헬라어 문장 검색 - ΣτραβόΓεογραπ́17́03́

(스트라본, 지리학, book 17, chapter 3)

περὶ δὲ Λιβύησ ἐφεξῆσ λέγωμεν, ὅπερ λείπεται μέροσ τῆσ συμπάσησ γεωγραφίασ. εἴρηται μὲν οὖν καὶ πρότερον πολλὰ περὶ αὐτῆσ, ἀλλὰ καὶ νῦν ὅσα καίρια προσυπομνηστέον, προστιθέντασ καὶ τὰ μὴ λεχθέντα πρότερον. οἱ μὲν οὖν πρὸσ τὰσ ἠπείρουσ τὴν οἰκουμένην διελόντεσ ἀνίσωσ διεῖλον· ἐμφαίνει γὰρ τὸ τριχῆ τὸ εἰσ τρία ἴσα· τοσοῦτο δ’ ἀπολείπεται τοῦ τρίτον εἶναι μέροσ τῆσ οἰκουμένησ ἡ Λιβύη ὥστε καὶ συντεθεῖσα μετὰ τῆσ Εὐρώπησ οὐκ ἂν ἐξισάζειν δόξειε τῇ Ἀσίᾳ· τάχα δὲ καὶ τῆσ Εὐρώπησ ἐλάττων ἐστί, κατὰ δὲ τὴν δύναμιν καὶ πολλῷ τινι· ἔρημοσ γάρ ἐστιν ἡ πολλὴ τῆσ μεσογαίασ καὶ τῆσ παρωκεανίτιδοσ, κατοικίαισ δὲ κατάστικτόσ ἐστι μικραῖσ καὶ σποράσι καὶ νομαδικαῖσ ταῖσ πλείσταισ· πρὸσ δὲ τῇ ἐρημίᾳ καὶ τὸ θηριοτρόφον ἐξελαύνει καὶ ἐκ τῆσ δυναμένησ οἰκεῖσθαι· πολὺ δὲ καὶ τῆσ διακεκαυμένησ ἐπιλαμβάνει ζώνησ. ἡ μέντοι καθ’ ἡμᾶσ εὐδαιμόνωσ οἰκεῖται πᾶσα παραλία ἡ μεταξὺ Νείλου καὶ στηλῶν, καὶ μάλιστα ἡ ὑπὸ Καρχηδονίοισ γενομένη· ἀνυδρίαι δέ τινεσ κἀνταῦθα παρεμπίπτουσιν, οἱαῖ περί τε τὰσ Σύρτεισ καὶ τοὺσ Μαρμαρίδασ καὶ τὸν Καταβαθμόν. ἔστι δὲ ὀρθογωνίου τριγώνου τὸ σχῆμα, ὡσ ἄν τισ ἐν ἐπιπέδῳ νοήσειε, βάσιν μὲν ἔχον τὴν καθ’ ἡμᾶσ παραλίαν τὴν ἀπὸ τῆσ Αἰγύπτου καὶ Νείλου μέχρι Μαυρουσίασ καὶ στηλῶν, πρὸσ ὀρθὰσ δὲ ταύτῃ πλευρὰν ἣν ὁ Νεῖλοσ ποιεῖ μέχρι Αἰθιοπίασ, προσεκβαλλόντων ἡμῶν ἑώσ Ὠκεανοῦ, τὴν δ’ ὑποτείνουσαν τῇ ὀρθῇ τὴν παρωκεανῖτιν ἅπασαν τὴν μεταξὺ Αἰθιόπων καὶ Μαυρουσίων. τὸ μὲν οὖν κατ’ αὐτὴν τὴν κορυφὴν τοῦ λεχθέντοσ σχήματοσ ἤδη πωσ ὑποπῖπτον τῇ διακεκαυμένῃ λέγομεν ἐξ εἰκασμοῦ διὰ τὸ ἀπρόσιτον, ὥστ’ οὐδὲ τὸ μέγιστον πλάτοσ τῆσ χώρασ ἔχοιμεν ἂν λέγειν· τὸ μέντοι τοσοῦτον ἐν τοῖσ πρόσθεν λόγοισ ἔφαμεν ὅτι ἐξ Ἀλεξανδρείασ εἰσ Μερόην τὸ βασίλειον τῶν Αἰθιόπων πρὸσ νότον ἰόντι στάδιοί εἰσι περὶ μυρίουσ, ἐκεῖθεν δ’ ἐπ’ εὐθείασ ἐπὶ τοὺσ ὁρ́ουσ τῆσ διακεκαυμένησ καὶ τῆσ οἰκουμένησ ἄλλοι τρισχίλιοι· τὸ γοῦν αὐτὸ θετέον τὸ μέγιστον πλάτοσ τῆσ Λιβύησ, μυρίουσ καὶ τρισχιλίουσ ἢ τετρακισχιλίουσ σταδίουσ, μῆκοσ δὲ μικρῷ ἔλαττον ἢ διπλάσιον. τὰ καθ’ ὅλου μὲν ταῦτα περὶ Λιβύησ· τὰ καθ’ ἕκαστα δὲ λεκτέον ἀρξαμένοισ ἀπὸ τῶν ἑσπερίων μερῶν καὶ τῶν ἐπιφανεστέρων. οἰκοῦσι δ’ ἐνταῦθα Μαυρούσιοι μὲν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων λεγόμενοι, Μαῦροι δ’ ὑπὸ τῶν Ῥωμαίων καὶ τῶν ἐπιχωρίων, Λιβυκὸν ἔθνοσ μέγα καὶ εὔδαιμον, ἀντίπορθμον τῇ Ἰβηρίᾳ.

κατὰ τοῦτο δὲ καὶ ὁ κατὰ τὰσ στήλασ τὰσ Ἡρακλείουσ πορθμόσ ἐστι, περὶ οὗ πολλὰ εἴρηται. ἔξω δὲ προελθόντι τοῦ κατὰ τὰσ στήλασ πορθμοῦ, τὴν Λιβύην ἐν ἀριστερᾷ ἔχοντι ὄροσ ἐστίν, ὅπερ οἱ μὲν Ἕλληνεσ Ἄτλαντα καλοῦσιν οἱ βάρβαροι δὲ Δύριν. ἐντεῦθεν δὲ πρόπουσ ἔκκειταί τισ ὕστατοσ πρὸσ δύσιν τῆσ Μαυρουσίασ αἱ Κώτεισ λεγόμεναι· πλησίον δὲ καὶ πολίχνιον μικρὸν ὑπὲρ τῆσ θαλάττησ, ὅπερ Τρίγγα καλοῦσιν οἱ βάρβαροι, Λύγγα δ’ ὁ Ἀρτεμίδωροσ προσηγόρευκε, Ἐρατοσθένησ δὲ Λίξον· κεῖται δ’ ἀντίπορθμον τοῖσ Γαδείροισ ἐν διάρματι σταδίων ὀκτακοσίων, ὅσον ἑκάτερα διέχει τοῦ κατὰ τὰσ στήλασ πορθμοῦ· πρὸσ νότον δὲ τῇ Λίξῳ καὶ ταῖσ Κώτεσι παράκειται κόλποσ Ἐμπορικὸσ καλούμενοσ, ἔχων Φοινικικὰσ ἐμπορικὰσ κατοικίασ. ἔστι μὲν οὖν πᾶσα ἡ συνεχὴσ τῷ κόλπῳ τούτῳ παραλία κολπώδησ, ὑπεξαιρουμένῳ δὲ τοὺσ κόλπουσ καὶ τὰσ ἐξοχὰσ κατὰ τὸ σχῆμα τὸ τριγωνοειδὲσ ὃ ὑπέγραψα, νοείσθω μᾶλλον ἐπὶ τὴν μεσημβρίαν ἅμα καὶ τὴν ἑώ λαμβάνουσα τὴν αὔξησιν ἡ ἤπειροσ. τὸ δ’ ὄροσ διὰ μέσησ ἐκτεινόμενον τῆσ Μαυρουσίασ τὸ ἀπὸ τῶν Κώτεων μέχρι καὶ Σύρτεων οἰκεῖται καὶ αὐτὸ καὶ ἄλλα παράλληλα αὐτῷ κατ’ ἀρχὰσ μὲν ὑπὸ τῶν Μαυρουσίων, ἐν βάθει δὲ τῆσ χώρασ ὑπὸ τοῦ μεγίστου τῶν Λιβυκῶν ἐθνῶν, οἳ Γαίτουλοι λέγονται. πλεῖστα δὲ πλάσματα τῇ Λιβυκῇ παραλίᾳ τῇ ἐκτὸσ προσεψεύσαντο οἱ συγγραφεῖσ ἀρξάμενοι ἀπὸ τοῦ Ὀφέλα περίπλου, περὶ ὧν ἐμνήσθημέν που καὶ πρότερον, καὶ νῦν δὲ λέγομεν, συγγνώμην αἰτούμενοι τῆσ τερατολογίασ, ἐάν που βιασθῶμεν ἐκπεσεῖν εἴσ τι τοιοῦτο, φεύγοντεσ τὸ πάντα σιγῇ παραπέμπειν καὶ τρόπον τινὰ πηροῦν τὴν ἱστορίαν.

φασὶ δ’ οὖν τὸν Ἐμπορικὸν κόλπον ἄντρον ἔχειν εἴσω δεχόμενον τὴν θάλατταν ἐν ταῖσ πλημμυρίσι μέχρι καὶ ἑπτὰ σταδίων, προκείμενον δὲ τούτου ταπεινὸν καὶ ὁμαλὸν χωρίον ἔχον Ἡρακλέουσ βωμόν, ὃν οὐκ ἐπικλύζεσθαί φασιν ὑπὸ τῆσ πλημμυρίδοσ. ἓν δὲ δή τι τῶν πλασμάτων νομίζω τοῦτο, ἐγγὺσ δὲ τούτῳ τὸ ἐν τοῖσ ἑξῆσ κόλποισ κατοικίασ λέγεσθαι παλαιὰσ Τυρίων, ἃσ ἐρήμουσ εἶναι νῦν, οὐκ ἐλαττόνων ἢ τριακοσίων πόλεων, ἃσ οἱ Φαρούσιοι καὶ οἱ Νιγρῖται ἐξεπόρθησαν· διέχειν δὲ τούτουσ τῆσ Λυγγόσ φασιν ἡμερῶν τριάκοντα ὁδόν. τὸ μέντοι τὴν Μαυρουσίαν εὐδαίμονα εἶναι χώραν πλὴν ὀλίγησ ἐρήμου, καὶ ποταμοῖσ τε καὶ λίμναισ κεχορηγῆσθαι παρὰ πάντων ὁμολογεῖται.

μεγαλόδενδρόσ τε καὶ πολύδενδροσ ὑπερβαλλόντωσ ἐστὶ καὶ πάμφοροσ· τὰσ γοῦν μονοξύλουσ τραπέζασ ποικιλωτάτασ καὶ μεγίστασ ἐκείνη τοῖσ Ῥωμαίοισ χορηγεῖ. τοὺσ δὲ ποταμοὺσ ἔχειν φασὶ καὶ κροκοδείλουσ καὶ ἄλλα γένη ζῴων ἐμφερῆ τοῖσ ἐν τῷ Νείλῳ· τινὲσ δὲ καὶ τὰσ τοῦ Νείλου πηγὰσ πλησιάζειν οἰόνται τοῖσ ἄκροισ τῆσ Μαυρουσίασ. ἐν ποταμῷ δέ τινι γεννᾶσθαι βδέλλασ ἑπταπήχεισ, κατατετρημένα ἐχούσασ τὰ βραγχία δι’ ὧν ἀναπνέουσι. καὶ ταῦτα δὲ λέγουσι περὶ τῆσ χώρασ ὅτι ἄμπελοσ φύεται δυσὶν ἀνδράσι τὸ πάχοσ δυσπερίληπτοσ, βότρυν πηχυαῖόν πωσ ἀποδιδοῦσα· βοτάνη τε ὑψηλὴ πᾶσα καὶ λάχανον νεαρὸν καὶ δρακόντιον, οἱ δὲ τῶν σταφυλίνων καυλοὶ καὶ ἱππομαράθου καὶ σκολύμων δωδεκαπήχεισ, τὸ δὲ πάχοσ παλαιστῶν τεττάρων· καὶ δρακόντων δὲ καὶ ἐλεφάντων καὶ δορκάδων καὶ βουβάλων καὶ τῶν παραπλησίων ζῴων, λεόντων τε καὶ παρδάλεων, παντοδαπὴ τροφὸσ ἡ χώρα ἐστί. φέρει δὲ καὶ γαλᾶσ αἰλούροισ ἴσασ καὶ ὁμοίασ πλὴν ὅτι τὰ ῥύγχη προπέπτωκε μᾶλλον, πιθήκων τε πάμπολυ πλῆθοσ, περὶ ὧν καὶ Ποσειδώνιοσ εἴρηκεν ὅτι πλέων ἐκ Γαδείρων εἰσ τὴν Ἰταλίαν προσενεχθείη τῇ Λιβυκῇ παραλίᾳ καὶ ἴδοι τῶν θηρίων μεστόν τινα τούτων ἁλιτενῆ δρυμόν, τῶν μὲν ἐπὶ τοῖσ δένδρεσι τῶν δ’ ἐπὶ γῆσ, ἐχόντων ἐνίων καὶ σκύμνουσ καὶ ἐπεχόντων μαστόν· γελᾶν οὖν ὁρῶν βαρυμάστουσ, ἐνίουσ δὲ φαλακρούσ, τοὺσ δὲ κηλήτασ καὶ ἄλλα τοιαῦτα ἐπιφαίνοντασ σίνη. ὑπὲρ ταύτησ δ’ ἐστὶν ἐπὶ τῇ ἔξω θαλάττῃ ἡ τῶν ἑσπερίων καλουμένων Αἰθιόπων χώρα κακῶσ οἰκουμένη τὸ πλέον.

ἐνταῦθα δὲ καὶ καμηλοπαρδάλεισ φησὶν Ἰφικράτησ γεννᾶσθαι καὶ ἐλέφαντασ καὶ τοὺσ καλουμένουσ ῥίζεισ, οἳ ταυροειδεῖσ μέν εἰσι τὴν μορφήν, κατὰ δὲ τὴν δίαιταν καὶ τὸ μέγεθοσ καὶ τὴν ἀλκὴν τὴν πρὸσ μάχην ἐλέφασιν ἐοίκασι· δράκοντάσ τε λέγει μεγάλουσ ὥστε καὶ πόαν ἐπιπεφυκέναι· τοὺσ δὲ λέοντασ τοῖσ πώλοισ τῶν ἐλεφάντων ἐπιτίθεσθαι, αἱμάξαντασ δὲ φεύγειν ἐπιουσῶν τῶν μητέρων· τὰσ δ’ ἐπειδὰν ἴδωσιν ᾑμαγμένουσ, κτείνειν. ἐπανιόντασ δὲ τοὺσ λέοντασ ἐπὶ τὰ πτώματα νεκροφαγεῖν. Βόγον δὲ τὸν βασιλέα τῶν Μαυρουσίων ἀναβάντα ἐπὶ τοὺσ ἑσπερίουσ Αἰθίοπασ καταπέμψαι τῇ γυναικὶ δῶρα καλάμουσ τοῖσ Ἰνδικοῖσ ὁμοίουσ, ὧν ἕκαστον γόνυ χοίνικασ χωροῦν ὀκτώ· καὶ ἀσπαράγων δ’ ἐμφερῆ μεγέθη. εἰσ δὲ τὴν ἐντὸσ θάλατταν πλέουσιν ἀπὸ Λυγγὸσ πόλισ ἐστὶ Ζῆλισ καὶ Τίγα, εἶτα τῶν ἑπτὰ ἀδελφῶν μνήματα καὶ τὸ ὑπερκείμενον ὄροσ ὄνομα Ἀβίλη πολύθηρον καὶ μεγαλόδενδρον.

τοῦ δὲ κατὰ τὰσ στήλασ πορθμοῦ τὸ μὲν μῆκοσ λέγεται σταδίων ἑκατὸν εἴκοσι, τὸ δ’ ἐλάχιστον πλάτοσ κατὰ τὸν Ἐλέφαντα ἑξήκοντα. εἰσπλεύσαντι δ’ ἑξῆσ πόλεισ τε καὶ ποταμοὶ πλείουσ μέχρι Μολοχὰθ ποταμοῦ, ὃσ ὁρίζει τὴν Μαυρουσίων καὶ τὴν Μασαισυλίων γῆν. καλεῖται δὲ καὶ ἄκρα μεγάλη πλησίον τοῦ ποταμοῦ καὶ Μεταγώνιον τόποσ ἄνυδροσ καὶ λυπρόσ, σχεδὸν δέ τι καὶ τὸ ὄροσ τὸ ἀπὸ τῶν Κώτεων μέχρι δεῦρο παρατείνει· μῆκοσ δὲ τὸ ἀπὸ τῶν Κώτεων ἐπὶ τοὺσ ὁρ́ουσ τοὺσ τῶν Μασαισυλίων στάδιοι πεντακισχίλιοι· ἔστι δὲ τὸ Μεταγώνιον κατὰ νέαν που Καρχηδόνα ἐν τῇ περαίᾳ· Τιμοσθένησ δ’ οὐκ εὖ κατὰ Μασσαλίαν φησίν· ἔστι δ’ ἐκ Καρχηδόνοσ νέασ δίαρμα εἰσ Μεταγώνιον στάδιοι τρισχίλιοι, παράπλουσ δὲ εἰσ Μασσαλίαν ὑπὲρ ἑξακισχιλίων. οὕτω δ’ εὐδαίμονα χώραν οἰκοῦντεσ τὴν πλείστην οἱ Μαυρούσιοι διατελοῦσιν ὅμωσ καὶ μέχρι δεῦρο τοῦ χρόνου νομαδικῶσ ζῶντεσ οἱ πολλοί.

καλλωπίζονται δ’ ὅμωσ κόμησ ἐμπλοκῇ καὶ πώγωνι καὶ χρυσοφορίᾳ σμήξει τε ὀδόντων καὶ ὀνυχισμῷ· σπάνιόν τε ἂν ἴδοισ ἁπτομένουσ ἀλλήλων ἐν τοῖσ περιπάτοισ τοῦ παραμένειν αὐτοῖσ ἄθικτον τὸν κόσμον τῶν τριχῶν. μάχονται δ’ ἱππόται τὸ πλέον ἀπὸ ἄκοντοσ, σχοινοχαλίνοισ χρώμενοι τοῖσ ἵπποισ καὶ γυμνοῖσ· ἔχουσι δὲ καὶ μαχαίρασ· οἱ δὲ πεζοὶ τὰσ τῶν ἐλεφάντων δορὰσ ὡσ ἀσπίδασ προβάλλονται· τὰσ δὲ τῶν λεόντων καὶ παρδάλεων καὶ ἄρκτων ἀμπέχονται καὶ ἐγκοιμῶνται. σχεδὸν δέ τι καὶ οὗτοι καὶ οἱ ἐφεξῆσ Μασαισύλιοι καὶ κοινῶσ Λίβυεσ κατὰ τὸ πλέον ὁμοιόσκευοί εἰσι καὶ τὰ ἄλλα ἐμφερεῖσ, μικροῖσ ἵπποισ χρώμενοι, ὀξέσι δὲ καὶ εὐπειθέσιν ὥστ’ ἀπὸ ῥαβδίου οἰακίζεσθαι· περιτραχήλια δὲ ξύλινα ἢ τρίχινα, ἀφ’ ὧν ὁ ῥυτὴρ ἀπήρτηται· ἔνιοι δὲ καὶ χωρὶσ ὁλκῆσ ἕπονται ὡσ κύνεσ· πέλτη μικρὰ βυρσίνη, πλατύλογχα μικρά, ἄζωστοι πλατύσημοι χιτῶνεσ, ἐπιπόρπημα, ὡσ ἔφην, δορὰ καὶ προθωράκιον. Φαρούσιοι δὲ καὶ Νίγρητεσ οἱ ὑπὲρ τούτων οἰκοῦντεσ πρὸσ τοῖσ ἑσπερίοισ Αἰθίοψι καὶ τοξεύουσι, καθάπερ καὶ οἱ Αἰθίοπεσ· χρῶνται δὲ καὶ δρεπανηφόροισ ἁρ́μασι· μίσγονται δὲ καὶ τοῖσ Μαυρουσίοισ οἱ Φαρούσιοι διὰ τῆσ ἐρήμου σπανίωσ, ὑπὸ ταῖσ κοιλίαισ τῶν ἵππων ὑπαρτῶντεσ τοὺσ ἀσκοὺσ τοῦ ὕδατοσ· ἔστι δ’ ὅτε καὶ εἰσ Κίρταν ἀφικνοῦνται διά τινων τόπων ἑλωδῶν καὶ λιμνῶν. τινὰσ δ’ αὐτῶν καὶ τρωγλοδυτικῶσ οἰκεῖν φασιν ὀρύττοντασ τὴν γῆν. λέγεται δὲ κἀνταῦθα τοὺσ θερινοὺσ ὄμβρουσ ἐπιπολάζειν, χειμῶνοσ δὲ εἶναι ἀνυδρίαν. ἐνίουσ δὲ τῶν ταύτῃ βαρβάρων καὶ ὄφεων καὶ ἰχθύων δοραῖσ ἀμπεχόναισ τε καὶ στρώμασι χρῆσθαι. τοὺσ δὲ Φαρουσίουσ ἔνιοί φασιν Ἰνδοὺσ εἶναι τοὺσ συγκατελθόντασ Ἡρακλεῖ δεῦρο. μικρὸν μὲν οὖν πρὸ ἡμῶν οἱ περὶ Βόγον βασιλεῖσ καὶ Βόκχον κατεῖχον αὐτήν, φίλοι Ῥωμαίων ὄντεσ· ἐκλιπόντων δὲ τούτων, Ιοὔβασ παρέλαβε τὴν ἀρχήν, δόντοσ τοῦ Σεβαστοῦ Καίσαροσ καὶ ταύτην αὐτῷ τὴν ἀρχὴν πρὸσ τῇ πατρῴᾳ· υἱὸσ δ’ ἦν Ιοὔβα τοῦ πρὸσ Καίσαρα τὸν θεὸν πολεμήσαντοσ μετὰ Σκιπίωνοσ. Ιοὔβασ μὲν οὖν νεωστὶ ἐτελεύτα τὸν βίον, διαδέδεκται δὲ τὴν ἀρχὴν υἱὸσ Πτολεμαῖοσ γεγονὼσ ἐξ Ἀντωνίου θυγατρὸσ καὶ Κλεοπάτρασ. ἀρτεμίδωροσ δ’ Ἐρατοσθένει μὲν ἀντιλέγει, διότι Λίξον τινά φησι πόλιν περὶ τὰ ἄκρα τῆσ Μαυρουσίασ τὰ ἑσπέρια ἀντὶ Λυγγόσ·

Φοινικικὰσ δὲ πόλεισ κατεσπασμένασ παμπόλλασ τινάσ, ὧν οὐδὲν ἰδεῖν ἔστιν ἴχνοσ· ἐν δὲ τοῖσ ἑσπερίοισ Αἰθίοψι ταῖσ τε ὀρθριναῖσ ὡρ́αισ καὶ ταῖσ δειλιναῖσ παχεῖσ καὶ ἀχλυώδεισ εἶναι τοὺσ ἀέρασ· πῶσ γὰρ ἐν αὐχμώδεσι καὶ καυματηροῖσ τόποισ ταῦτ’ εἶναι; αὐτὸσ δὲ τούτων πολὺ χείρω λέγει περὶ τοὺσ αὐτοὺσ τόπουσ· μετανάστασ γάρ τινασ ἱστορεῖ Λωτοφάγουσ, οἳ τὴν ἄνυδρον νέμοιντο, σιτοῖντο δὲ λωτόν, πόαν τινὰ καὶ ῥίζαν, ἐφ’ ἧσ οὐδὲν δέοιντο ποτοῦ. παρήκειν δ’ αὐτοὺσ μέχρι τῶν ὑπὲρ Κυρήνησ τόπων· τοὺσ δ’ ἐκεῖ καὶ γαλακτοποτεῖν καὶ κρεωφαγεῖν, καίπερ ταυτοκλινεῖσ ὄντασ. καὶ Γαβίνιοσ δὲ ὁ τῶν Ῥωμαίων συγγραφεὺσ οὐκ ἀπέχεται τῆσ τερατολογίασ τῆσ περὶ τὴν Μαυρουσίαν· πρὸσ γὰρ τῇ Λυγγὶ Ἀνταίου μνῆμα ἱστορεῖ καὶ σκελετὸν πηχῶν ἑξήκοντα, ὃν Σερτώριον γυμνῶσαι καὶ πάλιν ἐπιβαλεῖν γῆν. καὶ τὰ περὶ τῶν ἐλεφάντων μυθώδη· φησὶ γὰρ τἆλλα μὲν θηρία φεύγειν τὸ πῦρ, τοὺσ δ’ ἐλέφαντασ πολεμεῖν καὶ ἀμύνεσθαι, διότι τὴν ὕλην φθείρει· πρὸσ δὲ τοὺσ ἀνθρώπουσ διαμάχεσθαι, κατασκόπουσ προπέμποντασ, καὶ ὅταν ἴδωσιν ἐκείνουσ [φεύγοντασ], φεύγειν καὶ αὐτούσ, ἐπειδὰν δὲ τραύματα λάβωσιν, ἱκετηρίαν προτείνειν κλάδουσ ἢ βοτάνην ἢ κόνιν. μετὰ δὲ τὴν τῶν Μαυρουσίων γῆν ἡ τῶν Μασαισυλίων ἐστίν, ἀπὸ τοῦ Μολοχὰθ ποταμοῦ τὴν ἀρχὴν λαμβάνουσα, τελευτῶσα δὲ ἐπὶ τὴν ἄκραν, ἣ καλεῖται [Τρητόν], ὁρ́ιον τῆσ τε Μασαισύλων καὶ τῆσ Μασυλιέων γῆσ·

στάδιοι δ’ εἰσὶν ἀπὸ τοῦ Μεταγωνίου μέχρι τοῦ Τρητοῦ ἑξακισχίλιοι· οἱ δ’ ἐλάττουσ φασίν. ἔχει δ’ ἡ παραλία πόλεισ τε πλείουσ καὶ ποταμοὺσ καὶ χώραν εὐφυῆ, τῶν δ’ ἐν ὀνόματι ἀρκεῖ μνησθῆναι. ἔστι δὲ πόλισ Σίγα ἐν χιλίοισ σταδίοισ ἀπὸ τῶν λεχθέντων ὁρ́ων, βασίλειον Σόφακοσ· κατέσπασται δὲ νῦν· τὴν δὲ χώραν μετὰ Σόφακα κατέσχε Μασανάσσησ, εἶτα Μικίψασ, εἶτα καὶ οἱ ἐκεῖνον διαδεξάμενοι, καθ’ ἡμᾶσ δὲ Ιοὔβασ ὁ πατὴρ τοῦ νεωστὶ τελευτήσαντοσ Ιοὔβα· κατέσπασται δὲ καὶ Ζάμα τὸ τούτου βασίλειον ὑπὸ Ῥωμαίων· μετὰ δὲ τὴν Σίγαν Θεῶν λιμὴν ἐν ἑξακοσίοισ σταδίοισ· εἶτ’ ἄλλοι ἄσημοι τόποι. τὰ μὲν οὖν ἐν βάθει τῆσ χώρασ ὀρεινὰ καὶ ἔρημα . . . ἔσθ’ ὅτε παρέσπαρται, ἃ κατέχουσιν οἱ Γαίτουλοι μέχρι καὶ Σύρτεων· τὰ δ’ ἐκεῖ πρὸσ θαλάττῃ καὶ πεδία εὐδαίμονά ἐστι καὶ πόλεισ πολλαὶ καὶ ποταμοὶ καὶ λίμναι. ποσειδώνιοσ δ’ οὐκ οἶδ’ εἰ ἀληθεύει φήσασ ὀλίγοισ καὶ μικροῖσ διαρρεῖσθαι ποταμοῖσ τὴν Λιβύην·

αὐτοὺσ γάρ, οὓσ Ἀρτεμίδωροσ εἴρηκε, τοὺσ μεταξὺ τῆσ Λυγγὸσ καὶ Καρχηδόνοσ καὶ πολλοὺσ εἴρηκε καὶ μεγάλουσ. ἐν δὲ τῇ μεσογαίᾳ ταῦτ’ ἀληθέστερον εἰπεῖν· εἴρηκε δὲ τούτου τὴν αἰτίαν αὐτόσ· μὴ γὰρ κατομβρεῖσθαι τοῖσ ἀρκτικοῖσ μέρεσι, καθάπερ οὐδὲ τὴν Αἰθιοπίαν φασί· διὸ πολλάκισ λοιμικὰ ἐμπίπτειν ὑπὸ αὐχμῶν καὶ τὰσ λίμνασ τελμάτων πίμπλασθαι καὶ τὴν ἀκρίδα ἐπιπολάζειν. ἔτι φησὶ τὰ μὲν ἀνατολικὰ ὑγρὰ εἶναι, τὸν γὰρ ἥλιον ἀνίσχοντα ταχὺ παραλλάττειν, τὰ δ’ ἑσπέρια ξηρά, ἐκεῖ γὰρ καταστρέφειν . . . ὑγρὰ γὰρ καὶ ξηρά, τὰ μὲν παρ’ ὑδάτων ἀφθονίαν ἢ σπάνιν λέγεται, τὰ δὲ παρὰ τὴν τῶν ἡλίων· βούλεται δὲ λέγειν τὰ παρὰ τοὺσ ἡλίουσ· ταῦτα δὲ πάντεσ ἀρκτικοῖσ καὶ μεσημβρινοῖσ κλίμασιν ἀφορίζουσι· καὶ μὴν ἀνατολικά τε καὶ δυσμικά, τὰ μὲν πρὸσ τὰσ οἰκήσεισ λεγόμενα, καθ’ ἑκάστην τὴν οἴκησιν καὶ τὴν μετάπτωσιν τῶν ὁριζόντων ἄλλα καὶ ἄλλα ἐστίν, ὥστ’ οὐδ’ ἔνεστι καθολικῶσ εἰπεῖν ἐπὶ τῶν ἀπεριλήπτων τὸ πλῆθοσ, ὅτι τὰ μὲν ἀνατολικὰ ὑγρά, τὰ δὲ δυσμικὰ ξηρά. ὡσ δὲ λέγεται πρὸσ τὴν οἰκουμένην ὅλην καὶ τὰσ ἐσχατιὰσ τὰσ τοιαύτασ, οἱά καὶ ἡ Ἰνδικὴ καὶ ἡ Ἰβηρία, λέγοι ἂν εἰ ἄρα τὴν τοιαύτην ἀπόφασιν. τίσ οὖν ἡ πιθανότησ τῆσ αἰτιολογίασ; ἐν γὰρ περιφορᾷ συνεχεῖ τε καὶ ἀδιαλείπτῳ τοῦ ἡλίου τίσ ἂν εἰή καταστροφή; τό τε τάχοσ τῆσ παραλλαγῆσ πανταχοῦ ἴσον. ἄλλωσ τε παρὰ τὴν ἐνάργειάν ἐστι, τὰ ἔσχατα τῆσ Ἰβηρίασ ἢ τῆσ Μαυρουσίασ τὰ πρὸσ δύσιν ξηρὰ λέγειν ἁπάντων μάλιστα· καὶ γὰρ τὸ περιέχον εὔκρατον ἔχει καὶ πλείστων ὑδάτων εὐπορεῖ. εἰ δὲ τὸ καταστρέφειν τοιοῦτον εἴληπται, ὅτι ἐνταῦθα τὰ ὕστατα τῆσ οἰκουμένησ ὑπὲρ γῆσ γίνεται, τί τοῦτο συντείνει πρὸσ ξηρασίαν; καὶ γὰρ ἐνταῦθα καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ τόποισ τῆσ οἰκουμένησ τοῖσ ταυτοκλινέσι τὸν ἴσον διαλιπὼν χρόνον τὸν τῆσ νυκτὸσ ἐπάνεισι πάλιν καὶ θερμαίνει τὴν γῆν. ἔστι δέ που αὐτόθι καὶ ἀσφάλτου πηγὴ καὶ χαλκωρυχεῖα·

καὶ σκορπίων δὲ καὶ πτηνῶν καὶ ἀπτέρων λέγεται πλῆθοσ, μεγέθει δὲ . . . ἑπτασπονδύλων, ὁμοίωσ δὲ καὶ φαλάγγια καὶ μεγέθει καὶ πλήθει διαφέροντα· σαύρασ δὲ διπήχεισ φασίν. ἐν μὲν οὖν τῇ παρορείῳ λίθουσ εὑρίσκεσθαί φασι τοὺσ λυχνίτασ καὶ καρχηδονίουσ λεγομένουσ· ἐν δὲ τοῖσ πεδίοισ ὀστρακίων καὶ χηραμύδων πλῆθοσ, οἱο͂ν ἐν τοῖσ περὶ τοῦ Ἄμμωνοσ λόγοισ εἰρήκαμεν· καὶ δένδρον δέ ἐστι μελίλωτον καλούμενον, ἐξ οὗ σκευάζουσιν οἶνον· τινὲσ δ’ αὐτῶν καὶ δίκαρπον ἔχουσι τὴν γῆν, καὶ δύο θεριστικὰ καρποῦνται, τὰ μὲν θερινὰ τὰ δ’ ἐαρινά· ἔστι δὲ ἡ καλάμη πεντάπηχυσ τὸ ὕψοσ, πάχοσ δὲ τοῦ μικροῦ δακτύλου, τὸν δὲ καρπὸν διακοσιοκαιτετταρακοντάχουν ἀποδίδωσι· τοῦ δὲ ἐάροσ οὐδὲ σπείρουσιν, ἀλλὰ παλιούροισ συνδεδεμέναισ ἐπικαταψήσαντεσ τὴν χώραν τῷ ἐκπεσόντι στάχυι κατὰ τὸν θερισμὸν ἀρκοῦνται· τελεσικαρπεῖ γὰρ τὸν θερινὸν καρπόν. διὰ δὲ τὸ πλῆθοσ τῶν θηρίων κνημῖδασ ἔχοντεσ ἐργάζονται καὶ τἆλλα δὲ μέρη διφθεροῦνται· καθεύδοντεσ δὲ περιχρίουσι τοὺσ κλινόποδασ σκορόδοισ τῶν σκορπίων χάριν καὶ παλιούροισ περιδοῦσιν. ἐν δὲ τῇ παραλίᾳ ταύτῃ πόλισ Ιὢλ ὄνομα, ἣν ἐπικτίσασ Ιοὔβασ ὁ τοῦ Πτολεμαίου πατὴρ μετωνόμασε Καισάρειαν, ἔχουσα καὶ λιμένα καὶ πρὸ τοῦ λιμένοσ νησίον.

μεταξὺ δὲ τῆσ Καισαρείασ καὶ τοῦ Τρητοῦ μέγασ ἐστὶ λιμήν, ὃν Σάλδαν καλοῦσι· τοῦτο δ’ ἐστὶν ὁρ́ιον τῆσ ὑπὸ τῷ Ιοὔβᾳ καὶ τῆσ ὑπὸ τοῖσ Ῥωμαίοισ· πολυτρόπωσ γὰρ οἱ μερισμοὶ γεγένηνται τῆσ χώρασ, ἅτε τῶν νεμομένων αὐτὴν πλειόνων γενομένων καὶ τῶν Ῥωμαίων ἄλλοτ’ ἄλλωσ τούτων τοῖσ μὲν φίλοισ χρωμένων, τοῖσ δὲ καὶ πολεμίοισ, ὥστε καὶ ἀφαιρεῖσθαι καὶ χαρίζεσθαι συνέβαινεν ἄλλοισ ἄλλα καὶ οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον. ἦν δὲ ἡ μὲν πρὸσ τῇ Μαυρουσίᾳ προσοδικωτέρα τε καὶ δυναμικωτέρα, ἡ δὲ πρὸσ τῇ Καρχηδονίᾳ καὶ τῇ Μασυλιέων ἀνθηροτέρα τε καὶ κατεσκευασμένη βέλτιον, καίπερ κεκακωμένη διὰ τὰ Καρχηδόνια τὸ πρῶτον, ἔπειτα διὰ τὸν πρὸσ Ιοὐγούρθαν πόλεμον· ἐκεῖνοσ γὰρ Ἀδάρβαλα ἐκπολιορκήσασ ἐν Ἰτύκῃ καὶ ἀνελών, φίλον ὄντα Ῥωμαίων, ἐνέπλησε τὴν χώραν πολέμου· εἶτ’ ἄλλοι ἐπ’ ἄλλοισ συνέστησαν πόλεμοι, τελευταῖοσ δὲ ὁ πρὸσ Σκιπίωνα Καίσαρι τῷ θεῷ συστάσ, ἐν ᾧ καὶ Ιοὔβασ ἀπέθανε· συνηφανίσθησαν δὲ τοῖσ ἡγεμόσι καὶ αἱ πόλεισ, Τισιαοῦσ τε καὶ Ουἄγα καὶ Θάλα, ἔτι δὲ καὶ Κάψα, τὸ γαζοφυλάκιον τοῦ Ιοὐγούρθα, καὶ Ζάμα καὶ Ζίγχα καὶ πρὸσ αἷσ κατεπολέμησε Καῖσαρ Σκιπίωνα ὁ θεόσ, πρὸσ Ῥουσπίνῳ μὲν πρῶτον νικῶν, εἶτα πρὸσ Οὐζίτοισ, εἶτα πρὸσ Θάψῳ καὶ τῇ πλησίον λίμνῃ καὶ ταῖσ ἄλλαισ· πλησίον δὲ καὶ Ζέλλα καὶ Ἀχόλλα, ἐλεύθεραι πόλεισ· εἷλε δ’ ἐξ ἐφόδου Καῖσαρ τὴν [Κέρκινναν] νῆσον καὶ Θέναν, πολίχνην ἐπιθαλαττιδίαν. τούτων πασῶν αἱ μὲν τελέωσ ἠφανίσθησαν, αἱ δ’ ἡμίσπαστοι κατελείφθησαν· Φαρὰν δ’ οἱ Σκιπίωνοσ ἱππεῖσ ἐνέπρησαν. μετὰ δ’ οὖν Τρητὸν ἡ Μασυλιέων ἐστὶ καὶ ἡ Καρχηδονίων παραπλησία χώρα.

Κίρτα τέ ἐστιν ἐν μεσογαίᾳ, τὸ Μασανάσσου καὶ τῶν ἑξῆσ διαδόχων βασίλειον, πόλισ εὐερκεστάτη καὶ κατεσκευασμένη καλῶσ τοῖσ πᾶσι καὶ μάλιστα ὑπὸ Μικίψα, ὅστισ καὶ Ἕλληνασ συνῴκισεν ἐν αὐτῇ καὶ τοσαύτην ἐποίησεν ὥστ’ ἐκπέμπειν μυρίουσ ἱππέασ, διπλασίουσ δὲ πεζούσ. ἥ τε δὴ Κίρτα ἐνταῦθα καὶ οἱ δύο Ἱππῶνεσ, ὁ μὲν πλησίον Ἰτύκησ ὁ δὲ ἀπωτέρω πρὸσ τῷ Τρητῷ μᾶλλον, ἄμφω βασίλεια. ἡ δὲ Ἰτύκη δευτέρα μετὰ Καρχηδόνα τῷ μεγέθει καὶ τῷ ἀξιώματι· καταλυθείσησ δὲ Καρχηδόνοσ ἐκείνη ἦν ὡσ ἂν μητρόπολισ τοῖσ Ῥωμαίοισ καὶ ὁρμητήριον πρὸσ τὰσ ἐν Λιβύῃ πράξεισ· ἵδρυται δ’ ἐν αὐτῷ τῷ κόλπῳ τῷ Καρχηδονιακῷ πρὸσ θατέρῳ τῶν ἀκρωτηρίων τῶν ποιούντων τὸν κόλπον, ὧν τὸ μὲν πρὸσ τῇ Ἰτύκῃ καλοῦσιν Ἀπολλώνιον, θάτερον δ’ Ἑρμαίαν, καὶ εἰσὶν ἐν ἐπόψει ἀλλήλαισ αἱ πόλεισ. ῥεῖ δὲ τῆσ Ἰτύκησ πλησίον ὁ Βαγράδασ ποταμόσ· εἰσὶ δ’ ἀπὸ Τρητοῦ μέχρι Καρχηδόνοσ στάδιοι δισχίλιοι πεντακόσιοι· οὔτε τοῦθ’ ὁμολογεῖται δὲ τὸ διάστημα οὔτε τὸ μέχρι Σύρτεων. καὶ Καρχηδὼν δὲ ἐπὶ χερρονήσου τινὸσ ἵδρυται, περιγραφούσησ κύκλον τριακοσίων ἑξήκοντα σταδίων ἔχοντα τεῖχοσ, οὗ τὸ ἑξηκονταστάδιον μῆκοσ αὐτὸσ ὁ αὐχὴν ἐπέχει, καθῆκον ἀπὸ θαλάττησ ἐπὶ θάλατταν, ὅπου τοῖσ Καρχηδονίοισ ἦσαν αἱ τῶν ἐλεφάντων στάσεισ, τόποσ εὐρυχωρήσ.

κατὰ μέσην δὲ τὴν πόλιν ἡ ἀκρόπολισ ἣν ἐκάλουν Βύρσαν, ὀφρὺσ ἱκανῶσ ὀρθία, κύκλῳ περιοικουμένη, κατὰ δὲ τὴν κορυφὴν ἔχουσα Ἀσκληπιεῖον, ὅπερ κατὰ τὴν ἅλωσιν ἡ γυνὴ τοῦ Ἀσδρούβα συνέπρησεν αὑτῇ. ὑπόκεινται δὲ τῇ ἀκροπόλει οἵ τε λιμένεσ καὶ ὁ Κώθων, νησίον περιφερὲσ εὐρίπῳ περιεχόμενον, ἔχοντι νεωσοίκουσ ἑκατέρωθεν κύκλῳ. κτίσμα δ’ ἐστὶ Διδοῦσ ἀγαγούσησ ἐκ Τύρου λαόν·

οὕτω δ’ εὐτυχὴσ ἡ ἀποικία τοῖσ Φοίνιξιν ὑπῆρξε καὶ αὕτη καὶ ἡ μέχρι τῆσ Ἰβηρίασ τῆσ τε ἄλλησ καὶ τῆσ ἔξω στηλῶν ὥστε τῆσ Εὐρώπησ ἔτι νῦν τὴν ἀρίστην νέμονται Φοίνικεσ κατὰ τὴν ἤπειρον καὶ τὰσ προσεχεῖσ νήσουσ, τήν τε Λιβύην κατεκτήσαντο πᾶσαν, ὅσον μὴ νομαδικῶσ οἱο͂́ν τ’ ἦν οἰκεῖν. ἀφ’ ἧσ δυνάμεωσ πόλιν τε ἀντίπαλον τῇ Ῥώμῃ κατεσκευάσαντο καὶ τρεῖσ ἐπολέμησαν μεγάλουσ πρὸσ αὐτοὺσ πολέμουσ. γένοιτο δ’ ἂν εὔδηλοσ ἡ δύναμισ αὐτῶν ἐκ τοῦ ὑστάτου πολέμου, ἐν ᾧ κατελύθησαν ὑπὸ Σκιπίωνοσ τοῦ Αἰμιλιανοῦ, καὶ ἡ πόλισ ἄρδην ἠφανίσθη. ὅτε γὰρ ἤρξαντο πολεμεῖν τοῦτον τὸν πόλεμον, πόλεισ μὲν εἶχον τριακοσίασ ἐν τῇ Λιβύῃ, ἀνθρώπων δ’ ἐν τῇ πόλει μυριάδασ ἑβδομήκοντα· πολιορκούμενοι δὲ καὶ ἀναγκασθέντεσ τραπέσθαι πρὸσ ἔνδοσιν πανοπλιῶν μὲν ἔδοσαν μυριάδασ εἴκοσι καταπελτικὰ δὲ ὄργανα τρισχίλια, ὡσ οὐ πολεμηθησόμενοι. κριθέντοσ δὲ πάλιν τοῦ ἀναπολεμεῖν, ἐξαίφνησ ὁπλοποιίαν συνεστήσαντο, καὶ ἑκάστησ ἡμέρασ ἀνεφέροντο θυρεοὶ μὲν ἑκατὸν καὶ τετταράκοντα πεπηγότεσ, μάχαιραι δὲ τριακόσιαι καὶ λόγχαι πεντακόσιαι, χίλια δὲ βέλη καταπελτικά, τρίχα δὲ τοῖσ καταπέλταισ αἱ θεράπαιναι παρεῖχον· ἔτι τοίνυν ναῦσ ἔχοντεσ δώδεκα ἐξ ἐτῶν πεντήκοντα κατὰ τὰσ ἐν τῷ δευτέρῳ πολέμῳ συνθήκασ, τότε καίπερ ἤδη συμπεφευγότεσ εἰσ τὴν Βύρσαν ἐν διμήνῳ κατεσκευάσαντο ναῦσ ἑκατὸν εἴκοσι καταφράκτουσ, καὶ τοῦ στόματοσ τοῦ Κώθωνοσ φρουρουμένου διώρυξαν ἄλλο στόμα, καὶ προῆλθεν αἰφνιδίωσ ὁ στόλοσ· ὕλη γὰρ ἦν ἀποκειμένη παλαιὰ καὶ τεχνιτῶν πλῆθοσ προσεδρεῦον καὶ σιταρχούμενον δημοσίᾳ. τοιαύτη δ’ οὖσα Καρχηδὼν ὅμωσ ἑάλω καὶ κατεσκάφη. τὴν δὲ χώραν τὴν μὲν ἐπαρχίαν ἀπέδειξαν Ῥωμαῖοι τὴν ὑπὸ τοῖσ Καρχηδονίοισ, τῆσ δὲ Μασανάσσην ἀπέδειξαν κύριον καὶ τοὺσ ἀπογόνουσ τοὺσ περὶ Μικίψαν. μάλιστα γὰρ ἐσπουδάσθη παρὰ τοῖσ Ῥωμαίοισ ὁ Μασανάσσησ δι’ ἀρετὴν καὶ φιλίαν· καὶ γὰρ δὴ καὶ οὗτόσ ἐστιν ὁ τοὺσ νομάδασ πολιτικοὺσ κατασκευάσασ καὶ γεωργούσ, ἔτι δ’ ἀντὶ τοῦ λῃστεύειν διδάξασ στρατεύειν. ἴδιον γάρ τι τοῖσ ἀνθρώποισ συνέβη τούτοισ· χώραν γὰρ οἰκοῦντεσ εὐδαίμονα πλὴν τοῦ θηρίοισ πλεονάζειν, ἐάσαντεσ ἐκφέρειν ταῦτα καὶ τὴν γῆν ἐργάζεσθαι μετὰ ἀδείασ ἐπ’ ἀλλήλοισ ἐτρέποντο, τὴν δὲ γῆν τοῖσ θηρίοισ ἀφεῖσαν. οὕτω δ’ αὐτοῖσ συνέβαινε πλάνητα καὶ μετανάστην βίον ζῆν μηδὲν ἧττον τῶν ὑπὸ ἀπορίασ καὶ λυπρότητοσ τόπων ἢ ἀέρων εἰσ τοῦτο περιισταμένων τῶν βίων, ὥστε καὶ ἴδιον τοῦθ’ εὑρίσκεσθαι τοὔνομα τοὺσ Μασαισυλίουσ· καλοῦνται γὰρ Νομάδεσ. ἀνάγκη δὲ τοὺσ τοιούτουσ εὐτελεῖσ εἶναι τοῖσ βίοισ καὶ τὸ πλέον ῥιζοφάγουσ ἢ κρεοφάγουσ, γάλακτι δὲ καὶ τυρῷ τρεφομένουσ. ἠρημωμένησ δ’ οὖν ἐπὶ πολὺν χρόνον τῆσ Καρχηδόνοσ, καὶ σχεδόν τι τὸν αὐτὸν χρόνον ὅνπερ καὶ Κόρινθοσ, ἀνελήφθη πάλιν περὶ τοὺσ αὐτούσ πωσ χρόνουσ ὑπὸ Καίσαροσ τοῦ θεοῦ πέμψαντοσ ἐποίκουσ Ῥωμαίων τοὺσ προαιρουμένουσ καὶ τῶν στρατιωτῶν τινασ, καὶ νῦν εἴ τισ ἄλλη καλῶσ οἰκεῖται τῶν ἐν Λιβύῃ πόλεων. διάπλουσ δ’ ἐστὶν ἐκ Καρχηδόνοσ ἑξήκοντα σταδίων εἰσ τὴν προσεχῆ περαίαν, ὅθεν εἰσ Νέφεριν ἀνάβασισ σταδίων ἑκατὸν εἴκοσι, πόλιν ἐρυμνὴν ἐπὶ πέτρασ ᾠκισμένην.

ἐν αὐτῷ δὲ τῷ κόλπῳ ἐν ᾧπερ καὶ ἡ Καρχηδών, Τύνισ ἐστὶ πόλισ καὶ θερμὰ καὶ λατομίαι τινέσ· εἶθ’ ἡ Ἑρμαία ἄκρα τραχεῖα καὶ ἐπ’ αὐτῇ πόλισ ὁμώνυμοσ· εἶτα Νεάπολισ· εἶτ’ ἄκρα Ταφῖτισ, καὶ ἐπ’ αὐτῇ λόφοσ Ἀσπὶσ καλούμενοσ ἀπὸ τῆσ ὁμοιότητοσ, ὅνπερ συνῴκισεν ὁ τῆσ Σικελίασ τύραννοσ Ἀγαθοκλῆσ καθ’ ὃν καιρὸν ἐπέπλευσε τοῖσ Καρχηδονίοισ· συγκατεσπάσθησαν δὲ τῇ Καρχηδονίᾳ ὑπὸ Ῥωμαίων αἱ πόλεισ αὗται. ἀπὸ δὲ τῆσ Ταφίτιδοσ ἐν τετρακοσίοισ σταδίοισ νῆσόσ ἐστι Κόσσουροσ κατὰ Σελινοῦντα τῆσ Σικελίασ ποταμόν, καὶ πόλιν ἔχουσα ὁμώνυμον, ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα σταδίων οὖσα τὴν περίμετρον, διέχουσα τῆσ Σικελίασ περὶ ἑξακοσίουσ σταδίουσ· ἔστι δὲ καὶ Μελίτη νῆσοσ ἐν πεντακοσίοισ σταδίοισ ἀπὸ τῆσ Κοσσούρου. εἶτα Ἀδρύμησ πόλισ, ἐν ᾗ καὶ νεώρια ἦν· εἶθ’ αἱ Ταριχεῖαι λεγόμεναι, νησία πολλὰ καὶ πυκνά· εἶτα Θάψοσ πόλισ, καὶ μετὰ ταύτην νῆσοσ πελαγία Λοπαδοῦσσα· εἶτα ἄκρα Ἄμμωνοσ . . . Βαλίθωνοσ, πρὸσ ᾗ θυννοσκοπεῖον· εἶτα Θένα πόλισ παρὰ τὴν ἀρχὴν κειμένη τῆσ μικρᾶσ σύρτεωσ· πολλαὶ δ’ εἰσὶ καὶ ἄλλαι μεταξὺ πολίχναι οὐκ ἄξιαι μνήμησ· παράκειται δὲ τῇ ἀρχῇ τῆσ σύρτεωσ νῆσοσ παραμήκησ ἡ Κέρκιννα εὐμεγέθησ ἔχουσα ὁμώνυμον πόλιν, καὶ ἄλλη ἐλάττων Κερκιννῖτισ. συνεχὴσ δ’ ἐστὶν ἡ μικρὰ σύρτισ, ἣν καὶ Λωτοφαγῖτιν σύρτιν λέγουσιν.

ἔστι δ’ ὁ μὲν κύκλοσ τοῦ κόλπου τούτου σταδίων χιλίων ἑξακοσίων, τὸ δὲ πλάτοσ τοῦ στόματοσ ἑξακοσίων· καθ’ ἑκατέραν [δὲ] τὴν ἄκραν τὴν ποιοῦσαν τὸ στόμα προσεχεῖσ εἰσι τῇ ἠπείρῳ νῆσοι, ἥ τε λεχθεῖσα Κέρκιννα καὶ ἡ Μῆνιγξ, πάρισοι τοῖσ μεγέθεσι. τὴν δὲ Μήνιγγα νομίζουσιν εἶναι τὴν τῶν Λωτοφάγων γῆν τὴν ὑφ’ Ὁμήρου λεγομένην, καὶ δείκνυταί τινα σύμβολα, καὶ βωμὸσ Ὀδυσσέωσ καὶ αὐτὸσ ὁ καρπόσ· πολὺ γάρ ἐστι τὸ δένδρον ἐν αὐτῇ τὸ καλούμενον λωτόν, ἔχον ἥδιστον καρπόν· πλείουσ δ’ εἰσὶν ἐν αὐτῇ πολίχναι, μία δ’ ὁμώνυμοσ τῇ νήσῳ· καὶ ἐν αὐτῇ δὲ τῇ σύρτει πολίχναι τινέσ εἰσι. κατὰ δὲ τὸν μυχὸν ἔστι παμμέγεθεσ ἐμπόριον, ποταμὸν ἔχον ἐμβάλλοντα εἰσ τὸν κόλπον. διατείνει δὲ μέχρι δεῦρο τὰ τῶν ἀμπώτεων πάθη καὶ τῶν πλημμυρίδων, καθ’ ὃν καιρὸν ἐπὶ τὴν θήραν τῶν ἰχθύων ἐπιπηδῶσιν οἱ πρόσχωροι κατὰ σπουδὴν θέοντεσ. Μετὰ δὲ τὴν σύρτιν Ζοῦχισ ἔστι λίμνη σταδίων τετρακοσίων στενὸν ἔχουσα εἴσπλουν καὶ παρ’ αὐτὴν πόλισ ὁμώνυμοσ πορφυροβαφεῖα ἔχουσα καὶ ταριχείασ παντοδαπάσ·

εἶτ’ ἄλλη λίμνη πολὺ ἐλάττων· καὶ μετὰ ταύτην Ἀβρότονον πόλισ καὶ ἄλλαι τινέσ, συνεχῶσ δὲ Νεάπολισ, ἣν καὶ Λέπτιν καλοῦσιν· ἐντεῦθεν δ’ ἐστὶ δίαρμα τὸ Λοκρῶν τῶν Ἐπιζεφυρίων τρισχίλιοι ἑξακόσιοι στάδιοι. ἑξῆσ δ’ ἐστὶ [Κίνυψ] ποταμόσ· καὶ μετὰ ταῦτα διατείχισμά τι, ὃ ἐποίησαν Καρχηδόνιοι γεφυροῦντεσ βάραθρά τινα εἰσ τὴν χώραν ἀνέχοντα· εἰσὶ δὲ καὶ ἀλίμενοί τινεσ ἐνταῦθα τόποι, τῆσ ἄλλησ παραλίασ ἐχούσησ λιμένασ· εἶτ’ ἄκρα ὑψηλὴ καὶ ὑλώδησ, ἀρχὴ τῆσ μεγάλησ σύρτεωσ, καλοῦσι δὲ Κεφαλάσ· εἰσ ταύτην δὲ τὴν ἄκραν ἐκ Καρχηδόνοσ στάδιοί εἰσι μικρῷ πλείουσ τῶν πεντακισχιλίων. ὑπέρκειται δὲ τῆσ ἀπὸ Καρχηδόνοσ παραλίασ μέχρι Κεφαλῶν καὶ μέχρι τῆσ Μασαισυλίων ἡ τῶν Λιβοφοινίκων γῆ μέχρι τῆσ τῶν Γαιτούλων ὀρεινῆσ ἤδη Λιβυκῆσ οὔσησ.

ἡ δ’ ὑπὲρ τῶν Γαιτούλων ἐστὶν ἡ τῶν Γαραμάντων γῆ παράλληλοσ ἐκείνῃ, ὅθεν οἱ καρχηδόνιοι κομίζονται λίθοι· τοὺσ δὲ Γαράμαντασ ἀπὸ τῶν Αἰθιόπων τῶν παρωκεανιτῶν ἀφεστάναι φασὶν ἡμερῶν ἐννέα ἢ καὶ δέκα ὁδόν, τοῦ δὲ Ἄμμωνοσ καὶ πεντεκαίδεκα. μεταξὺ δὲ τῆσ Γαιτούλων καὶ τῆσ ἡμετέρασ παραλίασ πολλὰ μὲν πεδία, πολλὰ δὲ ὄρη καὶ λίμναι μεγάλαι καὶ ποταμοί, ὧν τινεσ καὶ καταδύντεσ ὑπὸ γῆσ ἀφανεῖσ γίνονται· λιτοὶ δὲ σφόδρα τοῖσ βίοισ εἰσὶ καὶ τῷ κόσμῳ, πολυγύναικεσ δὲ καὶ πολύπαιδεσ, τἆλλα δὲ ἐμφερεῖσ τοῖσ νομάσι τῶν Ἀράβων· καὶ ἵπποι δὲ καὶ βόεσ μακροτραχηλότεροι τῶν παρ’ ἄλλοισ· ἱπποφόρβια δ’ ἐστὶν ἐσπουδασμένα διαφερόντωσ τοῖσ βασιλεῦσιν, ὥστε καὶ ἀριθμὸν ἐξετάζεσθαι πώλων κατ’ ἔτοσ εἰσ μυριάδασ δέκα. τὰ δὲ πρόβατα γάλακτι καὶ κρέασιν ἐκτρέφεται, καὶ μάλιστα πρὸσ τοῖσ Αἰθίοψι. τοιαῦτα μὲν τὰ ἐν τῇ μεσογαίᾳ. ἡ δὲ μεγάλη σύρτισ τὸν μὲν κύκλον ἔχει σταδίων [τρισχιλίων] ἐνακοσίων τριάκοντά που, τὴν δ’ ἐπὶ τὸν μυχὸν διάμετρον χιλίων πεντακοσίων, τοσοῦτον δέ που καὶ τὸ τοῦ στόματοσ πλάτοσ.

ἡ χαλεπότησ δὲ καὶ ταύτησ τῆσ σύρτεωσ καὶ τῆσ μικρᾶσ . . . ὅτι πολλαχοῦ τεναγώδησ ἐστὶν ὁ βυθὸσ καὶ κατὰ τὰσ ἀμπώτεισ καὶ τὰσ πλημμυρίδασ συμβαίνει τισὶν ἐμπίπτειν εἰσ τὰ βράχη καὶ καθίζειν, σπάνιον δ’ εἶναι τὸ σωζόμενον σκάφοσ. διόπερ πόρρωθεν τὸν παράπλουν ποιοῦνται φυλαττόμενοι μὴ ἐμπέσοιεν εἰσ τοὺσ κόλπουσ ὑπ’ ἀνέμων ἀφύλακτοι ληφθέντεσ· τὸ μέντοι παρακίνδυνον τῶν ἀνθρώπων ἁπάντων διαπειρᾶσθαι ποιεῖ, καὶ μάλιστα τῶν παρὰ γῆν παράπλων. εἰσπλέοντι δὴ τὴν μεγάλην σύρτιν ἐν δεξιᾷ μετὰ τὰσ Κεφαλὰσ ἔστι λίμνη τριακοσίων που σταδίων τὸ μῆκοσ ἑβδομήκοντα δὲ τὸ πλάτοσ, ἐκδιδοῦσα εἰσ τὸν κόλπον, ἔχουσα καὶ νησία καὶ ὕφορμον πρὸ τοῦ στόματοσ. μετὰ δὲ τὴν λίμνην τόποσ ἐστὶν Ἀσπὶσ καὶ λιμὴν κάλλιστοσ τῶν ἐν τῇ σύρτει. συνεχὴσ δὲ ὁ Εὐφράντασ πύργοσ ἐστίν, ὁρ́ιον τῆσ πρότερον Καρχηδονίασ γῆσ καὶ τῆσ Κυρηναίασ τῆσ ὑπὸ Πτολεμαίῳ· εἶτ’ ἄλλοσ τόποσ Χάραξ καλούμενοσ, ᾧ ἐμπορίῳ ἐχρῶντο Καρχηδόνιοι κομίζοντεσ οἶνον, ἀντιφορτιζόμενοι δὲ ὀπὸν καὶ σίλφιον παρὰ τῶν ἐκ Κυρήνησ λάθρᾳ παρακομιζόντων· εἶθ’ οἱ Φιλαίνων βωμοί· καὶ μετὰ δὲ τούτουσ Αὐτόμαλα φρούριον φυλακὴν ἔχον, ἱδρυμένον κατὰ τὸν μυχὸν τοῦ κόλπου παντόσ. ἔστι δ’ ὁ διὰ τοῦ μυχοῦ τούτου παράλληλοσ τοῦ μὲν δι’ Ἀλεξανδρείασ μικρῷ νοτιώτεροσ χιλίοισ σταδίοισ, τοῦ δὲ διὰ Καρχηδόνοσ ἐλάττοσιν ἢ δισχιλίοισ· πίπτοι δ’ ἂν τῇ μὲν καθ’ Ἡρώων πόλιν τὴν ἐν τῷ μυχῷ τοῦ Ἀραβίου κόλπου, τῇ δὲ κατὰ τὴν μεσόγαιαν τῶν Μασαισυλίων καὶ τῶν Μαυρουσίων· ὅπου τὸ λειπόμενον ἤδη τῆσ παραλίασ ἐστὶν εἰσ πόλιν Βερενίκην στάδιοι χίλιοι πεντακόσιοι. ὑπέρκεινται δὲ τοῦ μήκουσ τοῦδε παρήκοντεσ καὶ μέχρι τῶν Φιλαίνου βωμῶν οἱ προσαγορευόμενοι Νασαμῶνεσ, Λιβυκὸν ἔθνοσ· ἔχει δὲ τὸ μεταξὺ διάστημα καὶ λιμένασ οὐ πολλοὺσ ὑδρεῖά τε σπάνια. ἔστι δὲ ἄκρα λεγομένη Ψευδοπενιάσ, ἐφ’ ἧσ ἡ Βερενίκη τὴν θέσιν ἔχει παρὰ λίμνην τινὰ Τριτωνίδα, ἐν ᾗ μάλιστα νησίον ἐστὶ καὶ ἱερὸν τῆσ Ἀφροδίτησ ἐν αὐτῷ· ἔστι δὲ καὶ λίμνη Ἑσπερίδων, καὶ ποταμὸσ ἐμβάλλει Λάθων. ἐνδοτέρω δὲ τῆσ Βερενίκησ ἐστὶ τὸ μικρὸν ἀκρωτήριον λεγόμενον Βόρειον ὃ ποιεῖ τὸ στόμα τῆσ σύρτεωσ πρὸσ τὰσ Κεφαλάσ· κεῖται δὲ ἡ Βερενίκη κατὰ τὰ ἄκρα τῆσ Πελοποννήσου, κατὰ τὸν καλούμενον Ἰχθύν [καὶ τὸν Χελωνάταν,] καὶ ἔτι κατὰ τὴν Ζάκυνθον, ἐν διάρματι σταδίων τρισχιλίων ἑξακοσίων. ἐκ ταύτησ τῆσ πόλεωσ τριακοσταῖοσ πεζῇ περιώδευσε τὴν σύρτιν Μάρκοσ Κάτων, κατάγων στρατιὰν πλειόνων ἢ μυρίων ἀνδρῶν, εἰσ μέρη διελὼν τῶν ὑδρείων χάριν· ὥδευσε δὲ πεζὸσ ἐν ἄμμῳ βαθείᾳ καὶ καύμασι. μετὰ δὲ Βερενίκην πόλισ ἐστὶ Ταύχειρα ἣν καὶ Ἀρσινόην καλοῦσιν· εἶθ’ ἡ Βάρκη πρότερον, νῦν δὲ Πτολεμαί̈σ· εἶτα Φυκοῦσ ἄκρα, ταπεινὴ μὲν πλεῖστον δ’ ἐκκειμένη πρὸσ ἄρκτον παρὰ τὴν ἄλλην τὴν Λιβυκὴν παραλίαν· κεῖται δὲ κατὰ Ταίναρον τῆσ Λακωνικῆσ ἐν διάρματι δισχιλίων ὀκτακοσίων σταδίων· ἔστι δὲ καὶ πολίχνιον ὁμώνυμον τῇ ἄκρᾳ. οὐ πολὺ δὲ τοῦ Φυκοῦντοσ ἀπέχει τὸ τῶν Κυρηναίων ἐπίνειον ἡ Ἀπολλωνία, ὅσον ἑκατὸν καὶ ἑβδομήκοντα σταδίοισ, τῆσ δὲ Βερενίκησ χιλίοισ, τῆσ δὲ Κυρήνησ ὀγδοήκοντα, πόλεωσ μεγάλησ ἐν τραπεζοειδεῖ πεδίῳ κειμένησ, ὡσ ἐκ τοῦ πελάγουσ ἑωρῶμεν αὐτήν. ἔστι δὲ Θηραίων κτίσμα, Λακωνικῆσ νήσου, ἣν καὶ Καλλίστην ὠνόμαζον τὸ παλαιόν, ὥσ φησι καὶ Καλλίμαχοσ "Καλλίστη τὸ πάροιθε, τὸ δ’ ὕστερον οὔνομα "Θήρη, μήτηρ εὐίππου πατρίδοσ ἡμετέρησ.

" κεῖται δὲ τὸ τῶν Κυρηναίων ἐπίνειον κατὰ τὸ ἑσπέριον τῆσ Κρήτησ ἄκρον, τὸ τοῦ Κριοῦ μέτωπον, ἐν διάρματι [δισ]χιλίων σταδίων· ὁ δὲ πλοῦσ λευκονότῳ. λέγεται δὲ ἡ Κυρήνη κτίσμα Βάττου· πρόγονον δὲ τοῦτον ἑαυτοῦ φάσκει Καλλίμαχοσ· ηὐξήθη δὲ διὰ τὴν ἀρετὴν τῆσ χώρασ· καὶ γὰρ ἱπποτρόφοσ ἐστὶν ἀρίστη καὶ καλλίκαρποσ, καὶ πολλοὺσ ἄνδρασ ἀξιολόγουσ ἔσχε καὶ δυναμένουσ ἐλευθερίασ ἀξιολόγωσ προί̈στασθαι καὶ πρὸσ τοὺσ ὑπερκειμένουσ βαρβάρουσ ἰσχυρῶσ ἀντέχειν. τὸ μὲν οὖν παλαιὸν αὐτόνομοσ ἦν ἡ πόλισ· εἶτα οἱ τὴν Αἴγυπτον κατασχόντεσ Μακεδόνεσ αὐξηθέντεσ ἐπέθεντο αὐτοῖσ, ἀρξάντων τῶν περὶ Θίβρωνα τῶν ἀνελόντων τὸν Ἅρπαλον. βασιλευθέντεσ δὲ χρόνουσ τινὰσ εἰσ τὴν Ῥωμαίων ἐξουσίαν ἦλθον, καὶ νῦν ἐστιν ἐπαρχία τῇ Κρήτῃ συνεζευγμένη· τῆσ δὲ Κυρήνησ ἐστὶ περιπόλια ἥ τε Ἀπολλωνία καὶ ἡ Βάρκη καὶ ἡ Ταύχειρα καὶ Βερενίκη καὶ τὰ ἄλλα πολίχνια τὰ πλησίον. ὁμορεῖ δὲ τῇ Κυρηναίᾳ ἡ τὸ σίλφιον φέρουσα καὶ τὸν ὀπὸν τὸν Κυρηναῖον, ὃν ἐκφέρει τὸ σίλφιον ὀπισθέν·

ἐγγὺσ δ’ ἦλθε τοῦ ἐκλιπεῖν ἐπελθόντων τῶν βαρβάρων κατὰ ἔχθραν τινὰ καὶ φθειράντων τὰσ ῥίζασ τοῦ φυτοῦ· εἰσὶ δὲ νομάδεσ. Ἄνδρεσ δ’ ἐγένοντο γνώριμοι Κυρηναῖοι Ἀρίστιππόσ τε ὁ Σωκρατικόσ, ὅστισ καὶ τὴν Κυρηναϊκὴν κατεβάλετο φιλοσοφίαν, καὶ θυγάτηρ Ἀρήτη τοὔνομα, ἥπερ διεδέξατο τὴν σχολήν, καὶ ὁ ταύτην πάλιν διαδεξάμενοσ υἱὸσ Ἀρίστιπποσ ὁ κληθεὶσ Μητροδίδακτοσ, καὶ Ἀννίκερισ ὁ δοκῶν ἐπανορθῶσαι τὴν Κυρηναϊκὴν αἱρ́εσιν καὶ παραγαγεῖν ἀντ’ αὐτῆσ τὴν Ἀννικερείαν.

Κυρηναῖοσ δ’ ἐστὶ καὶ Καλλίμαχοσ καὶ Ἐρατοσθένησ, ἀμφότεροι τετιμημένοι παρὰ τοῖσ Αἰγυπτίων βασιλεῦσιν, ὁ μὲν ποιητὴσ ἅμα καὶ περὶ γραμματικὴν ἐσπουδακώσ, ὁ δὲ καὶ ταῦτα καὶ περὶ φιλοσοφίαν καὶ τὰ μαθήματα εἴ τισ ἄλλοσ διαφέρων. ἀλλὰ μὴν καὶ Καρνεάδησ οὗτοσ δὲ τῶν ἐξ Ἀκαδημίασ ἄριστοσ φιλοσόφων ὁμολογεῖται καὶ ὁ Κρόνοσ δὲ Ἀπολλώνιοσ ἐκεῖθέν ἐστιν, ὁ τοῦ διαλεκτικοῦ Διοδώρου διδάσκαλοσ τοῦ καὶ αὐτοῦ Κρόνου προσαγορευθέντοσ, μετενεγκάντων τινῶν τὸ τοῦ διδασκάλου ἐπίθετον ἐπὶ τὸν μαθητήν. μετὰ δὲ τὴν Ἀπολλωνίαν ἐστὶν ἡ λοιπὴ τῶν Κυρηναίων παραλία μέχρι Καταβαθμοῦ σταδίων δισχιλίων διακοσίων, οὐ πάνυ εὐπαράπλουσ·

καὶ γὰρ λιμένεσ ὀλίγοι καὶ ὕφορμοι καὶ κατοικίαι καὶ ὑδρεῖα. τῶν δὲ μάλιστα ὀνομαζομένων κατὰ τὸν παράπλουν τόπων τό τε Ναύσταθμόν ἐστι καὶ τὸ Ζεφύριον πρόσορμον ἔχον καὶ ἄλλο Ζεφύριον καὶ ἄκρα Χερρόνησοσ λιμένα ἔχουσα· κεῖται δὲ κατὰ Κύκλον τῆσ Κρήτησ ἐν διάρματι χιλίων καὶ πεντακοσίων σταδίων νότῳ· εἶτα Ἡράκλειόν τι ἱερὸν καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ κώμη Παλίουροσ· εἶτα λιμὴν Μενέλαοσ καὶ Ἀρδανὶσ ἄκρα ταπεινὴ ὕφορμον ἔχουσα· εἶτα μέγασ λιμὴν καθ’ ὃν ἡ ἐν τῇ Κρήτῃ Χερρόνησοσ ἵδρυται, δισχιλίων που σταδίων δίαρμα ἀπολείπουσα μεταξύ· ὅλη γὰρ σχεδόν τι τῇ παραλίᾳ ταύτῃ ἀντίκειται παράλληλοσ ἡ Κρήτη στενὴ καὶ μακρά. μετὰ δὲ τὸν μέγαν λιμένα ἄλλοσ λιμὴν Πλυνόσ, καὶ ὑπὲρ αὐτὸν Τετραπυργία. καλεῖται δὲ ὁ τόποσ Κατάβαθμοσ· μέχρι δεῦρο ἡ Κυρηναία. τὸ δὲ λοιπὸν ἤδη μέχρι Παραιτονίου κἀκεῖθεν εἰσ Ἀλεξάνδρειαν εἴρηται ἡμῖν ἐν τοῖσ Αἰγυπτιακοῖσ. τὴν δ’ ὑπερκειμένην ἐν βάθει χώραν τῆσ σύρτεωσ καὶ τῆσ Κυρηναίασ κατέχουσιν οἱ Λίβυεσ, παράλυπρον καὶ αὐχμηράν·

πρῶτοι μὲν οἱ Νασαμῶνεσ, ἔπειτα Ψύλλοι καί τινεσ Γαίτουλοι, ἔπειτα Γαράμαντεσ· πρὸσ ἑώ δ’ ἔτι μᾶλλον οἱ Μαρμαρίδαι, προσχωροῦντεσ ἐπὶ πλέον τῇ Κυρηναίᾳ καὶ παρατείνοντεσ μέχρι Ἄμμωνοσ. τεταρταίουσ μὲν οὖν φασιν ἀπὸ τοῦ μυχοῦ τῆσ μεγάλησ σύρτεωσ τοῦ κατ’ Αὐτόμαλά πωσ βαδίζοντασ ὡσ ἐπὶ χειμερινὰσ ἀνατολὰσ [εἰσ Αὔγιλα] ἀφικνεῖσθαι. ἔστι δὲ ὁ τόποσ οὗτοσ ἐμφερὴσ τῷ Ἄμμωνι, φοινικοτρόφοσ τε καὶ εὐύδροσ, ὑπέρκειται δὲ τῆσ Κυρηναίασ πρὸσ μεσημβρίαν· μέχρι μὲν σταδίων ἑκατὸν καὶ δενδροφόροσ ἐστὶν ἡ γῆ, μέχρι δ’ ἄλλων ἑκατὸν σπείρεται μόνον, [οὐκ] ὀρυζοτροφεῖ δ’ ἡ γῆ διὰ τὸν αὐχμόν. ὑπὲρ δὲ τούτων ἡ τὸ σίλφιον [φέρουσά] ἐστιν· εἶθ’ ἡ ἀοίκητοσ καὶ ἡ τῶν Γαραμάντων· ἔστι δ’ ἡ τὸ σίλφιον φέρουσα στενὴ καὶ παραμήκησ καὶ παράξηροσ, μῆκοσ μὲν ὡσ ἐπὶ τὰσ ἀνατολὰσ ἰόντι ὅσον σταδίων χιλίων, πλάτοσ δὲ τριακοσίων ἢ μικρῷ πλειόνων τό γε γνώριμον. εἰκάζειν μὲν γὰρ ἅπασαν πάρεστι διηνεκῶσ τὴν ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ παραλλήλου κειμένην τοιαύτην εἶναι κατά τε τοὺσ ἀέρασ καὶ τὴν τοῦ φυτοῦ φοράν· ἐπεὶ δ’ ἐμπίπτουσιν ἐρημίαι πλείουσ, [οὐ] τοὺσ πάντασ τόπουσ ἴσμεν· παραπλησίωσ δ’ ἀγνοεῖται καὶ τὰ ὑπὲρ τοῦ Ἄμμωνοσ καὶ τῶν αὐάσεων μέχρι τῆσ Αἰθιοπίασ. οὐδ’ ἂν ἔχοιμεν λέγειν τοὺσ ὁρ́ουσ οὔτε τῆσ Αἰθιοπίασ οὔτε τῆσ Λιβύησ, ἀλλ’ οὐδὲ τῆσ πρὸσ Αἰγύπτῳ τρανῶσ, μή τί γε τῆσ πρὸσ τῷ ὠκεανῷ. τὰ μὲν οὖν μέρη τῆσ καθ’ ἡμᾶσ οἰκουμένησ οὕτω διάκειται·

ἐπεὶ δ’ οἱ Ῥωμαῖοι τὴν ἀρίστην αὐτῆσ καὶ γνωριμωτάτην κατέχουσιν, ἅπαντασ ὑπερβεβλημένοι τοὺσ πρότερον ἡγεμόνασ ὧν μνήμην ἴσμεν, ἄξιον διὰ βραχέων καὶ τὰ τούτων εἰπεῖν. ὅτι μὲν οὖν ἐκ μιᾶσ ὁρμηθέντεσ πόλεωσ τῆσ Ῥώμησ ἅπασαν τὴν Ἰταλίαν ἔσχον διὰ τὸ πολεμεῖν καὶ πολιτικῶσ ἄρχειν εἴρηται, καὶ διότι μετὰ τὴν Ἰταλίαν τὰ κύκλῳ προσεκτήσαντο τῇ αὐτῇ ἀρετῇ χρώμενοι. τριῶν δὲ ἠπείρων οὐσῶν τὴν μὲν Εὐρώπην σχεδόν τι πᾶσαν ἔχουσι πλὴν τῆσ ἔξω τοῦ Ἴστρου καὶ τῶν μεταξὺ τοῦ Ῥήνου καὶ τοῦ Τανάιδοσ παρωκεανιτῶν, τῆσ δὲ Λιβύησ ἡ καθ’ ἡμᾶσ παραλία πᾶσα ὑπ’ αὐτοῖσ ἐστιν, ἡ δὲ ἄλλη ἀοίκητόσ ἐστιν ἢ λυπρῶσ καὶ νομαδικῶσ οἰκεῖται. ὁμοίωσ δὲ καὶ τῆσ Ἀσίασ ἡ καθ’ ἡμᾶσ παραλία πᾶσα ὑποχείριόσ ἐστιν, εἰ μή τισ τὰ τῶν Ἀχαιῶν καὶ Ζυγῶν καὶ Ἡνιόχων ἐν λόγῳ τίθεται, λῃστρικῶσ καὶ νομαδικῶσ ζώντων ἐν στενοῖσ καὶ λυπροῖσ χωρίοισ. τῆσ δὲ μεσογαίασ καὶ τῆσ ἐν βάθει τὴν μὲν ἔχουσιν αὐτοί, τὴν δὲ Παρθυαῖοι καὶ οἱ ὑπὲρ τούτων βάρβαροι, πρόσ τε ταῖσ ἀνατολαῖσ καὶ ταῖσ ἄρκτοισ Ἰνδοὶ καὶ Βάκτριοι καὶ Σκύθαι, εἶτ’ Ἄραβεσ καὶ Αἰθίοπεσ· προστίθεται δὲ ἀεί τι παρ’ ἐκείνων αὐτοῖσ. ταύτησ δὲ τῆσ συμπάσησ χώρασ τῆσ ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἣ μὲν βασιλεύεται, ἣν δ’ ἔχουσιν αὐτοὶ καλέσαντεσ ἐπαρχίαν, καὶ πέμπουσιν ἡγεμόνασ καὶ φορολόγουσ. εἰσὶ δέ τινεσ καὶ ἐλεύθεραι πόλεισ, αἱ μὲν ἐξ ἀρχῆσ κατὰ φιλίαν προσελθοῦσαι, τὰσ δ’ ἠλευθέρωσαν αὐτοὶ κατὰ τιμήν. εἰσὶ δὲ καὶ δυνάσται τινὲσ καὶ φύλαρχοι καὶ ἱερεῖσ ὑπ’ αὐτοῖσ· οὗτοι μὲν δὴ ζῶσι κατά τινασ πατρίουσ νόμουσ. αἱ δ’ ἐπαρχίαι διῄρηνται ἄλλοτε μὲν ἄλλωσ, ἐν δὲ τῷ παρόντι ὡσ Καῖσαρ ὁ Σεβαστὸσ διέταξεν.

καὶ βασιλεῖσ δὲ καὶ δυνάσται καὶ δεκαρχίαι τῆσ ἐκείνου μερίδοσ καὶ εἰσὶ καὶ ὑπῆρξαν ἀεί. ἐπειδὴ γὰρ ἡ πατρὶσ ἐπέτρεψεν αὐτῷ τὴν προστασίαν τῆσ ἡγεμονίασ, καὶ πολέμου καὶ εἰρήνησ κατέστη κύριοσ διὰ βίου, δίχα διεῖλε πᾶσαν τὴν χώραν καὶ τὴν μὲν ἀπέδειξεν ἑαυτῷ τὴν δὲ τῷ δήμῳ, ἑαυτῷ μὲν ὅση στρατιωτικῆσ φρουρᾶσ ἔχει χρείαν· αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ βάρβαροσ καὶ πλησιόχωροσ τοῖσ μήπω κεχειρωμένοισ ἔθνεσιν ἢ λυπρὰ καὶ δυσγεώργητοσ, ὥσθ’ ὑπὸ ἀπορίασ τῶν ἄλλων ἐρυμάτων δ’ εὐπορίασ ἀφηνιάζειν καὶ ἀπειθεῖν, τῷ δήμῳ δὲ τὴν ἄλλην ὅση εἰρηνικὴ καὶ χωρὶσ ὅπλων ἄρχεσθαι ῥᾳδία· ἑκατέραν δὲ τὴν μερίδα εἰσ ἐπαρχίασ διένειμε πλείουσ, ὧν αἱ μὲν καλοῦνται Καίσαροσ αἱ δὲ τοῦ δήμου. καὶ εἰσ μὲν τὰσ Καίσαροσ ἡγεμόνασ καὶ διοικητὰσ Καῖσαρ πέμπει, διαιρῶν ἄλλοτε ἄλλωσ τὰσ χώρασ καὶ πρὸσ τοὺσ καιροὺσ πολιτευόμενοσ, εἰσ δὲ τὰσ δημοσίασ ὁ δῆμοσ στρατηγοὺσ ἢ ὑπάτουσ· καὶ αὗται δ’ εἰσ μερισμοὺσ ἄγονται διαφόρουσ, ἐπειδὰν κελεύῃ τὸ συμφέρον. ἀλλ’ ἐν ἀρχαῖσ γε διέθηκε ποιήσασ ὑπατικὰσ μὲν δύο, Λιβύην τε ὅση ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἔξω τῆσ ὑπὸ Ιοὔβᾳ μὲν πρότερον νῦν δὲ Πτολεμαίῳ τῷ ἐκείνου παιδί, καὶ Ἀσίαν τὴν ἐντὸσ Ἅλυοσ καὶ τοῦ Ταύρου πλὴν Γαλατῶν καὶ τῶν ὑπὸ Ἀμύντα γενομένων ἐθνῶν, ἔτι δὲ Βιθυνίασ καὶ τῆσ Προποντίδοσ· δέκα δὲ στρατηγικάσ, κατὰ μὲν τὴν Εὐρώπην καὶ τὰσ πρὸσ αὐτῇ νήσουσ τήν τε ἐκτὸσ Ἰβηρίαν λεγομένην, ὅση περὶ τὸν Βαῖτιν ποταμόν, καὶ τῆσ Κελτικῆσ τὴν Ναρβωνῖτιν, τρίτην δὲ Σαρδὼ μετὰ Κύρνου, καὶ Σικελίαν τετάρτην, πέμπτην δὲ καὶ ἕκτην τῆσ Ἰλλυρίδοσ τὴν πρὸσ τῇ Ἠπείρῳ καὶ Μακεδονίαν, ἑβδόμην δ’ Ἀχαί̈αν μέχρι Θετταλίασ καὶ Αἰτωλῶν καὶ Ἀκαρνάνων καί τινων Ἠπειρωτικῶν ἐθνῶν ὅσα τῇ Μακεδονίᾳ προσώριστο, ὀγδόην δὲ Κρήτην μετὰ τῆσ Κυρηναίασ, ἐνάτην δὲ Κύπρον, δεκάτην δὲ Βιθυνίαν μετὰ τῆσ Προποντίδοσ καὶ τοῦ Πόντου τινῶν μερῶν· τὰσ δὲ ἄλλασ ἐπαρχίασ ἔχει Καῖσαρ, ὧν εἰσ ἃσ μὲν πέμπει τοὺσ ἐπιμελησομένουσ ὑπατικοὺσ ἄνδρασ, εἰσ ἃσ δὲ στρατηγικούσ, εἰσ ἃσ δὲ καὶ ἱππικούσ·

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Strabo, Geography, book 17, chapter 3

(스트라본, 지리학, book 17, chapter 3)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION