헬라어 문장 검색 - Ηεσιοδ́Ωορκσαν́1́

(헤시오도스, 일과 날, Book WD)

μοῦσαι Πιερίηθεν ἀοιδῇσιν κλείουσαι δεῦτε, Δί’ ἐννέπετε, σφέτερον πατέρ’ ὑμνείουσαι· ὅντε διὰ βροτοὶ ἄνδρεσ ὁμῶσ ἄφατοί τε φατοί τε, ῥητοί τ’ ἄρρητοί τε Διὸσ μεγάλοιο ἕκητι. ῥέα μὲν γὰρ βριάει, ῥέα δὲ βριάοντα χαλέπτει, ῥεῖα δ’ ἀρίζηλον μινύθει καὶ ἄδηλον ἀέξει, ῥεῖα δέ τ’ ἰθύνει σκολιὸν καὶ ἀγήνορα κάρφει Ζεὺσ ὑψιβρεμέτησ, ὃσ ὑπέρτατα δώματα ναίει. κλῦθι ἰδὼν ἀίων τε, δίκῃ δ’ ἴθυνε θέμιστασ τύνη· ἐγὼ δέ κε, Πέρση, ἐτήτυμα μυθησαίμην. οὐκ ἄρα μοῦνον ἐήν Ἐρίδων γένοσ, ἀλλ’ ἐπὶ γαῖαν εἰσὶ δύω·

τὴν μέν κεν ἐπαινέσσειε νοήσασ, ἣ δ’ ἐπιμωμητή· διὰ δ’ ἄνδιχα θυμὸν ἔχουσιν. ἣ μὲν γὰρ πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει, σχετλίη· οὔτισ τήν γε φιλεῖ βροτόσ, ἀλλ’ ὑπ’ ἀνάγκησ ἀθανάτων βουλῇσιν Ἔριν τιμῶσι βαρεῖαν. τὴν δ’ ἑτέρην προτέρην μὲν ἐγείνατο Νὺξ ἐρεβεννή, θῆκε δέ μιν Κρονίδησ ὑψίζυγοσ, αἰθέρι ναίων, γαίησ ἐν ῥίζῃσι, καὶ ἀνδράσι πολλὸν ἀμείνω· ἥτε καὶ ἀπάλαμόν περ ὁμῶσ ἐπὶ ἔργον ἔγειρεν. εἰσ ἕτερον γάρ τίσ τε ἰδὼν ἔργοιο χατίζει πλούσιον, ὃσ σπεύδει μὲν ἀρώμεναι ἠδὲ φυτεύειν οἶκόν τ’ εὖ θέσθαι· ζηλοῖ δέ τε γείτονα γείτων εἰσ ἄφενοσ σπεύδοντ’· ἀγαθὴ δ’ Ἔρισ ἥδε βροτοῖσιν. καὶ κεραμεὺσ κεραμεῖ κοτέει καὶ τέκτονι τέκτων, καὶ πτωχὸσ πτωχῷ φθονέει καὶ ἀοιδὸσ ἀοιδῷ. ὦ Πέρση, σὺ δὲ ταῦτα τεῷ ἐνικάτθεο θυμῷ, μηδέ σ’ Ἔρισ κακόχαρτοσ ἀπ’ ἔργου θυμὸν ἐρύκοι νείκε’ ὀπιπεύοντ’ ἀγορῆσ ἐπακουὸν ἐόντα.

ὤρη γάρ τ’ ὀλίγη πέλεται νεικέων τ’ ἀγορέων τε, ᾧτινι μὴ βίοσ ἔνδον ἐπηετανὸσ κατάκειται ὡραῖοσ, τὸν γαῖα φέρει, Δημήτεροσ ἀκτήν. τοῦ κε κορεσσάμενοσ νείκεα καὶ δῆριν ὀφέλλοισ κτήμασ’ ἐπ’ ἀλλοτρίοισ· σοὶ δ’ οὐκέτι δεύτερον ἔσται ὧδ’ ἔρδειν· ἀλλ’ αὖθι διακρινώμεθα νεῖκοσ ἰθείῃσι δίκῃσ, αἵ τ’ ἐκ Διόσ εἰσιν ἄρισται. ἤδη μὲν γὰρ κλῆρον ἐδασσάμεθ’, ἀλλὰ τὰ πολλὰ ἁρπάζων ἐφόρεισ μέγα κυδαίνων βασιλῆασ δωροφάγουσ, οἳ τήνδε δίκην ἐθέλουσι δίκασσαι. νήπιοι, οὐδὲ ἴσασιν ὅσῳ πλέον ἥμισυ παντὸσ οὐδ’ ὅσον ἐν μαλάχῃ τε καὶ ἀσφοδέλῳ μέγ’ ὄνειαρ. κρύψαντεσ γὰρ ἔχουσι θεοὶ βίον ἀνθρώποισιν·

ῥηιδίωσ γάρ κεν καὶ ἐπ’ ἤματι ἐργάσσαιο, ὥστε σε κεἰσ ἐνιαυτὸν ἔχειν καὶ ἀεργὸν ἐόντα· αἶψά κε πηδάλιον μὲν ὑπὲρ καπνοῦ καταθεῖο, ἔργα βοῶν δ’ ἀπόλοιτο καὶ ἡμιόνων ταλαεργῶν. ἀλλὰ Ζεὺσ ἔκρυψε χολωσάμενοσ φρεσὶν ᾗσιν, ὅττι μιν ἐξαπάτησε Προμηθεὺσ ἀγκυλομήτησ· τοὔνεκ’ ἄρ’ ἀνθρώποισιν ἐμήσατο κήδεα λυγρά. κρύψε δὲ πῦρ· τὸ μὲν αὖτισ ἐὺσ πάισ Ιἀπετοῖο ἔκλεψ’ ἀνθρώποισι Διὸσ πάρα μητιόεντοσ ἐν κοὶ̈λῳ νάρθηκι λαθὼν Δία τερπικέραυνον. τὸν δὲ χολωσάμενοσ προσέφη νεφεληγερέτα Ζευσ· Ιἀπετιονίδη, πάντων πέρι μήδεα εἰδώσ, χαίρεισ πῦρ κλέψασ καὶ ἐμὰσ φρένασ ἠπεροπεύσασ, σοί τ’ αὐτῷ μέγα πῆμα καὶ ἀνδράσιν ἐσσομένοισιν.

τοῖσ δ’ ἐγὼ ἀντὶ πυρὸσ δώσω κακόν, ᾧ κεν ἅπαντεσ τέρπωνται κατὰ θυμὸν ἑὸν κακὸν ἀμφαγαπῶντεσ. ὣσ ἔφατ’·

ἐκ δ’ ἐγέλασσε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε. Ἥφαιστον δ’ ἐκέλευσε περικλυτὸν ὅττι τάχιστα γαῖαν ὕδει φύρειν, ἐν δ’ ἀνθρώπου θέμεν αὐδὴν καὶ σθένοσ, ἀθανάτῃσ δὲ θεῇσ εἰσ ὦπα ἐίσκειν παρθενικῆσ καλὸν εἶδοσ ἐπήρατον· αὐτὰρ Ἀθήνην ἔργα διδασκῆσαι, πολυδαίδαλον ἱστὸν ὑφαίνειν· καὶ χάριν ἀμφιχέαι κεφαλῇ χρυσέην Ἀφροδίτην καὶ πόθον ἀργαλέον καὶ γυιοβόρουσ μελεδώνασ· ἐν δὲ θέμεν κύνεόν τε νόον καὶ ἐπίκλοπον ἦθοσ Ἑρμείην ἤνωγε, διάκτορον Ἀργεϊφόντην. ὣσ ἔφαθ’·

οἳ δ’ ἐπίθοντο Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι. αὐτίκα δ’ ἐκ γαίησ πλάσσεν κλυτὸσ Ἀμφιγυήεισ παρθένῳ αἰδοίῃ ἴκελον Κρονίδεω διὰ βουλάσ· ζῶσε δὲ καὶ κόσμησε θεὰ γλαυκῶπισ Ἀθήνη· ἀμφὶ δέ οἱ Χάριτέσ τε θεαὶ καὶ πότνια Πειθὼ ὁρ́μουσ χρυσείουσ ἔθεσαν χροί̈· ἀμφὶ δὲ τήν γε Ὧραι καλλίκομοι στέφον ἄνθεσιν εἰαρινοῖσιν· πάντα δέ οἱ χροὶ̈ κόσμον ἐφήρμοσε Παλλὰσ Ἀθήνη. ἐν δ’ ἄρα οἱ στήθεσσι διάκτοροσ Ἀργεϊφόντησ ψεύδεά θ’ αἱμυλίουσ τε λόγουσ καὶ ἐπίκλοπον ἦθοσ τεῦξε Διὸσ βουλῇσι βαρυκτύπου· ἐν δ’ ἄρα φωνὴν θῆκε θεῶν κῆρυξ, ὀνόμηνε δὲ τήνδε γυναῖκα Πανδώρην, ὅτι πάντεσ Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντεσ δῶρον ἐδώρησαν, πῆμ’ ἀνδράσιν ἀλφηστῇσιν. αὐτὰρ ἐπεὶ δόλον αἰπὺν ἀμήχανον ἐξετέλεσσεν, εἰσ Ἐπιμηθέα πέμπε πατὴρ κλυτὸν Ἀργεϊφόντην δῶρον ἄγοντα, θεῶν ταχὺν ἄγγελον·

οὐδ’ Ἐπιμηθεὺσ ἐφράσαθ’, ὥσ οἱ ἐείπε Προμηθεὺσ μή ποτε δῶρον δέξασθαι πὰρ Ζηνὸσ Ὀλυμπίου, ἀλλ’ ἀποπέμπειν ἐξοπίσω, μή πού τι κακὸν θνητοῖσι γένηται. αὐτὰρ ὃ δεξάμενοσ, ὅτε δὴ κακὸν εἶχ’, ἐνόησεν. Πρὶν μὲν γὰρ ζώεσκον ἐπὶ χθονὶ φῦλ’ ἀνθρώπων νόσφιν ἄτερ τε κακῶν καὶ ἄτερ χαλεποῖο πόνοιο νούσων τ’ ἀργαλέων, αἵ τ’ ἀνδράσι Κῆρασ ἔδωκαν. αἶψα γὰρ ἐν κακότητι βροτοὶ καταγηράσκουσιν. ἀλλὰ γυνὴ χείρεσσι πίθου μέγα πῶμ’ ἀφελοῦσα ἐσκέδασ’· ἀνθρώποισι δ’ ἐμήσατο κήδεα λυγρά. μούνη δ’ αὐτόθι Ἐλπὶσ ἐν ἀρρήκτοισι δόμοισιν ἔνδον ἔμιμνε πίθου ὑπὸ χείλεσιν, οὐδὲ θύραζε ἐξέπτη· πρόσθεν γὰρ ἐπέλλαβε πῶμα πίθοιο αἰγιόχου βουλῇσι Διὸσ νεφεληγερέταο. ἄλλα δὲ μυρία λυγρὰ κατ’ ἀνθρώπουσ ἀλάληται· πλείη μὲν γὰρ γαῖα κακῶν, πλείη δὲ θάλασσα· νοῦσοι δ’ ἀνθρώποισιν ἐφ’ ἡμέρῃ, αἳ δ’ ἐπὶ νυκτὶ αὐτόματοι φοιτῶσι κακὰ θνητοῖσι φέρουσαι σιγῇ, ἐπεὶ φωνὴν ἐξείλετο μητίετα Ζεύσ. οὕτωσ οὔτι πη ἔστι Διὸσ νόον ἐξαλέασθαι. εἰ δ’ ἐθέλεισ, ἕτερόν τοι ἐγὼ λόγον ἐκκορυφώσω εὖ καὶ ἐπισταμένωσ·

σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν. ὡσ ὁμόθεν γεγάασι θεοὶ θνητοί τ’ ἄνθρωποι. χρύσεον μὲν πρώτιστα γένοσ μερόπων ἀνθρώπων ἀθάνατοι ποίησαν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντεσ.

οἳ μὲν ἐπὶ Κρόνου ἦσαν, ὅτ’ οὐρανῷ ἐμβασίλευεν· ὥστε θεοὶ δ’ ἔζωον ἀκηδέα θυμὸν ἔχοντεσ νόσφιν ἄτερ τε πόνων καὶ ὀιζύοσ· οὐδέ τι δειλὸν γῆρασ ἐπῆν, αἰεὶ δὲ πόδασ καὶ χεῖρασ ὁμοῖοι τέρποντ’ ἐν θαλίῃσι κακῶν ἔκτοσθεν ἁπάντων· θνῇσκον δ’ ὥσθ’ ὕπνῳ δεδμημένοι· ἐσθλὰ δὲ πάντα τοῖσιν ἐήν· καρπὸν δ’ ἔφερε ζείδωροσ ἄρουρα αὐτομάτη πολλόν τε καὶ ἄφθονον· οἳ δ’ ἐθελημοὶ ἥσυχοι ἔργ’ ἐνέμοντο σὺν ἐσθλοῖσιν πολέεσσιν. ἀφνειοὶ μήλοισι, φίλοι μακάρεσσι θεοῖσιν. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τοῦτο γένοσ κατὰ γαῖ’ ἐκάλυψε, ‐ τοὶ μὲν δαίμονεσ ἁγνοὶ ἐπιχθόνιοι καλέονται ἐσθλοί, ἀλεξίκακοι, φύλακεσ θνητῶν ἀνθρώπων, οἵ ῥα φυλάσσουσίν τε δίκασ καὶ σχέτλια ἔργα ἠέρα ἑσσάμενοι πάντη φοιτῶντεσ ἐπ’ αἰᾶν, πλουτοδόται·

καὶ τοῦτο γέρασ βασιλήιον ἔσχον ‐ , δεύτερον αὖτε γένοσ πολὺ χειρότερον μετόπισθεν ἀργύρεον ποίησαν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντεσ, χρυσέῳ οὔτε φυὴν ἐναλίγκιον οὔτε νόημα. ἀλλ’ ἑκατὸν μὲν παῖσ ἔτεα παρὰ μητέρι κεδνῇ ἐτρέφετ’ ἀτάλλων, μέγα νήπιοσ, ᾧ ἐνὶ οἴκῳ. ἀλλ’ ὅτ’ ἄρ’ ἡβήσαι τε καὶ ἥβησ μέτρον ἵκοιτο, παυρίδιον ζώεσκον ἐπὶ χρόνον, ἄλγε’ ἔχοντεσ ἀφραδίῃσ· ὕβριν γὰρ ἀτάσθαλον οὐκ ἐδύναντο ἀλλήλων ἀπέχειν, οὐδ’ ἀθανάτουσ θεραπεύειν ἤθελον οὐδ’ ἔρδειν μακάρων ἱεροῖσ ἐπὶ βωμοῖσ, ἣ θέμισ ἀνθρώποισ κατὰ ἤθεα. τοὺσ μὲν ἔπειτα Ζεὺσ Κρονίδησ ἔκρυψε χολούμενοσ, οὕνεκα τιμὰσ οὐκ ἔδιδον μακάρεσσι θεοῖσ, οἳ Ὄλυμπον ἔχουσιν. αὐτὰρ ἐπεὶ καὶ τοῦτο γένοσ κατὰ γαῖ’ ἐκάλυψε, ‐ τοὶ μὲν ὑποχθόνιοι μάκαρεσ θνητοῖσ καλέονται, δεύτεροι, ἀλλ’ ἔμπησ τιμὴ καὶ τοῖσιν ὀπηδεῖ ‐ , Ζεὺσ δὲ πατὴρ τρίτον ἄλλο γένοσ μερόπων ἀνθρώπων χάλκειον ποίησ’, οὐκ ἀργυρέῳ οὐδὲν ὁμοῖον, ἐκ μελιᾶν, δεινόν τε καὶ ὄβριμον·

οἷσιν Ἄρηοσ ἔργ’ ἔμελεν στονόεντα καὶ ὕβριεσ· οὐδέ τι σῖτον ἤσθιον, ἀλλ’ ἀδάμαντοσ ἔχον κρατερόφρονα θυμόν, ἄπλαστοι· μεγάλη δὲ βίη καὶ χεῖρεσ ἀάπτοι ἐξ ὤμων ἐπέφυκον ἐπὶ στιβαροῖσι μέλεσσιν. ὧν δ’ ἦν χάλκεα μὲν τεύχεα, χάλκεοι δέ τε οἶκοι χαλκῷ δ’ εἰργάζοντο· μέλασ δ’ οὐκ ἔσκε σίδηροσ. καὶ τοὶ μὲν χείρεσσιν ὕπο σφετέρῃσι δαμέντεσ βῆσαν ἐσ εὐρώεντα δόμον κρυεροῦ Αίδαο νώνυμνοι· θάνατοσ δὲ καὶ ἐκπάγλουσ περ ἐόντασ εἷλε μέλασ, λαμπρὸν δ’ ἔλιπον φάοσ ἠελίοιο. αὐτὰρ ἐπεὶ καὶ τοῦτο γένοσ κατὰ γαῖ’ ἐκάλυψεν, αὖτισ ἔτ’ ἄλλο τέταρτον ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ Ζεὺσ Κρονίδησ ποίησε, δικαιότερον καὶ ἄρειον, ἀνδρῶν ἡρώων θεῖον γένοσ, οἳ καλέονται ἡμίθεοι, προτέρη γενεὴ κατ’ ἀπείρονα γαῖαν.

καὶ τοὺσ μὲν πόλεμόσ τε κακὸσ καὶ φύλοπισ αἰνή, τοὺσ μὲν ὑφ’ ἑπταπύλῳ Θήβῃ, Καδμηίδι γαίῃ, ὤλεσε μαρναμένουσ μήλων ἕνεκ’ Οἰδιπόδαο, τοὺσ δὲ καὶ ἐν νήεσσιν ὑπὲρ μέγα λαῖτμα θαλάσσησ ἐσ Τροίην ἀγαγὼν Ἑλένησ ἕνεκ’ ἠυκόμοιο. ἔνθ’ ἤτοι τοὺσ μὲν θανάτου τέλοσ ἀμφεκάλυψε, τοῖσ δὲ δίχ’ ἀνθρώπων βίοτον καὶ ἤθε’ ὀπάσσασ Ζεὺσ Κρονίδησ κατένασσε πατὴρ ἐσ πείρατα γαίησ. καὶ τοὶ μὲν ναίουσιν ἀκηδέα θυμὸν ἔχοντεσ ἐν μακάρων νήσοισι παρ’ Ὠκεανὸν βαθυδίνην, ὄλβιοι ἡρ́ωεσ, τοῖσιν μελιηδέα καρπὸν τρὶσ ἔτεοσ θάλλοντα φέρει ζείδωροσ ἄρουρα. τηλοῦ ἀπ’ ἀθανάτων· τοῖσιν Κρόνοσ ἐμβασιλεύει. τοῦ γὰρ δεσμὸν ἔλυσε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε. τοῖσι δ’ ὁμῶσ νεάτοισ τιμὴ καὶ κῦδοσ ὀπηδεῖ. Πέμπτον δ’ αὖτισ ἔτ’ ἄλλο γένοσ θῆκ’ εὐρύοπα Ζεὺσ ἀνδρῶν, οἳ γεγάασιν ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ. μηκέτ’ ἔπειτ’ ὤφελλον ἐγὼ πέμπτοισι μετεῖναι ἀνδράσιν, ἀλλ’ ἢ πρόσθε θανεῖν ἢ ἔπειτα γενέσθαι.

νῦν γὰρ δὴ γένοσ ἐστὶ σιδήρεον· οὐδέ ποτ’ ἦμαρ παύονται καμάτου καὶ ὀιζύοσ, οὐδέ τι νύκτωρ φθειρόμενοι. χαλεπὰσ δὲ θεοὶ δώσουσι μερίμνασ· ἀλλ’ ἔμπησ καὶ τοῖσι μεμείξεται ἐσθλὰ κακοῖσιν. Ζεὺσ δ’ ὀλέσει καὶ τοῦτο γένοσ μερόπων ἀνθρώπων, εὖτ’ ἂν γεινόμενοι πολιοκρόταφοι τελέθωσιν. οὐδὲ πατὴρ παίδεσσιν ὁμοίιοσ οὐδέ τι παῖδεσ, οὐδὲ ξεῖνοσ ξεινοδόκῳ καὶ ἑταῖροσ ἑταίρῳ, οὐδὲ κασίγνητοσ φίλοσ ἔσσεται, ὡσ τὸ πάροσ περ. αἶψα δὲ γηράσκοντασ ἀτιμήσουσι τοκῆασ· μέμψονται δ’ ἄρα τοὺσ χαλεποῖσ βάζοντεσ ἔπεσσι σχέτλιοι οὐδὲ θεῶν ὄπιν εἰδότεσ· οὐδέ κεν οἵ γε γηράντεσσι τοκεῦσιν ἀπὸ θρεπτήρια δοῖεν χειροδίκαι· ἕτεροσ δ’ ἑτέρου πόλιν ἐξαλαπάξει. οὐδέ τισ εὐόρκου χάρισ ἔσσεται οὔτε δικαίου οὔτ’ ἀγαθοῦ, μᾶλλον δὲ κακῶν ῥεκτῆρα καὶ ὕβριν ἀνέρεσ αἰνήσουσι· δίκη δ’ ἐν χερσί, καὶ αἰδὼσ οὐκ ἔσται· βλάψει δ’ ὁ κακὸσ τὸν ἀρείονα φῶτα μύθοισιν σκολιοῖσ ἐνέπων, ἐπὶ δ’ ὁρ́κον ὀμεῖται. ζῆλοσ δ’ ἀνθρώποισιν ὀιζυροῖσιν ἅπασι δυσκέλαδοσ κακόχαρτοσ ὁμαρτήσει, στυγερώπησ. καὶ τότε δὴ πρὸσ Ὄλυμπον ἀπὸ χθονὸσ εὐρυοδείησ λευκοῖσιν φάρεσσι καλυψαμένα χρόα καλὸν ἀθανάτων μετὰ φῦλον ἴτον προλιπόντ’ ἀνθρώπουσ Αἰδὼσ καὶ Νέμεσισ· τὰ δὲ λείψεται ἄλγεα λυγρὰ θνητοῖσ ἀνθρώποισι· κακοῦ δ’ οὐκ ἔσσεται ἀλκή. νῦν δ’ αἶνον βασιλεῦσιν ἐρέω φρονέουσι καὶ αὐτοῖσ·

ὧδ’ ἴρηξ προσέειπεν ἀηδόνα ποικιλόδειρον ὕψι μάλ’ ἐν νεφέεσσι φέρων ὀνύχεσσι μεμαρπώσ· ἣ δ’ ἐλεόν, γναμπτοῖσι πεπαρμένη ἀμφ’ ὀνύχεσσι, μύρετο· τὴν ὅγ’ ἐπικρατέωσ πρὸσ μῦθον ἐείπεν· δαιμονίη, τί λέληκασ;

ἔχει νύ σε πολλὸν ἀρείων· τῇ δ’ εἶσ, ᾗ σ’ ἂν ἐγώ περ ἄγω καὶ ἀοιδὸν ἐοῦσαν· δεῖπνον δ’, αἴ κ’ ἐθέλω, ποιήσομαι ἠὲ μεθήσω. ἄφρων δ’, ὅσ κ’ ἐθέλῃ πρὸσ κρείσσονασ ἀντιφερίζειν· νίκησ τε στέρεται πρόσ τ’ αἴσχεσιν ἄλγεα πάσχει. ὣσ ἔφατ’ ὠκυπέτησ ἴρηξ, τανυσίπτεροσ ὄρνισ.

ὦ Πέρση, σὺ δ’ ἄκουε δίκησ, μηδ’ ὕβριν ὄφελλε·

ὕβρισ γάρ τε κακὴ δειλῷ βροτῷ· οὐδὲ μὲν ἐσθλὸσ ῥηιδίωσ φερέμεν δύναται, βαρύθει δέ θ’ ὑπ’ αὐτῆσ ἐγκύρσασ ἄτῃσιν· ὁδὸσ δ’ ἑτέρηφι παρελθεῖν κρείσσων ἐσ τὰ δίκαια· Δίκη δ’ ὑπὲρ Ὕβριοσ ἴσχει ἐσ τέλοσ ἐξελθοῦσα· παθὼν δέ τε νήπιοσ ἔγνω. αὐτίκα γὰρ τρέχει Ὅρκοσ ἅμα σκολιῇσι δίκῃσιν. τῆσ δὲ Δίκησ ῥόθοσ ἑλκομένησ, ᾗ κ’ ἄνδρεσ ἄγωσι δωροφάγοι, σκολιῇσ δὲ δίκῃσ κρίνωσι θέμιστασ. ἣ δ’ ἕπεται κλαίουσα πόλιν καὶ ἤθεα λαῶν, ἠέρα ἑσσαμένη, κακὸν ἀνθρώποισι φέρουσα, οἵ τε μιν ἐξελάσωσι καὶ οὐκ ἰθεῖαν ἔνειμαν. Οἳ δὲ δίκασ ξείνοισι καὶ ἐνδήμοισι διδοῦσιν ἰθείασ καὶ μή τι παρεκβαίνουσι δικαίου, τοῖσι τέθηλε πόλισ, λαοὶ δ’ ἀνθεῦσιν ἐν αὐτῇ· εἰρήνη δ’ ἀνὰ γῆν κουροτρόφοσ, οὐδέ ποτ’ αὐτοῖσ ἀργαλέον πόλεμον τεκμαίρεται εὐρύοπα Ζεύσ· οὐδέ ποτ’ ἰθυδίκῃσι μετ’ ἀνδράσι λιμὸσ ὀπηδεῖ οὐδ’ ἄτη, θαλίῃσ δὲ μεμηλότα ἔργα νέμονται. τοῖσι φέρει μὲν γαῖα πολὺν βίον, οὔρεσι δὲ δρῦσ ἄκρη μέν τε φέρει βαλάνουσ, μέσση δὲ μελίσσασ· εἰροπόκοι δ’ ὀιέσ μαλλοῖσ καταβεβρίθασιν· τίκτουσιν δὲ γυναῖκεσ ἐοικότα τέκνα γονεῦσιν· θάλλουσιν δ’ ἀγαθοῖσι διαμπερέσ· οὐδ’ ἐπὶ νηῶν νίσσονται, καρπὸν δὲ φέρει ζείδωροσ ἄρουρα. οἷσ δ’ ὕβρισ τε μέμηλε κακὴ καὶ σχέτλια ἔργα, τοῖσ δὲ δίκην Κρονίδησ τεκμαίρεται εὐρύοπα Ζεύσ.

πολλάκι καὶ ξύμπασα πόλισ κακοῦ ἀνδρὸσ ἀπηύρα, ὅσ κεν ἀλιτραίνῃ καὶ ἀτάσθαλα μηχανάαται. τοῖσιν δ’ οὐρανόθεν μέγ’ ἐπήγαγε πῆμα Κρονίων λιμὸν ὁμοῦ καὶ λοιμόν· ἀποφθινύθουσι δὲ λαοί. οὐδὲ γυναῖκεσ τίκτουσιν, μινύθουσι δὲ οἶκοι Ζηνὸσ φραδμοσύνῃσιν Ὀλυμπίου· ἄλλοτε δ’ αὖτε ἢ τῶν γε στρατὸν εὐρὺν ἀπώλεσεν ἢ ὅ γε τεῖχοσ ἢ νέασ ἐν πόντῳ Κρονίδησ ἀποαίνυται αὐτῶν. ὦ βασιλῆσ, ὑμεῖσ δὲ καταφράζεσθε καὶ αὐτοὶ τήνδε δίκην·

ἐγγὺσ γὰρ ἐν ἀνθρώποισιν ἐόντεσ ἀθάνατοι φράζονται, ὅσοι σκολιῇσι δίκῃσιν ἀλλήλουσ τρίβουσι θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντεσ. τρὶσ γὰρ μύριοί εἰσιν ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ ἀθάνατοι Ζηνὸσ φύλακεσ θνητῶν ἀνθρώπων· οἵ ῥα φυλάσσουσίν τε δίκασ καὶ σχέτλια ἔργα ἠέρα ἑσσάμενοι, πάντη φοιτῶντεσ ἐπ’ αἰᾶν. ἡ δέ τε παρθένοσ ἐστὶ Δίκη, Διὸσ ἐκγεγαυῖα, κυδρή τ’ αἰδοίη τε θεῶν, οἳ Ὄλυμπον ἔχουσιν. καί ῥ’ ὁπότ’ ἄν τίσ μιν βλάπτῃ σκολιῶσ ὀνοτάζων, αὐτίκα πὰρ Διὶ πατρὶ καθεζομένη Κρονίωνι γηρύετ’ ἀνθρώπων ἄδικον νόον, ὄφρ’ ἀποτίσῃ δῆμοσ ἀτασθαλίασ βασιλέων, οἳ λυγρὰ νοεῦντεσ ἄλλῃ παρκλίνωσι δίκασ σκολιῶσ ἐνέποντεσ. ταῦτα φυλασσόμενοι, βασιλῆσ, ἰθύνετε δίκασ δωροφάγοι, σκολιέων δὲ δικέων ἐπὶ πάγχυ λάθεσθε. οἷ γ’ αὐτῷ κακὰ τεύχει ἀνὴρ ἄλλῳ κακὰ τεύχων, ἡ δὲ κακὴ βουλὴ τῷ βουλεύσαντι κακίστη.

πάντα ἰδὼν Διὸσ ὀφθαλμὸσ καὶ πάντα νοήσασ καί νυ τάδ’, αἴ κ’ ἐθέλῃσ’, ἐπιδέρκεται, οὐδέ ἑ λήθει, οἱήν δὴ καὶ τήνδε δίκην πόλισ ἐντὸσ ἐέργει.

νῦν δὴ ἐγὼ μήτ’ αὐτὸσ ἐν ἀνθρώποισι δίκαιοσ εἰήν μήτ’ ἐμὸσ υἱόσ· ἐπεὶ κακὸν ἄνδρα δίκαιον ἔμμεναι, εἰ μείζω γε δίκην ἀδικώτεροσ ἕξει· ἀλλὰ τά γ’ οὔ πω ἐόλπα τελεῖν Δία μητιόεντα. ὦ Πέρση, σὺ δὲ ταῦτα μετὰ φρεσὶ βάλλεο σῇσι, καὶ νυ δίκησ ἐπάκουε, βίησ δ’ ἐπιλήθεο πάμπαν.

τόνδε γὰρ ἀνθρώποισι νόμον διέταξε Κρονίων ἰχθύσι μὲν καὶ θηρσὶ καὶ οἰωνοῖσ πετεηνοῖσ ἐσθέμεν ἀλλήλουσ, ἐπεὶ οὐ δίκη ἐστὶ μετ’ αὐτοῖσ· ἀνθρώποισι δ’ ἔδωκε δίκην, ἣ πολλὸν ἀρίστη γίγνεται· εἰ γάρ τίσ κ’ ἐθέλῃ τὰ δίκαι’ ἀγορεῦσαι γιγνώσκων, τῷ μέν τ’ ὄλβον διδοῖ εὐρύοπα Ζεύσ· ὃσ δέ κε μαρτυρίῃσι ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσασ ψεύσεται, ἐν δὲ δίκην βλάψασ νήκεστον ἀασθῇ, τοῦ δέ τ’ ἀμαυροτέρη γενεὴ μετόπισθε λέλειπται· ἀνδρὸσ δ’ εὐόρκου γενεὴ μετόπισθεν ἀμείνων. σοὶ δ’ ἐγὼ ἐσθλὰ νοέων ἐρέω, μέγα νήπιε Πέρση.

τὴν μέν τοι κακότητα καὶ ἰλαδὸν ἔστιν ἑλέσθαι ῥηιδίωσ· λείη μὲν ὁδόσ, μάλα δ’ ἐγγύθι ναίει· τῆσ δ’ ἀρετῆσ ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν ἀθάνατοι· μακρὸσ δὲ καὶ ὄρθιοσ οἶμοσ ἐσ αὐτὴν καὶ τρηχὺσ τὸ πρῶτον· ἐπὴν δ’ εἰσ ἄκρον ἵκηται, ῥηιδίη δὴ ἔπειτα πέλει, χαλεπή περ ἐοῦσα. οὗτοσ μὲν πανάριστοσ, ὃσ αὐτὸσ πάντα νοήσῃ φρασσάμενοσ, τά κ’ ἔπειτα καὶ ἐσ τέλοσ ᾖσιν ἀμείνω·

ἐσθλὸσ δ’ αὖ κἀκεῖνοσ, ὃσ εὖ εἰπόντι πίθηται· ὃσ δέ κε μήτ’ αὐτὸσ νοέῃ μήτ’ ἄλλου ἀκούων ἐν θυμῷ βάλληται, ὃ δ’ αὖτ’ ἀχρήιοσ ἀνήρ. ἀλλὰ σύ γ’ ἡμετέρησ μεμνημένοσ αἰὲν ἐφετμῆσ ἐργάζευ, Πέρση, δῖον γένοσ, ὄφρα σε λιμὸσ ἐχθαίρῃ, φιλέῃ δέ σ’ ἐυστέφανοσ Δημήτηρ αἰδοίη, βιότου δὲ τεὴν πιμπλῇσι καλιήν· λιμὸσ γάρ τοι πάμπαν ἀεργῷ σύμφοροσ ἀνδρί. τῷ δὲ θεοὶ νεμεσῶσι καὶ ἀνέρεσ, ὅσ κεν ἀεργὸσ ζώῃ, κηφήνεσσι κοθούροισ εἴκελοσ ὀργήν, οἵ τε μελισσάων κάματον τρύχουσιν ἀεργοὶ ἔσθοντεσ· σοὶ δ’ ἔργα φίλ’ ἔστω μέτρια κοσμεῖν, ὥσ κέ τοι ὡραίου βιότου πλήθωσι καλιαί. ἐξ ἔργων δ’ ἄνδρεσ πολύμηλοί τ’ ἀφνειοί τε· καὶ ἐργαζόμενοι πολὺ φίλτεροι ἀθανάτοισιν. ἔργον δ’ οὐδὲν ὄνειδοσ, ἀεργίη δέ τ’ ὄνειδοσ. εἰ δέ κε ἐργάζῃ, τάχα σε ζηλώσει ἀεργὸσ πλουτεῦντα· πλούτῳ δ’ ἀρετὴ καὶ κῦδοσ ὀπηδεῖ. δαίμονι δ’ οἱο͂σ ἐήσθα, τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον, εἴ κεν ἀπ’ ἀλλοτρίων κτεάνων ἀεσίφρονα θυμὸν εἰσ ἔργον τρέψασ μελετᾷσ βίου, ὥσ σε κελεύω. αἰδὼσ δ’ οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένον ἄνδρα κομίζει, αἰδώσ, ἥ τ’ ἄνδρασ μέγα σίνεται ἠδ’ ὀνίνησιν. αἰδώσ τοι πρὸσ ἀνολβίῃ, θάρσοσ δὲ πρὸσ ὄλβῳ. χρήματα δ’ οὐχ ἁρπακτά, θεόσδοτα πολλὸν ἀμείνω.

εἰ γάρ τισ καὶ χερσὶ βίῃ μέγαν ὄλβον ἕληται, ἢ ὅ γ’ ἀπὸ γλώσσησ ληίσσεται, οἱᾶ́ τε πολλὰ γίγνεται, εὖτ’ ἂν δὴ κέρδοσ νόον ἐξαπατήσῃ ἀνθρώπων, αἰδῶ δέ τ’ ἀναιδείη κατοπάζῃ· ῥεῖα δέ μιν μαυροῦσι θεοί, μινύθουσι δὲ οἶκον ἀνέρι τῷ, παῦρον δέ τ’ ἐπὶ χρόνον ὄλβοσ ὀπηδεῖ. ἶσον δ’ ὅσ θ’ ἱκέτην ὅσ τε ξεῖνον κακὸν ἔρξῃ, ὅσ τε κασιγνήτοιο ἑοῦ ἀνὰ δέμνια βαίνῃ κρυπταδίησ εὐνῆσ ἀλόχου, παρακαίρια ῥέζων, ὅσ τέ τευ ἀφραδίῃσ ἀλιταίνεται ὀρφανὰ τέκνα, ὅσ τε γονῆα γέροντα κακῷ ἐπὶ γήραοσ οὐδῷ νεικείῃ χαλεποῖσι καθαπτόμενοσ ἐπέεσσιν· τῷ δ’ ἦ τοι Ζεὺσ αὐτὸσ ἀγαίεται, ἐσ δὲ τελευτὴν ἔργων ἀντ’ ἀδίκων χαλεπὴν ἐπέθηκεν ἀμοιβήν. ἀλλὰ σὺ τῶν μὲν πάμπαν ἐέργ’ ἀεσίφρονα θυμόν. κὰδ δύναμιν δ’ ἔρδειν ἱέρ’ ἀθανάτοισι θεοῖσιν ἁγνῶσ καὶ καθαρῶσ, ἐπὶ δ’ ἀγλαὰ μηρία καίειν· ἄλλοτε δὲ σπονδῇσι θύεσσί τε ἱλάσκεσθαι, ἠμὲν ὅτ’ εὐνάζῃ καὶ ὅτ’ ἂν φάοσ ἱερὸν ἔλθῃ, ὥσ κέ τοι ἵλαον κραδίην καὶ θυμὸν ἔχωσιν, ὄφρ’ ἄλλων ὠνῇ κλῆρον, μὴ τὸν τεὸν ἄλλοσ. τὸν φιλέοντ’ ἐπὶ δαῖτα καλεῖν, τὸν δ’ ἐχθρὸν ἐᾶσαι·

τὸν δὲ μάλιστα καλεῖν, ὅσ τισ σέθεν ἐγγύθι ναίει· εἰ γάρ τοι καὶ χρῆμ’ ἐγχώριον ἄλλο γένηται, γείτονεσ ἄζωστοι ἔκιον, ζώσαντο δὲ πηοί. πῆμα κακὸσ γείτων, ὅσσον τ’ ἀγαθὸσ μέγ’ ὄνειαρ. ἔμμορέ τοι τιμῆσ, ὅσ τ’ ἔμμορε γείτονοσ ἐσθλοῦ. οὐδ’ ἂν βοῦσ ἀπόλοιτ’, εἰ μὴ γείτων κακὸσ εἰή. εὖ μὲν μετρεῖσθαι παρὰ γείτονοσ, εὖ δ’ ἀποδοῦναι, αὐτῷ τῷ μέτρῳ, καὶ λώιον, αἴ κε δύνηαι, ὡσ ἂν χρηίζων καὶ ἐσ ὕστερον ἄρκιον εὑρ́ῃσ. μὴ κακὰ κερδαίνειν·

κακὰ κέρδεα ἶσ’ ἀάτῃσιν. τὸν φιλέοντα φιλεῖν, καὶ τῷ προσιόντι προσεῖναι. καὶ δόμεν, ὅσ κεν δῷ, καὶ μὴ δόμεν, ὅσ κεν μὴ δῷ. δώτῃ μέν τισ ἔδωκεν, ἀδώτῃ δ’ οὔτισ ἔδωκεν. δὼσ ἀγαθή, ἁρ́παξ δὲ κακή, θανάτοιο δότειρα. ὃσ μὲν γάρ κεν ἀνὴρ ἐθέλων, ὅ γε, κεἰ μέγα δοίη, χαίρει τῷ δώρῳ καὶ τέρπεται ὃν κατὰ θυμόν· ὃσ δέ κεν αὐτὸσ ἕληται ἀναιδείηφι πιθήσασ, καί τε σμικρὸν ἐόν, τό γ’ ἐπάχνωσεν φίλον ἦτορ. ὃσ δ’ ἐπ’ ἐόντι φέρει, ὃ δ’ ἀλέξεται αἴθοπα λιμόν· εἰ γάρ κεν καὶ σμικρὸν ἐπὶ σμικρῷ καταθεῖο καὶ θαμὰ τοῦτ’ ἔρδοισ, τάχα κεν μέγα καὶ τὸ γένοιτο. οὐδὲ τό γ’ ἐν οἴκῳ κατακείμενον ἀνέρα κήδει. οἴκοι βέλτερον εἶναι, ἐπεὶ βλαβερὸν τὸ θύρηφιν. ἐσθλὸν μὲν παρεόντοσ ἑλέσθαι, πῆμα δὲ θυμῷ χρηίζειν ἀπεόντοσ, ἅ σε φράζεσθαι ἄνωγα. ἀρχομένου δὲ πίθου καὶ λήγοντοσ κορέσασθαι, μεσσόθι φείδεσθαι· δειλὴ δ’ ἐνὶ πυθμένι φειδώ. μισθὸσ δ’ ἀνδρὶ φίλῳ εἰρημένοσ ἄρκιοσ ἔστω.

καί τε κασιγνήτῳ γελάσασ ἐπὶ μάρτυρα θέσθαι. πίστεισ γάρ τοι ὁμῶσ καὶ ἀπιστίαι ὤλεσαν ἄνδρασ. μὴ δὲ γυνή σε νόον πυγοστόλοσ ἐξαπατάτω αἱμύλα κωτίλλουσα, τεὴν διφῶσα καλιήν.

ὃσ δὲ γυναικὶ πέποιθε, πέποιθ’ ὅ γε φηλήτῃσιν. μουνογενὴσ δὲ πάισ εἰή πατρώιον οἶκον φερβέμεν ὣσ γὰρ πλοῦτοσ ἀέξεται ἐν μεγάροισιν.

γηραιὸσ δὲ θάνοισ ἕτερον παῖδ’ ἐγκαταλείπων. ῥεῖα δέ κεν πλεόνεσσι πόροι Ζεὺσ ἄσπετον ὄλβον. πλείων μὲν πλεόνων μελέτη, μείζων δ’ ἐπιθήκη. σοὶ δ’ εἰ πλούτου θυμὸσ ἐέλδεται ἐν φρεσὶν ᾗσιν, ὧδ’ ἔρδειν, καὶ ἔργον ἐπ’ ἔργῳ ἐργάζεσθαι.

πληιάδων Ἀτλαγενέων ἐπιτελλομενάων ἄρχεσθ’ ἀμήτου, ἀρότοιο δὲ δυσομενάων.

αἳ δή τοι νύκτασ τε καὶ ἤματα τεσσαράκοντα κεκρύφαται, αὖτισ δὲ περιπλομένου ἐνιαυτοῦ φαίνονται τὰ πρῶτα χαρασσομένοιο σιδήρου. οὗτόσ τοι πεδίων πέλεται νόμοσ, οἵ τε θαλάσσησ ἐγγύθι ναιετάουσ’, οἵ τ’ ἄγκεα βησσήεντα, πόντου κυμαίνοντοσ ἀπόπροθι, πίονα χῶρον ναίουσιν· γυμνὸν σπείρειν, γυμνὸν δὲ βοωτεῖν, γυμνὸν δ’ ἀμάειν, εἴ χ’ ὡρ́ια πάντ’ ἐθέλῃσθα ἔργα κομίζεσθαι Δημήτεροσ· ὥσ τοι ἕκαστα ὡρ́ι’ ἀέξηται, μή πωσ τὰ μέταζε χατίζων πτώσσῃσ ἀλλοτρίουσ οἴκουσ καὶ μηδὲν ἀνύσσῃσ. ὡσ καὶ νῦν ἐπ’ ἔμ’ ἦλθεσ· ἐγὼ δέ τοι οὐκ ἐπιδώσω οὐδ’ ἐπιμετρήσω· ἐργάζευ, νήπιε Πέρση, ἔργα, τά τ’ ἀνθρώποισι θεοὶ διετεκμήραντο, μή ποτε σὺν παίδεσσι γυναικί τε θυμὸν ἀχεύων ζητεύῃσ βίοτον κατὰ γείτονασ, οἳ δ’ ἀμελῶσιν. δὶσ μὲν γὰρ καὶ τρὶσ τάχα τεύξεαι· ἢν δ’ ἔτι λυπῇσ, χρῆμα μὲν οὐ πρήξεισ, σὺ δ’ ἐτώσια πόλλ’ ἀγορεύσεισ· ἀχρεῖοσ δ’ ἔσται ἐπέων νομόσ. ἀλλά σ’ ἄνωγα φράζεσθαι χρειῶν τε λύσιν λιμοῦ τ’ ἀλεωρήν. οἶκον μὲν πρώτιστα γυναῖκά τε βοῦν τ’ ἀροτῆρα, κτητήν, οὐ γαμετήν, ἥτισ καὶ βουσὶν ἕποιτο, χρήματα δ’ ἐν οἴκῳ πάντ’ ἄρμενα ποιήσασθαι, μὴ σὺ μὲν αἰτῇσ ἄλλον, ὃ δ’ ἀρνῆται, σὺ δὲ τητᾷ, ἡ δ’ ὡρ́η παραμείβηται, μινύθῃ δὲ τὸ ἔργον.

μηδ’ ἀναβάλλεσθαι ἔσ τ’ αὔριον ἔσ τε ἔνηφιν· οὐ γὰρ ἐτωσιοεργὸσ ἀνὴρ πίμπλησι καλιὴν οὐδ’ ἀναβαλλόμενοσ· μελέτη δὲ τὸ ἔργον ὀφέλλει· αἰεὶ δ’ ἀμβολιεργὸσ ἀνὴρ ἄτῃσι παλαίει. ἦμοσ δὴ λήγει μένοσ ὀξέοσ ἠελίοιο καύματοσ ἰδαλίμου, μετοπωρινὸν ὀμβρήσαντοσ Ζηνὸσ ἐρισθενέοσ, μετὰ δὲ τρέπεται βρότεοσ χρὼσ πολλὸν ἐλαφρότεροσ·

δὴ γὰρ τότε Σείριοσ ἀστὴρ βαιὸν ὑπὲρ κεφαλῆσ κηριτρεφέων ἀνθρώπων ἔρχεται ἠμάτιοσ, πλεῖον δέ τε νυκτὸσ ἐπαυρεῖ· τῆμοσ ἀδηκτοτάτη πέλεται τμηθεῖσα σιδήρῳ ὕλη, φύλλα δ’ ἔραζε χέει, πτόρθοιό τε λήγει· τῆμοσ ἄρ’ ὑλοτομεῖν μεμνημένοσ ὡρ́ια ἔργα. ὄλμον μὲν τριπόδην τάμνειν, ὕπερον δὲ τρίπηχυν, ἄξονα δ’ ἑπταπόδην· μάλα γάρ νύ τοι ἄρμενον οὕτω· εἰ δέ κεν ὀκταπόδην, ἀπὸ καὶ σφῦράν κε τάμοιο. τρισπίθαμον δ’ ἄψιν τάμνειν δεκαδώρῳ ἀμάξῃ. πόλλ’ ἐπικαμπύλα κᾶλα· φέρειν δὲ γύην, ὅτ’ ἂν εὑρ́ῃσ, ἐσ οἶκον, κατ’ ὄροσ διζήμενοσ ἢ κατ’ ἄρουραν, πρίνινον· ὃσ γὰρ βουσὶν ἀροῦν ὀχυρώτατόσ ἐστιν, εὖτ’ ἂν Ἀθηναίησ δμῷοσ ἐν ἐλύματι πήξασ γόμφοισιν πελάσασ προσαρήρεται ἱστοβοῆι. δοιὰ δὲ θέσθαι ἄροτρα, πονησάμενοσ κατὰ οἶκον, αὐτόγυον καὶ πηκτόν, ἐπεὶ πολὺ λώιον οὕτω· εἴ χ’ ἕτερον ἄξαισ, ἕτερόν κ’ ἐπὶ βουσὶ βάλοιο. δάφνησ δ’ ἢ πτελέησ ἀκιώτατοι ἱστοβοῆεσ, δρυὸσ ἔλυμα, γύησ πρίνου· βόε δ’ ἐνναετήρω ἄρσενε κεκτῆσθαι, τῶν γὰρ σθένοσ οὐκ ἀλαπαδνόν, ἥβησ μέτρον ἔχοντε· τὼ ἐργάζεσθαι ἀρίστω. οὐκ ἂν τώ γ’ ἐρίσαντε ἐν αὔλακι κὰμ μὲν ἄροτρον ἄξειαν, τὸ δὲ ἔργον ἐτώσιον αὖθι λίποιεν. τοῖσ δ’ ἅμα τεσσαρακονταετὴσ αἰζηὸσ ἕποιτο ἄρτον δειπνήσασ τετράτρυφον, ὀκτάβλωμον, ὃσ ἔργου μελετῶν ἰθεῖάν κ’ αὔλακ’ ἐλαύνοι, μηκέτι παπταίνων μεθ’ ὁμήλικασ, ἀλλ’ ἐπὶ ἔργῳ θυμὸν ἔχων· τοῦ δ’ οὔτι νεώτεροσ ἄλλοσ ἀμείνων σπέρματα δάσσασθαι καὶ ἐπισπορίην ἀλέασθαι. κουρότεροσ γὰρ ἀνὴρ μεθ’ ὁμήλικασ ἐπτοίηται. φράζεσθαι δ’, εὖτ’ ἂν γεράνου φωνὴν ἐπακούσῃσ ὑψόθεν ἐκ νεφέων ἐνιαύσια κεκληγυίησ·

ἑκατὸν δέ τε δούρατ’ ἀμάξησ, τῶν πρόσθεν μελέτην ἐχέμεν οἰκήια θέσθαι. ἥτ’ ἀρότοιό τε σῆμα φέρει καὶ χείματοσ ὡρ́ην δεικνύει ὀμβρηροῦ· κραδίην δ’ ἔδακ’ ἀνδρὸσ ἀβούτεω· δὴ τότε χορτάζειν ἕλικασ βόασ ἔνδον ἐόντασ· ῥηίδιον γὰρ ἔποσ εἰπεῖν· βόε δὸσ καὶ ἄμαξαν· ῥηίδιον δ’ ἀπανήνασθαι· πάρα ἔργα βόεσσιν. φησὶ δ’ ἀνὴρ φρένασ ἀφνειὸσ πήξασθαι ἄμαξαν, νήπιοσ, οὐδὲ τὸ οἶδ’· εὖτ’ ἂν δὲ πρώτιστ’ ἄροτοσ θνητοῖσι φανείῃ, δὴ τότ’ ἐφορμηθῆναι ὁμῶσ δμῶέσ τε καὶ αὐτὸσ αὐήν καὶ διερὴν ἀρόων ἀρότοιο καθ’ ὡρ́ην, πρωὶ μάλα σπεύδων, ἵνα τοι πλήθωσιν ἄρουραι.

ἦρι πολεῖν· θέρεοσ δὲ νεωμένη οὔ σ’ ἀπατήσει. νειὸν δὲ σπείρειν ἔτι κουφίζουσαν ἄρουραν· νειὸσ ἀλεξιάρη παίδων εὐκηλήτειρα. εὔχεσθαι δὲ Διὶ χθονίῳ Δημήτερί θ’ ἁγνῇ, ἐκτελέα βρίθειν Δημήτεροσ ἱερὸν ἀκτήν, ἀρχόμενοσ τὰ πρῶτ’ ἀρότου, ὅτ’ ἂν ἄκρον ἐχέτλησ χειρὶ λαβὼν ὁρ́πηκα βοῶν ἐπὶ νῶτον ἵκηαι ἔνδρυον ἑλκόντων μεσάβων.

ὁ δὲ τυτθὸσ ὄπισθε δμῷοσ ἔχων μακέλην πόνον ὀρνίθεσσι τιθείη σπέρμα κατακρύπτων· ἐυθημοσύνη γὰρ ἀρίστη θνητοῖσ ἀνθρώποισ, κακοθημοσύνη δὲ κακίστη. ὧδέ κεν ἀδροσύνῃ στάχυεσ νεύοιεν ἔραζε, εἰ τέλοσ αὐτὸσ ὄπισθεν Ὀλύμπιοσ ἐσθλὸν ὀπάζοι, ἐκ δ’ ἀγγέων ἐλάσειασ ἀράχνια· καί σε ἐόλπα γηθήσειν βιότου αἰρεύμενον ἔνδον ἐόντοσ. εὐοχθέων δ’ ἵξεαι πολιὸν ἐάρ, οὐδὲ πρὸσ ἄλλουσ αὐγάσεαι· σέο δ’ ἄλλοσ ἀνὴρ κεχρημένοσ ἔσται. εἰ δέ κεν ἠελίοιο τροπῇσ ἀρόῳσ χθόνα δῖαν, ἥμενοσ ἀμήσεισ ὀλίγον περὶ χειρὸσ ἐέργων, ἀντία δεσμεύων κεκονιμένοσ, οὐ μάλα χαίρων, οἴσεισ δ’ ἐν φορμῷ·

παῦροι δέ σε θηήσονται. ἄλλοτε δ’ ἀλλοῖοσ Ζηνὸσ νόοσ αἰγιόχοιο, ἀργαλέοσ δ’ ἄνδρεσσι καταθνητοῖσι νοῆσαι. εἰ δέ κεν ὄψ’ ἀρόσῃσ, τόδε κέν τοι φάρμακον εἰή· ἦμοσ κόκκυξ κοκκύζει δρυὸσ ἐν πετάλοισι τὸ πρῶτον, τέρπει δὲ βροτοὺσ ἐπ’ ἀπείρονα γαῖαν, τῆμοσ Ζεὺσ ὑοί τρίτῳ ἤματι μηδ’ ἀπολήγοι, μήτ’ ἄρ’ ὑπερβάλλων βοὸσ ὁπλὴν μήτ’ ἀπολείπων· οὕτω κ’ ὀψαρότησ πρῳηρότῃ ἰσοφαρίζοι. ἐν θυμῷ δ’ εὖ πάντα φυλάσσεο· μηδέ σε λήθοι μήτ’ ἐάρ γιγνόμενον πολιὸν μήθ’ ὡρ́ιοσ ὄμβροσ. πὰρ δ’ ἴθι χάλκειον θῶκον καὶ ἐπαλέα λέσχην ὡρ́ῃ χειμερίῃ, ὁπότε κρύοσ ἀνέρα ἔργων ἰσχάνει, ἔνθα κ’ ἀόκνοσ ἀνὴρ μέγα οἶκον ὀφέλλοι, μή σε κακοῦ χειμῶνοσ ἀμηχανίη καταμάρψῃ σὺν πενίῃ, λεπτῇ δὲ παχὺν πόδα χειρὶ πιέζῃσ.

πολλὰ δ’ ἀεργὸσ ἀνήρ, κενεὴν ἐπὶ ἐλπίδα μίμνων, χρηίζων βιότοιο, κακὰ προσελέξατο θυμῷ. ἐλπὶσ δ’ οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένον ἄνδρα κομίζει, ἥμενον ἐν λέσχῃ, τῷ μὴ βίοσ ἄρκιοσ εἰή. δείκνυε δὲ δμώεσσι θέρευσ ἔτι μέσσου ἐόντοσ·

οὐκ αἰεὶ θέροσ ἐσσεῖται, ποιεῖσθε καλιάσ. μῆνα δὲ Ληναιῶνα, κάκ’ ἤματα, βουδόρα πάντα, τοῦτον ἀλεύασθαι, καὶ πηγάδασ, αἵτ’ ἐπὶ γαῖαν πνεύσαντοσ Βορέαο δυσηλεγέεσ τελέθουσιν, ὅστε διὰ Θρῄκησ ἱπποτρόφου εὐρέι πόντῳ ἐμπνεύσασ ὤρινε·

μέμυκε δὲ γαῖα καὶ ὕλη· πολλὰσ δὲ δρῦσ ὑψικόμουσ ἐλάτασ τε παχείασ οὔρεοσ ἐν βήσσῃσ πιλνᾷ χθονὶ πουλυβοτείρῃ ἐμπίπτων, καὶ πᾶσα βοᾷ τότε νήριτοσ ὕλη. θῆρεσ δὲ φρίσσουσ’, οὐρὰσ δ’ ὑπὸ μέζε’ ἔθεντο, τῶν καὶ λάχνῃ δέρμα κατάσκιον· ἀλλά νυ καὶ τῶν ψυχρὸσ ἐὼν διάησι δασυστέρνων περ ἐόντων. καί τε διὰ ῥινοῦ βοὸσ ἔρχεται, οὐδέ μιν ἴσχει· καί τε δι’ αἶγα ἀήσι τανύτριχα· πώεα δ’ οὔ τι, οὕνεκ’ ἐπηεταναὶ τρίχεσ αὐτῶν, οὐ διάησιν ἲσ ἀνέμου Βορέου· τροχαλὸν δὲ γέροντα τίθησιν. καὶ διὰ παρθενικῆσ ἁπαλόχροοσ οὐ διάησιν, ἥτε δόμων ἔντοσθε φίλῃ παρὰ μητέρι μίμνει οὔ πω ἔργα ἰδυῖα πολυχρύσου Ἀφροδίτησ· εὖ τε λοεσσαμένη τέρενα χρόα καὶ λίπ’ ἐλαίῳ χρισαμένη μυχίη καταλέξεται ἔνδοθι οἴκου ἤματι χειμερίῳ, ὅτ’ ἀνόστεοσ ὃν πόδα τένδει ἔν τ’ ἀπύρῳ οἴκῳ καὶ ἤθεσι λευγαλέοισιν. οὐδέ οἱ ἠέλιοσ δείκνυ νομὸν ὁρμηθῆναι· ἀλλ’ ἐπὶ κυανέων ἀνδρῶν δῆμόν τε πόλιν τε στρωφᾶται, βράδιον δὲ Πανελλήνεσσι φαείνει. καὶ τότε δὴ κεραοὶ καὶ νήκεροι ὑληκοῖται λυγρὸν μυλιόωντεσ ἀνὰ δρία βησσήεντα φεύγουσιν· καὶ πᾶσιν ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο μέμηλεν, ὡσ σκέπα μαιόμενοι πυκινοὺσ κευθμῶνασ ἔχωσι καὶ γλάφυ πετρῆεν· τότε δὴ τρίποδι βροτῷ ἶσοι, οὗ τ’ ἐπὶ νῶτα ἐάγε, κάρη δ’ εἰσ οὖδασ ὁρᾶται, τῷ ἴκελοι φοιτῶσιν, ἀλευόμενοι νίφα λευκήν. καὶ τότε ἕσσασθαι ἔρυμα χροόσ, ὥσ σε κελεύω, χλαῖνάν τε μαλακὴν καὶ τερμιόεντα χιτῶνα·

στήμονι δ’ ἐν παύρῳ πολλὴν κρόκα μηρύσασθαι· τὴν περιέσσασθαι, ἵνα τοι τρίχεσ ἀτρεμέωσι, μηδ’ ὀρθαὶ φρίσσωσιν ἀειρόμεναι κατὰ σῶμα. ἀμφὶ δὲ ποσσὶ πέδιλα βοὸσ ἶφι κταμένοιο ἄρμενα δήσασθαι, πίλοισ ἔντοσθε πυκάσσασ. πρωτογόνων δ’ ἐρίφων, ὁπότ’ ἂν κρύοσ ὡρ́ιον ἔλθῃ, δέρματα συρράπτειν νεύρῳ βοόσ, ὄφρ’ ἐπὶ νώτῳ ὑετοῦ ἀμφιβάλῃ ἀλέην· κεφαλῆφι δ’ ὕπερθεν πῖλον ἔχειν ἀσκητόν, ἵν’ οὐάτα μὴ καταδεύῃ· ψυχρὴ γάρ τ’ ἠὼσ πέλεται Βορέαο πεσόντοσ ἠώιοσ δ’ ἐπὶ γαῖαν ἀπ’ οὐρανοῦ ἀστερόεντοσ ἀὴρ πυροφόροσ τέταται μακάρων ἐπὶ ἔργοισ· ὅστε ἀρυσάμενοσ ποταμῶν ἄπο αἰεναόντων, ὑψοῦ ὑπὲρ γαίησ ἀρθεὶσ ἀνέμοιο θυέλλῃ ἄλλοτε μέν θ’ ὑεί ποτὶ ἕσπερον, ἄλλοτ’ ἀήσι πυκνὰ Θρηικίου Βορέου νέφεα κλονέοντοσ. τὸν φθάμενοσ ἔργον τελέσασ οἶκόνδε νέεσθαι, μή ποτέ σ’ οὐρανόθεν σκοτόεν νέφοσ ἀμφικαλύψῃ, χρῶτα δὲ μυδαλέον θήῃ κατά θ’ εἵματα δεύσῃ. ἀλλ’ ὑπαλεύασθαι· μεὶσ γὰρ χαλεπώτατοσ οὗτοσ, χειμέριοσ, χαλεπὸσ προβάτοισ, χαλεπὸσ δ’ ἀνθρώποισ. τῆμοσ τὤμισυ βουσίν, ἐπ’ ἀνέρι δὲ πλέον εἰή ἁρμαλιῆσ· μακραὶ γὰρ ἐπίρροθοι εὐφρόναι εἰσίν. ταῦτα φυλασσόμενοσ τετελεσμένον εἰσ ἐνιαυτὸν ἰσοῦσθαι νύκτασ τε καὶ ἤματα, εἰσόκεν αὖτισ γῆ πάντων μήτηρ καρπὸν σύμμικτον ἐνείκῃ. εὖτ’ ἂν δ’ ἑξήκοντα μετὰ τροπὰσ ἠελίοιο χειμέρι’ ἐκτελέσῃ Ζεὺσ ἤματα, δή ῥα τότ’ ἀστὴρ Ἀρκτοῦροσ προλιπὼν ἱερὸν ῥόον Ὠκεανοῖο πρῶτον παμφαίνων ἐπιτέλλεται ἀκροκνέφαιοσ.

τὸν δὲ μέτ’ ὀρθογόη Πανδιονὶσ ὦρτο χελιδὼν ἐσ φάοσ ἀνθρώποισ, ἐάροσ νέον ἱσταμένοιο. τὴν φθάμενοσ οἴνασ περταμνέμεν· ὣσ γὰρ ἄμεινον. ἀλλ’ ὁπότ’ ἂν φερέοικοσ ἀπὸ χθονὸσ ἂμ φυτὰ βαίνῃ Πληιάδασ φεύγων, τότε δὴ σκάφοσ οὐκέτι οἰνέων·

ἀλλ’ ἁρ́πασ τε χαρασσέμεναι καὶ δμῶασ ἐγείρειν· φεύγειν δὲ σκιεροὺσ θώκουσ καὶ ἐπ’ ἠόα κοῖτον ὡρ́ῃ ἐν ἀμήτου, ὅτε τ’ ἠέλιοσ χρόα κάρφει. τημοῦτοσ σπεύδειν καὶ οἴκαδε καρπὸν ἀγινεῖν ὄρθρου ἀνιστάμενοσ, ἵνα τοι βίοσ ἄρκιοσ εἰή. ἠὼσ γὰρ ἔργοιο τρίτην ἀπομείρεται αἶσαν, ἠώσ τοι προφέρει μὲν ὁδοῦ, προφέρει δὲ καὶ ἔργου, ἠώσ, ἥτε φανεῖσα πολέασ ἐπέβησε κελεύθου ἀνθρώπουσ πολλοῖσί τ’ ἐπὶ ζυγὰ βουσὶ τίθησιν. ἦμοσ δὲ σκόλυμόσ τ’ ἀνθεῖ καὶ ἠχέτα τέττιξ δενδρέῳ ἐφεζόμενοσ λιγυρὴν καταχεύετ’ ἀοιδὴν πυκνὸν ὑπὸ πτερύγων, θέρεοσ καματώδεοσ ὡρ́ῃ, τῆμοσ πιόταταί τ’ αἶγεσ καὶ οἶνοσ ἄριστοσ, μαχλόταται δὲ γυναῖκεσ, ἀφαυρότατοι δέ τοι ἄνδρεσ εἰσίν, ἐπεὶ κεφαλὴν καὶ γούνατα Σείριοσ ἄζει, αὐαλέοσ δέ τε χρὼσ ὑπὸ καύματοσ·

ἀλλὰ τότ’ ἤδη εἰή πετραίη τε σκιὴ καὶ βίβλινοσ οἶνοσ, μάζα τ’ ἀμολγαίη γάλα τ’ αἰγῶν σβεννυμενάων, καὶ βοὸσ ὑλοφάγοιο κρέασ μή πω τετοκυίησ πρωτογόνων τ’ ἐρίφων· ἐπὶ δ’ αἴθοπα πινέμεν οἶνον, ἐν σκιῇ ἑζόμενον, κεκορημένον ἦτορ ἐδωδῆσ, ἀντίον ἀκραέοσ Ζεφύρου τρέψαντα πρόσωπα, κρήνησ τ’ αἰενάου καὶ ἀπορρύτου, ἥτ’ ἀθόλωτοσ, τρὶσ ὕδατοσ προχέειν, τὸ δὲ τέτρατον ἱέμεν οἴνου. δμωσὶ δ’ ἐποτρύνειν Δημήτεροσ ἱερὸν ἀκτὴν δινέμεν, εὖτ’ ἂν πρῶτα φανῇ σθένοσ Ωἀρίωνοσ, χώρῳ ἐν εὐαέι καὶ ἐυτροχάλῳ ἐν ἀλωῇ.

μέτρῳ δ’ εὖ κομίσασθαι ἐν ἄγγεσιν· αὐτὰρ ἐπὴν δὴ πάντα βίον κατάθηαι ἐπάρμενον ἔνδοθι οἴκου, θῆτά τ’ ἀοίκον ποιεῖσθαι καὶ ἄτεκνον ἔριθον δίζησθαι κέλομαι· χαλεπὴ δ’ ὑπόπορτισ ἔριθοσ· καὶ κύνα καρχαρόδοντα κομεῖν, μὴ φείδεο σίτου, μή ποτέ σ’ ἡμερόκοιτοσ ἀνὴρ ἀπὸ χρήμαθ’ ἕληται. χόρτον δ’ ἐσκομίσαι καὶ συρφετόν, ὄφρα τοι εἰή βουσὶ καὶ ἡμιόνοισιν ἐπηετανόν. αὐτὰρ ἔπειτα δμῶασ ἀναψῦξαι φίλα γούνατα καὶ βόε λῦσαι. εὖτ’ ἂν δ’ Ωἀρίων καὶ Σείριοσ ἐσ μέσον ἔλθῃ οὐρανόν, Ἀρκτοῦρον δ’ ἐσίδῃ ῥοδοδάκτυλοσ Ηώσ, ὦ Πέρση, τότε πάντασ ἀποδρέπεν οἴκαδε βότρυσ·

δεῖξαι δ’ ἠελίῳ δέκα τ’ ἤματα καὶ δέκα νύκτασ, πέντε δὲ συσκιάσαι, ἕκτῳ δ’ εἰσ ἄγγε’ ἀφύσσαι δῶρα Διωνύσου πολυγηθέοσ. αὐτὰρ ἐπὴν δὴ Πληιάδεσ θ’ Υἅδεσ τε τό τε σθένοσ Ωἀρίωνοσ δύνωσιν, τότ’ ἔπειτ’ ἀρότου μεμνημένοσ εἶναι ὡραίου· πλειὼν δὲ κατὰ χθονὸσ ἄρμενοσ εἶσιν. εἰ δέ σε ναυτιλίησ δυσπεμφέλου ἵμεροσ αἱρεῖ, εὖτ’ ἂν Πληιάδεσ σθένοσ ὄβριμον Ωἀρίωνοσ φεύγουσαι πίπτωσιν ἐσ ἠεροειδέα πόντον, δὴ τότε παντοίων ἀνέμων θυίουσιν ἀῆται·

νάσσατο δ’ ἄγχ’ Ἑλικῶνοσ ὀιζυρῇ ἐνὶ κώμῃ, Ἄσκρῃ, χεῖμα κακῇ, θέρει ἀργαλέῃ, οὐδέ ποτ’ ἐσθλῇ. καὶ τότε μηκέτι νῆασ ἔχειν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ, γῆν ἐργάζεσθαι μεμνημένοσ, ὥσ σε κελεύω. νῆα δ’ ἐπ’ ἠπείρου ἐρύσαι πυκάσαι τε λίθοισι πάντοθεν, ὄφρ’ ἴσχωσ’ ἀνέμων μένοσ ὑγρὸν ἀέντων, χείμαρον ἐξερύσασ, ἵνα μὴ πύθῃ Διὸσ ὄμβροσ. ὅπλα δ’ ἐπάρμενα πάντα τεῷ ἐγκάτθεο οἴκῳ εὐκόσμωσ στολίσασ νηὸσ πτερὰ ποντοπόροιο· πηδάλιον δ’ ἐυεργὲσ ὑπὲρ καπνοῦ κρεμάσασθαι. αὐτὸσ δ’ ὡραῖον μίμνειν πλόον, εἰσόκεν ἔλθῃ· καὶ τότε νῆα θοὴν ἅλαδ’ ἑλκέμεν, ἐν δέ τε φόρτον ἄρμενον ἐντύνασθαι, ἵν’ οἴκαδε κέρδοσ ἄρηαι, ὥσ περ ἐμόσ τε πατὴρ καὶ σόσ, μέγα νήπιε Πέρσῃ, πλωίζεσκ’ ἐν νηυσί, βίου κεχρημένοσ ἐσθλοῦ· ὅσ ποτε καὶ τῇδ’ ἦλθε, πολὺν διὰ πόντον ἀνύσσασ, Κύμην Αἰολίδα προλιπών, ἐν νηὶ μελαίνῃ· οὐκ ἄφενοσ φεύγων οὐδὲ πλοῦτόν τε καὶ ὄλβον, ἀλλὰ κακὴν πενίην, τὴν Ζεὺσ ἄνδρεσσι δίδωσιν· τύνη δ’, ὦ Πέρση, ἔργων μεμνημένοσ εἶναι ὡραίων πάντων, περὶ ναυτιλίησ δὲ μάλιστα.

νῆ’ ὀλίγην αἰνεῖν, μεγάλῃ δ’ ἐνὶ φορτία θέσθαι. μείζων μὲν φόρτοσ, μεῖζον δ’ ἐπὶ κέρδεϊ κέρδοσ ἔσσεται, εἴ κ’ ἄνεμοί γε κακὰσ ἀπέχωσιν ἀήτασ. εὖτ’ ἂν ἐπ’ ἐμπορίην τρέψασ ἀεσίφρονα θυμὸν βούληαι χρέα τε προφυγεῖν καὶ λιμὸν ἀτερπέα, δείξω δή τοι μέτρα πολυφλοίσβοιο θαλάσσησ, οὔτε τι ναυτιλίησ σεσοφισμένοσ οὔτε τι νηῶν.

οὐ γάρ πώ ποτε νηί γ’ ἐπέπλων εὐρέα πόντον, εἰ μὴ ἐσ Εὔβοιαν ἐξ Αὐλίδοσ, ᾗ ποτ’ Ἀχαιοὶ μείναντεσ χειμῶνα πολὺν σὺν λαὸν ἄγειραν Ἑλλάδοσ ἐξ ἱερῆσ Τροίην ἐσ καλλιγύναικα. ἔνθα δ’ ἐγὼν ἐπ’ ἀέθλα δαί̈φρονοσ Ἀμφιδάμαντοσ Χαλκίδα τ’ εἲσ ἐπέρησα· τὰ δὲ προπεφραδμένα πολλὰ ἀέθλ’ ἔθεσαν παῖδεσ μεγαλήτοροσ· ἔνθα μέ φημι ὕμνῳ νικήσαντα φέρειν τρίποδ’ ὠτώεντα. τὸν μὲν ἐγὼ Μούσῃσ Ἑλικωνιάδεσσ’ ἀνέθηκα, ἔνθα με τὸ πρῶτον λιγυρῆσ ἐπέβησαν ἀοιδῆσ. τόσσον τοι νηῶν γε πεπείρημαι πολυγόμφων· ἀλλὰ καὶ ὣσ ἐρέω Ζηνὸσ νόον αἰγιόχοιο· Μοῦσαι γάρ μ’ ἐδίδαξαν ἀθέσφατον ὕμνον ἀείδειν. ἤματα πεντήκοντα μετὰ τροπὰσ ἠελίοιο, ἐσ τέλοσ ἐλθόντοσ θέρεοσ καματώδεοσ ὡρ́ησ, ὡραῖοσ πέλεται θνητοῖσ πλόοσ·

οὔτε κε νῆα καυάξαισ οὔτ’ ἄνδρασ ἀποφθείσειε θάλασσα, εἰ δὴ μὴ πρόφρων γε Ποσειδάων ἐνοσίχθων ἢ Ζεὺσ ἀθανάτων βασιλεὺσ ἐθέλῃσιν ὀλέσσαι· ἐν τοῖσ γὰρ τέλοσ ἐστὶν ὁμῶσ ἀγαθῶν τε κακῶν τε. τῆμοσ δ’ εὐκρινέεσ τ’ αὖραι καὶ πόντοσ ἀπήμων· εὔκηλοσ τότε νῆα θοὴν ἀνέμοισι πιθήσασ ἑλκέμεν ἐσ πόντον φόρτον τ’ ἐσ πάντα τίθεσθαι, σπεύδειν δ’ ὅττι τάχιστα πάλιν οἶκόνδε νέεσθαι· μηδὲ μένειν οἶνόν τε νέον καὶ ὀπωρινὸν ὄμβρον καὶ χειμῶν’ ἐπιόντα Νότοιό τε δεινὰσ ἀήτασ, ὅστ’ ὤρινε θάλασσαν ὁμαρτήσασ Διὸσ ὄμβρῳ πολλῷ ὀπωρινῷ, χαλεπὸν δέ τε πόντον ἔθηκεν. ἄλλοσ δ’ εἰαρινὸσ πέλεται πλόοσ ἀνθρώποισιν·

ἦμοσ δὴ τὸ πρῶτον, ὅσον τ’ ἐπιβᾶσα κορώνη ἴχνοσ ἐποίησεν, τόσσον πέταλ’ ἀνδρὶ φανείῃ ἐν κράδῃ ἀκροτάτῃ, τότε δ’ ἄμβατόσ ἐστι θάλασσα· εἰαρινὸσ δ’ οὗτοσ πέλεται πλόοσ. οὔ μιν ἔγωγε αἴνημ’· οὐ γὰρ ἐμῷ θυμῷ κεχαρισμένοσ ἐστίν· ἁρπακτόσ· χαλεπῶσ κε φύγοισ κακόν· ἀλλά νυ καὶ τὰ ἄνθρωποι ῥέζουσιν ἀιδρείῃσι νόοιο· χρήματα γὰρ ψυχὴ πέλεται δειλοῖσι βροτοῖσιν. δεινὸν δ’ ἐστὶ θανεῖν μετὰ κύμασιν. ἀλλά σ’ ἄνωγα φράζεσθαι τάδε πάντα μετὰ φρεσίν, ὡσ ἀγορεύω. μηδ’ ἐν νηυσὶν ἅπαντα βίον κοί̈λῃσι τίθεσθαι· ἀλλὰ πλέω λείπειν, τὰ δὲ μείονα φορτίζεσθαι. δεινὸν γὰρ πόντου μετὰ κύμασι πήματι κύρσαι. δεινὸν δ’, εἴ κ’ ἐπ’ ἄμαξαν ὑπέρβιον ἄχθοσ ἀείρασ ἄξονα. καυάξαισ καὶ φορτία μαυρωθείη. μέτρα φυλάσσεσθαι· καιρὸσ δ’ ἐπὶ πᾶσιν ἄριστοσ. ὡραῖοσ δὲ γυναῖκα τεὸν ποτὶ οἶκον ἄγεσθαι, μήτε τριηκόντων ἐτέων μάλα πόλλ’ ἀπολείπων μήτ’ ἐπιθεὶσ μάλα πολλά·

γάμοσ δέ τοι ὡρ́ιοσ οὗτοσ· ἡ δὲ γυνὴ τέτορ’ ἡβώοι, πέμπτῳ δὲ γαμοῖτο. παρθενικὴν δὲ γαμεῖν, ὥσ κ’ ἤθεα κεδνὰ διδάξῃσ. τὴν δὲ μάλιστα γαμεῖν, ἥ τισ σέθεν ἐγγύθι ναίει, πάντα μάλ’ ἀμφιιδών, μὴ γείτοσι χάρματα γήμῃσ. οὐ μὲν γάρ τι γυναικὸσ ἀνὴρ ληίζετ’ ἄμεινον τῆσ ἀγαθῆσ, τῆσ δ’ αὖτε κακῆσ οὐ ῥίγιον ἄλλο, δειπνολόχησ· ἥτ’ ἄνδρα καὶ ἴφθιμόν περ ἐόντα εὑεί ἄτερ δαλοῖο καὶ ὠμῷ γήραϊ δῶκεν. εὖ δ’ ὄπιν ἀθανάτων μακάρων πεφυλαγμένοσ εἶναι.

μηδὲ κασιγνήτῳ ἶσον ποιεῖσθαι ἑταῖρον· εἰ δέ κε ποιήσῃσ, μή μιν πρότεροσ κακὸν ἔρξῃσ. μηδὲ ψεύδεσθαι γλώσσησ χάριν· εἰ δὲ σέ γ’ ἄρχῃ ἤ τι ἔποσ εἰπὼν ἀποθύμιον ἠὲ καὶ ἔρξασ, δὶσ τόσα τίνυσθαι μεμνημένοσ· εἰ δὲ σέ γ’ αὖτισ ἡγῆτ’ ἐσ φιλότητα, δίκην δ’ ἐθέλῃσι παρασχεῖν, δέξασθαι· δειλόσ τοι ἀνὴρ φίλον ἄλλοτε ἄλλον ποιεῖται, σὲ δὲ μή τι νόον κατελεγχέτω εἶδοσ. μηδὲ πολύξεινον μηδ’ ἄξεινον καλέεσθαι, μηδὲ κακῶν ἕταρον μηδ’ ἐσθλῶν νεικεστῆρα.

μηδέ ποτ’ οὐλομένην πενίην θυμοφθόρον ἀνδρὶ τέτλαθ’ ὀνειδίζειν, μακάρων δόσιν αἰὲν ἐόντων.

γλώσσησ τοι θησαυρὸσ ἐν ἀνθρώποισιν ἄριστοσ φειδωλῆσ, πλείστη δὲ χάρισ κατὰ μέτρον ἰούσησ. εἰ δὲ κακὸν εἴποισ, τάχα κ’ αὐτὸσ μεῖζον ἀκούσαισ. μηδὲ πολυξείνου δαιτὸσ δυσπέμφελοσ εἶναι ἐκ κοινοῦ·

πλείστη δὲ χάρισ, δαπάνη τ’ ὀλιγίστη. μηδέ ποτ’ ἐξ ἠοῦσ Διὶ λειβέμεν αἴθοπα οἶνον χερσὶν ἀνίπτοισιν μηδ’ ἄλλοισ ἀθανάτοισιν·

οὐ γὰρ τοί γε κλύουσιν, ἀποπτύουσι δέ τ’ ἀράσ. μηδ’ ἄντ’ ἠελίου τετραμμένοσ ὀρθὸσ ὀμιχεῖν·

αὐτὰρ ἐπεί κε δύῃ, μεμνημένοσ, ἔσ τ’ ἀνιόντα· μήτ’ ἐν ὁδῷ μήτ’ ἐκτὸσ ὁδοῦ προβάδην οὐρήσῃσ μηδ’ ἀπογυμνωθείσ· μακάρων τοι νύκτεσ ἐάσιν· ἑζόμενοσ δ’ ὅ γε θεῖοσ ἀνήρ, πεπνυμένα εἰδώσ, ἢ ὅ γε πρὸσ τοῖχον πελάσασ ἐυερκέοσ αὐλῆσ. μηδ’ αἰδοῖα γονῇ πεπαλαγμένοσ ἔνδοθι οἴκου ἱστίῃ ἐμπελαδὸν παραφαινέμεν, ἀλλ’ ἀλέασθαι.

μηδ’ ἀπὸ δυσφήμοιο τάφου ἀπονοστήσαντα σπερμαίνειν γενεήν, ἀλλ’ ἀθανάτων ἀπὸ δαιτόσ. μηδέ ποτ’ αἰενάων ποταμῶν καλλίρροον ὕδωρ ποσσὶ περᾶν, πρίν γ’ εὔξῃ ἰδὼν ἐσ καλὰ ῥέεθρα, χεῖρασ νιψάμενοσ πολυηράτῳ ὕδατι λευκῷ.

ὃσ ποταμὸν διαβῇ κακότητ’ ἰδὲ χεῖρασ ἄνιπτοσ, τῷ δὲ θεοὶ νεμεσῶσι καὶ ἄλγεα δῶκαν ὀπίσσω. μηδ’ ἀπὸ πεντόζοιο θεῶν ἐν δαιτὶ θαλείῃ αὐο͂ν ἀπὸ χλωροῦ τάμνειν αἴθωνι σιδήρῳ.

μηδέ ποτ’ οἰνοχόην τιθέμεν κρητῆροσ ὕπερθε πινόντων·

ὀλοὴ γὰρ ἐπ’ αὐτῷ μοῖρα τέτυκται. μηδὲ δόμον ποιῶν ἀνεπίξεστον καταλείπειν, μή τοι ἐφεζομένη κρώξῃ λακέρυζα κορώνη.

μηδ’ ἀπὸ χυτροπόδων ἀνεπιρρέκτων ἀνελόντα ἔσθειν μηδὲ λόεσθαι·

ἐπεὶ καὶ τοῖσ ἔνι ποινή. μηδ’ ἐπ’ ἀκινήτοισι καθιζέμεν, οὐ γὰρ ἄμεινον, παῖδα δυωδεκαταῖον, ὅτ’ ἀνέρ’ ἀνήνορα ποιεῖ, μηδὲ δυωδεκάμηνον·

ἴσον καὶ τοῦτο τέτυκται. μηδὲ γυναικείῳ λουτρῷ χρόα φαιδρύνεσθαι ἀνέρα· λευγαλέη γὰρ ἐπὶ χρόνον ἔστ’ ἐπὶ καὶ τῷ ποινή. μηδ’ ἱεροῖσιν ἐπ’ αἰθομένοισι κυρήσασ μωμεύειν ἀίδηλα· θεόσ νύ τι καὶ τὰ νεμεσσᾷ. μηδέ ποτ’ ἐν προχοῇσ ποταμῶν ἅλαδε προρεόντων μηδ’ ἐπὶ κρηνάων οὐρεῖν, μάλα δ’ ἐξαλέασθαι· μηδ’ ἐναποψύχειν· τὸ γὰρ οὔ τοι λώιόν ἐστιν. ὧδ’ ἔρδειν·

δεινὴν δὲ βροτῶν ὑπαλεύεο φήμην. φήμη γάρ τε κακὴ πέλεται, κούφη μὲν ἀεῖραι ῥεῖα μάλ’, ἀργαλέη δὲ φέρειν, χαλεπὴ δ’ ἀποθέσθαι. φήμη δ’ οὔτισ πάμπαν ἀπόλλυται, ἥν τινα πολλοὶ λαοὶ φημίξωσι· θεόσ νύ τίσ ἐστι καὶ αὐτή. Ἤματα δ’ ἐκ Διόθεν πεφυλαγμένοσ εὖ κατὰ μοῖραν πεφραδέμεν δμώεσσι·

τριηκάδα μηνὸσ ἀρίστην ἔργα τ’ ἐποπτεύειν ἠδ’ ἁρμαλιὴν δατέασθαι. αἵδε γὰρ ἡμέραι εἰσὶ Διὸσ πάρα μητιόεντοσ, εὖτ’ ἂν ἀληθείην λαοὶ κρίνοντεσ ἄγωσιν.

φυτὰ δ’ ἐνθρέψασθαι ἀρίστη. Πρῶτον ἔνη τετράσ τε καὶ ἑβδόμη ἱερὸν ἦμαρ· τῇ γὰρ Ἀπόλλωνα χρυσάορα γείνατο Λητώ· ὀγδοάτη δ’ ἐνάτη τε, δύω γε μὲν ἤματα μηνὸσ ἔξοχ’ ἀεξομένοιο βροτήσια ἔργα πένεσθαι· ἑνδεκάτη δὲ δυωδεκάτη τ’, ἄμφω γε μὲν ἐσθλαί, ἠμὲν ὀίσ πείκειν ἠδ’ εὔφρονα καρπὸν ἀμᾶσθαι· ἡ δὲ δυωδεκάτη τῆσ ἑνδεκάτησ μέγ’ ἀμείνων· τῇ γάρ τοι νῇ νήματ’ ἀερσιπότητοσ ἀράχνησ ἤματοσ ἐκ πλείου, ὅτε ἴδρισ σωρὸν ἀμᾶται· τῇ δ’ ἱστὸν στήσαιτο γυνὴ προβάλοιτό τε ἔργον. Μηνὸσ δ’ ἱσταμένου τρισκαιδεκάτην ἀλέασθαι σπέρματοσ ἄρξασθαι· ἕκτη δ’ ἡ μέσση μάλ’ ἀσύμφορόσ ἐστι φυτοῖσιν, ἀνδρογόνοσ δ’ ἀγαθή·

κούρῃ δ’ οὐ σύμφορόσ ἐστιν, οὔτε γενέσθαι πρῶτ’ οὔτ’ ἂρ γάμου ἀντιβολῆσαι. οὐδὲ μὲν ἡ πρώτη ἕκτη κούρῃ γε γενέσθαι ἄρμενοσ, ἀλλ’ ἐρίφουσ τάμνειν καὶ πώεα μήλων σηκόν τ’ ἀμφιβαλεῖν ποιμνήιον ἤπιον ἦμαρ· ἐσθλὴ δ’ ἀνδρογόνοσ· φιλέοι δ’ ὅ γε κέρτομα βάζειν ψεύδεά θ’ αἱμυλίουσ τε λόγουσ κρυφίουσ τ’ ὀαρισμούσ. μηνὸσ δ’ ὀγδοάτῃ κάπρον καὶ βοῦν ἐρίμυκον ταμνέμεν, οὐρῆασ δὲ δυωδεκάτῃ ταλαεργούσ. εἰκάδι δ’ ἐν μεγάλῃ, πλέῳ ἤματι, ἵστορα φῶτα γείνασθαι·

μάλα γάρ τε νόον πεπυκασμένοσ ἐστίν. ἐσθλὴ δ’ ἀνδρογόνοσ δεκάτη, κούρῃ δέ τε τετρὰσ μέσση· τῇ δέ τε μῆλα καὶ εἰλίποδασ ἕλικασ βοῦσ καὶ κύνα καρχαρόδοντα καὶ οὐρῆασ ταλαεργοὺσ πρηύ̈νειν ἐπὶ χεῖρα τιθείσ. πεφύλαξο δὲ θυμῷ τετράδ’ ἀλεύασθαι φθίνοντόσ θ’ ἱσταμένου τε ἄλγε’ ἃ θυμβορεῖ μάλα γὰρ τετελεσμένον ἦμαρ. Ἐν δὲ τετάρτῃ μηνὸσ ἄγεσθαι οἶκον ἄκοιτιν οἰωνοὺσ κρίνασ, οἳ ἐπ’ ἔργματι τούτῳ ἄριστοι.

πέμπτασ δ’ ἐξαλέασθαι, ἐπεὶ χαλεπαί τε καὶ αἰναί·

ἐν πέμπτῃ γάρ φασιν Ἐρινύασ ἀμφιπολεύειν Ὅρκον γεινόμενον, τὸν Ἔρισ τέκε πῆμ’ ἐπιόρκοισ. Μέσσῃ δ’ ἑβδομάτῃ Δημήτεροσ ἱερὸν ἀκτὴν εὖ μάλ’ ὀπιπεύοντα ἐυτροχάλῳ ἐν ἀλωῇ βαλλέμεν, ὑλοτόμον τε ταμεῖν θαλαμήια δοῦρα νήιά τε ξύλα πολλά, τά τ’ ἄρμενα νηυσὶ πέλονται. τετράδι δ’ ἄρχεσθαι νῆασ πήγνυσθαι ἀραιάσ. εἰνὰσ δ’ ἡ μέσση ἐπὶ δείελα λώιον ἦμαρ, πρωτίστη δ’ εἰνὰσ παναπήμων ἀνθρώποισιν·

ἐσθλὴ μὲν γάρ θ’ ἥ γε φυτευέμεν ἠδὲ γενέσθαι ἀνέρι τ’ ἠδὲ γυναικί· καὶ οὔποτε πάγκακον ἦμαρ. παῦροι δ’ αὖτε ἴσασι τρισεινάδα μηνὸσ ἀρίστην ἄρξασθαί τε πίθου καὶ ἐπὶ ζυγὸν αὐχένι θεῖναι βουσὶ καὶ ἡμιόνοισι καὶ ἵπποισ ὠκυπόδεσσι, νῆα πολυκλήιδα θοὴν εἰσ οἴνοπα πόντον εἰρύμεναι·

παῦροι δέ τ’ ἀληθέα κικλῄσκουσιν. τετράδι δ’ οἶγε πίθον·

περὶ πάντων ἱερὸν ἦμαρ μέσση· παῦροι δ’ αὖτε μετ’ εἰκάδα μηνὸσ ἀρίστην ἠοῦσ γιγνομένησ· ἐπὶ δείελα δ’ ἐστὶ χερείων. αἵδε μὲν ἡμέραι εἰσιν ἐπιχθονίοισ μέγ’ ὄνειαρ, αἱ δ’ ἄλλαι μετάδουποι, ἀκήριοι, οὔ τι φέρουσαι.

ἄλλοσ δ’ ἀλλοίην αἰνεῖ, παῦροι δὲ ἴσασιν. ἄλλοτε μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, ἄλλοτε μήτηρ. τάων εὐδαίμων τε καὶ ὄλβιοσ, ὃσ τάδε πάντα εἰδὼσ ἐργάζηται ἀναίτιοσ ἀθανάτοισιν, ὄρνιθασ κρίνων καὶ ὑπερβασίασ ἀλεείνων.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

Ancient Greek Text

Hesiod, Works and Days, Book WD

(헤시오도스, 일과 날, Book WD)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION