Homer, Iliad, Book 21

(호메로스, 일리아스, Book 21)

ἀλλ’ ὅτε δὴ πόρον ἷξον ἐϋρρεῖοσ ποταμοῖο Ξάνθου δινήεντοσ, ὃν ἀθάνατοσ τέκετο Ζεύσ, ἔνθα διατμήξασ τοὺσ μὲν πεδίον δὲ δίωκε πρὸσ πόλιν, ᾗ περ Ἀχαιοὶ ἀτυζόμενοι φοβέοντο ἤματι τῷ προτέρῳ, ὅτε μαίνετο φαίδιμοσ Ἕκτωρ· τῇ ῥ’ οἵ γε προχέοντο πεφυζότεσ, ἠέρα δ’ Ἥρη πίτνα πρόσθε βαθεῖαν ἐρυκέμεν· ἡμίσεεσ δὲ ἐσ ποταμὸν εἰλεῦντο βαθύρροον ἀργυροδίνην, ἐν δ’ ἔπεσον μεγάλῳ πατάγῳ, βράχε δ’ αἰπὰ ῥέεθρα, ὄχθαι δ’ ἀμφὶ περὶ μεγάλ’ ἰάχον· οἳ δ’ ἀλαλητῷ ἔννεον ἔνθα καὶ ἔνθα ἑλισσόμενοι περὶ δίνασ. ὡσ δ’ ὅθ’ ὑπὸ ῥιπῆσ πυρὸσ ἀκρίδεσ ἠερέθονται φευγέμεναι ποταμὸν δέ· τὸ δὲ φλέγει ἀκάματον πῦρ ὄρμενον ἐξαίφνησ, ταὶ δὲ πτώσσουσι καθ’ ὕδωρ· ὣσ ὑπ’ Ἀχιλλῆοσ Ξάνθου βαθυδινήεντοσ πλῆτο ῥόοσ κελάδων ἐπιμὶξ ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν. αὐτὰρ ὃ διογενὴσ δόρυ μὲν λίπεν αὐτοῦ ἐπ’ ὄχθῃ κεκλιμένον μυρίκῃσιν, ὃ δ’ ἔσθορε δαίμονι ἶσοσ φάσγανον οἰο͂ν ἔχων, κακὰ δὲ φρεσὶ μήδετο ἔργα, τύπτε δ’ ἐπιστροφάδην·

τῶν δὲ στόνοσ ὄρνυτ’ ἀεικὴσ ἀόρι θεινομένων, ἐρυθαίνετο δ’ αἵματι ὕδωρ. ὡσ δ’ ὑπὸ δελφῖνοσ μεγακήτεοσ ἰχθύεσ ἄλλοι φεύγοντεσ πιμπλᾶσι μυχοὺσ λιμένοσ εὐόρμου δειδιότεσ· μάλα γάρ τε κατεσθίει ὅν κε λάβῃσιν· ὣσ Τρῶεσ ποταμοῖο κατὰ δεινοῖο ῥέεθρα πτῶσσον ὑπὸ κρημνούσ. ὃ δ’ ἐπεὶ κάμε χεῖρασ ἐναίρων, ζωοὺσ ἐκ ποταμοῖο δυώδεκα λέξατο κούρουσ ποινὴν Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο θανόντοσ· τοὺσ ἐξῆγε θύραζε τεθηπότασ ἠύ̈τε νεβρούσ, δῆσε δ’ ὀπίσσω χεῖρασ ἐϋτμήτοισιν ἱμᾶσι, τοὺσ αὐτοὶ φορέεσκον ἐπὶ στρεπτοῖσι χιτῶσι, δῶκε δ’ ἑταίροισιν κατάγειν κοίλασ ἐπὶ νῆασ. αὐτὰρ ὃ ἂψ ἐπόρουσε δαϊζέμεναι μενεαίνων. ἔνθ’ υἱῖ Πριάμοιο συνήντετο Δαρδανίδαο ἐκ ποταμοῦ φεύγοντι Λυκάονι, τόν ῥά ποτ’ αὐτὸσ ἦγε λαβὼν ἐκ πατρὸσ ἀλωῆσ οὐκ ἐθέλοντα ἐννύχιοσ προμολών·

ὃ δ’ ἐρινεὸν ὀξέϊ χαλκῷ τάμνε νέουσ ὄρπηκασ, ἵν’ ἁρ́ματοσ ἄντυγεσ εἰε͂ν· τῷ δ’ ἄρ’ ἀνώϊστον κακὸν ἤλυθε δῖοσ Ἀχιλλεύσ. καὶ τότε μέν μιν Λῆμνον ἐϋκτιμένην ἐπέρασσε νηυσὶν ἄγων, ἀτὰρ υἱὸσ Ιἤσονοσ ὦνον ἔδωκε· κεῖθεν δὲ ξεῖνόσ μιν ἐλύσατο πολλὰ δ’ ἔδωκεν Ἴμβριοσ Ηἐτίων, πέμψεν δ’ ἐσ δῖαν Ἀρίσβην· ἔνθεν ὑπεκπροφυγὼν πατρώϊον ἵκετο δῶμα. ἕνδεκα δ’ ἤματα θυμὸν ἐτέρπετο οἷσι φίλοισιν ἐλθὼν ἐκ Λήμνοιο· δυωδεκάτῃ δέ μιν αὖτισ χερσὶν Ἀχιλλῆοσ θεὸσ ἔμβαλεν, ὅσ μιν ἔμελλε πέμψειν εἰσ Αἴ̈δαο καὶ οὐκ ἐθέλοντα νέεσθαι. τὸν δ’ ὡσ οὖν ἐνόησε ποδάρκησ δῖοσ Ἀχιλλεὺσ γυμνὸν ἄτερ κόρυθόσ τε καὶ ἀσπίδοσ, οὐδ’ ἔχεν ἔγχοσ, ἀλλὰ τὰ μέν ῥ’ ἀπὸ πάντα χαμαὶ βάλε· τεῖρε γὰρ ἱδρὼσ φεύγοντ’ ἐκ ποταμοῦ, κάματοσ δ’ ὑπὸ γούνατ’ ἐδάμνα· ὀχθήσασ δ’ ἄρα εἶπε πρὸσ ὃν μεγαλήτορα θυμόν· ὢ πόποι ἦ μέγα θαῦμα τόδ’ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι· ἦ μάλα δὴ Τρῶεσ μεγαλήτορεσ οὕσ περ ἔπεφνον αὖτισ ἀναστήσονται ὑπὸ ζόφου ἠερόεντοσ, οἱο͂ν δὴ καὶ ὅδ’ ἦλθε φυγὼν ὕπο νηλεὲσ ἦμαρ Λῆμνον ἐσ ἠγαθέην πεπερημένοσ· οὐδέ μιν ἔσχε πόντοσ ἁλὸσ πολιῆσ, ὃ πολέασ ἀέκοντασ ἐρύκει. ἀλλ’ ἄγε δὴ καὶ δουρὸσ ἀκωκῆσ ἡμετέροιο γεύσεται, ὄφρα ἴδωμαι ἐνὶ φρεσὶν ἠδὲ δαείω ἢ ἄρ’ ὁμῶσ καὶ κεῖθεν ἐλεύσεται, ἦ μιν ἐρύξει γῆ φυσίζοοσ, ἥ τε κατὰ κρατερόν περ ἐρύκει. ὣσ ὁρ́μαινε μένων·

ὃ δέ οἱ σχεδὸν ἦλθε τεθηπὼσ γούνων ἅψασθαι μεμαώσ, περὶ δ’ ἤθελε θυμῷ ἐκφυγέειν θάνατόν τε κακὸν καὶ κῆρα μέλαιναν. ἤτοι ὃ μὲν δόρυ μακρὸν ἀνέσχετο δῖοσ Ἀχιλλεὺσ οὐτάμεναι μεμαώσ, ὃ δ’ ὑπέδραμε καὶ λάβε γούνων κύψασ· ἐγχείη δ’ ἄρ’ ὑπὲρ νώτου ἐνὶ γαίῃ ἔστη ἱεμένη χροὸσ ἄμεναι ἀνδρομέοιο. αὐτὰρ ὃ τῇ ἑτέρῃ μὲν ἑλὼν ἐλλίσσετο γούνων, τῇ δ’ ἑτέρῃ ἔχεν ἔγχοσ ἀκαχμένον οὐδὲ μεθίει· καί μιν φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· γουνοῦμαι σ’ Ἀχιλεῦ· σὺ δέ μ’ αἴδεο καί μ’ ἐλέησον· ἀντί τοί εἰμ’ ἱκέταο διοτρεφὲσ αἰδοίοιο· πὰρ γὰρ σοὶ πρώτῳ πασάμην Δημήτεροσ ἀκτὴν ἤματι τῷ ὅτε μ’ εἷλεσ ἐϋκτιμένῃ ἐν ἀλωῇ, καί μ’ ἐπέρασσασ ἄνευθεν ἄγων πατρόσ τε φίλων τε Λῆμνον ἐσ ἠγαθέην, ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον. νῦν δὲ λύμην τρὶσ τόσσα πορών· ἠὼσ δέ μοί ἐστιν ἥδε δυωδεκάτη, ὅτ’ ἐσ Ἴλιον εἰλήλουθα πολλὰ παθών· νῦν αὖ με τεῇσ ἐν χερσὶν ἔθηκε μοῖρ’ ὀλοή· μέλλω που ἀπεχθέσθαι Διὶ πατρί, ὅσ με σοὶ αὖτισ δῶκε· μινυνθάδιον δέ με μήτηρ γείνατο Λαοθόη θυγάτηρ Ἄλταο γέροντοσ Ἄλτεω, ὃσ Λελέγεσσι φιλοπτολέμοισιν ἀνάσσει Πήδασον αἰπήεσσαν ἔχων ἐπὶ Σατνιόεντι. τοῦ δ’ ἔχε θυγατέρα Πρίαμοσ, πολλὰσ δὲ καὶ ἄλλασ· τῆσ δὲ δύω γενόμεσθα, σὺ δ’ ἄμφω δειροτομήσεισ, ἤτοι τὸν πρώτοισι μετὰ πρυλέεσσι δάμασσασ ἀντίθεον Πολύδωρον, ἐπεὶ βάλεσ ὀξέϊ δουρί· νῦν δὲ δὴ ἐνθάδ’ ἐμοὶ κακὸν ἔσσεται· οὐ γὰρ ὀί̈ω σὰσ χεῖρασ φεύξεσθαι, ἐπεί ῥ’ ἐπέλασσέ γε δαίμων. ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσι· μή με κτεῖν’, ἐπεὶ οὐχ ὁμογάστριοσ Ἕκτορόσ εἰμι, ὅσ τοι ἑταῖρον ἔπεφνεν ἐνηέα τε κρατερόν τε. ὣσ ἄρα μιν Πριάμοιο προσηύδα φαίδιμοσ υἱὸσ λισσόμενοσ ἐπέεσσιν, ἀμείλικτον δ’ ὄπ’ ἄκουσε·

νήπιε μή μοι ἄποινα πιφαύσκεο μηδ’ ἀγόρευε· πρὶν μὲν γὰρ Πάτροκλον ἐπισπεῖν αἴσιμον ἦμαρ τόφρά τί μοι πεφιδέσθαι ἐνὶ φρεσὶ φίλτερον ἠε͂ν Τρώων, καὶ πολλοὺσ ζωοὺσ ἕλον ἠδ’ ἐπέρασσα· νῦν δ’ οὐκ ἔσθ’ ὅσ τισ θάνατον φύγῃ ὅν κε θεόσ γε Ἰλίου προπάροιθεν ἐμῇσ ἐν χερσὶ βάλῃσι καὶ πάντων Τρώων, περὶ δ’ αὖ Πριάμοιό γε παίδων. ἀλλὰ φίλοσ θάνε καὶ σύ· τί ἦ ὀλοφύρεαι οὕτωσ; κάτθανε καὶ Πάτροκλοσ, ὅ περ σέο πολλὸν ἀμείνων. οὐχ ὁράᾳσ οἱο͂σ καὶ ἐγὼ καλόσ τε μέγασ τε; πατρὸσ δ’ εἴμ’ ἀγαθοῖο, θεὰ δέ με γείνατο μήτηρ· ἀλλ’ ἔπι τοι καὶ ἐμοὶ θάνατοσ καὶ μοῖρα κραταιή· ἔσσεται ἢ ἠὼσ ἢ δείλη ἢ μέσον ἦμαρ ὁππότε τισ καὶ ἐμεῖο Ἄρῃ ἐκ θυμὸν ἕληται ἢ ὅ γε δουρὶ βαλὼν ἢ ἀπὸ νευρῆφιν ὀϊστῷ. ὣσ φάτο, τοῦ δ’ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ·

ἔγχοσ μέν ῥ’ ἀφέηκεν, ὃ δ’ ἕζετο χεῖρε πετάσσασ ἀμφοτέρασ· Ἀχιλεὺσ δὲ ἐρυσσάμενοσ ξίφοσ ὀξὺ τύψε κατὰ κληῖ̈δα παρ’ αὐχένα, πᾶν δέ οἱ εἴσω δῦ ξίφοσ ἄμφηκεσ· ὃ δ’ ἄρα πρηνὴσ ἐπὶ γαίῃ κεῖτο ταθείσ, ἐκ δ’ αἷμα μέλαν ῥέε, δεῦε δὲ γαῖαν. τὸν δ’ Ἀχιλεὺσ ποταμὸν δὲ λαβὼν ποδὸσ ἧκε φέρεσθαι, καί οἱ ἐπευχόμενοσ ἔπεα πτερόεντ’ ἀγόρευεν· ἐνταυθοῖ νῦν κεῖσο μετ’ ἰχθύσιν, οἵ σ’ ὠτειλὴν αἷμ’ ἀπολιχμήσονται ἀκηδέεσ· οὐδέ σε μήτηρ ἐνθεμένη λεχέεσσι γοήσεται, ἀλλὰ Σκάμανδροσ οἴσει δινήεισ εἴσω ἁλὸσ εὐρέα κόλπον· θρῴσκων τισ κατὰ κῦμα μέλαιναν φρῖχ’ ὑπαί̈ξει ἰχθύσ, ὅσ κε φάγῃσι Λυκάονοσ ἀργέτα δημόν. φθείρεσθ’ εἰσ ὅ κεν ἄστυ κιχείομεν Ἰλίου ἱρῆσ ὑμεῖσ μὲν φεύγοντεσ, ἐγὼ δ’ ὄπιθεν κεραί̈ζων. οὐδ’ ὑμῖν ποταμόσ περ ἐύ̈ρροοσ ἀργυροδίνησ ἀρκέσει, ᾧ δὴ δηθὰ πολέασ ἱερεύετε ταύρουσ, ζωοὺσ δ’ ἐν δίνῃσι καθίετε μώνυχασ ἵππουσ. ἀλλὰ καὶ ὧσ ὀλέεσθε κακὸν μόρον, εἰσ ὅ κε πάντεσ τίσετε Πατρόκλοιο φόνον καὶ λοιγὸν Ἀχαιῶν, οὓσ ἐπὶ νηυσὶ θοῇσιν ἐπέφνετε νόσφιν ἐμεῖο. ὣσ ἄρ’ ἔφη, ποταμὸσ δὲ χολώσατο κηρόθι μᾶλλον, ὁρ́μηνεν δ’ ἀνὰ θυμὸν ὅπωσ παύσειε πόνοιο δῖον Ἀχιλλῆα, Τρώεσσι δὲ λοιγὸν ἀλάλκοι.

τόφρα δὲ Πηλέοσ υἱὸσ ἔχων δολιχόσκιον ἔγχοσ Ἀστεροπαίῳ ἐπᾶλτο κατακτάμεναι μενεαίνων υἱέϊ Πηλεγόνοσ· τὸν δ’ Ἀξιὸσ εὐρυρέεθροσ γείνατο καὶ Περίβοια Ἀκεσσαμενοῖο θυγατρῶν πρεσβυτάτη· τῇ γάρ ῥα μίγη ποταμὸσ βαθυδίνησ. τῷ ῥ’ Ἀχιλεὺσ ἐπόρουσεν, ὃ δ’ ἀντίοσ ἐκ ποταμοῖο ἔστη ἔχων δύο δοῦρε· μένοσ δέ οἱ ἐν φρεσὶ θῆκε Ξάνθοσ, ἐπεὶ κεχόλωτο δαϊκταμένων αἰζηῶν, τοὺσ Ἀχιλεὺσ ἐδάϊζε κατὰ ῥόον οὐδ’ ἐλέαιρεν. οἳ δ’ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ’ ἀλλήλοισιν ἰόντεσ, τὸν πρότεροσ προσέειπε ποδάρκησ δῖοσ Ἀχιλλεύσ· τίσ πόθεν εἰσ ἀνδρῶν ὅ μευ ἔτλησ ἀντίοσ ἐλθεῖν; δυστήνων δέ τε παῖδεσ ἐμῷ μένει ἀντιόωσι. τὸν δ’ αὖ Πηλεγόνοσ προσεφώνεε φαίδιμοσ υἱόσ·

Πηλεί̈δη μεγάθυμε τί ἦ γενεὴν ἐρεείνεισ; εἴμ’ ἐκ Παιονίησ ἐριβώλου τηλόθ’ ἐούσησ Παίονασ ἄνδρασ ἄγων δολιχεγχέασ· ἥδε δέ μοι νῦν ἠὼσ ἑνδεκάτη ὅτε Ἴλιον εἰλήλουθα. αὐτὰρ ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντοσ Ἀξιοῦ, ὃσ κάλλιστον ὕδωρ ἐπὶ γαῖαν ἱήσιν, ὃσ τέκε Πηλεγόνα κλυτὸν ἔγχεϊ· τὸν δ’ ἐμέ φασι γείνασθαι· νῦν αὖτε μαχώμεθα φαίδιμ’ Ἀχιλλεῦ. ὣσ φάτ’ ἀπειλήσασ, ὃ δ’ ἀνέσχετο δῖοσ Ἀχιλλεὺσ Πηλιάδα μελίην·

ὃ δ’ ἁμαρτῇ δούρασιν ἀμφὶσ ἡρ́ωσ Ἀστεροπαῖοσ, ἐπεὶ περιδέξιοσ ἠε͂ν. καί ῥ’ ἑτέρῳ μὲν δουρὶ σάκοσ βάλεν, οὐδὲ διὰ πρὸ ῥῆξε σάκοσ· χρυσὸσ γὰρ ἐρύκακε δῶρα θεοῖο· τῷ δ’ ἑτέρῳ μιν πῆχυν ἐπιγράβδην βάλε χειρὸσ δεξιτερῆσ, σύτο δ’ αἷμα κελαινεφέσ· ἣ δ’ ὑπὲρ αὐτοῦ γαίῃ ἐνεστήρικτο λιλαιομένη χροὸσ ἆσαι. δεύτεροσ αὖτ’ Ἀχιλεὺσ μελίην ἰθυπτίωνα Ἀστεροπαίῳ ἐφῆκε κατακτάμεναι μενεαίνων. καὶ τοῦ μέν ῥ’ ἀφάμαρτεν, ὃ δ’ ὑψηλὴν βάλεν ὄχθην, μεσσοπαγὲσ δ’ ἄρ’ ἔθηκε κατ’ ὄχθησ μείλινον ἔγχοσ. Πηλεί̈δησ δ’ ἀόρ ὀξὺ ἐρυσσάμενοσ παρὰ μηροῦ ἆλτ’ ἐπί οἱ μεμαώσ· ὃ δ’ ἄρα μελίην Ἀχιλῆοσ οὐ δύνατ’ ἐκ κρημνοῖο ἐρύσσαι χειρὶ παχείῃ. τρὶσ μέν μιν πελέμιξεν ἐρύσσασθαι μενεαίνων, τρὶσ δὲ μεθῆκε βίησ· τὸ δὲ τέτρατον ἤθελε θυμῷ ἆξαι ἐπιγνάμψασ δόρυ μείλινον Αἰακίδαο, ἀλλὰ πρὶν Ἀχιλεὺσ σχεδὸν ἀόρι θυμὸν ἀπηύρα. γαστέρα γάρ μιν τύψε παρ’ ὀμφαλόν, ἐκ δ’ ἄρα πᾶσαι χύντο χαμαὶ χολάδεσ· τὸν δὲ σκότοσ ὄσσε κάλυψεν ἀσθμαίνοντ’· Ἀχιλεὺσ δ’ ἄρ’ ἐνὶ στήθεσσιν ὀρούσασ τεύχεά τ’ ἐξενάριξε καὶ εὐχόμενοσ ἔποσ ηὔδα· κεῖσ’ οὕτωσ· χαλεπόν τοι ἐρισθενέοσ Κρονίωνοσ παισὶν ἐριζέμεναι ποταμοῖό περ ἐκγεγαῶτι. φῆσθα σὺ μὲν ποταμοῦ γένοσ ἔμμεναι εὐρὺ ῥέοντοσ, αὐτὰρ ἐγὼ γενεὴν μεγάλου Διὸσ εὔχομαι εἶναι. τίκτέ μ’ ἀνὴρ πολλοῖσιν ἀνάσσων Μυρμιδόνεσσι Πηλεὺσ Αἰακίδησ· ὃ δ’ ἄρ’ Αἰακὸσ ἐκ Διὸσ ἠε͂ν. τὼ κρείσσων μὲν Ζεὺσ ποταμῶν ἁλιμυρηέντων, κρείσσων αὖτε Διὸσ γενεὴ ποταμοῖο τέτυκται. καὶ γὰρ σοὶ ποταμόσ γε πάρα μέγασ, εἰ δύναταί τι χραισμεῖν· ἀλλ’ οὐκ ἔστι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι, τῷ οὐδὲ κρείων Ἀχελώϊοσ ἰσοφαρίζει, οὐδὲ βαθυρρείταο μέγα σθένοσ Ὠκεανοῖο, ἐξ οὗ περ πάντεσ ποταμοὶ καὶ πᾶσα θάλασσα καὶ πᾶσαι κρῆναι καὶ φρείατα μακρὰ νάουσιν· ἀλλὰ καὶ ὃσ δείδοικε Διὸσ μεγάλοιο κεραυνὸν δεινήν τε βροντήν, ὅτ’ ἀπ’ οὐρανόθεν σμαραγήσῃ. ἦ ῥα, καὶ ἐκ κρημνοῖο ἐρύσσατο χάλκεον ἔγχοσ, τὸν δὲ κατ’ αὐτόθι λεῖπεν, ἐπεὶ φίλον ἦτορ ἀπηύρα, κείμενον ἐν ψαμάθοισι, δίαινε δέ μιν μέλαν ὕδωρ.

τὸν μὲν ἄρ’ ἐγχέλυέσ τε καὶ ἰχθύεσ ἀμφεπένοντο δημὸν ἐρεπτόμενοι ἐπινεφρίδιον κείροντεσ· αὐτὰρ ὃ βῆ ῥ’ ἰέναι μετὰ Παίονασ ἱπποκορυστάσ, οἵ ῥ’ ἔτι πὰρ ποταμὸν πεφοβήατο δινήεντα, ὡσ εἶδον τὸν ἄριστον ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ χέρσ’ ὕπο Πηλεί̈δαο καὶ ἀόρι ἶφι δαμέντα. ἔνθ’ ἕλε Θερσίλοχόν τε Μύδωνά τε Ἀστύπυλόν τε Μνῆσόν τε Θρασίον τε καὶ Αἴνιον ἠδ’ Ὀφελέστην· καί νύ κ’ ἔτι πλέονασ κτάνε Παίονασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ, εἰ μὴ χωσάμενοσ προσέφη ποταμὸσ βαθυδίνησ ἀνέρι εἰσάμενοσ, βαθέησ δ’ ἐκ φθέγξατο δίνησ· ὦ Ἀχιλεῦ, περὶ μὲν κρατέεισ, περὶ δ’ αἴσυλα ῥέζεισ ἀνδρῶν· αἰεὶ γάρ τοι ἀμύνουσιν θεοὶ αὐτοί. εἴ τοι Τρῶασ ἔδωκε Κρόνου παῖσ πάντασ ὀλέσσαι, ἐξ ἐμέθεν γ’ ἐλάσασ πεδίον κάτα μέρμερα ῥέζε· πλήθει γὰρ δή μοι νεκύων ἐρατεινὰ ῥέεθρα, οὐδέ τί πῃ δύναμαι προχέειν ῥόον εἰσ ἅλα δῖαν στεινόμενοσ νεκύεσσι, σὺ δὲ κτείνεισ ἀϊδήλωσ. ἀλλ’ ἄγε δὴ καὶ ἐάσον· ἄγη μ’ ἔχει ὄρχαμε λαῶν. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

ἔσται ταῦτα Σκάμανδρε διοτρεφέσ, ὡσ σὺ κελεύεισ. Τρῶασ δ’ οὐ πρὶν λήξω ὑπερφιάλουσ ἐναρίζων, πρὶν ἔλσαι κατὰ ἄστυ καὶ Ἕκτορι πειρηθῆναι ἀντιβίην, ἤ κέν με δαμάσσεται, ἦ κεν ἐγὼ τόν. ὣσ εἰπὼν Τρώεσσιν ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσοσ·

καὶ τότ’ Ἀπόλλωνα προσέφη ποταμὸσ βαθυδίνησ· ὢ πόποι ἀργυρότοξε Διὸσ τέκοσ οὐ σύ γε βουλὰσ εἰρύσαο Κρονίωνοσ, ὅ τοι μάλα πόλλ’ ἐπέτελλε Τρωσὶ παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν, εἰσ ὅ κεν ἔλθῃ δείελοσ ὀψὲ δύων, σκιάσῃ δ’ ἐρίβωλον ἄρουραν. ἦ, καὶ Ἀχιλλεὺσ μὲν δουρικλυτὸσ ἔνθορε μέσσῳ κρημνοῦ ἀπαί̈ξασ·

ὃ δ’ ἐπέσσυτο οἴδματι θύων, πάντα δ’ ὄρινε ῥέεθρα κυκώμενοσ, ὦσε δὲ νεκροὺσ πολλούσ, οἵ ῥα κατ’ αὐτὸν ἅλισ ἔσαν, οὓσ κτάν’ Ἀχιλλεύσ τοὺσ ἔκβαλλε θύραζε μεμυκὼσ ἠύ̈τε ταῦροσ χέρσον δέ· ζωοὺσ δὲ σάω κατὰ καλὰ ῥέεθρα, κρύπτων ἐν δίνῃσι βαθείῃσιν μεγάλῃσι. δεινὸν δ’ ἀμφ’ Ἀχιλῆα κυκώμενον ἵστατο κῦμα, ὤθει δ’ ἐν σάκεϊ πίπτων ῥόοσ· οὐδὲ πόδεσσιν εἶχε στηρίξασθαι· ὃ δὲ πτελέην ἕλε χερσὶν εὐφυέα μεγάλην· ἣ δ’ ἐκ ῥιζῶν ἐριποῦσα κρημνὸν ἅπαντα διῶσεν, ἐπέσχε δὲ καλὰ ῥέεθρα ὄζοισιν πυκινοῖσι, γεφύρωσεν δέ μιν αὐτὸν εἴσω πᾶσ’ ἐριποῦσ’· ὃ δ’ ἄρ’ ἐκ δίνησ ἀνορούσασ ἠί̈ξεν πεδίοιο ποσὶ κραιπνοῖσι πέτεσθαι δείσασ· οὐδέ τ’ ἔληγε θεὸσ μέγασ, ὦρτο δ’ ἐπ’ αὐτῷ ἀκροκελαινιόων, ἵνα μιν παύσειε πόνοιο δῖον Ἀχιλλῆα, Τρώεσσι δὲ λοιγὸν ἀλάλκοι. Πηλεί̈δησ δ’ ἀπόρουσεν ὅσον τ’ ἐπὶ δουρὸσ ἐρωή, αἰετοῦ οἴματ’ ἔχων μέλανοσ τοῦ θηρητῆροσ, ὅσ θ’ ἅμα κάρτιστόσ τε καὶ ὤκιστοσ πετεηνῶν· τῷ ἐϊκὼσ ἠί̈ξεν, ἐπὶ στήθεσσι δὲ χαλκὸσ σμερδαλέον κονάβιζεν· ὕπαιθα δὲ τοῖο λιασθεὶσ φεῦγ’, ὃ δ’ ὄπισθε ῥέων ἕπετο μεγάλῳ ὀρυμαγδῷ. ὡσ δ’ ὅτ’ ἀνὴρ ὀχετηγὸσ ἀπὸ κρήνησ μελανύδρου ἂμ φυτὰ καὶ κήπουσ ὕδατι ῥόον ἡγεμονεύῃ χερσὶ μάκελλαν ἔχων, ἀμάρησ ἐξ ἔχματα βάλλων· τοῦ μέν τε προρέοντοσ ὑπὸ ψηφῖδεσ ἅπασαι ὀχλεῦνται· τὸ δέ τ’ ὦκα κατειβόμενον κελαρύζει χώρῳ ἔνι προαλεῖ, φθάνει δέ τε καὶ τὸν ἄγοντα· ὣσ αἰεὶ Ἀχιλῆα κιχήσατο κῦμα ῥόοιο καὶ λαιψηρὸν ἐόντα· θεοὶ δέ τε φέρτεροι ἀνδρῶν. ὁσσάκι δ’ ὁρμήσειε ποδάρκησ δῖοσ Ἀχιλλεὺσ στῆναι ἐναντίβιον καὶ γνώμεναι εἴ μιν ἅπαντεσ ἀθάνατοι φοβέουσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι, τοσσάκι μιν μέγα κῦμα διιπετέοσ ποταμοῖο πλάζ’ ὤμουσ καθύπερθεν· ὃ δ’ ὑψόσε ποσσὶν ἐπήδα θυμῷ ἀνιάζων· ποταμὸσ δ’ ὑπὸ γούνατ’ ἐδάμνα λάβροσ ὕπαιθα ῥέων, κονίην δ’ ὑπέρεπτε ποδοῖιν. Πηλεί̈δησ δ’ ᾤμωξεν ἰδὼν εἰσ οὐρανὸν εὐρύν·

Ζεῦ πάτερ ὡσ οὔ τίσ με θεῶν ἐλεεινὸν ὑπέστη ἐκ ποταμοῖο σαῶσαι· ἔπειτα δὲ καί τι πάθοιμι. ἄλλοσ δ’ οὔ τισ μοι τόσον αἴτιοσ Οὐρανιώνων, ἀλλὰ φίλη μήτηρ, ἥ με ψεύδεσσιν ἔθελγεν· ἥ μ’ ἔφατο Τρώων ὑπὸ τείχεϊ θωρηκτάων λαιψηροῖσ ὀλέεσθαι Ἀπόλλωνοσ βελέεσσιν. ὥσ μ’ ὄφελ’ Ἕκτωρ κτεῖναι ὃσ ἐνθάδε γ’ ἔτραφ’ ἄριστοσ· τώ κ’ ἀγαθὸσ μὲν ἔπεφν’, ἀγαθὸν δέ κεν ἐξενάριξε· νῦν δέ με λευγαλέῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι ἐρχθέντ’ ἐν μεγάλῳ ποταμῷ ὡσ παῖδα συφορβόν, ὅν ῥά τ’ ἔναυλοσ ἀποέρσῃ χειμῶνι περῶντα. ὣσ φάτο, τῷ δὲ μάλ’ ὦκα Ποσειδάων καὶ Ἀθήνη στήτην ἐγγὺσ ἰόντε, δέμασ δ’ ἄνδρεσσιν ἐί̈κτην, χειρὶ δὲ χεῖρα λαβόντεσ ἐπιστώσαντ’ ἐπέεσσι.

τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Ποσειδάων ἐνοσίχθων· Πηλεί̈δη μήτ’ ἄρ τι λίην τρέε μήτέ τι τάρβει· τοίω γάρ τοι νῶϊ θεῶν ἐπιταρρόθω εἰμὲν Ζηνὸσ ἐπαινήσαντοσ ἐγὼ καὶ Παλλὰσ Ἀθήνη· ὡσ οὔ τοι ποταμῷ γε δαμήμεναι αἴσιμόν ἐστιν, ἀλλ’ ὅδε μὲν τάχα λωφήσει, σὺ δὲ εἴσεαι αὐτόσ· αὐτάρ τοι πυκινῶσ ὑποθησόμεθ’ αἴ κε πίθηαι· μὴ πρὶν παύειν χεῖρασ ὁμοιί̈ου πολέμοιο πρὶν κατὰ Ἰλιόφι κλυτὰ τείχεα λαὸν ἐέλσαι Τρωϊκόν, ὅσ κε φύγῃσι· σὺ δ’ Ἕκτορι θυμὸν ἀπούρασ ἂψ ἐπὶ νῆασ ἴμεν· δίδομεν δέ τοι εὖχοσ ἀρέσθαι. τὼ μὲν ἄρ’ ὣσ εἰπόντε μετ’ ἀθανάτουσ ἀπεβήτην·

αὐτὰρ ὃ βῆ, μέγα γάρ ῥα θεῶν ὄτρυνεν ἐφετμή, ἐσ πεδίον· τὸ δὲ πᾶν πλῆθ’ ὕδατοσ ἐκχυμένοιο, πολλὰ δὲ τεύχεα καλὰ δαὶ κταμένων αἰζηῶν πλῶον καὶ νέκυεσ· τοῦ δ’ ὑψόσε γούνατ’ ἐπήδα πρὸσ ῥόον ἀί̈σσοντοσ ἀν’ ἰθύν, οὐδέ μιν ἴσχεν εὐρὺ ῥέων ποταμόσ· μέγα γὰρ σθένοσ ἔμβαλ’ Ἀθήνη. οὐδὲ Σκάμανδροσ ἔληγε τὸ ὃν μένοσ, ἀλλ’ ἔτι μᾶλλον χώετο Πηλεί̈ωνι, κόρυσσε δὲ κῦμα ῥόοιο ὑψόσ’ ἀειρόμενοσ, Σιμόεντι δὲ κέκλετ’ ἀύ̈σασ· φίλε κασίγνητε σθένοσ ἀνέροσ ἀμφότεροί περ σχῶμεν, ἐπεὶ τάχα ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτοσ ἐκπέρσει, Τρῶεσ δὲ κατὰ μόθον οὐ μενέουσιν. ἀλλ’ ἐπάμυνε τάχιστα, καὶ ἐμπίπληθι ῥέεθρα ὕδατοσ ἐκ πηγέων, πάντασ δ’ ὀρόθυνον ἐναύλουσ, ἵστη δὲ μέγα κῦμα, πολὺν δ’ ὀρυμαγδὸν ὄρινε φιτρῶν καὶ λάων, ἵνα παύσομεν ἄγριον ἄνδρα ὃσ δὴ νῦν κρατέει, μέμονεν δ’ ὅ γε ἶσα θεοῖσι. φημὶ γὰρ οὔτε βίην χραισμησέμεν οὔτέ τι εἶδοσ οὔτε τὰ τεύχεα καλά, τά που μάλα νειόθι λίμνησ κείσεθ’ ὑπ’ ἰλύοσ κεκαλυμμένα· κὰδ δέ μιν αὐτὸν εἰλύσω ψαμάθοισιν ἅλισ χέραδοσ περιχεύασ μυρίον, οὐδέ οἱ ὀστέ’ ἐπιστήσονται Ἀχαιοὶ ἀλλέξαι· τόσσην οἱ ἄσιν καθύπερθε καλύψω. αὐτοῦ οἱ καὶ σῆμα τετεύξεται, οὐδέ τί μιν χρεὼ ἔσται τυμβοχόησ, ὅτε μιν θάπτωσιν Ἀχαιοί. ἦ, καὶ ἐπῶρτ’ Ἀχιλῆϊ κυκώμενοσ ὑψόσε θύων μορμύρων ἀφρῷ τε καὶ αἵματι καὶ νεκύεσσι.

μὴ δὲ πρὶν ἀπόπαυε τεὸν μένοσ, ἀλλ’ ὁπότ’ ἂν δὴ φθέγξομ’ ἐγὼν ἰάχουσα, τότε σχεῖν ἀκάματον πῦρ. πορφύρεον δ’ ἄρα κῦμα διιπετέοσ ποταμοῖο ἵστατ’ ἀειρόμενον, κατὰ δ’ ᾕρεε Πηλεί̈ωνα· Ἥρη δὲ μέγ’ ἀύ̈σε περιδείσασ’ Ἀχιλῆϊ μή μιν ἀποέρσειε μέγασ ποταμὸσ βαθυδίνησ, αὐτίκα δ’ Ἥφαιστον προσεφώνεεν ὃν φίλον υἱόν· ὄρσεο κυλλοπόδιον ἐμὸν τέκοσ· ἄντα σέθεν γὰρ Ξάνθον δινήεντα μάχῃ ἠί̈σκομεν εἶναι· ἀλλ’ ἐπάμυνε τάχιστα, πιφαύσκεο δὲ φλόγα πολλήν. αὐτὰρ ἐγὼ Ζεφύροιο καὶ ἀργεστᾶο Νότοιο εἴσομαι ἐξ ἁλόθεν χαλεπὴν ὄρσουσα θύελλαν, ἥ κεν ἀπὸ Τρώων κεφαλὰσ καὶ τεύχεα κήαι φλέγμα κακὸν φορέουσα· σὺ δὲ Ξάνθοιο παρ’ ὄχθασ δένδρεα καῖ’, ἐν δ’ αὐτὸν ἱεί πυρί· μὴ δέ σε πάμπαν μειλιχίοισ ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειῇ· ὣσ ἔφαθ’, Ἥφαιστοσ δὲ τιτύσκετο θεσπιδαὲσ πῦρ.

πρῶτα μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺσ πολλούσ, οἵ ῥα κατ’ αὐτὸν ἅλισ ἔσαν, οὓσ κτάν’ Ἀχιλλεύσ· πᾶν δ’ ἐξηράνθη πεδίον, σχέτο δ’ ἀγλαὸν ὕδωρ. ὡσ δ’ ὅτ’ ὀπωρινὸσ Βορέησ νεοαρδέ’ ἀλωὴν αἶψ’ ἀγξηράνῃ· χαίρει δέ μιν ὅσ τισ ἐθείρῃ· ὣσ ἐξηράνθη πεδίον πᾶν, κὰδ δ’ ἄρα νεκροὺσ κῆεν· ὃ δ’ ἐσ ποταμὸν τρέψε φλόγα παμφανόωσαν. καίοντο πτελέαι τε καὶ ἰτέαι ἠδὲ μυρῖκαι, καίετο δὲ λωτόσ τε ἰδὲ θρύον ἠδὲ κύπειρον, τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα ἅλισ ποταμοῖο πεφύκει· τείροντ’ ἐγχέλυέσ τε καὶ ἰχθύεσ οἳ κατὰ δίνασ, οἳ κατὰ καλὰ ῥέεθρα κυβίστων ἔνθα καὶ ἔνθα πνοιῇ τειρόμενοι πολυμήτιοσ Ἡφαίστοιο. καίετο δ’ ἲσ ποταμοῖο ἔποσ τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζεν· Ἥφαιστ’, οὔ τισ σοί γε θεῶν δύνατ’ ἀντιφερίζειν, οὐδ’ ἂν ἐγὼ σοί γ’ ὧδε πυρὶ φλεγέθοντι μαχοίμην. λῆγ’ ἔριδοσ, Τρῶασ δὲ καὶ αὐτίκα δῖοσ Ἀχιλλεὺσ ἄστεοσ ἐξελάσειε· τί μοι ἔριδοσ καὶ ἀρωγῆσ; φῆ πυρὶ καιόμενοσ, ἀνὰ δ’ ἔφλυε καλὰ ῥέεθρα.

ὡσ δὲ λέβησ ζεῖ ἔνδον ἐπειγόμενοσ πυρὶ πολλῷ κνίσην μελδόμενοσ ἁπαλοτρεφέοσ σιάλοιο πάντοθεν ἀμβολάδην, ὑπὸ δὲ ξύλα κάγκανα κεῖται, ὣσ τοῦ καλὰ ῥέεθρα πυρὶ φλέγετο, ζέε δ’ ὕδωρ· οὐδ’ ἔθελε προρέειν, ἀλλ’ ἴσχετο· τεῖρε δ’ ἀϋτμὴ Ἡφαίστοιο βίηφι πολύφρονοσ. αὐτὰρ ὅ γ’ Ἥρην πολλὰ λισσόμενοσ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· Ἥρη τίπτε σὸσ υἱὸσ ἐμὸν ῥόον ἔχραε κήδειν ἐξ ἄλλων; οὐ μέν τοι ἐγὼ τόσον αἴτιόσ εἰμι ὅσσον οἱ ἄλλοι πάντεσ, ὅσοι Τρώεσσιν ἀρωγοί. ἀλλ’ ἤτοι μὲν ἐγὼν ἀποπαύσομαι εἰ σὺ κελεύεισ, παυέσθω δὲ καὶ οὗτοσ· ἐγὼ δ’ ἐπὶ καὶ τόδ’ ὀμοῦμαι, μή ποτ’ ἐπὶ Τρώεσσιν ἀλεξήσειν κακὸν ἦμαρ, μὴ δ’ ὁπότ’ ἂν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται καιομένη, καίωσι δ’ ἀρήϊοι υἱε͂σ Ἀχαιῶν. αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ’ ἄκουσε θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη, αὐτίκ’ ἄρ’ Ἥφαιστον προσεφώνεεν ὃν φίλον υἱόν·

Ἥφαιστε σχέο τέκνον ἀγακλεέσ· οὐ γὰρ ἐοίκεν ἀθάνατον θεὸν ὧδε βροτῶν ἕνεκα στυφελίζειν. ὣσ ἔφαθ’, Ἥφαιστοσ δὲ κατέσβεσε θεσπιδαὲσ πῦρ, ἄψορρον δ’ ἄρα κῦμα κατέσσυτο καλὰ ῥέεθρα.

αὐτὰρ ἐπεὶ Ξάνθοιο δάμη μένοσ, οἳ μὲν ἔπειτα παυσάσθην, Ἥρη γὰρ ἐρύκακε χωομένη περ·

τώ σ’ αὖ νῦν ὀί̈ω ἀποτισέμεν ὅσσα ἐόργασ. ἐν δ’ ἄλλοισι θεοῖσιν ἔρισ πέσε βεβριθυῖα ἀργαλέη, δίχα δέ σφιν ἐνὶ φρεσὶ θυμὸσ ἀήτο· σὺν δ’ ἔπεσον μεγάλῳ πατάγῳ, βράχε δ’ εὐρεῖα χθών, ἀμφὶ δὲ σάλπιγξεν μέγασ οὐρανόσ. ἀί̈ε δὲ Ζεὺσ ἥμενοσ Οὐλύμπῳ· ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ γηθοσύνῃ, ὅθ’ ὁρᾶτο θεοὺσ ἔριδι ξυνιόντασ. ἔνθ’ οἵ γ’ οὐκέτι δηρὸν ἀφέστασαν· ἦρχε γὰρ Ἄρησ ῥινοτόροσ, καὶ πρῶτοσ Ἀθηναίῃ ἐπόρουσε χάλκεον ἔγχοσ ἔχων, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον· τίπτ’ αὖτ’ ὦ κυνάμυια θεοὺσ ἔριδι ξυνελαύνεισ θάρσοσ ἀήτον ἔχουσα, μέγασ δέ σε θυμὸσ ἀνῆκεν; ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε Τυδεί̈δην Διομήδε’ ἀνῆκασ οὐτάμεναι, αὐτὴ δὲ πανόψιον ἔγχοσ ἑλοῦσα ἰθὺσ ἐμεῦ ὦσασ, διὰ δὲ χρόα καλὸν ἔδαψασ; ὣσ εἰπὼν οὔτησε κατ’ αἰγίδα θυσσανόεσσαν σμερδαλέην, ἣν οὐδὲ Διὸσ δάμνησι κεραυνόσ·

τῇ μιν Ἄρησ οὔτησε μιαιφόνοσ ἔγχεϊ μακρῷ. ἣ δ’ ἀναχασσαμένη λίθον εἵλετο χειρὶ παχείῃ κείμενον ἐν πεδίῳ μέλανα τρηχύν τε μέγαν τε, τόν ῥ’ ἄνδρεσ πρότεροι θέσαν ἔμμεναι οὖρον ἀρούρησ· τῷ βάλε θοῦρον Ἄρηα κατ’ αὐχένα, λῦσε δὲ γυῖα. ἑπτὰ δ’ ἐπέσχε πέλεθρα πεσών, ἐκόνισε δὲ χαίτασ, τεύχεά τ’ ἀμφαράβησε· γέλασσε δὲ Παλλὰσ Ἀθήνη, καί οἱ ἐπευχομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· νηπύτι’ οὐδέ νύ πώ περ ἐπεφράσω ὅσσον ἀρείων εὔχομ’ ἐγὼν ἔμεναι, ὅτι μοι μένοσ ἰσοφαρίζεισ. οὕτω κεν τῆσ μητρὸσ ἐρινύασ ἐξαποτίνοισ, ἥ τοι χωομένη κακὰ μήδεται οὕνεκ’ Ἀχαιοὺσ κάλλιπεσ, αὐτὰρ Τρωσὶν ὑπερφιάλοισιν ἀμύνεισ. ὣσ ἄρα φωνήσασα πάλιν τρέπεν ὄσσε φαεινώ·

τὸν δ’ ἄγε χειρὸσ ἑλοῦσα Διὸσ θυγάτηρ Ἀφροδίτη πυκνὰ μάλα στενάχοντα· μόγισ δ’ ἐσαγείρετο θυμόν. τὴν δ’ ὡσ οὖν ἐνόησε θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη, αὐτίκ’ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· ὢ πόποι αἰγιόχοιο Διὸσ τέκοσ Ἀτρυτώνη καὶ δ’ αὖθ’ ἡ κυνάμυια ἄγει βροτολοιγὸν Ἄρηα δηί̈ου ἐκ πολέμοιο κατὰ κλόνον· ἀλλὰ μέτελθε. ὣσ φάτ’, Ἀθηναίη δὲ μετέσσυτο, χαῖρε δὲ θυμῷ, καί ῥ’ ἐπιεισαμένη πρὸσ στήθεα χειρὶ παχείῃ ἤλασε·

τῆσ δ’ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ. τὼ μὲν ἄρ’ ἄμφω κεῖντο ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ, ἣ δ’ ἄρ’ ἐπευχομένη ἔπεα πτερόεντ’ ἀγόρευε· τοιοῦτοι νῦν πάντεσ ὅσοι Τρώεσσιν ἀρωγοὶ εἰε͂ν, ὅτ’ Ἀργείοισι μαχοίατο θωρηκτῇσιν, ὧδέ τε θαρσαλέοι καὶ τλήμονεσ, ὡσ Ἀφροδίτη ἦλθεν Ἄρῃ ἐπίκουροσ ἐμῷ μένει ἀντιόωσα· τώ κεν δὴ πάλαι ἄμμεσ ἐπαυσάμεθα πτολέμοιο Ἰλίου ἐκπέρσαντεσ ἐϋκτίμενον πτολίεθρον. ὣσ φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη.

αὐτὰρ Ἀπόλλωνα προσέφη κρείων ἐνοσίχθων· Φοῖβε τί ἢ δὴ νῶϊ διέσταμεν; οὐδὲ ἐοίκεν ἀρξάντων ἑτέρων· τὸ μὲν αἴσχιον αἴ κ’ ἀμαχητὶ ἰόμεν Οὔλυμπον δὲ Διὸσ ποτὶ χαλκοβατὲσ δῶ. ἄρχε· σὺ γὰρ γενεῆφι νεώτεροσ· οὐ γὰρ ἔμοιγε καλόν, ἐπεὶ πρότεροσ γενόμην καὶ πλείονα οἶδα. νηπύτι’ ὡσ ἄνοον κραδίην ἔχεσ· οὐδέ νυ τῶν περ μέμνηαι ὅσα δὴ πάθομεν κακὰ Ἴλιον ἀμφὶ μοῦνοι νῶϊ θεῶν, ὅτ’ ἀγήνορι Λαομέδοντι πὰρ Διὸσ ἐλθόντεσ θητεύσαμεν εἰσ ἐνιαυτὸν μισθῷ ἔπι ῥητῷ· ὃ δὲ σημαίνων ἐπέτελλεν. ἤτοι ἐγὼ Τρώεσσι πόλιν πέρι τεῖχοσ ἔδειμα εὐρύ τε καὶ μάλα καλόν, ἵν’ ἄρρηκτοσ πόλισ εἰή· Φοῖβε σὺ δ’ εἰλίποδασ ἕλικασ βοῦσ βουκολέεσκεσ Ἴδησ ἐν κνημοῖσι πολυπτύχου ὑληέσσησ. ἀλλ’ ὅτε δὴ μισθοῖο τέλοσ πολυγηθέεσ ὡρ͂αι ἐξέφερον, τότε νῶϊ βιήσατο μισθὸν ἅπαντα Λαομέδων ἔκπαγλοσ, ἀπειλήσασ δ’ ἀπέπεμπε. σὺν μὲν ὅ γ’ ἠπείλησε πόδασ καὶ χεῖρασ ὕπερθε δήσειν, καὶ περάαν νήσων ἔπι τηλεδαπάων· στεῦτο δ’ ὅ γ’ ἀμφοτέρων ἀπολεψέμεν οὐάτα χαλκῷ. νῶϊ δὲ ἄψορροι κίομεν κεκοτηότι θυμῷ μισθοῦ χωόμενοι, τὸν ὑποστὰσ οὐκ ἐτέλεσσε. τοῦ δὴ νῦν λαοῖσι φέρεισ χάριν, οὐδὲ μεθ’ ἡμέων πειρᾷ ὥσ κε Τρῶεσ ὑπερφίαλοι ἀπόλωνται πρόχνυ κακῶσ σὺν παισὶ καὶ αἰδοίῃσ ἀλόχοισι τὸν δ’ αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἑκάεργοσ Ἀπόλλων· ἐννοσίγαι’ οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι, εἰ δὴ σοί γε βροτῶν ἕνεκα πτολεμίξω δειλῶν, οἳ φύλλοισιν ἐοικότεσ ἄλλοτε μέν τε ζαφλεγέεσ τελέθουσιν ἀρούρησ καρπὸν ἔδοντεσ, ἄλλοτε δὲ φθινύθουσιν ἀκήριοι.

ἀλλὰ τάχιστα παυώμεσθα μάχησ· οἳ δ’ αὐτοὶ δηριαάσθων. ὣσ ἄρα φωνήσασ πάλιν ἐτράπετ’·

αἴδετο γάρ ῥα πατροκασιγνήτοιο μιγήμεναι ἐν παλάμῃσι. τὸν δὲ κασιγνήτη μάλα νείκεσε πότνια θηρῶν Ἄρτεμισ ἀγροτέρη, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον· φεύγεισ δὴ ἑκάεργε, Ποσειδάωνι δὲ νίκην πᾶσαν ἐπέτρεψασ, μέλεον δέ οἱ εὖχοσ ἔδωκασ· νηπύτιε τί νυ τόξον ἔχεισ ἀνεμώλιον αὔτωσ; μή σευ νῦν ἔτι πατρὸσ ἐνὶ μεγάροισιν ἀκούσω εὐχομένου, ὡσ τὸ πρὶν ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσιν, ἄντα Ποσειδάωνοσ ἐναντίβιον πολεμίζειν. ὣσ φάτο, τὴν δ’ οὔ τι προσέφη ἑκάεργοσ Ἀπόλλων, ἀλλὰ χολωσαμένη Διὸσ αἰδοίη παράκοιτισ νείκεσεν ἰοχέαιραν ὀνειδείοισ ἐπέεσσι·

πῶσ δὲ σὺ νῦν μέμονασ κύον ἀδεὲσ ἀντί’ ἐμεῖο στήσεσθαι; χαλεπή τοι ἐγὼ μένοσ ἀντιφέρεσθαι τοξοφόρῳ περ ἐούσῃ, ἐπεὶ σὲ λέοντα γυναιξὶ Ζεὺσ θῆκεν, καὶ ἔδωκε κατακτάμεν ἥν κ’ ἐθέλῃσθα. ἤτοι βέλτερόν ἐστι κατ’ οὔρεα θῆρασ ἐναίρειν ἀγροτέρασ τ’ ἐλάφουσ ἢ κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι. εἰ δ’ ἐθέλεισ πολέμοιο δαήμεναι, ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδῇσ ὅσσον φερτέρη εἴμ’, ὅτι μοι μένοσ ἀντιφερίζεισ. ἦ ῥα, καὶ ἀμφοτέρασ ἐπὶ καρπῷ χεῖρασ ἔμαρπτε σκαιῇ, δεξιτερῇ δ’ ἄρ’ ἀπ’ ὤμων αἴνυτο τόξα, αὐτοῖσιν δ’ ἄρ’ ἔθεινε παρ’ οὐάτα μειδιόωσα ἐντροπαλιζομένην·

ταχέεσ δ’ ἔκπιπτον ὀϊστοί. δακρυόεσσα δ’ ὕπαιθα θεὰ φύγεν ὥσ τε πέλεια, ἥ ῥά θ’ ὑπ’ ἴρηκοσ κοίλην εἰσέπτατο πέτρην χηραμόν· οὐδ’ ἄρα τῇ γε ἁλώμεναι αἴσιμον ἠε͂ν· ὣσ ἣ δακρυόεσσα φύγεν, λίπε δ’ αὐτόθι τόξα. Λητὼ δὲ προσέειπε διάκτοροσ ἀργεϊφόντησ· Λητοῖ ἐγὼ δέ τοι οὔ τι μαχήσομαι· ἀργαλέον δὲ πληκτίζεσθ’ ἀλόχοισι Διὸσ νεφεληγερέταο· ἀλλὰ μάλα πρόφρασσα μετ’ ἀθανάτοισι θεοῖσιν εὔχεσθαι ἐμὲ νικῆσαι κρατερῆφι βίηφιν. ὣσ ἄρ’ ἔφη, Λητὼ δὲ συναίνυτο καμπύλα τόξα πεπτεῶτ’ ἄλλυδισ ἄλλα μετὰ στροφάλιγγι κονίησ.

ἣ μὲν τόξα λαβοῦσα πάλιν κίε θυγατέροσ ἧσ· ἣ δ’ ἄρ’ Ὄλυμπον ἵκανε Διὸσ ποτὶ χαλκοβατὲσ δῶ, δακρυόεσσα δὲ πατρὸσ ἐφέζετο γούνασι κούρη, ἀμφὶ δ’ ἄρ’ ἀμβρόσιοσ ἑανὸσ τρέμε· τὴν δὲ προτὶ οἷ εἷλε πατὴρ Κρονίδησ, καὶ ἀνείρετο ἡδὺ γελάσσασ· τίσ νύ σε τοιάδ’ ἔρεξε φίλον τέκοσ Οὐρανιώνων μαψιδίωσ, ὡσ εἴ τι κακὸν ῥέζουσαν ἐνωπῇ; τὸν δ’ αὖτε προσέειπεν ἐϋστέφανοσ κελαδεινή·

σή μ’ ἄλοχοσ στυφέλιξε πάτερ λευκώλενοσ Ἥρη, ἐξ ἧσ ἀθανάτοισιν ἔρισ καὶ νεῖκοσ ἐφῆπται. ὣσ οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ ἀγόρευον·

αὐτὰρ Ἀπόλλων Φοῖβοσ ἐδύσετο Ἴλιον ἱρήν· μέμβλετο γάρ οἱ τεῖχοσ ἐϋδμήτοιο πόληοσ μὴ Δαναοὶ πέρσειαν ὑπὲρ μόρον ἤματι κείνῳ. οἳ δ’ ἄλλοι πρὸσ Ὄλυμπον ἴσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντεσ, οἳ μὲν χωόμενοι, οἳ δὲ μέγα κυδιόωντεσ· κὰδ δ’ ἷζον παρὰ πατρὶ κελαινεφεῖ· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺσ Τρῶασ ὁμῶσ αὐτούσ τ’ ὄλεκεν καὶ μώνυχασ ἵππουσ. ὡσ δ’ ὅτε καπνὸσ ἰὼν εἰσ οὐρανὸν εὐρὺν ἵκηται ἄστεοσ αἰθομένοιο, θεῶν δέ ἑ μῆνισ ἀνῆκε, πᾶσι δ’ ἔθηκε πόνον, πολλοῖσι δὲ κήδε’ ἐφῆκεν, ὣσ Ἀχιλεὺσ Τρώεσσι πόνον καὶ κήδε’ ἔθηκεν. ἑστήκει δ’ ὃ γέρων Πρίαμοσ θείου ἐπὶ πύργου, ἐσ δ’ ἐνόησ’ Ἀχιλῆα πελώριον·

αὐτὰρ ὑπ’ αὐτοῦ Τρῶεσ ἄφαρ κλονέοντο πεφυζότεσ, οὐδέ τισ ἀλκὴ γίγνεθ’· ὃ δ’ οἰμώξασ ἀπὸ πύργου βαῖνε χαμᾶζε ὀτρύνων παρὰ τεῖχοσ ἀγακλειτοὺσ πυλαωρούσ· πεπταμένασ ἐν χερσὶ πύλασ ἔχετ’ εἰσ ὅ κε λαοὶ ἔλθωσι προτὶ ἄστυ πεφυζότεσ· ἦ γὰρ Ἀχιλλεὺσ ἐγγὺσ ὅδε κλονέων· νῦν οἰώ λοίγι’ ἔσεσθαι. αὐτὰρ ἐπεί κ’ ἐσ τεῖχοσ ἀναπνεύσωσιν ἀλέντεσ, αὖτισ ἐπανθέμεναι σανίδασ πυκινῶσ ἀραρυίασ· δείδια γὰρ μὴ οὖλοσ ἀνὴρ ἐσ τεῖχοσ ἅληται. ὣσ ἔφαθ’, οἳ δ’ ἄνεσάν τε πύλασ καὶ ἀπῶσαν ὀχῆασ·

αἳ δὲ πετασθεῖσαι τεῦξαν φάοσ· αὐτὰρ Ἀπόλλων ἀντίοσ ἐξέθορε Τρώων ἵνα λοιγὸν ἀλάλκοι. οἳ δ’ ἰθὺσ πόλιοσ καὶ τείχεοσ ὑψηλοῖο δίψῃ καρχαλέοι κεκονιμένοι ἐκ πεδίοιο φεῦγον· ὃ δὲ σφεδανὸν ἔφεπ’ ἔγχεϊ, λύσσα δέ οἱ κῆρ αἰὲν ἔχε κρατερή, μενέαινε δὲ κῦδοσ ἀρέσθαι. ἔνθά κεν ὑψίπυλον Τροίην ἕλον υἱε͂σ Ἀχαιῶν, εἰ μὴ Ἀπόλλων Φοῖβοσ Ἀγήνορα δῖον ἀνῆκε φῶτ’ Ἀντήνοροσ υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε.

ἐν μέν οἱ κραδίῃ θάρσοσ βάλε, πὰρ δέ οἱ αὐτὸσ ἔστη, ὅπωσ θανάτοιο βαρείασ χεῖρασ ἀλάλκοι φηγῷ κεκλιμένοσ· κεκάλυπτο δ’ ἄρ’ ἠέρι πολλῇ. αὐτὰρ ὅ γ’ ὡσ ἐνόησεν Ἀχιλλῆα πτολίπορθον ἔστη, πολλὰ δέ οἱ κραδίη πόρφυρε μένοντι· ὀχθήσασ δ’ ἄρα εἶπε πρὸσ ὃν μεγαλήτορα θυμόν· ὤ μοι ἐγών· εἰ μέν κεν ὑπὸ κρατεροῦ Ἀχιλῆοσ φεύγω, τῇ περ οἱ ἄλλοι ἀτυζόμενοι κλονέονται, αἱρήσει με καὶ ὧσ, καὶ ἀνάλκιδα δειροτομήσει. εἰ δ’ ἂν ἐγὼ τούτουσ μὲν ὑποκλονέεσθαι ἐάσω Πηλεί̈δῃ Ἀχιλῆϊ, ποσὶν δ’ ἀπὸ τείχεοσ ἄλλῃ φεύγω πρὸσ πεδίον Ἰλήϊον, ὄφρ’ ἂν ἵκωμαι Ἴδησ τε κνημοὺσ κατά τε ῥωπήϊα δύω· ἑσπέριοσ δ’ ἂν ἔπειτα λοεσσάμενοσ ποταμοῖο ἱδρῶ ἀποψυχθεὶσ προτὶ Ἴλιον ἀπονεοίμην· ἀλλὰ τί ἤ μοι ταῦτα φίλοσ διελέξατο θυμόσ; μή μ’ ἀπαειρόμενον πόλιοσ πεδίον δὲ νοήσῃ καί με μεταί̈ξασ μάρψῃ ταχέεσσι πόδεσσιν. οὐκέτ’ ἔπειτ’ ἔσται θάνατον καὶ κῆρασ ἀλύξαι· λίην γὰρ κρατερὸσ περὶ πάντων ἔστ’ ἀνθρώπων. εἰ δέ κέ οἱ προπάροιθε πόλεοσ κατεναντίον ἔλθω· καὶ γάρ θην τούτῳ τρωτὸσ χρὼσ ὀξέϊ χαλκῷ, ἐν δὲ ἰά ψυχή, θνητὸν δέ ἕ φασ’ ἄνθρωποι ἔμμεναι· αὐτάρ οἱ Κρονίδησ Ζεὺσ κῦδοσ ὀπάζει. ὣσ εἰπὼν Ἀχιλῆα ἀλεὶσ μένεν, ἐν δέ οἱ ἦτορ ἄλκιμον ὁρμᾶτο πτολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι.

ἠύ̈τε πάρδαλισ εἶσι βαθείησ ἐκ ξυλόχοιο ἀνδρὸσ θηρητῆροσ ἐναντίον, οὐδέ τι θυμῷ ταρβεῖ οὐδὲ φοβεῖται, ἐπεί κεν ὑλαγμὸν ἀκούσῃ· εἴ περ γὰρ φθάμενόσ μιν ἢ οὐτάσῃ ἠὲ βάλῃσιν, ἀλλά τε καὶ περὶ δουρὶ πεπαρμένη οὐκ ἀπολήγει ἀλκῆσ, πρίν γ’ ἠὲ ξυμβλήμεναι ἠὲ δαμῆναι· ὣσ Ἀντήνοροσ υἱὸσ ἀγαυοῦ δῖοσ Ἀγήνωρ οὐκ ἔθελεν φεύγειν, πρὶν πειρήσαιτ’ Ἀχιλῆοσ. ἀλλ’ ὅ γ’ ἄρ’ ἀσπίδα μὲν πρόσθ’ ἔσχετο πάντοσ’ ἐί̈σην, ἐγχείῃ δ’ αὐτοῖο τιτύσκετο, καὶ μέγ’ ἀύ̈τει· ἦ δή που μάλ’ ἐόλπασ ἐνὶ φρεσὶ φαίδιμ’ Ἀχιλλεῦ ἤματι τῷδε πόλιν πέρσειν Τρώων ἀγερώχων νηπύτι’· ἦ τ’ ἔτι πολλὰ τετεύξεται ἄλγε’ ἐπ’ αὐτῇ. ἐν γάρ οἱ πολέεσ τε καὶ ἄλκιμοι ἀνέρεσ εἰμέν, οἳ καὶ πρόσθε φίλων τοκέων ἀλόχων τε καὶ υἱῶν Ἴλιον εἰρυόμεσθα· σὺ δ’ ἐνθάδε πότμον ἐφέψεισ ὧδ’ ἔκπαγλοσ ἐὼν καὶ θαρσαλέοσ πολεμιστήσ. ἦ ῥα, καὶ ὀξὺν ἄκοντα βαρείησ χειρὸσ ἀφῆκε, καί ῥ’ ἔβαλε κνήμην ὑπὸ γούνατοσ οὐδ’ ἀφάμαρτεν.

ἀμφὶ δέ οἱ κνημὶσ νεοτεύκτου κασσιτέροιο σμερδαλέον κονάβησε· πάλιν δ’ ἀπὸ χαλκὸσ ὄρουσε βλημένου, οὐδ’ ἐπέρησε, θεοῦ δ’ ἠρύκακε δῶρα. Πηλεί̈δησ δ’ ὁρμήσατ’ Ἀγήνοροσ ἀντιθέοιο δεύτεροσ· οὐδ’ ἔτ’ ἐάσεν Ἀπόλλων κῦδοσ ἀρέσθαι, ἀλλά μιν ἐξήρπαξε, κάλυψε δ’ ἄρ’ ἠέρι πολλῇ, ἡσύχιον δ’ ἄρα μιν πολέμου ἔκπεμπε νέεσθαι. αὐτὰρ ὃ Πηλεί̈ωνα δόλῳ ἀποέργαθε λαοῦ· αὐτῷ γὰρ ἑκάεργοσ Ἀγήνορι πάντα ἐοικὼσ ἔστη πρόσθε ποδῶν, ὃ δ’ ἐπέσσυτο ποσσὶ διώκειν· εἱο͂σ ὃ τὸν πεδίοιο διώκετο πυροφόροιο τρέψασ πὰρ ποταμὸν βαθυδινήεντα Σκάμανδρον τυτθὸν ὑπεκπροθέοντα· δόλῳ δ’ ἄρ’ ἔθελγεν Ἀπόλλων ὡσ αἰεὶ ἔλποιτο κιχήσεσθαι ποσὶν οἷσι· τόφρ’ ἄλλοι Τρῶεσ πεφοβημένοι ἦλθον ὁμίλῳ ἀσπάσιοι προτὶ ἄστυ, πόλισ δ’ ἔμπλητο ἀλέντων. οὐδ’ ἄρα τοί γ’ ἔτλαν πόλιοσ καὶ τείχεοσ ἐκτὸσ μεῖναι ἔτ’ ἀλλήλουσ, καὶ γνώμεναι ὅσ τε πεφεύγοι ὅσ τ’ ἔθαν’ ἐν πολέμῳ· ἀλλ’ ἐσσυμένωσ ἐσέχυντο ἐσ πόλιν, ὅν τινα τῶν γε πόδεσ καὶ γοῦνα σαώσαι.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION