Lucian, De morte Peregrini, (no name)

(루키아노스, De morte Peregrini, (no name))

Λουκιανὸσ Κρονίῳ εὖ πράττειν. ὁ κακοδαίμων Περεγρῖνοσ, ἢ ὡσ αὐτὸσ ἔχαιρεν ὀνομάζων ἑαυτόν, Πρωτεύσ, αὐτὸ δὴ ἐκεῖνο τὸ τοῦ Ὁμηρικοῦ Πρωτέωσ ἔπαθεν·

ἅπαντα γὰρ δόξησ ἕνεκα γενόμενοσ καὶ μυρίασ τροπὰσ τραπόμενοσ, τὰ τελευταῖα ταῦτα καὶ πῦρ ἐγένετο· τοσούτῳ ἄρα τῷ ἔρωτι τῆσ δόξησ εἴχετο. ̓.

ἐμβαλὼν ἑαυτὸν εἰσ τοὺσ κρατῆρασ, ὁ δὲ γεννάδασ οὗτοσ, τὴν πολυανθρωποτάτην τῶν Ἑλληνικῶν πανηγύρεων τηρήσασ, πυρὰν ὅτι μεγίστην νήσασ ἐνεπήδησεν ἐπὶ τοσούτων μαρτύρων, καὶ λόγουσ τινὰσ ὑπὲρ τούτου εἰπὼν πρὸσ τοὺσ Ἕλληνασ οὐ πρὸ πολλῶν ἡμερῶν τοῦ τολμήματοσ. τῶν ἄλλων ἃ λέγειν εἰώθαμεν περὶ αὐτῶν.

σὺ μὲν οὖν πόρρω ταῦτα καὶ μακρῷ ἀσφαλέστερον, ἐγὼ δὲ παρὰ τὸ πῦρ αὐτὸ καὶ ἔτι πρότερον ἐν πολλῷ πλήθει τῶν ἀκροατῶν εἶπον αὐτά, ἐνίων μὲν ἀχθομένων, ὅσοι ἐθαύμαζον τὴν ἀπόνοιαν τοῦ γέροντοσ· ἦσαν δέ τινεσ οἳ καὶ αὐτοὶ ἐγέλων ἐπ’ αὐτῷ. ἀλλ’ ὀλίγου δεῖν ὑπὸ τῶν Κυνικῶν ἐγώ σοι διεσπάσθην ὥσπερ ὁ Ἀκταίων ὑπὸ τῶν κυνῶν ἢ ὁ ἀνεψιὸσ αὐτοῦ ὁ Πενθεὺσ ὑπὸ τῶν Μαινάδων. ἡ δὲ πᾶσα τοῦ πράγματοσ διασκευὴ τοιάδε ἦν.

τὸν μὲν ποιητὴν οἶσθα οἱο͂́σ τε ἦν καὶ ἡλίκα ἐτραγῴδει παρ’ ὅλον τὸν βίον, ὑπὲρ τὸν Σοφοκλέα καὶ τὸν Αἰσχύλον. ἐγὼ δὲ ἐπεὶ τάχιστα εἰσ τὴν Ἦλιν ἀφικόμην, διὰ τοῦ γυμνασίου ἀνιὼν ἐπήκουον ἅμα Κυνικοῦ τινοσ μεγάλῃ καὶ τραχείᾳ τῇ φωνῇ τὰ συνήθη ταῦτα καὶ ἐκ τριόδου τὴν ἀρετὴν ἐπιβοωμένου καὶ ἅπασιν ἁπαξαπλῶσ λοιδορουμένου. εἶτα κατέληξεν αὐτῷ ἡ βοὴ ἐσ τὸν Πρωτέα, καὶ ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ πειράσομαί σοι αὐτὰ ἐκεῖνα ἀπομνημονεῦσαι ὡσ ἐλέγετο. σὺ δὲ γνωριεῖσ δηλαδή, πολλάκισ αὐτοῖσ παραστὰσ βοῶσιν. "κενόδοξον τολμᾷ λέγειν, ὦ γῆ καὶ ἥλιε καὶ ποταμοὶ καὶ θάλαττα καὶ πατρῷε Ἡράκλεισ ‐ Πρωτέα τὸν ἐν Συρίᾳ δεθέντα, τὸν τῇ πατρίδι ἀνέντα πεντακισχίλια τάλαντα, τὸν ἀπὸ τῆσ Ῥωμαίων πόλεωσ ἐκβληθέντα, τὸν τοῦ Ἡλίου ἐπισημότερον, τὸν αὐτῷ ἀνταγωνίσασθαι τῷ Ὀλυμπίῳ δυνάμενον;

"ἀλλ’ ὅτι διὰ πυρὸσ ἐξάγειν τοῦ βίου διέγνωκεν ἑαυτόν, εἰσ κενοδοξίαν τινὲσ τοῦτο ἀναφέρουσιν; "οὐ γὰρ Ἡρακλῆσ οὕτωσ; "οὐ γὰρ Ἀσκληπιὸσ καὶ Διόνυσοσ κεραυνῷ; "οὐ γὰρ τὰ τελευταῖα Ἐμπεδοκλῆσ εἰσ τοὺσ κρατῆρασ; "τί βούλεται τὸ περὶ τοῦ πυρόσ, ἢ τί Ἡρακλῆσ καὶ Ἐμπεδοκλῆσ πρὸσ τὸν Πρωτέα.

"καύσει ἑαυτὸν ὁ Πρωτεὺσ Ὀλυμπίασιν. "ἢ τίνοσ ἕνεκα; εἶτα ὁ μὲν ἐπειρᾶτο λέγειν, ἐβόα δὲ ὁ Κυνικόσ, ὥστε ἀμήχανον ἦν ἄλλου ἀκούειν. ἐπήκουον οὖν τὰ λοιπὰ ἐπαντλοῦντοσ αὐτοῦ καὶ θαυμαστάσ τινασ ὑπερβολὰσ διεξιόντοσ κατὰ τοῦ Πρωτέωσ· τὸν μὲν γὰρ Σινωπέα ἢ τὸν διδάσκαλον αὐτοῦ Ἀντισθένη οὐδὲ παραβάλλειν ἠξίου αὐτῷ, ἀλλ’ οὐδὲ τὸν Σωκράτη αὐτόν, ἐκάλει δὲ τὸν Δία ἐπὶ τὴν ἅμιλλαν. "ὁ βίοσ ἄριστα δημιουργήματα ἐθεάσατο, τὸν Δία τὸν Ὀλύμπιον καὶ Πρωτέα·

"πλάσται δὲ καὶ τεχνῖται, τοῦ μὲν Φειδίασ, τοῦ δὲ ἡ φύσισ. "ἀλλὰ νῦν ἐξ ἀνθρώπων εἰσ θεοὺσ τὸ ἄγαλμα τοῦτο οἰχήσεται, ὀχούμενον ἐπὶ τοῦ πυρόσ, ὀρφανοὺσ ἡμᾶσ καταλιπόν. ταῦτα ξὺν πολλῷ ἱδρῶτι διεξελθὼν ἐδάκρυε μάλα γελοίωσ καὶ τὰσ τρίχασ ἐτίλλετο, ὑποφειδόμενοσ μὴ πάνυ ἕλκειν καὶ τέλοσ ἀπῆγον αὐτὸν λύζοντα μεταξὺ τῶν Κυνικῶν τινεσ παραμυθούμενοι. μετὰ δὲ τοῦτον ἄλλοσ εὐθὺσ ἀναβαίνει, οὐ περιμείνασ διαλυθῆναι τὸ πλῆθοσ ἀλλὰ ἐπ’ αἰθομένοισ τοῖσ προτέροισ ἱερείοισ ἐπέχει τῶν σπονδῶν.

καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐπὶ πολὺ ἐγέλα καὶ δῆλοσ ἦν νειόθεν αὐτὸ δρῶν εἶτα ἤρξατο ὧδέ πωσ· "ἐπεὶ ὁ κατάρατοσ Θεαγένησ τέλοσ τῶν μιαρωτάτων αὐτοῦ λόγων τὰ Ἡρακλείτου δάκρυα ἐποιήσατο, ἐγὼ κατὰ τὸ ἐναντίον ἀπὸ τοῦ Δημοκρίτου γέλωτοσ ἄρξομαι. καὶ αὖθισ ἐγέλα ἐπὶ πολύ, ὥστε καὶ ἡμῶν τοὺσ πολλοὺσ ἐπὶ τὸ ὅμοιον ἐπεσπάσατο. "ὦ ἄνδρεσ, χρὴ ποιεῖν ἀκούοντασ μὲν οὕτω γελοίων ῥήσεων, ὁρῶντασ ^ δὲ ἄνδρασ γέροντασ δοξαρίου καταπτύστου ἕνεκα μονονουχὶ κυβιστῶντασ ἐν τῷ μέσῳ;

"ὡσ δὲ εἰδείητε οἱο͂́ν τι τὸ ἄγαλμά ἐστι τὸ καυθησόμενον, ἀκούσατέ μου ἐξ ἀρχῆσ παραφυλάξαντοσ τὴν γνώμην αὐτοῦ καὶ τὸν βίον ἐπιτηρήσαντοσ· "ἔνια δὲ παρὰ τῶν πολιτῶν αὐτοῦ ἐπυνθανόμην καὶ οἷσ ἀνάγκη ἦν ἀκριβῶσ εἰδέναι αὐτόν. τὸ γὰρ τῆσ φύσεωσ τοῦτο πλάσμα καὶ δημιούργημα, ὁ τοῦ Πολυκλείτου κανών, ἐπεὶ εἰσ ἄνδρασ τελεῖν ἤρξατο, ἐν Ἀρμενίᾳ μοιχεύων ἁλοὺσ μάλα πολλὰσ πληγὰσ ἔλαβεν καὶ τέλοσ κατὰ τοῦ τέγουσ ἁλόμενοσ διέφυγε, ῥαφανῖδι τὴν πυγὴν βεβυσμένοσ. "εἶτα μειράκιόν τι ὡραῖον διαφθείρασ τρισχιλίων ἐξωνήσατο παρὰ τῶν γονέων τοῦ παιδόσ, πενήτων ὄντων, μὴ ἐπὶ τὸν ἁρμοστὴν ἀπαχθῆναι τῆσ Ἀσίασ. "ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα ἐάσειν μοι δοκῶ· "πηλὸσ γὰρ ἔτι ἄπλαστοσ ἦν καὶ οὐδέπω ἐντελὲσ ἄγαλμα ἡμῖν δεδημιούργητο. "ἃ δὲ τὸν πατέρα ἔδρασεν καὶ πάνυ ἀκοῦσαι ἄξιον καίτοι πάντεσ ἴστε, καὶ ἀκηκόατε ὡσ ἀπέπνιξε τὸν γέροντα, οὐκ ἀνασχόμενοσ αὐτὸν ὑπὲρ ἑξήκοντα ἔτη ἤδη γηρῶντα. "εἶτα ἐπειδὴ τὸ πρᾶγμα διεβεβόητο, φυγὴν ἑαυτοῦ καταδικάσασ ἐπλανᾶτο ἄλλοτε ἄλλην ἀμείβων. "ὅτεπερ καὶ τὴν θαυμαστὴν σοφίαν τῶν Χριστιανῶν ἐξέμαθεν, περὶ τὴν Παλαιστίνην τοῖσ ἱερεῦσιν καὶ γραμματεῦσιν αὐτῶν ξυγγενόμενοσ. "καὶ τί γάρ; "ἐν βραχεῖ παῖδασ αὐτοὺσ ἀπέφηνε, προφήτησ καὶ ^ θιασάρχησ καὶ ξυναγωγεὺσ καὶ πάντα μόνοσ αὐτὸσ ὤν, καὶ τῶν βίβλων τὰσ μὲν ἐξηγεῖτο καὶ διεσάφει, πολλὰσ δὲ αὐτὸσ καὶ συνέγραφεν, καὶ ὡσ θεὸν αὐτὸν ἐκεῖνοι ᾐδοῦντο ^ καὶ νομοθέτῃ ἐχρῶντο καὶ προστάτην ἐπεγράφοντο, μετὰ ^ γοῦν ἐκεῖνον ὃν ἔτι σέβουσι, τὸν ἄνθρωπον τὸν ἐν τῇ Παλαιστίνῃ ἀνασκολοπισθέντα, ὅτι καινὴν ταύτην ^ τελετὴν εἰσῆγεν ἐσ ^ τὸν βίον. "τότε δὴ καὶ συλληφθεὶσ ἐπὶ τούτῳ ὁ Πρωτεὺσ ἐνέπεσεν εἰσ τὸ δεσμωτήριον, ὅπερ καὶ αὐτὸ οὐ μικρὸν αὐτῷ ἀξίωμα περιεποίησεν πρὸσ τὸν ἑξῆσ βίον καὶ τὴν τερατείαν καὶ δοξοκοπίαν ὧν ἐρῶν ἐτύγχανεν. "ἐπεὶ δ’ οὖν ἐδέδετο, οἱ Χριστιανοὶ συμφορὰν ποιούμενοι τὸ πρᾶγμα πάντα ἐκίνουν ἐξαρπάσαι πειρώμενοι αὐτόν. εἶτ’, ἐπεὶ τοῦτο ἦν ἀδύνατον, ἥ γε ἄλλη θεραπεία πᾶσα οὐ παρέργωσ ἀλλὰ σὺν σπουδῇ ἐγίγνετο· "καὶ ἑώθεν μὲν εὐθὺσ ἦν ὁρᾶν παρὰ τῷ δεσμωτηρίῳ περιμένοντα γρᾴδια χήρασ τινὰσ καὶ παιδία ὀρφανά, οἱ δὲ ἐν τέλει αὐτῶν καὶ συνεκάθευδον ἔνδον μετ’ αὐτοῦ διαφθείραντεσ τοὺσ δεσμοφύλακασ. "εἶτα δεῖπνα ποικίλα εἰσεκομίζετο καὶ λόγοι ἱεροὶ αὐτῶν ἐλέγοντο, καὶ ὁ βέλτιστοσ Περεγρῖνοσ ‐ ἔτι γὰρ τοῦτο ἐκαλεῖτο ‐ καινὸσ Σωκράτησ ὑπ’ αὐτῶν ὠνομάζετο. "καὶ μὴν κἀκ τῶν ἐν Ἀσίᾳ πόλεων ἔστιν ὧν ἧκόν τινεσ, τῶν Χριστιανῶν στελλόντων ἀπὸ τοῦ κοινοῦ, βοηθήσοντεσ καὶ συναγορεύσοντεσ καὶ παραμυθησόμενοι τὸν ἄνδρα. "ἀμήχανον δέ τι τὸ τάχοσ ἐπιδείκνυνται, ἐπειδάν τι τοιοῦτον γένηται δημόσιον ἐν βραχεῖ γὰρ ἀφειδοῦσι πάντων. "καὶ δὴ καὶ τῷ Περεγρίνῳ πολλὰ τότε ἧκεν χρήματα παρ’ αὐτῶν ἐπὶ προφάσει τῶν δεσμῶν, καὶ πρόσοδον οὐ μικρὰν ταύτην ἐποιήσατο. "^ πεπείκασι γὰρ αὑτοὺσ οἱ κακοδαίμονεσ τὸ μὲν ὅλον ἀθάνατοι ἔσεσθαι καὶ βιώσεσθαι τὸν ἀεὶ χρόνον, παρ’ ὃ καὶ καταφρονοῦσιν τοῦ θανάτου καὶ ἑκόντεσ αὑτοὺσ ἐπιδιδόασιν οἱ πολλοί. ἔπειτα δὲ ὁ νομοθέτησ ὁ πρῶτοσ ἔπεισεν αὐτοὺσ ὡσ ἀδελφοὶ πάντεσ εἰε͂ν ἀλλήλων, ἐπειδὰν ἅπαξ παραβάντεσ θεοὺσ μὲν τοὺσ Ἑλληνικοὺσ ἀπαρνήσωνται, τὸν δὲ ἀνεσκολοπισμένον ἐκεῖνον σοφιστὴν αὐτὸν ^ προσκυνῶσιν καὶ κατὰ τοὺσ ἐκείνου νόμουσ βιῶσιν. "καταφρονοῦσιν οὖν ἁπάντων ἐξ ἴσησ καὶ κοινὰ ἡγοῦνται, ἄνευ τινὸσ ἀκριβοῦσ πίστεωσ τὰ τοιαῦτα παραδεξάμενοι. "ἢν τοίνυν παρέλθῃ τισ εἰσ αὐτοὺσ γόησ καὶ τεχνίτησ ἄνθρωποσ καὶ πράγμασιν χρῆσθαι δυνάμενοσ, αὐτίκα μάλα πλούσιοσ ἐν βραχεῖ ἐγένετο ἰδιώταισ ἀνθρώποισ ἐγχανών. πλὴν ἀλλ’ ὁ Περεγρῖνοσ ἀφείθη ὑπὸ τοῦ τότε τῆσ Συρίασ ἄρχοντοσ, ἀνδρὸσ φιλοσοφίᾳ χαίροντοσ, ὃσ συνεὶσ τὴν ἀπόνοιαν αὐτοῦ καὶ ὅτι δέξαιτ’ ἂν ἀποθανεῖν ὡσ δόξαν ἐπὶ τούτῳ ἀπολίποι, ἀφῆκεν αὐτὸν οὐδὲ τῆσ κολάσεωσ ὑπολαβὼν ἄξιον. "ὁ δὲ εἰσ τὴν οἰκείαν ἐπανελθὼν καταλαμβάνει τὸ περὶ τοῦ πατρῴου φόνου ἔτι φλεγμαῖνον καὶ πολλοὺσ τοὺσ ἐπανατεινομένουσ τὴν κατηγορίαν. "διήρπαστο δὲ τὰ πλεῖστα τῶν κτημάτων παρὰ τὴν ἀποδημίαν αὐτοῦ καὶ μόνοι ὑπελείποντο οἱ ἀγροὶ ὅσον εἰσ πεντεκαίδεκα τάλαντα. "ἦν γὰρ ἡ πᾶσα οὐσία τριάκοντά που ταλάντων ἀξία ἣν ὁ γέρων κατέλιπεν, οὐχ ὥσπερ ὁ παγγέλοιοσ Θεαγένησ ἔλεγε πεντακισχιλίων· "τοσούτου γὰρ οὐδὲ ἡ πᾶσα τῶν Παριανῶν πόλισ πέντε σὺν αὐτῇ τὰσ γειτνιώσασ παραλαβοῦσα πραθείη ἂν αὐτοῖσ ἀνθρώποισ καὶ βοσκήμασιν καὶ τῇ λοιπῇ παρασκευῇ· "ἀλλ’ ἔτι γε ἡ κατηγορία καὶ τὸ ἔγκλημα θερμὸν ἦν, καὶ ἐῴκει οὐκ εἰσ μακρὰν ἐπαναστήσεσθαί τισ αὐτῷ, καὶ μάλιστα ὁ δῆμοσ αὐτὸσ ἠγανάκτει, χρηστόν, ὡσ ἔφασαν οἱ ἰδόντεσ, γέροντα πενθοῦντεσ οὕτωσ ἀσεβῶσ ἀπολωλότα. "ὁ δὲ σοφὸσ οὗτοσ Πρωτεὺσ πρὸσ ἅπαντα ταῦτα σκέψασθε οἱο͂́ν τι ἐξεῦρεν καὶ ὅπωσ τὸν κίνδυνον διέφυγεν. "παρελθὼν γὰρ εἰσ τὴν ἐκκλησίαν τῶν Παριανῶν ‐ ἐκόμα δὲ ἤδη καὶ τρίβωνα πιναρὸν ἠμπείχετο καὶ πήραν παρήρτητο καὶ τὸ ξύλον ἐν τῇ χειρὶ ἦν, καὶ ὅλωσ μάλα τραγικῶσ ἐσκεύαστο ‐ τοιοῦτοσ οὖν ἐπιφανεὶσ αὐτοῖσ ἀφεῖναι ἔφη τὴν οὐσίαν ἣν ὁ μακαρίτησ πατήρ αὐτῷ κατέλιπεν δημοσίαν εἶναι πᾶσαν. "τοῦτο ὡσ ἤκουσεν ὁ δῆμοσ, πένητεσ ἄνθρωποι καὶ πρὸσ διανομὰσ κεχηνότεσ, ἀνέκραγον εὐθὺσ ἕνα φιλόσοφον, ἕνα φιλόπατριν, ἕνα Διογένουσ καὶ Κράτητοσ ζηλωτήν. οἱ δὲ ἐχθροὶ ἐπεφίμωντο, κἂν εἴ τισ ἐπιχειρήσειεν μεμνῆσθαι τοῦ φόνου, λίθοισ εὐθὺσ ἐβάλλετο. "ἐξῄει οὖν τὸ δεύτερον πλανησόμενοσ, ἱκανὰ ἐφόδια τοὺσ Χριστιανοὺσ ἔχων, ὑφ’ ὧν δορυφορούμενοσ ἐν ἅπασιν ἀφθόνοισ ἦν. καὶ χρόνον μέν τινα οὕτωσ ἐβόσκετο· "εἶτα παρανομήσασ τι καὶ ἐσ ἐκείνουσ ‐ ὤφθη γάρ τι, ὡσ οἶμαι, ἐσθίων τῶν ἀπορρήτων αὐτοῖσ ‐ οὐκέτι προσιεμένων αὐτὸν ἀπορούμενοσ ἐκ παλινῳδίασ ἀπαιτεῖν ᾤετο δεῖν παρὰ τῆσ πόλεωσ τὰ κτήματα, καὶ γραμματεῖον ἐπιδοὺσ ἠξίου ταῦτα κομίσασθαι κελεύσαντοσ βασιλέωσ. "εἶτα τῆσ πόλεωσ ἀντιπρεσβευσαμένησ οὐδὲν ἐπράχθη, ἀλλ’ ἐμμένειν ἐκελεύσθη οἷσ ἅπαξ διέγνω μηδενὸσ καταναγκάσαντοσ. "τρίτη ἐπὶ τούτοισ ἀποδημία εἰσ Αἴγυπτον παρὰ τὸν Ἀγαθόβουλον, ἵναπερ τὴν θαυμαστὴν ἄσκησιν διησκεῖτο, ξυρόμενοσ μὲν τῆσ κεφαλῆσ τὸ ἥμισυ, χριόμενοσ δὲ πηλῷ τὸ πρόσωπον, ἐν πολλῷ δὲ τῶν περιεστώτων δήμῳ ἀναφλῶν τὸ αἰδοῖον καὶ τὸ ἀδιάφορον δὴ τοῦτο καλούμενον ἐπιδεικνύμενοσ, εἶτα παίων καὶ παιόμενοσ νάρθηκι εἰσ τὰσ πυγὰσ καὶ ἄλλα πολλὰ νεανικώτερα θαυματοποιῶν. ἐκεῖθεν δὲ οὕτω παρεσκευασμένοσ ἐπὶ Ἰταλίασ ^ ἔπλευσεν καὶ ἀποβὰσ τῆσ νεὼσ εὐθὺσ ἐλοιδορεῖτο πᾶσι, καὶ μάλιστα τῷ βασιλεῖ, πρᾳότατον αὐτὸν καὶ ἡμερώτατον εἰδώσ, ὥστε ἀσφαλῶσ ἐτόλμα· "ἐκείνῳ γάρ, ὡσ εἰκόσ, ὀλίγον ἔμελεν τῶν βλασφημιῶν καὶ οὐκ ἠξίου τὴν ^ φιλοσοφίαν ὑποδυόμενόν τινα κολάζειν ἐπὶ ῥήμασι καὶ μάλιστα τέχνην τινὰ τὸ λοιδορεῖσθαι πεποιημένον. "τούτῳ δὲ καὶ ἀπὸ τούτων τὰ τῆσ δόξησ ηὐξάνετο, παρὰ γοῦν τοῖσ ἰδιώταισ, καὶ περίβλεπτοσ ἦν ἐπὶ τῇ ἀπονοίᾳ, μέχρι δὴ ὁ τὴν πόλιν ἐπιτετραμμένοσ ἀνήρ σοφὸσ ἀπέπεμψεν αὐτὸν ἀμέτρωσ ἐντρυφῶντα τῷ πράγματι, εἰπὼν μὴ δεῖσθαι τὴν πόλιν τοιούτου φιλοσόφου. "πλὴν ἀλλὰ καὶ τοῦτο κλεινὸν αὐτοῦ καὶ διὰ στόματοσ ἦν ἅπασιν, ὁ φιλόσοφοσ διὰ τὴν παρρησίαν καὶ τὴν ἄγαν ἐλευθερίαν ἐξελαθείσ, καὶ προσήλαυνε κατὰ τοῦτο τῷ Μουσωνίῳ καὶ Δίωνι καὶ Ἐπικτήτῳ καὶ εἴ τισ ἄλλοσ ἐν περιστάσει τοιαύτῃ ἐγένετο. "οὕτω δὴ ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἐλθὼν ἄρτι μὲν Ἠλείοισ ἐλοιδορεῖτο, ἄρτι δὲ τοὺσ Ἕλληνασ ἔπειθεν ἀντάρασθαι ὅπλα Ῥωμαίοισ, ἄρτι δὲ ἄνδρα παιδείᾳ καὶ ἀξιώματι προὔχοντα, διότι καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ εὖ ἐποίησεν τὴν Ἑλλάδα καὶ ὕδωρ ἐπήγαγεν τῇ Ὀλυμπίᾳ καὶ ἔπαυσε δίψει ἀπολλυμένουσ τοὺσ πανηγυριστάσ, κακῶσ ἠγόρευεν ὡσ καταθηλύναντα τοὺσ Ἕλληνασ, δέον τοὺσ θεατὰσ τῶν Ὀλυμπίων διακαρτερεῖν διψῶντασ καὶ νὴ Δία γε καὶ ἀποθνήσκειν πολλοὺσ αὐτῶν ὑπὸ σφοδρῶν τῶν νόσων, αἳ τέωσ διὰ τὸ ξηρὸν τοῦ χωρίου ἐν πολλῷ τῷ πλήθει ἐπεπόλαζον. "καὶ ταῦτα ἔλεγε πίνων τοῦ αὐτοῦ ὕδατοσ. "ὡσ δὲ μικροῦ κατέλευσαν αὐτὸν ἐπιδραμόντεσ ἅπαντεσ, τότε μὲν ἐπὶ τὸν Δία καταφυγὼν ὁ γενναῖοσ εὑρ́ετο μὴ ἀποθανεῖν, ἐσ δὲ τὴν ἑξῆσ Ὀλυμπιάδα λόγον τινὰ διὰ τεττάρων ἐτῶν συνθεὶσ τῶν διὰ μέσου ἐξήνεγκε πρὸσ τοὺσ Ἕλληνασ, ἔπαινον ὑπὲρ τοῦ τὸ ὕδωρ ἐπαγαγόντοσ καὶ ἀπολογίαν ὑπὲρ τῆσ τότε φυγῆσ. ἤδη δὲ ἀμελούμενοσ ὑφ’ ἁπάντων καὶ μηκέθ’ ὁμοίωσ περίβλεπτοσ ὤν ‐ ἑώλα γὰρ ἦν ἅπαντα καὶ οὐδὲν ἔτι καινουργεῖν ἐδύνατο ἐφ’ ὅτῳ ἐκπλήξει τοὺσ ἐντυγχάνοντασ καὶ θαυμάζειν καὶ πρὸσ αὐτὸν ἀποβλέπειν ποιήσει, οὗπερ ἐξ ἀρχῆσ δριμύν τινα ἔρωτα ἐρῶν ἐτύγχανεν ‐ τὸ τελευταῖον τοῦτο τόλμημα ἐβουλεύσατο περὶ τῆσ πυρᾶσ, καὶ διέδωκε λόγον ἐσ τοὺσ Ἕλληνασ εὐθὺσ ἀπ’ Ὀλυμπίων τῶν ἔμπροσθεν ὡσ ἐσ τοὐπιὸν καύσων ἑαυτόν. καὶ νῦν αὐτὰ ταῦτα θαυματοποιεῖ, ὥσ φασι, βόθρον ὀρύττων καὶ ξύλα συγκομίζων καὶ δεινήν τινα τὴν καρτερίαν ὑπισχνούμενοσ. "ἐχρῆν δέ, οἶμαι, μάλιστα μὲν περιμένειν τὸν θάνατον καὶ μὴ δραπετεύειν ἐκ τοῦ βίου· "εἰ δὲ καὶ πάντωσ διέγνωστὸ οἱ ἀπαλλάττεσθαι, μὴ πυρὶ μηδὲ τοῖσ ἀπὸ τῆσ τραγῳδίασ τούτοισ χρῆσθαι, ἀλλ’ ἕτερόν τινα θανάτου τρόπον, μυρίων ὄντων, ἑλόμενον ^ ἀπελθεῖν. εἰ δὲ καὶ τὸ πῦρ ὡσ Ἡράκλειόν τι ἀσπάζεται, τί δή ποτε οὐχὶ κατὰ σιγὴν ἑλόμενοσ ὄροσ εὔδενδρον ἐν ἐκείνῳ ἑαυτὸν ἐνέπρησεν μόνοσ, ἕνα τινὰ οἱο͂ν Θεαγένη τοῦτον Φιλοκτήτην παραλαβών; "ὁ δὲ ἐν Ὀλυμπίᾳ τῆσ πανηγύρεωσ πληθούσησ μόνον οὐκ ἐπὶ σκηνῆσ ὀπτήσει ἑαυτόν, οὐκ ἀνάξιοσ ὤν, μὰ τὸν Ἡρακλέα, εἴ γε χρὴ καὶ τοὺσ πατραλοίασ καὶ τοὺσ ἀθέουσ δίκασ διδόναι τῶν τολμημάτων. "καὶ κατὰ τοῦτο πάνυ ὀψὲ δρᾶν αὐτὸ ἐοίκεν, ὃν ἐχρῆν πάλαι ἐσ τὸν τοῦ Φαλάριδοσ ταῦρον ἐμπεσόντα τὴν ἀξίαν ἀποτετικέναι, ἀλλὰ μὴ ἅπαξ χανόντα πρὸσ τὴν φλόγα ἐν ἀκαρεῖ τεθνάναι. "καὶ γὰρ αὖ καὶ τόδε οἱ πολλοί μοι λέγουσιν , ὡσ οὐδεὶσ ὀξύτεροσ ἄλλοσ θανάτου τρόποσ τοῦ διὰ πυρόσ· "ἀνοῖξαι γὰρ δεῖ μόνον τὸ στόμα καὶ αὐτίκα τεθνάναι. "τὸ μέντοι θέαμα ἐπινοεῖται, οἶμαι, ὡσ σεμνόν, ἐν ἱερῷ χωρίῳ καιόμενοσ ἄνθρωποσ, ἔνθα μηδὲ θάπτειν ὅσιον τοὺσ ἄλλουσ ἀποθνήσκοντασ. "ἀκούετε δέ, οἶμαι, ὡσ καὶ πάλαι θέλων τισ ἔνδοξοσ γενέσθαι, ἐπεὶ κατ’ ἄλλον τρόπον οὐκ εἶχεν ἐπιτυχεῖν τούτου, ἐνέπρησε τῆσ Ἐφεσίασ Ἀρτέμιδοσ τὸν νεών. τοιοῦτόν τι καὶ αὐτὸσ ἐπινοεῖ, τοσοῦτοσ ἔρωσ τῆσ δόξησ ἐντέτηκεν αὐτῷ. καίτοι φησὶν ὅτι ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων αὐτὸ δρᾷ, ὡσ διδάξειεν αὐτοὺσ θανάτου καταφρονεῖν καὶ ἐγκαρτερεῖν τοῖσ δεινοῖσ. ἐγὼ δὲ ἡδέωσ ἂν ἐροίμην οὐκ ἐκεῖνον ἀλλ’ ὑμᾶσ, εἰ καὶ τοὺσ κακούργουσ βούλοισθε ἂν μαθητὰσ αὐτοῦ γενέσθαι τῆσ καρτερίασ ταύτησ καὶ καταφρονεῖν θανάτου καὶ καύσεωσ καὶ τῶν τοιούτων δειμάτων. "ἀλλ’ οὐκ ἂν εὖ οἶδ’ ὅτι βουληθείητε. "πῶσ οὖν ὁ Πρωτεὺσ τοῦτο διακρινεῖ καὶ τοὺσ μὲν χρηστοὺσ ὠφελήσει, τοὺσ δὲ πονηροὺσ οὐ φιλοκινδυνοτέρουσ καὶ τολμηροτέρουσ ἀποφανεῖ; "καίτοι δυνατὸν ἔστω ἐσ τοῦτο μόνουσ ἀπαντήσεσθαι τοὺσ πρὸσ τὸ ὠφέλιμον ὀψομένουσ τὸ πρᾶγμα. "ὑμᾶσ δ’ οὖν αὖθισ ἐρήσομαι, δέξαισθ’ ἂν ὑμῶν τοὺσ παῖδασ ζηλωτὰσ τοῦ τοιούτου γενέσθαι; "οὐκ ἂν εἴποιτε. "καὶ τί τοῦτο ἠρόμην, ὅπου μηδ’ αὐτῶν τισ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ζηλώσειεν ἄν; "τὸν γοῦν Θεαγένη τοῦτο μάλιστα αἰτιάσαιτο ἄν τισ, ὅτι τἄλλα ζηλῶν τἀνδρὸσ οὐχ ἕπεται τῷ διδασκάλῳ καὶ συνοδεύει παρὰ τὸν Ἡρακλέα, ὥσ φησιν, ἀπιόντι, δυνάμενοσ ἐν βραχεῖ πανευδαίμων γενέσθαι συνεμπεσὼν ἐπὶ κεφαλὴν ^ ἐσ τὸ πῦρ . οὐ γὰρ ἐν πήρᾳ καὶ βάκτρῳ καὶ τρίβωνι ὁ ζῆλοσ, ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἀσφαλῆ καὶ ῥᾴδια καὶ παντὸσ ἂν εἰή, τὸ τέλοσ δὲ καὶ τὸ κεφάλαιον χρὴ ζηλοῦν καὶ πυρὰν συνθέντα κορμῶν συκίνων ὡσ ἔνι μάλιστα χλωρῶν ἐναποπνιγῆναι τῷ καπνῷ· "τὸ πῦρ γάρ αὐτὸ οὐ μόνον Ἡρακλέουσ καὶ Ἀσκληπιοῦ, ἀλλὰ καὶ τῶν ἱεροσύλων καὶ ἀνδροφόνων, οὓσ ὁρᾶν ἔστιν ἐκ καταδίκησ αὐτὸ πάσχοντασ. "ὥστε ἄμεινον τὸ διὰ τοῦ καπνοῦ· "ἴδιον γὰρ καὶ ὑμῶν ἂν μόνων γένοιτο. "ἄλλωσ τε ὁ μὲν Ἡρακλῆσ, εἴπερ ἄρα καὶ ἐτόλμησέν τι τοιοῦτο, ὑπὸ νόσου αὐτὸ ἔδρασεν, ὑπὸ τοῦ Κενταυρείου αἵματοσ, ὥσ φησιν ἡ τραγῳδία κατεσθιόμενοσ· "οὗτοσ δέ τίνοσ αἰτίασ ἕνεκεν ἐμβάλλει φέρων ἑαυτὸν εἰσ τὸ πῦρ; "νὴ Δί’, ὅπωσ τὴν καρτερίαν ἐπιδείξηται καθάπερ οἱ Βραχμᾶνεσ· "ἐκείνοισ γὰρ αὐτὸν ἠξίου Θεαγένησ εἰκάζειν, ὥσπερ οὐκ ἐνὸν καὶ ἐν Ἰνδοῖσ εἶναί τινασ μωροὺσ καὶ κενοδόξουσ ἀνθρώπουσ. "ὅμωσ δ’ οὖν κἂν ἐκείνουσ μιμείσθω ‐ ἐκεῖνοι γάρ οὐκ ἐμπηδῶσιν ἐσ τὸ πῦρ, ὡσ Ὀνησίκριτοσ ὁ Ἀλεξάνδρου κυβερνήτησ ἰδὼν Κάλανον καόμενόν φησιν, ἀλλ’ ἐπειδὰν νήσωσι, πλησίον παραστάντεσ ἀκίνητοι ἀνέχονται παροπτώμενοι, εἶτ’ ἐπιβάντεσ κατὰ σχῆμα καίονται, οὐδ’ ὅσον ὀλίγον ἐντρέψαντεσ ^ τῆσ κατακλίσεωσ. "οὗτοσ δὲ τί μέγα εἰ ἐμπεσὼν τεθνήξεται συναρπασθεὶσ ὑπὸ τοῦ πυρόσ; "οὐκ ἀπ’ ἐλπίδοσ μὴ ἀναπηδήσασθαι αὐτὸν καὶ ἡμίφλεκτον, εἰ μή, ὅπερ φασί, μηχανήσεται βαθεῖαν γενέσθαι καὶ ἐν βόθρῳ τὴν πυράν. εἰσὶ δ’ οἳ καὶ μεταβαλέσθαι ^ φασιν αὐτὸν καί τινα ὀνείρατα διηγεῖσθαι, ὡσ τοῦ Διὸσ οὐκ ἐῶντοσ μιαίνειν ἱερὸν χωρίον. "ἀλλὰ θαρρείτω τούτου γε ἕνεκα· "ἐγὼ γὰρ διομοσαίμην ἂν ἦ μὴν μηδένα τῶν θεῶν ἀγανακτήσειν, εἰ Περεγρῖνοσ κακῶσ ^ ἀποθάνοι. "οὐ μὴν οὐδὲ ῥᾴδιον αὐτῷ ἔτ’ ἀναδῦναι· "οἱ γὰρ συνόντεσ κύνεσ παρορμῶσιν καὶ συνωθοῦσιν ἐσ τὸ πῦρ καὶ ὑπεκκάουσι τὴν γνώμην, οὐκ ἐῶντεσ ἀποδειλιᾶν ὧν εἰ δύο συγκατασπάσασ ἐμπέσοι εἰσ τὴν πυράν, τοῦτο μόνον χάριεν ἂν ἐργάσαιτο. "ἤκουον δὲ ὡσ οὐδὲ Πρωτεὺσ ἔτι καλεῖσθαι ἀξιοῖ, ἀλλὰ Φοίνικα μετωνόμασεν ἑαυτόν, ὅτι καὶ φοῖνιξ, τὸ Ἰνδικὸν ὄρνεον, ἐπιβαίνειν πυρᾶσ λέγεται πορρωτάτω γήρωσ προβεβηκώσ. ἀλλὰ καὶ λογοποιεῖ καὶ χρησμούσ τινασ διέξεισιν παλαιοὺσ δή, ὡσ χρεὼν εἰή ^ δαίμονα νυκτοφύλακα γενέσθαι αὐτόν, καὶ δῆλόσ ἐστι βωμῶν ἤδη ἐπιθυμῶν καὶ χρυσοῦσ ἀναστήσεσθαι ἐλπίζων. "καὶ μὰ Δία οὐδὲν ἀπεικὸσ ἐν πολλοῖσ τοῖσ ἀνοήτοισ εὑρεθήσεσθαί τινασ τοὺσ καὶ τεταρταίων ἀπηλλάχθαι δι’ αὐτοῦ φήσοντασ καὶ νύκτωρ ἐντετυχηκέναι τῷ δαίμονι τῷ νυκτοφύλακι. "οἱ κατάρατοι δὲ οὗτοι μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ χρηστήριον, οἶμαι, καὶ ἄδυτον ἐπὶ τῇ πυρᾷ μηχανήσονται, διότι καὶ Πρωτεὺσ ἐκεῖνοσ ὁ Διόσ, ὁ προπάτωρ τοῦ ὀνόματοσ, μαντικὸσ ἦν. μαρτύρομαι δὲ ἦ μὴν καὶ ἱερέασ αὐτοῦ ἀποδειχθήσεσθαι μαστίγων ἢ καυτηρίων ἤ τινοσ τοιαύτησ τερατουργίασ, ἢ καὶ νὴ Δία τελετήν τινα ἐπ’ αὐτῷ συστήσεσθαι νυκτέριον καὶ δᾳδουχίαν ἐπὶ τῇ πυρᾷ. Θεαγένησ δὲ ἔναγχοσ, ὣσ μοί τισ τῶν ἑταίρων ἀπήγγειλεν, καὶ Σίβυλλαν ἔφη προειρηκέναι περὶ τούτων· "καὶ τὰ ἔπη γὰρ ἀπεμνημόνευεν· "ἀλλ’ ὁπόταν Πρωτεὺσ Κυνικῶν ὄχ’ ἄριστοσ ἁπάντων Ζηνὸσ ἐριγδούπου τέμενοσ κάτα πῦρ ἀνακαύσασ ἐσ φλόγα πηδήσασ ἔλθῃ ἐσ μακρὸν Ὄλυμπον, δὴ τότε πάντασ ὁμῶσ, οἳ ἀρούρησ καρπὸν ἔδουσιν, νυκτιπόλον τιμᾶν κέλομαι ἡρ́ωα μέγιστον σύνθρονον Ἡφαίστῳ καὶ Ἡρακλῆϊ ἄνακτι. "ταῦτα μὲν Θεαγένησ Σιβύλλησ ἀκηκοέναι φησίν, ἐγὼ δὲ Βάκιδοσ αὐτῷ χρησμὸν ὑπὲρ τούτων ἐρῶ· "φησὶν δὲ ὁ Βάκισ οὕτω, σφόδρα εὖ ἐπειπών, Ἀλλ’ ὁπόταν Κυνικὸσ πολυώνυμοσ ἐσ φλόγα πολλὴν πηδήσῃ δόξησ ὑπ’ ἐρινύι θυμὸν ὀρινθείσ, δὴ τότε τοὺσ ἄλλουσ κυναλώπεκασ, οἳ οἱ ἕπονται, μιμεῖσθαι χρὴ πότμον ἀποιχομένοιο λύκοιο. "^ ὃσ δέ κε δειλὸσ ἐὼν φεύγῃ μένοσ Ἡφαίστοιο, λάεσσιν βαλέειν τοῦτον τάχα πάντασ Ἀχαιούσ, ὡσ μὴ ψυχρὸσ ἐὼν θερμηγορέειν ἐπιχειρῇ χρυσῷ σαξάμενοσ πήρην μάλα πολλὰ δανείζων, ἐν καλαῖσ Πάτραισιν ἔχων τρὶσ πέντε τάλαντα. "τί ὑμῖν δοκεῖ, ἄνδρεσ; "ἆρα φαυλότεροσ χρησμολόγοσ ὁ Βάκισ τῆσ Σιβύλλησ εἶναι; "ὥστε ὡρ́α τοῖσ θαυμαστοῖσ τούτοισ ὁμιληταῖσ τοῦ Πρωτέωσ περισκοπεῖν ἔνθα ἑαυτοὺσ ἐξαερώσουσιν τοῦτο γὰρ τὴν καῦσιν καλοῦσιν. "ἤδη καιέσθωσαν ἄξιοι τοῦ πυρόσ.

τὸν Θεαγένη, ἀλλ’ ὡσ ἤκουσεν τῆσ βοῆσ, ἧκεν εὐθὺσ καὶ ἀναβὰσ ἐκεκράγει καὶ μυρία κακὰ διεξῄει περὶ τοῦ καταβεβηκότοσ· οὐ γάρ οἶδα ὅστισ ἐκεῖνοσ ὁ βέλτιστοσ ἐκαλεῖτο. ἐγὼ δὲ ἀφεὶσ αὐτὸν διαρρηγνύμενον ἀπῄειν ὀψόμενοσ τοὺσ ἀθλητάσ· ἤδη γὰρ οἱ Ἑλλανοδίκαι ἐλέγοντο εἶναι ἐν τῷ Πλεθρίῳ. ταῦτα μέν σοι τὰ ἐν Ἤλιδι.

ἐπεὶ δὲ ἐσ τὴν Ὀλυμπίαν ἀφικόμεθα, μεστὸσ ἦν ὁ ὀπισθόδομοσ τῶν κατηγορούντων Πρωτέωσ ἢ ἐπαινούντων τὴν προαίρεσιν αὐτοῦ, ὥστε καὶ εἰσ χεῖρασ αὐτῶν ἦλθον οἱ πολλοί, ἄχρι δὴ παρελθὼν αὐτὸσ ὁ Πρωτεὺσ μυρίῳ τῷ πλήθει παραπεμπόμενοσ κατόπιν τοῦ τῶν κηρύκων ἀγῶνοσ λόγουσ τινὰσ διεξῆλθεν περὶ ἑαυτοῦ, τὸν βίον τε ὡσ ἐβίω καὶ τοὺσ κινδύνουσ οὓσ ἐκινδύνευσεν διηγούμενοσ καὶ ὅσα πράγματα φιλοσοφίασ ἕνεκα ὑπέμεινεν. τὰ μὲν οὖν εἰρημένα πολλὰ ἦν, ἐγὼ δὲ ὀλίγων ἤκουσα ὑπὸ πλήθουσ τῶν περιεστώτων. εἶτα φοβηθεὶσ μὴ συντριβείην ἐν τοσαύτῃ τύρβῃ, ἐπεὶ καὶ πολλοὺσ τοῦτο πάσχοντασ ἑώρων, ἀπῆλθον μακρὰ χαίρειν φράσασ θανατιῶντι σοφιστῇ τὸν ἐπιτάφιον ἑαυτοῦ πρὸ τελευτῆσ διεξιόντι. πλὴν τό γε τοσοῦτον ἐπήκουσα·

ἔφη γὰρ βούλεσθαι χρυσῷ βίῳ χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι· χρῆναι γάρ τὸν Ἡρακλείωσ βεβιωκότα Ἡρακλείωσ ἀποθανεῖν καὶ ἀναμιχθῆναι τῷ αἰθέρι. "βούλομαι τοὺσ ἀνθρώπουσ δείξασ αὐτοῖσ ὃν χρὴ τρόπον θανάτου καταφρονεῖν· "πάντασ οὖν δεῖ μοι τοὺσ ἀνθρώπουσ Φιλοκτήτασ γενέσθαι. ὑφ’ ὧν ὁ πρεσβύτησ οὐ μετρίωσ ἐθορυβήθη ἐλπίζων πάντασ ἕξεσθαι αὐτοῦ καὶ μὴ προήσεσθαι τῷ πυρί, ἀλλὰ ἄκοντα δὴ καθέξειν ἐν τῷ βίῳ. πάνυ ἀδόκητον αὐτῷ προσπεσὸν ὠχριᾶν ἔτι μᾶλλον ἐποίησεν, καίτοι ἤδη νεκρικῶσ τὴν χροιὰν ἔχοντι, καὶ νὴ Δία καὶ ὑποτρέμειν, ὥστε κατέπαυσε τὸν λόγον. ἐγὼ δέ, εἰκάζεισ, οἶμαι, πῶσ ἐγέλων·

οὐδὲ γὰρ ἐλεεῖν ἄξιον ἦν οὕτω δυσέρωτα τῆσ δόξησ ἄνθρωπον ὑπὲρ ἅπαντασ ὅσοι τῇ αὐτῇ Ποινῇ ἐλαύνονται. παρεπέμπετο δὲ ὅμωσ ὑπὸ πολλῶν καὶ ἐνεφορεῖτο τῆσ δόξησ ἀποβλέπων ἐσ τὸ πλῆθοσ τῶν θαυμαζόντων, οὐκ εἰδὼσ ὁ ἄθλιοσ ὅτι καὶ τοῖσ ἐπὶ τὸν σταυρὸν ἀπαγομένοισ ἢ ὑπὸ τοῦ δημίου ἐχομένοισ πολλῷ πλείουσ ἕπονται. καὶ δὴ τὰ μὲν Ὀλύμπια τέλοσ εἶχεν, κάλλιστα Ὀλυμπίων γενόμενα ὧν ἐγὼ εἶδον, τετράκισ ἤδη ὁρῶν.

ἐγὼ δὲ ‐ οὐ γὰρ ἦν εὐπορῆσαι ὀχήματοσ ἅμα ^ πολλῶν ἐξιόντων ‐ ἄκων ὑπελειπόμην. ὁ δὲ ἀεὶ ἀναβαλλόμενοσ νύκτα τὸ τελευταῖον προειρήκει ἐπιδείξασθαι τὴν καῦσιν· καί με τῶν ἑταίρων τινὸσ παραλαβόντοσ περί μέσασ νύκτασ ἐξαναστὰσ ἀπῄειν εὐθὺ τῆσ Ἁρπίνησ, ἔνθα ἦν ἡ πυρά. στάδιοι πάντεσ οὗτοι εἴκοσιν ἀπὸ τῆσ Ὀλυμπίασ κατὰ τὸν ἱππόδρομον ἀπιόντων πρὸσ ἑώ. καὶ ἐπεὶ τάχιστα ἀφικόμεθα, καταλαμβάνομεν πυρὰν νενησμένην ἐν βόθρῳ ^ ὅσον ἐσ ὀργυιὰν τὸ βάθοσ. δᾷδεσ ἦσαν τὰ πολλὰ καὶ παρεβέβυστο τῶν φρυγάνων, ὡσ ἀναφθείη τάχιστα. καὶ ἐπειδὴ ἡ σελήνη ἀνέτελλεν ‐ ἔδει γὰρ κἀκείνην θεάσασθαι τὸ κάλλιστον τοῦτο ἔργον ‐ πρόεισιν ἐκεῖνοσ ἐσκευασμένοσ ἐσ τὸν ἀεὶ τρόπον καὶ ξὺν αὐτῷ τὰ τέλη τῶν κυνῶν, καὶ μάλιστα ὁ γεννάδασ ὁ ἐκ Πατρῶν, δᾷδα ἔχων, οὐ φαῦλοσ δευτεραγωνιστήσ·

ἐδᾳδοφόρει δὲ καὶ ὁ Πρωτεύσ. καὶ προσελθόντεσ ἄλλοσ ἀλλαχόθεν ἀνῆψαν τὸ πῦρ μέγιστον ἅτε ἀπὸ δᾴδων καὶ φρυγάνων. ὁ δὲ ‐ καί μοι πάνυ ἤδη πρόσεχε τὸν νοῦν ‐ ἀποθέμενοσ τὴν πήραν καὶ τὸ τριβώνιον καὶ τὸ Ἡράκλειον ἐκεῖνο ῥόπαλον, ἔστη ἐν ὀθόνῃ ῥυπώσῃ ἀκριβῶσ. "δαίμονεσ μητρῷοι καὶ πατρῷοι, δέξασθέ με εὐμενεῖσ. ταῦτα εἰπὼν ἐπήδησεν ἐσ τὸ πῦρ, οὐ μὴν ἑωρᾶτό γε, ἀλλὰ περιεσχέθη ὑπὸ τῆσ φλογὸσ πολλῆσ ἠρμένησ. αὖθισ ὁρῶ γελῶντά σε, ὦ καλὲ Κρόνιε, τὴν καταστροφὴν τοῦ δράματοσ.

ἐγὼ δὲ τοὺσ μητρῴουσ μὲν δαίμονασ ἐπιβοώμενον μὰ τὸν Δί’ οὐ σφόδρα ᾐτιώμην ὅτε δὲ καὶ τοὺσ πατρῴουσ ἐπεκαλέσατο, ἀναμνησθεὶσ τῶν περὶ τοῦ φόνου εἰρημένων οὐδὲ κατέχειν ἠδυνάμην τὸν γέλωτα. "ὦ μάταιοι· "οὐ γὰρ ἡδὺ τὸ θέαμα ὠπτημένον γέροντα ὁρᾶν κνίσησ ἀναπιμπλαμένουσ πονηρᾶσ. ἢ περιμένετε ἔστ’ ἂν γραφεύσ τισ ἐπελθὼν ἀπεικάσῃ ὑμᾶσ οἱούσ τοὺσ ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ἑταίρουσ τῷ Σωκράτει παραγράφουσιν; ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἠγανάκτουν καὶ ἐλοιδοροῦντό μοι, ἔνιοι δὲ καὶ ἐπὶ τὰσ βακτηρίασ ᾖξαν. εἶτα, ἐπειδὴ ἠπείλησα ξυναρπάσασ τινὰσ ἐμβαλεῖν εἰσ τὸ πῦρ, ὡσ ἂν ἕποιντο τῷ διδασκάλῳ, ἐπαύσαντο καὶ εἰρήνην ἦγον. ἐγὼ δὲ ἐπανιὼν ποικίλα, ὦ ἑταῖρε, πρὸσ ἐμαυτὸν ἐνενόουν, τὸ φιλόδοξον οἱο͂́ν τί ἐστιν ἀναλογιζόμενοσ, ὡσ μόνοσ οὗτοσ ὁ ἔρωσ ἄφυκτοσ καὶ τοῖσ πάνυ θαυμαστοῖσ εἶναι δοκοῦσιν, οὐχ ὅπωσ ἐκείνῳ τἀνδρὶ καὶ τἄλλα ἐμπλήκτωσ καὶ ἀπονενοημένωσ βεβιωκότι καὶ οὐκ ἀναξίωσ τοῦ πυρόσ.

εἶτα ἐνετύγχανον ^ πολλοῖσ ἀπιοῦσιν ὡσ θεάσαιντο καὶ αὐτοί· ᾤοντο γὰρ ἔτι καταλήψεσθαι ζῶντα αὐτόν.

καὶ γὰρ καὶ τόδε τῇ προτεραίᾳ διεδέδοτο ὡσ πρὸσ ἀνίσχοντα τὸν ἥλιον ἀσπασάμενοσ, ὥσπερ ἀμέλει καὶ τοὺσ Βραχμᾶνάσ φασι ποιεῖν, ἐπιβήσεται ^ τῆσ πυρᾶσ. ἀπέστρεφον δ’ οὖν τοὺσ πολλοὺσ αὐτῶν λέγων ἤδη τετελέσθαι τὸ ἔργον, οἷσ μὴ καὶ τοῦτ’ αὐτὸ ^ περισπούδαστον ἦν, κἂν αὐτὸν ἰδεῖν τὸν τόπον καί τι λείψανον καταλαμβάνειν τοῦ πυρόσ. ἔνθα δή, ὦ ἑταῖρε, μυρία πράγματα εἶχον ἅπασι διηγούμενοσ καὶ ἀνακρίνουσιν καὶ ἀκριβῶσ ἐκπυνθανομένοισ. "ἔλιπον γᾶν, βαίνω δ’ ἐσ Ὄλυμπον. ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἐτεθήπεσαν καὶ προσεκύνουν ὑποφρίττοντεσ καὶ ἀνέκρινόν με πότερον πρὸσ ἑώ ἢ πρὸσ δυσμὰσ ἐνεχθείη ὁ γύψ· ἐγὼ δὲ τὸ ἐπελθὸν ἀπεκρινάμην αὐτοῖσ. ἀπελθὼν δὲ ἐσ τὴν πανήγυριν ἐπέστην τινὶ πολιῷ ἀνδρὶ καὶ νὴ τὸν Δί’ ἀξιοπίστῳ τὸ πρόσωπον ἐπὶ τῷ πώγωνι καὶ τῇ λοιπῇ σεμνότητι, τά τε ἄλλα διηγουμένῳ περὶ τοῦ Πρωτέωσ καὶ ὡσ μετὰ τὸ καυθῆναι θεάσαιτο αὐτὸν ἐν λευκῇ ἐσθῆτι μικρὸν ἔμπροσθεν, καὶ νῦν ἀπολίποι περιπατοῦντα φαιδρὸν ἐν τῇ ἑπταφώνῳ στοᾷ κοτίνῳ τε ἐστεμμένον.

εἶτ’ ἐπὶ πᾶσι προσέθηκε τὸν γῦπα, διομνύμενοσ ἦ μὴν αὐτὸσ ἑωρακέναι ἀναπτάμενον ἐκ τῆσ πυρᾶσ, ὃν ἐγὼ μικρὸν ἔμπροσθεν ἀφῆκα πέτεσθαι καταγελῶντα τῶν ἀνοήτων καὶ βλακικῶν τὸν τρόπον. ἐννόει τὸ λοιπὸν οἱᾶ εἰκὸσ ἐπ’ αὐτῷ γενήσεσθαι, ποίασ μὲν οὐ μελίττασ ἐπιστήσεσθαι ^ ἐπὶ τὸν τόπον, τίνασ δέ τέττιγασ οὐκ ἐπᾴσεσθαι,^ τίνασ δὲ κορώνασ οὐκ ἐπιπτήσεσθαι καθάπερ ἐπὶ τὸν Ἡσιόδου τάφον, καὶ τὰ τοιαῦτα.

εἰκόνασ μὲν γὰρ παρά τε Ἠλείων αὐτῶν παρά τε τῶν ἄλλων Ἑλλήνων, οἷσ καὶ ἐπεσταλκέναι ἔλεγεν,^ αὐτίκα μάλα οἶδα πολλὰσ ἀναστησομένασ. φασὶ δὲ πάσαισ σχεδὸν ταῖσ ἐνδόξοισ πόλεσιν ἐπιστολὰσ διαπέμψαι αὐτόν, διαθήκασ τινὰσ καὶ παραινέσεισ καὶ νόμουσ· καί τινασ ἐπὶ τούτῳ πρεσβευτὰσ τῶν ἑταίρων ἐχειροτόνησεν, νεκραγγέλουσ καὶ νερτεροδρόμουσ προσαγορεύσασ. τοῦτο τέλοσ τοῦ κακοδαίμονοσ Πρωτέωσ ἐγένετο, ἀνδρόσ, ὡσ βραχεῖ λόγῳ περιλαβεῖν, πρὸσ ἀλήθειαν μὲν οὐδεπώποτε ἀποβλέψαντοσ, ἐπὶ δόξῃ δὲ καὶ τῷ παρὰ τῶν πολλῶν ἐπαίνῳ ἅπαντα εἰπόντοσ ἀεὶ καὶ πράξαντοσ, ὡσ καὶ εἰσ πῦρ ἁλέσθαι, ὅτε μηδὲ ἀπολαύειν τῶν ἐπαίνων ἔμελλεν ἀναίσθητοσ αὐτῶν γενόμενοσ.

ἓν ἔτι σοι προσδιηγησάμενοσ παύσομαι, ὡσ ἔχῃσ ἐπὶ πολὺ γελᾶν.

ἐκεῖνα μὲν γὰρ πάλαι οἶσθα, εὐθὺσ ἀκούσασ μου ὅτε ἥκων ἀπὸ Συρίασ διηγούμην ὡσ ἀπὸ Τρῳάδοσ συμπλεύσαιμι αὐτῷ καὶ τήν τε ἄλλην τὴν ἐν τῷ πλῷ τρυφὴν καὶ τὸ μειράκιον τὸ ὡραῖον ὃ ἔπεισε κυνίζειν ὡσ ἔχοι τινὰ καὶ αὐτὸσ Ἀλκιβιάδην, καὶ ὡσ ἐπεὶ ταραχθείημεν ^ τῆσ νυκτὸσ ἐν μέσῳ τῷ Αἰγαίῳ ^ γνόφου καταβάντοσ καὶ κῦμα παμμέγεθεσ ἐγείραντοσ ἐκώκυε μετὰ τῶν γυναικῶν ὁ θαυμαστὸσ καὶ θανάτου κρείττων εἶναι δοκῶν. ἀλλὰ μικρὸν πρὸ τῆσ τελευτῆσ, πρὸ ἐννέα σχεδόν που ἡμερῶν, πλεῖον, οἶμαι, τοῦ ἱκανοῦ ἐμφαγὼν ἤμεσέν τε τῆσ νυκτὸσ καὶ ἑάλω πυρετῷ μάλα σφοδρῷ. ταῦτα δέ μοι Ἀλέξανδροσ ὁ ἰατρὸσ διηγήσατο μετακληθεὶσ ὡσ ἐπισκοπήσειεν αὐτόν. ἔφη οὖν καταλαβεῖν αὐτὸν χαμαὶ κυλιόμενον καὶ τὸν φλογμὸν οὐ φέροντα καὶ ψυχρὸν αἰτοῦντα πάνυ ἐρωτικῶσ, ἑαυτὸν δὲ μὴ δοῦναι. "ἀλλ’ οὐχ ὁμοίωσ ἔνδοξοσ ὁ τρόποσ γένοιτ’ ἄν, πᾶσιν κοινὸσ ὤν.

ταῦτα μὲν ὁ Ἀλέξανδροσ.

ἐγὼ δὲ οὐδ’ αὐτὸσ πρὸ πολλῶν ἡμερῶν εἶδον αὐτὸν ἐγκεχρισμένον, ὡσ ἀποδακρύσειε τῷ δριμεῖ φαρμάκῳ. ὁρᾷσ; οὐ πάνυ τοὺσ ἀμβλυωποῦντασ ὁ Αἰακὸσ παραδέχεται. ὅμοιον ὡσ εἴ τισ ἐπὶ σταυρὸν ἀναβήσεσθαι μέλλων τὸ ἐν τῷ δακτύλῳ πρόσπταισμα θεραπεύοι. τί σοι δοκεῖ ὁ Δημόκριτοσ, εἰ ταῦτα εἶδε; κατ’ ἀξίαν γελάσαι ἂν ἐπὶ τῷ ἀνδρί; καίτοι πόθεν εἶχεν ἐκεῖνοσ τοσοῦτον γέλωτα; σὺ δ’ οὖν, ὦ φιλότησ, γέλα καὶ αὐτόσ, καὶ μάλιστα ὁπόταν τῶν ἄλλων ἀκούῃσ θαυμαζόντων αὐτόν.

상위

Lucian (루키아노스)

목록

  • (no name)
일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION