆρά ποτ’ ἔσται ἀποτείσασθαι τὸν καὶ θεοῖσ ἐχθρὸν καὶ ἀνθρώποισ, ὃσ διατελεῖ μισῶν, οὐκ ἤν τίσ τι αὐτὸν ἀδικῇ, ἀλλ’ ἐάν τινα ὑποπτεύσῃ βελτίονα αὑτοῦ εἶναι. τοιγαροῦν οἶμαι αὐτὸσ πονηρὸσ ὢν πᾶσι πονηροτέροισ αὑτοῦ συμμάχοισ χρήσεται.

ἐὰν δέ τισ ἄρα καὶ βελτίων αὐτοῦ φανῇ, θάρρει, ἔφη, ὦ Κῦρε, οὐδέν σε δεήσει τῷ ἀγαθῷ ἀνδρὶ μάχεσθαι, ἀλλ’ ἐκεῖνοσ τοῦτο ἀρκέσει μηχανώμενοσ, ἑώσ ἂν ἕλῃ τὸν ἑαυτοῦ βελτίονα. τοῦ μέντοι ἐμὲ ἀνιᾶν καὶ σὺν πονηροῖσ ῥᾳδίωσ οἶμαι κρείττων ἔσται. ἀκούσαντι ταῦτα τῷ Κύρῳ ἔδοξεν ἄξια ἐπιμελείασ λέγειν·

καὶ εὐθὺσ εἶπε· τί οὖν, ἔφη, ὦ Γαδάτα, οὐχὶ τὰ μὲν τείχη φυλακῇ ἐχυρὰ ἐποιήσαμεν, ὅπωσ ἄν σοι σῷα ᾖ χρῆσθαι ἀσφαλῶσ, ὁπόταν εἰσ αὐτὰ ἰῄσ· αὐτὸσ δὲ σὺν ἡμῖν στρατεύῃ, ἵνα ἢν οἱ θεοὶ ὥσπερ νῦν σὺν ἡμῖν ὦσιν, οὗτοσ σὲ φοβῆται, ἀλλὰ μὴ σὺ τοῦτον; ὅ τι δὲ ἡδύ σοι ὁρᾶν τῶν σῶν ἢ ὅτῳ συνὼν χαίρεισ, ἔχων σὺν σαυτῷ πορεύου. καὶ σύ τ’ ἂν ἐμοί, ὥσ γ’ ἐμοὶ δοκεῖ, πάνυ χρήσιμοσ εἰήσ, ἐγώ τε σοὶ ὅσα ἂν δύνωμαι πειράσομαι. ἀκούσασ ταῦτα ὁ Γαδάτασ ἀνέπνευσέ τε καὶ εἶπεν·

ἆρ’ οὖν, ἔφη, δυναίμην ἂν συσκευασάμενοσ φθάσαι πρίν σε ἐξιέναι; βούλομαι γάρ τοι, ἔφη, καὶ τὴν μητέρα ἄγειν μετ’ ἐμαυτοῦ. ναὶ μὰ Δί’, ἔφη, φθάσεισ μέντοι. ἐγὼ γὰρ ἐπισχήσω ἔστ’ ἂν φῇσ καλῶσ ἔχειν.

οὕτω δὴ ὁ Γαδάτασ ἀπελθὼν φύλαξι μὲν τὰ τείχη σὺν Κύρῳ ὠχυρώσατο, συνεσκευάσατο δὲ πάντα ὁπόσοισ ἂν οἶκοσ μέγασ καλῶσ οἰκοῖτο. ἤγετο δὲ καὶ τῶν ἑαυτοῦ τῶν τε πιστῶν οἷσ ἥδετο καὶ ὧν ἠπίστει πολλούσ, ἀναγκάσασ τοὺσ μὲν καὶ γυναῖκασ ἄγειν, τοὺσ δὲ καὶ ἀδελφούσ, ὡσ δεδεμένουσ τούτοισ κατέχοι αὐτούσ. καὶ τὸν μὲν Γαδάταν εὐθὺσ ὁ Κῦροσ ἐν τοῖσ περὶ αὑτὸν ᾔει ἔχων καὶ ὁδῶν φραστῆρα καὶ ὑδάτων καὶ χιλοῦ καὶ σίτου, ὡσ εἰή ἐν τοῖσ ἀφθονωτάτοισ στρατοπεδεύεσθαι.

ἐπεὶ δὲ πορευόμενοσ καθεώρα τὴν τῶν Βαβυλωνίων πόλιν καὶ ἔδοξεν αὐτῷ ἡ ὁδὸσ ἣν ᾔει παρ’ αὐτὸ τὸ τεῖχοσ φέρειν, καλέσασ τὸν Γωβρύαν καὶ τὸν Γαδάταν ἠρώτα εἰ εἰή ἄλλη ὁδόσ, ὥστε μὴ πάνυ ἐγγὺσ τοῦ τείχουσ ἄγειν.

καὶ ὁ Γωβρύασ εἶπεν·

εἰσὶ μέν, ὦ δέσποτα, καὶ πολλαὶ ὁδοί· ἀλλ’ ἔγωγ’, ἔφη, ᾠόμην καὶ βούλεσθαι ἄν σε νῦν ὅτι ἐγγυτάτω τῆσ πόλεωσ ἄγειν, ἵνα καὶ ἐπιδείξαισ αὐτῷ ὅτι τὸ στράτευμά σου ἤδη πολύ τέ ἐστι καὶ καλόν· ἐπειδὴ καὶ ὅτε ἔλαττον εἶχεσ προσῆλθέσ τε πρὸσ αὐτὸ τὸ τεῖχοσ καὶ ἐθεᾶτο ἡμᾶσ οὐ πολλοὺσ ὄντασ· νῦν δὲ εἰ καὶ παρεσκευασμένοσ τί ἐστιν, ὥσπερ πρὸσ σὲ εἶπεν ὅτι παρασκευάζοιτο ὡσ μαχούμενόσ σοι, οἶδ’ ὅτι ἰδόντι αὐτῷ τὴν σὴν δύναμιν πάλιν ἀπαρασκευαστότατα τὰ αὑτοῦ φανεῖται. καὶ ὁ Κῦροσ πρὸσ ταῦτα εἶπε·

δοκεῖσ μοι, ὦ Γωβρύα, θαυμάζειν ὅτι ἐν ᾧ μὲν χρόνῳ πολὺ μείονα ἔχων στρατιὰν ἦλθον, πρὸσ αὐτὸ τὸ τεῖχοσ προσῆγον· νῦν δ’ ἐπεὶ πλείονα δύναμιν ἔχω, οὐκ ἐθέλω ὑπ’ αὐτὰ τὰ τείχη ἄγειν. ἀλλὰ μὴ θαύμαζε·

οὐ γὰρ τὸ αὐτό ἐστι προσάγειν τε καὶ παράγειν. προσάγουσι μὲν γὰρ πάντεσ οὕτω ταξάμενοι ὡσ ἂν ἄριστοι εἰε͂ν μάχεσθαι καὶ ἀπάγουσι δὲ οἱ σώφρονεσ ᾗ ἂν ἀσφαλέστατα, οὐχ ᾗ ἂν τάχιστα ἀπέλθοιεν, παριέναι δὲ ἀνάγκη ἐστὶν ἐκτεταμέναισ μὲν ταῖσ ἁμάξαισ, ἀνειρμένοισ δὲ καὶ τοῖσ ἄλλοισ σκευοφόροισ ἐπὶ πολύ· ταῦτα δὲ πάντα δεῖ προκεκαλύφθαι τοῖσ ὁπλοφόροισ καὶ μηδαμῇ τοῖσ πολεμίοισ γυμνὰ ὅπλων τὰ σκευοφόρα φαίνεσθαι.

ἀνάγκη οὖν οὕτω πορευομένων ἐπὶ λεπτὸν καὶ ἀσθενὲσ τὸ μάχιμον τετάχθαι·

εἰ οὖν βούλοιντο ἁθρόοι ἐκ τοῦ τείχουσ προσπεσεῖν πῃ, ὅπῃ προσμείξειαν, πολὺ ἂν ἐρρωμενέστεροι συμμιγνύοιεν τῶν παριόντων· καὶ τοῖσ μὲν ἐπὶ μακρὸν πορευομένοισ μακραὶ καὶ αἱ ἐπιβοήθειαι, τοῖσ δ’ ἐκ τοῦ τείχουσ βραχὺ πρὸσ τὸ ἐγγὺσ καὶ προσδραμεῖν καὶ πάλιν ἀπελθεῖν.

ἢν δὲ μὴ μεῖον ἀπέχοντεσ παρίωμεν ἢ ἐφ’ ὅσον καὶ νῦν ἐκτεταμένοι πορευόμεθα, τὸ μὲν πλῆθοσ κατόψονται ἡμῶν·

ὑπὸ δὲ τῶν παρυφασμένων ὅπλων πᾶσ ὄχλοσ δεινὸσ φαίνεται. ἂν δ’ οὖν τῷ ὄντι ἐπεξίωσί πῃ, ἐκ πολλοῦ προορῶντεσ αὐτοὺσ οὐκ ἂν ἀπαράσκευοι λαμβανοίμεθα.

μᾶλλον δέ, ὦ ἄνδρεσ, ἔφη, οὐδ’ ἐπιχειρήσουσιν, ὁπόταν πρόσω δέῃ ἀπὸ τοῦ τείχουσ ἀπιέναι, ἂν μὴ τῷ ὅλῳ ὑπολάβωσι τοῦ παντὸσ κρείττουσ εἶναι· φοβερὰ γὰρ ἡ ἀποχώρησισ.

ἐπεὶ δὲ ταῦτ’ εἶπεν, ἔδοξέ τε ὀρθῶσ τοῖσ παροῦσι λέγειν καὶ ἦγεν ὁ Γωβρύασ ὥσπερ ἐκέλευσε. παραμειβομένου δὲ τὴν πόλιν τοῦ στρατεύματοσ αἰεὶ τὸ ὑπολειπόμενον ἰσχυρότερον ποιούμενοσ ἀπεχώρει. ἐπεὶ δὲ πορευόμενοσ οὕτωσ ἐν ταῖσ γιγνομέναισ ἡμέραισ ἀφικνεῖται εἰσ τὰ μεθόρια τῶν Σύρων καὶ Μήδων, ἔνθενπερ ὡρμᾶτο, ἐνταῦθα δὴ τρία ὄντα τῶν Σύρων φρούρια, ἓν μὲν αὐτὸσ τὸ ἀσθενέστατον βίᾳ προσβαλὼν ἔλαβε, τὼ δὲ δύο φρουρίω φοβῶν μὲν Κῦροσ, πείθων δὲ Γαδάτασ ἔπεισε παραδοῦναι τοὺσ φυλάττοντασ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Ε, chapter 4

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Ε, chapter 4)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION