Lucian, Anacharsis, (no name)

(루키아노스, Anacharsis, (no name))

ταῦτα δὲ ὑμῖν, ω Σόλων, τίνοσ ἔνεκα οἱ νέοι ποιοῦσιν; οἱ μὲν αὐτῶν περιπλεκόμενοι ἀλλήλουσ ὑποσκελίζουσιν, οἱ δὲ ἄγχουσι καὶ λυγίζουσι καὶ ἐν τῷ πηλῷ συναναφύρονται κυλινδούμενοι ὥσπερ σύεσ. καίτοι κατ’ ἀρχὰσ εὐθὺσ ἀποδυσάμενοι ‐ ἑώρων γάρ ‐ λίπα τε ἠλείψαντο καὶ κατέψησε μάλα εἰρηνικῶσ ἅτεροσ τὸν ἕτερον ἐν τῷ μέρει. μετὰ δὲ οὐκ οἶδ’ ὅ τι παθόντεσ ὠθοῦσί τε ἀλλήλουσ συννενευκότεσ καὶ τὰ μέτωπα συναράττουσιν ὥσπερ οἱ κριοί. καὶ ἢν ἰδοὺ ἀράμενοσ ἐκεινοσὶ τὸν ἕτερον ἐκ τοῖν σκελοῖν ἀφῆκεν εἰσ τὸ ἔδαφοσ, εἶτ’ ἐπικαταπεσὼν ἀνακύπτειν οὐκ ἐᾷ, συνωθῶν κάτω εἰσ τὸν πηλὸν τέλοσ δὲ ἤδη περιπλέξασ αὐτῷ τὰ σκέλη κατὰ τὴν γαστέρα τὸν πῆχυν ὑποβαλὼν τῷ λαιμῷ ἄγχει ἄθλιον, ὁ δὲ παρακροτεῖ εἰσ τὸν ὦμον, ἱκετεύων οἶμαι, ὡσ μὴ τέλεον ἀποπνιγείη. καὶ οὐδὲ τοῦ ἐλαίου ἕνεκα φείδονται μὴ μολύνεσθαι. , ἀλλ’ ἀφανίσαντεσ τὸ χρῖσμα καὶ τοῦ βορβόρου ἀναπλησθέντεσ ἐν ἱδρῶτι ἅμα πολλῷ γέλωτα ἐμοὶ γοῦν παρέχουσιν ὥσπερ αἱ ^ ἐγχέλυεσ ἐκ τῶν χειρῶν διολισθαίνοντεσ. ἕτεροι δὲ ἐν τῷ αἰθρίῳ τῆσ αὐλῆσ τὸ αὐτὸ τοῦτο δρῶσιν, οὐκ ἐν πηλῷ οὗτοί γε, ἀλλὰ ψάμμον ταύτην βαθεῖαν ὑποβαλόμενοι ἐν τῷ ὀρύγματι πάττουσίν τε ἀλλήλουσ καὶ αὐτοὶ ἑκόντεσ ἐπαμῶνται τὴν κόνιν ἀλεκτρυόνων δίκην, ὡσ ἀφυκτότεροι εἰε͂ν ἐν ταῖσ συμπλοκαῖσ, οἶμαι, τῆσ ψάμμου τὸν ὄλισθον ἀφαιρούσησ καὶ βεβαιοτέραν ἐν ξηρῷ παρεχούσησ τὴν ἀντίληψιν.

οἱ δὲ ὀρθοστάδην κεκονιμένοι καὶ αὐτοὶ παίουσιν ἀλλήλουσ προσπεσόντεσ καὶ λακτίζουσιν.

οὑτοσὶ γοῦν καὶ τοὺσ ὀδόντασ ἐοίκεν ἀποπτύσειν ὁ κακοδαίμων, οὕτωσ αἵματοσ αὐτῷ καὶ ψάμμου ἀναπέπλησται τὸ στόμα, πύξ, ὡσ ὁρᾷσ, παταχθέντοσ εἰσ τὴν γνάθον. ἀλλ’ οὐδὲ ὁ ἄρχων οὑτοσὶ διίστησιν αὐτοὺσ καὶ λύει τὴν μάχην ‐ τεκμαίρομαι γὰρ τῇ πορφυρίδι τῶν ἀρχόντων τινὰ τοῦτον εἶναι ‐ ὁ δὲ καὶ ἐποτρύνει καὶ τὸν πατάξαντα ἐπαινεῖ. ἄλλοι δὲ ἀλλαχόθι πάντεσ ἐγκονοῦσι καὶ ἀναπηδῶσιν ὥσπερ θέοντεσ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ μένοντεσ καὶ εἰσ τὸ ἄνω συναλλόμενοι λακτίζουσιν τὸν ἀέρα.

ταῦτα οὖν ἐθέλω εἰδέναι τίνοσ ἀγαθοῦ ^ ἂν εἰή ποιεῖν·

ὡσ ἔμοιγε μανίᾳ μᾶλλον ἐοικέναι δοκεῖ τὸ πρᾶγμα, καὶ οὐκ ἔστιν ὅστισ ἂν ῥᾳδίωσ μεταπείσειέ με ὡσ οὐ παραπαίουσιν οἱ ταῦτα δρῶντεσ. καὶ εἰκότωσ, ὦ Ἀνάχαρσι, τοιαῦτά σοι τὰ γιγνόμενα φαίνεται, ξένα γε ὄντα καὶ πάμπολυ τῶν Σκυθικῶν ἐθῶν ἀπᾴδοντα, καθάπερ καὶ ὑμῖν πολλὰ εἰκὸσ εἶναι μαθήματα καὶ ἐπιτηδεύματα τοῖσ Ἕλλησιν ἡμῖν ἀλλόκοτα εἶναι δόξαντα ἄν, εἴ τισ ἡμῶν ὥσπερ σὺ νῦν ἐπισταίη αὐτοῖσ.

πλὴν ἀλλὰ θάρρει, ὦγαθέ· οὐ γὰρ μανία τὰ γιγνόμενά ἐστιν οὐδ’ ἐφ’ ὕβρει οὗτοι παίουσιν ἀλλήλουσ καὶ κυλίουσιν ἐν τῷ πηλῷ ἢ ἐπιπάττουσιν τὴν κόνιν, ἀλλ’ ἔχει τινὰ χρείαν οὐκ ἀτερπῆ τὸ πρᾶγμα καὶ ἀκμὴν οὐ μικρὰν ἐπάγει τοῖσ σώμασιν ἢν γοῦν ἐνδιατρίψῃσ, ὥσπερ οἶμαί σε ποιήσειν, τῇ Ἑλλάδι, οὐκ εἰσ μακρὰν εἷσ καὶ αὐτὸσ ἔσῃ τῶν πεπηλωμένων ἢ κεκονιμένων οὕτω σοι τὸ πρᾶγμα ἡδύ τε ἅμα καὶ λυσιτελὲσ εἶναι δόξει. ἄπαγε, ὦ Σόλων, ὑμῖν ταῦτα γένοιτο τὰ ὠφέλιμα καὶ τερπνά, ἐμὲ δὲ εἴ τισ ὑμῶν τοιοῦτό τι διαθείη, εἴσεται ὡσ οὐ μάτην παρεζώσμεθα τὸν ἀκινάκην. ἀτὰρ εἰπέ μοι, τί ὄνομα ἔθεσθε τοῖσ γιγνομένοισ, ἢ τί φῶμεν ποιεῖν αὐτούσ;

ὁ μὲν χῶροσ αὐτόσ, ὦ Ἀνάχαρσι, γυμνάσιον ὑφ’ ἡμῶν ὀνομάζεται καὶ ἔστιν ἱερὸν Ἀπόλλωνοσ τοῦ Λυκείου. καὶ τὸ ἄγαλμα δὲ αὐτοῦ ὁρᾷσ, τὸν ἐπὶ τῇ στήλῃ κεκλιμένον, τῇ ἀριστερᾷ μὲν τὸ τόξον ἔχοντα, ἡ δεξιὰ δὲ ὑπὲρ τῆσ κεφαλῆσ ἀνακεκλασμένη ὥσπερ ἐκ καμάτου μακροῦ ἀναπαυόμενον δείκνυσι τὸν θεόν. τῶν γυμνασμάτων δὲ τούτων τὸ μὲν ἐν τῷ πηλῷ ἐκεῖνο πάλη καλεῖται, οἱ δ’ ἐν τῇ κόνει παλαίουσι καὶ αὐτοί, τὸ δὲ παίειν ἀλλήλουσ ὀρθοστάδην παγκρατιάζειν λέγομεν. καὶ ἄλλα δὲ ἡμῖν ἐστι γυμνάσια τοιαῦτα πυγμῆσ καὶ δίσκου καὶ τοῦ ὑπεράλλεσθαι, ὧν ἁπάντων ἀγῶνασ προτίθεμεν, καὶ ὁ κρατήσασ ἄριστοσ εἶναι δοκεῖ τῶν καθ’ αὑτὸν καὶ ἀναιρεῖται τὰ ἆθλα.

τὰ δὲ ἆθλα τίνα ὑμῖν ταῦτά ἐστιν;

Ὀλυμπίασι μὲν στέφανοσ ἐκ κοτίνου, Ἰσθμοῖ δὲ ἐκ πίτυοσ, ἐν Νεμέᾳ δὲ σελίνων πεπλεγμένοσ, Πυθοῖ δὲ μῆλα τῶν ἱερῶν τοῦ θεοῦ, παρ’ ἡμῖν δὲ τοῖσ Παναθηναίοισ τὸ ἔλαιον τὸ ἐκ τῆσ μορίασ. τί ἐγέλασασ, ὦ Ἀνάχαρσι; ἢ διότι μικρά σοι εἶναι ταῦτα δοκεῖ; . οὔκ, ἀλλὰ πάνσεμνα, ὦ Σόλων, κατέλεξασ τὰ ἆθλα καὶ ἄξια τοῖσ τε διαθεῖσιν αὐτὰ φιλοτιμεῖσθαι ἐπὶ τῇ μεγαλοδωρεᾷ καὶ τοῖσ ἀγωνισταῖσ αὐτοῖσ ὑπερεσπουδακέναι περὶ τὴν ἀναίρεσιν τῶν τηλικούτων, ὥστε μήλων ἕνεκα καὶ σελίνων τοσαῦτα προπονεῖν καὶ κινδυνεύειν ἀγχομένουσ πρὸσ ἀλλήλων καὶ κατακλωμένουσ, ὡσ οὐκ ἐνὸν ἀπραγμόνωσ εὐπορῆσαι μήλων ὅτῳ ἐπιθυμία ἢ σελίνῳ ἐστεφανῶσθαι ἢ πίτυϊ μήτε πηλῷ καταχριόμενον τὸ πρόσωπον μήτε λακτιζόμενον εἰσ τὴν γαστέρα ὑπὸ τῶν ἀνταγωνιστῶν. ἀλλ’, ὦ ἄριστε, οὐκ εἰσ ψιλὰ τὰ διδόμενα ἡμεῖσ ἀποβλέπομεν.

ταῦτα μὲν γάρ ἐστι σημεῖα τῆσ νίκησ καὶ γνωρίσματα οἵτινεσ οἱ κρατήσαντεσ. ἡ δὲ παρακολουθοῦσα τούτοισ δόξα τοῦ παντὸσ ἀξία τοῖσ νενικηκόσιν, ὑπὲρ ἧσ καὶ λακτίζεσθαι καλῶσ ἔχει τοῖσ θηρωμένοισ τὴν εὔκλειαν ἐκ τῶν πόνων. οὐ γὰρ ἀπονητὶ προσγένοιτο ἂν αὕτη, ἀλλὰ χρὴ τὸν ὀρεγόμενον αὐτῆσ πολλὰ τὰ δυσχερῆ ἀνασχόμενον ἐν τῇ ἀρχῇ τότ’ ἤδη τὸ λυσιτελὲσ καὶ ἡδὺ τέλοσ ἐκ τῶν καμάτων περιμένειν. τοῦτο φήσ, ὦ Σόλων, τὸ τέλοσ ἡδὺ καὶ λυσιτελέσ, ὅτι πάντεσ αὐτοὺσ ὄψονται ἐστεφανωμένουσ καὶ ἐπὶ τῇ νίκῃ ἐπαινέσονται πολὺ πρότερον οἰκτείραντεσ ἐπὶ ταῖσ πληγαῖσ, οἱ δὲ εὐδαιμονήσουσιν ἀντὶ τῶν πόνων μῆλα καὶ σέλινα ἔχοντεσ. ἄπειροσ εἶ, φημί, τῶν ἡμετέρων ἔτι· μετὰ μικρὸν δὲ ἄλλα σοι δόξει περὶ αὐτῶν, ἐπειδὰν εἰσ τὰσ πανηγύρεισ ἀπιὼν ὁρᾷσ τοσοῦτο πλῆθοσ ἀνθρώπων συλλεγόμενον ἐπὶ τὴν θέαν τῶν τοιούτων καὶ θέατρα μυρίανδρα συμπληρούμενα καὶ τοὺσ ἀγωνιστὰσ ἐπαινουμένουσ, τὸν δὲ καὶ νικήσαντα αὐτῶν ἰσόθεον νομιζόμενον. αὐτὸ τοῦτο, ὦ Σόλων, καὶ τὸ οἴκτιστόν ἐστιν, εἰ μὴ ἐπ’ ὀλίγων ταῦτα πάσχουσιν, ἀλλὰ ἐν τοσούτοισ θεαταῖσ καὶ μάρτυσι τῆσ ὕβρεωσ, οἳ δηλαδὴ εὐδαιμονίζουσιν αὐτοὺσ αἵματι ῥαινομένουσ ὁρῶντεσ ἢ ἀγχομένουσ ὑπὸ τῶν ἀντιπάλων ταῦτα γὰρ τὰ εὐδαιμονέστατα πρόσεστι τῇ νίκῃ αὐτῶν.

παρ’ ἡμῖν δὲ τοῖσ Σκύθαισ ἤν τισ, ὦ Σόλων, ἢ πατάξῃ τινὰ τῶν πολιτῶν ἢ ἀνατρέψῃ προσπεσὼν ἢ θοἰμάτια περιρρήξῃ, μεγάλασ οἱ πρεσβῦται τὰσ ζημίασ ἐπάγουσι, κἂν ἐπ’ ὀλίγων μαρτύρων τοῦτο πάθῃ τισ, οὔτι γε ἐν τηλικούτοισ θεάτροισ, οἱᾶ σὺ διηγῇ τὸ Ἰσθμοῖ καὶ τὸ ἐν Ὀλυμπίᾳ. οὐ μὴν ἀλλὰ τοὺσ μὲν ἀγωνιστὰσ οἰκτείρειν μοι ἔπεισιν ὧν πάσχουσιν, τῶν δὲ θεατῶν οὓσ φὴσ ἁπανταχόθεν τοὺσ ἀρίστουσ παραγίγνεσθαι εἰσ τὰσ πανηγύρεισ καὶ πάνυ θαυμάζω, εἰ τἀναγκαῖα παρέντεσ σχολάζουσιν ἐπὶ τοῖσ τοιούτοισ. οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνό πω δύναμαι κατανοῆσαι ὅ τι τὸ τερπνὸν αὐτοῖσ, ὁρᾶν παιομένουσ τε καὶ διαπληκτιζομένουσ ἀνθρώπουσ καὶ πρὸσ τὴν γῆν ἀραττομένουσ καὶ συντριβομένουσ ὑπ’ ἀλλήλων. εἰ καιρὸσ ἦν, ὦ Ἀνάχαρσι, Ὀλυμπίων ἢ Ἰσθμίων ἢ Παναθηναίων, αὐτὸ ἄν σε τὸ γιγνόμενον ἐδίδαξεν ὡσ οὐ μάτην ἐσπουδάκαμεν ἐπὶ τούτοισ.

οὐ γὰρ οὕτω λέγων ἄν τισ προσβιβάσειέν σε τῇ ἡδονῇ τῶν ἐκεῖ δρωμένων, ὡσ εἰ καθεζόμενοσ αὐτὸσ ἐν μέσοισ τοῖσ θεαταῖσ βλέποισ ἀρετὰσ ἀνδρῶν καὶ κάλλη σωμάτων καὶ εὐεξίασ θαυμαστὰσ καὶ ἐμπειρίασ δεινὰσ καὶ ἰσχὺν ἄμαχον καὶ τόλμαν καὶ φιλοτιμίαν καὶ γνώμασ ἀηττήτουσ καὶ σπουδὴν ἄλεκτον ὑπὲρ τῆσ νίκησ. εὖ γὰρ δὴ οἶδα ὡσ οὐκ ἂν ἐπαύσω ἐπαινῶν καὶ ἐπιβοῶν καὶ ἐπικροτῶν. νὴ Δί’, ὦ Σόλων, καὶ ἐπιγελῶν γε προσέτι καὶ ἐπιχλευάζων ἅπαντα γὰρ ὁπόσα κατηριθμήσω ἐκεῖνα, τὰσ ἀρετὰσ καὶ τὰσ εὐεξίασ καὶ τὰ κάλλη καὶ τόλμαν, ὁρῶ οὐδενὸσ μεγάλου ἕνεκα παραπολλυμένασ ὑμῖν, οὔτε πατρίδοσ κινδυνευούσησ οὔτε χώρασ πορθουμένησ οὔτε φίλων ἢ οἰκείων πρὸσ ὕβριν ἀπαγομένων.

ὥστε τοσούτῳ γελοιότεροι ἂν εἰε͂ν, ἄριστοι μέν, ὡσ φήσ, ὄντεσ, μάτην δὲ τοσαῦτα πάσχοντεσ καὶ ταλαιπωρούμενοι καὶ αἰσχύνοντεσ τὰ κάλλη καὶ τὰ μεγέθη τῇ ψάμμῳ καὶ τοῖσ ὑπωπίοισ, ὡσ μήλου καὶ κοτίνου ἐγκρατεῖσ γένοιντο νικήσαντεσ. ἡδὺ γάρ μοι ἀεὶ μεμνῆσθαι τῶν ἄθλων τοιούτων ὄντων. ἀτὰρ εἰπέ μοι, πάντεσ αὐτὰ λαμβάνουσιν οἱ ἀγωνισταί; οὐδαμῶσ, ἀλλὰ εἷσ ἐξ ἀπάντων, ὁ κρατήσασ αὐτῶν. εἶτα, ὦ Σόλων, ἐπὶ τῷ ἀδήλῳ καὶ ἀμφιβόλῳ τῆσ νίκησ τοσοῦτοι πονοῦσι, καὶ ταῦτ’ εἰδότεσ ὅτι ὁ μὲν νικῶν εἷσ ἔσται πάντωσ, οἱ δὲ ἡττώμενοι πάμπολλοι, μάτην ἄθλιοι πληγάσ, οἱ δὲ καὶ τραύματα λαβόντεσ; · ἐοίκασ, ὦ Ἀνάχαρσι, μηδέπω ἐννενοηκέναι πολιτείασ ὀρθῆσ πέρι μηδὲν οὐ γὰρ ἂν τὰ κάλλιστα τῶν ἐθῶν ἐν ψόγῳ ἐτίθεσο.

ἢν δέ σοι μελήσῃ ποτὲ εἰδέναι ὅπωσ ἂν τὰ κάλλιστα οἰκηθείη πόλισ καὶ ὅπωσ ἂν ἄριστοι γένοιντο οἱ πολῖται αὐτῆσ, ἐπαινέσῃ τότε καὶ τὰσ ἀσκήσεισ ταύτασ καὶ τὴν φιλοτιμίαν ἣν φιλοτιμούμεθα περὶ αὐτάσ, καὶ εἴσῃ ὅτι πολὺ τὸ χρήσιμον ἔχουσιν ἐγκαταμεμιγμένον τοῖσ πόνοισ, εἰ καὶ νῦν μάτην σπουδάζεσθαι δοκοῦσιν. καὶ μήν, ὦ Σόλων, κατ’ οὐδὲν ἄλλο ἀπὸ τῆσ Σκυθίασ ἥκω παρ’ ὑμᾶσ τοσαύτην μὲν γῆν διοδεύσασ, μέγαν δὲ τὸν Εὔξεινον καὶ δυσχείμερον περαιωθείσ, ἢ ὅπωσ νόμουσ τε τοὺσ Ἑλλήνων ἐκμάθοιμι καὶ ἔθη τὰ παρ’ ὑμῖν κατανοήσαιμι καὶ πολιτείαν τὴν ἀρίστην ἐκμελετήσαιμι. διὸ καὶ σὲ μάλιστα φίλον ἐξ ἁπάντων Ἀθηναίων καὶ ξένον προειλόμην κατὰ κλέοσ, ἐπείπερ ἤκουον νόμων τε συγγραφέα τινὰ εἶναι σε καὶ ἐθῶν τῶν ἀρίστων εὑρετὴν καὶ ἐπιτηδευμάτων ὠφελίμων εἰσηγητήν, καὶ ὅλωσ πολιτείασ τινὸσ συναρμοστήν. ὥστε οὐκ ἂν φθάνοισ διδάσκων με καὶ μαθητὴν ποιούμενοσ· ὡσ ἔγωγε ἡδέωσ ἂν ἄσιτόσ σοι καὶ ἄποτοσ παρακαθεζόμενοσ, εἰσ ὅσον ἂν αὐτὸσ διαρκοίησ λέγων, κεχηνὼσ ἐπακούοιμι περὶ πολιτείασ τε καὶ νόμων διεξιόντοσ. τὰ μὲν πάντα οὐ ῥᾴδιον, ὦ ἑταῖρε, διελθεῖν ἐν βραχεῖ, ἀλλὰ κατὰ μέρη ἐπιὼν εἴσῃ ἕκαστα, οἱᾶ μὲν περὶ θεῶν, οἱᾶ δὲ περὶ γονέων ἢ περὶ γάμων ἢ τῶν ἄλλων δοκεῖ ἡμῖν.

ἃ δὲ περὶ τῶν νέων γιγνώσκομεν καὶ ὅπωσ αὐτοῖσ χρώμεθα, ἐπειδὰν πρῶτον ἄρξωνται συνιέναι τε τοῦ βελτίονοσ καὶ τῷ σώματι ἀνδρίζεσθαι καὶ ὑφίστασθαι τοὺσ πόνουσ, ταῦτα ἤδη σοι διέξειμι, ὡσ μάθοισ οὗτινοσ χάριν τὰσ ἀσκήσεισ ταύτασ προτεθείκαμεν αὐτοῖσ καὶ διαπονεῖν τὸ σῶμα καταναγκάζομεν, οὐ μόνον ἕνεκα τῶν ἀγώνων, ὅπωσ τὰ ἆθλα δύναιντο ἀναιρεῖσθαι ‐ ἐπ’ ἐκεῖνα μὲν γὰρ ὀλίγοι πάνυ ἐξ ἁπάντων χωροῦσιν ‐ ἀλλὰ μεῖζόν τι ἁπάσῃ τῇ πόλει ἀγαθὸν ἐκ τούτου καὶ αὐτοῖσ ἐκείνοισ προσκτώμενοι. κοινὸσ γάρ τισ ἀγὼν ἄλλοσ ἅπασι τοῖσ ἀγαθοῖσ πολίταισ πρόκειται καὶ στέφανοσ οὐ πίτυοσ οὐδὲ κοτίνου ἢ σελίνων, ἀλλ’ ὃσ ἐν αὑτῷ συλλαβὼν ἔχει τὴν ἀνθρώπου εὐδαιμονίαν, οἱο͂ν ἐλευθερίαν λέγω αὐτοῦ τε ἑκάστου ἰδίᾳ καὶ κοινῇ τῆσ πατρίδοσ καὶ πλοῦτον καὶ δόξαν καὶ ἑορτῶν πατρίων ἀπόλαυσιν καὶ οἰκείων σωτηρίαν, καὶ συνόλωσ τὰ κάλλιστα ὧν ἄν τισ εὔξαιτο γενέσθαι οἱ παρὰ τῶν θεῶν. ταῦτα πάντα τῷ στεφάνῳ ὅν φημι συναναπέπλεκται καὶ ἐκ τοῦ ἀγῶνοσ ἐκείνου περιγίγνεται ἐφ’ ὃν αἱ ἀσκήσεισ αὗται καὶ οἱ πόνοι ἄγουσιν. εἶτα, ὦ θαυμάσιε Σόλων, τοιαῦτά μοι καὶ τηλικαῦτα ἔχων ἆθλα διεξιέναι, μῆλα καὶ σέλινα διηγοῦ καὶ θαλλὸν ἐλαίασ ἀγρίασ καὶ πίτυν;

καὶ μήν, ὦ Ἀνάχαρσι, οὐδ’ ἐκεῖνά σοι ἔτι δόξει μικρὰ εἶναι, ὁπόταν ἃ λέγω καταμάθῃσ· ἀπὸ γάρ τοι τῆσ αὐτῆσ γνώμησ γίγνεται, καὶ μέρη πάντα ταῦτά ἐστι μικρὰ τοῦ μείζονοσ ἐκείνου ἀγῶνοσ καὶ τοῦ στεφάνου ὃν κατέλεξα τοῦ πανευδαίμονοσ. ὁ δὲ λόγοσ, οὐκ οἶδ’ ὅπωσ ὑπερβὰσ τὴν τάξιν, ἐκείνων πρότερον ^ ἐπεμνήσθη τῶν Ἰσθμοῖ γιγνομένων καὶ Ὀλυμπίασι καὶ ἐν Νεμέᾳ. πλὴν ἀλλὰ νὼ ‐ σχολὴν γὰρ ἄγομεν καὶ σύ, ὡσ φήσ, προθυμῇ ἀκούειν ‐ ἀναδραμούμεθα ῥᾳδίωσ πρὸσ τὴν ἀρχὴν καὶ τὸν κοινὸν ἀγῶνα δι’ ὅν φημι πάντα ταῦτα ἐπιτηδεύεσθαι. ἄμεινον, ὦ Σόλων, οὕτωσ· καθ’ ὁδὸν γὰρ ἂν ἡμῖν ὁ λόγοσ μᾶλλον προχωροίη, καὶ τάχ’ ἂν ἴσωσ ἀπὸ τούτων πεισθείην μηδὲ ἐκείνων ἔτι καταγελᾶν, εἴ τινα ἴδοιμι σεμνυνόμενον κοτίνῳ ἢ σελίνῳ ἐστεφανωμένον. ἀλλ’ εἰ δοκεῖ, εἰσ τὸ σύσκιον ἐκεῖσε ἀπελθόντεσ καθίσωμεν ἐπὶ τῶν θάκων, ὡσ μὴ ἐνοχλοῖεν ἡμῖν οἱ ἐπικεκραγότεσ τοῖσ παλαίουσιν. ἄλλωσ τε ‐ εἰρήσεται γάρ ‐ οὐδὲ τὸν ἥλιον ἔτι ῥᾳδίωσ ἀνέχομαι ὀξὺν καὶ φλογμώδη ἐμπίπτοντα γυμνῇ τῇ κεφαλῇ. τὸν γὰρ πῖλόν μοι ἀφελεῖν οἴκοθεν ἔδοξεν, ὡσ μὴ μόνοσ ἐν ὑμῖν ξενίζοιμι τῷ σχήματι. ἡ δὲ ὡρ́α τοῦ ἔτουσ ὅ τι περ τὸ πυρωδέστατόν ἐστι, τοῦ ἀστέροσ ὃν ὑμεῖσ κύνα φατὲ πάντα καταφλέγοντοσ καὶ τὸν ἀέρα ξηρὸν καὶ διακαῆ τιθέντοσ, ὅ τε ἥλιοσ κατὰ μεσημβρίαν ἤδη ὑπὲρ κεφαλῆσ ἐπικείμενοσ φλογμὸν τοῦτον οὐ φορητὸν ἐπάγει τοῖσ σώμασιν. ὥστε καὶ σοῦ θαυμάζω, ὅπωσ γηραιὸσ ἤδη ἄνθρωποσ οὔτε ἰδίεισ πρὸσ τὸ θάλποσ ὥσπερ ἐγὼ οὔτε ὅλωσ ἐνοχλουμένῳ ἐοίκασ, οὐδὲ περιβλέπεισ σύσκιόν τι ἔνθα ὑποδύσῃ, ἀλλὰ δέχῃ τὸν ἥλιον εὐμαρῶσ. οἱ μάταιοι γὰρ οὗτοι πόνοι, ὦ Ἀνάχαρσι, καὶ αἱ συνεχεῖσ ἐν τῷ πηλῷ κυβιστήσεισ καὶ αἱ ὕπαιθροι ἐν τῇ ψάμμῳ ταλαιπωρίαι τοῦτο ἡμῖν τὸ ἀμυντήριον παρέχουσι πρὸσ τὰσ τοῦ ἡλίου βολάσ, καὶ οὐκέτι πίλου δεόμεθα ὃσ τὴν ἀκτῖνα κωλύσει καθικνεῖσθαι τῆσ κεφαλῆσ. ἀπίωμεν δ’ οὖν.

καὶ ὅπωσ μὴ καθάπερ νόμοισ προσέξεισ οἷσ ἂν λέγω πρὸσ σέ, ὡσ ἐξ ἅπαντοσ πιστεύειν αὐτοῖσ, ἀλλ’ ἔνθα ἄν σοι μὴ ὀρθῶσ τι λέγεσθαι δοκῇ, ἀντιλέγειν εὐθὺσ καὶ διευθύνειν τὸν λόγον. δυοῖν γὰρ θατέρου πάντωσ οὐκ ἂν ἁμάρτοιμεν, ἢ σὲ βεβαίωσ πεισθῆναι ἐκχέαντα ὁπόσα οἰεί ἀντιλεκτέα εἶναι ἢ ἐμὲ ἀναδιδαχθῆναι ὡσ οὐκ ὀρθῶσ γιγνώσκω περὶ αὐτῶν. καὶ ἐν τούτῳ πᾶσα ἄν σοι ἡ πόλισ ἡ Ἀθηναίων οὐκ ἂν φθάνοι χάριν ὁμολογοῦσα· ὅσα γὰρ ἂν ἐμὲ παιδεύσῃσ καὶ μεταπείσῃσ πρὸσ τὸ βέλτιον, ἐκείνην τὰ μέγιστα ἔσῃ ὠφεληκώσ. "Σκύθησ μέν ἐστι, σοφὸσ δὲ ὢν μετεπαίδευσέ με καὶ ἄλλα βελτίω μαθήματα καὶ ἐπιτηδεύματα ἐδιδάξατο· "ὥστε εὐεργέτησ ὑμῶν ὁ ἀνὴρ ἀναγεγράφθω καὶ χαλκοῦν αὐτὸν ἀναστήσατε παρὰ τοὺσ ἐπωνύμουσ ἢ ^ ἐν πόλει παρὰ τὴν Ἀθηνᾶν. καὶ εὖ ἴσθι ὡσ οὐκ αἰσχυνεῖται ἡ Ἀθηναίων πόλισ παρὰ βαρβάρου καὶ ξένου τὰ συμφέροντα ἐκμανθάνοντεσ. τοῦτ’ ἐκεῖνο ἦν ἄρα, ὃ ἐγὼ περὶ ὑμῶν ἤκουον τῶν Ἀθηναίων, ὡσ εἰήτε εἴρωνεσ ἐν τοῖσ λόγοισ.

δέδια γὰρ μὴ ἐπιλανθάνωμαι τῶν πρώτων, εἰ τὰ μετὰ ταῦτα πολλὰ ἐπιρρέοι σὺ τοῦτο, ὦ Ἀνάχαρσι, ταμιεύσῃ ἄμεινον, ἔνθα ἄν σοι δοκῇ μὴ πάνυ σαφὴσ ὁ λόγοσ εἶναι ἢ πόρρω ποι ἀποπλανᾶσθαι εἰκῆ ῥέων ἐρήσῃ γὰρ μεταξὺ ὅ τι ἂν ἐθέλῃσ καὶ διακόψεισ αὐτοῦ τὸ μῆκοσ. ἐπεὶ πόθεν ἂν ἐγὼ νομὰσ καὶ πλάνησ ἄνθρωποσ, ἐφ’ ἁμάξησ βεβιωκώσ, ἄλλοτε ἄλλην γῆν ἀμείβων, πόλιν δὲ οὔτε οἰκήσασ πώποτε οὔτε ἄλλοτε ἢ νῦν ἑωρακώσ, περὶ πολιτείασ διεξίοιμι καὶ διδάσκοιμι αὐτόχθονασ ἄνδρασ πόλιν ταύτην ἀρχαιοτάτην τοσούτοισ ἤδη χρόνοισ ἐν εὐνομίᾳ κατῳκηκότασ, καὶ μάλιστα σέ,^ ὦ Σόλων, ᾧ τοῦτο ἐξ ἀρχῆσ καὶ μάθημα, ὡσ φασίν, ἐγένετο, ἐπίστασθαι ὅπωσ ἂν ἄριστα πόλισ οἰκοῖτο καὶ οἷστισιν νόμοισ χρωμένη εὐδαιμονήσειε ; πλὴν ἀλλὰ καὶ τοῦτο ὡσ νομοθέτῃ πειστέον σοι, καὶ ἀντερῶ ἢν τί μοι δοκῇ μὴ ὀρθῶσ λέγεσθαι, ὡσ βεβαιότερον μάθοιμι. καὶ ἰδοὺ γὰρ ἤδη ἐκφυγόντεσ τὸν ἥλιον ἐν τῷ συνηρεφεῖ ἐσμεν, καὶ καθέδρα μάλα ἡδεῖα καὶ εὔκαιροσ ἐπὶ ψυχροῦ τοῦ λίθου. λέγε οὖν τὸν λόγον ἐξ ἀρχῆσ καθ’ ὅ τι τοὺσ νέουσ παραλαβόντεσ ἐκ παίδων εὐθὺσ διαπονεῖτε, καὶ ὅπωσ ὑμῖν ἄριστοι ἄνδρεσ ἀποβαίνουσιν ἐκ τοῦ πηλοῦ καὶ τῶν ἀσκημάτων τούτων, καί τί ἡ κόνισ καὶ τὰ κυβιστήματα συντελεῖ πρὸσ ἀρετὴν αὐτοῖσ. τοῦτο γὰρ δὴ μάλιστα ἐξ ἀρχῆσ εὐθὺσ ἐπόθουν ἀκοῦσαι· τὰ δ’ ἄλλα εἰσ ὕστερον διδάξῃ με κατὰ καιρὸν ἕκαστον ἐν τῷ μέρει. ἐκείνου μέντοι, ὦ Σόλων, μέμνησό μοι παρὰ τὴν ῥῆσιν, ὅτι πρὸσ ἄνδρα βάρβαρον ἐρεῖσ. λέγω δὲ ὡσ μὴ περιπλέκῃσ μηδὲ ἀπομηκύνῃσ τοὺσ λόγουσ· ἢν μέντοι μὴ ἐξαγώνια μηδὲ πόρρω τοῦ σκοποῦ τὰ λεγόμενα ᾖ, κωλύσει οὐδέν, οἶμαι, εἰ καὶ μακρὰ λέγοιτο, ἐπεὶ καὶ τῇ βουλῇ τῇ ἐξ Ἀρείου πάγου, ἥπερ τὰσ φονικὰσ ἡμῖν δίκασ δικάζει, πάτριον οὕτω ποιεῖν.

ὁπόταν γὰρ ἀνελθοῦσα εἰσ τὸν πάγον συγκαθέζηται φόνου ἢ τραύματοσ ἐκ προνοίασ ἢ πυρκαϊᾶσ δικάσοντεσ, ἀποδίδοται λόγοσ ἑκατέρῳ τῶν κρινομένων καὶ λέγουσιν ἐν τῷ μέρει ὁ μὲν διώκων ὁ δὲ φεύγων, ἢ αὐτοὶ ἢ ῥήτορασ ἀναβιβάζονται τοὺσ ἐροῦντασ ὑπὲρ αὐτῶν. οἱ δὲ ἔστ’ ἂν μὲν περὶ τοῦ πράγματοσ λέγωσιν, ἀνέχεται ἡ, βουλὴ καθ’ ἡσυχίαν ἀκούουσα· ἢν δέ τισ ἢ φροίμιον εἴπῃ πρὸ τοῦ λόγου, ὡσ εὐνουστέρουσ ἀπεργάσαιτο αὐτούσ, ἢ οἶκτον ἢ δείνωσιν ἔξωθεν ἐπάγῃ ^ τῷ πράγματι ‐ οἱᾶ πολλὰ ῥητόρων παῖδεσ ἐπὶ τοὺσ δικαστὰσ μηχανῶνται ‐ παρελθὼν ὁ κῆρυξ κατεσιώπησεν εὐθύσ, οὐκ ἐῶν ληρεῖν πρὸσ τὴν βουλὴν καὶ περιπέττειν τὸ πρᾶγμα ἐν τοῖσ λόγοισ, ὡσ γυμνὰ τὰ γεγενημένα οἱ Ἀρεοπαγῖται βλέποιεν. ὥστε καὶ σέ, ὦ Ἀνάχαρσι, Ἀρεοπαγίτην ἐν τῷ παρόντι ποιοῦμαι ἔγωγε, καὶ κατὰ τὸν τῆσ βουλῆσ μου νόμον ἄκουε, καὶ σιωπᾶν κέλευε, ἢν αἴσθῃ καταρρητορευόμενοσ· ἄχρι δὲ ἂν οἰκεῖα τῷ πράγματι λέγηται, ἐξέστω ἀπομηκύνειν. οὐδὲ γὰρ ὑφ’ ἡλίῳ ἔτι ποιησόμεθα τὴν συνουσίαν, ὡσ ἄχθεσθαι εἰ ἀποτείνοιτο ἡ ῥῆσισ, ἀλλὰ ἥ τε σκιὰ πυκνὴ καὶ ἡμεῖσ σχολὴν ἄγομεν. εὐγνώμονά σου ταῦτα, ὦ Σόλων, καὶ ἔγωγε ἤδη χάριν οὐ μικρὰν οἶδά σοι καὶ ἐπὶ τούτοισ, ὅτι πάρεργον τοῦ λόγου καὶ τὰ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ γιγνόμενα ἐδιδάξω με, θαυμάσια ὡσ ἀληθῶσ καὶ ἀγαθῶν βουλευτῶν ἔργα πρὸσ ἀλήθειαν οἰσόντων τὴν ψῆφον. ἐπὶ τούτοισ οὖν ἤδη λέγε, καὶ ὁ Ἀρεοπαγίτησ ἐγὼ ‐ τοῦτο γὰρ ἔθου με ‐ κατὰ σχῆμα τῆσ βουλῆσ ἀκούσομαί σου. οὐκοῦν διὰ βραχέων προακοῦσαι χρή σε ἃ περὶ πόλεωσ καὶ πολιτῶν ἡμῖν δοκεῖ.

καὶ τὸ παράδειγμα ἡμῖν παρὰ τῶν γεωργῶν, οἳ τὰ φυτὰ μέχρι μὲν πρόσγεια καὶ νήπιά ἐστι, σκέπουσιν καὶ περιφράττουσιν ὡσ μὴ βλάπτοιντο ὑπὸ τῶν πνευμάτων, ἐπειδὰν δὲ ἤδη παχύνηται τὸ ἔρνοσ, τηνικαῦτα περιτέμνουσίν τε τὰ περιττὰ καὶ παραδιδόντεσ αὐτὰ τοῖσ ἀνέμοισ δονεῖν καὶ διασαλεύειν καρπιμώτερα ἐξεργάζονται. πόλιν γὰρ ἡμεῖσ οὐ τὰ οἰκοδομήματα ἡγούμεθα εἶναι, οἱο͂ν τείχη καὶ ἱερὰ καὶ νεωσοίκουσ, ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὥσπερ σῶμά τι ἑδραῖον καὶ ἀκίνητον ὑπάρχειν εἰσ ὑποδοχὴν καὶ ἀσφάλειαν τῶν πολιτευομένων, τὸ δὲ πᾶν κῦροσ ἐν τοῖσ πολίταισ τιθέμεθα· τούτουσ γὰρ εἶναι τοὺσ ἀναπληροῦντασ καὶ διατάττοντασ καὶ ἐπιτελοῦντασ ἕκαστα καὶ φυλάττοντασ, οἱο͂́ν τι ἐν ἡμῖν ἑκάστῳ ἐστὶν ἡ ψυχή. τοῦτο δὴ τοίνυν κατανοήσαντεσ ἐπιμελούμεθα μέν, ὡσ ὁρᾷσ, καὶ τοῦ σώματοσ τῆσ πόλεωσ, κατακοσμοῦντεσ αὐτὸ ὡσ κάλλιστον ἡμῖν εἰή, ἔνδοθὲν τε οἰκοδομήμασιν κατεσκευασμένον καὶ ταῖσ ἔκτοσθεν ταύταισ περιβολαῖσ εἰσ τὸ ἀσφαλέστατον πεφραγμένον. μάλιστα δὲ καὶ ἐξ ἅπαντοσ τοῦτο προνοοῦμεν, ὅπωσ οἱ πολῖται ἀγαθοὶ μὲν τὰσ ψυχάσ, ἰσχυροὶ δὲ τὰ σώματα γίγνοιντο· τοὺσ γὰρ τοιούτουσ σφίσι τε αὐτοῖσ καλῶσ χρήσεσθαι ἐν εἰρήνῃ συμπολιτευομένουσ καὶ ἐκ πολέμου σώσειν τὴν πόλιν καὶ ἐλευθέραν καὶ εὐδαίμονα διαφυλάξειν. τὴν μὲν δὴ πρώτην ἀνατροφὴν αὐτῶν μητράσι καὶ τίτθαισ καὶ παιδαγωγοῖσ ἐπιτρέπομεν ὑπὸ παιδείαισ ἐλευθερίοισ ἄγειν τε καὶ τρέφειν αὐτούσ, ἐπειδὰν δὲ συνετοὶ ἤδη γίγνωνται τῶν καλῶσ ἐχόντων, καὶ αἰδὼσ καὶ ἐρύθημα καὶ φόβοσ καὶ ἐπιθυμία τῶν ἀρίστων ἀναφύηται αὐτοῖσ, καὶ αὐτὰ ἤδη τὰ σώματα ἀξιόχρεα δοκῇ πρὸσ τοὺσ πόνουσ παγιώτερα γιγνόμενα καὶ πρὸσ τὸ ἰσχυρότερον συνιστάμενα, τηνικαῦτα ἤδη παραλαβόντεσ. αὐτοὺσ διδάσκομεν, ἄλλα μὲν τῆσ ψυχῆσ μαθήματα καὶ γυμνάσια προτιθέντεσ, ἄλλωσ δὲ πρὸσ τοὺσ πόνουσ καὶ τὰ σώματα ἐθίζοντεσ. οὐ γὰρ ἱκανὸν ἡμῖν ἔδοξε τὸ μόνον φῦναι ὡσ ἔφυ ἕκαστοσ ἤτοι κατὰ τὸ σῶμα ἢ κατὰ τὴν ψυχήν, ἀλλὰ καὶ παιδεύσεωσ καὶ μαθημάτων ἐπ’ αὐτοὺσ δεόμεθα, ὑφ’ ὧν τά τε εὐφυῶσ διακείμενα βελτίω παρὰ πολὺ γίγνοιτο ἂν καὶ τὰ φαύλωσ ἔχοντα μετακοσμοῖτο πρὸσ τὸ βέλτιον. τὴν μὲν τοίνυν ψυχὴν μουσικῇ τὸ πρῶτον καὶ ἀριθμητικῇ ἀναρριπίζομεν, καὶ γράμματα γράψασθαι καὶ τορῶσ αὐτὰ ἐπιλέξασθαι διδάσκομεν προϊοῦσιν δὲ ἤδη σοφῶν ἀνδρῶν γνώμασ καὶ ἔργα παλαιὰ καὶ λόγουσ ὠφελίμουσ ἐν μέτροισ κατακοσμήσαντεσ, ὡσ μᾶλλον μνημονεύοιεν, ῥαψῳδοῦμεν αὐτοῖσ.

οἱ δὲ καὶ ἀκούοντεσ ἀριστείασ τινὰσ καὶ πράξεισ ἀοιδίμουσ ὀρέγονται κατὰ μικρὸν καὶ πρὸσ μίμησιν ἐπεγείρονται, ὡσ καὶ αὐτοὶ ᾄδοιντο καὶ θαυμάζοιντο ὑπὸ τῶν ὕστερον. οἱᾶ πολλὰ Ἡσίοδόσ τε ἡμῖν καὶ Ὅμηροσ ἐποίησαν. ἐπειδὰν δὲ πλησιάζωσι πρὸσ τὴν πολιτείαν καὶ δέῃ αὐτοὺσ ἤδη μεταχειρίζεσθαι τὰ κοινὰ ‐ ‐ καίτοι ἔξω τοῦ ἀγῶνοσ ἴσωσ ταῦτα· οὐ γὰρ ὅπωσ τὰσ ψυχὰσ αὐτῶν ἀσκοῦμεν ἐξ ἀρχῆσ προὔκειτο εἰπεῖν, ἀλλὰ δι’ ὅ τι τοῖσ τοιούτοισ πόνοισ καταγυμνάζειν αὐτοὺσ ἀξιοῦμεν. ὥστε αὐτὸσ ἐμαυτῷ σιωπᾶν προστάττω, οὐ περιμείνασ τὸν κήρυκα οὐδὲ τὸν Ἀρεοπαγίτην σέ, ὃσ ὑπ’ αἰδοῦσ, οἶμαι, ἀνέχῃ ληροῦντα ἤδη τοσαῦτα ἔξω τοῦ πράγματοσ. εἰπέ μοι, ὦ Σόλων, πρὸσ δὲ δὴ τοὺσ τὰ ἀναγκαιότατα μὴ λέγοντασ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ, ἀλλὰ ἀποσιωπῶντασ, οὐδὲν τῇ βουλῇ πρόστιμον ἐπινενόηται; τί τοῦτο ἤρου με; οὐδέπω γὰρ δῆλον. ὅτι τὰ κάλλιστα καὶ ἐμοὶ ἀκοῦσαι ἥδιστα παρείσ, τὰ περὶ τῆσ ψυχῆσ, τὰ ἧττον ἀναγκαῖα λέγειν διανοῇ, γυμνάσια καὶ διαπονήσεισ τῶν σωμάτων. μέμνημαι γάρ, ὦ γενναῖε, τῶν ἀπ’ ἀρχῆσ προρρήσεων καὶ ἀποπλανᾶν οὐ βούλομαι τὸν λόγον, μή σου ἐπιταράξῃ τὴν μνήμην ἐπιρρέων. πλὴν ἀλλὰ καὶ ταῦτα ἐρῶ διὰ βραχέων, ὡσ οἱο͂̀ν τε· τὸ γὰρ ἀκριβὲσ τῆσ περὶ αὐτῶν διασκέψεωσ ἑτέρου ἂν εἰή λόγου. ῥυθμίζομεν οὖν τὰσ γνώμασ αὐτῶν νόμουσ τε τοὺσ κοινοὺσ ἐκδιδάσκοντεσ, οἳ δημοσίᾳ πᾶσι πρόκεινται ἀναγιγνώσκειν μεγάλοισ γράμμασιν ἀναγεγραμμένοι, κελεύοντεσ ἅ τε χρὴ ποιεῖν καὶ ὧν ἀπέχεσθαι, καὶ ἀγαθῶν ἀνδρῶν συνουσίαισ, παρ’ ὧν λέγειν τὰ δέοντα ἐκμανθάνουσι καὶ πράττειν τὰ δίκαια καὶ ἐκ τοῦ ἴσου ἀλλήλοισ συμπολιτεύεσθαι καὶ μὴ ἐφίεσθαι τῶν αἰσχρῶν καὶ ὀρέγεσθαι τῶν καλῶν, βίαιον δὲ μηδὲν ποιεῖν.

οἱ δὲ ἄνδρεσ οὗτοι σοφισταὶ καὶ φιλόσοφοι πρὸσ ἡμῶν ὀνομάζονται. καὶ μέντοι καὶ εἰσ τὸ θέατρον συνάγοντεσ αὐτοὺσ δημοσίᾳ παιδεύομεν ὑπὸ κωμῳδίαισ καὶ τραγῳδίαισ ἀρετάσ τε ἀνδρῶν παλαιῶν καὶ κακίασ θεωμένουσ, ὡσ τῶν μὲν ἀποτρέποιντο, ἐπ’ ἐκεῖνα δὲ σπεύδοιεν. τοῖσ δέ γε κωμῳδοῖσ καὶ λοιδορεῖσθαι καὶ ἀποσκώπτειν ἐφίεμεν εἰσ τοὺσ πολίτασ οὓσ ἂν αἰσχρὰ καὶ ἀνάξια τῆσ πόλεωσ ἐπιτηδεύοντασ αἴσθωνται, αὐτῶν τε ἐκείνων χάριν, ἀμείνουσ γὰρ οὕτω γίγνονται ὀνειδιζόμενοι, καὶ τῶν πολλῶν, ὡσ φεύγοιεν τὸν ἐπὶ τοῖσ ὁμοίοισ ἔλεγχον. εἶδον, ὦ Σόλων, οὓσ φὴσ τοὺσ τραγῳδοὺσ καὶ κωμῳδούσ, εἴ γε ἐκεῖνοὶ εἰσιν, ὑποδήματα μὲν βαρέα καὶ ὑψηλὰ ὑποδεδεμένοι, χρυσαῖσ δὲ ταινίαισ τὴν ἐσθῆτα πεποικιλμένοι, κράνη δὲ ἐπικείμενοι παγγέλοια κεχηνότα παμμέγεθεσ·

τούτοισ δ’ οὖν ἅπασι καὶ τοῖσ τοιούτοισ παραθηγόμενοι τὰσ ψυχὰσ ἀμείνουσ ἡμῖν γίγνονται. αὐτοὶ δὲ ἔνδοθεν μεγάλα τε ἐκεκράγεσαν καὶ διέβαινον οὐκ οἶδ’ ὅπωσ ἀσφαλῶσ ἐν τοῖσ ὑποδήμασιν. Διονύσῳ δὲ οἶμαι τότε ἡ πόλισ ἑώρταζεν. οἱ δὲ κωμῳδοὶ βραχύτεροι μὲν ἐκείνων καὶ πεζοὶ καὶ ἀνθρωπινώτεροι καὶ ἧττον ἐβόων, κράνη δὲ πολὺ γελοιότερα. καὶ τὸ θέατρον γοῦν ἅπαν ἐγέλα ἐπ’ αὐτοῖσ· ἐκείνων δὲ τῶν ὑψηλῶν σκυθρωποὶ ἅπαντεσ ἤκουον, οἰκτείροντεσ, οἶμαι, αὐτοὺσ πέδασ τηλικαύτασ ἐπισυρομένουσ. οὐκ ἐκείνουσ, ὦγαθέ, ᾤκτειρον, ἀλλὰ ποιητὴσ ἴσωσ ἀρχαίαν τινὰ συμφορὰν ἐπεδείκνυτο τοῖσ θεαταῖσ καὶ ῥήσεισ οἰκτρὰσ ἐτραγῴδει πρὸσ τὸ θέατρον ὑφ’ ὧν εἰσ δάκρυα κατεσπῶντο οἱ ἀκούοντεσ. εἰκὸσ δέ σε καὶ αὐλοῦντασ ἑωρακέναι τινὰσ τότε καὶ ἄλλουσ συνᾴδοντασ ἐν κύκλῳ συνεστῶτασ. οὐδ’ αὐτά, ὦ Ἀνάχαρσι, ἀχρεῖα ᾄσματα καὶ αὐλήματα. τὰ δὲ δὴ σώματα, ὅπερ μάλιστα ἐπόθεισ ἀκοῦσαι, ὧδε καταγυμνάζομεν.

πάντα γὰρ ταῦτα, ὦ Ἀνάχαρσι, ἐπ’ ἐκεῖνον τὸν ἀγῶνα ποριζόμεθα τὸν ἐν τοῖσ ὅπλοισ καὶ ἡγούμεθα πολὺ ἀμείνοσι χρήσασθαι τοῖσ οὕτωσ ἀσκηθεῖσιν, ἐπειδὰν πρότερον αὐτῶν γυμνὰ τὰ σώματα καταμαλάξαντεσ καὶ διαπονήσαντεσ ἐρρωμενέστερα καὶ ἀλκιμώτερα ἐξεργασώμεθα καὶ κοῦφα καὶ εὔτονα καὶ τὰ αὐτὰ βαρέα τοῖσ ἀνταγωνισταῖσ . ἀποδύσαντεσ αὐτά, ὡσ ἔφην, οὐκέτι ἁπαλὰ καὶ τέλεον ἀσυμπαγῆ ὄντα, πρῶτον μὲν ἐθίζειν ἀξιοῦμεν πρὸσ τὸν ἀέρα, συνοικειοῦντεσ αὐτὰ ταῖσ ὡρ́αισ ἑκάσταισ, ὡσ μήτε θάλποσ δυσχεραίνειν μήτε πρὸσ κρύοσ ἀπαγορεύειν, ἔπειτα δὲ χρίομεν ἐλαίῳ καὶ καταμαλάττομεν, ὡσ εὐτονώτερα γίγνοιτο· ἄτοπον γάρ, εἰ τὰ μὲν σκύτη νομίζομεν ὑπὸ τῷ ἐλαίῳ μαλαττόμενα δυσραγέστερα καὶ πολλῷ διαρκέστερα γίγνεσθαι νεκρά γε ἤδη ὄντα, τὸ δ’ ἔτι ζωῆσ μετέχον σῶμα μὴ ἂν ἄμεινον ἡγοίμεθα ὑπὸ τοῦ ἐλαίου διατεθήσεσθαι. τοὐντεῦθεν ποικίλα τὰ γυμνάσια ἐπινοήσαντεσ καὶ διδασκάλουσ ἑκάστων ἐπιστήσαντεσ τὸν μέν τινα πυκτεύειν, τὸν δὲ παγκρατιάζειν διδάσκομεν, ὡσ τούσ τε πόνουσ καρτερεῖν ἐθίζοιντο καὶ ὁμόσε χωρεῖν ταῖσ πληγαῖσ μηδὲ ἀποτρέποιντο δέει τῶν τραυμάτων. τοῦτο δὲ ἡμῖν δύο τὰ ὠφελιμώτατα ἐξεργάζεται ἐν αὐτοῖσ, θυμοειδεῖσ τε παρασκευάζον εἰσ τοὺσ κινδύνουσ καὶ τῶν σωμάτων ἀφειδεῖν καὶ προσέτι ἐρρῶσθαι καὶ καρτεροὺσ εἶναι. ὅσοι δὲ αὐτῶν κάτω συννενευκότεσ παλαίουσιν, καταπίπτειν τε ἀσφαλῶσ μανθάνουσι καὶ ἀνίστασθαι εὐμαρῶσ καὶ ὠθισμοὺσ καὶ περιπλοκὰσ καὶ λυγισμοὺσ καὶ ἄγχεσθαι δύνασθαι καὶ εἰσ ὕψοσ ἀναβαστάσαι τὸν ἀντίπαλον, οὐκ ἀχρεῖα οὐδὲ οὗτοι ἐκμελετῶντεσ, ἀλλὰ ἓν μὲν τὸ πρῶτον καὶ μέγιστον ἀναμφιβόλωσ κτώμενοι· δυσπαθέστερα γὰρ καὶ καρτερώτερα τὰ σώματα γίγνονται αὐτοῖσ διαπονούμενα. ἕτερον δὲ οὐδὲ αὐτὸ μικρόν ἔμπειροι γὰρ δὴ ἐκ τούτου καθίστανται, εἴ ποτε ἀφίκοιντο εἰσ χρείαν τῶν μαθημάτων τούτων ἐν ὅπλοισ· δῆλον γὰρ ὅτι καὶ πολεμίῳ ἀνδρὶ ὁ τοιοῦτοσ συμπλακεὶσ καταρρίψει τε θᾶττον ὑποσκελίσασ καὶ καταπεσὼν εἴσεται ὡσ ῥᾷστα ἐξανίστασθαι. ἐννοεῖσ γάρ, οἶμαι, τὸ μετὰ τοῦτο, οἱούσ εἰκὸσ σὺν ὅπλοισ ἔσεσθαι τοὺσ καὶ γυμνοὺσ ἂν φόβον τοῖσ δυσμενέσιν ἐμποιήσαντασ, οὐ πολυσαρκίαν ἀργὸν καὶ λευκὴν ἢ ἀσαρκίαν μετὰ ὠχρότητοσ ἐπιδεικνυμένουσ οἱᾶ γυναικῶν σώματα ὑπὸ σκιᾷ μεμαρασμένα, τρέμοντα ἱδρῶτί τε πολλῷ εὐθὺσ ῥεόμενα καὶ ἀσθμαίνοντα ὑπὸ τῷ κράνει, καὶ μάλιστα ἢν καὶ ὁ ἥλιοσ ὥσπερ νῦν τὸ μεσημβρινὸν ἐπιφλέγῃ.

οἷσ τί ἄν τισ χρήσαιτο διψῶσι καὶ τὸν κονιορτὸν οὐκ ἀνεχομένοισ καὶ εἰ αἷμα ἴδοιεν, εὐθὺσ ταραττομένοισ καὶ προαποθνήσκουσι πρὶν ἐντὸσ βέλουσ γενέσθαι καὶ εἰσ χεῖρασ ἐλθεῖν τοῖσ πολεμίοισ; οὗτοι δὲ ἡμῖν ὑπέρυθροι εἰσ τὸ μελάντερον ὑπὸ τοῦ ἡλίου κεχρωσμένοι καὶ ἀρρενωποί, πολὺ τὸ ἔμψυχον καὶ θερμὸν καὶ ἀνδρῶδεσ ἐπιφαίνοντεσ, τοσαύτησ εὐεξίασ ἀπολάμποντεσ,^ οὔτε ῥικνοὶ καὶ κατεσκληκότεσ οὔτε περιπληθεῖσ εἰσ βάροσ, ἀλλὰ εἰσ τὸ σύμμετρον περιγεγραμμένοι, τὸ μὲν ἀχρεῖον τῶν σαρκῶν καὶ περιττὸν τοῖσ ἱδρῶσιν ἐξαναλωκότεσ, ὃ δὲ ἰσχὺν καὶ τόνον παρεῖχεν ἀμιγὲσ τοῦ φαύλου περιλελειμμένον ἐρρωμένωσ φυλάττοντεσ, ὅπερ γὰρ δὴ οἱ λικμῶντεσ τὸν πυρόν, τοῦτο ἡμῖν καὶ τὰ γυμνάσια ἐργάζεται ἐν τοῖσ σώμασι, τὴν μὲν ἄχνην καὶ τοὺσ ἀθέρασ ἀποφυσῶντα, καθαρὸν δὲ τὸν καρπὸν διευκρινοῦντα καὶ προσωρεύοντα. καὶ διὰ τοῦτο ὑγιαίνειν τε ἀνάγκη καὶ ἐπὶ μήκιστον διαρκεῖν ἐν τοῖσ καμάτοισ·

ὀψέ τε ἂν ἰδίειν ὁ τοιοῦτοσ ἄρξαιτο καὶ ὀλιγάκισ ἂν ἀσθενῶν φανείη. ὥσπερ ἂν εἰ πῦρ τισ φέρων ἅμα ἐμβάλοι εἰσ πυρὸν αὐτὸν καὶ εἰσ τὴν καλάμην αὐτοῦ καὶ εἰσ τὴν ἄχνην ‐ αὖθισ γὰρ ἐπὶ τὸν λικμῶντα ἐπάνειμι ‐ θᾶττον ἄν, οἶμαι, παρὰ πολὺ ἡ καλάμη ἀναφλεγείη, ὁ δὲ πυρὸσ κατ’ ὀλίγον οὔτε φλογὸσ μεγάλησ ἀνισταμένησ οὔτε ὑπὸ μιᾷ τῇ ὁρμῇ, ἀλλὰ κατὰ μικρὸν ὑποτυφόμενοσ χρόνῳ ὕστερον καὶ αὐτὸσ ἂν κατακαυθείη. οὐ τοίνυν οὐδὲ νόσοσ οὐδὲ κάματοσ εἰσ τοιοῦτο σῶμα ἐμπεσόντα ῥᾳδίωσ ἐλέγξειεν ἂν οὐδ’ ἐπικρατήσειεν εὐμαρῶσ· ἔνδοθέν τε γὰρ εὖ παρεσκεύασται αὐτῷ καὶ τὰ ἔξω μάλα καρτερῶσ πέφρακται πρὸσ αὐτά, ὡσ μὴ παριέναι εἰσ τὸ εἴσω, μηδὲ παραδέχεσθαι μήτε ἥλιον αὐτὸν μήτε κρύοσ ἐπὶ λύμῃ τοῦ σώματοσ. πρόσ τε τὸ ἐνδιδὸν ἐν τοῖσ πόνοισ πολὺ τὸ θερμὸν τὸ ἔνδοθεν ἐπιρρέον, ἅτε ἐκ πολλοῦ προπαρεσκευασμένον καὶ εἰσ τὴν ἀναγκαίαν χρείαν ἀποκείμενον, ἀναπληροῖ εὐθὺσ ἐπάρδον τῇ ἀκμῇ καὶ ἀκαμάτουσ ἐπὶ πλεῖστον παρέχεται· τὸ γὰρ προπονῆσαι πολλὰ καὶ προκαμεῖν οὐκ ἀνάλωσιν τῆσ ἰσχύοσ, ἀλλ’ ἐπίδοσιν ἐργάζεται, καὶ ἀναρριπιζομένη πλείων γίγνεται. καὶ μὴν καὶ δρομικοὺσ εἶναι ἀσκοῦμεν αὐτοὺσ εἰσ μῆκόσ τε διαρκεῖν ἐθίζοντεσ καὶ εἰσ τὸ ἐν βραχεῖ ὠκύτατον ἐπικουφίζοντεσ·

καὶ ὁ δρόμοσ οὐ πρὸσ τὸ στερρὸν καὶ ἀντίτυπον, ἀλλὰ ἐν ψάμμῳ βαθείᾳ, ἔνθα οὔτε βεβαίωσ ἀπερεῖσαι τὴν βάσιν οὔτε ἐπιστηρίξαι ῥᾴδιον ὑποσυρομένου πρὸσ τὸ ὑπεῖκον τοῦ ποδόσ. ἀλλὰ καὶ ὑπεράλλεσθαι τάφρον, εἰ δέοι, ἢ εἴ τι ἄλλο ἐμπόδιον, καὶ πρὸσ τοῦτο ἀσκοῦνται ἡμῖν, ἔτι καὶ μολυβδίδασ χειροπληθεῖσ ἐν ταῖν χεροῖν ἔχοντεσ. εἶτα περὶ ἀκοντίου βολῆσ εἰσ μῆκοσ ἁμιλλῶνται. εἶδεσ δὲ καὶ ἄλλο τι ἐν τῷ γυμνασίῳ χαλκοῦν περιφερέσ, ἀσπίδι μικρᾷ ἐοικὸσ ὄχανον οὐκ ἐχούσῃ οὐδὲ τελαμῶνασ, καὶ ἐπειράθησ γε αὐτοῦ κειμένου ἐν τῷ μέσῳ καὶ ἐδόκει σοι βαρὺ καὶ δύσληπτον ὑπὸ λειότητοσ. ἐκεῖνο τοίνυν ἄνω τε ἀναρριποῦσιν εἰσ τὸν ἀέρα καὶ εἰσ τὸ πόρρω, φιλοτιμούμενοι ὅστισ ἐπὶ μήκιστον ἐξέλθοι καὶ τοὺσ ἄλλουσ ὑπερβάλοιτο· καὶ ὁ πόνοσ οὗτοσ ὤμουσ τε αὐτῶν κρατύνει καὶ τόνον τοῖσ ἄκροισ ἐντίθησιν. ὁ πηλὸσ δὲ καὶ ἡ κόνισ, ἅπερ σοι γελοιότερα ἐξ ἀρχῆσ ἔδοξεν, ἄκουσον, ὦ θαυμάσιε, ὅτου ἕνεκα ὑποβέβληται.

πρῶτον μέν, ὡσ μὴ ἐπὶ τὸ κραταιὸν ἡ πτῶσισ αὐτοῖσ γίγνοιτο, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ μαλακὸν ἀσφαλῶσ πίπτοιεν ἔπειτα καὶ τὸν ὄλισθον ἀνάγκη πλείω γίγνεσθαι, ἱδρούντων ἐν τῷ πηλῷ, ὃ σὺ ταῖσ ἐγχέλεσιν εἴκαζεσ, οὐκ ἀχρεῖον οὐδὲ γελοῖον ὄν, ἀλλὰ καὶ τοῦτο εἰσ ἰσχὺν καὶ τόνον οὐκ ὀλίγα συντελεῖ, ὁπόταν οὕτωσ ἐχόντων ἀλλήλων ἀναγκάζωνται ἐγκρατῶσ ἀντιλαμβάνεσθαι καὶ συνέχειν διολισθάνοντασ· αἴρεσθαί τε ἐν πηλῷ ἱδρωκότα μετ’ ἐλαίου, ἐκπεσεῖν καὶ διαρρυῆναι τῶν χειρῶν σπουδάζοντα, μὴ μικρὸν εἶναι νόμιζε. καὶ ταῦτα πάντα, ὥσπερ ἔφην ἔμπροσθεν, εἰσ τοὺσ πολέμουσ καὶ χρήσιμα, εἰ δέοι φίλον τρωθέντα ῥᾳδίωσ ἀράμενον ὑπεξενεγκεῖν ἢ καὶ πολέμιον συναρπάσαντα ἥκειν μετέωρον κομίζοντα. καὶ διὰ τοῦτο εἰσ ὑπερβολὴν ἀσκοῦμεν, τὰ χαλεπώτερα προτιθέντεσ ὡσ τὰ μικρότερα μακρῷ εὐκολώτερον φέροιεν. τὴν μέντοι κόνιν ἐπὶ τὸ ἐναντίον χρησίμην οἰόμεθα εἶναι, ὡσ μὴ διολισθάνοιεν συμπλεκόμενοι.

ἐπειδὰν γὰρ ἐν τῷ πηλῷ ἀσκηθῶσιν συνέχειν τὸ διαδιδρᾶσκον ὑπὸ γλισχρότητοσ, ἐθίζονται ἐκφεύγειν αὐτοὶ ληφθέντεσ ἐκ τῶν χειρῶν, καὶ ταῦτα ἐν ἀφύκτῳ ἐχόμενοι. καὶ μὴν καὶ τὸν ἱδρῶτα συνέχειν δοκεῖ ἡ κόνισ ἀθρόον ἐκχεόμενον ἐπιπαττομένη, καὶ ἐπὶ πολὺ διαρκεῖν ποιεῖ τὴν δύναμιν, καὶ κώλυμα γίγνεται μὴ βλάπτεσθαι ὑπὸ τῶν ἀνέμων ἀραιοῖσ τότε καὶ ἀνεῳγόσιν τοῖσ σώμασιν ἐμπιπτόντων. ἄλλωσ τε καὶ τὸν ῥύπον ἀποσμᾷ καὶ στιλπνότερον ποιεῖ τὸν ἄνδρα. καὶ ἔγωγε ἡδέωσ ἂν παραστησάμενοσ πλησίον τῶν τε λευκῶν τινα ἐκείνων καὶ ὑπὸ σκιᾷ δεδιῃτημένων καὶ ὃν ἂν ἕλῃ τῶν ἐν τῷ Λυκείῳ γυμναζομένων, ἀποπλύνασ ^ τὴν κόνιν καὶ τὸν πηλόν, ἐροίμην ἂν σε ποτέρῳ ἂν ὅμοιοσ εὔξαιο γενέσθαι· οἶδα γὰρ ὡσ αὐτίκα ἕλοιο ἂν ἐκ πρώτησ προσόψεωσ, εἰ καὶ μὴ ἐπὶ τῶν ἔργων πειραθείησ ἑκατέρου, συνεστηκὼσ καὶ συγκεκροτημένοσ εἶναι μᾶλλον ἢ θρύπτεσθαι καὶ διαρρεῖν καὶ λευκὸσ εἶναι ἀπορίᾳ καὶ φυγῇ εἰσ τὰ εἴσω τοῦ αἵματοσ. ταῦτ’ ἔστιν, ὦ Ἀνάχαρσι, ἃ τοὺσ νέουσ ἡμεῖσ ἀσκοῦμεν οἰόμενοι φύλακασ ἡμῖν τῆσ πόλεωσ ἀγαθοὺσ γενέσθαι καὶ ἐν ἐλευθερίᾳ βιώσεσθαι δι’ αὐτούσ, κρατοῦντεσ μὲν τῶν δυσμενῶν εἰ ἐπίοιεν, φοβεροὶ δὲ τοῖσ περιοίκοισ ὄντεσ, ὡσ ὑποπτήσσειν τε καὶ ὑποτελεῖν ἡμῖν τοὺσ πλείστουσ αὐτῶν.

ἐν εἰρήνῃ τε αὖ πολὺ ἀμείνοσιν αὐτοῖσ χρώμεθα περὶ μηδὲν τῶν αἰσχρῶν φιλοτιμουμένοισ μηδ’ ὑπ’ ἀργίασ εἰσ ὕβριν τρεπομένοισ, ἀλλὰ περὶ τὰ τοιαῦτα διατρίβουσιν καὶ ἀσχόλοισ οὖσιν ἐν αὐτοῖσ. καὶ ὅπερ ἔφην τὸ κοινὸν ἀγαθὸν καὶ τὴν ἄκραν πόλεωσ εὐδαιμονίαν, τοῦτ’ ἔστιν, ὁπότε εἰσ τε εἰρήνην καὶ εἰσ πόλεμον τὰ ἄριστα παρεσκευασμένη φαίνοιτο ἡ νεότησ περὶ τὰ κάλλιστα ἡμῖν σπουδάζοντεσ. οὐκοῦν, ὦ Σόλων, ἤν ποτε ὑμῖν ἐπίωσιν οἱ πολέμιοι, χρισάμενοι τῷ ἐλαίῳ καὶ κονισάμενοι πρόιτε καὶ αὐτοὶ πὺξ τὰσ χεῖρασ ἐπ’ αὐτοὺσ προβεβλημένοι, κἀκεῖνοι δηλαδὴ ὑποπτήσσουσιν ὑμᾶσ καὶ φεύγουσιν δεδιότεσ μὴ σφίσι κεχηνόσι πάσσητε τὴν ψάμμον εἰσ τὸ στόμα ἢ περιπηδήσαντεσ, ὡσ κατὰ νώτου γένησθε, περιπλέξητε αὐτοῖσ τὰ σκέλη περὶ τὴν γαστέρα καὶ διάγχητε ὑπὸ τὸ κράνοσ ὑποβαλόντεσ τὸν πῆχυν.

καὶ νὴ Δί’ οἱ μὲν τοξεύσουσι δῆλον ὅτι καὶ ἀκοντιοῦσιν, ὑμῶν δὲ ὥσπερ ἀνδριάντων οὐ καθίξεται τὰ βέλη κεχρωσμένων πρὸσ τὸν ἥλιον καὶ πολὺ τὸ αἷμα πεπορισμένων. οὐ γὰρ καλάμη καὶ ἀθέρεσ ὑμεῖσ ἐστε, ὡσ τάχιστα ἐνδιδόναι πρὸσ τὰσ πληγάσ, ἀλλὰ ὀψέ ποτε ἂν καὶ μόλισ κατατεμνόμενοι βαθέσι τοῖσ τραύμασιν αἷμα ὀλίγον ὑποδείξαιτε. ^ τοιαῦτα γὰρ φήσ, εἰ μὴ πάνυ παρήκουσα τοῦ παραδείγματοσ. ἢ τὰσ πανοπλίασ ἐκείνασ τότε ἀναλήψεσθε τὰσ τῶν κωμῳδῶν τε καὶ τραγῳδῶν, καὶ ἢν προτεθῇ ὑμῖν ἔξοδοσ, ἐκεῖνα τὰ κράνη περιθήσεσθε τὰ κεχηνότα, ὡσ φοβερώτεροι εἰήτε τοῖσ ἐναντίοισ μορμολυττόμενοι αὐτούσ, καὶ ὑποδήσεσθε τὰ ὑψηλὰ ἐκεῖνα δηλαδή·

φεύγουσί τε γάρ, ἢν δέῃ, κοῦφα, καὶ ἢν διώκητε, ἄφυκτα τοῖσ πολεμίοισ ἔσται, ὑμῶν οὕτω μεγάλα διαβαινόντων ἐπ’ αὐτούσ. ἀλλ’ ὁρ́α μὴ ταῦτα μὲν ὑμῖν τὰ κομψὰ λῆροσ ᾖ καὶ παιδιὰ ἄλλωσ καὶ διατριβαὶ ἀργοῦσι καὶ ῥᾳθυμεῖν ἐθέλουσι τοῖσ νεανίσκοισ. εἰ δὲ βούλεσθε πάντωσ ἐλεύθεροι καὶ εὐδαίμονεσ εἶναι, ἄλλων ὑμῖν γυμνασίων δεήσει καὶ ἀσκήσεωσ ἀληθινῆσ τῆσ ἐν τοῖσ ὅπλοισ, καὶ ἡ ἅμιλλα οὐ πρὸσ ἀλλήλουσ μετὰ παιδιᾶσ, ἀλλὰ πρὸσ τοὺσ δυσμενεῖσ ἔσται μετὰ κινδύνων μελετῶσι τὴν ἀρετήν. ὥστε ἀφέντασ τὴν κόνιν καὶ τὸ ἔλαιον δίδασκε αὐτοὺσ τοξεύειν καὶ ἀκοντίζειν μὴ κοῦφα διδοὺσ τὰ ἀκόντια καὶ οἱᾶ διαφέρεσθαι πρὸσ τὸν ἄνεμον, ἀλλ’ ἔστω λόγχη βαρεῖα μετὰ συριγμοῦ ἑλιττομένη καὶ λίθοσ χειροπληθὴσ καὶ σάγαρισ καὶ γέρρον ἐν τῇ ἀριστερᾷ καὶ θώραξ καὶ κράνοσ. ὡσ δὲ νῦν ἔχετε, θεῶν τινοσ εὐμενείᾳ σώζεσθαί μοι δοκεῖτε, οἳ μηδέπω ἀπολώλατε ὑπό τινων ὀλίγων ψιλῶν ἐπιπεσόντων.

ἰδοὺ γέ τοι ἢν σπασάμενοσ τὸ μικρὸν τοῦτο ξιφίδιον τὸ παρὰ τὴν ζώνην μόνοσ ἐπεισπέσω τοῖσ νέοισ ὑμῶν ἅπασιν, αὐτοβοεὶ ἂν ἕλοιμι τὸ γυμνάσιον φυγόντων ἐκείνων καὶ οὐδενὸσ ἀντιβλέπειν τῷ σιδήρῳ τολμῶντοσ, ἀλλὰ περὶ τοὺσ ἀνδριάντασ ἂν περιιστάμενοι καὶ περὶ τοὺσ κίονασ κατακρυπτόμενοι γέλωτα ἄν μοι παράσχοιεν δακρύοντεσ οἱ πολλοὶ καὶ τρέμοντεσ. καὶ τότ’ ἂν ἴδοισ οὐκέτι ἐρυθριῶντασ αὐτοὺσ τὰ σώματα οἱοῖ νῦν εἰσιν; , ἀλλὰ ὠχροὶ ἅπαντεσ αὐτίκα γένοιντ’ ἂν ὑπὸ τοῦ δέουσ μεταβαφέντεσ. οὕτωσ ὑμᾶσ ἡ εἰρήνη διατέθεικε βαθεῖα οὖσα, ὡσ μὴ ἂν ῥᾳδίωσ ἀνασχέσθαι λόφον ἕνα κράνουσ πολεμίου ἰδόντασ. οὐ ταῦτα ἔφασαν, ὦ Ἀνάχαρσι, Θρᾳκῶν τε ὅσοι μετ’ Εὐμόλπου ἐφ’ ἡμᾶσ ἐστράτευσαν καὶ αἱ γυναῖκεσ ὑμῶν αἱ μετὰ Ἱππολύτησ ἐλάσασαι ἐπὶ τὴν πόλιν οὐδὲ οἱ ἄλλοι ὅσοι ἡμῶν ἐν ὅπλοισ ἐπειράθησαν.

ἡμεῖσ γάρ, ὦ μακάριε, οὐκ ἐπείπερ οὕτω γυμνὰ τὰ σώματα ἐκπονοῦμεν τῶν νέων, διὰ τοῦτο καὶ ἄνοπλα ἐξάγομεν ἐπὶ τοὺσ κινδύνουσ, ἀλλ’ ἐπειδὰν καθ’ αὑτοὺσ ἄριστοι γένωνται, ἀσκοῦνται τὸ μετὰ τοῦτο σὺν τοῖσ ὅπλοισ, καὶ πολὺ ἄμεινον χρήσαιντ’ ἂν αὐτοῖσ οὕτω διακείμενοι. καὶ ποῦ τοῦτο ὑμῖν ἐστι τὸ γυμνάσιον τὸ ἐν τοῖσ ὅπλοισ; οὐ γὰρ εἶδον ἔγωγε ἐν τῇ πόλει τοιοῦτον οὐδέν, ἅπασαν αὐτὴν ἐν κύκλῳ περιελθών. ἀλλὰ ἴδοισ ἄν, ὦ Ἀνάχαρσι, ἐπὶ πλέον ἡμῖν συνδιατρίψασ, καὶ ὅπλα ἑκάστῳ μάλα πολλά, οἷσ χρώμεθα ὁπόταν ἀναγκαῖον ᾖ, καὶ λόφουσ καὶ φάλαρα καὶ ἵππουσ, καὶ ἱππέασ σχεδὸν τὸ τέταρτον τῶν πολιτῶν. τὸ μέντοι ὁπλοφορεῖν ἀεὶ καὶ ἀκινάκην παρεζῶσθαι περιττὸν ἐν εἰρήνῃ οἰόμεθα εἶναι, καὶ πρόστιμὸν γ’ ἔστιν, ὅστισ ἐν ἄστει σιδηροφοροίη μηδὲν δέον ἢ ὅπλα ἐξενέγκοι εἰσ τὸ δημόσιον. ὑμεῖσ δὲ συγγνωστοὶ ἐν ὅπλοισ ἀεὶ βιοῦντεσ· τό τε γὰρ ἐν ἀφράκτῳ οἰκεῖν ῥᾴδιον εἰσ ἐπιβουλήν, καὶ οἱ πόλεμοι μάλα πολλοί, καὶ ἄδηλον ὁπότε τισ ἐπιστὰσ κοιμώμενον κατασπάσασ ἀπὸ τῆσ ἁμάξησ φονεύσειεν· ἥ τε πρὸσ ἀλλήλουσ ἀπιστία, αὐθαιρέτωσ καὶ μὴ ἐν νόμῳ συμπολιτευομένων, ἀναγκαῖον ἀεὶ τὸν σίδηρον ποιεῖ, ὡσ πλησίον εἶναι ἀμυνοῦντα] εἴ τισ βιάζοιτο. εἶτα, ὦ Σόλων σιδηροφορεῖν μὲν οὐδενὸσ ἀναγκαίου ἕνεκα περιττὸν ὑμῖν δοκεῖ, καὶ τῶν ὅπλων φείδεσθε ὡσ μὴ διὰ χειρὸσ ὄντα φθείροιτο, ἀλλὰ φυλάττετε ἀποκείμενα ὡσ χρησόμενοι τότε, τῆσ χρείασ ἐπιστάσησ·

τὰ δὲ σώματα τῶν νέων οὐδενὸσ δεινοῦ ἐπείγοντοσ καταπονεῖτε παίοντεσ καὶ ὑπὸ τῶν ἱδρώτων καταναλίσκοντεσ, οὐ ταμιευόμενοι πρὸσ τὸ ἀναγκαῖον τὰσ ἀλκὰσ αὐτῶν, ἀλλ’ εἰκῆ ἐν τῷ πηλῷ καὶ τῇ κόνει ἐκχέοντεσ; ἐοίκασ, ὦ Ἀνάχαρσι, τοιόνδε τι δυνάμεωσ πέρι ἐννοεῖν, ὡσ οἴνῳ ἢ ὕδατι ἢ ἄλλῳ τῶν ὑγρῶν ὁμοίαν αὐτὴν οὖσαν. δέδιασ οὖν μὴ ὥσπερ ἐξ ἀγγείου κεραμεοῦ λάθῃ διαρρυεῖσα ἐν τοῖσ πόνοισ κᾆτα ἡμῖν κενὸν καὶ ξηρὸν οἴχηται τὸ σῶμα καταλιποῦσα ὑπὸ μηδενὸσ ἔνδοθεν ἀναπληρούμενον. τὸ δὲ οὐχ οὕτωσ ἔχει σοι, ἀλλὰ ὅσῳ τισ ἂν αὐτὴν ἐξαντλῇ τοῖσ πόνοισ, τοσῷδε μᾶλλον ἐπιρρεῖ κατὰ τὸν περὶ τῆσ Ὕδρασ μῦθον, εἴ τινα ἤκουσασ, ὡσ ἀντὶ μιᾶσ κεφαλῆσ τμηθείσησ δύ’ ἀεὶ ἄλλαι ἀνεφύοντο. ἢν δὲ ἀγύμναστοσ ἐξ ἀρχῆσ καὶ ἄτονοσ ᾖ μηδὲ διαρκῆ τὴν ὕλην ἔχῃ ὑποβεβλημένην, τότε ὑπὸ τῶν καμάτων βλάπτοιτο ἂν καὶ καταμαραίνοιτο, οἱο͂́ν τι ἐπὶ πυρὸσ καὶ λύχνου γίγνεται. ὑπὸ γὰρ τῷ αὐτῷ φυσήματι τὸ μὲν πῦρ ἀνακαύσειασ ἂν καὶ μεῖζον ἐν βραχεῖ ποιήσειασ παραθήγων τῷ πνεύματι, καὶ τὸ τοῦ λύχνου φῶσ ἀποσβέσειασ οὐκ ἔχον ἀποχρῶσαν τῆσ ὕλησ τὴν χορηγίαν, ὡσ διαρκῆ εἶναι πρὸσ τὸ ἀντιπνέον οὐ γὰρ ἀπ’ ἰσχυρᾶσ, οἶμαι, τῆσ ῥίζησ ἀνεφύετο. ταυτὶ μέν,^ ὦ Σόλων, οὐ πάνυ συνίημι·

νῦν δὲ καὶ ἀπὸ τούτων εἰκάζειν παρέχοιεν ἄν σοι, ὁποῖοι ἐν πολέμοισ ὑπὲρ πατρίδοσ καὶ παίδων καὶ γυναικῶν καὶ ἱερῶν γένοιντ’ ἂν ὅπλα ἔχοντεσ οἱ κοτίνου πέρι καὶ μήλων γυμνοὶ τοσαύτην προθυμίαν εἰσ τὸ νικᾶν εἰσφερόμενοι. λεπτότερα γὰρ ἢ κατ’ ἐμὲ εἴρηκασ, ἀκριβοῦσ τινοσ φροντίδοσ καὶ διανοίασ ὀξὺ δεδορκυίασ δεόμενα. ἐκεῖνο δέ μοι πάντωσ εἰπέ, τίνοσ ἕνεκα οὐχὶ καὶ ἐν τοῖσ ἀγῶσι τοῖσ Ὀλυμπίασι καὶ Ἰσθμοῖ καὶ Πυθοῖ καὶ τοῖσ ἄλλοισ, ὁπότε πολλοί, ὡσ φήσ, συνίασιν ὀψόμενοι τοὺσ νέουσ ἀγωνιζομένουσ,^ οὐδέποτε ἐν ὅπλοισ ποιεῖσθε τὴν ἅμιλλαν, ἀλλὰ γυμνοὺσ εἰσ τὸ μέσον παραγαγόντεσ λακτιζομένουσ καὶ παιομένουσ ἐπιδείκνυτε καὶ νικήσασι μῆλα καὶ κότινον δίδοτε; ἄξιον γὰρ εἰδέναι τοῦτὸ γε, οὗτινοσ ἕνεκα οὕτω ποιεῖτε. ἡγούμεθα γάρ, ὦ Ἀνάχαρσι, τὴν εἰσ τὰ γυμνάσια προθυμίαν οὕτωσ ἂν πλείω ἐγγενέσθαι αὐτοῖσ, εἰ τοὺσ ἀριστεύοντασ ἐν τούτοισ ἴδοιεν τιμωμένουσ καὶ ἀνακηρυττομένουσ ἐν μέσοισ τοῖσ Ἕλλησι. καὶ διὰ τοῦτο ὡσ εἰσ τοσούτουσ ἀποδυσόμενοι εὐεξίασ τε ἐπιμελοῦνται, ὡσ μὴ αἰσχύνοιντο γυμνωθέντεσ, καὶ ἀξιονικότατον ἕκαστοσ αὑτὸν ἀπεργάζεται. καὶ τὰ ἆθλα, ὥσπερ ἔμπροσθεν εἶπον, οὐ μικρά, ὁ ἔπαινοσ ὁ παρὰ τῶν θεατῶν καὶ τὸ ἐπισημότατον γενέσθαι καὶ δείκνυσθαι τῷ δακτύλῳ ἄριστον εἶναι τῶν καθ’ αὑτὸν δοκοῦντα. τοιγάρτοι πολλοὶ τῶν θεατῶν, οἷσ καθ’ ἡλικίαν ἔτι ἄσκησισ, ἀπίασιν οὐ μετρίωσ ἐκ τῶν τοιούτων ἀρετῆσ καὶ πόνων ἐρασθέντεσ. ὡσ εἲ γέ τισ, ὦ Ἀνάχαρσι, τὸν τῆσ εὐκλείασ ἔρωτα ἐκβάλοι ἐκ τοῦ βίου, τί ἂν ἔτι ἀγαθὸν ἡμῖν γένοιτο, ἤ τίσ ἄν τι λαμπρὸν ἐργάσασθαι ἐπιθυμήσειεν; καίτοι τί ἂν πάθοισ, εἰ θεάσαιο καὶ ὀρτύγων καὶ ἀλεκτρυόνων ἀγῶνασ παρ’ ἡμῖν καὶ σπουδὴν ἐπὶ τούτοισ οὐ μικράν;

ἢ γελάσῃ δῆλον ὅτι, καὶ μάλιστα ἢν μάθῃσ ὡσ ὑπὸ νόμῳ αὐτὸ δρῶμεν καὶ προστέτακται πᾶσι τοῖσ ἐν ἡλικίᾳ παρεῖναι καὶ ὁρᾶν τὰ ὄρνεα διαπυκτεύοντα μέχρι τῆσ ἐσχάτησ ἀπαγορεύσεωσ; ἀλλ’ οὐδὲ τοῦτο γελοῖον· ὑποδύεται γάρ τισ ἠρέμα ταῖσ ψυχαῖσ ὁρμὴ εἰσ τοὺσ κινδύνουσ, ὡσ μὴ ἀγεννέστεροι καὶ ἀτολμότεροι φαίνοιντο τῶν ἀλεκτρυόνων μηδὲ προαπαγορεύοιεν ὑπὸ τραυμάτων ἢ καμάτου ἤ του ἄλλου δυσχεροῦσ. τὸ δὲ δὴ ἐν ὅπλοισ πειρᾶσθαι αὐτῶν καὶ ὁρᾶν τιτρωσκομένουσ ‐ ἄπαγε· θηριῶδεσ γὰρ καὶ δεινῶσ σκαιὸν καὶ προσέτι γε ἀλυσιτελὲσ ἀποσφάττειν τοὺσ ἀρίστουσ καὶ οἷσ ἄν τισ ἄμεινον χρήσαιτο κατὰ τῶν δυσμενῶν. ἐπεὶ δὲ φήσ, ὦ Ἀνάχαρσι, καὶ τὴν ἄλλην Ἑλλάδα ἐπελεύσεσθαι, μέμνησο ἤν ποτε καὶ εἰσ Λακεδαίμονα ἔλθῃσ, μὴ καταγελάσαι μηδὲ ἐκείνων μηδὲ οἰέσθαι μάτην πονεῖν αὐτούσ, ὁπόταν ἢ σφαίρασ πέρι ἐν τῷ θεάτρῳ συμπεσόντεσ παίωσιν ἀλλήλουσ ἢ εἰσ χωρίον εἰσελθόντεσ ὕδατι περιγεγραμμένον, εἰσ φάλαγγα διαστάντεσ, τὰ πολεμίων ἀλλήλουσ ἐργάζωνται γυμνοὶ καὶ αὐτοί, ἄχρισ ἂν ἐκβάλωσι τοῦ περιγράμματοσ τὸ ἕτερον σύνταγμα οἱ ἕτεροι, τοὺσ κατὰ Λυκοῦργον οἱ καθ’ Ἡρακλέα ἢ ἔμπαλιν, συνωθοῦντεσ εἰσ τὸ ὕδωρ·

τὸ γὰρ ἀπὸ τούτου εἰρήνη λοιπὸν καὶ οὐδεὶσ ἂν ἔτι παίσειε. μάλιστα δὲ ἢν ὁρᾷσ μαστιγουμένουσ αὐτοὺσ ἐπὶ τῷ βωμῷ καὶ αἵματι ῥεομένουσ, πατέρασ δὲ καὶ μητέρασ παρεστώσασ οὐχ ὅπωσ ἀνιωμένασ ἐπὶ τοῖσ γιγνομένοισ ἀλλὰ καὶ ἀπειλούσασ, εἰ μὴ ἀντέχοιεν πρὸσ τὰσ πληγάσ, καὶ ἱκετευούσασ ἐπὶ μήκιστον διαρκέσαι πρὸσ τὸν πόνον καὶ ἐγκαρτερῆσαι τοῖσ δεινοῖσ. πολλοὶ γοῦν καὶ ἐναπέθανον τῷ ἀγῶνι μὴ ἀξιώσαντεσ ἀπαγορεῦσαι ζῶντεσ ἔτι ἐν ὀφθαλμοῖσ τῶν οἰκείων μηδὲ εἶξαι τοῖσ σώμασιν· ὧν καὶ τοὺσ ἀνδριάντασ ὄψει τιμωμένουσ δημοσίᾳ ὑπὸ τῆσ Σπάρτησ ἀνασταθέντασ. Ὅταν τοίνυν ὁρᾷσ κἀκεῖνα, μήτε μαίνεσθαι ὑπολάβῃσ αὐτοὺσ μήτε εἴπῃσ, ὡσ οὐδεμιᾶσ ἕνεκα αἰτίασ ἀναγκαίασ ταλαιπωροῦσι, μήτε τυράννου βιαζομένου μήτε πολεμίων διατιθέντων. εἴποι γὰρ ἄν σοι καὶ ὑπὲρ ἐκείνων Λυκοῦργοσ ὁ νομοθέτησ αὐτῶν πολλὰ τὰ εὔλογα καὶ ἃ συνιδὼν κολάζει αὐτούσ, οὐκ ἐχθρὸσ ὢν οὐδὲ ὑπὸ μίσουσ αὐτὸ δρῶν οὐδὲ τὴν νεολαίαν τῆσ πόλεωσ εἰκῆ· παραναλίσκων, ἀλλὰ καρτερικωτάτουσ καὶ παντὸσ δεινοῦ κρείττονασ ἀξιῶν εἶναι τοὺσ σώζειν μέλλοντασ τὴν πατρίδα. καίτοι κἂν μὴ ὁ Λυκοῦργοσ εἴπῃ, ἐννοεῖσ, οἶμαι, καὶ αὐτὸσ ὡσ οὐκ ἄν ποτε ληφθεὶσ ὁ τοιοῦτοσ ἐν πολέμῳ ἀπόρρητὸν τι ἐξείποι τῆσ Σπάρτησ αἰκιζομένων τῶν ἐχθρῶν, ἀλλὰ καταγελῶν αὐτῶν μαστιγοῖτο ἂν ἁμιλλώμενοσ πρὸσ τὸν παίοντα, ὁπότεροσ ἀπαγορεύσειεν. ὁ Λυκοῦργοσ δὲ καὶ αὐτόσ, ὦ Σόλων, ἐμαστιγοῦτο ἐφ’ ἡλικίασ, ἢ ἐκπρόθεσμοσ ὢν ἤδη τοῦ ἀγῶνοσ ἀσφαλῶσ τὰ τοιαῦτα ἐνεανιεύσατο;

πρεσβύτησ ἤδη ὢν ἔγραψε τοὺσ νόμουσ αὐτοῖσ Κρήτηθεν ἀφικόμενοσ. ἀποδεδημήκει δὲ παρὰ τοὺσ Κρῆτασ, ὅτι ἤκουεν εὐνομωτάτουσ εἶναι, Μίνωοσ τοῦ Διὸσ νομοθετήσαντοσ ἐν αὐτοῖσ, τί οὖν, ὦ Σόλων, οὐχὶ καὶ σὺ ἐμιμήσω Λυκοῦργον καὶ μαστιγοῖσ τοὺσ νέουσ; καλὰ γὰρ καὶ ταῦτα καὶ ἄξια ὑμῶν ἐστιν. ὅτι ἡμῖν ἱκανά, ὦ Ἀνάχαρσι, ταῦτα τὰ γυμνάσια οἰκεῖα ὄντα ζηλοῦν δὲ τὰ ξενικὰ οὐ πάνυ ἀξιοῦμεν. οὔκ; ἀλλὰ συνίησ, οἶμαι, οἱο͂̀ν τί ἐστι μαστιγοῦσθαι γυμνὸν ἄνω τὰσ χεῖρασ ἐπαίροντα μηδενὸσ ἕνεκα ὠφελίμου ἢ αὐτῷ ἑκάστῳ ἢ κοινῇ τῇ πόλει. ὡσ ἔγωγε ἤν ποτε ἐπιδημήσω τῇ Σπάρτῃ καθ’ ὃν καιρὸν ταῦτα δρῶσι, δοκῶ μοι τάχιστα καταλευσθήσεσθαι δημοσίᾳ πρὸσ αὐτῶν, ἐπιγελῶν ἑκάστοισ, ὁπόταν ὁρῶ τυπτομένουσ καθάπερ κλέπτασ ἢ λωποδύτασ ἤ τι ἄλλο τοιοῦτον ἐργασαμένουσ. ἀτεχνῶσ γὰρ ἐλλεβόρου δεῖσθαί μοι δοκεῖ ἡ πόλισ αὐτῶν καταγέλαστα ὑφ’ αὑτῆσ πάσχουσα. μὴ ἐρήμην, ὦ γενναῖε, μηδὲ τῶν ἀνδρῶν ἀπόντων μόνοσ αὐτὸσ λέγων οἰού κρατεῖν ἔσται γάρ τισ ὁ καὶ ὑπὲρ ἐκείνων σοι τὰ εἰκότα ἐν Σπάρτῃ ἀντερῶν.

πλὴν ἀλλὰ ἐπείπερ ἐγὼ τὰ ἡμέτερά σοι διεξελήλυθα, σὺ δὲ οὐ πάνυ ἀρεσκομένῳ αὐτοῖσ ἐοίκασ, οὐκ ἄδικα αἰτήσειν ἐοίκα παρὰ σοῦ ὡσ καὶ αὐτὸσ ἐν τῷ μέρει διεξέλθῃσ πρόσ με ὃν τρόπον ὑμεῖσ οἱ Σκύθαι; διασκεῖτε τοὺσ νέουσ τοὺσ παρ’ ὑμῖν καὶ οἷστισι γυμνασίοισ ἀνατρέφετε καὶ ὅπωσ ὑμῖν ἄνδρεσ ἀγαθοὶ γίγνονται. δικαιότατα μὲν οὖν, ὦ Σόλων, καὶ ἔγωγε διηγήσομαι τὰ Σκυθῶν νόμιμα, οὐ σεμνὰ ἴσωσ οὐδὲ καθ’ ὑμᾶσ, οἵ γε οὐδὲ κατὰ κόρρησ παταχθῆναι τολμήσαιμεν ἂν μίαν πληγὴν δειλοὶ γάρ ἐσμεν ἀλλὰ εἰρήσεταί γε ὁποῖα ἂν εἰσ αὔριον μέντοι, εἰ δοκεῖ, ὑπερβαλώμεθα τὴν συνουσίαν, ὡσ ἅ τε αὐτὸσ ἔφησ ἔτι μᾶλλον ἐννοήσαιμι καθ’ ἡσυχίαν ἅ τε χρὴ εἰπεῖν συναγάγοιμι τῇ μνήμῃ ἐπελθών. τὸ δὲ νῦν ἔχον ἀπίωμεν ἐπὶ τούτοισ· ἑσπέρα γὰρ ἤδη.

상위

Lucian (루키아노스)

목록

  • (no name)
일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION