Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Ε, chapter 2

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Ε, chapter 2)

πρῲ δ’ ἀναστάντεσ ἐπορεύοντο πρὸσ Γωβρύαν, Κῦροσ μὲν ἐφ’ ἵππου καὶ οἱ Περσῶν ἱππεῖσ γεγενημένοι εἰσ δισχιλίουσ· οἱ δὲ τὰ τούτων γέρρα καὶ τὰσ κοπίδασ ἔχοντεσ ἐπὶ τούτοισ εἵποντο, ἴσοι ὄντεσ τὸν ἀριθμόν· καὶ ἡ ἄλλη δὲ στρατιὰ τεταγμένη ἐπορεύετο. ἕκαστον δ’ ἐκέλευσε τοῖσ καινοῖσ αὑτῶν θεράπουσιν εἰπεῖν ὅτι ὅστισ ἂν αὐτῶν ἢ τῶν ὀπισθοφυλάκων φαίνηται ὄπισθεν ἢ τοῦ μετώπου πρόσθεν ἰῄ ἢ κατὰ <τὰ> πλάγια ἔξω τῶν ἐν τάξει ἰόντων ἁλίσκηται, κολασθήσεται. δευτεραῖοι δὲ ἀμφὶ δείλην γίγνονται πρὸσ τῷ Γωβρύα χωρίῳ, καὶ ὁρῶσιν ὑπερίσχυρόν τε τὸ ἔρυμα καὶ ἐπὶ τῶν τειχῶν πάντα παρεσκευασμένα ὡσ ἂν κράτιστα ἀπομάχοιτο·

καὶ βοῦσ δὲ πολλοὺσ καὶ πάμπολλα πρόβατα ὑπὸ τὰ ἐρυμνὰ προσηγμένα ἑώρων. πέμψασ δ’ ὁ Γωβρύασ πρὸσ τὸν Κῦρον ἐκέλευσε περιελάσαντα ἰδεῖν ᾗ ἡ πρόσοδοσ εὐπετεστάτη, εἴσω δὲ πέμψαι πρὸσ ἑαυτὸν τῶν πιστῶν τινασ, οἵτινεσ αὐτῷ τὰ ἔνδον ἰδόντεσ ἀπαγγελοῦσιν.

οὕτω δὴ ὁ Κῦροσ αὐτὸσ μὲν τῷ ὄντι βουλόμενοσ ἰδεῖν εἴ που εἰή αἱρέσιμον τὸ τεῖχοσ, εἰ ψευδὴσ φαίνοιτο ὁ Γωβρύασ, περιήλαυνε πάντοθεν, ἑώρα τε ἰσχυρότερα πάντα ἢ προσελθεῖν·

οὓσ δ’ ἔπεμψε πρὸσ Γωβρύαν, ἀπήγγελλον τῷ Κύρῳ ὅτι τοσαῦτα εἰή ἔνδον ἀγαθὰ ὅσα ἐπ’ ἀνθρώπων γενεάν, ὡσ σφίσι δοκεῖν, μὴ ἂν ἐπιλιπεῖν τοὺσ ἔνδον ὄντασ. ὁ μὲν δὴ Κῦροσ ἐν φροντίδι ἦν ὅ τι ποτ’ εἰή ταῦτα, ὁ δὲ Γωβρύασ αὐτόσ τε ἐξῄει πρὸσ αὐτὸν καὶ τοὺσ ἔνδοθεν πάντασ ἐξῆγε φέροντασ οἶνον, ἄλφιτα, ἄλευρα, ἄλλουσ δ’ ἐλαύνοντασ βοῦσ, αἶγασ, οἶσ, σῦσ, καὶ εἴ τι βρωτόν, πάντα ἱκανὰ προσῆγον ὡσ δειπνῆσαι πᾶσαν τὴν σὺν Κύρῳ στρατιάν.

οἱ μὲν δὴ ἐπὶ τούτῳ ταχθέντεσ διῄρουν τε ταῦτα καὶ ἐδειπνοποίουν.

ὁ δὲ Γωβρύασ, ἐπεὶ πάντεσ αὐτῷ οἱ ἄνδρεσ ἔξω ἦσαν, εἰσιέναι τὸν Κῦρον ἐκέλευσεν ὅπωσ νομίζοι ἀσφαλέστατα. προεισπέμψασ οὖν ὁ Κῦροσ προσκόπουσ καὶ δύναμιν καὶ αὐτὸσ οὕτωσ εἰσῄει. ἐπεὶ δ’ εἰσῆλθεν ἀναπεπταμένασ ἔχων τὰσ πύλασ, παρεκάλει πάντασ τοὺσ φίλουσ καὶ ἄρχοντασ τῶν μεθ’ ἑαυτοῦ. ἐπειδὴ δὲ ἔνδον ἦσαν, ἐκφέρων ὁ Γωβρύασ φιάλασ χρυσᾶσ καὶ πρόχουσ καὶ κάλπιδασ καὶ κόσμον παντοῖον καὶ δαρεικοὺσ ἀμέτρουσ τινὰσ καὶ πάντα καλὰ πολλά, τέλοσ τὴν θυγατέρα, δεινόν τι κάλλοσ καὶ μέγεθοσ, πενθικῶσ δ’ ἔχουσαν τοῦ ἀδελφοῦ τεθνηκότοσ, ἐξάγων ὧδ’ εἶπεν·

ἐγώ σοι, ὦ Κῦρε, τὰ μὲν χρήματα ταῦτα δωροῦμαι, τὴν δὲ θυγατέρα ταύτην ἐπιτρέπω διαθέσθαι ὅπωσ ἂν σὺ βούλῃ· ἱκετεύομεν δέ, ἐγὼ μὲν καὶ πρόσθεν τοῦ υἱοῦ, αὕτη δὲ νῦν τοῦ ἀδελφοῦ τιμωρὸν γενέσθαι σε. ὁ δὲ Κῦροσ πρὸσ ταῦτα εἶπεν·

ἀλλ’ ἐγὼ σοὶ μὲν καὶ τότε ὑπεσχόμην ἀψευδοῦντόσ σου τιμωρήσειν εἰσ δύναμιν· νῦν δὲ ὅτε ἀληθεύοντά σε ὁρῶ, ἤδη ὀφείλω τὴν ὑπόσχεσιν, καὶ ταύτῃ ὑπισχνοῦμαι τὰ αὐτὰ ταῦτα σὺν θεοῖσ ποιήσειν. καὶ τὰ μὲν χρήματα ταῦτα, ἔφη, ἐγὼ μὲν δέχομαι, δίδωμι δ’ αὐτὰ τῇ παιδὶ ταύτῃ κἀκείνῳ ὃσ ἂν γήμῃ αὐτήν. ἓν δὲ δῶρον ἄπειμι ἔχων παρὰ σοῦ ἀνθ’ οὗ οὐδ’ ἂν τὰ ἐν Βαβυλῶνι, εἰ ἐκεῖ πλεῖστά ἐστιν, οὐδὲ τὰ πανταχοῦ ἀντὶ τούτου οὗ σύ μοι δεδώρησαι ἥδιον ἂν ἔχων ἀπέλθοιμι. καὶ ὁ Γωβρύασ θαυμάσασ τε τί τοῦτ’ εἰή καὶ ὑποπτεύσασ μὴ τὴν θυγατέρα λέγοι, οὕτωσ ἤρετο·

καὶ τί τοῦτ’ ἔστιν, ἔφη, ὦ Κῦρε; καὶ ὁ Κῦροσ ἀπεκρίνατο· ὅτι, ἔφη, ἐγώ, ὦ Γωβρύα, πολλοὺσ μὲν οἶμαι εἶναι ἀνθρώπουσ οἳ οὔτε ἀσεβεῖν ἂν θέλοιεν οὔτε ἀδικεῖν οὔτε ἂν ψεύδοιντο ἑκόντεσ εἶναι· διὰ δὲ τὸ μηδένα αὐτοῖσ ἠθεληκέναι προέσθαι μήτε χρήματα πολλὰ μήτε τυραννίδα μήτε τείχη ἐρυμνὰ μήτε τέκνα ἀξιέραστα, ἀποθνῄσκουσι πρότερον πρὶν δῆλοι γενέσθαι οἱοῖ ἦσαν· ἐμοὶ δὲ σὺ νυνὶ καὶ τείχη ἐρυμνὰ καὶ πλοῦτον παντοδαπὸν καὶ δύναμιν τὴν σὴν καὶ θυγατέρα ἀξιόκτητον ἐγχειρίσασ πεποίηκάσ με δῆλον γενέσθαι πᾶσιν ἀνθρώποισ ὅτι οὔτ’ ἂν ἀσεβεῖν περὶ ξένουσ θέλοιμι οὔτ’ ἂν ἀδικεῖν χρημάτων ἕνεκα οὔτε συνθήκασ ἂν ψευδοίμην ἑκὼν εἶναι.

τούτων ἐγώ, εὖ ἴσθι, ἑώσ ἂν ἀνὴρ δίκαιοσ ὦ καὶ δοκῶν εἶναι τοιοῦτοσ ἐπαινῶμαι ὑπ’ ἀνθρώπων, οὔποτ’ ἐπιλήσομαι, ἀλλὰ πειράσομαί σε ἀντιτιμῆσαι πᾶσι τοῖσ καλοῖσ.

καὶ ἀνδρὸσ δ’, ἔφη, τῇ θυγατρὶ μὴ φοβοῦ ὡσ ἀπορήσεισ ἀξίου ταύτησ·

πολλοὶ γὰρ καὶ ἀγαθοὶ φίλοι εἰσὶν ἐμοί· ὧν τισ γαμεῖ ταύτην· εἰ μέντοι χρήμαθ’ ἕξει τοσαῦτα ὅσα σὺ δίδωσ ἢ καὶ ἄλλα πολλαπλάσια τούτων, οὐκ ἂν ἔχοιμι εἰπεῖν· σὺ μέντοι εὖ ἴσθι ὅτι εἰσί τινεσ αὐτῶν οἳ ὧν μὲν σὺ δίδωσ χρημάτων οὐδὲ μικρὸν τούτων ἕνεκά σε μᾶλλον θαυμάζουσιν· ἐμὲ δὲ ζηλοῦσι νυνὶ καὶ εὔχονται πᾶσι θεοῖσ γενέσθαι ποτὲ ἐπιδείξασθαι ὡσ πιστοὶ μέν εἰσιν οὐδὲν ἧττον ἐμοῦ τοῖσ φίλοισ, τοῖσ δὲ πολεμίοισ ὡσ οὔποτ’ ἂν ὑφεῖντο ζῶντεσ, εἰ μή τισ θεὸσ βλάπτοι· ἀντὶ δ’ ἀρετῆσ καὶ δόξησ ἀγαθῆσ ὅτι οὐδ’ ἂν τὰ Σύρων πρὸσ τοῖσ σοῖσ καὶ Ἀσσυρίων πάντα προέλοιντο· τοιούτουσ ἄνδρασ εὖ ἴσθι ἐνταῦθα καθημένουσ. καὶ ὁ Γωβρύασ εἶπε γελάσασ·

πρὸσ τῶν θεῶν, ἔφη, ὦ Κῦρε, δεῖξον δή μοι ποῦ οὗτοί εἰσιν, ἵνα σε τούτων τινὰ αἰτήσωμαι παῖδά μοι γενέσθαι. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπεν· ἀμέλει, ἔφη, οὐδὲν ἐμοῦ σε δεήσει πυνθάνεσθαι, ἀλλ’ ἂν σὺν ἡμῖν ἕπῃ, αὐτὸσ σὺ ἕξεισ καὶ ἄλλῳ δεικνύναι αὐτῶν ἕκαστον. τοσαῦτ’ εἰπὼν δεξιάν τε λαβὼν τοῦ Γωβρύα καὶ ἀναστὰσ ἐξῄει, καὶ τοὺσ μεθ’ αὑτοῦ ἐξῆγεν ἅπαντασ·

καὶ πολλὰ δεομένου τοῦ Γωβρύα ἔνδον δειπνεῖν οὐκ ἠθέλησεν, ἀλλ’ ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἐδείπνει καὶ τὸν Γωβρύαν σύνδειπνον παρέλαβεν. ἐπὶ στιβάδοσ δὲ κατακλινεὶσ ἤρετο αὐτὸν ὧδε·

εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Γωβρύα, πότερον οἰεί σοὶ εἶναι πλείω ἢ ἑκάστῳ ἡμῶν στρώματα; καὶ ὃσ εἶπεν· ὑμῖν νὴ Δί’ εὖ οἶδ’ ὅτι, ἔφη, καὶ στρώματα πλείω ἐστὶ καὶ κλῖναι, καὶ οἰκία γε πολὺ μείζων ἡ ὑμετέρα τῆσ ἐμῆσ, οἵ γε οἰκίᾳ μὲν χρῆσθε γῇ τε καὶ οὐρανῷ, κλῖναι δ’ ὑμῖν εἰσιν ὁπόσαι εὐναὶ γένοιντ’ ἂν ἐπὶ γῆσ· στρώματα δὲ νομίζετε οὐχ ὅσα πρόβατα φύει, ἀλλ’ ὅσα ὄρη τε καὶ πεδία ἀνίησι. τὸ μὲν δὴ πρῶτον συνδειπνῶν αὐτοῖσ ὁ Γωβρύασ καὶ ὁρῶν τὴν φαυλότητα τῶν παρατιθεμένων βρωμάτων πολὺ σφᾶσ ἐνόμιζεν ἐλευθεριωτέρουσ εἶναι αὐτῶν·

ἐπεὶ δὲ κατενόησε τὴν μετριότητα τῶν συσσίτων·

ἐπ’ οὐδενὶ γὰρ βρώματι οὐδὲ πώματι Πέρσησ ἀνὴρ τῶν πεπαιδευμένων οὔτ’ ἂν ὄμμασιν ἐκπεπληγμένοσ καταφανὴσ γένοιτο οὔτε ἁρπαγῇ οὔτε τῷ νῷ μὴ οὐχὶ προσκοπεῖν ἅπερ ἂν καὶ μὴ ἐπὶ σίτῳ ὤν· ἀλλ’ ὥσπερ οἱ ἱππικοὶ διὰ τὸ μὴ ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων δύνανται ἅμα ἱππεύοντεσ καὶ ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ λέγειν τὸ δέον, οὕτω κἀκεῖνοι ἐν τῷ σίτῳ οἰόνται δεῖν φρόνιμοι καὶ μέτριοι φαίνεσθαι· τὸ δὲ κεκινῆσθαι ὑπὸ τῶν βρωμάτων καὶ τῆσ πόσεωσ πάνυ αὐτοῖσ ὑικὸν καὶ θηριῶδεσ δοκεῖ εἶναι· ἐνενόησε δὲ αὐτῶν καὶ ὡσ ἐπηρώτων τε ἀλλήλουσ τοιαῦτα οἱᾶ ἐρωτηθῆναι ἥδιον ἢ μὴ καὶ ἔσκωπτον οἱᾶ σκωφθῆναι ἥδιον ἢ μή·

ἅ τε ἔπαιζον ὡσ πολὺ μὲν ὕβρεωσ ἀπῆν, πολὺ δὲ τοῦ αἰσχρόν τι ποιεῖν, πολὺ δὲ τοῦ χαλεπαίνεσθαι πρὸσ ἀλλήλουσ· μέγιστον δ’ αὐτῷ ἔδοξεν εἶναι τὸ ἐν στρατείᾳ ὄντασ τῶν εἰσ τὸν αὐτὸν κίνδυνον ἐμβαινόντων μηδενὸσ οἰέσθαι δεῖν πλείω παρατίθεσθαι, ἀλλὰ τοῦτο νομίζειν ἡδίστην εὐωχίαν εἶναι τοὺσ συμμάχεσθαι μέλλοντασ ὅτι βελτίστουσ παρασκευάζειν·

ἡνίκα δὲ Γωβρύασ ὡσ εἰσ οἶκον ἀπιὼν ἀνίστατο, εἰπεῖν λέγεται·

οὐκέτι θαυμάζω, ὦ Κῦρε, εἰ ἐκπώματα μὲν καὶ ἱμάτια καὶ χρυσίον ἡμεῖσ ὑμῶν πλέονα κεκτήμεθα, αὐτοὶ δὲ ἐλάττονοσ ὑμῶν ἄξιοί ἐσμεν. ἡμεῖσ μὲν γὰρ ἐπιμελούμεθα ὅπωσ ἡμῖν ταῦτα ὡσ πλεῖστα ἔσται, ὑμεῖσ δέ μοι δοκεῖτε ἐπιμέλεσθαι ὅπωσ αὐτοὶ ὡσ βέλτιστοι ἔσεσθε. ὁ μὲν ταῦτ’ εἶπεν· ὁ δὲ Κῦροσ, ἄγ’, ἔφη, ὦ Γωβρύα, ὅπωσ πρῲ παρέσῃ ἔχων τοὺσ ἱππέασ ἐξωπλισμένουσ, ἵνα καὶ τὴν δύναμίν σου ἴδωμεν, καὶ ἅμα διὰ τῆσ σῆσ χώρασ ἄξεισ ἡμᾶσ, ὅπωσ ἂν εἰδῶμεν ἅ τε δεῖ φίλια καὶ πολέμια ἡμᾶσ νομίζειν.

τότε μὲν δὴ ταῦτ’ εἰπόντεσ ἀπῆλθον ἑκάτεροσ ἐπὶ τὰ προσήκοντα.

ἐπεὶ δὲ ἡμέρα ἐγένετο, παρῆν ὁ Γωβρύασ ἔχων τοὺσ ἱππέασ, καὶ ἡγεῖτο.

ὁ δὲ Κῦροσ, ὥσπερ προσήκει ἀνδρὶ ἄρχοντι, οὐ μόνον τῷ πορεύεσθαι τὴν ὁδὸν προσεῖχε τὸν νοῦν, ἀλλ’ ἅμα προϊὼν ἐπεσκοπεῖτο εἴ τι δυνατὸν εἰή τοὺσ πολεμίουσ ἀσθενεστέρουσ ποιεῖν ἢ αὑτοὺσ ἰσχυροτέρουσ. καλέσασ οὖν τὸν Ὑρκάνιον καὶ τὸν Γωβρύαν τούτουσ γὰρ ἐνόμιζεν εἰδέναι μάλιστα ὧν αὐτὸσ ᾤετο δεῖσθαι μαθεῖν, ἐγώ τοι, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ φίλοι, οἶμαι σὺν ὑμῖν ἂν ὡσ πιστοῖσ βουλευόμενοσ περὶ τοῦ πολέμου τοῦδε οὐκ ἂν ἐξαμαρτάνειν·

ὁρῶ γὰρ ὅτι μᾶλλον ὑμῖν ἢ ἐμοὶ σκεπτέον ὅπωσ ὁ Ἀσσύριοσ ἡμῶν μὴ ἐπικρατήσει. ἐμοὶ μὲν γάρ, ἔφη, τῶνδε ἀποσφαλέντι ἔστιν ἴσωσ καὶ ἄλλη ἀποστροφή· ὑμῖν δ’, εἰ οὗτοσ ἐπικρατήσει, ὁρῶ ἅμα πάντα τὰ ὄντα ἀλλότρια γιγνόμενα. καὶ γὰρ ἐμοὶ μὲν πολέμιόσ ἐστιν, οὐκ ἐμὲ μισῶν, ἀλλ’ οἰόμενοσ ἀσύμφορον αὑτῷ μεγάλουσ εἶναι ἡμᾶσ, καὶ στρατεύει διὰ τοῦτο ἐφ’ ἡμᾶσ·

ὑμᾶσ δὲ καὶ μισεῖ, ἀδικεῖσθαι νομίζων ὑφ’ ὑμῶν. πρὸσ ταῦτα ἀπεκρίναντο ἀμφότεροι κατὰ ταὐτά, περαίνειν ὅ τι μέλλει ὡσ ταῦτ’ εἰδόσι σφίσι καὶ μέλον αὐτοῖσ ἰσχυρῶσ ὅπῃ τὸ μέλλον ἀποβήσοιτο. ἐνταῦθα δὴ ἤρξατο ὧδε·

λέξατε δή μοι, ἔφη, ὑμᾶσ νομίζει μόνουσ πολεμικῶσ ἔχειν ὁ Ἀσσύριοσ πρὸσ ἑαυτόν, ἢ ἐπίστασθε καὶ ἄλλον τινὰ αὐτῷ πολέμιον; ναὶ μὰ Δί’, ἔφη, ὁ Ὑρκάνιοσ, πολεμιώτατοι μέν εἰσιν αὐτῷ Καδούσιοι, ἔθνοσ πολύ τε καὶ ἄλκιμον· Σάκαι γε μὴν ὅμοροι ἡμῖν, οἳ κακὰ πολλὰ πεπόνθασιν ὑπὸ τοῦ Ἀσσυρίου· ἐπειρᾶτο γὰρ κἀκείνουσ ὥσπερ καὶ ἡμᾶσ καταστρέψασθαι. οὐκοῦν, ἔφη, οἰέσθε νῦν αὐτοὺσ ἀμφοτέρουσ ἡδέωσ ἂν ἐπιβῆναι μεθ’ ἡμῶν τῷ Ἀσσυρίῳ;

ἔφασαν καὶ σφόδρ’ ἄν, εἴ πῄ γε δύναιντο συμμεῖξαι. τί δ’, ἔφη, ἐν μέσῳ ἐστὶ τοῦ συμμεῖξαι; Ἀσσύριοι, ἔφασαν, τὸ αὐτὸ ἔθνοσ δι’ οὗπερ νυνὶ πορεύῃ. ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἤκουσεν ὁ Κῦροσ, τί γάρ, ἔφη, ὦ Γωβρύα, οὐ σὺ τοῦ νεανίσκου τούτου ὃσ νῦν εἰσ τὴν βασιλείαν καθέστηκεν ὑπερηφανίαν πολλήν τινα τοῦ τρόπου κατηγόρεισ;

τοιαῦτα γάρ, οἶμαι, ἔφη ὁ Γωβρύασ, ἔπαθον ὑπ’ αὐτοῦ. πότερα δῆτα, ἔφη ὁ Κῦροσ, εἰσ σὲ μόνον τοιοῦτοσ ἐγένετο ἢ καὶ εἰσ ἄλλουσ τινάσ; νὴ Δί’, ἔφη ὁ Γωβρύασ, καὶ εἰσ ἄλλουσ γε πολλούσ·

ἀλλὰ τοὺσ μὲν ἀσθενοῦντασ οἱᾶ ὑβρίζει τί δεῖ λέγειν; ἑνὸσ δὲ ἀνδρὸσ πολὺ δυνατωτέρου ἢ ἐγὼ υἱόν, καὶ ἐκείνου ἑταῖρον ὄντα ὥσπερ τὸν ἐμόν, συμπίνοντα παρ’ ἑαυτῷ συλλαβὼν ἐξέτεμεν, ὡσ μέν τινεσ ἔφασαν, ὅτι ἡ παλλακὴ αὐτοῦ ἐπῄνεσεν αὐτὸν ὡσ καλὸσ εἰή καὶ ἐμακάρισε τὴν μέλλουσαν αὐτῷ γυναῖκα ἔσεσθαι· ὡσ δ’ αὐτὸσ νῦν λέγει, ὅτι ἐπείρασεν αὐτοῦ τὴν παλλακίδα. καὶ νῦν οὗτοσ εὐνοῦχοσ μέν ἐστι, τὴν δ’ ἀρχὴν ἔχει, ἐπεὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐτελεύτησεν. οὐκοῦν, ἔφη, οἰεί ἂν καὶ τοῦτον ἡδέωσ ἡμᾶσ ἰδεῖν, εἰ οἰοίτο αὑτῷ βοηθοὺσ ἂν γενέσθαι;

εὖ μὲν οὖν, ἔφη, οἶδα, ὁ Γωβρύασ· ἀλλ’ ἰδεῖν τοι αὐτὸν χαλεπόν ἐστιν, ὦ Κῦρε. πῶσ; ἔφη ὁ Κῦροσ. ὅτι εἰ μέλλει τισ ἐκείνῳ συμμείξειν, παρ’ αὐτὴν τὴν Βαβυλῶνα δεῖ παριέναι. τί οὖν, ἔφη, τοῦτο χαλεπόν;

ὅτι νὴ Δί’, ἔφη ὁ Γωβρύασ, οἶδα ἐξελθοῦσαν <ἂν> δύναμιν ἐξ αὐτῆσ πολλαπλασίαν ἧσ σὺ ἔχεισ νῦν· εὖ δ’ ἴσθι ὅτι καὶ δι’ αὐτὸ τοῦτο ἧττόν σοι νῦν ἢ τὸ πρότερον Ἀσσύριοι καὶ τὰ ὅπλα ἀποφέρουσι καὶ τοὺσ ἵππουσ ἀπάγουσιν, ὅτι τοῖσ ἰδοῦσιν αὐτῶν ὀλίγη ἔδοξεν εἶναι ἡ σὴ δύναμισ· καὶ ὁ λόγοσ οὗτοσ πολὺσ ἤδη ἔσπαρται· δοκεῖ δέ μοι, ἔφη, βέλτιον εἶναι φυλαττομένουσ πορεύεσθαι. καὶ ὁ Κῦροσ ἀκούσασ τοῦ Γωβρύα τοιαῦτα τοιάδε πρὸσ αὐτὸν ἔλεξε.

καλῶσ μοι δοκεῖσ λέγειν, ὦ Γωβρύα, κελεύων ὡσ ἀσφαλέστατα τὰσ πορείασ ποιεῖσθαι. ἔγωγ’ οὖν σκοπῶν οὐ δύναμαι ἐννοῆσαι ἀσφαλεστέραν οὐδεμίαν πορείαν ἡμῖν τῆσ πρὸσ αὐτὴν Βαβυλῶνα εἶναι, εἰ ἐκεῖ τῶν πολεμίων ἐστὶ τὸ κράτιστον. πολλοὶ μὲν γάρ εἰσιν, ὡσ σὺ φῄσ· εἰ δὲ θαρρήσουσι, καὶ δεινοὶ ἡμῖν, ὡσ ἐγώ φημι, ἔσονται. μὴ ὁρῶντεσ μὲν οὖν ἡμᾶσ, ἀλλ’ οἰόμενοι ἀφανεῖσ εἶναι διὰ τὸ φοβεῖσθαι ἐκείνουσ, σάφ’ ἴσθι, ἔφη, ὅτι τοῦ μὲν φόβου ἀπαλλάξονται ὃσ αὐτοῖσ ἐνεγένετο, θάρροσ δ’ ἐμφύσεται ἀντὶ τούτου τοσούτῳ μεῖζον ὅσῳ ἂν πλείονα χρόνον ἡμᾶσ μὴ ὁρῶσιν·

ἢν δὲ ἤδη ἰώμεν ἐπ’ αὐτούσ, πολλοὺσ μὲν αὐτῶν εὑρήσομεν ἔτι κλαίοντασ τοὺσ ἀποθανόντασ ὑφ’ ἡμῶν, πολλοὺσ δ’ ἔτι τραύματα ἐπιδεδεμένουσ ἃ ὑπὸ τῶν ἡμετέρων ἔλαβον, πάντασ δ’ ἔτι μεμνημένουσ τῆσ μὲν τοῦδε τοῦ στρατεύματοσ τόλμησ, τῆσ δ’ αὑτῶν φυγῆσ τε καὶ συμφορᾶσ. εὖ δ’ ἴσθι, ἔφη, ὦ Γωβρύα, ἵνα καὶ τοῦτ’ εἰδῇσ, οἱ πολλοὶ ἄνθρωποι, ὅταν μὲν θαρρῶσιν, ἀνυπόστατον τὸ φρόνημα παρέχονται·

ὅταν δὲ δείσωσιν, ὅσῳ ἂν πλείουσ ὦσι, τοσούτῳ μείζω καὶ ἐκπεπληγμένον μᾶλλον τὸν φόβον κέκτηνται. ἐκ πολλῶν μὲν γὰρ καὶ κακῶν λόγων ηὐξημένοσ αὐτοῖσ πάρεστιν , ἐκ πολλῶν δὲ καὶ πονηρῶν χρωμάτων, ἐκ πολλῶν δὲ καὶ δυσθύμων τε καὶ ἐξεστηκότων προσώπων ἥθροισται.

ὥσθ’ ὑπὸ τοῦ μεγέθουσ οὐ ῥᾴδιον αὐτόν ἐστιν οὔτε λόγοισ κατασβέσαι οὔτε προσάγοντα πολεμίοισ μένοσ ἐμβαλεῖν οὔτε ἀπάγοντα ἀναθρέψαι τὸ φρόνημα, ἀλλ’ ὅσῳ ἂν μᾶλλον αὐτοῖσ θαρρεῖν παρακελεύῃ, τοσούτῳ ἐν δεινοτέροισ ἡγοῦνται εἶναι. ἐκεῖνο μέντοι νὴ Δί’, ἔφη, σκεψώμεθα ἀκριβῶσ ὅπωσ ἔχει.

εἰ μὲν γὰρ τὸ ἀπὸ τοῦδε αἱ νῖκαι ἔσονται ἐν τοῖσ πολεμικοῖσ ἔργοισ ὁπότεροι ἂν πλείονα ὄχλον ἀπαριθμήσωσιν, ὀρθῶσ καὶ σὺ φοβῇ περὶ ἡμῶν καὶ ἡμεῖσ τῷ ὄντι ἐν δεινοῖσ ἐσμεν· εἰ μέντοι ὥσπερ πρόσθεν διὰ τοὺσ εὖ μαχομένουσ ἔτι καὶ νῦν αἱ μάχαι κρίνονται, θαρρῶν οὐδὲν ἂν σφαλείησ· πολὺ μὲν γὰρ σὺν τοῖσ θεοῖσ πλείονασ εὑρήσεισ παρ’ ἡμῖν τοὺσ θέλοντασ μάχεσθαι ἢ παρ’ ἐκείνοισ· ὡσ δ’ ἔτι μᾶλλον θαρρῇσ, καὶ τόδε κατανόησον·

οἱ μὲν γὰρ πολέμιοι πολὺ μὲν ἐλάττονέσ εἰσι νῦν ἢ πρὶν ἡττηθῆναι ὑφ’ ἡμῶν, πολὺ δ’ ἐλάττονεσ ἢ ὅτε ἀπέδρασαν ἡμᾶσ· ἡμεῖσ δὲ καὶ μείζονεσ νῦν, ἐπεὶ νενικήκαμεν, καὶ ἰσχυρότεροι, ἐπεὶ ὑμεῖσ ἡμῖν προσγεγένησθε· μὴ γὰρ ἔτι ἀτίμαζε μηδὲ τοὺσ σούσ, ἐπεὶ σὺν ἡμῖν εἰσι· σὺν γὰρ τοῖσ νικῶσι, σάφ’ ἴσθι, ὦ Γωβρύα, θαρροῦντεσ καὶ οἱ ἀκόλουθοι ἕπονται. μὴ λανθανέτω δέ σε μηδὲ τοῦτο, ἔφη, ὅτι ἔξεστι μὲν τοῖσ πολεμίοισ καὶ νῦν ἰδεῖν ἡμᾶσ·

γοργότεροι δέ, σάφ’ ἴσθι, οὐδαμῶσ ἂν αὐτοῖσ φανείημεν ἢ ἰόντεσ ἐπ’ ἐκείνουσ. ὡσ οὖν ἐμοῦ ταῦτα γιγνώσκοντοσ ἄγε ἡμᾶσ εὐθὺ τὴν ἐπὶ Βαβυλῶνοσ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION