헬라어 문장 검색 - Λυξιαν́Αβδιξατ́1́

(루키아노스, Abdicatus, (no name))

ἀποκηρυχθείσ τισ ἰατρικὴν ἐξέμαθεν. μανέντα τὸν πατέρα καὶ ὑπὸ τῶν ἀλλων ἰατρῶν ἀπεγνωσμένον ἰασάμενοσ φαρμάκου δόσει ἀνελήφθη αὖθισ ἐσ τὸ γένοσ. μετὰ ταῦτα μεμηνυίαν τὴν μητρυιὰν ἰάσασθαι κελευόμενοσ ἀποκηρύττεται. οὐ καινὰ μὲν ταῦτα, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐδὲ παράδοξα τὰ ^ ὑπὸ τοῦ πατρὸσ ἐν τῷ παρόντι γιγνόμενα, οὐδὲ νῦν πρῶτον τὰ τοιαῦτα ὀργίζεται, ἀλλὰ πρόχειροσ οὗτοσ ὁ νόμοσ αὐτῷ καὶ συνήθωσ ἐπὶ τοῦτ’ ἀφικνεῖται τὸ δικαστήριον.

ἐκεῖνο δὲ καινότερον νῦν δυστυχῶ, ὅτι ἔγκλημα μὲν ἴδιον οὐκ ἔχω, κινδυνεύω δὲ τιμωρίαν ὑποσχεῖν ὑπὲρ τῆσ τέχνησ εἰ μὴ πάντα δύναται πείθεσθαι τούτῳ κελεύοντι, οὗ τί γένοιτ’ ἂν ἀτοπώτερον, θεραπεύειν ἐκ προστάγματοσ, οὐκέθ’ ὡσ ἡ τέχνη δύναται, ἀλλ’ ὡσ ὁ πατὴρ βούλεται ; ἐβουλόμην μὲν οὖν τὴν ἰατρικὴν καὶ τοιοῦτόν τι ἔχειν φάρμακον ὃ μὴ μόνον τοὺσ μεμηνότασ ἀλλὰ καὶ τοὺσ ἀδίκωσ ὀργιζομένουσ παύειν ἐδύνατο, ἵνα καὶ τοῦτο τοῦ πατρὸσ τὸ νόσημα ἰασαίμην. νυνὶ δὲ τὰ μὲν τῆσ μανίασ αὐτῷ τέλεον πέπαυται, τὰ δὲ τῆσ ὀργῆσ μᾶλλον ἐπιτείνεται, καὶ τὸ δεινότατον, τοῖσ μὲν ἄλλοισ ἅπασιν σωφρονεῖ, κατ’ ἐμοῦ δὲ τοῦ θεραπεύσαντοσ μόνου μαίνεται. τὸν μὲν οὖν μισθὸν τῆσ θεραπείασ ὁρᾶτε οἱο͂ν ἀπολαμβάνω, ἀποκηρυττόμενοσ ὑπ’ αὐτοῦ πάλιν καὶ τοῦ γένουσ ἀλλοτριούμενοσ δεύτερον, ὥσπερ διὰ τοῦτ’ ἀναληφθεὶσ πρὸσ ὀλίγον ἵν’ ἀτιμότεροσ γένωμαι πολλάκισ. ἐκπεσὼν τῆσ οἰκίασ. ἐγὼ δὲ ἐν μὲν τοῖσ δυνατοῖσ οὐδὲ κελευσθῆναι περιμένω·

πρῴην γοῦν ἄκλητοσ ἧκον ἐπὶ τὴν βοήθειαν. ὅταν δέ τι ᾖ τελέωσ ἀπεγνωσμένον, οὐδ’ ἐπιχειρεῖν βούλομαι. ἐπὶ δὲ τῆσ γυναικὸσ ταύτησ εἰκότωσ καὶ ἀτολμότερόσ εἰμι· λογίζομαι γὰρ οἱᾶ πάθοιμ’ ἂν ὑπὸ τοῦ πατρὸσ ἀποτυχών, ὃσ οὐδὲ ἀρξάμενοσ τῆσ θεραπείασ ἀποκηρύττομαι. ἄχθομαι μὲν οὖν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ἐπὶ τῇ μητρυιᾷ χαλεπῶσ ἐχούσῃ χρηστὴ γὰρ ἦν καὶ ἐπὶ τῷ πατρὶ δι’ ἐκείνην ἀνιωμένῳ, τὸ δὲ μέγιστον, ἐπ’ ἐμαυτῷ ἀπειθεῖν δοκοῦντι καὶ ἃ προστάττομαι ὑπουργεῖν οὐ δυναμένῳ καὶ δι’ ὑπερβολὴν τῆσ νόσου καὶ ἀσθένειαν τῆσ τέχνησ. πλὴν οὐ δίκαιον οἶμαι ἀποκηρύττεσθαι τὸν ἃ μὴ δύναται ποιεῖν μηδὲ τὴν ἀρχὴν ὑπισχνούμενον. δι’ ἅσ μὲν οὖν αἰτίασ καὶ πρότερον ἀπεκήρυξέ με ῥᾴδιον συνιδεῖν ἐκ τῶν παρόντων.

ἐγὼ δὲ καὶ πρὸσ ἐκείνασ μέν, ὡσ οἰόμαι, ἱκανῶσ τῷ μετὰ ταῦτα βίῳ ἀπελογησάμην, καὶ ταυτὶ δὲ ἃ νῦν ἐγκαλεῖ ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ ἀπολύσομαι, μικρὰ ὑμῖν διηγησάμενοσ τῶν ἐμῶν. ὁ γὰρ δυσάγωγοσ καὶ δυσπειθὴσ ἐγώ, ὁ καταισχύνων τὸν πατέρα καὶ ἀνάξια πράττων τοῦ γένουσ, τότε μὲν αὐτῷ τὰ πολλὰ ἐκεῖνα βοῶντι καὶ διατεινομένῳ ὀλίγα χρῆναι ἀντιλέγειν ᾠόμην. ἀπελθὼν δὲ τῆσ οἰκίασ ἐνόμιζόν μοι δικαστήριον ἔσεσθαι μέγα καὶ ψῆφον ἀληθῆ τὸν μετὰ ταῦτα βίον καὶ τὸ φαίνεσθαι πάμπολυ τῶν τοῦ πατρὸσ ἐγκλημάτων ἐκείνων ἀφεστηκότα καὶ περὶ τὰ κάλλιστα τῶν ἐπιτηδευμάτων ἐσπουδακότα καὶ τοῖσ ἀρίστοισ συνόντα. προεωρώμην δὲ καὶ τοιοῦτό τι καὶ ὑπώπτευον ἤδη ὡσ οὐ σφόδρα καθεστηκότοσ πατρὸσ ἀδίκωσ ὀργίζεσθαι καὶ ἐγκλήματα ψευδῆ καθ’ υἱοῦ συντιθέναι· καὶ ἦσάν τινεσ οἱ μανίασ ἀρχὴν ταῦτα εἶναι νομίζοντεσ καὶ ἀπειλὴν καὶ ἀκροβολισμὸν οὐκ ἐσ μακρὰν ἐπιπεσουμένου τοῦ κακοῦ, μῖσοσ ἄλογον καὶ νόμον ἀπηνῆ καὶ βλασφημίασ προχείρουσ καὶ δικαστήριον σκυθρωπὸν καὶ βοὴν καὶ ὀργὴν καὶ ὅλωσ χολῆσ μεστὰ πάντα. διὸ δὴ τάχα μοι καὶ ἰατρικῆσ δεήσειν ποτὲ προσεδόκων. ἀποδημήσασ οὖν καὶ τοῖσ εὐδοκιμωτάτοισ τῶν ἐπὶ τῆσ ἀλλοδαπῆσ ἰατρῶν συγγενόμενοσ καὶ πόνῳ πολλῷ καὶ προθυμίᾳ λιπαρεῖ χρησάμενοσ ἐξέμαθον τὴν τέχνην.

ἐπανελθὼν δὲ καταλαμβάνω τὸν πατέρα σαφῶσ ἤδη μεμηνότα καὶ ὑπὸ τῶν ἐπιχωρίων ἰατρῶν ἀπεγνωσμένον, οὐκ ἐσ βάθοσ ὁρώντων οὐδ’ ἀκριβῶσ φυλοκρινούντων ^ τὰσ νόσουσ. πλὴν ὅπερ γε εἰκὸσ ἦν ποιεῖν χρηστὸν υἱόν, οὔτε ἐμνησικάκησα τῆσ ἀποκηρύξεωσ οὔτε μετάπεμπτοσ γενέσθαι περιέμεινα,· οὐδὲ γὰρ εἶχὸν τι αὐτῷ ἴδιον ἐγκαλεῖν, ἀλλὰ πάντα ἐκεῖνα ἦν ἀλλότρια τὰ ἁμαρτήματα καὶ ὥσπερ ἔφην ἤδη, τῆσ νόσου. παρελθὼν οὖν ἄκλητοσ οὐκ εὐθὺσ ἰασάμην οὐ γὰρ οὕτω ποιεῖν ἔθοσ ἐστὶν ἡμῖν οὐδὲ ταῦτα ἡ τέχνη παραινεῖ, ἀλλὰ πάντων πρῶτον τοῦτο διδασκόμεθα συνορᾶν εἴτε ἰάσιμόν ἐστι τὸ νόσημα εἴτε ἀνήκεστον καὶ ὑπερβεβηκὸσ τοὺσ ὁρ́ουσ τῆσ τέχνησ. καὶ τηνικαῦτα, ἢν μὲν εὐμεταχείριστον ᾖ, ἐπιχειροῦμεν καὶ πᾶσαν σπουδὴν ἐσφερόμεθα σῶσαι τὸν νοσοῦντα· ἢν δὲ κεκρατηκὸσ ἤδη καὶ νενικηκὸσ τὸ πάθοσ ἴδωμεν, οὐδὲ τὴν ἀρχὴν προσαπτόμεθα, νόμον τινὰ παλαιὸν τῶν προπατόρων τῆσ τέχνησ ἰατρῶν φυλάττοντεσ, οἵ φασι μὴ δεῖν ἐπιχειρεῖν τοῖσ κεκρατημένοισ. ἰδὼν οὖν τὸν πατέρα ἔτι ἐντὸσ τῆσ ἐλπίδοσ καὶ τὸ πάθοσ οὐχ ὑπὲρ τὴν τέχνην, ἐπὶ πολὺ τηρήσασ καὶ ἀκριβῶσ ἐξετάσασ ἕκαστα ἐπεχείρουν ἤδη καὶ τὸ φάρμακον τεθαρρηκότωσ ἐνέχεον, καίτοι πολλοὶ τῶν παρόντων ὑπώπτευον τὴν δόσιν καὶ τὴν ἰάσιν διέβαλλον καὶ πρὸσ κατηγορίασ παρεσκευάζοντο . παρῆν δὲ καὶ ἡ μητρυιὰ φοβουμένη καὶ ἀπιστοῦσα, οὐ τῷ μισεῖν ἐμέ, ἀλλὰ τῷ δεδιέναι καὶ ἀκριβῶσ εἰδέναι πονηρῶσ ἐκεῖνον διακείμενον ἠπίστατο γὰρ μόνη τὰ πάντα συνοῦσα καὶ ὁμοδίαιτοσ τῇ νόσῳ. πλὴν ἀλλ’ ἔγωγε οὐδὲν ἀποδειλιάσασ ‐ ἠπιστάμην γὰρ οὐ ψευσόμενά με τὰ σημεῖα οὐδὲ προδώσουσαν τὴν τέχνην ‐ ἐπῆγον τὴν ἰάσιν ἐν καιρῷ τῆσ ἐπιχειρήσεωσ, καίτοι κἀμοί τινεσ τῶν φίλων συνεβούλευον μὴ θρασύνεσθαι, μὴ καὶ διαβολήν τινα μείζω ἐνέγκῃ μοι τὸ ἀποτυχεῖν ὡσ ἀμυνομένῳ τὸν πατέρα φαρμάκῳ καὶ μνησικακήσαντι ὧν ἐπεπόνθειν ὑπ’ αὐτοῦ. καὶ τὸ κεφάλαιον, σῶοσ μὲν οὗτοσ εὐθὺσ ἦν καὶ ἐσωφρόνει πάλιν καὶ πάντα διεγίγνωσκεν οἱ παρόντεσ δὲ ἐθαύμαζον, ἐπῄνει δὲ καὶ ἡ μητρυιὰ καὶ φανερὰ πᾶσιν ἦν χαίρουσα κἀμοὶ εὐδοκιμοῦντι κἀκείνῳ σωφρονοῦντι. οὗτοσ δ’ οὖν μαρτυρεῖν γὰρ αὐτῷ ἔχω ^ μήτε μελλήσασ μήτε σύμβουλόν τινα περὶ τούτων προσλαβών, ἐπειδὴ τὸ πᾶν ἤκουσε τῶν παρόντων, ἔλυε μὲν τὴν ἀποκήρυξιν, υἱὸν δὲ ἐξ ὑπαρχῆσ ἐποιεῖτό με, σωτῆρα καὶ εὐεργέτην ἀποκαλῶν καὶ ἀκριβῆ πεῖραν εἰληφέναι ὁμολογῶν καὶ περὶ τῶν ἔμπροσθεν ἐκείνων ἀπολογούμενοσ.

τοῦτο γενόμενον εὔφραινε μὲν πολλούσ, ὅσοι παρῆσαν χρηστοί, ἐλύπει δὲ ἐκείνουσ ὅσοισ ἀποκήρυξισ υἱοῦ ἡδίων ἀναλήψεωσ. εἶδον γοῦν τότε οὐ πάντασ ὁμοίωσ ἡδομένουσ τῷ πράγματι, ἀλλ’ εὐθύσ τινοσ καὶ χρόαν τρεπομένην καὶ βλέμμα τεταραγμένον καὶ πρόσωπον ὠργισμένον, οἱο͂ν ἐκ φθόνου καὶ μίσουσ γίνεται. ἡμεῖσ μὲν οὖν, ὡσ τὸ εἰκόσ, ἐν εὐφροσύναισ καὶ θυμηδίαισ ἦμεν, ἀλλήλουσ ἀπειληφότεσ· ἡ μητρυιὰ δὲ μετὰ μικρὸν εὐθὺσ νοσεῖν ἤρξατο νόσον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, χαλεπὴν καὶ παράλογον ἀρχόμενον γὰρ εὐθὺσ τὸ δεινὸν παρεφύλαξα.

^ οὐ γὰρ ἁπλοῦν οὐδὲ ἐπιπόλαιον τῆσ μανίασ τὸ εἶδοσ, ἀλλά τι παλαιὸν ὑποικουροῦν ἐν τῇ ψυχῇ κακὸν ἀπέρρηξε καὶ ἐσ τοὐμφανὲσ ἐξενίκησε. πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα ἡμῖν ἐστι σημεῖα τῶν ἀνιάτωσ μεμηνότων, ἓν δὲ ἐκεῖνο καινὸν ἐπὶ τῆσ γυναικὸσ ταύτησ παρεφύλαξα· πρὸσ μὲν γὰρ τοὺσ ἄλλουσ ἡμερωτέρα καὶ πραεῖά ἐστι καὶ παρόντων εἰρήνην ἄγει ἡ νόσοσ, ἂν δέ τινα ἰατρὸν ἴδῃ καὶ τοῦτ’ ἀκούσῃ μόνον, κατ’ ἐκείνου μάλιστα παροξύνεται, ὅπερ καὶ αὐτὸ τοῦ πονηρῶσ καὶ ἀνηκέστωσ ἔχειν ἐστὶ τεκμήριον. ταῦτα ὁρῶν ἐγὼ μὲν ἠνιώμην καὶ τὴν γυναῖκα ᾤκτειρον ἀξίαν οὖσαν καὶ παρὰ τὸ προσῆκον δυστυχοῦσαν. ὁ πατὴρ δὲ ὑπὸ ἰδιωτείασ οὐ γὰρ οἶδεν οὔτε ἀρχὴν τοῦ κατέχοντοσ κακοῦ οὔτε τὴν αἰτίαν οὔτε τὸ μέτρον τοῦ πάθουσ ἐκέλευεν ἰᾶσθαι καὶ τὸ ὅμοιον ἐκχέαι φάρμακον οἰέται ^ γὰρ ἓν εἶναι μανίασ εἶδοσ καὶ μίαν τὴν νόσον καὶ τἀρρώστημα ταὐτὸν καὶ παραπλησίαν τὴν θεραπείαν δεχόμενον.

^ ἐπεὶ δέ, ὅπερ ἀληθέστατον, ἀδύνατον εἶναί φημι σώζεσθαι τὴν γυναῖκα καὶ ἡττῆσθαι ὑπὸ τῆσ νόσου ὁμολογῶ, ἀγανακτεῖ καὶ ὀργίζεται καί φησιν ἑκόντα καθυφίεσθαι καὶ προδιδόναι τὴν ἄνθρωπον, ἐγκαλῶν ἐμοὶ τὴν ἀσθένειαν τῆσ τέχνησ. καὶ πάσχει μὲν σύνηθεσ τοῖσ λυπουμένοισ· ὀργίζονται γοῦν ἅπαντεσ τοῖσ μετὰ παρρησίασ τἀληθῆ λέγουσιν. πλὴν ἔγωγε ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ δικαιολογήσομαι πρὸσ αὐτὸν καὶ ὑπὲρ ἐμαυτοῦ καὶ τῆσ τέχνησ. καὶ πρῶτόν γε ἀπὸ τοῦ νόμου ἄρξομαι καθ’ ὃν οὗτόσ με ἀποκηρῦξαι βούλεται, ἵν’ εἰδῇ οὐκέθ’ ὁμοίαν οὖσαν αὐτῷ νῦν τε καὶ πρότερον τὴν ἐξουσίαν.

οὐ γὰρ ἅπασιν, ὦ πάτερ, ὁ νομοθέτησ οὐδὲ πάντασ υἱέασ οὐδὲ ὁσάκισ ἂν ἐθέλωσιν ἀποκηρύττειν συγκεχώρηκεν οὐδ’ ἐπὶ πάσαισ αἰτίαισ, ἀλλ’ ὥσπερ τοῖσ πατράσιν τὰ τηλικαῦτα ὀργίζεσθαι ἐφῆκεν, οὕτω καὶ τῶν παίδων προὐνόησεν, ὡσ μὴ ἀδίκωσ αὐτὸ πάσχωσιν καὶ διὰ τοῦτο οὐκ ἐλευθέραν ἐφῆκε γίγνεσθαι οὐδὲ ἄκριτον τὴν τιμωρίαν, ἀλλ’ ἐσ δικαστήριον ἐκάλεσε καὶ δοκιμαστὰσ ἐκάθισε τοὺσ μήτε πρὸσ ὀργὴν μήτε διαβολὴν ^ τὸ δίκαιον κρινοῦντασ. ᾔδει γὰρ πολλοῖσ πολλάκισ ἀλόγουσ αἰτίασ ὀργῆσ παρισταμένασ, καὶ τὸν μὲν ψευδεῖ τινι διαβολῇ πειθόμενον, τὸν δὲ οἰκέτῃ πιστεύοντα ἢ γυναίῳ ἐχθρῷ. οὔκουν ἡγεῖτο ἀδίκαστον γίγνεσθαι τὸ πρᾶγμα οὐδ’ ἐξ ἐρήμησ τοὺσ παῖδασ εὐθὺσ ἁλίσκεσθαι, ἀλλὰ καὶ ὕδωρ ἐγχεῖται καὶ λόγοσ ἀποδίδοται καὶ ἀνεξέταστον οὐδὲν καταλείπεται. ἐπεὶ τοίνυν ἔξεστιν, καὶ τοῦ μὲν ἐγκαλεῖν μόνου ὁ πατὴρ κύριοσ, τοῦ κρῖναι δὲ εἰ εὔλογα αἰτιᾶται ὑμεῖσ οἱ δικάζοντεσ, αὐτὸ μὲν ὅ μοι ἐπιφέρει καὶ ἐφ’ ᾧ νῦν ἀγανακτεῖ μηδέπω σκοπεῖτε, πρότερον δὲ ἐκεῖνο ἐξετάσατε, εἰ ἔτι δοτέον ἀποκηρύττειν αὐτῷ ἅπαξ ἀποκηρύξαντι καὶ χρησαμένῳ τῇ παρὰ τοῦ νόμου ἐξουσίᾳ καὶ ἀποπληρώσαντι τὴν πατρικὴν ταύτην δυναστείαν, εἶτ’ αὖθισ ἀναλαβόντι καὶ λύσαντι τὴν ἀποκήρυξιν.

ἐγὼ μὲν γὰρ ἀδικώτατον εἶναί φημι τὸ τοιοῦτον, ἀπεράντουσ γίνεσθαι καὶ ^ τῶν παίδων τὰσ τιμωρίασ καὶ πολλὰσ τὰσ καταδίκασ καὶ τὸν φόβον ἀΐδιον καὶ τὸν νόμον ἄρτι μὲν συνοργίζεσθαι, μετὰ μικρὸν δὲ λύεσθαι, καὶ πάλιν ὁμοίωσ ἰσχυρὸν εἶναι, καὶ ὅλωσ ἄνω καὶ κάτω στρέφεσθαι τὰ δίκαια πρὸσ τὸ ἐπὶ καιροῦ δοκοῦν πατράσιν. ἀλλὰ τὸ μὲν πρῶτον ἄξιον ἐφιέναι καὶ ἀγανακτοῦντι συναγανακτεῖν καὶ κύριον τῆσ τιμωρίασ ποιεῖν τὸν γεγεννηκότα· ἢν δὲ ἅπαξ ἀναλώσῃ τὴν ἐξουσίαν καὶ καταχρήσηται τῷ νόμῳ καὶ ἐμπλησθῇ τῆσ ὀργῆσ, εἶτα μετὰ ταῦτα ἀναλάβῃ, χρηστὸν εἶναι μεταπεισθείσ, ἐπὶ τούτων ἀνάγκη μένειν ^ καὶ μηκέτι μεταπηδᾶν μηδὲ μεταβουλεύεσθαι μηδὲ μεταποιεῖν τὴν κρίσιν. τοῦ μὲν γὰρ τὸν γεννηθέντα πονηρὸν ἢ χρηστὸν ἀποβήσεσθαι οὐδέν, οἶμαι, γνώρισμα ἦν, καὶ διὰ τοῦτο τοὺσ ἀναξίουσ τοῦ γένουσ παραιτεῖσθαι συγκεχώρηται τοῖσ ὅτε ἠγνόουν ἀναθρεψαμένοισ. ὅταν δὲ μὴ κατ’ ἀνάγκην ἀλλ’ ἐπ’ ἐξουσίασ αὐτόσ τισ ἀφ’ ἑαυτοῦ καὶ δοκιμάσασ ἀναλάβῃ, τίσ ἔτι μηχανὴ μεταβάλλεσθαι, ἢ τίσ ἔτι χρῆσισ ὑπόλοιποσ τοῦ νόμου ;

"εἰ πονηρὸσ οὗτοσ ἦν καὶ τοῦ ἀποκηρυχθῆναι ἄξιοσ, τί παθὼν ἀνεκάλεισ ; "τί δ’ αὖθισ ἐπανῆγεσ ἐσ τὴν οἰκίαν ; "τί δ’ ἔλυεσ τὸν νόμον ; "ἐλεύθεροσ γὰρ ἦσθα καὶ τοῦ μὴ ποιεῖν ταῦτα κύριοσ. "οὐ γὰρ δὴ ἐντρυφᾶν σοι δοτέον τοῖσ νόμοισ οὐδὲ πρὸσ τὰσ σὰσ μεταβολὰσ συνάγεσθαι τὰ δικαστήρια, οὐδὲ ἄρτι μὲν λύεσθαι ἄρτι δὲ κυρίουσ εἶναι τοὺσ νόμουσ καὶ τοὺσ δικαστὰσ καθῆσθαι μάρτυρασ, μᾶλλον δὲ ὑπηρέτασ, τῶν σοὶ δοκούντων, ὁτὲ μὲν κολάζοντασ ὁτὲ δὲ διαλλάττοντασ, ὁπόταν σοι δοκῇ. ἅπαξ γεγέννηκασ, ἅπαξ ἀνατέτραφασ, ἅπαξ καὶ τὸ ἀποκηρύττειν ἀντὶ τούτων ἔχεισ, καὶ τότε, ἢν δικαίωσ αὐτὸ ποιεῖν δοκῇσ· "τὸ δ’ ἄπαυστον τοῦτο καὶ ἀΐδιον καὶ πολὺ ῥᾴδιον ^ μεῖζον ἤδη τῆσ πατρικῆσ ἐστιν ἐξουσίασ. μὴ δή, πρὸσ Διόσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, συγχωρήσητε αὐτῷ ἑκούσιον τὴν ἀνάληψιν πεποιημένῳ καὶ λύσαντι τὴν γνῶσιν τοῦ πάλαι δικαστηρίου καὶ ἀκυρώσαντι τὴν ὀργὴν αὖθισ τὴν ^ αὐτὴν τιμωρίαν ἀνακαλεῖν καὶ ἐπὶ τὴν ἐξουσίαν τὴν πατρικὴν ἀνατρέχειν, ἧσ ἔξωροσ ἤδη καὶ ἑώλοσ ἡ προθεσμία καὶ μόνῳ τούτῳ ἄκυροσ καὶ προδεδαπανημένη.

τοῦτο γὰρ ἔδοξέ σοι, τοῦτ’ ἐδοκίμασασ, τοῦτ’ ἐκύρωσασ. ὁρᾶτε γάρ που καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ δικαστηρίοισ ὡσ ἀπὸ μὲν τῶν κλήρῳ λαχόντων δικαστῶν, ἤν τισ ἄδικον οἰήται γεγενῆσθαι τὴν κρίσιν, δίδωσιν ὁ νόμοσ ἐσ ἕτερον ἐφεῖναι δικαστήριον ἢν δέ τινεσ ἑκόντεσ αὐτοὶ σύνθωνται δικαστὰσ καὶ προελόμενοι ἐπιτρέψωσιν διαιτᾶν, οὐκέτι. οἷσ γὰρ ἐξῆν μηδὲ τὴν ἀρχὴν ἐμμένειν,^ εἰ τούτουσ τισ αὐθαίρετοσ εἵλετο, στέργειν ἐστὶ δίκαιοσ τοῖσ ἐγνωσμένοισ. οὕτω δὴ καὶ σύ, ὃν ἐξῆν μηκέτ’ ἀναλαμβάνειν εἴ ἀνάξιοσ ^ ἐδόκει τοῦ γένουσ, τοῦτον εἰ χρηστὸν ἡγησάμενοσ εἶναι πάλιν ἀνείληφασ, οὐκέτ’ ἀποκηρύττειν ἕξεισ· ὅτι γὰρ οὐκ ἄξιοσ αὖθισ παθεῖν ταῦτα, ὑπ’ αὐτοῦ σοῦ μεμαρτύρηται καὶ χρηστὸσ ἤδη ἀνωμολόγηται. ἀμετανόητον οὖν τὴν ἀνάληψιν καὶ τὴν διαλλαγὴν βέβαιον εἶναι προσήκει μετὰ κρίσιν οὕτω πολλὴν καὶ δύο δικαστήρια, ἓν μὲν τὸ πρῶτον, ἐφ’ οὗ παρῃτήσω, δεύτερον δὲ τὸ σόν, ὅτε μετεβουλεύσω καὶ ἀνάδαστον ἐποίησασ· τὰ πρότερον ἐγνωσμένα λύσασ βεβαιοῖσ τὰ μετ’ ἐκεῖνα βεβουλευμένα. μένε τοίνυν ἐπὶ τῶν τελευταίων καὶ φύλαττε τὴν σαυτοῦ κρίσιν· πατέρα σε εἶναι δεῖ· ἐγὼ μὲν οὐδ’ εἰ μὴ φύσει παῖσ ἦν, θέμενοσ δὲ ἀποκηρύττειν ἤθελεσ, ἐξεῖναι ἄν σοι ᾠόμην·

ὃ γὰρ τὴν ἀρχὴν μὴ ποιεῖν δυνατὸν ἦν, τοῦτ’ ἄδικον λύειν ἅπαξ γενόμενον. τὸν δὲ καὶ φύσει καὶ αὖθισ προαιρέσει καὶ γνώμῃ ἐσπεποιημένον, πῶσ εὔλογον αὖθισ ἀπωθεῖσθαι καὶ πολλάκισ τῆσ μιᾶσ οἰκειότητοσ ἀποστερεῖν ; εἰ δ’ οἰκέτησ ὢν ἐτύγχανον, καὶ τὸ μὲν πρῶτον πονηρὸν οἰόμενοσ ἐπέδησασ, μεταπεισθεὶσ δ’ ὡσ οὐδὲν ἠδίκουν ἐλεύθερον ἀφῆκασ εἶναι, ἆρ’ ἄν σοι πρὸσ καιρὸν ὀργισθέντι αὖθισ ἐξῆν ἐσ τὴν ὁμοίαν δουλείαν ἐπανάγειν ; οὐδαμῶσ. τὰ γὰρ τοιαῦτα βέβαια καὶ διὰ παντὸσ κύρια ὑπάρχειν οἱ νόμοι ἀξιοῦσιν. ὑπὲρ μὲν οὖν τοῦ μηκέτι ἐξεῖναι τούτῳ ἀποκηρύττειν ὃν ἅπαξ ἀποκηρύξασ ἑκὼν ἀνέλαβεν ἔτι πολλὰ εἰπεῖν ἔχων ὅμωσ παύσομαι. σκέψασθε δὲ ἤδη ὅντινα ὄντα καὶ ἀποκηρύττειν καὶ οὐ δή που τοῦτό φημι, ὡσ τότε μὲν ἰδιώτην, νῦν δὲ ἰατρόν οὐδὲν γὰρ ἂν πρόσ τοῦτο ἡ τέχνη συναγωνίσαιτο·

οὐδ’ ὅτι τότε μὲν νέον, νῦν δὲ ἤδη καὶ προβεβηκότα καὶ τὸ πιστὸν τοῦ μηδὲν ἀδικῆσαι ἂν παρὰ τῆσ ἡλικίασ ἔχοντα· μικρὸν γάρ ἴσωσ καὶ τοῦτο. ἀλλὰ τότε μέν, εἰ καὶ μηδὲν ἠδικημένοσ, ὡσ ἂν ἔγωγε φαίην, ἀλλ’ οὐδὲ εὖ πεπονθὼσ παρῃτεῖτο τῆσ οἰκίασ, νῦν δὲ σωτῆρα ἔναγχοσ καὶ εὐεργέτην γεγενημένον. οὗ τί γένοιτ’ ἂν ἀχαριστότερον, σωθέντα δι’ ἐμὲ καὶ τηλικοῦτον κίνδυνον διαπεφευγότα τοῖσ τοιούτοισ εὐθὺσ ἀμείβεσθαι, τῆσ θεραπείασ ἐκείνησ οὐδένα, λόγον ἔχοντα, ἀλλ’ οὕτω ῥᾳδίωσ ἐπιλελῆσθαι καὶ ἐπὶ τὴν ἐρημίαν ἐλαύνειν τὸν ἐφησθέντ’ ἂν δικαίωσ ἐφ’ οἷσ ἀδίκωσ ἐξεβέβλητο, μὴ μόνον δ’ οὐ ^ μνησικακήσαντα, ἀλλὰ καὶ σώσαντα καὶ σωφρονεῖν παρασκευάσαντα; οὐ γὰρ σμικρόν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐδὲ τὸ τυχὸν εὖ πεποιηκὼσ αὐτόν, ὅμωσ τῶν τοιούτων νῦν ἀξιοῦμαι.

ἀλλ’ εἰ καὶ οὗτοσ ἀγνοεῖ τὰ τότε, πάντεσ ὑμεῖσ ἴστε οἱᾶ ποιοῦντα αὐτὸν καὶ πάσχοντα καὶ ὅπωσ διακείμενον ἐγὼ παραλαβών, τῶν μὲν ἄλλων ἰατρῶν ἀπεγνωκότων, τῶν δὲ οἰκείων φευγόντων καὶ μηδὲ πλησίον προσιέναι τολμώντων, τοιοῦτον ἀπέφηνα ὡσ καὶ κατηγορεῖν δύνασθαι καὶ περὶ τῶν νόμων διαλέγεσθαι. μᾶλλον δέ. ὁρᾷσ, ὦ πάτερ, τὸ παράδειγμα· τοιοῦτον ὄντα σε παρ’ ὀλίγον οἱά νῦν ἡ γυνή ἐστιν, πρὸσ τὴν ἀρχαίαν φρόνησιν ἐπανήγαγον. οὐ δὴ δίκαιον τοιαύτην μοι γενέσθαι ἀντ’ ἐκείνων τὴν ἀμοιβὴν οὐδὲ κατ’ ἐμοῦ σε μόνου σωφρονεῖν· ὅτι γάρ μὴ μικρὰ ὑπ’ ἐμοῦ εὐηργέτησαι, καὶ ἀπ’ αὐτῶν ὧν ἐγκαλεῖσ δῆλόν ἐστιν ὃν ^ γὰρ ὡσ ἐν ἐσχάτοισ οὖσαν τὴν γυναῖκα καὶ παμπονηρῶσ ἔχουσαν οὐκ ἰώμενον μισεῖσ, πῶσ οὐ πολὺ μᾶλλον ὅτι σε τῶν ὁμοίων ἀπήλλαξα ὑπεραγαπᾷσ καὶ χάριν ὁμολογεῖσ, τῶν οὕτω δεινῶν ἀπηλλαγμένοσ ; σὺ δέ, ὅπερ ἀγνωμονέστατον, σωφρονήσασ εὐθὺσ ἐσ δικαστήριον ἄγεισ καὶ σεσωσμένοσ κολάζεισ καὶ ἐπὶ τὸ ἀρχαῖον ἐκεῖνο μῖσοσ ἀνατρέχεισ καὶ τὸν αὐτὸν ἀναγινώσκεισ νόμον. καλὸν γοῦν τὸν μισθὸν ἀποδίδωσ τῇ τέχνῃ καὶ ἀξίασ ἀμοιβὰσ τῶν φαρμάκων ἐπὶ τὸν ἰατρὸν ὑγιαίνων μόνον. ὑμεῖσ δέ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τὸν εὐεργέτην τούτῳ κολάζειν ἐπιτρέψετε καὶ τὸν σώσαντα ἐξελαύνειν καὶ τὸν σωφρονίσαντα μισεῖν καὶ τὸν ἀναστήσαντα τιμωρεῖσθαι;

οὔκ, ἤν γε τὰ δίκαια ποιῆτε. καὶ γὰρ εἰ τὰ μέγιστα νῦν ἁμαρτάνων ἐτύγχανον, ἦν μοί τισ οὐ μικρὰ προοφειλομένη χάρισ, ἐσ ἣν ἀποβλέποντα τοῦτον καὶ ἧσ μεμνημένον καλῶσ εἶχε τῶν μὲν παρόντων καταφρονεῖν, δι’ ἐκεῖνα δὲ πρόχειρον τὴν συγγνώμην ἔχειν, καὶ μάλιστα εἰ τηλικαύτη τισ ἡ εὐεργεσία τυγχάνοι ὡσ πάντα ὑπερπαίειν τὰ μετὰ ταῦτα. ὅπερ οἶμαι κἀμοὶ πρὸσ τοῦτον ὑπάρχειν, ὃν ἔσωσα, καὶ ὃσ τοῦ βίου παντὸσ χρεώστησ ἐστί μοι, καὶ ᾧ τὸ εἶναι καὶ τὸ σωφρονεῖν καὶ τὸ συνιέναι παρέσχημαι, καὶ μάλιστα ὅτε οἱ ἄλλοι πάντεσ ἤδη ἀπεγνώκεσαν καὶ ἥττουσ εἶναι ὡμολόγουν τῆσ νόσου. τοῦτο γὰρ μείζω οἶμαι ποιεῖν τὴν ἐμὴν εὐεργεσίαν, ὃσ οὔτε υἱὸσ ὢν τότε οὔτε ἀναγκαίαν τῆσ θεραπείασ ἔχων αἰτίαν ἀλλὰ ἐλεύθεροσ καθεστὼσ καὶ ἀλλότριοσ, τῆσ φυσικῆσ αἰτίασ ἀφειμένοσ, ὅμωσ οὐ περιεῖδον, ἀλλ’ ἐθελοντήσ, ἄκλητοσ, αὐτεπάγγελτοσ ἧκον ἐβοήθησα, προσελιπάρησα, ἰασάμην, ἀνέστησα, καὶ τὸν πατέρα ἐμαυτῷ διεφύλαξα, καὶ ὑπὲρ τῆσ ἀποκηρύξεωσ ἀπελογησάμην, καὶ τῇ εὐνοίᾳ τὴν ὀργὴν ἔπαυσα, καὶ τὸν νόμον ἔλυσα τῇ φιλοστοργίᾳ, καὶ μεγάλη εὐεργεσίασ τὴν ἐσ τὸ γένοσ ἐπάνοδον ἐπριάμην, καὶ ἐν οὕτωσ ἐπισφαλεῖ καιρῷ τὴν πρὸσ τὸν πατέρα πίστιν ἐπεδειξάμην, καὶ μετὰ τῆσ τέχνησ ἐμαυτὸν ἐσεποίησα, καὶ γνήσιοσ υἱὸσ ἐν τοῖσ δεινοῖσ ἀνεφάνην.

πόσα γὰρ οἰέσθε παθεῖν με, πόσα καμεῖν παρόντα, ὑπηρετοῦντα, καιροφυλακοῦντα, νῦν μὲν εἴκοντα τῇ τοῦ πάθουσ ἀκμῇ, νῦν δὲ τὴν τέχνην ἐπάγοντα πρὸσ ὀλίγον ἐνδιδόντοσ τοῦ κακοῦ ; ἔστιν δὲ τῶν ὄντων ἁπάντων τούτων ἐν τῇ ἰατρικῇ τὸ ἐπισφαλέστατον τοὺσ τοιούτουσ ἰᾶσθαι καὶ πλησιάζειν οὕτωσ διακειμένοισ· ἐσ γὰρ τοὺσ πλησίον πολλάκισ ἀφιᾶσι τὴν λύτταν, ἐπιζέσαντοσ τοῦ πάθουσ. καὶ ὅμωσ πρὸσ οὐδὲν τούτων ἀπώκνησα οὐδὲ ἀπεδειλίασα, συνὼν δὲ καὶ πάντα τρόπον ἀντεξεταζόμενοσ τῇ νόσῳ τὸ τελευταῖον ἐκράτησα τῷ φαρμάκῳ. "ποῖοσ δὲ ἢ πόσοσ ὁ κάματοσ ἐγχέαι φάρμακον;

πολλὰ γὰρ πρὸ τούτου γενέσθαι δεῖ, καὶ προοδοποιῆσαι τῇ πόσει καὶ προπαρασκευάσαι ῥᾴδιον ἐσ ἰάσιν τὸ σῶμα καὶ τῆσ ἁπάσησ ἕξεωσ φροντίσαι κενοῦντα καὶ ἰσχναίνοντα καὶ οἷσ χρὴ τρέφοντα καὶ κινοῦντα ἐσ ὅσον χρήσιμον καὶ ὕπνουσ ἐπινοοῦντα καὶ ἠρεμίασ μηχανώμενον, ἅπερ οἱ μὲν ἄλλο τι νοσοῦντεσ ῥᾳδίωσ πεισθεῖεν ἄν, οἱ μεμηνότεσ δὲ διὰ τὴν ἐλευθερίαν τοῦ νοῦ δυσάγωγοι καὶ δυσηνιόχητοι καὶ τῷ ἰατρῷ ἐπισφαλεῖσ καὶ τῇ θεραπείᾳ δυσκαταγώνιστοι. ὅταν γοῦν πολλάκισ οἰήθωμεν ^ ἤδη πλησίον γενέσθαι τοῦ τέλουσ καὶ ἐλπίσωμεν, ἐμπεσόν τι μικρὸν ἁμάρτημα ἐπακμάσαντοσ τοῦ πάθουσ ἅπαντα ῥᾳδίωσ ἐκεῖνα ἀνέτρεψε καὶ ἐνεπόδισε ^ τὴν θεραπείαν καὶ τὴν τέχνην διέσφηλε. τὸν οὖν ταῦτα πάντα ὑπομεμενηκότα καὶ οὕτω χαλεπῷ νοσήματι προσπαλαίσαντα καὶ πάθοσ ἁπάντων παθῶν τὸ δυσαλωτότατον νενικηκότα ἔτι τούτῳ ἀποκηρύττειν ἐπιτρέψετε, καὶ τοὺσ νόμουσ ὡσ βούλεται ἑρμηνεύειν κατ’ εὐεργέτου συγχωρήσετε, καὶ τῇ φύσει πολεμεῖν αὐτὸν ἐάσετε;

ἐγὼ τῇ φύσει πειθόμενοσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, σώζω καὶ διαφυλάττω τὸν πατέρα ἐμαυτῷ κἂν ἀδικῇ· οὑτοσὶ δὲ τὸν εὐεργετηκότα παῖδα τοῖσ νόμοισ, ὥσ φησιν, ἀκολουθῶν διαφθείρει καὶ τοῦ γένουσ ἀποστερεῖ. μισόπαισ οὗτοσ, ἐγὼ φιλοπάτωρ γίγνομαι ἐγὼ τὴν φύσιν ἀσπάζομαι, οὗτοσ τὰ τῆσ φύσεωσ παρορᾷ καὶ ^ καθυβρίζει δίκαια. ^ ὢ πατρὸσ μισοῦντοσ ἀδίκωσ· ὢ παιδὸσ φιλοῦντοσ ἀδικώτερον. ἐγκαλῶ γὰρ ἐμαυτῷ, τοῦ πατρὸσ ἀναγκάζοντοσ, ὅτι μισούμενοσ οὐ δέον φιλῶ καὶ φιλῶ πλέον ἢ προσῆκεν. καίτοι γε ἡ φύσισ τοῖσ πατράσιν τοὺσ παῖδασ μᾶλλον ἢ τοῖσ παισὶν τοὺσ πατέρασ ἐπιτάττει φιλεῖν. ἀλλ’ οὗτοσ ἑκὼν καὶ τοὺσ νόμουσ παρορᾷ οἳ τοὺσ οὐδὲν ἠδικηκότασ παῖδασ τῷ γένει φυλάττουσιν, καὶ τὴν φύσιν, ἣ τοὺσ γεννήσαντασ ἕλκει πρὸσ πόθον τῶν γεγεννημένων πολύν. οὐχ ὅπωσ μείζουσ ἀρχὰσ εὐνοίασ ἔχων πρὸσ ἐμὲ μείζονα τὰ δίκαιά μοι τῆσ εὐνοίασ ἐσφέρει καὶ ἐπιδίδωσιν, ἢ τό γε ἔλαττον ἐμὲ μιμεῖται καὶ ζηλοῖ τοῦ φίλτρου· ἀλλ’, οἴμοι τῆσ συμφορᾶσ, προσέτι καὶ μισεῖ φιλοῦντα καὶ ἀγαπῶντα ἐλαύνει καὶ εὐεργετοῦντα ἀδικεῖ καὶ ἀσπαζόμενον ἀποκηρύττει, καὶ τοὺσ φιλόπαιδασ νόμοισ ὡσ μισόπαιδασ κατ’ ἐμοῦ μεταχειρίζεται. ὢ μάχησ ἣν ἐσάγεισ, πάτερ, τοῖσ νόμοισ κατὰ τῆσ φύσεωσ. οὐκ ἔστι ταῦτα, οὐκ ἔστιν ὡσ θέλεισ·

κακῶσ ἑρμηνεύεισ, ὦ πάτερ, καλῶσ κειμένουσ τοὺσ νόμουσ. οὐ πολεμεῖ φύσισ καὶ νόμοσ ἐν ταῖσ εὐνοίαισ, ἀλλ’ ἀκολουθοῦσιν ἀλλήλοισ ἐνταῦθα καὶ συναγωνίζονται τῇ λύσει τῶν ἀδικημάτων. ὑβρίζεισ τὸν εὐεργέτην, ἀδικεῖσ τὴν φύσιν. τί καὶ τοὺσ νόμουσ συναδικεῖσ τῇ φύσει ; οὓσ καλοὺσ καὶ δικαίουσ καὶ φιλόπαιδασ εἶναι θέλοντασ οὐ συγχωρεῖσ, καθ’ ἑνὸσ παιδὸσ ὡσ κατὰ πολλῶν κινῶν πολλάκισ καὶ ἡσυχάζειν οὐκ ἐῶν ἐν ταῖσ τιμωρίαισ τοὺσ ἐν ταῖσ τῶν παίδων πρὸσ τοὺσ πατέρασ εὐνοίαισ ἡσυχάζειν ἐθέλοντασ, καίτοι γε ἐπὶ τοῖσ μηδὲν ἡμαρτηκόσιν μηδὲ κειμένουσ. καὶ μὴν οἵ γε νόμοι καὶ ἀχαριστίασ δικάζεσθαι διδόασιν κατὰ τῶν τοὺσ εὐεργέτασ μὴ ἀντευποιούντων. ὁ δὲ πρὸσ τῷ μὴ ἀμείβεσθαι καὶ ἐπ’ αὐτοῖσ οἷσ πέπονθε κολάζειν ἀξιῶν, σκέψασθε εἴ τινα ὑπερβολὴν ἀδικίασ ἀπολέλοιπεν. ὡσ μὲν οὖν οὔτε ἀποκηρύττειν ἔτι τούτῳ ἔξεστιν ἅπαξ ἤδη τὴν πατρικὴν ἐξουσίαν ἀποπληρώσαντι καὶ χρησαμένῳ τοῖσ νόμοισ, οὔτε ἄλλωσ δίκαιον εὐεργέτην ἐσ τὰ τηλικαῦτα γεγενημένον ἀπωθεῖσθαι καὶ τῆσ οἰκίασ παραιτεῖσθαι, ἱκανῶσ, οἶμαι, δέδεικται. ἤδη δὲ καὶ ἐπ’ αὐτὴν τὴν αἰτίαν ἔλθωμεν τῆσ ἀποκηρύξεωσ καὶ τὸ ἔγκλημα ἐξετάσωμεν ὁποῖόν ἐστιν.

ἀνάγκη δ’ αὖθισ ἐπὶ τὴν γνώμην ἀναδραμεῖν τοῦ νομοθέτου· ἵνα γάρ σοι τοῦτο πρὸσ ὀλίγον δῶμεν, τὸ ἐξεῖναι ὁσάκισ ἂν θέλῃσ ἀποκηρύττειν, καὶ κατά γε τοῦ εὐεργέτου προσέτι τὴν ἐξουσίαν ταύτην συγχωρήσωμεν, οὐχ ἁπλῶσ, οἶμαι, οὐδὲ ἐπὶ πάσαισ αἰτίαισ ἀποκηρύξεισ. οὐδὲ τοῦθ’ ὁ νομοθέτησ φησίν, ὅ τι ἂν τύχῃ ὁ πατὴρ αἰτιασάμενοσ, ἀποκηρυττέτω, καὶ ἀπόχρη θελῆσαι μόνον καὶ μέμψασθαι. τί γὰρ ἂν ἔδει δικαστηρίου ; ἀλλ’ ἐν ὑμῖν ^ ποιεῖ τοῦτο, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, σκοπεῖν εἴτε ἐπὶ μεγάλοισ καὶ δικαίοισ ὁ πατήρ ὀργίζεται εἴτε καὶ μή. οὐκοῦν τοῦτο ἤδη ἐξετάσατε. ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν μετὰ τὴν μανίαν εὐθύσ. τὰ μὲν δὴ πρῶτα τῆσ σωφροσύνησ τοῦ πατρὸσ λύσισ ἦν τῆσ ἀποκηρύξεωσ, καὶ σωτὴρ καὶ εὐεργέτησ καὶ πάντα ἦν ἐγώ.

καὶ οὐδέν, οἶμαι, τούτοισ ἔγκλημα προσεῖναι ἐδύνατο. τὰ μετὰ ταῦτα δέ, τί τῶν πάντων αἰτιᾷ; τίνα θεραπείαν, τίνα ἐπιμέλειαν υἱοῦ παρῆκα ; πότε ἀπόκοιτοσ ἐγενόμην ; τίνασ πότουσ ἀκαίρουσ, τίνασ κώμουσ ἐγκαλεῖσ ; τίσ ἀσωτία ; τίσ πορνοβοσκὸσ ὕβρισται ; τίσ ᾐτιάσατο ; οὐδὲ εἷσ. καὶ μὴν ταῦτ’ ἐστὶν ἐφ’ οἷσ μάλιστα ὁ νόμοσ ἀποκηρύττειν ἐφίησιν. "ἀλλὰ νοσεῖν ἤρξατο ἡ μητρυιά. τί οὖν ; ἐμοὶ τοῦτ’ ἐγκαλεῖσ καὶ νόσου δίκην ἀπαιτεῖσ ; φησίν.

οὐδὲ εἷσ, οἶμαι. ἀλλὰ τί ; "θεραπεύειν προσταττόμενοσ οὐ θέλεισ, καὶ διὰ τοῦτ’ ἄξιοσ ἂν εἰήσ ἀποκηρύξεωσ ἀπειθῶν τῷ πατρί. ἐγὼ δὲ τὸ μὲν οἱᾶ προστάττοντι αὐτῷ ὑπακούειν οὐ δυνάμενοσ ἀπειθεῖν δοκῶ πρὸσ ὀλίγον ὑπερθήσομαι· πρότερον δὲ ἁπλῶσ ἐκεῖνό φημι, ὡσ οὐ πάντα προστάττειν οὔτε τούτῳ δίδωσιν ὁ νόμοσ οὔτ’ ἐμοὶ τὸ πείθεσθαι πᾶσιν πάντωσ ἀναγκαῖον. ἐν δ’ οὖν τοῖσ τῶν προσταγμάτων τὰ μὲν ἀνεύθυνά ἐστιν, τὰ δ’ ὀργῆσ καὶ τιμωρίασ ἄξια. ἐὰν νοσῇσ αὐτόσ, ἐγὼ δὲ ἀμελῶ ἐὰν τῶν κατ’ οἶκον ἐπιμελεῖσθαι κελεύῃσ, ἐγὼ δὲ ὀλιγωρῶ ἐὰν τὰ κατ’ ἀγρὸν ἐπισκοπεῖν προστάττῃσ, ἐγὼ δὲ ὀκνῶ πάντα ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα εὐλόγουσ ἔχει τὰσ προφάσεισ καὶ τὰσ μέμψεισ πατρικάσ. τὰ δὲ ἄλλα ἐφ’ ἡμῖν ἐστιν τοῖσ παισίν, ὄντα τῶν τεχνῶν καὶ τῆσ τούτων χρήσεωσ, καὶ μάλιστα εἰ μηδὲν ὁ πατὴρ αὐτὸσ ἀδικοῖτο. ἆρ’ ἄν τισ ἀνάσχοιτο ἀποκηρύττοντα, ὅτι μὴ κατὰ τὰ ἐκείνῳ δοκοῦντα ὁ παῖσ χρῆται τῇ τέχνῃ; τὸ δὲ τῆσ ἰατρικῆσ ὅσῳ σεμνότερόν ἐστιν καὶ τῷ βίῳ χρησιμώτερον, τοσούτῳ καὶ ἐλευθεριώτερον εἶναι προσήκει τοῖσ χρωμένοισ, καί τινα προνομίαν ἔχειν τὴν τέχνην δίκαιον τῇ ἐξουσίᾳ τῆσ χρήσεωσ, ἀναγκάζεσθαι δὲ μηδὲν μηδὲ προστάττεσθαι πρᾶγμα ἱερὸν καὶ θεῶν παίδευμα καὶ ἀνθρώπων σοφῶν ἐπιτήδευμα, μηδ’ ὑπὸ δουλείαν γενέσθαι νόμου μηδ’ ὑπὸ ψῆφον ^ καὶ τιμωρίαν δικαστηρίου, μηδὲ ὑπὸ φόβον ^ καὶ πατρὸσ ἀπειλὴν καὶ ὀργὴν ἰδιωτικήν.

"οὐ βούλομαι οὐδὲ θεραπεύω δυνάμενοσ, ἀλλ’ ἐμαυτῷ μόνῳ τὴν τέχνην οἶδα καὶ πατρί, τοῖσ δὲ ἄλλοισ ἅπασιν . τίσ τύραννοσ οὕτω βίαιοσ ὡσ ἀναγκάσαι ἂν καὶ ἄκοντα χρῆσθαι τῇ τέχνῃ ; τὰ γὰρ τοιαῦτα ἱκετείαισ καὶ δεήσεσιν, οὐ νόμοισ καὶ ὀργαῖσ καὶ δικαστηρίοισ ὑπάγειν, οἶμαι, προσήκει· πείθεσθαι τὸν ἰατρὸν χρή, οὐ κελεύεσθαι· βούλεσθαι, οὐ φοβεῖσθαι· ἐπὶ τὴν θεραπείαν οὐκ ἄγεσθαι, ἑκόντα δὲ ἐρχόμενον ἥδεσθαι. ^ πατρικῆσ δὲ ἀνάγκησ ἄμοιροσ ἡ τέχνη,4 ὅπου γε τοῖσ ἰατροῖσ καὶ δημοσίᾳ αἱ πόλεισ τιμὰσ καὶ προεδρίασ καὶ ἀτελείασ καὶ προνομίασ διδόασιν. ταῦτα μὲν οὖν ἁπλῶσ ἂν εἶχον εἰπεῖν ὑπὲρ τῆσ τέχνησ, εἰ καὶ σοῦ διδαξαμένου με καὶ πολλὰ ἐπιμεληθέντοσ καὶ ἀναλώσαντοσ ὡσ μάθοιμι πρὸσ μίαν ὅμωσ θεραπείαν ταύτην, δυνατὴν οὖσαν, ἀντέλεγον.

νυνὶ δὲ κἀκεῖνο ἐννόησον, ὡσ παντάπασιν ἄγνωμον ποιεῖσ οὐκ ἐῶν με χρῆσθαι μετ’ ἐλευθερίασ ἐμῷ κτήματι. ταύτην ἐγὼ τὴν τέχνην οὐχ υἱὸσ ὢν σὸσ ἐξέμαθον οὐδὲ τῷ σῷ νόμῳ ὑποκείμενοσ, καὶ ὅμωσ αὐτὴν μεμάθηκά σοι ‐ καὶ πρῶτοσ αὐτῆσ ἀπολέλαυκασ ‐ οὐδὲν παρὰ σοῦ πρὸσ τὸ μαθεῖν ἔχων. τίνα διδάσκαλον ἐμισθώσω ; τίνα φαρμάκων παρασκευήν ; οὐδ’ ἡντιναοῦν ἀλλὰ πενόμενοσ ἐγὼ καὶ τῶν ἀναγκαίων ἀπορούμενοσ καὶ ὑπὸ τῶν διδασκάλων ἐλεούμενοσ ἐπαιδευόμην, καί μοι τοιαῦτα παρὰ τοῦ πατρὸσ ἦν πρὸσ τὸ μαθεῖν ἐφόδια, λύπη καὶ ἐρημία καὶ ἀπορία καὶ μῖσοσ οἰκείων καὶ ἀποστροφὴ συγγενῶν. ἀντὶ τούτων τοίνυν χρῆσθαί μου τῇ τέχνῃ ἀξιοῖσ καὶ δεσπότησ εἶναι θέλεισ τῶν ὅτ’ ’ οὐκ ἦσθα δεσπότησ πεπορισμένων; ἀγάπα εἲ τί σε καὶ πρότερον ἑκὼν οὐ προοφείλων εὐ ἐποίησα, μηδεμίαν μηδὲ τότε ^ χάριν ἀπαιτεῖσθαι δυνάμενοσ. οὐ δὴ δεῖ τὴν εὐποιίαν τὴν ἐμὴν ἀνάγκην ἐσ τὸ λοιπόν μοι γενέσθαι, οὐδὲ τὸ ἑκόντα εὐεργετῆσαι ἀφορμὴν τοῦ ἄκοντα κελεύεσθαι καταστῆναι, οὐδὲ ἔθοσ ὑπάρξαι τοῦτο, τὸ ἅπαξ τινὰ ἰασάμενον πάντασ ἐσ ἀεὶ θεραπεύειν ὁπόσουσ ἂν ὁ θεραπευθεὶσ θέλῃ·

ἐπεὶ δεσπότασ ἂν οὕτωσ καθ’ ἡμῶν εἰήμεν τοὺσ θεραπευομένουσ κεχειροτονηκότεσ καὶ μισθὸν τὸ δουλεύειν αὐτοῖσ καὶ τὸ πάντα κελεύουσιν ὑπηρετεῖν προσδεδωκότεσ,^ οὗ τί γένοιτ’ ἂν ἀδικώτερον; διότι σε νοσήσαντα χαλεπῶσ οὕτωσ ἀνέστησα, διὰ τοῦτο νομίζεισ ἐξεῖναί σοι καταχρῆσθαί μου τῇ τέχνῃ ; ταῦτα μὲν οὖν εἶχον ἂν λέγειν, εἰ καὶ δυνατὰ μὲν οὗτοσ προσέταττεν, ἐγὼ δὲ μὴ πάντωσ ἅπασι μηδὲ πρὸσ ἀνάγκην ὑπήκουον.

νῦν δὲ ἤδη σκέψασθε καὶ οἱᾶ́ ἐστιν αὐτοῦ τὰ ἐπιτάγματα· "καὶ ὑπὸ τῶν ἄλλων ὁμοίωσ ἀπέγνωσται, δύνασαι δὲ σὺ πάντα ὡσ ἔδειξασ, ἰῶ καὶ ταύτην καὶ ἀπάλλαττε ἤδη τῆσ νόσου. τοῦτο δέ, οὑτωσὶ μὲν ἁπλῶσ ἀκοῦσαι, πάνυ εὔλογον ἂν δόξειεν, καὶ μάλιστα ἰδιώτῃ καὶ ἀπείρῳ ἰατρικῆσ· εἰ δέ μου ἀκούσαιτε ^ ὑπὲρ τῆσ τέχνησ δικαιολογουμένου, μάθοιτ’ ἂν ὡσ οὔτε πάντα ἡμῖν δυνατά ἐστιν οὔθ’ αἱ τῶν νοσημάτων φύσεισ παραπλήσιοι οὔτ’ ἰάσισ ἡ αὐτὴ οὔτε φάρμακα τὰ αὐτὰ ἐπὶ πάντων ἰσχυρά, καὶ τότ’ ἔσται δῆλον ὡσ πάμπολυ τοῦ μὴ βούλεσθαί τι τὸ μὴ δύνασθαι διαφέρει. ἀνάσχεσθε δέ μου τὰ περὶ τούτων φιλοσοφοῦντοσ, καὶ μὴ ἀπειρόκαλον μηδὲ ἐξαγώνιον μηδὲ ἀλλότριον ἢ ἄκαιρον ἡγήσησθε τὸν περὶ τῶν τοιούτων λόγον. πρῶτα μὲν δὴ σωμάτων φύσεισ καὶ κράσεισ οὐχ αἱ αὐταί, κἂν ὅτι μάλιστα ἐκ τῶν ὁμοίων συνεστάναι ὁμολογῶνται, ἀλλὰ τὰ μὲν τῶνδε, τὰ δὲ τῶνδε μᾶλλον ^ ἢ ἔλαττον μετέχει.

καὶ λέγω τοῦτο ἔτι περὶ τῶν ἀνδρείων, ὡσ οὐδὲ ταῦτα πᾶσιν ἴσα ἢ ὅμοια οὔτε τῇ κράσει οὔτε τῇ συστάσει. διάφορα δὴ ^ καὶ μεγέθει καὶ εἴδει ἀνάγκη καὶ τὰ νοσήματα ἐγγίγνεσθαι αὐτοῖσ, καὶ τὰ μὲν εὐίατα εἶναι καὶ πρὸσ τὴν θεραπείαν ἀναπεπταμένα, τὰ δὲ τέλεον ἀπεγνωσμένα καὶ ῥᾳδίωσ ἁλισκόμενα καὶ κατὰ κράτοσ ὑπὸ τῶν νοσημάτων λαμβανόμενα. τὸ τοίνυν οἰέσθαι πάντα πυρετὸν ἢ πᾶσαν φθόην ἢ περιπλευμονίαν ἢ μανίαν μίαν καὶ τὴν αὐτὴν οὖσαν τῷ γένει ὁμοίαν ἐπὶ παντὸσ εἶναι σώματοσ, οὐ σωφρονούντων οὐδὲ λελογισμένων οὐδὲ τὰ τοιαῦτα ἐξητακότων ἐστὶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τὸ αὐτὸ ἐν μὲν τῷδε ῥᾴδιον ἰᾶσθαι, ἐν δὲ τῷδε οὐκέτι. ὥσπερ οἶμαι καὶ πυρὸν ἢν τὸν αὐτὸν ἐσ διαφόρουσ χώρασ ἐμβάλῃσ, ἄλλωσ μὲν ἐν τῇ πεδινῇ καὶ βαθείᾳ καὶ ποτιζομένῃ καὶ εὐηλίῳ καὶ εὐηνέμῳ καὶ ἐξειργασμένῃ ἀναφύσεται, εὐθαλὴσ οἶμαι καὶ εὔτροφοσ καὶ πολύχουσ καρπόσ, ἄλλωσ δὲ ἐν ὄρει καὶ ὑπολίθῳ γηδίῳ, ἄλλωσ δὲ ἐν δυσηλίῳ, ἄλλωσ δὲ ἐν ὑπωρείᾳ, καὶ ὅλωσ διαφόρωσ καθ’ ἑκάστουσ τόπουσ. οὕτω δὲ καὶ τὰ νοσήματα παρὰ τοὺσ ὑποδεξαμένουσ τόπουσ ἢ εὔφορα καὶ εὔτροφα ἢ ἐλάττω γίγνεται. τοῦτο τοίνυν ὑπερβὰσ ὁ πατὴρ καὶ ὅλον ἀνεξέταστον καταλιπὼν ἀξιοῖ πᾶσαν μανίαν τὴν ἐν ἅπαντι σώματι ὁμοίαν εἶναι καὶ τὴν θεραπείαν ἴσην. πρὸσ δὲ τούτοισ τοσούτοισ οὖσιν, ὅτι τὰ γυναικεῖα σώματα πάμπολυ τῶν ἀνδρείων διαφέρει πρὸσ τε νόσου διαφορὰν καὶ πρὸσ θεραπείασ ἐλπίδα ἢ ἀπόγνωσιν ῥᾴδιον καταμαθεῖν τὰ μὲν γὰρ τῶν ἀνδρῶν εὐπαγῆ καὶ εὔτονα, πόνοισ καὶ κινήσεσιν καὶ ὑπαιθρίῳ διαίτῃ γεγυμνασμένα, τὰ δὲ ἔκλυτα καὶ ἀσυμπαγῆ, ἐνσκιᾳτροφημένα ^ καὶ λευκὰ αἵματοσ ἐνδείᾳ καὶ θερμοῦ ἀπορίᾳ καὶ ὑγροῦ περιττοῦ ^ ἐπιρροίᾳ.

εὐαλωτότερα τοίνυν τῶν ἀνδρείων καὶ ταῖσ νόσοισ ἐκκείμενα καὶ τὴν ἰάσιν οὐ περιμένοντα καὶ μάλιστα πρὸσ μανίασ εὐχερέστερα· ἅτε γὰρ πολὺ μὲν τὸ ὀργίλον καὶ κοῦφον καὶ ὀξυκίνητον ἔχουσαι, ὀλίγην δὲ τὴν τοῦ σώματοσ αὐτοῦ δύναμιν, ῥᾳδίωσ ἐσ τὸ πάθοσ τοῦτο κατολισθάνουσιν. οὐ δίκαιον τοίνυν παρὰ τῶν ἰατρῶν τὴν ὁμοίαν ἐπ’ ἀμφοῖν θεραπείαν ἀπαιτεῖν, εἰδότασ ὡσ πολὺ τοὐν μέσῳ, βίῳ παντὶ καὶ πράξεσιν ὅλαισ καὶ πᾶσιν ἐπιτηδεύμασιν ἐξ ἀρχῆσ εὐθὺσ κεχωρισμένων.

ὅταν τοίνυν λέγῃσ ὅτι μέμηνε, προστίθει καὶ ὅτι γυνὴ οὖσα μέμηνε, καὶ μὴ σύγχει πάντα ταῦτα τῷ τῆσ μανίασ ὑπάγων ὀνόματι ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ δοκοῦντι, ἀλλὰ χωρίσασ, ὥσπερ ἐστὶ δίκαιον,^ τῇ φύσει, τὸ δυνατὸν ἐφ’ ἑκάστου σκόπει. καὶ γὰρ ἡμεῖσ, ὅπερ ἐν ἀρχῇ τῶν λόγων εἰπὼν μέμνημαι, τοῦτο πρῶτον ἐπισκοποῦμεν, φύσιν σώματοσ τοῦ νοσοῦντοσ καὶ κρᾶσιν, καὶ τίνοσ πλείονοσ μετέχει, καὶ εἰ θερμότερον ἢ ψερμότερον, καὶ ἀκμάζον ἢ παρηβηκόσ, καὶ μέγα ἢ μικρόν, καὶ πιμελὲσ ἢ ὀλιγόσαρκον, καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα. καὶ ὅλωσ ἄν τισ αὐτὰ προεξετάσῃ, πάνυ ἀξιόπιστοσ ἂν εἰή ἀπογιγνώσκων τι ἢ ὑπισχνούμενοσ. ἐπεὶ καὶ τῆσ μανίασ αὐτῆσ μυρία εἴδη ἐστὶν καὶ παμπόλλασ ἔχει τὰσ αἰτίασ καὶ οὐδὲ τὰσ προσηγορίασ αὐτὰσ ὁμοίασ·

οὐ γὰρ ταὐτὸν παρανοεῖν καὶ παραπαίειν καὶ λυττᾶν καὶ μεμηνέναι, ἀλλὰ ταῦτα πάντα τοῦ μᾶλλον ἢ ἧττον ἔχεσθαι τῇ νόσῳ ὀνόματά ἐστιν. αἰτίαι τε τοῖσ μὲν ἀνδράσιν ἄλλαι, ταῖσ δὲ γυναιξὶν ἕτεραι, καὶ τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν τοῖσ μὲν νέοισ ἄλλαι, τοῖσ δὲ γεγηρακόσιν διάφοροι, οἱο͂ν νέοισ μὲν πλῆθοσ ^ ὡσ τὸ πολύ, γέροντασ δὲ καὶ διαβολὴ ἄκαιροσ καὶ ὀργὴ ἄλογοσ πολλάκισ κατ’ οἰκείων ἐμπεσοῦσα τὸ μὲν πρῶτον διετάραξεν, εἶτα κατ’ ὀλίγον ἐσ μανίαν περιέτρεψεν. γυναικῶν δὲ πολλὰ καθικνεῖται καὶ ῥᾳδίωσ ἐσ τὴν νόσον ἐπάγεται, μάλιστα δὲ μῖσοσ κατά τινοσ πολὺ ἢ φθόνοσ ἐπ’ ἐχθρῷ εὐτυχοῦντι ἢ λύπη τισ ἢ ὀργή· κατ’ ὀλίγον ταῦτα ὑποτυφόμενα καὶ μακρῷ χρόνῳ ἐντρεφόμενα μανίαν ἀποτελεῖ. τοιαῦτά σοι, ὦ πάτερ, καὶ ἡ γυνὴ πέπονθεν καὶ ἴσωσ τι λελύπηκεν αὐτὴν ἔναγχοσ·

οὐδὲν ^ γὰρ ἐκείνη ἐμίσει. πλὴν ἔχεταί γε καὶ οὐκ ἂν ἐκ τῶν παρόντων ὑπ’ ἰατροῦ θεραπευθῆναι δύναιτο· ὡσ εἴ γε ἄλλοσ τισ ὑπόσχοιτο, εἴ τισ ἀπαλλάξειε, μίσει τότε ὡσ ἀδικοῦντα ἐμέ. καὶ μὴν κἀκεῖνο, ὦ πάτερ, οὐκ ἂν ὀκνήσαιμι εἰπεῖν, ὅτι εἰ καὶ μὴ τελέωσ οὕτωσ ἀπέγνωστο, ἀλλά τισ ἔτι σωτηρίασ ἐλπὶσ ὑπεφαίνετο, οὐκ ἂν οὐδὲ οὕτω ῥᾳδίωσ προσηψάμην οὐδ’ αὖ προχείρωσ φάρμακον ἐγχέαι ἐτόλμησα, δεδιὼσ τὴν τύχην καὶ τὴν παρὰ τῶν πολλῶν δυσφημίαν. ὁρᾷσ ὡσ οἰόνται πάντεσ εἶναί τι, μῖσοσ πρὸσ τοὺσ προγόνουσ πάσαισ μητρυιαῖσ, κἂν ὦσι· χρησταί, καί τινα κοινὴν μανίαν ταύτην ‐’· γυναικείαν αὐτὰσ μεμηνέναι,. τάχ’ ἂν οὖν ^ τισ ὑπώπτευσεν, ἄλλωσ χωρήσαντοσ τοῦ κακοῦ καὶ τῶν φαρμάκων οὐ δυνηθέντων, κακοήθη καὶ δολερὰν τὴν θεραπείαν γεγονέναι. καὶ τὰ μὲν τῆσ γυναικόσ, ὦ πάτερ, οὕτωσ ἔχει, καὶ πάνυ σοι τετηρηκὼσ λέγω ‐ οὔ ποτε ῥᾷον ἕξει, κἂν μυριάκισ πίῃ τοῦ φαρμάκου.

διὰ τοῦτ’ ἐπιχειρεῖν οὐκ ἄξιον, εἰ μὴ πρὸσ μόνον τὸ ἀποτυχεῖν με κατεπείγεισ καὶ κακοδοξίᾳ περιβαλεῖν θέλεισ. ἐάσον ὑπὸ τῶν ὁμοτέχνων φθονεῖσθαι. ἐὰν δὲ με ἀποκηρύξῃσ πάλιν, ἐγώ μὲν καίτοι πάντων ἔρημοσ γενόμενοσ οὐδὲν κατὰ σοῦ δεινὸν εὔξομαι· τί δ’ ἄν, ὅπερ μὴ γένοιτο, αὖθισ ἡ νόσοσ ἐπανέλθῃ ; φιλεῖ γάρ πωσ τὰ τοιαῦτα ἐρεθιζόμενα παλινδρομεῖν. τί με πρᾶξαι δεήσει; θεραπεύσω μὲν εὖ ἴσθι καὶ τότε καὶ οὔ ποτε λείψω τὴν τάξιν ἣν τοὺσ παῖδασ ἔταξεν ἡ φύσισ, οὐδὲ τοῦ γένουσ τὸ ἐπ’ ἐμαυτῷ ἐπιλήσομαι. εἶτ’ ἂν σωφρονήσῃσ, αὖθισ ἀναλαμβάνειν πώποτε πιστεῦσαί με δεῖ ; ὁρᾷσ; ἤδη καὶ ταῦτα ποιῶν ἐπισπᾷ τὴν νόσον καὶ ὑπομιμνήσκεισ τὸ πάθοσ. χθὲσ καὶ πρῴην ἐκ τηλικούτων κακῶν ἀνασφήλασ διατείνῃ καὶ βοᾷσ καὶ τὸ μέγιστον, ὀργίζῃ καὶ πρὸσ μῖσοσ τρέπῃ καὶ τοὺσ νόμουσ ἀνακαλεῖσ. οἴμοι, πάτερ, ταῦτ’ ἦν σου καὶ τῆσ πάλαι μανίασ τὰ προοίμια.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Lucian, Abdicatus, (no name)

(루키아노스, Abdicatus, (no name))

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION