호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
μετὰ δὲ τὴν ὑπώρειαν τῶν Ἄλπεων ἀρχὴ τῆσ νῦν Ἰταλίασ. οἱ γὰρ παλαιοὶ τὴν Οἰνωτρίαν ἐκάλουν Ἰταλίαν ἀπὸ τοῦ Σικελικοῦ πορθμοῦ μέχρι τοῦ Ταραντίνου κόλπου καὶ τοῦ Ποσειδωνιάτου διήκουσαν, ἐπικρατῆσαν δὲ τοὔνομα καὶ μέχρι τῆσ ὑπωρείασ τῶν Ἄλπεων προὔβη. προσέλαβε δὲ καὶ τῆσ Λιγυστικῆσ τὰ μέχρι Ουἄρου ποταμοῦ καὶ τῆσ ταύτῃ θαλάττησ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Τυρρηνικῶν καὶ τῆσ Ἰστρίασ μέχρι Πόλασ. εἰκάσαι δ’ ἄν τισ εὐτυχήσαντασ τοὺσ πρώτουσ ὀνομασθέντασ Ἰταλοὺσ μεταδοῦναι καὶ τοῖσ πλησιοχώροισ, εἶθ’ οὕτωσ ἐπίδοσιν λαβεῖν μέχρι τῆσ Ῥωμαίων ἐπικρατείασ. ὀψὲ δέ ποτε, ἀφ’ οὗ μετέδοσαν Ῥωμαῖοι τοῖσ Ἰταλιώταισ τὴν ἰσοπολιτείαν, ἔδοξε καὶ τοῖσ ἐντὸσ Ἄλπεων Γαλάταισ καὶ Ἑνετοῖσ τὴν αὐτὴν ἀπονεῖμαι τιμήν, προσαγορεῦσαι δὲ καὶ Ἰταλιώτασ πάντασ καὶ Ῥωμαίουσ, ἀποικίασ τε πολλὰσ στεῖλαι, τὰσ μὲν πρότερον τὰσ δ’ ὕστερον, ὧν οὐ ῥᾴδιον εἰπεῖν ἀμείνουσ ἑτέρασ. ἑνὶ μὲν οὖν σχήματι σύμπασαν τὴν νῦν Ἰταλίαν οὐ ῥᾴδιον περιλαβεῖν γεωμετρικῶσ, καίτοι φασὶν ἄκραν εἶναι τρίγωνον ἐκκειμένην πρὸσ νότον καὶ χειμερινὰσ ἀνατολάσ, κορυφουμένην δὲ πρὸσ τῷ Σικελικῷ πορθμῷ, βάσιν δ’ ἔχουσαν τὰσ Ἄλπεισ·
[συγχωρῆσαι μὲν οὖν δεῖ τὴν βάσιν,] συγχωρῆσαι δὲ καὶ τῶν πλευρῶν μίαν τὴν ἐπὶ τὸν πορθμὸν τελευτῶσαν, κλυζομένην δὲ ὑπὸ τοῦ Τυρρηνικοῦ πελάγουσ. τρίγωνον δὲ ἰδίωσ τὸ εὐθύγραμμον καλεῖται σχῆμα· ἐνταῦθα δὲ καὶ ἡ βάσισ καὶ ἡ πλευρὰ περιφερεῖσ εἰσιν, ὥστε, εἴ φημι δεῖν συγχωρεῖν, περιφερογράμμου σχήματοσ θετέον καὶ τὴν βάσιν καὶ τὴν πλευράν, συγχωρητέον δὲ καὶ τὴν λόξωσιν ταύτησ τῆσ πλευρᾶσ τὴν ἐπὶ τὰσ ἀνατολάσ, τἆλλα δ’ οὐχ ἱκανῶσ εἰρήκασιν, ὑποθέμενοι μίαν πλευρὰν ἀπὸ τοῦ μυχοῦ τοῦ Ἀδρίου μέχρι τοῦ πορθμοῦ. πλευρὰν γὰρ λέγομεν τὴν ἀγώνιον γραμμήν, ἀγώνιοσ δ’ ἐστὶν ὅταν ἢ μὴ συννεύῃ πρὸσ ἄλληλα τὰ μέρη ἢ μὴ ἐπὶ πολύ. ἡ δὲ ἀπὸ Ἀριμίνου ἐπὶ τὴν ἄκραν τὴν Ιἀπυγίαν καὶ ἡ ἀπὸ τοῦ πορθμοῦ ἐπὶ τὴν αὐτὴν ἄκραν πάμπολύ τι συννεύουσιν. ὁμοίωσ δ’ ἔχειν οἰόμαι καὶ τὴν ἀπὸ τοῦ μυχοῦ τοῦ Ἀδρίου καὶ τὴν ἀπὸ τῆσ Ιἀπυγίασ· συμπίπτουσαι γὰρ ἐπὶ τοὺσ περὶ Ἀρίμινον καὶ Ῥάουενναν τόπουσ γωνίαν ποιοῦσιν, εἰ δὲ μὴ γωνίαν, περιφέρειάν γε ἀξιόλογον· ὥστ’, εἰ ἄρα, τοῦτ’ ἂν εἰή μία πλευρὰ ὁ παράπλουσ ὁ ἀπὸ τοῦ μυχοῦ ἐπὶ τὴν Ιἀπυγίαν, οὐκ εὐθεῖα· τὸ δὲ λοιπὸν τὸ ἐνθένδε ἐπὶ τὸν πορθμὸν ἄλλην ἂν ὑπογράφοι πλευράν, οὐδὲ ταύτην εὐθεῖαν. οὕτω δὲ τετράπλευρον μᾶλλον ἢ τρίπλευρον φαίη τισ ἂν τὸ σχῆμα, τρίγωνον δ’ οὐδοπωσοῦν, πλὴν εἰ καταχρώμενοσ. βέλτιον δ’ ὁμολογεῖν, ὅτι τῶν ἀγεωμετρήτων σχημάτων [οὐκ] εὐπερίγραφοσ ἡ ἀπόδοσισ. κατὰ μέροσ δ’ οὕτωσ εἰπεῖν δυνατόν, ὅτι τῶν μὲν Ἄλπεων περιφερὴσ ἡ ὑπώρειά ἐστι καὶ κολπώδησ, τὰ κοῖλα ἔχουσα ἐστραμμένα πρὸσ τὴν Ἰταλίαν·
τοῦ δὲ κόλπου τὰ μὲν μέσα πρὸσ τοῖσ Σαλασσοῖσ ἐστί, τὰ δ’ ἄκρα ἐπιστροφὴν λαμβάνει, τὰ μὲν μέχρι τῆσ Ὄκρασ καὶ τοῦ μυχοῦ τοῦ κατὰ τὸν Ἀδρίαν, τὰ δ’ εἰσ τὴν Λιγυστικὴν παραλίαν μέχρι Γενούασ τοῦ τῶν Λιγύων ἐμπορίου, ὅπου τὰ Ἀπέννινα ὄρη συνάπτει ταῖσ Ἄλπεσιν. ὑπόκειται δ’ εὐθὺσ πεδίον ἀξιόλογον, πάρισόν πωσ ἔχον τὸ πλάτοσ καὶ τὸ μῆκοσ, σταδίων ἑκατὸν καὶ δισχιλίων· τὸ δὲ μεσημβρινὸν αὐτοῦ πλευρὸν κλείεται τῇ τε τῶν Ἑνετῶν παραλίᾳ καὶ τοῖσ Ἀπεννίνοισ ὄρεσι τοῖσ περὶ Ἀρίμινον καὶ Ἀγκῶνα καθήκουσι. ταῦτα γὰρ ἀρξάμενα ἀπὸ τῆσ Λιγυστικῆσ εἰσ τὴν Τυρρηνίαν ἐμβάλλει, στενὴν παραλίαν ἀπολείποντα· εἶτ’ ἀναχωροῦντα εἰσ τὴν μεσόγαιαν κατ’ ὀλίγον, ἐπειδὰν γένηται κατὰ τὴν Πισᾶτιν, ἐπιστρέφει πρὸσ ἑώ καὶ πρὸσ τὸν Ἀδρίαν ἑώσ τῶν περὶ Ἀρίμινον καὶ Ἀγκῶνα τόπων, συνάπτοντα ἐπ’ εὐθείασ τῇ τῶν Ἑνετῶν παραλίᾳ. ἡ μὲν οὖν ἐντὸσ Ἄλπεων Κελτικὴ τούτοισ κλείεται τοῖσ ὁρ́οισ, καὶ ἔστι τῆσ μὲν παραλίασ τὸ μῆκοσ ὅσον τριακοσίων σταδίων ἐπὶ τοῖσ ἑξακισχιλίοισ [μετὰ] τῶν ὀρῶν, μικρὸν δ’ ἔλαττον τὸ πλάτοσ τῶν [δισ]χιλίων. ἡ λοιπὴ δ’ Ἰταλία στενὴ καὶ παραμήκησ ἐστί, κορυφουμένη διχῶσ, τῇ μὲν πρὸσ τὸν Σικελικὸν πορθμὸν τῇ δὲ πρὸσ τὴν Ιἀπυγίαν, σφιγγομένη δ’ ἑκατέρωθεν, τῇ μὲν ὑπὸ τοῦ Ἀδρίου τῇ δ’ ὑπὸ τοῦ Τυρρηνικοῦ πελάγουσ. ἔστι δ’ ὅμοιον τὸ σχῆμα τοῦ Ἀδρίου καὶ τὸ μέγεθοσ τῇ Ἰταλίᾳ τῇ ἀφοριζομένῃ τοῖσ τε Ἀπεννίνοισ ὄρεσι καὶ τῇ θαλάττῃ ἑκατέρᾳ μέχρι τῆσ Ιἀπυγίασ καὶ τοῦ ἰσθμοῦ τοῦ κατὰ τὸν Ταραντῖνον καὶ τὸν Ποσειδωνιάτην κόλπον· τό τε γὰρ πλάτοσ τὸ μέγιστον ἀμφοῖν ἐστὶ περὶ χιλίουσ καὶ τριακοσίουσ σταδίουσ, τὸ δὲ μῆκοσ ἔλαττον [οὐ] πολὺ τῶν ἑξακισχιλίων. ἡ λοιπὴ δ’ ἐστὶν ὅσην κατέχουσι Βρέττιοι καὶ Λευκανῶν τινέσ. φησὶ δὲ Πολύβιοσ πεζῇ μὲν εἶναι τὴν παραλίαν τὴν ἀπὸ Ιἀπυγίασ μέχρι πορθμοῦ καὶ τρισχιλίων σταδίων, κλύζεσθαι δ’ αὐτὴν τῷ Σικελικῷ πελάγει, πλέοντι δὲ καὶ πεντακοσίων δέουσαν. τὰ δὲ Ἀπέννινα ὄρη συνάψαντα τοῖσ περὶ Ἀρίμινον καὶ Ἀγκῶνα τόποισ καὶ ἀφορίσαντα τὸ ταύτῃ πλάτοσ τῆσ Ἰταλίασ ἀπὸ θαλάττησ ἐπὶ θάλατταν ἐπιστροφὴν λαμβάνει πάλιν, καὶ τέμνει τὴν χώραν ὅλην ἐπὶ μῆκοσ. μέχρι μὲν δὴ Πευκετίων καὶ Λευκανῶν οὐ πολὺ ἀφίσταται τοῦ Ἀδρίου· συνάψαντα δὲ Λευκανοῖσ ἐπὶ τὴν ἑτέραν θάλατταν ἀποκλίνει μᾶλλον καὶ λοιπὸν διὰ μέσων τῶν Λευκανῶν καὶ Βρεττίων διεξιόντα τελευτᾷ πρὸσ τὴν Λευκόπετραν τῆσ Ῥηγίνησ καλουμένην. τυπωδῶσ μὲν οὖν εἴρηται περὶ τῆσ νῦν Ἰταλίασ ἁπάσησ ταῦτα· πειρασόμεθα δὲ ἀναλαβόντεσ εἰπεῖν περὶ τῶν καθ’ ἕκαστα, καὶ πρῶτον περὶ τῶν ὑπὸ ταῖσ Ἄλπεσιν. ἔστι δὲ πεδίον σφόδρα εὔδαιμον καὶ γεωλοφίαισ εὐκάρποισ πεποικιλμένον.
διαιρεῖ δ’ αὐτὸ μέσον πωσ ὁ Πάδοσ, καὶ καλεῖται τὸ μὲν ἐντὸσ τοῦ Πάδου τὸ δὲ πέραν· ἐντὸσ μὲν ὅσον ἐστὶ πρὸσ τοῖσ Ἀπεννίνοισ ὄρεσι καὶ τῇ Λιγυστικῇ, πέραν δὲ τὸ λοιπόν. οἰκεῖται δὲ τὸ μὲν ὑπὸ τῶν Λιγυστικῶν ἐθνῶν καὶ τῶν Κελτικῶν, τῶν μὲν ἐν τοῖσ ὄρεσιν οἰκούντων τῶν δ’ ἐν τοῖσ πεδίοισ, τὸ δ’ ὑπὸ τῶν Κελτῶν καὶ Ἑνετῶν. οἱ μὲν οὖν Κελτοὶ τοῖσ ὑπεραλπείοισ ὁμοεθνεῖσ εἰσι, περὶ δὲ τῶν Ἑνετῶν διττόσ ἐστι λόγοσ. οἱ μὲν γὰρ καὶ αὐτούσ φασιν εἶναι Κελτῶν ἀποίκουσ τῶν ὁμωνύμων παρωκεανιτῶν, οἱ δ’ ἐκ τοῦ Τρωικοῦ πολέμου μετ’ Ἀντήνοροσ σωθῆναι δεῦρό φασι τῶν ἐκ τῆσ Παφλαγονίασ Ἑνετῶν τινάσ· μαρτύριον δὲ τούτου προφέρονται τὴν περὶ τὰσ ἱπποτροφίασ ἐπιμέλειαν, ἣ νῦν μὲν τελέωσ ἐκλέλοιπε, πρότερον δ’ ἐτιμᾶτο παρ’ αὐτοῖσ ἀπὸ τοῦ παλαιοῦ ζήλου τοῦ κατὰ τὰσ ἡμιονίτιδασ ἵππουσ. τούτου δὲ καὶ Ὅμηροσ μέμνηται "ἐξ Ἑνετῶν, ὅθεν ἡμιόνων γένοσ ἀγροτεράων. " καὶ Διονύσιοσ ὁ τῆσ Σικελίασ τύραννοσ ἐντεῦθεν τὸ ἱπποτροφεῖον συνεστήσατο τῶν ἀθλητῶν ἵππων, ὥστε καὶ ὄνομα ἐν τοῖσ Ἕλλησι γενέσθαι τῆσ Ἑνετικῆσ πωλείασ καὶ πολὺν χρόνον εὐδοκιμῆσαι τὸ γένοσ. ἅπασα μὲν οὖν ἡ χώρα ποταμοῖσ πληθύει καὶ ἕλεσι, μάλιστα δ’ ἡ τῶν Ἑνετῶν·
πρόσεστι δὲ ταύτῃ καὶ τὰ τῆσ θαλάττησ πάθη. μόνα γὰρ ταῦτα τὰ μέρη σχεδόν τι τῆσ καθ’ ἡμᾶσ θαλάττησ ὁμοιοπαθεῖ τῷ ὠκεανῷ καὶ παραπλησίωσ ἐκείνῳ ποιεῖται τάσ τε ἀμπώτεισ καὶ τὰσ πλημμυρίδασ, ὑφ’ ὧν τὸ πλέον τοῦ πεδίου λιμνοθαλάττησ γίνεται μεστόν. διώρυξι δὲ καὶ παραχώμασι, καθάπερ ἡ κάτω λεγομένη χώρα τῆσ Αἰγύπτου, διωχέτευται, καὶ τὰ μὲν ἀνέψυκται καὶ γεωργεῖται τὰ δὲ διάπλουσ ἔχει· τῶν δὲ πόλεων αἱ μὲν νησίζουσιν αἱ δ’ ἐκ μέρουσ κλύζονται, ὅσαι δὲ ὑπὲρ τῶν ἑλῶν ἐν τῇ μεσογαίᾳ κεῖνται τοὺσ ἐκ τῶν ποταμῶν ἀνάπλουσ θαυμαστοὺσ ἔχουσι, μάλιστα δ’ ὁ Πάδοσ· μέγιστόσ τε γάρ ἐστι καὶ πληροῦται πολλάκισ ἔκ τε ὄμβρων καὶ χιόνων, διαχεόμενοσ δ’ εἰσ πολλὰ μέρη κατὰ τὰσ ἐκβολὰσ τυφλὸν τὸ στόμα ποιεῖ καὶ δυσείσβολόσ ἐστιν· ἡ δ’ ἐμπειρία περιγίνεται καὶ τῶν χαλεπωτάτων. τὸ μὲν οὖν ἀρχαῖον, ὥσπερ ἔφην, ὑπὸ Κελτῶν περιῳκεῖτο τῶν πλείστων ὁ ποταμόσ.
μέγιστα δ’ ἦν τῶν Κελτῶν ἔθνη Βόιοι καὶ Ἴνσουβροι καὶ οἱ τὴν Ῥωμαίων ποτὲ ἐξ ἐφόδου καταλαβόντεσ Σένονεσ μετὰ Γαισατῶν. τούτουσ μὲν οὖν ἐξέφθειραν ὕστερον τελέωσ Ῥωμαῖοι, τοὺσ δὲ Βοί̈ουσ ἐξήλασαν ἐκ τῶν τόπων. μεταστάντεσ δ’ εἰσ τοὺσ περὶ τὸν Ἴστρον τόπουσ μετὰ Ταυρίσκων ᾤκουν πολεμοῦντεσ πρὸσ Δακούσ, ἑώσ ἀπώλοντο πανεθνεί· τὴν δὲ χώραν οὖσαν τῆσ Ἰλλυρίδοσ μηλόβοτον τοῖσ περιοικοῦσι κατέλιπον. Ἴνσουβροι δὲ καὶ νῦν εἰσί. Μεδιολάνιον δ’ ἔσχον μητρόπολιν, πάλαι μὲν κώμην ἅπαντεσ γὰρ ᾤκουν κωμηδόν, νῦν δ’ ἀξιόλογον πόλιν, πέραν τοῦ Πάδου, συνάπτουσάν πωσ ταῖσ Ἄλπεσι. πλησίον δὲ καὶ Ουἤρων, καὶ αὕτη πόλισ μεγάλη. ἐλάττουσ δὲ τούτων Βριξία καὶ Μάντουα καὶ Ῥήγιον καὶ Κῶμον· αὕτη δ’ ἦν μὲν κατοικία μετρία, Πομπήιοσ δὲ Στράβων ὁ Μάγνου πατὴρ κακωθεῖσαν ὑπὸ τῶν ὑπερκειμένων Ῥαιτῶν συνῴκισεν· εἶτα Γάιοσ Σκιπίων τρισχιλίουσ προσέθηκεν· εἶτα ὁ θεὸσ Καῖσαρ πεντακισχιλίουσ ἐπισυνῴκισεν, ὧν οἱ πεντακόσιοι τῶν Ἑλλήνων ὑπῆρξαν οἱ ἐπιφανέστατοι· τούτοισ δὲ καὶ πολιτείαν ἔδωκε καὶ ἐνέγραψεν αὐτοὺσ εἰσ τοὺσ συνοίκουσ· οὐ μέν τοι ᾤκησαν αὐτόθι, ἀλλὰ καὶ τοὔνομά γε τῷ κτίσματι ἐκεῖνοι κατέλιπον· Νεοκωμῖται γὰρ ἐκλήθησαν ἅπαντεσ, τοῦτο δὲ μεθερμηνευθὲν Νοβουμκῶμουμ λέγεται. ἐγγὺσ δὲ τοῦ χωρίου τούτου λίμνη Λάριοσ καλουμένη· πληροῖ δ’ αὐτὴν ὁ Ἀδούασ ποταμόσ· εἶτ’ ἐξίησιν εἰσ τὸν Πάδον· τὰσ δὲ πηγὰσ ἔσχηκεν ἐν τῷ Ἀδούλᾳ ὄρει, ὅπου καὶ ὁ Ῥῆνοσ. αὗται μὲν οὖν πολὺ ὑπὲρ τῶν ἑλῶν ᾤκηνται, πλησίον δὲ τὸ Πατάουιον, πασῶν ἀρίστη τῶν ταύτῃ πόλεων, ἥ γε νεωστὶ λέγεται τιμήσασθαι πεντακοσίουσ ἱππικοὺσ ἄνδρασ, καὶ τὸ παλαιὸν δὲ ἔστελλε δώδεκα μυριάδασ στρατιᾶσ.
δηλοῖ δὲ καὶ τὸ πλῆθοσ τῆσ πεμπομένησ κατασκευῆσ εἰσ τὴν Ῥώμην κατ’ ἐμπορίαν τῶν τε ἄλλων καὶ ἐσθῆτοσ παντοδαπῆσ τὴν εὐανδρίαν τῆσ πόλεωσ καὶ τὴν εὐτεχνίαν. ἔχει δὲ θαλάττησ ἀνάπλουν ποταμῷ διὰ τῶν ἑλῶν φερομένῳ σταδίων πεντήκοντα καὶ διακοσίων ἐκ λιμένοσ μεγάλου· καλεῖται δ’ ὁ λιμὴν Μεδόακοσ ὁμωνύμωσ τῷ ποταμῷ. ἐν δὲ τοῖσ ἕλεσι μεγίστη μέν ἐστι Ῥάουεννα, ξυλοπαγὴσ ὅλη καὶ διάρρυτοσ, γεφύραισ καὶ πορθμείοισ ὁδευομένη. δέχεται δ’ οὐ μικρὸν τῆσ θαλάττησ μέροσ ἐν ταῖσ πλημμυρίσιν, ὥστε καὶ ὑπὸ τούτων καὶ ὑπὸ ποταμῶν ἐκκλυζόμενον τὸ βορβορῶδεσ πᾶν ἰᾶται τὴν δυσαερίαν. οὕτωσ γοῦν ὑγιεινὸν ἐξήτασται τὸ χωρίον ὥστε ἐνταῦθα τοὺσ μονομάχουσ τρέφειν καὶ γυμνάζειν ἀπέδειξαν οἱ ἡγεμόνεσ. ἔστι μὲν οὖν καὶ τοῦτο θαυμαστὸν τῶν ἐνθάδε τὸ ἐν ἕλει τοὺσ ἀέρασ ἀβλαβεῖσ εἶναι, καθάπερ καὶ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τῇ πρὸσ Αἰγύπτῳ τοῦ θέρουσ ἡ λίμνη τὴν μοχθηρίαν ἀποβάλλει διὰ τὴν ἀνάβασιν τοῦ ποταμοῦ καὶ τὸν τῶν τελμάτων ἀφανισμόν. ἀλλὰ καὶ τὸ περὶ τὴν ἄμπελον πάθοσ θαυμάζειν ἄξιον· φύει μὲν γὰρ αὐτὴν τὰ ἕλη καὶ ποιεῖ ταχὺ καὶ πολὺν ἀποδιδοῦσαν καρπόν, φθείρεται δὲ ἐν ἔτεσι τέτταρσιν ἢ πέντε. ἔστι δὲ καὶ τὸ Ἀλτῖνον ἐν ἕλει, παραπλήσιον ἔχον τῇ Ῥαουέννῃ τὴν θέσιν. μεταξὺ δὲ Βούτριον τῆσ Ῥαουέννησ πόλισμα καὶ ἡ Σπῖνα, νῦν μὲν κωμίον πάλαι δὲ Ἑλληνὶσ πόλισ ἔνδοξοσ. θησαυρὸσ γοῦν ἐν Δελφοῖσ Σπινητῶν δείκνυται, καὶ τἆλλα ἱστορεῖται περὶ αὐτῶν ὡσ θαλασσοκρατησάντων. φασὶ δὲ καὶ ἐπὶ θαλάττῃ ὑπάρξαι, νῦν δ’ ἐστὶν ἐν μεσογαίᾳ τὸ χωρίον περὶ ἐνενήκοντα τῆσ θαλάττησ σταδίουσ ἀπέχον. καὶ ἡ Ῥάουεννα δὲ Θετταλῶν εἴρηται κτίσμα· οὐ φέροντεσ δὲ τὰσ τῶν Τυρρηνῶν ὕβρεισ ἐδέξαντο ἑκόντεσ τῶν Ὀμβρικῶν τινάσ, οἳ καὶ νῦν ἔχουσι τὴν πόλιν, αὐτοὶ δ’ ἀπεχώρησαν ἐπ’ οἴκου. αὗται μὲν οὖν ἐπὶ πλέον περιέχονται τοῖσ ἕλεσιν ὥστε καὶ κλύζεσθαι. ὀπιτέργιον δὲ καὶ [Κωνκ]ορδία καὶ Ἀτρία καὶ Ουἰκετία καὶ ἄλλα τοιαῦτα πολισμάτια ἧττον μὲν ὑπὸ τῶν ἑλῶν ἐνοχλεῖται, μικροῖσ δ’ ἀνάπλοισ πρὸσ τὴν θάλατταν συνῆπται.
τὴν δ’ Ἀτρίαν ἐπιφανῆ γενέσθαι πόλιν φασίν, ἀφ’ ἧσ καὶ τοὔνομα τῷ κόλπῳ γενέσθαι τῷ Ἀδρίᾳ μικρὰν μετάθεσιν λαβόν. Ἀκυληία δ’, ἥπερ μάλιστα τῷ μυχῷ πλησιάζει, κτίσμα μέν ἐστι Ῥωμαίων ἐπιτειχισθὲν τοῖσ ὑπερκειμένοισ βαρβάροισ, ἀναπλεῖται δὲ ὁλκάσι κατὰ τὸν Νατίσωνα ποταμὸν ἐπὶ πλείστουσ ἑξήκοντα σταδίουσ. ἀνεῖται δ’ ἐμπόριον [τοῖσ τε Ἑνετοῖσ καὶ] τοῖσ περὶ τὸν Ἴστρον τῶν Ἰλλυριῶν ἔθνεσι· κομίζουσι δ’ οὗτοι μὲν τὰ ἐκ θαλάττησ, καὶ οἶνον ἐπὶ ξυλίνων πίθων ἁρμαμάξαισ ἀναθέντεσ καὶ ἔλαιον, ἐκεῖνοι δ’ ἀνδράποδα καὶ βοσκήματα καὶ δέρματα. ἔξω δ’ ἐστὶ τῶν Ἑνετικῶν ὁρ́ων ἡ Ἀκυληία. διορίζονται δὲ ποταμῷ ῥέοντι ἀπὸ τῶν Ἀλπείων ὀρῶν, ἀνάπλουν ἔχοντι καὶ διακοσίων σταδίων ἐπὶ τοῖσ χιλίοισ εἰσ Νωρηίαν πόλιν, περὶ ἣν Γναῖοσ Κάρβων συμβαλὼν Κίμβροισ οὐδὲν ἔπραξεν. ἔχει δὲ ὁ τόποσ οὗτοσ χρυσιοπλύσια εὐφυῆ καὶ σιδηρουργεῖα. ἐν αὐτῷ δὲ τῷ μυχῷ τοῦ Ἀδρίου καὶ ἱερὸν τοῦ Διομήδουσ ἐστὶν ἄξιον μνήμησ, τὸ Τίμαυον· λιμένα γὰρ ἔχει καὶ ἄλσοσ ἐκπρεπὲσ καὶ πηγὰσ ἑπτὰ ποταμίου ὕδατοσ εὐθὺσ εἰσ τὴν θάλατταν ἐκπίπτοντοσ, πλατεῖ καὶ βαθεῖ ποταμῷ. Πολύβιοσ δ’ εἴρηκε πλὴν μιᾶσ τὰσ ἄλλασ ἁλμυροῦ ὕδατοσ, καὶ δὴ καὶ τοὺσ ἐπιχωρίουσ πηγὴν καὶ μητέρα τῆσ θαλάττησ ὀνομάζειν τὸν τόπον. Ποσειδώνιοσ δέ φησι ποταμὸν τὸν Τίμαυον ἐκ τῶν ὀρῶν φερόμενον καταπίπτειν εἰσ βέρεθρον, εἶθ’ ὑπὸ γῆσ ἐνεχθέντα περὶ ἑκατὸν καὶ τριάκοντα σταδίουσ ἐπὶ τῇ θαλάττῃ τὴν ἐκβολὴν ποιεῖσθαι. τῆσ δὲ τοῦ Διομήδουσ δυναστείασ περὶ τὴν θάλατταν ταύτην αἵ τε Διομήδειοι νῆσοι μαρτύρια καὶ τὰ περὶ Δαυνίουσ καὶ τὸ Ἄργοσ τὸ Ἵππιον ἱστορούμενα·
περὶ ὧν ἐροῦμεν ἐφ’ ὅσον πρὸσ ἱστορίαν χρήσιμον, τὰ δὲ πολλὰ τῶν μυθευομένων ἢ κατεψευσμένων ἄλλωσ ἐᾶν δεῖ, οἱο͂ν τὰ περὶ Φαέθοντα καὶ τὰσ Ἡλιάδασ τὰσ ἀπαιγειρουμένασ περὶ τὸν Ἠριδανόν, τὸν μηδαμοῦ γῆσ ὄντα, πλησίον δὲ τοῦ Πάδου λεγόμενον, καὶ τὰσ Ἠλεκτρίδασ νήσουσ τὰσ πρὸ τοῦ Πάδου καὶ μελεαγρίδασ ἐν αὐταῖσ· οὐδὲ γὰρ τούτων οὐδέν ἐστιν ἐν τοῖσ τόποισ. τῷ δὲ Διομήδει παρὰ τοῖσ Ἑνετοῖσ ἀποδεδειγμέναι τινὲσ ἱστοροῦνται τιμαί· καὶ γὰρ θύεται λευκὸσ ἵπποσ αὐτῷ, καὶ δύο ἄλση τὸ μὲν Ἥρασ Ἀργείασ δείκνυται τὸ δ’ Ἀρτέμιδοσ Αἰτωλίδοσ. προσμυθεύουσι δ’, ὡσ εἰκόσ, τὸ ἐν τοῖσ ἄλσεσι τούτοισ ἡμεροῦσθαι τὰ θηρία καὶ λύκοισ ἐλάφουσ συναγελάζεσθαι, προσιόντων δὲ τῶν ἀνθρώπων καὶ καταψώντων ἀνέχεσθαι, τὰ δὲ διωκόμενα ὑπὸ τῶν κυνῶν, ἐπειδὰν καταφύγῃ δεῦρο, μηκέτι διώκεσθαι. φασὶ δέ τινα τῶν πάνυ γνωριζόμενον ὡσ εἰή φιλέγγυοσ καὶ σκωπτόμενον ἐπὶ τούτῳ περιτυχεῖν κυνηγέταισ λύκον ἐν τοῖσ δικτύοισ ἔχουσιν· εἰπόντων δὲ κατὰ παιδιάν, εἰ ἐγγυᾶται τὸν λύκον ἐφ’ ᾧτε τὰσ ζημίασ ἃσ εἴργασται διαλύσειν, ἀφήσειν αὐτὸν ἐκ τῶν λίνων, ὁμολογῆσαι. ἀφεθέντα δὲ τὸν λύκον ἵππων ἀγέλην ἀπελάσαντα ἀκαυτηριάστων ἱκανὴν προσαγαγεῖν πρὸσ τὸν τοῦ φιλεγγύου σταθμόν· τὸν δ’ ἀπολαβόντα τὴν χάριν καυτηριάσαι τε τὰσ ἵππουσ λύκον, καὶ κληθῆναι λυκοφόρουσ, τάχει μᾶλλον ἢ κάλλει διαφερούσασ· τοὺσ δ’ ἀπ’ ἐκείνου διαδεξαμένουσ τό τε καυτήριον φυλάξαι καὶ τοὔνομα τῷ γένει τῶν ἵππων, ἔθοσ δὲ ποιῆσαι θήλειαν μὴ ἐξαλλοτριοῦν, ἵνα μένοι παρὰ μόνοισ τὸ γνήσιον γένοσ, ἐνδόξου γενομένησ ἐνθένδε ἱππείασ. νυνὶ δέ, ὥσπερ ἔφαμεν, πᾶσα ἐκλέλοιπεν ἡ τοιαύτη ἄσκησισ. μετὰ δὲ τὸ Τίμαυον ἡ τῶν Ἰστρίων ἐστὶ παραλία μέχρι Πόλασ, ἣ πρόσκειται τῇ Ἰταλίᾳ. μεταξὺ δὲ φρούριον Τεργέστε Ἀκυληίασ διέχον ἑκατὸν καὶ ὀγδοήκοντα σταδίουσ· ἡ δὲ Πόλα ἵδρυται μὲν ἐν κόλπῳ λιμενοειδεῖ νησίδια ἔχοντι εὐόρμα καὶ εὔκαρπα, κτίσμα δ’ ἐστὶν ἀρχαῖον Κόλχων τῶν ἐπὶ τὴν Μήδειαν ἐκπεμφθέντων, διαμαρτόντων δὲ τῆσ πράξεωσ καὶ καταγνόντων ἑαυτῶν φυγήν "τὸ μὲν φυγάδων κεν ἐνίσποι Γραικὸσ" ὡσ Καλλίμαχοσ εἴρηκεν "ἀτὰρ κείνων "γλῶσσ’ ὀνόμηνε Πόλασ. " τὰ μὲν δὴ πέραν τοῦ Πάδου χωρία οἵ τε Ἑνετοὶ νέμονται καὶ οἱ [Ἴστριοι] μέχρι Πόλασ. ὑπὲρ δὲ τῶν Ἑνετῶν Κάρνοι καὶ Κενόμανοι καὶ Μεδόακοι καὶ Ἴνσουβροι, ὧν οἱ μὲν πολέμιοι τοῖσ Ῥωμαίοισ ὑπῆρξαν, Κενόμανοι δὲ καὶ Ἑνετοὶ συνεμάχουν καὶ πρὸ τῆσ Ἀννίβα στρατείασ, ἡνίκα Βοί̈ουσ καὶ Ἰνσούβρουσ ἐπολέμουν, καὶ μετὰ ταῦτα. οἱ δ’ ἐντὸσ τοῦ Πάδου κατέχουσι μὲν ἅπασαν ὅσην ἐγκυκλοῦται τὰ Ἀπέννινα ὄρη πρὸσ τὰ Ἄλπεια μέχρι Γενούασ καὶ τῶν Σαβάτων.
καὶ νῦν Ῥωμαῖοι μέν εἰσιν ἅπαντεσ, οὐδὲν δ’ ἧττον Ὄμβροι τε τινὲσ λέγονται καὶ Τυρρηνοί, καθάπερ Ἑνετοὶ καὶ Λίγυεσ καὶ Ἴνσουβροι. κατεῖχον δὲ Βόιοι καὶ Λίγυεσ καὶ Σένονεσ καὶ Γαιζᾶται τὸ πλέον· τῶν δὲ Βοί̈ων ἐξελαθέντων, ἀφανισθέντων δὲ καὶ τῶν Γαιζατῶν καὶ Σενόνων, λείπεται τὰ Λιγυστικὰ φῦλα καὶ τῶν Ῥωμαίων αἱ ἀποικίαι. τοῖσ δὲ Ῥωμαίοισ ἀναμέμικται καὶ τὸ τῶν Ὀμβρικῶν φῦλον, ἔστι δ’ ὅπου καὶ Τυρρηνῶν. ταῦτα γὰρ ἄμφω τὰ ἔθνη πρὸ τῆσ τῶν Ῥωμαίων ἐπὶ πλέον αὐξήσεωσ εἶχέ τινα πρὸσ ἄλληλα περὶ πρωτείων ἅμιλλαν, καὶ μέσον ἔχοντα τὸν Τίβεριν ποταμὸν ῥᾳδίωσ ἐπιδιέβαινεν ἀλλήλοισ. καὶ εἴ πού τινασ ἐκστρατείασ ἐποιοῦντο ἐπ’ ἄλλουσ οἱ ἕτεροι, καὶ τοῖσ ἑτέροισ ἔρισ ἦν μὴ ἀπολείπεσθαι τῆσ εἰσ τοὺσ αὐτοὺσ τόπουσ ἐξόδου· καὶ δὴ καὶ τῶν Τυρρηνῶν στειλάντων στρατιὰν εἰσ τοὺσ περὶ τὸν Πάδον βαρβάρουσ καὶ πραξάντων εὖ, ταχὺ δὲ πάλιν ἐκπεσόντων διὰ τὴν τρυφήν, ἐπεστράτευσαν οἱ ἕτεροι τοῖσ ἐκβαλοῦσιν· εἶτ’ ἐκ διαδοχῆσ τῶν τόπων ἀμφισβητοῦντεσ πολλὰσ τῶν κατοικιῶν τὰσ μὲν Τυρρηνικὰσ ἐποίησαν τὰσ δ’ Ὀμβρικάσ· πλείουσ δὲ τῶν Ὀμβρικῶν, οἳ ἐγγυτέρω ἦσαν οἱ δὲ Ῥωμαῖοι παραλαβόντεσ καὶ πέμψαντεσ ἐποίκουσ πολλαχοῦ συνεφύλαξαν καὶ τὰ τῶν προεποικησάντων γένη. πόλεισ δ’ εἰσὶν ἐντὸσ τοῦ Πάδου καὶ περὶ τὸν Πάδον ἐπιφανεῖσ Πλακεντία μὲν καὶ Κρεμώνη πλησιαίταται κατὰ μέσην που τὴν χώραν, μεταξὺ δὲ τούτων τε καὶ Ἀριμίνου Πάρμα καὶ Μουτίνη καὶ Βονωνία πλησίον ἤδη Ῥαουέννησ καὶ μικρὰ πολίσματα ἀνὰ μέσον τούτων δι’ ὧν ἡ εἰσ Ῥώμην ὁδόσ, Ἄγκαρα Ῥήγιον Λέπιδον Μακροὶ Κάμποι, ὅπου πανήγυρισ συντελεῖται κατ’ ἔτοσ, Κλάτερνα Φόρον Κορνήλιον, Φαουεντία δὲ [καὶ] Καισήνα πρὸσ τῷ Σάπι ποταμῷ καὶ τῷ Ῥουβίκωνι ἤδη συνάπτουσι τῷ Ἀριμίνῳ.
τὸ δὲ Ἀρίμινον Ὄμβρων ἐστὶ κατοικία, καθάπερ καὶ ἡ Ῥάουεννα· δέδεκται δ’ ἐποίκουσ Ῥωμαίουσ ἑκατέρα. ἔχει δὲ τὸ Ἀρίμινον λιμένα καὶ ὁμώνυμον ποταμόν. ἀπὸ δὲ Πλακεντίασ εἰσ Ἀρίμινον στάδιοι χίλιοι τριακόσιοι. ὑπὲρ δὲ Πλακεντίασ ἐπὶ μὲν τοὺσ ὁρ́ουσ τῆσ Κοττίου γῆσ Τικῖνον ἐν τριάκοντα ἓξ μιλίοισ πόλισ, καὶ ὁμώνυμοσ ὁ παραρρέων ποταμὸσ συμβάλλων τῷ Πάδῳ, καὶ Κλαστίδιον καὶ Δέρθων καὶ Ἀκουαιστατιέλλαι μικρὸν ἐν παρόδῳ. ἡ δ’ εὐθεῖα εἰσ Ὤκελον παρὰ τὸν Πάδον καὶ τὸν Δουρίαν ποταμὸν βαραθρώδησ ἡ πολλή, πλείουσ καὶ ἄλλουσ ἔχουσα ποταμούσ, ὧν καὶ τὸν Δρουεντίαν, μιλίων ἐστὶ περὶ [ἑκατὸν] ἑξήκοντα. ἐντεῦθεν δὲ ἤδη τὰ Ἄλπεια ὄρη καὶ ἡ Κελτική. ἔστι δὲ ἡ Δέρθων πόλισ ἀξιόλογοσ κειμένη κατὰ μέσην τὴν ὁδὸν τὴν ἀπὸ Γενούασ εἰσ Πλακεντίαν, ἑκατέρασ διέχουσα σταδίουσ τετρακοσίουσ· κατὰ δὲ ταύτην τὴν ὁδὸν καὶ Ἀκουαιστατιέλλαι. ἀπὸ δὲ Πλακεντίασ εἰσ μὲν Ἀρίμινον εἴρηται· εἰσ δὲ Ῥάουενναν κατάπλουσ τῷ Πάδῳ δυεῖν ἡμερῶν καὶ νυκτῶν. πολὺ δὲ καὶ τῆσ ἐντὸσ τοῦ Πάδου κατείχετο ὑπὸ ἑλῶν, δι’ ὧν Ἀννίβασ χαλεπῶσ διῆλθε προϊὼν ἐπὶ Τυρρηνίαν· ἀλλ’ ἀνέψυξε τὰ πεδία ὁ Σκαῦροσ διώρυγασ πλωτὰσ ἀπὸ τοῦ Πάδου μέχρι Πάρμησ ἄγων. κατὰ γὰρ Πλακεντίαν ὁ Τρεβίασ συμβάλλων τῷ Πάδῳ καὶ ἔτι πρότερον ἄλλοι πλείουσ πληροῦσι πέραν τοῦ μετρίου. οὗτοσ δὲ ὁ Σκαῦροσ ἐστὶν ὁ καὶ τὴν Αἰμιλίαν ὁδὸν στρώσασ τὴν διὰ Πισῶν καὶ Λούνησ μέχρι Σαβάτων κἀντεῦθεν διὰ Δέρθωνοσ· ἄλλη δ’ ἐστὶν Αἰμιλία διαδεχομένη τὴν Φλαμινίαν. συνυπάτευσαν γὰρ ἀλλήλοισ Μάρκοσ Λέπιδοσ καὶ Γάιοσ Φλαμίνιοσ· καθελόντεσ δὲ Λίγυασ ὁ μὲν τὴν Φλαμινίαν ἔστρωσεν ἐκ Ῥώμησ διὰ Τυρρηνῶν καὶ τῆσ Ὀμβρικῆσ μέχρι τῶν περὶ Ἀρίμινον τόπων, ὁ δὲ τὴν ἑξῆσ μέχρι Βονωνίασ κἀκεῖθεν εἰσ Ἀκυληίαν παρὰ τὰσ ῥίζασ τὰσ τῶν Ἄλπεων ἐγκυκλούμενοσ τὰ ἕλη. ὁρ́ιον δὲ τῆσ χώρασ ταύτησ, ἣν ἐντὸσ Κελτικὴν καλοῦμεν, πρὸσ τὴν λοιπὴν Ἰταλίαν τό τε Ἀπέννινον ὄροσ τὸ ὑπὲρ τῆσ Τυρρηνίασ ἀπεδέδεικτο καὶ ὁ Αἶσισ ποταμόσ, ὕστερον δὲ ὁ Ῥουβίκων, εἰσ τὸν Ἀδρίαν ἐκδιδόντεσ ἀμφότεροι. τῆσ δ’ ἀρετῆσ τῶν τόπων τεκμήριον ἥ τ’ εὐανδρία καὶ τὰ μεγέθη τῶν πόλεων καὶ ὁ πλοῦτοσ, οἷσ πᾶσιν ὑπερβέβληνται τὴν ἄλλην Ἰταλίαν οἱ ταύτῃ Ῥωμαῖοι.
καὶ γὰρ ἡ γεωργουμένη γῆ πολλοὺσ καὶ παντοίουσ ἐκφέρει καρπούσ, καὶ αἱ ὗλαι τοσαύτην ἔχουσι βάλανον ὥστ’ ἐκ τῶν ἐντεῦθεν ὑοφορβίων ἡ Ῥώμη τρέφεται τὸ πλέον. ἔστι δὲ καὶ κεγχροφόροσ διαφερόντωσ διὰ τὴν εὐυδρίαν· τοῦτο δὲ λιμοῦ μέγιστόν ἐστιν ἄκοσ· πρὸσ ἅπαντασ γὰρ καιροὺσ ἀέρων ἀντέχει καὶ οὐδέποτ’ ἐπιλείπειν δύναται, κἂν τοῦ ἄλλου σίτου γένηται σπάνισ. ἔχει δὲ καὶ πιττουργεῖα θαυμαστά. τοῦ δ’ οἴνου τὸ πλῆθοσ μηνύουσιν οἱ πίθοι· ξύλινοι γὰρ μείζουσ οἴκων εἰσί· προσλαμβάνει δὲ πολὺ ἡ τῆσ πίττησ εὐπορία πρὸσ τὸ εὐκώνητον. ἐρέαν δὲ τὴν μὲν μαλακὴν οἱ περὶ Μουτίνην τόποι καὶ τὸν Σκουλτάνναν ποταμὸν φέρουσι πολὺ πασῶν καλλίστην, τὴν δὲ τραχεῖαν ἡ Λιγυστικὴ καὶ ἡ τῶν Ἰνσούβρων, ἐξ ἧσ τὸ πλέον τῆσ οἰκετείασ τῶν Ἰταλιωτῶν ἀμπέχεται, τὴν δὲ μέσην οἱ περὶ Πατάουιον, ἐξ ἧσ οἱ τάπητεσ οἱ πολυτελεῖσ καὶ γαυσάπαι καὶ τὸ τοιοῦτον εἶδοσ πᾶν, ἀμφίμαλλόν τε καὶ ἑτερόμαλλον. τὰ δὲ μέταλλα νυνὶ μὲν οὐχ ὁμοίωσ ἐνταῦθα σπουδάζεται διὰ τὸ λυσιτελέστερα ἴσωσ εἶναι τὰ ἐν τοῖσ ὑπεραλπείοισ Κελτοῖσ καὶ τῇ Ἰβηρίᾳ, πρότερον δὲ ἐσπουδάζετο, ἐπεὶ καὶ ἐν Ουἐρκέλλοισ χρυσωρυχεῖον ἦν· κώμη δ’ ἐστὶ πλησίον Ἰκτουμούλων, καὶ ταύτησ κώμησ, ἄμφω δ’ εἰσὶ περὶ Πλακεντίαν. αὕτη μὲν δὴ ἡ πρώτη μερὶσ τῆσ Ἰταλίασ μέχρι δεῦρο περιωδεύσθω.
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기