Dionysius of Halicarnassus, De Compositione Verborum, chapter 23

(디오니시오스, De Compositione Verborum, chapter 23)

ἡ δὲ γλαφυρὰ σύνθεσισ, ἣν δευτέραν ἐτιθέμην τῇ τάξει, χαρακτῆρα τοιόνδε ἔχει· οὐ ζητεῖ καθ’ ἓν ἕκαστον ὄνομα ἐκ περιφανείασ ὁρᾶσθαι οὐδὲ ἐν ἕδρᾳ πάντα βεβηκέναι πλατείᾳ τε καὶ ἀσφαλεῖ οὐδὲ μακροὺσ τοὺσ μεταξὺ αὐτῶν εἶναι χρόνουσ, οὐδ’ ὅλωσ τὸ βραδὺ καὶ σταθερὸν τοῦτο φίλον αὐτῇ, ἀλλὰ κεκινῆσθαι βούλεται τὴν ὀνομασίαν καὶ φέρεσθαι θάτερα κατὰ τῶν ἑτέρων ὀνομάτων καὶ ὀχεῖσθαι τὴν ἀλληλουχίαν λαμβάνοντα βάσιν ὥσπερ τὰ ῥέοντα καὶ μηδέποτε ἀτρεμοῦντα· συνηλεῖφθαί τε ἀλλήλοισ ἀξιοῖ καὶ συνυφάνθαι τὰ μόρια ὡσ μιᾶσ λέξεωσ ὄψιν ἀποτελοῦντα εἰσ δύναμιν. τοῦτο δὲ ποιοῦσιν αἱ τῶν ἁρμονιῶν ἀκρίβειαι χρόνον αἰσθητὸν οὐδένα τὸν μεταξὺ τῶν ὀνομάτων περιλαμβάνουσαι· ἐοίκέ τε κατὰ μέροσ εὐητρίοισ ὕφεσιν ἢ γραφαῖσ συνεφθαρμένα τὰ φωτεινὰ τοῖσ σκιεροῖσ ἐχούσαισ. εὔφωνά τε εἶναι βούλεται πάντα τὰ ὀνόματα καὶ λεῖα καὶ μαλακὰ καὶ παρθενωπά, τραχείαισ δὲ συλλαβαῖσ καὶ ἀντιτύποισ ἀπέχθεταί που· τὸ δὲ θρασὺ πᾶν καὶ παρακεκινδυνευμένον δι’ εὐλαβείασ ἔχει. οὐ μόνον δὲ τὰ ὀνόματα τοῖσ ὀνόμασιν ἐπιτηδείωσ συνηρμόσθαι βούλεται καὶ συνεξέσθαι, ἀλλὰ καὶ τὰ κῶλα τοῖσ κώλοισ εὖ συνυφάνθαι καὶ πάντα εἰσ περίοδον τελευτᾶν, ὁρίζουσα κώλου τε μῆκοσ, ὃ μὴ βραχύτερον ἔσται μηδὲ μεῖζον τοῦ μετρίου, καὶ περιόδου μέτρον, οὗ πνεῦμα τέλειον ἀνδρὸσ κρατήσει· ἀπερίοδον δὲ λέξιν ἢ περίοδον ἀκώλιστον ἢ κῶλον ἀσύμμετρον οὐκ ἂν ὑπομείνειεν ἐργάσασθαι. χρῆται δὲ καὶ ῥυθμοῖσ οὐ τοῖσ μεγίστοισ ἀλλὰ τοῖσ μέσοισ τε καὶ βραχυτέροισ· καὶ τῶν περιόδων τὰσ τελευτὰσ εὐρύθμουσ εἶναι βούλεται καὶ βεβηκυίασ ὡσ ἂν ἀπὸ στάθμησ, τἀναντία ποιοῦσα ἐν ταῖσ τούτων ἁρμογαῖσ ἢ ταῖσ τῶν ὀνομάτων· ἐκεῖνα μὲν γὰρ συναλείφει, ταύτασ δὲ διίστησι καὶ ὥσπερ ἐκ περιόπτου βούλεται φανερὰσ εἶναι. σχήμασί τε οὐ τοῖσ ἀρχαιοπρεπεστέροισ οὐδ’ ὅσοισ σεμνότησ τισ ἢ βάροσ ἢ τόνοσ πρόσεστιν, ἀλλὰ τοῖσ τρυφεροῖσ τε καὶ κολακικοῖσ ὡσ τὰ πολλὰ χρῆσθαι φιλεῖ, ἐν οἷσ πολὺ τὸ ἀπατηλόν ἐστι καὶ θεατρικόν. ἵνα δὲ καὶ κοινότερον εἴπω, τοὐναντίον ἔχει σχῆμα τῆσ προτέρασ κατὰ τὰ μέγιστα καὶ κυριώτατα, ὑπὲρ ὧν οὐδὲν δέομαι πάλιν λέγειν. ἀκόλουθον δ’ ἂν εἰή καὶ τοὺσ ἐν ταύτῃ πρωτεύσαντασ καταριθμήσασθαι. ἐποποιῶν μὲν οὖν ἔμοιγε κάλλιστα τουτονὶ δοκεῖ τὸν χαρακτῆρα ἐξεργάσασθαι Ἡσίοδοσ, μελοποιῶν δὲ Σαπφὼ καὶ μετ’ αὐτὴν Ἀνακρέων τε καὶ Σιμωνίδησ, τραγῳδοποιῶν δὲ μόνοσ Εὐριπίδησ, συγγραφέων δὲ ἀκριβῶσ μὲν οὐδείσ, μᾶλλον δὲ τῶν πολλῶν Ἔφορόσ τε καὶ Θεόπομποσ, ῥητόρων δὲ Ἰσοκράτησ. θήσω δὲ καὶ ταύτησ παραδείγματα τῆσ ἁρμονίασ, ποιητῶν μὲν προχειρισάμενοσ Σαπφώ, ῥητόρων δὲ Ἰσοκράτην. ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῆσ μελοποιοῦ. Ποικιλόθρον’ ἀθάνατ’ Ἀφροδίτα, παῖ Δίοσ δολόπλοκε, λίσσομαί σε, μή μ’ ἄσαισι μηδ’ ὀνίαισι δάμνα, πότνια θῦμον· ἀλλὰ τύδ’ ἔλθ’, αἴ ποκα κἀτέρωτα τᾶσ ἔμασ αὔδωσ ἀίοισα πήλυ ἔκλυεσ, πάτροσ δὲ δόμον λίποισα, χρύσιον ἦλθεσ ἄρμ’ ὐπασδεύξαισα. κάλοι δέ σ’ ἆγον ὠκέεσ στροῦθοι, περὶ γᾶσ μελαίνασ πύκνα διννῆντεσ πτέρ’ ἀπ’ ὠράνᾤθεροσ διὰ μέσσω. αἶψα δ’ ἐξίκοντο· τὺ δ’, ὦ μάκαιρα, μειδιάσαισ’ ἀθανάτω προσώπω ἤρε’, ὄττι δἦν τὸ πέπονθα κὤττι δηὖτε κάλημι, κὤττ’ ἔμω μάλιστα θέλω γενέσθαι μαινόλᾳ θύμω· τίνα δηὖτε πείθω μαῖσ’ ἄγην ἐσ σὰν φιλότατα; τίσ σ’, ὦ Ψάπφ’, ἀδικήει; καὶ γὰρ αἰ φεύγει, ταχέωσ διώξει· αἰ δὲ δῶρα μὴ δέκετ’, ἀλλὰ δώσει· αἰ δὲ μὴ φίλει, ταχέωσ φιλήσει κωὐκ ἐθέλοισα. ἔλθέ μοι καὶ νῦν, χαλεπᾶν δὲ λῦσον ἐκ μεριμνᾶν, ὄσσα δέ μοι τελέσσαι θῦμοσ ἰμάρρει, τέλεσον, σὺ δ’ αὔτα σύμμαχοσ ἔσσο. ταύτησ τῆσ λέξεωσ ἡ εὐέπεια καὶ ἡ χάρισ ἐν τῇ συνεχείᾳ καὶ λειότητι γέγονε τῶν ἁρμονιῶν· παράκειται γὰρ ἀλλήλοισ τὰ ὀνόματα καὶ συνύφανται κατά τινασ οἰκειότητασ καὶ συζυγίασ φυσικὰσ τῶν γραμμάτων· τὰ γὰρ φωνήεντα τοῖσ ἀφώνοισ τε καὶ ἡμιφώνοισ συνάπτεται μικροῦ διὰ πάσησ τῆσ ᾠδῆσ, ὅσα προτάττεσθαί τε καὶ ὑποτάττεσθαι πέφυκεν ἀλλήλοισ κατὰ μίαν συλλαβὴν συνεκφερόμενα· ἡμιφώνων δὲ πρὸσ ἡμίφωνα ἢ ἄφωνα καὶ ἀφώνων καὶ φωνηέντων πρὸσ ἄλληλα συμπτώσεισ αἱ διασαλεύουσαι τοὺσ ἤχουσ ὀλίγαι πάνυ ἔνεισιν· ἐγὼ γοῦν ὅλην τὴν ᾠδὴν ἀνασκοπούμενοσ πέντε ἢ ἓξ ἴσωσ ἐν τοῖσ τοσούτοισ ὀνόμασι καὶ ῥήμασι καὶ τοῖσ ἄλλοισ μορίοισ ἡμιφώνων τε καὶ ἀφώνων γραμμάτων συμπλοκὰσ τῶν μὴ πεφυκότων ἀλλήλοισ κεράννυσθαι καὶ οὐδὲ ταύτασ ἐπὶ πολὺ τραχυνούσασ τὴν εὐέπειαν εὑρίσκω, φωνηέντων δὲ παραθέσεισ τὰσ μὲν ἐν τοῖσ κώλοισ αὐτοῖσ γινομένασ ἔτι ἐλάττουσ ἢ τοσαύτασ, τὰσ δὲ συναπτούσασ ἀλλήλοισ τὰ κῶλα ὀλίγῳ τινὶ τούτων πλείονασ. εἰκότωσ δὴ γέγονεν εὔρουσ τισ ἡ λέξισ καὶ μαλακή, τῆσ ἁρμονίασ τῶν ὀνομάτων μηδὲν ἀποκυματιζούσησ τὸν ἦχον. ἔλεγον δ’ ἂν καὶ τὰ λοιπὰ τῆσ συνθέσεωσ ταύτησ ἰδιώματα καὶ ἀπεδείκνυον ἐπὶ τῶν παραδειγμάτων τοιαῦτα ὄντα οἱᾶ ἐγώ φημι, εἰ μὴ μακρὸσ ἔμελλεν ὁ λόγοσ γενήσεσθαι καὶ ταυτολογίασ τινὰ παρέξειν δόξαν. ἐξέσται γὰρ σοὶ καὶ παντὶ ἄλλῳ καθ’ ἓν ἕκαστον τῶν ἐξηριθμημένων ὑπ’ ἐμοῦ κατὰ τὴν προέκθεσιν τοῦ χαρακτῆροσ ἐπιλέγεσθαί τε καὶ σκοπεῖν ἐπὶ τῶν παραδειγμάτων κατὰ πολλὴν εὐκαιρίαν καὶ σχολήν· ἐμοὶ δ’ οὐκ ἐγχωρεῖ τοῦτο ποιεῖν ἀλλ’ ἀπόχρη παραδεῖξαι μόνον ἀρκούντωσ ἃ βούλομαι τοῖσ δυνησομένοισ παρακολουθῆσαι. ἑνὸσ ἔτι παραθήσομαι λέξιν ἀνδρὸσ εἰσ τὸν αὐτὸν κατεσκευασμένου χαρακτῆρα, Ἰσοκράτουσ τοῦ ῥήτοροσ, ὃν ἐγὼ μάλιστα πάντων οἰόμαι τῶν πεζῇ λέξει χρησαμένων ταύτην ἀκριβοῦν τὴν ἁρμονίαν. ἔστι δὲ ἡ λέξισ ἐκ τοῦ Ἀρεοπαγιτικοῦ ἥδε· πολλοὺσ ὑμῶν οἰόμαι θαυμάζειν, ἥντινά ποτε γνώμην ἔχων περὶ σωτηρίασ τὴν πρόσοδον ἐποιησάμην, ὥσπερ ἢ τῆσ πόλεωσ ἐν κινδύνοισ οὔσησ ἢ σφαλερῶσ αὐτῇ τῶν πραγμάτων καθεστώτων, ἀλλ’ οὐ πλείουσ μὲν τριήρεισ ἢ διακοσίασ κεκτημένησ, εἰρήνην δὲ τὰ περὶ τὴν χώραν ἀγούσησ καὶ τῶν κατὰ θάλατταν ἀρχούσησ, ἔτι δὲ συμμάχουσ ἐχούσησ πολλοὺσ μὲν τοὺσ ἑτοίμουσ ἡμῖν ἤν τι δέῃ βοηθήσοντασ, πολὺ δὲ πλείουσ τοὺσ τὰσ συντάξεισ ὑποτελοῦντασ καὶ τὸ προσταττόμενον ποιοῦντασ. ὧν ὑπαρχόντων ἡμᾶσ μὲν ἄν τισ φήσειεν εἰκὸσ εἶναι θαρρεῖν ὡσ πόρρω τῶν κινδύνων ὄντασ, τοῖσ δ’ ἐχθροῖσ τοῖσ ἡμετέροισ προσήκειν δεδιέναι καὶ βουλεύεσθαι περὶ σωτηρίασ. ὑμεῖσ μὲν οὖν οἶδ’ ὅτι τούτῳ χρώμενοι τῷ λογισμῷ καὶ τῆσ ἐμῆσ προσόδου καταφρονεῖτε καὶ πᾶσαν ἐλπίζετε τὴν Ἑλλάδα τῇ δυνάμει ταύτῃ κατασχήσειν· ἐγὼ δὲ δι’ αὐτὰ ταῦτα τυγχάνω δεδιώσ. ὁρῶ γὰρ τῶν πόλεων τὰσ ἄριστα πράττειν οἰομένασ κάκιστα βουλευομένασ, καὶ τὰσ μάλιστα θαρρούσασ εἰσ πλεῖστον κίνδυνον καθισταμένασ. αἴτιον δὲ τούτων ἐστίν, ὅτι τῶν ἀγαθῶν καὶ τῶν κακῶν οὐδὲν αὐτὸ καθ’ αὑτὸ παραγίνεται τοῖσ ἀνθρώποισ, ἀλλὰ συντέτακται καὶ συνακολουθεῖ τοῖσ μὲν πλούτοισ καὶ ταῖσ δυναστείαισ ἄνοια καὶ μετὰ ταύτησ ἀκολασία, ταῖσ δὲ ἐνδείαισ καὶ ταῖσ ταπεινότησιν καὶ σωφροσύνη καὶ πολλὴ μετριότησ. ὥστε χαλεπὸν εἶναι διαγνῶναι, ποτέραν ἄν τισ εὔξαιτο τῶν μερίδων τούτων τοῖσ παισὶ τοῖσ αὑτοῦ καταλιπεῖν· ἴδοι γὰρ ἂν ἐκ μὲν τῆσ φαυλοτέρασ εἶναι δοκούσησ ἐπὶ τὸ βέλτιον ὡσ ἐπὶ τὸ πολὺ τὰσ πράξεισ ἐπιδιδούσασ, ἐκ δὲ τῆσ κρείττονοσ φαινομένησ ἐπὶ τὸ χεῖρον εἰθισμένασ μεταπίπτειν. ταῦθ’ ὅτι συνήλειπταί τε καὶ συγκέχρωσται, καὶ οὐ καθ’ ἓν ἕκαστον ὄνομα ἐν ἕδρᾳ περιφανεῖ καὶ πλατείᾳ βέβηκεν οὐδὲ μακροῖσ τοῖσ μεταξὺ χρόνοισ διείργεται καὶ διαβέβηκεν ἀπ’ ἀλλήλων, ἀλλ’ ἐν κινήσει τε ὄντα φαίνεται καὶ φορᾷ καὶ ῥύσει συνεχεῖ, πραεῖαί τε αὐτῶν εἰσι καὶ μαλακαὶ καὶ προπετεῖσ αἱ συνάπτουσαι τὴν λέξιν ἁρμονίαι, τὸ ἄλογον ἐπιμαρτυρεῖ τῆσ ἀκοῆσ πάθοσ. ὅτι δ’ οὐκ ἄλλα τινὰ τούτων ἐστὶν αἴτια ἢ τὰ προειρημένα ὑπ’ ἐμοῦ περὶ τῆσ ἀγωγῆσ ταύτησ τῶν λόγων, ῥᾴδιον ἰδεῖν. φωνηέντων μὲν γὰρ ἀντιτυπίαν οὐκ ἂν εὑρ́οι τισ οὐδεμίαν ἐν γοῦν οἷσ παρεθέμην ἀριθμοῖσ, οἰόμαι δ’ οὐδ’ ἐν ὅλῳ τῷ λόγῳ, πλὴν εἴ τί με διαλέληθεν· ἡμιφώνων δὲ καὶ ἀφώνων ὀλίγασ καὶ οὐ σφόδρα ἐκφανεῖσ οὐδὲ συνεχεῖσ. ταῦτά τε δὴ τῆσ εὐεπείασ αἴτια τῇ λέξει γέγονε καὶ ἡ τῶν κώλων συμμετρία πρὸσ ἄλληλα, τῶν τε περιόδων ὁ κύκλοσ ἔχων τι περιφερὲσ καὶ εὔγραμμον καὶ τεταμιευμένον ἄκρωσ ταῖσ συμμετρίαισ. ὑπὲρ ἅπαντα δὲ ταῦτα οἱ σχηματισμοὶ πολὺ τὸ νεαρὸν ἔχοντεσ· εἰσὶ γὰρ ἀντίθετοι καὶ παρόμοιοι καὶ πάρισοι καὶ οἱ παραπλήσιοι τούτοισ, ἐξ ὧν ἡ πανηγυρικὴ διάλεκτοσ ἀποτελεῖται. οὐκ ἀναγκαῖον εἶναι δοκῶ μηκύνειν καὶ τὰ λοιπὰ διεξιών· ἱκανῶσ γὰρ εἴρηται καὶ περὶ ταύτησ τῆσ συνθέσεωσ ὅσα γε ἡρ́μοττεν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION