Homer, Iliad, Book 1

(호메로스, 일리아스, Book 1)

μῆνιν ἀείδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆοσ οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖσ ἄλγε’ ἔθηκε, πολλὰσ δ’ ἰφθίμουσ ψυχὰσ Αἴ̈δι προί̈αψεν ἡρώων, αὐτοὺσ δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διὸσ δ’ ἐτελείετο βουλή, ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε Ἀτρεί̈δησ τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖοσ Ἀχιλλεύσ. τίσ τ’ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;

Λητοῦσ καὶ Διὸσ υἱόσ· ὃ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶσ νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὄρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα Ἀτρεί̈δησ· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰσ ἐπὶ νῆασ Ἀχαιῶν λυσόμενόσ τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα, στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνοσ χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντασ Ἀχαιούσ, Ἀτρεί̈δα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν· Ἀτρεί̈δαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδεσ Ἀχαιοί, ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντεσ ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι· παῖδα δ’ ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, ἁζόμενοι Διὸσ υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα. ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντεσ ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·

ἀλλ’ οὐκ Ἀτρεί̈δῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ, ἀλλὰ κακῶσ ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· μή σε γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτισ ἰόντα, μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο· τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρασ ἔπεισιν ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ τηλόθι πάτρησ ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχοσ ἀντιόωσαν· ἀλλ’ ἴθι μή μ’ ἐρέθιζε σαώτεροσ ὥσ κε νέηαι. ὣσ ἔφατ’, ἔδεισεν δ’ ὃ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ·

βῆ δ’ ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσησ· πολλὰ δ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ’ ὃ γεραιὸσ Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύ̈κομοσ τέκε Λητώ· κλῦθί μευ ἀργυρότοξ’, ὃσ Χρύσην ἀμφιβέβηκασ Κίλλάν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεισ, Σμινθεῦ εἴ ποτέ τοι χαρίεντ’ ἐπὶ νηὸν ἔρεψα, ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηα ταύρων ἠδ’ αἰγῶν, τὸ δέ μοι κρήηνον ἐέλδωρ· τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν. ὣσ ἔφατ’ εὐχόμενοσ, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβοσ Ἀπόλλων, βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενοσ κῆρ, τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην·

ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀϊστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο, αὐτοῦ κινηθέντοσ· ὃ δ’ ἠί̈ε νυκτὶ ἐοικώσ. ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἑήκε· δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο· οὐρῆασ μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνασ ἀργούσ, αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλοσ ἐχεπευκὲσ ἐφιεὶσ βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί. ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο, τῇ δεκάτῃ δ’ ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύσ·

τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη· κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντασ ὁρᾶτο. οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέεσ τε γένοντο, τοῖσι δ’ ἀνιστάμενοσ μετέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ· Ἀτρεί̈δη νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντασ ὀί̈ω ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμόσ τε δαμᾷ καὶ λοιμὸσ Ἀχαιούσ· ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διόσ ἐστιν, ὅσ κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβοσ Ἀπόλλων, εἴτ’ ἄρ’ ὅ γ’ εὐχωλῆσ ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβησ, αἴ κέν πωσ ἀρνῶν κνίσησ αἰγῶν τε τελείων βούλεται ἀντιάσασ ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι. ἤτοι ὅ γ’ ὣσ εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·

σὺ δὲ φράσαι εἴ με σαώσεισ. τοῖσι δ’ ἀνέστη Κάλχασ Θεστορίδησ οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστοσ, ὃσ ᾔδη τά τ’ ἐόντα τά τ’ ἐσσόμενα πρό τ’ ἐόντα, καὶ νήεσσ’ ἡγήσατ’ Ἀχαιῶν Ἴλιον εἴσω ἣν διὰ μαντοσύνην, τήν οἱ πόρε Φοῖβοσ Ἀπόλλων· ὅ σφιν ἐὺ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· ὦ Ἀχιλεῦ κέλεαί με Διὶ̈ φίλε μυθήσασθαι μῆνιν Ἀπόλλωνοσ ἑκατηβελέταο ἄνακτοσ· τοὶ γὰρ ἐγὼν ἐρέω· σὺ δὲ σύνθεο καί μοι ὄμοσσον ἦ μέν μοι πρόφρων ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν· ἦ γὰρ ὀί̈ομαι ἄνδρα χολωσέμεν, ὃσ μέγα πάντων Ἀργείων κρατέει καί οἱ πείθονται Ἀχαιοί· κρείσσων γὰρ βασιλεὺσ ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηϊ· εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ καταπέψῃ, ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον, ὄφρα τελέσσῃ, ἐν στήθεσσιν ἑοῖσι· τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

θαρσήσασ μάλα εἰπὲ θεοπρόπιον ὅ τι οἶσθα· οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα Διὶ̈ φίλον, ᾧ τε σὺ Κάλχαν εὐχόμενοσ Δαναοῖσι θεοπροπίασ ἀναφαίνεισ, οὔ τισ ἐμεῦ ζῶντοσ καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο σοὶ κοίλῃσ παρὰ νηυσί βαρείασ χεῖρασ ἐποίσει συμπάντων Δαναῶν, οὐδ’ ἢν Ἀγαμέμνονα εἴπῃσ, ὃσ νῦν πολλὸν ἄριστοσ Ἀχαιῶν εὔχεται εἶναι. καὶ τότε δὴ θάρσησε καὶ ηὔδα μάντισ ἀμύμων·

οὔ τ’ ἄρ ὅ γ’ εὐχωλῆσ ἐπιμέμφεται οὐδ’ ἑκατόμβησ, ἀλλ’ ἕνεκ’ ἀρητῆροσ ὃν ἠτίμησ’ Ἀγαμέμνων, οὐδ’ ἀπέλυσε θύγατρα καὶ οὐκ ἀπεδέξατ’ ἄποινα, τοὔνεκ’ ἄρ’ ἄλγε’ ἔδωκεν ἑκηβόλοσ ἠδ’ ἔτι δώσει· οὐδ’ ὅ γε πρὶν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἀπώσει πρίν γ’ ἀπὸ πατρὶ φίλῳ δόμεναι ἑλικώπιδα κούρην ἀπριάτην ἀνάποινον, ἄγειν θ’ ἱερὴν ἑκατόμβην ἐσ Χρύσην· τότε κέν μιν ἱλασσάμενοι πεπίθοιμεν. ἤτοι ὅ γ’ ὣσ εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·

τοῖσι δ’ ἀνέστη ἡρ́ωσ Ἀτρεί̈δησ εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων ἀχνύμενοσ· μένεοσ δὲ μέγα φρένεσ ἀμφιμέλαιναι πίμπλαντ’, ὄσσε δέ οἱ πυρὶ λαμπετόωντι ἐί̈κτην· Κάλχαντα πρώτιστα κάκ’ ὀσσόμενοσ προσέειπε· μάντι κακῶν οὐ πώ ποτέ μοι τὸ κρήγυον εἶπασ· αἰεί τοι τὰ κάκ’ ἐστὶ φίλα φρεσὶ μαντεύεσθαι, ἐσθλὸν δ’ οὔτέ τί πω εἶπασ ἔποσ οὔτ’ ἐτέλεσσασ· καὶ νῦν ἐν Δαναοῖσι θεοπροπέων ἀγορεύεισ ὡσ δὴ τοῦδ’ ἕνεκά σφιν ἑκηβόλοσ ἄλγεα τεύχει, οὕνεκ’ ἐγὼ κούρησ Χρυσηί̈δοσ ἀγλά’ ἄποινα οὐκ ἔθελον δέξασθαι, ἐπεὶ πολὺ βούλομαι αὐτὴν οἴκοι ἔχειν· καὶ γάρ ῥα Κλυταιμνήστρησ προβέβουλα κουριδίησ ἀλόχου, ἐπεὶ οὔ ἑθέν ἐστι χερείων, οὐ δέμασ οὐδὲ φυήν, οὔτ’ ἂρ φρένασ οὔτέ τι ἔργα. ἀλλὰ καὶ ὧσ ἐθέλω δόμεναι πάλιν εἰ τό γ’ ἄμεινον· βούλομ’ ἐγὼ λαὸν σῶν ἔμμεναι ἢ ἀπολέσθαι· αὐτὰρ ἐμοὶ γέρασ αὐτίχ’ ἑτοιμάσατ’ ὄφρα μὴ οἰο͂σ Ἀργείων ἀγέραστοσ ἐώ, ἐπεὶ οὐδὲ ἐοίκε· λεύσσετε γὰρ τό γε πάντεσ ὅ μοι γέρασ ἔρχεται ἄλλῃ. τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα ποδάρκησ δῖοσ Ἀχιλλεύσ·

Ἀτρεί̈δη κύδιστε φιλοκτεανώτατε πάντων, πῶσ γάρ τοι δώσουσι γέρασ μεγάθυμοι Ἀχαιοί; οὐδέ τί που ἴδμεν ξυνήϊα κείμενα πολλά· ἀλλὰ τὰ μὲν πολίων ἐξεπράθομεν, τὰ δέδασται, λαοὺσ δ’ οὐκ ἐπέοικε παλίλλογα ταῦτ’ ἐπαγείρειν. ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν τήνδε θεῷ πρόεσ· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ τριπλῇ τετραπλῇ τ’ ἀποτείσομεν, αἴ κέ ποθι Ζεὺσ δῷσι πόλιν Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·

μὴ δ’ οὕτωσ ἀγαθόσ περ ἐὼν θεοείκελ’ Ἀχιλλεῦ κλέπτε νόῳ, ἐπεὶ οὐ παρελεύσεαι οὐδέ με πείσεισ. ἦ ἐθέλεισ ὄφρ’ αὐτὸσ ἔχῃσ γέρασ, αὐτὰρ ἔμ’ αὔτωσ ἧσθαι δευόμενον, κέλεαι δέ με τήνδ’ ἀποδοῦναι; ἀλλ’ εἰ μὲν δώσουσι γέρασ μεγάθυμοι Ἀχαιοὶ ἄρσαντεσ κατὰ θυμὸν ὅπωσ ἀντάξιον ἔσται· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸσ ἕλωμαι ἢ τεὸν ἢ Αἰάντοσ ἰὼν γέρασ, ἢ Ὀδυσῆοσ ἄξω ἑλών· ὃ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι. ἀλλ’ ἤτοι μὲν ταῦτα μεταφρασόμεσθα καὶ αὖτισ, νῦν δ’ ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰσ ἅλα δῖαν, ἐν δ’ ἐρέτασ ἐπιτηδὲσ ἀγείρομεν, ἐσ δ’ ἑκατόμβην θείομεν, ἂν δ’ αὐτὴν Χρυσηί̈δα καλλιπάρῃον βήσομεν· εἷσ δέ τισ ἀρχὸσ ἀνὴρ βουληφόροσ ἔστω, ἢ Αἰάσ ἢ Ἰδομενεὺσ ἢ δῖοσ Ὀδυσσεὺσ ἠὲ σὺ Πηλεί̈δη πάντων ἐκπαγλότατ’ ἀνδρῶν, ὄφρ’ ἥμιν ἑκάεργον ἱλάσσεαι ἱερὰ ῥέξασ. τὸν δ’ ἄρ’ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

ὤ μοι ἀναιδείην ἐπιειμένε κερδαλεόφρον πῶσ τίσ τοι πρόφρων ἔπεσιν πείθηται Ἀχαιῶν ἢ ὁδὸν ἐλθέμεναι ἢ ἀνδράσιν ἶφι μάχεσθαι; οὐ γὰρ ἐγὼ Τρώων ἕνεκ’ ἤλυθον αἰχμητάων δεῦρο μαχησόμενοσ, ἐπεὶ οὔ τί μοι αἴτιοί εἰσιν· οὐ γὰρ πώποτ’ ἐμὰσ βοῦσ ἤλασαν οὐδὲ μὲν ἵππουσ, οὐδέ ποτ’ ἐν Φθίῃ ἐριβώλακι βωτιανείρῃ καρπὸν ἐδηλήσαντ’, ἐπεὶ ἦ μάλα πολλὰ μεταξὺ οὔρεά τε σκιόεντα θάλασσά τε ἠχήεσσα· ἀλλὰ σοὶ ὦ μέγ’ ἀναιδὲσ ἅμ’ ἑσπόμεθ’ ὄφρα σὺ χαίρῃσ, τιμὴν ἀρνύμενοι Μενελάῳ σοί τε κυνῶπα πρὸσ Τρώων· τῶν οὔ τι μετατρέπῃ οὐδ’ ἀλεγίζεισ· καὶ δή μοι γέρασ αὐτὸσ ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖσ, ᾧ ἔπι πολλὰ μόγησα, δόσαν δέ μοι υἱε͂σ Ἀχαιῶν. οὐ μὲν σοί ποτε ἶσον ἔχω γέρασ ὁππότ’ Ἀχαιοὶ Τρώων ἐκπέρσωσ’ εὖ ναιόμενον πτολίεθρον· ἀλλὰ τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκοσ πολέμοιο χεῖρεσ ἐμαὶ διέπουσ’· ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸσ ἵκηται, σοὶ τὸ γέρασ πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δ’ ὀλίγον τε φίλον τε ἔρχομ’ ἔχων ἐπὶ νῆασ, ἐπεί κε κάμω πολεμίζων. νῦν δ’ εἶμι Φθίην δ’, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν οἴκαδ’ ἴμεν σὺν νηυσὶ κορωνίσιν, οὐδέ σ’ ὀί̈ω ἐνθάδ’ ἄτιμοσ ἐὼν ἄφενοσ καὶ πλοῦτον ἀφύξειν. τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·

φεῦγε μάλ’ εἴ τοι θυμὸσ ἐπέσσυται, οὐδέ σ’ ἔγωγε λίσσομαι εἵνεκ’ ἐμεῖο μένειν· πάρ’ ἔμοιγε καὶ ἄλλοι οἵ κέ με τιμήσουσι, μάλιστα δὲ μητίετα Ζεύσ. ἔχθιστοσ δέ μοί ἐσσι διοτρεφέων βασιλήων· αἰεὶ γάρ τοι ἔρισ τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε· εἰ μάλα καρτερόσ ἐσσι, θεόσ που σοὶ τό γ’ ἔδωκεν· οἴκαδ’ ἰὼν σὺν νηυσί τε σῇσ καὶ σοῖσ ἑτάροισι Μυρμιδόνεσσιν ἄνασσε, σέθεν δ’ ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω, οὐδ’ ὄθομαι κοτέοντοσ· ἀπειλήσω δέ τοι ὧδε· ὡσ ἔμ’ ἀφαιρεῖται Χρυσηί̈δα Φοῖβοσ Ἀπόλλων, τὴν μὲν ἐγὼ σὺν νηί̈ τ’ ἐμῇ καὶ ἐμοῖσ ἑτάροισι πέμψω, ἐγὼ δέ κ’ ἄγω Βρισηί̈δα καλλιπάρῃον αὐτὸσ ἰὼν κλισίην δὲ τὸ σὸν γέρασ ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδῇσ ὅσσον φέρτερόσ εἰμι σέθεν, στυγέῃ δὲ καὶ ἄλλοσ ἶσον ἐμοὶ φάσθαι καὶ ὁμοιωθήμεναι ἄντην. ὣσ φάτο·

Πηλεί̈ωνι δ’ ἄχοσ γένετ’, ἐν δέ οἱ ἦτορ στήθεσσιν λασίοισι διάνδιχα μερμήριξεν, ἢ ὅ γε φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενοσ παρὰ μηροῦ τοὺσ μὲν ἀναστήσειεν, ὃ δ’ Ἀτρεί̈δην ἐναρίζοι, ἠε͂ χόλον παύσειεν ἐρητύσειέ τε θυμόν. ἡο͂σ ὃ ταῦθ’ ὡρ́μαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, ἕλκετο δ’ ἐκ κολεοῖο μέγα ξίφοσ, ἦλθε δ’ Ἀθήνη οὐρανόθεν· πρὸ γὰρ ἧκε θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη ἄμφω ὁμῶσ θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε· στῆ δ’ ὄπιθεν, ξανθῆσ δὲ κόμησ ἕλε Πηλεί̈ωνα οἰῴ φαινομένη· τῶν δ’ ἄλλων οὔ τισ ὁρᾶτο· θάμβησεν δ’ Ἀχιλεύσ, μετὰ δ’ ἐτράπετ’, αὐτίκα δ’ ἔγνω Παλλάδ’ Ἀθηναίην· δεινὼ δέ οἱ ὄσσε φάανθεν· καί μιν φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· τίπτ’ αὖτ’ αἰγιόχοιο Διὸσ τέκοσ εἰλήλουθασ; ἦ ἵνα ὕβριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονοσ Ἀτρεί̈δαο; ἀλλ’ ἔκ τοι ἐρέω, τὸ δὲ καὶ τελέεσθαι ὀί̈ω· ᾗσ ὑπεροπλίῃσι τάχ’ ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ. τὸν δ’ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπισ Ἀθήνη·

ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένοσ, αἴ κε πίθηαι, οὐρανόθεν· πρὸ δέ μ’ ἧκε θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη ἄμφω ὁμῶσ θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε· ἀλλ’ ἄγε λῆγ’ ἔριδοσ, μηδὲ ξίφοσ ἕλκεο χειρί· ἀλλ’ ἤτοι ἔπεσιν μὲν ὀνείδισον ὡσ ἔσεταί περ· ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται· καί ποτέ τοι τρὶσ τόσσα παρέσσεται ἀγλαὰ δῶρα ὕβριοσ εἵνεκα τῆσδε· σὺ δ’ ἴσχεο, πείθεο δ’ ἡμῖν. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

χρὴ μὲν σφωί̈τερόν γε θεὰ ἔποσ εἰρύσσασθαι καὶ μάλα περ θυμῷ κεχολωμένον· ὧσ γὰρ ἄμεινον· ὅσ κε θεοῖσ ἐπιπείθηται μάλα τ’ ἔκλυον αὐτοῦ. ἦ καὶ ἐπ’ ἀργυρέῃ κώπῃ σχέθε χεῖρα βαρεῖαν, ἂψ δ’ ἐσ κουλεὸν ὦσε μέγα ξίφοσ, οὐδ’ ἀπίθησε μύθῳ Ἀθηναίησ·

ἣ δ’ Οὔλυμπον δὲ βεβήκει δώματ’ ἐσ αἰγιόχοιο Διὸσ μετὰ δαίμονασ ἄλλουσ. Πηλεί̈δησ δ’ ἐξαῦτισ ἀταρτηροῖσ ἐπέεσσιν Ἀτρεί̈δην προσέειπε, καὶ οὔ πω λῆγε χόλοιο·

οἰνοβαρέσ, κυνὸσ ὄμματ’ ἔχων, κραδίην δ’ ἐλάφοιο, οὔτέ ποτ’ ἐσ πόλεμον ἅμα λαῷ θωρηχθῆναι οὔτε λόχον δ’ ἰέναι σὺν ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν τέτληκασ θυμῷ· τὸ δέ τοι κὴρ εἴδεται εἶναι. ἦ πολὺ λώϊόν ἐστι κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν δῶρ’ ἀποαιρεῖσθαι ὅσ τισ σέθεν ἀντίον εἴπῃ· δημοβόροσ βασιλεὺσ ἐπεὶ οὐτιδανοῖσιν ἀνάσσεισ· ἦ γὰρ ἂν Ἀτρεί̈δη νῦν ὕστατα λωβήσαιο. ἀλλ’ ἔκ τοι ἐρέω καὶ ἐπὶ μέγαν ὁρ́κον ὀμοῦμαι· ναὶ μὰ τόδε σκῆπτρον, τὸ μὲν οὔ ποτε φύλλα καὶ ὄζουσ φύσει, ἐπεὶ δὴ πρῶτα τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν, οὐδ’ ἀναθηλήσει· περὶ γάρ ῥά ἑ χαλκὸσ ἔλεψε φύλλά τε καὶ φλοιόν· νῦν αὖτέ μιν υἱε͂σ Ἀχαιῶν ἐν παλάμῃσ φορέουσι δικασπόλοι, οἵ τε θέμιστασ πρὸσ Διὸσ εἰρύαται· ὃ δέ τοι μέγασ ἔσσεται ὁρ́κοσ· ἦ ποτ’ Ἀχιλλῆοσ ποθὴ ἵξεται υἱᾶσ Ἀχαιῶν σύμπαντασ· τότε δ’ οὔ τι δυνήσεαι ἀχνύμενόσ περ χραισμεῖν, εὖτ’ ἂν πολλοὶ ὑφ’ Ἕκτοροσ ἀνδροφόνοιο θνήσκοντεσ πίπτωσι· σὺ δ’ ἔνδοθι θυμὸν ἀμύξεισ χωόμενοσ ὅ τ’ ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισασ. ὣσ φάτο Πηλεί̈δησ, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ χρυσείοισ ἥλοισι πεπαρμένον, ἕζετο δ’ αὐτόσ·

Ἀτρεί̈δησ δ’ ἑτέρωθεν ἐμήνιε· τοῖσι δὲ Νέστωρ ἡδυεπὴσ ἀνόρουσε λιγὺσ Πυλίων ἀγορητήσ, τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσησ μέλιτοσ γλυκίων ῥέεν αὐδή· τῷ δ’ ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων ἐφθίαθ’, οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ’ ἐγένοντο ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν· ὅ σφιν ἐὺ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· ὦ πόποι ἦ μέγα πένθοσ Ἀχαιί̈δα γαῖαν ἱκάνει· ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμοσ Πριάμοιό τε παῖδεσ ἄλλοι τε Τρῶεσ μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ εἰ σφῶϊν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιϊν, οἳ περὶ μὲν βουλὴν Δαναῶν, περὶ δ’ ἐστὲ μάχεσθαι. ἀλλὰ πίθεσθ’· ἄμφω δὲ νεωτέρω ἐστὸν ἐμεῖο· ἤδη γάρ ποτ’ ἐγὼ καὶ ἀρείοσιν ἠέ περ ὑμῖν ἀνδράσιν ὡμίλησα, καὶ οὔ ποτέ μ’ οἵ γ’ ἀθέριζον. οὐ γάρ πω τοίουσ ἴδον ἀνέρασ οὐδὲ ἴδωμαι, οἱο͂ν Πειρίθοόν τε Δρύαντά τε ποιμένα λαῶν Καινέα τ’ Ἐξάδιόν τε καὶ ἀντίθεον Πολύφημον Θησέα τ’ Αἰγεί̈δην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν· κάρτιστοι δὴ κεῖνοι ἐπιχθονίων τράφεν ἀνδρῶν· κάρτιστοι μὲν ἔσαν καὶ καρτίστοισ ἐμάχοντο φηρσὶν ὀρεσκῴοισι καὶ ἐκπάγλωσ ἀπόλεσσαν. καὶ μὲν τοῖσιν ἐγὼ μεθομίλεον ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίησ γαίησ· καλέσαντο γὰρ αὐτοί· καὶ μαχόμην κατ’ ἔμ’ αὐτὸν ἐγώ· κείνοισι δ’ ἂν οὔ τισ τῶν οἳ νῦν βροτοί εἰσιν ἐπιχθόνιοι μαχέοιτο· καὶ μέν μευ βουλέων ξύνιεν πείθοντό τε μύθῳ· ἀλλὰ πίθεσθε καὶ ὔμμεσ, ἐπεὶ πείθεσθαι ἄμεινον· μήτε σὺ τόνδ’ ἀγαθόσ περ ἐὼν ἀποαίρεο κούρην, ἀλλ’ ἐά ὥσ οἱ πρῶτα δόσαν γέρασ υἱε͂σ Ἀχαιῶν· μήτε σὺ Πηλείδη ἔθελ’ ἐριζέμεναι βασιλῆϊ ἀντιβίην, ἐπεὶ οὔ ποθ’ ὁμοίησ ἔμμορε τιμῆσ σκηπτοῦχοσ βασιλεύσ, ᾧ τε Ζεὺσ κῦδοσ ἔδωκεν. εἰ δὲ σὺ καρτερόσ ἐσσι θεὰ δέ σε γείνατο μήτηρ, ἀλλ’ ὅ γε φέρτερόσ ἐστιν ἐπεὶ πλεόνεσσιν ἀνάσσει. Ἀτρεί̈δη σὺ δὲ παῦε τεὸν μένοσ· αὐτὰρ ἔγωγε λίσσομ’ Ἀχιλλῆϊ μεθέμεν χόλον, ὃσ μέγα πᾶσιν ἑρ́κοσ Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο κακοῖο. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·

ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα γέρον κατὰ μοῖραν ἐείπεσ· ἀλλ’ ὅδ’ ἀνὴρ ἐθέλει περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων, πάντων μὲν κρατέειν ἐθέλει, πάντεσσι δ’ ἀνάσσειν, πᾶσι δὲ σημαίνειν, ἅ τιν’ οὐ πείσεσθαι ὀί̈ω· εἰ δέ μιν αἰχμητὴν ἔθεσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντεσ τοὔνεκά οἱ προθέουσιν ὀνείδεα μυθήσασθαι; τὸν δ’ ἄρ’ ὑποβλήδην ἠμείβετο δῖοσ Ἀχιλλεύσ·

ἦ γάρ κεν δειλόσ τε καὶ οὐτιδανὸσ καλεοίμην εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅττί κεν εἴπῃσ· ἄλλοισιν δὴ ταῦτ’ ἐπιτέλλεο, μὴ γὰρ ἔμοιγε σήμαιν’· οὐ γὰρ ἔγωγ’ ἔτι σοὶ πείσεσθαι ὀί̈ω. ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσι· χερσὶ μὲν οὔ τοι ἔγωγε μαχήσομαι εἵνεκα κούρησ οὔτε σοὶ οὔτέ τῳ ἄλλῳ, ἐπεί μ’ ἀφέλεσθέ γε δόντεσ· τῶν δ’ ἄλλων ἅ μοί ἐστι θοῇ παρὰ νηὶ̈ μελαίνῃ τῶν οὐκ ἄν τι φέροισ ἀνελὼν ἀέκοντοσ ἐμεῖο· εἰ δ’ ἄγε μὴν πείρησαι ἵνα γνώωσι καὶ οἵδε· αἶψά τοι αἷμα κελαινὸν ἐρωήσει περὶ δουρί. ὣσ τώ γ’ ἀντιβίοισι μαχεσσαμένω ἐπέεσσιν ἀνστήτην, λῦσαν δ’ ἀγορὴν παρὰ νηυσὶν Ἀχαιῶν·

Πηλεί̈δησ μὲν ἐπὶ κλισίασ καὶ νῆασ ἐί̈σασ ἠί̈ε σύν τε Μενοιτιάδῃ καὶ οἷσ ἑτάροισιν· Ἀτρεί̈δησ δ’ ἄρα νῆα θοὴν ἅλα δὲ προέρυσσεν, ἐν δ’ ἐρέτασ ἔκρινεν ἐείκοσιν, ἐσ δ’ ἑκατόμβην βῆσε θεῷ, ἀνὰ δὲ Χρυσηί̈δα καλλιπάρῃον εἷσεν ἄγων· ἐν δ’ ἀρχὸσ ἔβη πολύμητισ Ὀδυσσεύσ. οἳ μὲν ἔπειτ’ ἀναβάντεσ ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα, λαοὺσ δ’ Ἀτρεί̈δησ ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·

οἳ δ’ ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰσ ἅλα λύματα βάλλον, ἑρ́δον δ’ Ἀπόλλωνι τεληέσσασ ἑκατόμβασ ταύρων ἠδ’ αἰγῶν παρὰ θῖν’ ἁλὸσ ἀτρυγέτοιο· κνίση δ’ οὐρανὸν ἷκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ. ὣσ οἳ μὲν τὰ πένοντο κατὰ στρατόν·

οὐδ’ Ἀγαμέμνων λῆγ’ ἔριδοσ τὴν πρῶτον ἐπηπείλησ’ Ἀχιλῆϊ, ἀλλ’ ὅ γε Ταλθύβιόν τε καὶ Εὐρυβάτην προσέειπε, τώ οἱ ἔσαν κήρυκε καὶ ὀτρηρὼ θεράποντε· ἔρχεσθον κλισίην Πηληϊάδεω Ἀχιλῆοσ· χειρὸσ ἑλόντ’ ἀγέμεν Βρισηί̈δα καλλιπάρῃον· εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸσ ἕλωμαι ἐλθὼν σὺν πλεόνεσσι· τό οἱ καὶ ῥίγιον ἔσται. ὣσ εἰπὼν προί̈ει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·

ἦ γὰρ ὅ γ’ ὀλοιῇσι φρεσὶ θύει, οὐδέ τι οἶδε νοῆσαι ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω, ὅππωσ οἱ παρὰ νηυσὶ σόοι μαχέοιντο Ἀχαιοί. τὼ δ’ ἀέκοντε βάτην παρὰ θῖν’ ἁλὸσ ἀτρυγέτοιο, Μυρμιδόνων δ’ ἐπί τε κλισίασ καὶ νῆασ ἱκέσθην, τὸν δ’ εὑρ͂ον παρά τε κλισίῃ καὶ νηὶ̈ μελαίνῃ ἥμενον· οὐδ’ ἄρα τώ γε ἰδὼν γήθησεν Ἀχιλλεύσ. τὼ μὲν ταρβήσαντε καὶ αἰδομένω βασιλῆα στήτην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ’ ἐρέοντο· αὐτὰρ ὃ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε· χαίρετε κήρυκεσ Διὸσ ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν, ἆσσον ἴτ’· οὔ τί μοι ὔμμεσ ἐπαίτιοι ἀλλ’ Ἀγαμέμνων, ὃ σφῶϊ προί̈ει Βρισηί̈δοσ εἵνεκα κούρησ. ἀλλ’ ἄγε διογενὲσ Πατρόκλεεσ ἔξαγε κούρην καί σφωϊν δὸσ ἄγειν· τὼ δ’ αὐτὼ μάρτυροι ἔστων πρόσ τε θεῶν μακάρων πρόσ τε θνητῶν ἀνθρώπων καὶ πρὸσ τοῦ βασιλῆοσ ἀπηνέοσ εἴ ποτε δ’ αὖτε χρειὼ ἐμεῖο γένηται ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι τοῖσ ἄλλοισ· ὣσ φάτο, Πάτροκλοσ δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ’ ἑταίρῳ, ἐκ δ’ ἄγαγε κλισίησ Βρισηί̈δα καλλιπάρῃον, δῶκε δ’ ἄγειν·

τὼ δ’ αὖτισ ἴτην παρὰ νῆασ Ἀχαιῶν· ἣ δ’ ἀέκουσ’ ἅμα τοῖσι γυνὴ κίεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺσ δακρύσασ ἑτάρων ἄφαρ ἕζετο νόσφι λιασθείσ, θῖν’ ἔφ’ ἁλὸσ πολιῆσ, ὁρόων ἐπ’ ἀπείρονα πόντον· πολλὰ δὲ μητρὶ φίλῃ ἠρήσατο χεῖρασ ὀρεγνύσ· μῆτερ ἐπεί μ’ ἔτεκέσ γε μινυνθάδιόν περ ἐόντα, τιμήν πέρ μοι ὄφελλεν Ὀλύμπιοσ ἐγγυαλίξαι Ζεὺσ ὑψιβρεμέτησ· νῦν δ’ οὐδέ με τυτθὸν ἔτισεν· ἦ γάρ μ’ Ἀτρεί̈δησ εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρασ αὐτὸσ ἀπούρασ. ὣσ φάτο δάκρυ χέων, τοῦ δ’ ἔκλυε πότνια μήτηρ ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸσ παρὰ πατρὶ γέροντι·

καρπαλίμωσ δ’ ἀνέδυ πολιῆσ ἁλὸσ ἠύ̈τ’ ὀμίχλη, καί ῥα πάροιθ’ αὐτοῖο καθέζετο δάκρυ χέοντοσ, χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔποσ τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζε· τέκνον τί κλαίεισ; τί δέ σε φρένασ ἵκετο πένθοσ; ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόῳ, ἵνα εἴδομεν ἄμφω. τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

οἶσθα· τί ἤ τοι ταῦτα ἰδυίῃ πάντ’ ἀγορεύω; ᾠχόμεθ’ ἐσ Θήβην ἱερὴν πόλιν Ηἐτίωνοσ, τὴν δὲ διεπράθομέν τε καὶ ἤγομεν ἐνθάδε πάντα· καὶ τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἱε͂σ Ἀχαιῶν, ἐκ δ’ ἕλον Ἀτρεί̈δῃ Χρυσηί̈δα καλλιπάρῃον. Χρύσησ δ’ αὖθ’ ἱερεὺσ ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνοσ ἦλθε θοὰσ ἐπὶ νῆασ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων λυσόμενόσ τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα, στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνοσ χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντασ Ἀχαιούσ, Ἀτρεί̈δα δὲ μάλιστα δύω κοσμήτορε λαῶν. ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντεσ ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα· ἀλλ’ οὐκ Ἀτρεί̈δῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ, ἀλλὰ κακῶσ ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· χωόμενοσ δ’ ὁ γέρων πάλιν ᾤχετο· τοῖο δ’ Ἀπόλλων εὐξαμένου ἤκουσεν, ἐπεὶ μάλα οἱ φίλοσ ἠε͂ν, ἧκε δ’ ἐπ’ Ἀργείοισι κακὸν βέλοσ· οἳ δέ νυ λαοὶ θνῇσκον ἐπασσύτεροι, τὰ δ’ ἐπῴχετο κῆλα θεοῖο πάντῃ ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν· ἄμμι δὲ μάντισ εὖ εἰδὼσ ἀγόρευε θεοπροπίασ ἑκάτοιο. αὐτίκ’ ἐγὼ πρῶτοσ κελόμην θεὸν ἱλάσκεσθαι·

Ἀτρεί̈ωνα δ’ ἔπειτα χόλοσ λάβεν, αἶψα δ’ ἀναστὰσ ἠπείλησεν μῦθον ὃ δὴ τετελεσμένοσ ἐστί· τὴν μὲν γὰρ σὺν νηὶ̈ θοῇ ἑλίκωπεσ Ἀχαιοὶ ἐσ Χρύσην πέμπουσιν, ἄγουσι δὲ δῶρα ἄνακτι· τὴν δὲ νέον κλισίηθεν ἔβαν κήρυκεσ ἄγοντεσ κούρην Βρισῆοσ τήν μοι δόσαν υἱε͂σ Ἀχαιῶν. ἀλλὰ σὺ εἰ δύνασαί γε περίσχεο παιδὸσ ἑῆοσ· ἐλθοῦσ’ Οὔλυμπον δὲ Δία λίσαι, εἴ ποτε δή τι ἢ ἔπει ὤνησασ κραδίην Διὸσ ἠὲ καὶ ἔργῳ. πολλάκι γάρ σεο πατρὸσ ἐνὶ μεγάροισιν ἄκουσα εὐχομένησ ὅτ’ ἔφησθα κελαινεφέϊ Κρονίωνι οἰή ἐν ἀθανάτοισιν ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι, ὁππότε μιν ξυνδῆσαι Ὀλύμπιοι ἤθελον ἄλλοι Ἥρη τ’ ἠδὲ Ποσειδάων καὶ Παλλὰσ Ἀθήνη· ἀλλὰ σὺ τόν γ’ ἐλθοῦσα θεὰ ὑπελύσαο δεσμῶν, ὦχ’ ἑκατόγχειρον καλέσασ’ ἐσ μακρὸν Ὄλυμπον, ὃν Βριάρεων καλέουσι θεοί, ἄνδρεσ δέ τε πάντεσ Αἰγαίων’, ὃ γὰρ αὖτε βίην οὗ πατρὸσ ἀμείνων· ὅσ ῥα παρὰ Κρονίωνι καθέζετο κύδεϊ γαίων· τὸν καὶ ὑπέδεισαν μάκαρεσ θεοὶ οὐδ’ ἔτ’ ἔδησαν. τῶν νῦν μιν μνήσασα παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων αἴ κέν πωσ ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι, τοὺσ δὲ κατὰ πρύμνασ τε καὶ ἀμφ’ ἅλα ἔλσαι Ἀχαιοὺσ κτεινομένουσ, ἵνα πάντεσ ἐπαύρωνται βασιλῆοσ, γνῷ δὲ καὶ Ἀτρεί̈δησ εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων ἣν ἄτην ὅ τ’ ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν. τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Θέτισ κατὰ δάκρυ χέουσα·

ὤ μοι τέκνον ἐμόν, τί νύ σ’ ἔτρεφον αἰνὰ τεκοῦσα; αἴθ’ ὄφελεσ παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτοσ καὶ ἀπήμων ἧσθαι, ἐπεί νύ τοι αἶσα μίνυνθά περ οὔ τι μάλα δήν· νῦν δ’ ἅμα τ’ ὠκύμοροσ καὶ ὀϊζυρὸσ περὶ πάντων ἔπλεο· τώ σε κακῇ αἴσῃ τέκον ἐν μεγάροισι. τοῦτο δέ τοι ἐρέουσα ἔποσ Διὶ τερπικεραύνῳ εἶμ’ αὐτὴ πρὸσ Ὄλυμπον ἀγάννιφον αἴ κε πίθηται. ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν νηυσὶ παρήμενοσ ὠκυπόροισι μήνι’ Ἀχαιοῖσιν, πολέμου δ’ ἀποπαύεο πάμπαν· Ζεὺσ γὰρ ἐσ Ὠκεανὸν μετ’ ἀμύμονασ Αἰθιοπῆασ χθιζὸσ ἔβη κατὰ δαῖτα, θεοὶ δ’ ἅμα πάντεσ ἕποντο· δωδεκάτῃ δέ τοι αὖτισ ἐλεύσεται Οὔλυμπον δέ, καὶ τότ’ ἔπειτά τοι εἶμι Διὸσ ποτὶ χαλκοβατὲσ δῶ, καί μιν γουνάσομαι καί μιν πείσεσθαι ὀί̈ω. ὣσ ἄρα φωνήσασ’ ἀπεβήσετο, τὸν δὲ λίπ’ αὐτοῦ χωόμενον κατὰ θυμὸν ἐϋζώνοιο γυναικὸσ τήν ῥα βίῃ ἀέκοντοσ ἀπηύρων·

αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἐσ Χρύσην ἵκανεν ἄγων ἱερὴν ἑκατόμβην. οἳ δ’ ὅτε δὴ λιμένοσ πολυβενθέοσ ἐντὸσ ἵκοντο ἱστία μὲν στείλαντο, θέσαν δ’ ἐν νηὶ̈ μελαίνῃ, ἱστὸν δ’ ἱστοδόκῃ πέλασαν προτόνοισιν ὑφέντεσ καρπαλίμωσ, τὴν δ’ εἰσ ὁρ́μον προέρεσσαν ἐρετμοῖσ. ἐκ δ’ εὐνὰσ ἔβαλον, κατὰ δὲ πρυμνήσι’ ἔδησαν· ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσησ, ἐκ δ’ ἑκατόμβην βῆσαν ἑκηβόλῳ Ἀπόλλωνι· ἐκ δὲ Χρυσηὶ̈σ νηὸσ βῆ ποντοπόροιο. τὴν μὲν ἔπειτ’ ἐπὶ βωμὸν ἄγων πολύμητισ Ὀδυσσεὺσ πατρὶ φίλῳ ἐν χερσὶ τίθει καί μιν προσέειπεν· ὦ Χρύση, πρό μ’ ἔπεμψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων παῖδά τε σοὶ ἀγέμεν, Φοίβῳ θ’ ἱερὴν ἑκατόμβην ῥέξαι ὑπὲρ Δαναῶν ὄφρ’ ἱλασόμεσθα ἄνακτα, ὃσ νῦν Ἀργείοισι πολύστονα κήδε’ ἐφῆκεν. ὣσ εἰπὼν ἐν χερσὶ τίθει, ὃ δὲ δέξατο χαίρων παῖδα φίλην·

τοὶ δ’ ὦκα θεῷ ἱερὴν ἑκατόμβην ἑξείησ ἔστησαν ἐύ̈δμητον περὶ βωμόν, χερνίψαντο δ’ ἔπειτα καὶ οὐλοχύτασ ἀνέλοντο. τοῖσιν δὲ Χρύσησ μεγάλ’ εὔχετο χεῖρασ ἀνασχών· κλῦθί μευ ἀργυρότοξ’, ὃσ Χρύσην ἀμφιβέβηκασ Κίλλαν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεισ· ἦ μὲν δή ποτ’ ἐμεῦ πάροσ ἔκλυεσ εὐξαμένοιο, τίμησασ μὲν ἐμέ, μέγα δ’ ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν· ἠδ’ ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ’ ἐπικρήηνον ἐέλδωρ· ἤδη νῦν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἄμυνον. ὣσ ἔφατ’ εὐχόμενοσ, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβοσ Ἀπόλλων.

αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ εὔξαντο καὶ οὐλοχύτασ προβάλοντο, αὐέρυσαν μὲν πρῶτα καὶ ἔσφαξαν καὶ ἔδειραν, μηρούσ τ’ ἐξέταμον κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν δίπτυχα ποιήσαντεσ, ἐπ’ αὐτῶν δ’ ὠμοθέτησαν·

καῖε δ’ ἐπὶ σχίζῃσ ὁ γέρων, ἐπὶ δ’ αἴθοπα οἶνον λεῖβε· νέοι δὲ παρ’ αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν. αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρε κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο, μίστυλλόν τ’ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ’ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, ὤπτησάν τε περιφραδέωσ, ἐρύσαντό τε πάντα. αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα δαίνυντ’, οὐδέ τι θυμὸσ ἐδεύετο δαιτὸσ ἐί̈σησ. αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιοσ καὶ ἐδητύοσ ἐξ ἔρον ἕντο, κοῦροι μὲν κρητῆρασ ἐπεστέψαντο ποτοῖο, νώμησαν δ’ ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν· οἳ δὲ πανημέριοι μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο καλὸν ἀείδοντεσ παιήονα κοῦροι Ἀχαιῶν μέλποντεσ ἑκάεργον· ὃ δὲ φρένα τέρπετ’ ἀκούων. ἦμοσ δ’ ἠέλιοσ κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφασ ἦλθε, δὴ τότε κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηόσ·

ἦμοσ δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλοσ Ηὤσ, καὶ τότ’ ἔπειτ’ ἀνάγοντο μετὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν· τοῖσιν δ’ ἴκμενον οὖρον ἱεί ἑκάεργοσ Ἀπόλλων· οἳ δ’ ἱστὸν στήσαντ’ ἀνά θ’ ἱστία λευκὰ πέτασσαν, ἐν δ’ ἄνεμοσ πρῆσεν μέσον ἱστίον, ἀμφὶ δὲ κῦμα στείρῃ πορφύρεον μεγάλ’ ἰάχε νηὸσ ἰούσησ· ἣ δ’ ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἵκοντο κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν, νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἐπ’ ἠπείροιο ἔρυσσαν ὑψοῦ ἐπὶ ψαμάθοισ, ὑπὸ δ’ ἑρ́ματα μακρὰ τάνυσσαν· αὐτοὶ δ’ ἐσκίδναντο κατὰ κλισίασ τε νέασ τε. αὐτὰρ ὃ μήνιε νηυσὶ παρήμενοσ ὠκυπόροισι διογενὴσ Πηλῆοσ υἱὸσ πόδασ ὠκὺσ Ἀχιλλεύσ·

οὔτέ ποτ’ εἰσ ἀγορὴν πωλέσκετο κυδιάνειραν οὔτέ ποτ’ ἐσ πόλεμον, ἀλλὰ φθινύθεσκε φίλον κῆρ αὖθι μένων, ποθέεσκε δ’ ἀϋτήν τε πτόλεμόν τε. ἀλλ’ ὅτε δή ῥ’ ἐκ τοῖο δυωδεκάτη γένετ’ ἠώσ, καὶ τότε δὴ πρὸσ Ὄλυμπον ἴσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντεσ πάντεσ ἅμα, Ζεὺσ δ’ ἦρχε·

Θέτισ δ’ οὐ λήθετ’ ἐφετμέων παιδὸσ ἑοῦ, ἀλλ’ ἥ γ’ ἀνεδύσετο κῦμα θαλάσσησ. ἠερίη δ’ ἀνέβη μέγαν οὐρανὸν Οὔλυμπόν τε. εὑρ͂εν δ’ εὐρύοπα Κρονίδην ἄτερ ἥμενον ἄλλων ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδοσ Οὐλύμποιο· καί ῥα πάροιθ’ αὐτοῖο καθέζετο, καὶ λάβε γούνων σκαιῇ, δεξιτερῇ δ’ ἄρ’ ὑπ’ ἀνθερεῶνοσ ἑλοῦσα λισσομένη προσέειπε Δία Κρονίωνα ἄνακτα· Ζεῦ πάτερ εἴ ποτε δή σε μετ’ ἀθανάτοισιν ὄνησα ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ· τίμησόν μοι υἱὸν ὃσ ὠκυμορώτατοσ ἄλλων ἔπλετ’· ἀτάρ μιν νῦν γε ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρασ αὐτὸσ ἀπούρασ. ἀλλὰ σύ πέρ μιν τῖσον Ὀλύμπιε μητίετα Ζεῦ· τόφρα δ’ ἐπὶ Τρώεσσι τίθει κράτοσ ὄφρ’ ἂν Ἀχαιοὶ υἱὸν ἐμὸν τίσωσιν ὀφέλλωσίν τέ ἑ τιμῇ. ὣσ φάτο·

τὴν δ’ οὔ τι προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύσ, ἀλλ’ ἀκέων δὴν ἧστο· Θέτισ δ’ ὡσ ἥψατο γούνων ὣσ ἔχετ’ ἐμπεφυυῖα, καὶ εἴρετο δεύτερον αὖτισ· νημερτὲσ μὲν δή μοι ὑπόσχεο καὶ κατάνευσον ἢ ἀπόειπ’, ἐπεὶ οὔ τοι ἔπι δέοσ, ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδέω ὅσσον ἐγὼ μετὰ πᾶσιν ἀτιμοτάτη θεόσ εἰμι. τὴν δὲ μέγ’ ὀχθήσασ προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύσ·

ἦ δὴ λοίγια ἔργ’ ὅ τέ μ’ ἐχθοδοπῆσαι ἐφήσεισ Ἥρῃ ὅτ’ ἄν μ’ ἐρέθῃσιν ὀνειδείοισ ἐπέεσσιν· ἣ δὲ καὶ αὔτωσ μ’ αἰεὶ ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι νεικεῖ, καί τέ μέ φησι μάχῃ Τρώεσσιν ἀρήγειν. ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν αὖτισ ἀπόστιχε μή τι νοήσῃ Ἥρη· ἐμοὶ δέ κε ταῦτα μελήσεται ὄφρα τελέσσω· εἰ δ’ ἄγε τοι κεφαλῇ κατανεύσομαι ὄφρα πεποίθῃσ· τοῦτο γὰρ ἐξ ἐμέθεν γε μετ’ ἀθανάτοισι μέγιστον τέκμωρ· οὐ γὰρ ἐμὸν παλινάγρετον οὐδ’ ἀπατηλὸν οὐδ’ ἀτελεύτητον ὅ τί κεν κεφαλῇ κατανεύσω. ἦ καὶ κυανέῃσιν ἐπ’ ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων·

ἀμβρόσιαι δ’ ἄρα χαῖται ἐπερρώσαντο ἄνακτοσ κρατὸσ ἀπ’ ἀθανάτοιο· μέγαν δ’ ἐλέλιξεν Ὄλυμπον. τώ γ’ ὣσ βουλεύσαντε διέτμαγεν·

οὐδέ τί πώ μοι πρόφρων τέτληκασ εἰπεῖν ἔποσ ὅττι νοήσῃσ. ἣ μὲν ἔπειτα εἰσ ἅλα ἆλτο βαθεῖαν ἀπ’ αἰγλήεντοσ Ὀλύμπου, Ζεὺσ δὲ ἑὸν πρὸσ δῶμα· θεοὶ δ’ ἅμα πάντεσ ἀνέσταν ἐξ ἑδέων σφοῦ πατρὸσ ἐναντίον· οὐδέ τισ ἔτλη μεῖναι ἐπερχόμενον, ἀλλ’ ἀντίοι ἔσταν ἅπαντεσ. ὣσ ὃ μὲν ἔνθα καθέζετ’ ἐπὶ θρόνου· οὐδέ μιν Ἥρη ἠγνοίησεν ἰδοῦσ’ ὅτι οἱ συμφράσσατο βουλὰσ ἀργυρόπεζα Θέτισ θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντοσ. αὐτίκα κερτομίοισι Δία Κρονίωνα προσηύδα· τίσ δ’ αὖ τοι δολομῆτα θεῶν συμφράσσατο βουλάσ; αἰεί τοι φίλον ἐστὶν ἐμεῦ ἀπὸ νόσφιν ἐόντα κρυπτάδια φρονέοντα δικαζέμεν· τὴν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·

Ἥρη μὴ δὴ πάντασ ἐμοὺσ ἐπιέλπεο μύθουσ εἰδήσειν· χαλεποί τοι ἔσοντ’ ἀλόχῳ περ ἐούσῃ· ἀλλ’ ὃν μέν κ’ ἐπιεικὲσ ἀκουέμεν οὔ τισ ἔπειτα οὔτε θεῶν πρότεροσ τὸν εἴσεται οὔτ’ ἀνθρώπων· ὃν δέ κ’ ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλωμι νοῆσαι μή τι σὺ ταῦτα ἕκαστα διείρεο μηδὲ μετάλλα. τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα βοῶπισ πότνια Ἥρη·

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἐείπεσ; καὶ λίην σε πάροσ γ’ οὔτ’ εἴρομαι οὔτε μεταλλῶ, ἀλλὰ μάλ’ εὔκηλοσ τὰ φράζεαι ἅσσ’ ἐθέλῃσθα. νῦν δ’ αἰνῶσ δείδοικα κατὰ φρένα μή σε παρείπῃ ἀργυρόπεζα Θέτισ θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντοσ· ἠερίη γὰρ σοί γε παρέζετο καὶ λάβε γούνων· τῇ σ’ ὀί̈ω κατανεῦσαι ἐτήτυμον ὡσ Ἀχιλῆα τιμήσῃσ, ὀλέσῃσ δὲ πολέασ ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύσ·

δαιμονίη αἰεὶ μὲν ὀί̈εαι οὐδέ σε λήθω· πρῆξαι δ’ ἔμπησ οὔ τι δυνήσεαι, ἀλλ’ ἀπὸ θυμοῦ μᾶλλον ἐμοὶ ἔσεαι· τὸ δέ τοι καὶ ῥίγιον ἔσται. εἰ δ’ οὕτω τοῦτ’ ἐστὶν ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι· ἀλλ’ ἀκέουσα κάθησο, ἐμῷ δ’ ἐπιπείθεο μύθῳ, μή νύ τοι οὐ χραίσμωσιν ὅσοι θεοί εἰσ’ ἐν Ὀλύμπῳ ἆσσον ἰόνθ’, ὅτε κέν τοι ἀάπτουσ χεῖρασ ἐφείω. ὣσ ἔφατ’ ἔδεισεν δὲ βοῶπισ πότνια Ἥρη, καί ῥ’ ἀκέουσα καθῆστο ἐπιγνάμψασα φίλον κῆρ·

αὐτίκ’ ἔπειθ’ ἵλαοσ Ὀλύμπιοσ ἔσσεται ἡμῖν. ὄχθησαν δ’ ἀνὰ δῶμα Διὸσ θεοὶ Οὐρανίωνεσ· τοῖσιν δ’ Ἥφαιστοσ κλυτοτέχνησ ἦρχ’ ἀγορεύειν μητρὶ φίλῃ ἐπίηρα φέρων λευκωλένῳ Ἥρῃ· ἦ δὴ λοίγια ἔργα τάδ’ ἔσσεται οὐδ’ ἔτ’ ἀνεκτά, εἰ δὴ σφὼ ἕνεκα θνητῶν ἐριδαίνετον ὧδε, ἐν δὲ θεοῖσι κολῳὸν ἐλαύνετον· οὐδέ τι δαιτὸσ ἐσθλῆσ ἔσσεται ἦδοσ, ἐπεὶ τὰ χερείονα νικᾷ. μητρὶ δ’ ἐγὼ παράφημι καὶ αὐτῇ περ νοεούσῃ πατρὶ φίλῳ ἐπίηρα φέρειν Διί, ὄφρα μὴ αὖτε νεικείῃσι πατήρ, σὺν δ’ ἡμῖν δαῖτα ταράξῃ. εἴ περ γάρ κ’ ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιοσ ἀστεροπητὴσ ἐξ ἑδέων στυφελίξαι· ὃ γὰρ πολὺ φέρτατόσ ἐστιν. ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι καθάπτεσθαι μαλακοῖσιν· ὣσ ἄρ’ ἔφη καὶ ἀναί̈ξασ δέπασ ἀμφικύπελλον μητρὶ φίλῃ ἐν χειρὶ τίθει καί μιν προσέειπε·

τέτλαθι μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο κηδομένη περ, μή σε φίλην περ ἐοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι θεινομένην, τότε δ’ οὔ τι δυνήσομαι ἀχνύμενόσ περ χραισμεῖν· ἀργαλέοσ γὰρ Ὀλύμπιοσ ἀντιφέρεσθαι· ἤδη γάρ με καὶ ἄλλοτ’ ἀλεξέμεναι μεμαῶτα ῥῖψε ποδὸσ τεταγὼν ἀπὸ βηλοῦ θεσπεσίοιο, πᾶν δ’ ἦμαρ φερόμην, ἅμα δ’ ἠελίῳ καταδύντι κάππεσον ἐν Λήμνῳ, ὀλίγοσ δ’ ἔτι θυμὸσ ἐνῆεν· ἔνθά με Σίντιεσ ἄνδρεσ ἄφαρ κομίσαντο πεσόντα. ὣσ φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ λευκώλενοσ Ἥρη, μειδήσασα δὲ παιδὸσ ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον·

αὐτὰρ ὃ τοῖσ ἄλλοισι θεοῖσ ἐνδέξια πᾶσιν οἰνοχόει γλυκὺ νέκταρ ἀπὸ κρητῆροσ ἀφύσσων· ἄσβεστοσ δ’ ἄρ’ ἐνῶρτο γέλωσ μακάρεσσι θεοῖσιν ὡσ ἴδον Ἥφαιστον διὰ δώματα ποιπνύοντα. ὣσ τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐσ ἠέλιον καταδύντα δαίνυντ’, οὐδέ τι θυμὸσ ἐδεύετο δαιτὸσ ἐί̈σησ, οὐ μὲν φόρμιγγοσ περικαλλέοσ ἣν ἔχ’ Ἀπόλλων, Μουσάων θ’ αἳ ἀείδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.

αὐτὰρ ἐπεὶ κατέδυ λαμπρὸν φάοσ ἠελίοιο, οἳ μὲν κακκείοντεσ ἔβαν οἶκον δὲ ἕκαστοσ, ἧχι ἑκάστῳ δῶμα περικλυτὸσ ἀμφιγυήεισ Ἥφαιστοσ ποίησεν ἰδυίῃσι πραπίδεσσι·

Ζεὺσ δὲ πρὸσ ὃν λέχοσ ἠί̈’ Ὀλύμπιοσ ἀστεροπητήσ, ἔνθα πάροσ κοιμᾶθ’ ὅτε μιν γλυκὺσ ὕπνοσ ἱκάνοι· ἔνθα καθεῦδ’ ἀναβάσ, παρὰ δὲ χρυσόθρονοσ Ἥρη.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION