Galen, On the Natural Faculties., ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ Α, section 13

(갈레노스, On the Natural Faculties., ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ Α, section 13)

μαθεῖν δ’ ἔνεστιν οὐ μόνον ἐξ ὧν οἱ τἀναντία τιθέμενοι διαφέρονται τοῖσ ἐναργῶσ φαινομένοισ, εἰσ ὅσον ὀρθότητόσ τε καὶ ἀληθείασ ἥκει τὰ Ἱπποκράτουσ δόγματα, ἀλλὰ κἀξ αὐτῶν τῶν κατὰ μέροσ ἐν τῇ φυσικῇ θεωρίᾳ ζητουμένων τῶν τ’ ἄλλων ἁπάντων καὶ τῶν ἐν τοῖσ ζῳοίσ ἐνεργειῶν. ὅσοι γὰρ οὐδεμίαν οὐδενὶ μορίῳ νομίζουσιν ὑπάρχειν ἑλκτικὴν τῆσ οἰκείασ ποιότητοσ δύναμιν, ἀναγκάζονται πολλάκισ ἐναντία λέγειν τοῖσ ἐναργῶσ φαινομένοισ, ὥσπερ καὶ Ἀσκληπιάδησ ὁ ἰατρὸσ ἐπὶ τῶν νεφρῶν ἐποίησεν, οὓσ οὐ μόνον Ἱπποκράτησ ἢ Διοκλῆσ ἢ Ἐρασίστρατοσ ἢ Πραξαγόρασ ἤ τισ ἄλλοσ ἰατρὸσ ἄριστοσ ὄργανα διακριτικὰ τῶν οὔρων πεπιστεύκασιν ὑπάρχειν, ἀλλὰ καὶ οἱ μάγειροι σχεδὸν ἅπαντεσ ἴσασιν, ὁσημέραι θεώμενοι τήν τε θέσιν αὐτῶν καὶ τὸν ἀφ’ ἑκατέρου πόρον εἰσ τὴν κύστιν ἐμβάλλοντα, τὸν οὐρητῆρα καλούμενον, ἐξ αὐτῆσ τῆσ κατασκευῆσ ἀναλογιζόμενοι τήν τε χρείαν αὐτῶν καὶ τὴν δύναμιν. καὶ πρό γε τῶν μαγείρων ἅπαντεσ ἄνθρωποι καὶ δυσουροῦντεσ πολλάκισ καὶ παντάπασιν ἰσχουροῦντεσ, ὅταν ἀλγῶσι μὲν τὰ κατὰ τὰσ ψόασ, ψαμμώδη δ’ ἐξουρῶσιν, νεφριτικοὺσ ὀνομάζουσι σφᾶσ αὐτούσ. Ἀσκληπιάδην δ’ οἶμαι μηδὲ λίθον οὐρηθέντα ποτὲ θεάσασθαι πρὸσ τῶν οὕτω πασχόντων μηδ’ ὡσ προηγήσατο κατὰ τὴν μεταξὺ τῶν νεφρῶν καὶ τῆσ κύστεωσ χώραν ὀδύνη τισ ὀξεῖα διερχομένου τοῦ λίθου τὸν οὐρητῆρα μηδ’ ὡσ οὐρηθέντοσ αὐτοῦ τά τε τῆσ ὀδύνησ καὶ τὰ τῆσ ἰσχουρίασ ἐπαύσατο παραχρῆμα. πῶσ οὖν εἰσ τὴν κύστιν τῷ λόγῳ παράγει τὸ οὖρον, ἄξιον ἀκοῦσαι καὶ θαυμάσαι τἀνδρὸσ τὴν σοφίαν, ὅσ καταλιπὼν οὕτωσ εὐρείασ ὁδοὺσ ἐναργῶσ φαινομένασ ἀφανεῖσ καὶ στενὰσ καὶ παντάπασιν ἀναισθήτουσ ὑπέθετο. βούλεται γὰρ εἰσ ἀτμοὺσ ἀναλυόμενον τὸ πινόμενον ὑγρὸν εἰσ τὴν κύστιν διαδίδοσθαι κἄπειτ’ ἐξ ἐκείνων αὖθισ ἀλλήλοισ συνιόντων οὕτωσ ἀπολαμβάνειν αὐτὸ τὴν ἀρχαίαν ἰδέαν καὶ γίγνεσθαι πάλιν ὑγρὸν ἐξ ἀτμῶν ἀτεχνῶσ ὡσ περὶ σπογγιᾶσ τινοσ ἢ ἐρίου τῆσ κύστεωσ διανοούμενοσ, ἀλλ’ οὐ σώματοσ ἀκριβῶσ πυκνοῦ καὶ στεγανοῦ δύο χιτῶνασ ἰσχυροτάτουσ κεκτημένου, δι’ ὧν εἴπερ διέρχεσθαι φήσομεν τοὺσ ἀτμούσ, τί δήποτ’ οὐχὶ διὰ τοῦ περιτοναίου καὶ τῶν φρενῶν διελθόντεσ ἐνέπλησαν ὕδατοσ τό τ’ ἐπιγάστριον ἅπαν καὶ τὸν θώρακα; ἀλλὰ παχύτεροσ, φησίν, ἐστὶ δηλαδὴ καὶ στεγανώτεροσ ὁ περιτόναιοσ χιτὼν τῆσ κύστεωσ καὶ διὰ τοῦτ’ ἐκεῖνοσ μὲν ἀποστέγει τοὺσ ἀτμούσ, ἡ δὲ κύστισ παραδέχεται. ἀλλ’ εἴπερ ἀνατετμήκει ποτέ, τάχ’ ἂν ἠπίστατο τὸν μὲν ἔξωθεν χιτῶνα τῆσ κύστεωσ ἀπὸ τοῦ περιτοναίου πεφυκότα τὴν αὐτὴν ἐκείνῳ φύσιν ἔχειν, τὸν δ’ ἔνδοθεν τὸν αὐτῆσ τῆσ κύστεωσ ἴδιον πλέον ἢ διπλάσιον ἐκείνου τὸ πάχοσ ὑπάρχειν. Ἀλλ’ ἴσωσ οὔτε τὸ πάχοσ οὔθ’ ἡ λεπτότησ τῶν χιτώνων, ἀλλ’ ἡ θέσισ τῆσ κύστεωσ αἰτία τοῦ φέρεσθαι τοὺσ ἀτμοὺσ εἰσ αὐτήν. καὶ μὴν εἰ καὶ διὰ τἆλλα πάντα πιθανὸν ἦν αὐτοὺσ ἐνταυθοῖ συναθροίζεσθαι, τό γε τῆσ θέσεωσ μόνησ αὔταρκεσ κωλῦσαι. κάτω μὲν γὰρ ἡ κύστισ κεῖται, τοῖσ δ’ ἀτμοῖσ σύμφυτοσ ἡ πρὸσ τὸ μετέωρον φορά, ὥστε πολὺ πρότερον ἂν ἔπλησαν ἅπαντα τὰ κατὰ τὸν θώρακά τε καὶ τὸν πνεύμονα, πρὶν ἐπὶ τὴν κύστιν ἀφικέσθαι. καίτοι τί θέσεωσ κύστεωσ καὶ περιτοναίου καὶ θώρακοσ μνημονεύω; διεκπεσόντεσ γὰρ δήπου τούσ τε τῆσ κοιλίασ καὶ τῶν ἐντέρων χιτῶνασ οἱ ἀτμοὶ κατὰ τὴν μεταξὺ χώραν αὐτῶν τε τούτων καὶ τοῦ περιτοναίου συναθροισθήσονται καὶ ὑγρὸν ἐνταυθοῖ γενήσονται, ὥσπερ καὶ τοῖσ ὑδερικοῖσ ἐν τούτῳ τῷ χωρίῳ τὸ πλεῖστον ἀθροίζεται τοῦ ὕδατοσ, ἢ πάντωσ αὐτοὺσ χρὴ φέρεσθαι πρόσω διὰ πάντων τῶν ὁπωσοῦν ὁμιλούντων καὶ μηδέποθ’ ἵστασθαι. ἀλλ’ εἰ καὶ τοῦτό τισ ὑπόθοιτο, διεκπεσόντεσ ἂν οὕτωσ οὐ τὸ περιτόναιον μόνον ἀλλὰ καὶ τὸ ἐπιγάστριον, εἰσ τὸ περιέχον σκεδασθεῖεν ἢ πάντωσ ἂν ὑπὸ τῷ δέρματι συναθροισθεῖεν. ἀλλὰ καὶ πρὸσ ταῦτ’ ἀντιλέγειν οἱ νῦν Ἀσκληπιάδειοι πειρῶνται, καίτοι πρὸσ ἁπάντων ἀεὶ τῶν παρατυγχανόντων αὐτοῖσ, ὅταν περὶ τούτων ἐρίζωσι, καταγελώμενοι. οὕτωσ ἄρα δυσαπότριπτόν τι κακόν ἐστιν ἡ περὶ τὰσ αἱρέσεισ φιλοτιμία καὶ δυσέκνιπτον ἐν τοῖσ μάλιστα καὶ ψώρασ ἁπάσησ δυσιατότερον. τῶν γοῦν καθ’ ἡμᾶσ τισ σοφιστῶν τά τ’ ἄλλα καὶ περὶ τοὺσ ἐριστικοὺσ λόγουσ ἱκανῶσ συγκεκροτημένοσ καὶ δεινὸσ εἰπεῖν, εἴπερ τισ ἄλλοσ, ἀφικόμενοσ ἐμοί ποθ’ ὑπὲρ τούτων εἰσ λόγουσ, τοσοῦτον ἀπέδει τοῦ δυσωπεῖσθαι πρόσ τινοσ τῶν εἰρημένων, ὥστε καὶ θαυμάζειν ἔφασκεν ἐμοῦ τὰ σαφῶσ φαινόμενα λόγοισ ληρώδεσιν ἀνατρέπειν ἐπιχειροῦντοσ. ἐναργῶσ γὰρ ὁσημέραι θεωρεῖσθαι τὰσ κύστεισ ἁπάσασ, εἴ τισ αὐτὰσ ἐμπλήσειεν ὕδατοσ ἢ ἀέροσ, εἶτα δήσασ τὸν τράχηλον πιέζοι πανταχόθεν, οὐδαμόθεν μεθιείσασ οὐδέν, ἀλλ’ ἀκριβῶσ ἅπαν ἐντὸσ ἑαυτῶν στεγούσασ. καίτοι γ’ εἴπερ ἦσάν τινεσ ἐκ τῶν νεφρῶν εἰσ αὐτὰσ ἥκοντεσ αἰσθητοὶ καὶ μεγάλοι πόροι, πάντωσ ἄν, ἔφη, δι’ ἐκείνων, ὥσπερ εἰσῄει τὸ ὑγρὸν εἰσ αὐτάσ, οὕτω καὶ θλιβόντων ἐξεκρίνετο. ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτ’ εἰπὼν ἐξαίφνησ ἀπταίστῳ καὶ σαφεῖ τῷ στόματι τελευτῶν ἀναπηδήσασ ἀπῄει καταλιπὼν ἡμᾶσ ὡσ οὐδὲ πιθανῆσ τινοσ ἀντιλογίασ εὐπορῆσαι δυναμένουσ. οὕτωσ οὐ μόνον ὑγιὲσ οὐδὲν ἴσασιν οἱ ταῖσ αἱρέσεσι δουλεύοιτεσ, ἀλλ’ οὐδὲ μαθεῖν ὑπομένουσι. δέον γὰρ ἀκοῦσαι τὴν αἰτίαν, δι’ ἣν εἰσιέναι μὲν δύναται διὰ τῶν οὐρητήρων εἰσ τὴν κύστιν τὸ ὑγρόν, ἐξιέναι δ’ αὖθισ ὀπίσω τὴν αὐτὴν ὁδὸν οὐκέθ’ οἱο͂́ν τε, καὶ θαυμάσαι τὴν τέχνην τῆσ φύσεωσ, οὔτε μαθεῖν ἐθέλουσι καὶ λοιδοροῦνται προσέτι μάτην ὑπ’ αὐτῆσ ἄλλα τε πολλὰ καὶ τοὺσ νεφροὺσ γεγονέναι φάσκοντεσ. εἰσὶ δ’ οἳ καὶ δειχθῆναι παρόντων αὐτῶν τοὺσ ἀπὸ τῶν νεφρῶν εἰσ τὴν κύστιν ἐμφυομένουσ οὐρητῆρασ ὑπομείναντεσ ἐτόλμησαν εἰπεῖν οἱ μέν, ὅτι μάτην καὶ οὗτοι γεγόνασιν, οἱ δ’, ὅτι σπερματικοί τινέσ εἰσι πόροι καὶ διὰ τοῦτο κατὰ τὸν τράχηλον αὐτῆσ, οὐκ εἰσ τὸ κῦτοσ ἐμφύονται. δείξαντεσ οὖν ἡμεῖσ αὐτοῖσ τοὺσ ὡσ ἀληθῶσ σπερματικοὺσ πόρουσ κατωτέρω τῶν οὐρητήρων ἐμβάλλοντασ εἰσ τὸν τράχηλον, νῦν γοῦν, εἰ καὶ μὴ πρότερον, ᾠήθημεν ἀπάξειν τε τῶν ψευδῶσ ὑπειλημμένων ἐπί τε τἀναντία μεταστήσειν αὐτίκα. οἱ δὲ καὶ πρὸσ τοῦτ’ ἀντιλέγειν ἐτόλμων οὐδὲν εἶναι θαυμαστὸν εἰπόντεσ, ἐν ἐκείνοισ μὲν ὡσ ἂν στεγανωτέροισ οὖσιν ἐπὶ πλέον ὑπομένειν τὸ σπέρμα, κατὰ δὲ τοὺσ ἀπὸ τῶν νεφρῶν ὡσ ἂν ἱκανῶσ ἀνευρυσμένουσ ἐκρεῖν διὰ ταχέων. ἡμεῖσ οὖν ἠναγκάσθημεν αὐτοῖσ τοῦ λοιποῦ δεικνύειν εἰσρέον τῇ κύστει διὰ τῶν οὐρητήρων τὸ οὖρον ἐναργῶσ ἐπὶ ζῶντοσ ἔτι τοῦ ζῳού, μόγισ ἂν οὕτω ποτὲ τὴν φλυαρίαν αὐτῶν ἐπισχήσειν ἐλπίζοντεσ. ὁ δὲ τρόποσ τῆσ δείξεώσ ἐστι τοιόσδε. διελεῖν χρὴ τὸ πρὸ τῶν οὐρητήρων περιτόναιον, εἶτα βρόχοισ αὐτοὺσ ἐκλαβεῖν κἄπειτ’ ἐπιδήσαντασ ἐᾶσαι τὸ ζῷον· οὐ γὰρ ἂν οὐρήσειεν ἔτι. μετὰ δὲ ταῦτα λύειν μὲν τοὺσ ἔξωθεν δεσμούσ, δεικνύναι δὲ κενὴν μὲν τὴν κύστιν, μεστοὺσ δ’ ἱκανῶσ καὶ διατεταμένουσ τοὺσ οὐρητῆρασ καὶ κινδυνεύοντασ Ῥαγῆναι κἄπειτα τοὺσ βρόχουσ αὐτῶν ἀφελόντασ ἐναργῶσ ὁρᾶν ἤδη πληρουμένην οὔρου τὴν κύστιν. Ἐπὶ δὲ τούτω φανέντι, πρὶν οὐρῆσαι τὸ ζῷον, βρόχον αὐτοῦ περιβαλεῖν χρὴ τῷ αἰδοίῳ κἄπειτα θλίβειν πανταχόθεν τὴν κύστιν. οὐδὲ γὰρ ἂν οὐδὲν ἔτι διὰ τῶν οὐρητήρων ἐπανέλθοι πρὸσ τοὺσ νεφρούσ. κἀν τούτῳ δῆλον γίγνεται τὸ μὴ μόνον ἐπὶ τεθνεῶτοσ ἀλλὰ καὶ περιόντοσ ἔτι τοῦ ζῳού κωλύεσθαι μεταλαμβάνειν αὖθισ ἐκ τῆσ κύστεωσ τοὺσ οὐρητῆρασ τὸ οὖρον. ἐπὶ τούτοισ ὀφθεῖσιν ἐπιτρέπειν ἤδη τὸ ζῷον οὐρεῖν λύοντασ αὐτοῦ τὸν ἐπὶ τῷ αἰδοίῳ βρόχον, εἶτ’ αὖθισ ἐπιβαλεῖν μὲν θατέρῳ τῶν οὐρητήρων, ἐᾶσαι δὲ τὸν ἕτερον εἰσ τὴν κύστιν συρρεῖν καί τινα διαλιπόντασ χρόνον ἐπιδεικνύειν ἤδη, πῶσ ὁ μὲν ἕτεροσ αὐτῶν ὁ δεδεμένοσ μεστὸσ καὶ διατεταμένοσ κατὰ τὰ πρὸσ τῶν νεφρῶν μέρη φαίνεται, ὁ δ’ ἕτεροσ ὁ λελυμένοσ αὐτὸσ μὲν χαλαρόσ ἐστι, πεπλήρωκε δ’ οὔρου τὴν κύστιν. εἶτ’ αὖθισ διατεμεῖν πρῶτον μὲν τὸν πλήρη καὶ δεῖξαι, πῶσ ἐξακοντίζεται τὸ οὖρον ἐξ αὐτοῦ, καθάπερ ἐν ταῖσ φλεβοτομίαισ τὸ αἷμα, μετὰ ταῦτα δὲ καὶ τὸν ἕτερον αὖθισ διατεμεῖν κἄπειτ’ ἐπιδῆσαι τὸ ζῷον ἔξωθεν, ἀμφοτέρων διῃρημένων, εἶθ’ ὅταν ἱκανῶσ ἔχειν δοκῇ, λῦσαι τὸν δεσμόν. εὑρεθήσεται γὰρ ἡ μὲν κύστισ κενή, πλῆρεσ δ’ οὔρου τὸ μεταξὺ τῶν ἐντέρων τε καὶ τοῦ περιτοναίου χωρίον ἅπαν, ὡσ ἂν εἰ καὶ ὑδερικὸν ἦν τὸ ζῷον. ταῦτ’ οὖν εἴ τισ αὐτὸσ καθ’ ἑαυτὸν βουληθείη βασανίζειν ἐπὶ ζῳού, μεγάλωσ μοι δοκεῖ καταγνώσεσθαι τῆσ Ἀσκληπιάδου προπετείασ. εἰ δὲ δὴ καὶ τὴν αἰτίαν μάθοι, δι’ ἣν οὐδὲν ἐκ τῆσ κύστεωσ εἰσ τοὺσ οὐρητῆρασ ἀντεκρεῖ, πεισθῆναι ἄν μοι δοκεῖ καὶ διὰ τοῦδε τὴν εἰσ τὰ ζῷα πρόνοιάν τε καὶ τέχνην τῆσ φύσεωσ. Ἱπποκράτησ μὲν οὖν ὧν ἴσμεν ἰατρῶν τε καὶ φιλοσόφων πρῶτοσ ἁπάντων, ὡσ ἂν καὶ πρῶτοσ ἐπιγνοὺσ τὰ τῆσ φύσεωσ ἔργα, θαυμάζει τε καὶ διὰ παντὸσ αὐτὴν ὑμνεῖ δικαίαν ὀνομάζων καὶ μόνην ἐξαρκεῖν εἰσ ἅπαντα τοῖσ ζῳοίσ φησίν, αὐτὴν ἐξ αὑτῆσ ἀδιδάκτωσ πράττουσαν ἅπαντα τὰ δέοντα· τοιαύτην δ’ οὖσαν αὐτὴν εὐθέωσ καὶ δυνάμεισ ὑπέλαβεν ἔχειν ἑλκτικὴν μὲν τῶν οἰκείων, ἀποκριτικὴν δὲ τῶν ἀλλοτρίων καὶ τρέφειν τε καὶ αὔξειν αὐτὴν τὰ ζῷα καὶ κρίνειν τὰ νοσήματα· καὶ διὰ τοῦτ’ ἐν τοῖσ σώμασιν ἡμῶν σύμπνοιάν τε μίαν εἶναί φησι καὶ σύρροιαν καὶ πάντα συμπαθέα. κατὰ δὲ τὸν Ἀσκληπιάδην οὐδὲν οὐδενὶ συμπαθέσ ἐστι φύσει, διῃρημένησ τε καὶ κατατεθραυσμένησ εἰσ ἄναρμα στοιχεῖα καὶ ληρώδεισ ὄγκουσ ἁπάσησ τῆσ οὐσίασ. ἐξ ἀνάγκησ οὖν ἄλλα τε μυρία τοῖσ ἐναργῶσ φαινομένοισ ἐναντίωσ ἀπεφήνατο καὶ τῆσ φύσεωσ ἠγνόησε τήν τε τῶν οἰκείων ἐπισπαστικὴν δύναμιν καὶ τὴν τῶν ἀλλοτρίων ἀποκριτικήν. ἐπὶ μὲν οὖν τῆσ ἐξαιματώσεώσ τε καὶ ἀναδόσεωσ ἐξεῦρέ τινα ψυχρὰν ἀδολεσχίαν· εἰσ δὲ τὴν τῶν περιττωμάτων κάθαρσιν οὐδὲν ὅλωσ εὑρὼν εἰπεῖν οὐκ ὤκνησεν ὁμόσε χωρῆσαι τοῖσ φαινομένοισ, ἐπὶ μὲν τῆσ τῶν οὔρων διακρίσεωσ ἀποστερήσασ μὲν τῶν τε νεφρῶν καὶ τῶν οὐρητήρων τὴν ἐνέργειαν, ἀδήλουσ δέ τινασ πόρουσ εἰσ τὴν κύστιν ὑποθέμενοσ· τοῦτο γὰρ ἦν δηλαδὴ μέγα καὶ σεμνὸν ἀπιστήσαντα τοῖσ φαινομένοισ πιστεῦσαι τοῖσ ἀδήλοισ. Ἐπὶ δὲ τῆσ ξανθῆσ χολῆσ ἔτι μεῖζον αὐτῷ καὶ νεανικώτερόν ἐστι τὸ τόλμημα· γεννᾶσθαι γὰρ αὐτὴν ἐν τοῖσ χοληδόχοισ ἀγγείοισ, οὐ διακρίνεσθαι λέγει. πῶσ οὖν τοῖσ ἰκτερικοῖσ ἅμ’ ἄμφω συμπίπτει, τὰ μὲν διαχωρήματα μηδὲν ὅλωσ ἐν αὑτοῖσ ἔχοντα χολῆσ, ἀνάπλεων δ’ αὐτοῖσ γιγνόμενον ὅλον τὸ σῶμα; ληρεῖν πάλιν ἐνταῦθ’ ἀναγκάζεται τοῖσ ἐπὶ τῶν οὔρων εἰρημένοισ παραπλησίωσ. ληρεῖ δ’ οὐδὲν ἧττον καὶ περὶ τῆσ μελαίνησ χολῆσ καὶ τοῦ σπληνὸσ οὔτε τί ποθ’ ὑφ’ Ἱπποκράτουσ εἴρηται συνιεὶσ ἀντιλέγειν τ’ ἐπιχειρῶν οἷσ οὐκ οἶδεν ἐμπλήκτῳ τινὶ καὶ μανικῷ στόματι. Τί δὴ τὸ κέρδοσ ἐκ τῶν τοιούτων δογμάτων εἰσ τὰσ θεραπείασ ἐκτήσατο; μήτε νεφριτικόν τι νόσημα δύνασθαι θεραπεῦσαι μήτ’ ἰκτερικὸν μήτε μελαγχολικόν, ἀλλὰ καὶ περὶ τοῦ πᾶσιν ἀνθρώποισ οὐχ Ἱπποκράτει μόνον ὁμολογουμένου τοῦ καθαίρειν τῶν φαρμάκων ἔνια μὲν τὴν ξανθὴν χολήν, ἔνια δὲ τὴν μέλαιναν, ἄλλα δέ τινα φλέγμα καί τινα τὸ λεπτὸν καὶ ὑδατῶδεσ περιττωμα, μηδὲ περὶ τούτων συγχωρεῖν, ἀλλ’ ὑπ’ αὐτῶν τῶν φαρμάκων γίγνεσθαι λέγειν τοιοῦτον ἕκαστον τῶν κενουμένων, ὥσπερ ὑπὸ τῶν χοληδόχων πόρων τὴν χολήν· καὶ μηδὲν διαφέρειν κατὰ τὸν θαυμαστὸν Ἀσκληπιάδην ἢ ὑδραγωγὸν διδόναι τοῖσ ὑδεριῶσιν ἢ χολαγωγὸν φάρμακον· ἅπαντα γὰρ ὁμοίωσ κενοῦν καὶ συντήκειν τὸ σῶμα καὶ τὸ σύντηγμα τοιόνδε τι φαίνεσθαι ποιεῖν, μὴ πρότερον ὑπάρχον τοιοῦτον. ἆρ’ οὖν οὐ μαίνεσθαι νομιστέον αὐτὸν ἢ παντάπασιν ἄπειρον εἶναι τῶν ἔργων τῆσ τέχνησ; τίσ γὰρ οὐκ οἶδεν, ὡσ, εἰ μὲν φλέγματοσ ἀγωγὸν δοθείη φάρμακον τοῖσ ἰκτεριῶσιν, οὐκ ἂν οὐδὲ τέτταρασ κυάθουσ καθαρθεῖεν· οὕτω δ’ οὐδ’ εἰ τῶν ὑδραγωγῶν τι· χολαγωγῷ δὲ φαρμάκῳ πλεῖστον μὲν ἐκκενοῦται χολῆσ, αὐτίκα δὲ καθαρὸσ τοῖσ οὕτω καθαρθεῖσιν ὁ χρὼσ γίγνεται. πολλοὺσ γοῦν ἡμεῖσ μετὰ τὸ θεραπεῦσαι τὴν ἐν τῷ ἥπατι διάθεσιν ἅπαξ καθήραντεσ ἀπηλλάξαμεν τοῦ παθήματοσ. οὐ μὴν οὐδ’ εἰ φλέγματοσ ἀγωγῷ καθαίροισ φαρμάκῳ, πλέον ἄν τι διαπράξαιο. καὶ ταῦτ’ οὐχ Ἱπποκράτησ μὲν οὕτωσ οἶδε γιγνόμενα, τοῖσ δ’ ἀπὸ τῆσ ἐμπειρίασ μόνησ ὁρμωμένοισ ἑτέρωσ ἔγνωσται, ἀλλὰ κἀκείνοισ ὡσαύτωσ καὶ πᾶσιν ἰατροῖσ, οἷσ μέλει τῶν ἔργων τῆσ τέχνησ, οὕτω δοκεῖ πλὴν Ἀσκληπιάδου. προδοσίαν γὰρ εἶναι νενόμικε τῶν στοιχείων ὧν ὑπέθετο τὴν ἀληθῆ περὶ τῶν τοιούτων ὁμολογίαν. εἰ γὰρ ὅλωσ εὑρεθείη τι φάρμακον ἑλκτικὸν τοῦδέ τινοσ τοῦ χυμοῦ μόνου, κίνδυνοσ κρατεῖν δηλαδὴ τῷ λόγῳ τὸ ἐν ἑκάστῳ τῶν σωμάτων εἶναί τινα δύναμιν ἐπισπαστικὴν τῆσ οἰκείασ ποιότητοσ. διὰ τοῦτο κνῆκον μὲν καὶ κόκκον τὸν κνίδιον καὶ ἱπποφαὲσ οὐχ ἕλκειν ἐκ τοῦ σώματοσ ἀλλὰ ποιεῖν τὸ φλέγμα φησίν· ἄνθοσ δὲ χαλκοῦ καὶ λεπίδα καὶ αὐτὸν τὸν κεκαυμένον χαλκὸν καὶ χαμαίδρυν καὶ χαμαιλέοντα εἰσ ὕδωρ ἀναλύειν τὸ σῶμα καὶ τοὺσ ὑδερικοὺσ ὑπὸ τούτων οὐ καθαιρομένουσ ὀνίνασθαι ἀλλὰ κενουμένουσ συναυξόντων δηλαδὴ τὸ πάθοσ. εἰ γὰρ οὐ κενοῖ τὸ περιεχόμενον ἐν τοῖσ σώμασιν ὑδατῶδεσ ὑγρὸν ἀλλ’ αὐτὸ γεννᾷ, τῷ νοσήματι προστιμωρεῖται. καὶ μέν γε καὶ ἡ σκαμμωνία πρὸσ τῷ μὴ κενοῦν ἐκ τοῦ σώματοσ τῶν ἰκτερικῶν τὴν χολὴν ἔτι καὶ τὸ χρηστὸν αἷμα χολὴν ἐργαζομένη καὶ συντήκουσα τὸ σῶμα καὶ τηλικαῦτα κακὰ δρῶσα καὶ τὸ πάθοσ ἐπαύξουσα κατά γε τὸν Ἀσκληπιάδου λόγον. ὅμωσ ἐναργῶσ ὁρᾶται πολλοὺσ ὠφελοῦσα. ναί, φησίν, ὀνίνανται μέν, ἀλλ’ αὐτῷ μόνῳ τῷ λόγῳ τῆσ κενώσεωσ. καὶ μὴν εἰ φλέγματοσ ἀγωγὸν αὐτοῖσ δοίησ φάρμακον, οὐκ ὀνήσονται. καὶ τοῦθ’ οὕτωσ ἐναργέσ ἐστιν, ὥστε καὶ οἱ ἀπὸ μόνησ τῆσ ἐμπειρίασ ὁρμώμενοι γιγνώσκουσιν αὐτό. καίτοι τούτοισ γε τοῖσ ἀνδράσιν αὐτὸ δὴ τοῦτ’ ἔστι φιλοσόφημα, τὸ μηδενὶ λόγῳ πιστεύειν ἀλλὰ μόνοισ τοῖσ ἐναργῶσ φαινομένοισ. ἐκεῖνοι μὲν οὖν σωφρονοῦσιν· Ἀσκληπιάδησ δὲ παραπαίει ταῖσ αἰσθήσεσιν ἡμᾶσ ἀπιστεῖν κελεύων, ἔνθα τὸ φαινόμενον ἀνατρέπει σαφῶσ αὐτοῦ τὰσ ὑποθέσεισ. καίτοι μακρῷ γ’ ἦν ἄμεινον οὐχ ὁμόσε χωρεῖν τοῖσ φαινομένοισ ἀλλ’ ἐκείνοισ ἀναθέσθαι τὸ πᾶν. ἆρ’ οὖν ταῦτα μόνον ἐναργῶσ μάχεται τοῖσ Ἀσκληπιάδου δόγμασιν ἢ καὶ τὸ θέρουσ μὲν πλείονα κενοῦσθαι τὴν ξανθὴν χολὴν ὑπὸ τῶν αὐτῶν φαρμάκων, χειμῶνοσ δὲ τὸ φλέγμα, καὶ νεανίσκῳ μὲν πλείονα τὴν χολήν, πρεσβύτῃ δὲ τὸ φλέγμα; φαίνεται γὰρ ἕκαστον ἕλκειν τὴν οὖσαν, οὐκ αὐτὸ γεννᾶν τὴν οὐκ οὖσαν. εἰ γοῦν ἐθελήσαισ νεανίσκῳ τινὶ τῶν ἰσχνῶν καὶ θερμῶν ὡρ́ᾳ θέρουσ μήτ’ ἀργῶσ βεβιωκότι μήτ’ ἐν πλησμονῇ φλέγματοσ ἀγωγὸν δοῦναι φάρμακον, ὀλίγιστον μὲν καὶ μετὰ βίασ πολλῆσ ἐκκενώσεισ τοῦ χυμοῦ, βλάψεισ δ’ ἐσχάτωσ τὸν ἄνθρωπον· ἔμπαλιν δ’ εἰ χολαγωγὸν δοίησ, καὶ πάμπολυ κενώσεισ καὶ βλάψεισ οὐδέν. ἆρ’ ἀπιστοῦμεν ἔτι τῷ μὴ οὐχ ἕκαστον τῶν φαρμάκων ἐπάγεσθαι τὸν οἰκεῖον ἑαυτῷ χυμόν; ἴσωσ φήσουσιν οἱ ἀπ’ Ἀσκληπιάδου, μᾶλλον δ’ οὐκ ἴσωσ, ἀλλὰ πάντωσ ἀπιστεῖν ἐροῦσιν, ἵνα μὴ προδῶσι τὰ φίλτατα.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION