Lucian, Alexander, (no name)

(루키아노스, Alexander, (no name))

σὺ μὲν ἴσωσ, ω φίχτατβ Κέλσε, μικρόν τι καὶ φαῦλον οἰεί τὸ πρόσταγμα, προστάττειν τὸν Ἀλεξάνδρου σοι τοῦ Ἀβωνοτειχίτου γόητοσ βίον καὶ ἐπινοίασ αὐτοῦ καὶ τολμήματα καὶ μαγγανείασ εἰσ βιβλίον ἐγγράψαντα πέμψαι· τὸ δέ, εἴ τισ ἐθέλοι πρὸσ τὸ ἀκριβὲσ ἕκαστον ἐπεξιέναι, οὐ μεῖόν ἐστιν ἢ τὰσ Ἀλεξάνδρου τοῦ Φιλίππου πράξεισ ἀναγράψαι· τοσοῦτοσ εἰσ κακίαν οὗτοσ, ὅσοσ εἰσ ἀρετὴν ἐκεῖνοσ. ὅμωσ δὲ εἰ μετὰ συγγνώμησ ἀναγνώσεσθαι μέλλοισ καὶ τὰ ἐνδέοντα τοῖσ ἱστορουμένοισ προσλογιεῖσθαι,, ὑποστήσομαί σοι τὸν ἆθλον, καὶ τὴν Αὐγέου βουστασίαν, εἰ καὶ μὴ πᾶσαν, ἀλλ’ εἰσ δύναμίν γε τὴν ἐμαυτοῦ ἀνακαθάρασθαι πειράσομαι, ὀλίγουσ ὅσουσ τῶν κοφίνων ἐκφορήσασ, ὡσ ἀπ’ ἐκείνων τεκμαίροιο πόση πᾶσα καὶ ὡσ ἀμύθητοσ ἦν ἡ κόπροσ ἣν τρισχίλιοι βόεσ ἐν πολλοῖσ ἔτεσιν ποιῆσαι ἐδύναντο. αἰδοῦμαι μὲν οὖν ὑπὲρ ἀμφοῖν, ὑπέρ τε σοῦ καὶ ἐμαυτοῦ σοῦ μέν, ἀξιοῦντοσ μνήμῃ καὶ γραφῇ παραδοθῆναι ἄνδρα τρισκατάρατον, ἐμαυτοῦ δέ, σπουδὴν ποιουμένου ἐπὶ τοιαύτῃ ἱστορίᾳ καὶ πράξεσιν ἀνθρώπου, ὃν οὐκ ἀναγιγνώσκεσθαι πρὸσ τῶν πεπαιδευμένων ἦν ἄξιον, ἀλλ’ ἐν πανδήμῳ τινὶ μεγίστῳ θεάτρῳ ὁρᾶσθαι ὑπὸ πιθήκων ἢ ἀλωπέκων σπαραττόμενον.

ἀλλ’ ἤν τισ ἡμῖν ταύτην ἐπιφέρῃ τὴν αἰτίαν, ἕξομεν καὶ αὐτοὶ εἰσ παράδειγμά τι τοιοῦτον ἀνενεγκεῖν. καὶ Ἀρριανὸσ γὰρ ὁ τοῦ Ἐπικτήτου μαθητήσ, ἀνὴρ Ῥωμαίων ἐν τοῖσ πρώτοισ καὶ παιδείᾳ παρ’ ὅλον τὸν βίον συγγενόμενοσ, ὅμοιόν τι παθὼν ἀπολογήσαιτ’ ἂν καὶ ὑπὲρ ἡμῶν Τιλλορόβου ^ γοῦν τοῦ λῃστοῦ κἀκεῖνοσ βίον ἀναγράψαι ἠξίωσεν. ἡμεῖσ δὲ πολὺ ὠμοτέρου λῃστοῦ μνήμην ποιησόμεθα, ὅσῳ μὴ ἐν ὕλαισ καὶ ἐν ὄρεσιν, ἀλλ’ ἐν πόλεσιν οὗτοσ ἐλῄστευεν, οὐ Μυσίαν μόνην οὐδὲ τὴν Ἴδην κατατρέχων οὐδὲ ὀλίγα τῆσ Ἀσίασ μέρη τὰ ἐρημότερα λεηλατῶν, ἀλλὰ πᾶσαν ὡσ εἰπεῖν τὴν Ῥωμαίων ἀρχὴν ἐμπλήσασ τῆσ λῃστείασ τῆσ αὑτοῦ. πρότερον δέ σοι αὐτὸν ὑπογράψω τῷ λόγῳ πρὸσ τὸ ὁμοιότατον εἰκάσασ, ὡσ ἂν δύνωμαι, καίτοι μὴ πάνυ γραφικόσ τισ ὤν.

τὸ γὰρ δὴ σῶμα, ἵνα σοι καὶ τοῦτο δείξω, μέγασ τε ἦν καὶ καλὸσ ἰδεῖν καὶ θεοπρεπὴσ ὡσ ἀληθῶσ, λευκὸσ τὴν χρόαν, τὸ γένειον οὐ πάνυ λάσιοσ, κόμην τὴν μὲν ἰδίαν, τὴν δὲ καὶ πρόσθετον ἐπικείμενοσ εὖ μάλα εἰκασμένην καὶ τοὺσ πολλοὺσ ὅτι ἦν ἀλλοτρία λεληθυῖαν· ὀφθαλμοὶ πολὺ τὸ γοργὸν καὶ ἔνθεον διεμφαίνοντεσ, φώνημα ἥδιστόν τε ἅμα καὶ λαμπρότατον καὶ ὅλωσ οὐδαμόθεν μεμπτὸσ ἦν ταῦτά γε. τοιόσδε μὲν τὴν μορφήν ἡ ψυχὴ δὲ καὶ ἡ γνώμη ‐ ἀλεξίκακε Ἡράκλεισ καὶ Ζεῦ ἀποτρόπαιε καὶ Διόσκουροι σωτῆρεσ, πολεμίοισ καὶ ἐχθροῖσ ἐντυχεῖν γένοιτο καὶ ^ συγγενέσθαι τοιούτῳ τινί.

συνέσει μὲν γὰρ καὶ ἀγχινοίᾳ καὶ δριμύτητι πάμπολυ τῶν ἄλλων διέφερεν, καὶ τό τε περίεργον καὶ εὐμαθὲσ καὶ μνημονικὸν καὶ πρὸσ τὰ μαθήματα εὐφυέσ, πάντα ταῦτα εἰσ ὑπερβολὴν ἑκασταχοῦ ὑπῆρχεν αὐτῷ. ἐχρῆτο δὲ αὐτοῖσ εἰσ τὸ χείριστον, καὶ ὄργανα ταῦτα γενναῖα ὑποβεβλημένα ἔχων αὐτίκα μάλα τῶν ἐπὶ κακίᾳ διαβοήτων ἀκρότατοσ ἀπετελέσθη, ὑπὲρ τοὺσ Κέρκωπασ, ὑπὲρ τὸν Εὐρύβατον ἢ Φρυνώνδαν ἢ Ἀριστόδημον ἢ Σώστρατον. αὐτὸσ μὲν γὰρ τῷ γαμβρῷ Ῥουτιλιανῷ ποτε γράφων καὶ τὰ μετριώτατα ὑπὲρ αὑτοῦ λέγων Πυθαγόρᾳ ὅμοιοσ εἶναι ἠξίου. ἀλλ’ ἵλεωσ μὲν ὁ Πυθαγόρασ εἰή, σοφὸσ ἀνήρ καὶ τὴν γνώμην θεσπέσιοσ, εἰ δὲ κατὰ τοῦτον ἐγεγένητο, παῖσ ἂν εὖ οἶδ’ ὅτι πρὸσ αὐτὸν εἶναι; ἔδοξε. καὶ πρὸσ Χαρίτων μή με νομίσῃσ ἐφ’ ὕβρει ταῦτα τοῦ Πυθαγόρου λέγειν ἢ συνάπτειν πειρώμενον αὐτοὺσ πρὸσ ὁμοιότητα τῶν πράξεων· ἀλλ’ εἴ τισ τὰ χείριστα καὶ βλασφημότατα τῶν ἐπὶ διαβολῇ περὶ τοῦ Πυθαγόρου λεγομένων, οἷσ ἔγωγε οὐκ ἂν πεισθείην ὡσ ἀληθέσιν οὖσιν, ὅμωσ συναγάγοι εἰσ τὸ αὐτό, πολλοστὸν ἂν μέροσ ἅπαντα ἐκεῖνα γένοιτο τῆσ Ἀλεξάνδρου δεινότητοσ. ὅλωσ γὰρ ἐπινόησόν μοι καὶ τῷ λογισμῷ διατύπωσον ποικιλωτάτην τινὰ ψυχῆσ κρᾶσιν ἐκ ψεύδουσ καὶ δόλων καὶ ἐπιορκιῶν καὶ κακοτεχνιῶν συγκειμένην, ῥᾳδίαν, τολμηράν, παράβολον, φιλόπονον ἐξεργάσασθαι τὰ νοηθέντα, καὶ πιθανὴν καὶ ἀξιόπιστον καὶ ὑκοκριτικὴν τοῦ βελτίονοσ καὶ τῷ ἐναντιωτάτῳ τῆσ βουλήσεωσ ἐοικυῖαν. οὐδεὶσ γοῦν τὸ πρῶτον ἐντυχὼν οὐκ ἀπῆλθε δόξαν λαβὼν ὑπὲρ αὐτοῦ ὡσ εἰή πάντων ἀνθρώπων χρηστότατοσ καὶ ἐπιεικέστατοσ καὶ προσέτι ἁπλοϊκώτατόσ τε καὶ ἀφελέστατοσ. ἐπὶ πᾶσι δὲ τούτοισ τὸ μεγαλουργὸν προσῆν καὶ τὸ μηδὲν μικρὸν ἐπινοεῖν, ἀλλ’ ἀεὶ τοῖσ μεγίστοισ ἐπέχειν τὸν νοῦν. μειράκιον μὲν οὖν ἔτι ὢν πάνυ ὡραῖον, ὡσ ἐνῆν ἀπὸ τῆσ καλάμησ τεκμαίρεσθαι καὶ ἀκούειν τῶν διηγουμένων, ἀνέδην ἐπόρνευε καὶ συνῆν ἐπὶ μισθῷ τοῖσ δεομένοισ.

ἐν δὲ τοῖσ ἄλλοισ λαμβάνει τισ αὐτὸν ἐραστὴσ γόησ τῶν μαγείασ καὶ ἐπῳδὰσ θεσπεσίουσ ὑπισχνουμένων καὶ χάριτασ ἐπὶ τοῖσ ἐρωτικοῖσ καὶ ἐπαγωγὰσ τοῖσ ἐχθροῖσ καὶ θησαυρῶν ἀναπομπὰσ καὶ κλήρων διαδοχάσ. οὗτοσ ἰδὼν εὐφυᾶ παῖδα καὶ πρὸσ ὑπηρεσίαν τῶν ἑαυτοῦ πράξεων ἑτοιμότατον, οὐ μεῖον ἐρῶντα τῆσ κακίασ τῆσ αὐτοῦ ἢ αὐτὸσ τῆσ ὡρ́ασ τῆσ ἐκείνου, ἐξεπαίδευσέ τε αὐτὸν καὶ διετέλει ὑπουργῷ καὶ ὑπηρέτῃ καὶ διακόνῳ χρώμενοσ. ὁ δ’ αὐτὸσ ἐκεῖνοσ δημοσίᾳ μὲν ἰατρὸσ δῆθεν ἦν, ἠπίστατο δὲ κατὰ τὴν Θῶνοσ τοῦ Αἰγυπτίου γυναῖκα φάρμακα πολλὰ μὲν ἐσθλὰ μεμιγμένα, πολλὰ δὲ λυγρά· ὧν ἁπάντων κληρονόμοσ καὶ διάδοχοσ οὗτοσ ἐγένετο. ἦν δὲ ὁ διδάσκαλοσ ἐκεῖνοσ καὶ ἐραστὴσ τὸ γένοσ Τυανεύσ, τῶν Ἀπολλωνίῳ τῷ πάνυ ^ συγγενομένων καὶ τὴν πᾶσαν αὐτοῦ τραγῳδίαν εἰδότων. ὁρᾷσ ἐξ οἱάσ σοι διατριβῆσ ἄνθρωπον λέγω. ἤδη δὲ πώγωνοσ ὁ Ἀλέξανδροσ πιμπλάμενοσ καὶ τοῦ Τυανέωσ ἐκείνου ἀποθανόντοσ ἐν ἀπορίᾳ καθεστώσ, ἀπηνθηκυίασ ἅμα τῆσ ὡρ́ασ, ἀφ’ ἧσ τρέφεσθαι ἐδύνατο, οὐκέτι μικρὸν οὐδὲν ἐπενόει, ἀλλὰ κοινωνήσασ Βυζαντίῳ τινὶ χορογράφῳ τῶν καθιέντων εἰσ τοὺσ ἀγῶνασ, πολὺ καταρατοτέρῳ τὴν φύσιν ‐ Κοκκωνᾶσ δέ, οἶμαι, ἐπεκαλεῖτο ‐ περιῄεσαν γοητεύοντεσ καὶ μαγγανεύοντεσ καὶ τοὺσ παχεῖσ τῶν ἀνθρώπων ‐ οὕτωσ γὰρ αὐτοὶ τῇ πατρίῳ τῶν μάγων φωνῇ τοὺσ πολλοὺσ ὀνομάζουσιν ‐ ἀποκείροντεσ.

ἐν δὴ τούτοισ καὶ Μακέτιν γυναῖκα πλουσίαν, ἔξωρον μέν, ἐράσμιον δὲ ἔτι εἶναι βουλομένην, ἐξευρόντεσ ἐπεσιτίσαντό τε τὰ ἀρκοῦντα παρ’ αὐτῆσ καὶ ἠκολούθησαν ἐκ τῆσ Βιθυνίασ εἰσ τὴν Μακεδονίαν. Πελλαία δὲ ἦν ἐκείνη, πάλαι μὲν εὐδαίμονοσ χωρίου κατὰ τοὺσ τῶν Μακεδόνων βασιλέασ, νῦν δὲ ταπεινοῦ ^ καὶ ὀλιγίστουσ οἰκήτορασ ἔχοντοσ. ἐνταῦθα ἰδόντεσ δράκοντασ παμμεγέθεισ, ἡμέρουσ πάνυ καὶ τιθασούσ, ὡσ καὶ ὑπὸ γυναικῶν τρέφεσθαι καὶ παιδίοισ συγκαθεύδειν καὶ πατουμένουσ ἀνέχεσθαι καὶ θλιβομένουσ μὴ ἀγανακτεῖν καὶ γάλα πίνειν ἀπὸ θηλῆσ κατὰ ταὐτὰ τοῖσ βρέφεσι ‐ πολλοὶ δὲ γίγνονται παρ’ αὐτοῖσ τοιοῦτοι, ὅθεν καὶ τὸν περὶ τῆσ Ὀλυμπιάδοσ μῦθον διαφοιτῆσαι πάλαι εἰκόσ, ὁπότε ἐκύει τὸν Ἀλέξανδρον, δράκοντόσ τινοσ, οἶμαι, τοιούτου συγκαθεύδοντοσ αὐτῇ ‐ ὠνοῦνται τῶν ἑρπετῶν ἓν κάλλιστον ὀλίγων ὀβολῶν.

καὶ κατὰ τὸν Θουκυδίδην ἄρχεται ὁ πόλεμοσ ἐνθένδε ἤδη. ὡσ γὰρ ἂν δύο κάκιστοι καὶ μεγαλότολμοι καὶ πρὸσ τὸ κακουργεῖν προχειρότατοι εἰσ τὸ αὐτὸ συνελθόντεσ, ῥᾳδίωσ κατενόησαν τὸν τῶν ἀνθρώπων βίον ὑπὸ δυοῖν τούτοιν μεγίστοιν τυραννούμενον, ἐλπίδοσ καὶ φόβου, καὶ ὅτι ὁ τούτων ἑκατέρῳ εἰσ δέον χρήσασθαι δυνάμενοσ τάχιστα πλουτήσειεν ἂν ἀμφοτέροισ γάρ, τῷ τε δεδιότι καὶ τῷ ἐλπίζοντι, ἑώρων τὴν πρόγνωσιν ἀναγκαιοτάτην τε καὶ ποθεινοτάτην οὖσαν, καὶ Δελφοὺσ οὕτω πάλαι πλουτῆσαι καὶ ἀοιδίμουσ γενέσθαι καὶ Δῆλον καὶ Κλάρον καὶ Βραγχίδασ, τῶν ἀνθρώπων ἀεὶ δι’ οὓσ προεῖπον τυράννουσ, τὴν ἐλπίδα καὶ τὸν φόβον, φοιτώντων εἰσ τὰ ἱερὰ καὶ προμαθεῖν τὰ μέλλοντα δεομένων, καὶ δι’ αὐτὸ ἑκατόμβασ θυόντων καὶ χρυσᾶσ πλίνθουσ ἀνατιθέντων.

ταῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ στρέφοντεσ καὶ κυκῶντεσ μαντεῖον συστήσασθαι καὶ χρηστήριον ἐβουλεύοντο· εἰ γὰρ τοῦτο προχωρήσειεν αὐτοῖσ, αὐτίκα πλούσιοί τε καὶ εὐδαίμονεσ ἔσεσθαι ἤλπιζον ‐ ὅπερ ἐπὶ μεῖζον ἢ κατὰ τὴν πρώτην προσδοκίαν ἀπήντησεν αὐτοῖσ καὶ κρεῖττον διεφάνη τῆσ ἐλπίδοσ. τοὐντεῦθεν τὴν σκέψιν ἐποιοῦντο, πρῶτον μὲν περὶ τοῦ χωρίου, δεύτερον δὲ ἥτισ ἡ ἀρχὴ καὶ ὁ τρόποσ ἂν γένοιτο τῆσ ἐπιχειρήσεωσ.

ὁ μὲν οὖν Κοκκωνᾶσ τὴν Καλχηδόνα ἐδοκίμαζεν ἐπιτήδειον εἶναι καὶ εὔκαιρον χωρίον, ^ τῇ τε Θρᾴκῃ καὶ τῇ Βιθυνίᾷ πρόσοικον, οὐχ ἑκὰσ οὐδὲ τῆσ Ἀσίασ καὶ Γαλατίασ καὶ τῶν ὑπερκειμένων ἐθνῶν ἁπάντων ὁ δὲ Ἀλέξανδροσ ἔμπαλιν τὰ οἴκοι προὔκρινεν, λέγων ὅπερ ἀληθὲσ ἦν, πρὸσ τὴν τῶν τοιούτων ἀρχὴν καὶ ἐπιχείρησιν ἀνθρώπων δεῖν παχέων καὶ ἠλιθίων τῶν ὑποδεξομένων, οἱούσ τοὺσ Παφλαγόνασ εἶναι ἔφασκεν ὑπεροικοῦντασ τὸ τοῦ Ἀβώνου τεῖχοσ, δεισιδαίμονασ τοὺσ πολλοὺσ καὶ πλουσίουσ, καὶ μόνον εἰ φανείη τισ αὐλητὴν ἢ τυμπανιστὴν ἢ κυμβάλοισ κροτοῦντα ἐπαγόμενοσ, κοσκίνῳ τὸ τοῦ λόγου μαντευόμενοσ, αὐτίκα μάλα πάντασ κεχηνότασ πρὸσ αὐτὸν καὶ ὥσπερ τινὰ τῶν ἐπουρανίων προσβλέποντασ. οὐκ ὀλίγησ δὲ τῆσ περὶ τοῦτο στάσεωσ αὐτοῖσ γενομένησ τέλοσ ἐνίκησεν ὁ Ἀλέξανδροσ, καὶ ἀφικόμενοι εἰσ τὴν Χαλκηδόνα ‐ χρήσιμον γάρ τι ὅμωσ ἡ πόλισ αὐτοῖσ ἔχειν ἔδοξε ‐ ἐν τῷ Ἀπόλλωνοσ ἱερῷ, ὅπερ ἀρχαιότατόν ἐστι τοῖσ Χαλκηδονίοισ, κατορύττουσι δέλτουσ χαλκᾶσ, λεγούσασ ὡσ αὐτίκα μάλα ὁ Ἀσκληπιὸσ σὺν τῷ πατρὶ Ἀπόλλωνι μέτεισιν εἰσ τὸν Πόντον καὶ καθέξει τὸ τοῦ Ἀβώνου τεῖχοσ.

αὗται αἱ δέλτοι ἐξεπίτηδεσ εὑρεθεῖσαι διαφοιτῆσαι ῥᾳδίωσ τὸν λόγον τοῦτον εἰσ πᾶσαν τὴν Βιθυνίαν καὶ τὸν Πόντον ἐποίησαν, καὶ πολὺ πρὸ τῶν ἄλλων εἰσ τὸ τοῦ Ἀβώνου τεῖχοσ· κἀκεῖνοι γὰρ καὶ νεὼν αὐτίκα ἐψηφίσαντο ἐγεῖραι καὶ τοὺσ θεμελίουσ ἤδη ἔσκαπτον. κἀνταῦθα ὁ μὲν Κοκκωνᾶσ ἐν Χαλκηδόνι καταλείπεται, διττούσ τινασ καὶ ἀμφιβόλουσ καὶ λοξοὺσ χρησμοὺσ συγγράφων, καὶ μετ’ ὀλίγον ἐτελεύτησε τὸν βίον, ὑπὸ ἐχίδνησ, οἶμαι, δηχθείσ. προεισπέμπεται δὲ ὁ Ἀλέξανδροσ, κομῶν ἤδη καὶ πλοκάμουσ καθειμένοσ καὶ μεσόλευκον χιτῶνα πορφυροῦν ἐνδεδυκὼσ καὶ ἱμάτιον ὑπὲρ αὐτοῦ λευκὸν ἀναβεβλημένοσ, ἁρ́πην ἔχων κατὰ τὸν Περσέα, ἀφ’ οὗ ἑαυτὸν ἐγενεαλόγει μητρόθεν καὶ οἱ ὄλεθροι ἐκεῖνοι Παφλαγόνεσ, εἰδότεσ αὐτοῦ ἄμφω τοὺσ γονέασ ἀφανεῖσ καὶ ταπεινούσ, ἐπίστευον τῷ χρησμῷ λέγοντι Περσείδησ γενεὴν Φοίβῳ φίλοσ οὗτοσ ὁρᾶται, δῖοσ Ἀλέξανδροσ, Ποδαλειρίου αἷμα λελογχώσ.

οὕτωσ ἄρα ὁ Ποδαλείριοσ μάχλοσ καὶ γυναικομανὴσ τὴν φύσιν, ὡσ ἀπὸ Τρίκκησ μέχρι Παφλαγονίασ στύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἀλεξάνδρου μητέρα. εὑρ́ητο δὲ χρησμὸσ ἤδη, ὡσ Σιβύλλησ προμαντευσαμένησ· Εὐξείνου Πόντοιο παρ’ ᾐόσιν ἄγχι Σινώπησ ἔσται τισ κατὰ Τύρσιν ὑπ’ Αὐσονίοισι προφήτησ, ἐκ πρώτησ δεικνὺσ μονάδοσ τρισσῶν δεκάδων τε πένθ’ ἑτέρασ μονάδασ καὶ εἰκοσάδα τρισάριθμον, ἀνδρὸσ ἀλεξητῆροσ ὁμωνυμίην τετράκυκλον. εἰσβαλὼν οὖν ὁ Ἀλέξανδροσ μετὰ τοιαύτησ τραγῳδίασ διὰ πολλοῦ εἰσ τὴν πατρίδα περίβλεπτόσ τε καὶ λαμπρὸσ ἦν, μεμηνέναι προσποιούμενοσ ἐνίοτε καὶ ἀφροῦ ὑποπιμπλάμενοσ τὸ στόμα ῥᾳδίωσ δὲ τοῦτο ὑπῆρχεν αὐτῷ, στρουθίου τῆσ βαφικῆσ βοτάνησ τὴν ῥίζαν διαμασησαμένῳ τοῖσ δὲ θεῖόν τι καὶ φοβερὸν ἐδόκει καὶ ὁ ἀφρόσ.

ἐπεποίητο δὲ αὐτοῖσ πάλαι καὶ κατεσκεύαστο κεφαλὴ δράκοντοσ ὀθονίνη ἀνθρωπόμορφόν τι ἐπιφαίνουσα, κατάγραφοσ, πάνυ εἰκασμένη, ὑπὸ θριξὶν ἱππείαισ ἀνοίγουσά τε καὶ αὖθισ ἐπικλείουσα τὸ στόμα, καὶ γλῶττα οἱά δράκοντοσ διττὴ μέλαινα προέκυπτεν, ὑπὸ τριχῶν καὶ αὐτὴ ἑλκομένη. καὶ ὁ Πελλαῖοσ δὲ δράκων προϋπῆρχεν. καὶ οἴκοι ἐτρέφετο, κατὰ, καιρὸν ἐπιφανησόμενοσ αὐτοῖσ καὶ συντραγῳδήσων, μᾶλλον δὲ πρωταγωνιστὴσ ἐσόμενοσ. ἤδη δὲ ἄρχεσθαι δέον, μηχανᾶται τοιόνδε τι·

νύκτωρ γὰρ ἐλθὼν ἐπὶ τοὺσ θεμελίουσ τοῦ νεὼ τοὺσ ἄρτι ὀρυττομένουσ ‐ συνειστήκει δὲ ἐν αὐτοῖσ ὕδωρ ἢ αὐτόθεν ποθὲν συλλειβόμενον ἢ ἐξ οὐρανοῦ πεσὸν ‐ ἐνταῦθα κατατίθεται χήνειον ᾠὸν προκεκενωμένον, ἔνδον φυλάττον ἑρπετόν τι ἀρτιγέννητον, καὶ βυθίσασ τοῦτο ἐν μυχῷ τοῦ πηλοῦ ὀπίσω αὖθισ ἀπηλλάττετο. ἑώθεν δὲ γυμνὸσ εἰσ τὴν ἀγορὰν προπηδήσασ, διάζωμα περὶ τὸ αἰδοῖον ἔχων, κατάχρυσον καὶ τοῦτο, καὶ τὴν ἁρ́πην ἐκείνην φέρων, σείων ἅμα τὴν κόμην ἄνετον ὥσπερ οἱ τῇ μητρὶ ἀγείροντέσ τε καὶ ἐνθεαζόμενοι, ἐδημηγόρει ἐπὶ βωμόν τινα ὑψηλὸν ἀναβὰσ καὶ τὴν πόλιν ἐμακάριζεν αὐτίκα μάλα δεξομένην ἐναργῆ τὸν θεόν. οἱ παρόντεσ δέ ‐ συνδεδραμήκει γὰρ σχεδὸν ἅπασα ἡ πόλισ ἅμα γυναιξὶ καὶ γέρουσι καὶ παιδίοισ ‐ ἐτεθήπεσαν καὶ εὔχοντο καὶ προσεκύνουν. ὁ δὲ φωνάσ τινασ ἀσήμουσ φθεγγόμενοσ, οἱαῖ γένοιντο ἂν Ἑβραίων ἢ Φοινίκων, ἐξέπληττε τοὺσ ἀνθρώπουσ οὐκ εἰδότασ ὅ τι καὶ λέγοι, πλὴν τοῦτο μόνον, ὅτι πᾶσιν ἐγκατεμίγνυ τὸν Ἀπόλλω καὶ τὸν Ἀσκληπιόν. εἶτ’ ἔθει δρόμῳ ἐπὶ τὸν ἐσόμενον νεών καὶ ἐπὶ τὸ ὄρυγμα ἐλθὼν καὶ τὴν προῳκονομημένην ^ τοῦ χρηστηρίου πηγήν, ἐμβὰσ εἰσ τὸ ὕδωρ ὕμνουσ τε ᾖδεν Ἀσκληπιοῦ καὶ Ἀπόλλωνοσ μεγάλῃ τῇ φωνῇ καὶ ἐκάλει τὸν θεὸν ἥκειν τύχῃ τῇ ἀγαθῇ εἰσ τὴν πόλιν.

εἶτα φιάλην αἰτήσασ, ἀναδόντοσ τινόσ, ῥᾳδίωσ ὑποβαλὼν ἀνιμᾶται μετὰ τοῦ ὕδατοσ καὶ τοῦ πηλοῦ τὸ ᾠὸν ἐκεῖνο ἐν ᾧ ὁ θεὸσ αὐτῷ κατεκέκλειστο, κηρῷ λευκῷ καὶ ψιμυθίῳ τὴν ἁρμογὴν τοῦ πώματοσ συγκεκολλημένον καὶ λαβὼν αὐτὸ εἰσ τὰσ ’χεῖρασ ἔχειν ἔφασκεν ἤδη τὸν Ἀσκληπιόν. οἱ δὲ ἀτενὲσ ἀπέβλεπον ὅ τι καὶ γίγνοιτο, πολὺ πρότερον θαυμάσαντεσ τὸ ᾠὸν ἐν τῷ ὕδατι εὑρημένον. ἐπεὶ δὲ καὶ κατάξασ αὐτὸ εἰσ κοίλην τὴν χεῖρα ὑπεδέξατο τὸ τοῦ ἑρπετοῦ ἐκείνου ἔμβρυον καὶ οἱ παρόντεσ εἶδον κινούμενον καὶ περὶ τοῖσ δακτύλοισ εἰλούμενον, ἀνέκραγον εὐθὺσ καὶ ἠσπάζοντο τὸν θεὸν καὶ τὴν πόλιν ἐμακάριζον καὶ χανδὸν ἕκαστοσ ἐνεπίμπλατο τῶν εὐχῶν, θησαυροὺσ καὶ πλούτουσ καὶ ὑγιείασ καὶ τὰ ἄλλα ἀγαθὰ αἰτῶν παρ’ αὐτοῦ. ὁ δὲ δρομαῖοσ αὖθισ ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἱέτο φέρων ἅμα καὶ τὸν ἀρτιγέννητον· οὐκ ἐκ Κορωνίδοσ μὰ Δί’ οὐδέ γε κορώνησ, ἀλλ’ ἐκ χηνὸσ γεγεννημένον. ὁ δὲ λεὼσ ἅπασ ἠκολούθει, πάντεσ ἔνθεοι καὶ μεμηνότεσ ὑπὸ τῶν ἐλπίδων. . ἡμέρασ μὲν οὖν τινασ ^ οἴκοι ἔμεινεν ἐλπίζων ὅπερ ἦν, ὑπὸ τῆσ φήμησ αὐτίκα μάλα παμπόλλουσ τῶν Παφλαγόνων συνδραμεῖσθαι.

ἐπεὶ δὲ ὑπερεπέπληστο ἀνθρώπων ἡ πόλισ, ἁπάντων τοὺσ ἐγκεφάλουσ καὶ τὰσ καρδίασ προεξῃρημένων οὐδὲν ἐοικότων σιτοφάγοισ ἀνδράσιν, ἀλλὰ μόνῃ τῇ μορφῇ μὴ οὐχὶ πρόβατα εἶναι διαφερόντων, ἐν οἰκίσκῳ τινὶ ἐπὶ κλίνησ καθεζόμενοσ μάλα θεοπρεπῶσ ἐσταλμένοσ ἐλάμβανεν εἰσ τὸν κόλπον τὸν Πελλαῖον ἐκεῖνον Ἀσκληπιόν, μέγιστόν τε καὶ κάλλιστον, ὡσ ἔφην, ὄντα, καὶ ὅλον τῷ αὑτοῦ τραχήλῳ περιειλήσασ καὶ τὴν οὐρὰν ἔξω ἀφεὶσ ‐ πολὺσ δὲ ἦν ‐ ἐν τῷ προκολπίῳ προκεχύσθαι αὐτοῦ ^ καὶ χαμαὶ τὸ μέροσ ἐπισύρεσθαι, μόνην τὴν κεφαλὴν ὑπὸ μάλησ ἔχων καὶ ἀποκρύπτων, ἀνεχομένου πάντα ἐκείνου, προὔφαινεν τὴν ὀθονίνην κεφαλὴν κατὰ θάτερον τοῦ πώγωνοσ, ὡσ δῆθεν ἐκείνου τοῦ φαινομένου πάντωσ οὖσαν. εἶτά μοι ἐπινόησον οἰκίσκον οὐ πάνυ φαιδρὸν οὐδὲ εἰσ κόρον τοῦ φωτὸσ δεχόμενον καὶ πλῆθοσ ἀνθρώπων συγκλύδων, τεταραγμένων καὶ προεκπεπληγμένων καὶ ταῖσ ἐλπίσιν ἐπαιωρουμένων, οἷσ εἰσελθοῦσι τεράστιον ὡσ εἰκὸσ τὸ πρᾶγμα ἐφαίνετο, ἐκ τοῦ τέωσ μικροῦ ἑρπετοῦ ἐντὸσ ἡμερῶν ὀλίγων τοσοῦτον δράκοντα πεφηνέναι, ἀνθρωπόμορφον καὶ ταῦτα καὶ τιθασόν.

ἠπείγοντο δὲ αὐτίκα πρὸσ τὴν ἔξοδον, καὶ πρὶν ἀκριβῶσ ἰδεῖν, ἐξηλαύνοντο ὑπὸ τῶν ἀεὶ ἐπεισιόντων ἐτετρύπητο δὲ κατὰ τὸ ἀντίθυρον ἄλλη ἔξοδοσ. οἱο͂́ν τι καὶ τοὺσ Μακεδόνασ ἐν Βαβυλῶνι ποιῆσαι ἐπ’ Ἀλεξάνδρῳ νοσοῦντι λόγοσ, ὅτε ὁ μὲν ἤδη πονήρωσ εἶχεν, οἱ δὲ περιστάντεσ τὰ βασίλεια ἐπόθουν ἰδεῖν αὐτὸν καὶ προσειπεῖν τὸ ὕστατον. τὴν δὲ ἐπίδειξιν ταύτην οὐχ ἅπαξ ὁ μιαρόσ, ἀλλὰ πολλάκισ ποιῆσαι λέγεται, καὶ μάλιστα εἴ τινεσ τῶν πλουσίων ἀφίκοιντο νεαλέστεροι. ἐνταῦθα, ὦ φίλε Κέλσε, εἰ δεῖ τἀληθῆ λέγειν, συγγνώμην χρὴ ἀπονέμειν τοῖσ Παφλαγόσι καὶ Ποντικοῖσ ἐκείνοισ, παχέσι καὶ ἀπαιδεύτοισ ἀνθρώποισ, εἰ ἐξηπατήθησαν ἁπτόμενοι τοῦ δράκοντοσ ‐ καὶ γὰρ τοῦτο παρεῖχεν τοῖσ βουλομένοισ ὁ Ἀλέξανδροσ ‐ ὁρῶντέσ τε ἐν ἀμυδρῷ τῷ φωτὶ τὴν κεφαλὴν δῆθεν αὐτοῦ ἀνοίγουσὰν τε καὶ συγκλείουσαν τὸ στόμα, ὥστε πάνυ τὸ μηχάνημα ἐδεῖτο Δημοκρίτου τινὸσ ἢ καὶ αὐτοῦ Ἐπικούρου ἢ Μητροδώρου ἤ τινοσ ἄλλου ἀδαμαντίνην πρὸσ τὰ τοιαῦτα τὴν γνώμην ἔχοντοσ, ὡσ ἀπιστῆσαι καὶ ὅπερ ἦν εἰκάσαι, καὶ εἰ μὴ εὑρεῖν τὸν τρόπον ἐδύνατο, ἐκεῖνο γοῦν προπεπεισμένου, ὅτι λέληθεν αὐτὸν ὁ τρόποσ τῆσ μαγγανείασ, τὸ δ’ οὖν πᾶν ψεῦδόσ ἐστι καὶ γενέσθαι ἀδύνατον.

κατ’ ὀλίγον οὖν καὶ ἡ Βιθυνία καὶ ἡ Γαλατία καὶ ἡ Θρᾴκη συνέρρει, ἑκάστου τῶν ἀπαγγελλόντων κατὰ τὸ εἰκὸσ λέγοντοσ ὡσ καὶ γεννώμενον ἴδοι τὸν θεὸν καὶ ὕστερον ἅψαιτο μετ’ ὀλίγον παμμεγέθουσ αὐτοῦ γεγενημένου καὶ τὸ πρόσωπον ἀνθρώπῳ ἐοικότοσ.

γραφαί τε ἐπὶ τούτῳ καὶ εἰκόνεσ καὶ ξόανα, τὰ μὲν ἐκ χαλκοῦ, τὰ δὲ ἐξ ἀργύρου εἰκασμένα, καὶ ὄνομά γε τῷ θεῷ ἐπιτεθέν Γλύκων γὰρ ἐκαλεῖτο ἔκ τινοσ ἐμμέτρου καὶ θείου προστάγματοσ. καὶ ἐπειδὴ καιρὸσ ἦν, οὗπερ ἕνεκα τὰ πάντα ἐμεμηχάνητο, καὶ χρᾶν τοῖσ δεομένοισ καὶ θεσπίζειν, παρ’ Ἀμφιλόχου τοῦ ἐν Κιλικίᾳ τὸ ἐνδόσιμον λαβών ‐ καὶ γὰρ ἐκεῖνοσ, μετὰ τὴν τοῦ πατρὸσ τελευτὴν τοῦ Ἀμφιάρεω καὶ τὸν ἐν Θήβαισ ἀφανισμὸν αὐτοῦ ἐκπεσὼν τῆσ οἰκείασ εἰσ τὴν Κιλικίαν ἀφικόμενοσ, οὐ πονήρωσ ἀπήλλαξεν, προθεσπίζων καὶ αὐτὸσ τοῖσ Κίλιξι τὰ μέλλοντα καὶ δύ’ ὀβολοὺσ ἐφ’ ἑκάστῳ χρησμῷ λαμβάνων ‐ ἐκεῖθεν οὖν τὸ ἐνδόσιμον λαβὼν ὁ Ἀλέξανδροσ προλέγει πᾶσι τοῖσ ἀφικομένοισ ὡσ μαντεύσεται ὁ θεόσ, ῥητήν τινα ἡμέραν προειπών.

ἐκέλευσεν δὲ ἕκαστον, οὗ δέοιτο ἂν καὶ ὃ μάλιστα μαθεῖν ἐθέλοι, εἰσ βιβλίον ἐγγράψαντα καταρράψαι τε καὶ κατασημήνασθαι κηρῷ ἢ πηλῷ ἢ ἄλλῳ τοιούτῳ. αὐτὸσ δὲ λαβὼν τὰ βιβλία καὶ εἰσ τὸ ἄδυτον κατελθὼν ‐ ἤδη γὰρ ὁ νεὼσ ἐγήγερτο καὶ ἡ σκηνὴ παρεσκεύαστο ‐ καλέσειν ἔμελλε κατὰ τάξιν τοὺσ δεδωκότασ ὑπὸ κήρυκι καὶ θεολόγῳ, καὶ παρὰ τοῦ θεοῦ ἀκούων ἕκαστα τὸ μὲν βιβλίον ἀποδώσειν σεσημασμένον ὡσ εἶχε, τὴν δὲ πρὸσ αὐτὸ ἀπόκρισιν ὑπογεγραμμένην, πρὸσ ἔποσ ἀμειβομένου τοῦ θεοῦ περὶ ὅτου τισ ἔροιτο. ἦν δὲ τὸ μηχάνημα τοῦτο ἀνδρὶ μὲν οἱῴ σοί, εἰ δὲ μὴ φορτικὸν εἰπεῖν, καὶ οἱῴ ἐμοί, πρόδηλον καὶ γνῶναι ῥᾴδιον, τοῖσ δὲ ἰδιώταισ καὶ κορύζησ μεστοῖσ τὴν ῥῖνα τεράστιον καὶ πάνυ ἀπίστῳ ὅμοιον.

ἐπινοήσασ γὰρ ποικίλασ τῶν σφραγίδων τὰσ λύσεισ ἀνεγίγνωσκέν τε τὰσ ἐρωτήσεισ ἑκάστασ καὶ τὰ δοκοῦντα πρὸσ αὐτὰσ ἀπεκρίνετο, εἶτα κατειλήσασ αὖθισ καὶ σημηνάμενοσ ἀπεδίδου μετὰ πολλοῦ θαύματοσ τοῖσ λαμβάνουσιν. "πόθεν γὰρ οὗτοσ ἠπίστατο ἃ ἐγὼ πάνυ ἀσφαλῶσ σημηνάμενοσ αὐτῷ ἔδωκα ὑπὸ σφραγῖσιν δυσμιμήτοισ, εἰ μὴ θεόσ τισ ὡσ ἀληθῶσ ὁ πάντα γιγνώσκων ἦν· τίνεσ οὖν αἱ ἐπίνοιαι, ἴσωσ γὰρ ἐρήσῃ με.

ἄκουε τοίνυν, ὡσ ἔχοισ ἐλέγχειν τὰ τοιαῦτα. ἡ πρώτη μὲν ἐκείνη. ὦ φίλτατε Κέλσε· βελόνην πυρώσασ τὸ ὑπὸ τὴν σφραγῖδα μέροσ τοῦ κηροῦ διατήκων ἐξῄρει καὶ μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῇ βελόνῃ αὖθισ ἐπιχλιάνασ τὸν κηρόν, τόν τε κάτω ὑπὸ τῷ λίνῳ καὶ τὸν αὐτὴν τὴν σφραγῖδα ἔχοντα, ῥᾳδίωσ συνεκόλλα. ἕτεροσ δὲ τρόποσ ὁ διὰ τοῦ λεγομένου κολλυρίου· σκευαστὸν δὲ τοῦτό ἐστιν ἐκ πίττησ Βρεττίασ καὶ ἀσφάλτου καὶ λίθου τοῦ διαφανοῦσ τετριμμένου καὶ κηροῦ καὶ μαστίχησ. ἐκ γὰρ τούτων ἁπάντων ἀναπλάσασ τὸ κολλύριον καὶ θερμήνασ πυρί, σιάλῳ τὴν σφραγῖδα προχρίσασ ἐπετίθει καὶ ἀπέματτε τὸν τύπον. εἶτα αὐτίκα ξηροῦ ἐκείνου γενομένου, λύσασ ῥᾳδίωσ καὶ ἀναγνούσ, ἐπιθεὶσ τὸν κηρὸν ἀπετύπου ὥσπερ ἐκ λίθου τὴν σφραγῖδα εὖ μάλα τῷ ἀρχετύπῳ ἐοικυῖαν. τρίτον ἄλλο πρὸσ τούτοισ ἄκουσον τιτάνου γὰρ εἰσ κόλλαν ἐμβαλὼν ᾗ κολλῶσι τὰ βιβλία, καὶ κηρὸν ἐκ τούτου ποιήσασ, ἔτι ὑγρὸν ὄντα ἐπετίθει τῇ σφραγῖδι καὶ ἀφελών ‐ αὐτίκα δὲ ξηρὸν γίγνεται καὶ κέρατοσ, μᾶλλον δὲ σιδήρου παγιώτερον ‐ τούτῳ ἐχρῆτο πρὸσ τὸν τύπον. ἔστι δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ πρὸσ τοῦτο ἐπινενοημένα, ὧν οὐκ ἀναγκαῖον μεμνῆσθαι ἁπάντων, ὡσ μὴ ἀπειρόκαλοι· εἶναι δοκοίημεν, καὶ μάλιστα σοῦ ἐν οἷσ κατὰ μάγων συνέγραψασ, καλλίστοισ τε ἅμα καὶ ὠφελιμωτάτοισ συγγράμμασιν καὶ δυναμένοισ σωφρονίζειν τοὺσ ἐντυγχάνοντασ, ἱκανὰ παραθεμένου καὶ πολλῷ τούτων πλείονα. ἔχρη οὖν καὶ ἐθέσπιζε, πολλῇ τῇ συνέσει ἐνταῦθα χρώμενοσ καὶ τὸ εἰκαστικὸν τῇ ἐπινοίᾳ προσάπτων, τοῖσ μὲν λοξὰ καὶ ἀμφίβολα πρὸσ τὰσ ἐρωτήσεισ ἀποκρινόμενοσ, τοῖσ δὲ καὶ πάνυ ἀσαφῆ·

χρησμῳδικὸν γὰρ ἐδόκει αὐτῷ τοῦτο. τοὺσ δὲ ἀπέτρεπεν ἢ προὔτρεπεν, ὡσ ἄμεινον ἔδοξεν αὐτῷ εἰκάζοντι· τοῖσ δὲ θεραπείασ προὔλεγεν καὶ διαίτασ, εἰδώσ, ὅπερ ἐν ἀρχῇ ἔφην, πολλὰ καὶ χρήσιμα φάρμακα. μάλιστα δὲ εὐδοκίμουν παρ’ αὐτῷ αἱ κυτμίδεσ, ἀκόπου τι ὄνομα πεπλασμένον, ἐκ λίπουσ ἀρκείου ^ συντεθειμένου. "ἔσται πάντα ὁπόταν ἐθελήσω ἐγὼ καὶ Ἀλέξανδροσ ὁ προφήτησ μου δεηθῇ καὶ εὔξηται ὑπὲρ ὑμῶν. ἐτέτακτο δὲ ὁ μισθὸσ ἐφ’ ἑκάστῳ χρησμῷ δραχμὴ καὶ δύ’ ὀβολώ.

μὴ μικρὸν οἰηθῇσ, ὦ ἑταῖρε, μηδ’ ὀλίγον γεγενῆσθαι τὸν πόρον τοῦτον, ἀλλ’ εἰσ ἑπτὰ ἢ ὀκτὼ μυριάδασ ἑκάστου ἔτουσ ἤθροιζεν, ἀνὰ δέκα καὶ πεντεκαίδεκα χρησμοὺσ τῶν ἀνθρώπων ὑπὸ ἀπληστίασ ἀναδιδόντων . λαμβάνων δὲ οὐκ αὐτὸσ ἐχρῆτο μόνοσ οὐδ’ εἰσ πλοῦτον ἀπεθησαύριζεν, ἀλλὰ πολλοὺσ ἤδη περὶ αὑτὸν ἔχων συνεργοὺσ καὶ ὑπηρέτασ καὶ πευθῆνασ καὶ χρησμοποιοὺσ καὶ χρησμοφύλακασ καὶ ὑπογραφέασ καὶ ἐπισφραγιστὰσ καὶ ἐξηγητάσ, ἅπασιν ἔνεμεν ἑκάστῳ τὸ κατ’ ἀξίαν. ἤδη δέ τινασ καὶ ἐπὶ τὴν ἀλλοδαπὴν ἐξέπεμπεν, φήμασ ἐμποιήσοντασ τοῖσ ἔθνεσιν ὑπὲρ τοῦ μαντείου καὶ διηγησομένουσ ὡσ προείποι καὶ ἀνεύροι δραπέτασ καὶ κλέπτασ καὶ λῃστὰσ ἐξελέγξειε καὶ θησαυροὺσ ἀνορύξαι παράσχοι καὶ νοσοῦντασ ἰάσαιτο, ἐνίουσ δὲ καὶ ἤδη ἀποθανόντασ ἀναστήσειεν.

δρόμοσ οὖν καὶ ὠθισμὸσ ἁπανταχόθεν ἐγίγνετο καὶ θυσίαι καὶ ἀναθήματα, καὶ διπλάσια τῷ προφήτῃ καὶ μαθητῇ τοῦ θεοῦ. καὶ γὰρ αὖ καὶ οὗτοσ ἐξέπεσεν ὁ χρησμόσ· Τιέμεναι κέλομαι τὸν ἐμὸν θεράπονθ’ ὑποφήτην οὐ γάρ μοι κτεάνων μέλεται ἄγαν, ἀλλ’ ὑποφήτου· ἐπεὶ δὲ ἤδη πολλοὶ τῶν νοῦν ἐχόντων ὥσπερ ἐκ μέθησ βαθείασ ἀναφέροντεσ συνίσταντο ἐπ’ αὐτόν, καὶ μάλιστα ὅσοι Ἐπικούρου ἑταῖροι ἦσαν καὶ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἐπεφώρατο ἠρέμα ἡ πᾶσα μαγγανεία καὶ συσκευὴ τοῦ δράματοσ, ἐκφέρει φόβητρόν τι ἐπ’ αὐτούσ, λέγων ἀθέων ἐμπεπλῆσθαι καὶ Χριστιανῶν τὸν Πόντον, οἳ περὶ αὐτοῦ τολμῶσι τὰ κάκιστα βλασφημεῖν οὓσ ἐκέλευε λίθοισ ἐλαύνειν, εἴ γε θέλουσιν ἵλεω ἔχειν τὸν θεόν.

περὶ δὲ Ἐπικούρου καὶ τοιοῦτόν τινα χρησμὸν ἀπεφθέγξατο· ἐρομένου γάρ τινοσ τί πράττει ἐν Αἵδου ὁ Ἐπίκουροσ ; "πέδασ ἐν βορβόρῳ κάθηται. εἶτα θαυμάζεισ εἰ ἐπὶ μέγα ἤρθη τὸ χρηστήριον, ὁρῶν τὰσ ἐρωτήσεισ τῶν προσιόντων συνετὰσ καὶ πεπαιδευμένασ ; ὅλωσ δὲ ἄσπονδοσ καὶ ἀκήρυκτοσ αὐτῷ ὁ πόλεμοσ πρὸσ Ἐπίκουρον ἦν· μάλα εἰκότωσ. τίνι γὰρ ἂν ἄλλῳ δικαιότερον προσεπολέμει γόησ ἄνθρωποσ καὶ τερατείᾳ φίλοσ, ἀληθείᾳ δὲ ἔχθιστοσ, ἢ Ἐπικούρῳ ἀνδρὶ τὴν φύσιν τῶν πραγμάτων καθεωρακότι καὶ μόνῳ τὴν ἐν αὐτοῖσ ἀλήθειαν εἰδότι; οἱ μὲν γὰρ ἀμφὶ τὸν Πλάτωνα καὶ Χρύσιππον καὶ Πυθαγόραν φίλοι, καὶ εἰρήνη βαθεῖα πρὸσ ἐκείνουσ ἦν· ὁ δὲ ἄτεγκτοσ Ἐπίκουροσ ‐ οὕτωσ γὰρ αὐτὸν ὠνόμαζεν ‐ ἔχθιστοσ δικαίωσ, πάντα ταῦτα ἐν γέλωτι καὶ παιδιᾷ τιθέμενοσ. διὸ καὶ τὴν Ἄμαστριν ἐμίσει μάλιστα τῶν Ποντικῶν πόλεων, ὅτι ἠπίστατο τοὺσ περὶ Λέπιδον καὶ ἄλλουσ ὁμοίουσ αὐτοῖσ πολλοὺσ ἐνόντασ ἐν τῇ πόλει οὐδὲ ἐχρησμῴδησε πώποτε Ἀμαστριανῷ ἀνδρί. ὁπότε δὲ καὶ ἐτόλμησεν ἀδελφῷ συγκλητικοῦ χρησμῳδῆσαι, καταγελάστωσ ἀπήλλαξεν, οὐχ εὑρὼν οὔτε αὐτὸσ πλάσασθαι χρησμὸν δεξιὸν οὔτε τὸν ποιῆσαι πρὸσ καιρὸν αὐτῷ δυνησόμενον. μεμφομένῳ γὰρ αὐτῷ στομάχου ὀδύνην προστάξαι βουλόμενοσ ὑειόν πόδα μετὰ μαλάχησ ἐσκευασμένον ἐσθίειν οὕτωσ ἔφη· Μάλβακα χοιράων ἱερῇ κυμίνευε σιπύδνῳ. πολλάκισ μὲν οὖν, ὡσ προεῖπον, ἔδειξε τὸν δράκοντα τοῖσ δεομένοισ, οὐχ ὅλον, ἀλλὰ τὴν οὐρὰν μάλιστα καὶ τὸ ἄλλο σῶμα προβεβληκώσ, τὴν κεφαλὴν δὲ ὑπὸ κόλπου ἀθέατον φυλάττων.

ἐθελήσασ δὲ καὶ μειζόνωσ ἐκπλῆξαι τὸ πλῆθοσ, ὑπέσχετο καὶ λαλοῦντα παρέξειν τὸν θεόν, αὐτὸν ἄνευ ὑποφήτου χρησμῳδοῦντα. εἶτα οὐ χαλεπῶσ γεράνων ἀρτηρίασ συνάψασ καὶ διὰ τῆσ κεφαλῆσ ἐκείνησ τῆσ μεμηχανημένησ πρὸσ ὁμοιότητα διείρασ, ἄλλου τινὸσ ἔξωθεν ἐμβοῶντοσ, ἀπεκρίνετο πρὸσ τὰσ ἐρωτήσεισ, τῆσ φωνῆσ διὰ τοῦ ὀθονίνου ἐκείνου Ἀσκληπιοῦ προπιπτούσησ. ἐκαλοῦντο δὲ οἱ χρησμοὶ οὗτοι αὐτόφωνοι, καὶ οὐ πᾶσιν ἐδίδοντο οὐδὲ ἀνέδην, ἀλλὰ τοῖσ εὐπαρύφοισ καὶ πλουσίοισ καὶ μεγαλοδώροισ. ὁ γοῦν Σευηριανῷ δοθεὶσ ὑπὲρ τῆσ εἰσ Ἀρμενίαν εἰσόδου τῶν αὐτοφώνων καὶ αὐτὸσ ἦν.

προτρέπων γὰρ αὐτὸν ἐπὶ τὴν εἰσβολὴν οὕτωσ ἔφη· Πάρθουσ Ἀρμενίουσ τε θοῷ ὑπὸ δουρὶ δαμάσσασ νοστήσεισ Ῥώμην καὶ Θύβριδοσ ἀγλαὸν ὕδωρ στέμμα φέρων κροτάφοισι μεμιγμένον ἀκτίνεσσιν. εἶτ’ ἐπειδὴ πεισθεὶσ ὁ ἠλίθιοσ ἐκεῖνοσ Κελτὸσ εἰσέβαλε καὶ ἀπήλλαξεν αὐτῇ στρατιᾷ ὑπὸ τοῦ Ὀσρόου κατακοπείσ, τοῦτον μὲν τὸν χρησμὸν ἐξαιρεῖ ἐκ τῶν ὑπομνημάτων, ἐντίθησιν δ’ ἄλλον ἀντ’ αὐτοῦ· μὴ σὺ γ’ ἐπ’ Ἀρμενίουσ ἐλάαν στρατόν, οὐ γὰρ ἄμεινον, μή σοι θηλυχίτων τισ ἀνὴρ τόξου ἄπο λυγρὸν πότμον ἐπιπροϊεὶσ παύσῃ βιότοιο φάουσ τε. καὶ γὰρ αὖ καὶ τοῦτο σοφώτατον ἐπενόησε, τοὺσ μεταχρονίουσ χρησμοὺσ ἐπὶ θεραπείᾳ τῶν κακῶσ προτεθεσπισμένων καὶ ἀποτετευγμένων.

πολλάκισ γὰρ πρὸ μὲν τῆσ τελευτῆσ τοῖσ νοσοῦσιν ὑγίειαν ἐπηγγέλλετο, ἀποθανόντων δὲ χρησμὸσ ἄλλοσ ἕτοιμοσ ἦν παλινῳδῶν Μηκέτι δίζησθαι νούσοιο λυγρῆσ ἐπαρωγήν πότμοσ γὰρ προφανὴσ οὐδ’ ἐκφυγέειν δυνατόν σοι. εἰδὼσ δὲ τοὺσ ἐν Κλάρῳ καὶ Διδύμοισ καὶ Μαλλῷ καὶ αὐτοὺσ εὐδοκιμοῦντασ ἐπὶ τῇ ὁμοίᾳ μαντικῇ ταύτῃ, φίλουσ αὐτοὺσ ἐποιεῖτο, πολλοὺσ τῶν προσιόντων πέμπων ἐπ’ αὐτοὺσ λέγων Ἐσ Κλάρον ἱέσο νῦν, τοὐμοῦ πατρὸσ ὡσ ὄπ’ ἀκούσῃσ.

καὶ πάλιν Βραγχιδέων ἀδύτοισι πελάζεο καὶ κλύε χρησμῶν. καὶ αὖθισ· ἐσ Μαλλὸν χώρει θεσπίσματὰ τ’ Ἀμφιλόχοιο. ταῦτα μὲν ἐντὸσ τῶν ὁρ́ων μέχρι τῆσ Ιὠνίασ καὶ Κιλικίασ καὶ Παφλαγονίασ καὶ Γαλατίασ.

ὡσ δὲ καὶ εἰσ τὴν Ἰταλίαν διεφοίτησεν τοῦ μαντείου τὸ κλέοσ καὶ εἰσ τὴν Ῥωμαίων πόλιν ἐνέπεσεν, οὐδεὶσ ὅστισ οὐκ ἄλλοσ πρὸ ἄλλου ἠπείγετο, οἱ μὲν αὐτοὶ ἰόντεσ, οἱ δὲ πέμποντεσ, καὶ μάλιστα οἱ δυνατώτατοι καὶ μέγιστον ἀξίωμα ἐν τῇ πόλει ἔχοντεσ· ὧν πρῶτοσ καὶ κορυφαιότατοσ ἐγένετο Ῥουτιλιανόσ, ἀνὴρ τὰ μὲν ἄλλα καλὸσ καὶ ἀγαθὸσ καὶ ἐν πολλαῖσ τάξεσι Ῥωμαϊκαῖσ ἐξητασμένοσ, τὰ δὲ περὶ τοὺσ θεοὺσ πάνυ νοσῶν καὶ ἀλλόκοτα περὶ αὐτῶν πεπιστευκώσ, εἰ μόνον ἀληλιμμένον που λίθον ἢ ἐστεφανωμένον θεάσαιτο, προσπίπτων εὐθὺσ καὶ προσκυνῶν καὶ ἐπὶ πολὺ παρεστὼσ καὶ εὐχόμενοσ καὶ τἀγαθὰ παρ’ αὐτοῦ αἰτῶν. οὗτοσ τοίνυν ἀκούσασ τὰ περὶ τοῦ χρηστηρίου μικροῦ μὲν ἐδέησεν ἀφεὶσ τὴν ἐγκεχειρισμένην τάξιν εἰσ τὸ τοῦ Ἀβώνου τεῖχοσ ἀναπτῆναι. ἔπεμπε δ’ οὖν ἄλλουσ ἐπ’ ἄλλοισ· οἱ δὲ πεμπόμενοι, ἰδιῶταί τινεσ οἰκέται, ῥᾳδίωσ ἐξαπατηθέντεσ ἂν ἐπανῄεσαν, τὰ μὲν ἰδόντεσ, τὰ δὲ ὡσ ἰδόντεσ καὶ ἀκούσαντεσ διηγούμενοι καὶ προσεπιμετροῦντεσ ἔτι πλείω τούτων, ὡσ ἐντιμότεροι εἰε͂ν παρὰ τῷ δεσπότῃ. ἐξέκαιον οὖν τὸν ἄθλιον γέροντα καὶ εἰσ μανίαν ἐρρωμένην ἐνέβαλον. ὁ δέ, ὡσ ἂν τοῖσ πλείστοισ καὶ δυνατωτάτοισ φίλοσ ὤν, περιῄει τὰ μὲν διηγούμενοσ ὡσ ἀκούσειε παρὰ τῶν πεμφθέντων, τὰ δὲ καὶ παρ’ αὑτοῦ προστιθείσ.

ἐνέπλησεν οὖν τὴν πόλιν καὶ διεσάλευσεν οὗτοσ, καὶ τῶν ἐν τῇ αὐλῇ τοὺσ πλείστουσ διεθορύβησεν, οἳ αὐτίκα καὶ αὐτοὶ ἠπείγοντο ἀκοῦσαί τι τῶν καθ’ αὑτούσ. ὁ δὲ τοὺσ ἀφικνουμένουσ πάνυ φιλοφρόνωσ ὑποδεχόμενοσ ξενίοισ τε καὶ ταῖσ ἄλλαισ δωρεαῖσ πολυτελέσιν εὔνουσ ἐργαζόμενοσ αὑτῷ ἀπέπεμπεν οὐκ ἀπαγγελοῦντασ μόνον τὰσ ἐρωτήσεισ, ἀλλὰ καὶ ὑμνήσοντασ τὸν θεὸν καὶ τεράστια ὑπὲρ τοῦ μαντείου καὶ αὐτοὺσ ψευσομένουσ. ἀλλὰ καὶ μηχανᾶταί τι ὁ τρισκατάρατοσ οὐκ ἄσοφον οὐδὲ τοῦ προστυχόντοσ λῃστοῦ ἄξιον.

λύων γὰρ τὰ πεπεμμένα βιβλία καὶ ἀναγιγνώσκων, εἴ τι εὑρ́οι ἐπισφαλὲσ καὶ παρακεκινδυνευμένον ἐν ταῖσ ἐρωτήσεσιν, κατεῖχεν αὐτὸσ καὶ οὐκ ἀπέπεμπεν, ὡσ ὑποχειρίουσ καὶ μονονουχὶ δούλουσ διὰ τὸ δέοσ ἔχοι τοὺσ πεπομφότασ, μεμνημένουσ οἱᾶ ἦν ἃ ἤροντο. συνίησ δὲ οἱάσ εἰκὸσ τοὺσ πλουσίουσ καὶ μέγα δυναμένουσ τὰσ πύστεισ πυνθάνεσθαι. ἐλάμβανεν οὖν πολλὰ παρ’ ἐκείνων, εἰδότων ὅτι ἐντὸσ αὐτοὺσ ἔχοι τῶν ἀρκύων. βούλομαι δέ σοι καὶ τῶν Ῥουτιλιανῷ δοθέντων χρησμῶν ἐνίουσ εἰπεῖν.

πυνθανομένῳ γὰρ αὐτῷ ὑπὲρ τοῦ παιδὸσ ἐκ προτέρασ γυναικόσ, παιδείασ ὡρ́αν ἔχοντοσ, ὅντινα προστήσεται διδάσκαλον τῶν μαθημάτων αὐτοῦ, ἔφη· Πυθαγόρην πολέμων τε διάκτορον ἐσθλὸν ἀοιδόν. εἶτα μετ’ ὀλίγασ ἡμέρασ τοῦ παιδὸσ ἀποθανόντοσ, ὁ μὲν ἠπόρει καὶ οὐδὲν εἶχεν λέγειν πρὸσ τοὺσ αἰτιωμένουσ, παρὰ πόδασ οὕτωσ ἐληλεγμένου τοῦ χρησμοῦ ὁ δὲ Ῥουτιλιανὸσ αὐτὸσ φθάσασ ὁ βέλτιστοσ ἀπελογεῖτο ὑπὲρ τοῦ μαντείου λέγων, τοῦτο αὐτὸ προδεδηλωκέναι τὸν θεὸν καὶ διὰ τοῦτο ζῶντα μὲν κελεῦσαι μηδένα διδάσκαλον ἑλέσθαι αὐτῷ, Πυθαγόραν δὲ καὶ Ὅμηρον πάλαι τεθνεῶτασ, οἷσ εἰκὸσ τὸ μειράκιον ἐν Αἵδου νῦν συνεῖναι. τί τοίνυν μέμφεσθαι ἄξιον Ἀλεξάνδρῳ, εἰ τοιούτοισ ἀνθρωπίσκοισ ἐνδιατρίβειν ἠξίου ; αὖθισ δὲ πυνθανομένῳ αὐτῷ τὴν τίνοσ ψυχὴν αὐτὸσ διεδέξατο, ἔφη·

πρῶτον Πηλείδησ ἐγένου, μετὰ ταῦτα Μένανδροσ, εἶθ’ ὃσ νῦν φαίνῃ, μετὰ δ’ ἔσσεαι ἡλιὰσ ἀκτίσ, ζήσεισ δ’ ὀγδώκοντ’ ἐπὶ τοῖσ ἑκατὸν λυκάβαντασ. ὁ δὲ ἑβδομηκοντούτησ ἀπέθανεν μελαγχολήσασ, οὐ περιμείνασ τὴν τοῦ θεοῦ ὑπόσχεσιν. καὶ οὗτοσ ὁ χρησμὸσ τῶν αὐτοφώνων ἦν.

ἐρομένῳ δὲ αὐτῷ ποτε καὶ περὶ γάμου ῥητῶσ ἔφη· γῆμον Ἀλεξάνδρου τε Σεληναίησ τε θύγατρα. διεδεδώκει δὲ πάλαι λόγον ὡσ τῆσ θυγατρόσ, ἣν εἶχεν, ἐκ Σελήνησ αὐτῷ γενομένησ τὴν γὰρ Σελήνην ἔρωτι ἁλῶναι αὐτοῦ καθεύδοντά ποτε ἰδοῦσαν, ὅπερ αὐτῇ ἔθοσ, κοιμωμένων ἐρᾶν τῶν καλῶν. ὁ δ’ οὐδὲν μελλήσασ ὁ συνετώτατοσ Ῥουτιλιανὸσ ἔπεμπεν εὐθὺσ ἐπὶ τὴν κόρην καὶ τοὺσ γάμουσ συνετέλει ἑξηκοντούτησ νυμφίοσ καὶ συνῆν, τὴν πενθερὰν Σελήνην ἑκατόμβαισ ὅλαισ ἱλασκόμενοσ καὶ τῶν ἐπουρανίων εἷσ καὶ αὐτὸσ οἰόμενοσ γεγονέναι. ὁ δ’ ὡσ ἅπαξ τῶν ἐν Ἰταλίᾳ πραγμάτων ἐλάβετο, μείζω ἀεὶ προσεπενόει καὶ πάντοσε τῆσ Ῥωμαίων ἀρχῆσ ἔπεμπε χρησμολόγουσ, ταῖσ πόλεσι προλέγων λοιμοὺσ καὶ πυρκαϊὰσ φυλάσσεσθαι καὶ σεισμούσ·

καὶ ἀσφαλῶσ βοηθήσειν, ὡσ μὴ γένοιτό τι τούτων, αὐτὸσ ὑπισχνεῖτο αὐτοῖσ. ἕνα δέ τινα χρησμόν, αὐτόφωνον καὶ αὐτόν, εἰσ ἅπαντα τὰ ἔθνη ἐν τῷ λοιμῷ διεπέμψατο ἦν δὲ τὸ ἔποσ ἕν· Φοῖβοσ ἀκειρεκόμησ ^ λοιμοῦ νεφέλην ἀπερύκει. καὶ τοῦτο ἦν ἰδεῖν τὸ ἔποσ πανταχοῦ ἐπὶ τῶν πυλώνων γεγραμμένον ὡσ τοῦ λοιμοῦ ἀλεξιφάρμακον. τὸ δ’ εἰσ τοὐναντίον τοῖσ πλείστοισ προὐχώρει κατὰ γάρ τινα τύχην αὗται μάλιστα αἱ οἰκίαι ἐκενώθησαν αἷσ τὸ ἔποσ ἐπεγέγραπτο. καὶ μή με νομίσῃσ τοῦτο λέγειν, ὅτι διὰ τὸ ἔποσ ἀπώλλυντο· ἀλλὰ τύχῃ τινὶ οὕτωσ ἐγένετο. τάχα δὲ καὶ οἱ πολλοὶ θαρροῦντεσ τῷ στίχῳ ἠμέλουν καὶ ῥᾳθυμότερον διῃτῶντο, οὐδὲν τῷ χρησμῷ πρὸσ τὴν νόσον συντελοῦντεσ, ὡσ ἂν ἔχοντεσ προμαχομένασ αὑτῶν τὰσ συλλαβὰσ καὶ τὸν ἀκειρεκόμην ^ Φοῖβον ἀποτοξεύοντα τὸν λοιμόν. Πευθῆνασ μέντοι ἐν αὐτῇ Ῥώμῃ κατεστήσατο πάνυ πολλοὺσ τῶν συνωμοτῶν, οἳ τὰσ ἑκάστου γνώμασ διήγγελλον αὐτῷ καὶ τὰσ ἐρωτήσεισ προεμήνυον καὶ ὧν μάλιστα ἐφίενται, ὡσ ἕτοιμον αὐτὸν πρὸσ τὰσ ἀποκρίσεισ καὶ πρὶν ἥκειν τοὺσ πεμπομένουσ καταλαμβάνεσθαι.

καὶ πρὸσ μὲν τὰ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ ταῦτα ^ προεμηχανᾶτο οἴκοι δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα.

^ τελετήν τε γάρ τινα συνίσταται καὶ δᾳδουχίασ καὶ ἱεροφαντίασ, τριῶν ἑξῆσ ἀεὶ τελουμένων ἡμερῶν. καὶ ἐν μὲν τῇ πρώτῃ πρόρρησισ ἦν ὥσπερ Ἀθήνησι τοιαύτη· "εἴ τισ ἄθεοσ ἢ Χριστιανὸσ ἢ Ἐπικούρειοσ ἥκει κατάσκοποσ τῶν ὀργίων, φευγέτω· "οἱ δὲ πιστεύοντεσ τῷ θεῷ τελείσθωσαν τύχῃ τῇ ἀγαθῇ. "ἔξω Ἐπικουρείουσ. εἶτα Λητοῦσ ἐγίγνετο λοχεία καὶ Ἀπόλλωνοσ γοναὶ καὶ Κορωνίδοσ γάμοσ καὶ Ἀσκληπιὸσ ἐτίκτετο. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ Γλύκωνοσ ἐπιφάνεια καὶ γέννησισ τοῦ θεοῦ. τρίτῃ δὲ ἡμέρᾳ Ποδαλειρίου ἦν καὶ τῆσ μητρὸσ Ἀλεξάνδρου γάμοσ Δᾳδὶσ δὲ ἐκαλεῖτο καὶ δᾷδεσ δὲ ἐκαίοντο. καὶ τελευταῖον Σελήνησ καὶ Ἀλεξάνδρου ἔρωσ καὶ τικτομένη τοῦ Ῥουτιλιανοῦ ἡ γυνή.

ἐδᾳδούχει δὲ καὶ ἱεροφάντει ὁ Ἐνδυμίων Ἀλέξανδροσ. καὶ ὁ μὲν καθεύδων δῆθεν κατέκειτο ὲν τῷ μέσῳ, κατῄει δὲ ἐπ’ αὐτὸν ἀπὸ τῆσ ὀροφῆσ ὡσ ἐξ οὐρανοῦ ἀντὶ τῆσ Σελήνησ Ῥουτιλία τισ ὡραιοτάτη, τῶν Καίσαροσ οἰκονόμων τινὸσ γυνή, ὡσ ἀληθῶσ ἐρῶσα τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ ἀντερωμένη ὑπ’ αὐτοῦ, καὶ ἐν ὀφθαλμοῖσ τοῦ ὀλεθρίου ἐκείνου ἀνδρὸσ φιλήματά τε ἐγίγνετο ἐν τῷ μέσῳ καὶ περιπλοκαί. εἰ δὲ μὴ πολλαὶ ἦσαν αἱ δᾷδεσ, τάχα ἄν τι καὶ τῶν ὑπὸ κόλπου ἐπράττετο. "ἰὴ Ἀλέξανδρε. πολλάκισ δὲ ἐν τῇ δᾳδουχίᾳ καὶ τοῖσ μυστικοῖσ σκιρτήμασιν γυμνωθεὶσ ὁ μηρὸσ αὐτοῦ ἐξεπίτηδεσ χρυσοῦσ διεφάνη, δέρματοσ ὡσ εἰκὸσ ἐπιχρύσου περιτεθέντοσ καὶ πρὸσ τὴν αὐγὴν τῶν λαμπάδων ἀποστίλβοντοσ.

ὥστε καὶ γενομένησ ποτὲ ζητήσεωσ δύο τισὶ τῶν μωροσόφων ὑπὲρ αὐτοῦ, εἴτε Πυθαγόρου τὴν ψυχὴν ἔχοι διὰ τὸν χρυσοῦν μηρὸν εἴτε ἄλλην ὁμοίαν αὐτῇ, καὶ τὴν ζήτησιν ταύτην αὐτῷ Ἀλεξάνδρῳ ἐπανενεγκόντων, ὁ βασιλεὺσ Γλύκων χρησμῷ ἔλυσεν τὴν ἀπορίαν Πυθαγόρου ψυχὴ ποτὲ μὲν φθίνει, ἄλλοτε δ’ αὔξει· ἡ δὲ προφητείη δίησ φρενόσ ἐστιν ἀπορρώξ. καί μιν ἔπεμψε πατήρ ἀγαθῶν ἀνδρῶν ἐπαρωγόν καὶ πάλιν ἐσ Διὸσ εἶσι Διὸσ βληθεῖσα κεραυνῷ. προλέγων δὲ πᾶσιν ἀπέχεσθαι παιδίου συνουσίασ, ὡσ ἀσεβὲσ ὄν, αὐτὸσ τοιόνδε τι ὁ γεννάδασ ἐτεχνήσατο.

ταῖσ γὰρ πόλεσι ταῖσ Ποντικαῖσ καὶ ταῖσ Παφλαγονικαῖσ ἐπήγγελλε θεηκόλουσ πέμπειν εἰσ τριετίαν, ὑμνήσοντασ παρ’ αὐτῷ τὸν θεόν, καὶ ἔδει δοκιμασθέντασ καὶ προκριθέντασ τοὺσ εὐγενεστάτουσ καὶ ὡραιοτάτουσ καὶ κάλλει διαφέροντασ πεμφθῆναι· οὓσ ἐγκλεισάμενοσ ὥσπερ ἀργυρωνήτοισ ἐχρῆτο, συγκαθεύδων καὶ πάντα τρόπον ἐμπαροινῶν. καὶ νόμον δὲ ἐπεποίητο, ὑπὲρ τὰ ὀκτωκαίδεκα ἔτη μηδένα τῷ αὐτοῦ στόματι δεξιοῦσθαι μηδὲ φιλήματι ἀσπάζεσθαι, ἀλλὰ τοῖσ ἄλλοισ προτείνων τὴν χεῖρα κύσαι μόνουσ τοὺσ ὡραίουσ κατεφίλει, καὶ ἐκαλοῦντο οἱ ἐντὸσ τοῦ φιλήματοσ. τοιαῦτα ἐντρυφῶν τοῖσ ἀνοήτοισ διετέλει, γυναῖκάσ τε ἀνέδην διαφθείρων καὶ παισὶ συνών.

καὶ ἦν μέγα καὶ εὐκτὸν ἑκάστῳ, εἴ τινοσ γυναικὶ προσβλέψειεν εἰ δὲ καὶ φιλήματοσ ἀξιώσειεν, ἀθρόαν τὴν ἀγαθὴν τύχην ᾤετο ἕκαστοσ εἰσ τὴν οἰκίαν αὐτῷ εἰσρυήσεσθαι. πολλαὶ δὲ καὶ ηὔχουν τετοκέναι παρ’ αὐτοῦ, καὶ οἱ ἄνδρεσ ἐπεμαρτύρουν ὅτι ἀληθῆ λέγουσιν. ἐθέλω δέ σοι καὶ διάλογον διηγήσασθαι τοῦ Γλύκωνοσ καὶ Σακερδῶτόσ τινοσ, Τιανοῦ ἀνθρώπου·

ὁποίου τινὸσ τὴν σύνεσιν, εἴσῃ ἀπὸ τῶν ἐρωτήσεων. ἀνέγνων δὲ αὐτὸν χρυσοῖσ γράμμασιν γεγραμμένον ἐν Τίῳ, ἐν τῇ τοῦ Σακερδῶτοσ οἰκίᾳ. "ὦ δέσποτα Γλύκων, τίσ εἶ ; "Ἀσκληπιὸσ νέοσ. "ἄλλοσ παρ’ ἐκεῖνον τὸν πρότερον ; "πῶσ λέγεισ; "οὐ θέμισ ἀκοῦσαί σε τοῦτό γε. "πόσα δὲ ἡμῖν ἔτη παραμενεῖσ χρησμῳδῶν; "τρίτον πρὸσ τοῖσ χιλίοισ. "εἶτα ποῖ μεταστήσῃ ; "Βάκτρα καὶ τὴν ἐκεῖ γῆν δεῖ γὰρ ἀπολαῦσαι καὶ τοὺσ βαρβάρουσ τῆσ ἐπιδημίασ τῆσ ἐμῆσ. "τὰ δ’ ἄλλα χρηστήρια, τὸ ἐν Διδύμοισ καὶ τὸ ἐν Κλάρῳ καὶ τὸ ἐν Δελφοῖσ, ἔχουσι τὸν πατέρα τὸν Ἀπόλλω χρησμῳδοῦντα, ἢ ψευδεῖσ εἰσιν οἱ νῦν ἐκπίπτοντεσ ἐκεῖ χρησμοί; "μηδὲ τοῦτο ἐθελήσῃσ εἰδέναι· "οὐ γὰρ θέμισ. "ἐγὼ δὲ τίσ ἔσομαι μετὰ τὸν νῦν βίον; "κάμηλοσ, εἶτα ἵπποσ, εἶτ’ ἀνὴρ σοφὸσ καὶ προφήτησ οὐ μείων Ἀλεξάνδρου. Τοιαῦτα μὲν ὁ Γλύκων τῷ Σακερδῶτι διελέχθη. ἐπὶ τέλει δὲ χρησμὸν ἔμμετρον ἐφθέγξατο, εἰδὼσ αὐτὸν Λεπίδῳ ἑταῖρον ὄντα Μὴ πείθου Λεπίδῳ, ἐπεὶ ἦ λυγρὸσ οἶτοσ ὀπηδεῖ. πάνυ γὰρ ἐδεδίει τὸν Ἐπίκουρον, ὡσ προεῖπον, ὥσ τινα ἀντίτεχνον καὶ ἀντισοφιστὴν τῆσ μαγγανείασ αὐτοῦ. ἕνα γοῦν τινα τῶν Ἐπικουρείων, τολμήσαντα καὶ διελέγχειν αὐτὸν ἐπὶ πολλῶν τῶν παρόντων, εἰσ κίνδυνον οὐ μικρὸν κατέστησεν.

ὁ μὲν γὰρ προσελθὼν ἔλεγεν μεγάλῃ τῇ φωνῇ· "σὺ μέντοι γε, ὦ Ἀλέξανδρε, τὸν δεῖνα Παφλαγόνα προσαγαγεῖν οἰκέτασ αὐτοῦ τῷ ἡγουμένῳ τῆσ Γαλατίασ τὴν ἐπὶ θανάτῳ ἀνέπεισασ ὡσ ἀπεκτονότασ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ παιδευόμενον, ὁ δὲ νεανίσκοσ ζῇ καὶ ἐπανελήλυθε ζῶν μετὰ τὴν τῶν οἰκετῶν ἀπώλειαν, θηρίοισ ὑπὸ σοῦ παραδοθέντων. τοιοῦτον δέ τι ἐγεγένητο ἀναπλεύσασ ὁ νεανίσκοσ εἰσ Αἴγυπτον ἄχρι τοῦ Κλύσματοσ, πλοίου ἀναγομένου ἐπείσθη καὶ αὐτὸσ εἰσ Ἰνδίαν πλεῦσαι, κἀπειδήπερ ἐβράδυνεν, οἱ δυστυχεῖσ ἐκεῖνοι οἰκέται αὐτοῦ, οἰηθέντεσ ἢ ἐν τῷ Νείλῳ πλέοντα διεφθάρθαι τὸν νεανίσκον ἢ καὶ ὑπὸ λῃστῶν ‐ πολλοὶ δὲ ἦσαν τότε ‐ ἀνῃρῆσθαι, ἐπανῆλθον ἀπαγγέλλοντεσ αὐτοῦ τὸν ἀφανισμόν. εἶτα ὁ χρησμὸσ καὶ ἡ καταδίκη, μεθ’ ἣν ἐπέστη ὁ νεανίσκοσ διηγούμενοσ τὴν ἀποδημίαν. ὃ μὲν ταῦτα ἔλεγεν.

ὁ δὲ Ἀλέξανδροσ ἀγανακτήσασ ἐπὶ τῷ ἐλέγχῳ καὶ μὴ φέρων τοῦ ὀνείδουσ τὴν ἀλήθειαν ἐκέλευεν τοὺσ παρόντασ λίθοισ βάλλειν αὐτόν, ἢ καὶ αὐτοὺσ ἐναγεῖσ ἔσεσθαι καὶ Ἐπικουρείουσ κληθήσεσθαι. τῶν δὲ βάλλειν ἀρξαμένων Δημόστρατόσ τισ ἐπιδημῶν, τοῦ Πόντου πρῶτοσ, περιχυθεὶσ ἐρρύσατο τοῦ θανάτου τὸν ἄνθρωπον μικροῦ δεῖν καταλευσθέντα, πάνυ δικαίωσ. τί γὰρ ἔδει μόνον φρονεῖν ἐν τοσούτοισ μεμηνόσιν καὶ παραπολαῦσαι τῆσ Παφλαγόνων μωρίασ ; καὶ τὰ μὲν κατ’ ἐκεῖνον τοιαῦτα.

οὐκέτι τὸν τοιοῦτον οὔτε στέγῃ τισ ἐδέχετο οὔτε πυρὸσ ἢ ὕδατοσ ἐκοινώνει, ἀλλ’ ἔδει γῆν πρὸ γῆσ ἐλαύνεσθαι ὡσ ἀσεβῆ καὶ ἄθεον καὶ Ἐπικούρειον, ἥπερ ἦν ἡ μεγίστη λοιδορία. ἓν γοῦν καὶ γελοιότατον ἐποίησεν ὁ Ἀλέξανδροσ·

εὑρὼν γὰρ τὰσ Ἐπικούρου κυρίασ δόξασ, τὸ κάλλιστον, ὡσ οἶσθα, τῶν βιβλίων καὶ κεφαλαιώδη περιέχον τῆσ τἀνδρὸσ σοφίασ τὰ δόγματα, κομίσασ εἰσ τὴν ἀγορὰν μέσην ἔκαυσεν ἐπὶ ξύλων συκίνων ὡσ δῆθεν αὐτὸν καταφλέγων, καὶ τὴν σποδὸν εἰσ τὴν θάλασσαν ἐξέβαλεν, ἔτι καὶ χρησμὸν ἐπιφθεγξάμενοσ Πυρπολέειν κέλομαι δόξασ ἀλαοῖο γέροντοσ οὐκ εἰδὼσ ὁ κατάρατοσ ὅσων ἀγαθῶν τὸ βιβλίον ἐκεῖνο τοῖσ ἐντυχοῦσιν αἴτιον γίγνεται, καὶ ὅσην αὐτοῖσ εἰρήνην καὶ ἀταραξίαν καὶ ἐλευθερίαν ἐνεργάζεται, δειμάτων μὲν καὶ φασμάτων καὶ τεράτων ἀπαλλάττον καὶ ἐλπίδων ματαίων καὶ περιττῶν ἐπιθυμιῶν, νοῦν δὲ καὶ ἀλήθειαν ἐντιθὲν καὶ καθαῖρον ὡσ ἀληθῶσ τὰσ γνώμασ, οὐχ ὑπὸ δᾳδὶ καὶ σκίλλῃ καὶ ταῖσ τοιαύταισ φλυαρίαισ, ἀλλὰ λόγῳ ὀρθῷ καὶ ἀληθείᾳ καὶ παρρησίᾳ. ἐν δὲ τοῖσ ἄλλοισ ἕν τι καὶ μέγιστον τόλμημα τοῦ μιαροῦ ἀνδρὸσ ἄκουσον.

ἔχων γὰρ οὐ μικρὰν ἐπίβασιν ἐπὶ τὰ βασίλεια καὶ τὴν αὐλὴν τὸν Ῥουτιλιανὸν εὐδοκιμοῦντα, διαπέμπεται χρησμὸν τοῦ ἐν Γερμανίᾳ πολέμου ἀκμάζοντοσ, ὅτε θεὸσ Μάρκοσ ἤδη τοῖσ Μαρκομάνοισ καὶ Κουάδοισ συνεπλέκετο. ἠξίου δὲ ὁ χρησμὸσ δύο λέοντασ ἐμβληθῆναι ζῶντασ εἰσ τὸν Ἴστρον μετὰ πολλῶν ἀρωμάτων καὶ θυσιῶν μεγαλοπρεπῶν. ἄμεινον δὲ αὐτὸν εἰπεῖν τὸν χρησμὸν Ἐσ δίνασ Ἴστροιο διιπετέοσ ποταμοῖο ἐσβαλέειν κέλομαι δοιοὺσ Κυβέλησ θεράποντασ, θῆρασ ὀριτρεφέασ, καὶ ὅσα τρέφει Ἰνδικὸσ ἀήρ ἄνθεα καὶ βοτάνασ εὐώδεασ αὐτίκα δ’ ἔσται νίκη καὶ μέγα κῦδοσ ἅμ’ εἰρήνῃ ἐρατεινῇ. γενομένων δὲ ^ τούτων ὡσ προσέταξεν, τοὺσ μὲν λέοντασ ἐκνηξαμένουσ εἰσ τὴν πολεμίαν οἱ βάρβαροι ξύλοισ κατειργάσαντο ὥσ τινασ κύνασ ἢ λύκουσ ξενικούσ· αὐτίκα δὲ τὸ μέγιστον τραῦμα τοῖσ ἡμετέροισ ἐγένετο, δισμυρίων που σχεδὸν ἀθρόων ^ ἀπολομένων. εἶτα ἐπηκολούθησε τὰ περὶ Ἀκυληϊάν γενόμενα καὶ ἡ παρὰ μικρὸν τῆσ πόλεωσ ἐκείνησ ἅλωσισ. ὁ δὲ πρὸσ τὸ ἀποβεβηκὸσ τὴν Δελφικὴν ἐκείνην ἀπολογίαν καὶ τὸν τοῦ Κροίσου χρησμὸν ψυχρῶσ παρῆγεν νίκην μὲν γὰρ προειπεῖν τὸν θεόν, μὴ μέντοι δηλῶσαι Ῥωμαίων ἢ τῶν πολεμίων. ἤδη δὲ πολλῶν ἐπὶ πολλοῖσ ἐπεισρεόντων καὶ τῆσ πόλεωσ αὐτῶν θλιβομένησ ὑπὸ τοῦ πλήθουσ τῶν ἐπὶ τὸ χρηστήριον ἀφικνουμένων καὶ τὰ ἐπιτήδεια διαρκῆ μὴ ἐχούσησ, ἐπινοεῖ τοὺσ νυκτερινοὺσ καλουμένουσ χρησμούσ.

λαμβάνων γὰρ τὰ βιβλία ἐπεκοιμᾶτο, ὡσ ἔφασκεν, αὐτοῖσ καὶ ὡσ ὄναρ παρὰ τοῦ θεοῦ ἀκούων ἀπεκρίνετο, οὐ μέντοι σαφεῖσ τοὺσ πολλούσ, ἀλλ’ ἀμφιβόλουσ καὶ τεταραγμένουσ καὶ μάλιστα εἴ ποτε θεάσαιτο περιεργότερον τὸ βιβλίον κατεσφραγισμένον. οὐ γὰρ παρακινδυνεύων, τὸ ἐπελθὸν ^ ἄλλωσ ὑπέγραφε, χρησμοῖσ πρέπον καὶ τὸ τοιοῦτον οἰόμενοσ. καὶ ἦσάν τινεσ ἐξηγηταὶ ἐπὶ τοῦτο καθήμενοι καὶ μισθοὺσ οὐκ ὀλίγουσ ἐκλέγοντεσ παρὰ τῶν τοὺσ τοιούτουσ χρησμοὺσ λαμβανόντων ἐπὶ τῇ ἐξηγήσει καὶ διαλύσει αὐτῶν. καὶ τοῦτο αὐτῶν τὸ ἔργον ὑπόμισθον ἦν· ἐτέλουν γὰρ οἱ ἐξηγηταὶ τῷ Ἀλεξάνδρῳ τάλαντον Ἀττικὸν ἑκάτεροσ. ἐνίοτε δὲ μήτε ἐρομένου τινὸσ μήτε πεμφθέντοσ, ἀλλ’ οὐδὲ ὅλωσ ὄντοσ ἐχρησμῴδει πρὸσ ἔκπληξιν τῶν ἀνοήτων, οἱο͂ν καὶ τοῦτο Δίζεαι ὅστισ σὴν ἄλοχον μάλα πάγχυ λεληθὼσ Καλλιγένειαν ὑπὲρ λεχέων σαλαγεῖ κατὰ δῶμα ;

δοῦλοσ Πρωτογένησ, τῷ δὴ σύ γε πάντα πέποιθασ. ὤπυιεσ γὰρ ἐκεῖνον, ὁ δ’ αὖθισ σὴν παράκοιτιν, ἀντίδοσιν ταύτην ὕβρεωσ ἄκρην ^ ἀποτίνων. ἀλλ’ ἐπὶ σοὶ δὴ φάρμακ’ ἀπ’ αὐτῶν λυγρὰ τέτυκται, ὡσ μήτ’ εἰσαϊοίσ μήτ’ εἰσοράοισ ἃ ποιοῦσιν. εὑρήσεισ δὲ κάτω ὑπὸ σῷ λέχει ἀγχόθι τοίχου πρὸσ κεφαλῆσ. καὶ σὴ θεράπαινα σύνοιδε Καλυψώ. τίσ οὐκ ἂν. Δημόκριτοσ διεταράχθη ἀκούσασ ὀνόματα καὶ τόπουσ ἀκριβῶσ, εἶτα μετ’ ὀλίγον κατέπτυσεν ἄν, συνεὶσ τὴν ἐπίνοιαν αὐτῶν ; "ὁ γὰρ πέμψασ σε τέθνηκεν ὑπὸ τοῦ γείτονοσ Διοκλέουσ τήμερον, λῃστῶν ἐπαχθέντων Μάγνου καὶ Βουβάλου, οἳ καὶ ἤδη δέδενται ληφθέντεσ.

ἀλλὰ καὶ βαρβάροισ πολλάκισ ἔχρησεν, εἴ τισ τῇ πατρίῳ ἔροιτο φωνῇ, Συριστὶ ἢ Κελτιστί, ῥᾳδίωσ ^ ἐξευρίσκων τινὰσ ἐπιδημοῦντασ ὁμοεθνεῖσ τοῖσ δεδωκόσιν.

διὰ τοῦτο καὶ πολὺσ ὁ ἐν μέσῳ χρόνοσ ἦν τῆσ τε δόσεωσ τῶν βιβλίων καὶ τῆσ χρησμῳδίασ, ὡσ ἐν τοσούτῳ κατὰ σχολὴν λύοιντὸ τε οἱ χρησμοὶ ἀσφαλῶσ καὶ εὑρίσκοιντο οἱ ἑρμηνεῦσαι δυνάμενοι ἕκαστα. οἱο͂σ καὶ ὁ τῷ Σκύθῃ δοθεὶσ χρησμὸσ ἦν· "μορφὴν εὐβάργουλισ εἰσ σκιὰν χνεχικραγη λείψει φάοσ. ὀλίγουσ δὲ καὶ τῶν ἐμοὶ δοθέντων ἄκουσον ἐρομένου γάρ μου εἰ φαλακρόσ ἐστιν Ἀλέξανδροσ, καὶ κατασημηναμένου περιέργωσ καὶ προφανῶσ ὑπογράφεται χρησμὸσ νυκτερήσιοσ, Σαβαρδαλαχου μαλαχααττηαλοσ ἦν.

Κυτμίδα χρίεσθαι κέλομαι δροσίην τε κέλητοσ· ^ τῷ δὲ ἑτέρῳ, ἐπειδὴ καὶ τοῦτο ἠκηκόει ὡσ ἐρομένου τοῦ πέμψαντοσ, εἴτε οἱ ^ πλεῦσαι ἐπ’ Ἰταλίαν εἴτε πεζοπορῆσαι λῷον, ἀπεκρίνατο οὐδὲν πρὸσ τὸν Ὅμηρον· μὴ σύ γε πλωέμεναι, πεζὴν δὲ κατ’ οἶμον ^ ὅδευε. πολλὰ γὰρ τοιαῦτα καὶ αὐτὸσ ἐπεμηχανησάμην αὐτῷ, οἱο͂ν καὶ ἐκεῖνο·

καὶ ὅλωσ ἔχθιστοσ εἰκότωσ ἦν ἐγώ. μίαν ἐρώτησιν ἐρωτήσασ ἐπέγραψα τῷ βιβλίῳ κατὰ τὸ ἔθοσ· ψευσάμενόσ τι ὄνομα, καὶ τὰσ ὀκτὼ δραχμὰσ καὶ τὸ γιγνόμενον ἔτι πρὸσ ταύταισ πέμψασ· ὁ δὲ πιστεύσασ τῇ ἀποπομπῇ τοῦ μισθοῦ καὶ τῇ ἐπιγραφῇ τοῦ βιβλίου, πρὸσ μίαν ἐρώτησιν ‐ ἦν δὲ αὕτη· "πότε ἁλώσεται μαγγανεύων Ἀλέξανδροσ ; ‐ ὀκτώ μοι χρησμοὺσ ἔπεμψεν, οὔτε γῆσ φασιν οὔτε οὐρανοῦ ἁπτομένουσ, ἀνοήτουσ δὲ καὶ δυσνοήτουσ ἅπαντασ. ἅπερ ὕστερον αἰσθόμενοσ, καὶ ὅτι Ῥουτιλιανὸν ἐγὼ ἀπέτρεπον τοῦ γάμου καὶ τοῦ πάνυ προσκεῖσθαι ταῖσ τοῦ χρηστηρίου ἐλπίσιν, ἐμίσει, ὡσ τὸ εἰκόσ, καὶ ἔχθιστον ἡγεῖτο. καί ποτε περὶ ἐμοῦ ἐρομένῳ τῷ Ῥουτιλιανῷ ἔφη· Νυκτιπλάνοισ ὀάροισ χαίρει κοίταισ τε δυσάγνοισ. κἀπειδὴ εἰσελθόντα με εἰσ τὴν πόλιν ᾔσθετο καὶ ἔμαθεν ὡσ ἐκεῖνοσ εἰήν ὁ Λουκιανόσ ‐ ἐπηγόμην δὲ καὶ στρατιώτασ δύο, λογχοφόρον καὶ κοντοφόρον, παρὰ τοῦ ἡγουμένου τῆσ Καππαδοκίασ, φίλου τότε ὄντοσ, λαβών, ὥσ με παραπέμψειαν μέχρι πρὸσ τὴν θάλατταν ‐ αὐτίκα μεταστέλλεται δεξιῶσ πάνυ καὶ μετὰ πολλῆσ φιλοφροσύνησ.

ἐλθὼν δὲ ἐγὼ πολλοὺσ καταλαμβάνω περὶ αὐτόν συνεπηγόμην δὲ καὶ τοὺσ στρατιώτασ τύχῃ τινὶ ἀγαθῇ. καὶ ὁ μὲν προὔτεινέ μοι κύσαι τὴν δεξιάν, ὥσπερ εἰώθει τοῖσ πολλοῖσ, ἐγὼ δὲ προσφὺσ ὡσ φιλήσων, δήγματι χρηστῷ πάνυ μικροῦ δεῖν χωλὴν αὐτῷ ἐποίησα τὴν χεῖρα. οἱ μὲν οὖν παρόντεσ ἄγχειν με καὶ παίειν ἐπειρῶντο ὡσ ἱερόσυλον, καὶ πρότερον ἔτι ἀγανακτήσαντεσ ὅτι Ἀλέξανδρον αὐτόν, ἀλλὰ μὴ προφήτην προσεῖπον ὁ δὲ πάνυ γεννικῶσ καρτερήσασ κατέπαυέν τε αὐτοὺσ καὶ ὑπισχνεῖτο τιθασόν με ῥᾳδίωσ ἀποφανεῖν καὶ δείξειν τὴν Γλύκωνοσ ἀρετήν, ὅτι καὶ τοὺσ πάνυ τραχυνομένουσ φίλουσ ἀπεργάζεται. "τί παθὼν ταῦτά με εἰργάσω, δυνάμενοσ ὑπ’ ἐμοῦ ἐπί μέγα προαχθῆναι παρ’ αὐτῷ ; κἀγὼ ἄσμενοσ ἤδη ἐδεχόμην τὴν φιλοφροσύνην ταύτην ὁρῶν οἷ κινδύνου καθειστήκειν, καὶ μετ’ ὀλίγον προῆλθον φίλοσ γεγενημένοσ. καὶ τοῦτο οὐ μικρὸν θαῦμα τοῖσ ὁρῶσιν ἔδοξεν, οὕτω ῥᾳδία γενομένη μου ἡ μεταβολή. εἶτα δή μου ἐκπλεῖν προαιρουμένου ξένια καὶ δῶρα πολλὰ πέμψασ ‐ μόνοσ δὲ σὺν τῷ Ξενοφῶντι ἔτυχον ἐπιδημῶν, τὸν πατέρα καὶ τοὺσ ἐμοὺσ εἰσ Ἄμαστριν προεκπεπομφώσ ‐ ὑπισχνεῖται καὶ πλοῖον αὐτὸσ παρέξειν καὶ ἐρέτασ τοὺσ ἀπάξοντασ.

κἀγὼ μὲν ᾤμην ἁπλοῦν τι τοῦτο εἶναι καὶ δεξιὸν ἐπεὶ δὲ κατὰ μέσον τὸν πόρον ἐγενόμην, δακρύοντα ὁρῶν τὸν κυβερνήτην καὶ τοῖσ ναύταισ τι ἀντιλέγοντα οὐκ ἀγαθὰσ εἶχον περὶ τῶν μελλόντων ἐλπίδασ. ἦν δὲ αὐτοῖσ ἐπεσταλμένον ὑπὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου ἀραμένουσ ῥῖψαι ἡμᾶσ εἰσ τὴν θάλασσαν ὅπερ εἰ ἐγένετο, ῥᾳδίωσ ἂν αὐτῷ διεπεπολέμητο τὰ πρὸσ ἐμέ. δηλῶν ἐφ’ ὅπερ ἡμᾶσ ἀνειλήφει, καὶ τὰ ὑπὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου προστεταγμένα. καταθέμενοσ δὲ ἡμᾶσ ἐν Αἰγιαλοῖσ, ὧν καὶ ὁ καλὸσ Ὅμηροσ μέμνηται, ὀπίσω ἀπήλαυνον.

ἔνθα ἐγὼ παραπλέοντασ εὑρὼν Βοσποριανούσ τινασ, πρέσβεισ παρ’ Εὐπάτοροσ τοῦ βασιλέωσ εἰσ τὴν Βιθυνίαν ἀπιόντασ ἐπὶ κομιδῇ τῆσ ἐπετείου συντάξεωσ, καὶ διηγησάμενοσ αὐτοῖσ τὸν περιστάντα ἡμᾶσ κίνδυνον, καὶ δεξιῶν αὐτῶν τυχών, ἀναληφθεὶσ ἐπὶ τὸ πλοῖον διασώζομαι εἰσ τὴν Ἄμαστριν, παρὰ τοσοῦτον ἐλθὼν ἀποθανεῖν. τοὐντεῦθεν καὶ αὐτὸσ ἐπεκορυσσόμην αὐτῷ καὶ πάντα κάλων ἐκίνουν ἀμύνασθαι βουλόμενοσ, καὶ πρὸ τῆσ ἐπιβουλῆσ ἤδη μισῶν αὐτὸν καὶ ἔχθιστον ἡγούμενοσ διὰ τὴν τοῦ τρόπου μιαρίαν, καὶ πρὸσ τὴν κατηγορίαν ὡρμήμην πολλοὺσ συναγωνιστὰσ ἔχων καὶ μάλιστα τοὺσ ἀπὸ Τιμοκράτουσ. τοῦ Ἡρακλεώτου φιλοσόφου· ἀλλ’ ὁ τότε ἡγούμενοσ Βιθυνίασ καὶ τοῦ Πόντου Αὐείτοσ ^ ἐπέσχε, μονονουχὶ ἱκετεύων καὶ ἀντιβολῶν παύσασθαι· διὰ γὰρ τὴν πρὸσ Ῥουτιλιανὸν εὔνοιαν μὴ ἂν δύνασθαι, καὶ εἰ φανερῶσ λάβοι ἀδικοῦντα, κολάσαι αὐτόν. οὕτω μὲν ἀνεκόπην τῆσ ὁρμῆσ καὶ ἐπαυσάμην οὐκ ἐν δέοντι θρασυνόμενοσ ἐφ’ οὕτω δικαστοῦ διακειμένου. ἐκεῖνο δὲ πῶσ οὐ μέγα ἐν τοῖσ ἄλλοισ τὸ τόλμημα τοῦ Ἀλεξάνδρου, τὸ αἰτῆσαι παρὰ τοῦ αὐτοκράτοροσ μετονομασθῆναι τὸ τοῦ Ἀβώνου τεῖχοσ καὶ Ιὠνόπολιν κληθῆναι, καὶ νόμισμα καινὸν κόψαι ἐγκεχαραγμένον τῇ μὲν τοῦ Γλύκωνοσ, κατὰ θάτερα δὲ Ἀλεξάνδρου, στέμματὰ τε τοῦ πάππου Ἀσκληπιοῦ καὶ τὴν ἁρ́πην ἐκείνην τοῦ πατρομήτοροσ Περσέωσ ἔχοντοσ ;

προειπὼν δὲ διὰ χρησμοῦ περὶ αὑτοῦ ὅτι ζῆσαι εἵμαρται αὐτῷ ἔτη πεντήκοντα καὶ ἑκατόν, εἶτα κεραυνῷ βληθέντα ἀποθανεῖν, οἰκτίστῳ τέλει οὐδὲ ἑβδομήκοντα ἔτη γεγονὼσ ἀπέθανεν, ὡσ Ποδαλειρίου υἱὸσ διασαπεὶσ τὸν πόδα μέχρι τοῦ βουβῶνοσ καὶ σκωλήκων ζέσασ·

ὅτεπερ καὶ ἐφωράθη φαλακρὸσ ὤν, παρέχων τοῖσ ἰατροῖσ ἐπιβρέχειν αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν διὰ τὴν ὀδύνην, ὃ οὐκ ἂν ποιῆσαι ἐδύναντο μὴ οὐχὶ τῆσ φενάκησ ἀφῃρημένησ. τοιοῦτο τέλοσ τῆσ Ἀλεξάνδρου τραγῳδίασ καὶ αὕτη τοῦ παντὸσ δράματοσ ἡ καταστροφὴ ἐγένετο, ὡσ εἰκάζειν προνοίασ τινὸσ τὸ τοιοῦτον, εἰ καὶ κατὰ τύχην συνέβη.

ἔδει δὲ καὶ τὸν ἐπιτάφιον αὐτοῦ ἄξιον γενέσθαι τοῦ βίου, καὶ ἀγῶνά τινα συστήσασθαι ὑπὲρ τοῦ χρηστηρίου, τῶν συνωμοτῶν ἐκείνων καὶ γοήτων, ὅσοι κορυφαῖοι ἦσαν, ἀνελθόντων ἐπὶ διαιτητὴν τὸν Ῥουτιλιανόν, τίνα χρὴ προκριθῆναι αὐτῶν καὶ διαδέξασθαι τὸ μαντεῖον καὶ στεφανωθῆναι τῷ ἱεροφαντικῷ καὶ προφητικῷ στέμματι. ἦν δὲ ἐν αὐτοῖσ καὶ Παῖτοσ, ἰατρὸσ τὴν τέχνην, πολιόσ τισ,^ οὔτε ἰατρῷ πρέποντα οὔτε πολιῷ ἀνδρὶ ταῦτα ποιῶν. ἀλλ’ ὁ ἀγωνοθέτησ Ῥουτιλιανὸσ ἀστεφανώτουσ αὐτοὺσ ἀπέπεμψεν αὐτῷ τὴν προφητείαν φυλάττων μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἀπαλλαγήν. ταῦτα, ὦ φιλότησ, ὀλίγα ἐκ πολλῶν δείγματοσ ἕνεκα γράψαι ἠξίωσα, καὶ σοὶ μὲν χαριζόμενοσ, ἀνδρὶ ἑταίρῳ καὶ φίλῳ καὶ ὃν ἐγὼ πάντων μάλιστα θαυμάσασ ἔχω ἐπί τε σοφίᾳ καὶ τῷ πρὸσ ἀλήθειαν ἔρωτι καὶ τρόπου πραότητι καὶ ἐπιεικείᾳ καὶ γαλήνῃ βίου καὶ δεξιότητι πρὸσ τοὺσ συνόντασ, τὸ πλέον δέ, ‐ ὅπερ καὶ σοὶ ἥδιον, ‐ Ἐπικούρῳ τιμωρῶν, ἀνδρὶ ὡσ ἀληθῶσ ἱερῷ καὶ θεσπεσίῳ τὴν φύσιν καὶ μόνῳ μετ’ ἀληθείασ τὰ καλὰ ἐγνωκότι καὶ παραδεδωκότι καὶ ἐλευθερωτῇ τῶν ὁμιλησάντων αὐτῷ γενομένῳ.

οἶμαι δὲ ὅτι καὶ τοῖσ ἐντυχοῦσι χρήσιμόν τι ἔχειν δόξει ἡ γραφή, τὰ μὲν διεξελέγχουσα, τὰ δὲ ἐν ταῖσ τῶν εὖ φρονούντων γνώμαισ βεβαιοῦσα.

상위

Lucian (루키아노스)

목록

  • (no name)
일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION