Euripides, Suppliants, episode

τέχνην μὲν αἰεὶ τήνδ ἔχων ὑπηρετεῖς πόλει τε κἀμοί, διαφέρων κηρύγματα:? ἐλθὼν δ ὑπέρ τ Ἀσωπὸν Ἰσμηνοῦ θ ὕδωρ σεμνῷ τυράννῳ φράζε Καδμείων τάδε: Θησεύς ς ἀπαιτεῖ πρὸς χάριν θάψαι νεκρούς, συγγείτον οἰκῶν γαῖαν, ἀξιῶν τυχεῖν, φίλον τε θέσθαι πάντ Ἐρεχθειδῶν λεών. κἂν μὲν θέλωσιν, αἰνέσας παλίσσυτος στεῖχ: ἢν δ ἀπιστῶς, οἵδε δεύτεροι λόγοι: Κῶμον δέχεσθαι τὸν ἐμὸν ἀσπιδηφόρον. στρατὸς δὲ θάσσει κἀξετάζεται παρὼν Καλλίχορον ἀμφὶ σεμνὸν εὐτρεπὴς ὅδε. καὶ μὴν ἑκοῦσά γ ἀσμένη τ ἐδέξατο πόλις πόνον τόνδ, ὡς θέλοντά μ ᾔσθετο. ἐά: λόγων τίς ἐμποδὼν ὅδ ἔρχεται· Καδμεῖος, ὡς ἐοίκεν οὐ σάφ εἰδότι, κῆρυξ. ἐπίσχες, ἤν ς ἀπαλλάξῃ πόνου μολὼν ὕπαντα τοῖς ἐμοῖς βουλεύμασιν. τίς γῆς τύραννος· πρὸς τίν ἀγγεῖλαί με χρὴ λόγους Κρέοντος, ὃς κρατεῖ Κάδμου χθονὸς Ἐτεοκλέους θανόντος ἀμφ ἑπταστόμους πύλας ἀδελφῇ χειρὶ Πολυνείκους ὕπο· πρῶτον μὲν ἤρξω τοῦ λόγου ψευδῶς, ξένε, ζητῶν τύραννον ἐνθάδ: οὐ γὰρ ἄρχεται ἑνὸς πρὸς ἀνδρός, ἀλλ ἐλευθέρα πόλις. δῆμος δ ἀνάσσει διαδοχαῖσιν ἐν μέρει ἐνιαυσίαισιν, οὐχὶ τῷ πλούτῳ διδοὺς τὸ πλεῖστον, ἀλλὰ χὡ πένης ἔχων ἴσον. ἓν μὲν τόδ ἡμῖν ὥσπερ ἐν πεσσοῖς δίδως κρεῖσσον: πόλις γὰρ ἧς ἐγὼ πάρειμ ἄπο ἑνὸς πρὸς ἀνδρός, οὐκ ὄχλῳ κρατύνεται: οὐδ ἔστιν αὐτὴν ὅστις ἐκχαυνῶν λόγοις πρὸς κέρδος ἴδιον ἄλλοτ ἄλλοσε στρέφει, τὸ δ αὐτίχ ἡδὺς καὶ διδοὺς πολλὴν χάριν, ἐσαῦθις ἔβλαψ, εἶτα διαβολαῖς νέαις κλέψας τὰ πρόσθε σφάλματ ἐξέδυ δίκης. ἄλλως τε πῶς ἂν μὴ διορθεύων λόγους ὀρθῶς δύναιτ ἂν δῆμος εὐθύνειν πόλιν· ὁ γὰρ χρόνος μάθησιν ἀντὶ τοῦ τάχους κρείσσω δίδωσι. γαπόνος δ ἀνὴρ πένης, εἰ καὶ γένοιτο μὴ ἀμαθής, ἔργων ὕπο οὐκ ἂν δύναιτο πρὸς τὰ κοίν ἀποβλέπειν. ἦ δὴ νοσῶδες τοῦτο τοῖς ἀμείνοσιν, ὅταν πονηρὸς ἀξίωμ ἀνὴρ ἔχῃ γλώσσῃ κατασχὼν δῆμον, οὐδὲν ὢν τὸ πρίν. κομψός γ ὁ κῆρυξ καὶ παρεργάτης λόγων.

ἐπεὶ δ ἀγῶνα καὶ σὺ τόνδ ἠγωνίσω, ἄκου: ἅμιλλαν γὰρ σὺ προύθηκας λόγων. οὐδὲν τυράννου δυσμενέστερον πόλει, ὅπου τὸ μὲν πρώτιστον οὐκ εἰσὶν νόμοι κοινοί, κρατεῖ δ εἷς τὸν νόμον κεκτημένος αὐτὸς παρ αὑτῷ: καὶ τόδ οὐκέτ ἔστ ἴσον. γεγραμμένων δὲ τῶν νόμων ὅ τ ἀσθενὴς ὁ πλούσιός τε τὴν δίκην ἴσην ἔχει, ἔστιν δ ἐνισπεῖν τοῖσιν ἀσθενεστέροις τὸν εὐτυχοῦντα ταὔθ, ὅταν κλύῃ κακῶς, νικᾷ δ ὁ μείων τὸν μέγαν δίκαι ἔχων. τοὐλεύθερον δ ἐκεῖνο: Τίς θέλει πόλει χρηστόν τι βούλευμ ἐς μέσον φέρειν ἔχων· καὶ ταῦθ ὁ χρῄζων λαμπρός ἐσθ, ὁ μὴ θέλων σιγᾷ. τί τούτων ἔστ ἰσαίτερον πόλει· καὶ μὴν ὅπου γε δῆμος αὐθέντης χθονός, ὑποῦσιν ἀστοῖς ἥδεται νεανίαις: ἀνὴρ δὲ βασιλεὺς ἐχθρὸν ἡγεῖται τόδε, καὶ τοὺς ἀρίστους οὕς τ ἂν ἡγῆται φρονεῖν κτείνει, δεδοικὼς τῆς τυραννίδος πέρι. πῶς οὖν ἔτ ἂν γένοιτ ἂν ἰσχυρὰ πόλις, ὅταν τις ὡς λειμῶνος ἠρινοῦ στάχυν τόλμας ἀφαιρῇ κἀπολωτίζῃ νέους· κτᾶσθαι δὲ πλοῦτον καὶ βίον τί δεῖ τέκνοις ὡς τῷ τυράννῳ πλείον ἐκμοχθῇ βίον· ἢ παρθενεύειν παῖδας ἐν δόμοις καλῶς, τερπνὰς τυράννοις ἡδονάς, ὅταν θέλῃ, δάκρυα δ ἑτοιμάζουσι· μὴ ζῴην ἔτι, εἰ τἀμὰ τέκνα πρὸς βίαν νυμφεύσεται. καὶ ταῦτα μὲν δὴ πρὸς τὰ σὰ ἐξηκόντισα. ἥκεις δὲ δὴ τί τῆσδε γῆς κεχρημένος· κλαίων γ ἂν ἦλθες, εἴ σε μὴ πεμψεν πόλις, περισσὰ φωνῶν: τὸν γὰρ ἄγγελον χρεὼν λέξανθ ὅς ἂν τάξῃ τις ὡς τάχος πάλιν χωρεῖν. τὸ λοιπὸν δ εἰς ἐμὴν πόλιν Κρέων ἧσσον λάλον σου πεμπέτω τιν ἄγγελον. φεῦ φεῦ: κακοῖσιν ὡς ὅταν δαίμων διδῷ καλῶς, ὑβρίζους ὡς ἀεὶ πράξοντες εὖ. λέγοιμ ἂν ἤδη.

τῶν μὲν ἠγωνισμένων σοὶ μὲν δοκείτω ταῦτ, ἐμοὶ δὲ τἀντία. ἐγὼ δ ἀπαυδῶ πᾶς τε Καδμεῖος λεὼς Ἄδραστον ἐς γῆν τήνδε μὴ παριέναι: εἰ δ ἔστιν ἐν γῇ, πρὶν θεοῦ δῦναι σέλας, λύσαντα σεμνὰ στεμμάτων μυστήρια τῆσδ ἐξελαύνειν, μηδ ἀναιρεῖσθαι νεκροὺς βίᾳ, προσήκοντ οὐδὲν Ἀργείων πόλει. κἂν μὲν πίθῃ μοι, κυμάτων ἄτερ πόλιν σὴν ναυστολήσεις: εἰ δὲ μή, πολὺς κλύδων ἡμῖν τε καὶ σοὶ συμμάχοις τ ἔσται δορός. σκέψαι δέ, καὶ μὴ τοῖς ἐμοῖς θυμούμενος λόγοισιν, ὡς δὴ πόλιν ἐλευθέραν ἔχων, σφριγῶντ ἀμείψῃ μῦθον ἐκ βραχιόνων: ἐλπὶς γάρ ἐστ ἄπιστον, ἣ πολλὰς πόλεις συνῆψ, ἄγουσα θυμὸν εἰς ὑπερβολάς. ὅταν γὰρ ἔλθῃ πόλεμος ἐς ψῆφον λεώ, οὐδεὶς ἔθ αὑτοῦ θάνατον ἐκλογίζεται, τὸ δυστυχὲς δὲ τοῦτ ἐς ἄλλον ἐκτρέπει: εἰ δ ἦν παρ ὄμμα θάνατος ἐν ψήφου φορᾷ, οὐκ ἄν ποθ Ἑλλὰς δοριμανὴς ἀπώλλυτο. καίτοι δυοῖν γε πάντες ἄνθρωποι λόγοιν τὸν κρείσσον ἴσμεν, καὶ τὰ χρηστὰ καὶ κακά, ὅσῳ τε πολέμου κρεῖσσον εἰρήνη βροτοῖς: ἣ πρῶτα μὲν Μούσαισι προσφιλεστάτη, Ποιναῖσι δ ἐχθρά, τέρπεται δ εὐπαιδίᾳ, χαίρει δὲ πλούτῳ. ταῦτ ἀφέντες οἱ κακοὶ πολέμους ἀναιρούμεσθα καὶ τὸν ἥσσονα δουλούμεθ, ἄνδρες ἄνδρα καὶ πόλις πόλιν. σὺ δ ἄνδρας ἐχθροὺς καὶ θανόντας ὠφελεῖς, θάπτων κομίζων θ ὕβρις οὓς ἀπώλεσεν·

οὔ τἄρ ἔτ ὀρθῶς Καπανέως κεραύνιον δέμας καπνοῦται, κλιμάκων ὀρθοστάτας ὃς προσβαλὼν πύλῃσιν ὤμοσεν πόλιν πέρσειν θεοῦ θέλοντος ἤν τε μὴ θέλῃ· οὐδ ἡρ´πασεν χάρυβδις οἰωνοσκόπον, τέθριππον ἁρ´μα περιβαλοῦσα χάσματι, ἄλλοι τε κεῖνται πρὸς πύλαις λοχαγέται πέτροις καταξανθέντες ὀστέων ῥαφάς· ἤ νυν φρονεῖν ἄμεινον ἐξαύχει Διός, ἢ θεοὺς δικαίως τοὺς κακοὺς ἀπολλύναι. φιλεῖν μὲν οὖν χρὴ τοὺς σοφοὺς πρῶτον τέκνα, ἔπειτα τοκέας πατρίδα θ, ἣν αὔξειν χρεὼν καὶ μὴ κατᾶξαι. σφαλερὸν ἡγεμὼν θρασύς: νεώς τε ναύτης ἥσυχος, καιρῷ σοφός. καὶ τοῦτ ἐμοὶ τἀνδρεῖον, ἡ προμηθία. ἐξαρκέσας ἦν Ζεὺς ὁ τιμωρούμενος, ὑμᾶς δ ὑβρίζειν οὐκ ἐχρῆν τοιάνδ ὕβριν. ὦ παγκάκιστε - σῖγ, Ἄδραστ, ἔχε στόμα, καὶ μὴ πίπροσθεν τῶν ἐμῶν τοὺς σοὺς λόγους θῇς: οὐ γὰρ ἥκει πρὸς σὲ κηρύσσων ὅδε, ἀλλ ὡς ἔμ: ἡμᾶς κἀποκρίνασθαι χρεών. καὶ πρῶτα μέν σε πρὸς τὰ πρῶτ ἀμείψομαι. οὐκ οἶδ ἐγὼ Κρέοντα δεσπόζοντ ἐμοῦ οὐδὲ σθένοντα μεῖζον, ὥστ ἀναγκάσαι δρᾶν τὰς Ἀθήνας ταῦτ: ἄνω γὰρ ἂν ῥέοι τὰ πράγμαθ οὕτως, εἰ πιταξόμεσθα δή. πόλεμον δὲ τοῦτον οὐκ ἐγὼ καθίσταμαι, ὃς οὐδὲ σὺν τοῖσδ ἦλθον ἐς Κάδμου χθόνα: νεκροὺς δὲ τοὺς θανόντας, οὐ βλάπτων πόλιν οὐδ ἀνδροκμῆτας προσφέρων ἀγωνίας, θάψαι δικαιῶ, τὸν Πανελλήνων νόμον σῴζων. τί τούτων ἐστὶν οὐ καλῶς ἔχον· εἰ γάρ τι καὶ πεπόνθατ Ἀργείων ὕπο, τεθνᾶσιν, ἠμύνασθε πολεμίους καλῶς, αἰσχρῶς δ ἐκείνοις, χἡ δίκη διοίχεται. ἐάσατ ἤδη γῇ καλυφθῆναι νεκρούς, ὅθεν δ ἕκαστον ἐς τὸ φῶς ἀφίκετο, ἐνταῦθ ἀπελθεῖν, πνεῦμα μὲν πρὸς αἰθέρα, τὸ σῶμα δ ἐς γῆν: οὔτι γὰρ κεκτήμεθα ἡμέτερον αὐτὸ πλὴν ἐνοικῆσαι βίον, κἄπειτα τὴν θρέψασαν αὐτὸ δεῖ λαβεῖν. δοκεῖς κακουργεῖν Ἄργος οὐ θάπτων νεκρούς· ἥκιστα: πάσης Ἑλλάδος κοινὸν τόδε, εἰ τοὺς θανόντας νοσφίσας ὧν χρῆν λαχεῖν ἀτάφους τις ἕξει: δειλίαν γὰρ ἐσφέρει τοῖς ἀλκίμοισιν οὗτος ἢν τεθῇ νόμος. κἀμοὶ μὲν ἦλθες δείν ἀπειλήσων ἔπη, νεκροὺς δὲ ταρβεῖτ, εἰ κρυβήσονται χθονί· τί μὴ γένηται· μὴ κατασκάψωσι γῆν ταφέντες ὑμῶν· ἢ τέκν ἐν μυχῷ χθονὸς φύσωσιν, ἐξ ὧν εἶσί τις τιμωρία· σκαιόν γε τἀνάλωμα τῆς γλώσσης τόδε, φόβους πονηροὺς καὶ κενοὺς δεδοικέναι. ἀλλ, ὦ μάταιοι, γνῶτε τἀνθρώπων κακά:

παλαίσμαθ ἡμῶν ὁ βίος: εὐτυχοῦσι δὲ οἳ μὲν τάχ, οἳ δ ἐσαῦθις, οἳ δ ἤδη βροτῶν, τρυφᾷ δ ὁ δαίμων: πρός τε γὰρ τοῦ δυστυχοῦς, ὡς εὐτυχήσῃ, τίμιος γεραίρεται, ὅ τ ὄλβιός νιν πνεῦμα δειμαίνων λιπεῖν ὑψηλὸν αἴρει. γνόντας οὖν χρεὼν τάδε ἀδικουμένους τε μέτρια μὴ θυμῷ φέρειν ἀδικεῖν τε τοιαῦθ οἱᾶ μὴ βλάψαι πόλιν. πῶς οὖν ἂν εἰή· τοὺς ὀλωλότας νεκροὺς θάψαι δὸς ἡμῖν τοῖς θέλουσιν εὐσεβεῖν. ἢ δῆλα τἀνθένδ: εἶμι καὶ θάψω βίᾳ. οὐ γάρ ποτ εἰς Ἕλληνας ἐξοισθήσεται ὡς εἰς ἔμ ἐλθὼν καὶ πόλιν Πανδίονος νόμος παλαιὸς δαιμόνων διεφθάρη. θάρσει: τὸ γάρ τοι τῆς Δίκης σῴζων φάος πολλοὺς ὑπεκφύγοις ἂν ἀνθρώπων ψόγους. βούλῃ συνάψω μῦθον ἐν βραχεῖ σέθεν· λέγ, εἴ τι βούλῃ: καὶ γὰρ οὐ σιγηλὸς εἶ. οὐκ ἄν ποτ ἐκ γῆς παῖδας Ἀργείων λάβοις. κἀμοῦ νυν ἀντάκουσον, εἰ βούλῃ, πάλιν. κλύοιμ ἄν: οὐ γὰρ ἀλλὰ δεῖ δοῦναι μέρος. θάψω νεκροὺς γῆς ἐξελὼν Ἀσωπίας. ἐν ἀσπίσιν σοι πρῶτα κινδυνευτέον. πολλοὺς ἔτλην δὴ χἁτέρους ἄλλους πόνους. ἦ πᾶσιν οὖν <ς> ἔφυσεν ἐξαρκεῖν πατήρ· ὅσοι γ ὑβρισταί: χρηστὰ δ οὐ κολάζομεν. πράσσειν σὺ πόλλ εἰώθας ἥ τε σὴ πόλις. τοιγὰρ πονοῦσα πολλὰ πόλλ εὐδαιμονεῖ. ἔλθ, ὥς σε λόγχη σπαρτὸς ἐν πόλει λάβῃ. τίς δ ἐκ δράκοντος θοῦρος ἂν γένοιτ Ἄρης· γνώσῃ σὺ πάσχων: νῦν δ ἔτ εἶ νεανίας. οὔτοι μ ἐπαρεῖς ὥστε θυμῶσαι φρένας τοῖς σοῖσι κόμποις: ἀλλ ἀποστέλλου χθονός, λόγους ματαίους οὕσπερ ἠνέγκω λαβών. περαίνομεν γὰρ οὐδέν. ὁρμᾶσθαι χρεὼν πάντ ἄνδρ ὁπλίτην ἁρμάτων τ ἐπεμβάτην, μοναμπύκων τε φάλαρα κινεῖσθαι στόμα ἀφρῷ καταστάζοντα Καδμείαν χθόνα. χωρήσομαι γὰρ ἑπτὰ πρὸς Κάδμου πύλας αὐτὸς σίδηρον ὀξὺν ἐν χεροῖν ἔχων αὐτός τε κῆρυξ. σοὶ δὲ προστάσσω μένειν, Ἄδραστε, κἀμοὶ μὴ ἀναμίγνυσθαι τύχας τὰς σάς. ἐγὼ γὰρ δαίμονος τοὐμοῦ μέτα στρατηλατήσω καινὸς ἐν καινῷ δορί. ἓν δεῖ μόνον μοι: τοὺς θεοὺς ἔχειν, ὅσοι δίκην σέβονται: ταῦτα γὰρ ξυνόνθ ὁμοῦ νίκην δίδωσιν. ἁρετὴ δ οὐδὲν λέγει βροτοῖσιν, ἢ μὴ τὸν θεὸν χρῄζοντ ἔχῃ.?