Euclid, Elements, book 5, type Def

(유클리드, Elements, book 5, type Def)

Μέροσ ἐστὶ μέγεθοσ μεγέθουσ τὸ ἔλασσον τοῦ μείζονοσ, ὅταν καταμετρῇ τὸ μεῖζον. Πολλαπλάσιον δὲ τὸ μεῖζον τοῦ ἐλάττονοσ, ὅταν καταμετρῆται ὑπὸ τοῦ ἐλάττονοσ. Λόγοσ ἐστὶ δύο μεγεθῶν ὁμογενῶν ἡ κατὰ πηλικότητά ποια σχέσισ. Λόγον ἔχειν πρὸσ ἄλληλα μεγέθη λέγεται, ἃ δύναται πολλαπλασιαζόμενα ἀλλήλων ὑπερέχειν. Ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ μεγέθη λέγεται εἶναι πρῶτον πρὸσ δεύτερον καὶ τρίτον πρὸσ τέταρτον, ὅταν τὰ τοῦ πρώτου καὶ τρίτου ἰσάκισ πολλαπλάσια τῶν τοῦ δευτέρου καὶ τετάρτου ἰσάκισ πολλαπλασίων καθ’ ὁποιονοῦν πολλαπλασιασμὸν ἑκάτερον ἑκατέρου ἢ ἅμα ὑπερέχῃ ἢ ἅμα ἴσα ᾖ ἢ ἅμα ἐλλείπῃ ληφθέντα κατάλληλα. Τὰ δὲ τὸν αὐτὸν ἔχοντα λόγον μεγέθη ἀνάλογον καλείσθω. Ὅταν δὲ τῶν ἰσάκισ πολλαπλασίων τὸ μὲν τοῦ πρώτου πολλαπλάσιον ὑπερέχῃ τοῦ τοῦ δευτέρου πολλαπλασίου, τὸ δὲ τοῦ τρίτου πολλαπλάσιον μὴ ὑπερέχῃ τοῦ τοῦ τετάρτου πολλαπλασίου, τότε τὸ πρῶτον πρὸσ τὸ δεύτερον μείζονα λόγον ἔχειν λέγεται, ἤπερ τὸ τρίτον πρὸσ τὸ τέταρτον. Ἀναλογία δὲ ἐν τρισὶν ὁρ́οισ ἐλαχίστη ἐστίν. Ὅταν δὲ τρία μεγέθη ἀνάλογον ᾖ, τὸ πρῶτον πρὸσ τὸ τρίτον διπλασίονα λόγον ἔχειν λέγεται ἤπερ πρὸσ τὸ δεύτερον. Ὅταν δὲ τέσσαρα μεγέθη ἀνάλογον ᾖ, τὸ πρῶτον πρὸσ τὸ τέταρτον τριπλασίονα λόγον ἔχειν λέγεται ἤπερ πρὸσ τὸ δεύτερον, καὶ ἀεὶ ἑξῆσ ὁμοίωσ, ὡσ ἂν ἡ ἀναλογία ὑπάρχῃ. Ὁμόλογα μεγέθη λέγεται τὰ μὲν ἡγούμενα τοῖσ ἡγουμένοισ τὰ δὲ ἑπόμενα τοῖσ ἑπομένοισ. Ἐναλλὰξ λόγοσ ἐστὶ λῆψισ τοῦ ἡγουμένου πρὸσ τὸ ἡγούμενον καὶ τοῦ ἑπομένου πρὸσ τὸ ἑπόμενον. Ἀνάπαλιν λόγοσ ἐστὶ λῆψισ τοῦ ἑπομένου ὡσ ἡγουμένου πρὸσ τὸ ἡγούμενον ὡσ ἑπόμενον. Σύνθεσισ λόγου ἐστὶ λῆψισ τοῦ ἡγουμένου μετὰ τοῦ ἑπομένου ὡσ ἑνὸσ πρὸσ αὐτὸ τὸ ἑπόμενον. Διαίρεσισ λόγου ἐστὶ λῆψισ τῆσ ὑπεροχῆσ, ᾗ ὑπερέχει τὸ ἡγούμενον τοῦ ἑπομένου, πρὸσ αὐτὸ τὸ ἑπόμενον. Ἀναστροφὴ λόγου ἐστὶ λῆψισ τοῦ ἡγουμένου πρὸσ τὴν ὑπεροχήν, ᾗ ὑπερέχει τὸ ἡγούμενον τοῦ ἑπομένου. Δι’ ἴσου λόγοσ ἐστὶ πλειόνων ὄντων μεγεθῶν καὶ ἄλλων αὐτοῖσ ἴσων τὸ πλῆθοσ σύνδυο λαμβανομένων καὶ ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ, ὅταν ᾖ ὡσ ἐν τοῖσ πρώτοισ μεγέθεσι τὸ πρῶτον πρὸσ τὸ ἔσχατον, οὕτωσ ἐν τοῖσ δευτέροισ μεγέθεσι τὸ πρῶτον πρὸσ τὸ ἔσχατον· ἢ ἄλλωσ· Λῆψισ τῶν ἄκρων καθ’ ὑπεξαίρεσιν τῶν μέσων. Τεταραγμένη δὲ ἀναλογία ἐστίν, ὅταν τριῶν ὄντων μεγεθῶν καὶ ἄλλων αὐτοῖσ ἴσων τὸ πλῆθοσ γίνηται ὡσ μὲν ἐν τοῖσ πρώτοισ μεγέθεσιν ἡγούμενον πρὸσ ἑπόμενον, οὕτωσ ἐν τοῖσ δευτέροισ μεγέθεσιν ἡγούμενον πρὸσ ἑπόμενον, ὡσ δὲ ἐν τοῖσ πρώτοισ μεγέθεσιν ἑπόμενον πρὸσ ἄλλο τι, οὕτωσ ἐν τοῖσ δευτέροισ ἄλλο τι πρὸσ ἡγούμενον.

상위

Elements

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION