Lucian, Nigrinus, Nigrinou Fiaosofia

(루키아노스, Nigrinus, Nigrinou Fiaosofia)

ὡσ σεμνὸσ ἡμῖν σφόδρα καὶ μετέωροσ ἐπανελήλυθασ. οὐ τοίνυν προσβλέπειν ἡμᾶσ ἔτι ἀξιοῖσ οὔτε ὁμιλίασ μεταδίδωσ οὔτε κοινωνεῖσ τῶν ὁμοίων λόγων, ἀλλ’ ἄφνω μεταβέβλησαι καὶ ὅλωσ ὑπεροπτικῷ τινι ἐοίκασ. ἡδέωσ δ’ ἂν παρὰ σοῦ πυθοίμην, ὅθεν οὕτωσ ἀτόπωσ ἔχεισ καὶ τί τούτων αἴτιον, Τί γὰρ ἄλλο γε, ὦ ἑταῖρε, ἢ εὐτυχία; πῶσ λέγεισ; ὁδοῦ πάρεργον ἥκω σοι εὐδαίμων τε καὶ μακάριοσ γεγενημένοσ καὶ τοῦτο δὴ τὸ ἀπὸ τῆσ σκηνῆσ ὄνομα, τρισόλβιοσ. Ἡράκλεισ, οὕτωσ ἐν βραχεῖ; καὶ μάλα. τί δέ , τὸ μετὰ τοῦτο ἐστιν ἐφ’ ὅτῳ καὶ κομᾷσ; ἵνα μὴ ἐν κεφαλαίῳ μόνῳ εὐφραινώμεθα, ἔχωμεν δέ τι καὶ ἀκριβὲσ εἰδέναι τὸ πᾶν ἀκούσαντεσ. οὐ θαυμαστὸν εἶναί σοι δοκεῖ. πρὸσ Διόσ, ἀντί μὲν δούλου με ἐλεύθερον, ἀντὶ δὲ πένητοσ ὡσ ἀληθῶσ πλούσιον, ἀντὶ δὲ ἀνοήτου τε καὶ τετυφωμένου γενέσθαι μετριώτερον; μέγιστον μὲν οὖν ἀτὰρ οὔπω μανθάνω σαφῶσ ὅ τι καὶ λέγεισ.

ἐστάλην μὲν εὐθὺ τῆσ πόλεωσ βουλόμενοσ ἰατρὸν ὀφθαλμῶν θεάσασθαί τινα τὸ γάρ μοι πάθοσ τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ μᾶλλον ἐπετείνετο. οἶδα τούτων ἕκαστα, καὶ ηὐξάμην σέ τινι. σπουδαίῳ ἐπιτυχεῖν. δόξαν οὖν μοι διὰ πολλοῦ προσειπεῖν Νιγρῖνον τὸν Πλατωνικὸν φιλόσοφον, ἑώθεν ἐξαναστὰσ ὡσ αὐτὸν ἀφικόμην καὶ κόψασ τὴν θύραν τοῦ παιδὸσ εἰσαγγείλαντοσ ἐκλήθην καὶ παρελθὼν εἴσω καταλαμβάνω τὸν μὲν ἐν χερσὶ βιβλίον ἔχοντα, πολλὰσ δὲ εἰκόνασ παλαιῶν φιλοσόφων ἐν κύκλῳ κειμένασ. προὔκειτο δὲ ἐν μέσῳ καὶ πινάκιόν τισι τῶν ἀπὸ γεωμετρίασ σχημάτων καταγεγραμμένον καὶ σφαῖρα καλάμου πρὸσ τὸ τοῦ παντὸσ μίμημα ὡσ ἐδόκει πεποιημένη. σφόδρα οὖν με φιλοφρόνωσ ἀσπασάμενοσ ἠρώτα ὅ τι πράττοιμι.

κἀγὼ πάντα διηγησάμην αὐτῷ, καὶ δῆτα ἐν μέρει καὶ αὐτὸσ ἠξίουν εἰδέναι ὅ τι τε πράττοι καὶ εἰ αὖθισ αὐτῷ ἐγνωσμένον εἰή στέλλεσθαι τὴν ἐπὶ τῆσ Ἑλλάδοσ. ὁ δὲ ἀπ’ ἀρχῆσ ἀρξάμενοσ, ὦ ἑταῖρε, περὶ τούτων λέγειν καὶ τὴν ἑαυτοῦ γνώμην διηγεῖσθαι τοσαύτην τινά μου λόγων ἀμβροσίαν κατεσκέδασεν, ὥστε καὶ τὰσ Σειρῆνασ ἐκείνασ, εἴ τινεσ ἄρα ἐγένοντο, καὶ τὰσ ἀηδόνασ καὶ τὸν Ὁμήρου λωτὸν ἀρχαῖον ἀποδεῖξαι· οὕτω θεσπέσια ἐφθέγξατο. προήχθη γὰρ αὐτήν τε φιλοσοφίαν ἐπαινέσαι καὶ τὴν ἀπὸ ταύτησ ἐλευθερίαν καὶ τῶν δημοσίᾳ νομιζομένων ἀγαθῶν καταγελάσαι, πλούτου καὶ δόξησ καὶ βασιλείασ καὶ τιμῆσ, ἔτι τε χρυσοῦ καὶ πορφύρασ, τῶν πάνυ περιβλέπτων τοῖσ πολλοῖσ, τέωσ δὲ κἀμοὶ δοκούντων.

ἅπερ ἔγωγε ἀτενεῖ καὶ ἀναπεπταμένῃ τῇ ‐ ψυχῇ δεξάμενοσ αὐτίκα μὲν οὐδὲ εἶχον εἰκάσαι ὅπερ ἐπεπόνθειν, ἀλλὰ παντοῖοσ ἐγιγνόμην καὶ ἄρτι μὲν ἐλυπούμην, ἐληλεγμένων μοι τῶν φιλτάτων, πλούτου τε καὶ ἀργυρίου καὶ δόξησ, καὶ μόνον οὐκ; ἐδάκρυον ἐπ’ αὐτοῖσ καθῃρημένοισ, ἄρτι δὲ αὐτὰ μὲν ἐδόκει μοι ταπεινὰ καὶ καταγέλαστα· ἔχαιρον δ’ αὖ ὥσπερ ^ ἐκ ζοφεροῦ τινοσ ἀέροσ τοῦ βίου τοῦ πρόσθεν ἐσ αἰθρίαν τε καὶ μέγα φῶσ ἀναβλέπων ὥστε δή, τὸ καινότατον, τοῦ ὀφθαλμοῦ μὲν καὶ τῆσ περὶ αὐτὸν ἀσθενείασ ἐπελανθανόμην, τὴν δὲ ψυχὴν ὀξυδερκέστεροσ κατὰ μικρὸν ἐγιγνόμην ἐλελήθειν γάρ τέωσ αὐτὴν τυφλώττουσαν περιφέρων. προϊὼν δὲ ἐσ τόδε περιήχθην, ὅπερ ἀρτίωσ ἡμῖν ἐπεκάλεισ·

γαῦρόσ τε γὰρ ὑπὸ τοῦ λόγου καὶ μετέωρόσ εἰμι καὶ ὅλωσ μικρὸν οὐκέτι οὐδὲν ἐπινοῶ· δοκῶ γάρ μοι ὅμοιόν τι πεπονθέναι πρὸσ φιλοσοφίαν, οἱο͂́νπερ καὶ οἱ Ἰνδοὶ πρὸσ τὸν οἶνον λέγονται παθεῖν, ὅτε πρῶτον ἔπιον αὐτοῦ· θερμότεροι γὰρ ὄντεσ φύσει πιόντεσ ἰσχυρὸν οὕτω ποτὸν αὐτίκα μάλα ἐξεβακχεύθησαν καὶ διπλασίωσ ὑπὸ τοῦ ἀκράτου ἐξεμάνησαν. οὕτω σοι καὶ αὐτὸσ ἔνθεοσ καὶ διπλασίωσ ὑπὸ τῶν λόγων περιέρχομαι. καὶ μὴν τοῦτό γε οὐ μεθύειν, ἀλλὰ νήφειν τε καὶ σωφρονεῖν ἐστιν.

ἐγὼ δὲ βουλοίμην ἄν, εἰ οἱο͂́ν τε, αὐτῶν ἀκοῦσαι τῶν λόγων οὐδὲ γὰρ οὐδὲ φθονεῖν αὐτῶν οἶμαι θέμισ, ἄλλωσ τε εἰ καὶ φίλοσ καὶ περὶ τὰ ὅμοια ἐσπουδακὼσ ὁ βουλόμενοσ ἀκούειν εἰή. θάρρει, ὦγαθέ· τοῦτο γάρ τοι τὸ τοῦ Ὁμήρου, σπεύδοντα καὶ αὐτὸν παρακαλεῖσ, καὶ εἴ γε μὴ ἔφθησ, αὐτὸσ ἂν ἐδεήθην ἀκοῦσαί μου διηγουμένου· μάρτυρα γάρ σε παραστήσασθαι πρὸσ τοὺσ πολλοὺσ ἐθέλω, ὅτι οὐκ ἀλόγωσ μαίνομαι· ἄλλωσ τε καὶ ἡδύ μοι τὸ μεμνῆσθαι αὐτῶν πολλάκισ, καὶ ταύτην ἤδη μελέτην ἐποιησάμην ἐπεὶ κἄν τισ μὴ παρὼν τύχῃ, καὶ οὕτω δὶσ ἢ τρὶσ τῆσ ἡμέρασ ἀνακυκλῶ πρὸσ ἐμαυτὸν τὰ εἰρημένα. καὶ ὥσπερ οἱ ἐρασταὶ τῶν παιδικῶν οὐ παρόντων ἔργ’ ἄττα καὶ λόγουσ εἰρημένουσ αὐτοῖσ διαμνημονεύουσι καὶ τούτοισ ἐνδιατρίβοντεσ ἐξαπατῶσι τὴν νόσον, ὡσ παρόντων σφίσι τῶν ἀγαπωμένων ‐ ἔνιοι γοῦν αὐτοῖσ καὶ προσλαλεῖν οἰόνται καὶ ὡσ ἄρτι λεγομένων πρὸσ αὐτοὺσ ὧν τότε ἤκουσαν, ἥδονται καὶ προσάψαντεσ τὴν ψυχὴν τῇ μνήμῃ τῶν παρεληλυθότων σχολὴν οὐκ ἄγουσιν τοῖσ ἐν ποσὶν ἀνιᾶσθαι ‐ οὕτω δὴ καὶ αὐτὸσ φιλοσοφίασ οὐ παρούσησ τοὺσ λόγουσ, οὓσ τότε ἤκουσα, συναγείρων καὶ πρὸσ ἐμαυτὸν ἀνατυλίττων οὐ μικρὰν ἔχω παραμυθίαν, καὶ ὅλωσ καθάπερ ἐν πελάγει καὶ νυκτὶ πολλῇ φερόμενοσ ἐσ πυρσόν τινα τοῦτον ἀποβλέπω, πᾶσι μὲν παρεῖναι τοῖσ ὑπ’ ἐμοῦ πραττομένοισ τὸν ἄνδρα ἐκεῖνον οἰόμενοσ, ἀεὶ δὲ ὥσπερ ἀκούων αὐτοῦ τὰ αὐτὰ πρόσ με λέγοντοσ·

ἐνίοτε δέ, καὶ μάλιστα ὅταν ἐνερείσω τὴν ψυχήν, καὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ μοι φαίνεται καὶ τῆσ φωνῆσ ὁ ἦχοσ ἐν ταῖσ ἀκοαῖσ παραμένει· καὶ γάρ τοι κατὰ τὸν κωμικὸν ὡσ ἀληθῶσ ἐγκατέλιπέν τι κέντρον τοῖσ ἀκούουσιν. παῦε, ὦ θαυμάσιε, μακρὸν ^ ἀνακρουόμενοσ καὶ λέγε ἐξ ἀρχῆσ ἀναλαβὼν ἤδη τὰ εἰρημένα·

ὡσ οὐ μετρίωσ με ἀποκναίεισ περιάγων. εὖ λέγεισ, καὶ οὕτω χρὴ ποιεῖν. ἀλλ’ ἐκεῖνο, ὦ ἑταῖρε ‐ ἤδη τραγικοὺσ ἢ καὶ νὴ Δία κωμικοὺσ φαύλουσ ἑώρακασ ὑποκριτάσ, τῶν συριττομένων λέγω τούτων καὶ διαφθειρόντων τὰ ποιήματα καὶ τὸ τελευταῖον ἐκβαλλομένων, καίτοι τῶν δραμάτων πολλάκισ εὖ ἐχόντων τε καὶ νενικηκότων; πολλοὺσ οἶδα τοιούτουσ. ἀλλὰ τί τοῦτο; δέδοικα μή σοι μεταξὺ δόξω γελοίωσ αὐτὰ μιμεῖσθαι, τὰ μὲν ἀτάκτωσ συνείρων, ἐνίοτε δὲ καὶ αὐτὸν ὑπ’ ἀσθενείασ τὸν νοῦν διαφθείρων, κᾆτα ’προαχθῇσ ἠρέμα καὶ αὐτοῦ καταγνῶναι τοῦ δράματοσ. καὶ τό μὲν ἐμόν, οὐ πάνυ ἄχθομαι, ἡ δὲ ὑπόθεσισ οὐ μετρίωσ με λυπήσειν ἐοίκε συνεκπίπτουσα καὶ τὸ ἐμὸν μέροσ ἀσχημονοῦσα. τοῦτ’ οὖν παρ’ ὅλον μέμνησό μοι τὸν λόγον, ὡσ ὁ μὲν ποιητὴσ ἡμῖν τῶν τοιούτων ἁμαρτημάτων ἀνεύθυνοσ καὶ τῆσ σκηνῆσ πόρρω ποι κάθηται, οὐδὲν αὐτῷ μέλον τῶν ἐν θεάτρῳ πραγμάτων.

ἐγὼ δ’ ἐμαυτοῦ σοι πεῖραν παρέχω, ὁποῖὸσ τίσ εἰμι τὴν μνήμην ὑποκριτήσ, οὐδὲν ἀγγέλου τὰ ἄλλα τραγικοῦ διαφέρων. ὥστε κἂν ἐνδεέστερόν τι δοκῶ λέγειν, ἐκεῖνο μὲν ἔστω πρόχειρον, ὡσ ἄμεινον ἦν, καὶ ἄλλωσ ὁ ποιητὴσ ἴσωσ διεξῄει· ἐμὲ δὲ κἂν ἐκσυρίττῃσ, οὐ πάνυ τι ’λυπήσομαι. ὡσ εὖ γε νὴ τὸν Ἑρμῆν καὶ κατὰ τὸν τῶν ῥητόρων νόμον πεπροοιμίασταί σοι·

ἐοίκασ γοῦν κἀκεῖνα προσθήσειν, ὡσ δι’ ὀλίγου τε ὑμῖν ἡ συνουσία ἐγένετο καὶ ὡσ οὐδ’ αὐτὸσ ἧκεσ πρὸσ τὸν λόγον παρεσκευασμένοσ καὶ ὡσ ἄμεινον εἶχεν αὐτοῦ ταῦτα λέγοντοσ ἀκούειν σὺ γὰρ ὀλίγα καὶ ὅσα οἱο͂́ν τε ἦν, τυγχάνεισ τῇ μνήμῃ συγκεκομισμένοσ. οὐ ταῦτ’ ἐρεῖν ἔμελλεσ; οὐδὲν οὖν αὐτῶν ἔτι σοι δεῖ πρὸσ ἐμέ· νόμισον δὲ τούτου γε ἕνεκα πάντα σοι προειρῆσθαι· ὡσ ἐγὼ καὶ βοᾶν καὶ κροτεῖν ἕτοιμοσ. ἢν δὲ διαμέλλῃσ, μνησικακήσω γε παρὰ τὸν ἀγῶνα καὶ ὀξύτατα συρίξομαι. καὶ ταῦτα μέν, ἃ σὺ διῆλθεσ, ἐβουλόμην ἂν εἰρῆσθαί μοι, κἀκεῖνα δέ, ὅτι οὐχ ἑξῆσ οὐδὲ ὡσ ἐκεῖνοσ ἔλεγε, ῥῆσίν τινα περὶ πάντων ἐρῶ·

πάνυ γὰρ τοῦθ’ ἡμῖν ἀδύνατον οὐδ’ αὖ ἐκείνῳ περιθεὶσ τοὺσ λόγουσ, μὴ καὶ κατ’ ἄλλο τι γένωμαι τοῖσ ὑποκριταῖσ ἐκείνοισ ὅμοιοσ, οἳ πολλάκισ ἢ Ἀγαμέμνονοσ ἢ Κρέοντοσ ἢ καὶ Ἡρακλέουσ αὐτοῦ πρόσωπον ἀνειληφότεσ, χρυσίδασ ἠμφιεσμένοι καὶ δεινὸν βλέποντεσ καὶ μέγα κεχηνότεσ μικρὸν φθέγγονται καὶ ἰσχνὸν καὶ γυναικῶδεσ καὶ τῆσ Ἑκάβησ ἢ Πολυξένησ πολὺ ταπεινότερον. ἵν’ οὖν μὴ καὶ αὐτὸσ ἐλέγχωμαι πάνυ μεῖζον τῆσ ἐμαυτοῦ κεφαλῆσ προσωπεῖον περικείμενοσ καὶ τὴν σκευὴν καταισχύνων, ἀπὸ γυμνοῦ σοι βούλομαι τοὐμοῦ προσώπου προσλαλεῖν, ἵνα μὴ συγκατασπάσω που πεσὼν τὸν ἡρ́ωα ὃν ὑποκρίνομαι. οὗτοσ ἁνὴρ οὐ παύσεται τήμερον πρόσ με πολλῇ τῇ σκηνῇ καὶ τῇ τραγῳδίᾳ χρώμενοσ.

Καὶ μὴν παύσομαί γε· πρὸσ ἐκεῖνα δὲ ἤδη τρέψομαι, ἡ μὲν ἀρχὴ τῶν λόγων ἔπαινοσ ἦν Ἑλλάδοσ καὶ τῶν Ἀθήνησιν ἀνθρώπων, ὅτι φιλοσοφίᾳ καὶ πενίᾳ σύντροφοί εἰσιν καὶ οὔτε τῶν ἀστῶν οὔτε τῶν ξένων οὐδένα τέρπονται ὁρῶντεσ, ὃσ ἂν τρυφὴν εἰσάγειν εἰσ αὐτοὺσ βιάζηται, ἀλλὰ κἄν τισ ἀφίκηται παρ’ αὐτοὺσ οὕτω διακείμενοσ, ἠρέμα τε μεθαρμόττουσι καὶ παραπαιδαγωγοῦσι καὶ πρὸσ τὸ καθαρὸν τῆσ διαίτησ μεθιστᾶσιν. ἐμέμνητο γοῦν τινοσ τῶν πολυχρύσων, ὃσ ἐλθὼν Ἀθήναζε μάλ’ ἐπίσημοσ καὶ φορτικὸσ ἀκολούθων ὄχλῳ καὶ ποικίλῃ ἐσθῆτι καὶ χρυσῷ αὐτὸσ μὲν ᾤετο ζηλωτὸσ εἶναι πᾶσι τοῖσ Ἀθηναίοισ καὶ ὡσ ἂν εὐδαίμων ἀποβλέπεσθαι·

ὥστε κατὰ μικρὸν ἐσωφρονίσθη καὶ παρὰ πολὺ βελτίων ἀπῆλθε δημοσίᾳ πεπαιδευμένοσ. τοῖσ δ’ ἄρα δυστυχεῖν ἐδόκει τὸ ἀνθρώπιον, καὶ παιδεύειν ἐπεχείρουν αὐτὸν οὐ πικρῶσ οὐδ’ ἄντικρυσ ἀπαγορεύοντεσ ἐν ἐλευθέρᾳ τῇ πόλει καθ’ ὅντινα τρόπον βούλεται μὴ βιοῦν· ἀλλ’ ἐπεὶ κἀν τοῖσ γυμνασίοισ καὶ λουτροῖσ ὀχληρὸσ ἦν θλίβων τοῖσ οἰκέταισ καὶ στενοχωρῶν τοὺσ ἀπαντῶντασ, ἡσυχῇ τισ ἂν ὑπεφθέγξατο προσποιούμενοσ λανθάνειν, ὥσπερ οὐ πρὸσ αὐτὸν ἐκεῖνον ἀποτείνων, Δέδοικε μὴ παραπόληται μεταξὺ λουόμενοσ· καὶ μὴν εἰρήνη γε μακρὰ κατέχει τὸ βαλανεῖον οὐδὲν οὖν δεῖ στρατοπέδου. ὁ δὲ ἀκούων ἀεί μεταξὺ ἐπαιδεύετο. τὴν δὲ ἐσθῆτα τὴν ποικίλην καὶ τὰσ πορφυρίδασ ἐκείνασ ἀπέδυσαν αὐτὸν ἀστείωσ πάνυ τὸ ἀνθηρὸν ἐπισκώπτοντεσ τῶν χρωμάτων, Εἄρ ἤδη, λέγοντεσ, καί, Πόθεν ὁ ταὼσ οὗτοσ; καί, Τάχα τῆσ μητρόσ ἐστιν αὐτοῦ· καὶ τὰ τοιαῦτα. καὶ τὰ ἄλλα δὲ οὕτωσ ἀπέσκωπτον, ἢ τῶν δακτυλίων τὸ πλῆθοσ ἢ τῆσ κόμησ τὸ περίεργον ἢ τῆσ διαίτησ τὸ ἀκόλαστον· ὅτι δ’ οὐκ αἰσχύνονται πενίαν ὁμολογοῦντεσ, ἐμέμνητο πρόσ με φωνῆσ τινοσ, ἣν ἀκοῦσαι πάντων ἔφη κοινῇ προεμένων ἐν τῷ ἀγῶνι τῶν Παναθηναίων·

ληφθέντα μὲν γάρ τινα τῶν πολιτῶν ἄγεσθαι παρὰ τὸν ἀγωνοθέτην, ὅτι βαπτὸν ἔχων ἱμάτιον ἐθεώρει, τοὺσ δὲ ἰδόντασ ἐλεῆσαί τε καὶ παραιτεῖσθαι καὶ τοῦ κήρυκοσ ἀνειπόντοσ, ὅτι παρὰ τὸν νόμον ἐποίησεν ἐν τοιαύτῃ ἐσθῆτι θεώμενοσ, ἀναβοῆσαι μιᾷ φωνῇ πάντασ ὥσπερ ἐσκεμμένουσ, συγγνώμην ἀπονέμειν αὐτῷ τοιαῦτά γε ἀμπεχομένῳ· μὴ γὰρ ἔχειν αὐτὸν ἕτερα. , Ταῦτά τε οὖν ἐπῄνει καὶ προσέτι τὴν ἐλευθερίαν τὴν ἐκεῖ καὶ τῆσ διαίτησ τὸ ἀνεπίφθονον, ἡσυχίαν τε καὶ ἀπραγμοσύνην, ἃ δὴ ἄφθονα παρ’ αὐτοῖσ ἐστιν. ἀπέφαινε γοῦν φιλοσοφίᾳ συνῳδὸν τὴν παρὰ τοῖσ τοιούτοισ διατριβὴν καὶ καθαρὸν ἦθοσ φυλάξαι δυναμένην, σπουδαίῳ τε ἀνδρὶ καὶ πλούτου καταφρονεῖν πεπαιδευμένῳ καὶ τῷ πρὸσ τὰ φύσει καλὰ ζῆν προαιρουμένῳ τὸν ἐκεῖ βίον μάλιστα ἡρμοσμένον. ὅστισ δὲ πλούτου ἐρᾷ καὶ χρυσῷ κεκήληται καὶ πορφύρᾳ καὶ δυναστείᾳ μετρεῖ τὸ εὔδαιμον, ἄγευστοσ μὲν ἐλευθερίασ, ἀπείρατοσ δὲ παρρησίασ, ἀθέατοσ δὲ ἀληθείασ, κολακεία τὰ πάντα καὶ δουλείᾳ σύντροφοσ, ἢ ὅστισ ἡδονῇ πᾶσαν τὴν ψυχὴν ἐπιτρέψασ ταύτῃ μόνῃ ’λατρεύειν διέγνωκε, φίλοσ μὲν περιέργων τραπεζῶν, φίλοσ δὲ πότων καὶ ἀφροδισίων, ἀνάπλεωσ γοητείασ καὶ ἀπάτησ καὶ ψευδολογίασ, ἢ ὅστισ ἀκούων τέρπεται κρουμάτων τε καὶ τερετισμάτων καὶ διεφθορότων ᾀσμάτων, τοῖσ δὴ τοιούτοισ πρέπειν τὴν ἐνταῦθα διατριβήν.

μεσταὶ γὰρ αὐτοῖσ τῶν φιλτάτων πᾶσαι μὲν ἀγυιαί, πᾶσαι δὲ ἀγοραί·

πάρεστι δὲ πάσαισ πύλαισ τὴν ἡδονὴν καταδέχεσθαι, τοῦτο μὲν δι’ ὀφθαλμῶν, τοῦτο δὲ δι’ ὤτων τε καὶ ῥινῶν, τοῦτο δὲ καὶ διὰ λαιμοῦ καὶ δι’ ἀφροδισίων ὑφ’ ἧσ δὴ ῥεούσησ ἀενάῳ τε καὶ θολερῷ ῥεύματι πᾶσαι μὲν ἀνευρύνονται ὁδοί· συνεισέρχεται γὰρ μοιχεία καὶ φιλαργυρία καὶ ἐπιορκία καὶ τὸ τοιοῦτο φῦλον τῶν ἡδονῶν, παρασύρεται δὲ τῆσ ψυχῆσ ὑποκλυζομένησ πάντοθεν αἰδὼσ καὶ ἀρετὴ καὶ δικαιοσύνη· τῶν δὲ ἔρημοσ ὁ χῶροσ γενόμενοσ δίψησ ἀεὶ πιμπράμενοσ ἀνθεῖ πολλαῖσ τε καὶ ἀγρίαισ ἐπιθυμίαισ. τοιαύτην ἀπέφαινε τὴν πόλιν καὶ τοσούτων διδάσκαλον ἀγαθῶν. ἐγὼ γοῦν, ἔφη, ὅτε τὸ πρῶτον ἐπανῄειν ἀπὸ τῆσ Ἑλλάδοσ, πλησίον που γενόμενοσ ἐπιστήσασ ἐμαυτὸν λόγον ἀπῄτουν τῆσ δεῦρο ἀφίξεωσ, ἐκεῖνα δὴ τὰ τοῦ Ὁμήρου λέγων τίπτ’ αὖτ’, ὦ δύστηνε, λιπὼν φάοσ ἠελίοιο, τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν εὐτυχίαν ἐκείνην καὶ τὴν ἐλευθερίαν, ἤλυθεσ, ὄφρα ἴδῃσ τὸν ἐνταῦθα θόρυβον, συκοφάντασ καὶ προσαγορεύσεισ ὑπερηφάνουσ καὶ δεῖπνα καὶ κόλακασ καὶ μιαιφονίασ καὶ διαθηκῶν προσδοκίασ καὶ φιλίασ ἐπιπλάστουσ;

ἢ τί καὶ πράξειν διέγνωκασ μήτ’ ἀπαλλάττεσθαι μήτε χ; χρῆσθαι τοῖσ καθεστῶσι δυνάμενοσ; οὕτω δὴ βουλευσάμενοσ καὶ καθάπερ ὁ Ζεὺσ τὸν Ἕκτορα ὑπεξαγαγὼν ἐμαυτὸν ἐκ βελέων, φασίν, ἔκ τ’ ἀνδροκτασίησ ἔκ θ’ αἵματοσ ἔκ τε κυδοιμοῦ τὸ λοιπὸν οἰκουρεῖν εἱλόμην καὶ βίον τινὰ τοῦτον γυναικώδη καὶ ἄτολμον τοῖσ πολλοῖσ δοκοῦντα προτιθέμενοσ αὐτῇ φιλοσοφίᾳ, καὶ Πλάτωνι καὶ ἀληθείᾳ προσλαλῶ, καὶ καθίσασ ἐμαυτὸν ὥσπερ ἐν θεάτρῳ μυριάνδρῳ σφόδρα που μετέωροσ ἐπισκοπῶ τὰ γιγνόμενα, τοῦτο μὲν πολλὴν ψυχαγωγίαν καὶ γέλωτα παρέχειν δυνάμενα, τοῦτο δὲ καὶ πεῖραν ἀνδρὸσ ὡσ ἀληθῶσ βεβαίου λαβεῖν.

εἰ γὰρ χρὴ καὶ κακῶν ἔπαινον εἰπεῖν, μὴ ὑπολάβῃσ μεῖζόν τι γυμνάσιον ἀρετῆσ ἢ τῆσ ψυχῆσ δοκιμασίαν ἀληθεστέραν τῆσδε τῆσ πόλεωσ καὶ τῆσ ἐνταῦθα διατριβῆσ·

οὐ γὰρ μικρὸν ἀντισχεῖν τοσαύταισ μὲν ἐπιθυμίαισ, τοσούτοισ δὲ θεάμασι τε καὶ ἀκούσμασι πάντοθεν ἕλκουσι καὶ ἀντιλαμβανομένοισ, ἀλλὰ ἀτεχνῶσ δεῖ τὸν Ὀδυσσέα μιμησάμενον παραπλεῖν αὐτὰ μὴ δεδεμένον τὼ χεῖρε ‐ δειλὸν γάρ ‐ μηδὲ τὰ ὦτα κηρῷ φραξάμενον, ἀλλ’ ἀκούοντα καὶ λελυμένον καὶ ἀληθῶσ ὑπερήφανον. ἔνεστι δὲ καὶ φιλοσοφίαν θαυμάσαι παραθεωροῦντα τὴν τοσαύτην ἄνοιαν, καὶ τῶν τῆσ τύχησ ἀγαθῶν καταφρονεῖν ὁρῶντα ὥσπερ ἐν σκηνῇ καὶ πολυπροσώπῳ δράματι τὸν μὲν ἐξ οἰκέτου δεσπότην προϊόντα, τὸν δ’ ἀντὶ πλουσίου πένητα, τὸν δὲ σατράπην ἐκ πένητοσ ἢ βασιλέα, τὸν δὲ φίλον τούτου, τὸν δὲ ἐχθρόν, τὸν δὲ φυγάδα·

τοῦτο γάρ τοι καὶ τὸ δεινότατόν ἐστιν, ὅτι καίτοι μαρτυρομένησ τῆσ Τύχησ παίζειν τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα καὶ ὁμολογούσησ μηδὲν αὐτῶν εἶναι βέβαιον, ὅμωσ ταῦθ’ ὁσημέραι βλέποντεσ ὀρέγονται καὶ πλούτου καὶ δυναστείασ καὶ μεστοὶ περιίασι πάντεσ οὐ γινομένων ἐλπίδων. ὃ δὲ δὴ ἔφην, ὅτι καὶ γελᾶν ἐν τοῖσ γιγνομένοισ ἔνεστι καὶ ψυχαγωγεῖσθαι, τοῦτο ἤδη σοι φράσω.

πῶσ γὰρ οὐ γελοῖοι μὲν πλουτοῦντεσ αὐτοὶ καὶ τὰσ πορφυρίδασ προφαίνοντεσ καὶ τοὺσ δακτυλίουσ προτείνοντεσ καὶ πολλὴν κατηγοροῦντεσ ἀπειροκαλίαν, τὸ δὲ καινότατον, τοὺσ ἐντυγχάνοντασ ἀλλοτρίᾳ φωνῇ προσαγορεύοντεσ, ἀγαπᾶν ἀξιοῦντεσ, ὅτι μόνον αὐτοὺσ προσέβλεψαν, οἱ δὲ σεμνότεροι καὶ προσκυνεῖσθαι. περιμένοντεσ, οὐ πόρρωθεν οὐδ’ ὡσ Πέρσαισ νόμοσ, ἀλλὰ δεῖ προσελθόντα καὶ ὑποκύψαντα τὴν ψυχὴν ταπεινώσαντα καὶ τὸ πάθοσ αὐτῆσ ἐμφανίσαντα τῇ τοῦ σώματοσ ὁμοιότητι, τὸ στῆθοσ ἢ τὴν δεξιὰν καταφιλεῖν, ζηλωτὸν καὶ περίβλεπτον τοῖσ μηδὲ τούτου τυγχάνουσιν ὁ δ’ ἕστηκεν παρέχων ἑαυτὸν εἰσ πλείω χρόνον ἐξαπατώμενον. ἐπαινῶ δέ γε ταύτησ αὐτοὺσ τῆσ ἀπανθρωπίασ, ὅτι μὴ καὶ τοῖσ στόμασιν ἡμᾶσ προσίενται. πολὺ δὲ τούτων οἱ προσιόντεσ αὐτοὶ καὶ θεραπεύοντεσ γελοιότεροι, νυκτὸσ μὲν ἐξανιστάμενοι μέσησ, περιθέοντεσ δὲ ἐν κύκλῳ τὴν πόλιν καὶ πρὸσ τῶν οἰκετῶν ἀποκλειόμενοι, κύνεσ καὶ κόλακεσ καὶ τὰ τοιαῦτα ἀκούειν ὑπομένοντεσ.

γέρασ δὲ τῆσ πικρᾶσ ταύτησ αὐτοῖσ περιόδου τὸ φορτικὸν ἐκεῖνο δεῖπνον καὶ πολλῶν αἴτιον συμφορῶν, ἐν ᾧ πόσα μὲν ἐμφαγόντεσ, πόσα δὲ παρὰ γνώμην ἐμπιόντεσ, πόσα δὲ ὧν οὐκ ἐχρῆν ἀπολαλήσαντεσ ἢ μεμφόμενοι ‐’· τὸ τελευταῖον ἢ δυσφοροῦντεσ ἀπίασιν ἢ διαβάλλοντεσ τὸ δεῖπνον ἢ ὕβριν ἢ μικρολογίαν ἐγκαλοῦντεσ. πλήρεισ δὲ αὐτῶν ἐμούντων οἱ στενωποὶ καὶ πρὸσ τοῖσ χαμαιτυπείοισ μαχομένων καὶ μεθ’ ἡμέραν οἱ πλείονεσ αὐτῶν κατακλιθέντεσ ἰατροῖσ παρέχουσιν ἀφορμὰσ περιόδων· ἔνιοι μὲν γάρ, τὸ καινότατον, οὐδὲ νοσεῖν σχολάζουσιν. ἐγὼ μέντοι γε πολὺ τῶν κολακευομένων ἐξωλεστέρουσ τοὺσ κόλακασ ὑπείληφα, καὶ σχεδὸν αὐτοὺσ ἐκείνοισ καθίστασθαι τῆσ ὑπερηφανίασ αἰτίουσ·

ὅταν γὰρ αὐτῶν τὴν περιουσίαν θαυμάσωσιν καὶ τὸν χρυσὸν ἐπαινέσωσιν καὶ τοὺσ πυλῶνασ ἐώθεν ἐμπλήσωσιν καὶ προσελθόντεσ ὥσπερ δεσπότασ προσείπωσιν, τί καὶ φρονήσειν ἐκείνουσ εἰκόσ ἐστιν; εἰ δέ γε κοινῷ δόγματι κἂν πρὸσ ὀλίγον ἀπέσχοντο τῆσδε τῆσ ἐθελοδουλείασ, οὐκ ἂν οἰεί τοὐναντίον αὐτοὺσ ἐλθεῖν ἐπὶ τὰσ θύρασ τῶν πτωχῶν δεομένουσ τοὺσ πλουσίουσ, μὴ ἀθέατον αὐτῶν μηδ’ ἀμάρτυρον τὴν εὐδαιμονίαν καταλιπεῖν μηδ’ ἀνόνητόν τε καὶ ἄχρηστον τῶν τραπεζῶν τὸ κάλλοσ καὶ τῶν οἴκων τὸ μέγεθοσ; οὐ γὰρ οὕτω τοῦ πλουτεῖν ἐρῶσιν ὡσ . τοῦ διὰ τὸ πλουτεῖν εὐδαιμονίζεσθαι. καὶ οὕτω δὴ ^ ἔχει, μηδὲν ὄφελοσ εἶναι περικαλλοῦσ οἰκίασ τῷ οἰκοῦντι μηδὲ χρυσοῦ καὶ ἐλέφαντοσ, εἰ μή τισ αὐτὰ θαυμάζοι. ἐχρῆν οὖν ταύτῃ καθαιρεῖν αὐτῶν καὶ ἐπευωνίζειν τὴν δυναστείαν ἐπιτειχίσαντασ τῷ πλούτῳ τὴν ὑπεροψίαν· νῦν δὲ λατρεύοντεσ εἰσ ἀπόνοιαν ἄγουσιν. καὶ τὸ μὲν ἄνδρασ ἰδιώτασ καὶ ἀναφανδὸν τὴν ἀπαιδευσίαν ὁμολογοῦντασ τὰ τοιαῦτα ποιεῖν, μετριώτερον ἂν εἰκότωσ νομισθείη·

τὸ δὲ καὶ τῶν φιλοσοφεῖν προσποιουμένων πολλοὺσ πολλῷ ἔτι τούτων γελοιότερα δρᾶν, τοῦτ’ ἤδη τὸ δεινότατόν ἐστι. πῶσ γὰρ οἰεί τὴν ψυχὴν διατεθεῖσθαί μοι, ὅταν ἴδω τούτων τινά, μάλιστα τῶν προβεβηκότων, ἀναμεμιγμένον κολάκων ὄχλῳ καὶ τῶν ἐπ’ ἀξίασ τινὰ δορυφοροῦντα καὶ τοῖσ ἐπὶ τὰ δεῖπνα παραγγέλλουσι κοινολογούμενον, ἐπισημότερον δὲ τῶν ἄλλων ἀπὸ τοῦ σχήματοσ ὄντα καὶ φανερώτερον; καὶ ὃ μάλιστα ἀγανακτῶ, ὅτι μὴ καὶ τὴν σκευὴν μεταλαμβάνουσι, τὰ ἄλλα γε ὁμοίωσ ὑποκρινόμενοι τοῦ δράματοσ. ἃ μὲν γὰρ ἐν τοῖσ συμποσίοισ ἐργάζονται, τίνι τῶν καλῶν εἰκάσομεν;

οὐκ ἐμφοροῦνται μὲν ἀπειροκαλώτερον, μεθύσκονται δὲ φανερώτερον, ἐξανίστανται δὲ πάντων ὕστατοι, πλείω δὲ ἀποφέρειν τῶν ἄλλων ἀξιοῦσιν; οἱ δὲ ἀστειότεροι πολλάκισ αὐτῶν καὶ ᾆσαι προήχθησαν. καὶ ταῦτα μὲν οὖν γελοῖα ἡγεῖτο· μάλιστα δὲ ἐμέμνητο τῶν ἐπὶ μισθῷ φιλοσοφούντων καὶ τὴν ἀρετὴν ὤνιον ὥσπερ ἐξ ἀγορᾶσ προτιθέντων ἐργαστήρια γοῦν ἐκάλει καὶ καπηλεῖα τὰσ τούτων διατριβάσ· ἠξίου γὰρ τὸν πλούτου καταφρονεῖν διδάξοντα πρῶτον αὑτὸν παρέχειν ὑψηλότερον λημμάτων. ἀμέλει καὶ πράττων ταῦτα διετέλει, οὐ μόνον προῖκα τοῖσ ἀξιοῦσι συνδιατρίβων, ἀλλὰ καὶ τοῖσ δεομένοισ ἐπαρκῶν καὶ πάσησ περιουσίασ καταφρονῶν, τοσούτου δέων ὀρέγεσθαι τῶν οὐδὲν προσηκόντων, ὥστε μηδὲ τῶν ἑαυτοῦ φθειρομένων ποιεῖσθαι πρόνοιαν, ὅσ γε καὶ ἀγρὸν οὐ πόρρω τῆσ πόλεωσ κεκτημένοσ οὐδὲ ἐπιβῆναι αὐτοῦ πολλῶν ἐτῶν ἠξίωσεν, ἀλλ’ οὐδὲ τὴν ἀρχὴν αὑτοῦ εἶναι διωμολόγει, ταῦτ’ οἶμαι ὑπειληφώσ, ὅτι τούτων φύσει μὲν οὐδενόσ ἐσμεν κύριοι, νόμῳ δὲ καὶ διαδοχῇ τὴν χρῆσιν αὐτῶν εἰσ ἀόριστον παραλαμβάνοντεσ ὀλιγοχρόνιοι δεσπόται νομιζόμεθα, κἀπειδὰν ἡ προθεσμία παρέλθῃ, τηνικαῦτα παραλαβὼν ἄλλοσ ἀπολαύει τοῦ ὀνόματοσ.

οὐ μικρὰ δὲ οὐδὲ ἐκεῖνα παρέχει τοῖσ ζηλοῦν ἐθέλουσι παραδείγματα, τῆσ τροφῆσ τὸ ἀπέριττον καὶ τῶν γυμνασίων τὸ σύμμετρον καὶ τοῦ προσώπου τὸ αἰδέσιμον καὶ τῆσ ἐσθῆτοσ τὸ μέτριον, ἐφ’ ἅπασι δὲ τούτοισ τῆσ διανοίασ τὸ ἡρμοσμένον καὶ τὸ ἥμερον τοῦ τρόπου. παρῄνει δὲ τοῖσ συνοῦσι μήτ’ ἀναβάλλεσθαι τὸ ἀγαθόν, ὅπερ τοὺσ πολλοὺσ ποιεῖν προθεσμίασ ὁριζομένουσ ἑορτὰσ ἢ πανηγύρεισ, ὡσ ἀπ’ ἐκείνων ἀρξομένουσ τοῦ μὴ ψεύσασθαι καὶ τοῦ ,τὰ δέοντα ποιῆσαι·

ἠξίου γὰρ ἀμέλλητον εἶναι τὴν πρὸσ τὸ καλὸν ὁρμήν. δῆλοσ δὲ ἦν καὶ τῶν τοιούτων κατεγνωκὼσ φιλοσόφων, οἳ ταύτην ἄσκησιν ἀρετῆσ ὑπελάμβανον, ἢν πολλαῖσ ἀνάγκαισ καὶ πόνοισ τοὺσ νέουσ ἀντέχειν καταγυμνάσωσιν, τοῦτο μὲν ψυχρολουτεῖν ^ οἱ πολλοὶ κελεύοντεσ, ἄλλοι δὲ μαστιγοῦντεσ, οἱ δὲ χαριέστεροι καὶ σιδήρῳ τὰσ ἐπιφανείασ αὐτῶν καταξύοντεσ. ἡγεῖτο γὰρ χρῆναι πολὺ πρότερον ἐν ταῖσ ψυχαῖσ τὸ στέρρον τοῦτο καὶ ἀπαθὲσ κατασκευάσαι, καὶ τὸν ἄριστα παιδεύειν ἀνθρώπουσ προαιρούμενον τοῦτο μὲν ψυχῆσ, τοῦτο δὲ σώματοσ, τοῦτο δὲ ἡλικίασ τε καὶ τῆσ πρότερον ἀγωγῆσ ἐστοχάσθαι, ἵνα μὴ τὰ παρὰ δύναμιν ἐπιτάττων ἐλέγχηται·

πολλοὺσ γοῦν καὶ τελευτᾶν ἔφασκεν οὕτωσ ἀλόγωσ ἐπιταθέντασ· ἕνα δὲ καὶ αὐτὸσ εἶδον, ὃσ καὶ γευσάμενοσ τῶν παρ’ ἐκείνοισ κακῶν, ἐπειδὴ τάχιστα λόγων ἀληθῶν ἐπήκουσεν, ἀμεταστρεπτὶ φεύγων ὡσ αὐτὸν ἀφίκετο καὶ δῆλοσ ἦν ῥᾷον διακείμενοσ. ἤδη δὲ τούτων ἀποστὰσ τῶν ἄλλων αὖθισ ἀνθρώπων ἐμέμνητο καὶ τὰσ ἐν τῇ πόλει ταραχὰσ διεξῄει καὶ τὸν ὠθισμὸν αὐτῶν καὶ τὰ θέατρα καὶ τὸν ἱππόδρομον καὶ τὰσ τῶν ἡνιόχων εἰκόνασ καὶ τὰ τῶν ἵππων ὀνόματα καὶ τοὺσ ἐν τοῖσ στενωποῖσ περὶ τούτων διαλόγουσ·

πολλὴ γὰρ ὡσ ἀληθῶσ ἡ ἱππομανία καὶ πολλῶν ἤδη σπουδαίων εἶναι δοκούντων ἐπείληπται. μετὰ δὲ ταῦτα ἑτέρου δράματοσ ἥπτετο τῶν ἀμφὶ τὴν νέκυιάν τε καὶ διαθήκασ καλινδουμένων, προστιθεὶσ ὅτι μίαν φωνὴν οἱ Ῥωμαίων παῖδεσ ἀληθῆ παρ’ ὅλον τὸν βίον προϊένται, τὴν ἐν ταῖσ διαθήκαισ λέγων, ἵνα μὴ ἀπολαύσωσι τῆσ σφετέρασ ἀληθείασ.

ἃ δὲ καὶ μεταξὺ λέγοντοσ αὐτοῦ γελᾶν προήχθην, ὅτι καὶ συγκατορύττειν ἑαυτοῖσ ἀξιοῦσι τὰσ ἀμαθίασ καὶ τὴν ἀναλγησίαν ἔγγραφον ὁμολογοῦσιν, οἱ μὲν ἐσθῆτασ ἑαυτοῖσ κελεύοντεσ συγκαταφλέγεσθαι τῶν παρὰ τὸν βίον τιμίων, οἱ δὲ καὶ παραμένειν τινὰσ οἰκέτασ τοῖσ τάφοισ, ἔνιοι δὲ καὶ στέφειν τὰσ στήλασ ἄνθεσιν, εὐήθεισ ἔτι καὶ παρὰ τὴν τελευτὴν διαμένοντεσ. εἰκάζειν οὖν ἠξίου, τί πέπρακται τούτοισ παρὰ τὸν βίον, εἰ τοιαῦτα περὶ τῶν μετὰ τὸν βίον ἐπισκήπτουσι·

τούτουσ γὰρ εἶναι τοὺσ ‐ τό. . πολυτελὲσ ὄψον ὠνουμένουσ καὶ τὸν οἶνον ἐν τοῖσ συμποσίοισ μετὰ κρόκων τε καὶ ἀρομάτων ἐκχέοντασ, τοὺσ μέσου χειμῶνοσ ἐμπιπλαμένουσ ῥόδων καὶ τὸ σπάνιον αὐτῶν καὶ παρὰ καιρὸν ἀγαπῶντοσ, τῶν δ’ ἐν καιρῷ καὶ κατὰ φύσιν ὡσ εὐτελῶν ὑπερηφανοῦντασ, τούτουσ εἶναι τοὺσ καὶ τὰ μύρα πίνοντασ· ὃ καὶ μάλιστα διέσυρεν αὐτῶν, ὅτι μηδὲ χρῆσθαι ἴσασιν ταῖσ ἐπιθυμίαισ, ἀλλὰ κἀν ταύταισ παρανομοῦσι καὶ τοὺσ ὁρ́ουσ συγχέουσι, πάντοθεν τῇ τρυφῇ παραδόντεσ αὑτῶν τὰσ ψυχὰσ πατεῖν, καὶ τοῦτο δὴ τὸ ἐν ταῖσ τραγῳδίαισ τε καὶ κωμῳδίαισ λεγόμενον, ἤδη· καὶ παρὰ θύραν εἰσβιαζόμενοι. σολοικισμὸν ^ οὖν ἐκάλει τοῦτο τῶν ἡδονῶν. ἀπὸ δὲ τῆσ αὐτῆσ γνώμησ κἀκεῖνα ἔλεγεν, ἀτεχνῶσ τοῦ Μώμου τὸν λόγον μιμησάμενοσ·

ὡσ γὰρ ἐκεῖνοσ ἐμέμφετο τοῦ ταύρου τὸν δημιουργὸν θεὸν οὐ προθέντα τῶν ὀφθαλμῶν τὰ κέρατα, οὕτω δὴ καὶ αὐτὸσ ᾐτιᾶτο τῶν στεφανουμένων, ὅτι μὴ ἴσασι τὸν στεφάνου τὸν τόπον· εἰ γάρ τοι, ἔφη, τῇ πνοῇ τῶν ἰών τε καὶ ῥόδων χαίρουσιν, ὑπὸ τῇ ῥινὶ μάλιστα ἐχρῆν αὐτοὺσ στέφεσθαι παρ’ αὐτὴν ὡσ οἱο͂́ν τε τὴν ἀναπνοήν, ἵν’ ὡσ πλεῖστον ἀνέσπων τῆσ ἡδονῆσ. καὶ μὴν κἀκείνουσ διεγέλα τοὺσ θαυμάσιόν τινα τὴν σπουδὴν περὶ τὰ δεῖπνα ποιουμένουσ χυμῶν τε ποικιλίαισ καὶ πεμμάτων περιεργίαισ·

καὶ γὰρ αὖ καὶ τούτουσ ἔφασκεν ὀλιγοχρονίου τε καὶ βραχείασ ἡδονῆσ ἔρωτι πολλὰσ πραγματείασ ὑπομένειν ἀπέφαινε γοῦν τεσσάρων δακτύλων αὐτοῖσ ἕνεκα πάντα πονεῖσθαι τὸν πόνον, ἐφ’ ὅσουσ ὁ μήκιστοσ ἀνθρώπου λαιμὸσ ἐστιν οὔτε γὰρ πρὶν ἐμφαγεῖν, ἀπολαύειν τι τῶν ἐωνημένων, οὔτε βρωθέντων ἡδίω γενέσθαι τὴν ἀπὸ τῶν πολυτελεστέρων πλησμονήν λοιπὸν οὖν εἶναι τὴν ἐν τῇ παρόδῳ γιγνομένην ἡδονὴν τοσούτων ὠνεῖσθαι χρημάτων. εἰκότα δὲ πάσχειν ἔλεγεν αὐτοὺσ ὑπ’ ἀπαιδευσίασ τὰσ ἀληθεστέρασ ἡδονὰσ ἀγνοοῦντασ, ὧν ἀπασῶν φιλοσοφία χορηγόσ ἐστιν τοῖσ πονεῖν προαιρουμένοισ. περὶ δὲ τῶν ἐν τοῖσ βαλανείοισ δρωμένων πολλὰ μὲν διεξῄει, τὸ πλῆθοσ τῶν ἑπομένων, τὰσ ὕβρεισ, τοὺσ ἐπικειμένουσ τοῖσ οἰκέταισ καὶ μικροῦ δεῖν ἐκφερομένουσ.

ἓν δέ τι καὶ μάλιστα μισεῖν ἐῴκει, πολὺ δ’ ἓν τῇ πόλει τοῦτο καὶ τοῖσ βαλανείοισ ἐπιχωριάζον προϊόντασ γάρ τινασ τῶν οἰκετῶν δεῖ βοᾶν καὶ παραγγέλλειν προορᾶσθαι τοῖν ποδοῖν, ἢν ὑψηλόν τι ἢ κοῖλον μέλλωσιν ὑπερβαίνειν, καὶ ὑπομιμνήσκειν αὐτούσ, τὸ καινότατον, ὅτι βαδίζουσιν. δεινὸν οὖν ἐποιεῖτο, εἰ στόματοσ μὲν ἀλλοτρίου δειπνοῦντεσ μὴ δέονται μηδὲ χειρῶν, μηδὲ τῶν ὤτων ἀκούοντεσ, ὀφθαλμῶν δὲ ὑγιαίνοντεσ ἀλλοτρίων δέονται προοψομένων καὶ ἀνέχονται φωνὰσ ἀκούοντεσ δυστυχέσιν ἀνθρώποισ πρεπούσασ καὶ πεπηρωμένοισ· ταῦτα γὰρ αὐτὰ πάσχουσιν ἐν ταῖσ ἀγοραῖσ ἡμέρασ μέσησ καὶ οἱ τὰσ πόλεισ ἐπιτετραμμένοι. ταῦτά τε καὶ πολλὰ ἕτερα τοιαῦτα διελθὼν κατέπαυσε τὸν λόγον.

ἐγὼ δὲ τέωσ μὲν ἤκουον αὐτοῦ τεθηπώσ, μὴ σιωπήσῃ πεφοβημένοσ· ἐπειδὴ δὲ ἐπαύσατο, τοῦτο δὴ τὸ τῶν Φαιάκων πάθοσ ἐπεπόνθειν πολὺν γὰρ δὴ χρόνον ἐσ αὐτὸν ἀπέβλεπον κεκηλημένοσ εἶτα πολλῇ συγχύσει καὶ ἰλίγγῳ κατειλημμένοσ τοῦτο μὲν ἱδρῶτι κατερρεόμην, τοῦτο δὲ φθέγξασθαι βουλόμενοσ ἐξέπιπτόν τε καὶ ἀνεκοπτόμην, καὶ ἥ τε φωνὴ ἐξέλειπε καὶ ἡ γλῶττα διημάρτανε, καί τέλοσ ἐδάκρυον ἀπορούμενοσ· οὐ γὰρ ἐξ ἐπιπολῆσ οὐδ’ ὡσ ἔτυχεν ἡμῶν ὁ λόγοσ καθίκετο, βαθεῖα δὲ καὶ καίριοσ ἡ πληγὴ ἐγένετο, καὶ μάλα εὐστόχωσ ἐνεχθεὶσ ὁ λόγοσ αὐτήν, εἰ οἱο͂́ν τε εἰπεῖν, διέκοψε τὴν ψυχήν εἰ γάρ τι δεῖ κἀμὲ ἤδη φιλοσόφων προσάψασθαι λόγων, ὧδε περὶ τούτων ὑπείληφα· δοκεῖ μοι ἀνδρὸσ εὐφυοῦσ ψυχὴ μάλα σκοπῷ τινι ἁπαλῷ προσεοικέναι.

τοξόται δὲ πολλοὶ μὲν ἀνὰ τὸν βίον καὶ μεστοὶ τὰσ φαρέτρασ ποικίλων τε καὶ παντοδαπῶν λόγων, οὐ μὴν πάντεσ εὔστοχα τοξεύουσιν, ἀλλ’ οἱ μὲν αὐτῶν σφόδρα τὰσ νευρὰσ ἐπιτείναντεσ ἐντονώτερον τοῦ δέοντοσ ἀφιᾶσιν καὶ ἅπτονται μὲν καὶ οὗτοι, τὰ δὲ βέλη αὐτῶν οὐ μένει ἐν τῷ σκοπῷ, ἀλλ’ ὑπὸ τῆσ σφοδρότητοσ διελθόντα καὶ παροδεύσαντα κεχηνυῖαν μόνον τῷ τραύματι τὴν ψυχὴν ἀπέλιπεν. ἄλλοι δὲ πάλιν τούτοισ ὑπεναντίωσ· ὑπὸ γὰρ ἀσθενείασ τε καὶ ἀτονίασ οὐδὲ ἐφικνεῖται τὰ βέλη αὐτοῖσ ἄχρι πρὸσ τὸν σκοπόν, ἀλλ’ ἐκλυθέντα καταπίπτει πολλάκισ ἐκ μέσησ τῆσ ὁδοῦ· ἢν δέ ποτε καὶ ἐφίκηται, ἄκρον μὲν ἐπιλίγδην ἅπτεται, βαθεῖαν δὲ οὐκ ἐργάζεται πληγὴν οὐ γὰρ ἀπ’ ἰσχυρᾶσ ἐμβολῆσ ἀπεστέλλετο. ὅστισ δὲ ἀγαθὸσ τοξότησ καὶ τούτῳ ὅμοιοσ, πρῶτον μὲν ἀκριβῶσ ὄψεται τὸν σκοπόν, εἰ μὴ σφόδρα μαλακόσ, εἰ μὴ στερρότεροσ τοῦ βέλουσ.

γίγνονται γὰρ δὴ καὶ ἄτρωτοι σκοποί. ἐπειδὰν δὲ ταῦτα ἴδῃ, τηνικαῦτα χρίσασ τὸ βέλοσ οὔτε ἰῷ, καθάπερ τὰ Σκυθῶν χρίεται, οὔτε ὀπῷ, καθάπερ τὰ Κουρήτων, ἀλλ’ ἠρέμα δηκτικῷ τε καὶ γλυκεῖ φαρμάκῳ, τούτῳ χρίσασ εὐτέχνωσ ἐτόξευσε· τὸ δὲ ἐνεχθὲν εὖ μάλα ἐντόνωσ καὶ διακόψαν ἄχρι τοῦ διελθεῖν μένει τε καὶ πολὺ τοῦ φαρμάκου ἀφίησιν, ὃ δὴ σκιδνάμενον ὅλην ἐν κύκλῳ τὴν ψυχὴν περιέρχεται. τοῦτό τοι καὶ ἥδονται καὶ δακρύουσι μεταξὺ ἀκούοντεσ, ὅπερ καὶ αὐτὸσ ἔπασχον, ἡσυχῇ ἄρα τοῦ φαρμάκου τὴν ψυχὴν περιθέοντοσ. ἐπῄει δ’ οὖν μοι πρὸσ αὐτὸν τὸ ἔποσ ἐκεῖνο λέγειν βάλλ’ οὕτωσ, αἲ κέν τι φόωσ γένηαι. ὥσπερ γὰρ οἱ τοῦ Φρυγίου αὐλοῦ ἀκούοντεσ οὐ πάντεσ μαίνονται, ἀλλ’ ὁπόσοι αὐτῶν τῇ Ῥέᾳ λαμβάνονται, οὗτοι δὲ πρὸσ τὸ μέλοσ ὑπομιμνήσκονται τοῦ πάθουσ, οὕτω δὴ καὶ φιλοσόφων ἀκούοντεσ οὐ πάντεσ ἔνθεοι καὶ τραυματίαι ἀπίασιν, ἀλλ’ οἷσ ὑπῆν τι ἐν τῇ φύσει φιλοσοφίασ συγγενέσ. ὡσ σεμνὰ καὶ θαυμάσια καὶ θεῖά γε, ὦ ἑταῖρε, διελήλυθασ, ἐλελήθεισ δέ με πολλῆσ ὡσ ἀληθῶσ τῆσ ἀμβροσίασ καὶ τοῦ λωτοῦ κεκορεσμένοσ·

ἐπὶ τὸν τρώσαντα ἐλθόντασ ἰᾶσθαι παρακαλεῖν. ὥστε καὶ μεταξὺ σοῦ λέγοντοσ ἔπασχόν τι ἐν τῇ ψυχῇ, καὶ παυσαμένου ἄχθομαι καὶ ἵνα δὴ καὶ κατὰ σὲ εἴπω, τέτρωμαι· καὶ μὴ θαυμάσῃσ· οἶσθα γὰρ ὅτι καὶ οἱ πρὸσ τῶν κυνῶν τῶν λυσσώντων δηχθέντεσ οὐκ αὐτοὶ μόνοι λυσσῶσιν, ἀλλὰ κἄν τινασ ἑτέρουσ ἐν τῇ μανίᾳ τὸ αὐτὸ τοῦτο διαθῶσιν, καὶ αὐτοὶ ἔκφρονεσ γίγνονται· συμμεταβαίνει γάρ τι τοῦ πάθουσ ἅμα τῷ δήγματι καὶ πολυγονεῖται ἡ νόσοσ καὶ πολλὴ γίγνεται τῆσ μανίασ διαδοχή. οὐκοῦν καὶ αὐτὸσ ἡμῖν μανίαν ὁμολογεῖσ ; πάνυ μὲν οὖν, καὶ προσέτι δέομαί γέ σου κοινήν τινα τὴν θεραπείαν ἐπινοεῖν. τὸ τοῦ ἄρα Τηλέφου ἀνάγκη ποιεῖν. ποῖον αὖ λέγεισ ;

상위

Lucian (루키아노스)

목록

  • intro
  • Nigrinou Fiaosofia
일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION