헬라어 문장 검색 - ΠλατόΗιππιασ́4́

(플라톤, Hippias Major, Hippias Minor, Ion, Menexenus, Cleitophon, Timaeus, Critias, Minos, Epinomis, Μενέξενος)

ἐξ ἀγορᾶσ ἢ πόθεν Μενέξενοσ; ἐξ ἀγορᾶσ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ ἀπὸ τοῦ βουλευτηρίου. τί μάλιστα σοὶ πρὸσ βουλευτήριον; ἢ δῆλα δὴ ὅτι παιδεύσεωσ καὶ φιλοσοφίασ ἐπὶ τέλει ἡγῇ εἶναι, καὶ ὡσ ἱκανῶσ ἤδη ἔχων ἐπὶ τὰ μείζω ἐπινοεῖσ τρέπεσθαι, καὶ ἄρχειν ἡμῶν, ὦ θαυμάσιε, ἐπιχειρεῖσ τῶν πρεσβυτέρων τηλικοῦτοσ ὤν, ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ὑμῶν ἡ οἰκία ἀεί τινα ἡμῶν ἐπιμελητὴν παρεχομένη; ἐὰν σύ γε, ὦ Σώκρατεσ, ἐᾷσ καὶ συμβουλεύῃσ ἄρχειν, προθυμήσομαι·

εἰ δὲ μή, οὔ. νῦν μέντοι ἀφικόμην πρὸσ τὸ βουλευτήριον πυθόμενοσ ὅτι ἡ βουλὴ μέλλει αἱρεῖσθαι ὅστισ ἐρεῖ ἐπὶ τοῖσ ἀποθανοῦσιν· ταφὰσ γὰρ οἶσθ’ ὅτι μέλλουσι ποιεῖν. πάνυ γε· ἀλλὰ τίνα εἵλοντο; οὐδένα, ἀλλὰ ἀνεβάλοντο εἰσ τὴν αὔριον. οἶμαι μέντοι Ἀρχῖνον ἢ Δίωνα αἱρεθήσεσθαι. καὶ μήν, ὦ Μενέξενε, πολλαχῇ κινδυνεύει καλὸν εἶναι τὸ ἐν πολέμῳ ἀποθνῄσκειν.

προσόντα καὶ τὰ μὴ περὶ ἑκάστου λέγοντεσ, κάλλιστά πωσ τοῖσ ὀνόμασι ποικίλλοντεσ, γοητεύουσιν ἡμῶν τὰσ ψυχάσ, καὶ τὴν πόλιν ἐγκωμιάζοντεσ κατὰ πάντασ τρόπουσ καὶ τοὺσ τετελευτηκότασ ἐν τῷ πολέμῳ καὶ τοὺσ προγόνουσ ἡμῶν ἅπαντασ τοὺσ ἔμπροσθεν καὶ αὐτοὺσ ἡμᾶσ τοὺσ ἔτι ζῶντασ ἐπαινοῦντεσ, ὥστ’ ἔγωγε, ὦ Μενέξενε, γενναίωσ πάνυ διατίθεμαι ἐπαινούμενοσ ὑπ’ αὐτῶν, καὶ ἑκάστοτε ἐξέστηκα ἀκροώμενοσ καὶ κηλούμενοσ, ἡγούμενοσ ἐν τῷ παραχρῆμα μείζων καὶ γενναιότεροσ καὶ καλλίων γεγονέναι.

καὶ οἱᾶ δὴ τὰ πολλὰ ἀεὶ μετ’ ἐμοῦ ξένοι τινὲσ ἕπονται καὶ συνακροῶνται πρὸσ οὓσ ἐγὼ σεμνότεροσ ἐν τῷ παραχρῆμα γίγνομαι·

καὶ γὰρ ἐκεῖνοι ταὐτὰ ταῦτα δοκοῦσί μοι πάσχειν καὶ πρὸσ ἐμὲ καὶ πρὸσ τὴν ἄλλην πόλιν, θαυμασιωτέραν αὐτὴν ἡγεῖσθαι εἶναι ἢ πρότερον, ὑπὸ τοῦ λέγοντοσ ἀναπειθόμενοι. καί μοι αὕτη ἡ σεμνότησ παραμένει ἡμέρασ πλείω ἢ τρεῖσ· οὕτωσ ἔναυλοσ ὁ λόγοσ τε καὶ ὁ φθόγγοσ παρὰ τοῦ λέγοντοσ ἐνδύεται εἰσ τὰ ὦτα, ὥστε μόγισ τετάρτῃ ἢ πέμπτῃ ἡμέρᾳ ἀναμιμνῄσκομαι ἐμαυτοῦ καὶ αἰσθάνομαι οὗ γῆσ εἰμι, τέωσ δὲ οἶμαι μόνον οὐκ ἐν μακάρων νήσοισ οἰκεῖν·

οὕτωσ ἡμῖν οἱ ῥήτορεσ δεξιοί εἰσιν. ἀεὶ σὺ προσπαίζεισ, ὦ Σώκρατεσ, τοὺσ ῥήτορασ. νῦν μέντοι οἶμαι ἐγὼ τὸν αἱρεθέντα οὐ πάνυ εὐπορήσειν· ἐξ ὑπογύου γὰρ παντάπασιν ἡ αἱρ́εσισ γέγονεν, ὥστε ἴσωσ ἀναγκασθήσεται ὁ λέγων ὥσπερ αὐτοσχεδιάζειν. πόθεν, ὠγαθέ;

εἰσὶν ἑκάστοισ τούτων λόγοι παρεσκευασμένοι, καὶ ἅμα οὐδὲ αὐτοσχεδιάζειν τά γε τοιαῦτα χαλεπόν. εἰ μὲν γὰρ δέοι Ἀθηναίουσ ἐν Πελοποννησίοισ εὖ λέγειν ἢ Πελοποννησίουσ ἐν Ἀθηναίοισ, ἀγαθοῦ ἂν ῥήτοροσ δέοι τοῦ πείσοντοσ καὶ εὐδοκιμήσοντοσ· ὅταν δέ τισ ἐν τούτοισ ἀγωνίζηται οὕσπερ καὶ ἐπαινεῖ, οὐδὲν μέγα δοκεῖν εὖ λέγειν. οὐκ οἰεί, ὦ Σώκρατεσ; οὐ μέντοι μὰ Δία. ἦ οἰεί οἱο͂́σ τ’ ἂν εἶναι αὐτὸσ εἰπεῖν, εἰ δέοι καὶ ἕλοιτό σε ἡ βουλή;

καὶ ἐμοὶ μέν γε, ὦ Μενέξενε, οὐδὲν θαυμαστὸν οἱῴ τ’ εἶναι εἰπεῖν, ᾧ τυγχάνει διδάσκαλοσ οὖσα οὐ πάνυ φαύλη περὶ ῥητορικῆσ, ἀλλ’ ἥπερ καὶ ἄλλουσ πολλοὺσ καὶ ἀγαθοὺσ πεποίηκε ῥήτορασ, ἕνα δὲ καὶ διαφέροντα τῶν Ἑλλήνων, Περικλέα τὸν Ξανθίππου. τίσ αὕτη; ἢ δῆλον ὅτι Ἀσπασίαν λέγεισ; λέγω γάρ, καὶ Κόννον γε τὸν Μητροβίου· οὗτοι γάρ μοι δύο εἰσὶν διδάσκαλοι, ὁ μὲν μουσικῆσ, ἡ δὲ ῥητορικῆσ. οὕτω μὲν οὖν τρεφόμενον ἄνδρα οὐδὲν θαυμαστὸν δεινὸν εἶναι λέγειν· ἀλλὰ καὶ ὅστισ ἐμοῦ κάκιον ἐπαιδεύθη, μουσικὴν μὲν ὑπὸ Λάμπρου παιδευθείσ, ῥητορικὴν δὲ ὑπ’ Ἀντιφῶντοσ τοῦ Ῥαμνουσίου, ὅμωσ κἂν οὗτοσ οἱο͂́σ τ’ εἰή Ἀθηναίουσ γε ἐν Ἀθηναίοισ ἐπαινῶν εὐδοκιμεῖν.

καὶ τί ἂν ἔχοισ εἰπεῖν, εἰ δέοι σε λέγειν; αὐτὸσ μὲν παρ’ ἐμαυτοῦ ἴσωσ οὐδέν, Ἀσπασίασ δὲ καὶ χθὲσ ἠκροώμην περαινούσησ ἐπιτάφιον λόγον περὶ αὐτῶν τούτων. ἤκουσε γὰρ ἅπερ σὺ λέγεισ, ὅτι μέλλοιεν Ἀθηναῖοι αἱρεῖσθαι τὸν ἐροῦντα·

ἔπειτα τὰ μὲν ἐκ τοῦ παραχρῆμά μοι διῄει, οἱᾶ δέοι λέγειν, τὰ δὲ πρότερον ἐσκεμμένη, ὅτε μοι δοκεῖ συνετίθει τὸν ἐπιτάφιον λόγον ὃν Περικλῆσ εἶπεν, περιλείμματ’ ἄττα ἐξ ἐκείνου συγκολλῶσα. ἦ καὶ μνημονεύσαισ ἂν ἃ ἔλεγεν ἡ Ἀσπασία; εἰ μὴ ἀδικῶ γε· ἐμάνθανόν γέ τοι παρ’ αὐτῆσ, καὶ ὀλίγου πληγὰσ ἔλαβον ὅτ’ ἐπελανθανόμην. τί οὖν οὐ διῆλθεσ;

ἀλλ’ ὅπωσ μή μοι χαλεπανεῖ ἡ διδάσκαλοσ, ἂν ἐξενέγκω αὐτῆσ τὸν λόγον. μηδαμῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ἀλλ’ εἰπέ, καὶ πάνυ μοι χαριῇ, εἴτε Ἀσπασίασ βούλει λέγειν εἴτε ὁτουοῦν· ἀλλὰ μόνον εἰπέ. ἀλλ’ ἴσωσ μου καταγελάσῃ, ἄν σοι δόξω πρεσβύτησ ὢν ἔτι παίζειν. οὐδαμῶσ, ὦ Σώκρατεσ, ἀλλ’ εἰπὲ παντὶ τρόπῳ. ἀλλὰ μέντοι σοί γε δεῖ χαρίζεσθαι, ὥστε κἂν ὀλίγου, εἴ με κελεύοισ ἀποδύντα ὀρχήσασθαι, χαρισαίμην ἄν, ἐπειδή γε μόνω ἐσμέν. ἀλλ’ ἄκουε. ἔλεγε γάρ, ὡσ ἐγᾦμαι, ἀρξαμένη λέγειν ἀπ’ αὐτῶν τῶν τεθνεώτων οὑτωσί.

ἔργῳ μὲν ἡμῖν οἵδε ἔχουσιν τὰ προσήκοντα σφίσιν αὐτοῖσ, ὧν τυχόντεσ πορεύονται τὴν εἱμαρμένην πορείαν, προπεμφθέντεσ κοινῇ μὲν ὑπὸ τῆσ πόλεωσ, ἰδίᾳ δὲ ὑπὸ τῶν οἰκείων·

λόγῳ δὲ δὴ τὸν λειπόμενον κόσμον ὅ τε νόμοσ προστάττει ἀποδοῦναι τοῖσ ἀνδράσιν καὶ χρή. ἔργων γὰρ εὖ πραχθέντων λόγῳ καλῶσ ῥηθέντι μνήμη καὶ κόσμοσ τοῖσ πράξασι γίγνεται παρὰ τῶν ἀκουσάντων· δεῖ δὴ τοιούτου τινὸσ λόγου ὅστισ τοὺσ μὲν τετελευτηκότασ ἱκανῶσ ἐπαινέσεται, τοῖσ δὲ ζῶσιν εὐμενῶσ παραινέσεται, ἐκγόνοισ μὲν καὶ ἀδελφοῖσ μιμεῖσθαι τὴν τῶνδε ἀρετὴν παρακελευόμενοσ, πατέρασ δὲ καὶ μητέρασ καὶ εἴ τινεσ τῶν ἄνωθεν ἔτι προγόνων λείπονται, τούτουσ δὲ παραμυθούμενοσ.

τίσ οὖν ἂν ἡμῖν τοιοῦτοσ λόγοσ φανείη;

ἢ πόθεν ἂν ὀρθῶσ ἀρξαίμεθα ἄνδρασ ἀγαθοὺσ ἐπαινοῦντεσ, οἳ ζῶντέσ τε τοὺσ ἑαυτῶν ηὔφραινον δι’ ἀρετήν, καὶ τὴν τελευτὴν ἀντὶ τῆσ τῶν ζώντων σωτηρίασ ἠλλάξαντο; δοκεῖ μοι χρῆναι κατὰ φύσιν, ὥσπερ ἀγαθοὶ ἐγένοντο, οὕτω καὶ ἐπαινεῖν αὐτούσ. ἀγαθοὶ δὲ ἐγένοντο διὰ τὸ φῦναι ἐξ ἀγαθῶν. τὴν εὐγένειαν οὖν πρῶτον αὐτῶν ἐγκωμιάζωμεν, δεύτερον δὲ τροφήν τε καὶ παιδείαν· ἐπὶ δὲ τούτοισ τὴν τῶν ἔργων πρᾶξιν ἐπιδείξωμεν, ὡσ καλὴν καὶ ἀξίαν τούτων ἀπεφήναντο.

τῆσ δ’ εὐγενείασ πρῶτον ὑπῆρξε τοῖσδε ἡ τῶν προγόνων γένεσισ οὐκ ἔπηλυσ οὖσα, οὐδὲ τοὺσ ἐκγόνουσ τούτουσ ἀποφηναμένη μετοικοῦντασ ἐν τῇ χώρᾳ ἄλλοθεν σφῶν ἡκόντων, ἀλλ’ αὐτόχθονασ καὶ τῷ ὄντι ἐν πατρίδι οἰκοῦντασ καὶ ζῶντασ, καὶ τρεφομένουσ οὐχ ὑπὸ μητρυιᾶσ ὡσ οἱ ἄλλοι, ἀλλ’ ὑπὸ μητρὸσ τῆσ χώρασ ἐν ᾗ ᾤκουν, καὶ νῦν κεῖσθαι τελευτήσαντασ ἐν οἰκείοισ τόποισ τῆσ τεκούσησ καὶ θρεψάσησ καὶ ὑποδεξαμένησ. δικαιότατον δὴ κοσμῆσαι πρῶτον τὴν μητέρα αὐτήν·

οὕτω γὰρ συμβαίνει ἅμα καὶ ἡ τῶνδε εὐγένεια κοσμουμένη. ἔστι δὲ ἀξία ἡ χώρα καὶ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ἐπαινεῖσθαι, οὐ μόνον ὑφ’ ἡμῶν, πολλαχῇ μὲν καὶ ἄλλῃ, πρῶτον δὲ καὶ μέγιστον ὅτι τυγχάνει οὖσα θεοφιλήσ.

μαρτυρεῖ δὲ ἡμῶν τῷ λόγῳ ἡ τῶν ἀμφισβητησάντων περὶ αὐτῆσ θεῶν ἔρισ τε καὶ κρίσισ· ἣν δὴ θεοὶ ἐπῄνεσαν, πῶσ οὐχ ὑπ’ ἀνθρώπων γε συμπάντων δικαία ἐπαινεῖσθαι;

δεύτεροσ δὲ ἔπαινοσ δικαίωσ ἂν αὐτῆσ εἰή, ὅτι ἐν ἐκείνῳ τῷ χρόνῳ, ἐν ᾧ ἡ πᾶσα γῆ ἀνεδίδου καὶ ἔφυε ζῷα παντοδαπά, θηρία τε καὶ βοτά, ἐν τούτῳ ἡ ἡμετέρα θηρίων μὲν ἀγρίων ἄγονοσ καὶ καθαρὰ ἐφάνη, ἐξελέξατο δὲ τῶν ζῴων καὶ ἐγέννησεν ἄνθρωπον, ὃ συνέσει τε ὑπερέχει τῶν ἄλλων καὶ δίκην καὶ θεοὺσ μόνον νομίζει. μέγα δὲ τεκμήριον τούτῳ τῷ λόγῳ, ὅτι ἥδε ἔτεκεν ἡ γῆ τοὺσ τῶνδέ τε καὶ ἡμετέρουσ προγόνουσ.

πᾶν γὰρ τὸ τεκὸν τροφὴν ἔχει ἐπιτηδείαν ᾧ ἂν τέκῃ, ᾧ καὶ γυνὴ δήλη τεκοῦσά τε ἀληθῶσ καὶ μή, ἀλλ’ ὑποβαλλομένη, ἐὰν μὴ ἔχῃ πηγὰσ τροφῆσ τῷ γεννωμένῳ. ὃ δὴ καὶ ἡ ἡμετέρα γῆ τε καὶ μήτηρ ἱκανὸν τεκμήριον παρέχεται ὡσ ἀνθρώπουσ γεννησαμένη· μόνη γὰρ ἐν τῷ τότε καὶ πρώτη τροφὴν ἀνθρωπείαν ἤνεγκεν τὸν τῶν πυρῶν καὶ κριθῶν καρπόν, ᾧ κάλλιστα καὶ ἄριστα τρέφεται τὸ ἀνθρώπειον γένοσ, ὡσ τῷ ὄντι τοῦτο τὸ ζῷον αὐτὴ γεννησαμένη. μᾶλλον δὲ ὑπὲρ γῆσ ἢ γυναικὸσ προσήκει δέχεσθαι τοιαῦτα τεκμήρια·

οὐ γὰρ γῆ γυναῖκα μεμίμηται κυήσει καὶ γεννήσει, ἀλλὰ γυνὴ γῆν. τούτου δὲ τοῦ καρποῦ οὐκ ἐφθόνησεν, ἀλλ’ ἔνειμεν καὶ τοῖσ ἄλλοισ. μετὰ δὲ τοῦτο ἐλαίου γένεσιν, πόνων ἀρωγήν, ἀνῆκεν τοῖσ ἐκγόνοισ· θρεψαμένη δὲ καὶ αὐξήσασα πρὸσ ἥβην ἄρχοντασ καὶ διδασκάλουσ αὐτῶν θεοὺσ ἐπηγάγετο·

ὧν τὰ μὲν ὀνόματα πρέπει ἐν τῷ τοιῷδε ἐᾶν ‐ ἴσμεν γάρ ‐ οἳ τὸν βίον ἡμῶν κατεσκεύασαν πρόσ τε τὴν καθ’ ἡμέραν δίαιταν, τέχνασ πρώτουσ παιδευσάμενοι, καὶ πρὸσ τὴν ὑπὲρ τῆσ χώρασ φυλακὴν ὅπλων κτῆσίν τε καὶ χρῆσιν διδαξάμενοι. γεννηθέντεσ δὲ καὶ παιδευθέντεσ οὕτωσ οἱ τῶνδε πρόγονοι ᾤκουν πολιτείαν κατασκευασάμενοι, ἧσ ὀρθῶσ ἔχει διὰ βραχέων ἐπιμνησθῆναι.

πολιτεία γὰρ τροφὴ ἀνθρώπων ἐστίν, καλὴ μὲν ἀγαθῶν, ἡ δὲ ἐναντία κακῶν.

ὡσ οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν, ἀναγκαῖον δηλῶσαι, δι’ ἣν δὴ κἀκεῖνοι ἀγαθοὶ καὶ οἱ νῦν εἰσιν, ὧν οἵδε τυγχάνουσιν ὄντεσ οἱ τετελευτηκότεσ. ἡ γὰρ αὐτὴ πολιτεία καὶ τότε ἦν καὶ νῦν, ἀριστοκρατία, ἐν ᾗ νῦν τε πολιτευόμεθα καὶ τὸν ἀεὶ χρόνον ἐξ ἐκείνου ὡσ τὰ πολλά. καλεῖ δὲ ὁ μὲν αὐτὴν δημοκρατίαν, ὁ δὲ ἄλλο, ᾧ ἂν χαίρῃ, ἔστι δὲ τῇ ἀληθείᾳ μετ’ εὐδοξίασ πλήθουσ ἀριστοκρατία. βασιλῆσ μὲν γὰρ ἀεὶ ἡμῖν εἰσιν· οὗτοι δὲ τοτὲ μὲν ἐκ γένουσ, τοτὲ δὲ αἱρετοί·

ἐγκρατὲσ δὲ τῆσ πόλεωσ τὰ πολλὰ τὸ πλῆθοσ, τὰσ δὲ ἀρχὰσ δίδωσι καὶ κράτοσ τοῖσ ἀεὶ δόξασιν ἀρίστοισ εἶναι, καὶ οὔτε ἀσθενείᾳ οὔτε πενίᾳ οὔτ’ ἀγνωσίᾳ πατέρων ἀπελήλαται οὐδεὶσ οὐδὲ τοῖσ ἐναντίοισ τετίμηται, ὥσπερ ἐν ἄλλαισ πόλεσιν, ἀλλὰ εἷσ ὁρ́οσ, ὁ δόξασ σοφὸσ ἢ ἀγαθὸσ εἶναι κρατεῖ καὶ ἄρχει. αἰτία δὲ ἡμῖν τῆσ πολιτείασ ταύτησ ἡ ἐξ ἴσου γένεσισ.

αἱ μὲν γὰρ ἄλλαι πόλεισ ἐκ παντοδαπῶν κατεσκευασμέναι ἀνθρώπων εἰσὶ καὶ ἀνωμάλων, ὥστε αὐτῶν ἀνώμαλοι καὶ αἱ πολιτεῖαι, τυραννίδεσ τε καὶ ὀλιγαρχίαι· οἰκοῦσιν οὖν ἔνιοι μὲν δούλουσ, οἱ δὲ δεσπότασ ἀλλήλουσ νομίζοντεσ· μιᾶσ μητρὸσ πάντεσ ἀδελφοὶ φύντεσ, οὐκ ἀξιοῦμεν δοῦλοι οὐδὲ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι, ἀλλ’ ἡ ἰσογονία ἡμᾶσ ἡ κατὰ φύσιν ἰσονομίαν ἀναγκάζει ζητεῖν κατὰ νόμον, καὶ μηδενὶ ἄλλῳ ὑπείκειν ἀλλήλοισ ἢ ἀρετῆσ δόξῃ καὶ φρονήσεωσ.

ὅθεν δὴ ἐν πάσῃ ἐλευθερίᾳ τεθραμμένοι οἱ τῶνδέ γε πατέρεσ καὶ οἱ ἡμέτεροι καὶ αὐτοὶ οὗτοι, καὶ καλῶσ φύντεσ, πολλὰ δὴ καὶ καλὰ ἔργα ἀπεφήναντο εἰσ πάντασ ἀνθρώπουσ καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ, οἰόμενοι δεῖν ὑπὲρ τῆσ ἐλευθερίασ καὶ Ἕλλησιν ὑπὲρ Ἑλλήνων μάχεσθαι καὶ βαρβάροισ ὑπὲρ ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων.

Εὐμόλπου μὲν οὖν καὶ Ἀμαζόνων ἐπιστρατευσάντων ἐπὶ τὴν χώραν καὶ τῶν ἔτι προτέρων ὡσ ἠμύναντο, καὶ ὡσ ἤμυναν Ἀργείοισ πρὸσ Καδμείουσ καὶ Ἡρακλείδαισ πρὸσ Ἀργείουσ, ὅ τε χρόνοσ βραχὺσ ἀξίωσ διηγήσασθαι, ποιηταί τε αὐτῶν ἤδη καλῶσ τὴν ἀρετὴν ἐν μουσικῇ ὑμνήσαντεσ εἰσ πάντασ μεμηνύκασιν·

ἐὰν οὖν ἡμεῖσ ἐπιχειρῶμεν τὰ αὐτὰ λόγῳ ψιλῷ κοσμεῖν, τάχ’ ἂν δεύτεροι φαινοίμεθα. ταῦτα μὲν οὖν διὰ ταῦτα δοκεῖ μοι ἐᾶν, ἐπειδὴ καὶ ἔχει τὴν ἀξίαν·

ὧν δὲ οὔτε ποιητήσ πω δόξαν ἀξίαν ἐπ’ ἀξίοισ λαβὼν ἔχει ἔτι τέ ἐστιν ἐν ἀμνηστίᾳ, τούτων πέρι μοι δοκεῖ χρῆναι ἐπιμνησθῆναι ἐπαινοῦντά τε καὶ προμνώμενον ἄλλοισ ἐσ ᾠδάσ τε καὶ τὴν ἄλλην ποίησιν αὐτὰ θεῖναι πρεπόντωσ τῶν πραξάντων. ἔστιν δὲ τούτων ὧν λέγω πρῶτα· Πέρσασ ἡγουμένουσ τῆσ Ἀσίασ καὶ δουλουμένουσ τὴν Εὐρώπην ἔσχον οἱ τῆσδε τῆσ χώρασ ἔκγονοι, γονῆσ δὲ ἡμέτεροι, ὧν καὶ δίκαιον καὶ χρὴ πρῶτον μεμνημένουσ ἐπαινέσαι αὐτῶν τὴν ἀρετήν.

ἅμα καὶ τοὺσ δεσπότασ Μήδουσ ἐδουλώσατο καὶ τῆσ ἄλλησ Ἀσίασ μέχρι Αἰγύπτου ἦρξεν, ὁ δὲ ὑὸσ Αἰγύπτου τε καὶ Λιβύησ ὅσον οἱο͂́ν τ’ ἦν ἐπιβαίνειν, τρίτοσ δὲ Δαρεῖοσ πεζῇ μὲν μέχρι Σκυθῶν τὴν ἀρχὴν ὡρίσατο, ναυσὶ δὲ τῆσ τε θαλάττησ ἐκράτει καὶ τῶν νήσων, ὥστε μηδὲ ἀξιοῦν ἀντίπαλον αὐτῷ μηδένα εἶναι·

αἱ δὲ γνῶμαι δεδουλωμέναι ἁπάντων ἀνθρώπων ἦσαν·

οὕτω πολλὰ καὶ μεγάλα καὶ μάχιμα γένη καταδεδουλωμένη ἦν ἡ Περσῶν ἀρχή. αἰτιασάμενοσ δὲ Δαρεῖοσ ἡμᾶσ τε καὶ Ἐρετριᾶσ, Σάρδεσιν ἐπιβουλεῦσαι προφασιζόμενοσ, πέμψασ μυριάδασ μὲν πεντήκοντα ἔν τε πλοίοισ καὶ ναυσίν, ναῦσ δὲ τριακοσίασ, Δᾶτιν δὲ ἄρχοντα, εἶπεν ἥκειν ἄγοντα Ἐρετριᾶσ καὶ Ἀθηναίουσ, εἰ βούλοιτο τὴν ἑαυτοῦ κεφαλὴν ἔχειν· ὁ δὲ πλεύσασ εἰσ Ἐρέτριαν ἐπ’ ἄνδρασ οἳ τῶν τότε Ἑλλήνων ἐν τοῖσ εὐδοκιμώτατοι ἦσαν τὰ πρὸσ τὸν πόλεμον καὶ οὐκ ὀλίγοι, τούτουσ ἐχειρώσατο μὲν ἐν τρισὶν ἡμέραισ, διηρευνήσατο δὲ αὐτῶν πᾶσαν τὴν χώραν, ἵνα μηδεὶσ ἀποφύγοι, τοιούτῳ τρόπῳ·

ἐπὶ τὰ ὁρ́ια ἐλθόντεσ τῆσ Ἐρετρικῆσ οἱ στρατιῶται αὐτοῦ, ἐκ θαλάττησ εἰσ θάλατταν διαστάντεσ, συνάψαντεσ τὰσ χεῖρασ διῆλθον ἅπασαν τὴν χώραν, ἵν’ ἔχοιεν τῷ βασιλεῖ εἰπεῖν ὅτι οὐδεὶσ σφᾶσ ἀποπεφευγὼσ εἰή. τῇ δ’ αὐτῇ διανοίᾳ κατηγάγοντο ἐξ Ἐρετρίασ εἰσ Μαραθῶνα, ὡσ ἕτοιμόν σφισιν ὂν καὶ Ἀθηναίουσ ἐν τῇ αὐτῇ ταύτῃ ἀνάγκῃ ζεύξαντασ Ἐρετριεῦσιν ἄγειν. τούτων δὲ τῶν μὲν πραχθέντων, τῶν δ’ ἐπιχειρουμένων οὔτ’ Ἐρετριεῦσιν ἐβοήθησεν Ἑλλήνων οὐδεὶσ οὔτε Ἀθηναίοισ πλὴν Λακεδαιμονίων ‐ οὗτοι δὲ τῇ ὑστεραίᾳ τῆσ μάχησ ἀφίκοντο ‐ οἱ δ’ ἄλλοι πάντεσ ἐκπεπληγμένοι, ἀγαπῶντεσ τὴν ἐν τῷ παρόντι σωτηρίαν, ἡσυχίαν ἦγον.

ἐν τούτῳ δὴ ἄν τισ γενόμενοσ γνοίη οἱοῖ ἄρα ἐτύγχανον ὄντεσ τὴν ἀρετὴν οἱ Μαραθῶνι δεξάμενοι τὴν τῶν βαρβάρων δύναμιν καὶ κολασάμενοι τὴν ὑπερηφανίαν ὅλησ τῆσ Ἀσίασ καὶ πρῶτοι στήσαντεσ τρόπαια τῶν βαρβάρων, ἡγεμόνεσ καὶ διδάσκαλοι τοῖσ ἄλλοισ γενόμενοι ὅτι οὐκ ἄμαχοσ εἰή ἡ Περσῶν δύναμισ, ἀλλὰ πᾶν πλῆθοσ καὶ πᾶσ πλοῦτοσ ἀρετῇ ὑπείκει.

ἐγὼ μὲν οὖν ἐκείνουσ τοὺσ ἄνδρασ φημὶ οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρασ εἶναι, ἀλλὰ καὶ τῆσ ἐλευθερίασ τῆσ τε ἡμετέρασ καὶ συμπάντων τῶν ἐν τῇδε τῇ ἠπείρῳ· εἰσ ἐκεῖνο γὰρ τὸ ἔργον ἀποβλέψαντεσ καὶ τὰσ ὑστέρασ μάχασ ἐτόλμησαν διακινδυνεύειν οἱ Ἕλληνεσ ὑπὲρ τῆσ σωτηρίασ, μαθηταὶ τῶν Μαραθῶνι γενόμενοι.

τὰ μὲν οὖν ἀριστεῖα τῷ λόγῳ ἐκείνοισ ἀναθετέον, τὰ δὲ δευτερεῖα τοῖσ περὶ Σαλαμῖνα καὶ ἐπ’ Ἀρτεμισίῳ ναυμαχήσασι καὶ νικήσασι. καὶ γὰρ τούτων τῶν ἀνδρῶν πολλὰ μὲν ἄν τισ ἔχοι διελθεῖν, καὶ οἱᾶ ἐπιόντα ὑπέμειναν κατά τε γῆν καὶ κατὰ θάλατταν, καὶ ὡσ ἠμύναντο ταῦτα·

ὃ δέ μοι δοκεῖ καὶ ἐκείνων κάλλιστον εἶναι, τούτου μνησθήσομαι, ὅτι τὸ ἑξῆσ ἔργον τοῖσ Μαραθῶνι διεπράξαντο. οἱ μὲν γὰρ Μαραθῶνι τοσοῦτον μόνον ἐπέδειξαν τοῖσ Ἕλλησιν, ὅτι κατὰ γῆν οἱο͂́ν τε ἀμύνασθαι τοὺσ βαρβάρουσ ὀλίγοισ πολλούσ, ναυσὶ δὲ ἔτι ἦν ἄδηλον καὶ δόξαν εἶχον Πέρσαι ἄμαχοι εἶναι κατὰ θάλατταν καὶ πλήθει καὶ πλούτῳ καὶ τέχνῃ καὶ ῥώμῃ· τοῦτο δὴ ἄξιον ἐπαινεῖν τῶν ἀνδρῶν τῶν τότε ναυμαχησάντων, ὅτι τὸν ἐχόμενον φόβον διέλυσαν τῶν Ἑλλήνων καὶ ἔπαυσαν φοβουμένουσ πλῆθοσ νεῶν τε καὶ ἀνδρῶν.

ὑπ’ ἀμφοτέρων δὴ συμβαίνει, τῶν τε Μαραθῶνι μαχεσαμένων καὶ τῶν ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχησάντων, παιδευθῆναι τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ, ὑπὸ μὲν τῶν κατὰ γῆν, ὑπὸ δὲ τῶν κατὰ θάλατταν μαθόντασ καὶ ἐθισθέντασ μὴ φοβεῖσθαι τοὺσ βαρβάρουσ. τρίτον δὲ λέγω τὸ ἐν Πλαταιαῖσ ἔργον καὶ ἀριθμῷ καὶ ἀρετῇ γενέσθαι τῆσ Ἑλληνικῆσ σωτηρίασ, κοινὸν ἤδη τοῦτο Λακεδαιμονίων τε καὶ Ἀθηναίων.

τὸ μὲν οὖν μέγιστον καὶ χαλεπώτατον οὗτοι πάντεσ ἠμύναντο, καὶ διὰ ταύτην τὴν ἀρετὴν νῦν τε ὑφ’ ἡμῶν ἐγκωμιάζονται καὶ εἰσ τὸν ἔπειτα χρόνον ὑπὸ τῶν ὕστερον· μετὰ δὲ τοῦτο πολλαὶ μὲν πόλεισ τῶν Ἑλλήνων ἔτι ἦσαν μετὰ τοῦ βαρβάρου, αὐτὸσ δὲ ἠγγέλλετο βασιλεὺσ διανοεῖσθαι ὡσ ἐπιχειρήσων πάλιν ἐπὶ τοὺσ Ἕλληνασ.

δίκαιον δὴ καὶ τούτων ἡμᾶσ ἐπιμνησθῆναι, οἳ τοῖσ τῶν προτέρων ἔργοισ τέλοσ τῆσ σωτηρίασ ἐπέθεσαν ἀνακαθηράμενοι καὶ ἐξελάσαντεσ πᾶν τὸ βάρβαρον ἐκ τῆσ θαλάττησ. καὶ οἱ εἰσ Κύπρον στρατεύσαντεσ καὶ οἱ εἰσ Αἴγυπτον πλεύσαντεσ καὶ ἄλλοσε πολλαχόσε, ὧν χρὴ μεμνῆσθαι καὶ χάριν αὐτοῖσ εἰδέναι, ὅτι βασιλέα ἐποίησαν δείσαντα τῇ ἑαυτοῦ σωτηρίᾳ τὸν νοῦν προσέχειν, ἀλλὰ μὴ τῇ τῶν Ἑλλήνων ἐπιβουλεύειν φθορᾷ.

καὶ οὗτοσ μὲν δὴ πάσῃ τῇ πόλει διηντλήθη ὁ πόλεμοσ ὑπὲρ ἑαυτῶν τε καὶ τῶν ἄλλων ὁμοφώνων πρὸσ τοὺσ βαρβάρουσ·

εἰρήνησ δὲ γενομένησ καὶ τῆσ πόλεωσ τιμωμένησ ἦλθεν ἐπ’ αὐτήν, ὃ δὴ φιλεῖ ἐκ τῶν ἀνθρώπων τοῖσ εὖ πράττουσι προσπίπτειν, πρῶτον μὲν ζῆλοσ, ἀπὸ ζήλου δὲ φθόνοσ·

ὃ καὶ τήνδε τὴν πόλιν ἄκουσαν ἐν πολέμῳ τοῖσ Ἕλλησι κατέστησεν. μετὰ δὲ τοῦτο γενομένου πολέμου, συνέβαλον μὲν ἐν Τανάγρᾳ ὑπὲρ τῆσ Βοιωτῶν ἐλευθερίασ Λακεδαιμονίοισ μαχόμενοι, ἀμφισβητησίμου δὲ τῆσ μάχησ γενομένησ, διέκρινε τὸ ὕστερον ἔργον· οἱ μὲν γὰρ ᾤχοντο ἀπιόντεσ, καταλιπόντεσ Βοιωτοὺσ οἷσ ἐβοήθουν, οἱ δ’ ἡμέτεροι τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐν Οἰνοφύτοισ νικήσαντεσ τοὺσ ἀδίκωσ φεύγοντασ δικαίωσ κατήγαγον.

οὗτοι δὴ πρῶτοι μετὰ τὸν Περσικὸν πόλεμον, Ἕλλησιν ἤδη ὑπὲρ τῆσ ἐλευθερίασ βοηθοῦντεσ πρὸσ Ἕλληνασ, ἄνδρεσ ἀγαθοὶ γενόμενοι καὶ ἐλευθερώσαντεσ οἷσ ἐβοήθουν, ἐν τῷδε τῷ μνήματι τιμηθέντεσ ὑπὸ τῆσ πόλεωσ πρῶτοι ἐτέθησαν. μετὰ δὲ ταῦτα πολλοῦ πολέμου γενομένου, καὶ πάντων τῶν Ἑλλήνων ἐπιστρατευσάντων καὶ τεμόντων τὴν χώραν καὶ ἀναξίαν χάριν ἐκτινόντων τῇ πόλει, νικήσαντεσ αὐτοὺσ ναυμαχίᾳ οἱ ἡμέτεροι καὶ λαβόντεσ αὐτῶν τοὺσ ἡγεμόνασ Λακεδαιμονίουσ ἐν τῇ Σφαγίᾳ, ἐξὸν αὐτοῖσ διαφθεῖραι ἐφείσαντο καὶ ἀπέδοσαν καὶ εἰρήνην ἐποιήσαντο, ἡγούμενοι πρὸσ μὲν τὸ ὁμόφυλον μέχρι νίκησ δεῖν πολεμεῖν, καὶ μὴ δι’ ὀργὴν ἰδίαν πόλεωσ τὸ κοινὸν τῶν Ἑλλήνων διολλύναι, πρὸσ δὲ τοὺσ βαρβάρουσ μέχρι διαφθορᾶσ.

τούτουσ δὴ ἄξιον ἐπαινέσαι τοὺσ ἄνδρασ, οἳ τοῦτον τὸν πόλεμον πολεμήσαντεσ ἐνθάδε κεῖνται, ὅτι ἐπέδειξαν, εἴ τισ ἄρα ἠμφεσβήτει ὡσ ἐν τῷ προτέρῳ πολέμῳ τῷ πρὸσ τοὺσ βαρβάρουσ ἄλλοι τινὲσ εἰε͂ν ἀμείνουσ Ἀθηναίων, ὅτι οὐκ ἀληθῆ ἀμφισβητοῖεν· γὰρ ἐνταῦθα ἔδειξαν, στασιασάσησ τῆσ Ἑλλάδοσ περιγενόμενοι τῷ πολέμῳ, τοὺσ προεστῶτασ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων χειρωσάμενοι, μεθ’ ὧν τότε τοὺσ βαρβάρουσ ἐνίκων κοινῇ, τούτουσ νικῶντεσ ἰδίᾳ.

τρίτοσ δὲ πόλεμοσ μετὰ ταύτην τὴν εἰρήνην ἀνέλπιστόσ τε καὶ δεινὸσ ἐγένετο, ἐν ᾧ πολλοὶ καὶ ἀγαθοὶ τελευτήσαντεσ ἐνθάδε κεῖνται, πολλοὶ μὲν ἀμφὶ Σικελίαν πλεῖστα τρόπαια στήσαντεσ ὑπὲρ τῆσ Λεοντίνων ἐλευθερίασ, οἷσ βοηθοῦντεσ διὰ τοὺσ ὁρ́κουσ ἔπλευσαν εἰσ ἐκείνουσ τοὺσ τόπουσ, διὰ δὲ μῆκοσ τοῦ πλοῦ εἰσ ἀπορίαν τῆσ πόλεωσ καταστάσησ καὶ οὐ δυναμένησ αὐτοῖσ ὑπηρετεῖν, τούτῳ ἀπειπόντεσ ἐδυστύχησαν· ὧν οἱ ἐχθροὶ καὶ προσπολεμήσαντεσ πλείω ἔπαινον ἔχουσι σωφροσύνησ καὶ ἀρετῆσ ἢ τῶν ἄλλων οἱ φίλοι·

πολλοὶ δ’ ἐν ταῖσ ναυμαχίαισ ταῖσ καθ’ Ἑλλήσποντον, μιᾷ μὲν ἡμέρᾳ πάσασ τὰσ τῶν πολεμίων ἑλόντεσ ναῦσ, πολλὰσ δὲ καὶ ἄλλασ νικήσαντεσ· ὃ δ’ εἶπον δεινὸν καὶ ἀνέλπιστον τοῦ πολέμου γενέσθαι, τόδε λέγω τὸ εἰσ τοσοῦτον φιλονικίασ ἐλθεῖν πρὸσ τὴν πόλιν τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ, ὥστε τολμῆσαι τῷ ἐχθίστῳ ἐπικηρυκεύσασθαι βασιλεῖ, ὃν κοινῇ ἐξέβαλον μεθ’ ἡμῶν, ἰδίᾳ τοῦτον πάλιν ἐπάγεσθαι, βάρβαρον ἐφ’ Ἕλληνασ, καὶ συναθροῖσαι ἐπὶ τὴν πόλιν πάντασ Ἕλληνάσ τε καὶ βαρβάρουσ.

οὗ δὴ καὶ ἐκφανὴσ ἐγένετο ἡ τῆσ πόλεωσ ῥώμη τε καὶ ἀρετή. οἰομένων γὰρ ἤδη αὐτὴν καταπεπολεμῆσθαι καὶ ἀπειλημμένων ἐν Μυτιλήνῃ τῶν νεῶν, βοηθήσαντεσ ἑξήκοντα ναυσίν, αὐτοὶ ἐμβάντεσ εἰσ τὰσ ναῦσ, καὶ ἄνδρεσ γενόμενοι ὁμολογουμένωσ ἄριστοι, νικήσαντεσ μὲν τοὺσ πολεμίουσ, λυσάμενοι δὲ τοὺσ φιλίουσ, ἀναξίου τύχησ τυχόντεσ, οὐκ ἀναιρεθέντεσ ἐκ τῆσ θαλάττησ κεῖνται ἐνθάδε. ὧν χρὴ ἀεὶ μεμνῆσθαί τε καὶ ἐπαινεῖν·

τῇ μὲν γὰρ ἐκείνων ἀρετῇ ἐνικήσαμεν οὐ μόνον τὴν τότε ναυμαχίαν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἄλλον πόλεμον·

δόξαν γὰρ δι’ αὐτοὺσ ἡ πόλισ ἔσχεν μή ποτ’ ἂν καταπολεμηθῆναι μηδ’ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ‐ καὶ ἀληθῆ ἔδοξεν ‐ τῇ δὲ ἡμετέρᾳ αὐτῶν διαφορᾷ ἐκρατήθημεν, οὐχ ὑπὸ τῶν ἄλλων· ἀήττητοι γὰρ ἔτι καὶ νῦν ὑπό γε ἐκείνων ἐσμέν, ἡμεῖσ δὲ αὐτοὶ ἡμᾶσ αὐτοὺσ καὶ ἐνικήσαμεν καὶ ἡττήθημεν. μετὰ δὲ ταῦτα ἡσυχίασ γενομένησ καὶ εἰρήνησ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ, ὁ οἰκεῖοσ ἡμῖν πόλεμοσ οὕτωσ ἐπολεμήθη, ὥστε εἴπερ εἱμαρμένον εἰή ἀνθρώποισ στασιάσαι, μὴ ἂν ἄλλωσ εὔξασθαι μηδένα πόλιν ἑαυτοῦ νοσῆσαι. ἔκ τε γὰρ τοῦ Πειραιῶσ καὶ τοῦ ἄστεωσ ὡσ ἁσμένωσ καὶ οἰκείωσ ἀλλήλοισ συνέμειξαν οἱ πολῖται καὶ παρ’ ἐλπίδα τοῖσ ἄλλοισ Ἕλλησι, τόν τε πρὸσ τοὺσ Ἐλευσῖνι πόλεμον ὡσ μετρίωσ ἔθεντο·

καὶ τούτων ἁπάντων οὐδὲν ἄλλ’ αἴτιον ἢ ἡ τῷ ὄντι συγγένεια, φιλίαν βέβαιον καὶ ὁμόφυλον οὐ λόγῳ ἀλλ’ ἔργῳ παρεχομένη.

χρὴ δὲ καὶ τῶν ἐν τούτῳ τῷ πολέμῳ τελευτησάντων ὑπ’ ἀλλήλων μνείαν ἔχειν καὶ διαλλάττειν αὐτοὺσ ᾧ δυνάμεθα, εὐχαῖσ καὶ θυσίαισ, ἐν τοῖσ τοιοῖσδε, τοῖσ κρατοῦσιν αὐτῶν εὐχομένουσ, ἐπειδὴ καὶ ἡμεῖσ διηλλάγμεθα. οὐ γὰρ κακίᾳ ἀλλήλων ἥψαντο οὐδ’ ἔχθρᾳ ἀλλὰ δυστυχίᾳ. μάρτυρεσ δὲ ἡμεῖσ αὐτοί ἐσμεν τούτων οἱ ζῶντεσ· οἱ αὐτοὶ γὰρ ὄντεσ ἐκείνοισ γένει συγγνώμην ἀλλήλοισ ἔχομεν ὧν τ’ ἐποιήσαμεν ὧν τ’ ἐπάθομεν.

μετὰ δὲ τοῦτο παντελῶσ εἰρήνησ ἡμῖν γενομένησ, ἡσυχίαν ἦγεν ἡ πόλισ, τοῖσ μὲν βαρβάροισ συγγιγνώσκουσα, ὅτι παθόντεσ ὑπ’ αὐτῆσ κακῶσ ἱκανῶσ οὐκ ἐνδεῶσ ἠμύναντο, τοῖσ δὲ Ἕλλησιν ἀγανακτοῦσα, μεμνημένη ὡσ εὖ παθόντεσ ὑπ’ αὐτῆσ οἱάν χάριν ἀπέδοσαν, κοινωσάμενοι τοῖσ βαρβάροισ, τάσ τε ναῦσ περιελόμενοι αἵ ποτ’ ἐκείνουσ ἔσωσαν, καὶ τείχη καθελόντεσ ἀνθ’ ὧν ἡμεῖσ τἀκείνων ἐκωλύσαμεν πεσεῖν· διανοουμένη δὲ ἡ πόλισ μὴ ἂν ἔτι ἀμῦναι μήτε Ἕλλησι πρὸσ ἀλλήλων δουλουμένοισ μήτε ὑπὸ βαρβάρων, οὕτωσ ᾤκει.

ἡμῶν οὖν ἐν τοιαύτῃ διανοίᾳ ὄντων ἡγησάμενοι Λακεδαιμόνιοι τοὺσ μὲν τῆσ ἐλευθερίασ ἐπικούρουσ πεπτωκέναι ἡμᾶσ, σφέτερον δὲ ἤδη ἔργον εἶναι καταδουλοῦσθαι τοὺσ ἄλλουσ, ταῦτ’ ἔπραττον. καὶ μηκύνειν μὲν τί δεῖ;

οὐ γὰρ πάλαι οὐδὲ παλαιῶν ἀνθρώπων γεγονότα λέγοιμ’ ἂν τὰ μετὰ ταῦτα· αὐτοὶ γὰρ ἴσμεν ὡσ ἐκπεπληγμένοι ἀφίκοντο εἰσ χρείαν τῆσ πόλεωσ τῶν τε Ἑλλήνων οἱ πρῶτοι, Ἀργεῖοι καὶ Βοιωτοὶ καὶ Κορίνθιοι, καὶ τό γε θειότατον πάντων, τὸ καὶ βασιλέα εἰσ τοῦτο ἀπορίασ ἀφικέσθαι, ὥστε περιστῆναι αὐτῷ μηδαμόθεν ἄλλοθεν τὴν σωτηρίαν γενέσθαι ἀλλ’ ἢ ἐκ ταύτησ τῆσ πόλεωσ, ἣν προθύμωσ ἀπώλλυ. καὶ δὴ καὶ εἴ τισ βούλοιτο τῆσ πόλεωσ κατηγορῆσαι δικαίωσ, τοῦτ’ ἂν μόνον λέγων ὀρθῶσ ἂν κατηγοροῖ, ὡσ ἀεὶ λίαν φιλοικτίρμων ἐστὶ καὶ τοῦ ἥττονοσ θεραπίσ.

καὶ δὴ καὶ ἐν τῷ τότε χρόνῳ οὐχ οἱά τε ἐγένετο καρτερῆσαι οὐδὲ διαφυλάξαι ἃ ἐδέδοκτο αὐτῇ, τὸ μηδενὶ δουλουμένῳ βοηθεῖν τῶν σφᾶσ ἀδικησάντων, ἀλλὰ ἐκάμφθη καὶ ἐβοήθησεν, καὶ τοὺσ μὲν Ἕλληνασ αὐτὴ βοηθήσασα ἀπελύσατο δουλείασ, ὥστ’ ἐλευθέρουσ εἶναι μέχρι οὗ πάλιν αὐτοὶ αὑτοὺσ κατεδουλώσαντο, βασιλεῖ δὲ αὐτὴ μὲν οὐκ ἐτόλμησεν βοηθῆσαι, αἰσχυνομένη τὰ τρόπαια τά τε Μαραθῶνι καὶ Σαλαμῖνι καὶ Πλαταιαῖσ, φυγάδασ δὲ καὶ ἐθελοντὰσ ἐάσασα μόνον βοηθῆσαι ὁμολογουμένωσ ἔσωσεν. τειχισαμένη δὲ καὶ ναυπηγησαμένη, ἐκδεξαμένη τὸν πόλεμον, ἐπειδὴ ἠναγκάσθη πολεμεῖν, ὑπὲρ Παρίων ἐπολέμει Λακεδαιμονίοισ.

φοβηθεὶσ δὲ βασιλεὺσ τὴν πόλιν, ἐπειδὴ ἑώρα Λακεδαιμονίουσ τῷ κατὰ θάλατταν πολέμῳ ἀπαγορεύοντασ, ἀποστῆναι βουλόμενοσ ἐξῄτει τοὺσ Ἕλληνασ τοὺσ ἐν τῇ ἠπείρῳ, οὕσπερ πρότερον Λακεδαιμόνιοι αὐτῷ ἐξέδοσαν, εἰ μέλλοι συμμαχήσειν ἡμῖν τε καὶ τοῖσ ἄλλοισ συμμάχοισ, ἡγούμενοσ οὐκ ἐθελήσειν, ἵν’ αὐτῷ πρόφασισ εἰή τῆσ ἀποστάσεωσ.

καὶ τῶν μὲν ἄλλων συμμάχων ἐψεύσθη·

ἠθέλησαν γὰρ αὐτῷ ἐκδιδόναι καὶ συνέθεντο καὶ ὤμοσαν Κορίνθιοι καὶ Ἀργεῖοι καὶ Βοιωτοὶ καὶ οἱ ἄλλοι σύμμαχοι, εἰ μέλλοι χρήματα παρέξειν, ἐκδώσειν τοὺσ ἐν τῇ ἠπείρῳ Ἕλληνασ· μόνοι δὲ ἡμεῖσ οὐκ ἐτολμήσαμεν οὔτε ἐκδοῦναι οὔτε ὀμόσαι. οὕτω δή τοι τό γε τῆσ πόλεωσ γενναῖον καὶ ἐλεύθερον βέβαιόν τε καὶ ὑγιέσ ἐστιν καὶ φύσει μισοβάρβαρον, διὰ τὸ εἰλικρινῶσ εἶναι Ἕλληνασ καὶ ἀμιγεῖσ βαρβάρων. οὐ γὰρ Πέλοπεσ οὐδὲ Κάδμοι οὐδὲ Αἴγυπτοί τε καὶ Δαναοὶ οὐδὲ ἄλλοι πολλοὶ φύσει μὲν βάρβαροι ὄντεσ, νόμῳ δὲ Ἕλληνεσ, συνοικοῦσιν ἡμῖν, ἀλλ’ αὐτοὶ Ἕλληνεσ, οὐ μειξοβάρβαροι οἰκοῦμεν, ὅθεν καθαρὸν τὸ μῖσοσ ἐντέτηκε τῇ πόλει τῆσ ἀλλοτρίασ φύσεωσ.

ὅμωσ δ’ οὖν ἐμονώθημεν πάλιν διὰ τὸ μὴ ἐθέλειν αἰσχρὸν καὶ ἀνόσιον ἔργον ἐργάσασθαι Ἕλληνασ βαρβάροισ ἐκδόντεσ. ἐλθόντεσ οὖν εἰσ ταὐτὰ ἐξ ὧν καὶ τὸ πρότερον κατεπολεμήθημεν, σὺν θεῷ ἄμεινον ἢ τότε ἐθέμεθα τὸν πόλεμον·

καὶ γὰρ ναῦσ καὶ τείχη ἔχοντεσ καὶ τὰσ ἡμετέρασ αὐτῶν ἀποικίασ ἀπηλλάγημεν τοῦ πολέμου οὕτωσ, <ὥστ’> ἀγαπητῶσ ἀπηλλάττοντο καὶ οἱ πολέμιοι. ἀνδρῶν μέντοι ἀγαθῶν καὶ ἐν τούτῳ τῷ πολέμῳ ἐστερήθημεν, τῶν τε ἐν Κορίνθῳ χρησαμένων δυσχωρίᾳ καὶ ἐν Λεχαίῳ προδοσίᾳ· ἀγαθοὶ δὲ καὶ οἱ βασιλέα ἐλευθερώσαντεσ καὶ ἐκβαλόντεσ ἐκ τῆσ θαλάττησ Λακεδαιμονίουσ·

ὧν ἐγὼ μὲν ὑμᾶσ ἀναμιμνῄσκω, ὑμᾶσ δὲ πρέπει συνεπαινεῖν τε καὶ κοσμεῖν τοιούτουσ ἄνδρασ. καὶ τὰ μὲν δὴ ἔργα ταῦτα τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐνθάδε κειμένων καὶ τῶν ἄλλων ὅσοι ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ τετελευτήκασι, πολλὰ μὲν τὰ εἰρημένα καὶ καλά, πολὺ δ’ ἔτι πλείω καὶ καλλίω τὰ ὑπολειπόμενα·

πολλαὶ γὰρ ἂν ἡμέραι καὶ νύκτεσ οὐχ ἱκαναὶ γένοιντο τῷ τὰ πάντα μέλλοντι περαίνειν.

τούτων οὖν χρὴ μεμνημένουσ τοῖσ τούτων ἐκγόνοισ πάντ’ ἄνδρα παρακελεύεσθαι, ὥσπερ ἐν πολέμῳ, μὴ λείπειν τὴν τάξιν τὴν τῶν προγόνων μηδ’ εἰσ τοὐπίσω ἀναχωρεῖν εἴκοντασ κάκῃ. ἐγὼ μὲν οὖν καὶ αὐτόσ, ὦ παῖδεσ ἀνδρῶν ἀγαθῶν, νῦν τε παρακελεύομαι καὶ ἐν τῷ λοιπῷ χρόνῳ, ὅπου ἄν τῳ ἐντυγχάνω ὑμῶν, καὶ ἀναμνήσω καὶ διακελεύσομαι προθυμεῖσθαι εἶναι ὡσ ἀρίστουσ· ἐν δὲ τῷ παρόντι δίκαιόσ εἰμι εἰπεῖν ἃ οἱ πατέρεσ ἡμῖν ἐπέσκηπτον ἀπαγγέλλειν τοῖσ ἀεὶ λειπομένοισ, εἴ τι πάσχοιεν, ἡνίκα κινδυνεύσειν ἔμελλον.

φράσω δὲ ὑμῖν ἅ τε αὐτῶν ἤκουσα ἐκείνων καὶ οἱᾶ νῦν ἡδέωσ ἂν εἴποιεν ὑμῖν λαβόντεσ δύναμιν, τεκμαιρόμενοσ ἐξ ὧν τότε ἔλεγον. ἀλλὰ νομίζειν χρὴ αὐτῶν ἀκούειν ἐκείνων ἃ ἂν ἀπαγγέλλω· ἔλεγον δὲ τάδε ‐ ὦ παῖδεσ, ὅτι μέν ἐστε πατέρων ἀγαθῶν, αὐτὸ μηνύει τὸ νῦν παρόν· ἡμῖν δὲ ἐξὸν ζῆν μὴ καλῶσ, καλῶσ αἱρούμεθα μᾶλλον τελευτᾶν, πρὶν ὑμᾶσ τε καὶ τοὺσ ἔπειτα εἰσ ὀνείδη καταστῆσαι καὶ πρὶν τοὺσ ἡμετέρουσ πατέρασ καὶ πᾶν τὸ πρόσθεν γένοσ αἰσχῦναι, ἡγούμενοι τῷ τοὺσ αὑτοῦ αἰσχύναντι ἀβίωτον εἶναι, καὶ τῷ τοιούτῳ οὔτε τινὰ ἀνθρώπων οὔτε θεῶν φίλον εἶναι οὔτ’ ἐπὶ γῆσ οὔθ’ ὑπὸ γῆσ τελευτήσαντι.

χρὴ οὖν μεμνημένουσ τῶν ἡμετέρων λόγων, ἐάν τι καὶ ἄλλο ἀσκῆτε, ἀσκεῖν μετ’ ἀρετῆσ, εἰδότασ ὅτι τούτου λειπόμενα πάντα καὶ κτήματα καὶ ἐπιτηδεύματα αἰσχρὰ καὶ κακά. οὔτε γὰρ πλοῦτοσ κάλλοσ φέρει τῷ κεκτημένῳ μετ’ ἀνανδρίασ ‐ ἄλλῳ γὰρ ὁ τοιοῦτοσ πλουτεῖ καὶ οὐχ ἑαυτῷ ‐ οὔτε σώματοσ κάλλοσ καὶ ἰσχὺσ δειλῷ καὶ κακῷ συνοικοῦντα πρέποντα φαίνεται ἀλλ’ ἀπρεπῆ, καὶ ἐπιφανέστερον ποιεῖ τὸν ἔχοντα καὶ ἐκφαίνει τὴν δειλίαν· πᾶσά τε ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνησ καὶ τῆσ ἄλλησ ἀρετῆσ πανουργία, οὐ σοφία φαίνεται.

ὧν ἕνεκα καὶ πρῶτον καὶ ὕστατον καὶ διὰ παντὸσ πᾶσαν πάντωσ προθυμίαν πειρᾶσθε ἔχειν ὅπωσ μάλιστα μὲν ὑπερβαλεῖσθε καὶ ἡμᾶσ καὶ τοὺσ πρόσθεν εὐκλείᾳ·

εἰ δὲ μή, ἴστε ὡσ ἡμῖν, ἂν μὲν νικῶμεν ὑμᾶσ ἀρετῇ, ἡ νίκη αἰσχύνην φέρει, ἡ δὲ ἧττα, ἐὰν ἡττώμεθα, εὐδαιμονίαν. μάλιστα δ’ ἂν νικῴμεθα καὶ ὑμεῖσ νικῴητε, εἰ παρασκευάσαισθε τῇ τῶν προγόνων δόξῃ μὴ καταχρησόμενοι μηδ’ ἀναλώσοντεσ αὐτήν, γνόντεσ ὅτι ἀνδρὶ οἰομένῳ τὶ εἶναι οὐκ ἔστιν αἴσχιον οὐδὲν ἢ παρέχειν ἑαυτὸν τιμώμενον μὴ δι’ ἑαυτὸν ἀλλὰ διὰ δόξαν προγόνων. εἶναι μὲν γὰρ τιμὰσ γονέων ἐκγόνοισ καλὸσ θησαυρὸσ καὶ μεγαλοπρεπήσ·

χρῆσθαι δὲ καὶ χρημάτων καὶ τιμῶν θησαυρῷ, καὶ μὴ τοῖσ ἐκγόνοισ παραδιδόναι, αἰσχρὸν καὶ ἄνανδρον, ἀπορίᾳ ἰδίων αὑτοῦ κτημάτων τε καὶ εὐδοξιῶν. καὶ ἐὰν μὲν ταῦτα ἐπιτηδεύσητε, φίλοι παρὰ φίλουσ ἡμᾶσ ἀφίξεσθε, ὅταν ὑμᾶσ ἡ προσήκουσα μοῖρα κομίσῃ·

ἀμελήσαντασ δὲ ὑμᾶσ καὶ κακισθέντασ οὐδεὶσ εὐμενῶσ ὑποδέξεται. τοῖσ μὲν οὖν παισὶ ταῦτ’ εἰρήσθω. πατέρασ δὲ ἡμῶν, οἷσ εἰσί, καὶ μητέρασ ἀεὶ χρὴ παραμυθεῖσθαι ὡσ ῥᾷστα φέρειν τὴν συμφοράν, ἐὰν ἄρα συμβῇ γενέσθαι, καὶ μὴ συνοδύρεσθαι ‐ οὐ γὰρ τοῦ λυπήσοντοσ προσδεήσονται·

ἱκανὴ γὰρ ἔσται καὶ ἡ γενομένη τύχη τοῦτο πορίζειν ‐ ἀλλ’ ἰωμένουσ καὶ πραύ̈νοντασ ἀναμιμνῄσκειν αὐτοὺσ ὅτι ὧν ηὔχοντο τὰ μέγιστα αὐτοῖσ οἱ θεοὶ ἐπήκοοι γεγόνασιν.

οὐ γὰρ ἀθανάτουσ σφίσι παῖδασ ηὔχοντο γενέσθαι ἀλλ’ ἀγαθοὺσ καὶ εὐκλεεῖσ, ὧν ἔτυχον, μεγίστων ἀγαθῶν ὄντων· πάντα δὲ οὐ ῥᾴδιον θνητῷ ἀνδρὶ κατὰ νοῦν ἐν τῷ ἑαυτοῦ βίῳ ἐκβαίνειν. καὶ φέροντεσ μὲν ἀνδρείωσ τὰσ συμφορὰσ δόξουσι τῷ ὄντι ἀνδρείων παίδων πατέρεσ εἶναι καὶ αὐτοὶ τοιοῦτοι, ὑπείκοντεσ δὲ ὑποψίαν παρέξουσιν ἢ μὴ ἡμέτεροι εἶναι ἢ ἡμῶν τοὺσ ἐπαινοῦντασ καταψεύδεσθαι· χρὴ δὲ οὐδέτερα τούτων, ἀλλ’ ἐκείνουσ μάλιστα ἡμῶν ἐπαινέτασ εἶναι ἔργῳ, παρέχοντασ αὑτοὺσ φαινομένουσ τῷ ὄντι πατέρασ ὄντασ ἄνδρασ ἀνδρῶν.

πάλαι γὰρ δὴ τὸ μηδὲν ἄγαν λεγόμενον καλῶσ δοκεῖ λέγεσθαι· τῷ γὰρ ὄντι εὖ λέγεται. ὅτῳ γὰρ ἀνδρὶ εἰσ ἑαυτὸν ἀνήρτηται πάντα τὰ πρὸσ εὐδαιμονίαν φέροντα ἢ ἐγγὺσ τούτου, καὶ μὴ ἐν ἄλλοισ ἀνθρώποισ αἰωρεῖται ἐξ ὧν ἢ εὖ ἢ κακῶσ πραξάντων πλανᾶσθαι ἠνάγκασται καὶ τὰ ἐκείνου, τούτῳ ἄριστα παρεσκεύασται ζῆν, οὗτόσ ἐστιν ὁ σώφρων καὶ οὗτοσ ὁ ἀνδρεῖοσ καὶ φρόνιμοσ· οὗτοσ γιγνομένων χρημάτων καὶ παίδων καὶ διαφθειρομένων μάλιστα πείσεται τῇ παροιμίᾳ·

οὔτε γὰρ χαίρων οὔτε λυπούμενοσ ἄγαν φανήσεται διὰ τὸ αὑτῷ πεποιθέναι. τοιούτουσ δὲ ἡμεῖσ γε ἀξιοῦμεν καὶ τοὺσ ἡμετέρουσ εἶναι καὶ βουλόμεθα καὶ φαμέν, καὶ ἡμᾶσ αὐτοὺσ νῦν παρέχομεν τοιούτουσ, οὐκ ἀγανακτοῦντασ οὐδὲ φοβουμένουσ ἄγαν εἰ δεῖ τελευτᾶν ἐν τῷ παρόντι. δεόμεθα δὴ καὶ πατέρων καὶ μητέρων τῇ αὐτῇ ταύτῃ διανοίᾳ χρωμένουσ τὸν ἐπίλοιπον βίον διάγειν, καὶ εἰδέναι ὅτι οὐ θρηνοῦντεσ οὐδὲ ὀλοφυρόμενοι ἡμᾶσ ἡμῖν μάλιστα χαριοῦνται, ἀλλ’ εἴ τισ ἔστι τοῖσ τετελευτηκόσιν αἴσθησισ τῶν ζώντων, οὕτωσ ἀχάριστοι εἰε͂ν ἂν μάλιστα, ἑαυτούσ τε κακοῦντεσ καὶ βαρέωσ φέροντεσ τὰσ συμφοράσ·

κούφωσ δὲ καὶ μετρίωσ μάλιστ’ ἂν χαρίζοιντο.

τὰ μὲν γὰρ ἡμέτερα τελευτὴν ἤδη ἕξει ἥπερ καλλίστη γίγνεται ἀνθρώποισ, ὥστε πρέπει αὐτὰ μᾶλλον κοσμεῖν ἢ θρηνεῖν· γυναικῶν δὲ τῶν ἡμετέρων καὶ παίδων ἐπιμελούμενοι καὶ τρέφοντεσ καὶ ἐνταῦθα τὸν νοῦν τρέποντεσ τῆσ τε τύχησ μάλιστ’ ἂν εἰε͂ν ἐν λήθῃ καὶ ζῷεν κάλλιον καὶ ὀρθότερον καὶ ἡμῖν προσφιλέστερον. ταῦτα δὴ ἱκανὰ τοῖσ ἡμετέροισ παρ’ ἡμῶν ἀγγέλλειν·

τῇ δὲ πόλει παρακελευοίμεθ’ ἂν ὅπωσ ἡμῖν καὶ πατέρων καὶ ὑέων ἐπιμελήσονται, τοὺσ μὲν παιδεύοντεσ κοσμίωσ, τοὺσ δὲ γηροτροφοῦντεσ ἀξίωσ· νῦν δὲ ἴσμεν ὅτι καὶ ἐὰν μὴ ἡμεῖσ παρακελευώμεθα, ἱκανῶσ ἐπιμελήσεται. ταῦτα οὖν, ὦ παῖδεσ καὶ γονῆσ τῶν τελευτησάντων, ἐκεῖνοί τε ἐπέσκηπτον ἡμῖν ἀπαγγέλλειν, καὶ ἐγὼ ὡσ δύναμαι προθυμότατα ἀπαγγέλλω·

καὶ αὐτὸσ δέομαι ὑπὲρ ἐκείνων, τῶν μὲν μιμεῖσθαι τοὺσ αὑτῶν, τῶν δὲ θαρρεῖν ὑπὲρ αὑτῶν, ὡσ ἡμῶν καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ γηροτροφησόντων ὑμᾶσ καὶ ἐπιμελησομένων, ὅπου ἂν ἕκαστοσ ἑκάστῳ ἐντυγχάνῃ ὁτῳοῦν τῶν ἐκείνων.

τῆσ δὲ πόλεωσ ἴστε που καὶ αὐτοὶ τὴν ἐπιμέλειαν, ὅτι νόμουσ θεμένη περὶ τοὺσ τῶν ἐν τῷ πολέμῳ τελευτησάντων παῖδάσ τε καὶ γεννήτορασ ἐπιμελεῖται, καὶ διαφερόντωσ τῶν ἄλλων πολιτῶν προστέτακται φυλάττειν ἀρχῇ ἥπερ μεγίστη ἐστίν, ὅπωσ ἂν οἱ τούτων μὴ ἀδικῶνται πατέρεσ τε καὶ μητέρεσ· τοὺσ δὲ παῖδασ συνεκτρέφει αὐτή, προθυμουμένη ὅτι μάλιστ’ ἄδηλον αὐτοῖσ τὴν ὀρφανίαν γενέσθαι, ἐν πατρὸσ σχήματι καταστᾶσα αὐτοῖσ αὐτὴ ἔτι τε παισὶν οὖσιν, καὶ ἐπειδὰν εἰσ ἀνδρὸσ τέλοσ ἰώσιν, ἀποπέμπει ἐπὶ τὰ σφέτερ’ αὐτῶν πανοπλίᾳ κοσμήσασα, ἐνδεικνυμένη καὶ ἀναμιμνῄσκουσα τὰ τοῦ πατρὸσ ἐπιτηδεύματα ὄργανα τῆσ πατρῴασ ἀρετῆσ διδοῦσα, καὶ ἅμα οἰωνοῦ χάριν ἄρχεσθαι ἰέναι ἐπὶ τὴν πατρῴαν ἑστίαν ἄρξοντα μετ’ ἰσχύοσ ὅπλοισ κεκοσμημένον.

αὐτοὺσ δὲ τοὺσ τελευτήσαντασ τιμῶσα οὐδέποτε ἐκλείπει, καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν αὐτὴ τὰ νομιζόμενα ποιοῦσα κοινῇ πᾶσιν ἅπερ ἑκάστῳ ἰδίᾳ γίγνεται, πρὸσ δὲ τούτοισ ἀγῶνασ γυμνικοὺσ καὶ ἱππικοὺσ τιθεῖσα καὶ μουσικῆσ πάσησ, καὶ ἀτεχνῶσ τῶν μὲν τελευτησάντων ἐν κληρονόμου καὶ ὑέοσ μοίρᾳ καθεστηκυῖα, τῶν δὲ ὑέων ἐν πατρόσ, γονέων δὲ τῶν τούτων ἐν ἐπιτρόπου, πᾶσαν πάντων παρὰ πάντα τὸν χρόνον ἐπιμέλειαν ποιουμένη.

ὧν χρὴ ἐνθυμουμένουσ πρᾳότερον φέρειν τὴν συμφοράν·

τοῖσ τε γὰρ τελευτήσασι καὶ τοῖσ ζῶσιν οὕτωσ ἂν προσφιλέστατοι εἶτε καὶ ῥᾷστοι θεραπεύειν τε καὶ θεραπεύεσθαι. νῦν δὲ ἤδη ὑμεῖσ τε καὶ οἱ ἄλλοι πάντεσ κοινῇ κατὰ τὸν νόμον τοὺσ τετελευτηκότασ ἀπολοφυράμενοι ἄπιτε. οὗτόσ σοι ὁ λόγοσ, ὦ Μενέξενε, Ἀσπασίασ τῆσ Μιλησίασ ἐστίν.

νὴ Δία, ὦ Σώκρατεσ, μακαρίαν γε λέγεισ τὴν Ἀσπασίαν, εἰ γυνὴ οὖσα τοιούτουσ λόγουσ οἱά τ’ ἐστὶ συντιθέναι. ἀλλ’ εἰ μὴ πιστεύεισ, ἀκολούθει μετ’ ἐμοῦ, καὶ ἀκούσῃ αὐτῆσ λεγούσησ. πολλάκισ, ὦ Σώκρατεσ, ἐγὼ ἐντετύχηκα Ἀσπασίᾳ, καὶ οἶδα οἱά ἐστίν. τί οὖν; οὐκ ἄγασαι αὐτὴν καὶ νῦν χάριν ἔχεισ τοῦ λόγου αὐτῇ; καὶ πολλήν γε, ὦ Σώκρατεσ, ἐγὼ χάριν ἔχω τούτου τοῦ λόγου ἐκείνῃ ἢ ἐκείνῳ ὅστισ σοι ὁ εἰπών ἐστιν αὐτόν· καὶ πρόσ γε ἄλλων πολλῶν χάριν ἔχω τῷ εἰπόντι.

εὖ ἂν ἔχοι· ἀλλ’ ὅπωσ μου μὴ κατερεῖσ, ἵνα καὶ αὖθίσ σοι πολλοὺσ καὶ καλοὺσ λόγουσ παρ’ αὐτῆσ πολιτικοὺσ ἀπαγγέλλω. θάρρει, οὐ κατερῶ· μόνον ἀπάγγελλε. ἀλλὰ ταῦτ’ ἔσται.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Hippias Major, Hippias Minor, Ion, Menexenus, Cleitophon, Timaeus, Critias, Minos, Epinomis, Μενέξενος

(플라톤, Hippias Major, Hippias Minor, Ion, Menexenus, Cleitophon, Timaeus, Critias, Minos, Epinomis, Μενέξενος)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION